lÝ thuyẾt tÀi chÍnh tiỀn tỆ · 7.2 về kỹ năng: sinh viên có khả năng nghe,...

1

HỌC VIỆN PHỤ NỮ VIỆT NAM

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do – Hạnh phúc

ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN

LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

Ngành đào tạo: Quản trị kinh doanh

Hệ đào tạo: Đại học chính quy

1. Tên học phần: Lý thuyết tài chính tiền tệ (Moneytary and Financial Theories)

2. Mã học phần: DHKT06

3. Số đvht: 4 (3,1)

4. Trình độ: SV năm thứ 2

5. Phân bổ thời gian:

- Lý thuyết: 45 tiết (03 tiết giảng / tuần lễ)

- Thảo luận, kiểm tra: 30 tiết (02 tiết thảo luận nhóm / tuần lễ)

- Tự học : 60 giờ

6. Điều kiện tiên quyết: Kinh tế vi mô.

7. Mục tiêu của học phần:

7.1. Về kiến thức: Giúp cho ngƣời học có những kiến thức lý luận cơ bản về tài chính, tiền tệ, tín dụng và ngân hàng trong nền

kinh tế thị trƣờng, làm nền tảng ứng dụng và nghiên cứu các môn nghiệp vụ ứng dụng và nghiên cứu các môn nghiệp vụ thuộc

chuyên ngành quản trị kinh doanh, kế toán, tài chính.

2

7.2 Về kỹ năng: Sinh viên có khả năng nghe, đọc và hiểu các vấn đề liên quan đến tài chính – tiền tệ trong thực tế và trên các

phƣơng tiện thông tin. Trang bị cho sinh viên phƣơng pháp cơ bản để tìm hiểu, phân tích, đánh giá các vấn đề liên quan đến tài

chính, tiền tệ.

7.3 Về thái độ người học: Sinh viên cần có thái độ học tập nghiêm túc và chuyên cần, tích cực trong việc tự nghiên cứu và cập nhật

những kiến thức mới.

8. Mô tả tóm tắt nội dung học phần:

Thông qua những nội dung đƣợc giảng dạy trên lớp kết hợp với việc giảng viên giao đề tài thảo luận nhóm gắn với một số vấn đề

thực tế, học phần sẽ giúp sinh viên biết đƣợc các kiến thức căn bản về tài chính tiền tệ, làm nền tảng để tiếp tục học các môn học chuyên

ngành, cụ thể nhƣ sau:

- Thứ nhất, nêu tổng quan các lý thuyết cơ bản, giúp sinh viên hiểu và nắm bắt đƣợc các thuật ngữ cơ bản về tài chính – tiền tệ.

- Thứ hai, nêu và phân biệt cho sinh viên các thị trƣờng tài chính, các công cụ tài chính, cũng nhƣ cơ chế sử dụng các công cụ này trên

thị trƣờng tài chính.

- Thứ ba, giới thiệu về các tổ chức tài chính trung gian, tầm quan trọng và các hoạt động kinh doanh cơ bản của các tổ chức này.

- Thứ tƣ, nêu và phân biệt một số lãi suất cơ bản, nói đƣợc ý nghĩa của các loại lãi suất này và cơ chế sử dụng của nó trong thực tế…

9. Bộ môn phụ trách giảng dạy: Kinh tế - Tài chính, Khoa Quản trị Kinh doanh.

10. Nhiệm vụ của sinh viên:

- Đọc tài liệu trƣớc khi lên lớp;

- Tham gia tối thiểu 80% số tiết học trên lớp;

- Tham gia thảo luận tại lớp;

- Làm các bài tập nhóm đƣợc giao;

- Tham gia 1 bài kiểm tra giữa kỳ;

- Tham gia thi kết thúc học phần.

