kafa travması, sunum, kamil karaali

8/17/2019 Kafa Travması, Sunum, Kamil Karaali

1/109

Kafa travması

Prof. Dr. Kamil Karaali

Akdeniz Üniversitesi


2/109

Kafa travması

• Özellikle genç erişkin ve çocuklarda önemli birölüm ve sakat kalma nedeni

• 15-24 yaşlarda en sık

• Erkeklerde 2-3 kat daha fazla


3/109

Kafa travması

• Görüntüleme

– hasarın derecesini belirleme

– hangi tedavinin yapılacağına karar verme

• Hızlı ve etkin olmalı

• BT

– Akut kanama

– Kırıklar


4/109

BT

• Beyazlar : Kanama

•Siyahlar : Enfarkt


5/109

BT

• Hangi durumlarda akut kanama BT’ de

hiperdens olmayabilir??

– Şiddetli anemi (Hb < 8-10 g/dl )

– DIC


6/109

BT

• BT hangi durumlarda yetersiz kalabilir?

•Bazı kanamalar – İnfratemporal bölge

– Subfrontal bölge

– Posterior fossa

• Diffüz aksonal / vasküler zedelenme


7/109

BT

• Kafa travmalı olguda aşağıdaki bulgular var iseBT’ nin pozitif çıkma olasılığı yüksektir

• Kusma, şiddetli baş ağrısı • Nöbet

• 60 yaş üstü olgular

• Alkol ya da ilaç intoksikasyonu

• Boyun travması

• Pıhtılaşma bozukluğu


8/109

Direkt grafiler?

• Kafa travmalı olguların değerlendirilmesindeyerleri çok sınırılı

• BT’de kesit düzlemine paralel yerleşimli kırıkhatları gözden kaçabilir


9/109


10/109

Anjiyografi?

• Diseksiyon

• Psödoanevrizma

• AV fistül


11/109

MRG

• Diffüz aksonal zedelenme (DAI)

•Diffüz vasküler zedelenme

• Subdural hemorajiler (öz. İzodens / kronik)

• Subaraknoid kanamalar (FLAIR)


12/109

Kafa travması

• Primer hasar: Darbe alındığı andaki zedelenme

– Kontüzyonlar

– Hematomlar (parankimal, epidural, subdural)

– Aksonal ve vasküler hasarlar


13/109

Kafa travması

• Sekonder hasar: İntrakranyal basınç artışı,serebral ödem, enfeksiyon, hipoksi ve enfarktgibi travma sonrasında gelişen ikincilpatolojiler


14/109

Epidural hematom

• İç tabula ile dura arası boşluğa olan kanama


15/109

Epidural hematom

• En sık neden temporal kemik kırıklarıdır ( % 90)Buna bağlı olarak a.meningea media ya da venyırtılır ve epidural mesafeye kanar


16/109

Epidural hematom

• Çocuklarda kafatası elastiktir bu nedenlekırık olmadan da epidural hematom gelişebilir


17/109

Epidural hematom

• Kanama, dış bakıda epidural mesafede koyukırmızı jöle şeklindedir


18/109

Epidural hematom

• Kanama, genelde yavaş olur ve travma zamanıile klinik kötüleşme arasında belli bir süre(lucid interval) geçer


19/109

Epidural hematom

• Posterior fossada genelde venöz sinüs yırtıklarısonucu gelişir ve tentorium komşuluklarındaizlenir


20/109

Epidural hematom

• BT görüntüleri:

– Konveks şekil tipiktir

– Akut dönemde içkesiminde düşükdansiteli alanlar olabilir

(swirl sign)


