katowice airport magazine kwiecień–maj | april ...wakacje 2013 z katowice airport holidays 2013...

16Kreta – dla każdegoCrete – something for everyone

20Wakacje 2013 z Katowice AirportHolidays 2013 from Katowice Airport

30Czas wielkich inwestycjiA time of huge investments

32Pasja życia z Iskierką, cz. 1Passion for life with Iskierka, part 1

K ATOWICE AIRPORT MAGAZINE K WIECIEń–MA j | APrIl–mAy 2 (45) 2013

Szanowni Państwo!

Oddajemy w Wasze ręce drugie w tym roku wydanie magazynu „Silesia Airport”. Okres urlopowy coraz bliżej, dlatego polecam Państwu artykuł prezentujący wakacyjne nowości w siatce połączeń czarterowych na-szego lotniska. W sezonie „lato 2013” obejmuje ona aż 38 tras, najwięcej spośród wszystkich polskich portów regionalnych, w tym trzy premiery: czarującą, grecką wyspę Kefalonię oraz dwa romantyczne, włoskie kierun-ki – Sardynię i Lamezia Terme.

Bogata oferta wakacyjnych destynacji Katowice Airport sprawia, że każdy z Państwa znajdzie atrakcyjne propozycje na letni wypoczynek. Ciekawą alternatywą dla zorganizowanych wczasów są nowe połączenia linii lot-niczej Ryanair z Pyrzowic do Alicante i na Kretę. Właśnie największej gre-ckiej wyspie poświęcona jest obszerna publikacja w tym wydaniu „Silesia Airport”.

Pasjonatów zwiedzania najpiękniejszych europejskich miast z pewnością zainteresuje artykuł o Neapolu. To jedna z ośmiu nowości na naszej ma-pie połączeń regularnych, która 21 maja została uruchomiona przez linię lotniczą Wizz Air.

Na początku maja na naszym lotnisku doszło do historycznego wydarze-nia – wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę nowej drogi startowej. Bez wątpienia jest to największa i najważniejsza w dziejach Katowice Airport inwestycja. O reali-zowanym aktualnie programie inwestycyjnym w Pyrzowicach także piszemy na łamach tego numeru.

Życząc Państwu wielu ciekawych, lotniczych po-dróży z Katowice Airport, zapraszam do lektury.

Artur Tomasik

Prezes Zarządu GTL SAPresident of the GTL SA Management Board

fot.

Piot

r Ada

mcz

yk

Dear Readers and Guests!

Welcome to this year’s second edition of ”Silesia Airport” magazine. The summer holiday season is fast approaching and so we’d like to invite you to take a look at the article highlighting the new destinations in our net-work. The ”summer 2013” season offers 38 routes – the largest number offered by any of Poland’s regional airports, and includes three new desti-nations: the enchanting Greek island of Kefalonia, and two romantic Italian destinations – Sardinia and Lamezia Terme.

The diversity of holiday destinations offered from Katowice Airport means that there’s something for everyone. An interesting alternative to pack-age holidays is Ryanair’s new route from Pyrzowice to Alicante and Crete. Greece’s largest island is, in fact, being showcased in this issue of ”Silesia Airport.”

Those who enjoy exploring Europe’s most beautiful cities will certainly find the article on Naples an interesting read. This is one of the eight new destinations available on our network of regular connections. Wizz Air be-gan operating flights to Naples 21 May.

Katowice Airport celebrated a historic event at the beginning of May – the laying of the foundation stone for the construction of the new run-way. This is, without a doubt, the largest and most important investment

in Katowice Airport’s history. You can read more about the investment pro-gramme at our airport in Pyrzowice in this issue of ”Silesia Airport” magazine.

I wish you many interesting trips from Katowice Airport and invite you to en-joy this issue.

silesia airport 1

WSTęP | foreword

Aktualności | News

Neapol – esencja Włoch Naples – the essence of Italy

Dzieje się w Europie | what's on in europe

Kreta – dla każdego Crete – something for everyone

Wakacje 2013 z Katowice Airport Holidays 2013 from Katowice Airport

Katowice Airport „na wojskowo” Katowice Airport “military style”

Czas wielkich inwestycji A time of huge investments

Pasja życia z Iskierką, cz. 1 Passion for life with Iskierka, part 1

Częstochowa – dzieje się! Czestochowa – it’s happening!

Biblioteka ocaliła wyrazy od zapomnienia library saves words from oblivion

Nowoczesne, inteligentne samochody modern, smart cars

3

6

12

16

20

26

30

32

36

40

42

PRZEKłAd | TranslaTionEva Piotrowska

KOREKTA | ProofreadingDorota Mańka

SKłAd I OPRACOWANIE GRAfICZNETyPeseTTing and graPhicsAdam Krawczyk

OKłAdKA | coverAdam Krawczyk

STALI WSPółPRACOWNICyregular conTribuTorsMichał Jaraczewski

Piotr Winkler

KONTAKT | [email protected]

REdAKTOR NACZELNy | ediTor in-chiefPiotr Adamczyk

tel.: +48 32 39 27 194

e–mail: [email protected]

RAdA PROGRAMOWA | Programme boardMonika Krzykawska

Artur Tomasik

WydAWCA | Publisher

Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA

Upper Silesian Aviation Group

www.gtl.com.pl

REKLAMA | adverTisingGTL-SERVICE Sp. z o.o.

tel.: +48 32 284 50 26

e–mail: [email protected] s.c.

tel.: +48 668 043 002

e–mail: [email protected]

Patronat | Patron

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

marshal office of the Silesian Voivodeship

www.silesia-region.pl

Śląska Organizacja Turystyczna

Silesian Tourist organisation

www.silesia-sot.pl

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada.

The editorial board does not return unsolicited material and reserves the right to abridge and make editorial changes to texts approved for printing. The editorial board does not take responsibility for the content or any

error, omission or inaccuracy of advertising material.

fot.

Piot

r Ada

mcz

ykSPOłECZNOŚCI KATOWICE AIRPORT | KATowICe AIrPorT online communiTies

facebook.com/KatowiceAirport

youtube.com/KatowiceAirport

facebook.com/flySilesia

katowiceairport.blip.pl

twitter.com/KatowiceAirport

blog.katowice-airport.com

SPIS TREŚCI | TAble of CoNTeNTS

2 silesia airport

Rusłan wylądował

Pod koniec kwietnia gościliśmy w Katowice Airport jeden z największych samolotów świata, potężnego transportowca AN-124 Rusłan. Maszyna przyleciała do Pyrzowic po ważący ponad 60 ton przegrzewacz, który jest elementem kotła ciepłowniczego. Urządzenie zostało wyprodukowane w Centrum Innowacji Laserowych firmy Energoinstal SA. Po trwającej całą noc skomplikowanej operacji załadunku, Rusłan odleciał z Katowice Airport do Arabii Saudyjskiej. Była to trzecia wizyta tego statku powietrznego w historii pyrzowickiego lotniska.

Akt erekcyjny nowej drogi startowej

6 maja br. w Katowice Airport odbyła się uroczystość podpisania i wmurowania aktu erekcyjnego powstania nowej drogi startowej pyrzowickiego lotniska. Wydarzenie wieńczy prace przygotowawcze i jednocześnie inau- guruje roboty budowlane, które potrwają do września przyszłego roku. Wykonawcą zadania, wraz z instalacją niezbędnej infrastruktury technicznej i nawigacyjnej, jest Budimex SA. Przyszły pas startowy, o długości 3200 m, powinien zostać oddany do użytku operacyjnego wiosną 2015 roku. War-tość inwestycji to 157 mln zł.

Laying of foundation stone for new runway

On May 6, a special ceremony of signing and laying the foundation stone for the construction of the new runway was held at Katowice Airport. The event celebrated the completion of the preparatory work and also the start of construction work, which will last until September next year. The contractor of the build itself, as well as the installation of all the necessary technical infrastructure and navigation, is Budimex SA. The new runway will be 3 200m in length and should be ready to start operations in the spring of 2015. The total cost of this investment will be 157 million PLN.

Ruslan landed

In late April, Katowice Airport hosted one of the largest aircraft in the world, an AN-124 Ruslan freighter. The mighty machine arrived in Pyrzowice to pick up a superheater (a section of a boiler) weighing more than 60 tons. The device was manufactured at the Centre of Innovative Laser Technologies at Energoinstal S.A. After a whole night of complicated loading operations, the Ruslan took off from Katowice Airport to Saudi Arabia. This was the aircraft’s third visit to Katowice Airport.

AKTuALNOŚCI | NewS

silesia airport 3

20 lat Lufthansy w Katowice Airport

27 marca br. linia lotnicza Lufthansa obchodziła dwudziestą rocznicę pierw-szego rejsu z Frankfurtu do Katowice Airport, a tym samym inauguracji swojej obecności na pyrzowickim lotnisku. Samolotem, który wykonał to połączenie, był bardzo rzadko już spotykany na europejskim niebie Boeing 737-200, o znakach rejestracyjnych D-ABHM. Maszyna weszła do służby w Lufthansie w sierpniu 1981 roku, więc w momencie pierwszego lądowa- nia w Pyrzowicach miała 12 lat. W tej flocie pracowała do połowy 1996 roku, następnie została sprzedana amerykańskiej linii Aloha Airlines, w której lata- ła jeszcze 12 lat, po czym wycofano ją ze służby. Bez wątpienia uruchomie- nie przez Lufthansę rejsów pomiędzy Frankfurtem a Pyrzowicami było ogromnym impulsem dla rozwoju śląskiego lotniska. Odważna decyzja nie- mieckiego przewoźnika pokazała, że w regionie drzemie duży potencjał i warto tu inwestować w cywilną infrastrukturę transportu powietrznego. To połączenie nie było jedynym, które Lufthansa zdecydowała się otworzyć, bo 2 września 1996 roku linia rozpoczęła regularne loty na trasie z Pyrzowic do Düsseldorfu. Od swojego debiutu przewiozła z i do Katowice Airport ponad 2 mln podróżnych. W zeszłym roku jej udział w całości ruchu pasa-żerskiego obsłużonego z pyrzowickiego lotniska wyniósł 6,7%. Lufthansa była więc największą tradycyjną linią lotniczą realizującą rejsy z Katowice Airport.

20 years of Lufthansa at Katowice Airport

On 27 March, Lufthansa celebrated the twentieth anniversary of the airline’s first flight from Frankfurt to Katowice Airport, thus signalling the start of its presence at Katowice Airport. The aircraft that performed this flight, a Boeing 737-200 with registration markings D-ABHM, was already at that time very rarely seen in European skies. The aircraft entered service at Lufthansa in August 1981, and so at the time when it landed in Pyrzowice, it was already 12 years old. It flew as part of the Lufthansa fleet until mid-1996 and then was sold to American airline, Aloha Airlines, where it performed flights for 12 more years and after which was withdrawn from service. It is without a doubt that the launch of Lufthansa services between Frankfurt and Pyrzowice was a huge boost for the development the airport in Silesia. This bold decision for German carrier showed that the region has potential and it was worth investing in civil aviation infrastructure. This connection was not the only one that Lufthansa decided to launch. 2 September 1996 saw the start of regular flights on the route from Katowice to Düsseldorf. Since its debut, Lufthansa has transported more than two million travellers to and from Katowice Airport. Last year, the airline’s share in total passenger traffic handled by Katowice Airport was 6.7%, making Lufthansa the largest traditional carrier, offering services from Katowice Airport.

Wiosenno-letnia siatka połączeń Katowice Airport

Z końcem marca wszedł w życie wiosenno-letni rozkład lotów Katowice Airport. W tym roku siatka połączeń regularnych pyrzowickiego lotniska będzie obejmować 34 kierunki, w tym osiem nowości. Wizz Air otworzył trasy z Pyrzowic do Bergen, Kutaisi, Larnaki i Neapolu, a Ryanair do Alicante, Barcelony-Girony, Chanii (Kreta) i Edynburga. Także wśród 38 destynacji czarterowych, oferowanych z Katowice Airport przez linie lotnicze na zlecenie biur podróży i touroperatorów, znajduje się kilka premier. Są to grecka wyspa Kefalonia, Lamezia Terme (Włochy) i Olbia (Sardynia). Łącznie, w sezonie wiosna–lato 2013, siatka połączeń regularnych i czarterowych z Pyrzo-wic obejmować będzie 72 trasy.

Katowice Airport spring and summer network

At the end of March, the spring-summer schedule came into force at Kato-wice Airport. This year, the network of regular connections offered from Katowice Airport will cover 34 destinations, including eight new services. Wizz Air has launched routes from Katowice to Bergen, Kutaisi, Larnaca and Naples, and Ryanair has flights to Alicante, Barcelona-Girona, Chania (Crete) and Edinburgh. Also among the 38 charter destinations offered from Kato-wice Airport by airlines on behalf of travel agents and tour operators, there are several new ones to choose from. These are Greek island of Kefalonia, Lamezia Terme (Italy) and Olbia (Sardinia). Overall, for the spring–summer season 2013, the network of regular and charter connections from Katowice Airport will include 72 routes. fo

t. A

ndrz

ej G

rygi

el

AKTuALNOŚCI | NewS

4 silesia airport

Neapolesencja Włoch

Naples – the essence of Italy

fot.

isto

ckph

oto.

com

6 silesia airport

NA WEEKENd | for THe weeKeNd

Neapol wznosi się tarasowo nad przepiękną zatoką Morza Tyrreń-skiego, u stóp Wezuwiusza. Właś-nie lokalizacji miasto zawdzięcza rozwój i potęgę w dawnych wie- kach, które przyczyniły się do mianowania go kulturalną i go-spodarczą stolicą południowej części Włoch. Strategiczne poło-żenie było atutem – znakomicie prosperował tu handel, z drugiej strony przekleństwem. Toczono o Neapol zacięte bitwy, bo wielu chciało go posiąść w swe gra- nice. W starożytności trzykrotnie przechodził z rąk do rąk. Pierwsi, w V wieku p.n.e., pojawili się Grecy. Założyli kolonię, którą

w 327 roku p.n.e. zdobyli Samnici, a 37 lat później podbili Rzymianie. Ziemiami tymi rządzili ponad 600 lat, do momentu, gdy po upadku Imperium Romanum Nea- pol stał się częścią Cesarstwa Bi-zantyjskiego. W połowie XII wieku odbili go Normanowie i miasto przyłączono do Królestwa Sycylii. Jego władca ustanowił Neapol stolicą swego państwa. W wie-kach od XII do XIX znajdował się pod panowaniem Aragonii, Hiszpanii, Austrii i Francji. Osta-tecznie, w 1861 roku, wszedł w skład monarchii Zjednoczo-nych Włoch.

Naples. Terraces perched over a beautiful bay on the Tyrrhenian Sea, at the foot of Mount Vesu- vius. The city owes its develop-ment and power in past centuries to its location. This, in turn, led to it being deemed the cultural and economic capital of southern Italy. Its strategic location was an asset on the one hand – trade thrived, on the other hand, it was a curse. Fierce battles were fought over Naples, so many wanted to control its borders. In ancient times, it was passed from hand to hand three times. First, in 5th century BC, the Greeks arrived and established a colony.

