jeolojik miraslar karapınar
TRANSCRIPT
![Page 1: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/1.jpg)
Ders: Jeolojik Miraslar
Konu: Konya Karapınar Potansiyel Jeopark Alanı, Cihanbeyli Traverten
Konileri, Tuz Gölü ve Tuz Gölü çevresindeki başlıca su kaynakları, Beyşehir
Gölü, Eber ve Akşehir Gölleri hakkında genel bir değerlendirme
Hazırlayan: Ali KÜLAH (110204048)
Akademik Danışman: Yrd. Doç. Dr. Beyhan ÖZTÜRK
Aralık, 2014
1
![Page 2: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/2.jpg)
• Konya Karapınar Potansiyel Jeopark Alanı
• Cihanbeyli Traverten Konileri
• Tuz Gölü ve Tuz Gölü çevresindeki başlıca su
kaynakları
• Beyşehir Gölü
• Eber Gölü
• Akşehir Gölü
2
![Page 3: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/3.jpg)
Karapınar Potansiyel Jeopark Alanı
3
![Page 4: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/4.jpg)
Jeomorfoloji, Jeololoji, Jeopark, Jeosit,
Jeolojik miras, Jeoturizm nedir?
• Jeomorfoloji: Jeomorfoloji, karalar üzerinde ve denizler altında
litosferin yüzeyinde görülen şekilleri inceleyen, oluşum ve evrimlerini
açıklayan, bunları sınıflandıran, coğrafi yayılış ve gruplanmalarını
nedenleriyle birlikte araştıran bilim dalıdır (Erinç, 1982). Kelime
anlamı yer şekilleri bilimi (geo: yer, morpho: şekil, logos: bilim) olan
jeomorfoloji, yer kabuğu üzerinde, iç ve dış etmen ve süreçler
tarafından meydana getirilen yer şekillerini inceleyen bir bilim dalıdır
(Hoşgören, 1997).
• Jeoloji: Jeoloji geniş anlamı ile yerkürenin güneş sistemi içindeki
durumundan, onun fiziksel özelliği ve kimyasal bileşiminden, iç ve
dış kuvvetler etkisi ile uğradığı değişikliklerde, beş milyar yıllık süre
içindeki oluşum ve gelişiminden, canlıların ilk yaradılışlarından
günümüze kadar geçirmiş oldukları evrimlerinden söz eden tarihsel
bir doğal bilimdir (Ketin, 2005). Jeoloji, kelime anlamıyla “yer bilimi”
demektir. “Geo”: Yer, “Logos” veya “Loji”: Bilim. Genel bir tabirle,
yerkürenin oluşumunu, gelişimini ve şu andaki durumunu konusu
içerisine alır (Ardos, 1996). 4
![Page 5: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/5.jpg)
• "Jeopark" kavramı, 1991 yılında, Fransa'nın Digne Les Bains
kentinde düzenlenen Birinci Uluslararası Jeolojik Mirasın Korunması
Sempozyumu sırasında 30'dan fazla ülkeden gelen 100'ü aşkın
katılımcı tarafından imzalanan bildirgeyle ortaya çıktı.
• Bildirgede de vurgulandığı gibi, o güne değin pek çok ülkede kültürel
mirası ya da belli bir bölgedeki bitki örtüsünü korumaya yönelik
stratejiler uygulanmaktaydı. Ne var ki, bilimsel açıdan önemli,
yerkürenin oluşumuna ışık tutan, ya da estetik değeri olan jeolojik
oluşumların korunmasıyla ilgili herhangi bir önlem alınmamış,
yürürlükte olan pek çok çevre koruma programı, jeolojik oluşumların
bilimsel ve estetik değerini önemseyecek biçimde tasarlanmamıştı.
Oysa, jeolojik miras niteliğindeki yerler, hem yerkürenin oluşumunu
daha iyi anlamamız, hem de bu bilgilerin gelecek kuşaklara
aktarılması bakımından çok önemlidir.
• Jeopark; başta jeolojik miras niteliğindeki öğeler olmak üzere, tüm
doğal ve kültürel mirasın korunmaya alındığı, bu yapılırken
sosyoekonomik kalkınmanın da amaçlandığı, sınırları belirlenebilen
bir bölge anlamını taşımaktadır.
5
![Page 6: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/6.jpg)
• Jeosit: Yer kabuğunun oluşumu veya evrimi sırasındaki bir olayı, bir
süreci veya bir sonucu ortaya koyan, kayaç-mineral-fosil topluluğu,
istif, yerşekli, jeolojik yapı, doku gibi bilimsel belge niteliği ve görsel
güzelliği bulunan doğal varlıklardır (Muğla Valiliği, 2008). Yerküre
üzerinde ender bulunan, bu sebeple oluştuğu zamanın ve olayın
belgesi durumundaki bazı fosil, kaya, yerşekli vb. jeolojik
malzemeler, korunması gereken varlıklardır ve jeolojik sit; Jeosit
olarak bilinirler.
• Jeolojik miras (Jeomiras): Yok olması durumunda bulunduğu
bölgeye ait bilgi ve jeolojik bir belgenin kaybolacağı, nadir bulunan,
yok olma tehdidi altındaki jeosittir (Muğla Valiliği, 2008).
• Jeoturizm: Bir bölgenin, kapsadığı jeosit ve jeolojik miras
vesilesiyle, bilhassa bu jeolojik zenginlikleri görmek amacıyla
gezilmesi ve ziyaret edilmesi faaliyetleridir (Muğla Valiliği, 2008).
Jeoturizm yeni bir eğilimdir ve eğitimsel-bilimsel turizmde yeni bir
boyuttur. Bununla birlikte, ülkelerin veya yörelerin arkeolojik, tarihsel
ve kültürel değerleri Jeoturizm odaklarıyla bütünleştirilerek turizm
daha da özendirici kılınmaktadır.
6
![Page 7: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/7.jpg)
Türkiyedeki Jeopark Alanları
• Konya Karapınar Potansiyel Jeopark Alanı
• Cihanbeyli Traverten Konileri
• Kula (Manisa) Volkanik Jeoparkı
• Denizli Pamukkale Travertenleri
• Nevşehir Kapadokya Jeoparkı
• Afyon Kalesi (Karahisar Kalesi)
• Valla Kanyonu (Kastamonu)
• Nemrut Krateri
• Menderes Masifi
• Ballıca Mağarası (Tokat)
• Salda Gölü
• Beyşehir Gölü
• Tuz Gölü
7
![Page 8: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/8.jpg)
Kaynak: Türkiyedeki Jeolojik Miras Alanları Gümüş, 2008’den
(Yeşil Atlas Dergisi’nde yayınlanmıştır) 8
![Page 9: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/9.jpg)
Kaynak: JEMİRKO’nun Tespit Ettiği Jeoparkların Türü ve Dağılışı (Kazancı ve Şaroğlu,
2003’den) 9
![Page 10: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/10.jpg)
10
![Page 11: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/11.jpg)
Konya Karapınar Potansiyel Jeopark AlanıKarapınar Potansiyel Jeopark Alanı, İç Anadolu Bölgesi’nde,
Konya il sınırları içerisinde ve il merkezine yaklaşık 100 km uzaklıktadır.
Alan, jeolojik ve jeomorfolojik kaynak değerleri ile adeta bir jeoloji
laboratuvarı özelliği sunmaktadır. Bu kaynak değerlerin yanı sıra
arkeolojik ve tarihi yapılar yönünden de oldukça zengindir.
