T.C.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

KONYA CİVARINDAKİ OBRUKLARIN JEOLOJİK-JEOFİZİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI

Hikmet Merve BOYRACI

Danışman Prof. Dr. Züheyr KAMACI

YÜKSEK LİSANS TEZİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ISPARTA - 2019

© 2019 [Hikmet Merve BOYRACI]

i

İÇİNDEKİLER

Sayfa İÇİNDEKİLER .............................................................................................................................. i ÖZET................................................................................................................................................ iii ABSTRACT .................................................................................................................................... iv TEŞEKKÜR.................................................................................................................................... v ŞEKİLLER DİZİNİ....................................................................................................................... vi ÇİZELGELER DİZİNİ ................................................................................................................. viii 1. GİRİŞ........................................................................................................................................... 1

1.1. Çalışmanın Amacı ....................................................................................................... 1 1.2. İnceleme Alanının Tanıtılması ............................................................................. 2

2. KAYNAK ÖZETLERİ............................................................................................................. 3 3. MATERYAL VE METOD ..................................................................................................... 9

3.1. Materyal .......................................................................................................................... 11 3.2. Metod ............................................................................................................................... 13

3.2.1. Çok Elektrotlu Özdirenç Yöntemi(ERT) ................................................ 13 3.2.2. Sondaj Çalışmaları ve Arazi Deneyleri ................................................... 18

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ................................................................................................. 20 4.1.Bölgenin Jeolojisi ......................................................................................................... 20

4.1.1. Mesozoyik ............................................................................................................ 22 4.1.1.1 Osmanlıdere Dormasyonu............................................................... 22 4.1.1.2 Karataş Dolamiti................................................................................... 22 4.1.1.3 Ballıktepe Formasyonu ..................................................................... 23 4.1.1.4 Andıklıtepe Formasyonu .................................................................. 24 4.1.1.5 Koçyaka Formasyonu ........................................................................ 24 4.1.2. Tersiyer ................................................................................................................. 25 4.1.2.1 Adakale Volkanitleri ........................................................................... 25 4.1.2.2 Üzecekdağı Andezitleri ..................................................................... 26 4.1.2.3 İnsuyu Formasyonu ............................................................................ 26 4.1.2.4 İkikuyu Formasyonu .......................................................................... 28 4.1.2.5 Karacadağ Volkanitleri ...................................................................... 29 4.1.2.6 Kaletepe Bazaltı .................................................................................... 30 4.1.3. Kuvaterner ........................................................................................................... 31 4.1.3.1 Karapınar Volkanitleri....................................................................... 31 4.1.3.2 Koymatyayla Formasyonu............................................................... 31 4.1.3.3 Eğilmez Formasyonu ......................................................................... 32 4.1.3.4 Hotamış Formasyonu......................................................................... 33 4.1.3.5 Tapuriçi Formasyonu ........................................................................ 33 4.1.3.6 Traverten ................................................................................................. 34 4.1.3.7 Yamaç Molozu ....................................................................................... 35 4.1.3.8 Akarsu Yelpaze Çökelleri ................................................................. 35 4.1.3.9 Alüvyon ..................................................................................................... 35

4.2. Konya İlindeki Güncel Obruk Oluşumları ....................................................... 35 4.2.1. İnoba obruğu ...................................................................................................... 35 4.2.2. Akkuyu yaylası obrukları.............................................................................. 36 4.2.3. Tutal obruğu ....................................................................................................... 39 4.2.4. Yavşançukuru Obruğu.................................................................................... 40 4.2.5. Hanyıkığı Obruğu ............................................................................................. 41

ii

4.2.6. Nebili Obruğu-II ................................................................................................ 41 4.2.7. Akviran Obruğu ................................................................................................. 42 4.2.8. Sekizli Küçük Obruk ........................................................................................ 43 4.2.9. Sekizli Büyük Obruk ........................................................................................ 43 4.2.10. Eşeli Obruğu ..................................................................................................... 44 4.2.11. Küpbasan Yeni Obruk I ............................................................................... 45 4.2.12. Küpbasan Yeni Obruk II.............................................................................. 45 4.2.13. Büyükkarakuyu-Direkli Obruk................................................................ 46 4.2.14. Büyükkarakuyu-Şenyurt Obruğu ........................................................... 47 4.2.15. Büyükkarakuyu-Koçhan Obruğu............................................................ 47 4.2.16. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-I....................................................... 48 4.2.17. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-II ..................................................... 48 4.2.18. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-III ................................................... 49 4.2.19. Köken Obruğu-I .............................................................................................. 49 4.2.20. Köken Obruğu-II............................................................................................. 50 4.2.21. Köken Obruğu-III ........................................................................................... 50 4.2.22. Seyithacı Yaylası Obrukları ....................................................................... 51 4.2.23. İçeriçumra Araz Obruğu ............................................................................. 55 4.2.24. İçeriçumra Çakıllar Obrukları.................................................................. 56 4.2.25. Kadınhanı Hançerli Obruğu ...................................................................... 58

4.3. Çoklu Elektrotlu Rezistivite Çalışması ............................................................. 60 4.4. Sondaj Çalışmaları ..................................................................................................... 66

4.4.1. Arazi Deneyleri .................................................................................................. 66 4.4.2. Zemin Indeksi-Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi ......................... 68 4.4.3. Şişme, Oturma ve Taşıma Gücü Analizleri ............................................ 70 4.4.3.1 Taşıma Gücü ........................................................................................... 70 4.4.3.2 Oturma Analizleri ................................................................................ 74 4.4.3.3 Şişme Potansiyelleri ........................................................................... 77

5. SONUÇ VE ÖNERİLER ........................................................................................................ 78 KAYNAKLAR ................................................................................................................................ 80 ÖZGEÇMİŞ .................................................................................................................................... 83

iii

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

KONYA CİVARINDAKİ OBRUKLARIN JEOLOJİK-JEOFİZİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI

Hikmet Merve BOYRACI

Süleyman Demirel Üniversitesi

Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Anabilim Dalı

Danışman: Prof. Dr. Züheyr KAMACI

Çalışma alanı, Konya-Karapınar ilçesi ve yakın civarıdır. Bölge, çözünmeye son derece elverişli Bolkardağı Birliği’ne ait Jura-Kretase yaşlı kireçtaşları ile Miyosen ve sonrası yaşlı birimlerden oluşmaktadır. Konya Havzası’nın bir iç havzaya dönüşmesinin en büyük nedeni iklimsel değişimlerin yanı sıra, karstik gelişim modelinin karakteristik şekli olan obruklar veya obruk şekilli mağaralar kanalıyla ani su boşalımlarıdır. Bölgedeki obrukların bir kısmı fosilleştiği halde, bazıları aktif haldedir. Bazı alanlarda ise, yeni obruklar oluşmaya devam etmektedir. Kısacası, bölgede obruk gelişimi süreklidir ve obruk gelişimini önlemek mümkün değildir. Bu çalışmada jeofizik ve jeolojik yöntemler kullanılarak, çöküntü oluşabilecek muhtemel alanların belirlenebilmesi için; çalışma sahasında çoklu elektrotlu rezistivite ve sondaj çalışmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen veriler yorumlanarak sunulmuştur. Çoklu elektrotlu rezistivite çalışmalarında kesitler çıkarılıp incelenmiştir. Sondaj çalışmaları sonucunda alınan numuneler laboratuvarda deneylere tabi tutulmuştur. Laboratuvar sonuçlarına göre taşıma güçleri, oturma analizleri ve şişme potansiyelleri hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Konya, Karapınar, Jeoloji, Jeofizik, Obruk 2019, 83 sayfa

iv

ABSTRACT

Master’sThesis

INVESTIGATIONOFTHEPOTHOLESAROUNDKONYAWITHGEOLOGICAL‐GEOPHYSICALMETHODS

HikmetMerveBOYRACI

SüleymanDemirelUniversity

GraduateSchoolofNaturalandAppliedSciencesDepartmentofGeophysicalEngineering

Supervisor:Prof.Dr.ZüheyrKAMACI

The study area is located in Konya‐Karapınar and its surroundings. The areaconsists of Jurassic‐Cretaceous aged limestones that can easily dissolvebelongingtoBolkarMountainsandagedunitsfromtheMioceneperiodorlater.OneofthemostprominentreasonsofKonyaBasintobecomeaninternalbasinisthepotholesthatarethecharacteristicformofthecarsticdevelopmentmodelor instantwater discharges through the caveswith the shapeof a pothole, inaddition to the climatic changes. Although some of the potholes have beenfossilized already, some of them are still active. There are new potholescurrentlybeingformedinsomeareas. Inshort, thedevelopmentof theregioncontinuesanditisnotpossibletopreventtheformationofthepotholes.Inthisstudy,multi‐electroderesistivityanddrillingsurveyshavebeencarriedout fordetermining theareas thatmaydissolve,byusing thegeophysicalandgeological methods. At the end of the surveys, the obtained data waspresentedwith interpretation. The sections are examinedwithmulti‐electroderesistivityanalysis.Attheendofthedrillingsurveys,theobtainedsamplesweretestedinthelaboratory.Accordingtothelaboratoryresults,thebearingpower,settlementanalysis,andswellingpotentialswerecalculated.Keywords:Konya,Karapinar,Geology,Geophysics,Pothole2019,83pages

v

TEŞEKKÜR

Bu araştırma için beni yönlendiren, karşılaştığım zorlukları bilgi ve tecrübesi ile aşmamda yardımcı olan değerli Danışman Hocam Prof. Dr. Züheyr KAMACI’ya teşekkürlerimi sunarım. Araştırmalarımda bilgi ve desteklerini esirgemeyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndaki mesai arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım. Tezimin her aşamasında beni yalnız bırakmayan ve arazi çalışmalarımda bana desteğini esirgemeyen eşim Gazi BOYRACI’ya ve aileme sonsuz sevgi ve saygılarımı sunarım.

Hikmet Merve Boyracı

ISPARTA, 2019

vi

ŞEKİLLER DİZİNİ

Sayfa Şekil 1.1. Konya ve alt havzaları ........................................................................................ 2 Şekil 3.1. İnceleme alanı lokasyon haritası................................................................... 10 Şekil 3.2. Çoklu Elektrotlu Elektrik Özdirenç Rezistivite çalışması .................. 11 Şekil 3.3. Sondaj çalışması ve SPT numunesi .............................................................. 12 Şekil 3.4. Çoklu Elektrot cihazının görünümü............................................................. 13 Şekil 3.5. Çoklu Elektrotlu Rezistivite Yöntemi’nde kullanılan dizilimler ..... 15 Şekil 3.6. ERT-1 noktasına ait uydu görüntüsü .......................................................... 16 Şekil 3.7. ERT-2 noktasına ait uydu görüntüsü .......................................................... 16 Şekil 3.8. ERT-3 noktasına ait uydu görüntüsü .......................................................... 17 Şekil 3.9. ERT-4,5,6 noktalarıa ait uydu görüntüsü.................................................. 17 Şekil 3.10. Sondaj noktaları lokasyonları ...................................................................... 19 Şekil 4.1. İnceleme alanı ve civarının 1/100 000 ölçekli genel jeoloji

haritası ...................................................................................................................... 21 Şekil 4.2. İnoba Obruğu’nun doğudan görünümü ..................................................... 36 Şekil 4.3. İnoba Obruğu ve su yüzeyi ............................................................................... 36 Şekil 4.4. Akkuyu Obruğu-I .................................................................................................. 37 Şekil 4.5. Yarımoğlu Obruğu’nun uzaktan görünümü ............................................. 38 Şekil 4.6 Yarımoğlu Obruğu ............................................................................................... 38 Şekil 4.7. Akkuyu Obruğu-IV’ün güneyden görünümü ........................................... 39 Şekil 4.8. Tutal Obruğu’nun güneydoğudan görünümü ......................................... 40 Şekil 4.9. Yavşançukuru Obruğu’nun güneyden görünümü ................................. 40 Şekil 4.10. Hanyıkığı Obruğu ............................................................................................... 41 Şekil 4.11. Nebili Obruğu-II .................................................................................................. 42 Şekil 4.12. Akviran Obruğu .................................................................................................. 43 Şekil 4.13. Sekizli Büyük Obruğu’n güneyden görünümü ..................................... 44 Şekil 4.14. Eşeli Yaylası’nın kuzeydoğusundaki Eşeli Obruk ............................... 44 Şekil 4.15. Küpbasan Yaylası’nda harfiyatla doldurulan Yeni Obruk-I ........... 45 Şekil 4.16. Küpbasan Yeni Obruk-II ................................................................................. 46 Şekil 4.17. Büyükkarakuyu Yaylası’nın kuzeyindeki Direkli Obruk ................. 46 Şekil 4.18. Büyükkarakuyu Yaylası Koçhan Obruğu ................................................ 47 Şekil 4.19. Küçük Karakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu-I ......................................... 48 Şekil 4.20. Küçük Karakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu-II ....................................... 48 Şekil 4.21. Küçük Karakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu-III...................................... 49 Şekil 4.22. Köken Obruğu-I .................................................................................................. 49 Şekil 4.23. Köken Obruğu-II ................................................................................................. 50 Şekil 4.24. Köken Obruğu-III ............................................................................................... 50 Şekil 4.25. Seyithacı Obruğu-I ............................................................................................. 51 Şekil 4.26. Seyithacı Obruğu-II ........................................................................................... 52 Şekil 4.27. Seyithacı Obruğu-III.......................................................................................... 52 Şekil 4.28. Seyithacı Obruğu-IV .......................................................................................... 53 Şekil 4.29. Seyithacı Obruğu-VI .......................................................................................... 54 Şekil 4.30. Temmuz 2014’de oluşan Seyithacı Obruğu-X ...................................... 55 Şekil 4.31. Doldurulan İçeriçumra Abaz Obruğu ....................................................... 55 Şekil 4.32. Doldurulmuş Çakıllar Obruğu-I .................................................................. 56 Şekil 4.33. May Obruğu-I(Büyük) ..................................................................................... 57 Şekil 4.34. May Obruğu-II(Orta) ........................................................................................ 58

vii

Şekil 4.35. May Obruğu-III(Küçük) .................................................................................. 58 Şekil 4.36. Kadınhanı Hançerli Obruğu .......................................................................... 58 Şekil 4.37. Kadınhanı Hançerli Obruğu’nun kapatılmış görüntüsü .................. 59 Şekil 4.38. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-1................................................ 60 Şekil 4.39. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-2................................................ 61 Şekil 4.40. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-3................................................ 62 Şekil 4.41. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-4................................................ 63 Şekil 4.42. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-5................................................ 64 Şekil 4.43. Elektrik özdirenç çalışması yapı kesiti-6................................................ 65 Şekil 4.44. N, Φ, Dr parametreleri arasındaki ilişkiler ................................................. 67

viii

ÇİZELGELER DİZİNİ

Sayfa Çizelge 3.1. Çoklu Elektrotlu Rezistivite çalışmalarına ait koordinatlar........ 18 Çizelge 3.2. Sondaj kuyuları numaraları, yüzeyden itibaren derinlikleri ve

koordinatlar ....................................................................................................... 18 Çizelge 4.1. Sondaj kuyularında gözlenen birimler ve metre bilgileri ............ 65 Çizelge 4.2. Laboratuvar toplu deney sonucu ............................................................. 66 Çizelge 4.3. Ic ve Plastisite asasındaki ilişki ................................................................. 67 Çizelge 4.4. Zeminlerin sıkışabilirliği .............................................................................. 68 Çizelge 4.5. Kohezyonlu zeminlerin plastisite indeksine göre

sınıflandırılması ............................................................................................... 68 Çizelge 4.6. Konsolidasyon deneyi sonuçları............................................................... 68 Çizelge 4.7. İçsel sürtünme açısına göre taşıma gücü faktörü............................. 69 Çizelge 4.8. İzin verilebilir oturmalar ............................................................................. 74 Çizelge 4.9. Şişme potansiyeli tanımı .............................................................................. 75 Çizelge 4.10. Konsolidasyon deney sonuçları ve şişme potansiyeli ................. 75

1

1. GİRİŞ

1.1. Çalışmanın Amacı

Konya civarındaki obrukların araştırılması amacı ile Jeolojik-Jeofizik çalışmalar

yapılmıştır.

Konya İli obruklarına; Karapınar, Çumra, Karatay, Akören başta olmak üzere

Ereğli ve Kadınhanı ilçelerinde rastlanmaktadır. Konya Havzası’nın alt yapısını

metamorfik ve kristalen kütleler ile Kretase yaşlı ofiolitik seriler teşkil eder. Bu

temel birimlerin üzerinde altta Miosen, üstte Pliosen yaşlı birimler ile en üstte

Kuaterner yaşlı örtü formasyonları yer alır. Yatay yapılı bu birimler; altta taban

konglomerası ile başlar, üste doğru marn, kalker, kil, kum, çakıl taşları ve yer yer

de jipslerden oluşur (Biricik, 1992).

Bölgede yer alan bu litolojik yapı obruk oluşumuna son derece elverişlidir.

Güneyde Toros Dağları’ndan başlayarak kuzeye doğru Konya Kapalı Havzası ve

oradan da Tuz Gölü Havzası’na doğru bir yeraltı suyu akımı mevcuttur. Bu

akıma bağlı olarak eriyebilen/çözünebilen kayaçların bulunduğu alanlarda da

yer yer karstik boşluklar oluşmaktadır. Bu karstik boşluklar, zamanla genişler

ve üzerindeki toprak katmanlarını taşıyamayacak bir seviyeye gelir. Yüzeydeki

toprak katmanlarının çökmesi sonucunda da obruklar oluşur (Üstün vd., 2007).

Konya Havzası sahip olduğu jeolojik yapı, yeraltı suları, tektonizmanın etkisiyle

obruk oluşumlarına sahne olmuştur. Ancak günümüzde obruk sayısının

artmasında sahada kurak ve yarıkurak iklim koşullarının yaşanmasının yanı sıra

beşeri faktörlerin de etkileri görülmektedir. Bu obruklar, oluşum dönemlerine

göre eski oluşumlu ve güncel obruklar şeklinde sınıflandırılabilir. Konya İli’nde

eski ve güncel 108 obruk tespit edilmiştir. Obruklardan 61 tanesi eski, 47 tanesi

ise yeni oluşumludur.