In 327 BC the Samnites took over, and 37 years later, the Romans conquered the land and ruled for more than 600 years, until the fall of the Roman Empire, when Naples became part of the By-zantine Empire. In the middle of the twelfth century, the Nor-mans regained it and the city was incorporated into the Kingdom of Sicily. The ruler of Naples established it as the capital of his state. From the 12th to the 19th century, it was ruled by Aragon, Spain, Austria and France. Finally, in 1861, Naples became part of the Kingdom of Italy.

silesia airport 7

fot.

isto

ckph

oto.

com

Historyczne tło jest niezbędne, aby zrozumieć fenomen miasta, w którym przez wieki przeplatały się wpływy różnych kultur. Dzisiaj Neapol, z ponad milionową po- pulacją, gwarny i ruchliwy, funk- cjonuje sobie tylko znanym rytmem. Jest wyjątkowy, jak jego dzieje. Gdy wylądujemy na lot-nisku Capodichino, oddalonym zaledwie 7 km od centrum, od razu rzućmy się w wir codzienne-go życia tej metropolii, albowiem dużo wrażeń przed nami.

Spędzając czas w Neapolu, warto poświęcić choć kilka dni na poznanie najważniejszych zabytków. Ich lista jest niezwykle długa. Wy- starczy wspomnieć, że historyczne centrum uważane jest za naj- większe w Europie, liczy 1700 ha powierzchni. O jego wartości świadczy wpis na Liście Świato- wego Dziedzictwa UNESCO. Po- nieważ Neapol związany jest

z morzem, na początek wybierz-my się na promenadę Caracciolo. Ze znajdującego się w pobliżu portu odpływają promy w kie- runku dwóch pereł Zatoki Nea-politańskiej – wysp Ischia i Capri. Wzdłuż Caracciolo ciągnie się rozległy pas ogrodów, zwany Villa Comunale. Obszar ten pow- stał pod koniec XVIII wieku na życzenie króla Ferdynanda IV Bur- bońskiego, który chciał stworzyć zieloną enklawę pod gołym nie- bem dla miejscowej arystokracji. Po wcieleniu Neapolu do Kró- lestwa Włoch, park oddano do dyspozycji wszystkich obywateli. Dodatkową atrakcją, od 1873 roku, jest stacja zoologiczna.

Kolejnym, obowiązkowym punk-tem zwiedzania Neapolu jest wysepka, na której w VI wieku p.n.e. Grecy założyli kolonię zwa-ną Cumea, a z niej wyrosła stolica regionu Kampania. Nie sposób

It’s important to understand the city’s history with its centuries of intertwined cultures in order to begin to comprehend the phe-nomenon that is Naples. Today, Naples, a busy and bustling city, whose population of over one-million people, lives to its own rhythm. It’s as unique as its history. When we land at Capodi-chino Airport, which is only 7 km from the centre, we dive straight in to savour the metropolis’ everyday life. There’s so much to see.

If you're going to spend some time in Naples, it’s worth taking at least a few days to explore the main sights. The list is incredibly long. Suffice to say that the historical centre, covering 1700 ha, is considered to be the largest in Europe. The fact that it’s on the UNESCO World Heritage List bears testimony to this fact.

Since Naples is connected with the sea, let’s start with a stroll down Caracciolo promenade. Ferries depart from the nearby port to two pearls of the Gulf of Naples – Ischia and Capri. The Villa Comunale, stretches along Caracciolo. This vast belt of gardens was developed in the late eighteenth century on the request of King Ferdinand IV of Bourbon, who wanted to create a green enclave in the open air for the local aristocracy. Upon Naples being incorporated into the King-dom of Italy, the park was opened up for all the city’s citizens to enjoy. In 1873, a zoological station was added.

Another must-see when in Na-ples is the island on which, in the 6th century BC, the Greeks estab-lished a colony called Cume. This eventually grew to be the capital of the Campania region.

Piazza del Plebiscito, jeden z największych placów w Neapolu, upamiętnia plebiscyt z 1860 r., na mocy którego stolica Kampanii została włączona do Zjednoczonego Królestwa Włoch

Piazza del Plebiscito, one of the largest squares in Naples, commemorates the referendum in 1860, the result of which saw the capital of Campania join the Kingdom of Italy

8 silesia airport


nie trafić do tego miejsca, gdyż wznosi się tam Castel dell'Ovo (Zamek Jajeczny), połączony z lądem groblą. Ta średniowie- czna budowla, wzniesiona w XII wieku na zlecenie dynastii normańskiej, swój ostateczny wy- gląd uzyskała 300 lat później. Jej nazwa dotyczy legendy o magi- cznym jajku Wergiliusza, które wzmacnia fundamenty warowni. Podobno gdy pęknie, Neapol upadnie. Magnesem jest nie tylko zamek, ale także osada rybacka Borgo Marinari z eleganckimi tawernami i malowniczą scenerią, zachęcającą do spacerów.

Inną, słynną, neapolitańską twier-dzą jest Castel Nuovo (Nowy Za-mek), najbardziej rozpoznawalny symbol miasta. Jego powstanie związane jest z decyzją o prze-niesieniu stolicy Królestwa Sycylii z Palermo do Neapolu, podjętą w XIII wieku przez Karola I Ande-

gaweńskiego. Od tego momentu Castel Nuovo stał się sercem hi-storycznego centrum. Dzisiaj jego potężne mury skrywają skarby kultury materialnej, dostępne dla odwiedzających od poniedziałku do soboty.

Od Piazza del Municipio, przy któ-rym położony jest Nowy Zamek, dzieli nas przysłowiowe kilka kroków do innego, popularnego miejsca w Neapolu, czyli Piazza del Plebiscito. Przy tym najwięk-szym w mieście placu znajdują się dwa godne uwagi zabytki. To przede wszystkim Pałac Królewski (Palazzo Reale), wybudowany na początku XVII wieku, potem wie-lokrotnie modernizowany i rozbu-dowywany. Obecnie rezydencja mieści muzeum, kilka urzędów, Bibliotekę Narodową oraz naj-większą i najstarszą we Włoszech scenę operową – Teatro di San Carlo. Drugim, wartym uwagi

It’s impossible not to find it be-cause it’s where Castel dell’Ovo (Egg Castle) stands, connected to the mainland by a causeway. This medieval building, built in the twelfth century at the request of the Norman dynasty, achieved its final appearance 300 years later. Its name relates to the le- gend of Virgil’s magical egg which strengthens the founda-tions of the fortress. Apparently, when it breaks, Naples will fall. The magnet is not only the castle, but also the fishing village of Borgo Marinari with its elegant taverns and picturesque scenery, inviting you for a stroll.

Another famous, Neapolitan for-tress is Castel Nuovo (New Castle), the city’s most recognisable sym-bol. Its origin is connected with the decision made in the 13th century by Charles I of Anjou, to move the capital of the Kingdom

of Sicily from Palermo to Naples. From that moment Castel Nuovo become the heart of the historic centre. Today, its mighty walls hold treasures of material culture, and it’s accessible to visitors from Monday to Saturday.

From Piazza del Municipio, where Castel Nuovo lies, another popu-lar spot in Naples, the Piazza del Plebiscito, is only a few proverbial steps away. At this, largest square in the city, there are two notable landmarks. First and foremost there’s the Palazzo Reale (Royal Palace), built in the early 17th century, then repeatedly moder-nised and expanded. Currently, it houses a museum, several offices, the National Library, as well as the largest and oldest Italian opera stage – the Teatro di San Carlo. The second landmark worthy of note is St. Francis of Paola church, the patron saint of sailors and

Castel Nuovo – architektoniczny symbol Neapolu, którego budowę rozpoczęto pod koniec XIII wieku, jest rdzeniem największego w Europie historycznego centrum

Castel Nuovo – the architectural symbol of Naples. Construction began towards the end of the 13th century and forms the core of the largest historical city centre in Europe

silesia airport 9

lotnisko | airport

linia lotnicza | airline

częstotliwość lotów flight frequency

długość lotu | flight time

bilety | Tickets

Naples Airport (NAP)

2 loty tygodniowo 2 flights per week

2 h 10 min

www.wizzair.com

obiektem, jest klasycystyczny kościół św. Franciszka z Paoli, pa- trona włoskich marynarzy i Nea- polu. Monumentalna świątynia, wzniesiona na polecenie króla Ferdynanda I Burbona, to per- fekcyjna kopia rzymskiego Pan-teonu.

Jeśli chcemy zobaczyć Neapol z lotu ptaka, nie musimy wynaj-mować awionetki czy śmigłowca. Wystarczy kolejką wjechać na szczyt Vomero, na którym znaj-dują się zamek Sant'Elmo, ukształ-towany z wulkanicznego tufu i opactwo kartuzów (Certosa di San Martino). Początki fortyfikacji datuje się na XIII wiek, a zespół klasztorny, konsekrowany w 1368 roku, po rozbudowach jest dziś jednym z najlepszych przykładów architektury baroku. Zabytki te są jednak swoistym dodatkiem do cudownego wido-ku, który roztacza się ze wzgórza.

W Neapolu cały czas towarzyszyć nam będzie cień potężnego We-zuwiusza. Jedyny czynny wulkan

kontynentalnej Europy, zaliczany do pięciu najbardziej niebezpie- cznych na świecie, swoją brutalną moc okazał w 79 roku, kiedy jego erupcja zniszczyła doszczętnie kil-ka miast, m.in. Pompeje. Zarówno Wezuwiusz, jak i ruiny Pompejów, to największe atrakcje turystycz-ne wokół Neapolu. Żeby poczuć siłę wulkanu, trzeba wybrać się nad krawędź krateru. Widoki i wrażenia są wręcz kosmiczne. Z kolei w Pompejach, po tej wielkiej tragedii sprzed niemal 2000 lat, na skutek ogromnych ilości lawy i popiołu wulkanicz-

Naples. This monumental tem-ple, built by King Ferdinand I of Bourbon is a perfect copy of the Roman Pantheon.

If you want to see Naples from the air, you don’t need to rent a light aircraft or helicopter. Just ride the narrow-gauge railway to the top of Vomero, and the castle of Sant’Elmo made of volcanic tuff and a Carthusian monastery (Certosa di San Martino). The origins of these fortifications date back to the 13th century, and the monastery, consecrated in 1368,

after expansions is today one of the finest examples of Baroque architecture. These objects are, however, only a welcome addi-tion to the spectacular view the hill offers.

While in Naples, we will be ac-companied by the shadow of mighty Mt Vesuvius at all times. The only active volcano in main-land Europe, it is considered to be one of the five most dangerous in the world. It showed its brutal strength in 79 AD, when its erup-tion completely destroyed several cities, including Pompeii. Both Mt Vesuvius and the ruins of Pompeii are, by far, Naples’ most signifi-cant drawcards. To feel the power of the volcano, you need to go to the edge of the crater. The experience and views are cosmic. Pompeii, following this great trag-edy almost 2000 years ago, as a result of the massive amounts of lava and volcanic ash, resulted in well-preserved buildings, objects, and even murals. This lets us see what a medium-sized ancient

Pompeje to miasto-muzeum, położone u stóp Wezuwiusza – największego czynnego wulkanu kontynentalnej Europy. W 79 roku naszej ery jego gigantyczna erupcja sprawiła, że Pompeje pokryła warstwa popiołu wulkanicznego, który zakonserwował dla potomnych budowle, przedmioty, a nawet malowidła ścienne

Pompeii is a city-museum set at the foot of Mt Vesuvius – the largest active volcano in continental Europe. In 79Ad an enormous eruption saw Pompeii covered in a layer of volcanic dust which preserved the buildings, artefacts and even wall murals and frescoes

fot.

isto

ckph

oto.

com

10 silesia airport


REKLAMA

nego, doskonale zachowały się budowle, przedmioty, a nawet malowidła ścienne. Dzięki temu możemy zobaczyć jak wygląda-ło starożytne, rzymskie miasto średniej wielkości i życie jego mieszkańców.

Neapol to nie tylko wrażenia estetyczne dla oczu, ale także smakowe dla naszego podnie-bienia. Właśnie w tym mieście zrodziła się współczesna pizza. W 1889 roku wyciągnął ją z pieca Raffaele Esposito i nazwał imie- niem królowej Małgorzaty Sa-baudzkiej. Prawdziwa, włoska Margherita to cienkie ciasto droż- dżowe, a na nim składniki w bar- wach narodowych, czyli czerwo-ne pomidory, biały, bawoli ser mozzarella (regionalny specjał) i zielone listki bazylii. Najlepsza jest w klasycznej, neapolitańskiej pizzerii, np. Da Michele, L'Arte

della Pizza czy La Caraffa. Oprócz skosztowania popularnego na całym świecie placka, trzeba też napić się sławnego limoncel-lo – nalewki zrobionej na bazie niezwykle aromatycznych cytryn z Capri. Ponadto, jak to we Wło-szech, szlagierem są przepyszne lody i wybitna kawa, podawana na 1001 sposobów.

Kiedyś podróż z Górnego Śląska do Neapolu wiązała się z kilkuna-stogodzinną wyprawą samocho-dem lub lotem z przesiadką. Teraz można dostać się tam bezpośred-nio z Katowice Airport. Nowe po-łączenie z pyrzowickiego lotniska do tego żywiołowego, włoskiego miasta, już 21 maja otwiera linia Wizz Air. Rejsy realizowane będą dwa razy w tygodniu, we wtorki i soboty. Biletu do kupienia na www.wizzair.com Zapraszamy!

Roman city and the life of its inhabitants looked like.

Naples is not only pleasing to the eye, but gives our palate a run for its money. This is the home of modern pizza. In 1889, Raf-faele Esposito pulled it out of the oven and named it after Queen Margherita of Savoy. A real, Italian Margherita is made of thin dough and ingredients the in national colors, namely red tomatoes, white buffalo mozzarella cheese (a regional specialty) and green basil leaves. The best is served at a classic Neapolitan pizzeria, for example, Da Michele, L'Arte della Pizza or La Caraffa. In addition to this dish so popular all over the world, you must also try the famous limoncello – a liqueur made of the aromatic lemons of Capri. On top of that you’ll find delicious ice cream and outstand-

ing coffee served in 1001 ways – like everywhere in Italy.

A trip from Upper Silesia to Naples once meant many hours travel by car or two flights. Now you can get there directly from Katowice Airport. Wizz Air is launching a new route from Ka-towice Airport to the lively, Italian city, on 21 May. Flights will oper-ate twice a week on Tuesdays and Saturdays. Tickets are on sale at www.wizzair.comCheck it out!

Piotr adamczyk

fot.

dubl

inda

ncef

estiv

al.ie

, bjo

rgvi

nmar

knad

.no,

roya

lhig

hlan

dsho

w.o

rg, w

ikip

edia

.org

(fer

nand

o Pa

stor

), ne

apol

is.it

MAJ I CZERWIEC TO W EUROPIE CZAS LICZNYCH FESTIWALI.

WŚRóD WIELU Z NICH WYBRALIŚMY KILKA, NASZYM ZDA-

NIEM GODNYCH POLECENIA. FANI ŚREDNIOWIECZA POWINNI

WYBRAć SIę DO BERGEN, WIELBICIELE MUZYKI DO NEAPOLU,

ZAKOCHANI W TAńCU DO DUBLINA, KIBICE FUTBOLU DO LON-

DYNU, MIŁOŚNICY ZWIERZąT DO EDYNBURGA, A PASJONACI

HISZPAńSKIEJ KULTURY DO ALICANTE. DZIęKI BEZPOŚREDNIM

POŁąCZENIOM Z KATOWICE AIRPORT, DO WSZYSTKICH TYCH

MIAST MOŻEMY DOLECIEć W KILKA GODZIN. ZAPRASZAMY!

