kapak konusu borular ve bağlantı elemanları · 6 yangın ve güvenlik • kasım / aralık 2016...

92
www.yanginguvenlik.com.tr YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ • KASIM - ARALIK 2016 • YIL: 23 • SAYI 187 • ISSN 1305-2071 Borular ve Bağlantı Elemanları Borular ve Bağlantı Elemanları Kapak Konusu Yangın Söndürme Boru Sistemlerinin Sismik Tasarımı Otobüs ve Yolcu Treni Yangınlarının Tespit Edilmesi STPA-SAFESEC: Siber-Fiziksel Sistemler İçin Emniyet ve Güvenlik Analizi 2. Bölüm Aleve Dayanıklılık Uyumu ve Koruma: Önemli Bir Ayrım

Upload: others

Post on 13-Jan-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • www.yanginguvenlik.com.tr

    YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ • KASIM - ARALIK 2016 • YIL: 23 • SAYI 187 • ISSN 1305-2071

    Borular ve Bağlantı ElemanlarıBorular ve Bağlantı Elemanları

    Kapak Konusu

    Yangın Söndürme Boru SistemlerininSismik Tasarımı

    Otobüs ve Yolcu TreniYangınlarının Tespit Edilmesi

    STPA-SAFESEC: Siber-Fiziksel Sistemler İçin Emniyet ve Güvenlik Analizi 2. Bölüm

    Aleve Dayanıklılık Uyumu veKoruma: Önemli Bir Ayrım

    http://www.yanginguvenlik.com.tr/

  • SUNUŞ

    SÜLEYMAN BULAK

    Değerli Okurlar;

    ÖHer yıl son sayının sunuş yazısında, geride bırakılan ayların değerlendirmesini yaparız. Ancak bu yıl geriye dönüp bakmak gelmiyor içimizden. Buna rağmen son günlerde yaşadığımız iki elim felaketten bahsetmemek müm-kün değil.

    10 Aralık akşamı İstanbul Beşiktaş’ta gerçekleşen terör saldı-rısını haykırarak kınamak geliyor içimizden. Her sabah, “Bugün sıradan bir gün olsun…” umuduyla uyanıyoruz. Geride onlarca babasız çocuk, hayat arkadaşını kaybetmiş eş, evlat acısıyla kavrulan anne baba kaldı. Şehitlerimize Allah’tan rahmet, yara-lılarımıza acil şifa diliyoruz elbette, ancak kelimelerin anlamını kaybettiği günlerden geçtiğimizin de farkındayız.

    Beşiktaş’taki terör faciasından günler önce ülkemiz bir baş-ka facia ile sarsılmıştı. 29 Kasım akşamı Adana’nın Aladağ il-çesinden gelen haberle hepimiz adeta bir şok yaşadık. Elektrik kontağından çıkan yangında 10’u çocuk toplam 12 kişi yanarak ve boğularak can verdi. Diğer çocuklar pencerelerden atlayarak yaralı bir şekilde hayatta kalmayı başardı. Çünkü gelen bilgilere göre; yangın merdivenlerine açılan kapı kilitliydi, kapı kolu yoktu ve anahtar yangında hayatını kaybeden görevlinin üzerindey-di. Kim ne derse desin, yangın güvenlik alanının profesyonelleri olarak olayda çok sayıda ve ölümcül ihmalin, yanlışın olduğu-nun farkındayız. Nitekim faciaya neden oldukları gerekçesiyle altı kişi tutuklandı.

    Yangın merdiveni ve yangın çıkış kapısı sadece yangında de-ğil, terör saldırısı dahil bütün felaketlerde hayat kurtarır. Yapım-larını zorunlu kılmanın yetmediği gerçeği ortada. Yeterliliğinin de sık sık ve “Gerçekten” denetlenmesi gerekiyor. Tehlike anın-da ulaşılabilir ve kullanılabilir olmadığı sürece hiçbir anlamları yok. Çocukların yangın çıkış kapısının önünde can vermiş olma-sının sorumluluğu hepimizin omuzlarında.

    Daha fazla felaket yaşamamak için yangın güvenliği konu-sunun ülkenin öncelikle gündemine alınması gerektiği bir kere daha acı bir deneyimle ortaya çıktı maalesef.

    Yeni yıl dilekleri çeşitli olur genellikle. Herkes başka bir şey ister ve bekler. Bu yıl hepimiz tek bir şey istiyoruz. 2017; güven içinde yaşayacağımız, umutların tekrar yeşerdiği, huzurlu bir yıl olsun.

    En Derin Saygılarımla

    OCAK - UBAT

    Yang na lk Müdahale Ekipmanlar• Yang n söndürme tüpleri,• Yang n dolaplar ,• Yang n makaralar ,• Yang n ekipmanlar

    (hortumlar, vanalar, lanslar, vs.)

    Kapak Konusu:

    Say : 188

    188. Say m z n kapak konusuyla iligili, göndermek istedi iniz

    makale, teknik bilgi, ürün tan t m vb. yaz lar n z

    01 ubat 2017 tarihine kadar [email protected]

    adresine gönderebilirisiniz

    mailto:[email protected]

  • Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 20164

    Kuruluş Tarihi:

    1994

    Kurucusu

    Süleyman BULAK

    Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

    Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına

    İsmail CEYHAN

    [email protected]

    Yayın Kurulu Başkanı

    Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ

    Yayın Danışma Kurulu

    Ali KARAHAN, Celal ÇEŞMECİ, Cemal KOZACI,

    Füsun DEMİREL, Güner YAVUZ, İsmail TURANLI,

    Kazım BECEREN, Korhan IŞIKEL, Mustafa GÜLCÜ,

    Recep YAMANKARADENİZ, Sedat ALTINDAŞ,

    Sezer ASLAN, Tuncay AKDAĞ, Yıldırım GÖK

    Yazı İşleri Müdürü

    Barış ODABAŞ

    [email protected]

    Reklam Müdürü

    Dilek MERTER

    [email protected]

    Abone ve Okur Hizmetleri

    Azime BAYRAM İMAMOĞLU

    [email protected]

    Grafik

    Sebiha EKİNCİ

    [email protected]

    Baskı ve Cilt

    Şan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.

    (0212 289 24 24)

    Yayınlayan

    Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.

    Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/9

    34349 Beşiktaş/İST.

    Tel: (0.212) 275 83 59 (pbx) (0.212) 347 04 25 (pbx)

    Fax: (0.212) 288 26 14 / 211 38 50

    www.teknikyayincilik.com

    www.yanginguvenlik.com.tr

    e-posta: [email protected]

    Fiyatı: 9 TL

    Yılda 8 sayı yayımlanır.

    © Yangın ve Güvenlik Dergisi’nde yayınlanan

    yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur.

    ISSN: 1305-2071

    Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır.

    İÇİNDEKİLER

    KAPAK KONUSU: BORULAR ve BAĞLANTI ELEMANLARI

    24 Donmuş, Patlamış Boru İncelemeleri

    30 Yangın Söndürme Boru Sistemlerinin Sismik Tasarımı

    YANGIN

    40 Alışveriş Merkezinde Yangın Tahliye Simülasyonu

    52 Otobüs ve Yolcu Treni Yangınlarının Tespit Edilmesi

    GÜVENLİK

    68 STPA-SAFESEC: Siber-Fiziksel Sistemler İçin Emniyet ve Güvenlik Analizi 2. Bölüm

    İŞ GÜVENLİĞİ

    80 Aleve Dayanıklılık Uyumu ve Koruma: Önemli Bir Ayrım

    HABERLER14

    8 İTFAİYECİ

    Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇİTÜ Makina Fakültesi

    Öğrenci Yurdu Yangını

    mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.teknikyayincilik.com/http://www.yanginguvenlik.com.tr/mailto:[email protected]

  • Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016 5

    REKLAM DİZİNİ

    AKSAY -------------------------------- 25

    ARI YANGIN -------------------------- 55

    ARMAKSA -----------------------------41

    AYVAZ --------------------------------- 11

    BAREKS ------------------------------- 27

    BELİMO ------------------------------- 23

    BOSCH TERMOTEKNİK ---------------21

    BTS --------------------------------------7

    ÇUHADAROĞLU --------------------- 29

    DRAEGER ----------------------------- 53

    DUPONT ------------------------------ 45

    DUYAR VANA -------------------------- 1

    EEC ENTEGRE -------------------- 39 -71

    ELEKS --------------------------------- 59

    EMO AYVAZ ---------------------------61

    FETAŞ --------------------------------- 35

    FOKUS ---------------------------------19

    HES KABLO --------------------------- 33

    İNKA YAPI BAĞLANTI --------------- 47

    İSG AVRASYA ------------------------ 75

    İST İŞÇİ -------------------------------- 63

    İZOCAM --------------------------------31

    KIVANÇ KİMYA ----------------------- 43

    KSB POMPA ---------------------------51

    KULELİ HORTUM --------------------- 67

    LÖSEV ----------------------------------2

    MAS – DAF ----------------------------17

    MATRİKS BİNA ----------------------- 65

    NORM TEKNİK -----------------Ö.Kİ -57

    SEYAD -------------------------------- 79

    SİSMİK MARKET ---------------------- 37

    STANDART POMPA -------------------15

    TEKNO YANGIN --------------------- A.K

    TYCO YANGIN ----------------------A.K.İ

    UTC FIRE & SECURITY -------------12-13

    VALFTEK ------------------------------ 49

    KASIM - ARALIK 2016 • SAYI: 187

    ÜRÜN TANITIMI

    83 Yangınla Mücadelede Draeger UCF Serisi Termal Kameralar

    84 EDS’den Yangın Sistemleriniz İçin Tasarlanmış EN54 Onaylı Akıllı Akü Şarj

    85 Norm Teknik’ten CO2 Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri

    84 BOSCH’tan IP Tabanlı Konferans Sistemi: DICENTIS

    86 ACREFINE® ASB-CBL Sismik Halat (UL Listeli)

    http:///

  • 6 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    ÖZETLER / ABSTRACTS

    YANGIN SÖNDÜRME BORU SİSTEMLERİNİN SİSMİK TASARIMI 30Yangın söndürme sistemlerinin sismik tasarımları konusu 1947 yılından bu yana “NFPA Standardı 13: Yağmurlama Sistemlerinin Kurulumu Standardı” tarafından kapsanmaktadır. Yağmurlama sistemi borularının sismik takviyelerine yönelik olarak NFPA 13’te belirtilen tasarım yönergeleri “NFPA 14: Piyozemetre Borusu ve Hortum Kurulumu Standardı”, “NFPA 15: Su Fıskiyeli Sabit Yan-gından Koruma Sistemi Kurulumu Standardı”, “NFPA 20: Yangın-dan Korumaya Yönelik Sabit Pompaların Kurulumu Standardı” ve “NFPA 2001: Artık Bırakmaz Maddeli Yangın Söndürme Sistemleri Kurulum Standardı” tarafından da benimsenmiştir.

    ALIŞVERİŞ MERKEZİNDE YANGIN TAHLİYE SİMÜLASYONU 40 Ekonomilerin büyümesi ile birlikte, Kore’de yüksek katlı binalar ve geniş alışveriş merkezleri inşa edilmektedir. Buna karşılık, bu bina-lar oldukça büyük ve büyüklüklerine ve yapılarına göre kompleks-tirler. Dolayısıyla, yangın durumunda ajanlar tahliye problemleri ile karşılaşacaktır. Anında harekete geçmemeleri halinde, boğulma ve zehirlenme sonucu ölümle karşılaşabilirler. Bu çalışma hem insani hem de yapısal tahliye unsurları ile ilgili olarak ajan temelli modeli ile analiz yapmıştır. Bu ajanlar üç olay incelemesi ve dört grup ile simülasyon modeli için sınıfl andırılmıştır. Her bir olay, farklı sayılar-da ajanı barındırır ve dört grubun her birinin farklı çıkış farkındalığı seviyeleri bulunmaktadır. Aynı zamanda, her grubun potansiyel yol planı ile toplam tahliye zamanı da analiz edilmiştir. Sonuç olarak, insan çakışmasının toplam tahliye zamanındaki ve iç yapıda bilinen ve bilinmeyenler arasındaki çakışmanın oluşmasındaki sorumlulu-ğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, konumsal çevre faktörü açısın-dan en iyi tahliye zamanı 8’22’’, diğer durumlarda 60’ civarında öl-çülmüştür. Bu aynı zamanda tahliye edilenlerin yüksek yoğunluklu alanlardaki çıkış genişliklerinin optimize edilebilmesi açısından et-kin bir yöntemdir. Daha da ötesinde, gelecekteki çalışmalar toksik gaz ve ulaşım zayıfl ıklarını da içerebilir.

