Kompara esplor-studopri du Esperanto-tradukoj

(fare de Gerrit Berveling kaj Piet Buijnsters)

de la sama libro

Toon Witkam13-4-2013

“ URUG kaj URUG ”

Fine tion mi ekscios. La tempo lernigos tion.( fina frazo )

?BuijnstersBerveling

Urug estis mia amiko. URUG estis mia amiko.( unua frazo )

‘OEROEG’Hella Haasse

48-a eldono, 2009

Kiel mi povas teni lin hejme? [6-3; 7-62]

Kiam mi aŭdis tiun nomon, mia koro ekbatis. [15-6; 13-6]

La luno staris pli alte kaj perdis sian ruĝan ardon. [17-22; 13-39]

Ĝis la fino de sia MULO-tempo Urug restis en la internulejo. [58-21; 56-13]

La vizaĝojn de la servistoj mi ne konis. [59-31; 57-30]

La sekvan tagon mi reiris al Batavio. [59-82; 57-81]

La tono de la leteroj iom mirigis min. [60-24; 58-24] 

Li ne plu pensis pri mi. [76-5; 74-5]

Mi eĉ perdis la kapablon rekoni lin. [76-17; 74-16]

jen la malmultaj tutsame tradukitaj frazoj:

krom la supraj 9 frazoj, estas ankoraŭ 25 pluaj tutsame tradukitaj frazoj, sed tiuj estas mallongaj frazoj kun maksimume 5 vortoj; do entute 34 tutsame tradukitaj frazoj el libro de preskaŭ 1400 frazoj

Panjo levis la ŝultrojn.

Ŝi haltis ĉe la pordo.

La nokta ĉielo estis metalblua, plena je steloj.

Sento de desaponto atakis min.

Mia patrino ŝultrotiris.

Ŝi restis stari ĉe la pordo.

La noktoĉielo estis metalblua, plenplena de steloj.

Sento de seniluziiĝo grimpis en min.

BuijnstersBerveling

kelkaj diferencoj inter la du tradukoj

La vizaĝo de Urug estis plata kaj larĝa kiel tiu de lia patrino Sidris, sed sen la trajto de mola gajeco, kiu tiel plaĉigis la ŝian.

Buijnsters p. 17

La vizaĝo de Urug estis plata kaj larĝa kiel tiu de lia patrino Sidris, sed sen ŝia trajto de tenera gajo, kiu faris la ŝian tiel alloga.

Berveling p. 8

[ 4-18.,27 ] [ 7-5.,26 ]

Oeroegs gezicht was plat en breed als dat van zijn moeder Sidris, maar zonder de trek van zachte vrolijkheid, die het hare zo aantrekkelijk maakte.

originalo p. 9

Buijnsters p. 17Berveling p. 8

originalo p. 9

En eksplodo de vere ne subpremebla ĝojo li silente lulis tien kaj reen, la vizaĝo kuntirita kiel grimaco.

En erupcio de vera kaj nevenkebla ĝojo li sensone tien kaj reen balanciĝis, la vizaĝon tordita je grimaco.

In een uitbarsting van werkelijk onbedwingbare vreugde zat hij zwijgend heen en weer te wiegen, het gezicht vertrokken tot een grimas.

[ 4-23.,18 ] [ 7-10.,18 ]

Amplekso de la tuta teksto

nombro da tekstvortoj:

nombro da frazoj:

meza frazlongo:

libropaĝoj:

alineoj:

ĉapitroj: neniuj

25439

1394

18,2

101

77

22995

1394

16,5

70

77

23523

1403

16,8

97

84

BuijnstersBervelingoriginalo

Wel ergerde ik mij aan mijn sproeten, en aan mijn roodworden en vervellen in te schelle zon, en ik benijdde Oeroeg om zijn egale donkere kleur, slechts hier en daar ontsierd door de roze vlekken, die wezen op een vroeger doorgemaakte huidziekte.

Ja mi indignis pro miaj lentugoj, kaj pro miaj ruĝiĝado kaj haŭtŝanĝo en la akra suno. Kaj mi enviis Urug-on pro lia egale bruna koloro, nur ie kaj tie malbeligita pro la rozkoloraj makuloj, kiuj indikis antaŭe trapasitan haŭt

malsanon.

Buijnsters p. 17

originalo p. 9

Min ja ĝenis miaj lentugoj, miaj ruĝiĝo kaj haŭtŝanĝiĝo en tro forta suno, kaj mi enviis pri Urug pro lia egala malhela koloro, nur ie tie malbeligita de rozkoloraj makuloj, kiuj indikis antaŭe suferitan haŭt malsanon.

Berveling p. 8

ne ĉiam estis 1 frazo tradukita en 1 frazon !

Mijn ouders wisselden van tijd tot tijd op gedempte toon een paar woorden, meestal over huishoudelijke aangelegenheden, over de fabriek, over kwesties met employés.

Miaj gepatroj de tempo al tempo je mallaŭta tono interŝanĝis kelkajn vortojn. Plejofte pri mastrumadaj aferoj, pri la fabriko, pri disputoj kun dungitoj.

Buijnsters p. 21

originalo p. 13

Miaj gepatroj de temp’ al tempo interŝanĝis kelkajn parolojn en tono dampita, plej ofte pri mastrumadaj aferoj, pri la fabrikejo, pri problemetoj kun dungitoj.

Berveling p. 11

ne ĉiam estis 1 frazo tradukita en 1 frazon !

Sed iamaniere mi ŝajnis nun elbarita.

Sed iel mi sentis kvazaŭ pelita eksteren de la domo.

Maar op de een of andere wijze scheen ik buitengesloten.

Buijnsters p. 101

originalo p. 96

Berveling p. 69

[ 65-41., 6 ] [ 62-50.,10 ]

Tempo pasis sen ia vorto nia.

Buijnsters p. 57

Tiel pasis iom da tempo, sen ke unu el ni ambaŭ diris eĉ vorton.