2

1.2. İnceleme Alanının Tanıtılması

Konya Kapalı Havzası (Şekil 1.1), İç Anadolu Bölgesi’nded yer almaktadır ve

Türkiye yüzölçümünün %7’sine denk gelen 50000 km²’lik bir alanı kaplar. İç

Anadolu Platosu’nun büyük bir kısmını kaplayan Konya Kapalı Havzası, 900-

1050 m yükseklikte düz bir ova görünümündedir. Etrafı volkanik kayaçlar ve

kireçtaşlarından oluşmuş, yüksek dağlarla çevrili olan havza, yetersiz bir

drenaja sahiptir. Bu yetersiz drenajın sonucu olarak havza toprakları genellikle

tuzludur. Konya Kapalı Havzası’nın yüksek dağlarla çevrili olmasının denize

olan drenajı da önlemesi nedeniyle, Türkiye’nin en büyük kapalı havzası

konumundadır. Havzada karasal iklim tipi hüküm sürer. Yazları sıcak ve kurak,

kışları soğuk ve yağışlıdır. Devlet Meteoroloji İşleri kayıtlarına göre, Konya

Kapalı Havzası’nda yıllık ortalama yağış miktarı 287 mm’ dir. Çalışma alanındaki

Karapınar alt havzasında ise, yıllık ortalama yağış miktarı 150 mm’ye kadar

düşmektedir. Havzada yıllık ortalama sıcaklık ise 11˚C’dir. Gecegündüz ve

mevsimsel sıcaklık farkları arasında iklimin karasal olmasından dolayı büyük

farklılıklar vardır.

Şekil 1.1. Konya ve alt havzaları

3

2. KAYNAK ÖZETLERİ

İnceleme alanında, önceki araştırıcılar tarafından yapılan çalışmalar bölgenin

jeolojik, jeomorfolojik, jeodinamik evrimi, bölgenin hidrojeolojik,

hidrojeokimyasal ve yeraltı su seviyesi farklılıkları - obruk oluşumu ilişkisi ve

hidrokimyasal nedenlere bağlı olarak obruk gelişim mekanizmasının

araştırılmasına yönelik çalışmalar olmuştur.

Lahn (1940; 1948), Bozdağlar’ın kuzeyindeki havzanın marn ve kalkerlerden

oluştuğunu, Pliyosen’e ait tatlı su tabakalarıyla dolu olduğunu kaydetmiştir. Tuz

Gölü güneyindeki ovada ve Konya Ovası’nın bazı kısımlarındaki Neojen’in göl

kalkerlerinden oluştuğunu ve bu kalkerlerin Üst Miyosen veya Pliyosen yaşta

olabileceğini açıklamıştır.

Blumenthal (1956), Bolkardağı Birliğini, Bolkardağı ünitesi olarak tanımlamış,

bölgedeki tektonizmayı incelemiş, jeolojik birimleri ayırtlamış ve bölgede

petrografik sınıflandırmalar yapmıştır.

Erinç (1960), ‘‘Konya’daki obrukların Neojen ve Pliyosen göl kalkerleri içinde

geliştiğini ileri sürmüştür.

Sungur (1967), Konya-Ereğli havzasındaki göl kalkerlerinin kirli beyaz renkte

olduğunu ve bol miktarda Planorbis kavkıları ihtiva ettiğini açıklamıştır.

Sür (1972), ‘‘İç Anadolu’daki Genç Volkanik Alanların Jeomorfolojisi’’ adlı

çalışmasında Karapınar, Karacadağ yöresini çalışan yazar, Üst Pliyosen–

Kuvaterner yaşındaki volkanizmayı safhalara ayırmıştır. Volkanik safhaların

Würm öncesine ait olduğunu ve Würm’de oluşan gölün volkanik örtüyü

etkilediğini belirtmiştir.

DSİ (1975), ‘‘Konya-Çumra-Karapınar Ovası Hidrojeoloji Etüt Raporu’’isimli

çalışmada 10400 km2 alan için yılık beslenimin 396 milyon m3 , Karapınar’da 19

yıllık ölçümlere göre yıllık ortalama yağışın 275.8 mm olduğu, Konya ovasının

4

su taşıyan formasyonlarının Paleozoyik mermerler, Mesozoyik kalkerler, Neojen

kalkerler ve Pliyosen ile alüvyonun kumlu çakıllı seviyeleri olduğu, bölgenin en

önemli obruğunun Timraş olduğu belirtilmiştir. Bunun yanında söz konusu saha

için beslenmenin 396 milyon m3 , yıllık emniyetli verimin 396 milyon m3

olduğu, Hotamış gölü ve Timraş obruğu sularının sulamaya uygun olduğu, sığ

kuyularda tuzluluğun fazla, kireçtaşlarından beslenen kuyu sularının ise karstik

suları karakterize ettiği, ovanın orta bölümlerinde basınçlı akifer sularının

yüksek tuzlu az sodyumlu (C3 S1) sulama suyu sınıfına dahil olduğu

belirtilmiştir.

İlhan (1976), Konya Havzası’nın kenar bölümleri ile Tuz Gölü Havzası’nda

görülen Neojen’in litoloji, fosil içeriği ve yaş bakımından aynı olduğuna

değinmiştir.

Eroskay (1976), Obruk Platosu’ndaki killi kireçtaşlarının Pliyosen yaşında

olduğunu belirtmiştir.

Güldalı ve Şaroğlu (1983), Kızören –Karapınar arasında ortalama 3 km

genişliğinde ve 12 km uzunluğundaki alan içerisinde küçükleri göz ardı

edildiğinde 23 adet sulu, susuz obruk bulunduğunu, obruk duvarlarında yer

alan mağaralarda tarihsel devirlerde yaşanmış olduğunu belirtmişlerdir. Kültür

Bakanlığı tarafından obrukların koruma altına alınmasını önermişlerdir fakat

yöre henüz koruma altında değildir. Ayrıca, yöredeki obrukların taban suların

birbirleriyle ilişkili olduğunu hatta yüzlerce km. uzaklıktaki Toros dağlarının

güney yamacından kaynaklar halinde çıktığı belirtilmiştir. Jeolojik Mirası

Koruma Derneği tarafından obrukların koruma altına alınması önerilmiştir.

Canik ve Çörekçioğlu (1986), Konya-Karapınar ve Kızören arasındaki obruk

oluşumlarını incelemişler, obruk oluşum sürecini ve obruk oluşumunu etkileyen

faktörleri araştırmışlardır. Neojen kireçtaşlarının gölsel ortamda çökelmesi ile

oluşan obruklar, iç karstlaşma ve nedenlerinin obruk oluşumuna etkisi ile insan

kaynaklı gelişen obruklar çalışılmıştır.

5

Ayhan, ve Sevin (1986), Karapınar- Ereğli (Konya) ve Ulukışla (Niğde)

bölgesindeki jeolojik birimleri ayırtlamış ve yaş tayini yapmışlardır.

Erol (1990), Konya – Karapınar kuzeybatısındaki obrukları incelemiş ve bu

obrukların jeomorfolojik gelişimi ile Konya ve Tuz Gölü Pleyistosen plüviyal

gölleri arasındaki ilişkiyi araştırmıştır.

Biricik (1992), Obruk platosunun Tuz Gölü ve Konya Havzası tabanı kaide

seviyesine göre tesviye edildiğini, böylece Pliyo-Pleyistosen yaşlı aşınım

sathının meydana geldiğini, daha sonra satıh gençleşmesinin akarsular

tarafından yarıldığını ve şahit tepelerin belirgin hale geldiğini açıklamıştır.

Obruk çukurluklarının yalnız Neojen’de değil, Paleozoyik temelde de

görüldüğünü, özellikle yeraltısularının şimik ve mekanik etkileriyle ve bunların

büyük kısmının Kuvaterner’de oluştuğunu ve günümüzde de oluşan obrukların

olduğunu belirtmiştir.

Özgüner (1993), Karapınar kuzeyindeki Sultaniye Ovasının Kuvaterner yaşlı

graben düzlüğü olduğunu ve Devlet Su İşleri’nin (DSİ) burada yaptığı iki

sondajda graben derinliğinin 250- 300m’ye ulaştığını olduğunu, grabeni

dolduran Kuvaterner istifin tamamen gri plastik killerden oluştuğunu, tabanda

beyaz renkli Neojen marn ve kireçtaşlarının yer aldığını ortaya koymuştur.

Grabenin doğu yakasında Neojen ve Kuvaterner yaşlı Karacadağ volkanizması,

güney yakasında Kuvaterner yaşlı volkanizma, batı ve kuzey yakasında ise

Neojen yaşlı marn ve kireçtaşlarının yer aldığını belirtmiştir. Aktüel olarak

havzaya sadece kaynak sularının boşaldığını ve havzanın kapalı olduğunu

açıklamıştır.

Çörekçioğlu (1994), Konya-Çumra-Karapınar ile Aksaray-Sultanhanı-Obruk

havzaları arasında 2100 km2’lik alanda bulunan sık obruklaşma bölgesinin 100

km2’lik yüzölçümüne sahip olduğunu ve yaklaşık 50 kadar obruk bulunduğunu,

ortalama yükseltisinin ise 1050 m kadar olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Üzecek

Dağı volkanının geçirimsiz sınır şartı oluşturması nedeniyle yeraltı suyunun bu

doğal bariyerler arasındaki dar bir kanaldan geçmek zorunda olduğunu,

6

volkanik arazilerde CO2 fazlalığının yeraltı suyuna geçerek korozif özelliğini

artırdığını, hazırlanan yeraltı suyu seviye haritalarına göre yeraltı suyu akımının

güneyden kuzeye doğru dar bir sahadan olduğunu, yeraltı su rezervinin 45 hm3

olduğunu belirtmiştir.

Ulu vd. (1994), İnlice-Akkise ve Cihanbeyli-Karapınar alanının litostratigrafik

birimlerinin jeodinamik evrimini açıklamışlardır. Çökelme ortamının ve bu

ortamlara ilişkin fasiyeslerin yanal ve düşey değişimleri incelenmiş, çökelme

sisteminin oluşumu ve evrimi sırasında etkin olan tektonik ve iklimsel

değişimleri belgelediği ifade edilmiştir. Çökelme sisteminin tabanını oluşturan

çakıltaşı ara katmanlı kırmızı çamurtaşı, sepiyolitik killer ile gölsel marn ve

kireçtaşından oluşan yayvan kıvrımlı Orta Miyosen Alt Pliyosen yaşlı istif

(İnsuyu Formasyonu), havza sübsidansına bağlı olarak kurakyarıkurak iklim

koşullarında gerçekleşen distal alüvyon ortamdan, evaporitik kilplaya

düzlükleri ile gölsel ortama geçişi yansıttığını, gölsel kireçtaşlarının göreli

olarak duraylı tektonik koşulların varlığını gösterdiğini, yerel olarak görülen

yayvan kıvrımların çökelme sonrası tektonik deformasyonu yansıttığını

belirtmişlerdir.

Canik (1997), Konya dolayında karstik yer şekillerinin oluşumunu iki ayrı

sebebe bağlamıştır. Bunlardan birincisi, yeraltı suyunun kireçtaşını aşındırıp

taşıması ile oluşan yeraltı şekilleri, ikincisi ise suyun derinlerden taşıdığı kireci

yeryüzünde kaynak alanı ve dolayında çökeltmesi ile oluşan yer üstü

şekilleridir. Bu oluşum alanlarından bir tanesinin Ca(HCO3)’ça zengin suyun

yeryüzünde CaCO3 ’ı çökelterek kaynak traverten konileri oluşturduğu

Cihanbeyli Bolluk Gölü dolayında, diğerinin ise CO2’ce zengin suyun yeraltındaki

hareketi sırasında kireçtaşlarını eriterek oluşturduğu mağaraların, daha ileri

aşamada da obrukların oluştuğu Kızören-Karapınar dolayında olduğunu

belirtmiştir. Canik, Karapınar (Obruk Platosu) dolayındaki obrukların

oluşumunda arazinin litolojik özelliklerinin, yeraltı suyu akım yönünün ve Mio-

Pliyosen yaşlı Üzecek Dağı ile Karapınar dolayındaki volkanizmadan

kaynaklanan CO2 tarafından karbonik asitçe zenginleştirilen agresif yeraltı

suyunun etkili olduğunu söylemiştir. Asidik özellikteki bu suyun güneyden

7

kuzeye doğru akım yolu boyunca kireçtaşına etki ederek onu erittiğini ve

böylece yükselen karstlaşma ve iç karstlaşma olayı sonucunda da mağaraların

oluştuğunu belirtmiş; bu boşlukların yeryüzüne 20-25 m yaklaştıklarında ise

marn ve kille kaplı tavanının üzerindeki ağırlığa dayanamayıp çöktüğünü ve

derinlere doğru yatay kesit alanı büyüyen obrukların oluştuğunu anlatmıştır.

Göçmez vd. (2001), Mayıs 2000’de oluşan Yavşan obruğuna ait Mayıs-Ekim

2000 tarihleri arasındaki gelişimini içeren gözlem ve ölçümlerine değinmiştir.

Çalışmada 24 Mayıs, 18 Ağustos ve 23 Kasım’da yapılan alan ve su seviye

ölçümleri sırasıyla; 46.5m2 -55m, 201 m2 –57m ve 205 m2 -56.5m olarak

belirlenmiştir. Obruk ve çevre kuyulardan alınan su örneklerine göre, suların

kökenlerinin aynı olduğu sonucuna varılmıştır.

Nazik (2004) Türkiye’deki karst bölgelerini 6 ana gruba ayırmış ve Obruk

Platosu’nu da içine alan bölgeyi İç Anadolu Karst Bölgesi olarak adlandırmıştır.

Nazik vd. (2004), Konya Ovası’nın hidrolojik-hidrojeolojik gelişiminde

karstlaşmanın etkisini araştırmışlardır. Konya Ovası’nda plüviyal gölün

kurumasında ve bugünkü şeklini almasında gerilme tektoniği, volkanizma ve

iklim değişimlerinin yanı sıra Miyosen, Pliyosen ve Pleyistosen karstlaşmasının

da son derece etkili olduğunu belirtmişler ayrıca Konya plüviyal gölünün

kuruma veya çökelme nedenleri arasında olan derin yeraltı karstlaşmasının,

Pleyistosen’deki iklim değişikliklerinden de önde geldiğini göstermişlerdir.

Pekkan (2004), çalışmasında, İç Anadolu’da Konya Ovası dolayında yer alan ve

obruk olarak adlandırılan karstik çöküntü yapılarının oluşum mekanizmalarını

hidrojeokimyasal yöntemlerle değerlendirmiştir. Bölgedeki mevcut kuru ve sulu

obruklarda, morfolojik, jeolojik, hidrojeolojik, batimetrik ve hidrokimyasal

incelemeler yaparak, su örneklerinin izotopik içeriklerinden, obrukların

oluşumunu etkileyen faktörler ve bunların bölgesel hidrojeolojik sistem içindeki

konumlarını belirlemeye çalışmıştır. Araştırmacı, obruk oluşumunda etkili

olabilecek olası süreçleri; bölgesel yeraltı suyu ile yerel yüzeysel beslenim suyu

karışımına bağlı karışım korozyonu, kırık hatları boyunca gerçekleşmesi olası

8

kabuksal karbondioksit getirimine bağlı yerel yeraltı suyu agresifliği, Neojen

örtüsü içindeki kırıntılı ve karbonatlı malzemenin çözünme ve taşınma ile altta

yer alan Mesozoyik yaşlı paleokarstik boşlukları doldurması olarak sıralamıştır.

Bayarı vd. (2008-a), İç Anadolu Konya Kapalı Havzası’ndaki yeraltı suyunun

radyokarbon yaş dağılımını çalışmışlardır. Bu çalışmada, yeraltı suyunun

radyokarbon yaş dağılımı, bölgesel akışa paralel, 150 km’lik hat boyunca

araştırılmıştır. Toroslarda günümüz yaşında olan yeraltı suyunun Tuz Gölü

civarında 40000 yıl yaşında olduğu bulunmuştur.

Bayarı vd. (2008-b), Jeolojik, jeofizik, hidrojeolojik veriler ile yeraltı suyunun

kimyası ve izotop kompozisyonu değerlendirmeleri obruk gelişiminde hipojenik

bir mekanizmanın varlığını desteklediğini belirtirler. Sistemi; mağmatizma

kökenli CO2’in yukarı doğru hareketi ile güncel yeraltı suyunda çözünmüş

CO2’in zenginleştiğini, volkanojenik elementlerin He içeriği ile hidrotermal

etkinin varlığı, bölgesel yeraltı suyunda toplam çözünmüş inorganik maddelerin

C13 izotopu açısından yüksekliği, geniş yayılımlı CO2 boşalımının varlığı, obruk

oluşan formasyona kadar yükselen sığ güncel ve derin tuzlu yeraltı suyunun

karışımından dolayı Neojen akiferinin çözündüğünü ve bu olayında, bu akifer

içindeki hipojenik akışkan hareketinin göstergesi olacağı şeklinde

açıklamışlardır.

9

3. MATERYAL VE METOD

Çalışma alanı Konya-Karapınar ilçesi civarını kapsar. Arazi çalışmalarına

başlamadan önce çalışma alanı ile ilgili topoğrafik ve jeolojik haritalar

incelenmiştir. Çalışma konusunu oluşturan 1/100 000 ölçekli Karaman M30,

Karaman M31 ve Aksaray L30 topoğrafik haritaları, bunların 1/25000’lik

paftaları ve bölgede daha önce çalışmış araştırıcıların raporları gözden

geçirilmiştir. İnceleme alanındaki obruklar ve ölçüm noktaları Şekil 3.1’de

sunulmuştur.

10

Şekil 3

.1. İnceleme alan

ı lokasyo

n haritası

11

3.1 Materyal

Arazi çalışmaları kapsamında litolojik birimlerin yanal uzanımlarını ve obruk

oluşumlarını tespit edebilmek için 6 profilde “Shclumberger Elektrot Dizilimi”

kullanılarak 24 elektrotlu Geoscanner marka cihaz yardımıyla çalışmalar

yapılmıştır. Çalışmalar arasında elektrotlar arası mesafeler 5 m, toplam serim

boyu 120 m ve yaklaşık araştırmalarda 20 m derinlikten bilgi elde edilmiştir.

Elde edilen veriler Res2dinv yazılımı ile 2- boyutlu olarak değerlendirilmiştir.

İnceleme alanında ayrıca yüzeylenen jeolojik birimlerin yanal ve düşey

değişimlerinin belirlenebilmesi için; 2 adet 16,00 m, 1 adet 25,00 m derinlikte

toplam 3 adet jeoteknik amaçlı sondaj kuyusu açılmıştır. Sondaj çalışmaları

sırasında SPT, UD numuneleri alınmıştır.