    STPA-SAFESEC: SİBER-FİZİKSEL SİSTEMLER İÇİNEMNİYET VE GÜVENLİK ANALİZİ 68Siber-fiziksel sistemler sıklıkla fiziksel süreçleri bilgi ve iletişim tek-nolojileriyle birleştirmektedir. Güç nakil şebekesi ya da su dağıtım şebekesi gibi günümüzün önemli altyapılarının karışık siber-fiziksel sistemler olmaları sebebiyle, emniyet ve güvenliklerini sağlamak oldukça önemlidir. HAZOP gibi geleneksel emniyet analiz yöntem-leri bu sistemleri değerlendirmek için uygun değildir. Ayrıca, siber güvenliğin zayıf noktaları genel olarak önemli görülmemektedir çünkü fiziksel süreçler üzerindeki etkileri tam olarak anlaşılma-maktadır. Bu çalışmada hem emniyet hem de güvenlik için yeni bir analiz yöntemi olan STPA-SafeSec’i sunuyoruz. Çalışmanın sonuç-ları siber güvenliğin zayıf noktaları ile sistem emniyeti arasındaki bağlılıkları göstermektedir. Bu bilgiyi kullanarak, sistemin emniyet ve güvenliğini sağlamanın en etkili azaltma stratejileri kolaylıkla belirlenebilir. STPA-SafeSec’i güç nakil şebekesi alanında bir kulla-

    nım durumuna uygulamakta ve faydalarına dikkat çekilmektedir.

    SEISMIC DESIGN OF FIRE SUPPRESSION PIPING SYSTEMS 30The subject of seismic design of fi re suppression systems has been incorporated in NFPA Standard 13: Standard for the In-stallation of Sprinkler Systems since 1947. The design guidance contained in NFPA 13 for seismic bracing of sprinkler piping has also been adopted by NFPA 14: Standard for the Installation of Standpipe and Hose; NFPA 15: Standard for the Installation of Water Spray Fixed Fire Protection Systems; NFPA 20: Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire Protection; and NFPA 2001: Standard for the Installation of Clean Agent Fire Suppression Systems.

    FIRE EVACUATION SIMULATION IN SHOPPING CENTER 40As the economies grow, a number of high-rise buildings and large complex shopping canters have been built in Korea. However, these buildings are huge and complex in their size and structure. Therefore, agents will face evacuation problems under the fi re sit-uation. Unless agents evacuate rapidly, they will suff er from the suff ocation and poisoning to death. This paper analysed relevant to both human and structures evacuation factors through the agent-based model. The agents are classifi ed for simulation mod-elling into three cases and four groups. Each case contains diff er-ent number of agents and each of the four groups shows diff erent levels of exit awareness. Also through the potential route plan of each group, analysed total evacuation time is analysed. As a result, it is found that human confl ict is responsible for the total evacu-ation time as the confl ict between the familiar and the unfamiliar occurs within the interior structure. Thus, the spatial environment factor that evacuation time of case best is 8’22’’ but other cases up to 60’. It is also an eff ective way for evacuees to be provided with optimized width of exits near high density area. To reach out further, future studies may implement other various factors such as toxic gases and transportation vulnerable.

    STPA-SAFESEC: SAFETY AND SECURITY ANALYSIS FOR CYBER-PHYSICAL SYSTEMS 68 Cyber-physical systems tightly integrate physical processes and information and communication technologies. As today’s critical infrastructures, e.g., the power grid or water distribution net-works, are complex cyber-physical systems, ensuring their safety and security becomes of paramount importance.Traditional safety analysis methods, such as HAZOP, are ill-suited to assess these systems. Furthermore, cybersecurity vulnerabilities are often not considered critical, because their eff ects on the physical processes are not fully understood. In this work, we present STPA-SafeSec, a novel analysis methodology for both safety and security. Its re-sults show the dependencies between cybersecurity vulnerabili-ties and system safety. Using this information, the most eff ective mitigation strategies to ensure safety and security of the system can be readily identifi ed.We apply STPA-SafeSec to a use case in the power grid domain and highlight its benefi ts.

    http://identified.we/

  • İTFAİYECİ

    8 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    ÖĞRENCİ YURDU YANGINI

    Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇİTÜ Makina Fakültesi

    Adana’nın Aladağ ilçesi Sinanpaşa Mahallesi’nde bulunan, bir cemaate ait, yaşları 11-14 arasında de-ğişen, ortaokul öğrenimi gören 34 kız öğrencinin kaldığı “Aladağ Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derne-ği Orta Öğretim Kız Öğrenci Yurdu”nda, 29.11.2016 günü saat 19.30 sıralarında meydana gelen yangında 11 çocuğun ve bir eğitmenin hayatını kaybetmesi ve 22 öğrencinin ya-ralanması ile yurtlardaki güvenlik önlemleri ve teknik de-netimlerin yetersizliği tartışılmaya başlandı. Daha önce de 1 Ağustos 2008’de, Konya’nın Taşkent ilçesi Balcılar Belde-si’nde bir yardım derneğine ait Özel Boğaziçi Öğrenci Yur-du’nda, LPG tankından gaz sızıntısı olmuş, sabah namazı için kalkan bir öğrencinin elektrik düğmesine basması so-nucu patlama meydana gelmiş, üç katlı yurt binası yıkılmış, 17 öğrenci ve bir eğitmen hayatını kaybetmiş, 29 öğrenci de yaralanmıştı. O tarihte de yangın önlemlerinin yetersiz-liği tartışılmasına rağmen sekiz senedir değişen hiçbir şey olmadı; yangın güvenliği kapsamında yurtlarda herhangi bir iyileştirme yapılmadı.

    “Türkiye’de ölüm varsa kaderdendir, yangın varsa elekt-riktendir”. Olaylara bakış açısının yanlışlığı felaketleri artır-maktadır. Medyada bilgi kirliliği var. Bina içinde her türlü yangın önlemi olsa bile, yangın merdiveni depo olarak kul-lanılıyorsa, kapıya asma kilit takılıyorsa sonuç farklı olma-yacaktır. Bir binada iki adet giriş-çıkış merdiveni varsa ve bunlar yönetmeliğe uygun olarak yapılmışsa, patlama hariç yangınlarda ölüm olmaz. Can güvenliği için önce insanların kaçışı sağlanmalıdır. Ülkemizde tehlikeli olan “var” denilen ama aslında yok hükmündeki önlemlerdir. Görüntüde var

    olan bir sistemin teknik özellikleri uygun değilse, mesela merdiven kilitliyse veya merdiven depo olarak kullanılı-yorsa, söndürme sisteminin suyu yok ise algılama sistemi yanlış alarm veriyor diye kapatılmışsa bunlar yok özellikte demektir. Önce bu zihniyet değişmelidir. Çocukları ortaçağ zihniyetiyle binaya hapsedenler ile bunları sevimli gösterip yardım edenler oldukça, fazla bir şey değişmez. Bir bina-da yeterli önlem olmadığı takdirde dünyanın en iyi itfaiyesi bile bir şey yapamaz. Zihniyet değişmedikçe de ne kadar önlem olursa olsun sonuç değişmez. Zihniyetin değişmesi için de öncelikle çağdaş eğitim gereklidir.

    YANGIN SEBEBİYurt binasında soba olmadığı ve ısıtma kaloriferle sağ-

    landığından, yangının elektrik tesisatından veya elekt-rikli bir cihazdan başlama ihtimali fazladır. Eski binalarda elektrik kabloları başlangıçta sadece aydınlatma ihtiyacını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Daha sonra buzdolabı,

  • 9Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    çamaşır makinası, elektrikli ısıtıcı, ütü, elektrikli süpürge, fı-rın, bilgisayar ve televizyon gibi cihazların ilavesiyle çekilen elektrik gücü fazlalaşmıştır. Kapasiteyi karşılamakta zorla-nan tesisatta ısınma nedeniyle yangın riski artar. Bununla beraber elektrik tesisatında yangın oluşumu daha çok “kötü temas”tan ve elektrikli ısıtıcılardan kaynaklanmaktadır.

    Açık unutulan bir ısıtıcıda veya elektrik kablolarının ek yerlerinde oluşan ark nedeniyle yangın başlayabilir. Elekt-rikle ilgili yangınlar; daha çok gevşek bağlantı “move kontak” (kötü temas) sonucu ortaya çıkan temas direnci üzerinden geçen elektrik akımı nedeniyle oluşan ısının, or-tamı sürekli olarak ısıtması ve etraftaki yanıcı malzemeleri tutuşturması sonucu ortaya çıkmaktadır. Kötü temas sonu-cu devreden geçen akımlar yük akımları mertebesinde kü-çük akımlardır. Sigortalar; kısa devre akımı gibi çok büyük akımları kesmek için tasarlandığından, bu akımlar sigorta tarafından kesilmez. Eğer kötü temas sırasında devrede herhangi bir cihaz açıksa, temas direnci nedeniyle daha çok ısı ortaya çıkar ve etrafta yanıcı malzeme varsa tutuş-turma sıcaklığına getirerek yangını başlatabilir.

    OLAYIN GELİŞMESİÖğrenciler yemeklerini yiyip derslerini çalışmak için

    üçüncü kattaki etüt salonuna çıktıktan biraz sonra elekt-rikler kesilmiş. Elektrikler kesilince hep birlikte salondan çıkarken yangın kokusunu hissetmişler. Bir kısmı salonun pencerelerine doğru giderek pencereyi açmış. Bu sırada yanık kokusu artmaya devam edince, yardım için bağır-maya başlamışlar. Salonundakilerin bir kısmı yangın mer-diveninin bulunduğu kapıya doğru gitmiş ama kapı kilitli olduğundan açamamışlar. Zemin katta bulunan öğrenci-ler; yangın nedeniyle dış kapıdan çıkamadıkları ve zemin kattaki odalarla yemekhanenin pencerelerinde demir par-maklık olduğundan yukarı katlara kaçmışlar. Birinci ve ikin-ci kat koridorlarından yangın merdivenine çıkış kapılarının üzerinde kol olmadığı, başka bir deyişle kilitli olduğu için öğrenciler dışarı çıkamamışlar. Bazı öğrenciler kafalarını pencereden dışarıya çıkarıp nefes almaya çalışmışlar ve aşağıya bağırarak yardım istemişler. Bu sırada sırtları yan-maya başlayanlar pencerelerden atlamışlar.

    Yangın, itfaiyeye çok geç haber verilmiştir. Yangını, Aladağ İtfaiye Müdürlüğü’ne yürüyerek gelen bir kişi haber vermiştir. İtfaiye olay yerine ulaştığında, tamamen alevler içinde olan üç katlı binaya müdahalede bulunmuş, yangın büyük olduğu için Orman Bölge İşletmesi’nden ve Adana Büyükşehir Belediyesi’nden destek istemişlerdir. Aladağ İtfaiyesi; kurtarma ve söndürme donanımı yeterli olmadı-ğından, müdahale esnasında sadece seyyar merdiveni bi-naya dayayarak doğu cephesinden kurtarma yapabilmişler, buradan yedi öğrenciyi aşağı indirmişlerdir.

    İtfaiye ekiplerine vatandaşlar yardım etmiştir. Kom-şulardan getirilen alüminyum merdiven oturma odasının penceresine dayayarak çocukları kurtarmaya çalışmışlar. Merdiven üçüncü kata yetişmediğinden yurdun arkasın-daki yangın merdiveninden üçüncü kata çıkmaya çalışılmış ama itfaiyecilerde maske ve yanmaz elbise olmadığından yoğun duman nedeniyle çıkılamamıştır. Üçüncü katta su sıkmaya başlamışlar ve pencereleri taş atarak kırmaya ça-lışmışlar. Yere yorgan açarak çocukların atlamalarını iste-mişler ve 4-5 çocuk yorgana atlayarak kurtulmuştur. Ya-ralanmaların ayaklardaki kırılmadan ve duman nedeniyle olduğu belirtilmiştir.

    İtfaiyenin merdivenli müdahale aracının bulunmaması, atlama yastığının olmaması, seyyar merdivenlerin üçüncü kata yetişecek şekilde uzun olmaması, itfaiyeye geç ha-ber verilmesi, ölüm ve yaralanma sayısını artırmıştır. Eğer doğru dürüst bir itfaiye merdiveni olsaydı çok daha faz-la sayıda öğrenci kurtarılabilirdi. Adana’dan gelen itfaiye ekipte merdivenli araç olmasına rağmen çok uzak olduğu için yangın söndürüldükten sonra gelebildiklerinden bir faydası olmamıştır.