Berveling p. 37

[ 38-6.,14 ] [ 32-6.,6 ]

okulfrapa kazo de

reciproka diferenco

en frazlongo

(plefofte tiu de

Buijnsters estas pli

granda)

Zo verging er een tijd, zonder dat wij een van beiden een woord spraken.

originalo p. 50

25439

1394

18,2

101

77

22995

5621

1394

16,5

70

77

23523

5604

1403

16,8

97

84

BuijnstersBervelingoriginalo

nombro da tekstvortoj:

diferencaj vortformoj:

nombro da frazoj:

meza frazlongo:

libropaĝoj:

alineoj:

ĉapitroj: neniuj

Amplekso de la tuta teksto

22995

5621 134

2573

23523

5604 131

2557

BuijnstersBerveling

nombro da tekstvortoj:

diferencaj vortformoj: de kiuj funkcivortformoj :

komunaj vortformoj:

vortformoj ĉe nur 1 el la 2 tradukistoj:

Reciprokaj diferencoj (inter la du tradukoj)

procentaĵo de reciproke diferencaj vortformoj: ~ 46%

3047

22995

4203

1959

23523

4231

1987

BuijnstersBerveling

nombro da tekstvortoj:

diferencaj enhav-vortoj: (do nur O-, A-, E-vortoj kaj Verboj ):

komunaj enhav-vortoj:

enhav-vortoj ĉe nur 1 el la 2 tradukistoj:

Reciprokaj diferencoj (inter la du tradukoj)

procentaĵo de reciproke diferencaj enhav-vortoj: ~ 47%

2244

1039

479

243

483

1039

479

483

243

775

510

298

376

822

572

174

419

BERV BUYN

komunaj kajkaj reciproke diferencaj enhav-vortoj

N

A

b

W

s-ropanjopaĉjo

galeriofabrikejokulovualo

hejmknabo

obskuroapudecoekflagromemoroplimulto

indiĝenamagra

providrivileviĝi

aŭdebliimpresimemoriinformiĝi

N

A

b

W

BERV BUYNentreprenejo

enlandulofabrikoangorovojetotasko

enlandaununura

escepteevidentekontraŭe

akiri

la plej ofte (pli ol 5-foje) uzataj reciproke diferencaj enhav-vortoj

reefojepere

subendistanceunuafojeprobable

ekzemploj de Kunmetitaj vortoj:

akvoserpentoalkutimiĝialtgradeambaŭflankebambuplektaĵobirdaraneobrulnigrigitadiversmanierepensomondo

plenkreskintarajdĉevalorestadejosenpedikigisorĉobildostrataventurotransloĝiĝivakerromanovoĉvolumo

komunaj

amemofridiĝongladiatorobatalojgramofonaparatomaloftiĝantajmodernstilenetransponteblajpoŝtmarkokolektojsenkontraŭstare

aliiĝosĉirkaŭenŝprucetisdesuĉipiedfrapetadispotencomontradotutsternetrikotĉemizojnventosulketiĝojvitralfragmentoj

BERV BUYN

ekzemploj de Kunmetitaj vortoj:

Kunmetitaj vortoj ( kiuj ne estas en PIV )

nombro da kunmetitaj tekstvortoj:

diferencaj kunmetitaj vortformoj:

meza vortlongo de kunmetitaj tekstvortoj:

1416.

1187

10.0

1396

1184

10.2

BuijnstersBerveling

• sinsekvo de frazpartoj plejofte ne ŝanĝita

• sinsekvo de frazpartoj fojfoje ŝanĝita

BuijnstersBerveling

rimarkindaj traduk-diferencoj:

Ik zocht haar nu vaker op, niet zozeer om nieuws van Oeroeg te horen als wel om een flauwe afglans te vinden van de huiselijkheid die ik in Soekaboemi bij haar had leren kennen, een huiselijkheid die op het internaat volkomen ontbrak.

Mi nun pli ofte vizitis ŝin, ne tiel por aŭdi novaĵon pri Urug sed pli por trovi malfortan ombrumon de la hejmeco kiun mi en Sukabumi spertis ĉe ŝi, hejmeco, kiu tute mankis en la internulejo.

Buijnsters p. 92

originalo p. 88

Mi nun pli ofte vizitis ŝin, ne tiom por aŭdi novaĵojn pri Urug kiom por trovi malklaran eĥon de la hejmeco kiun en Sukabumi ĉe ŝi mi konis, hejmeco kiu en la internulejo komplete mankis.

Berveling p. 63

[ 60-5.,35 ] [ 58-5.,36 ]

la vortsinsekvo el la originalo ĉi-tie estas plejpleje laŭirita( inkluzive la lastan vorton, ‘mankis’)

Brieven schrijven was, zoals ik wel had kunnen verwachten, Oeroegs sterkste punt niet.

Skribi leterojn ne estis la plej forta emo

de Urug, kiel mi ja povis antaŭvidi.

Buijnsters p. 92

originalo p. 88

Verki leterojn, kiel mi povus antaŭvidi, ne estis la pli bona flanko de Urug.

Berveling p. 63

[ 60-3.,14 ] [ 58-3.,15 ]

la vorteto ‘ja’ mankas; kaj kial ne ‘plej’ anstataŭ ‘pli’ ? la sinsekvo inter ĉef- kaj sub-propozicio:

kial ne konservi tiun el la originalo ?

Kompato al ŝi preskaŭ sufokis min.

Buijnsters p. 100

Kompatemo pri ŝi min preskaŭ sufokis.

Berveling p. 69

[ 65-35.,6 ] [ 62-44.,6 ]

Medelijden met haar benauwde me bijna.

originalo p. 96

[ 102-34.,6 ]

meti la ĉefvorton je la frazfino ĝuste emfazas tiun

Haar grootste grief was de zelfs door haar opgemerkte houding van haar pensiongasten ten aanzien van Oeroeg en haar, een houding vol kritiek en spot.

Ŝia plej granda ofendo estis la sinteno de ŝiaj pensionuloj rilate al Urug kaj al ŝi; sinteno plenplena de kritiko kaj moko, kiun eĉ ŝi rimarkis.

Buijnsters p. 76

originalo p. 71

Ŝia plej granda plendmotivo estis la, eĉ de ŝi rimarkata, sinteno de ŝiaj pension gastoj rilate al Urug kaj ŝi, sinteno plena je kritiko kaj moko.

Berveling p. 51

[ 53-9.,25] [ 51-8.,16 ]

meti la ĉef-koncepton je la

frazfino ĝuste emfazas tiun

La lernejestro sciis pri la intenco de mia patro por doni al Urug

post la sepjara kurso

skribistan aŭ facile administran laboron

en la oficejo de la entrepreno.

