1

?Moeten we op zondag

open

Reed Business MediaWhitepaper

Juni 2014

2

InleidingSteeds meer supermarkten openen op zondag. Uit cijfers van het nieuwsblad Distrifood blijkt dat inmiddels 1732 supermarkten van de grotere ketens dat doen. Dat is ruim 40 procent van alle supermarkten.

Zondag naar de supermarkt gaan is dan ook populairder geworden. Vorig jaar legde 56 procent van alle huishoudens in Nederland een bezoek af aan de supermarkten, tegen krap 53 procent in 2012. Dit blijkt uit cijfers van marktonderzoeker GfK.

Sinds mei 2013 mogen gemeenten in overleg met lokale bedrijven de koopzonda-gen bepalen. Deze verruiming van de Winkeltijdenwet maakt het mogelijk voor gemeenten en het bedrijfsleven om in de lokale behoeften te voorzien. Hiermee is de jarenlange discussie over de koopzondagen toch wel ten einde, zou u denken. Maar de discussie heeft zich verplaatst. U kunt zich afvragen of zondagsopening eerlijke concur-rentie teweegbrengt, voor wie het daadwerkelijk voordelen oplevert en hoe zwaar deze opwegen tegen de nadelen.

In deze Reed Business Whitepaper van Vleesmagazine worden u de voor- en nadelen van de zondagsopening van slagerswinkels voorgelegd, aan de hand van praktijkvoor-beelden. Waar moet u rekening mee houden in uw overwegingen?

3

Waarom zou u niet open gaan?Lang niet voor iedere slagerswinkel is het rendabel om op zondag open te gaan. Wij beschrijven voor u de hoofdredenen.

ToeslagDe werknemers binnen de vleeswarenindustrie moeten zich nog formeel akkoord ver-klaren met de nieuwe cao Vlees. Details over deze nieuwe CAO zijn op dit moment nog niet bekend, maar momenteel is de loontoeslag hoog. Dat betekent dus ook dat er een hoge omzet moet worden gedraaid.

Zondagsluiting betekent dat u geen toeslag hoeft te betalen op het salaris van de medewerkers. Keurslager René Dalhuisen uit Deventer vergelijkt zijn situatie met de supermarkten; hij zegt dat personeel in een slagerswinkel relatief duurder is dan super-marktpersoneel. ‘Ik kan mijn winkel niet door 16-jarigen laten draaien. Die kun je niet vragen een biefstukje af te snijden’.

In het rekenvoorbeeld van Marian Lemsom van de Koninklijke Nederlandse Slagers-organisatie (KNS), is te zien bij welke omzet zondagsopening ‘winst’ kan opleveren. Lemsom benadrukt dat het belangrijk is om na te gaan of het extra omzet betreft (bijvoorbeeld door een aangepast assortiment te voeren), of dat deze omzet (voor een deel) ten koste gaat van de omzet op de overige dagen in de week.

Omzet inclusief BTW €1113,00Omzet exclusief BTW €1050,00 ____________________________________________Brutowinstmarge 50% € 525,00____________________________________________ Loonkosten 21 uur x €12,50 x 200% € 525,00____________________________________________- / -Resultaat € 0,00

In deze situatie is dus minimaal een omzet van €1113,00 nodig om de loonkosten te dekken. Pas als de omzet boven dit bedrag uitstijgt is er sprake van winst - bij gelijkblijvende loonkosten.

Nog een belangrijke tip die Lemsom geeft is: ga na in hoeverre de zondagsopenstel-ling bijdraagt aan de ontwikkeling van de klantenaantallen. Door op zondag open te zijn, zijn klanten niet op de concurrent aangewezen. Naast een bijdrage aan de winst kan zondagsopening dus ook bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de klan-tenaantallen.

MKB Nederland is aan het lobbyen om de toeslag op arbeid helemaal te doen verdwij-nen. Staat u daar achter?

Rekenvoorbeeld

4

Vrije tijdSlager Cor Verhoef was in 2007 al niet voor de zondagsopening. ‘Het is voor ons ge-woon niet vol te houden’, zegt hij. Zijn slagerij staat in Almere, de stad die beroemd en berucht was om zijn wekelijkse zondagsopening, in de tijd dat enkel winkels in ‘toeristi-sche gebieden’ volgens de Winkeltijdenwet 52 zondagen per jaar open mochten zijn. Maar Verhoef hield de deuren van zijn slagerij op deze dag steevast gesloten. ‘Elke zon-dag open kan ik niet bolwerken. Ik heb de financiële ruimte niet om extra personeel aan te nemen, dus zou ik zelf elke dag moeten werken. Maar ik heb ook rust nodig’, laat hij BN De Stem weten.