Potansiyel Jeopark Alanı, Karapınar ilçe merkezinin hemen
doğusunda, yaklaşık 1500 km²‘lik bir jeolojik miras alanı, bu alan
etrafındaki jeositler, arkeolojik ve kültürel sit alanları olarak
değerlendirilmektedir. Jeolojik miras alanı da iki bölümde
değerlendirilmektedir. Bunlardan biri Obruk Platosu, diğeri ise genç
volkanik yapıların bulunduğu Volkanik Bahçe’dir. Bunlara ek olarak
Kumul yapıları da bölge için bir kaynak değerdir.
Potansiyel Jeopark Alanı’nda, Miyosen-Pliosen yaşlı karasal
oluşumlu göl çökelleri yaygındır. Tabanda çakıl taşı, üste doğru marn,
kil, silt, çatlaklı ve boşluklu kireçtaşı birimleri, aradalanmalı olarak
bulunmaktadırlar. Üst Pliosen volkanizması çökelme ortamına silisli
çözeltiler taşımış ve killi, karbonatlı çökeller arasında silis yumruları
oluşmuştur. Bu birim Karacadağ volkanitleri tarafından kesilmektedir.
Karacadağ volkanitleri, açılı uyumsuzlukla Kuvaterner yaşlı alüvyonlar
tarafından örtülmektedir. 11
![Page 12: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/12.jpg)
Ko
nya K
ara
pın
ar
Je
op
ark
ı
12
![Page 13: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/13.jpg)
13Konya, Karapınar civarının jeolojik haritası ve birimleri
![Page 14: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/14.jpg)
Obruk Platosu
14
![Page 15: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/15.jpg)
Obruk nedir?
Baca veya kuyu şeklinde, keskin köşeli, derin çukurluklara
obruk denir. Derinliği 250-300 m’yi bulabilen obrukların bazılarının
tabanında göl bulunur. Türkiye’de İç Anadolu’nun güneyinde ve
Toroslar’da yaygın olarak obruklar görülür. Ör: İçel’deki Cennet obruğu,
Cehennem göçüğü ve Konya’daki Kızören Obruğu ülkemizdeki en
güzel örneklerdir.
15
![Page 16: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/16.jpg)
Obruk Oluşumu
Kaynak: www.swfwmd.state.fl.us/hydrology/sinkholes/ 16
![Page 17: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/17.jpg)
Obruk Oluşum Süreci
17
![Page 18: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/18.jpg)
Obruk Oluşum Tipleri
18
![Page 19: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/19.jpg)
• Çökme ile obruk oluşum süreci (Collapse Sinkholes) :
19
![Page 20: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/20.jpg)
• Oturma ile obruk oluşum süreci (Subsidence Sinkholes):
20
![Page 21: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/21.jpg)
Konya Karapınar Obruklarının Oluşumu
Karapınar civarında araştırmacıların yaptığı çalışmalarda 𝐶𝑂2‘ce zengin suyun hareketi sırasında kireçtaşlarını eriterek aşındırıp
taşıması ile yeraltında önce mağaraları; daha ileri aşamada da
obrukları oluşturduğunu belirtmişlerdir. Karapınar dolayındaki obrukların
oluşumunda arazinin litolojik özellikleri, yeraltı suyunun akım yönü;
yeraltısuyunun ve kayacın kimyasal bileşimi ile Pliyosen yaşlı Üzecek
Dağı ve Karapınar dolayındaki diğer volkanların (Karacadağ gibi)
çıkarttığı 𝐶𝑂2 etkilidir.
Bu boşluklar yeryüzüne 20-25m. yaklaşınca, mağaranın marn
ve killi tavanı üzerindeki ağırlığa dayanamayıp çökmekte ve derinlere
doğru yatay kesit alanı büyüyen obruklar oluşmaktadır.
21
![Page 22: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/22.jpg)
22
![Page 23: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Konya Kapalı Havzası ve Obruk Platosunun Jeolojik
ve Jeomorfolojik gösterimi
Kaynak: Bayarı,2008
![Page 24: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Konya Obruklarının Fiziksel Gösterimi (Tablo 1)
![Page 25: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Konya Obruklarının Fiziksel Gösterimi (Tablo 2)
![Page 26: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/26.jpg)
Konya Obruklarından Örnekler
26
![Page 27: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Çıralı Obruğu
![Page 28: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Yer
Meyil Obruğu
650
![Page 29: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/29.jpg)
29
İnobası Obruğu
![Page 30: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Kızören Obruğu
![Page 31: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Eşeli Obruğu
![Page 32: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/32.jpg)
32
Niğde Boğazı Obruğu
![Page 33: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Küçük Sekizli Obruğu
![Page 34: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Timraş Obruğu
May Obruğu
![Page 35: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Volkanik Bahçe
![Page 36: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/36.jpg)
Karapınar’ın güney ve doğu yöresinde, yaygın olarak genç
volkanik oluşuklar görülmektedir. Sahadaki tektonik hatlarla volkanik
yapıların dağılımı yakından ilgili görülmektedir. Bu hatlar boyunca
yoğunlaşma ve bu hatları takip eden bir dağılım gözlenmektedir.
Söz konusu alan, tamamen açık bir arazidir ve burada birbirine
yakın çok sayıda, farklı özelliklerde ve yaşlarda, doğal güzellikleri
oldukça iyi korunmuş, irili ufaklı pek çok volkanik yapı yüzeylenir.
Türkiye’de bilinen 10 adet maardan 6’sı bu alandadır. Bu
bilinen maarların içerisinde en güzel ve en tanınmış örneklerden en
önemlileri Meke Gölü ve Acıgöl maarlarıdır. Maarlar, volkan
patlamasıyla oluşmuş olan çukurlardır. Maar duvarlarındaki
piroklastiklerde tipik “Base Surge” tabaka şekilleri yer almaktadır. Daha
sonraki süreçlerde bu çukurluklar, su ile dolarak göl haline gelmişlerdir.
Her iki maar da aynı zamanda Ramsar Alanı olup yıl içinde birçok kuş
türü tarafından ziyaret edilmektedirler.
36
![Page 37: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/37.jpg)
Volkanik Bahçe içerisinde Karacadağ, Üzecek Dağı, Meke
Dağı gibi önemli volkanik dağlar bulunmaktadır. KD-GB uzanımlı
Karacadağ’ın GD’sunda ve ona paralel bir hat boyunca bazaltik lav ve
tüflerden oluşan piroklastik koniler sıralanmaktadır. Volkanik koniler
civarında bulunan farklı büyüklük ve şekillerdeki volkan bombaları da
oldukça ilgi çekmektedir. Diatrema türü boru şeklindeki patlama
çukurları da alan içerisindeki volkanik yapılardan biridir. Bunlar
içerisindeki en güzel örnek, Meke Maar’ının güneyinde yeralan Yılanlı
Obruğu’dur
37
![Page 38: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/38.jpg)
38
![Page 39: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/39.jpg)
39
![Page 40: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/40.jpg)
Meke Maarı
• Meke Maarı, Karapınar (Konya) ilçe merkezinin 8 km GD’sunda;
Karapınar Ereğli yolunun 2 km KB’sında yeralmaktadır.
40
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 41: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/41.jpg)
41
Meke’de Dört Mevsim
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 42: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/42.jpg)
42Kaynak: Arık, Eylül 2010
Maar ve çevresinin jeolojik özellikleri
![Page 43: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Maar ve gölün boyutları
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 44: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/44.jpg)
44
Meke Maar Gölü içindeki koniler
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 45: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/45.jpg)
45Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 46: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/46.jpg)
46Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 47: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/47.jpg)
Meke Maarı’nın Oluşumu• Meke maarı, Pleistosenden itibaren gelişen iki evreli volkanik
faaliyetle meydana gelmiştir. Birinci evrede volkanik patlama ile
genişçe bir krater oluşmuş ve bu kraterin suyla dolması sonucu göl
oluşmuştur. Yaklaşık 8000 yıl önce meydana gelen ikinci patlama ile
gölün ortasında ikinci koni oluşmuştur.
47Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 48: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/48.jpg)
Maar’ın Litolojik Özellikleri• Meke Maarı, göl çevresi; göl içindeki koniler bazaltik ve andezitik
bileşimli piroklastik malzemeden oluşmuştur. Piroklastikler; lapilli,
tüf, kül, volkan bombaları ve temelden koparılan daha eski volkanik
birimlere ait lav parçalarıdır.
48
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 49: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/49.jpg)
49Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 50: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/50.jpg)
• Maarın özellikle doğu ve güneydoğu duvarlarında göl ortamında
sedimantasyon ve proklastiklerin seçici çökelmeleri ile tipik base
surge yapıları gelişmiştir.
50
Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 51: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/51.jpg)
• Meke Gölü'nün suları K, Mg, Na, Ca sülfat ve klorürleri bakımından
oldukça zengindir. Dolayısıyla mikrobiyolojik canlılar dışında, canlı
yaşamı yoktur. Göl sularından uzun yıllar tuz üretimi yapılmıştır. Son
yıllarda su seviyesinin düşmesi ve buharlaşma ile birlikte gölün
kuruyan bölümlerinde tuz tabakaları oluşmuştur.
51Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 52: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/52.jpg)
• Göl çevresi geçmiş yıllarda başta adını aldığı Meke kuşları olmak
üzere Angıt, Su çulluğu, İbibik, Kaya kartalı, Mısır akbabaları, Kızıl
şahin, Kınalı keklik, Yeşil karga, Uzunbacak, Kılkuyruklu şakrak gibi
birçok kuş türünün üreme bölgesi iken; suların çekilmesi ile bu
kuşların önemli bir bölümü artık göle gelmemektedir.
52Kaynak: Arık, Eylül 2010
![Page 53: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/53.jpg)
Acıgöl Maarı
Karacadağ'ın eteğinde yer alan Acıgöl, Ereğli-Karapınar
yolunun sağ tarafında olup; yoldan geçenlerin dikkatini çekmektedir.
Büyük çapı 1500m. olan elipsvari bir patlama krateridir. Kraterin
çevresinde piroklastik malzeme yaygındır. Yamaçlarından dik bir
meyille tabanında gölün bulunduğu depresyona inilir. Gölün suyu
tuzludur.
53
![Page 54: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/54.jpg)
Kumul Yapıları
54
![Page 55: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/55.jpg)
Kumul nedir?
• Rüzgarların taşıdığı kumları hızının kesildiği yerlerde yada herhangi
bir engelin gerisinde biriktirmesi ile oluşan kum tepeciklerine denir.
Okyanus yada denizlerin rüzgarlara açık kıyılarında ve çöllerde oluşur.
55
![Page 56: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/56.jpg)
• Karapınar ve yakın çevresinde gözlenen kumul yapıları, alan
içerisindeki diğer kaynak değerler arasında yer almaktadırlar. Bunlar
kurak iklimlerin tipik yer şekilleridir. Değişen klimatik şartlara bağlı
olarak Konya ve Tuz Gölü Kapalı Havzalarındaki göl seviyelerinin
değişiklik göstermesi, hatta tamamen çekilmesiyle geride hareket
kabiliyeti fazla bir litoloji ortaya çıkmıştır. Buna paralel; kurak şartlara
ve rüzgarın korrazyon etkisine bağlı olarak ülkemizde ender
rastlanan eoliyen şekiller meydana gelmiştir. Bunlar genellikle kum
örtüleri, kum tümsekleri, minyatür barkanlar ve barkan sırtlarıdır.
56
![Page 57: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/57.jpg)
57
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/atlaskitap/kitapdetay.aspx?kitapid=202&parenti
d=178
![Page 58: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/58.jpg)
58
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/atlaskitap/kitapdetay.aspx?kitapid=349&parenti
d=318
![Page 59: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/59.jpg)
59
Kaynak:http://www.tatilmacera.com/wp-content/uploads/2011/04/karapinar-c%C3%B6l%C3%BC-gezi.jpg
![Page 60: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/60.jpg)
Arkeolojik ve Kültürel Sit Alanları
60
![Page 61: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/61.jpg)
Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya-Çumra)• UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma Tarihi: 2012
Liste Sıra No: 1405Listeye Alınma Kriterleri: (II), (IV) Kategori: Kültürel Yeri: İç Anadolu Bölgesi, Konya İli, Çumra İlçesi
• İnsanlığın gelişiminde önemli bir evre olan yerleşik toplumsal hayata geçişle birlikte, tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli sosyal değişim ve gelişmelere tanıklık eden Çatalhöyük Neolitik Kenti, Güney Anadolu Platosu’nda yaklaşık 14ha.lık bir alan üzerinde yer almaktadır. İki höyükten oluşan Çatalhöyük Neolitik Kenti’nin daha uzun olan Doğu Höyüğü, M.Ö. 7400 ve 6200 yılları arasına tarihlenen 18 Neolitik yerleşim katmanından oluşmaktadır. Söz konusu katmanlarda, sosyal örgütlenmeyi ve yerleşik hayata geçişi simgeleyen duvar resimleri, rölyefler, heykeller ve diğer sanatsal öğeler yer almaktadır. Batı Höyüğü ise M.Ö. 6.200 ve 5.200 yılları arasına tarihlenen Kalkolitik Döneme ait kültürel özellikler göstermektedir. Bu özellikleriyle Çatalhöyük, aynı coğrafyada 2000 yıldan fazla bir süredir var olan köylerden kentsel hayata geçişin de önemli bir kanıtıdır.
• Ortadoğu ve Anadolu’da diğer Neolitik alanlar bulunmuş olmasına rağmen, Çatalhöyük Neolitik Kenti, kalıntıların boyutu, yaşayan toplumun yoğunluğu, güçlü sanatsal ve kültürel gelenekler ve zaman içindeki sürekliliğin benzersiz bileşimi ile olağanüstü evrensel değer taşımaktadır.
61
![Page 62: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/62.jpg)
62
![Page 63: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/63.jpg)
63
![Page 64: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/64.jpg)
Bolluk Gölü Traverten Konileri
(Cihanbeyli Traverten Konileri),
Tuz Gölü ve Tuz Gölü
Çevresindeki Başlıca Su
Kaynakları
64
![Page 65: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/65.jpg)
Traverten nedir?
• Travertenler; jeolojik, jeomorfolojik, hidrografik, klimatolojik ve
biyolojik etkinliklerin bir sonucu ortaya çıkan karbonatlı tortul bir
kayaçtır.
65
![Page 66: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/66.jpg)
Traverten nasıl oluşur?
• Travertenler, 𝐶𝑎𝐶𝑂3olup, 𝐶𝑎+2 ve 𝐻𝐶𝑂3− ‘ce zengin yeraltı sularının
genellikle bir faydan, çatlaktan ya da yarıktan yeryüzüne çıktıkları
yerde fizikokimyasal, biyokimyasal olarak bünyelerindeki 𝐶𝑎𝐶𝑂3’ün
çökeltmesiyle oluşur. Çökeliminde genellikle kalsit ve aragonit
kristali alır.