Buijnsters p. 66

La lernejestro estis informita pri la intenco de mia patro doni al Urug

en la entreprena oficejo

skribistan aŭ leĝeran administracian laboron

post fino de la sepjara kurso.

Berveling p. 43

[ 47-5., 28 ] [ 40-5.,28 ]

originalo p. 57

sinsekvo de adverbaj prepozitivoj

Het hoofd van de school was op de hoogte van mijn vaders voornemen om Oeroeg na afloop van de zevenjarige cursus op het kantoor van de onderneming schrijvers- of licht administratiewerk te geven.

vo

rts

ins

ek

vo

el

la o

rig

ina

loĈ

i-ti

e p

l eje

la

ŭir

ita

Hij stond, wat doorzakkend in één heup, met de handen in de zijden, onbeweeglijk te staren naar de doorgang bij de controle.

Li staris, iom apogante sur unu kruro, kun la manoj en la flankoj, senmove fiksrigardante al la trapasejo ĉe la kontrolejo.

Buijnsters p. 95

originalo p. 91

Iom subfleksiĝante je unu kokso, li, la manojn en la flankoj, staris senmove rigardante al la pasejo ĉe la kontrolo.

Berveling p. 65

[ 62-4.,20 ] [ 61-4.,21 ]

dufoje ‘ejo’ estas

Iom malpli bela

Gewoonlijk was zij het, die mij bericht zond.

Kutime estis ŝi, kiu al mi sendis mesaĝon.

Buijnsters p. 94

originalo p. 90

Kutime informojn sendis ŝi.

Berveling p. 64

[ 61-4., 4 ] [ 50-4.,8 ]

• sinsekvo de frazpartoj plejofte ne ŝanĝita

• iom pli da Adverboj

• sinsekvo de frazpartoj fojfoje ŝanĝita

• iom pli da Prepozicioj

BuijnstersBerveling

rimarkindaj traduk-diferencoj:

deflankediversmaniereduonkonscieeligantekaŝirantekliniĝantememevidentememkompreneblenedisigeblepogrupe

komunaj

ekzemploj de Kunmetitaj

Adverboj:

pli da ekzemploj de Kunmetitaj

Adverboj:

afereceartpleneeksterlernejeensonĝefantomsimilemirplenemodernstilepensivesenĉirkaŭvojesenkontraŭstaretropeziĝinte

ektimiĝintefiksrigardanteflugilklakanteĝojkrianteiommezurelaŭkutimenervemeneŝanĝepepadantesamobstinetrosupoze

BERV BUYN

kvanto de Kunmetitaj Adverboj, kiel procentaĵo de la nombro da Kunmetitaj tekstvortoj:

12,3 %

8 %

6,7 %

7 %

BUYNBERV

kvanto de Adverboj

kvanto de ĉiuj Adverboj ( ankaŭ je -aŭ, -iel, -ial, -iam, -iom ) , kiel procentaĵo de la nombro de ĉiuj tekstvortoj:

La palumbo flugilklake forflugis el la arboj.

La palumbo flugilklakante ekflugis el la arboj.

De woudduif vloog klapwiekend op uit de bomen.

Buijnsters p. 106

originalo p. 102

Berveling p. 73

[ 71-5., 7 ] [ 69-5.,7 ]

Foje, kiam, lacaj pro ludado, aŭ kaŝiĝante pro pluvimpeto, ni kaŭris kune, ni elŝpinis ĝisdetale tiun ĉi timigan estontan ekspedicion, timtremante pro teruro, kiun tamen ni ne trasentis kiel malagrablan.

Kelkfoje, kiam ni, lacaj pro la ludado, aŭ ŝirmante nin kontraŭ ekpluvo, kaŭris unu ĉe la alia, ni detalegis nian estontan timigan ekspedicion, tremantaj pro angoro, kiun ni tamen ne spertis kiel malagrablan.

Soms, wanneer wij, moe van het spelen, of schuilend voor een regenbui bij elkaar hurkten, sponnen wij deze toekomstige griezelige expeditie tot in details uit, huiverend van een angst, die we toch niet als iets onaangenaams ondergingen.

Buijnsters p. 26-27

originalo p. 19

Berveling p. 15

[ 16-4., 30 ] [ 13-12.,33 ]

La pro aĝo duonputrintaj tabuloj ne eltenis la pezon de la petolantaj viroj – unuflanke tropeziĝinte, tiu parto de la floso derompiĝis, renversiĝis kaj malaperis en la akvon.

La pro aĝo duonputraj bretoj ne povis porti la pezon de la petolaj viroj – unuflanke troŝarĝita, tiu parto de la floso disrompiĝis, renversiĝis kaj malaperis en la akvon.

De door ouderdom halfverteerde planken hadden het gewicht van de stoeiende mannen niet kunnen dragen - aan één zijde topzwaar geworden, was dat gedeelte van het vlot afgebroken, gekanteld en in het water verdwenen.

Buijnsters p. 34

originalo p. 27

Berveling p. 21

[ 20-12., 27 ] [ 17-12.,28 ]

vortoj je -iĝ-( sekvitaj de -is, -i, -as, -os, -u, -ant-, -int-, -ont- )

nombro da tekstvortoj:

nombro da diferencaj vortformoj:

nombro da kunmetitaj tekstvortoj: nombro da diferencaj kunmetitaj vortformoj:

270

175

92

79

208

153

68

61

BuijnstersBerveling

ekzemploj de vortoj je -iĝ-( sekvitaj de -is, -i, -as, -os, -u, -ant-, -int-, -ont- )

balanciĝismalstreĉiĝisalteriĝantaapogiĝantakunkliniĝantaoldiĝantainterpuŝiĝantaj bruniĝintakadukiĝintakoakuliĝintasufokiĝintan

disvolviĝiskonturiĝissurteriĝantaekiĝantanmalpliiĝantanmaturiĝantajsupreniĝantajkreviĝintaplilarĝiĝintaj mallarĝiĝintaenlitiĝonta

BERV BUYN

paliĝantamaljuniĝantasovaĝiĝintakliniĝante

komunaj

ekzemploj de vortoj je -iĝ-( sekvitaj de -is, -i, -as, -os, -u, -ant-, -int-, -ont- )

ekzemploj de Adverboj je -iĝ-( sekvitaj de -is, -i, -as, -os, -u, -ant-, -int-, -ont- )

apogiĝanteflankiĝanteinterkonsiliĝantekaŝiĝantekurbiĝanteleviĝantesekiĝantestreĉiĝantesubfleksiĝantetropeziĝinte

ektimiĝintekonsciiĝintemalleviĝinte

BERV BUYN

BERV

nombrode lingvaj

tekstvortoj:

BERV

procentaĵode lingvaj

tekstvortoj:

grup-procentaĵode ĉiuj lingvaj tekstvortoj:

BUYN

nombrode lingvaj

tekstvortoj:

BUYN

procentaĵode lingvaj

tekstvortoj:

grup-procentaĵode ĉiuj lingvaj tekstvortoj:

N 2422 0.11 N 2544 0.11

Nj 1060 0.05 Nj 1051 0.05

A 1434 0.06 A 1541 0.07

Aj 659 0.03 Aj 687 0.03

ŝ 1543 0.07 0.37 ŝ 1524 0.07 0.38

M 143 0.01 M 184 0.01

Mj 36 0.00 Mj 52 0.00

r 795 0.04 r 820 0.04

rj 74 0.00 rj 72 0.00

Z 81 0.00 BERV Z 133 0.01 BUYN

N4 628 0.03 N4 / N 0.26 N4 675 0.03 N4 / N 0.27N4j 293 0.01 N4j / Nj 0.28 N4j 286 0.01 N4j / Nj 0.27A4 258 0.01 A4 / A 0.18 A4 295 0.01 A4 / A 0.19A4j 124 0.01 A4j / Aj 0.19 A4j 140 0.01 A4j / Aj 0.20ŝ4 274 0.01 0.08 ŝ4 / ŝ 0.18 ŝ4 276 0.01 0.08 ŝ4 / ŝ 0.18M4 33 0.00 M4 / M 0.23 M4 43 0.00 M4 / M 0.23M4j 7 0.00 M4j / Mj 0.19 M4j 5 0.00 M4j / Mj 0.10r4 70 0.00 r4 / r 0.09 r4 67 0.00 r4 / r 0.08r4j 42 0.00 r4j / rj 0.57 r4j 41 0.00 r4j / rj 0.57Z4 61 0.00 Z4 / Z 0.75 Z4 63 0.00 Z4 / Z 0.47

W 2720 0.12 W 2749 0.12

p 3109 0.14 0.42 p 3315 0.15 0.42

a 1856 0.08 a 2001 0.09

b 1861 0.08 b 1578 0.07

t 1015 0.05 t 942 0.04

k 892 0.04 k 914 0.04

i 469 0.02 i 447 0.02

ĝ 81 0.00 0.12 ĝ 121 0.01 0.11

Wu 49 0.00 Wu 26 0.00

# 34 0.00 # 43 0.00

f 31 0.00 f 95 0.00

h 5 0.00 h 6 0.00

SUMO: 22159 100% 0.99 SUMO: 22736 100% 0.99

kvanto de la vortspecoj

Sinsekvo de VortSpecoj en Frazo

laŭ VortSpecMarkiloj: 4 = akuzativo j = pluraloN = substantivoA = adjektivoj, inkl: - participojn ( -anta, -ita … ) - posedpronomojn ( lia, ĝia … ) - tabelvortojn je –a (tia, ĉia … ) [NE: kia]M = montraj kaj aliaj funkcivortoj je -u : - tiu, ĉiu, iu, neniu … [NE: kiu] - ankaŭ: unuZ = memstaraj montraj kaj aliaj funkcivortoj je -o : - tio, ĉio, io, nenio … [NE: kio] ŝ = personpronomoj ( mi, vi, li, ŝi, … ) a = artikolo (ankaŭ: ties, ĉies … [NE: kies] ) W = indika aŭ fiktiva verb-modo ( -as, -is, -os, -us )Wu = volitiva aŭ ordona verb-modo ( -u )i = infinitivo

b = adverboj - ĉiuj adverboj -e, -en, -aŭ [inkl. kvazaŭ] - tabelvortoj je -iel, -ial, -iam, -iomt = ne-simetriaj adverboj: ajn, ĉi, do, eĉ, pli, tro, ...p = prepoziciok = konjunkcioj: kaj, aŭ, nek, ju, des, olr = rilativoj kaj subjunkcioj: - kiu, kio, kie, kien, kial, kiam, kiel, kiom, kies - ke, se, ĉar, kvankam - ĉu (subjunkcia, demanda aŭ konjunkcia)ĝ = ĝis, dum (subjunkcia aŭ prepozicia)h = interjekcio

f = fremdlingva, fuŝa aŭ erara vortom = mallongigo# = numeralo (ĉu cifera, ĉu vortigita) - ankaŭ: du-tri, 1995-1998, ..... - ankaŭ: plus, minus [NE: unu]

PREPOZITIVAJ adjektoj BERV PREPOZITIVAJ adjektoj BUYN

ku

n s

ub

stan

tiv-

gru

poj

nombro nombro

totalo = 3094

restaĵo: 415

totalo = 3300

restaĵo: 436

Kune kun la demetado de la topi li ŝajne perdis ion karakterizan.

Buijnsters p. 76

Demetante sian topi li ŝajne perdis ion karakterizan.

Berveling p. 51

[ 53-1.,8 ] [ 51-1.,12 ]

adve

rba

form

o

prepozitiva adjekto

Kiam mi demandis al li pri tio, li faris malpaciencan geston, kaj

klakis per la lango.

Buijnsters p. 76

Kiam mi prie informiĝis, li faris senpaciencan movon, kaj langoklakis.

