L.6TEMAT: Zagrożenia czasu pokoju

CEL: Zapoznać z rodzajami współczesnych zagrożeń.

UCZEŃ POWINIEN UMIEĆ: Zdefiniować pojęcia: bezpieczeństwo , zagrożenie; Dokonać podziału zagrożeń współczesnych i umieć je scharakteryzować Wymienić rodzaje zagrożeń naturalnych i umieć je scharakteryzować Scharakteryzować zagrożenia naturalne występujące w naszym

środowisku według schematu : istota zagrożenia, sposób oddziaływania na ludzi , jak zapobiegać lub unikać, jak postępować przed wystąpieniem , w trakcie i po ustaniu zagrożenia.

TREŚCI NAUCZANIA:

1. Bezpieczeństwo i zagrożenie;2. Klasyfikacja zagrożeń współczesnych3. Zagrożenia naturalne.Zasady zachowania w przypadku klęsk żywiołowych

POMOCE: http://www.katowice.uw.gov.pl/urzadkatowice.php?czk/zagrozenia

http://www.ae.katowice.pl/index.php?str=dso&co=176

1. Bezpieczeństwo to stan nie zagrożenia , spokoju pewności, w znaczeniu ogólnospołecznym bezpieczeństwo obejmuje zaspokojenie potrzeb istnienia ,przetrwania ,pewności, ochrony poziomu i jakości życia.Zagrożenie to zjawiska spowodowane działaniem sił przyrody bądź człowieka które powodują że poczucie bezpieczeństwa maleje bądź zanika.

Różne kryteria podziału zagrożęń:Stan prawny państwa (zagrożenia pokoju i wojny)Dziedziny w jakich się przejawiają (polityczne,ekonomiczne,wewnętrzne, psychospołeczne,ekologiczne , militarne) ogólnie można je nazwać zagrożeniami cywilizacyjnymi wynikającymi z naszej kultury.

2. Klasyfikacja zagrożeń współczesnych

ZAGROŻENIA WSPÓLCZESNE

ZAGROŻENIA CZASU POKOJU ZAGROŻENIA CZASU WOJNY

BROŃ KONWENCJONALNA BROŃ MASOWEGO RAŻENIA

ZAGROŻENIA NATURALNE

ZAGROŻENIA SPOWODOWANE PRZEZ CZŁOWIEKA

ZAGROŻENIA EKOLOGICZNE

ZAGROŻENIA NADZWYCZAJNE

ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE

BROŃ JĄDROWA

BROŃ CHEMICZNA

BROŃ BIOLOGICZNA

Dziura ozonowa Efekt

cieplarniany Kwaśne deszcze Zanieczyszczenia

wód, gleby , powietrza

Erozja gleb Eutrofizacja

jezior Smog Ubytek lasów

K.wypadki komunikacyjne

K.wypadki przemysłowe

K.w.budowlane Pożary Katastrofalne

zatopienia

Terroryzm Przestępczość Nieformalne

grupy młodzieżowe

Sekty Choroby

cywilizacyjne Uzależnienia Ekonomiczne wewnętrzne polityczne

Powodzie Mgły i opady

atmosferyczne Susze Pożary Huraganowe wiatry Wstrząsy sejsmiczne Lawiny i osunięcia

gruntu Oblodzenia i

zalodzenia Erupcje wulkanów Epidemie wśród

ludzi i zwierząt

LOKALNE NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA

Zagrożenia naturalneZagrożenia naturalne zwane też klęskami żywiołowymi lub kataklizmami,to trudne do przewidzenia co do czasu i miejsca zjawiska przyrody naruszające normalne życie niebezpieczne dla ludzi, i ich mienia.

ZAGROŻENIA EKOLOGICZNE

.Zagrożenia ekologiczne to zagrożenia środowiska naturalnego polegające na jego degradacji w wyniku systematycznej , ciągłej, świadomej działalności człowieka.W wyniku tej działalności powstają i narastają takie zjawiska jak :

Efekt cieplarniany jest to duża emisja gazów do atmosfery o wiejkiej pojemności cieplnej: dwutlenku węgla, metanu, podtlenku węgla oraz chlorowęglowców (freonów). Działa na podobnej zasadzie co szklane ściany w cieplarniach; wpuszcza do środka promieniowanie cieplne Słońca, a z powrotem wypuszcza tylko jego część. Efekt cieplarniany istniał na Ziemi odkąd upowszechnił się przemysł i występuje na całym globie. Najbardziej do nasilenia efektu cieplarnianego (emisja gazów do atmosfery) przyczsynia się energetyka (48%), przemysł (24%), leśnictwo (18%), rolnictwo (9%). Od XIX wieku rośnie koncentracja gazów cieplarnianych i temperatury (spowodowane rozwojem przemysłu).