MAY AND JUNE ARE A TIME OF MANY FESTIVALS THROUGHOUT

EUROPE . WE’VE CHOSEN TO HIGHLIGHT A FEW WHICH, IN OUR

OPINION, ARE WORTH RECOMMENDING. BERGEN IS THE PLACE TO

BE IF YOU’RE INTO MEDIEVAL TIMES, NAPLES FOR MUSIC LOVERS,

DUBLIN FOR DANCE ENTHUSIASTS, LONDON FOR FOOTBALL FANS,

EDINBURGH FOR ANIMAL LOVERS AND IF YOU’RE INTERESTED IN

SPANISH CULTURE, BOOK YOUR FLIGHTS TO ALICANTE. ALL OF

THESE AMAZING CITIES AND FESTIVALS ARE ONLY ONE SHORT

FLIGHT AWAY FROM KATOWICE AIRPORT. CHECK THEM OUT!

Dublin Dance Festival

The largest event of its kind in Ireland will be held, for the ninth time, from 14–26 May. It will bring together the most outstanding choreographers and dancers from all over the world, presenting their talent, skills and emotions during to huge audiences. For more information visit www.dublindancefestival.ie

Viking Festival in Bergen

If you’re interested in the Middle Ages, and particularly Vikings, then Bergen’s waiting for you from 31 May to 2 June. During Bjørgvin Marknad medieval reenact-ment groups from all over Europe will set up a village showing what living more than 1 000 years ago would have been like. You’ll be able to see the fashions of the day, everyday activities, and the things they made. It’s a history lesson in real life. For more information visit www.bjorgvinmarknad.no

Festiwal Tańca w Dublinie

Największe tego typu wydarzenie w Irlandii po raz dziewiąty odbędzie się w dniach 14–26 maja. Zgromadzi najwybitniejszych choreografów i tancerzy z całego świata, któ-rzy w trakcie występów zaprezentują przed licznie zgromadzoną publicznością swój ta-lent, umiejętności i emocje. Więcej informacji na www.dublindancefestival.ie

Festiwal wikingów w Bergen

Na zainteresowanych średniowieczem, zwłaszcza wikingami, Bergen czeka od 31 maja do 2 czerwca. Podczas Bjørgvin Marknad członkowie grup re- konstrukcyjnych z całej Europy rozstawią wioskę, w której życie toczyć się będzie jak ponad 1000 lat temu. Odtworzą ubiór mieszkańców, ich codzien-ne zajęcia i wytwarzane wtedy produkty. To praw-dziwa lekcja historii. Więcej informacji na www.bjorgvinmarknad.no

Dzieje się w Europie what's on in europe

Finał Ligi Mistrzów w Londynie

Tegoroczny finał najbardziej prestiżowych, europejskich zmagań piłkarskich drużyn klubo-wych będzie miał miejsce 25 maja na Stadionie Wembley w Londynie. Pomimo, że zakup bile-tów na Champions League graniczy z cudem, warto w tym czasie być w Londynie. Między 23 a 26 maja, nie tylko dla fanów futbolu, UEFA przygotowała liczne atrakcje w Parku Olimpij-skim. Więcej informacji na www.uefa.com

Champions League Final in London

This year's final of the most prestigious European football club competition will take place 25 May at Wembley Stadium in London. Although it’s almost impossible to buy tickets for the Cham-pions League, it’s worth being in London at this time. Between 23 and 26 May, UEFA has prepared a plethora of attractions at Olympic Park for eve-ryone, not just football fans. For more information visit www.uefa.com

12 silesia airport

WydARZENIA | eVeNTS

FLIGHTS FROM KATOWICE AIRPORT TO BERGEN, AND NAPLES

ARE OPERATED BY WIZZ AIR, WHEREAS THE FLIGHTS TO ALI-

CANTE, EDINBURGH AND DUBLIN ARE OPERATED BY RYANAIR.

BOTH CARRIERS FLY FROM KATOWICE TO LONDON-STANSTED

AIRPORT WITH RYNAIR AND WIZZ AIR TO LUTON. DETAILED

FLIGHT SCHEDULES AND TICKETS AT wizzair.com and

ryanair.com

REJSY Z KATOWICE AIRPORT DO BERGEN I NEAPOLU OBSŁUGUJE

LINIA LOTNICZA WIZZ AIR, A TRASY DO ALICANTE, EDYNBURGA

I DUBLINA IRLANDZKI RYANAIR. Z OBOMA PRZEWOźNIKAMI

Z PYRZOWIC MOŻEMY POLECIEć DO LONDYNU: Z RYNAIREM NA

LOTNISKO STANSTED, Z WIZZ AIREM NA LUTON. SZCZEGóŁOWE

ROZKŁADY LOTóW I REZERWACJA BILETóW NA wizzair.com

i ryanair.com

Royal Highland Show w Edynburgu

Propozycja trochę nietypowa, ale wbrew pozorom atrakcyjna. W dniach 20–23 czerwca, w Edynburgu, odbędą się największe na Wyspach Brytyjskich targi rolnicze. Ta impreza, mająca swój początek w 1822 roku, ostatnimi laty przyciągnęła ok. 200 tys. gości. Warto ją odwiedzić choćby dla wydarzeń towarzyszących, takich jak konkurs strzyżenia owiec, skoków przez prze-szkody, powożenia, przeciągania liny, tresury psów, sokolnictwa czy podku-wania koni. Więcej informacji na www.royalhighlandshow.org

Ogniska św. Jana w Alicante

To najważniejsze, coroczne święto w Alicante. Od 20 do 29 czerwca mieszkańcy miasta i liczni turyści będą uroczyście obchodzić nadejście lata rozpalając ogniska świętego Jana. W otoczeniu feerii barw, widowisko-wych fajerwerków i przy dźwiękach muzyki tysiące ludzi wychodzą na ulice, by razem cieszyć się czasem ku czci ognia. Głównymi bohaterami są tzw. hogueras, czyli ogromne kukły, wykonane z kartonu i drewna, które palone są w noc świętojańską. Więcej informacji na www.spain.info

Festiwal Rockowy w Neapolu

Tegoroczny Neapolis, jeden z największych włoskich festiwali rockowych, wydarzy się w dniach 14–24 lipca. Impreza odbywa się w pobliżu Teatro di San Carlo. W tym roku wystąpią m.in. Bra-dipos IV, Pino Daniele, Giardini Di Miro, Caperazza, Dinosaur Jr., Patti Smith i A Toys Orchestra. Więcej informacji na www.neapolis.it

Royal Highland Show in Edinburgh

This proposal may seem to be a little unusual but, nonetheless, interesting. Between 20–23 June, Edinburgh, will host the largest agricultural fair in the British Isles. This event, which was first held in 1822, has in recent years attracted around 200 000 guests. It is worth visiting if only for the accom-panying events, such as the sheep shearing competition, show jumping, carriage driving, tug-of-war, dog obsta-cle course, falconry and horse-shoeing. For more information visit www.royalhighlandshow.org

Bonfires of St. John in Alicante

This is the most important public holi-day in Alicante. From 20 to 29 June, the citizens of the city and many tourists will celebrate the coming of summer burning bonfires to St. John. Surround-ed by a fairy-like spectacle of colors, amazing fireworks and accompanied by music, thousands of people will take to the streets to enjoy the time together celebrating the bonfires. The Hogueras, huge puppets or caricatures made of cardboard and wood are burned on the night of St. John. For more information visit www.spain.info

Rock Music Festival in Naples

This year's Neapolis, one of Italy's largest rock festivals, will be held14–24 July. The event takes place near the Teatro di San Carlo. This year the line-up will include Bradipos IV, Pino Daniele, Giardini di Miro, Caperazza, Dinosaur Jr., Patti Smith and A Toys Orchestra. For more information visit www.neapolis.it

silesia airport 13

fot.

isto

ckph

oto.

com

Kreta – dla każdegoCrete – something for everyone

Klimatyczny Port Wenecki w Chanii | Venetian Port in Chania

14 silesia airport

NA WAKACjE | for THe HolIdAyS

WAKACJE POZA GRANICAMI KRAJU, ALE ORGANI-ZOWANE WE WŁASNYM ZAKRESIE, STAJą SIę CORAZ BARDZIEJ POPULARNE. SPRZYJA TEMU ROSNąCA Z ROKU NA ROK OFERTA REGULARNYCH KIERUN-KóW LOTNICZYCH W REJONY, KTóRE IDEALNIE NADAJą SIę DO WYPOCZYNKU. JEDNYM Z NICH JEST TRASA LINII RYANAIR Z KATOWICE AIRPORT DO CHANII NA KRECIE. PIERWSZY REJS ODBYŁ SIę W PIąTEK 26 KWIETNIA. POŁąCZENIE OBSŁUGIWANE JEST RAZ W TYGODNIU.

SELF-ORGANISED HOLIDAYS ABROAD ARE BECO-MING INCREASINGLY POPULAR. HELPING THIS TREND IS THE EVER-EXPANDING LIST OF RELAXING HOLIDAY DESTINATIONS TO WHICH AIRLINES ARE OFFERING REGULAR CONNECTIONS. ONE OF THESE IS RYANAIR’S ROUTE FROM KATOWICE AIRPORT TO CHANIA, CRETE . THE FIRST FLIGHT TO CRETE TOOK OFF ON FRIDAY, APRIL 26, AND THE SERVICE IS OPE-RATED ONCE A WEEK.

silesia airport 15


Korzystając z okazji, przyjrzyjmy się bliżej największej greckiej wyspie i piątej co do wielkości na Morzu Śródziemnym. Kreta jest uniwersalna, odnajdzie się tu każ-dy turysta. Ten, który po prostu chce z lubością wygrzewać się w słońcu, ten, którego pasjonuje starożytność, uwielbia zwiedzać i chłonąć wiedzę na temat odwie-dzanych, historycznych miejsc, jak również spragniony aktywnego urlopu, pełnego ruchu i wysiłku fizycznego.

Kreta to kolebka kultury anty-cznej, której ślady odnajdziemy niemal w każdym jej zakątku. Za- chowały się także świadectwa panowania Wenecjan i Turków. Znakomicie są widoczne w Cha- nii – pięknym, nadmorskim mie- ście, otoczonym wysokimi zbo-czami górskimi, zlokalizowanym w północno-zachodniej części wyspy. Nawiasem mówiąc, to świetna baza wypadowa. Ponad-to, w pobliżu, znajdują się iście rajskie plaże.

Poznajmy Chanię, stolicę Krety w latach 1898–1971. Obowiązko- wym punktem numer jeden jest klimatyczny Port Wenecki, wybu-

Making the most of this opportu-nity, let’s take a closer look at this, the largest Greek island and the fifth largest in the Mediterranean. Crete is universally agreeable and everyone will find something for themselves here. It’s the perfect place for those wanting to do nothing but bask in the sun, for those with passion for antiquity, for those who love to explore and soak up knowledge, for those who enjoy visiting historical sites, as well as those thirsting for an active holiday full of movement and exercise.

Crete is the cradle of ancient culture, traces of which are to be found on virtually every corner. There is also ample evidence of times when the island was ruled by the Venetians and the Turks. This is particularly visible in Chania – a beautiful coastal city, surrounded by high mountain slopes, located in the northwest-ern part of the island. By the way, Chania is a great starting point for exploring the island and is close to incredibly stunning beaches.Let’s get to know a little but about Chania, Crete's capital from 1898–1971. The first must-see on

dowany w XIV wieku, ze stojącą na straży latarnią w kształcie mi- naretu. Kolejnym miejscem, które koniecznie trzeba zobaczyć, powinno być Stare Miasto, czyli ze- spół budowli z epoki weneckiej (XIII–XVII w.) i tureckiej (XVII–XIX w.). Zasmuca jedynie, że starówka została zniszczona podczas bom-bardowań w trakcie II wojny świa-towej, ale odrestaurowana znów zachwyca wąskimi, romantycz-nymi uliczkami. W Chanii polecić należy także spacer po parku miejskim, gdzie spotkać można kreteńskie, dzikie kozy, zwane agrimi lub kri-kri. Warto zajrzeć także do Archiwum Historycz-nego czy licznych muzeów, np. morskiego, wojennego, archeo-logicznego, sztuki bizantyjskiej, folkloru.

Politycznym i kulturowym jądrem wyspy jest Heraklion, położony pośrodku północnej linii brzegowej. Chociaż miasto praktycznie zawsze bywa za-tłoczone i nie brak tu turystów, taka atmosfera ma swój urok. Trzeba je odwiedzić co najmniej z trzech powodów. Na pewno dla szesnastowiecznej, weneckiej twierdzy Rocca al Mare, której

the itinerary is the Venetian Port dating back to the 14th century, guarded by a minaret-shaped lighthouse. Another port of call is the Old Town. The buildings are from the Venetian era (12th – 17th centuries) and the rule of the Ottomans (17th cen-tury). The only sad thing is that the Old Town was destroyed du-ring WWII but has been restored and is an impressive collection of romantic narrow streets. It’s also worth taking a walk through the city park where you may be met by a Cretan wild goat, called Agrimia or Kri-Kri. Explore the Historical Archives and museums covering aspects such as mari-time, archaeology, Byzantine art and folklore.

The political and cultural heart of the island, however, is Heraklion, located in the middle of the northern coastline. The city is almost always crowded and is never lacking in tourists, which actually gives the city its own particular charm. You have to visit it for at least three reasons. One of them is most certainly the sixteenth-century Venetian fortress of Rocca al Mare, whose

Balos to jedna z najpiękniejszych, dzikich plaż na Krecie. Brak jakiejkolwiek infrastruktury (leżaki, prysznice itp.) rekompensuje przepięknymi widokami, ciszą, spokojem i lazurowym odcieniem wody morskiej

Balos is one of the most stunning wild beaches on Crete. The stunning views, peace and quiet and the azure water more than compensates for the lack off any infrastructure (sun beds, showers etc)

16 silesia airport

potężne mury bronią wejścia do portu. Po wtóre, ze względu na Muzeum Archeologiczne. Jego zbiory, drugie pod względem wielkości w Grecji, dokumentują 5500 lat starożytnej historii Krety, ze szczególnym uwzględnieniem cywilizacji minojskiej. Wreszcie dla placu Venizelou, z bogato zdobioną płaskorzeźbami fontan-ną, ufundowaną przez Morosinie-go w 1628 roku. Zaledwie 6 km od Heraklionu znajdują się ruiny słynnego pałacu w Knossos. Któż z nas nie zna mitów o Dedalu i Ikarze, labiryncie Minotaura, wę-drówce Tezeusza z kłębkiem nici Ariadny w dłoniach? Wydarzenia te podobno rozegrały się właśnie w monumentalnej budowli króla Minosa, liczącej w czasach swojej świetności 1400 komnat.

Ci, których podczas wakacji inte-resuje głównie błogie lenistwo, z pewnością zadają sobie pytanie jaki rodzaj plaż oferuje Kreta? Odpowiedź jest prosta i powinna usatysfakcjonować każdego: wszystkie, tzn. piaszczyste, żwiro-we, kamieniste, skalne. Skoncen- trujmy się na preferowanych przez większość. Bezapelacyjnie najładniejszą plażą Krety, poło-

mighty walls defend the entrance to the port. Secondly, the Archa-eological Museum. Its collections, the second largest in Greece, document 5500 years of Crete’s ancient history, with particular emphasis on the Minoan civilisa-tion. Finally, for the Venizelou Square, the fountain sumptuously decorated with reliefs, funded by Morosini in 1628. Just 6 km from Heraklion lie the ruins of the pa-lace in Knossos. Have you heard of the myth of Daedalus and Icarus, the maze of the Minotaur, Theseus journey with a bundle of Ariadne's thread in his hands? These events allegedly all took place within the monumental building belonging to King Mi-nos, which boasted 1400's cham-bers in its heyday.