• 𝐻20 + 𝐶𝑂2 → 𝐻2𝐶𝑂3• 𝐻2𝐶𝑂3 + 𝐶𝑎𝐶𝑂3 → 𝐶𝑎(𝐻𝐶𝑂3)2• 𝐶𝑎(𝐻𝐶𝑂3)2 → 𝐶𝑎𝐶𝑂3 ↓ +𝐻2𝑂 + 𝐶𝑂2 ↑
66
![Page 67: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/67.jpg)
Traverten Birikim Şekilleri
67
![Page 68: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/68.jpg)
• Traverten Terası: Kaynak sularının, eğimli bir topografya üzerinde
geçişi sırasında, güzergâhı üzerindeki blok, çakıl gibi engellerle
karşılaşmaları ve bünyelerindeki kalsiyum karbonatı bırakmaları
sonucunda oluşmuş, yarım daire şeklinde, balkon benzeri yapılardır.
• Terasların dış yamaçlarında, havuzlardan taşan suların oluşturduğu
sarkıtlar ve dikitler dikkati çeker. Ülkemizde Antalya, Pamukkale,
Başkale-Akçalı, Çat-Köseler traverten alanlarında güzel örnekleri
vardır.
68Kaynak:http://www.kusadasi.tv/wp-content/uploads/pamukkale1.jpg
![Page 69: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/69.jpg)
• Traverten Sırtı: Fay, çatlak veya yarık hattı boyunca yüzeye
çıkan yeraltı sularının, bu tektonik yapıların içinde veya
yeryüzüne çıktıkları yerde, yapının her iki tarafında kalsiyum
karbonatın üst üstte birikmesi ile oluşmuş, enine kesitleri çatı
biçiminde, uzun eksenleri antiklinal şeklinde olan
hidrojeomorfolojik yapılardır.
• Hüdai Hamamı (Sandıklı-Afyon), Uyuz ve Kızık Hamamı
(Afyon), Gazlıgöl (Afyon), Sarıhıdır (Avanos), Köseler (Çat-
Erzurum), Yaprakhisar (Aksaray), Terme (Kırşehir), Sıcak
Çermik, Uyuz Çermik ve Ortaköy Çermiği (Sivas), Reşadiye
(Tokat), Emir kaplıcaları (Kula-Manisa), Gölemezli ve Yenice
(Buldan-Denizli), İmanlar (Eskipazar-Karabük) sırtların
bulunduğu alanlardır.
69
![Page 70: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/70.jpg)
70
Çatlağın ilk oluştuğu durum Traverten sırtının
oluşumu
Traverten sırtının
bugünkü durumu
![Page 71: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/71.jpg)
71
Sarıhıdır (Nevşehir-Avanos) köyü kuzeyinde traverten sırtı
![Page 72: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/72.jpg)
• Traverten Kanalı: Kalsiyum bikarbonatça zengin suların, akış
gösterdiği yönde bünyelerindeki kalsiyum karbonatı bırakmasıyla
oluşturdukları, bazen doğrusal bazen ise kıvrımsal uzanışa sahip,
topografik zeminden yüksekte yer alan kanallardır.
• Traverten kanallarının enine profilleri ‘M’ şeklindedir. Ender traverten
birikim şekillerinden olan kanallar, en tipik olarak Pamukkale de
bulunmaktadır.
72
Kanalın ilk seviyesi Kanalın tabanında ve kenarlarında traverten çökeliminin devam etmesi sonucunda kanal ilk
seviyesinden daha yukarıya yükselir.
![Page 73: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/73.jpg)
73
Bolluk Gölü (Cihanbeyli-Konya)'nün kuzeyinde termal suların etkisiyle oluşmuş
ölü traverten kanalı.
![Page 74: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/74.jpg)
• Traverten Konisi: Eğim değeri az olan alanlarda yüzeye çıkan
kaynak sularının, bünyelerindeki kalsiyum karbonatı üst üstte
biriktirmesi ile oluşmuş, ters dönmüş tabağı andıran strüktürlerdir.
• Höyük şeklinde görünüşe sahip olan bu traverten birikim şeklinin
boyutları farklıdır. Bazılarının içinde çukurluklar bulunmaktadır.
Krateri hatırlatan bu çukurlukların içleri suyla dolu olabildiği gibi kuru
da olabilmektedir. Ender bulunan traverten birikim şekillerindendir.
• Bolluk (Acıtuz) Gölü havzası, ülkemizde traverten konilerinin en
fazla bulunduğu alan konumundadır. Erzurum ilinin Tekman-
Gökoğlan ve Karaçoban-Burnaz köyü çevresinde içlerinde göllerin
bulunduğu traverten konileri vardır. Seydişehir-Kavakköy batısı
traverten konilerinin tespit edildiği sahalardan biridir.
74
![Page 75: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/75.jpg)
75
Otlukbeli Gölü (Erzincan) çevresinde yer alan traverten konisi
![Page 76: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/76.jpg)
• Mağara Travertenleri: Bunlar sarkıt, dikit, sütun, duvar ve perde
damlataşı, flama, oolit, pizolit gibi suların damlaması ve sızması ile
oluşan çökelimlerdir. Karstik mağaraların tavan, taban ve
duvarlarında yer alan değişik boyuttaki birikimlerdir. Ülkemizdeki
birçok mağarada bu oluşumlara rastlanılmaktadır.
76
Pamukkale (Denizli) Kaklık Mağarası’nda yer alan Mağara
travertenleri
Kaynak:
http://www.pamukkale.8m.com/kaklikmagara1.jpg)
![Page 77: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/77.jpg)
77
• Traverten Köprüsü: Akarsu vadisindeki kaynakların çökelttiği
travertenlerin vadinin diğer yamacına doğru genişlemesi sonucu
oluşmuş olan yapılardır. Traverten köprüleri, vadinin her iki
yamacında bulunan traverten koni ve sırtlarının karşılıklı birleşmesi
ile de oluşabilmektedir.
• Diyadin termal kaynaklarının bulunduğu alanda Murat vadisi
üzerinde, iki adet traverten köprüsü oluşmuştur. Köprüler, Köprü
Çermik kaynakları kuzeybatısındadır. Kudret Köprüsü olarak
adlandırılan en kuzeydeki köprü, Murat Nehri batısındaki Altınkilit,
Taşbasamak gibi köyleri Diyadin’e bağlamaktadır. Köprü, karayolu
köprüsü gibi kullanılmaktadır. 15 m genişliğinde ve 20 m
uzunluğundadır. Bu köprünün 100 m güneyinde 30 m uzunluğunda
ve 7 m genişliğinde başka bir köprü daha vardır. Akarsu vadisi
yamacındaki sırtların birleşmesi ile oluşmuşlardır.
![Page 78: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/78.jpg)
78
Diyadin-Köprü Çermik kuzeybatısında Murat Irmağı üzerindeki traverten
köprüsü. Murat Irmağının köprüye giriş yaptığı kesimden bir görünüş.
![Page 79: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/79.jpg)
• Türkiye’deki en önemli traverten köprüsü, Konya-Hadim ilçesindeki
Göksu üzerindeki Yerköprü’dür. Yerköprü, Karasu kaynağı tarafından
oluşturulmuştur. Göksu Nehri, 500 m kadar bu traverten köprüsünün
altında sifon yaparak akış göstermektedir.
79
Kaynak:
http://www.trekearth.com/gallery/Middle_East/Turkey/Mediterranean/Karaman/Hadim/ph
oto620663.htm
![Page 80: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/80.jpg)
• Traverten Bacası: Yüksek basınçlı kaynakların çıkış ağzı etrafında,
travertenlerin dairesel şekilde tortulanması ile oluşmuş, baca
görünümündeki traverten birikim şekilleridir.
