kısa modül notları (motivasyon)
DESCRIPTION
Değişik İnsan Kaynakları sertifika programı katılımcılarına yönelik hazırlanmış özet eğitim notlarıdır.TRANSCRIPT
![Page 1: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/1.jpg)
MOTİVASYONGÜDÜLEME
![Page 2: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/2.jpg)
PERFORMANS• Kişinin işini yerine getirmek için
harcadığı tüm çabalar karşısında eldeettiği başarı düzeyi.
• Kişinin çalışmasının amaca ulaşma(etkinlik/etkililik) derecesi.
• Örgütsel performans ancakçalışanların örgütsel amaçlardoğrultusunda bilgi, beceri veyeteneklerini vakfetmeleri,yönlendirmeleri ile gerçekleşebilir.
![Page 3: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/3.jpg)
PERFORMANS
PERFORMANS = YETENEK x ÇABA
YETENEK = Eğilim (istidat) x Eğitim x Kaynaklar
ÇABA = İş yapma isteği
![Page 4: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/4.jpg)
PERFORMANSININ BELİRLEYİCİLERİ
İş yapma Kapasitesi(Yetenek)
İş yapma fırsatı
İş yapma İsteği
İŞ PERFORMANSI
![Page 5: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/5.jpg)
y: Yetenek
ç: İşini yapmasına yardımcı olan araç, gereç, fiziksel ortam
g: Güdüleme/Motivasyon
BİREYSEL PERFORMANS = f (y, ç, g)
NEDEN ÖNEMLİDİR?
![Page 6: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/6.jpg)
DÜŞÜK PERFORMANS …
• Görev ne kadar güçlük içeriyor ?
• Birey ne kadar yetkin ?
• Birey görevi başarmak için ne kadar çaba gösteriyor ?
• Ne kadar gelişme sağlayabiliyor ?
![Page 7: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/7.jpg)
PERFORMANS VE MOTİVASYON
SORUN MOTİVASYON MU YETENEK Mİ ?
![Page 8: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/8.jpg)
YETENEK
Desteklemek
Eğitim
Uyumlaştırma
Sonlandırma
![Page 9: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/9.jpg)
ÇABA
• İş yapma isteği
• Belirli bir amaca ulaşmak için kendi arzu ve isteğiyle gösterilen gayret
• Kişinin çaba göstermesi için etkilenmesi ve isteklendirilmesi süreci : MOTİVASYON
![Page 10: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/10.jpg)
MOTİVASYON
• Örgütün ve bireyin gereksinimlerinidoyumla sonuçlanacak bir çalışma ortamıyaratarak bireyin harekete geçmesi içinetkilenmesi ve isteklendirilmesi süreci
• Bir amacın elde edilmesi yönünde insandavranışının uyarılması, yönlendirilmesi vesürdürülmesini içeren süreç
![Page 11: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/11.jpg)
GÜDÜ-GEREKSİNİM
• GÜDÜ: Harekete geçirilmiş gereksinimdir vegüdüleme sürecinin özüdür.
• GEREKSİNİM: Giderildiğinde insanınyaşamını / varlığını sürdürmesini sağlayan;giderilmediğinde onu var olma güçlükleri vegiderek yok olma tehlikesi içine iten olgudur.
![Page 12: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/12.jpg)
MOTİVASYON/DOYUM/PERFORMANS İLİŞKİSİ
DOYUM MOTİVASYON PERFORMANS
MOTİVASYON DOYUM PERFORMANS
MOTİVASYON PERFORMANS KAZANIMLAR DOYUM
![Page 13: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/13.jpg)
MOTİVASYON KURAMLARI
I. KAPSAM KURAMLARI Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı Herzberg’in Çift Etmen KuramıMcClelland’ın Başarı Güdüsü Kuramı
II. SÜREÇ KURAMLARI Vroom’un Bekleyiş (Ümit) Kuramı Skinner’ın Davranış Düzeltimi (Şartlandırma/Pekiştirme) Kuramı Adams’ın Ödül Adaleti veya Eşitliği Kuramı
![Page 14: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/14.jpg)
MASLOW’UN GEREKSİNİMLER
HİYERARŞİSİ KURAMI
![Page 15: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/15.jpg)
MASLOW’UN GEREKSİNİMLER HİYERARŞİSİ
Fizyolojik
Güvenlik
Sosyal
Saygınlık
Öz Gerçekleştirme
Üst düzey gereksinimler
Alt düzey gereksinimler
……..Estetik…......... ….Bilme-Anlama….