Ook voor keurslager Dalhuisen en zijn medewerkers weegt het sociale aspect van de zondagsrust zwaar. ‘Omdat we van zeven tot zeven open zijn, hebben we één dag in de week een moment van rust nodig. Je moet op een zondag toch al gauw vijf tot zes mensen inzetten, dan ben je zelf altijd aan de beurt.’

CNV-bestuurder Geert Rijzinga: ‘Twaalf koopzondagen zijn meer dan genoeg, de win-keltijden zijn al enorm verruimd. Laat de zondag een rustdag zijn voor de bevolking en personeel.’ Wat vindt u?

OmzetverschuivingDalhuisen, tevens voorzitter van de reclame-commissie van de Keurslagers, heeft uitgerekend dat de zondagsopening hem niet wezenlijk meer omzet oplevert. ‘Dan smeren we de omzet uit over zeven dagen in plaats van zes. Dat gaat meer kosten aan arbeidsloon, terwijl ik niet het gevoel heb dat het ons veel oplevert.’

De Haagse Voordeelbakker van Mohammed El Allaoui en zijn vier broers is zondag wél de hele dag open, maar zij merken ook dat het ten koste gaat van de zaterdag. ‘Veel mensen die anders op zaterdag zouden komen, komen nu op zondag. Wat dat betreft zie je wel een verschuiving. Het komt er eigenlijk op neer dat je vrijwel het-zelfde verdient, maar dan verdeeld over meer uren. Het is sowieso heel hard werken’, stelt Allaoui.

lees meer

ConcurrentiepositieNiet iedereen in de Eerste Kamer stemde in mei in met het voorstel om gemeenten voortaan zelf te laten bepalen of en hoe vaak de winkels binnen hun gemeentegrenzen op zondag open mogen. De tegenstemmers vrezen dat de zondagsrust verdwijnt, maar ook dat kleine ondernemers de dupe worden van de veranderingen. Wanneer supermarkten op zondag wel open zijn, heeft dat immers grote consequenties voor de middenstand.

Topslager Lohman gaf in 2011 al aan ontzet te zijn toen de gemeente Enschede overging tot algehele zondagsopenstelling. ‘Wanneer mensen vanaf januari 2011 standaard op zondag terecht kunnen voor vlees bij de supermarkten dan ontkom ik er niet aan om personeel te ontslaan.’ Zelf peinst hij er niet over open te gaan: ‘Als kleine, zelfstandige slager zou dat een aanslag op mijn privé-leven betekenen, wekelijks 65 uur werken is genoeg.’

Ook Marielle van Heeswijk van Bakkerij van Heeswijk in Luyksgestel vraagt zich af wat de effecten op het mkb zijn van een 24 uurs economie op langere termijn en van de werkdruk van ondernemers die nu, ten opzichte van de rest van de beroepsbevolking, enorm groot is. Ook vraagt ze zich af wat het rendement is van de zondagsopenstelling. ‘Er moeten extra kosten worden gemaakt. Ik betwijfel of de oplossing van de oneerlijke concurrentie ten opzichte van het supermarktkanaal wel ligt in de zondagsopenstel-ling’.

5

lees meer

6

Waarom zou u open gaan?Hieronder hebben we een aantal voordelen beschreven van het opengaan op zon-dag.

Consumenten willen kopenDe grote stijging van het aantal supermarktbezoekers op zondag van de afgelopen jaren toont aan dat er behoefte is aan het doen van dagelijkse boodschappen, ook op de rustdag.

Uw Slager Frits & Stefan in Goor is iedere dag van 8 tot 20 uur geopend en op zondag van 12 tot 5, net als de AH-supermarkt. ‘Anno 2014 is het voor een slager bijna een must om deze tijden te hanteren. Mensen komen hier om 18 uur met de trein aan (de slagerij ligt vlakbij het station van Goor, red.) en doen dan heel regelmatig de sla-ger aan. Er is behoefte aan maaltijden en vers vlees, óók op die tijden. Het is jammer om daar als slager-ondernemer geen gebruik van te maken.’

OmgevingsfactorenHet belang van omgevingsfactoren als supermarkten, andere verswinkels, nieuw-bouw en toerisme in het besluit wel of niet open te gaan op zondag is groot. Zo hecht Paul Brands, de eigenaar van Keurslagerij Van Hest in Goirle, waarde aan an-dere verswinkels. ‘Ik heb goede versondernemers om mij heen nodig. De lees meer

mensen komen niet alleen naar Goirle voor Van Hest’, beseft hij. ‘Laatst was er een klant uit Tilburg voor gebak bij Van Nunen en hij kwam daarom nog even bij ons. Met een aanbod van goede versondernemers bereik je een grotere doelgroep’, zegt Brands uit overtuiging.