• Bacaların bazılarının içinde düşey veya verev yönde gelişmiş, çapı
değişik su çıkış kanalı bulunur. Bazılarında bu kanal tıkanmış
haldedir. Termal sular, aralıklı olarak buralardan fışkırarak yüzeye
çıkarlar.
• Eski traverten bacaları zamanla aşınarak mantarkaya şeklinde bir
görünüş alırlar.
80
Sındırgı-Hisaralan termal kaynakları
tarafından oluşturulmuş traverten
bacaları.
Otlukbeli Gölü (Otlukbeli-Erzincan)
güneyindeki eski traverten bacası. Bu
birikim şekli etrafındaki sahanın
aşınmasıyla mantarkaya görünümünü
almıştır.
![Page 81: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/81.jpg)
81
Türkiye’de Travertenlerin Bulunduğu Alanlar
![Page 82: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/82.jpg)
Bolluk (Acıtuz) Gölü Travertenleri
Cihanbeyli’nin güneyinde Boluk ya da Bolluk Gölü olarak
bilinen gölün içinde ve çevresinde yer alırlar. Travertenler, koniler
oluşturacak şekilde tortulanmıştır. Yaklaşık 12 𝑘𝑚2 ’lik alana dağılmış
olan konilerin sayısı 63 tanedir. Koniler 1-30 m nispi yükseklikte ve
3-500 m çapındadır. Dairesel ve elipsoit şekle sahip koniler, tektonik
hatlarla uyumlu bir şekilde dizilmişlerdir. Bugüne kadar dünyada emsal
olabilecek başka bir alan tespit edilmemiştir. Bazı konilerin içinde göller
bulunmaktadır. Konilerin bir kısmı tahrip olmuş eski koni özelliği
taşırken, bir kısmı oluşum halindedir.
82
![Page 83: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/83.jpg)
83
Bolluk (Acıtuz) Gölü içinde ve çevresinde birçok traverten konisi
bulunmaktadır.
![Page 84: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/84.jpg)
84
Cihanbeyli traverten konisi
![Page 85: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/85.jpg)
85Çeşitli koni tipleri
![Page 86: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/86.jpg)
86
Traverten konilerine Bozdağ'dan genel bakış
![Page 87: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/87.jpg)
87
![Page 88: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/88.jpg)
88
Kaynak: http://ankarafotosafari.blogspot.com.tr/2011/10/bolluk-golu-celil-bogaz-
gezisi_16.html
![Page 89: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/89.jpg)
89
Kaynak: http://ankarafotosafari.blogspot.com.tr/2011/10/bolluk-golu-celil-bogaz-
gezisi_16.html
![Page 90: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/90.jpg)
90
Kaynak: http://ankarafotosafari.blogspot.com.tr/2011/10/bolluk-golu-celil-bogaz-
gezisi_16.html
![Page 91: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/91.jpg)
91
Kaynak: http://ankarafotosafari.blogspot.com.tr/2011/10/bolluk-golu-celil-bogaz-
gezisi_16.html
![Page 92: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/92.jpg)
Tuz Gölü
• 26 hidrolojik havzaya ayrılan Türkiye’nin en büyük ve önemli havzalarından birisi Konya Kapalı Havzası’dır. Yüzölçümü 5,3 milyon hektar (53.830 𝑘𝑚2) olan Konya Kapalı Havzası’nda yer alan Tuz Gölü, günümüzde yaklaşık 130 bin hektarlık (1300 𝑘𝑚2) bir alanı kaplamakta ve bu açıdan Türkiye’nin ikinci büyük gölü konumundadır. Etrafındaki irili ufaklı göller ile önemli sulak alanlarından birisi olan ve jeolojik bakımdan tektonik kökenli bir yapıya sahip Tuz Gölü ve çevresi, Ramsar kriterlerine göre “A Sınıfı” bir sulak alandır.
• Tuz Gölü, doğudan Kızılırmak masifi, güneyden Obruk, batıdan Cihanbeyli ve kuzeyden Haymana platolarıyla çevrili çukurun kuzeydoğusundaki en alçak kesiminde yer almaktadır. Tuz Gölü, büyük bir araziyi kaplamasına karşın ülkemizin en sığ gölü olup, gölün derin yerlerinde 0,5 m yüksekliğinde su toplanmaktadır. Suyun bol olduğu bahar aylarında göl çevresi 164.200 hektar alana ulaşmaktadır. Kapalı bir havzada yer alan gölün çevresinin dışarıya akıntısı yoktur. Rakımı 905 metreye ulaşan Tuz Gölü ve çevresi, yıllık ortalama 324 𝑚𝑚 𝑚2’lik yağış miktarı ile ülkemizin en kurak coğrafyasında yer almaktadır.
• Tuz Gölü İç Anadolu Bölgesi’nde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin sınırlarının kesiştiği yerde yer alır.
• Tuz Gölü’nün derinliği en fazla 2 m’yi bulur.
• Tuz Gölü, Lut Gölü’nden sonra ̴ %33’lük tuz oranıyla; dünyanın en tuzlu ikinci gölü olma özelliği gösterir.
• Türkiyenin toplam tuz üretiminin %55’i bu gölden sağlanır.
• Tuz Gölü, 1915 yılından beri % 85 oranında küçülmüştür.
92
![Page 93: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/93.jpg)
93
Kaynak:
http://www.turkiye-rehberi.net/t%C3%BCrkiye-il-s%C4%B1n%C4%B1rlar%C4%B1-
haritas%C4%B1
![Page 94: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/94.jpg)
94
Kaynak:
http://www.archatlas.org
![Page 95: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/95.jpg)
95
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/atlaskitap/kitap
detay.aspx?kitapid=152&parentid=130
![Page 96: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/96.jpg)
96
Kaynak:http://www.cnnturk.com/2008/turkiye/09/10/tuz.golune.sadakat.yolculugu/493033.0/index.html
![Page 97: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/97.jpg)
97
Kaynak:
www.turizmtrend.com
![Page 98: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/98.jpg)
98
Kaynak:
http://www.internethaber.com/tuz-golu-kirmizi-yosun-arastirma--448278h.htm
![Page 99: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/99.jpg)
99
Kaynak:
http://www.yenisafak.com.tr/yerel/tuz-golunde-hasat-suruyor-680976
![Page 100: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/100.jpg)
• Tuz Gölü, Van Gölü’nden sonra alan büyüklüğü bakımından
Türkiye’nin ikinci büyük gölü konumundadır. Kapalı bir havzada yer
alan göl, jeolojik olarak tektonik kökenlidir. Suyun bol olduğu bahar
aylarında 164.000 hektara ulaşan, yazın ise kuruyan göl; yağış, yer
altı suyu ve yüzey akımıyla beslenmektedir. Dolayısıyla Tuz Gölü ve
çevresinin en önemli su kaynakları, bölgenin aldığı yağış ile bölgede
yer alan diğer akarsu ve göllerdir.
• İnsuyu, Peçeneközü Deresi ve Melendiz Çayı, Tuz Gölü’nü besleyen
akarsulardır. Bu akarsuların dışında, 150 km uzunluğundaki Konya
ana tahliye kanalıyla taşınan atık sular sebebiyle doğal olmayan bir
su girişi olmaktadır. Bunun yanında Konya Kapalı Havzası’ndaki
diğer yer altı suları, Tuz Gölü’nü besleyen diğer kaynaklardır.
100
![Page 101: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/101.jpg)
101
Tuz Gölü’ne doğalgaz deposu nasıl yapılacak ?