    NASIL OLMALIYDI?Deprem, yangın ve her türlü tahliye durumunda kulla-

    nılacak kaçış merdivenleri mutlaka korunaklı olmalıdır. Ka-çış merdiveni; binanın içinde ya da dışında olabilir. Kaçış merdivenlerinin içeride olması dışarıda olmasından daha uygundur. Zeminin üzerinde birden fazla kat varsa içeride-ki merdivenlerin korunmuş olması gerekir. Yani, merdiven iki saat yangına dayanabilecek duvar içerisinde bulunmalı ve kapısı yangına 90 dakika dayanabilecek özellikte olma-lıdır. En az iki merdiven olmalı ve merdivenler biri mutlaka doğrudan dışarıya açılmalıdır. Kaçış merdivenleri asla kilit-li olmamalıdır. Binaların Yangından Korunması Halkındaki Yönetmeliğe göre 21.50 metreye kadar kaçış merdivenleri açıkta yapılabilir. Yatılan yerlerde ise bir kattan daha yük-sek binalarda dışarıdan merdivenlere müsaade edilmeme-lidir. Özellikle çocukların bulunduğu yurtlarda dışarıda açık merdiven çok risklidir. Kış aylarında buz tutan merdiven-lerden inmeleri, geceleri merdivenlerin karanlıkta kalması,

  • İTFAİYECİ

    10 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    dışarıdan kontrolsüz girişlere karşı kilitli tutulması gibi ne-denlerden dolayı yurtlarda açık merdiven yapılmamalı iç kısımda kapalı korunmuş iki merdiven tasarlanmalıdır.

    Merdiven kapıları kaçış yönünden her zaman açılabilir özellikte olmalıdır. Genel olarak, dışardan içeriye kimse girmesin diye kapılar kilitli tutulur. Yangın yönetmelikleri-ne göre merdiven kapısı kilitli tutulması yasaktır. Güvenlik nedeniyle, kontrolsüz olarak içeriden dışarıya kimsenin çık-maması ve dışarıdan içeriye kimsenin girmemesi gereklidir ve bunun için kapıya magnetik tutucu takılmalı, yangın çık-tığı takdirde serbest konuma geçmeli ve ayrıca kapı yanın-dan kır-bas kapı açma butonu bulunmalıdır. Panik ve dep-rem durumunda veya kapı yangın durumunda açılmadığı takdirde kapı yanında bulunan bu butona basılarak kapı açılmalıdır. Deprem, yangın ve panik haricinde biri düğ-meye basıp çıkmak istediğinde siren çalar ve kontrolsüz çıkışlar kontrol altında tutulur.

    Yangının kısa sürede büyümesi, kolay yanıcı malze-melerin fazlalığından olmuştur. Yapılarda yangınların hızlı yayılmasının başlıca sebebi kullanılan malzemelerin kolay yanıcı olmasındandır. Sünger, sentetik malzemeler, polist-ren, poliüretan, plastik ve benzeri kolay yanıcı maddeler yatılan binalarda kullanılmamalıdır. Bu tür malzemeler yan-gının kısa sürede büyümesini sağlar ve birkaç dakika içinde boğulmaya ya da yanmaya sebep olur. Özellikle ısı yalıtımı için kullanılan köpük yandığında zehirli gaz çıkardığı ve çok hızla yayıldığı için çok tehlikelidir. Ahşap görünümlü plas-tik kaplamalar yangının çok hızlı yayılmasını sağlar. Ahşap çok tehlikeli değildir. Başlangıçta yangının birden bire ya-yılmasını sağlamaz. Ahşap çatı olabilir ama otel ve yurtlar-da ahşap çatının altında beton perde olması gerekir.

    Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe göre bir kattan daha yüksek yurt binalarında algılama ve uyarı sistemi olması zorunludur. Dedektörler; yangın sıra-sında çıkan dumanı algılayıp, uyuyanlara sesli uyarı yapan önemli ve hayat kurtarıcıdır. Sesli duyuru yapan detektör-ler sistemi yatılan her odada bulunmalıdır. Acil aydınlat-ma da zorunludur. Akşam saatlerinde yangın oluşması ve elektriğin kesilmesi durumunda kaçış yolları kullanılabile-cek aydınlıkta olmalıdır.

    SONUÇSonuç olarak; yurt, otel ve pansiyon gibi çok kişinin

    bulunduğu yatılan yerlerde, birbirine alternatif konumda her zaman kullanılabilir özellikte olan mutlaka iki korun-muş merdiven bulunmalıdır. Yangın ve doğal afetlerde en riskli yerler yatılan yerlerdir. Yurtlarda algılama sistemi, acil aydınlatma sistemi, duyuru sistemi ve otomatik söndürme sistemi olmalıdır. Bununla beraber, her türlü yangına daya-nıklı malzeme kullanılsa, otomatik algılama ve söndürme sistemleri bulunsa, yangın merdivenleri fevkalade uygun tasarlansa bile merdiven kapıları kilitliyse diğer önlemler insanların can güvenliği için yeterli değildir.

    Can güvenliğinin olması için olmazsa olmaz; kaçış yolunun açık olmasının sağlanmasıdır. Kapılar her saat açık tutulmalıdır. Okullarda ve yurtlarda senede iki kez tatbikat yapılarak öğrencilere acil durumda ne yapılma-sı gerektiği, nasıl kaçacakları öğretilmelidir. Tatbikatlar öğrencilere tahliyenin nasıl olacakları öğretilirken, aynı zamanda algıla ve söndürme sistemlerin çalışıp çalışma-dığı ve merdivenlerin uygun durumda olup olmadığı da görülmüş olacaktır.

  • [email protected] www.ayvaz.com

    YANGINGRUBU

    ESNEKMETAL

    HORTUM

    YALITIMGRUBU

    KOMPANSATÖR

    KONTROL KONDENSTOP

    VANA

    İyi bir imza nasıl atılır?

    Sektör denen “kağıt” kötü demeyeceksiniz, iyileştirmek için çalışacaksınız.Fikrinizin kalem, ürünlerinizin mürekkep olduğunu unutmayacaksınız.

    Ve ülkenizin adını dünyaya taşıyacak yatırımların imzasını atarken eliniz hiç titremeyecek; cesur olacaksınız...

    Biz sektöre bu felsefeyle tam 68 yıldır imzamızı atıyoruz.Bu yolculukta bize eşlik eden herkese

    çok teşekkür ediyoruz.

    İyi bir kağıda, iyi bir kalemle ve titremeyen bir elle... Nasıl mı?

    http://www.ayvaz.com/mailto:[email protected]

  • LaserSense

    www.utcfssecurityproducts.com.tr

    http://www.utcfssecurityproducts.com.tr/

  • EST

    En kompleks uygulamalar için

  • HABERLER

    14 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    SHF Safety&Health ve SHF Fire&Rescue Fuarları 2016 Yılını Başarılı Bir Organizasyon ile Geride Bıraktı

    İstanbul Fuar Merkezi (İFM)‘de sek-törlerin buluşmasına ev sahipliği yapan Safety&Health (5. Uluslara-rası İş Güvenliği ve İş Sağlığı Fuarı) ve Fire&Rescue (20. Uluslararası Yangın, Acil Durum ve Arama Kurtarma Fuarı) 22-25 Eylül 2016 tarihleri arasında gerçekleşti.

    Başarılı organizasyon ile kapanış yapan fuarlar hem ziyaretçilerden hem de fuar katılımcısı firmalardan tam not aldı. Hem eğitici sunum ve aktiviteleri hem de eğlenceli stant şovlarıyla ziyaretçilere unutulmaz anlar yaşatan fuarlarımız iş sağlığı ve güvenliği sektörünün yanı sıra, yan-gın ve acil durum sektörü de yeni iş sezonuna heyecan verici bir başlan-gıç yapmış oldu. Safety&Health ve Fire&Rescue Fuarları toplamda 7029 m2 alanda gerçekleşti. SHF Fire&Res-cue Fuarı’nda 79, SHF Safety&Health Fuarı’nda 102 katılımcı yer alırken toplamda 37 farklı ülkeden ziyaret-çiye kapılarını açan fuarlarımız 4 gün boyunca toplamda 8.096 kişi tarafın-dan ziyaret edildi. SHF Fire&Rescue ve Safety&Health Fuarları ziyaretçi ülkeleri arasında ise; ABD, Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bangladeş, Bulgaristan, Çin, Danimarka, Fas, Filistin, Fransa, Güney Kore, Irak, İspanya, İran, İrlanda, İtalya, Kanada, Kıbrıs, Kuveyt, Libya, Malezya, Polonya, Rusya, Slovakya, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tay-land, Tunus, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen ve Yunanistan yer aldı.

    TÜYAK’tan Adana’daki Yurt Yangını ile İlgili Açıklama

    TÜYAK 2016/17 Dönemi Eğitim Seminerlerinin İkincisi Gerçekleştirildi

    Adana’nın Aladağ ilçesinde bulunan “Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Orta Öğrenim Kız Öğrenci Yurdu”nda 29.11.2016 günü saat 19.30 sıralarında meydana gelen yangında 11 öğrenci ve bir eğitmen hayatını kaybetmiş ve 22 öğrenci yaralanmıştı. Bu acı olay üzerine TÜYAK Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı – Yangından Korunma Derneği aşağıdaki açıklamayı yaptı:

    “TÜYAK Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı – Yangından Korunma Derneği olarak Adana’nın Aladağ ilçesinde bulunan Öğrenci Yurdu’nda çıkan yangında yaralanan ve ölen vatandaşlarımız için derin üzüntülerimizi dile getiriyor, hayatını kaybedenlerin yakınlarına ve ülkemize başsağlığı diliyoruz.

    Bu tür elim hadiselerin bir daha yaşanmaması için yangınla mücadele konu-sunun önemine vurgu yapmak, aktif ve pasif yangın önlemlerinin yönetmeliğe uygun şekilde alınmasını, sonrasında ise gerekli periyodik kontrollerin yapıl-masını sağlamak için başta resmi kuruluşlar olmak üzere kamuoyunun ve sivil toplum kuruluşlarının dikkatini çekmek, TÜYAK olarak görevimizdir.

    Vakıf ve Dernek olarak yangından korunum konusunda toplumumuzda farkındalık yaratmak ve bilinç kazandırmak konusunda bugüne kadar sürdür-düğümüz çalışmalarımızın artarak devam edeceğini belirtiriz”.

    Yangın korunum sektörünün ve ilgili meslektaşların gelişimine katkı sağ-lama ve bilgi paylaşımını çoğaltma hedefiyle planlanan eğitim seminer serisinin ikincisi olan “NFPA-13 2016 Sprinkler Sistemleri Standardında Değişiklikler” konulu seminer 19 Kasım 2016 Cumartesi günü Kozyatağı Hilton otelde yapıldı.

    Katılımın yoğun olduğu seminer, TÜYAK Dernek Başkanı Sayın Filiz Mumoğlu’nun açı-lış konuşması ile başladı. Dr. Kazım Beceren’in oturum başkanlığında ger-

    çekleşen seminer, Özlem Karadal Güneç (Profel Yangın) “NFPA 13-2016 Standardında Tasarım ile ilgili Değişiklikler” ve Taner Kaboğlu’nun (Tasarım Mühendislik) “NFPA 13 Standardında Montaj ile ilgili Değişiklikler “ sunumunu takiben, salondan alınan soru-cevaplara verilen yanıtlarla son buldu.

    Kış dönemi boyunca devam edecek olan TÜYAK eğitim seminerlerinin üçüncüsü 17 Aralık 2016 Cumartesi günü “Gazlı Söndürme Sistemleri “ konusu ile gerçekleşecektir.

  • HABERLER

    16 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    Norm Teknik Antalya MMO İş Birliğiyle Düzenlediği Eğitim Seminerlerine Bir Yenisini Daha Ekledi

    Meslek içi eğitim seminerle-rine verdiği önem ve has-sasiyet ile sektörde başarılı projelere imza atan Norm Teknik A.Ş., eğitim seminerlerine bir yeni-sini daha ekledi. Antalya MMO iş birliği ile MMO Antalya Şube Top-lantı Salonu’nda gerçekleştirilen seminer kapsamında Norm Teknik A.Ş. Satış ve Mühen-dislik Departmanı Ekip Lideri Serkan Ceylan, “Sprinkler Sistemleri ve Yangın Pompa Kapasitesi ile Su Deposunun Belirlenmesi” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

    Antalya ve civar illerden projeciler, taahhütçüler, kont-rolörler, satış firmaları ve kamu kurumlarından katılım-cıların ağırlıklı olarak yer aldığı seminerde, “Bina tehlike sınıfl arının belirlenmesinin sprinkler sistem tasarımlarında etkili bir basamak” olduğuna vurgu yapan Ceylan, “Sprink-ler Tipleri ve Yerleşim Kuralları, Sismik Askılama, Yangın Pompa Kapasitesinin ve Su Deposu Kapasitesinin Belir-

    lenmesi” gibi birçok konu başlığını ele aldı. Sistem tasarım, standartlara uygun ürün tedariği, devreye alma, test ve bakım hizmetlerinin eksiksiz tamamlanmasının düzgün sistemle-rin oluşumunda etkili olduğuna da dikkat çeken Ceylan, “Norm Teknik A.Ş. olarak, markadan bağımsız bilgi

    paylaşımını önemsiyoruz ve aynı toprakları paylaştığımız her bir bireyin bir diğeri için sorumlulukları olduğuna ina-nıyoruz, bu doğrultu da uzman olduğumuz alan dahilinde tüm profesyonelleri ve meslektaşlarımızı bilgilendirme isteği içerisindeyiz” diyerek yangın sektöründeki bilgi pay-laşımının arttırılması ve bilinçli projelerin hayata geçirilmesi için en çok yazılı doküman üreten firma olduklarının da altını çizdi. Antalya MMO iş birliği ile gerçekleştirilen eğitim seminerinde yer almaktan dolayı mutlu olduğunu da söz-lerine ekleyen Ceylan, daha sonra katılımcıların sorularını yanıtlayarak eğitim seminerini tamamladı.