Those who are mainly interested in holidays of blissful laziness are surely asking themselves what type of beaches will we find on Crete? The answer is simple and should satisfy everyone: all types, ie, sand, gravel, pebble, rock. Let's concentrate on the type pre-ferred by the majority. The most beautiful beach on Crete, is Ela-fonisi, which lies in the south-

żoną w południowo-zachodniej części wyspy, jest Elafonisi. Słynie z drobnego, miękkiego piasku, który mieni się odcieniami różu oraz z błękitnej, niczym nie zmą-conej wody. Kolejnym hitem jest plaża Balos przy Zatoce Piratów, na malowniczym przylądku. Najłatwiej dotrzeć tam statkiem z Kissamos. Po godzinnym rejsie ujrzymy jedno z najpiękniejszych miejsc na Krecie. Jego urodę podkreśla widok rozpościerający się z fortecy na szczycie pobliskiej wyspy Imeri Gramvousa. Bardzo popularna jest również plaża Vai, o niemalże karaibskich pejzażach. Wyróżnia ją gaj palmowy. Oczy-wiście także tu możemy liczyć na złoty piasek i cudownie krystalicz-ną wodę. Na Krecie znajdziemy wiele piaszczystych nabrzeży sprzyjających relaksowi, chociaż-by w Georgioupolis, pomiędzy Chanią a Rethymnonem. Ma 9 km długości i wprost stworzone jest do długich spacerów.

Kreta to nie tylko atrakcyjne za-bytki i białe plaże, lecz w ok. 90% powierzchni także wysokie góry z zapierającymi dech krajobraza-mi, zachęcające do aktywności fizycznej. Ze wschodu na

western part. It is famous for its fine, soft sand that shimmers in shades of pink and blue, not unlike clouded water. Another highlight is Balos Beach at Pirate Bay, along a picturesque head-land. The easiest way to get there is by boat from Kissamos. After an hour’s cruise you'll see one of the most beautiful places on the entire island of Crete. The stun-ning view extending from the fortress at the top of the nearby island Imeri Gramvousa further highlights the headland. Another very popular beach is Vai. With its palm grove, it boasts an almost Caribbean landscape. Of course, here too you can count on gol-den sand and crystalline water. Crete offers many sandy water-fronts inviting relaxation, such as Georgioupolis, between the towns of Chania and Rethymno. It’s 9 km long and is perfect for long walks.

Crete is not only about attractive monuments and white beaches, but 90% of the island is covered by lofty, high mountains with breathtaking scenery, encourag-ing all to enjoy some physical ac-tivity. From east to west run three

Samaria jest najdłuższym suchym wąwozem w Europie. Trasa turystyczna liczy 16 km, a wyprawa kończy się w Ajia Rumeli, nad brzegiem Morza Libijskiego

Samaria is the longst dry gorge in Europe. The tourist trail is 16km long and finishes in Ajia Rumeli, on the Libyan Sea

silesia airport 17

lotnisko | airport

linia lotnicza | airline

częstotliwość lotów flight frequency

długość lotu | flight time

bilety | Tickets

Chania Airport (CHQ)

1 lot tygodniowo 1 flight per week

3 h

www.ryanair.com

zachód przebiegają trzy masywy: Dikti, Idi z najwyższym szczytem wyspy, Psiloritis (2456 m n.p.m.) i Lefka Ori (Białe Góry). Niezapo-mnianym przeżyciem jest wy-prawa przez Samarię, najdłuższy suchy wąwóz Europy. Nie będzie to jednak krótka wycieczka, gdyż trasa turystyczna liczy 16 km. Na-leży się do niej odpowiednio przygotować. Podstawą są buty z grubą podeszwą, nakrycie gło- wy, prowiant i obowiązkowo zaopatrzenie w wodę pitną, którą można uzupełniać ze źródełek w trakcie wędrówki. Zakończenie kilkugodzinnych zmagań z naturą będzie satysfakcjonujące, ale i re-generujące – na wybrzeżu Morza Libijskiego.

W centralnym paśmie górskim Krety możemy eksplorować le-żącą na wysokości 1540 m n.p.m. Jaskinię Idajską. To jedna z dwóch grot Zeusa na wyspie. Trwają spo-ry, czy władca Olimpu tu się uro-dził, czy też tylko wychowywał. Niezależnie jaka jest prawda, nie zmienia faktu, że w jaskini odkry-to wiele przedmiotów kultowych z epoki minojskiej, świadczących o wielkim znaczeniu tego miejsca dla religii antycznej Grecji. Druga z grot, biorąca udział w sporze o Zeusa, to Psychro. Zachwyca urozmaiconymi formami nacie-kowymi. Droga, która do niej pro-wadzi, zaczyna się na położonym 800 m n.p.m. płaskowyżu gór Dikti, Lassithi. Są to jedne z naj- żyźniejszych ziem na Krecie, znakomite także do obrony przed najeźdźcami, bo prowadzi tam tylko osiem łatwych do obrony ścieżek, przebijających się przez strome stoki.

Zabrakłoby stron tego i kolejnych numerów naszego magazynu, żeby opisać wszystkie atrakcje Krety. Z pewnością to miejsce unikatowe, warte odwiedzenia o każdej porze roku. Osoby, które preferują zwiedzanie czy trekking, powinny tam zawitać wiosną albo wczesną jesienią. Wtedy temperatura powietrza jest op-tymalna dla górskich wędrówek

massifs: Dikti, Idi, the highest peak of the island, Psiloritis (2456 m) and Lefka Ori (White Mountains). A trip through the Samaria, the longest dry gorge in Europe is a truly unforgettable experience. It’s worth noting that this is not a short trip. The tourist trail is

czy poszukiwań śladów antycznej przeszłości, nie tylko wyspy. Jeśli nastawiamy się na leżakowanie i korzystanie z uroków Morza Śródziemnego, kreteńskie lato nas nie zawiedzie, a prażące słońce pomoże nabrać energii i zdrowej opalenizny.

16 km long and so you should attempt the walk fully-prepared. Thick-soled shoes are a must as are hats, lunch and water. You can replenish your waterbottles from springs along the way. After several hours traipsing through the gorge, the coast of the Libyan Sea will be both rewarding and refreshing.

You can explore the Idaean Cave in the central mountain range. At 1540 m above sea level, the cave is one of two purportedly related to Zeus. It’s still a bone of contention as to whether the ruler of Mount Olympus was born here or just grew up here. What-ever the truth may be, it does not change the fact that many objects related to Minoan rituals were discovered the cave was discovered, evidence of the great extent to which this place played in ancient Greek religion. The other cave attributed to being the birthplace of Zeus is Psychro Cave, with its stunning stalactite and stalagmite formations. The road that leads to it starts 800 m above sea level at Lassithi on the Dikti Plateau. Apart from having the most fertile soil in all of Crete, the plateau was also excellent de-fense against invaders. The eight tracks through the steep slopes to the top of the plateau were easy to defend.

If we were to describe all the at-tractions Crete offers holidayma-kers, we’d run out of pages in this and subsequent issues of our magazine. Crete really is a unique place, well worth visiting at any time of the year. For those who prefer sightseeing and trekking, spring or early autumn is the perfect time to go when the tem-perature is optimal. If, however, you’re more inclined to relaxing and enjoying the beauty of the Mediterranean, the warm sun-shine of Cretan summer will not disappoint and will help recharge the batteries.

Piotr adamczyk

Typowy dla Krety zabytek architektury sakralnej

A typical example of heritage sacral architecture on Crete

18 silesia airport


Wakacje 2013 z Katowice Airport

Holidays 2013 from Katowice Airport

WAKACJE ZBLIŻAJą SIę CORAZ WIęKSZYMI KROKA-MI. IM MNIEJ ODLEGŁA JEST DATA ICH ROZPOCZę-CIA, TYM BARDZIEJ W KATOWICE AIRPORT ROZ- KRęCA SIę SEZON CZARTEROWY. NA LATO 2013 BIU-RA PODRóŻY I TOUROPERATORZY OFERUJą Z PYRZOWIC AŻ 38 KIERUNKóW.

SUMMER HOLIDAYS ARE APPROACHING AT BREAK-NECK SPEED AND KATOWICE AIRPORT IS RARING TO KICK OFF THE SUMMER CHARTER SEASON. TOUR OPERATORS AND TRAVEL AGENTS ARE OFFERING A MAMMOTH 38 HOLIDAY DESTINATIONS FROM PYRZOWICE FOR THE 2013 SUMMER SEASON.

Kefalonia fot.

isto

ckph

oto.

com

20 silesia airport


silesia airport 21

Jak co roku, Katowice Airport ma najbogatszą spośród wszystkich polskich portów regionalnych siatkę połączeń wakacyjnych. Najwięcej destynacji, aż osiem, jest do Hiszpanii: Barcelona, Fuerteventura, Gran Canaria, Ibiza, Lanzarote, Majorka, Malaga i Teneryfa. Z siedmioma trasami, na drugim miejscu uplasowała się Grecja. Z Katowice Airport będzie można tam polecieć na Kefalonię, Korfu, Rodos, do Salonik, na Za- kynthos, a także do Chanii oraz Heraklionu na Krecie. Jak zawsze atrakcyjna oferta wylotów na wa-kacje dotyczy Egiptu, Turcji i Tu-nezji. W kraju faraonów obejmuje takie kurorty, jak Hurghada, Marsa Alam, Sharm-el Sheikh i Taba. W przypadku Tunezji są to kierunki na Djerbę, do Tunisu, Mo- nastiru i Enfidhy, a dla Turcji – do Antalyi, Bodrum, Dalamanu i Izmi- ru. Po dwie trasy znajdują się w letniej ofercie z wylotem z Py- rzowic do Bułgarii – Varna i Bur-gas, na Cypr – Ercan i Pafos, do Portugalii – Faro i Madera oraz do Włoch – Olbia i Lamezia Terme. Ponadto, w sezonie czarterowym 2013, będzie można polecieć do Izraela przez Tel Awiw, na Krym przez Symferopol, a do Maroka przez Agadir.

W tegorocznym pakiecie wylo- tów wakacyjnych z Katowice Airport znajduje się kilka nowych tras. Są nimi Kefalonia, Lamezia Terme i Olbia. Przyjrzyjmy się im bliżej:

KefaloniaGrecja od lat jest jednym z ulu-bionych kierunków letnich wo- jaży z Katowice Airport. W tym sezonie oferta biur podróży i touroperatorów została posze-rzona o Kefalonię, największą spośród Wysp Jońskich, położoną w Zatoce Patraskiej. Miejsce to zachwyca krajobrazami. Z jednej strony góry, z drugiej białe jak kość słoniowa klify, a przy nich – co najważniejsze dla każdego, kto pragnie wypocząć – cudne plaże i lazurowe morze. Spędzając wakacje na Kefalonii, warto wy- Tropea, jedno z najpiękniejszych miasteczek Kalabrii, swoją sławę zawdzięcza położeniu na klifie

fot.

isto

ckph

oto.

com

22 silesia airport


Tropea’s famed setting right on a cliff makes it one of the most picturesque towns in Calabria

As every year, Katowice Airport is offering the largest network of holiday destinations of all of Poland’s regional airports. The most destinations on offer, eight all together, are to Spain: Barcelona, Fuerteventura, Gran Canaria, Ibiza, Lanzarote, Majorca, Malaga and Tenerife. With seven routes, second place goes to Greece. You’ll be able to fly from Katowice Airport to Kefalonia, Corfu, Rhodes, Thessaloniki, Zakynthos, as well as to Chania and Heraklion in Crete. As always, Katowice Airport has great offers for holidays to Egypt, Turkey and Tunisia. And Pyrzowice is offering two destinations each to Bulgaria – Varna and Burgas, Cyprus – Ercan and Paphos, Portugal – Faro and Madera, and Italy – Olbia and Lamezia Terme. On top of that, the 2013 charter season is offe-ring holidaymakers the chance to fly to Israel (Telaviv), the Crimean Peninsula (Symferopol) and Mo-rocco (Agadir).

This year's package holidays with departures from Katowice Airport includes several new routes. These are: Kefalonia, Lamezia Terme and Olbia. Let's take a closer look at them!

KefaloniaGreece has long been one of the most favorite holiday destinations for people flying from Katowice Airport. This season the offer of travel agents and tour operators has been extended to include Kefalonia, the largest of the Io-nian Islands. Located in the Gulf of Patras, you’ll marvel the breath-taking scenery. Mountains on one side, ivory-white cliffs and, what makes it such a wonderful place to relax – amazing beaches and sparkling sea. If you’re spending holidays in Kefalonia, you can rent a car and explore the small island. Visit the charming towns where you can spend a pleasant even-ing in a local tavern and explore villages where life flows at a slow and less-stressful pace. The best resorts for family vacations are

located in the southern par of the island – particularly Lassi and Skala with their sandy beaches. In the north there are picturesque villages worth visiting, such as Assos and Fiskardo. Surrounded by stunning landscapes of rocky cliffs and quiet bays, they provide perfect hideaways for those who want to get away from the crowds. Must sees? The most beautiful beach on the island of Myrtos, the Melissani and Droga-rati caves, St. George’s Castle and St Gerasimos’ Monastery. Holidays to Kefalonia are offered by Itaka and Grecos Holiday – with de-partures from Katowice Airport. Flights will operate once a week from 10 June to 23 September.

Lamezia TermeThe airport in Lamezia Terme is the gateway to Calabria and is a new charter destination from Katowice Airport. This region of Italy, located “on the tip of the Italian boot,” is often called the Terra da Scoprire, the land to be discovered. It tempts holidayma-kers with its beautiful beaches, blue sea and delicious, spicy regional cuisine. As the name suggests, it is worth visiting Calabria to discover a little bit of this place for ourselves. Highly recommended is a trip to Locri on the Ionian Sea, which was an important powerbase in the Hel-lenistic period. Equally interesting is a visit to Gerace, called the holy city, due to its incredible number of churches. Here you can still feel the atmosphere of medieval times strolling through the nar-row streets of the old town and the well-preserved ruins of a castle on top of rocky hill. You won’t be able to miss the Norman cathedral and the Byz-antine church of San Giovanello. Two towns that you really need to visit if you’re in Calabria is Tropea and Pizzo. The first is considered to be the pearl of the Mediter-ranean, mainly due its stunning setting on a cliff and interesting monuments, such as the Church on the Island – Santa Maria

silesia airport 23

pożyczyć samochód i zwiedzić tę niewielką wyspę. Po drodze spotkamy urokliwe miasteczka, w których można miło spędzić wieczór w tawernie oraz wioski, gdzie życie biegnie niespiesznie i bezstresowo. Najlepsze kurorty na rodzinny urlop są zlokalizowa-ne w południowej części. To Lassi i Skala, z piaszczystymi nabrzeża- mi. Na północy znajdziemy ma- lownicze miejscowości, jak Assos czy Fiskardo. Położone w otoczeniu niezwykłych pejzaży, tworzo-nych przez skaliste klify i ciche za-toki, stanowią doskonałą enklawę dla pragnących uciec od tłumów. Obowiązkowe miejsca do zoba-czenia? Najpiękniejsza na wyspie plaża Myrtos, jaskinie Melissani i Drogarati, zamek św. Jerzego i monastyr św. Gerasimosa. Orga-nizatorem wylotów wakacyjnych z Katowice Airport na Kefalonię są biura podróży Itaka i Grecos Holiday. Rejsy realizowane będą raz w tygodniu od 10 czerwca do 23 września.