ZAGROŻENIA: Efekt cieplarniany powoduje zanik pokrywy śnueżnej, podniesienie

poziomu wód, mórz i oceanów, powodzie, topnienie lodowców, zmniejszenie ilości

opadów, śmierć różnych gatunków zwierząt, zniszczenie systemów ekologicznych

Dziura ozonowa, spadek zawartości ozonu (O3) na wysokości 15-20 km głównie w obszarze bieguna południowego, obserwowany od końca lat 80. Tempo spadku wynosi ok. 3% na rok. Największe znaczenie mają w tym procesie związki chloro-fluoro-węglowe (freony), z których uwolniony chlor (pod wpływem promieniowania ultrafioletowego) atakuje cząsteczki ozonu, prowadząc do wyzwolenia tlenu (O2) oraz tlenku chloru (ClO).Tempo globalnego spadku ozonu stratosferycznego pod wpływem działalności człowieka (z wyjątkiem Antarktydy), oszacowane na podstawie badań satelitarnych, wynosi 0,4-0,8% na rok w północnych, umiarkowanych szerokościach geograficznych i mniej niż 0,2% w tropikach. Powłoka ozonowa jest naturalnym filtrem chroniącym organizmy żywe przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.

Skutki: . Duże dawki promieniowania UVB powodują większą zachorowalność na raka skóry,

kataraktę, która może prowadzić do ślepoty, oraz upośledzenia układu odpornościowego. Niszczy rośliny uprawiane i spożywane przez człowieka.

Kwaśne deszcze

Zagrożenia nadzwyczajne

Zagrożenia nadzwyczajne to awarie i katastrofy spowodowane przez człowieka.Zdarzają się w sposób nagły i nie spodziewany . Powodowane są nie świadomie Ich przyczyna to błąd , zaniedbanie, lekkomyślność człowieka.Przykładem tych zagrożeń są:

katastrofy i wypadki komunikacyjne(zawalenia mostów, katastrofy kolejowe , lotnicze, morskie, samochodowe).

eksplozje i zawalenia budynków; katastrofy przemysłowe ( zagrożenia chemiczne, zagrożenia radiacyjne) katastrofalne zatopienia spowodowane zniszczeniem budowli

hydrotechnicznych.

zagrożenia cywilizacyjne

zagrożenia cywilizacyjne to zagrożenia związane z rozwojem naszej cywilizacji oraz zachodzących procesów socjologicznych;

- można do nich zaliczyć wszystkie pozostałe niesklasyfikowane wcześniej zagrożenia.

- jak widać na wykresie zakres tych zagrożeń jest bardzo szeroki i zróżnicowany

Lokalne nadzwyczajne zagrożenia środowiska

Lokalne nadzwyczajne zagrożenia środowiska to zagrożenia środowiska nie będące klęską żywiołową, ale spowodowane różnymi gwałtownymi zdarzeniami ( w tym klęskami żywiołowymi) , które mogą powodować zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu i stworzyć powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.

Przykładem tych zagrożeń są skażenia chemiczne , skażenia radiologiczne ,skażenia biologiczne. W wielu przypadkach skażenia te mogą występować równocześnie

3.Zasady zachowania w przypadku klęsk żywiołowych

ZAGROŻENIE CZASU POKOJU

ZAGROŻENIE NATURALNE

POWODZIE

POSTĘPOWANIE:I. JAK UNIKNĄĆ LUB JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ PO UPRZEDZENIU O ZAGROŻENIU

— Przygotowania rozpocznij od razu po pojawieniu się komunikatów o zagrożeniu— Przygotuj :

worki i piasek długie buty gumowe, łódkę lub nadmuchiwany ponton telefon komórkowy lub CB-Radio radio na baterie zapas butelkowanej wody do picia zapas jedzenia w puszkach zapas środków higieny, detergenty.