Kaynak: http://enerjienstitusu.com/medya/tuz-golu-dogalgaz-
deposu-cinli-firma.jpg
![Page 102: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/102.jpg)
Tuz Gölü’nün çevresindeki başlıca su kaynakları:
• Bolluk Gölü: Cihanbeyli yerleşiminin yaklaşık 10 km güneyinde, Tuz Gölü’nün ise yaklaşık 28 km güneybatısında yer alan Bolluk Gölü 1992 yılında 1. derecede sit alanı ilan edilmiştir. Ortalama alanı 1.150 hektar olan gölde, Alkim şirketi tarafından sodyum sülfat ve sodyum klorür üretimi yapılmaktadır. Sulak alan çevresinde yaygın olarak kuru hububat tarımı yapılmaktadır. Gölü besleyen su kanalının getirdiği kirlilik gölü olumsuz yönde etkilemektedir. Kanal vasıtasıyla besin değeri yüksek suların göle ulaşması nedeniyle gölün ucundaki tuzcul bitki örtüsü, gölü hızla bir tatlı su bataklığına dönüştürmektedir.
102
![Page 103: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/103.jpg)
103
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/atlaskitap/kitapdetay.asp
x?kitapid=156&parentid=130
![Page 104: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/104.jpg)
104
![Page 105: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/105.jpg)
105
Kaynak:
http://www.outdoororacle.com/GaleriDetay.aspx?id=4&Bolluk-Golu
![Page 106: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/106.jpg)
• Tersakan Gölü: Cihanbeyli yerleşiminin yaklaşık 10 km
güneydoğusunda, Tuz Gölü’nün 14 km güneybatısında yer
almaktadır. 1992 yılında 1. Derece Sit Alanı ilan edilen Tersakan
Gölü yaklaşık 1.100 hektarlık bir alana sahiptir. Bolluk Gölü gibi
Tersakan Gölü’nden de sodyum sülfat üretimi yapılmaktadır. Göl
günümüzde tamamen kuruma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
106
![Page 107: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/107.jpg)
107
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/%28S%28utrrcz55oxpq0k55wfkhvr
55%29%29/atlaskitap/kitapdetay.aspx?kitapid=253&parentid=229
![Page 108: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/108.jpg)
108
![Page 109: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/109.jpg)
109
Kaynak:www.yerturk.com/yer-tersakan-golu.html
![Page 110: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/110.jpg)
• Düden Gölü: Kulu ilçesinin 3 km batısında, Tuz Gölü’nün yaklaşık
15 km kuzey batısında yer alan sığ bir göldür. Hafif tuzlu suya sahip
gölün ortalama alanı 860 hektardır. Su girişi, Değirmenözü Deresi
(Kulu) ile olmaktadır. Göl suyunu boşaltacak bir dere veya kanal
bulunmamaktadır. Ayrıca göl üzerindeki mevcut adaların üzeri otla
kaplıdır. Bu bölge çok sayıda Yaz ördeği, Pasbaş pakta, Dikkuyruk,
Kılıçgaga, Büyükcılbıt, Akdeniz martısı, Gülen sumru adı verilen
yabani kuş türlerini barındırdığı yaban hayatından dolayı Düden
Gölü bir kuş gözleme istasyonudur. Göl kış mevsiminde tamamen
donmaktadır.
110
![Page 111: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/111.jpg)
111
Kaynak:
http://www.hakimiyet.com/kultur-yasam/duden-golu-yagis-bekliyor-
h9032.html
![Page 112: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/112.jpg)
• Barajlar: Tuz Gölü ve çevresindeki arazinin düz bir topoğrafyaya
sahip olması ve bundan dolayı yeterli akarsu bulunmaması, bu
bölgede baraj yapımını önlemiştir. Bölgede bulunan az sayıda baraj
arasında Mamasın Barajı, Eşmekaya Bendi, Cihanbeyli Göleti ve
inşası süren Peçenek Barajı yer almaktadır.
112
![Page 113: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/113.jpg)
113
![Page 114: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/114.jpg)
114
Kaynak:
http://www.konhaber.com/yeni/haber-185149-GUNCEL-Cihanbeyli-
Goletine-16-bin-yavru-balik.html
![Page 115: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/115.jpg)
Beyşehir Gölü
115
![Page 116: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/116.jpg)
Beyşehir ilçesinin kuzeyinde, Şarkikaraağaç ilçesinin güneyinde, Sultan ile Anamas Dağları arasındaki tektonik çukurlukta yer alan ülkemizin en büyük tatlı su gölü ve üçüncü büyük gölüdür.
Göl alanı toplam 653 km², uzunluğu 45 km, en geniş yeri 25 kilometredir. Suları tatlı olup, derinliği en çok 10 m civarındadır. Çevresi, yüksekliği 2000 metreyi aşan dağlarla çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği ise 1115 metredir. Fazla gelen sular, yapılan bir kanalla doğrudan Çarşamba Suyuna verilir. Konya Ovasının sulanması için Beyşehir kazası yanında büyük bir regülatör yapılmıştır.
Gölün tabanı neojen göl tortuları ile doludur. Gölde 32 adet ada ve adacıklar vardır. Bunlardan bazıları; İğdeli, Akburun, Kızkulesi, Mada, Yılanlı, Külbent adalarıdır. Gölde bol miktarda balık vardır. Gölü besleyen 27 adet çay ve dere vardır.
Gölde tatlısu levreği, sazan, sarıbalık ve çiçekbalığı yaşamaktadır. Adalarda ve sığ kıyılarda pelikan, dalgıç, balıkçıl ve yaban ördekleri kuluçka yapmakta, göçler sırasında çeşitli türden su kuşları sürüler halinde göle uğramaktadır.
Beyşehir ilçesi, Adaköy Kasabasında Beyşehir Gölü kenarında Absıngır Sazlığı, Karadiken Köyü yakınlarında Beyşehir Gölü kenarında Karadiken Sazlığı, Yeşildağ Kasabasında, Beyşehir Gölü‟nün kıyılarında Gür Sazlığı ve Bayatan Sazlığı vardır.
116
![Page 117: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/117.jpg)
Kaynak:
http://www.konya.com/cografi-konum-h53.htm 117
![Page 118: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/118.jpg)
118Beyşehir Gölü (Kaynak: http://www.panoramio.com/photo/15702259)
![Page 119: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/119.jpg)
119
Kaynak:
http://www.haberler.com/anamas-dagi-nda-buyuleyici-guzellik-5424429-haberi/
![Page 120: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/120.jpg)
120
Kaynak:
http://www.sultandagi.gov.tr/default_B1.aspx?content=191
![Page 121: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/121.jpg)
121Kaynak: www.turizmtrend.com
![Page 122: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/122.jpg)
122http://www.kesfetmekicinbak.com/%28S%28cacnyd55dt2eat45gzj1bp45%29%29/
atlaskitap/kitapdetay.aspx?kitapid=155&parentid=130&Page=2
![Page 123: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/123.jpg)
123
Kaynak:
http://www.kesfetmekicinbak.com/%28S%28jh5eg045ooavcrziakx2vb55%29
%29/atlaskitap/kitapdetay.aspx?kitapid=439&parentid=431
![Page 124: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/124.jpg)
124
![Page 125: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/125.jpg)
125
Kaynak:
http://egitimcihaber.net/gezi-
tatil/2010/02/19/beysehir-golu/
![Page 126: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/126.jpg)
126
Kız Kalesi Adası
(Kaynak: http://dunyarehberi.blogspot.com.tr/2012/12/kz-kalesi-adas-
beysehir-golu-beysehir.html)
![Page 127: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/127.jpg)
127Kaynak: http://www.forumgercek.com/ic-anadolu/75387-anadolu-nun-
unutulmus-topragi-mada-adasi-kazak-adasi.html
![Page 128: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/128.jpg)
128Kızıl Ada (Kaynak: http://www.panoramio.com/photo/3025499)
![Page 129: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/129.jpg)
129
Karadiken sazlığı(Kaynak: http://konyalife.com.tr/haber/beysehirde-foto-safari-
4195.html)
![Page 130: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/130.jpg)
Eber Gölü
130
![Page 131: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/131.jpg)
131
Eber ve Akşehir Gölleri Lokasyon Haritası
![Page 132: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/132.jpg)
• Afyon ili, Çay ve Bolvadin ilçesi sınırları içerisinde 150 𝑘𝑚2
yüzölçümüne sahip Eber Gölü, Akarçay ve Sultandağlarından gelen kaynak suları ile beslenmektedir. Derinliği 3.98m. denizden yüksekliği ise 966.98 m. dir.