    TÜYAK Geleneksel Yemeği Kozyatağı Hilton Otel’de Gerçekleştirildi

    Her yıl bir araya geli-nen ve yangın korunum sektörünün önemli buluşma noktala-rından biri olan yemekte bir araya gelen TÜYAK üyeleri ve sektörün temsilcileri yoğun geçen bir yılın değerlendirmesini yaptılar. Açılış konuşmasını yapan Dernek Yönetim Kurulu Başkanı Filiz Mumoğlu’ndan sonra Vakıf yeni Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Akın’ın söz aldığı gecede, TÜYAK Vakfı ve Derneği’nin yeni vizyonu ile birlikte yürütülen proje ve çalışmalar aktarıldı. Bir araya gelen sektör temsilcileri geçmiş yılı değerlendirip yeni yıl dileklerini aktardıktan sonra gece iyi niyet dilekleriyle son buldu.

    Eti Gıda Sanayi’nin Yönetim Binasına Ateksis imzası

    Eti Gıda Sanayi ve Ticaret ile bina elektroniği ve güvenliği konusunda akılcı ve etkin mühendislik çözümleri sunan Ateksis, güçlü bir birliktelik kurarak Eti Plaza Yönetim Binası projesi kapsamında bir araya geldiler. Bu kapsamda birbiri ile entegre olarak çalışabilen yangın algılama, kartlı geçiş, genel seslendirme ve acil anons sistemleri ile kapalı devre kamera sistemlerinin (CCTV IP) saha içi uygulamaları gerçekleştiril-miştir. Bu yazımızda CCTV IP sistemleri ile ilgili gerçekleştirmiş olduğumuz uygulamaları ve kullanılan ürünlerin sağlamış olduğu birçok avantajdan bahsedilmektedir. ETİ Plaza Yönetim Binası’nın dizaynı iç mimar Hakan Adaş tarafından gerçekleştirilmiştir. Proje uygulama kapsamında elektrik proje müellifi Aykar Mühendislik, ana yüklenici Berko İnşaat, elektrik taahhüt firması olarak da Çağrı Elektrik görev almıştır.

  • HABERLER

    18 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    EDS ve FLIR Güçlerini Birleştirdi

    Elektronik güvenlik sektöründe uzun yıllardır hizmet veren EDS, güvenlik sektöründe önemli çalışmalara imza atıyor. EDS, FLIR ile tüm CCTV sistemlerini kapsayan distri-bütörlük anlaşmasını imzaladı. Yapılan anlaşma çerçevesinde, Türkiye’de geliş-miş termal teknolojinin yaygın hale gel-mesi için proje çözümleri ve stratejilerini geliştirecek ortak çalışmalar yürütüle-cek. EDS ve FLIR 30 Kasım 2016 tarihli tanıtımında bu bilgiyi değerli katılımcı-larıyla paylaştı.

    FLIR Satış Müdürü Mohammed Chaar, “Güvenlik sistemlerini kapsayan projelerde, termal kameralar, visible CCTV kameralar, VMS yazılım, PSIM ve video analiz ile özel çözümler sunacağız dedi”.

    Tanıtımın ilk bölümünde termal kameralar ve değerlerinden bahseden Chaar, Termal kameraların karanlık, duman, yoğun sis gibi farklı tüm hava şartlarında görme yeteneğine sahip olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti; ”15.5 km’ye kadar uzun menzilli gözleme sahip olan termal kameralar, dijital ayrıntı geliştirme özel-liği en küçük detayı bile görüntüleyebi-lir. Gün ışığında bile FLIR, mükemmel kontrast ve çözünürlüğünü korur. Kuru-lum ve bakımda termal sanal çit tasarruf enerjisi sağlar. Anahtar algılama tipleri arasında; izinsiz giriş tespiti, sahipsiz teçhizat, nesneleri kaldırma, durmuş araç, suç işlemek maksatlı amaçsız dolaşım algılaması bulunmaktadır.

    Termal Kameralar, HD renkli kameralar üzerindeki renk değişikliklerine kıyasla harici ortam Video Analitik için en iyi çözümdür, çünkü far farları ve yansı-yan ışığı görmezden gelir ve büyük açık hava aydınlatmalarının masrafını, gücünü ve zorluğunu ortadan kaldırır. Termal Pan-Tilt modeller özellikle hava-alanları, limanlar, kritik kızak yapısı ve uzun menzilli uygulamalar için soğut-malı sensörlü olarak tasarlanmıştır”.

    Chaar, “FLIR, Dünyadaki ticari güvenlik uygulamaları için en geniş hacimli termal kamera satışını gerçek-leştirmektedir. 2003 yılından bu yana birçok kurulumda mükemmel servis sağlayan kanıtlanmış çevre koruması, yüksek tespit olasılığı, düşük yanlış alarmlar oranı, dünya çapında gerçek hayatta kullanılan uygulamalarda yay-gın şekilde kullanılır” dedi..

    Diğer bir ürün grubu olan FLIR Radar Serisi ise havaalanları, kritik alt-yapı ve güvenlik uygulamaları için özel olarak tasarlanmıştır. Her büyüklük-teki projeye FLIR, VMS çözümleri sunar. VMS çözümleri; video izleme ve kontrol, IP kamera ve kodlayıcı desteği, sınırsız sayıda kullanıcı desteği, kayıt ve ince-leme, gelişmiş Web/Mobil uygulama, Google Earth ile entegrasyon gibi bir çok özelliği destekler.

    FLIR’in diğer yazılımı Cameleon, fiziksel güvenlik yönetim bilgisi çözümü sunar. Cameleon’un uygulandığı alan-lar; Operatörlerin aktif olarak izlendiği yerler, komuta merkezleri, operasyon

    merkezleri. Radar, termal, analitik sanal çit hatları, çit algılama sistemi entegrasyonu ile çevresel saldırı tespit çözümü özellikleri. Üçüncü taraf sis-temlerinin ve ekipmanın (yani radar, çit algılama, mavi güç izleyiciler, eri-şim kontrolü, video duvarları, SCADA, Yangın Alarmları vb.) entegrasyonunu gerektiren siteler. Örnekler: havaalan-ları, limanlar, askeri üsler, kritik altyapı, ulaşım, metro vb. alanlar. Pazarlama müdürü, Vildan Keser; Sektörün öncü firma konumundaki EDS’nin, sektördeki tüm müşterilerine yeni ürün grubuyla hizmet vermekten mutluluk duyacağını, ayrıca kaliteli ve yüksek teknoloji ürün-lerine sahip FLIR ürünlerinin, stoklarına girerek rafl arda yerini aldığını belirtti. Bu ürün grubunun doğru fiyatlanması ve projelendirilmesi ile pazar liderliğine yerleşeceğini dile getirdi.

    EDS’nin üretici kimliği yanında, doğru zamanda, tüm pazar segment-lerini kapsayan lider FLIR ile anlaşarak yeni yıl için ilk atılımlarını gerçekleş-tirdiklerini ifade eden Keser, “Yeni viz-yonumuz, EDS’ye yakışır, güçlü, güven veren, kaliteyi ön planda tutan farklı proje ve uygulamalarla sektöre yön vermek” dedi.

    Keser, EDS’nin FLIR ile Türkiye paza-rında daha fazla pay almayı hedefl e-diklerini, güçlü finansal yapısıyla ciddi atılım ve yatırım yaptıklarını belirtti. Çözüm ortaklarının talepleri doğrultu-sunda, yaptıkları bu atılımın onlar için de doğru bir karar olduğunu ifade etti.

  • HABERLER

    20 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    Çuhadaroğlu’nun Her Yıl Düzenlediği Geleneksel Öğrenci Proje Yarışması Sonuçlandı

    Alüminyum sektör duayeni Çuhadaroğlu, geleneksel proje yarışmasının 13’üncüsünü gerçekleştirdi.Genç beyinlerin yaratıcı fikirleriyle ortaya çıkan yeni projelerin, hem alüminyum sektörüne hem de ülke-mize katkı sağlayacağı inancıyla düzenlenen Çuhadaroğlu Öğrenci Proje Yarışması’nın finalistleri, 31 Ekim Pazartesi günü Kocaeli Üniversitesi’nde düzenlenen ödül töreni ile açıklandı.

    Büyük ilgi gören ödül töreni; Çuhadaroğlu Alüminyum Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı ve Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi Kurucusu Nejat Çuhadaroğlu, Pazarlama Müdürü Halil Halit Güral ve Çuhadaroğlu Yöneticileri, Kocaeli Üniversitesi Mimarlık Bölümü Dekanı Prof. Dr. Nezihi Köp-rübaşı katılımıyla gerçekleşti.

    HİSART CANLI TARİH VE DIORAMA MÜZESİ KOLEKSİYONUNA FARKLI BİR YAKLAŞIM

    Bu yıl ‘’Barışa açılan bir kapı: Hisart Canlı Tarih ve Dio-rama Müzesi’’ başlığı ekseninde şekillenen yarışmanın amacı; tarihsel dönemlerin gün yüzüne çıkmamış eserlerine ve dio-ramalara ev sahipliği yapan; Dünyada alanında ilk ve tek olan Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi’nin yeni bina tasarımı için öğrencilerin sunduğu projeler içerisinden geliştirilebilir fikirler elde etmek.

    Uluslararası müzecilik kapsamında, daha deneyimsel ve ziyaretçilerin katılımı ile ilgi odağı oluşturacak açık ve kapalı alanlar tasarlayarak, her alanda farklı bir deneyim vadeden bir müzecilik anlayışı ile öğrencilere sunulan konseptte, yarışmacılardan mevcut Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi koleksiyonunu tüm yönleriyle değerlendirmeleri ve yeni nesil bir Müze tasarlamaları istendi.

    YEDİKULE GAZHANE BİNASI’NIN TARİH MÜZESİNE DÖNÜŞÜMÜ PROJELENDİRİLDİ

    Ülke tarihinde ilk havagazı fabrikası olma özelliği taşıyan, 1887-1993 yılları arasında hizmet veren ve şu an kullanıl-mayan Yedikule’deki tarihi Gazhane binasının dönüşümü ile gerçekleştirilmesi düşünülen yeni Müze binası tasarımı için yapılan yarışmaya, Türkiye’nin pek çok üniversitesinden

    yoğun katılım oldu. 301 lisans öğrencisinin başvurduğu yarışmada, projeler arasından seçilen 3 adet projeye büyük ödül ve 3 adet projeye eşdeğer mansiyon ödülü verildi.

    PROJE KÜNYESİ-ÖDÜLLERNevnihal ERDOĞAN (Prof. Dr. Mimar – KOU), Marco PRETELLI (Prof. Dr. Mimar – Bologna Üniversitesi), Fani VAVILI-TSINIKA (Prof. Dr. Mimar – Selanik Aristotle

    Üniversitesi ), Evangelos CHRYSAFIDES ( Doç.Dr. Mimar - Selanik Aris-

    totle Üniversitesi ), Oya ŞENYURT (Doç. Dr. Mimar – KOU), Hasan Okan ÇETİN(Y. Mimar – ODTÜ) Seyhan SERİMER ( Y. Mimar- SERİMER MİMARLIK ) tarafından titizlikle değerlendirildi.

    ÖDÜLLERDeğerlendirme sonucunda birinciliği İstanbul Teknik

    Üniversitesi’nden Emirhan Kurtuluş ve Yusuf Enes Mete’nin oluşturduğu proje kazanırken, ikinciliği Gazi Üniversitesi’n-den Zeki Derin, İpek Gönüllü, Mehmet Şükrü Geyik, Fatih Işık, İmam Bilal Ahmet Toprak’ın projesi elde etti. Üçüncülük ödülünü ise Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Emine Merve Siper ve Atakan Koca’nın projesi aldı.