II. W CZASIE WYSTĘPOWANIA ZAGROŻENIA— Stosuj się do zaleceń lokalnego komitetu przeciwpowodziowego, który kieruje przygotowaniami oraz ewentualną ewakuacją.III. PO USTANIU ZAGROŻENIA— Udziel pomocy poszkodowanym— Rozpocznij usuwanie szkód.— Nie wchodź do domu, jeśli w okolicy włączono już prąd, instalacje wewnątrz musi sprawdzić uprawniony elektryk.–– Usuń wszystkie przedmioty i materiały, których nie można uratować.–– Umyj lub spłucz wszystkie powierzchnie domu, a następnie je zdezynfekujTELEFONY ALARMOWE: Tel.kom. 112 Policja - 997; Straż pożarna – 998; Pogotowie - 999

BIBLIOGRAFIA: G. Adamczyk, B. Breitkopf, Z. Worwa „Przysposobienie Obronne” Warszawa 1998 str. 171-179 www.ikki.pl/plcb/powodz.htm www.pah.mgo.pl/pol.pow.htm

Wykonanie i opracowanie: Krzysztof Kukla kl II „c” 2002

Powódź zalanie przez wodę terenów nadbrzeżnych, wzdłuż koryta rzeki lub brzegu morza, wskutek wezbrania wód. Przyczyną wezbrań są obfite i długotrwałe opady deszczu, nagły spływ wód z topniejących śniegów wiosną lub sztormy. Katastrofalne powodzie przynoszą wielkie straty materialne, a także pochłaniają życie setek ludzi

Podczas powodzi grozi nam: utonięcie, porwanie przez prąd rzeki, możemy doznać obrażeń mechanicznych. Zagrożeniem są również budynki gdyż mogą się one zawalić i zerwane linie wysokiego napięcia przez które możemy zostać porażeni prądem.

ZAGROŻENIE CZASU POKOJU

ZAGROŻENIE NATURALNE

ZAGROŻENIA NADZWYCZAJNE

HURAGANY

POSTĘPOWANIE:1. JAK UNIKNĄĆ ZAGROŻENIA: Zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery (instalacja filtrów na

kominach zakładów przemysłowych, zmniejszenie wydzielania spalin samochodowych)

Precyzyjne przewidywanie pogody (satelity) Zastosowanie energii jądrowej w celu zmiany procesów meteorologicznych2. JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ PO UPRZEDZENIU O ZAGROŻENIU: Przeszkolenie ludności o sposobie zachowania się w czasie huraganu Ewakuacja ludności poza teren przewidywanego obszaru działania Zgromadzenie podstawowej żywności i wody pitnej, zabezpieczenie ujęć wody pitnej Zabezpieczenie przedmiotów i rzeczy mogących spowodować przemieszczanie się w

czasie trwania zagrożenia Przygotowanie środków pomocniczych (apteczki pierwszej pomocy, gaśnice, łopaty,

kilofy, ubrania ochronne)3. JAK POSTĘPOWAĆ W CZASIE WYSTĘPOWANIA ZAGROŻENIA:

mogą powodować uszkodzenie budynków

mogą łamać i wyrywać drzewa z korzeniami

są przyczyną rozległych spustoszeń w

ZAGROŻENIA

HURAGANY, nazywane także cyklonami tropikalnymi lub tajfunami, są to potężne, wirowe burze, mogące powodować rozległe zniszczenia, z wiatrami, i ulewnymi deszczami, wywołujące sztormy. Huragan powstaje w masie nagrzanego powietrza nad tropikalnymi morzami, czyli w strefie równikowej. Rozgrzane powietrze rozszerza się i unosi, tworząc obszar niskiego ciśnienia (depresję). Napływające wilgotne powietrze skręca wokół pogłębiającej się depresji i zaczyna spiralnie wirować pod wpływem ruchu Ziemi. Prędkość wiatrów towarzyszących zjawisku dochodzi do 350 km/h. Charakterystyczną cechą huraganu jest oko huraganu – słup powietrza w samym środku, którego szerokość może dochodzić do 50 km,

Unikać miejsc zagrożenia (drzewa, linie energetyczne, mosty wiszące, słabe budowle)