Berveling p. 51

[ 52-7.,10 ] [ 50-6.,16 ]

originalo p. 69

Toen ik ernaar vroeg, maakte hij een ongeduldig gebaar, en klakte met de tong.

apude

dekomence

distance

eksterlerneje

funde

hejme

laŭlonge

mallonge poste

meze de

nebule

pleje

en la proksimo

ekde la komenco

en la malproksimo

ekster la lernejo

sur la fundo

en la hejmo

laŭ la longeco

mallongan tempon post tio

en la mezo de

en la mallumo

antaŭ ĉio

BuijnstersBerveling

adverbaj formoj anstataŭ prepozicioj

165

818

279

1171

255

480

404

465

1249

453

942

postmanĝe

senproteste

senpene

surplanke

falis teren

tien ni iros

tial

tiuloke

tiutempe

ĉifone vestitaj

post la manĝo

sen kontraŭdiro

sen peno

sur la planko

falis sur la teron

en tiun ni iros

pri tio

sur tiu loko

en tiu tempo

en ĉifonoj vestitaj

BuijnstersBerveling

691

1112

298

484

1480

565

34

1191

832

899

adverbaj formoj anstataŭ prepozicioj

koncerne Urugon

nur tagojn poste

unu vesperon

sekiĝante

por Urug

nur post tagoj

je iu vespero

por sekiĝi

BuijnstersBerveling

982

352

185

924

adverbaj formoj anstataŭ prepozicioj

Dum ni tutsterne kuŝadis sur ŝtona plato por sekiĝi, la vera signifo de ĉi tiuj ŝanĝoj trafulmis min. Mi rigardis al Urug kaj vidis en lia rigardo la saman malkovron. Io pasis. Ni ne plu estis infanoj.

Buijnsters p. ...

Dum elstreĉite ni kuŝis sekiĝante sur plata ŝtono, la vera signifo de ĉi ŝanĝiĝoj trafulmis min. Mi rigardis al Urug kaj en lia rigardo mi vidis la saman malkovron. Io pasis. Ni ne plu estis infanoj.  

Berveling p. ...

[ 49-55 ..... 50-3 ] [ 44-6 ..... 45-3 ]

adve

rba

form

o prepozitiva adjekto

alrigardis min

langoklakis

provante ŝerci

vizaĝo pli forte konturita

ofte vojaĝis

ege timigitaj

ŝi malmulte sciis diri

la ligitecon plifortigis la fakto

rigardis al mi

klakis per la lango

kun ŝercoklopodo

vizaĝo kun pli firmaj konturoj

ofte en vojaĝo

en timego

ŝi malmulton sciis por diri

la ligo fortiĝis pro la fakto

BuijnstersBerveling

864

985

1311

1296

432

355

890

17

verbaj formoj anstataŭ prepozicioj

• sinsekvo de frazpartoj plejofte ne ŝanĝita

• iom pli da Adverboj

• sinsekvo de frazpartoj fojfoje ŝanĝita

• iom pli da Prepozicioj

BuijnstersBerveling

rimarkindaj traduk-diferencoj:

kiom da diferencaj vortoj

‘Pinto-100’ vortlisto

Maar Lida was niet meer bij machtedie sfeer te scheppen.

Sed Lida ne plu estis kapabla krei tiun atmosferon.

Buijnsters p. 92-93

originalo p. 88

Sed Lida ne plu kapablis krei tiun etoson.

Berveling p. 63

[ 60-6.,8 ] [ 58-6.,9 ]

evito de ‘estas’, ’estis’

17% ne-SVO ĉe BERV

5% ne-SVO ĉe BUYN

B E R V E L I N G 17-18 mi vidis rid-larmetojn OSV 25-38 mi konsideris ĉeeston OSV 25-39 li pasigis plimulton OSV 25-66 mi sentus divorcon OSV 33-12 ni ricevis Gastojn OSV 34-6 li foliumis kajeron OSV 35-3 mi pendigis vestaĵojn OSV 36-29 mi ricevis karabenojn OSV 38-2 mi rekondukis gastojn OSV 44-4 ni opiniis eblon OSV 48-7 ŝi alkudris butonojn OSV

B U I J N S T E R S 57-30 mi konis vizaĝojn OSV 59-1 mi konservis Kontakton OSV 67-17 mi forgesis nomojn OSV 75-6 mi sondis profundaĵon OSV 18-9 penso turmentis Min OVS 56-11 konsideroj ludis decidon SOV 3-3 ili travivis gravedecon SVO 4-1 patro travagis teĝardenojn SVO 4-1 respondo priparolis spertojn SVO 18-2 konscio premis min VOS 43-13 gefratoj similis princon VOS

Detalojn pri ĉio ĉi mi apenaŭ sciis.

Buijnsters p. 59

Pri ĉio ĉi nur duone mi informiĝis.

Berveling p. 38

[ 40-3., 7 ] [ 34-3.,7 ]

originalo p. 52

Van dit alles was ik maar heel onvolledig op de hoogte.

OSV

Kutime estis ŝi, kiu al mi sendis mesaĝon.

Buijnsters p. 94

Kutime informojn sendis ŝi.

Berveling p. 64

[ 61-4.,4 ] [ 59-4.,8 ]

diferenco en frazlongo

OVS-sinse

kvo emfaza

s

la Subjekto

n

originalo p. 90

Gewoonlijk was zij het die mij bericht zond.

[ 96-4.,8 ]

Mi vidis brili ridlarmojn sur ŝiaj

vangoj.

Buijnsters p. 28

Rid-larmetojn mi vidis brili sur ŝiaj vangoj.

Berveling p. 16

[ 17-18., 7 ] [ 13-35.,7 ]

OSV-sinsekvo emfazas

la Objekton

originalo p. 21

Ik zag lachtranen glinsteren op haar wangen.

Nin tiel ĉarmis la filmo ke ĉiun eblon ni opiniis akceptebla por havigi al ni tiun amuzon.

Ni tiel estis tentitaj de la filmoj ke ni opiniis ĉiun rimedon permesita por havigi al ni tiun ĝuon.

Wij kwamen zo onder de bekoring van de film dat wij elk middel geoorloofd achtten om ons dit genoegen te verschaffen.

Buijnsters p. 63

originalo p. 56-57

Berveling p. 42

[ 44-4., 17 ] [ 37-4.,19 ]

OSV

• sinsekvo de frazpartoj plejofte ne ŝanĝita

• iom pli da Adverboj

• pli da OSV, SOV, OVS (trioble pli

multaj)

• sinsekvo de frazpartoj fojfoje ŝanĝita

• iom pli da Prepozicioj

BuijnstersBerveling

rimarkindaj traduk-diferencoj:

uzo de ‘mal’-vortoj:

BuijnstersBerveling

malavaromaldelikataĵojnmalgrandiozamalpakadimalŝarĝadonmalseveriĝismalsuprenpendantajmalvarmetiĝonmalfreŝaerajmalgaje

malamalamis malhejmamaldecumadomalrealomalŝveliĝojmalhel-ruĝemaldecaĵojnmale

bijv: bijv:

La okuloj de Urug estis tiel malhelaj ke eĉ la okulblanko ŝajnis ĉirkaŭe ombrigita.