    Birinci grup öğrencilerine 6.000,00 TL, ikinci gruba 4.000,00 TL ve üçüncü gruba 3.000,00 TL ödül verildi ve dereceye giren tüm öğrenciler Çuhadaroğlu şirketlerinde staj yapma hakkı elde etti.

    Ayrıca İzmir İleri teknoloji Enstitüsü Üniversitesi’nden Sena Kırmız ve Furkan Köse, Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Uğur Kanat, Büşra Ahıskalı ve Mehmet Koyuncu ve Eski-şehir Osman Gazi Üniversitesi’nden Ebru Yılmaz eş değer mansiyon ödüllerinin sahibi oldu.

    http://do�.dr/

  • AVENAR detector 4000

    AVENAR detector 4000,

    [email protected]

    http://www.tr.boschsecurity.com/mailto:[email protected]

  • HABERLER

    22 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    rası olan 30 Megapiksel IP kameralar kullandı. Çözümde ayrıca, önceden belirlenen stratejik noktalara, bulunduğu alanın ihtiyacına uygun çözünürlük ve özellikteki yüzlerce kamera yerleştirildi. Bu çözüm ile tribünleri, girişleri, çıkışları ve diğer ortak alanları izlemek artık mümkün.

    TAŞKINLIK YAPAN KİŞİYİ KIYAFETİNDEN DEĞİL YÜZÜNDEN TANIYOR

    Yüksek çözünürlüklü video izleme çözümü sayesinde, taşkınlık yapan kişilerin sebep olduğu riskler ve bu risklerin oluşturacağı zararlar en aza indiriliyor. Eskiden, ihlal yapan kişileri giydiği kıyafetin renginden tanımaya çalışan güven-lik güçleri artık yüzlerini net şekilde görerek tanıyor. Olay anında çekilen kamera görüntüleri, kameraların teknolojisi sayesinde polis ve kulüp görevlileri tarafından canlı olarak net şekilde izlenebiliyor ve doğru bir şekilde değerlendi-rilebiliyor. İstenilen alanlara kayıt üzerinde de yakınlaş-tırma yapılabildiği için kişilerin kimlikleri olay sonrasında da kolayca belirleniyor. Bu tip kaliteli veriye kolayca ulaşabilen güvenlik personelinin araştırma süresi de oldukça kısalıyor.

    VİDEO ANALİZ İLE KESİNTİSİZ GÜVENLİK

    Vodafone Arena’da kullanılan video izleme çözümü yal-nızca yüksek çözünürlük değil aynı zamanda analiz yete-neğine de sahip. Sistem önceden belirlenen senaryolara göre istenilen güvenlik seviyesini uyguluyor. Bu senaryolar, taraftarın hangi noktalarda bulunmaması gerektiği, hangi alanlarda ne tür aksiyonların risk olarak kabul edileceği gibi bilgileri içeriyor. Merdiven boşluklarından maç izleme, tellere tırmanma, meşale yakma, saha içine taraftar girişi gibi örneklendirebileceğimiz senaryolar sisteme yükleniyor ve sistem, video analiz yeteneği sayesinde kendisine bildirilen alanlardaki ihlalleri otomatik olarak algılayıp izleme ekran-larına olay görüntülerini anında aktarabiliyor. Bu şekilde ihlalin ya da riskin gözden kaçmasını engelliyor.

    22 yıldır hizmet veren ve Securitas Grup şirketi olan Sen-sormatic, sektöre ve ihtiyaca özel tasarladığı marka bağımsız çözümlerle öne çıkan bir teknolojik çözüm entegratörüdür.

    Taraftarların merakla beklediği Vodafone Arena’da yük-sek seviyede güvenlik sağlayan, akıllı güvenlik çözümü projesi uygulamaya alındı. Tek seferde kırk binin üzerinde izleyicinin bir araya geldiği stadyumda, taraftarlar kendilerini güvende hissederek gönül rahatlığı ile maç izleyebiliyor. Taşkınlık yapan kişiler anında tespit ediliyor.

    Türkiye’de futbol, tutkuyla takip edilen bir spor dalı. Bu tutku bir yandan takımını heyecan ve coşkuyla desteklemeye dönüşürken bazen de güvenliği tehdit edecek boyutlarda davranışlara sebebiyet verebiliyor. Bu noktada tüm taraf-tarlarının güvenliğini önceliğinde tutan kulüpler statlarında son teknolojileri kullanarak yüksek güvenlik oluşturuyorlar. Türkiye’nin en tutkulu taraftar kitlesine sahip, lider spor kulüplerinden biri olan Beşiktaş da, yakın zamanda inşa ettikleri Vodafone Arena’da Avrupa standartlarının da üze-rinde bir güvenlik çözümü projesini hayata geçirdi. Vodafone Arena’da kullanılan akıllı stadyum çözümleri, dünya çapında yapılacak olan diğer stadyumlar için de örnek proje olarak gösteriliyor.

    DETAYLI RİSK ANALİZİ İLEEN DOĞRU GÜVENLİK KURGUSU

    Kulübün en önemli ihtiyacı, taraftarların maçları kendi-lerini güvende hissederek izlemesiydi. Dünyaca ünlü spor arenalarının tercih ettiği video izleme çözümlerinin Voda-fone Arena’da entegrasyonunu sağlayan Sensormatic, pro-jelendirme öncesi statta olası riskleri tespit etmek ve alan-lara göre güvenlik seviyelerini belirlemek üzere risk analizi gerçekleştirdi. Sensormatic, yaptığı ön çalışmalar, analiz ve araştırmalar sonrasında, hem müşterinin ihtiyaçlarını karşılayan hem de dünya çapındaki önemli stadyumlarda uygulanan üst düzey güvenlik standartlarını tek noktada birleştiren bir güvenlik projesini hayata geçirdi.

    Sensormatic CEO’su İsmail Uzelli, “Tribünlerde meydana gelen olayların tamamının takip edilebilmesi için; güvenilir, yönetilmesi kolay, olası sorunların doğru ve hızlı bir şekilde tespit edilmesine yardımcı olacak kadar ayrıntılı görüntüler sunan bir çözüme ihtiyaç duyulduğunu, hayata geçirilen projenin bu ihtiyaçların tümünü eksiksiz karşıladığını belirtti. Projenin yalnızca arka planda güvenlik sağlayan bir sistem olmadığının altını çizen Uzelli, taraftar gözünde algısal olarak stadın güvenilirliğinin de arttığını belirtti. Taraftarların ‘ailem ve kendim için güvenli bir yere gidiyorum’ düşüncesiyle gönül rahatlığı ile stada geldiklerine de dikkat çekti.”

    İstanbul’un en merkezi noktasında yer alan Vodafone Arena için Sensormatic, yüksek çözünürlüklü güvenlik kame-

    Sensormatic, Vodafone Arena’da Video İzleme Çözümlerinin Entegrasyonunu Sağladı

  • Yangın olmayan durum Yangın durumunda Safety Position Lock™ konumu

    Yeni damper motorları BFL ve BFNSafety Position Lock™ özelli i ile.Belimo yangın damperi motorları konusundaki liderli ini ve güvenilirli ini yeni seri Safety PositionLock™ özellikli yangın damperi motorları ile güçlendiriyor. Bu yeni ve patentli çözüm, yangın anında yangın damperlerinin güvenli bir ekilde kapalı kalmasını sa layan ikinci bir korumadır. Bu özellik tüm yeni seri Belimo yangın damperi motorla-rında standart olarak sunulmaktadır.

    Belimo, motorlu yangın damperi maliyetlerinizi en küçükten en büyü e farklı torklara sahip motorları ile daha uygun hale getiriyor.

    Tüm ürünler ve çözümler için: www.belimo.com.tr

    erifali Mh. Beyit Sk. No:52/Z-1 Ümraniye / stanbul Tel +90 216 266 32 00, Fax +90 216 266 32 09 Belimo Turkey Otomasyon A. .

    http://www.belimo.com.tr/+90 216 266 32 00+90 216 266 32 09

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    24 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    DAVID CAGGIANO, Mechanical Engineer & Building Systems Expert P.E., C.F.E.I.

    DONMUŞ, PATLAMIŞ BORU İNCELEMELERİ (*)

    * Kaynak: www.robsonforensic.com Görüntüleme: 17.11.2016, Saat: 15:51

    Bu makale donmuş ve patlamış boru incelemelerine yönelik bir başlangıç noktası görevi görmektedir. Boruların içindeki su uzun süreler boyunca 32°F alında sıcaklıklara maruz kaldığında donabilmektedir. Don-muş borular iki temel sebepten dolayı ortaya çıkarlar:1. Doğru korumaya sahip olmayan ve ısıtılmayan alanlara

    boru yerleştirilmesi 2. Donma alanında ısının yetersiz olması.

    Evlerdeki su boruları, HVAC sistemi ısıtma ve soğutma boruları ve yağmurlama sistemi boruları donma sebebiy-le hasar görme riski ile karşı karşıyadırlar. Hem plastik hem de metal borular dondukları zaman patlayabilmek-tedirler. Boru boyutuna ve sistem basıncına bağlı olarak, patlamış bir borudaki ufak bir çatlak bir günde yüzlerce ve hatta binlerce galon suyun boşa akmasına, bunla bağlantılı su baskınına ve mülk hasarına ve küfl enme olasılığına yol

    açabilir. Bu incelmeler sırasında sistem tasarımı, kurulumu, bakımı ve işletmesi anlamında cevaplanması gereken bazı sık karşılaşılan sorular mevcuttur.

    BORULAR NEDEN PATLAR?Su donduğunda genleşir. Bu yüzden de bir kutu gazlı

    içecek buzluğunuzda patlayacaktır. Su borunun içerisinde donduğu zaman aynı şekilde genleşir.

    Bir boru patladığında, kırılma buz blokajının meydana geldiği noktada olmak zorunda değildir. Buz genleşmesi boru duvarına baskı yaparken aynı zamanda buz ve ka-palı bir vana ya da fikstür arasında sıkışmış olan suyu da basınçlandıracaktır. Su boru içerisinde donmaya ve gen-leşmeye devam ettikçe bu durum sıkışan suyun basıncının artmasına da yol açar. Bu artan su basıncı buz blokajının olmadığı bir noktadan da borunun kırılmasına yol açabilir.

    http://www.robsonforensic.com/

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    26 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    SİSTEM TASARIMI VE KURULUMU Boruların en sık olarak dondukları bir kaç lokasyondan

    bazıları şunlardır: dış alan hortumlarının ağızları, yüzme havuzu su tedarik hatları, yağmurlama sistemi hatları ve bodrumlar, döşeme altı boşluğu, tavan arası, garajlar, banyo lavabo kabinleri ve mutfak kabinleri dahil olmak üzere ısı-tılmayan iç alanlar. Çok az ya da sıfır yalıtıma sahip olan dış duvarlarda olan borular, yalıtımdaki boşluklar ya da uygun şekilde yerleştirilmemiş olan bina cepheleri de donmaya maruz kalırlar. Uluslararası Su Tesisatçılığı Mevzuatı borula-rın donmaya karşı korumalı olmasını zorunlu kılmaktadır.

    “305.6 Donma. Su, toprak ve atık boruları; eğer bu tür boruları yalıtım veya ısı veya her ikisi yoluyla donma-ya karşı korumak için yeterli tedbir alınmamış ise binanın dış kısmına, tavan arasına veya döşeme altı boşluğuna, dış duvarların iç kısımlarına ya da donma sıcaklıklarına maruz kalabilecek diğer yerlere döşenemezler. Dış su tedarik sis-temi boruları donma hattının en az 152 mm altında ve kot seviyesinin en az 305 mm altında olmalıdır.” -IPC (Ulusla-rarası Su Tesisatçılığı Mevzuatı)

    BİNA SAHİPLERİ BORULARIN DONMASINI ÖNLEMEK İÇİN TEDBİRLER ALABİLİRLER

    Bina sahiplerinin boruların donmasını önlemek amacıyla alabilecekleri bir dizi önlem vardır. Bunların bazıları şöyledir:

    Soğuk havalar başlamadan önce:• Isıtma ekipmanını bakımdan geçirin, çalıştığından ve

    açık konumdan olduğundan emin olun.• Evin boruların bulunduğu alanlarında sıcaklıkların don-

    ma sıcaklıklarının üzerinde olmasını garantilemek ama-cıyla termostatların sıcaklık ayarlarının yeterli yükseklik-te olduğunda emin olun.

    • Isıtma olmayan alanlardaki boruların, antifriz, elektrik ısıtmalı teyp, sürekli akan su vs. gibi bir tür donmaya karşı korumaya sahip olup olmadığını kontrol edin.