11. Tài liệu học tập

3

11.1 Giáo trình bắt buộc:

1. PGS. TS. Nguyễn Hữu Tài, Giáo trình Lý thuyết tài chính tiền tệ, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, 2012

2. PGS.TS. Phạm Ngọc Dũng; PGS.TS. Đinh Xuân Hạng, Giáo trình “Tài chính – Tiền tệ” NXB Tài chính, 2011

11.2 Tài liệu tham khảo:

1. GS.TS. Dƣơng Thị Bình Minh; T.S. Sử Đình Thành “Giáo trình Lý thuyết Tài chính – Tiền tệ”, NXB Thống kê, 2004.

12. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:

STT Điểm thành phần Quy định Trọng số Ghi chú

1 Điểm thƣờng xuyên, đánh giá nhận thức, thái độ thảo luận,

chuyên cần, làm bài tập, viết tiểu luận ở nhà. 1 điểm 20%

2 Điểm kiểm tra định kỳ 1 bài KT 20%

3 Thi kết thúc học phần Thi viết

(90 phút) 60%

Lưu ý: Sinh viên không tham gia đủ 80% số tiết học trên lớp không được thi lần đầu

13. Thang điểm: 10 (lấy đến một chữ số thập phân)

14. Nội dung chi tiết học phần:

Tuần Nội dung giảng dạy Lý thuyết TL + KT Tài liệu đọc

trƣớc Nhiệm vụ của SV

Tuần 1 Chƣơng 1

ĐẠI CƢƠNG VỀ TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 1,

- Chuẩn bị trƣớc

giáo trình và các

4



1.1 Bản chất của tiền tệ

1.1.1 Sự ra đời của tiền tệ

1.1.2 Các định nghĩa về tiền

1.1.3 Bản chất của tiền tệ

1.2 Chức năng của tiền tệ

1.2.1 Thước đo giá trị

1.2.2 Phương tiện trao đổi

1.2.3 Cất trữ giá trị

1.3 Sự phát triển các hình thái tiền tệ

1.3.1 Tiền tệ bằng hàng hóa – hóa tệ

1.3.2 Tiền giấy

1.3.3 Tiền tín dụng

1.3.4 Tiền điện tử

1.4 Khối tiền tệ

1.4.1 Khối tiền tệ M1



1.4.4 Khối tiền tệ L

(trang 5-17). dụng cụ học tập.

- Nhận biết các kiến

thức cơ bản:

+ Sự ra đời và bản

chất của tiền tệ

+ Quá trình phát

triển các hình thái

tiền tệ

+ Các chức năng của

tiền tệ

+ Chế độ tiền tệ và

các bản vị tiền tệ.

- Đọc tài liệu tham

khảo.

5



1.5 Chế độ tiền tệ

1.5.1 Chế độ đơn bản vị bạc và chế độ đơn bản vị

vàng

1.5.2 Chế độ song bản vị

1.5.3 Chế độ bản vị ngoại tệ

1.5.4 Chế độ lưu thông tiền giấy (tiền dấu hiệu)

Tuần 2 Chƣơng 1

ĐẠI CƢƠNG VỀ TÀI CHÍNH TIỀN TỆ (tiếp)

1.6 Bản chất của tài chính

1.6.1 Sự ra đời của phạm trù tài chính

1.6.2 Bản chất của tài chính

1.7 Chức năng của tài chính

1.7.1 Chức năng phân phối

1.7.2 Chức năng giám đốc

1.8 Lạm phát, giảm phát, thiểu phát và ổn định

tiền tệ

Bài tập nhóm:

- Câu hỏi gợi ý:

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 1,

(trang 17-21);

chƣơng 12

(trang 277-

291).

- Đọc trƣớc tài liệu.

- Học bài cũ và tham

gia thảo luận trên

lớp.

- Nhận biết các kiến

thức cơ bản sau:

+ Sự ra đời và bản

chất của tài chính.

+ Chức năng của tài

chính.

+ Lạm phát, nguyên

6



Lấy ví dụ minh họa các loại lạm phát? Liên hệ với

thực tế ở Việt Nam.