Ewakuować ludność do pomieszczeń bezpiecznych (schrony, piwnice, ziemianki)

wyłączenie energii elektrycznej, zakręcenie głównego zaworu gazu i wody, zabezpieczenie domu

4. JAK POSTĘPOWAĆ PO USTANIU ZAGROŻENIA: Sprawdzić czy są ranni (udzielenie pierwszej pomocy) Rozpoznanie skutków huraganu Powiadomienie ekip ratowniczych Ustalenie liczby ludności znajdującej się w rejonie

bezpośredniego zagrożenia, wydobycie ludzi z zagruzowanych budynków Odgruzowywanie dróg i ulic w celu umożliwienia dojazdu ekip ratowniczych do

potrzebujących pomocy Powiadomienie służb technicznych o awariach (energetycznych, gazowych,

wodociągowych) Pomoc psychologów ofiarom huraganu

BURZE I PIORUNY

Piorun - wyładowanie elektryczne w atmosferze ziemskiej zachodzące wewnątrz chmury burzowej, między chmurami lub między chmurą a powierzchnią ziemi. Do najczęściej występujących i najlepiej znanych należą wyładowania liniowe w postaci rozgałęzionej iskry o długości od kilku do kilkudziesięciu km. Wyładowanie jest widoczne w postaci błyskawicy spowodowanej wypromieniowaniem energii przez wzbudzone podczas wyładowania atomy, której towarzyszy przedłużony huk-grzmot, powstający przy rozprężaniu nagrzanych mas powietrza w otoczeniu kanału wyładowania. Piorun liniowy sięgający ziemi stanowi zagrożenie dla ludzi i budynków oraz urządzeń naziemnych; jako ochronę przed uderzeniem pioruna stosuje się piorunochrony.Rzadko występują: piorun kulisty (jaskrawo świecąca kula zjonizowanego gazu o średnicy kilkudziesięciu cm) piorun paciorkowaty, zw. też łańcuchowym (łańcuszek złożony z oddzielnych punktów świetlnych), których mechanizm nie jest dokładnie znany.

Burze - zapierające dech w piersiach błyskawice, złowrogie grzmoty, ulewne deszcze, gwałtowne szkwały a nawet "opady" zwierząt - ze wszystkimi tymi niezwykłymi zjawiskami przyrody możemy spotkać się w czasie burz. Powstają one w sytuacji, gdy w ciągu niespełna godziny wstępujący prąd ciepłego, wilgotnego powietrza zmienia niewielkie chmury kłębiaste w ciężkie, gęste chmury burzowe wysokości 10-16 kilometrów i szerokości około 8 kilometrów. Z potężnymi prądami wstępującymi sąsiadują zstępujące prądy chłodniejszego powietrza, które razem tworzą w chmurze wyjątkowo silne zawirowania. Szybko wznoszące się powietrze porywa w górę duże krople wody, kryształki lodu i grad. Ich zderzenia wytwarzają potężne ładunki elektryczne, stanowiące "paliwo" gwałtownych błyskawic.

Jak się bronić ?

Gdy w człowieka uderzy piorun, nie należy go ruszać lecz natychmiast dzwonić po pogotowie.

Błyskawice trafiają w miejsca o najmniejszym oporze elektrycznym, najczęściej w drzewa, wzgórza i wysokie budynki. Dlatego najgorszym miejscem schronienia przed burzą jest wysokie, odosobnione

drzewo! Nie jest ono tak dobrym przewodnikiem elektryczności, jak ludzkie ciało, więc gdy błyskawica uderza w nie, może porazić chroniącą się pod nim osobę. Na poważne niebezpieczeństwo narażeni są również ludzie pracujący lub uprawiający sporty pod gołym niebem. Trzymając w rękach metalowy przedmiot - kij golfowy, parasol, strzelbę czy grabie - zwiększają prawdopodobieństwo trafienia przez błyskawicę. Może ona spowodować straszliwe oparzenia, poważnie uszkodzić ważne organy, a nawet zatrzymać serce.