    • Bahçe hortumlarını sökün ve eğer mümkünse, dışardaki musluklara ulaşan boruları kapatmak ve içindeki suyu boşaltmak için bir iç mekan vanası kullanın. Dış vanayı açık bırakın böylece boruda kalan su boruyu kurmadan genleşebilecektir. Dış musluklara bağlı bırakılmış olan dış bahçe hortumları duvarın içindeki borunun donma-sına yol açabilir.

    • Boruların olduğu yerlere yakın noktalarda içeri soğuk hava sızdıran çatlak ve delikleri kapatın. Elektrik kab-loları, kurutucu havalandırmaları ve boruların duvar gi-rişleri çevresinde hava sızdıran noktalar olup olmadığını kontrol edin ve soğuk havayı dışarıda tutmak için kalafat ya da yalıtım malzemesi kullanın. Şiddetli soğuk ve rüz-gar olduğunda çok ufak bir delik bile borunun donması için yeterli soğuklukta havayı içeri sokabilecektir.

    Soğuk hava olması beklendiğinde:• Bir sıcak ve soğuk su damlası bile boruların donmasını

    önleyebilir. Dışarıdaki hava çok soğuk olduğunda, dışa-rıdaki borulara bağlı olan musluktan suyun (minimum miktarlarda) damlamasına izin verin. Bir sıcak su hattı da aynı bir soğuk su hattı gibi kolayca donabilecektir.

    • Aşırı soğuk havalarda, uyuduğunuz zaman ısıtıcının de-recesini düşürmek yerine termostatı gündüz ve gece aynı sıcaklıkta tutun. Sıcaklığın daha da düşmesi – ki bu genelde geceleri olur – ev sahiplerini hazırlıksız yakala-yabilir ve boruların donmasına yol açabilir.

    • Dış duvarların yakınlarında olan yalıtımsız boruların et-rafında daha sıcak havanın dolaşmasını sağlamak için mutfak ve banyo kabin kapılarını açık bırakın.

    • Garajda su boruları varsa garaj kapılarını kapalı tutun.Eğer uzun bir süre evde olmayacaksanız:

    • Bir bina boş kaldığında, donmuş boruların yol açacağı ha-sarları önlemenin en güvenli yolu su sistemini kapatmak ve boruların içindeki suyu boşaltmaktır. Ana su vanasının kapatılması ve borulardaki suyun çıkması için bütün mus-lukların açılması gereklidir. Tesisat fikstürlerinin içindeki su-yun boşaltılması ya da zehirli olmayan antifriz ile doldurul-ması gereklidir. Ayrıca bahçe sulama ve yüzme havuzu su tedarik borularının da boşaltılması gereklidir. Ayrıca, eğer binada yağmurlama sistemi varsa, bu sistemin su kapatıl-dığında kapalı konuma geçebileceğini de unutmayın.

    • Eğer soğuk hava olan dönemde evden uzakta olacaksa-nız, en soğuk borudaki suyun donma derecesinin, yani 32°F’nin üzerinde kalmasını sağlamak için termostatı yeterince yüksek sıcaklığa ayarlayın. Termostattaki de-rece, evin en soğuk yerindeki sıcaklığı göstermek zo-runda değildir. Termostatlar sadece kendi bulundukları odadaki sıcaklığı ölçerler. Su borularının donması büyük

    Buz blokajı ve kapalı bir vana ya da musluk arasındaki bölgede artan su basıncı borunun patlamasına yol açabilir.

    Dış duvar içerisindeki yalıtım içerisinden geçen

    su borusu

    Aşırı soğuklarda boru içerisinde buz

    blokajı meydana gelebilir

    Dış kaplama, kontrplak ve

    yalıtıma sahip duvar

    Donan su evinizdeki boruyu nasıl patlatır?

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    olasılıkla dış duvarlardaki borularda ve ısıtılmayan alan-larda görülecektir.

    • Isıtıcının çalıştığından emin olmak ve donmayı önlemek için evin içinin yeterli sıcaklıkta olmasını sağlamak için bir arkadaşınızdan ya da komşunuzdan evin içini her gün düzenli olarak kontrol etmesini rica edin.

    • Binadaki sıcaklığın belirli bir derecenin altına düşmesi durumunda ısıtıcının çalışmadığını size bildirmek için alarm verebilen sıcaklık monitörleri kullanın.

    SİGORTA POLİÇESİ KAYBI KARŞILIYOR MU?Aşağıdaki durumlarda sigorta firmaları donmuş boru-

    lardan kaynaklanan tazminat taleplerini reddedebilmekte-dirler: • Binada kimsenin olmaması ve sigortalının binayı yete-

    rince sıcak tutmadığı ya da su vanalarının tamamını ka-patmadığı ve boru sistemleri ve ekipmanlarındaki suyu boşaltmadığı durumda.

    • Bir su borusunda ufak bir çatlak uzun zaman boyunca az miktarlarda sızıntı yaparsa, ortaya çıkan hasar kar-şılanmayabilir. Bu daha çok bir bakım problemi olarak görülebilir. Bakım aksatılması sebebiyle ortaya çıkan su kayıpları standart bir ev sigortası poliçesi tarafından karşılanmamaktadır.Donmuş boru arızlarını incelerken dikkat edilmesi ge-

    reken noktalar:

    • Binada sıcaklık ve/veya muhafaza edilmiş miydi?• Eğer bina uzun süre boş kalmış ise, bina sahibi ana su

    hattını kapatıp tesisattaki suyu boşalttı mı?• Termostat, sıcaklıkların binanın bütün alanlarında don-

    ma sıcaklığının üzerinde kalmasını sağlamak için yeterli sıcaklığa ayarlandı mı?

    • Isıtma sistemi termostattan, ekipmandaki bir bağlantı kesme şalterinden ya da bir devre kesiciden mi kapatıl-mıştı?

    • Bina sahibi, ısıtma sisteminin çalıştığından ve binayı ye-terince sıcak tuttuğundan emin olmak amacıyla birinin binanın içini düzenli olarak kontrol etmesi için gerekli organizasyonu yaptı mı?

    • Patlayan boru ısıtılmayan bir yerde mi bulunuyor? Eğer öyle ise korumalı mıydı?

    Diğer konular:• Donma olayı sırasındaki ısınma yakıtı kullanımı ve dış

    sıcaklıkların bir analizi ile binada sıcaklığı muhafaza et-mek için gerekli olan ısınma yakıtı tüketimi miktarı kar-şılaştırılabilir.

    • Yakıt faturalarının analizi donma olayı sırasında ve olaya yol açan süreler boyunca ısıtma sisteminin çalışıp çalış-madığını kontrol etmek için kullanılabilir. Yakıt faturaları ev suyu ısıtma ve alan ısıtma arasında ayırım yapılmasını sağlayabilir.

    B2B Medya mobil uygulamasını indirin, derginiz cebinize gelsin.B2B Medya mobil uygulamasını indirin, derginiz cebinize gelsin.

    Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.T. 0212 275 8359 (pbx)F. 0212 288 2614teknikyayincilik.com

    T S YTEKN K SEKTÖRY A Y I N C I L I I

    Dergilerimizi mobil cihazlarınızdan okuyabilmek için, Appstore veya Googleplay’den B2B Medya uygulamasını indirmeniz yeterli olacaktır. Böylelikle her sayımızdan öncelikli haberdar olacağınız gibi, diğer dergilerimizi de takip edebileceksiniz.

    http://teknikyayincilik.com/

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    30 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    JOSEPH H. TALBERT, Aon Fire Protection Engineering

    YANGIN SÖNDÜRME BORU SİSTEMLERİNİN SİSMİK TASARIMI (*)

    * Kaynak: www.csemag.com Görüntüleme: 21.11.2016, Saat: 13:45

    Yangın söndürme sistemlerinin sismik tasarımla-rı konusu 1947 yılından bu yana “NFPA Standardı 13: Yağmurlama Sistemlerinin Kurulumu Standardı” tarafından kapsanmaktadır. Yağmurlama sistemi boruları-nın sismik takviyelerine yönelik olarak NFPA 13’te belirti-len tasarım yönergeleri “NFPA 14: Piyozemetre Borusu ve Hortum Kurulumu Standardı”, “NFPA 15: Su Fıskiyeli Sabit Yangından Koruma Sistemi Kurulumu Standardı”, “NFPA 20: Yangından Korumaya Yönelik Sabit Pompaların Kuru-lumu Standardı” ve “NFPA 2001: Artık Bırakmaz Maddeli Yangın Söndürme Sistemleri Kurulum Standardı” tarafın-dan da benimsenmiştir.

    Tasarım yönergeleri standardın ilk versiyonlarından bu yana değişikliklere uğramıştır. En dikkat çeken güncelle-meler ise 1971 San Fernando California depreminden, 1989 Loma Prieta California depreminden ve 1989 Northridge California depreminden alından dersler temelinde yapıl-mıştır. Pacific Fire Rating Bureau (PFRB) tarafından San Fernando depremi sonrasında yağmurlama sistemine sa-hip 973 adet bina üzerinde yapılan çalışma sonucunda PFRB şu kanıya varmıştır: “Eğer yağmurlama sistemine sahip bina bu olayı atlatabilmişse, o zaman yağmurlama sistemi de atlatmıştır”.

    Geçmişteki sismik olaylardan öğrenilen bilgiler NFPA 13’ün yağmurlama sistemlerine yönelik olan yönergelerinin düzenli olarak değiştirilmesine yol açmıştır. Bu değişiklik-lerin amacı yağmurlama sistemlerine ciddi hasar gelmesini önlemek ve yağmurlama sistemlerinin bir deprem son-rasında da çalışmaya devam etmesini sağlamaktır. NFPA 13’ün 2010 versiyonunda belirtilmiş olan sismik tasarım hükümleri, “Ulusal Deprem Tehlikesi Azaltma Programı (NEHRP) ve SEI/ASCE 7 – Binalar ve Diğer Yapılar için Mi-nimum Tasarım Yükleri” hükümleri ile koordine edilmiştir.

    “NFPA 13, Bölüm 9.3 Deprem Riski olan Yerlerde Boru Sistemlerinin Hasardan Korunması” yağmurlama sistemle-ri sismik desteklerine yönelik gereklilikleri ve yağmurlama sistemlerinin sınırlamalarını özetlemektedir. Ancak belirtil-melidir ki, her ne kadar bu belirtilen bölüm sistemin na-sıl tasarlanması gerektiği ile ilgili yönergeler sunsa da, bir yağmurlama sistemi tasarımına sismik tasarımın da enteg-re edilmesi gereken coğrafi lokasyonları belirtmemektedir. Bu konu, başka mevzuatlar tarafından ve de özellikle yerel bina mevzuatları tarafından kapsanmaktadır.

    Geçmişte sadece hasara yol açan depremlere (tipik olarak California’da) sık olarak maruz kaldığı düşünülen

    Şekil 1. Harita, gösterilen bölgede depremlere bağlı olarak ortaya çıkması öngörülen maksimum toprak akselerasyonunun %2 olasılıkla 50 yıllık dönem için hesaplanan maksimum toprak akselerasyonunu aşacağını göstermektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, güneydoğu Missouri ve batı Tennessee civarındaki bölgenin ve South Carolina’daki bir bölgenin 0.8 g seviyesinde maksimum toprak akselerasyonuna sahip olduğu ve bunun da San Francisco civarı için öngörülen ile çok benzer olduğudur. Kaynak: U.S. Geological Survey

    http://www.csemag.com/

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    32 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    yerlerde bulunan yağmurlama sistemleri, sismik olaylardan kaynaklanan hasara dayanıklı olacak şekilde tasarlanmak-taydı. Ancak bugün Uluslararası Bina Mevzuatı (IBC) depre-meler sebebiyle ortaya çıkan maksimum öngörülen en yük-sek toprak akselerasyonu ile ilgili yönerge sunan haritalar yayımlamaktadır. Buna ilave olarak, ABD Jeolojik Araştırma-lar Kurumu (USGS) 50 yıllık dönemde en yüksek toprak ak-selerasyonunu aşma olasılığı %2 olan ABD haritaları yayım-lamaktadır (Şekil 1). Bu tür bir harita orta ve doğu ABD’de, en yüksek toprak akselerasyonunun California’dakiler ile benzer olması beklenen bölgeler olduğunu ve bu alanların yüksek deprem tehlikesi alanları olduğunu göstermektedir.

    TASARIM YÖNERGESİ NFPA 13-2013 versiyonu tasarım yönergesi sunmakta-

    dır. Bölüm 9.3.1.2; beklenen sismik güçler ışığında sistem performansının en azından bina yapısı performansına eşit olacağı şekilde, konuda uzman bir profesyonel mühendis tarafından gerçekleştirilen bir sismik analiz temelinde bir yağmurlama sisteminin depremden korunmasına yönelik alternatif yöntemlerin kullanılmasına izin vermektedir.