- Hình thức thực hiện: Giảng viên có thể chia lớp

thành 4 nhóm, cử nhóm trƣớc thuyết trình trƣớc

lớp.

nhân của lạm phát,

tác động của lạm

phát đối với nền

kinh tế.

- Tham gia thảo

luận.

- Liên hệ kiến thức

trên lớp và thực tiễn.

Tuần 3

Chƣơng 2

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH

2.1 Khái niệm hệ thống tài chính

2.2 Vai trò của hệ thống tài chính

2.3 Cấu trúc của hệ thống tài chính

2.3.1 Tài chính doanh nghiệp

2.3.1.1 Nguồn vốn và phương thức huy động vốn

của doanh nghiệp

2.3.1.2 Quản lý tài sản của doanh nghiệp

Hƣớng dẫn thảo luận:

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 2,

(trang 23-28);

chƣơng 4,

(trang 62-74)


- Hiểu đƣợc các nội

dung sau:

+ Vai trò của hệ

thống tài chính trong

quá trình phát triển

kinh tế xã hội.

+ Mối quan hệ giữa

các bộ phận cấu

7




+ Các cách huy động vốn đối với doanh nghiệp vừa

và nhỏ.

+ Các câu hỏi khác do giảng viên cung cấp.

- Hình thức thảo luận: Có thể chia lớp thành các

nhóm theo sự phân công của giảng viên.

thành hệ thống tài

chính.

- Tham gia thảo

luận.

Tuần 4 Chƣơng 2

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH (tiếp)

2.3.2 Ngân sách nhà nước

2.3.2.1 Vai trò của Ngân sách Nhà nước

2.3.2.2 Thu và chi của Ngân sách Nhà nước



+ Liên hệ thực tế việc thu chi ngân sách ở Việt nam

trong giai đoạn hiện nay?


- Hình thức thảo luận: Theo sự phân công của

giảng viên.

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 3 (trang

44-60)


- Nhớ nội dung kiến

thức cũ:


dung sau:

+ Vai trò của Ngân

sách nhà nƣớc trong

quá trình phát triển

kinh tế-xã hội;

+ Nội dung các

khoản thu, chi ngân

sách.

8



- Tham gia thảo

luận.

Tuần 5 Chƣơng 2

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH (tiếp)

2.3.3 Tài chính đối ngoại

2.3.4 Tài chính dân cư và các tổ chức xã hội

2.3.5 Thị trường tài chính và các tổ chức tài

chính trung gian

2.4 Chính sách tài chính quốc gia

2.4.1 Mục tiêu của chính sách tài chính quốc gia

2.4.2 Những quan điểm cơ bản

2.4.3 Nội dung của chính sách tài chính quốc gia

2.4.3.1 Chính sách về vốn

2.4.3.2 Chính sách tài chính đối với doanh nghiệp

2.4.3.3 Chính sách đối với ngân sách nhà nƣớc

2.4.3.4 Chính sách về tài chính đối ngoại

2.4.3.5 Chính sách về tiền tệ và tín dụng


03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 2,

(trang 26-42).


- Học bài học cũ;

chuẩn bị kiến thức

để thảo luận.

- Nhận biết đƣợc

nội dung cơ bản của

chính sách tài chính

quốc gia Việt Nam

trong giai đoạn hiện

nay.

- Liên hệ thực tế.

9




+Liên hệ thực tế về phƣơng thức huy động vốn của

doanh nghiệp tại Việt Nam?


- Hình thức thảo luận: Theo sự sắp xếp của giảng

viên.

Tuần 6 Chƣơng 3

THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH

3.1 Khái niệm thị trƣờng tài chính

3.2 Hàng hóa của thị trƣờng tài chính – Tài sản

tài chính

3.3 Phân loại thị trƣờng tài chính

3.3.1 Dựa theo phương thức huy động nguồn tài

chính

3.3.2 Căn cứ vào sự luân chuyển các nguồn tài

chính

3.3.3 Căn cứ vào tính chất pháp lý

3.3.4 Căn cứ và thời gian sử dụng nguồn tài chính

huy động được và tính lỏng của các tài sản tài

03 02 Tài liệu [2],

chƣơng 3,

(trang 133-

146).