Şekil 3.2. Çoklu Elektrotlu Elektrik Özdirenç Rezistivite çalışması

12

Şekil 3.3. Sondaj çalışması ve SPT numunesi

13

3.2 Metod

Bu bölümde yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verilecektir.

3.2.1 Çok Elektrotlu Elektrik Özdirenç Yöntemi (ERT)

Konya-Karapınar bölgesinde halihazır harita üzerinde belirlenen noktalarda, 24

Elektrotlu 5.00 m elektrot aralıklı 120 m profil boyunda Schlumberger yöntemi

ile 6 noktada Çok Elektrotlu Özdirenç ölçümleri yapılmıştır (Şekil 3.1).

Özdirenç (Resistivity) yöntemi olarak' da bilinen doğru akım özdirenç (DAÖ)

yöntemi, arama jeofiziği' nde kullanılan başlıca jeofizik yöntemlerdendir. Bu

yöntemde amaç, yer içinin jeolojik yapısını, elektrik özelliğine (özdirenç) göre

haritalamaktır. Yöntem, maden, mineral, jeotermal enerji kaynağı ve petrol

aramaları ile hidrojeoloji ve mühendislik jeolojisi problemlerinin çözümünde

kullanılır. Özellikle 1980lerden itibaren, arkeolojik yapıların aranmasında da

yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. DAÖ yöntemi; kuramı ve uygulanışının

kolay olması, ölçü aletinin basit olması ve etkili sonuçlar vermesinden dolayı

günümüze kadar yaygın olarak kullanılanmıştır.

Şekil 3.4. Çoklu Elektrot Cihazının Görünümü

Arazide yukarıda fotoğrafı görülen 8 kanallı 24 elektrotlu rezistivite ve IP

ölçümü yapabilen cihaz kullanılmıştır.

14

Schlumberger yöntemi uygulanmış ve elektrotlar arası 5.00 m olarak açılım

yapılmıştır. Yapılan ölçümler Res2dinv yazılımı ile 2- boyutlu olarak

değerlendirilmiştir.

Elektrod Dizilimleri

A, B akım ve M, N gerilim elektrodlarının farklı konumlarına göre farklı elektrod

dizilimleri önerilmiştir (Şekil 3.5). Aynı yer için farklı elektord dizilimi ile

ölçülen gerilim farkları ve dolayısı ile GÖ değerleri de farklı olmaktadır.

Geleneksel elektrod dizilimleri, elektrodların bir bakıĢım (simetri) merkezine

göre çizgi boyunca dizilmesinden elde edilen; Schlumberger, Wenner, dipol-

dipol ve pole-dipol dizilimleridir. Bu dizilimlerin yanı sıra, kullanılan çok-

elektrodlu ölçü sistemlerine uygun ve uygulamada etkili olan dizilimler

önerilmektedir.

Bu dizilimler amaca yönelik seçilmektedir. Schlumberger ve Wenner dizilimi

derin amaçlı araştırmalarda kullanılmaktadır. Yanal süreksizliklerin

belirlenmesinde ise "pole-dipole" dizilimi iyi sonuç vermektedir. Maden

aramacılığında ise daha çok dipol-dipol ve "Gradient" dizilimleri

kullanılmaktadır.

15

Şekil 3.5. Çoklu Elektrot Rezistivite Yönteminde Kullanılan Dizilimler

Cihazının Teknik Özellikleri

ÜRÜN ÖZELLİKLERİ (ALICI);

GİRİŞ EMPEDANSI: 10 Mega ohm

GİRİŞ TİPİ : Farkgirişli ( Differential input )

FİLTRELEME : Analog low pass filtre - Digital band –pass filtre

SP ENGELLEME : Signal örnekleme ,yigma ve ortalama alma

ANALOG DİGİTAL ÇEVİRİCİ : 24 bit bitstreamadc

VOLTAJ ÖLÇME ARALIGI : - + 7500mv

OKUMA HASSASİYETİ : 0.001 mV

VOLTAJ KADEMESİ : Otomatik

ÜRÜN ÖZELLİKLERİ (VERİCİ);

VOLTAJ: 10-14 vdc

GİRİŞ VOLTAJI :12 V.

ÇIKIŞ GÜCÜ : 250 Watt

ÇIKIŞ AKİMI KADEMALERİ : 10-1000 ma. ve 10-5000 ma

GÜRÜLTÜ :Maksimum yükte çıkiş akimındaki gürültü % 0.1 ma

ÇIKIŞ VOLTAJI : 600V p-p

ÇIKIŞ DALGA ŞEKLİ :Pozitif yönde (ON-OFF ) ,Negatif yönde(ON –OFF)

16

Şekil 3.6. ERT-1 noktasına ait uydu görüntüsü

Şekil 3.7. ERT-2 noktasına ait uydu görüntüsü

17

Şekil 3.8. ERT-3 noktasına ait uydu görüntüsü

Şekil 3.9. ERT-4,5,6 noktalarına ait uydu görüntüsü

18

Çizelge 3.1. Çoklu Elektrotlu Rezistivite Çalışmalarına ait Başlangıç Koordinatları

SERİM

NO

KOORDİNATLAR

Y X

ERT-1 4204188.92 536375.85

ERT-2 4198620.51 536460.28

ERT-3 4178120.22 543225.60

ERT-4 4180872.65 550499.69

ERT-5 4184981.91 552770.49

ERT-6 4184888.34 551852.29

3.2.2. Sondaj Çalışmaları ve Arazi Deneyleri

İnceleme alanında ayrıca yüzeylenen jeolojik birimlerin yanal ve düşey

değişimlerinin belirlenebilmesi için; 2 adet 16,00 m ve 1 adet 25,00 m

derinlikte toplam 3 adet jeoteknik amaçlı sondaj kuyusu açılmıştır. Sondaj

çalışmaları sırasında SPT, UD numuneleri alınmıştır. Etüt alanında açılan temel

sondajlarda alüvyon birim kesilmiş olup kuyu verileri aşağıdaki gibidir:

Çizelge3.2. Sondaj kuyuları numaraları, yüzeyden itibaren derinlikleri, koordinatları,

Kuyu No

Kuyu

Derinliği

(m)

Koordinatlar

Litoloji /

Formasyon

Yeraltı

Suyu

Derinliği

(m) (Y) (X)

SK-1 25 4178305 m

K

550843 d D Alüvyon

(Organik Kil) Qal 3

SK-2 16 4178701 m

K

550222 d D Alüvyon

(Organik Kil) Qal 3

SK-3 16 4183152 m

K

551953 d D Alüvyon

(Organik Kil) Qal 8

19

Şekil 3.10. Sondaj Noktaları Lokasyonları

20

4. ARAŞTIRMA BULGULARI

Bölgede çalışılırken jeoloji ve jeofizik çalışmalar bereber yürütülmüştür.

Bölgenin jeolojisi incelenmiş olup sondaj ve jeolojik çalışmalarda elde edilen

sonuçlarla kolere edilmiştir. Çalışmalar sonucunda oluşabilecek veya oluşması

mümkün obrukların varlığı araştırılmıştır.

4.1. Bölgenin Jeolojisi

Çalışma alanı Anadolu Levhasının orta-alt kesimlerinde yer almakta olup

neotektonik rejim değişikliğinden etkilenmiştir. Orta-Geç Miyosen sürecinde

Bitlis/Zagros Kenet Kuşağı boyunca Arabistan-Avrasya levhalarının çarpışması

başlamış, bu çarpışma Türkiye bütününde bölgenin tektoniğinde çok belirgin

etkiler oluşturmuştur. Bilhassa Serravaliyen sonrası jeolojik evrimin

yönlendirilmesinde ve bölgesel olarak şekillenmesinde ana etkeni meydana

getirmiştir. Bu çarpışma sonucu Üst Miyosen’den itibaren İç Anadolu’da yanal

atımın etken olduğu ova rejimi oluşmaya başlamıştır (Şengör vd., 1985).

Bu rejim içerisinde bölge şekillenmeye başlamıştır (Taka ve Salman, 2008).

Bölgenin jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama (MTA) tarafından yürütülen Konya

Havzası’nda Karstik Çöküntü Alanlarının Belirlenmesi ve Tehlike

Değerlendirmesi Proje (Proje devam ediyor) Ekibi’nin (Törk vd., 2009)

çalışmasından yararlanılmıştır. Proje çalışması sırasında, Ulu Vd.(1994)’nin

Batı-Orta-Doğu Anadolu Jeoloji Etüdleri proje kapsamında hazırlanan

CihanbeyliKarapınar Dolayının Jeolojisi adlı çalışması esas alınmıştır. Ulu vd.

(1994) birim adlamalarını Özgül (1976)’dan almıştır. İnceleme alanında, Ulu vd.

(1994) tarafından tanımlanan birliklerden Bolkardağı Birliği; tanımlanan örtü

kayalarından ise Neo-Otokton Örtü kayaları görülmektedir. Örtü kayalarına ait

bazı formasyonlar (Tuzgölü Formasyonu ve Uzundere Formasyonu) ise çalışma

alanında görülmez. MTA 1/100 000 ölçekli Konya-Karapınar havzasının jeolojik

haritasında bölgenin formasyonları görülmektedir. (Şekil 4.1.)

21

Şekil 4.1. İnceleme alanı ve civarının 1/100 000 ölçekli genel jeoloji haritası

(M.T.A 2009’da değiştirilmiştir.)

22

4.1.1. Mesozoyik

4.1.1.1. Osmanlıdere Formasyonu

Bademli Tepe batı eteğinden Giymir Yaylası ve çevresinde, Osmanlı Deresi’nde

yüzeylenir. Ulu vd. (1994) tarafından adlandırılan formasyon genel olarak

kuvarsit, mermer, serisit-kalkşist, metaçörtlü kalkşist ardalanmasından oluşur.

İnceleme alanında formasyonun tabanında yeşil, kırmızı renkli, ince tabakalı

metatüf, metatüfit yer alır. Metabazitlerden oluşan bu seviye üzerine, serisit-

kalkşist ve mermerler gelmektedir. Daha üste doğru sarı, kahverengi, ince-orta

tabakalı, yer yer kalın tabakalı, ince taneli, iyi boylanmış, düzgün laminalı,

kuvarsitler bulunur. Kuvarsitler üzerinde serisit-kalkşist ve serisit-kuvars şist

ardalanması gözlenir. En üstte ise serisit-kuvars şistler hakimdir. Yanal olarak

fasiyes değişimleri gösteren bu kaya türleri, farklı kalınlıklara sahiptir. İnceleme

alanında birimin tabanı gözlenememiştir. Üst dokanağı Ballıktepe Formasyonu

ile geçişlidir.

Yeşilşist fasiyesinde düşük dereceli metamorfizma geçirmiş olan bu

formasyonda fosil bulunamamıştır. Osmanlıdere Formasyonu’nun yaşı Alt

Triyas olarak kabul edilmiştir. Osmanlıdere Formasyonu, metamorfizma ve

kayatürü özellikleri bakımından, Bolkar Dağları’nda Demirtaşlı vd. (1983)’nın

“Gerdekeşyayla Formasyonu” ” ile deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

4.1.1.2. Karataş Dolomiti

Genellikle dolomitten oluşan birim, ilk defa Törk vd. (2009) tarafından Karataş

dolomiti adı verilerek tanıtılmıştır. Karataş dolomiti Bozdağlar’ın güneydoğu

uzantısında yer yer mostralar verir.

Dolomit, koyu gri renkli, kristalize, bazen masif, genellikle orta - kalın tabakalı,

sık çatlaklı, eklemli, erime yüzeyli ve azda olsa erime boşlukludur. Petrografik

incelemelerde kireçtaşı, çakıllı kireçtaşı, rekristalize kireçtaşı, kripto kristalen

23

kireçtaşı, makrokristalen kireçtaşı ve mesokristalen kireçtaşı olarak

tanımlanmıştır (Ulu vd., 1994).

Birimin alt dokanağı, inceleme alanında görülmediğinden, kesin kalınlığı

bilinmemektedir. İnceleme alanında Ballıktepe Formasyonu’nun tabanında

gözlenmektedir. Birimin içinde fosil bulunamamıştır. Stratigrafik konumu

gözetilerek Törk vd. (2009) tarafından Orta Triyas yaşında kabul edilmiştir.

4.1.1.3. Ballıktepe Formasyonu

Mermer ve dolomitten oluşan formasyon Ulu vd.(1994) tarafından

adlandırılmıştır. Formasyonun tipik yüzeylenmeleri İpekler Köyü ile Ballık Tepe

arasında gözlenir. Birim, genel olarak mermer, kristalize kireçtaşı, dolomitik

kireçtaşı ve dolomitten oluşur. Mermer, açık gri, beyaz, beyazımsı krem renkli,

genellikle rekristalize, yer yer şeker dokulu, yer yer masif, genellikle orta-kalın

tabakalıdır. Dolomit, koyu gri renkli, kristalize, genellikle orta-kalın tabakalı,

bazen masiftir. Dolomit mermer ile geçişlidir. Mikroskopta bunlar kireçtaşı,

çakıllı kireçtaşı, rekristalize kireçtaşı, kriptokristalen kireçtaşı, makrokristalen

kireçtaşı ve mesokristalen kireçtaşı olarak tanımlanmıştır (Ulu vd., 1994).

Formasyon, altındaki Osmanlıdere Formasyonu ve üstündeki Andıklıktepe

Formasyonu ile geçişli ilişkilidir. Birimin alt dokanağı, inceleme alanında

görülmediğinden, kesin kalınlığı bilinmemektedir. Ulu vd. (1994)’na göre

yaklaşık 600 m. kalınlığındadır. Birim içinde fosil bulunamamıştır.

Özcan vd. (1990), Ballıktepe Formasyonu’nun metamorfik olmayan eşdeğeri

olan Loras Formasyonu’nda Alt Anisiyen - Üst Jura (Malm) yaş aralığını veren

fosiller bulmuşlardır. Benzer kayatürü özelliklerine ve stratigrafik konuma

sahip olması nedeniyle Ballıktepe Formasyonu Törk vd. (2009) tarafından Orta

Triyas-Üst Jura yaşında kabul edilmiştir.

Ballıktepe Formasyonu, kayatürü ve fasiyes özellikleri bakımından, Demirtaşlı

vd. (1983)’nın “Berendi Kireçtaşı”, Özcan vd. (1990)’nın “Loras Kireçtaşı” ile

deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

24

4.1.1.4. Andıklıtepe Formasyonu

Pelajik kireçtaşı, çamurtaşı ve radyolaryalı çört arakatkılı kristalize

kireçtaşlarından oluşan formasyon Ulu vd. (1994) tarafından adlandırılmıştır.

Formasyonu’nun tip mevkii İslik Köyü doğusunda Osmancık Dağları’ndaki

Andıklı Tepe’dir (Törk vd., 2009).

Formasyon, altta gri renkli pelajik çamurtaşı, radyolaryalı çört ara bandlı,

kırmızı-pembe renkli pelajik rekristalize kireçtaşları ile başlar, üste doğru çört

bantlarına dönüşür. Bu istif içerisinde yer yer gri renkli kaba taneli kristalize,

türbiditik kireçtaşları ile yeşilimsi renkli şeyl arakatkıları da gözlenir. Bu

düzeylerin de üstünde, çört yumrulu ve radyolaritli çört arabantlı, ince-orta

tabakalı, kaba taneli açık gri renkli kristalize kireçtaşları yeralır. En üstte sarı,

şarabi renkli, çört arakatkılı pelajik kristalize kireçtaşları ile son bulur. Beşağıl

Köyü batısında birim, metamorfizma özellikleri sunan kristalize dolomit,

kireçtaşı ve mermer ara seviyeli şeyllerle başlar, kırıntılı ve karbonatlı

düzeylerle devam eder. Üste doğru yeşilimsi renkli, karbonatlı, ince taneli,

muskovitli metaçört, yeşil renkli kalkşist, metasilttaşı, kuvars-muskovit şist,

metasilttaşı şeklinde istiflenme sunan birim, üst kesimlerinde ince-orta tabakalı,

pembemsi çört arakatkılı, sık kıvrımlı çamurtaşı ve pelajik kireçtaşları ile son

bulur. Yaklaşık 200 m kalınlığındadır. Formasyon, altındaki Ballıktepe

Formasyonu ve üstündeki Koçyaka Formasyonu ile geçişlidir. Birimin içinde

fosil gözlenememiştir. Andıklıtepe Formasyonu Ballıktepe Formasyonu ile

geçişli görüldüğünden, yaşı Berriasiyen-Alt Maestrihtiyen olarak kabul

edilmiştir. Formasyon, Bolkardağları’nda Demirtaşlı vd. (1983)’ nın “ Üçtepeler

Kireçtaşı”nın üst bölümleri ve Özcan vd. (1990)’nın “Midoştepe Formasyonu” ile

deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

4.1.1.5. Koçyaka Formasyonu

Çeşitli tür ve boyutta bloklar içeren bu birim, Ulu vd. (1994) tarafından

adlandırılmıştır. Formasyon, inceleme alanında Beşağıl ve Yağlıbayat köyleri

arasında yüzeylenmektedir (Törk vd., 2009).

25

Formasyon, kalsitürbidit, olistostromal kumtaşı, şeyl arakatkıları ile başlar üste

doğru çeşitli tür ve büyüklükte serpantinit, volkanit, çört, dünit, gabro ve çörtlü

kristalize kireçtaşı bloklu seviyelerle devam eder. Blokların boyutu birkaç

cm.’den birkaç km.’ye kadar değişmektedir. Bu bloklar arasında çoğu yerde

matriks olabilecek herhangi bir kırıntılı seviye gözlenememiştir. Matriksli

seviyeler, sarımsı yeşil renkli klorit-serisit şişt, kuvarsit, kalkşişt, granatlı

metabazit ve mermer bantlarından oluşmuştur. Formasyon, altındaki

Andıklıtepe Formasyonu ile geçişlidir. İnceleme alanında bu birim, Orta-Üst

Miyosen yaşlı İnsuyu Formasyonu tarafından uyumsuzlukla örtülür. Koçyaka

Formasyonu oldukça sık kıvrımlı ve kıvrımcıklı bir yapıya sahiptir. Ulu vd.