    Ek- A Bölüm A.9.3.1, NFPA 13’ün tasarım yönergesinin hedefini belirtmektedir. Yağmurlama sistemleri deprem hasarına karşı şu yöntemlerle korunurlar: (1) Değişken bina hareketleri sebebi ile boru sistemlerinde oluşacak gerilim-ler esnek ek yerlerinin veya boşlukların kullanımı ile mini-mize edilirler. (2) Payandalar, borular örneğin tavan gibi bir bütün olarak hareket etmesi beklenen bir bina komponen-ti ile desteklendiğinde, boruları olabildiğince sabit tutmak için kullanılır.”

    Borularda yeterli miktarda esneklik ve esnemezlik kom-binasyonu sağlamak amacıyla, NFPA 13 şu aşağıdaki tasa-rım yönergesini sunmuştur:• Gerekli yerlerde boşluk bırakılması• Yer hareketlerinden kaynaklanan yatay harekete karşı

    destek sağlamak amacıyla boru sistemi üzerinde belir-tilen aralıklarla boyuna ve eylemsel payanda yerleştiril-mesi

    • Hareketin oluşma olasılığının olduğu yerlerde hareket esnekliği sağlamak amacıyla belirli noktalarda esnek kuplaj yerleştirin.

    • Yağmurlama sistemlerine hizmet veren çıkış boruları-nın en tepesinde dört-yollu (enine ve boyuna kombine) payanda yerleştirin. Bu gereklilik, daha yüksekteki ayrı yağmurlama sistemlerine hizmet vermek amacıyla kol hatlarına ya da kol hatlarından çıkan ince hatlara hizmet veren çıkış borusu nipelleri için geçerli değildir.

    • Zemin seviyesinde ve üzerinde yağmurlama sisteminin bina sismik ayraç ek yerleri ile kesiştiği noktalarda sis-mik ayraçlar kullanılması.

    • Yatay hareketten kaynaklanacak olan öngörülen güçlere dayanacak yeterli güçte tasarlanmış yatay payanda kul-lanılması.

    • Kol hatlarını dikey harekete karşı kısıtlayın. Burada, ‘kı-sıtlama’, ‘payandalamaya’ kıyasla daha düşük seviyedeki yüklere karlı direnç sağlamak anlamına gelmektedir. Kol hatlarının dikey hareketlere karşı sınırlanması standarda yapılan yeni bir eklemedir ve Loma Prieta ve Northrdi-ge, California depremlerinde yağmurlama sistemlerinin performansları tetkik edildikten sonra eklenmişlerdir.

    • C-türü kelepçeler üzerine kısıtlayıcılar yerleştirin, böy-lece bunlar yatay bir hareket sebebi ile bir bina yapısal elemanı üzerinden kaynayacaklardır.

    BOŞLUKLARPlatformların, temellerin, duvarların ya da zeminlerin

    içerisinden geçen 1 ila 3.5 inç çaplı yağmurlama sistemi borularının, borulardan 2 inç daha fazla çapa sahip delikler ile sağlanan boşluklara sahip olmaları gereklidir. Platform-ların, temellerin, duvarların ya da zeminlerin içerisinden geçen 4 inç ve üzeri çaplı yağmurlama sistemi borularının, borulardan 4 inç daha fazla çapa sahip delikler ile sağlanan boşluklara sahip olmaları gereklidir.

    Bu minimum boşluk, boruların bu yapılardan geçmesini sağlayan boru kılıfl arının kullanıldığı yerlerde de zorunlu-dur.

    Boşluklar, eğer binadaki alçı panel duvarlar veya tavan-ların yangına dirençli olması zorunlulukları yoksa, bunlar gibi kolay kırılır konstrüksiyon içerisinden geçen borular için zorunlu değildir. Bu durumlarda boşluk zorunlu olma-masının mantığı kırılabilir konstrüksiyonun borunun hare-ketini engelleyecek yeterli güce sahip olmaması ve her ne kadar kırılabilir konstrüksiyon hasar görse de borunun ha-sar görmeyeceğidir. Eğer kırılabilir konstrüksiyon bir yan-gın direnç bariyerinin bir parçası ise bu durumda yangın bariyerine hasar gelmesi kabul edilemez çünkü bu binanın yangından korunma planını tehlikeye atar ve boşluk bıra-kılması zorunludur. Bu, bir tavanın üst kısmında kalan boru sisteminden gelen yağmurlama sisteminin, tavan altındaki alana yağmurlama sistemi erişimi sağlamak amacıyla bir alçı panele girdiği durumlarda problem olmaktadır.

    BOYUNA VE ENİNE PAYANDA TAKVİYESİBoyuna payanda takviyesinin amacı boru yönüne pa-

    ralel olan güçleri dengelemektir; enine payanda takviye-si ise boru yönüne dikey olan güçleri dengeler. Payanda takviyesinin amacı sistem borularının aşırı şekilde hareket etmesini önlemektir.

    Bazı istisnalar olmakla birlikte, payandalara şuralarda ihtiyaç olur: Sistem çıkış borusunun tepe noktası. Boyutla-

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    34 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    Çıkış borusu – 20 fit yükseklikte

    Enine payanda

    Enine payanda

    Boyuna payanda

    4-yollu payanda

    Şekil 2. Grafik, bilgi vermesi amacıyla basitleştirilmiş bir otomatik

    yağmurlama sistemi boru sistemini göstermektedir. Kaynak: Aon Fire

    Protection Engineering

    Şekil 3. Bu çizim, enine, boyuna ve dört-yollu payandaların olası

    yerlerini göstermektedir. Kaynak: Aon Fire Protection Engineering

    Şekil 4. Bu çizim enine, boyuna ve dört-yollu payandaların

    tasarımında dikkate alınması gereken etki alanını göstermektedir.

    Kaynak: Aon Fire Protection Engineering

    Enine payanda

    Payanda 1 için etki alanı

    Payanda 2 için etki alanı

    Payanda 3 için etki alanı

    Payanda 3 için etki alanı

    Enine payanda

    Boyuna payanda

    rından bağımsız olarak bütün sistemi besleyen ana borular ve çapraz borular. Çapı 2.5 inç ve daha fazla olan kol hatla-rında (sadece enine payanda).

    NFPA 13 uyarınca, boyuna payandaların ana borular ve çapraz borular üzerinde olması ve merkezde en fazla 80 fit boşluğu olması zorunludur. Bunların, payanda hesaplama-larına bağlı olarak daha yakın yerleştirilmeleri gerekli ola-bilir. NFPA 13 uyarınca, en son payanda ile borunun sonu arasındaki mesafenin 40 fitten fazla olmasına izin verilmez.

    NFPA 13 uyarınca, enine payandaların ana borular, çap-raz borular ve çapı 2.5 inç ya da daha fazla olan kol hat-

    ları üzerinde olması ve merkezde en fazla 40 fit boşluğu olması zorunludur. En son enine payandanın borunun uç noktasının 6 fit içerisinde olması zorunludur.

    ETKİ ALANI YÜK HESAPLAMASIPayanda tasarımı tipik olarak ‘etki alanı’ adı verilen bir

    teknik kullanılarak yapılmaktadır. Bu, harekete karşı payan-danın koruması gereken boru sistemi bölümüdür. Bu ‘etki alanı’ belirli bir noktaya kadar payandanın desteklediği boru bölümüdür ve bu noktadan sonra bir sonraki payanda harekete karşı direnç desteği görevi görür.

    Pratikte, iki payandanın her birisinin etki alanı ge-nel olarak iki payandanın arasındaki orta noktaya kadar uzanacaktır. Şekil 2 basitleştirilmiş bir yağmurlama sis-temi boru konfigürasyonu göstermektedir. Şekil 3 NFPA 13 gerekliliklerini karşılayan enine, boyuna ve dört yollu payandanın tipik konumlarını göstermektedir. Şekil 4 ‘etki alanı’ konseptinin basitleştirilmiş bir örneğini gös-termektedir.

    Bir payandanın ‘etki alanı’ içerisinde bir payandanın dengelemesi gereken yük su ile dolu alandaki borunun toplam ağırlığı ile 1.15 (boru üzerindeki fiting ve vanaları dikkate almak için) ve sismik katsayının çarpımı ile elde edilen rakamdır.

    Payanda tarafından dengelenmesi gerekli olan yük su ile dolu olan bütün boruların ağırlıklarının toplanması ile hesaplanır ve bunlar da NFPA 13 (2013 versiyonu)’ndaki Tablo A.9.3.5.9 gibi tablolardan elde edilebilir. Su ile dolu borunun bütün bölümlerinin ağırlıklarının toplamı ile 1.15 çarpımı sonucu elde edilen rakam ‘etki alanı’dır.

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    36 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    Fpw = CpWp

    Bir payanda üzerinde etki eden yatay güç (Fpw) aşağı-daki eşitlikte olduğu gibi sismik katsayının (Cp) hesaplanan ağırlık (Wp) ile çarpılması ile elde edilir.

    lıdır ve tertibatın mukavemeti tertibatın en zayıf bölümü-nün gücünden daha fazla değildir. Örneğin eğer payanda maksimum 900 lbs’lik bir yüke direnç gösterebiliyorsa, tutturucu maksimum 800 lbs yüke direnç gösterebiliyor-sa bu durumda tertibat sadece maksimum 800 lbs yüke dayanabilir.

    Buna ilave olarak, payandanın yatay yüke dayanabilme becerisi payandanın yerleştirildiği açıya bağlıdır çünkü ter-tibat yatay güce direnmektedir.

    NFPA 13’deki Tablo 9.3.5.11.8(a), (b) ve (c), payandala-rın kendi türlerine, boyutlarına, uzunluk-dönüş çapı oran-larına (l/r) ve payanda açısına göre dayanabilecekleri yük değerlerini vermektedir. örnek olarak, Tablo 9.3.5.8.7 (b) ’ye göre, bir 1.25-inç., 9 fit uzunluğunda ve dikeye göre 30 ila 44 derece açıyla yerleştirilmiş olan bir derece 40 boru en fazla 1,254 lbs’lik yatay yüke dayanabilecek bir payanda olarak kullanılabilir.

    Payanda tutturucularının karşılaşılacak maksimum yük için yeterli mukavemete sahip olduklarını doğrulamak amacıyla payanda üreticilerine danışılması gereklidir.

    Payanda tertibatlarının kullanıldığı yerlerde bu tertibat-ların maksimum yük derecelendirmeleri anlamında ulusal olarak akreditasyona sahip bir test laboratuvarı tarafından listenlenmesi gereklidir.

    NFPA 13, Şekil 9.3.5.12.1 payandaları yapılara tutturmak için kullanılan farklı tutturucu türlerinin maksimum yükle-rini listelemektedir. Bu şekle göre, üzerinde dikeye göre 30 ila 44 derecelik bir açıda payanda olan çelik montaj yüze-yine dikey olarak yerleştirilmiş bir 0.5 inç çapında finişsiz bir çelik cıvatanın en fazla 1,600 lbs’lik bir yük için kullanı-labileceğini göstermektedir.

    Kiriş ve büyük fl anşlı kelepçeler dahil olmak üzere C-türü kelepçeler (sınırlayıcı kelepçeler ile veya onlarsız), payandaların bina yapısına tutturulması için kullanıla-mazlar.

    Eğer söz konusu elektrikli tutturucular depreme maruz kalan bölgelerde yanal yüklere direnme anlamında ilgili mevzuat tarafından özellikle belirtilmemişse, bu tür elekt-rikli tutturucular payandaların bina yapısına tutturulmasına kullanılamaz.

    Hesaplamada kullanılan akselerasyon katsayısı (Cp), eğer yetki sahibi kurum daha düşük bir değer şart koş-mamış ya da bölgedeki yer hareketi parametresinden (SS) daha yüksek bir değer elde edilmiş ise, Cp = 0.5 olarak alın-maktadır. Bu yer hareketi parametresi geçmişteki deprem olayları ve modelleme teknikleri üzerine yapılan araştırma-lar sonucunda USGS tarafından geliştirilmiştir. (SS) değer-leri USGS web sitesinde mevcuttur. Bu web sitesinde kulla-nıcılar bir interaktif harita üzerinden bir yer seçip seçtikleri bölge için geçerli olan (SS) faktörünü görebilmektedirler. Örneğin Aon Fire Protection Engineering’in ofisinin SS fak-törü 0.125 g’dir. NFPA 13, Tablo 9.3.5.9.3 temelinde, 0.33 veya daha azlık bir yer hareket parametre değerinin Cp kat-sayısı 0.35 olmaktadır.

    Şekil 4’teki örnek kullanılarak, enine payanda 2 tarafın-dan dengelenmesi gerekli olan yatay güç Tablo 1’de göste-rilen şekilde hesaplanabilir. Bu örnek temelinde, payanda-nın 1,032 lbs’lik bir yatay gücü dengelemesi gereklidir.