Buijnsters p. 17

La okuloj de Urug estis tiel obskuraj, ke eĉ la okulblanko aspektis ĉirkaŭe ombrita.

Berveling p. 8

[ 4-20.,14 ] [ 7-7.,14 ]

Oeroegs ogen waren zo donker dat zelfs het oogwit rondom beschaduwd leek.

originalo p. 9

De vrouw van de internaatsdirecteur had ervoor gezorgd dat ik lange broeken kreeg, want ik maakte in mijn te krap geworden shorts, met mijn magere, harige benen een belachelijke indruk.

La edzino de la internuleja direktoro zorgis ke mi akiris longajn pantalonojn, ĉar miaj tro malvastaj sportkulotoj, kun miaj maldikaj, harplenaj kruroj,

faris ridindan impreson.

Buijnsters p. 94

originalo p. 90

La edzino de l’ internuleja direktoro prizorgis ke mi ricevu longajn pantalonojn, ĉar en mia tro streta sportkuloto, kun miaj magraj, harozaj kruroj mi impresis ridinde.

Berveling p. 64

[ 61-10., 26 ] [ 60-5.,25 ]

( 2 vortoj kun ‘mal’ )

Je hebt hier niets te maken.' Zijn ogen waren zwartglanzend als de waterspiegel van Telaga Hideung, en even weinig van zins prijs te geven wat in de diepte verborgen lag.

Vi ne rajtas esti ĉi tie.’ Liaj okuloj estis nigrobrilaj kiel la akvospegulo de Teluga Hideung, kaj kun same malmulta inklino malkaŝi tion kio estis kaŝita en la profundaĵo. .

Buijnsters p. 107

originalo p. 103

Vi havas nenion ĉi tie por fari». Liaj okuloj estis brilenigraj kiel la akvospegulo de Telaga Hideung, kaj same malmulte preta transdoni kio kaŝiĝas je ĝia profundo.

Berveling p. 73

adverbo anstataŭ prepozicio

kaj evito de dufoje ‘mal-’[ 74-5., 20 ] [ 72-4., 23 ]

uzo de sufikso ‘ado’ :BuijnstersBerveling

akvoplaŭdadoantaŭeniradisdommastrumadonblovspiradonkontraŭrezonadipiedfrapetadispotencomontradopromenadetosenŝeligadonsindonadoungovernisado

baskuladiĉikanadofrekventadonfriponadolangoklakadolaborado-sub-superrigardadomaldecumadoplaŭdfaladoŝercadosusuradozumado

bijv.: bijv.:

Kun la facilmovaj piedfingroj kurbigitaj, li kaŭrante balanciĝis sur ŝtonoj kaj arbobranĉoj, pli certa pri sia sintenado ol mi, kaj reaganta pli rapide je perdo de ekvilibro.

Buijnsters p. 17

Kun la suplaj piedfingroj kurbigitaj, li balanciĝis kaŭre sur ŝtonoj kaj arbotrunkoj, pli certa pri sia pozicio ol mi, kaj pli rapide reaganta ĉe perdo de ekvilibro.

Berveling p. 8

[ 4-15.,27 ] [ 7-1.,27 ]

Met zijn lenige tenen kromgetrokken, balanceerde hij ineengedoken op stenen en boomtakken, zekerder van zijn houding dan ik, en sneller reagerend bij verlies van evenwicht.

originalo p. 9

Mi aŭdis susuri la venton en la bambuarbaretoj ĉe la desa-loĝejoj, kaj la plaŭdetadon de la fluetoj inter la verdaĵo.

Buijnsters p. 90

Mi aŭdis la venton susuri en la bambu-arbustoj apud la desa-loĝejoj, kaj la plaŭdadon de rojoj inter la verdaĵo.

Berveling p. 61

[ 4-20.,14 ] [ 7-7.,14 ]

Ik hoorde de wind ruisen in de bamboebosjes bij de desawoningen, en het geklater van stroompjes tussen het groen.

originalo p. 85

sufikso ‘-ado-’

• sinsekvo de frazpartoj plejofte ne ŝanĝita

• iom pli da Adverboj

• pli da OSV, SOV, OVS (trioble pli multaj)

• sinsekvo de frazpartoj fojfoje ŝanĝita

• iom pli da Prepozicioj

• 15% pli da ‘mal’-vortoj

• 25% pli da ‘ado’- vortoj

BuijnstersBerveling

rimarkindaj traduk-diferencoj:

eraroj ? kaj kio pri ....

BERVELING

Tajp-eraroj, leg-eraroj, ktp:

cekakelkkajn kvamkamrealigsenkonciansofukissovaĝinĝintasovaĵbestojnsufiĉce

‘kvazaŭ sonon li aspektus’ [anst. ‘atendus’, 4-19]

‘la kaptukon freŝe faldita’ [5-29]

petrolo [anst. ‘patrolo’, 76-14]

‘ĝardenoj plena je rozoj’ [40-19]

‘Li sciis ke Lida’ [anst. ‘Mi sciis ke Lida’, 47-1]

‘kaj volonte ni ankaŭ volonte malobservis ...’ [53-50] p. 53

nasion [?] [53-52] p. 54

stifpatrinon [?]

Tiel longe kiel mi povas rememori, el liaj okuloj neniam malaperis tiu streĉa, serĉanta rigardo, kvazaŭ li atendus sonon, signalon, kiun neniu povas aŭdi krom li.

Buijnsters p. 17

Tiel longe kiel mi memoras, el liaj okuloj neniam cedis tiu streĉa, serĉanta rigardo, kvazaŭ sonon li aspektus, signalon, kiun neniu povos aŭdi krom li.

Berveling p. 8

[ 4-19.,25 ] [ 7-6.,26 ]

Zolang ik me herinneren kan, week uit zijn ogen nooit die gespannen, zoekende blik, als wachtte hij op een geluid, een signaal, dat niemand horen kon dan hij.

originalo p. 9

Teluga Hideung [anst. ‘Telaga’, 72-4]

– prave aŭ neprave [sen ferma haltostreko, 63-11]

gulati [en tekstfrazo 51-18, sed ankaŭ en la Klarigoj-listo: ĉu tio ne devus esti ‘gulali’ ?]