21/109

Epidural hematom


– Sütürleri geçmez

– Kronikleştikçe dansitesidüşer, konkav hale

geçebilir


22/109

Epidural hematom


– Venöz epiduralhematomlar çocuklardasık olup kırık eşliketmeyebilir

www.med.wayne.edu


23/109

Epidural hematom

• MRG görüntüleri

– T1 intensitesi subakut

dönemde en parlaktır

– Çok erken dönemde T2

belirgin hipointens


24/109

Epidural hematom

• A. meningea media ile v. meningea media

arası fistül

• A. meningea media psödöanevrizması


25/109

Subdural hematom

• Pia/araknoid membran ile dura arasındakiboşluğa olan kanamadır


26/109

Subdural hematom

• Travmaya bağlı olarak subdural mesafedekiköprü venlerinin yırtılması sonucu gelişir. Buvenler komşu venöz sinüse nispeten sabittir,

travmada beynin hareketine eşlik edemezler


27/109

Subdural hematom

• Basit tipinde eşlik eden parankim hasarıyoktur

• Komplike tipte ise beyin parankimi de

hasarlanmıştır


28/109

Subdural hematom

• Komplike tipte mortalite oranları oldukçayüksektir ( % 35-50)


29/109

Subdural hematom

• Travma anından itibaren semptomatik olanlarakut

• 3 gün – 3 hafta arası : Subakut

•3 haftadan sonra : Kronik


30/109

Subdural hematom

• Yaşlı hastalarda minör kafa travmalarındansonra subdural kanama gelişebilir ve büyükboyutlara ulaşıncaya kadar farkedilmeyebilir.

• Atrofi

• Gergin venler


31/109

Subdural hematom

• BT görünümü:

– Konkav

– Hiperdens

– Sütürleri geçebilir

. . .


32/109

Subdural hematom


– “Swirl” sign

Emerg Med J doi:10.1136/emj.2010.104596


33/109

Subdural hematom


– Kronikleştikçeseviyelenmeler

oluşur

– Şekli konveks-elipsoid olabilir


34/109

Tanınız nedir?

• 68y, E, başağrısı, hareketlerde yavaşlama


35/109

Subdural hematom

• İzodens subdural hematomları, özelliklebilateral ise BT’ de atlamak son derece

kolaydır


36/109


37/109

Subdural hematom

• Bilateral izodens subdural hematom

• Sulkuslar hastanın yaşına göre nasıl????

• Korteks beyaz cevher sınırı normal yerde midaha mı içeride????


38/109

Tanınız nedir?


39/109

Subdural hematom

• Bilateral izodens subdural hematom

• Kontrast madde ile kuşku giderilebilir

• Gereğinde MRG yapılabilir


40/109

Subdural hematom


41/109

MRG

SDH


42/109

Subdural hematom

• Bir bebek / çocukta değişen evrelerde SDH“dövülmüş çocuk / çocuk istismarı” bulgusuolabilir

http://www.radiologyassistant.nl/en/43c63c41ef792


43/109

Subdural hematom

http://www.radiologyassistant.nl/en/43c63c41ef792


44/109

Subdural higroma

• Subdural mesafeye BOS ile aynı görünümdesıvı birikimidir

• Akut travmada araknoid membran yırtıklarısonucu

• Subdural hematomların çözülmesinden sonra


45/109

Subdural higroma


46/109


47/109

Hemorajik kontüzyon

• Frontal lobların inferior anterior ve lateralyüzeyleri

• Temporal loblar


48/109


49/109


• Erken dönemde hemoraji belirgin olmayabilirbu nedenle saptanmaları birkaç günlükdönemde daha kolaydır


50/109


• Parankim içinde kan-sıvı seviyesi hasarlıparankim içine kanamadan kaynaklanır vekötü prognoz göstergesidir


51/109

Kup-Kontr kup lezyon


52/109

Kup-Kontr kup lezyon


53/109

Penetran yaralanmalar


54/109


http://scienceblogs.com/neurophilosophy/2008/05/unusual_penetrating_brain_injuries.php


55/109


• BT bulguları

– Kemik hasarı

– Metalik yabancı cisim, fragmanlar

– Kanama (epidural, subdural, SAK)

– Hemorajik trakt

– Hava

– Vasküler hasar ( iskemi, enfarkt, rüptür,diseksiyon..)