    NFPA 13, Tablo 9.3.5.5.2 (a) temelinde, merkezde 40 fitlik bir boşluk ile yerleştirilmiş enine payandaya sahip bir 6 inçlik derece 10 çelik boru için etki alanında izin verilen maksimum yük (Fpw) 1,900 lbs’dir.

    Yukarıda hesaplanmış olan yağmurlama sistemi yük hesaplaması bu sınırlar içerisindedir; bu sebeple payanda tasarımı bu gerekliliği karşılamaktadır. Maksimum yükün sınırı aşması durumunda, ‘etki alanını’ azaltmak için ilave payandalar gerekli olacaktır. Her bir payanda doğru ölçüye sahip olduğunu belirlemek için benzer bir hesaplama pro-sedürü kullanılarak boyutlandırılacaktır.

    PAYANDA TERTİBATININ TASARIMIPayanda tertibatı payandadan, payanda fittinglerin-

    den (payandayı boruya ve yapısal elemana bağlayan) ve tutturuculardan meydana gelmektedir. Tertibatın tamamı öngörülen yüke direnç gösterebilecek şekilde tasarlanma-

    Tablo 1: Örnek ya murlama sistemi yük hesaplamas Ya murlama sistemi yük hesaplamas Fpw = CpWp (Cp, NFPA 13, Tablo 9.3.5.9.3 temelinde 0.35 olarak al nm t r.

    Çap Tür Uzunluk( t) Toplam ( t) Fit ba na a rl k Cp Toplam a rl k (lbs)

    2 Derece 40 40+40+40+40+ 40+40+40+40 320 5.13 0.35 575

    6 Derece 10 5+10+10+10+5 40 23.30 0.35 322.5

    Alt toplam 897,5

    Fittings ve vanalar dikkate almak için 1.15 ile çarp l r 1,032

    Toplam 1,032

    +40+40+40+ 40+40+40

  • KAPAK KONUSU / TEKNİK BİLGİ

    38 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    KOL HATLARININ VE ASKILARIN SINIRLANMASI Kol hatların dikey hareketlere direnmesi için dizginlen-

    mesi gereklidir. Bu şunlarla elde edilebilir: listelenmiş bir payanda tertibatı; bir çevresine-sarılan türden U-kancası; dikey yüzeye en az 45 derece açı ile yerleştirilen ve boru-nun her iki tarafına birden çapalanan bir numara 12 440 lb kablo; dikeye en az 45lik açıyla ve dikey aksının en az 6 inç mesafesi içine yerleştirilmiş ve yukarı hareketi dizginle-yecek şekilde düzenlenmiş bir askı ya da diğer yöntemler.

    Bu dizginleme tertibatlarının aralarında bırakılacak me-safeler boru boyutuna, sismik katsayıya (Cp), ve boru türü-ne göre değişmektedir.

    Yukarıda belirtilen örnek için, NFPA 13 Tablo 9.3.6.4(a) temelinde, 2-inçlik çelik kol hatlarında payandalar arasında maksimum 53 fit mesafe olmaktadır.

    NFPA 13 Bölüm 9.3.6.5’e göre, kol hatlarının, borunun tepe noktasından bina strüktürüne tutturma noktasına ka-dar en az 6 inçlik bir uzunlukta çubuklar ile desteklendiği durumlarda bu kol hatları için ilave dizginleyiciye gerek yoktur.

    Yağmurlama sitemlerini besleyen 4 fit ya da daha uzun olan ince dalların yatay harekete karşı dizginlenmesi ge-reklidir.

    Sismik korumanın sağlandığı yerlerde, C-türü kelep-çelerin bir dizginleyici kayışa sahip olması ya da kayışın cıvata ile ya da kendinden kılavuzlu vida ile tutturulması gereklidir. Bunun amacı C-türü kelepçenin borunun yatay hareketi sebebi ile kiriş üzerinden kaymasını engellemektir.

    GELECEKTEKİ MEVZUATLAR VE GEREKLİLİKLERGeçmiş yıllarda, sismik güçleri dengelemek amacıyla

    yapılan yangın söndürme sistemlerinin tasarımları temel olarak, özellikle California olmak üzere geçmişte ciddi dep-remler geçirmiş olan yerler ile sınırlı olmuştur. Ancak, bina mevzuatları, ABD’de California dışında da hasara yol açan depremlerin görüldüğü pek çok yer olduğunu kabul eden şekilde değişiklik göstermişlerdir.

    Bu değişim sebebi ile geleneksel olarak depremlere maruz kaldıkları düşünülmemiş olan bölgelerde yangın söndürme sistemi gerekliliklerini belirleyen tasarım pro-fesyonelleri artık NFPA 13’te belirtilmiş olan sismik tasarım gerekliliklerinin farkında olmak zorunda olacaklardır.

    Gereklilikleri belirleyen mühendisler genelde önce bir yağmurlama sisteminin NFPA 13 gerekliliklerini karşılaması gerektiğini belirtirler ve sonra kendilerine ulaşan çizimleri gözden geçirirler. Verilen çizimlerin, sismik yüklere direnç sağlayacak payanda sistemleri sunması gerekli olabilmek-tedir.

    Bu durumda sunulan planların, sismik yüklere direnç sağlayacak payanda tasarımı gereklilikleri dahil olmak üze-

    re NFPA 13 gerekliliklerini karşılamasını sağlamak yine bu mühendisin sorumluluğu olacaktır.

    Bir bölgedeki sismik aktivitenin; bir yerel bina mevzuatı ya da yetkili kurumun o bölgede yağmurlama sistemi bo-rularının bir deprem sebebi ile ortaya çıkan yatay harekete direnç sağlayacak şekilde tasarlanmasını zorunlu koşacağı seviyede olduğu yerlerde, yağmurlama sistemi borularının tasarımı NFPA 13’te belirtilen tasarım yönergesine göre ya-pılabilir.

    Bu yönerge şunları içerir: Boruların bina hareketi ile ha-sar görmesini engelleyecek şekilde gereken durumlarda boşluk bırakılması. Yatay harekete karşı direnç sağlamak amacıyla boru sistemi üzerinde belirtilen aralıklarla boyu-na ve enine payanda kullanılması.

    Hareketin olması beklenen noktalarda hareketin olma-sını sağlayacak esnek kuplajlar kullanılması. Çıkış boruları-nın tepe noktasında dört yollu (boyuna ve enine kombine) payandaların kullanılması.

    Yer seviyesinde ve üzerinde yağmurlama sisteminin bina sismik ayraç ek yerleri ile çakıştığı noktalarda sismik ayraç tertibatları kullanılması. Yatay hareket sebebi ile or-taya çıkabilecek güçlere dayanacak mukavemette tasar-lanmış payandalar. Dikey harekete karşı dizginlenmiş olan kol hatları. Askıların bağlı oldukları yapısal elemanlardan kaymasını engelleyecek dizginleyicilere sahip şekilde ta-sarlanmış askılar.

    Tasarım yönergesi NFPA 13 Bölüm 9.3’te verilmektedir. Daha iyi tasarım yöntemleri geliştirildikçe tasarım yöner-gesi de değişebilir. NFPA 13 şu anda olası revizyonlar için kamu değerlendirme sürecindedir ve bu revizyonlar stan-dardın 2016 versiyonuna dahil edilmek üzere kurum tara-fından oylamaya sunulacaktır.

    Şu anda, kabul edilmeleri durumunda payanda tasarı-mını etkileyebilecek değerlendirilme aşamasında olan bir dizi teklif söz konusudur.

  • EECEEC SiSi C bC b 122122016016 A4 YA4 YG iG i dddd 11EEC Si C b 122016 A4 YGG i dd 1 15 115 12 202 201616 1515 585815 12 2016 15 58

  • YANGIN / MAKALE

    40 Yangın ve Güvenlik • Kasım / Aralık 2016

    CHIWON AHNa, JOOYOUNG KIMb, SEUNGJAE LEEa

    a Department of Transportation Engineering, The University of Seoulb Integrated Urban Research Center, University of Seoul

    ALIŞVERİŞ MERKEZİNDE YANGIN TAHLİYE SİMÜLASYONU(*)

    * Kaynak: www.sciencedirect.com

    ÖZET

    Ekonomilerin büyümesi ile birlikte, Kore’de yüksek katlı binalar ve geniş alışveriş merkezleri inşa edil-mektedir. Buna karşılık, bu binalar oldukça büyük ve büyüklüklerine ve yapılarına göre komplekstirler. Do-layısıyla, yangın durumunda ajanlar tahliye problemleri ile karşılaşacaktır. Anında harekete geçmemeleri halinde, boğulma ve zehirlenme sonucu ölümle karşılaşabilirler. Bu çalışma hem insani hem de yapısal tahliye unsurları ile ilgili olarak ajan temelli modeli ile analiz yapmıştır. Bu ajanlar üç olay incelemesi ve dört grup ile simülasyon modeli için sı-nıfl andırılmıştır. Her bir olay, farklı sayılarda ajanı barındırır ve dört grubun her birinin farklı çıkış farkındalığı seviyeleri bulunmaktadır. Aynı zamanda, her grubun potansiyel yol planı ile toplam tahliye zamanı da analiz edilmiştir. Sonuç olarak, insan çakışmasının toplam tahliye zamanındaki ve iç yapıda bilinen ve bilinmeyenler arasındaki çakışmanın oluşmasındaki sorumluluğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, konumsal çevre faktörü açısından en iyi tahliye zamanı 8’22’’, diğer durumlarda 60’ civarında ölçülmüştür. Bu aynı zamanda tahliye edilenlerin yüksek yoğunluklu alanlardaki çıkış genişliklerinin optimize edilebilmesi açısından etkin bir yöntemdir. Daha da ötesinde, gelecekteki çalışmalar toksik gaz ve ulaşım zayıfl ıklarını da içerebilir.

    1. GİRİŞYangın güvenliği tahliyesi, yüksek ölçekli binalarda git-

    tikçe daha fazla önem arz etmektedir. Yakın zamanda, eko-nomilerin büyümesi ile geniş ölçekli binaların ve alışveriş merkezlerinin sayısında artış olmuştur. Dolayısıyla, güven-lik konuları yangın durumunda belirgin şekilde dikkat çek-

    mektedir. Yangın acil durumu oluştuğunda ajanların tama-mının hızla tahliye etmeleri önemlidir. Kapalı alan tahliye-sinde göz önünde bulundurulması gereken, bina yapısı ve ajanların psikolojik ve fiziksel davranışları gibi birçok unsur vardır. Psikolojik ve fiziksel unsurların bireyi ve grubun davranışlarını etkilemesinin tahliye modellerinde içerilmesi gerekmektedir. Daha da ötesinde, birçok tahliye modelin de (örneğin EXIT89, EGRESS, BGRAF, EXODUS, SIMULEX gibi) belli bir binadaki tahliye performansını tahmin etme-ye çalışmışlardır. Bu çalışmada, Kore’nin en büyük alışveriş merkezi olan “COEX MALL”, en geniş zemin alanı ve her gün çok sayıda ziyaretçinin olması dolayısıyla hedef alan olarak ele alınmıştır. Bu nedenlerle, Kore hükümeti 2014 yılında bu alışveriş merkezinde 4,000 kişinin katıldığı bir tahliye tatbikatı yapmıştır. Tahliye tatbikatının sonucunda, 10 dakika içerisinde tahliye edilen 350 kişi varken, 800 ki-şiyi 20 dakikada, kalanı da 30 dakikada tahliye etmişlerdir.

    Buna karşılık, bu tatbikata katılan herkes, bu alışveriş merkezinin çalışanıydı ve alışveriş merkezinin yapısına aşi-naydı. Tahliye zamanının binaya aşina olanların ve olma-yanların bir arada bulunduğu karışık bir durumda artacağı tahmin edilebilir. Bu durumda, kişilerin kurtulma oranları düşme eğilimindedir. Bu çalışmanın amacı konumsal çev-re unsurlarının aynı zamanda insan davranışı unsurlarının kapalı alan tahliyesinde belirlenmesidir. Ajan temelli mo-del, ajanların tahliye sürelerinin her türlü konum ve yapı-da analiz edilmesidir. Son dönemde yapılan birçok kapalı alan tahliyesi ile ilgili çalışma, binanın yapısına bireysel bakış açısına bağlıyken, eylem temelli modeli göz önünde bulundurmamaktadır. Yangın güvenlik tahliye alanına ça-buk geçmek önemlidir çünkü binalarda çıkan yangınlarda

    http://www.sciencedirect.com/

  • EN MODERNMOBİLSÖNDÜRME SİSTEMLERİ Hızlı. Etkili