Lamezia TermeLotnisko w Lamezia Terme to brama do Kalabrii, nowego kie-runku czarterowego z Katowice Airport. Ten region Italii, położony na czubku włoskiego „buta”,

często nazywany jest Terra da Scoprire, czyli Krainą do Odkrycia. Kusi pięknymi plażami, błękitnym morzem i wyśmienitymi, pikan-tnymi przysmakami regionalnej kuchni. Zgodnie z nazwą, warto go choć trochę odkryć odwie-dzając wyjątkowe miejsca. Godna polecenia jest wycieczka do Locri nad Morzem Jońskim, które było potęgą w okresie helleni-stycznym. Równie interesująca będzie wizyta w Gerace, zwanym „świętym miastem” z uwagi na niespotykaną ilość kościołów. Tu znakomicie możemy odczuć kli- mat średniowiecza spacerując po wąskich uliczkach doskonale za- chowanej starówki czy wśród ruin zamku, na szczycie skalnego wzgórza. Uwagę zwraca normań-ska katedra i bizantyjski kościółek San Giovanello. Na celownik, podczas pobytu w Kalabrii, trzeba wziąć także dwa miasteczka: Tro- pea i Pizzo. Pierwsze uważane jest za perłę Morza Śródziemnego, głównie dzięki przepięknemu po- łożeniu na klifie i ciekawym zabyt- kom, jak np. Kościół na Wyspie – Santa Maria dell’Isola. Z kolei Pizzo to przede wszystkim zamek wzniesiony w 1486 r. Jest mocno związany z historią Europy, po-nieważ właśnie w nim rozstrze-

Różowa plaża w Parku Narodowym Archipelagu La Maddalena, u wybrzeży Sardynii | Pink beach in the La Maddalena Archipelago National Park, coastal Sardinia

Archipelag La Maddalena | La Maddalena Archipelago

fot.

isto

ckph

oto.

com

24 silesia airport


REKLAMA

lano napoleońskiego generała Joachima Murata. Organizatorem wylotów na wakacje z Katowi-ce Airport do Kalabrii są biura podróży Itaka i Orka Travel. Rejsy odbywać się będą raz w tygodniu od 1 czerwca do 22 września.

OlbiaDruga z włoskich nowości, Olbia, to miasto położone na Sardynii – największej po Sycylii wyspie Morza Śródziemnego, którą wy-różnia ponad 1800 km niezwykle urozmaiconego wybrzeża. Urwi-ste skały, bajkowe zatoki i zadzi- wiająco czysta woda przy piasz-czystych, białych plażach są nie- wątpliwie magnetycznymi wa- lorami. Korzystając z uroków wypoczynku, proponujemy zago-spodarować czas na poznanie tego pięknego rejonu. Na po- czątek Orgosolo. W miasteczku z pewnością każdego zachwy-

dell'Isola. Pizzo, on the other hand, is a castle built in 1486. It played an important part in European history as it was here that the Napoleonic general, Joachim Murat, was shot. Both Itaka and Orka Travel offer holi-days in Calabria with flights from Katowice Airport. Flights will be operated once a week from 1 June to 22 September.

OlbiaThe other new Italian destina-tion, Olbia, is a town in Sardinia – after Sicily, the largest island on the Mediterranean, featuring more than 1800 km of amazingly diverse coastline. Rugged cliffs, stunning bays and crystal-clear water with white sandy beaches attract holidaymakers here like a magnet. While enjoying the island charm to relax, it’s worth spending a bit of time exploring

cą zdobione ekstrawaganckimi muralami domy. To też świetna okazja, aby w lokalnym sklepie zaopatrzyć się w oryginalną pa- miątkę, czyli sardyński kaszkiet (bonete), typowe nakrycie głowy miejscowych mężczyzn. Nie po- mińmy Cala Luna, gdzie z po-tężnych skał będziemy mogli rozkoszować się widokiem plaży w kształcie półksiężyca. Warto też wybrać się na wycieczkę de-dykowaną Parkowi Narodowemu Archipelagu La Maddalena. W trakcie rejsu można podziwiać wyjątkowy, różowy piasek, egzo- tyczną roślinność śródziemno-morską i niesamowity, intensyw-nie szmaragdowy kolor morza. Organizatorem wylotów na wakacje z Katowice Airport do Olbii na Sardynii jest biuro podróży Itaka. Rejsy odbywać się będą raz w tygodniu od 23 czerwca do 29 września.

this beautiful region. Let’s start with Orgosolo where the extra-vagant murals decorating the houses are absolutely incredible and truly a sight to behold. It's also a great place to buy some souvenirs – particularly a Sardi-nian cap (bonete) that so many local men wear. Cala Luna is an-other place that can’t be missed. Enjoy the views of the crescent-shaped beach from the enor-mous rocks. It’s definitely worth taking a trip to the Archipelago of La Maddalena National Park. Du-ring the cruise you can enjoy the unique, pink sand, exotic Medite-rranean vegetation and the ama-zing, intense emerald color of the sea. Holidays to Olbia in Sardinia are offered by Itaka. Flights will be operated once a week from 23 June to 29 September.

Piotr adamczyk

fot.

Piot

r Win

kler

(2),

Piot

r Ada

mcz

yk

Wśród fanów lotnictwa są tacy, którzy szczególnie upodobali sobie maszyny cywilne, lecz nie brakuje też entuzjastów, których o szybsze bicie serca przyprawiają wojskowe statki powietrzne. Na- turalnie są również spotterzy ży- wiący taką samą pasję do wszel-kich typów samolotów, począwszy od niewielkich, potocznie zwanych awionetkami, a skończywszy na bombowcach czy potężnych transportowcach. W pyrzowickim, międzynarodowym porcie, obec-nie funkcjonującym tylko jako lotnisko cywilne, każdy znajdzie coś dla siebie, a fani militarnych ma-szyn nie będą narzekać.

władze. W 1951 roku jego nie-miecką nazwę przekształcono na „Mierzęcice” i zbazowano tu 39 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Kraju. W Mie-rzęcicach stacjonowały głównie maszyny typu MIG-21 oraz TS-11 Iskra. Od 1966 roku lotnisko obsłu-giwało także ruch cywilny, a trzy lata później oddano do użytku pierwszy terminal pasażerski. W 1987 roku 39 PLM został rozwią-zany i utworzono 1 Batalion Zabez-pieczenia Lotniska oraz 51 Polowe Warsztaty Lotnicze. Na początku 1989 roku z wrocławskiego 11 PLM wydzielono 2 Eskadrę Lotnictwa Myśliwskiego, która przez kolejne

Katowice Airport, aż do lat dzie-więćdziesiątych XX wieku, było obiektem wojskowym, warto więc cofnąć się trochę w czasie.

Lotnisko powstało w 1940 roku decyzją hitlerowskich władz oku- pacyjnych, z zamiarem stworze-nia bazy przeładunkowej oraz doświadczalnej dla Luftwaffe. Wybudowane na granicy Zendka, Pyrzowic i Ożarowic, nazwane zo-stało „Udetfeld”, na cześć generała Ernsta Udeta – pilota z czasów I wojny światowej. Po zakończeniu II wojny światowej zarządzane było przez Armię Czerwoną, a później rozbudowywane przez polskie

10 lat stacjonowała jeszcze w naszym porcie. Historia Międzynaro- dowego Portu Lotniczego Katowi-ce jako stricte wojskowego kończy się 1 maja 1994 roku, kiedy admi-nistrowanie przekazano spółce zarządzającej nim do dziś – Górno-śląskiemu Towarzystwu Lotnicze-mu SA. Ostatni wojskowy samolot, MIG-21MF, odleciał z Pyrzowic do bazy w Łasku w maju 1999 roku.

Choć katowicki port jest teraz lot-niskiem cywilnym, pasjonaci ma-szyn wojskowych mieli w ostatnich latach wiele okazji do obserwacji i uwiecznienia różnych, ciekawych, militarnych egzemplarzy. Już czte-

Katowice Airport na wojskowo

Katowice Airport “military style”

Potężny, transportowy Lockheed C-130 Hercules narobił sporo hałasu podczas swego startu z Pyrzowic

The enormous Lockheed C-130 Hercules freighter made an incredible amount of noise at take off from Pyrzowice

26 silesia airport

OKIEM SPOTTERA | A SPoTTer'S PerSPeCTIVe

rokrotnie gościliśmy samoloty bo- jowe z Francji, a istnieje szansa, że w przyszłości również nadarzy się taka okazja. Mowa o narodowej, francuskiej grupie akrobatycznej Patrouille de France, która w 2007 i 2009 roku nad Katowice Airport wykonała swoimi Alpha Jetami niewielki pokaz z kolorowymi smugami, wprawiając w osłupienie obserwatorów wydarzenia. Jeszcze większe zdziwienie spowodowały eskortujące grupę akrobatyczną myśliwce Dassault Mirage F1, a także jedne z najnowocześniej-szych maszyn bojowych Dassault Rafale. Nie zabrakło też transpor-towców: Transalla C-160 oraz po-

co miłośnicy wojskowych wrażeń lubią najbardziej. W 2012 roku, rów-nież w drodze do Moskwy, zatrzy-mały się całkiem niespodziewanie zabytkowe maszyny z II wojny światowej, popularnie zwane war- birdami. Widok takich samolotów, które wówczas zaparkowały na trzeciej płycie postojowej, był niesamowity i pozwolił otrzeć się o historię. Ten wyjątkowy zespół stanowiły: Jakowlew Jak 9-U-M, Grumman TBM-3R Avenger, F4U-4 Corsair oraz B-25J Mitchell w pięk-nym malowaniu Red Bulla.

W ostatnim czasie coraz częściej nad drogą startową pyrzowickiego

tężnego Herculesa, którego cztery turbośmigłowe silniki chwilowo zagłuszyły okolice lotniska. Powo-dem wizyty tak wielu militarnych samolotów jednocześnie była ko-nieczność napełnienia zbiorników paliwa w drodze na moskiewskie pokazy lotnicze. W 2011 i 2012 roku, z tego samego powodu, Francu-skie Siły Powietrzne (Armée de l’Air) ponownie „zaatakowały” Górny Śląsk, lądując tym razem w składzie dwóch myśliwców Rafale, w asy-ście samolotów transportowych CASA. Jednak niezapomnianym zostanie jak efektownie startowa-ły, bowiem na pełnej mocy i tzw. dopalaczach, a więc to było coś,

portu pojawiają się polskie Jastrzę-bie, czyli oczywiście F-16 Fighting Falcon. Niestety są praktycznie nieuchwytne dla aparatów śląskich spotterów. Co więcej, pracownicy lotniska, a także wieża kontroli lotów Katowice Airport, dowiadują się o takich wizytach na kilkanaście minut przed planowanym przelo-tem. Miejmy nadzieję, że te oraz inne, niezwykłe, wojskowe statki powietrzne będą regularnie gościły nad naszym lotniskiem, oczywiście wyłącznie w charakte-rze ćwiczebnym.

jeden z najnowocześniejszych myśliwców, dassault Rafale, w Katowice Airport uzupełnił zbiorniki paliwa i ruszył w dalszą drogę

One of the most modern fighter planes, dassault Rafale, refuelled at Katowice Airport and then continued on its journey

Szybki i niemalże nieuchwytny dla spotterów polski jastrząb, czyli Lockheed Martin f-16 fighting falcon

The Lockheed Martin f-16 fighting falcon is fast and is almost impossible for spotters to photograph in action

silesia airport 27

Among fans of aviation, there are those who are particularly fond of civil aircraft, but there are also enthusiasts whose hearts skip a beat at the sight of military aircraft. Of course, there are also spotters who harbour a passion for all types of aircraft, ranging from small, light aircraft, right through to bombers and powerful transport planes. At Katowice Airport in Pyrzowice, cur-rently functioning only as a civil air-port, everyone can find something for themselves, and fans of military aircraft can’t complain.

Until the 1990s, Katowice Airport was a military facility, so it’s worth going a little bit back in time. The airport was established in 1940 – a decision of the Nazi occupying authorities, with the intention of turning it into a transhipment and experimental base for the Luftwaffe. Built on the border of Zendka, Pyrzowice and Ożarowice, the airport was called “Udetfeld”, in honour of General Ernst Udet – a First World War pilot. After the Second World War, the airport was managed by the Red Army, and was later expanded by Polish authorities. In 1951, the German

Four combat aircraft from France have already visited and there is a chance that we will again be given the opportunity in the future. We’re talking about the French na-tional acrobatic troupe, Patrouille de France, who stunned observers when their Alpha Jets performed a small show with colourful smoke-streaks at Katowice Airport in 2007 and 2009. The Dassault Mirage F1 fighter jets escorting the acro-batic troupe were an even greater surprise, as were the Dassault Rafale aircraft – amongst the most advanced war aircraft. The airport also hosted Transall C-160 transport aircraft and the mighty Hercules, whose four turboprop engines drowned out the area around the airport. The reason why so many military aircraft visited the airport at the same time was the need to refuel on the way to the Moscow Air Show. In 2011 and 2012, for the same reason, the French Air Force (Armée de l'Air) again “at-tacked” Upper Silesia, with two Rafale fighters, assisted by a CASA transport aircraft landing this time. However, what is most memorable is how effectively these aircraft took off – full power thrust and

name was changed to “Mierzęcice” and was home to the 39th Regi- ment of the Air and Air Defense Forces (PLM). Mierzęcice Airport mainly stationed MIG-21 and TS-11 Iskra aircraft. In 1966, the airport also began handling civil aircraft operations, and three years later the first passenger terminal was opened. In 1987, the 39th PLM was dissolved and the 1st Airport Secu-rity Battalion and 51st Filed Avia-tion Workshops were formed. At the beginning 1989, the 2nd Figh-ter Squadron was extracted from the 11th PLM from Wroclaw and for the next 10 years was stationed at our airport. Katowice Airport’s strictly military history ended May 1, 1994, when its administra-tion was handed over to the com-pany still managing it today – the Upper Silesian Aviation Group. The last military aircraft, a MiG-21MF, took off from Katowice to the base in Łaski, in May 1999.

Although the port in Katowice is now a civil airport, military aircraft enthusiasts have in recent years had many opportunities to ob-serve and photograph many diffe-rent and interesting, military craft.

afterburners – something that the fans of military aircraft enjoy most of all. In 2012, vintage World War II machines, commonly referred to as Warbirds, unexpectedly stopped at Katowice Airport, also on the way to Moscow. The view of these aircraft, parked on the third apron was amazing and let enthusiasts to get close to a piece of history. This unique team was made up of: a Yakovlev Yak 9-UM, Grumman TBM-3R Avenger, F4U-4 Corsair and a B-25J Mitchell in stunning Red Bull colours.

In recent years, more and more Po-lish “Hawks” are appearing on the runway Katowice Airport, of course this refers to the F-16 Fighting Falcon. Sadly, these are almost im-possible to capture on the cameras of Silesian spotters. In addition, airport staff and the air traffic con-trol tower at Katowice Airport, only become aware of such visits for a few minutes before they fly over. Let's us hope that these and other unusual military aircraft become regular visitors to our airport, of course, only for training purposes.

Piotr Winkler

B-25j Mitchell, zabytkowy, amerykański bombowiec z okresu II wojny światowej, był nie lada gratką dla fanów lotnictwa w Pyrzowicach

B-25j Mitchell, a vintage American WWII bomber was a real treat for fans at Pyrzowice

fot.