- Học bài học cũ;



- Nhận biết đƣợc các

nội dung cơ bản sau:

+ Các hàng hóa

đƣợc mua bán trên

thị trƣờng tài chính.

+ Phân biệt đƣợc

hàng hóa trên thị

trƣờng tài chính và

10



chính



+ Cho ví dụ minh họa các hàng hóa của thị trƣờng

tài chính Việt Nam?

+ Các câu hỏi khác giảng viên cung cấp

- Hình thức thảo luận: Theo sự sắp xếp của giảng

viên.

các hàng hóa thông

thƣờng


Tuần 7 Chƣơng 3

THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH (tiếp)

3.4 Chức năng của thị trƣờng tài chính

3.4.1 Tài chính trực tiếp

3.4.2 Tài chính gián tiếp

3.5 Chủ thể của thị trƣờng tài chính

3.5.1 Chủ thể đi vay

3.5.2 Chủ thể cho vay hay đầu tư

3.6 Cấu trúc của thị trƣờng tài chính

3.6.1 Thị trường nợ và thị trường vốn cổ phần

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 5,

(trang 97-106).


- Học kỹ bài học cũ;



- Hiểu các nội dung

cơ bản sau:

+ Chức năng, vai trò

của thị trƣờng tài

chính

+ Các thị trƣờng cấu

11



3.6.2 Thị trường cấp một và thị trường cấp hai

3.6.3 Thị trường tiền tệ và thị trường vốn



+ Liên hệ thực tế về cấu trúc thị trƣờng tài chính ở

Việt Nam?

+ Các câu hỏi khác do giảng viên cung cấp

thành thị trƣờng tài

chính và nội dung

hoạt động của các

thị trƣờng đó.


Tuần 8 Chƣơng 3

THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH (tiếp)

3.7 Các công cụ của thị trƣờng tài chính

3.7.1 Các công cụ thị trường tiền tệ

3.7.2 Các công cụ trên thị trường vốn

3.7.3 Công cụ tài chính phái sinh

3.8 Điều hành thị trƣờng tài chính

3.8.1 Ban hành qui định bắt buộc các công ty phải

cung cấp đầy đủ thông tin cho các nhà đầu tư

3.8.2 Đảm bảo sự lành mạnh của các trung gian tài

chính

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 5,

(trang 107-

117).






kiến thức cơ bản

sau:

+ Nội dung các công

cụ chủ yếu trên thị

trƣờng tài chính

12



3.9 Quốc tế hóa các thị trƣờng tài chính

3.9.1 Thị trường trái khoán quốc tế và Châu Âu

3.9.2 Thị trường cổ phiếu thế giới

3.10 Thị trƣờng tài chính Việt nam

3.10.1 Sự hình thành của thị trường tài chính ở Việt

nam

3.10.2 Các công cụ của thị trường tài chính Việt

nam

3.10.3 Điều kiện để phát triển thị trường tài chính

ở Việt nam


- Câu hỏi gợi ý

+ Liên hệ thực tế về các công cụ của thị trƣờng tài

chính tại Việt nam.


- Hình thức thảo luận: Chia lớp thành các nhóm

theo sự phân công của giảng viên.

+ Các công cụ của

thị trƣờng tài chính

Việt Nam.


Tuần 9 Chƣơng 4

CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 6,


13



4.1 Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính

4.1.1 Những vấn đề cơ bản về cấu trúc tài chính

4.1.2 Phí giao dịch và cấu trúc tài chính

4.1.3 Rủi ro và cấu trúc tài chính

4.2 Khái niệm

4.3 Đặc điểm

4.4 Phân loại các tổ chức tài chính trung gian

4.5 Chức năng và vai trò của các tổ chức tài

chính trung gian

4.5.1 Chức năng của các tổ chức tài chính trung

gian

4.5.2 Vai trò của các tổ chức tài chính trung gian



+ Vai trò của các tổ chức tài chính trung gian đối

với sự phát triển nền kinh tế - xã hội.