Czy wiesz jak należy się chronić przed porażeniem pioruna ?

należy pozostać w domu ,nie wychodzić chyba że jest to naprawdę konieczne,

trzymać się z daleka od otwartych okien, drzwi, kominków, piecy, umywalek, wentylatorów i innych urządzeń elektrycznych podłączonych do prądu,

nie używać telefonu,

nie używać przedmiotów takich jak wędki, kije golfowe,

nie przenosić łatwopalnych materiałów w otwartych pojemnikach,

nie przebywać w wodzie jak i w małych łódkach,

zostać w samochodzie gdy jest się w trakcie podróży (samochody są jednymi z bezpieczniejszych miejsc do ukrycia się),

poszukać schronienia w budynku, jaskini, kanionie,

jeśli nie ma w pobliżu schronienia należy unikać wysokich obiektów w okolicy,

kiedy czujesz ładunki elektryczne w powietrzu, gdy włosy stają ci dęba, przykucnij szybko na ziemę, ponieważ błyskawica może cię trafić.

poszukaj obniżeń terenu (wąwóz, dolina). Trzymaj się z dala od obiektów metalowych, jak np. siatki, słupy i pozbądź się metalowych przedmiotów, jakie masz ze sobą. Natomiast osoby przebywające w większej grupie powinny się rozproszyć

w żadnym wypadku nie kładź się na ziemi

schroń się w samochodzie. W przypadku uderzenia pioruna prąd spłynie po karoserii, nie penetrując wnętrza

Najbezpieczniej jest pozostawać w czasie burzy w budynku lub w pojeździe. Kiedy na przykład błyskawica uderzy w samochód, prądy bezpiecznie płyną wokół siedzącego w nim człowieka przez metal karoserii, by spłynąć do ziemi przez mokre opony. W roku 1979 piorun zabił trzech pasażerów siedzących w otwartej skrzyni ciężarówki, podczas gdy trzy osoby znajdujące się we wnętrzu kabiny nie doznały żadnych obrażeń.

Wykonał:Radosław Kortyka

Pod pojęciem "burza śnieżna" należy rozumieć wielogodzinne obfite opady śniegu połączone z silnymi wiatrami. 

W przypadku ostrzeżenia o burzy śnieżnej powinieneś:  .pozostać w domu w czasie opadów, .jeśli musisz wyjść, ubierz się ciepło, najlepiej wielowarstwowo, .zachowaj szczególną ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, .zachowaj ostrożność przy odśnieżaniu, gdyż jest to stresujący wysiłek fizyczny. Unikaj podróżowania w czasie burzy śnieżnej, jeśli jednak musisz to zrobić to: .wyjeżdżaj z zapasem paliwa, .powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży oraz o przewidywanej trasie przejazdu, .jeśli posiadasz radiotelefon to zabierz go ze sobą, sprawdź łączność z najbliższym Sztabem Ratownictwa Społecznej Sieci Ratunkowej, .zabierz ze sobą prowiant i koce. Jeśli utknąłeś w drodze: .pozostań w samochodzie, nie szukaj sam pomocy, .umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby była widoczna dla ratowników, .pozostaw włączone światła, abyś był widoczny, pamiętaj jednak by nie rozładować akumulatora, .siedząc w samochodzie poruszaj ramionami i nogami w celu utrzymania normalnego obiegu krwi,

.ogrzewanie samochodowe wykorzystuj oszczędnie, uważaj, aby spaliny z pracującego silnika nie dostawały się do wnętrza samochodu. 

Źródło:http://republika.pl/pawjablo/sniezyca.htmPodręcznik do nauki PO:str.250, 251Śniegi i lody ziemi – W.G Chodakow; str.27-31

Opracowała: Anna Zwierzyńska kl. II b

ZAGROŻENIE CZASU POKOJU

ZAGROŻENIE NATURALNE

POŻARY LASÓW I ŁĄK

Pożar jest to nie kontrolowany proces spalania przebiegający w miejscu do tego nie przeznaczonym, stwarzający zagrożenia dla życia i zdrowia oraz powodujący straty materialne. Jego powszechnie występujące przyczyny to: używanie ognia otwartego i palenie tytoniu w miejscach niedozwolonych; promienie słoneczne skupione przez soczewkę, szkło okularowe, dno butelki, zwłaszcza, gdy padają na materiał łatwopalny; pioruny, które najczęściej uderzają w odosobnione budynki, pojedyncze drzewa. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu pożarów jest długotrwała susza i silne wiatry. Płomienie mogą przemieszczać się poprzez suchy jak pieprz busz z prędkością przekraczającą 140 km/h. Zdarza się, że podczas pożaru wytwarza się ognista trąba powietrzna. Jest ona w