Ook Keurslagerij Sm@ecktheater Paul in Den Haag heeft een gunstige ligging: naast het station met treinverbindingen tussen Rotterdam, Zoetermeer en Den Haag. Met openingstijden van 7.00 tot 20.00 uur en op zondag van 10.00 tot 18.00 uur kan Keurslager Paul Hogendoorn alle aanwezige doelgroepen optimaal voorzien. ’S Morgens de forens die naar het werk gaat, overdag de huismoeders, ouderen en bedrijven/kantoren in de omgeving, en aan het eind van de dag de forens en tweeverdieners die het makkelijk vinden dat er gekookt is. Sm@aecktheater biedt namelijk ook verse maaltijden aan; ’s mid-dags bereid tussen twee toonbankdelen in, waar ruim twee meter werkruim-te is met in het midden een grote gietijzeren pan.

7

Oneerlijke concurrentie tegenwerkenIn 2011 eisten Enschede slagers al dat ze, net als de supermarkten in Enschede, met in-gang van 1 januari elke zondag van 16.00 tot 20.00 uur open mochten zijn. Jos Lohman, eigenaar van de gelijknamige Topslager, is een van de slagers die furieus was over het besluit van de gemeenteraad om alleen supermarkten openstelling te gunnen. Hij had daarom met collega-slagers de KNS ingeschakeld. ‘Het midden- en kleinbedrijf is ten onrechte gepasseerd.’ Dit had effect, want inmiddels mogen alle levensmiddelen-winkels open op zondag.

Volgens van den Elshout van slagerij La Cucina in Oisterwijk moeten mensen gewoon nog wennen aan de ruimere openingstijden. De winkel is iedere dag geopend, van maandag tot en met zaterdag van 9.00 tot 19.00 uur en op zondag van 9.00 tot 14.00 uur. ‘Je moet niet op het moment dat mensen de tijd hebben om in te kopen, je winkel-vloer gaan schrobben rond 17.30 uur. Dat is achterhaald. Ook de openingstijden van een kleine ondernemer moeten worden verruimd. Mensen zijn het van Albert Heijn wel gewend, nog niet van ons.’ La Cucina heeft negen personen in dienst die tussen de 24 en 36 uur per week werken.

Uw Slager Frits & Stefan huist samen met de AH onder één dak en de openingstijden van de slagerij zijn dan ook gelijk aan die van de supermarkt. Het is een bijzondere samenwerking tussen – in principe – twee concurrenten. De slagerij snoept immers een stuk vleesaandeel van de supermarkt af. Maar daar staat tegenover dat beide zaken elkaar versterken en klanten regelmatig op beide plekken hun boodschappen doen. Er is meer toeloop.

De supermarktconcurrentie is ook voor Jos Huijbregts, eigenaar van bakkerswinkel Van Vessem & Le Patichou in Haarlem, dé reden om te pleiten voor de zondagsopenstelling. Hij vindt het een bittere noodzaak. ‘Anders blíjf ik klanten verliezen aan de super-markten.’ Op zondag ziet Huijbregts producten in de supermarkt liggen die eigenlijk hadden moeten worden gekocht bij ambachtelijke aanbieders.

8

Afschaffing van loontoeslag: doorslaggevend?In een aflevering van Editie NL van 27 januari werd een onderzoek besproken waarin de mening over het afschaffen van de toeslag werd gepeild. Dit deed Editie NL naar aanleiding van een interview van Het Financieel dagblad met Michaël van Straalen, de voorzitter van ondernemersorganisatie MKB-Nederland. In dit inter-view zegt hij dat de toeslag ‘helemaal uit de tijd is’. Hij wijst erop dat de economie flexibel is en al lang niet meer is gebonden aan tijden van negen tot zes.

Maar Mariëtte Patijn van de FNV zegt in diezelfde aflevering dat de vakbond tegen de afschaffing van de toeslag is, samen met 80 procent van de respondenten die deelnamen aan het onderzoek. ‘Het is heel vervelend om op zondag of de avonden te werken. Als de familie leuke dingen doet, dan wil je graag thuis zijn. En als je toch moet werken, dan is het niet onterecht dat je daar een beetje extra geld voor krijgt. Het gaat vaak om mensen met lage inkomens die dit extraatje echt nodig hebben om hun koopkracht op peil te houden.’

Daar waar de ene slager genoeg omzet draait om de extra hoge loonkosten te kun-nen opvangen, worstelt de ander met de bekostiging van personeel op zondag. In het laatste geval zou afschaffing van de toeslag kunnen helpen.

99Wat wilt

Tips voor een succesvolle zondag Hier leest u enkele tips van drie succesvolle ondernemers die u kunnen hel-pen in uw overwegingen wel of niet open te gaan op zondag: Slagerij Meggie en Loek, Buurman Vleesch en Vis en Bakkerij Koehorst zijn alle drie op zondag met succes geopend.