(1994)’na göre görünür kalınlığı 500-1000 m kadardır. Birimin içinde fosil

bulunamamıştır. Daha önceki çalışmalar ve arazi verilerine göre birime “

Maestrihtiyen” yaşı verilebilir (Törk vd.(2009).

Koçyaka Formasyonu, litolojik benzerlik ve yaş kontağı bakımından, Demirtaşlı

vd. (1983)’nın Aslanköy Formasyonu ve Özcan vd. (1990)’nın Hatip

Formasyonu ve Koçyaka Metamorfik Ofiyolitik Karmaşığı ile deneştirilebilir

(Törk vd., 2009).

4.1.2. Tersiyer

4.1.2.1. Adakale Volkanitleri

Bu volkanik kayalar genellikle andezit ve traki-andezitlerden oluşur. Yer yer de

tüf ara katkıları içermektedir. Ulu vd. (1994) tarafından “Adakale Andezitleri”

adı verilerek tanıtılmıştır. Karadağ volkanizmasının kuzey uzantılarını oluşturan

bu volkanik kayalar, inceleme alanında, Hotamış Gölü güneyinde Adakale

(Yılanlı) Köyü civarında, Kızıldağ, Karatepe ve İnlidağ’ın güneyinde yayılım

göstermektedir (Törk vd., 2009).

Bu volkanitler Ballıktepe ve Andıklıtepe formasyonlarını kesmektedir. Adakale

Köyü kuzeyinde İnsuyu Formasyonu, andezit ve trakiandezitleri uyumsuzlukla

örter. Ulu vd. (1994)’e göre bu volkanitlerin kalınlığı Adakale Kara Tepe’de

yaklaşık 80 m, Boğaz güneyinde 100 m, Domaşa Tepe’de 40 m Kızıldağ’da 110

26

m, İnlidağ’da 40 m kadardır. Adakale volkanitlerinin yaşı, Orta-Üst Miyosen

olarak kabul edilmiştir. Bu volkanitler, Üzecekdağı volkanitleri ile

deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

4.1.2.2. Üzecekdağı Andezitleri

Genellikle andezitlerden oluşan birim, Ulu vd. (1994) tarafından “Üzecekdağı

Andezitleri” adı verilerek tanıtılmıştır. Birim Üzecek Dağı’nda

yüzeylenmektedir. Andezitler açık pembe-bordo renkli, sık çatlaklı eklemli,

sağlam, çok sağlam dayanımlıdır. Genellikle amfibol, feldspat ve az kuvars içeren

andezitler, porfirik dokuludur ve fenokristal olarak plajiyoklas ve amfibol

(hornblend) bulunmaktadır. Kayacın hamuru plajiyoklas mikrolitleri ve granüle

opak mineralden meydana gelmektedir (Törk vd., 2009).

İnsuyu Formasyonu tarafından uyumsuzlukla örtülür. Mostra kalınlığı yaklaşık

200 m. kadardır. Orta Miyosen Sonu-Alt Pliyosen? yaşındaki İnsuyu

Formasyonuna çakıl ve blok verdiğinden, birimin yaşı Orta - Üst Miyosen olarak

kabul edilmiştir. Bu andezitler, bu çalışmadaki Adakale volkanitleri ile

deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

4.1.2.3. İnsuyu Formasyonu

Konya Havzası’nın tabanı ile kuzey, batı ve güney kenarları boyunca çok geniş

alanlarda yayılım gösteren formasyon, inceleme alanında da oldukça geniş

alanlarda yüzeylenmektedir. Formasyon, akarsu ve gölsel çökel ortamlarında

depolanmış, genel olarak çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, marn ve kireçtaşından

oluşmaktadır. İnceleme alanında kiltaşı, marn ara seviyeli gölsel kireçtaşları

veya kireçtaşı ara tabakalı marn daha yaygındır. Yer yerde jips-tuz gibi

evaporitik çökeller ve çakıltaşı-kumtaşı da içerir. Yanal ve düşey yönde fasiyes

değişimleri sunan bu birimler, birbiri ile geçişlidir. Birimin en önemli özelliği,

yayılım gösterdiği alanlarda dolin, uvala, obruk ve kuru vadiler gibi karstik yer

şekillerinin çok yaygın olarak gelişmiş olmasıdır. Bu çalışmada, karstik yer

şekillerinin ve obruk gelişiminin bu formasyonda çok yaygın gözlenmesi

27

nedeniyle, bu birime özel önem verilmiş, ayrıntılı kayatürü özellikleri

araştırılarak, ayırtlanabilecek kadar yüzlek veren kiltaşı seviyeleri Kiltaşı Üyesi;

kireçtaşı seviyeleri, Kireçtaşı Üyesi ve çakıltaşı seviyeleri de Çakıltaşı Üyesi adı

verilerek tanıtılmıştır (Törk vd., 2009).

Formasyon inceleme alanında genellikle marn-kiltaşı ara seviyeli kireçtaşı, yer

yer de kireçtaşı ara tabakalı marnlardan oluşmaktadır. Eski obrukların yoğun

olarak geliştiği Obruk Platosu alanında, genellikle kireçtaşı ve marn ardalanmalı

olarak izlenir. Plato alanı güneyi ile Karapınar havzasının kuzey kenarı arasında

ise kireçtaşı ara tabakalı marn daha yaygındır. Bu kesimde çok yaygın olmasa

da, yer yer kiltaşı ara seviyeleri de gözlenir. Kiltaşı bazı alanlarda

haritalanabilecek kadar geniş yayılımlıdır. Kireçtaşının günlenme yüzeyi

genellikle gri, bazen koyu gri, taze yüzeyi, grimsi beyaz, pembemsi beyaz, krem,

beyaz ve yer yer koyu gri, kahve renkli, orta-kalın tabakalı, çatlaklı, eklemli,

çatlakları kalsit dolgulu, gevrek, kırılgan ve orta sağlam dayanımlıdır. Çoğu

yerde mikritik dokulu olan kireçtaşlarının önemli özelliği çok yoğun bitki sapı

veya bitki kökü boşluklu, kovuklu, erime yüzeyli ve erime boşluklu olmasıdır.

Yer yer dolomitik kireçtaşı özellikleri sunan birimin içinde, tüflü kireçtaşı

sıklıkla gözlenir. Yer yer de bolca gastropoda ve daha az lamelli fosillidir.

Gastropoda fosilli, pembe-krem renkli olan seviyeleri bazı yerlerde

intraformasyonal kırıntılıdır. Marn düzeyler açık sarı, sarımsı beyaz renkli, kötü

tabakalı, gevşek tutturulmuş ve zayıf dayanımlıdır. Marnlar genel olarak

magnezyumca zengin çökellerdir ve içlerinde yer yer karasal, kurak ve sıcak

iklim koşullarına özgü evaporit çökeliminin göstergesi olan sepiyolit (lületaşı)

yığışımları ile silis yumruları, bazende jips mercekleri bulunmaktadır. Çoğu

yerde sıkça çatlaklı ve gözenekli olan marnlar, yer yer bitki sapı veya bitki kökü

boşluklu, killi karbonat özellikleri sunar. Seyrek olarak tüf ve tüfit ara katkıları

içerir (Törk vd., 2009).

Formasyon içinde yaygın karstlaşma ve karstlaşmaya bağlı obruk oluşumları,

daha çok birimin marn ara tabakalı gölsel kireçtaşı veya kireçtaşı ara tabakalı

marn seviyelerinde gözlenmektedir. Bu da marn ve kireçtaşlarının karstlaşmaya

çok yatkın olmasından kaynaklanmaktadır. Karstlaşmayı ve obruk gibi karstik

28

yer şekillerinin bu birimlerde gelişmesini sağlayan diğer önemli etken ise marn

ve evaporitlerin zamanla su tarafından çözülerek mikro boşluklar oluşması ve

yıkanarak ortamdan uzaklaştırılmalarıdır. İnsuyu formasyonuna ait kayatürleri,

genellikle yataya yakın tabakalı, yer yer de geniş dalga boylu kıvrımlıdır.

Formasyon, kendinden yaşlı birimler üzerinde uyumsuzlukla yer almaktadır.

Ulu vd. (1994)’na göre birimin kalınlığı yaklaşık 450 m. kadardır. Bu

formasyonun üzerine geldiği karbonatlı kayalardan oluşan birimlerde,

çoğunlukla uzun dönemli karstik evrim sürecine bağlı, düzensiz karstik bir

topoğrafya gelişmiştir. Bu nedenle İnsuyu Formasyonu’nun kalınlığı yersel

olarak büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Eski araştırmalarla, yapılan

deneştirmelere göre formasyonun yaşı Üst Miyosen-Pliyosen olarak kabul

edilmiştir (Törk vd., 2009).

Ulu vd. (1994) tarafından İnsuyu Formasyonu adı verilerek tanıtılan bu

formasyon, Akarsu (1971)’nun Cihanbeyli Formasyonu ve Özcan vd. (1990)’nın

Dilekçi Formasyonu ile deneştirilebilir (Törk vd., 2009).

4.1.2.4. İkikuyu Formasyonu

Karapınar Havzası’nın güneyinde ve doğusunda yüzlek veren çakıltaşı, kumtaşı

ve çamurtaşından oluşan kayatürleri ilk defa bu çalışmada ayırtlanarak

haritalanmış ve İkikuyu Yaylası çevresinde en iyi gözlendiğinden, İkikuyu

Formasyonu adı verilerek tanıtılmıştır (Törk vd., 2009).

Birim genel olarak gri, sarımsı gri, kırmızımsı kahve renkli, çakıltaşı, kumtaşı ve

çamurtaşından oluşmaktadır. Yanal ve düşey yönde fasiyes değişimleri sunan bu

kayatürleri birbiri ile geçişlidir. Egemen kaya türü çakıltaşıdır. Birim İkikuyu

Yaylası ile doğuya devamında Kayalı Köyü güneyi arasında çoğunlukla kumtaşı-

çamurtaşı ara katkılı, kırmızı, alaca renkli çakıltaşından oluşur. Çakıltaşı

genellikle gri, alaca, kırmızımsı kahve renkli, orta-kalın kötü tabakalı, kötü

boylanmalı, köşeli yarı yuvarlak ve karbonat çimento ile orta, bazen sıkı

tutturulmuştur. Çakıllar, kireçtaşı, lav, çört, kristalize kireçtaşı ve mağmatik

kayalardan türemiştir. Kumtaşları merceksel geometrilidir. Kırmızı, soluk

29

kırmızı rengi ile diğer seviyelerden kolaylıkla ayrılan çamurtaşı, ince-orta kalın

tabakalı, yer yer merceksel geometrili, bazen ince paralel laminalı, düzensiz

çatlaklı ve gevşek tutturulmuştur. Çamurtaşı içinde mercekler halinde kumtaşı,

silttaşı ve kiltaşı aratabakaları da bulunur. Yer yer de köşeli-yarı yuvarlak, çakıllı

çamurtaşları kalın tabakalıdır ve çakılları bu seviyeler içinde düzensiz dağılmış

durumdadır. Birim akarsu yelpazesi çökel özellikleri sunmaktadır. Çamurtaşı

ise, alüvyon yelpazeleri önünde uzanan çamur düzlüklerini veya taşkın ovasında

depolanan ince taneli çökelleri karakterize etmektedir. Kırmızı renk ise,

çökelmenin tamamen karasal ve yarı kurak-kurak iklim koşullarında geliştiğini

ortaya koymaktadır. Formasyon, İnsuyu Formasyonu üzerine geçişli olarak

gelmektedir. Alt dokanağı en iyi İkikuyu yaylası güneyinde ve Kayalı Beldesi

doğusunda gözlenir. Üzerine ise, Karacadağ volkanitlerine ait aglomeralar ve

tabakalı tüfler geçişli olarak gelmektedir (Törk vd., 2009).

Birimin içinde yaş verebilecek fosil bulunamamıştır. İnsuyu Formasyonu

üzerine geçişli olarak yer aldığından, Törk vd. (2009) tarafından Geç Pliyosen

yaşında kabul edilmiştir.

4.1.2.5. Karacadağ Volkanitleri

Karacadağ volkanitleri, Karapınar İlçesi’nin D-KD’sunda yer alan Karacadağ’da

yüzeylenmektedir. Karacadağ volkanizmasının ürünü olan volkanik kayalar,

önce andezitik lav, sonra andezitik aglomera-tüf, andezitik lav, Kuvaterner’de de

andezitik-bazaltik lav ve daha sonra da bazaltik lavlar şeklinde birbirini izleyen

volkanik kayalardan oluşmaktadır (Ayhan ve Sevin , 1986). Farklı dönemlerde

etkin olan volkanizmanın ürünleri olan bu volkanik kayalar, birbirini

üzerlediğinden, çoğu yerde kayatürü ayrımına dayalı olarak haritalanamamıştır.

Bu kayalar bazalt, andezit, aglomera ile andezitik ve bazaltik üst lav akıntıları

olmak üzere kayatürü ayrımına dayalı olarak haritalanmış ve tanıtılmıştır (Törk

vd., 2009).

Karapınar Ovası’nın güney kenarında, İnsuyu Formasyonunun içinde Karacadağ

volkanizmasına ait andezitik-bazaltik çakıl ve bloklar yer almaktadır. Bazı

30

kesimlerde lav çakıl ve blokları artarak, bu seviyeleri karbonat çimentolu

çakıltaşı görünümü kazanmıştır. İnceleme alanında çoğu yerde, Karacadağ

volkanizmasına ait tabakalı tüfler ve aglomeraların geçişli olarak bu çakıltaşı

seviyesi üzerinde yer aldığı gözlenmiştir. Bu da İnsuyu Formasyonunun

çökelimi sırasında, Karacadağ volkanizmasının etkin olduğunu göstermektedir.

Volkanizmanın başlangıç yaşı Orta-Üst Miyosen’dir (Törk vd., 2009).

4.1.2.6. Kaletepe Bazaltı

Bazaltlar, koyu gri, gri renkli, sert, kompakt olup, yer yer gaz boşlukludur.

Mikroskobik tanımlanmasında, kayaçta mikrolitik-porfirik doku izlenmektedir.

Fenokristal olarak piroksen (ojit) bulunmaktadır. Hamurunu akma dokusu

gösteren plajiyoklas mikrolitleri ve granüle opak mineraller oluşturmaktadır.

Kayaçta yoğun olarak karbonatlaşma izlenir. Mafik mineral olarak ojitten başka

amfiboller de görülmektedir. Ancak bunlar opaklaşmıştır. Kaletepe Bazaltı’nın

inceleme alanındaki görünür kalınlığı yaklaşık 70 m kadardır (Ulu vd., 1994).

Birim, altta İnsuyu Formasyonu’nu kesmektedir. Çalışma alanında, bu

bazaltların üzerine yamaç molozları gelmektedir. Bazaltlar, ilk kez Ulu vd.,

(1994) tarafından ‘Kaletepe Bazaltı’ adı verilerek tanıtılmıştır. Kaletepe

Bazaltı’nın Pliyosen yaşta olabileceği söylenebilir (Törk vd., 2009).

Bazaltik volkanizma Hotamış gölünün oluşumundan hemen önce Geç

TersiyerErken Kuvaterner’de başlar ve bu periyodun sonuna doğru biter. Sonuç

olarak, hafif alkalin özellikler taşıyan bu bazaltik volkanizma, çoğunlukla kıtasal

kabuk kökenli görülmekle birlikte, mantonun etkilerinin bulunduğu da

düşünülmektedir (Ulu vd., 1994).

31

4.1.3. Kuvaterner

4.1.3.1. Karapınar Volkanitleri

Karapınar’ın güneyi, doğusu ve kuzeydoğusunda lav akıntıları, küller, tüfler,

cüruf konileri, maar piroklastikleri ve olivin bazaltlardan oluşan volkanik

kayalar yayılım göstermektedir. Kuvaterner yaşlı volkanizmanın ürünleri olan

bu kayalar, Karapınar ve yakın çevresinde yayılım sunması nedeniyle bu

çalışmada Karapınar Volkanitleri adı verilerek tanıtılmıştır (Törk vd., 2009).

İnceleme alanındaki Kuvaterner yaşlı gölsel çökeller içerisinde, yerel ince ara

seviyeler halinde gözlenen bu volkanizmaya ait tabakalı tüfler, volkanik

kumtaşları ve volkan külleri, Konya Gölü’nün var olduğu dönemlerde, inceleme

alanı ve yakın çevresindeki volkanik etkinliği ortaya koyan önemli

verilerdendir. Karabıyıkoğlu (2003)’na göre bu veriler yaklaşık 300 bin yıl ile 24

bin yıl arasında, zaman zaman, bazaltik nitelikli bir volkanik etkinliğin

süregeldiğini göstermektedir. Karapınar volkanizmasının etkinliği sonucunda

önce bazaltik piroklastiklerin birikmesiyle volkan konileri, sonra maarlar

(Acıgöl, Meke ve Yılanlı Obruğu maarı), volkanizmanın son evresinde de bazik

lavlar oluşmuştur (Törk vd., 2009).

4.1.3.2. Koymatyayla Formasyonu

Formasyon genel olarak kumlu çakıl, tane destekli yıkanmış çakıl, serpintili

çakıllı yıkanmış kaba kum, sarı renkli yıkanmış laminalı kaba kum

seviyelerinden oluşmaktadır. Birim içinde az da olsa ara tabakalar halinde

killerde gözlenir. Çoğu yerde düşük açılı çapraz tabakalı olan bu çökeller, birbiri

ile geçişlidir. Tabakalanma niteliği ve dokusal özellikleri gölsel ortamı

karakterize eden bu çökeller, yüksek enerji koşullarında gelişmiştir. Genellikle

açık gri, bazen açık sarı, açık kahve renkli olan çakıl ve kumları çoğunlukla

İnsuyu Formasyonuna ait kireçtaşından türemiştir. Yer yer de kaynak alanının

yakınlığına göre mermer, kireçtaşı, ofiyolit çakılları içerir ve iyi yıkanmış, tane

destekli çakıllı seviyelerden oluşur. Çakılllar genelikle orta boylanmalı, az

yuvarlak, küt köşeli, bazen yuvarlak, bazen yassı ve uzun eksenleri boyunca

32

oturmuştur. Ufak çakıllardan oluşmakla beraber, tane boyları çok ince ile iri

çakıl arasında değişir. Bazen çakıl boyutu 15 cm’ye ulaşmaktadır. Yer yer

Dreissenia, Planorbis ve Pelecypoda kavkıları ile kavkı kırıntıları da içerir. Birim

genellikle gevşek, taban seviyeleri bazı kesimlerde karbonat çimento ile

tutturulmuştur. Bu çakıl depolarının bir bölümü yol stablize ve inşaat

malzemesi olarak kullanılmaktadır (Törk vd., 2009).