stanie wyrwać drzewa z korzeniami, wciągnąć je wysoko do góry i odrzucić kilkaset metrów dalej, przyspieszając tymsamym rozprzestrzenianie się ognia. Prawdopodobnie najskuteczniejszą bronią w walce z pożarami jest szybka i skuteczna informacja. Do zwalczania ognia strażacy stosują kombinację dwóch metod: ochładzania i odcinania dostępu tlenu. W roku 1992 w okręgu katowickim powstało najwięcej, bo 1400 pożarów na łącznej powierzchni ponad 13 tys. ha lasów. W latach następnych ich ilość zmalała

Wielkie pożary lasów najskuteczniej gaszone są z powietrza za pomocą piany zrzucanej z latającej amfibii strażackiej

dwukrotnie, a obecnie utrzymuje się na poziomie około 400 pożarów rocznie. Ogółem w latach 1995 - 2000 powstało 1 340 pożarów, które objęły swym zasięgiem 2 170 ha

lasów.

Każde nasze działanie w obliczu pożaru musi cechować spokój i opanowanie

I.JAK UNIKNĄĆ LUB JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ PO UPRZEDZENIU O ZAGROŻENIU:- w lasach stosuje się pasy ochronne porośnięte

drzewostanem liściastym i oczyszczone z suchych gałęzi;- ognisko palone w pobliżu lasu powinno być odpowiednio

zabezpieczone

II. W CZASIE WYSTĘPOWANIA ZAGROŻENIA:- ostrzec przebywających w pobliżu ludzi;- powiadomić o pożarze Straż Pożarną bądź Policję oraz,

jeżeli mamy z nią kontakt, osobę odpowiedzialną za obiekt lub teren;

- podporządkować się poleceniom osoby kierującej ewakuacją lub akcją ratowniczą.

III. PO USTANIU ZAGROŻENIA:- jeżeli jesteśmy w stanie możemy pomóc w prowadzeniu

akcji ratowniczej- możemy udzelić pomocy innym osobom poszkodowanym

(roznoszenie koców, wody, żywności)

TELEFONY ALARMOWE: 998-Straż Pożarna; 999-Pogotowie; 997-Policja

BIBLIOGRAFIA: - Gabriel Adamczyk, Andrzej Cybulski, Bohdan Gagucki,

Krzysztof Panufnik, Aleksander Radzaj, Stanisław Rutecki, Przysposobienie Obronne podręcznik dla szkół ponadpodstawowych. Warszawa 1996, strona 71, 74, 78, 79.

- Gabriel Adamczyk, Bogusława Breitkopf, Zbigniew Worwa, Przysposobienie Obronne.Podręcznik dla szkół ponadpodstawowych I i II roku nauczania. Warszawa 1999, strona 150,151

- www.lasykatowice.com.pl/ochronappoz.htm- ZAGROŻENIE NATURALNE

Aby strażacy dotarli szybko na miejsce, czasami zachodzi konieczność zrzucenia ich w rejon pożaru na spadochronach.

- EPIDEMIE-

- EPIDEMIA - pojawienie się na danym obszarze równocześnie lub w krótkich odstępach czasu dużej liczby zachorowań na określoną chorobę, najczęściej zakaźną (np. dur brzuszny, błonica, dżuma, cholera) lub niezakaźną (np. szkorbut). Pierwszą zanotowaną epidemią była e. dżumy, która pojawiła się w Europie w latach 1347-1351 – pochłonęła ona około ¼ ludności europejskiej. Następnie pojawiła się ponownie w latach 1361, 1369, 1665 ( Anglia – 100 tysięcy ofiar), 1995 (Indie – 6 milionów ofiar). Epidemie cholery: 1961 r. w Indonezji, lata 90-te w Angoli

- i Mozambiku, 1991 (Peru – kilka tysięcy ofiar). Epidemia grypy ( Polska – 1971 r.- 6 milionów chorych)

- ZAGROŻENIA: Możliwość zarażenia się chorobą zakaźną poprzez spożycie skażonej żywności, wody, ukąszenie owadów, bądź poprzez bezpośredni kontakt z tzw. nosicielem. Choroba może spowodować osłabienie, wymioty, silne bóle, niechęć jedzenia, deformację ciała i w wypadku braku leków leczniczych ostatecznie doprowadzić do śmierci osoby zakażonej.