BUIJNSTERS

“Mallonga tempo post tio” [20-75] p. 42

“Ĝuste en tio tempo” [38-1] p. 63

versajne [57-31] p. 89

sava-j [57-62] p. 91 [devus esti ‘sawa-j’, konforme la Klarigoj-liston]

Tajp-eraroj, leg-eraroj, ktp:

Buijnsters p. 17Berveling p. 8

originalo p. 9

Kutime li amuziĝis pri aliaj aferoj krom mi.

Kutime li amuzis sin pri aliaj aferoj ol mi.

Gewoonlijk amuseerde hij zich om andere dingen dan ik.

[ 4-24.,9 ] [ 7-11.,8 ]

ERARO [?]

BUIJNSTERS

Ne-tradukitaj frazoj aŭ frazpartoj:

2 frazpartoj:

“dat berekend scheen op een brandende haard” [orig. p. 53]

“in alle schakeringen van roze, rood en donkeroranje”[orig. p. 64]

1 frazfragmento:“en scherp hout” [orig. p. 27]

2 kompletaj frazoj:

“Ik had niet voor niets zo lang in Oeroegs nabijheid geleefd.” [orig. p. 82]

“Met de leerstof had hij niet de minste moeite.” [orig. p. 70]

2 frazfragmentoj:

“wonderlijk genoeg”[orig. p. 86]

“in deze stille achtergalerij”[orig. p. 94]

BERVELING

Tropenhitte en zorgen hadden haar nerveus gemaakt, ervaringen met gasten en personeel tenslotte achterdocht in haar opgewekt.

Tropika varmego kaj zorgoj nervozigis ŝin, spertoj kun gastoj kaj dungitaro finfine kreis malfidon.

Buijnsters p. 93

originalo p. 88

Tropikvarmego kaj zorgoj faris ŝin nervoza, spertoj kun gastoj kaj servistaro fine vekis en ŝi malfidon.

Berveling p. 63

[ 60-7.,8 ] [ 58-7.,9 ]

‘en ŝi’ ontbreekt

babudesa, desa-ojn, desa-domo gunagunakampongketan-onklontongsarongsawa-j tambleang-floretojtopitrasiwajang-pupo

Surabaja Preanger

VeluweLaren PoppiBlaricum

Buijnsters

babuo, babuojdesao, desaoj, desaojn, desa-knabo gunagunakampongo, kampongon ketanklontongsarongo, sarongon [en PIV]savahoj tambleang-floretoj topitrasi vajangopupo

Surabajo Preango

FeluoLaren PoppieBlarikum

Berveling

Pritrakto de fremdaj vortoj kaj Propraj nomoj:

Li ne plu portis sian topi-n.

Buijnsters p.

Sian topi li ne plu portis.

Berveling p.

[ 52-6.,6 ] [ 50-6.,6 ]

fremdlin

gvan vorton kursivigi

Van dat traject door het bergland van de Preanger ken ik iedere steen, iedere telegraafpaal, iedere brug.

De tiu vojparto tra la montarpejzaĝo de la Preanger mi konas ĉiun ŝtonon, ĉiun telegraffoston, ĉiun ponton.

Buijnsters p. 37

originalo p. 30

De la trajektorio tra la montaro de Preango mi konas ĉiun ŝtonon, ĉiun telegraf-foston, ĉiun ponton.

Berveling p. 23

vortkunmetaĵoj fojfoje iĝas pli

bone legeblaj per dividostreketo

[ 25-16.,16 ] [ 20-16.,17 ]

[ 34-4.,17 ]

ke la Indonezian nomon ‘Preang’ oni tradukas per “Preanger” estas ĝuste en la Nederlanda , sed en Esperanto “Preango” estas preferinda

uzo de divido-streketoj:

BuijnstersBerveling

akvo-plezurobrunruĝ-veladatreven-festadofiliko-kreskitaflor-ornamitahel-rozkoloralaborado-sub-superrigardadomontar-pejzaĝoneplu-uzataĵoŝtonet-kovritavetkur-biciklovizaĝ-antaŭen

ire-revenemalari-kulojpiko-lancojteo-rikoltistinoj

uzo de divido-streketoj:

bale-baledesa-domodesa-knabodesa-loĝejodesa-ulomandur-domotambleang-arbustotambleang-floreto

“komunaj”

bale-baledesa-domodesa-knabodesa-loĝejodesa-ulomandur-domotambleang-arbustotambleang-floreto

BuijnstersBerveling

uzo de divido-streketoj:

danc-kunvenodeziro-listofru-maturainko-nigramalhel-ruĝapension-interŝanĝosango-refleksostal-konstruaĵote-ĝardenotelegraf-fostovanilo-siropoverda-nigra

danckunvenodezirlistofrumaturainknigramalhelruĝapensioninterŝanĝosangorefleksostalkonstruaĵoteĝardenotelegraffostovanilsiropoverdnigra

BuijnstersBerveling

“komunaj”

uzo de divido-streketoj:

BuijnstersBerveling

akvo-plaŭdadodanc-kunvenomalhel-ruĝaplezur-ekskurseto deziro-listoinko-nigravanilo-siropoverda-nigra

foiro-vizitantojmi falis vizaĝ-antaŭensaviĝo-salto

akvoplaŭdadodanckunvenomalhelruĝaplezurekskurseto dezirlistoinknigravanilsiropoverdnigra

foirvendistojmi antaŭenfalissavosalto

ne-enhavaj diferencoj

kunmetitaj tekstvortoj sen divido-streketo:

tekstvortoj kun divido-streketo:

suma nombro da kunmetitaj tekstvortoj:

diferencaj kunmetaĵ-formoj sen divido-streketo:

diferencaj kunmetaĵ-formoj kun divido-streketo:

suma nombro da diferencaj kunmetaĵ-formoj:

procentaĵo da kunmetitaj tekstvortoj:

parto de tio kun divido-streketo:

1306 110

1416

. 1090 97

1187

6,1 %

0,5 %

1362 34

1396

1157 27

1184

5,9 %

0,15 %

BuijnstersBerveling

vortoj kun divido-streketo( kiuj ne estas en PIV )

mallongigo de kunmetaĵo ĉe sinsekvo(divido-streketo je vortfino):

BuijnstersBerveling

film- kaj sport-herooj

river- aŭ ter-kraboj…

sub- kaj super-kurtenojn

en- kaj eliradis

kinej- kaj glaciaĵejvizitoj

filmo- kaj sportherooj

river- kaj landkraboj

supren- kaj malsuprensaltis

ĉasisto- kaj esplorludojn

kaj fine ....