İnceleme alanında İnsuyu Formasyonu üzerinde gelişen küçük çanak veya

havzaların kenarında, havzaya bakan düşük eğimli yamaçlarda gözlenen bu

çakıl depoları, İnsuyu Formasyonu üzerine aşındırmalı bir tabanla uyumsuz

olarak gelmektedir. Formasyonu’nun Koymat Yaylası ile Şamirgan Tepe

arasındaki kalınlığı yaklaşık 12 m kadardır (Törk vd., 2009).

Birimin bulunduğu yükseltiye göre, Pleyistosen’in ilk evresinde çökeldiği

söylenebilir. Eski Hotamış Gölü güneybatısında bu kıyı fasiyesinin göl tabanını

belirleyen birim ise bu formasyonun ‘Taşağıl Üyesi’ adı altında haritalanmıştır

(Törk vd., 2009).

4.1.3.3. Eğilmez Formasyonu

II. evre göl çanağına ait kum, silt ve karbonatlı killerden oluşan birime, Ulu vd.

(1994) tarafından ‘Eğilmez Formasyonu’ adı verilmiştir. II. evre bataklığını

oluşturan Sürgüç Üyesi ile alüvyon yelpazesi olan Çarşamba Üyesi, bu

formasyonun üyeleri olarak ele alınmıştır (Törk vd., 2009).

Paralel katmanlı, tablamsı geometrik, ince kum, silt ve kil yaygılarından

oluşmaktadır. Silt taneleri CO3 ’lı bir matriks ile tutturulmuştur. Organik

toprakça zengin, koyu renkli, kil ve siltlerden oluşan birim bataklık çökel

özellikleri sunar (Törk vd., 2009).

Eğilmez Formasyonu, İnsuyu Formasyonu üzerine uyumsuz olarak gelir.

Uyumsuzluk yüzeyi aşındırmalıdır. III. evre kumsalına ait Börücek yayla Üyesi

33

birim üzerinde geçişli ilişkilidir. Birimin yaşı Ulu vd. (1994) tarafından

Pleyistosen’in II. evresi olarak yorumlanmıştır (Törk vd., 2009).

4.1.3.4. Hotamış Formasyonu

Çakıl, çakıllı kum, ince kum, silt ve kil seviyelerinden oluşan, Dreisensia kavkılı,

Konya Gölü’nün III. ve son evresinde depolanan çökeller Ulu vd. (1994)

tarafından Hotamış Formasyonu’ adı verilerek tanıtılmıştır. Bu birim içindeki

kum barları ‘Börücekyayla Üyesi’, kıyı çökelleri ‘Küpbasan Üyesi’, kırıntılı göl

tabanı özellikleri sunan çökeller ‘İsmil Üyesi’, karbonatlı kil ve siltten oluşan göl

tabanı çökelleri ‘Sazlıpınar Üyesi’, su içi kum barları ‘Aliçavuş Üyesi’ ve ‘Bataklık

Üyesi’ olarak ayırtlanmış ve adlanmıştır (Törk vd., 2009).

Karabıyıkoğlu (2003)’na göre bu çökeller, gölsel kıyı yalama yüzeylerini

oluşturan çakıl, çakıllı-kum çökellerinden yanal yönde giderek daha ince taneli

göl çökellerine geçişi karakterize eden fasiyes özellikleri sunan, düşük açı

çapraz katmanlı kum ve çakıllar; büyük ölçek düzlemsel çapraz katmanlı

çakıllar; büyük ölçek çapraz katmanlı çakıl ve kumlar, yatay katmanlı çakıl ve

kumlar ile yatay katmanlı kil ve siltlerden oluşmaktadır. Formasyon İnsuyu

Formasyonu üzerinde uyumsuz olarak yer alır. Karapınar yöresine doğru ise,

birimin üzerinde hareketli kumul ve dünlerden oluşan ‘Tapuriçi Formasyonu’

yer almaktadır (Törk vd., 2009).

Ulu vd. (1994)’na göre formasyonu’nun kalınlığının 0-400 m arasındadır.

Kalınlığının güneybatıdan kuzeydoğuya doğru arttığı görülmüştür. Kalınlıktaki

bu değişimlerin havza tabanındaki gömülü faylar arasındaki çukurluklara veya

karstik boşluklara bağlı olduğu belirlenmiştir. Hotamış Formasyonu’nu

oluşturan tüm fasiyesler birbiri ile yanal geçişlidir (Törk vd., 2009).

4.1.3.5. Tapuriçi Formasyonu

İnceleme alanındaki durağan ve hareketli rüzgar kumulları Ulu vd. (1994)

tarafından Tapuriçi Formasyonu adı verilerek tanıtılmıştır.

34

Karapınar İlçesi’nin genellikle güneyi ve güneybatısında gözlenen rüzgar

kumulları, hareketli kum dünleri ve yersel olarak sığ, karbonatlı kum üzerinde

durağan kum dünleri şeklinde gelişmiştir. Kumullar, daha çok volkan

konilerinden ve maarlardan patlayarak çıkan ince taneler (kül ve tüfler) ile

kısmen İnsuyu ve Hotamış formasyonlarının ince taneli malzemelerinden

oluşmaktadır. Hareketli kum dünleri, çok derin, iyi drene olmuş, tuzlu olmayan

tabakalı, karbonatlı ince kumlardan oluşmuştur. Bunların yükseltileri 3 ila 10 m

arasında değişir. Üzerlerinde doğal bitki örtüsü gelişmiştir. Hareketli kumulların

iç kesimlerindeki kumlar, açık kahverengimsi-gri renklidir ve tabaka eğimleri 20

derecedir. Bazı alanlarda üst kesiminde kavkı kırıntıları ve kaba taneli kum

bulunur. Karbonatlı kil üzerinde gelişen durağan kum dünleri yersel olarak

sığdır ve zayıf şekilde çimentolanmış, kalkerli yatay tabakalara sahip karbonatlı

kumlardan oluşmuştur. (Törk vd., 2009).

Birimin stratigrafik ilişkilerine göre yaşı Holosen’dir ve halen oluşumları devam

etmektedir (Törk vd., 2009).

4.1.3.6. Traverten

Travertenler Ca++ ve CO3__ bakımından zengin içerikli suların, CO2 basıncının

azalması sonucu karstik ve termal kaynaklar çevresinde küçük nehirlerde,

bataklık ortamlarda ve mağara içlerinde organik ve inorganik işlemler sonucu

çökelmiş kalsiyum karbonat birikimlerdir. Oluşumlarında jeolojik, tektonik,

hidrolojik, jeomorfolojik, klimatolojik ve biyolojik şartların değişik oranda etkisi

vardır. Travertenler neotektonik açıdan önemlidir. Tektonik yönden aktif olan

zonlar ile traverten çökelimi arasında yakın ilişki mevcuttur. Travertenler,

çökelme sırasına ve sonrasına ait tektonik yapılar içerdiğinden çökelme

sırasındaki ve sonrasındaki tektonik kuvvetlerin yönü ve kronolojisi hakkında

bilgiler sağlar (Altunel,1996).

Çalışma sahasında travertenler, kirli sarı, bej renkli ve gözeneklidir. Acıgöl

çevresinde gözlenmektedir.

35

4.1.3.7. Yamaç Molozu

Yamaçların eteklerinde gözlenen bu çökeller, tutturulmamış, köşeli, az yuvarlak,

blok, çakıl, az kum ve kilden oluşur. İnceleme alanının güneyinde Osmancık

Dağları ve Kabasivri Tepesi’nin yamaçlarında gelişen kesimleri köşeli, küt köşeli,

kaba elemanlı, karbonat çimento ile gevşek, çoğunlukla ortagevşek, bazen sıkı

tutturulmuştur. Genellikle köşeli iri bloklu, çakıllı ve az kumlu breşik çakıltaşı

görünümü kazanmıştır. Yamaç molozları ile selinti malzemesi ara katkılarından

oluşan bu çökeller, kötü tabakalı, değişken boyutta kaba elemanlı, oldukça

gözenekli ve geçirgendir. Yer yer yığışımlar halinde izlenir (Törk vd., 2009).

4.1.3.8. Akarsu Yelpaze Çökelleri

Morfolojik özellikleri bakımından fazla eğimli, düz veya hafif dış bükey yüzeyler

ile karakterize edilen bu çökeller, bazen tekli, bazen de alüvyon yelpazelerinin

yanal ve düşey olarak gelişmeleri sonucu oluşan, birleşik alüvyon yelpazeleri

şeklinde izlenirler. Alüvyon yelpazeleri, genel olarak birbiri ile geçişli,

tutturulmamış, kötü boylanmalı, siltli, killi, az yuvarlak, bloklu, çakıllı, kumlu

moloz akması, çamur akması ve sığ dere yatağı çökellerinden oluşur. Kum, çakıl

ve bloklar, kaynak alanın kaya türü özelliklerine göre farklılık sunmaktadır

(Törk vd., 2009).

4.1.3.9. Alüvyon

Akarsu ve dere vadi tabanlarında gözlenen, tutturulmamış, blok, çakıl, kum, silt

ve kil boyutunda malzemeden oluşur (Törk vd., 2009).

4.2. Konya İlindeki Güncel Obruk Oluşumları

4.2.1. İnoba Obruğu

İnoba Obruğu, Karapınar ilçe merkezine 21 km uzaklıktaki (37o 34’ 43” K - 33o

25’ 42” D) İnoba yayla yerleşmesinin 40 m batısında yer alır (Şekil 4.2). Obruk,

36

10 Kasım 2008 tarihinde kalker, kil ve marnlı formasyonlar içinde oluşmuştur.

Deniz seviyesine göre 1010 m yükseklikte olan obruk, 29 m çapında ve 42 m

derinliktedir (Şekil 4.3).

Şekil 4.2. İnoba Obruğu’nun doğudan görünümü.

Oluşumu devam eden obruğun kenarlarındaki göçmelerle çapının daha da

artması beklenmektedir. Bunda, kuşkusuz yeraltı sularındaki azalma ve karstik

arazi yapısı da etkili olmaktadır. Obruğun yayla yerleşmesine yakın mesafede

yer alması büyük bir tehlike arz etmektedir.

Şekil 4.3 İnoba Obruğu ve su yüzeyi.

4.2.2. Akkuyu Yaylası Obrukları

Karapınar - Konya karayolu kuzeyinde yer alan Akkuyu Yaylası 2007-2012

yılları arasında obruk oluşumu bakımından dikkat çeken yerlerden birisidir.

37

Akkuyu Yaylası, kuzeydeki plato sahası ile ova sahasının birleşim alanında

bulunmaktadır. Yayla ve çevresindeki litolojiyi oluşturan formasyonlar,

Kuaterner yaşlı gölsel depolardan meydana gelmiştir. 2007-2013 yılları

arasında Akkuyu Yaylası’nın değişik mevkilerinde 5 obruk oluşmuştur. Bu

obruklar oluşum yıllarına göre isimlendirilmiştir.

Akkuyu Obruğu-I

Karapınar’ın batısındaki (37o 44’ 42” K - 33o 22’ 05” D) Akkuyu Yaylası’nın

kuzeyinde yer alır. 2007 yılında Kuaterner yaşlı alüvyon örtü içerisinde

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1033 m, derinliği 2.5 m

olan obruğun uzun eksen çapı 19 m ve kısa eksen çapı ise 17 m dir. Kabaca

dairesel şekilli obruğun yamaçlarında obruğun gelişimini gösteren çatlak ve

çökmeler mevcuttur (Şekil 4.4).

Şekil 4.4. Akkuyu Obruğu-I

Akkuyu Obruğu-II

Akkuyu Obruğu-II, Akkuyu Yaylası’nın kuzeydoğusunda (37o 43’ 52” K - 33o 23’

01” D) yer alır. 2008’de alüvyon örtü içerisinde oluşan obruk, bugün

kapatılmıştır. Obruğun deniz seviyesine göre yüksekliği 1022 m, derinliği 1 m,

ortalama çapı ise 16 m olarak belirlenmiştir.

38

Yarımoğlu Obruğu (Akkuyu-III)

Karapınar ilçe merkezinin 17.2 km batısındaki (37o 44’ 54” K - 33o 21’ 56” D)

Akkuyu Yaylası’nda yer alır (Şekil 4.5).

Şekil 4.5: Yarımoğlu Obruğu’nun uzaktan görünümü

Obruk, 07 Şubat 2009 tarihinde toprak, kil ve marnlı alüvyon formasyonlar

içerisinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1010 m dir.

Obruk çevresinde özellikle batı kesimde yer alan iç bükey göçmeler ve derin

çatlaklar obruğun daha da genişleyeceğini göstermektedir. İlk oluştuğunda

obruğun çapı 25 m iken, bugün bu çap 28 m ye kadar çıkmıştır. Obruğun

yaklaşık 49 m den sonraki kısmında su bulunmaktadır (Şekil 4.6 ).

Yarımoğlu Obruğu, Konya-Adana karayoluna çok yakın olduğu için çok sayıda

ziyaretçi çekmektedir. Obruğa gelen insanlar için ciddi bir tehlike söz

konusudur. Çünkü obruğun kenarlarında çatlaklar ve göçmeler her gün

olabilmektedir.

Şekil 4.6. Yarımoğlu Obruğu

39

Akkuyu Obruğu-IV

Karapınar ilçe merkezinin batısındaki (37o 43’ 32” K - 33o 21’ 27” D) Akkuyu

Yaylası’nda yer alır. 2010 yılında alüvyon örtü içerisinde oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1009 m, derinliği 1 m, ortalama çapı ise 16

m dir. Dairesel şekilli obruğun içi otlarla doludur (Şekil 4.7).

Şekil 4.7. Akkuyu Obruğu-IV’ün güneyden görünümü

Akkuyu Obruğu-V

Karapınar ilçe merkezinin batısında (37o 44’ 15” K - 33o 21’ 42” D) Akkuyu

Yaylası’nda yer alır. 2012 yılında alüvyon örtü içerisinde oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1023 m, derinliği 0.7 m, ortalama çapı ise

15 m dir. Derinliği az olan obruğun kenar çatlakları yayla sakinlerinin ifadesine

göre her geçen gün genişlemektedir.

4.2.3 Tutal Obruğu

Karapınar’ın 20 km güneybatısındaki (37o 35’ 08” K - 33o 23’ 49” D) Sırnık

Mevkii’nde, Ağustos 2009’da meydana gelmiştir. Obruk, Kuaterner yaşlı gölsel

sedimentler içerisinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre yüksekliği 1010 m dir.

İlk oluştuğunda yaklaşık 1.5 m derinliğinde, 10 m çapında iken bugün obruğun

derinliği 2 m ve çapı da 13 m ye çıkmıştır. Obruğun kenarlarında çevrede

biriken suları drene eden düden özelliği taşıyan yarıklar vardır. Gerek

yamaçlardaki göçmeler gerekse bu açılan çatlaklardaki değişimler, obruğun

40

gelişiminin devam ettirdiğini göstermektedir (Şekil 4.8). Ayrıca obruk

yamaçlarında gölsel sedimentler içinde tatlı su fosilleri görülmektedir.

Şekil 4.8. Tutal Obruğu’nun güneydoğudan görünümü

4.2.4. Yavşançukuru Obruğu

Karapınar’ın 8.5 km kuzeybatısında (37o 44’ 55” K - 33o 28’ 34” D),

Yavşançukuru Yaylası’nın 1 km doğusunda yer alır. Deniz seviyesine göre üst

yüzey yüksekliği 998 m dir. Ekim 2013’te yapılan ölçümlere göre obruğun çapı

21 m, çevresi 70 m ve derinliği ise 56 m dir. (Şekil 4.9).

Şekil 4.9. Yavşançukuru Obruğu’nun güneyden görünümü.

41

4.2.5. Hanyıkığı Obruğu

Karapınar’ın 12.5 km kuzeybatısında yer alır (37o 47’ 40” K- 33o 28’ 08” D).

Hanyıkığı Yaylası’nın kuzeydoğusunda bir sırtın üzerinde 2003 yılında

oluşmuştur. Obruk, Üst Miosen - Pliosen yaşlı formasyonlar içerisinde

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1059 m, derinliği 6 m,

çevresi 20 m dir. Obruğun uzun ekseni 7.7 m, kısa ekseni ise 5.6 m dir. Obruğun

doğu ve batı yamaçlarında, içbükey oyulma görülür (Şekil 4.10). Bu oyulmalara

bağlı oluşan enkaz, tabanı örtmektedir. Ayrıca obruğun içerisinde nemli bir

ortam olduğu için burası güvercinlerin yaşama alanı halindedir. Tabanda

güvercin gübre katmanları birikmiştir.

Şekil 4.10. Hanyıkığı Obruğu

4.2.6. Nebili Obruğu-II

Karapınar’a 10.3 km uzaklıktaki (37o 48’ 32” K - 33o 31’ 58” D) obruk,

Büyükkarakuyu Yaylası’nın kuzeyinde yer alır. Obruk yamaçları, yukarıdan

aşağıya doğru toprak, marn ve daha derinde kalker örtüden oluşmaktadır. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1092 m, derinliği 70 m dir. Oluşumundan

itibaren sulu olan obruk, son yıllarda yeraltı su seviyesinin daha derinlere

inmesi nedeniyle susuz bir obruk haline gelmiştir. Kabaca elips şekilli obruğun

çevresi 62 m, uzun ekseni 18 m, kısa ekseni ise 16 m olarak ölçülmüştür. Obruk,

içbükey yamaçlarıyla dikkati çeker (Şekil 4.11). Bu durum güvercinlerin

42

barınmalarına da imkân verir. Etrafı korumasız olan obruk canlılar için tehlike

arz etmektedir.

Şekil 4.11. Nebili Obruğu-II

4.2.7. Akviran Obruğu

Karapınar’ın 25.6 km kuzeybatısında (37o 53’ 40” K - 33o 25’ 30” D), Akviran

Yaylası’nın kuzeyinde yer alır. Obruk Üst Miosen-Pliosen formasyonları içinde

1977 yılında oluşmuştur (Şekil 4.12). Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği

1046 m, derinliği 80 m, çevresi 82 m, çapı da 24 m dir. Obruğun kalkerli

tabakalarında, yeraltı sularının oluşturduğu çözünme boşlukları bulunur.