![Page 16: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/16.jpg)
FİZYOLOJİK
İHTİYAÇLAR
Yemek, içmek, barınmak, dinlenmek, korunmak gibi ilkel ve temel gereksinimler.
GÜVENLİK
İHTİYAÇLARI
Hem bugünkü çalışma ortamında fiziksel güvenliğinin sağlanması hem de geleceğinin güvence altına alınması gibi gereksinimler.
SOSYAL
İHTİYAÇLAR
Başkaları tarafından sevilme, sevme, bir gruba girme, arkadaşlık edinme, ilişkileri geliştirme gibi duygusal ve toplumsal gereksinimler.
SAYGINLIK
İHTİYAÇLARI
Başkalarının beğenisini, takdirini ve saygısını kazanma, statü sahibi olma gereksinimi.
ÖZ GERÇEKLEŞTİRME İHTİYACI
Kişinin yaratma ve başarma gereksinimleri; yaratıcı yeteneklerini ortaya koyabilmesi ve bir eser yaratması, kendini kanıtlaması
![Page 17: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/17.jpg)
GEREKSİNİMLER ÖRGÜTSEL MOTİVASYON ARAÇLARI
Fizyolojik Ücret, yan ödemeler, iyi çalışma koşulları
Güvenlik Sigorta ve emeklilik programları, iş güvencesi, emin ve sağlıklı iş koşulları.
Sosyal
Arkadaşça ilişkiler ortamı; futbol, tavla, satranç maçları; özel günleri kutlama, piknik, parti gibi faaliyetler.
Saygınlık
Görevin adı ve sorumluluğu, yapılan işin beğenilerek övülmesi, terfi, statüye uygun maaş, itibar sağlayıcı olanaklar (makam otosu, sekreter vb.)
Öz gerçekleştirme Yaratıcılık gerektiren cazip işler; kişisel gelişme ve yükselme olanaklarının tanınması.
![Page 18: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/18.jpg)
HERZBERG’İN ÇİFT ETMEN
KURAMI
![Page 19: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/19.jpg)
Bir işletmede / iş’te belirli etkenlerin bulunmayışıdoyumsuzluk yaratır; ancak, varlığı doyumsuzluğuazaltsa da motive edici olmaz.
Bu faktörler iş bağlamıyla ilişkilendirilmiş faktörlerdir.
Bunlara dışsal / koruyucu / hijyen faktörler denir,bunlar:
Ücret İş güvenliği Çalışma koşulları Kişilerarası ilişkiler İşletme yönetimi ve politikaları
![Page 20: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/20.jpg)
İş’te belirli etkenlerin
bulunması doyuma katkıda
bulunur. Ancak, bunlar
ortadan kaldırıldığında
doyumsuzluk ortaya
çıkmaz.
Bunlara güdüleyici
/içsel faktörler denir.