Tài liệu tham khảo: do giảng viên cung cấp.

(trang 119-

130). - Học kỹ bài học cũ;



- Hiểu và làm rõ các

nội dung sau:

+ Cấu trúc tài chính

của các doanh

nghiệp phi tài chính.

+ Ảnh hƣởng của

các phí giao dịch

đến cấu trúc tài

chính doanh nghiệp.

+ Chức năng, vai trò

của các tổ chức tài

chính trung gian.


Tuần 10 Chƣơng 4 03 02 Tài liệu [1], - Đọc trƣớc tài liệu.

14



CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN

(tiếp)

4.6 Các loại hình tổ chức tài chính trung gian

4.6.1 Các tổ chức nhận tiền gửi

4.6.2 Các Công ty tài chính

4.6.3 Các tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng

4.6.4 Các trung gian đầu tư

4.6.5 Trung gian tài chính Chính phủ

4.7 Các trung gian tài chính ở Việt nam

4.7.1 Các ngân hàng

4.7.1.1 Ngân hàng thương mại

4.7.1.2 Ngân hàng đầu tư

4.7.1.3 Ngân hàng chính sách

4.7.1.4 Ngân hàng hợp tác, quỹ tín dụng và các

loại hình ngân hàng khác

4.7.2 Các tổ chức tài chính phi ngân hàng



chƣơng 6.

(trang 131-

140).





nội dung sau:

+ Hoạt động của

những trung gian tài

chính chủ yếu.

+ Liên hệ thực tế

hoạt động của các

trung gian tài chính

ở Việt nam.

15



Lựa chọn một ngân hàng thực tế trong hệ thống các

ngân hàng thƣơng mại của Việt nam để phân tích

quá trình huy động vốn và cho vay vốn.

- Hình thức thảo luận: Có thể chia lớp thành 4

nhóm, cử nhóm trƣởng thuyết trình trƣớc lớp.

Tuần 11 Chƣơng 5

TÍN DỤNG VÀ LÃI SUẤT TÍN DỤNG

5.1 Sự ra đời và phát triển của tín dụng

5.2 Khái niệm

5.3 Bản chất

5.4 Các chức năng của tín dụng

5.5 Vai trò của tín dụng

5.6 Phân loại tín dụng

5.7 Các hình thức tín dụng

5.7.1 Tín dụng thương mại

5.7.2 Tín dụng ngân hàng

5.7.3 Tín dụng Nhà nước

03 02 Tài liệu [2],

chƣơng 2,

(trang 101-

125).






nội dung sau:

+ Tín dụng; các hình

thức tín dụng

+ Lãi suất; các loại

lãi suất


16



5.8 Lãi suất tín dụng

5.8.1 Định nghĩa lãi suất tín dụng

5.8.2 Các loại lãi suất tín dụng

5.8.3 Cấu trúc lãi suất tín dụng


- Liên hệ thực tế hình thức tín dụng thƣơng mại ở

một số doanh nghiệp Việt Nam?

Tài liệu tham khảo: do giảng viên cung cấp.


TÍN DỤNG VÀ LÃI SUẤT TÍN DỤNG (tiếp)

5.8.4 Các nhân tố ảnh hƣởng tới lãi suất

5.8.4.1. Ảnh hưởng của cung cầu của quỹ cho vay

5.8.4.2 Ảnh hưởng của lạm phát kỳ vọng

5.8.4.3 Ảnh hưởng của bội chi ngân sách

5.8.4.4 Những thay đổi về thuế

5.8.4.5 Những thay đổi trong đời sống xã hội

5.8.5 Chính sách lãi suất

5.8.6 Ý nghĩa của lãi suất tín dụng

03 02 Tài liệu [1],

chƣơng 7,

(trang 154-

160).