Obruk üst yüzeyi ile su seviyesi arasında 56 m lik yükselti farkı vardır. Bu 56 m

lik derinlikten sonra su seviyesi başlamaktadır. Buradaki suyun derinliğinin

yaklaşık 24 m olduğu sanılmaktadır. Obruğun ağız kısmı dar, tabanı geniştir.

Akviran Obruğu’nun güneyinde 2007 yılında 2 m çapında ve 0.5 m derinliğinde

obruk görüntüsü veren bir çökme meydana gelmiştir.

43

Şekil 4.12. Akviran Obruğu

4.2.8. Sekizli Küçük Obruk

Karapınar’ın 18 km kuzeybatısındaki (37o 52’ 36” K - 33o 28’ 05” D), Sekizli

Yaylası’nın kuzeydoğusunda yer alır. Obruk, alüvyon örtü formasyonları

içerisinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1030 m,

derinliği 3.5 m, çevresi 60 m, ortalama çapı ise 16 m dir. Yaklaşık 30 yıl önce

oluşan obruğun kenarları büyük ölçüde tahrip olmuş ve kenarlarından göçen

malzemeler obruk tabanında birikmiştir.

4.2.9. Sekizli Büyük Obruk

Karapınar’ın 21.55 km kuzeybatısındaki (37o 56’ 22” K - 33o 27’ 49” D),

Büyüksekizli Yaylası’nın kuzeydoğusunda yer alır. Obruk, alüvyon örtü

formasyonları içerisinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği

1028 m, derinliği 26 m, çevresi 185 m, ortalama çapı ise 55 m dir. Obruğun doğu

ve batı yamaçlarında derin çatlaklar mevcuttur. Halen yamaçlarında göçmeler

olduğu için obruğun çapı giderek genişlerken, derinliği de yamaçlardan gelen

malzemelerle dolgulanarak azalmaktadır (Şekil 4.13).

44

Şekil 4.13. Sekizli Büyük Obruğun güneyden görünümü

4.2.10. Eşeli Obruğu

Karapınar’ın 7.7 km kuzeybatısında (37o 46’ 36” K - 33o 30’ 47” D), Eşeli

Yaylası’nın kuzeydoğusunda yer alır. 2009 yılı Şubat ayında alüvyon depolar

içerisinde oluşan bir obruktur (Şekil 4.14). Deniz seviyesine göre üst yüzey

yüksekliği 1035 m, derinliği 1.5 m, ortalama çapı 18 m, çevresi ise 60 m dir.

Şekil 4.14. Eşeli Yaylası’nın kuzeydoğusundaki Eşeli Obruk

Eşeli Yaylası’nın doğusunda 2012 yılında 1 m derinliğinde ikinci bir obruk daha

oluşmuştur. Ancak bu obruk, tarlanın tam ortasında olduğu için kapatılmıştır.

Tarla sahibinin verdiği bilgiye göre obruğun bulunduğu yerin coğrafi koordinatı

37o 46’ 10” K ve 33o 31’ 35” D olarak tespit edilmiştir.

45

4.2.11. Küpbasan Yeni Obruk-I

Karapınar’ın 5 km kuzeybatısındaki (37o 43’ 99” K - 32o 29’ 49” D), Küpbasan

Yaylası’nda meydana gelen bir obruktur. Nisan 2006 alüvyon depolar içerisinde

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1001 m, derinliği 6 m,

ortalama çapı 14 m, çevresi ise 32 m dir. Obruğun büyük bir kısmı hafriyatla

doldurulmuştur (Şekil 4.15). Yaylada yaşayan insanlar, obruk oluşumu

esnasında büyük bir gürültü duyduklarını ve deprem olduğunu zannettiklerini

belirtmişlerdir. Bu esnada obruk çevresindeki yayla meskenlerinin duvarlarında

sarsıntı nedeniyle küçük çatlaklar oluşmuştur.

Şekil 4.15. Küpbasan Yaylası’nda hafriyatla doldurulan Yeni Obruk-I

4.2.12. Küpbasan Yeni Obruk-II

Küpbasan Yaylası’nda Haziran 2014 tarihinde alüvyon örtü içerisinde ikinci bir

obruk daha oluşmuştur. Küpbasan Yeni Obruk-II olarak adlandırılan obruğun

deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1003 m, çapı 20 m, derinliği ise 5 m

olarak ölçülmüştür (Şekil 4.16).

46

Şekil 4.16. Küpbasan Yeni Obruk-II

4.2.13. Büyükkarakuyu-Direkli Obruk

Karapınar’ın 6.5 km kuzeyindeki (37o 46’ 40” K - 33o 32’ 39” D),

Büyükkarakuyu Yaylası’nda yer alır. 2012 yılında alüvyon örtü içerisinde

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1008 m, derinliği 1 m,

ortalama çapı 25 m, çevresi ise 160 m dir. Çevresindeki derin çatlak sistemleri,

obruğun hala oluşumunu devam ettirdiğini göstermektedir (Şekil 4.17).

Şekil 4.17. Büyükkarakuyu Yaylası’nın kuzeyindeki Direkli Obruk

47

4.2.14. Büyükkarakuyu-Şenyurt Obruğu

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 47’ 17” K - 33o 32’ 22” D), Büyükkarakuyu

Yaylası’nın kuzeybatısında yer alır. Obruk, 2011 yılında alüvyon örtü içerisinde

Şenyurt ailesine ait tarlada oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey

yüksekliği 1032 m, derinliği 2.5 m, ortalama çapı 15 m, çevresi ise 52 m dir.

Çevresindeki 4 m yi bulan derin çatlaklar, obruğun hala oluşumunun devam

ettiğini göstermektedir.

4.2.15. Büyükkarakuyu-Koçhan Obruğu

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 47’ 09” K - 33o 32’ 09” D), Büyükkarakuyu

Yaylası’nın kuzeybatısında yer alır. 2011 yılında obruk, alüvyon örtü içerisinde

Koçhan ailesine ait bir yonca tarlasında oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst

yüzey yüksekliği 1032 m, derinliği 2 m, ortalama çapı 14 m, çevresi ise 74 m dir.

Çevresindeki derin çatlaklar obruğun oluşumunun devam ettiğini

göstermektedir (Şekil 4.18).

Şekil 4.18. Büyükkarakuyu Yaylası Koçhan Obruğu

Koçhan Obruğu’nun 50 m güneyinde, Aralık 2013’te 10 m çapında, 20 cm

derinliğinde ikinci bir obruk daha oluşmuştur.

48

4.2.16. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-I

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 46’ 59” K - 33o 33’ 13” D), Küçükkarakuyu

Yaylası’nda Aşıroğlu ailesine ait tarla içinde yer alır. Obruk, 2010 yılında gölsel

depolar içerisinde Yaşça Fayı’na bağlı olarak oluşmuştur. Deniz seviyesine göre

yüksekliği 1005 m, derinliği 4m, çapı 19 m, çevresi ise 45 m dir. Daire şeklindeki

obruğun kuzeydoğu ve güneybatı yamaçlarında derin çatlaklar bulunmaktadır

(Şekil 4.19).

Şekil 4.19. Küçükkarakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu I

4.2.17. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-II

Karapınar’ın kuzeyinde (37o 47’ 15” K - 33o 33’ 14” D), Küçükkarakuyu

Yaylası’nda yine Aşıroğlu ailesine ait tarla içinde yer alır. Obruk, 2011 yılında

marnlı gölsel depolar içerisinde Yaşça Fayı’na bağlı olarak oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1008 m, derinliği 2 m, ortalama çapı 20 m ,

çevresi ise 50 m dir (Şekil 4.20). Daire şeklindeki obruğun batı ve güney

yamaçlarında diklikler, kuzey ve doğu yamaçlarında da derin çatlaklar vardır.

Şekil 4.20. Küçükkarakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu II

49

4.2.18. Küçükkarakuyu-Aşıroğlu Obruğu-III

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 47’ 11” K - 33o 33’ 15” D), Küçükkarakuyu

Yaylası’nda yer alır. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1007 m, derinliği

8 m, ortalama çapı 16 m, çevresi ise 35 m dir (Şekil 4.21). Daire şeklindeki

obruğun kuzeybatı yamaçlarında, derin çatlaklar vardır. Obruk tabanında,

içbükey yamaçlardan gelen moloz yığınları bulunmaktadır.

Şekil 4.21. Küçükkarakuyu Yaylası-Aşıroğlu Obruğu III

4.2.19. Köken Obruğu-I

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 47’ 17” K - 33o 33’ 41” D), Köken Yaylası’nda yer

alır. Obruk, 2011 yılında gölsel depolar içerisinde Yaşça Fayı’na bağlı olarak

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1005 m, derinliği 1 m,

ortalama çapı 10 m, çevresi ise 40 m dir. Daire şeklindeki obruğun tabanında,

kademeli olarak çöktüğünü gösteren iç içe girmiş tabakalar yer alır (Şekil 4.22).

Şekil 4.22. Koken Obrug u-I

50

4.2.20. Köken Obruğu-II

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 47’ 18” K - 33o 33’ 46” D), Köken Yaylası’nın

güneyinde yer almaktadır. 2011 yılında oluşan obruğun deniz seviyesine göre

üst yüzey yüksekliği 1012 m, derinliği 1 m, ortalama çapı 16 m, çevresi ise 50 m

dir (Şekil 4.23).

Şekil 4.23. Köken Obruğu-II

4.2.21. Köken Obruğu-III

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 46’ 59” K - 33o 33’ 27” D), Köken Yaylası’nda yer

almaktadır. 2013 Eylül ayı içinde oluşan obruğun deniz seviyesine göre üst

yüzey yüksekliği 1006 m, derinliği 0.5 m, ortalama çapı 18 m, çevresi ise 55 m

dir. Daire şeklindeki obruğun kenarlarında çatlaklar bulunmaktadır (Şekil 4.24).

Şekil 4.24. Köken Obruğu-III

51

4.2.22. Seyithacı Yaylası Obrukları

Karapınar’a 11 km uzaklıktaki Seyithacı Yaylası’nda 2007 ve 2014 yılları

arasında 10 obruk oluşmuştur. Bunların dışında Mayıs 2013 yılında yaylanın

güneyindeki meskenler arasındaki tarlada, yeni oluşmaya başlamış bir çöküntü

alanı bulunmaktadır. Bu çöküntü, 37o 48’ 37” K - 33o 34’ 41” D

koordinatlarındadır. Deniz seviyesine göre üst yüzey yükseltisi 1012 m ve çapı 5

m dir. Bu da gösteriyor ki bu sahada yeni obruklar oluşabilecektir.

Seyithacı Obruğu-I

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 55” K - 33o 34’ 51” D) Seyithacı Yaylası’nda

yer alır. Obruk, 2007 yılında gölsel depolar içerisinde oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1011 m, derinliği ise 1 m dir. Kabaca elips

şeklindeki obruğun çevresi 47 m, uzun ekseni 15 m kısa ekseni 12 m olarak

ölçülmüştür. Obruk kenarında, çatlak sistemlerine bağlı olarak blok göçmeler

olmuştur (Şekil 4.25).

Şekil 4.25. Seyithacı Obruğu-I

Seyithacı Obruğu-II

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 34” K - 33o 34’ 30” D), Seyithacı Yaylası’nın

güneybatısında yer alır. Obruk, 2007 yılı Haziran ayında alüvyon örtü içerisinde

stabilize bir yolun tam üzerinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey

52

yüksekliği 1010 m, derinliği ise 3 m dir. Elips şeklindeki obruğun uzun ekseni 16

m, kısa ekseni 13 m ölçülmüştür. Obruk kenarında, kayma ve çökmelerle

oluşmuş moloz yığınları yer alır (Şekil 4.26).

Şekil 4.26. Seyithacı Obruğu-II

Seyithacı Obruğu-III

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 49” K - 33o 34’ 34” D), Seyithacı Yaylası’nın

kuzeydoğusunda yer alır. Obruk, 2007 yılı Temmuz ayında oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1011 m, derinliği ise 4 m dir. Kabaca elips

şeklindeki obruğun uzun ekseni 25 m, kısa ekseni 22 m olarak ölçülmüştür

(Şekil 4.27). Obruğun doğu ve batı kesimlerinde, derin çatlak sistemleri

gelişmiştir. Kuzeybatıdaki çatlaklar, 4 m derinliğe ulaşmaktadır. Obruk

kenarında, çatlak sistemlerine bağlı olarak blok göçmeler olmuştur.

Şekil 4.27. Seyithacı Obruğu-III

53

Seyithacı Obruğu-IV

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 57” K - 33o 34’ 52” D), Seyithacı Yaylası’nın

kuzeydoğusunda yer alır. 2008 yılı Temmuz ayında oluşan obruğun deniz

seviyesine göre yüksekliği 1009 m, derinliği ise 2 m dir. Elips şeklindeki

obruğun çevresi 58 m, uzun ekseni 17 m, kısa ekseni ise 15 m olarak

ölçülmüştür (Şekil 4.28).

Şekil 4.28. Seyithacı Obruğu-IV

Seyithacı Obruğu-V

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 54” K - 33o 34’ 52” D), Seyithacı Yaylası’nda

yer alır. 2008 yılı Ekim ayında oluşan obruğun deniz seviyesine göre yüksekliği

1009 m, derinliği ise 4 m dir. Obruğun çevresi 41 m, uzun ekseni 14 m, kısa

ekseni ise 12 m olarak ölçülmüştür. Obruk kenarında çatlaklara bağlı olarak

blok göçmeler olmuştur.

Seyithacı Obruğu –VI

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 18” K - 33o 34’ 26” D), Seyithacı Yaylası’nın

güneyinde yer alır. 2008 yılında marn ve killi formasyonlar içerisinde

oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1012 m, derinliği ise 6 m

dir. Daire şeklindeki obruğun çevresi 30 m, ortalama çapı 6 m olarak

ölçülmüştür. Obruk kenarında, obruğun genişlediğini gösteren çatlaklar vardır

(Şekil 4.29).

54

Şekil 4.29. Seyithacı Obruğu-VI

Seyithacı Obruğu -VII

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 09” K - 33o 34’ 00” D) Seyithacı Yaylası’nın

güneybatısında yer alır. Obruk, Nisan 2009’da oluşmuştur. Deniz seviyesine

göre üst yüzey yüksekliği 1034 m, derinliği ise 5 m dir. Kabaca daire şeklindeki

obruğun çevresi 78 m, ortalama çapı ise 13 m olarak ölçülmüştür. Obruk

kenarında, obruğun genişlemesini gösteren çatlaklar vardır

Seyithacı Obruğu –VIII

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 57” K - 33o 34’ 44” D), Seyithacı Yaylası’nın

kuzeydoğusunda yer alır. 2009 yılında oluşan obruğun deniz seviyesine göre üst

yüzey yüksekliği 1010 m dir. Obruğun doldurulmadan önceki derinliği 2 m, çapı

3 m, çevresinin ise 12 m olduğu belirlenmiştir.

Seyithacı Obruğu –IX

Karapınar’ın kuzeyindeki (37o 48’ 26” K - 33o 34’ 13” D), Seyithacı Yaylası’nın

güneyinde yer alır. 2012 yılında oluşan obruğun deniz seviyesine göre üst yüzey

yüksekliği 1016 m, derinliği 0.5 m dir. Kabaca daire şeklindeki obruğun

ortalama çapı 16 m, çevresi 80 m olarak ölçülmüştür. Obruğun kuzey

yamaçlarında diklikler belirgindir.

55

Seyithacı Obruğu –X

Karapınar’ın kuzeyindeki Seyithacı Yaylası’nda Temmuz 2014’te yayla yolunun

üzerinde 30 m çapında ve 1.5 m derinliğinde bir obruk meydana gelmiştir.

Obruğun oluşumu sırasında bir otomobil ve ev zarar görmüştür (Şekil 4.30).

Şekil 4.30. Temmuz 2014’te oluşan Seyithacı Obruğu-X

4.2.23. İçeriçumra Araz Obruğu

İçeriçumra Beldesi’nin 14 km batısında (37o 33’ 53” K - 32o 38’ 32” D) sondaj

kuyuları mevkiinde (Abaz Yolu) yer alır. Obruk, Kuaterner yaşlı alüvyon

tabakalar içersinde oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği

1027 m, derinliği 8 m dir. Kabaca daire şeklindeki obruğun çapı 10 m olarak

ölçülmüştür. 2012 yılı Temmuz ayında oluşan obruk, hafriyat malzemesi ile

doldurulmuştur (Şekil 4.31).

Şekil 4.31. Doldurulan İçeriçumra Abaz Obruğu

56

4.2.24. İçeriçumra Çakıllar Obrukları

İçeriçumra Çakıllar Mevkii’nde farklı tarihlerde 3 tane obruk oluşmuştur.

Bunlardan birincisi 2005, ikincisi 2008 ve üçüncüsü de 2009 yılında meydana

gelmiştir. Bu obrukların her üçü de tarla sahipleri tarafından doldurulmuştur.

Bunlardan ilk obruk, 2005 yılının Ekim ayında İçeriçumra Çakıllar Mevkii’nde

oluşmuştur. 2006 yılında yaptığımız ölçümlerde daire şekilli obruğun çapı 5 m,

derinliği 9 m olarak ölçülmüştür. Bu dönemde obruğun yamaçlarında kireçtaşı,

kil ve marnlı tabakalar belirgin bir şekilde görülmekteydi (Şekil 4.32). Ancak

2013 yılı Ekim ayında bu obruğun tamamen doldurulduğu gözlenmiştir.

Şekil 4.32. Doldurulmuş Çakıllar Obruğu-I (fotoğraf 2008’e ait)

Diğer iki obruk, İçeriçumra - Seçme karayolunun 8. Km sinin güneyinde aynı

tarlada meydana gelmiştir. Obruklarla ilgili (37o 34’ 45” K - 32o 35’ 45” D)

koordinatlarında inceleme yapılmıştır. 2008 yılında oluşan obruğun 4 m

çapında ve 7 m derinliğinde, 2009 yılında oluşanın da 2 m çapında ve 4 m

derinliğinde olduğu belirlenmiştir.

