janice vancleave’s a+ science fair projects · โครงงาน...
TRANSCRIPT
Janice VanCleave’s A+ science fair projectsโครงงานวทยระดบ A+
Janice VanCleave เขยนศภวลย ตนวรรณรกษ แปลรชน วฒภกด บรรณาธการตนฉบบ
พมพครงท 1 ธนวาคม 2553
ราคา 195 บาทฉบบ e-book ราคา 124 บาท
Original Title: Janice VanCleave’s A+ science fair projectsCopyright © 2003 by Janice VanCleave. All rights reservedIllustration © 2003 by Laurel Aiello. All rights reservedPublished by John Wiley & Sons International Right, Inc., of 111 River Street Hoboken, New Jersey 07030, USAThai translation copyright © 2005 by Nanmeebooks Publications Co., Ltd. This Thai translation copyright arranged with John Wiley & Sons, Inc. Through Silkroad Publishers Agency Co., Ltd.All rights reserved This EBook published under license with the original publisher John Wiley&Sons, Inc.
© ลขสทธภาษาไทย 2553: สำานกพมพนานมบคสพบลเคชนส ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาต แวนคลฟ, จานซ. โครงงานวทยระดบ A+. - - กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส, 2553. 260 หนา. 1. โครงงานวทยาศาสตร. I. ศภวลย ตนวรรณรกษ, ผแปล. II. ชอเรอง. 507.8 ISBN 978-616-04-0070-6 ISBN 978-616-04-1018-7 (ฉบบ e-book)
กรรมการผจดการ สวด จงสถตยวฒนา ผชวยกรรมการผจดการสายผลตภณฑ ราตร สงสกฤษ ผจดการสำานกพมพกองวชาการ สภารตน ภไตรรตน หวหนากองบรรณาธการ อญมณ ทองเลศ หวหนากองประสานงานการผลตจรสศร พรหมเทพ ประสานงานการผลต ฉตรทพย กสสทธ อนสรา ตาธเนศ หวหนากองพสจนอกษรและตรวจสอบอำาพนธ คงมน พสจนอกษรและตรวจสอบ ดวงพร วญญธรรมนญ ผจดการกองศลปกรรม กฤษดา เสงสงค ผชวยผจดการกองศลปกรรม สนนท เพชรวาว ศลปกรรม ศรวสาข อนตระกล คอมพวเตอรกราฟก สปราณอภยแสน สำานกงาน บรษท นานมบคสพบลเคชนส จำากด เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 โทร.0-2670-9800, 0-2662-3000 โทรสาร 0-2662-0919 e-mail: [email protected]
เพลทท กรกนก พรเพรส โทร.0-2876-2142 พมพท ยแพด อนเตอร โทร.0-2884-1488-90 จดจำาหนายทวประเทศ บรษท นานมบคส จำากด เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวทแขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 www.nanmeebooks.com
กระดาษทใชพมพหนงสอเลมนผลตมาจากไมในปาปลก โดยไมทำาลายปาไมธรรมชาต
หากหนงสอเลมนผลตไมไดมาตรฐาน อาท หนากระดาษสลบกน หนาซำา หนาขาดหายสำานกพมพยนดรบผดชอบเปลยนใหมให โปรดสงไปเปลยนตามทอยดานบน
หรอตดตอ Nanmeebooks Call Center โทร.0-2662-3000 กด 1
ตวอยาง
¤Ó¹ÓÊӹѡ¾ÔÁ¾�
โครงงานวทยาศาสตรเปนกจกรรมทางวทยาศาสตรทจะตองนำวธการและกระบวนการ
ทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหาเพอศกษาหาความร โดยลงมอทำดวยตนเองตงแตตนจนจบ
การทำโครงงานวทยาศาสตรเปนสวนหนงของการเรยนวทยาศาสตร เนองจากการศกษาคนควาดวย
โครงงานวทยาศาสตรชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร มประสบการณจากการปฏบตจรง ฝกแกปญหา
ดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงจะตดตวนกเรยนไปตลอด เมอเกดขอสงสยหรอปญหาจะ
แกปญหาโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงยอมรบกนทวไปวาเปนสงทสำคญกวาความรทขาด
การปฏบต ทงนกระบวนการดงกลาวจะทำใหนกเรยนเกดความเชอมนในตนเองและกลาแสดงออก
หนงสอเลมนเปนคมอแนะนำการทำโครงงานตามกระบวนการทางวทยาศาสตรทกขนตอนดวย
ตนเอง เรมตงแตวธการเลอกเรอง การศกษาคนควา การจำแนกโครงงานตามวชา การทำเคาโครง
โครงงาน การทดลองสำรวจ การสรปผล การจดแสดง รวมถงการนำเสนอผลงาน โดยแตละสวนจะ
อธบายถงสงทควรและไมควรทำโดยละเอยด บางชวงบางตอนอาจกลาวถงปญหาทผทำโครงงาน
มกพบบอย ๆ และแนะนำวธแกปญหา นอกจากนในตอนท 2 ยงมตวอยางโครงงาน 35 เรอง โดย
แตละเรองประกอบดวยบทคดยอ วตถประสงค วสดอปกรณ วธการ ผลการทดลอง เหตผล และ
ออกแบบการทดลองดวยตนเอง โดยมงเนนใหนกเรยนใชศกษาเพอเปนแนวทางสำหรบคดและ
พฒนาโครงงานวทยาศาสตรของตนเอง การทำโครงงานวทยาศาสตรอาจไมไดผลตามทคาดหมาย
กไมเปนไร แตสงทนกเรยนจะไดรบอยางแนนอนคอประสบการณและความภมใจในงานของตน
นานมบคสพบลเคชนส
ตวอยาง
ÊÒúÑÞวธใชหนงสอเลมน .................................................................................................................. 6
μ͹·Õè 1¤Ù‹Á×Í¡Ò÷Óâ¤Ã§§Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒÊμÃ�
1. วธการทางวทยาศาสตร ..................................................................................................... 13 2. การศกษาคนควาหวขอเรอง ............................................................................................... 19 3. ประเภทโครงงาน ............................................................................................................... 23 4. การศกษาคนควาโครงงาน ................................................................................................. 27 5. การจดทำเคาโครงของโครงงาน .......................................................................................... 31 6. ขอมลทไดจากการทดลอง .................................................................................................. 35 7. สรปผลโครงงาน ................................................................................................................ 41 8. การจดแสดงโครงงาน ........................................................................................................ 48 9. การนำเสนอและประเมนผล ............................................................................................... 52