Piot

r Ada

mcz

yk

28 silesia airport

OKIEM SPOTTERA | A SPoTTer'S PerSPeCTIVe

W Katowice Airport trwa najwięk-sza w historii lotniska inwestycja, czyli budowa nowej drogi startowej. To jedno z dwóch zadań, wchodzących w skład projektu „Port Lotniczy w Katowicach – roz-budowa i modernizacja infrastruk-tury lotniskowej i portowej”. Dru-gim jest rozbudowa płyty postojowej statków powietrznych oraz modernizacja dróg kołowania E1, E2 i D, która rozpoczęła się w czerwcu 2011 roku. Kosztem 81 mln zł brutto pojawi się 149 tys. m2 nowej nawierzchni lotniskowej. Prace budowlane prowa-dzi polski oddział niemieckiej firmy Max Bögl. W ramach robót powsta-nie nowa płyta postojowa o powierzchni 110 tys. m2, z piętnasto-ma stanowiskami dla maksymalnie 13 dużych, średniodystansowych samolotów komunikacyjnych. Wykonana płaszczyzna będzie wyposażona w infrastrukturę zapewniającą wprowadzenie

w przyszłości systemu CAT II ope-racji lotniczych, który pozwoli na przyjmowanie statków powietrz-nych przy widzialności nie mniej-szej niż 350 metrów i podstawie chmur nie niższej niż 30 metrów. Ponadto, w ramach umowy, roz- budowane zostaną trzy drogi ko- łowania (E1, E2 i D), co umożliwi korzystanie z nich przez maszyny wielkości Boeinga 747 „Jumbo Jet”. W tym przypadku łącznie powsta-nie 39,2 tys. m2 nowej nawierzchni lotniskowej. Prace, związane z reali- zacją tego zadania, zaawansowane są w ok. 95%. Całość nowej infra-struktury zostanie oddana do użyt-ku operacyjnego w lipcu br.

Drugie, najważniejsze przedsię-wzięcie, czyli budowa nowej drogi startowej, znajduje się w początko-wej fazie robót. Zgodnie z umową wykonawca, firma Budimex SA, inwestycję ma zakończyć we wrześniu 2014 roku. Operacyjne

oddanie do użytku planowane jest na wiosnę 2015 roku. Nowa droga startowa Katowice Airport będzie miała 3200 metrów dłu-gości i 45 metrów szerokości, ale projekt przewiduje możliwość jej przedłużenia w przyszłości do 3600 metrów. Zostanie wyposażo- na w radiowy system nawigacyjny wspomagający lądowanie w wa-runkach ograniczonej widzialności i niskiego zachmurzenia, w skrócie ILS (Instrument Landing System). Co ważne, będzie to ILS kategorii II (obecnie śląskie lotnisko dysponuje kategorią I). Dzięki temu systemowi samoloty będą mogły lądować w Pyrzowicach przy gorszych wa- runkach atmosferycznych niż obecnie, tj. widzialności wzdłuż drogi startowej nie mniejszej niż 300 me- trów i wysokości decyzji – momen-cie, w którym piloci mają kontakt wzrokowy z powierzchnią terenu lub świetlnymi pomocami nawiga-cyjnymi – minimum 30 metrów.

Projekt rozbudowy oraz moderni-zacji lotniska w Pyrzowicach reali-zowany jest przy wsparciu środków unijnych i współfinansowany z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infra-struktura i Środowisko (POIiŚ). Wartość dofinansowania wyniesie prawie 50% kosztów kwalifikowa-nych. Program Operacyjny Infra-struktura i Środowisko obejmuje inwestycje prowadzone w najważ-niejszych sektorach gospodarki, o kluczowym znaczeniu dla roz-woju Polski. Inwestycje infrastruk-turalne z Funduszy Europejskich w ramach POIiŚ przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności go-spodarczej oraz społecznej Polski i jej regionów, a także podniosą atrakcyjność życia i pracy miesz-kańców tych obszarów, na których realizowane są projekty POIiŚ.

Piotr adamczyk

Czas wielkich inwestycji

A time of huge investments

fot.

Piot

r Ada

mcz

yk

INWESTyCjE | INVeSTmeNTS

30 silesia airport

The largest investment project in the history of Katowice Airport is currently in the process of being realised. The construction of a new runway is one of the two tasks as part of the “Katowice Airport – de-velopment and modernisation of the port and airport.” The second is the expansion of the apron and modernisation of taxiways E1, E2 and D. This part of the project was begun in June 2011. At a cost of 81 million PLN, Katowice Airport will gain 149 thousand m2 of new surfaces airside. Construction work is being managed by the Polish branch of German company, Max Bögl.

The project will ultimately include a new apron area of 110 thou-sand m2, with fifteen stations for up to 13 large, medium-range transport aircraft. The apron will be equipped with infrastructure allowing for the introduction of a

CAT II system in the future. This will mean the airport will be able to receive aircraft when visibility will be not less than 350m and with a cloud base of not less than 30m. In addition, three taxiways (E1, E2, and D) will be expanded under the agreement. This will ensure that aircraft the size of a Boeing 747 “Jumbo Jet” will be able to use them. This particular investment will result in a total of 39.2 thou-sand m2 of new airport surfaces. The work associated with this task is currently at 95% completion and will be operational in July this year.

The part of the project relating to the construction of the new runway is in its initial phase. Under the agreement, the contractor, Budimex SA, will have the new runway completed by September 2014. It is planned that the runway will be operational by spring 2015. The new runway at Katowice Air-

port will be 3 200 metres long and 45 meters wide, but the project allows for the possibility to extend it to 3 600 m in the future. It will be equipped with a radio navigation system to assist landing in poor visibility and low cloud cover – ILS (Instrument Landing System). What is important, is that it will be a Ca-tegory II ILS (Katowice Airport cur-rently has a category I). This system will be able to help land planes in Pyrzowice in worse weather conditions than is possible today, ie visibility along the runway of 300 meters and a decision height – the time the pilots have visual contact with the ground surface or light navigation aids – a minimum of 30 meters.

The expansion and modernisa-tion of Katowice Airport project is being realised with the support of EU funds and co-financed by the Cohesion Fund under the Opera-

tional Programme Infrastructure and Environment (OPIE). The fund will subsidise almost 50% of eligi- ble costs. The Operational Pro-gramme Infrastructure and Envi-ronment includes investments in key sectors of the economy, of vital importance for Poland’s develop-ment. The investment of European Funds into infrastructure as part of the OPIE will contribute to the improvement of economic and social competitiveness in Poland and its regions, as well as making the idea of living and working areas where OPIE projects are be-ing realised, more attractive for people.

silesia airport 31

Piotr Adamczyk: Na początku naszej rozmowy chciałbym zapytać o genezę powstania Fundacji ISKIERKA. Co było impulsem do jej założenia?

Jolanta Czernicka-Siwecka: Iskier-ką, która rozpaliła chęć działania, były moje osobiste doświadcze-nia. Ponad 8 lat temu u mojego syna rozpoznano ostrą białaczkę szpikową. Rozpoczęło się leczenie na oddziale onkologii dziecięcej.

W jego trakcie zauważyłam, że życie biegnie tam swoim, ustalonym rytmem. Do południa trwają badania małych i nieco większych pacjentów. Wszystko zmienia się po południu, kiedy tak naprawdę nic się nie dzieje. Rodzice wprawdzie odreagowują, omawiają wyniki badań, ale mali pacjenci się nudzą. Bazując na swoich własnych doświadcze-niach z okresu leczenia mojego syna, postanowiłam w jakiś spo-

Piotr Adamczyk: To start off with, I’d like to ask you how the ISKIERKA Foundation came about. What was the catalyst that ‘sparked’ the foundation?

Jolanta Czernicka-Siwecka: The spark that motivated me to act was my own personal experience. More than eight years ago my son was diagnosed with acute myeloid leukemia and began treatment at the pediatric onco-

logy ward. After a while, I noticed that there’s a set rhythm to life on a ward like this one. Mornings are for tests and consultations for the small and not-so-small pa-tients. Everything changes in the afternoons when, in actual fact, nothing happens at all. Parents de-stress and discuss test results, but the young patients are bored. So, based on my own experience of when my son was being treated, I decided to

Pasja życia z IskierkąPassion for life with Iskierka

ZAPRASZAMY DO LEKTURY PIERWSZEJ CZęŚCI WY-

WIADU Z JOLANTą CZERNICKą-SIWECKą, PREZESEM

FUNDACJI ISKIERKA, ZAJMUJąCEJ SIę DZIEćMI

I MŁODZIEŻą CHORYMI NA RAKA.

WE’D LIKE TO INVITE YOU TO READ THE FIRST PART OF AN

INTERVIEW WITH JOLANTA CZERNICKA-SIWECKą, PRESIDENT

OF THE ISKIERKA (SPARK - ENG.) FOUNDATION, WHICH

WORKS WITH CHILDREN AND YOUNG PEOPLE WITH CANCER.

fot.

arch

iwum

fun

dacj

i ISK

IERK

A

32 silesia airport

WyWIAd | INTerVIew

sób wypełnić te nudne, szpitalne popołudnia.

Co to były za doświadczenia?

Dzieci uwielbiają się bawić i ko- chają metafory. Opierając się na swojej wiedzy i doświadczeniu zawodowym (jestem trenerem i coachem), postanowiłam właś-nie za pomocą zabawy i metafor pomóc synowi zrozumieć choro-bę i oswoić go z wydarzeniami, które są z nią związane. Wiadomo, że w momencie, kiedy pojawia się choroba dziecka, całe życie rodziny zostaje podporządko-

wane walce z nią. Zauważyliśmy, że oswajanie dziecka z chorobą poprzez zabawę i różne formy aktywności bardzo mu pomagają. Chociażby w obszarze komuniko- wania się z nami, które na począt-ku było dla niego trudne. Przykła-dowo, określenie tego „jak bardzo mnie boli” jest dla dziecka niezwykle kłopotliwe. Naszemu synowi pomogliśmy określać po- ziom bólu za pomocą kolorów, np. czarny to ból nie do wytrzy-

mania, a biały to taki, którego praktycznie nie ma. Ogromnym problem dla dzieci jest zrozumieć tę chorobę i wszystko, co jest z nią związane. Ja starałam się chorobę wytłumaczyć mu obra- zem. Rysowałam mu białe i czerwone krwinki i pokazywałam, że te białe niszczą czerwone, dlatego my potrzebujemy bardzo dużo tych drugich. W trakcie wal-ki z chorobą łapaliśmy każdy mo-ment, żeby go wzmocnić, robiąc różne rzeczy. W tamtym czasie mój syn miał ogromną potrzebę chodzenia po górach i gdy tylko była taka możliwość, w te góry go

zabieraliśmy. Z czasem rodziców innych chorych dzieci udało mi się zarazić ideą, która wyznaje, że bardzo traumatyczne przeży-cie, jakim jest choroba dziecka, można zamienić na pozytywne działanie. Te wszystkie doświad-czenia przeniosłam na pole dzia-łania Fundacji.

Jaka jest misja i cele działania Fundacji? W jakim przedziale wiekowym są dzieci, który-

somehow fill those boring hospi-tal afternoons.

What were your experiences?

Children love to play and love metaphors. Using my knowledge and experience (I’m a trainer and coach), I decided to help my son understand the disease and all that was happening around him with games and metaphors. It’s a well-known fact that when a child is sick, the whole family’s life revolves around the child to help them fight the disease. We noticed that familiarising children

with the disease using games and different kinds of activities really helped them. Even in terms of communicating and sharing with us, which was a bit difficult for him at first. For example, being able to verbalise ”how much it’s hurting me” can be extremely confusing for a child. We helped our son determine his level of pain using colours, such as black for unbearable pain, and white for a pain that was almost non-

existent. It’s really hard for chil-dren to understand the disease and everything that is connected with it. I tried to explain the disease to him using pictures. I drew him white and red blood cells and showed him that the white ones destroy the red ones, so we need a lot more of the lat-ter. We made the most of every moment and did everything we could to keep his strength up during the fight against the disease. During that time, my son had a great need to walk in the mountains, and so as often as we possibly could, we went to the

mountains. Over time, I managed to convince other parents of sick children that the traumatic expe-rience can be turned around into positive action. And so I took all of these experiences and I turned them into plan of action of what is now the Foundation.

What is the Foundation’s mis-sion and what are its goals? What age range are the children it takes care of and

silesia airport 33

mi opiekujecie się i na jakich oddziałach?

Misją Fundacji jest pasja i jakość życia w trakcie choroby nowo-tworowej. Dotyczy ona nie tylko małego pacjenta, ale także jego bliskich, gdyż ich życie w całości zostaje podporządkowane walce z nowotworem. I to nie na dwa, trzy miesiące, ale na lata, ponie-waż, np. w przypadku białaczki, o pełnym wyleczeniu możemy mówić dopiero po 5 latach. Nasze działania obejmują więc całą ro- dzinę. Najważniejszym celem ISKIERKI jest tworzenie systemów wsparcia finansowego, psycholo- gicznego i społecznego. Prowa- dzimy subkonta dzieci, umożli-wiające rodzinie dziecka pozyski-wanie środków na wydatki zwią-zane z leczeniem i rehabilitacją chorego dziecka. Środki pozyska-ne przez Fundację przeznaczamy na rzeczywiste, najważniejsze po-trzeby naszych podopiecznych. Kupujemy leki i sprzęt medyczny, niezbędne dla ratowania zdrowia lub życia dzieci. Wyremontowali-śmy już pięć dziecięcych oddzia-łów szpitalnych. Finansujemy też ogólnopolskie badania naukowe w zakresie skuteczniejszej diag-nostyki w dziedzinie hematologii i onkologii dziecięcej. Najważniej-sza jest dla nas skuteczność i transparentność. Jednak w walce z chorobą optymizm i pozy-tywne nastawienie są równie ważnym elementem terapii, jak drogie lekarstwa. Dlatego poma- gamy „oswoić” chorobę oraz ła- miemy stereotypy pokazując jak niemożliwe staje się możliwym. Spełniamy marzenia dzieci, orga-nizujemy aktywny wypoczynek, warsztaty artystyczne i terapeu-tyczne. Sięgamy po niekonwen-cjonalne metody, uwielbiane przez dzieci i ich rodziców. Na co dzień jesteśmy obecni na śląskich oddziałach onkologicznych w Katowicach, Chorzowie oraz w Zabrzu. Realizujemy też projek-ty ogólnopolskie oraz współpra-cujemy z partnerskimi organiza-cjami zagranicznymi. To dzieci i młodzież do 25 roku życia.

Sztandarowym projektem ISKIERKI jest Dziecięca Orkie-stra Onkologiczna. Skąd wziął się pomysł i na czym polega ten projekt?

Tak, to bardzo wyjątkowa orkie-stra: mali pacjenci bez kroplówek, lekarze i pielęgniarki bez szpital-nych fartuchów, rodzice z uśmie-chem na twarzach, a wszyscy z bardzo egzotycznymi instru-mentami perkusyjnymi w rękach, pod batutą prof. Piotra Sutta, dy-rektora artystycznego projektu. Orkiestra tworzy się i koncertuje tylko raz w roku i nagrała już trzy profesjonalne płyty. Gościliśmy też na kultowej Liście Przebojów radiowej „Trójki”. Dzieciaki były z tego bardzo dumne i to było dla nich ogromne przeżycie, że utwór, w którego nagrywaniu brały udział, słucha cała Polska. Pomysł zrodził się po pierwszym koncercie na rzecz dzieci chorych na nowotwory, który zorganizo-waliśmy w Zabrzu jeszcze przed powstaniem Fundacji. Tam, po raz pierwszy, odwróciliśmy role i roz-daliśmy publiczności instrumen- ty, na których zagrali wspólnie z dziećmi. W związku z tym, że wypadł on znakomicie, doszli-śmy do wniosku, że dobrze by było kontynuować tę ideę. Za cel postawiliśmy sobie, żeby w tym projekcie brali udział nie tylko nasi podopieczni oraz personel medyczny, ale także przedstawi-ciele różnych grup społecznych. Zależało nam bowiem, aby zła-mać schemat „koncertu charyta-tywnego” i włączyć ich we wspól-ną zabawę poprzez zamianę ról. Bo właśnie wtedy, kiedy znikają różnice i podziały, kiedy się stoi na jednej scenie ramię w ramię z chorymi dziećmi i profesjonal-nymi artystami, rodzi się pasja i prawdziwa integracja. Z jednej strony prezentuje się nasza Dzie-cięca Orkiestra Onkologiczna, z drugiej występuje także chór, ale nie profesjonalny, tylko składa-jący się co roku z przedstawicieli różnych zawodów. I tak śpiewali z nami m.in. Chór Informatyków, Chór Doradców Podatkowych,

what types of wards are then on?