• Eber Gölü bir zamanlar kuş cenneti görünümünde ve yüzeyinde su çiçekleriyle bezenmiş bir bahçe iken, bugün yanına yaklaşılmayacak kadar kirletilmiştir. Eber Gölü’nü tehdit eden en büyük unsurlar Afyon şehrinin atıkları, süt endüstrisi, Şeker ve Alkoloid Fabrikalarının atıklarıdır. Diğer bir tehdit unsuru da, atıkların Eber Gölü’nde biriktikten sonra gölün arıtma vazifesi görmesi ve bu nedenle de süzülen temiz suyun Akşehir Gölü’ne akıtılmasıdır. Gölün derinliği bugün 1.70 metreye kadar düşmüştür. Önlem alınmadığı takdirde daha da düşeceği bir gerçektir.
• Gölde; ekonomik değeri en yüksek olan kamış üretimi, sazan, turna ve aynalı sazan balığı bulunmaktadır. Ayrıca gölün av turizmi içermesi nedeniyle de İl dışından birçok kişinin av evleri yapmasına neden olmuştur.
• Eber Gölü Konya Kültür ve Tabiat Varlıkların Koruma Kurulunun 22.6.1992 gün ve 1359 sayılı kararıyla 1.derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir.
132
![Page 133: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/133.jpg)
133
Kaynak: http://www.cografya.gen.tr/tr/afyonkarahisar/
Afy
on
ka
rah
isa
r İli S
iya
si
Ha
rita
sı
![Page 134: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/134.jpg)
134
Eb
er
ve A
kşeh
ir G
ölleri
Çevre
sin
in J
eo
loji H
ari
tası
![Page 135: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/135.jpg)
135
Sultandağı Fayı'nın GD-KB yönlü uzantısı ve fay diklikleri
![Page 136: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/136.jpg)
136
Eb
er
ve
Ak
şe
hir
Gö
lle
ri Ç
evre
sin
in F
izik
i H
ari
tas
ı
![Page 137: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/137.jpg)
137
Eber Gölü kuzeyinde eski göl falezleri ve eski kıyı çizgisi
![Page 138: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/138.jpg)
138
Kaynak: http://www.afyonhaber.com/manset/gizli-cennet-eber-golu.htm
![Page 139: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/139.jpg)
139
Kaynak: http://www.afyonhaber.com/manset/gizli-cennet-eber-golu.htm
![Page 140: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/140.jpg)
140
Kaynak: http://www.afyonhaber.com/manset/gizli-cennet-eber-golu.htm
![Page 141: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/141.jpg)
141
Kaynak: http://www.afyonhaber.com/manset/gizli-cennet-eber-golu.htm
![Page 142: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/142.jpg)
142Kaynak: http://www.afyonhaber.com/manset/gizli-cennet-eber-golu.htm
![Page 143: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/143.jpg)
Akşehir Gölü
143
![Page 144: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/144.jpg)
144
Akşehir ve Eber Gölleri Lokasyon Haritası
![Page 145: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/145.jpg)
• Akşehir Gölü, Sultan dağları ile Emir dağı arasındaki çöküntü
alanında yer alır. Akşehir ilçesinin yanında İç Anadolu Bölgesi'nde
bulunan bir göldür. İdari olarak Konya ve Afyonkarahisar illeri
sınırları içerisinde yer almaktadır.
• Akşehir Gölünün kapalı bir göl olması ve buharlaşmanın etkisi
sebebiyle tuzlu bir özellik göstermektedir. Kıyılardan göle karışan
tatlı su kaynaklarının bolluğu, kıyılarda suyun tatlılaşmasını sağlar.
Tuzluluk orta kesimlerde ve kuzeydoğuda daha belirginleşir.
• Göl, Sultan dağlarından inen mevsimlik ve sürekli akarsular, göl
çevresindeki akiferlerin yer altı suyu akımı ile göl alanına düşen
yağışlarla beslenmektedir. Boşalımı ise, göl yüzeyinden buharlaşma
ve sulama amacıyla alınan sularla olmaktadır.
• Gölün geçmişte Taşköprü çayı vasıtasıyla Eber Gölü ile olan
bağlantısı, Eber gölü çıkışına DSİ'nce inşa edilen regülatör ve
sulama kanalları ile kesilmiştir.
• Göldeki su seviyesi ve göl alanı yıllara ve mevsimlere göre büyük
değişiklikler göstermektedir.
145
![Page 146: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/146.jpg)
• Gölün kapladığı alan, 15 yıl öncesine kadar 350 km²'dir. Aşamalı
olarak yok olmuş göl 2008 yılında adeta bir çöl olmuştur. Kaçak
kuyular, kuralsız sulama teknikleri, göletler ve gölü besleyen
nehirlerin üzerine inşa edilen yapıların tamamı Akşehir gölünün
kurumasına neden olmuştu. Göl kayboldukça, bölgenin ekosistemi
de değişmiş bulunmaktadır. 2009 yılında yaklaşık 30 kilometrekare
alana ulaşan Akşehir Gölü’nün bu yıl (2010) Mayıs Ayında yapılan
ölçümlerde kapladığı alan 80 kilometrekareye ulaşmıştır. Göl’ün
yaklaşık su seviyesi derinliği ise 2010 yılı Mayıs ayında 1,5-2 m
olarak ölçülmüştür.
• Geçen yılda olduğu gibi bu yıl da (2010) yağışların mevsim
normallerinin de üzerinde seyretmesi Akşehir Göl’ündeki su oranını
artırmıştır. Akşehir Göl’ünde meteorolojik parametrelerin kayıt altına
alınmaya başlandığı 1930 yılından bu yana; bilhassa son 8 yılda,
Akşehir civarındaki yağışların azalmasıyla, su oranının düştüğü
görülmektedir. Göldeki su seviyesinin düşmesini etkileyen
faktörlerden bir diğeri ise su kullanım oranlarının olduğu
bilinmektedir.
146
![Page 147: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/147.jpg)
• Akşehir Gölü’nün kaderinin sadece yağmura bırakılması çözüm
olmadığından dolayı göl için bazı projeler hazırlanmıştır.
• Akşehir ve Eber Göllerinde bozulma, ekolojik dengenin yeniden
tesis edilmesi ve alanın uygun bir şekilde yönetilmesinin sağlanması
amacıyla; Akşehir ve Eber Gölleri için “Akşehir-Eber Gölleri Sulak
Alan Yönetim Planı Projesi ” hazırlanmıştır (2008) ve çalışmalar
Çevre ve Orman Bakanlığımız tarafından başlatılmıştır.