56/109



57/109



58/109

Subaraknoid kanama

• Araknoid ve pia arası mesafeye kanama

• % 50 -70’ i anevrizma rüptürü sonucu

• Diğer nedenler

– Travma

– Hemorajik tümör

– AVM

– Kanama diatezleri


59/109


60/109

Subaraknoid kanama


61/109

Soru 1

• Bu görünüme hangi nedenyol açmış olabilir?

• A) SAK

• B) Leptomenenjit

• C) Leptomeningeal

karsinomatöz

• D) Oksijen tedavisi

• E) Tümü


62/109

Soru 1

• Bu görünüme hangi nedenyol açmış olabilir?

• A) SAK

• B) Leptomenenjit

• C) Leptomeningeal

karsinomatöz

• D) Oksijen tedavisi

• E) Tümü

Subaraknoid kanama


63/109

Subaraknoid kanama

• MRG’ de FLAIR sekanslar SAK için idealdir

• Hiperakut döneme dikkat !! Saptanmayabilir


64/109

Subaraknoid kanama

• Bu görünümün ayrıcı tanısındaleptomeningeal patolojiler ( özellikle menenjitve malign süreçler) vardır

Subaraknoid kanama


65/109

Subaraknoid kanama


66/109

Diffüz aksonal zedelenme

• Kafa travmalarında, özellikle araç içi trafikkazalarında koma ve ağır prognoz açısından enönemli patoloji

• Rotasyon ve akselerasyon/deselerasyona bağlıbir zedelenme türü


67/109


• Beynin değişik yoğunluktakibölgelerihızlanma/yavaşlama anında

değişik hızlarda hareket eder

• Bu esnada aksonlarda

gerilme ve buna bağlızedelenme gerçekleşir


68/109



69/109


• En sık etkilenen yerler

– Gri/beyaz cevher bileşkesi

– Korpus kallozum (en sık splenium)

– Beyin sapı (kötü prognoz) “Duret hemoraji”

– İnternal kapsül

– Sperior serebellar pedinkül


70/109


• BT lezyonları göstermede yeterince duyarlıdeğildir

• Lezyonların büyük kısmı hemorajik değildir

• MRG’ de özellikle gradient eko T2 sekanslar( veya SWI gibi duyarlılık ağırlıklı sekanslar) enhassas yöntemlerdir


71/109



72/109



73/109


• SWI görüntüler gradient ekodan daha hassasolabilir

AJNR Am J Neuroradiol 29:9 –17 Jan 2008


74/109


http://www.neurographics.org/2/1/1/5.shtml

Serebral mikrohemorajiler


75/109

Serebral mikrohemorajiler


76/109

Subkortikal zedelenme

Aşağıdaki bölgelerde yerleşen“Diffüz Aksonal Zedelenme”

• Beyin sapı

• Bazal ganglionlar / talamus

• Üçüncü ventrikül komşuluğu parankim


77/109

Kafa travması

• Sekonder hasar: İntrakranyal basınç artışı,serebral ödem, enfeksiyon, hipoksi ve enfarkt

gibi travma sonrasında gelişen ikincilpatolojiler


78/109

Herniasyonlar

• Parankimal yapılar kafatsı gibi rijid bir alandasınırlı

• Ödem ya da kitle lezyonları nedeni ile

parankimal yapıların olması gerekenkompartmandan diğerine geçmesi herniasyonolarak adlandırılır

• Parankimal ve vasküler hasar ile sonuçlanır

l


79/109

Herniasyonlar

SUBFALSİN ( a)

TRANSTENTORİAL

Unilateral=Unkal ( b )

Bilateral=Aşağı=santral ( c)

DİĞER

External ( d )

Tonsiller ( e )

bf l h


80/109

Subfalsin herniasyon

• En sık görülen tip

• Singulat girus, falks serebri altından karşıyaherniye olur

• Karşı ventrikül kompresyonu

• Orta hatta şift

S bf l i h i


81/109


• Karşı ventrikül foramen Monro obstrüksiyonunedeni ile sonradan genişleyebilir

• Anterior serebral arter kompresyonları nedeniile bu sulama alanında enfarktlar gelişebilir