The Foundation’s mission is pas-sion and quality of life in fighting cancer. This applies to not the young patient, but also the child’s family, because their whole life revolves around the fight against cancer. And it's not just a matter of two or three months, but years because, for example, in the case of leukemia, we can only begin to talk about someone being fully cured after 5 years cancer-free. So, our activities include the whole family. ISKIERKA’s main ob-jective is to create support systems – financial, psychological and community support. We hold sub-accounts for the children, allowing the children's family to raise funds for expenses related to the treatment and rehabilita-tion of the sick child. The funds raised by the Foundation itself are set aside for the child’s most im-portant needs. We buy necessary medicines and medical equip- ment for the children. We’ve already renovated five pediatric wards. We also finance nation-wide research into better diag-nostics in the field of pediatric hematology and oncology. The most important for us is efficien-cy and transparency. However, in the fight against disease, opti-mism and a positive attitude are as important in the process as expensive medicines. That's why we help ”tame” the disease, and we crush stereotypes by showing how the impossible can become possible. We fulfill children’s dreams, organize sports, arts and crafts, and therapy. We use uncon- ventional methods, which are ado- red by children and their parents. We’re at the Silesian cancer wards in Katowice, Chorzow and Zabrze on a daily basis. We carry out na-tionwide projects and work with partner organisations abroad. We help children and young people up to 25 years of age.

One of ISKIERKA’s flagship projects is the Children's On-

cology Orchestra. Where did the idea come from and what does it involve?

Yes, it's an incredibly unique or-chestra: young patients with no drips, doctors and nurses without hospital gowns, parents’ smiles on their faces, and all with exotic percussion instruments in their hands, and under the direction of prof. Peter Sutta, the project’s artistic director. The orchestra comes together only once a year and performs only once. Howev-er, it’s already recorded three pro-fessional cds. We’ve also been on the radio charts of ‘Trojka’ radio station. The kids were incredibly proud of this achievement and it was a great experience for them – that the recording in which they took part, was being listen to by people all over Poland. The idea was born after the first concert for children with cancer, which was organised in Zabrze, even before the Foundation was es-tablished. It was there that for the first time, roles were reversed and audience-members were handed instruments on which to play with the children. Since it turned amazingly well, we decided that it would be great to continue this great idea. The goal we set our-selves was to involve not only our patients and medical staff, but also representatives of various community groups. It was impor-tant for us to break the pattern of a standard “charity concert“ and to include them in the event by swapping roles. Because that's when the differences disappear when you stand on one stage shoulder to shoulder with sick children and professional artists. That’s when passion is born and you can say you’ve reached true integration. On the one hand, it’s a performance of our Children's Oncology Orchestra, the other there’s a choir, not a professional one, but every year, it’s supported by representatives of various pro-fessions. And so we’ve been sup-ported by a Choir of Managers, of Tax Consultants, of IT Specialists, fo

t. ar

chiw

um f

unda

cji I

SKIE

RKA

34 silesia airport

WyWIAd | INTerVIew

Chór Menadżerów, Chór Inżynie-rów, Chór Dziennikarzy czy Chór Policyjny.

Jest to dla wszystkich ciekawe doświadczenie. Zarówno dzie-ciaki, jak i członkowie chóru, stresują się przed występem, ale jest to stres bardzo mobilizujący. Ponadto obydwie grupy mocno się wspierają. Koncert i przygo-towania do niego mają też rolę terapeutyczną. Dzieci widzą leka-

rzy czy pielęgniarki, z którymi na co dzień przebywają na oddziale, w zupełnie innej roli. Dzięki temu relacje pomiędzy pacjentami a personelem zaczynają nabierać innego znaczenia. Do tego pro-jektu staramy się też zapraszać różnych znanych artystów. W Iskierkowych koncertach wzięli już udział: Raz Dwa Trzy, Natalia Kukulska, Ewa Uryga, Artur An-drus, Mika Urbaniak, Renata Prze-myk, Artur Rojek, Grupa MoCarta,

Me Myself And I oraz izraelsko--holenderska wokalistka jazzowa Reut Rivka Shabi, a nawet znako-mity marimbafonista z Meksyku Javier Nandayapa. Od czterech lat jest z nami Szymon Majewski, który mocno nas wspiera swoimi świetnymi, szalonymi pomysłami i całym sercem zaangażowany jest w nasz projekt. Koncert PASJA ŻYCIA Dziecięcej Orkiestry Onko-logicznej jest naszym świętem, w trakcie którego możemy po-

dziękować naszym darczyńcom, rodzinom, a ja mogę podzięko-wać całemu naszemu zespołowi. W tym roku zapraszamy 14 grud- nia do Teatru Rozrywki w Cho-rzowie!

w drugiej części wywiadu, który ukaże się w kolejnym numerze „Sile-sia Airport”, porozmawiamy o innych, specjalnych projektach fun-dacji Iskierka, a także o codziennych działaniach i planach na przyszłość.

of Engineers, of Journalists and of Policemen and women.

It is an interesting experience for all. Both kids and members of the choir stress before the show, but it’s a stress that mobilises eve-rybody. In addition, both groups strongly support each other. The concert and preparing for it plays a very therapeutic role. Chil-dren see the doctors and nurses, the same ones they see every

day on the ward, in a completely different role. This allows the relationship between patients and staff to take on a different meaning. We also invite various famous artists to participate in this project. Artists such as Raz Dwa Trzy, Natalia Kukulska, Ewa Uryga, Artur Andrus, Mika Urbaniak, Renata Przemyk, Artur Rojek, Grupa MoCarta, Me Myself And I, and the Israeli-Dutch jazz singer Reut Rivka Shabi, and even

the phenomenal marimba player from Mexico, Javier Nandayapa, have all participated in ISKIERKA concerts. For the past four years the entertainer, Szymon Majew-ski, has supported us very ac-tively with his zany ideas and whole-hearted involvement in our cause. PASSION FOR LIFE Children's Oncology Orchestra Concert is our special day, during which we can thank our donors, families, and I can thank the fan-

tastic members of our team. This year the concert will be held 14 December at the Teatr Rozrywki in Chorzow – consider yourselves all invited!

In the second part of the interview, which will appear in the next issue of the ”Silesia Airport”, we'll talk about other special projects that the ISKIerKA foundation is working on, the foundation’s everyday ac-tivities and plans for the future.

silesia airport 35

Częstochowa dzieje się!

Czestochowa – it’s happening!

LATO W CZęSTOCHOWIE BęDZIE GORąCE. ROZ-GRZEJą NAS IMPREZY, FESTIWALE I PRAWDZIWE GWIAZDY. Z MIASTEM ZWIąZANYCH JEST WIELE POSTACI POLSKIEJ SCENY MUZYCZNEJ: MUNIEK, OLEK KLEPACZ, RODZINA POSPIESZALSKICH, JANUSZ YANINA IWAńSKI CZY ANTONI ZIUT GRALAK. TEGO LATA JEDNAK DOSKONALE ZNANA WSZYSTKIM TRA-DYCJA MIESZAć SIę BęDZIE Z PRAWDZIWYM WUL-KANEM MUZYCZNYCH BRZMIEń, KTóRE ZJADą DO MIASTA, BY PORZąDNIE NIM WSTRZąSNąć. PRZY-JEDźCIE DO CZęSTOCHOWY I DAJCIE SIę PONIEŚć MUZYCZNEJ FALI!

SUMMER IN CZESTOCHOWA WILL BE HOT. ALL THE EVENTS, FESTIVALS AND STARS WILL DEFINITELY GET US GOING. MANY OF POLAND’S STARS ON THE MUSIC SCENE HAVE LINKS WITH CZęSTOCHOWA – MUNIEK, OLEK KLEPACZ, THE POSPIESZALSKI FAM-ILY, JANUSZ YANINA IWANSKI AND ANTONI ZIUTA GRALAK. THIS SUMMER, HOWEVER, THE TRADITION THAT IS SO WELL-KNOWN TO ALL WILL BE MIXED WITH A REAL VOLCANO OF MUSICAL SOUNDS THAT WILL EXPLODE IN THE CITY TO GIVE IT A PROPER SHAKE-UP. COME TO CZESTOCHOWA AND SURF THE WAVE OF MUSIC COMING YOUR WAY! fo

t. ar

chiw

um u

M C

zęst

ocho

wa

36 silesia airport

REGION | loCAl

Początek już w kwietniu, czyli inauguracja akcji „Aleje – tu się dzieje”. Projekt ten związany jest ściśle z Aleją Najświętszej Maryi Panny, główną częstochowską arterią i z Placem Biegańskiego – miejscami, gdzie koncentruje się kulturalne życie. Aleja powstała na początku XIX wieku łącząc miasto i prowadząc do rozpozna-walnego na całym świecie jasno-górskiego sanktuarium. Stojące przy niej zabytkowe, neoklasycz-ne kamienice klimatem nawiązu-

ją nieco do architektury Wiednia i Berlina. Aleje (arteria dzieli się na 3 części – przyp. red.) do tej pory pełniły funkcje przede wszystkim handlowe i usługowe. Po remon-cie, który powoli się kończy, mają szansę nabrać nowoczesnego i reprezentacyjnego charakteru oraz stać się centrum kultural-nym i rekreacyjnym. W ramach projektu „Aleje – tu się dzieje”, już wkrótce w podwórkach kamienic, kafejkach, klubach i na pobliskich placykach natkniecie się na mu-zykujących, nie tylko bez prądu, tutejszych artystów, a także na koncerty zespołów i wokalistów,

Summer’s getting a head start in April with the launch of the “Avenues – here’s where it’s hap-pening” campaign. This project is closely associated with Virgin Mary Avenue, Częstochowa’s main street and Biegański Square – places which concentrate the city’s cultural life. The avenue was established in the early nine-teenth century, connecting the city and leading to the world-renowned Jasna Gora sanctuary. The historic, neoclassical buil-

dings have an essence of the architecture of Vienna and Berlin about them. The Avenues (The city’s main artery is divided into three parts – ed.) have so far mainly provided the city with trade and services. Having undergone a facelift, which is slowly finishing, they have had a chance to acquire a modern and representative character and become a centre of leisure and cultural activities. As part of the “Avenues – it’s happening” soon the courtyards, cafes, clubs and nearby squares there will be much music-making, not only

którzy przyjadą specjalnie, by wziąć udział w tej akcji. W bra-mach znajdziecie także instalacje plastyczne, na murach dostrzeże-cie rozkwitające murale. Jednak to nie wszystko! W Alejach nie zabraknie też dużych wydarzeń, takich jak choćby majowe Targi Sztuki.

Zanim na dobre rozkręcą się letnie festiwale muzyki alterna-tywnej, warto do Częstochowy wpaść na frytki. Mieszkańcy po-

kochali je już dawno. Ulica Piłsud-skiego, zwana też Aleją Frytkową, należy do miejsc kultowych. Stoi przy niej kilkanaście pawiloników, w których oferowany jest ten ra- rytas. O tym, jak bardzo w Czę- stochowie smakuje produkt z ziemniaka świadczy fakt, że trzy lata temu Frytce nadano przydomek „OFF” i tak zrodził się Częstochowski Festiwal Kultury Alternatywnej Frytka OFF. W tym roku serwowany będzie na Promenadzie Czesława Nieme-na 21 i 22 czerwca. Do miasta za-wita wówczas czołówka polskiej, muzycznej sceny alternatywnej,

acoustic performance and local artists, but also live bands and singers who will come to Czesto-chowa specifically to get involved in this campaign. The courtyards will also sport visual installa-tions, the walls bloom murals for everyone to enjoy. But that's not all! The Avenues will also feature large-scale events, for example the May Arts Fair.

Before the summer’s alterna-tive music festivals really get

going, you might want to come to Czestochowa for fries. The city’s residents fell in love with them a long time ago. Pilsud-ski Street, also called Frytkowa (Fry – eng) Avenue, is an iconic destination and there are several places where you can get the real deal. Just to show the extent to which Czestochowa loves this potato product is the Fry was nicknamed ‘OFF’ and so Cze-stochowa’s Frytka OFF Festival of Alternative Music was born. This year it will be served on the Czeslaw Niemen Promenade 21 and 22 June. Headline acts from

silesia airport 37

ale także zagraniczni muzycy, wyjątkowi artyści teatralni, per-formerzy, tancerze i kuglarze oraz Wielka Parada, która przejdzie „niemenowym” traktem i narobi sporo pozytywnego hałasu. Przy-gotujcie się na wspólną zabawę przy dźwiękach zespołów Tres.B, Kim Nowak, Fair Weather Friends, Lewe Łokcie oraz głosach wokali-stek, które rozpalają publiczność, Julii Marcell i Marii Peszek. Często-chowskich frytek spróbują też ze-społy z Wielkiej Brytanii i Szwecji. Jakie? Zajrzyjcie na stronę www.frytkaoff.czestochowa.pl Głodni teatralnych wrażeń będą mieli okazję obejrzeć spektakle uliczne w wykonaniu grup Teatr Walny, Circus Ferrus i Narybek from Poland, pod dyrekcją Ja- rosława Filipskiego. Na koniec festiwalu DJ-skie afterparty. Zapo-wiada się smakowicie i tanecznie!

Temperaturę w Częstochowie z pewnością podkręci także Festi-wal Reggae On. Jamajskie rytmy będą nami bujać od 18 do 20 lipca. Na line-up Festiwalu złożą się zarówno dubstepowe imprezy w czołowych częstochowskich klubach, jak i koncerty gwiazd polskiej sceny reggae’owej. Przyjadą soundsystemy z całej Polski oraz z Wielkiej Brytanii

Poland’s alternative music scene will flock to Czestochowa, and will also be joined by musicians from abroad, exceptional theatre artists, performers, dancers and jugglers and the Grand Parade, which will make its way down the “Niemen” Tract and will make a lot of extremely positive noise. Get ready to enjoy the sounds of bands like Tres.B, Kim Nowak, Fair Weather Friends, Lewe Łokcie and let the voices of artists like Julia Marcell and Maria Peszek ignite the audience. Bands from the UK and Sweden will also have the chance to taste Częstochowa’s fries. Which bands? Visit us at: www.frytkaoff.czestochowa.pl. Those hankering for theatrical experiences will have the oppor-tunity to watch street perfor-mances performed by groups such as Teatr Walny, Circus Ferrus and Narybek from Poland, under the direction of Jaroslaw Filipski. The DJ-driven after-party prom-ises to be delicious and danceli-cious!