147
![Page 148: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/148.jpg)
Akşehir-Eber Gölleri Sulak Alan Yönetim Planı
Projesi (2008-2012)’nin hedefleri:
• Göllerdeki su dengesini yeniden oluşturabilmek için göllerin mevcut
su kaynaklarıyla beslenmesinin sağlanmasıdır.
• Göller ve gölleri besleyen sulardaki kirliliğin mümkün olan en az
seviyeye indirilmesidir.
• Sulak alan ekosisteminin ve biyolojik çeşitliliğinin korunarak
geliştirilmesi ve iyileştirilmesinin sağlanmasıdır.
• Sulak alanlardaki su ürünleri potansiyelinin yeniden kazanımıdır.
• Tarımda (Hayvancılık dahil) sürdürülebilirliğin sağlanmasıdır.
• Alternatif gelir kaynaklarının geliştirilmesidir.
• Sulak alan yönetim planının etkin olarak uygulanması amacıyla
yörede yaşayan halkın çevre bilincinin artırılmasıdır.
148
![Page 149: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/149.jpg)
149
Ko
nya
İli S
iya
si
Ha
rita
sı
Kaynak: http://www.cografya.gen.tr/tr/konya/
![Page 150: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/150.jpg)
150
Akşeh
ir v
e E
ber
Gö
lleri
Çevre
sin
in J
eo
loji H
ari
tası
![Page 151: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/151.jpg)
151
A)Türkiye ve yakın çevresini etkileyen önemli fay sistemleri. B)Akşehir Fay Zonu ve bu zon içinde gelişmiş önemli depremleri gösteren yalınlaştırılmış harita.
![Page 152: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/152.jpg)
152
![Page 153: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/153.jpg)
153
Ak
şe
hir
ve
Eb
er
Gö
lle
ri Ç
evre
sin
in F
izik
i H
ari
tas
ı
![Page 154: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/154.jpg)
154
Akşehir Gölü'nde 1975, 1985, 1995, 2005 ve 2010 yıllarında gölün yüzey alanındaki
değişim
![Page 155: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/155.jpg)
155Akşehir Gölü'nde 1975 ile 2010 yılları arasında alansal değişim
![Page 156: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/156.jpg)
156
Akşehir Gölü'nün farklı yıllarda çekilmiş görüntüleri
![Page 157: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/157.jpg)
157
![Page 158: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/158.jpg)
158
2006
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 159: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/159.jpg)
159
2006
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 160: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/160.jpg)
160
2006
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 161: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/161.jpg)
161
2006
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 162: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/162.jpg)
162
Hazir
an
2007
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 163: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/163.jpg)
163
Eylül
2007
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 164: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/164.jpg)
164
2008
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 165: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/165.jpg)
165
2009
Kaynak: http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu
![Page 166: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/166.jpg)
166
Kaynak:
http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/nasre
ddin-hoca/nasreddin-hoca-fikralari?start=7
![Page 167: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/167.jpg)
167
Kaynak: http://www.aksehirpostasi.com/Haber/Ya_tutarsa_golu_ya_kurursa-834(Erişim: Aralık,2014)
![Page 168: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/168.jpg)
168
Kaynak: http://www.pervasiz.com.tr/images/haberler/anma_ve_mizah_gunleri_basliyor_h8138.jpg(Erişim: Aralık,2014)
![Page 169: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/169.jpg)
169
Kaynak:
http://www.aksehirtarim.gov.tr/Haber/KirazL
ogo.jpg (Erişim: Aralık, 2014)
![Page 170: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/170.jpg)
• Öztürk, A vd. (2010). Konya bölgesindeki jeolojik miras alanlarından Karapınar obrukları. Uluslararası Jeoloji Koruma Sempozyumu. 15-19 Eylül.
• Arslan, A., Diken A., (2011). Konya ilindeki jeolojik miras alanlarından örnekler. I. Konya Kent Sempozyumu. 26-27 Kasım.
• Arık, F., vd. (2010). Yokolmakta olan nazar boncuğumuz Meke Maarı (Konya-Karapınar). Uluslararası Jeoloji Koruma Sempozyumu. Eylül 2010.
• Gürler, G., Timur, E., (2007).Jeoparkların koruma-kullanım yöntemlerinin belirlenmesi; Karapınar Potansiyel Jeopark alanı için bir değerlendirme, Türkiye. Proceeding of the second international symposium on develoment within Geoparks-Enviromental protection and education. Lushan-Jiangxi Province, China. 12-15 June.
• Tuncay, M., "İlköğretim 7.sınıf öğrencilerinin Yatağan Jeopark projesine yönelik yaşantı ve tutumları", Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Tezli Yüksek Lisans Programı, Burdur, 2011.
• Wibledon, W.A.P and Smith- Meyer, S., (2012). "Geoheritage Europe and its conservation, PreGEO, 405 pp, Oslo, September 2012.
• Sür, Ö., "Türkiye'de volkanizma ve volkanik şekiller".
• MTA Genel Müdürlüğü’nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresİ“KONYA–KARAPINAR Kömür Sahası” MTA Genel Müdürlüğü Karapınar Kömür Rezervi Raporu, 2012.
170
![Page 171: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/171.jpg)
• Polat, S., (2011). "Türkiye'de traverten oluşumu, yayılış alanı ve korunması",
Marmara Coğrafya Dergisi, 23, s. 389-428, İstanbul, Ocak 2011.
• Erol, O., (1967). "Cihanbeyli güneyinde, Bolluk gölü çevresindeki traverten
konileri", Türk Coğrafya Dergisi, 68, s. 24-25, 1967.
• Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planı 2014-2018, Türkiye
Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıkları Koruma Genel
Müdürlüğü.
• Gündoğan, İ., Helvacı, C., (1996). "Geology, Hydrochemistry, Mineralogy
and Economic Potential of the Bolluk Lake (Cihanbeyli- Konya) and the
Adjacent Area", Tr. J. of Earth Sciences, 5, 91-104, TÜBİTAK, 1996.
171
![Page 172: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/172.jpg)
• Yazıcı, H., Arıbaş, K., (2002). "Beyşehir gölü adalarında nüfus, yerleşme ve
ekonomik faaliyetler", Coğrafya Dergisi, 10, s. 33-54, İstanbul, 2002.
• Kaya, A. G., Kılcı, H., "Konya İl Çevre Durum Raporu", Türkiye Cumhuriyeti
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Konya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ÇED
Hizmetleri Şubesi, 2011.
• Sultandağı tanıtım
(http://www.sultandagi.gov.tr/default_B1.aspx?content=191)
• Beyşehir Gölü Milli Parkı
(http://www.milliparklar.gov.tr/mp/beysehirgolu/index.htm)
172
![Page 173: Jeolojik miraslar karapınar](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55a9b6a11a28ab7b2f8b457e/html5/thumbnails/173.jpg)
• Bahadır, M., (2013). "Akşehir Gölü'nde alansal değişimlerin uzaktan
algılama teknikleri ile belirlenmesi", Marmara Coğrafya Dergisi, 28, s. 246-
275, Temmuz 2013.
• Bahadır, M., (2012). "Eber ve Akşehir göllerinin kıyı alanları yönetimi",
Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(1), s. 63-88, 2012.
• Kocayiğit, A., vd. "3 Şubat 2002 Çay (Afyon) depreminin kaynağı ve ağır
hasarın nedenleri: Akşehir Fay Zonu (Jeolojik ön rapor)", ODTU,
Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Teknik Araştırma Birimi,
Şubat 2002.
• Akşehir Gölü
(http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu) (Makale, 06
Haziran 2010 tarihine aittir)
• Eber Gölü
(http://www.afyonkulturturizm.gov.tr/TR,63440/goller.html)
173