- Rys. ofiara tzw. ślepoty rzecznej -

- POSTĘPOWANIA- I. JAK UNIKNĄĆ LUB JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ PO UPRZEDZENIU O

ZAGROŻENIU:- - przestrzeganie zasad higieny we wszystkich dziedzinach życia społecznego.- - przeprowadzanie laboratoryjnych badań próbek wody pitnej, określanie stopnia

zanieczyszczenia powietrza, badanie artykułów spożywczych - - przeprowadzanie szczepień ochronnych przeciw chorobom takim jak gruźlica,

szkarlatyna, błonica, dur brzuszny, grypa.- - wyjeżdżając w podróż do krajów egzotycznych (szczególnie afrykańskich) nie

zapomnieć - o dodatkowych szczepieniach.- - dezynfekcja zarówno bieżąca stosowana w sposób ciągły przy łóżku lub w

otoczeniu chorego.- II. W CZASIE WYSTĘPOWANIA ZAGROŻENIA:- - izolacja osób chorych w celu uniemożliwienia rozszerzeniu się ogniska

epidemii.- - przymusowe szczepienia osób jeszcze nie szczepionych.- - ograniczanie ruchów (czyli przemieszczanie się) ludności

- - unikanie masowych imprez np. koncertów, przyjęć, meczy.- III. PO USTANIU ZAGROŻENIA:- - natychmiastowy kontakt z lekarzem i służbami sanitarnymi.- - w razie przepisania leków uniemożliwiających dalszy rozwój choroby, należy

przestrzegać przepisów lekarza, dotyczących m.in. dawkowania leku, czasu trwania leczenia i innych wskazań.

- - dezynfekcja pomieszczeń, żywności, odzieży, zwierząt, aut w których wykryto zakaźne bakterie chorobotwórcze.

Zagrożenie czasu pokojuZagrożenie naturalne

LAWINY

LAWINA – zsuwające się lub staczające z dużą

prędkością ze stoku górskiego masy śniegu. Zagrożenie najczęściej powodują ludzie

którzy naruszają powierzchnie śniegu. Lawiny schodzą najczęściej na stokach o kącie

nachylenia 30-40 stopni. W większości przypadków ludzie giną przez własne

niedoświadczenie związane z lawinami.

Schodzenie lawin powoduje oczywiście zagrożenie życia i żaden człowiek nie jest w stanie uciec przed pędzącą z prędkością ok. 160 km /h lawiną. Najczęstszą przyczyną utraty życia jest uduszenie ( 80 % ) a znacznie rzadziej zranienia i wychłodzenie.

Postępowanie

1. Jak uniknąć lub jak się przygotować po uprzedzeniu o zagrożeniu :

stosowanie się do ostrzeżeń wyciągów i kolejek używających tablic i świateł ostrzegawczychnie uczęszczanie na trasach górskich oznaczonych czerwonymi światłami lub tabliczkami z napisem

„ZAMKNIETY”w razie znalezienia się w strefie zagrożenia lawinowego należy : nie hałasować, zdjąć narty, stoki przechodzić w linii spadku, konieczne trawersy wykonywać wysoko, jak najbliżej skał, idąc pojedynczo, po śladach poprzednika i używając kolorowego sznurka, który ułatwi odnalezienie w razie zasypania

2. W czasie zagrożenia :

Po znalezieniu się w lawinie należy osłaniać twarz, w miarę możliwości utrzymać się na powierzchni i jak najbliżej skraju lawiny, gdzie ruch śniegu jest wolniejszy