- Hiểu đƣợc các

nhân tố ảnh hƣởng

tới lãi suất

- Liên hệ thực tế lãi

suất ở Việt Nam

17



5.9 Lãi suất ở Việt nam


- Câu hỏi gợi ý :

+ Kể tên các loại lãi suất ở Việt nam ?

+ Các nhân tố ảnh hƣởng đến lãi suất trên thị

trƣờng Việt nam?

- Các câu hỏi khác do giảng viên cung cấp.

trong từng giai đoạn.


NGÂN HÀNG TRUNG ƢƠNG VÀ CHÍNH

SÁCH TIỀN TỆ

6.1 Quá trình hình thành Ngân hàng trung ƣơng

6.1.1 Quá trình hình thành

6.1.2 Đặc thù của ngân hàng trung ương

6.2 Chức năng của Ngân hàng trung ƣơng

6.2.1 Chức năng phát hành tiền

6.2.2 Chức năng ngân hàng của các ngân hàng

6.2.3 Chức năng ngân hàng Nhà nước

6.3 Vị trí và nhiệm vụ của chính sách tiền tệ

03 02 Tài liệu tham

khảo:

- Tài liệu [1],

Chƣơng 10,

(trang 209-223)

- Tài liệu [2],

Chƣơng 5.

- Đọc kỹ bài học cũ;




dung sau:

+ Chức năng của

Ngân hàng trung

ƣơng

+ Các mục tiêu của

chính sách tiền tệ.

18



6.3.1 Vị trí

6.3.2 Nhiệm vụ

6.4 Mục tiêu chính sách tiền tệ

6.4.1 Kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng bản

tệ

6.4.2 Tạo việc làm

6.4.3 Tăng trưởng kinh tế

6.4.4 Quan hệ giữa các mục tiêu


- Câu hỏi gợi ý :

+ Lịên hệ thực tế nội dung mục tiêu chính sách tiền

tệ tại Việt Nam hiện nay?


- Hình thức thảo luận: Có thể chia lớp thành 4

nhóm, cử nhóm trƣởng thuyết trình trƣớc lớp.


Tuần 14 Kiểm tra

Chƣơng 6

NGÂN HÀNG TRUNG ƢƠNG VÀ CHÍNH

SÁCH TIỀN TỆ (tiếp)

00

03

01

01

- Tài liệu [1],

chƣơng 10.

(trang 223-

237).

- Kiểm tra 45 phút

- Đọc kỹ bài học cũ;


19



6.5 Công cụ của chính sách tiền tệ

6.5.1 Công cụ trực tiếp

6.5.1.1 Lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay

6.5.1.2 Hạn mức tín dụng

6.5.1.3 Phát hành tiền cho Ngân hàng nhà nước

vay

6.5.1.4 Tín phiếu ngân hàng trung ương

6.5.2 Công cụ gián tiếp

6.5.2.1 Lãi suất tái chiết khấu

6.5.2.2 Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

6.5.2.3 Nghiệp vụ thị trƣờng mở

6.6 Ngân hàng Nhà nƣớc Việt nam

6.6.1 Quá trình hình thành và phát triển

6.6.2 Tổ chức bộ máy ngân hàng nhà nước

6.6.3 Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của ngân

hàng nhà nước việt nam

6.6.4 Hoạt động chủ yếu của ngân hàng nhà nước

việt nam

- Tài liệu [2],

chƣơng 5.

(tiếp).



nội dung sau:

+ Các công cụ của

chính sách tiền tệ

+ Ngân hàng Nhà

nƣớc vận dụng các

công cụ của chính

sách tiền tệ trong

quá trình hoạt động.


20



lÝ thuyẾt tÀi chÍnh tiỀn tỆ · 7.2 về kỹ năng: sinh viên có khả năng nghe,...

Documents