May Obruğu-I (Büyük)

Konya kent merkezinin 23.4 km güneyindeki (37o 31’ 19” K-33o 32’ 23” D), May

Barajı’nın kuzeybatısında yer alır. Obruk, alüvyon örtü içerisinde 2002 yılı Şubat

ayında oluşmuştur. Deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1056 m, derinliği

10 m dir. Daire şeklindeki obruğun ortalama çapı 70 m, çevresi de yaklaşık 230

57

m ölçülmüştür. Obruk yamaçlarında çatlaklar mevcuttur. Güneybatı ve

güneydoğu yönünden gelen dereler, buradaki yamaçları parçalamıştır. İlk

oluştuğunda obrukta su bulunurken daha sonra May Barajı’nın suyunun

azalmasına bağlı olarak obruğun suyu çekilmiştir. 2004 yılı Ocak ayında May

obruklarında yaptığımız incelemede tespit edilen; obruğun batı kenarında 2.5-3

m’ye varan dairesel çatlaklı kesimin, (Eylül 2013)’de büyük ölçüde çöktüğü

anlaşılmıştır. Obruk tabanı, kuzey-güney yönünde 48 m dir. Tabanında, çatlaklı

killi topraklar dikkati çeker (Şekil 4.33).

Şekil 4.33. May Obruğu-I (Büyük)

May Obruğu-II (Ortanca)

Konya kent merkezinin 23.4 km güneyindeki (37o 31’ 17” K-33o 32’ 25” D), May

Barajı’nın kuzeybatısında May Obruğu-I’in 35 m güneydoğusunda yer alır (Şekil

4.34). Obruk, alüvyon örtü içerisinde 2002 yılı Şubat ayında oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1055 m, derinliği 5 m dir. Daire şeklindeki

obruğun ortalama çapı 22 m, çevresi ise 95 m olarak ölçülmüştür. Obruk

yamaçlarında, çatlak sistemlerine bağlı olarak göçme ve kaymalar devam

etmektedir. Obruk tabanı, kayma ve göçme enkazı ile dolgulanmıştır. Yağışlı

mevsimlerde çevreden gelen suların tabanda biriktiği ve bu suların tabanda

bulunan iki düden tarafından tahliye edildiği tespit edilmiştir.

58

May Obruğu-III (Küçük)

May Obruğu-II (Ortanca)’nin 40 m güneyinde yer alır (Şekil 4.35). Obruk, 2002

yılı Şubat ayında alüvyon örtü formasyonları içerisinde oluşmuştur. Deniz

seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1054 m, derinliği 3 m dir. Kabaca daire

şeklindeki obruğun ortalama çapı 11 m, çevresi ise 60 m olarak ölçülmüştür.

Obruk yamaçları disimetriktir. Güneydoğu yamacı ise bu yönden gelen derenin

açtığı çukurluk ile alçalmıştır. Tabanda killi topraklar dikkati çekmektedir.

Yağışlı mevsimlerde çevreden gelen suların tabanda biriktiği görülür.

Şekil 4.34. May Obruğu-II (Orta) Şekil 4.35. May Obruğu-III (Küçük.)

4.2.25. Kadınhanı Hançerli Obruğu

Kadınhanı ilçe merkezine 26 km uzaklıktaki Pusat Köyü’nün kuzey batısında

(38o 24’ 16” K - 32o 11’ 52” D) 2013 yılı Ekim ayında meydana gelmiştir. Obruk,

Üst Miosen - Pliosen yaşlı gölsel örtü formasyonu içerisinde oluşmuştur.

Obruğun deniz seviyesine göre üst yüzey yüksekliği 1004 m, uzun ekseni çapı

18 m, derinliği de 7 m dir. Obruğun kuzey ve doğu yamacında diklik daha

fazladır. Batı yamacında blok göçmeler ve derin çatlaklar, güney yamacında ise

moloz yığını yer almakta idi (Şekil 4.36).

Şekil 4.36. Kadınhanı Hançerli Obruğu

59

Obruk oluştuktan 4 ay sonra tarla sahibi tarafından hafriyatla doldurulmuştur.

Obruk doldurulduktan 2 ay sonra yapılan incelemede obruğun yaklaşık 1 m

çöktüğü ve obruk kenarlarında çatlakların oluştuğu görülmüştür (Şekil 4.37).

Şekil 4.37. Kadınhanı Hançerli Obruğu’nun kapatılmış görüntüsü

60

4.3. Çoklu elektrotlu Rezistivite Çalışması

İnceleme alanında yapılan ERT çalışmaları sonucu elde edilen veriler Res2dinv

yazılımı ile 2- boyutlu olarak değerlendirilmiştir.

ERT-1 Profili;

0 – 501 Ω rezistivite değeri veren Çok Ayrışmış Kireçtaşı birimi

501-841 Ω rezistivite değeri veren Kırıklı-Çatlaklı Kireçtaşı birimi

841-1412 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi

Şekil 4.38. Elektrik Özdiren

ç Çalışması Y

apı Kes

iti-

1

61

ERT-2 Profili;

0 – 275 Ω rezistivite değeri Çok Sert Kil birimi

275-775 Ω rezistivite değeri veren Ayrışmış Kireçtaşı birimi

775-2185 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi

Şekil 4.39. Elektrik Özdiren

ç Çalışması Y

apı K

esiti-

2

62

ERT-3 Profili;

0 – 313 Ω rezistivite değeri veren Çok Ayrışmış Kireçtaşı birimi

535-915 Ω rezistivite değeri veren Kırıklı-Çatlaklı Kireçtaşı birimi

915-2044 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi

Şekil 4.40. Elektrik Özdiren

ç Çalışması Y

apı Kesiti-

3

63

ERT-4 Profili;

0 – 91,8 Ω rezistivite değeri veren Kil birimi

91,8-354 Ω rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi

354-5276 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı Bloklu Çok Sert Kil

birimi

Şekil 4.41. Elektrik Özd

iren

ç Çalışması Yapı Kesiti-

4

64

ERT-5 Profili;

0 – 85,4 Ω rezistivite değeri veren kil birimi

85,4-396 Ω rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi

396-1835 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı Bloklu Çok Sert Kil

birimi

Şekil 4.42. Elektrik Özdiren

ç Çalışması Y

apı K

esiti-

5

65

ERT-6 Profili;

0 – 109 Ω rezistivite değeri veren Kil birimi

109-366 Ω rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi

366-1229 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı Bloklu Çok Sert Kil

birimi

Şekil 4.43. Elektrik Özdiren

ç Çalışması Y

apı K

esiti-

6

66

4.4. Sondaj Çalışmaları

İnceleme alanındaki birimlerin fiziksel ve mekanik özellikleri ile davranış

karakteristiklerini ortaya çıkarmakta esas alınacak verileri sağlamak, yanal ve

düşey yöndeki litolojik değişimleri ortaya koymak amacıyla 3 adet jeoteknik

amaçlı sondaj kuyusu açılmıştır. Arazide açılan sondaj kuyularında gözlenen

birimler bir tablo halinde verilmiştir.

Çizelge 4.1. Sondaj kuyularında gözlenen birimler ve metre bilgileri

SONDAJ KUYULARI

SK-1 SK-2 SK-3

Derinlik(m) Litoloji Derinlik(m) Litoloji Derinlik(m) Litoloji

0,00-0,30m Bitkisel Toprak 0,00-0,30m Bitkisel Toprak 0,00-0,30m Bitkisel Toprak

0,30-25,00m

Gri-Bej Renkli

Karbonatça zengin KİL

0,30-16,00m

Gri-Bej Renkli

Karbonatça zengin KİL

0,30-16,00m

Gri-Bej Renkli

Karbonatça zengin KİL

4.4.1. Arazi Deneyleri

Sondajlar sırasında alınan numuneler, Jeoteknik Zemin ve Kaya Mekaniği

Laboratuarında deneylere tabi tutulmuştur. Sondaj kuyularının açılması

sırasında geçilen zemin tabakalarının izafi sıkılıkları ve mukavemet

parametrelerini belirlemek amacıyla Standart Penetrasyon Deneyi (SPT)

yapılmıştır.

Standart Penetrasyon deneyi; zemin mukavemet ve yoğunluğunu

değerlendirmek ve örselenmiş numune almak amacıyla sondaj kuyusu içinde

yapılan bir dinamik kesme deneyidir. Dış çapı 50 mm, iç çapı 35 mm. ve

uzunluğu 650 mm. olan standart tip boyuna yarık numune alıcıya, 63,5 kg

ağırlığındaki şahmerdanın 76,2 cm. yükseklikten serbest düşmesi ile zemine 15

cm lik kademeler halinde toplam 45 cm. çakılması için gereken darbe adedi

67

tespit edilir. Son iki kademedeki darbe sayısı toplamı “Zeminin Penetrasyon

Direnci (N) olarak kayıt edilir.

Şekil 4.44. N, Φ, Dr parametreleri arasındaki ilişkiler

UD; örselenmemiş numune alımıdır. Tamamen çok ayrışmış, çok zayıf-zayıf

kırıntılı kayaçlarda ve zemin birimlerinde açılan, sondaj kuyularında alınan

örselenmiş (SPT) ve örselenmemiş (UD) numuneleri üzerinde birimlerin

sınıflamam ve fiziksel özelliklerini belirlemek amacıyla zemin mekaniği

deneyleri yapılır.

Alınan SPT ve UD numuneleri üzerinde; Doğal Su Muhtevası, Doğal Birim Hacim

Ağırlık, Elek Analizi, Atterberg Limitleri, Üç Eksenli Basınç (UU) ve

konsolidasyon deneyleri Çözüm Jeoteknik Zemin ve Kaya Mekaniği

Laboratuvarı’ nda yaptırılmıştır. Tüm deneylerde, TS 1500 Türk zemin

sınıflandırma sistemine göre sınıflandırılmıştır. Laboratuvar deneyleri toplu

sonuçları Çizelge 4.2’de verilmiştir.

68

Çizelge 4.2. Laboratuvar Toplu Deney Sonucu

Numune

Doğal Su

Muhtevası (%)

Doğal

Birim

Hacim

Ağırlık

(kN/m2

)

Elek Analizi

Atterberg Limitleri

USCS

Nokta

Yükleme

Serbest Basınç ( Kaya )

Serbest Basınç (Zemin)

Üç Eksenli Basınç(UU)

Konsolidasyon

Sondaj Kuyusu

Adı

Tipi ve Adı

Derinlik

(m.)

LL (%)

PL (%)

PI (%)

#10 Kalan

(%)

#200 Geçen

(%)

*Is = (kPa)

* (MPa

)

* (kPa)

* c

(kPa)

* φ

(o)

Şişm

e Yüzdesi

(%)

Şişme Basıncı (kPa)

SK-1 UD- 1,50-2,00

32.93 19.19 0,0 96.65 44 21 23 CL - - - 68.58 2 0 -

SK-2 UD- 2,50-3,00

24.86 19.41 0,0 94.07 40 19 21 CL - - - 63.42 3 1.9 -

SK-3 UD- 1,50-

2,00 26.44 19.00 0,0 96.88 45 20 25 CL - - - 62.37 2 0 -

4.4.2 Zemin Indeksi – Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi

Açılan 3 adet temel sondaj kuyusundan alınan numuneler üzerinde zemin sınıflaması

yapabilmek için zemin mekaniği indeks özelliklerinin belirlenmesine yönelik, elek

analizi deneyi yapılmıştır.

Sondajlarda kesilen birimlerin ve alınan numunelerin analizi sonucunda, TS 1500

Türk zemin sınıflandırma sistemine göre temel ve temele yakın kısımlarda CL olarak

tespit edilmiştir. Aşağıdaki tabloda zemin mekaniği deneylerine ait özet tablo

verilmiştir.

Doğal Birim Hacim Ağırlık ; zeminin doğal ağırlığının tüm hacmine oranı olarak

tanımlanmaktadır.

Wn (Doğal Su Muhtevası); zemindeki suyun ağırlığının katı taneciklerin ağırlığına

oranıdır.

LL (Likit Limit); plastik ve likit durumları birbirinden ayıran sınır su içeriğidir.

PL (Plastik Limit); plastik ve yarı katı durumları birbirinden ayıran sınır su içeriğidir.

PI (Platisite İndeksi); bir zeminin likit limiti ile plastik limitinin çıkarılması ile elde

edilen bir değerdir.

C(kpa); drenajsız kohezyon kesme noktası

φ (o); direnajsız kesme direnci açısı Cc (Sıkışma İndeksi); zeminin sıkışabilirliği

Ic (Kıvamlılık İndeksi); zeminin doğal haldeki kıvamı

69

Kıvamlılık İndeksi Sıkışma İndeksi

Ic = (LL - Wn) / PI Cc = 0,009. (LL – 0,1)

Çizelge 4.3. Ic ve Plastisite arasındaki ilişki (Leonards 1962)

KIVAMLIK İNDEKSİ TANIM

< 0 Akışkan (Çamur)

0 – 0.25 Çok Yumuşak

0.25 - 0.5 Yumuşak

0.50 - 0.75 Yarı sert (sıkı)

0.75 - 1.00 Sert

> 1.00 Yarı katı ( Çok sert )

İnceleme alanında yapılan sondaj kuyularından alınan numunelerin laboratuar

özelliklerine göre kıvamlılık indeksi Çizelge 4.3’e göre “Yumuşak-Yarı Sert” likit

limit değeri (LL) 40-45 olup Çizelge 4.4’e göre “Orta Sıkışabilir Zemin”; Plasite

İndisi değerleri (PI) 21-25 arasında olup Çizelge 4.5’e göre “Yüksek Plastisiteli Kil-

Silt” özelliğindedir.

Çizelge 4.4. Zeminlerin sıkışabilirliği (Sowers,1979).

Tanım Sıkışma İndeksi ( Cc ) Likit limit ( % )

Düşük sıkışabilirlik 0 – 0,19 0 – 30

Orta sıkışabilirlik 0,20 – 0,39 31 – 50

Yüksek sıkışabilirlik >40 >51

Çizelge 4.4'e göre inceleme alanında yer alan birim Orta Sıkışabilir bir zemindir.

Çizelge 4.5. Kohezyonlu zeminlerin plastisite indeksine göre sınıflandırılması

(Burmister , 1951)

Plastisite İndeksi Yuvarlandığında Plastisite Derecesi Tanımlama

(%) en küçük çap(mm)

0% - Plastik değil Silt

%1-5 6

Önemsiz derecede

plastisiteli Killi Silt

%5-10 3 Düşük plastisiteli Silt ve Kil

%10-20 1,5 Orta plastisiteli Kil ve Silt

%20-40 0,8 Yüksek plastisiteli Siltli Kil

%40 dan fazla 0,4 Çok yüksek plastisiteli Kil

70

Laboratuar sonuçları, Çizelge 4.5’ye göre değerlendirildiğinde temel zeminimizi

oluşturan birimlerin Yüksek Plastisiteli olduğu saptanmıştır.

İnceleme alanından UD numuneleri alındığından Üç Eksenli Basınç Deneyi ve

konsolidasyon karakteristiklerini belirlemek amacıyla konsolidasyon deneyi ve şişme

deneyi yapılmıştır.

Çizelge 4.6. Konsolidasyon Deneyi Sonuçları

Sondaj Kuyusu/Numune Şişme yüzdesi (%) Birim

SK-1 0,0 CL

SK-2 1,9 CL

SK-3 0,0 CL

4.4.3 Şişme Oturma Ve Taşıma Gücü Analizleri

4.4.3.1 Taşıma Gücü

Temel alt kotu üzerindeki zeminlerin taşıma gücüne bir katkı sağlamadığı

bilinmektedir. Temel zemini, yapı yüklerini doğrudan taşıyan zemin ortamıdır. Yapı

yükleri zemine direkt olarak temel aracılığı ile iletilir. Taşıma gücü, (zemin emniyet

gerilmesi ise) temel altında bulunan zeminin herhangi bir yükü altındaki etkileşim,

yani kaymaya ve göçmeye karşı göstereceği değeri ifade eder. Taşıma gücü, temel

genişliğinin yaklaşık bir veya iki katı derinlikteki zemine kadar etki eder ve bu

zeminin dayanımını verir. Taşıma gücü laboratuvar deney sonuçlarına göre

hesaplanmıştır.

71

Çizelge 4.7 İçsel Sürtünme Açısına Göre Taşıma Gücü Faktörü.(Terzaghi)

Φ Terzaghi Formülü Vesic Formülü

Nc Nq Nδ Nc Nq Nδ

0 5.7 1 0 5.1 1 0

1 6 1.1 0.1 5.4 1.1 0.1

2 6.3 1.2 0.1 5.6 1.2 0.1

3 6.6 1.3 0.2 5.9 1.3 0.2

4 7 1.5 0.3 6.2 1.4 0.3

5 7.3 1.6 0.4 6.5 1.6 0.4

6 7.7 1.8 0.5 6.8 1.7 0.6

7 8.2 2 0.6 7.2 1.9 0.7

8 8.6 2.2 0.7 7.5 2.1 0.9

9 9.1 2.4 0.9 7.9 2.3 1

10 9.6 2.7 1 8.3 2.5 1.2

11 10.2 3 1.2 8.8 2.7 1.4

12 10.8 3.3 1.4 9.3 3 1.7

13 11.4 3.6 1.6 9.8 3.3 2

14 12.1 4 1.9 10.4 3.6 2.3

15 12.9 4.4 2.2 11 3.9 2.6

16 13.7 4.9 2.5 11.6 4.3 3.1

17 14.6 5.5 2.9 12.3 4.8 3.5

18 15.5 6 3.3 13.1 5.3 4.1

19 16.6 6.7 3.8 13.9 5.8 4.7

20 17.7 7.4 4.4 14.8 6.4 5.4

Şerit temel için taşıma gücü;

qf = (K1xcxNc)+(γ1xDfxNq)+(K2xBxγ2xN γ) formülü ile hesaplanır;

C: kohezyon

γ1: temel üstündeki zeminin birim hacim ağırlığı

γ2: temel üstündeki zeminin birim hacim ağırlığı

Df: temel derinliği ( 1,50 m olarak alınmıştır.)

B : temel genişliği ( 10,00 m olarak alınmıştır.)