The Reggae On Festival will also raise the temperature in Czesto-chowa this summer. Jamaican rhythms will abound from 18 to 20 July. The festival line-up will consist of both dubstep events

(Inspirational Sound i Stephanie MC), z Holandii (General Trix), ze Szwecji (Diegojah) i z Francji (Ras Tweed MC i O.B.F Sound System). Ukoronowaniem tego pojedynku będzie wielki koncert. Specjalnie na tę okazję miejskie centrum, czyli Plac Biegańskiego, zamieni się w plenerową, trójko- lorową scenę. Wystąpią na niej królowa polskiego dancehallu – Marika, jeden z najbardziej rozpo-znawalnych składów Jamal oraz najważniejsza załoga polskiego reggae, zespół Vavamuffin.

Tegoroczne lato w Częstocho-wie to także kolejna odsłona HIP HOP Elements, imprezy najlepiej penetrującej polskie środowi-sko tego gatunku muzycznego. Organizatorzy zaplanowali od 25 do 27 lipca projekcje filmów i teledysków, warsztaty graffiti, koncerty klubowe i plenerowe, a także występ zagranicznego artysty. Polską gwiazdą trzydnio-wego wydarzenia będzie Marysia Starosta i Sokół.

Wakacyjny melanż w Częstocho-wie? Warto!

Magdalena Fijołek

in Częstochowa’s leading clubs, and concerts of stars of Poland’s reggae world. Soundsystems come from across Poland and the United Kingdom (Inspirational Sound and Stephanie MC), the Netherlands (General Trix), from Sweden (Diegojah) and France (MC Ras Tweed and O.B.F Sound System). The crowning of this will be a great combined concert. Es-pecially for this occasion, Biegan-ski square, right in the city centre, will be turned into a three-col-oured open-air scene. Performing at this event will be the queen of Polish dancehall – Marika, one of the most recognisable bands – Jamal, and Vavamuffin, Poland’s leading reggae line-up.

This summer, Czestochowa is also going to host another edition of HIP HOP Elements, one of the most important events of music genre in the country. Organis-ers have planned films and music videos, graffiti workshops, concerts and open-air club, and performance of foreign artists from 25 to 27 July. The Polish star of this three-day event will be Marysia Starosta and Falcon.

A holiday medley in Czesto-chowa? Well worth it! fo

t. ja

rosł

aw R

espo

ndek

38 silesia airport

REGION | loCAl

�0

�5

�2�5

�7�5

�9�5

�1�0�0

�F�R�Y�T�K�A�_�s�i�l�e�s�i�a

�1�1� �k�w�i�e�t�n�i�a� �2�0�1�3� �1�1�:�3�1�:�3�2

Biblioteka ocaliła wyrazy od zapomnienia

library saves words from oblivion

21 lutego został ustanowiony przez UNESCO Między-narodowym Dniem Języka Ojczystego. Biblioteka Ślą-ska uczciła ten dzień w nietypowy sposób, proponując swoim czytelnikom ocalenie od zapomnienia niektó-rych polskich wyrazów. W Międzynarodowym Dniu Ję-zyka Ojczystego w Bibliotece Śląskiej został przygoto-wany specjalnie oznakowany punkt. Czytelnicy i miesz-kańcy Katowic mogli zgłaszać tam wyrazy, które warto zachować. Każdy z uczestników zabawy otrzymał w prezencie książkę polskiego autora. Wyrazy zgłasza-no też mailowo i telefonicznie. Łącznie zaproponowa-no ok. 500 słów. 100 najciekawszych propozycji za-mieszczono na stronie internetowej Biblioteki Śląskiej i spośród nich internauci wybrali słowa warte ocalenia. Głosowanie trwało od 22 do 28 lutego br. Łącznie od-dano 1159 głosów. W plebiscycie zwyciężyło słowo „żak”, które otrzymało blisko 12% wszystkich głosów. Niewiele mniej głosów zdobył wyraz „absztyfikant”. Na trzecim miejscu znalazło się słowo „melancholia”. Po podsumowaniu plebiscytu Biblioteka Śląska chcia-łaby, z pomocą historyków języka, opracować słownik wyrazów ocalonych. Akcja spotkała się z olbrzymim za-interesowaniem mediów, mieszkańców Katowic i inter-nautów z całej Polski. Pojawiły się nawet komentarze in-ternautów z Berlina i Zanzibaru. Do zabawy przyłączyli się słuchacze Radia RMF FM – gorąca dyskusja trwała m.in. na stronie internetowej RMF24. Portal Natemat.pl pokusił się o zebranie wypowiedzi autorytetów. O sło-wach wartych ocalenia mówili m.in. pisarka Krystyna Kofta i prof. Andrzej Blikle.

UNESCO has deemed February 21 to be International Mother Language Day. This year, the Silesian Library celebrated the day in a unique way, offering its readers the opportunity to rescue selected Polish words from oblivion. At the special International Mother Language Day stall at the Silesian Library, readers and residents of Katowice were able to lodge words that they wanted to keep alive. Each participant received a gift of a book by a Polish author. People could also lodge words by e-mail and telephone. In all, about 500 words were proposed. One hundred of the most interesting suggestions were put on the Silesian Library’s website and of these, Inter-net users could choose the word worth saving. Voting took place from 22 to 28 February 2013. All in all, a to-tal of 1159 votes were cast. The word “żak” (fishing net or schoolboy – eng) won the poll with almost 12% of all votes. The word „absztyfikant” (suitor – eng) was a very close runner-up. In third place was the word “melancho-lia” (melancholy – eng). After conducting a review of the poll, with the help of historians, the Silesian Library wants to develop a dictionary of surviving words. The campaign was met with great interest from the media, the residents of Katowice and internet users from all over Poland. There was even interest from internet-users from as far as Berlin and Zanzibar. RMF FM radio listeners also joined in the fun with a heated debate raging on the RMF24 website. The Natemat.pl website was intrigued enough by the project to collect suggestions of words worth saving by authority figures such as writer, Krystyna Kofta, and prof. Andrzej Blikle.

aneta Satława

21 lutego, w Bibliotece Śląskiej w Katowi-cach, świętowano Międzynarodowy dzień języka Ojczystego, ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (uNESCO)

21 february, the Silesian Library in Katowice celebrated uNESCO International Mother Language day

fot.

arch

iwum

Bib

liote

ki Ś

ląsk

iej

KuLTuRA | CUlTUre

40 silesia airport

Nowoczesne inteligentne samochodymodern, smart cars

Motoryzacja nieustannie zmienia się ewoluując. Czołowi producen-ci, zwłaszcza w dobie światowe-go kryzysu, robią wszystko, aby do salonów przyciągnąć klientów. Prócz wielu rabatów i różnorakich promocji, kuszą nowinkami tech-nicznymi. Nawigacja czy zestaw głośnomówiący nie są już czymś unikatowym. Obecnie koncerny prześcigają się przede wszystkim w ofercie rozwiązań mających podnieść bezpieczeństwo pasa-żerów i pieszych. Na topie są więc

aktywne tempomaty, urządzenia potrafiące zatrzymać pojazd w momencie wykrycia zagro-żenia, wzywające odpowiednie służby w razie wypadku, jak i bardzo zaawansowane, np. monito-rujące zmęczenie kierowcy lub kontrolujące jego trzeźwość.

Pomimo zastosowania tych wszystkich systemów prowadze-nie samochodu, choć bardziej komfortowe i bezpieczne, od dłuższego czasu jest praktycznie

The automotive industry is con-stantly evolving and changing. Leading manufacturers, particu-larly in times of global crisis, are doing their utmost to attract customers to their salons. Apart from a wide range of discounts and various promotions, manu-facturers are tempting customers with technical innovations. Satel-lite navigation and hands-free communication are no longer anything unique. Currently, companies compete primarily by

offering solutions enhancing passenger and pedestrian safety. At the top of the list are aspects such as adaptive cruise control, devices capable of stopping the vehicle when it detects a threat and calling appropriate emergen-cy services in the event of an ac-cident, as well as highly advanced solutions, such as those monito-ring driver fatigue or sobriety.

Despite the fact that the driving systems being applied now are fo

t. is

tock

phot

o.co

m

MOTORyZACjA | AUTomoTIVe

42 silesia airport

tą samą czynnością. Czy w przy- szłości to się zmieni i nie będzie- my czerpać przyjemności z kie- rowania autem, bo podróż stanie się zwykłą aktywnością, polega- jącą na przemieszczaniu się z punktu do punktu?

Już teraz, przemierzając autostra-dę, możemy ustawić odpowied- nią prędkość i odległość od po-

przedzającego pojazdu, a samo- chód, dzięki aktywnemu tem-pomatowi, będzie nadzorował szybkość i dystans. Gdy do tego włączymy jeszcze asystenta pasa ruchu, który ostrzega o opusz-czeniu zajmowanej części jezdni, można stwierdzić, że samochód porusza się samodzielnie. Cały czas jednak, co trzeba podkreślić, odpowiedzialność za bezpieczną jazdę spoczywa na kierowcy i ża- den z producentów nie zagwa-rantuje, że to maszyna będzie

kontrolowała wszystko w odpo-wiedni sposób.

Skupmy przez chwilę uwagę na lotnictwie – tam przewaga tech-niki jest jeszcze większa. Statki powietrzne wykonują przecież zadania w trybie autopilota, a woj- sko wykorzystuje bezzałogowe drony, realizujące autonomiczne, precyzyjne loty. Dlaczego więc

samochody nie mogą poruszać się po drogach bez ingerencji człowieka?

Głównym powodem różnic między lotnictwem a transpor-tem lądowym jest wykorzystanie przestrzeni. Samoloty nie są w aż tak dużym stopniu narażone na możliwość kolizji, jak pojazdy poruszające się w natężonym ru-chu miejskim. Ilość zmiennych, sytuacji mogących spotkać kie- rowcę na ulicy, jest znacznie

safer and more comfortable, they haven’t changed greatly and remain the same basic systems as have been employed for many years. Will this change in the future and will the pleasure of driving a car be-come obsolete and the journey become just a regular activity of moving from one point to another?

Already now, we can set the desired speed and distance to the vehicle in front, and using adaptive cruise control the car can oversee speed and distance. When we turn on the lane as-sistant it can warn us when the car is leaving the occupied part of the road. And so, in effect, the car seems to be driving itself. All the time, however, it must be emphasised that the responsibi-lity for safe driving rests with the driver and no manufacturer will

guarantee that the vehicle will control everything perfectly.

So let's focus for a moment on aviation – where the amount of technology employed is even greater. Aircraft perform tasks in autopilot mode, and the military uses unmanned drones carrying out an autonomous and precise flights. So, why can’t cars drive

on roads without any human intervention?

The main reason for the differen-ces between aviation and land transport is the use of space. Planes are much less exposed to the possibility of a collision than vehicles moving in dense city traffic. The number of variables and situations that a driver can in-cur on the street is much greater than in the air, where it is virtually impossible to even come into

silesia airport 43

fot.

isto

ckph

oto.

com

większa niż w powietrzu, gdzie praktycznie niemożliwe jest cho- ciażby zetknięcie się z pilotem pracującym pod wpływem alko-holu lub środków odurzających. Tym, co ogranicza autonomiczne samochody, to nie technika, która miałaby przejąć kontrolę nad pojazdem, ale bliskość człowieka, którego decyzje i zachowania są bardzo trudne do przewidzenia. Przed komputerem, sterującym pracą zamiast kierowcy, stoi po- ważne wyzwanie, gdyż będzie musiał kontrolować otoczenie i na bieżąco podejmować odpowiednie działania w celu zapew-nienia bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu. Wiele po-tencjalnych zdarzeń dla kierowcy oczywistych, dla maszyny już nie

jest. Człowiek, widząc psa bieg-nącego po chodniku, zdaje sobie sprawę, że zwierzę może nagle wtargnąć na ulicę, wprost pod koła jadącego pojazdu. Dzięki zdolności przewidywania, kierujący może zredukować prędkość i w każdej chwili być gotowym do zatrzy-mania samochodu, natomiast dla urządzenia takie momenty nie są jednoznaczne. Przed inżynierami długa droga, aby „nauczyć” kom-putery wszystkich tych sytuacji, a następnie zadbać o to, by z tej wiedzy korzystały i odpowiednio reagowały.

Koncerny motoryzacyjne rozpo-częły prace nad nowoczesnymi pojazdami, które w przyszłości nie będą wymagały udziału człowieka.

contact with a pilot working under the influence of alcohol or drugs. What limits autonomous vehicles is not a technical matter of taking control of the vehicle, but the proximity of other people whose decisions and behaviours are very difficult to predict. Having a com-puter controlling the operation of the vehicle instead of the driver, is a serious challenge, as the com-puter would need to control the environment and take appropriate action to ensure the safety of all road users on an ongoing basis. Many potentially dangerous events may be obvious for the driver of a car, but may be not be so for a computer. A person seeing a dog

running on a footpath realises that the animal can at any time sud-denly run onto the street, straight under the wheels of a moving vehicle. With the ability to predict, a driver can reduce speed and be ready at any moment to stop the car. However, for a computer, events such as these are not as clear. Engineers have a long road ahead of them to “teach” compu-ters all these types of situations, and then ensure that they use this knowledge and react accordingly.

Carmakers have begun work on modern vehicles, which in the fu-ture will not require human driving input. Already in 1939, during the

Już w 1939 roku, podczas wystawy Futurama, General Motors zapre-zentował wizję zautomatyzowa-nego samochodu. Najbardziej zaawansowanymi dokonaniami może pochwalić się Google. W je-go projekcie uczestniczy 10 samo-chodów, w tym sześć Toyot Prius, trzy Lexusy RX450h oraz Audi TT. Wszystkie przebyły łącznie dystans ponad 320 000 km. Warto dodać, że każdy naszpikowany jest elektro- niką o wartości ponad 150 000 USD. Mimo tego, podczas realizacji projektu w samochodzie zawsze znaj-duje się kierowca mogący przejąć kontrolę nad pojazdem w sytuacji zagrożenia.

Specjaliści przewidują, że pierwsze, seryjnie produkowane auta, które

będą poruszać się bez ingerencji człowieka, mogą pojawić się w okolicach lat 2020–2025. Oczy-wiście pociągnie to za sobą wiele różnych konsekwencji, chociażby w postaci dostosowania przepisów ruchu drogowego i wymogów prawnych. Wciąż jednak pozosta-ją otwarte inne kwestie, np. kto będzie ponosił odpowiedzialność w razie wypadku: kierowca czy producent?

Osobiście, jako fan motoryzacji, mam nadzieję, że inteligentne samochody przyszłości nie odbiorą frajdy z prowadzenia. Z drugiej strony takie rozwiązania z pewnoś-cią poprawiłyby bezpieczeństwo ruchu drogowego, które powinno być priorytetem dla każdego.

Futurama carshow, General Motors unveiled a vision of an automated car. However, Google boasts the most advanced achievements. This project involves 10 cars, includ-ing six Toyota Prius, three Lexus RX450h and the Audi TT. All have travelled a total distance of more than 320 000 km. It is worth noting that each is packed with electron-ics worth more than 150 000 USD. Despite this, during the project, the driver of the car is always able to take control over of the vehicle in an emergency situation.

Experts predict that the first mass-produced car that will move without human interference may

hit the streets around 2020–2025. Of course, this will have a range of effects, even in the form of adjust- ment of traffic regulations and le- gal requirements. Still other ques-tions remain, such as who will be responsible in the event of an acci-dent: the driver or manufacturer?

Personally, as a fan of the automo-tive industry, I hope that the smart cars of the future will not take the fun out of driving. On the other hand, they could definitely im-prove road safety, and that should be a priority for everyone.

Michał Jaraczewskiautomotiveblog.pl

MOTORyZACjA | AUTomoTIVe

44 silesia airport

katowice airport magazine kwiecień–maj | april ...wakacje 2013 z katowice airport holidays 2013...

Documents