• Speciaal zondagsassortimentVoor de zondag heeft Koehorst een speciaal zondagsassortiment samengesteld. ‘Het is niet de bedoeling dat mensen op zondag gelijk hun brood voor maandag kopen. Dan krijg je een verschuiving van je omzet en voegt de zondagopenstel-ling niets toe. Op zondag willen we extra inkomsten genereren. Daarom verkopen we een speciaal zondagassortiment bestaande uit een groot assortiment klein-brood, aangevuld met mooie vloerbroden.’

• ‘Kanjers van verkoopsters’Jurgen Buurmans van Buurman Vleesch en Vis in Twello zegt dat hij zijn succes voor een belangrijk deel heeft te danken aan zijn personeel. ‘We hebben kan-jers van verkoopsters die in de winkel altijd voor een leuke sfeer zorgen. Er valt altijd wat te proeven, er is oprechte interesse in het wel en wee van de klant en er is genoeg tijd voor een dolletje.’

• Slim gebruik van social mediaBuurmans heeft gemerkt dat social media hem vooruithelpt in zijn bedrijfsvoe-ring. ‘Zelf was ik niet heel erg geïnteresseerd in alles wat met computers te maken heeft, maar daar is verandering in gekomen. Een maand geleden plaatste een van de dames een salade op Facebook. Iedere 100e like kreeg een saladeschotel. Tot mijn verbazing zijn bericht en foto onder 23 duizend personen verspreid en vinden 1644 mensen het bericht ‘leuk’. Dat is toch een heel goedkope manier van reclame maken en het werkt goed. Op dit moment denk ik dat ik mensen niet met aanbiedingen moet lastigvallen op Facebook, maar vooral met leuke dingen. We moeten er voor waken dat het niet overkomt als stalken. Gedoseerd gebruik-maken van social media dus, zodat het niet begint te irriteren.’

• Meer hobby dan werkMeggie Frohn van Slagerij Meggie en Loek in Simpelveld: ‘Je moet niet alles als werk zien, dan houd je de lange dagen niet vol. Je bent zeven dagen in de week van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds bezig. Voor mij is het verkopen en het advi-seren van klanten pure hobby. Ik zeg altijd tegen de meiden: ‘Vraag aan de klant hoe hij het wil.’ Dikker, dunner, een onsje of een halve ons. De klant is namelijk alles en moet dat ook voelen.’

• Nieuwe afzetgebiedenMeggie en Loek hebben een afzetgebied gevonden in restaurant Dé Wieëtsjaf. Sinds januari levert de slagerij hun producten kant-en-klaar aan en het restau-rant warmt het weer op. ‘We nemen de tijd voor de producten. We snijden geen kipfilet in stukjes voor in de steamer en daarna een pot kant-en-klare saus erover. Wij maken en proeven alles zelf.’ Zo staat hun konijnenbout in zoetzure saus op de kaart bij het restaurant. Dit is een goede manier om extra omzet te genereren.

• Klantcontact en planning zijn essentieel De winkel op zondag openen kun je niet van de ene op de andere dag doen, is de ervaring van bakker Jan Koehorst. ‘Het vergt een goede voorbereiding. Alles moet kloppen. Daarom hebben we er van tevoren goed over nagedacht welke meerwaarde we willen creëren en voor ons was dat het extra persoonlijke contact met klanten. Een half jaar voor we op zondag open gingen, hebben we een artikel in de lokale krant geplaatst waarin we vertelden over de vergun-ning die we hebben aangevraagd. Zo hebben we onze klanten alvast voorbereid en nieuwsgierig gemaakt.’ Daarnaast is ook een goede planning belangrijk. ‘Wij maken ons rooster al drie maanden van tevoren en de volledige productie moet ook helemaal worden aangepast.’

lees meer

Voor u beslist:

Houd rekening met locatie; wat is uw concurrentiepositie ten overstaan van andere bakkerswink- els en supermarkten? En hoe staat het bijvoorbeeld met eventuele nieuwbouw in de buurt?

In hoeverre zijn uw klanten tevreden met koopzondagen? Zitten ze te wachten op een zondags- opening, of is het aan hen niet besteed; bijvoorbeeld in het kader van zondagsrust?

Bent u in de mogelijkheid uw personeel te verdelen over de zondagen, of bent u bereid zelf te werken?

Zou het u uitkomen een halve dag open te gaan, in plaats van een hele?

Houdt u van een uitdaging? Heeft u ideeën waarmee u uw winkel een uniek karakter geeft?

Hoe rendabel is een zondagsopening in uw specifieke geval, rekening houdend met klantenaantallen en eventuele omzetverschuiving?

Reed Business MediaWhitepaper

Blijf up-to-date met RSS

Like ons op Facebook

Volg ons op Twitter