3. Po ostaniu zagrożenia :

przystąpić w pojedynkę do organizowania pomocy natychmiastowej, która polega na:

przeszukaniu stożka lawinowego poniżej punktu zniknięcia z oczu zasypanego. Prawdopodobieństwo miejsca znajdowania się zasypanego leży na linii łączącej punkt porwania i punkt zniknięcia w masie śniegu, przedłużonego zgodnie z kierunkiem spływu lawiny do miejsca zatrzymania. Jeśli zasypany i ratujący posiadali uruchomione przyrządy poszukiwawcze (VS), przystąpić natychmiast do poszukiwania takim przyrządem. Gdy o zasypanym nic nie wiemy, także tak postąpić. Jeżeli jest tylko jeden przyrząd elektroniczny pod ręką, poszukiwanie prowadzi się najpierw pasem 40 m szerokości w linii przypuszczalnego zsuwania się zasypanego, do punktu zniknięcia, który oznacza się kijkiem. Z wieloma przyrządami szuka się równolegle w odstępach ok. 50 m. Dodać trzeba, że poruszanie się po lawinisku jest bardzo uciążliwe.

Osoba zasypana powinna jeśli ma wystarczająco dużo siły przystąpić do odsypywania swojego miejsca w którym się znajduje. Najpierw powinna odsypać teren wokół siebie i sprawdzić za pomocą śliny czy jakiegoś przedmiotu gdzie znajduje się powierzchnia i w którą stronę odsypywać. Aby uniknąć odmrożeń warto mieć przy sobie koce termiczne. Osoba zasypana może być również zaopatrzona w flarę dymną lub jakiś gadżet pomagający w zlokalizowaniu.

Stopień zagrożenia

Stabilność pokrywy śniegowej

Prawdopodobieństwo wyzwolenia (zejścia) lawiny

Zalecenia dla ruchu osób

1  mały  (nieznaczny)

pokrywa śniegowa jest na ogół utrwalona i

stabilna (związana)

wyzwolenie lawiny jest możliwe na bardzo niewielu skrajnie stromych stokach,

tylko przy dodatkowym dużym obciążeniu***

na ogół bezpieczne warunki dla wędrówek

2 umiarkowany

pokrywa śniegowa jest tylko na niektórych*

bardziej stromych stokach

umiarkowanie stabilna, na ogół

jednak wystarczająco

utrwalona

wyzwolenie lawiny możliwe przede wszystkim na

określonych** bardziej stromych stokach, tylko przy

dodatkowym dużym obciążeniu***; nie należy się

spodziewać samorzutnego schodzenia większych lawin

korzystne warunki dla wędrówek pod

warunkiem uwzględnienia

lokalnych rejonów** zagrożeń

3  znaczny na wielu* stromych stokach pokrywa śniegowa

jest utrwalona tylko

umiarkowanie lub słabo

wyzwolenie lawiny jest prawdopodobne już przy małym

obciążeniu dodatkowym*** przede wszystkim na

określonych** stromych stokach; od przypadku do przypadku możliwe jest

samorzutne schodzenie średnich

poruszanie się wymaga

doświadczenia oraz posiadania zdolności do lawinoznawczej

oceny sytuacji; obszar możliwości

poruszania się zostaje

bądź także pojedynczych dużych lawin

ograniczony rejonami** zagrożeń

4  duży pokrywa śniegowa jest słabo

utrwalona na większości*

stromych stoków

wyzwolenie lawin jest prawdopodobne już przy małym obciążeniu dodatkowym*** na większości** stromych stoków;

od przypadku do przypadku możliwe jest samorzutne

schodzenie wielu średnich rozmiarów lawin,

niejednokrotnie również dużych lawin

poruszanie się wymaga dużej zdolności do

lawinoznawczej oceny sytuacji; obszar

możliwości poruszania się ulega bardzo znacznemu

ograniczeniu

5  bardzo duży pokrywa śniegowa jest na rozległym

obszarze słabo utrwalona i w

znacznym stopniu chwiejna

należy spodziewać się samorzutnego schodzenia wielu dużych lawin, także na terenach

o umiarkowanej stromiźnie

poruszanie się jest na ogół niemożliwe

TELEFONY ALARMOWE

TOPR Tatry - 0-18 2063444

GJ GOPR Jura - 0-34 3152000 0-601 441313 lub z telefonu komórkowego 112 powiadamiający

GOPR Sokoliki - 0-75 7524734 wszystkie służby pomocnicze.

0-90 634878

BIBLIOGRAFIA

http://republika.pl/szczybur/lawiny.html

http://arch.spisz.iq.pl/cgi-bin/pub.cgi?7::Ca

Encyklopedia PWN Warszawa 1987 ŁUKASZ RAMS II C