Bu faktörler şunlardır:
İşi başarma/Başarı duygusu
Tanınma/Takdir İşin kendisi Sorumluluk İlerleme ve kişisel gelişme
olanağı
![Page 21: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/21.jpg)
MASLOW MODELİ HERZBERG MODELİ
ÖZ GERÇEKLEŞTİRME / KİŞİSEL BÜTÜNLÜK GEREKSİNİMİ
GÜDÜLEYİCİ / İÇSEL FAKTÖRLER
İşin kendisi
Başarma
Gelişme olanakları
Sorumluluk
SAYGINLIK GEREKSİNİMLERİ
İlerleme
Takdir
Statü
SOSYAL GEREKSİNİMİ
HİJYEN / DIŞSAL FAKTÖRLER
Kişiler arası ilişkiler
Gözetim şekli
GÜVENLİK GEREKSİNİMİ
İşletme politikası ve yönetim
İş güvenliği
FİZYOLOJİK GEREKSİNİMLER
Ücret
Kişisel yaşantı
Çalışma koşulları
![Page 22: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/22.jpg)
MC.CLELLAND’IN
BAŞARI GÜDÜSÜ
KURAMI
![Page 23: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/23.jpg)
• Mc.Clelland’a göre bireysel güdülenmeye • yol açan üç temel gereksinim vardır.
• Bunlar;
• 1. BAŞARI• 2. BAĞLILIK / BAĞLANMA • 3. GÜÇ
• gereksinimleridir.
• Bu gereksinimler sosyopsikolojik’tir ve toplumsal • (birey, toplum ve ulus) açıdan önem taşımaktadır.
![Page 24: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/24.jpg)
VROOM’UN BEKLENTİ
KURAMI
![Page 25: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Vroom’a göre bir kişinin belli bir iş için çaba göstermesi iki faktöre bağlıdır;
1. Kişinin ödülü arzulama derecesi
2. Bekleyiş
VROOM’UN BEKLENTİ KURAMI
GÜDÜLEME
(Çaba Gösterme)ARZULAMA
DERECESİBEKLEYİŞ=
![Page 26: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/26.jpg)
SKINNER’IN DAVRANIŞ DÜZELTİMİ
KURAMI
![Page 27: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/27.jpg)
• Davranışın sonuçlarına bağlı olduğudüşüncesine dayanır.
• Bilişsel kuramlarda içsel ihtiyaçların davranışayol açtığı savunulurken davranış düzeltimindedışsal sonuçların davranışı belirlemeeğiliminde olduğu ileri sürülmektedir.
• OLUMLU PEKİŞTİRME: Bir davranışıntekrarlanmasını teşvik eden (özendiren)arzulanır bir sonuç yaratır.
• OLUMSUZ PEKİŞTİRME: Durumda var olan vearzulanmayan herhangi bir şeyingiderilmesidir.
![Page 28: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/28.jpg)
ADAMS’IN
ÖDÜL EŞİTLİĞİ
KURAMI
![Page 29: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/29.jpg)
• Motivasyonun temelinde, insanların işte kendilerine eşit davranılması isteği yattığı ileri sürülür.
Kuram dört temel kavrama dayanır:Birey: Eşitliği veya eşitsizliği algılayan kişi,Diğerleriyle Karşılaştırma: Yapılan işlere karşılık verilen ödüller anlamında kişinin karşılaştırma yaptığı diğer bireylerveya gruplar.Girdiler: Kişinin işine taşıdığı bireysel özellikler. Beceri, deneyim, yaş, cinsiyet vb.Çıktılar veya Sonuçlar: Kişinin işinden elde ettiği ödüller, tanınma, ücret, yan gelirler gibi.
• Bireyin örgüte getirdiği girdiler ile elde ettiği sonuçlar arasındaki oran, benzer işlerdeki kişilerin oranına eşitse denklik var demektir. İki grup arasındaki oranlar karşılaştırmasında biri diğerinden büyük veya küçükse eşitlik bozulmuş demektir.
29PINAR SÜRAL ÖZER GEDİZ MBA
![Page 30: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/30.jpg)
İŞ ZENGİNLEŞTİRME
• İşin içeriğinin ve ilişkilerinin,çalışanlara başarı, sorumluluk,kişisel gelişme ve ilerleme,tanınma olanağı sağlayacakşekilde tasarlanmasıdır.
• İş, doğal güdülenmeyi artıracakşekilde, düzenlenir.
• DİKEY YÜKLEME yapılır.
![Page 31: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/31.jpg)
İş Zenginleştirme Çalışanları Nasıl Motive Eder?