NC,Nq,N γ : taşıma gücü faktörü

K1,K2.: temel tabanı geometrisine bağlı katsayı

72

TERZAGHİ YÖNTEMİ İLE TAŞIMA GÜCÜ HESABI

Qd: K1 x Cu x Nc + γ1 x Df x Nq + K2 x Nγ x B x γ2

Gd Sığ temellerin taşıma gücü

K1-K2 Temel taban geometrisine bağlı katsayı

Cu Temel zemini kohezyonu

Df Temel derinliği

γ1 Temel taban seviyesi üzerindeki zeminin birim hacim ağırlığı

γ2 Temel taban seviyesi altındaki zeminin birim hacim ağırlığı

B Temel genişliği

Nc Taşıma gücü faktörleri

Nq Taşıma gücü faktörleri

Nγ Taşıma gücü faktörleri

SK-1: 1,50-2,00 m. UD numunesine göre;

Gd 46.09 t/m2 4.61 kg/cm2

K1 1

Φ açısı : 2 K2 0.5

Cu 0.68 kg/cm2 6.8 t/m2 68.00 kPa

Df 1.00 M

γ1 1.91 g/cm3

γ2 1.91 g/cm3

B 10.00 M

Nc 6.30 Nq 1.2

Nγ 0.10 Qd: 4.61 kg/cm2

73

SK-2: 2,50-3,00 m. UD numunesine göre;

Gd 46.04 t/m2 4.60 kg/cm2

K1 1

Φ açısı : 3 K2 0.5

Cu 0.63 kg/cm2 6.3 t/m2 63.00 kPa

Df 1.00 m

γ1 1.94 g/cm3

γ2 1.94 g/cm3

B 10.00 m

Nc 6.60 Nq 1.3

Nγ 0.20 Qd: 4.60 kg/cm2

SK-3: 1,50-2,00 m. UD numunesine göre;

Gd 42.29 t/m2 4.23 kg/cm2

K1 1

Φ açısı : 2 K2 0.5

Cu 0.62 kg/cm2 6.2 t/m2 62.00 kPa

Df 1.00 m

γ1 1.90 g/cm3

γ2 1.90 g/cm3

B 10.00 M

Nc 6.30 Nq 1.2

Nγ 0.10 Qd: 4.23 kg/cm2

Laboratuvar sonuçlarına göre zeminin toplam taşıma gücü 4,23-4,61

kg/cm2 aralığında değişmektedir. Yapılan bu hesaplamadan elde edilen değer

zeminin toplam taşıma gücü olup, mimari ve statik hesaplamalara temel teşkil

eden zeminin emniyetli taşıma gücü değildir.

74

4.4.3.2 Oturma Analizleri :

H: Zemin tabakasında meydana gelengelecek toplam oturma (cm)

Mv: Hacimsel sıkışma katsayısı (cm2/kgf)

p: Zemin tabakasında ortalama basınç artışı (cm2/kgf)

H: Sıkışabılir zemin tabakası kalınlığı

q: Yapıdan dolayı temele iletilen gerilme

q: Bina yükü (ton/m3)

k: Binanın kat adeti

n: Yoğunluk (ton/m3)

Df: Temel derinliği

SK-1 için oturma hesabı

Z H Df B L n q

11 10 1 10 20 1.91 1

Z= H+Df 11 = Ao/Ai

Ao= B x L Ao= 200 m2

Ai= (B+H/2)X(L+H/2) Ai= 375 m2

= Ao/Ai = 0.533333333

5 Katlı

q=q x k-n x Df q= 3.09 ton/m3

q= 0.309 kg/cm2

q= (Ao/Ai) x (netqo) netqo 5.79375

q=

[(Z-Df)/2+Df] x n + x netqo

q= 14.55 ton/m2

1.00-2.00 kgf/cm2 aralığı)

Mv x q x H Bowles.1988 SK-1 q= 0.309 kg/ cm2 1000 Cm Mv= 0.0234 cm2/kgf 7.23 cm. Oturma olabileceği tespit edilmiştir.

75

SK-2 için oturma hesabı

Z H Df B L n q

11 10 1 10 20 1.94 1

Z= H+Df 11 = Ao/Ai

Ao= B x L Ao= 200 m2

Ai= (B+H/2)X(L+H/2) Ai= 375 m2

= Ao/Ai = 0.533333333

5 Katlı

q=q x k-n x Df

q= 3.06 ton/m3 q= 0.306 kg/cm2

q= (Ao/Ai) x (netqo) netqo 5.7375

q=

[(Z-Df)/2+Df] x n + x netqo

q= 14.7 ton/m2

1.00-2.00 kgf/cm2 aralığı)

Mv x q x H Bowles.1988 SK-2 q= 0.306 kg/cm2 1000 cm Mv= 0.0282 cm2/kgf

8.63 cm. Oturma olabileceği tespit edilmiştir.

76

SK-3 için oturma hesabı

Z H Df B L n q

11 10 1 10 20 1.9 1

Z= H+Df 11

= Ao/Ai Ao= B x L Ao= 200 m2

Ai= (B+H/2)X(L+H/2) Ai= 375 m2

= Ao/Ai

= 0.533333333

5 Katlı

q=q x k-n x Df

q= 3.1 ton/m3 q= 0.31 kg/cm2

q= (Ao/Ai) x (netqo) netqo 5.8125

q=

[(Z-Df)/2+Df] x n + x netqo

q= 14.5 ton/m2

1.00-2.00 kgf/cm2 aralığı)

Mv x q x H Bowles.1988 SK-3 q= 0.31 kg/cm2 1000 cm Mv= 0.0139 cm2/kgf

4.31 cm. Oturma olabileceği tespit edilmiştir.

Laboratuvarda yapılan konsolidasyon deneyleri sonuçlarından yapılan

hesaplamalarda max. 8,63 cm. oturma olabileceg i tespit edilmiştir. Bu oturma

miktarı, temel tipi radye seçildig i takdirde kabul edilen sınırlar içerisinde

kalmaktadır.

Çizelge 4.8. İzin verilebilir oturmalar (Kumbasar, 1999) Temel Tipi Toplam Oturma Farklı Oturma Münferit Temeller Killer 7.5 cm 4.5 cm Kumlar 5.0 cm 3.2 cm Radye ve Jeneral Temeller Killer 12.5 cm 4.5 cm Kumlar 7.5 cm 3.2 cm

77

4.4.3.3 Şişme Potansiyelleri

Çalışma alanında killi seviyelerinde zeminler şişme özellikleri bakımından da

değerlendirilmiştir. Killerin şişme potansiyellerinin değerlendirilmesi aşağıdaki

çizelgeye göre yapılmıştır.

Çizelge 4.9 Şişme potansiyeli tanımı (Holtz ve Gibbs 1956)

Serbest Şişme (%)

Tanım

0 – 1,5 Düşük

1,5 – 5 Orta

5 – 25 Yüksek

>25 Çok Yüksek

Laboratuvarda numuneler üzerinde yapılan konsolidasyon deneyi sonucunda

şişme yüzdeleri bulunarak, Holtz ve Gibbs (1956)’e göre şişme potansiyelleri

verilmiştir.

Çizelge 4.10. Konsolidasyon deney sonuçları ve şişme potansiyeli

Kuyu No Şişme Yüzdesi(%) Şişme Potansiyeli

SK-1 0,0 Düşük

SK-2 1,9 Orta

SK-3 0 Düşük

Çalışma Alanından alınan numuneler üzerinde yapılan konsolidasyon deneyi

sonucunda belirlenen şişme yüzdesine göre zeminin şişme potansiyeli ‘DÜŞÜK-

ORTA’ derecedir.

78

5. SONUÇ VE ÖNERİLER

Yapılan sondaj çalışmaları ve laboratuvar sonuçlarına göre zeminin toplam

taşıma gücü 4,23-4,61 kg/cm2 aralığında değişmektedir.

Laboratuvarda yapılan konsolidasyon deneyleri sonuçlarından yapılan

hesaplamalarda max. 8,63 cm. oturma olabileceg i tespit edilmiştir.

Çalışma Alanından alınan numuneler üzerinde yapılan konsolidasyon deneyi

sonucunda belirlenen şişme yüzdesine göre zeminin şişme potansiyeli ‘DÜŞÜK-

ORTA’ derecedir.

İnceleme alanında yapılan Çoklu elektrotlu rezistivite çalışmaları sonucu yeraltı

kesitleri ortaya çıkarılmıştır.

ERT-1 profilinde 0 – 501 Ω rezistivite değeri veren Çok Ayrışmış Kireçtaşı

birimi, 501-841 Ω rezistivite değeri veren Kırıklı Çatlaklı Kireçtaşı birimi, 841-

1412 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi mevcuttur.

ERT-2 profilinde 0 – 275 Ω rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi, 275-775

Ω rezistivite değeri veren Kırıklı Çatlaklı Kireçtaşı birimi, 775-2185 Ω rezistivite

değeri veren Kireçtaşı birimi mevcuttur.

ERT-3 profilinde 0 – 535 Ω rezistivite değeri veren Çok Ayrışmış Kireçtaşı

birimi, 535-915 Ω rezistivite değeri veren Kırıklı Çatlaklı Kireçtaşı birimi, 915-

2044 Ω rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi mevcuttur.

ERT-4 profilinde 0 – 91.8 Ω rezistivite değeri veren Kil birimi, 91.8-354 Ω

rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi, 354-5276 Ω rezistivite değeri veren

Kireçtaşı birimi mevcuttur.

79

ERT-5 profilinde 0 – 85.4 Ω rezistivite değeri veren Kil birimi, 85.4-396 Ω

rezistivite değeri veren Çok Sert Kil birimi, 396-1835 Ω rezistivite değeri veren

Kireçtaşı birimi mevcuttur.

ERT-6 profilinde 0 – 109 Ω rezistivite değeri veren çok ayrışmış Kireçtaşı birimi,

109-366 Ω rezistivite değeri veren Az ayrışmış Kireçtaşı birimi, 366-1229 Ω

rezistivite değeri veren Kireçtaşı birimi mevcuttur.

Karapınar’da ilkel sulama yöntemleri hala kullanılmaktadır. Salma sulama

yönteminin kullanılması ise, yeraltından aşırı su çekimine neden olmakta ve

yeraltı su seviyesini daha da düşürmektedir. Bu da obruk oluşumuna neden

olabilir.

İnceleme alanında yapılan çalışmalar sonucunda herhangi bir boşluğa

rastlanılmamıştır.

80

KAYNAKLAR ALTUNEL, E., 1996, Pamukkale Travertenlerinin Morfolojik Özellikleri, Yaşları

ve Neotektonik Önemleri, M.T.A.dergisi, s.118, 47-64, Ankara. AYHAN, A. ve SEVİN, M., 1986, Karapınar-Ereğli (Konya) ve Ulukışla (Niğde)

Civarının Jeolojisi, Rapor no:5281, MTA, Ankara. BAYARI, S., ÖZYURT, N. ve KİLANİ, S., 2008(a), Radiocarbon age distribution of

grondwater in the Konya Closed Basin, central Anatolia, Turkey. Hydrogeology Journal.

BAYARI, S., PEKKAN, E. ve ÖZYURT, N. N., 2008(b), Obruks, as giand collapse

dolines caused by hypogenic karstification in the central Anatolia, Turkey: analysis of likely formation processes. Hydrogeology Journal.

BİRİCİK, S. A., 1992, Obruk Platosu ve Çevresinin Jeomorfolojisi, Marmara Üniv.,

yayın no.531, İstanbul. BLUMENTHAL, M.M., 1956, Yüksek Bolkardağın Kuzey Kenar Bölgelerinin Batı

Uzantılarının Jeolojisi, M.T.A. yayınları, seri: D., No:7, Ankara. BOWLES J E (1988) Foundation Analysis and Design, McGraw Hill, 4th Edition,

Singapore BOZYİĞİT, E. ve TAPUR, T., 2009, Konya Ovası ve Çevresinde Yeraltı Sularının

Obruk Oluşumlarına Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sayı: 21/2009, Konya.

BURMISTER, D.M., 1951, Identification and classification of soil An apprasial and

statement of principles. ASTM STP 113, Amer. Soc. for Test and Mat.,Philadelpia

CANİK, B., 1997, Konya Dolaylarında Suların Oluşturduğu Doğal Anıtlar ve

Bunların Korunması, 20.Yıl Jeoloji Sempozyumu Bildiriler, 159- 166, Konya.

CANİK, B. ve ÇÖREKÇİOĞLU, İ., 1986, The formation of sinkholes (obruk)

between Karapınar and Kızören-Konya. Proc. of Symposium on Karst water Resources, Ankara-Antalya July 1985, IASH Publ. No. 161: 193-205.

ÇÖREKÇİOĞLU, İ.,1994, Konya Karapınar-Kızören Arasındaki Obrukların

Oluşumu ile İlgili Hidrojeolojik Etüd raporu, DSİ 4. Bölge Müdürlüğü, Konya.

DEMİRTAŞLI, E., TURHAN, N., BİLGİN, A.Z. ve SELİM, M., 1983, Geology of the

Bolkar Mountains, Geology of the Taurus Belt Proceedings (Ed.TEKELİ, O. ve GÖNCÜOĞLU, M.C.), 125-141, Ankara.

81

ERİNÇ, S., 1960, Konya Bölümü’nde ve İç Toros Sıralarında Karst Şekilleri, Türk Coğr. Derg., No:20, s:83-106, İstanbul.

EROL, O., 1990, Konya - Karapınar Kuzeybatısındaki Obrukların Jeomorfolojik

Gelişimi ile Konya ve Tuz Gölü Pleyistosen Plüviyal Gölleri Arasındaki İlişkiler, İst. Üniv. Deniz Bilimleri ve Coğr. Enst. Bülteni, sayı:7, İstanbul.

EROL, O., 1991, The Relationship Between the Development of the

KonyaKarapınar Obruks and the Pleistocene Tuz Gölü and Pluvial Lakes, Türkiye Deniz Bilim. Ve Coğr. Enst. Bült., 7., 5-49, İstanbul.

EROSKAY, S. O., 1976, The Factors Influenching Tech. Konya Obruks and Their

Grounwater Potentials Evaluation. İ.Ü.F.F.Mec.Seri B,41 (1-4):5-14,İstanbul.

G. A. Leonards, Foundation Engineering. Mc Graw Hill Book Comp., (1962) 1136 GÖÇMEZ, G., EREN, Y., AYDIN, Y., SÖĞÜT, A.R., 2001, Karapınar Kuzeyinde Yeni

Oluşan Obruk, Karapınar Sempozyumu, Konya. GÜLDALI N. ve ŞAROĞLU, F., 1983, Konya Yöresi Obrukları,T.J.K., Yeryuvarı ve

İnsan, cilt 7, sayı:4, Ankara. Holtz, W. G., Gibbs, H. J., 1956. Engineering Properties of Expansive Clays, ASCE

Transactions, 121, 641-663. İLHAN, E., 1976, Türkiye Jeolojisi, O.D.T.Ü. Mimarlık Fak. Yayın no.51, Ankara. KARABIYIKOĞLU, M., 2003, Konya Havzası’nın Geç Kuvaterner Evrimi, İst. Üniv.

Sosyal Bilimler Enst. Coğrafya Anabilim Dalı, Doktora Tezi. KARABIYIKOĞLU, M. ve KUZUCUOĞLU, C., 1998, Late Quaternery Chronology,

Environmental Evolution and Climatic Change of the Konya Basin, MTA raporu, Derleme no:10168, Ankara.

KUMBASAR V. (İ.T.Ü), Kip F. (İ.T.Ü), 1999, Zemin Mekaniği problemleri, sayfa

247. LAHN, E., 1940, Konya Mıntıkasındaki Karst Hadiseleri ve Bunların Ziraat

Bakımından Ehemmiyeti, MTA Enst.,Mecm.sayı:4/21, s.620-626, İstanbul. LAHN, E., 1948, Türkiye Göllerinin Jeolojisi ve Jeomorfolojisi Hakkında Bir Etüd,

M.T.A. Enst. Yayınları, Seri:B, No:12, s. 67, Ankara. NAZİK, L., 2004, The Karst Regions of Turkey (According to the Morphogenesis

and Properties).Proceeding of int. Symp. on Earth System Sciences 2004, 77-82, İstanbul- Turkey.

NAZİK, L., 2009, Konya Havzası Karst Araştırmaları Proje Teklifi, MTA, Ankara.

82

ÖZCAN, A., GÖNCÜOĞLU, M.C., TURHAN, N., ŞENTÜRK, K., UYSAL, Ş., IŞIK, A., 1990, Konya-Kadınhanı- Ilgın Dolayının Temel Jeolojisi, MTA, Der. Rap. No:9535.

ÖZGÜL, N., 1976, Toroslarʹın bazı temel jeoloji özellikleri. Türkiye Jeol. Kur.

Bült., 19 (1), 65–78. ÖZGÜNER, A., 1993, Konya-Karapınar Ovası Jeolojisi ve Tuzlu Su Seviyelerinin

Sodyum –Sülfat Açısından Değerlendirilmesi, MTA, Ankara. SOWERS, G.B., SOWERS, G.F., 1979. Introductory Soil Mechanics and

Foundations, Mc Millan ŞENGÖR, A. M. C., Görür, N., Şaroğlu, F., (1985). Strike-slip faulting and related

basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study. In Strike-Slip Deformation, Basin Formation, and Sedimentation, edited by K. T. Biddle and N. Christie-Blick, Spec. Publ. Soc. Econ. Paleontol. Mineral., 37, 227–264.

SUNGUR, K.A.,1967, Konya - Ereğli Havzasında Jeomorfolojik Araştırmalar, İst. TERZAGHI K., 1943 Theoretical Soil Mechanics, Wiley, New York. TÖRK, K. , ERDURAN, B., ÖZGÜR, C., GÜNER, İ.N. , YAVUZ, S. , ATEŞ, Ş., MUTLU, G.,

ÖZERK, O.C., SERTEL, N.,YELESER, L. ve BULUT ÜSTÜN, A. , 2009, Konya Havzası’nda Karstik Çöküntü Alanlarının Belirlenmesi ve Tehlike Değerlendirilmesi Projesi MTA, Raporu yayımlanmamış, Ankara.

ULU, Ü., ÖCAL, H., BULDUK, A.K., KARAKAŞ, M., ARBAS, A., SAÇLI, L., TAŞKIRAN,

M. A., EKMEKÇİ, E., ADIR, M., SÖZERİ, Ş. ve KARABIYIKOĞLU, M., 1994, İnlice–Akkise ve Cihanbeyli -Karapınar Alanının Jeolojisi, MTA Der. Rap., no: 9720, Ankara.

83

ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Hikmet Merve BOYRACI Doğum Yeri ve Yılı : Adana, 1987 Medeni Hali : Evli Yabancı Dili : İngilizce E-posta : karabudak1987@mynet.com Eğitim Durumu Lise : Antakya Atatürk Lisesi (YDA), 2004 Lisans : CÜ, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Mesleki Deneyim Konya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2012-2016 Aksaray Üniversitesi 2014-2015 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü(ANKARA) 2016-…….. (halen)