S bf l i h i


82/109


T i l h i


83/109

Transtentorial herniasyon

• İkinci en sık herniasyon tipi

• Unilateral (unkal) tipinde medial temporal lob

suprasellar sisterne doğru yer değiştirir

• Daha ileri dönemde quadrigeminal sistern veserebellopontin sistern silinebilir

Transtentorial (unkal) herniasyon


84/109

Transtentorial (unkal) herniasyon

T t t i l h i


85/109

Transtentorial herniasyon

• Posterior serebral arter kompresyonu,sekonder enfarktlar

• Mezensefalonda kanamalar ( Duret)


86/109

A d t t i l h i


87/109

Asendan tentorial herniasyon

• Serebellum incisuradan yukarı herniyedir

T ill h i


88/109

Tonsiller herniasyon

• Serebellar tonsiller foramen magnumhattından aşağı uzanır ( > 5 mm)

S 2


89/109

Soru 2

• Patoloji nerede?

• A) kemik yapı

• B) vasküler yapı

• C) Müsküler yapı

• D) Parankim

•E) Cilt altı doku


90/109

Di k i l


91/109

Diseksiyonlar

Diseksiyonlar


92/109

Diseksiyonlar

• Arter duvar yapılarında ayrışma ve intramuralkanama

• Travma sonrası intrakranyal ya daekstrakranyal arterlerde gelişebilir

• Ekstrakranyal diseksiyonda nörolojik defisitlergenelde geç gelişir


93/109


94/109

Diseksiyonlar


95/109

Diseksiyonlar

• İntrakranyal arterlerde de künt ya da penetrantravmalara bağlı olarak gelişebilir

• Supraklinoid karotid arterde en sık

• Orta ve anterior serebral arterlere uzanabilir

Diseksiyonlar


96/109

Diseksiyonlar

• İntrakranyal diseksiyonun mortaltesi çokyüksektir

• SAK’ a yol açabilir


97/109


98/109


99/109

Tanınız nedir?


100/109

Tanınız nedir?

• A) Normal

• B) Dekolman

• C) Diseksiyon

• D) Fistül

• E) biraz ağır birsoru oldu bu

Tanınız nedir?


101/109

Tanınız nedir?

• A) Normal

• B) Dekolman

• C) Diseksiyon

• D) Fistül

• E) biraz ağır birsoru oldu bu

Tanınız nedir?


102/109

• A) Normal

• B) Dekolman

• C) Diseksiyon

• D) Fistül

• E) Enfeksiyon

Tanınız nedir?


103/109

• A) Normal

• B) Dekolman

• C) Diseksiyon

• D) Fistül

• E) Enfeksiyon


104/109

Kavernöz sinüs

ICA

SPS

IPS

İnternal jugular ven

Eksternal jugular ven

Posterior fasial ven

Ana fasial vein

İnferior kavernöz sinus arter

Pterygoid pleksus

Superior oftalmik ven

Meningohipofizyal trunkus

Angular ven

İnferior oftalmik ven

Fattahi: J Craniofac Surg,14(2).March 2003.240-246.


105/109

KKF’ler arterial beslenmesine göre 4 tipe ayrılır• Direkt-

-Tip A, yüksek akımlı, ICA’dan direkt

beslenme• İndirekt –dural- yavaş akımlı

-Tip B: ICA’nın dural dallarından

-Tip C: ECA’nın dural dallarından-Tip D: miks tip hem ICA hem ECA’nın

dural dallarından

Karotikokavernöz fistül


106/109

Karotikokavernöz fistül


107/109

R

KS

SOV


108/109

R

Angular V

SOV

Intercavernous baglantılar

SOV


109/109

• Sabrınıza teşekkürler……………

kafa travması, sunum, kamil karaali

Documents