• İş zenginleştirmede çalışanlara, belirli sınırlariçinde, aşağıdaki olanaklar tanınır;
– Kendi çalışma hızlarını belirleme,– Yaptıkları işlerin kalitesinden sorumlu olma,– Hatalarını düzeltme– Çalışma yöntemlerini belirleme– Kullanacakları malzeme, araç ve gereci seçme
![Page 32: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/32.jpg)
İŞLERİN TEMEL BOYUTLARI
Lawler ve Hackman, işlere zenginleşme getiren ve beş
temel iş boyutunu kapsayan “İŞİN ÖZELLİKLERİ MODELİ”ni geliştirmişlerdir.
![Page 33: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/33.jpg)
KRİTİK PSİKOLOJİK DURUMLAR
• Anlamlılık: Kişinin kendi değerlerine göreişini çalışmaya değer ve önemli olarakalgılamasıdır.
• Sorumluluk: Kişilerin, çalışmalarınınsonuçlarına ilişkin olarak hesapvermesidir.
• Sonuçlara İlişkin Geri Bilgi: Kişinin, yaptığıişin sonuçları hakkında kendisininçevresini doyurup doyurmadığına ilişkinbilgi alabilmesidir.
![Page 34: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/34.jpg)
GÖREVİN ÖNEMİ
İşin, örgüt içinde veya dışında bulunan
kimseler için ne denli yaşamsal önem
taşıdığı, o görevin önem derecesini
belirtmektedir.
İş, örgüt içindeki / dışındaki
kişiler için yaşamsal önem taşıyorsa ÖNEMLİLİK
![Page 35: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/35.jpg)
GÖREVDEKİ ÖZERKLİK
İşin, kişiye görevi planlama ve yürütmede kullanacağı
yöntemleri saptama konusunda özgürlük ve bağımsızlık
tanıması, o işteki özerklik derecesini göstermektedir.
İşini yaparken bağımsız
hareket edebiliyorsa ÖZERKLİK
İşini yaparken belirli
kurallara uyma zorunluluğu
varsa
ÖZERKLİK
![Page 36: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/36.jpg)
GÖREVDEKİ GERİ BİLGİ
İşin gereği olan çalışmaların yapılması
sonucunda, çalışanın performansı ile ilgiligeri bilgi sağlayabilmesidir.
GERİBİLDİRİM
Kişiye başarımı hakkında bilgi vermek, takdir
etmek, eksik ve hataları bildirmek
![Page 37: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/37.jpg)
GELİŞME GEREKSİNİMİ GÜCÜ
o İnsanlar farklı düzeyde gelişme gereksinimihissederler.
o Kişi düşük düzeydeki gereksinimlerinidoyurmak isterse (güvenlik, ait olma vb.),işin özellikleri modelinin etkisi daha azolacaktır.
o Kişi yüksek gelişme gereksinimi içindeyse(başarı, meydan okuyucu işler vb.) modeletkili olacaktır.
![Page 38: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/38.jpg)
BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ BİR MOTİVASYON PROGRAMI
MOTİVASYON PERFORMANS
1. Anlaşılabilir ve Kabul Edilen Ulaşılabilir Zorlukta Amaçlar Belirle
2. Performansın Önündeki Bireysel ve Örgütsel Engelleri Kaldır.
PERFORMANS KAZANIMLAR
1. İstenmeyen Davranışları Ortadan Kaldırmak ve Üstün Performansı Teşvik Etmek İçin Ödül ve Disiplinden
Uygun Biçimde Yararlan
KAZANIMLAR DOYUM
1. Uygun İçsel ve Dışsal Özendiriciler (teşvik ediciler) Kullan
2. Özendiricileri Adil Dağıt
3. Zamanlı Ödüller ve Belirli, Kesin ve Dürüst Geribildirimler Ver
![Page 39: Kısa modül notları (motivasyon)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012313/5593ad2a1a28ab8a3f8b465f/html5/thumbnails/39.jpg)