Ik moest me dus tevredenstellen met de berichten die ik via Lida kreeg.

Mi do devis kontentigi min per la

komunikoj kiujn mi ricevis de Lida.

Buijnsters p. 92

originalo p. 88

Mi do devis kontentigi min per la informoj kiujn mi ricevis pere de Lida.

Berveling p. 63

[ 60-4.,14 ] [ 58-4.,13 ]

kie en traduko precizeco eblas, tiu precizeco ankaŭ estas uzenda!

'Hij kent dozijnen verhalen.‘

‘Li konas dekduojn da rakontoj.’

.

Buijnsters p. 50

originalo p. 43

«Li konas dekojn da rakontoj».

Berveling p. 32

fojfoje precizeco tamen netaŭgas

Ne blovis favora vento por ŝi en ŝia Hejmo Oud-Bussum. Peza kompato premas min kiam mi klopodas imagi al mi kiel ŝi penegadis en ĉirkaŭo de ularo malamika al ŝiaj karaktero kaj sinteno.

Buijnsters p. 84

Al Lida la aferoj ne prosperis en Domo Malnov-Bussum. Intense mi kompatas ŝin kiam mi provas imagi al mi kiel ŝi plu klopodadis en ĉirkaŭo malamika al ŝia karaktero kaj naturo.

Berveling p. 57

[ 58-1 ] [ 54-1 ]

ne fo

rlasu p

rop

ran n

om

on

(certe NE

ĉe alineo

-kom

enco

)Het ging Lida niet voor de wind in Huize Oud-Bussum.

originalo p. 79

singardu pri metaforoj

Ondanks het feit dat ik in beslag genomen werd door mijn eigen puberteitsproblemen (ik had immers evenmin leiding in die tijd) voelde ik, niet zonder medelijden, waar bij Oeroeg de schoen wringt.

Malgraŭ la fakto ke mi okupiĝis pri miaj propraj adoleskaj problemoj (mi ja en tiu tempo ankaŭ ne havis mentoron), mi sentis, ne sen kompato,

kio ĉe li estas la tubero en la afero.

Buijnsters p. 87-88

originalo p. 82-83

Malgraŭ ke okupis min miaj propraj adoleskecaj problemoj (ankaŭ mi tiuepoke ja ne ricevis gvidadon) mi sentis, ne sen kompato, kie por Urug troviĝas la problemo.

Berveling p. 59

[ 59-11.,26 ] [ 57-10.,34 ]

diraĵo ( en PIV, kaj en www.proverbaro.net )

‘ankaŭ’ referas al ‘mi’,

kaj tio pli klaras ĉe BERV

Die indruk verdween slechts ten dele toen een van Abdullahs nichtjes een lamp aanstak, een kale matglazen ballon, weldra omzwermd door insecten.

Tiu impreso nur iom post iom malaperis kiam unu el la kuzinoj de Abdulah eklumigis lampon, kalvan balonon el malpolurita vitro, kiu tuj ĉirkaŭsvarmiĝis de insektoj.

Buijnsters p. 97-98

originalo p. 93

Tiu impreso nur malaperis parte kiam unu el la nevinoj de Abdullah lumigis lampon, kalvan nebrile vitran balonon, baldaŭ prisvarmatan de insektoj.

Berveling p. 66

[ 63-17.,22 ] [ 61-41.,26 ]

[ 99-17.,22 ]

bela formo (prefikso ‘pri’ faras netransitivan verbon transitiva)

aŭ: ‘kiun tuj ĉirkaŭ- svarmis insektoj’

ankaŭ: 2 x ‘mal-’

Zij had een middelgrote, vrij magere gestalte, asblond haar, dat zij kort en steil droeg, …

Ŝi havis mezgrandan, iom maldikan staturon, cindroblondan hararon, kiun

ŝi portis mallonge kaj senbukle, …

Buijnsters p. 59

originalo p. 52-53

Ŝi havis mezaltan, sufiĉe maldikan staturon, cindroblondan hararon, kiun ŝi portis mallonga kaj senbukla, …

Berveling p. 39

ĝusta traduko “Perverba priskribo de objekto” [ PMEG]

malĝusta traduko

Buijnsters p. 107Berveling p. 73

Vi havas nenion ĉi tie por fari. Vi ne rajtas esti ĉi tie.

originalo p. 103

Je hebt hier niets te maken.

[ 74-4 ] [ 72-4 ]

[ 114-4 ]

Buijnsters p. 107Berveling p. 73

Vi havas nenion ĉi tie por fari. Vi ne rajtas esti ĉi tie.

originalo p. 103

Je hebt hier niets te maken.

Vi havas nenion por fari.

Google Translate

[ 114-4 ]

Hij was tegelijk meelijwekkend en angstaanjagend - wild in hinderlaag, maar ook de intelligentie die desa's verwoest en heuvels zwartgeblakerd had.

Li samtempe estis kompatinda kaj angoriga – ĉasaĵo en embusko, sed ankaŭ la inteligento kiu detruis desa-

ojn kaj nigrobruligis montetojn.

Buijnsters p. 108

originalo p. 104

Li estis samtempe kompatveka kaj timiga - ĉasaĵo en embusko, sed ankaŭ la inteligento kiu detruas desaojn kaj bruligas montetojn.

Berveling p. 74

[ 76-9] [ 74-9 ]

en la tre streĉa fina fazo de la libro, vortoj kiel ‘kompatveka’ kaj ‘angoriga’ estas preferindaj

Fine tion mi ekscios. La tempo lernigos tion.

( fina frazo )

Buijnsters p. 109Berveling p. 75

De tijd zal het leren.

traduko de fina frazo tre dependas de

antaŭa kunteksto

originalo p. 105

[ 77-9 ] [ 75-9 ]

Fine tion mi ekscios. La tempo lernigos tion.

( fina frazo )

Buijnsters p. 109Berveling p. 75

De tijd zal het leren.

originalo p. 105

Tempo diros.

Google Translate

resumante

konsidero

prijuĝo

“duobla” Esperanto-traduko ...

( kiel URUG fare de Gerrit Berveling kaj Piet Buijnsters )

... interesas, lernigas ...

Toon Witkam13-4-2013