μ͹·Õè 235 á¹Ç¤Ô â¤Ã§§Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒÊμÃ�
ดาราศาสตร .......................................................................................................................... 57 1. มาตราสวนระบบสรยะ: แบบจำลองยอสวน (วทยาดาวเคราะห) .............................................................................. 58 2. ระยะหางเชงมม: ระยะทางเชงมมระหวางวตถทองฟา (แอสโทรเมตร) ............................................................. 63 3. คาบการโคจร: เวลาในการหมนรอบ (กลศาสตรฟา) ................................................................................... 69 4. ดาวเทยม: ดาวทมนษยสรางขน (อวกาศยานศาสตร) ........................................................................... 75 5. ความสวางปรากฏ: ความสวางปรากฏของดาว (ฟสกสดาราศาสตร) .................................................................. 79 6. จดบนดวงอาทตย: บรเวณพนผวทเยนกวา (ฮลโอโลจ) ..................................................................................... 84 7. ดวงจนทรของกาลเลโอ: บรวารทใหญทสดของดาวพฤหสบด (วทยาศาสตรแหงบรวารดาวเคราะห) ............................ 89 8. ดาวตก: แสงวาบในทองฟา (เมทโอรตกส) ....................................................................................... 94
ตวอยาง
ชววทยา ................................................................................................................................ 99 9. บรเวณเนอเยอเจรญ: เขตการเตบโต (พฤกษศาสตร - สณฐานวทยา) .................................................................. 10010. สวนของเมลด: ภายนอกและภายใน (พฤกษศาสตร - กายวภาคศาสตร) .................................................... 10511. พชสรางอาหารไดเอง: นกสรางอาหาร (พฤกษศาสตร - สรรวทยา) ....................................................................... 11012. การหายใจในนำ: อตราการหายใจของปลาทอง (สตววทยา - กายวภาคศาสตร) ............................................ 11613. การกระทำแบบมเงอนไข: การตอบสนองแบบใชเหตผล (สตววทยา - พฤตกรรมนยม) ................................................ 12114. ระบบนเวศ: ความสมพนธระหวางกน (นเวศวทยา) .............................................................................. 12615. สารกนเสย: สารเตมแตงอาหาร (จลชววทยา) ...................................................................................... 131
เคม ..................................................................................................................................... 13716. อาหารพชทดทสด: สารอาหารในดน (เคมการเกษตร) .................................................................................... 13817. อนดเคเตอร: เปลยนส (เคมอนนทรย) ................................................................................................... 14218. เอนไซม: ตวควบคมปฏกรยาเคม (ชวเคม) ...................................................................................... 14619. ไตรกลเซอไรด: อมตวและไมอมตว (เคมอนทรย) ...................................................................................... 15120. ปรมาณวตามนซ: วเคราะหอาหารดวยการไทเทรต (เคมวเคราะห) ................................................................. 15621. ความหนด: ความเหนยวตางกน (เคมเชงฟสกส) ................................................................................. 161
วทยาศาสตรโลก ................................................................................................................. 16522. วฏจกรนำ: การเคลอนทของนำ (ธรณวทยากายภาพ - อทกวทยา) ....................................................... 16623. แร: จำแนกลกษณะทางกายภาพของแร (ธรณวทยากายภาพ - วทยาแร) .................................. 170
ตวอยาง
24. วฏจกรหน: กระบวนการเปลยนแปลงของหน (ธรณวทยากายภาพ - ศลาวทยา) .................................... 17525. เนอดน: ผลของขนาดตะกอนวตถ (ธรณวทยากายภาพ - ปฐพศาสตร) ............................................. 17926. ลกษณะภมประเทศ: ความสงตำของพนผวโลก (ธรณวทยากายภาพ - ภมลกษณ) .............................................. 18327. ปรากฏการณเรอนกระจก: การถายเทความรอนในบรรยากาศ (อตนยมวทยา) ............................................................ 18928. การหยงนำ: ทำแผนทภาพดานขางพนสมทร (สมทรศาสตร) ................................................................. 194
ฟสกส .................................................................................................................................. 20129. การสนพอง: การสนแบบซมพาเทตก (เสยง) ......................................................................................... 20230. การนำความรอน: การแลกเปลยนพลงงานทเกดจากการสน (อณหพลศาสตร) ............................................... 20631. ไฟฟาสถต: ประจไฟฟาอยกบท (ฟสกสอนภาคพนฐาน) ....................................................................... 21132. สภาวะแมเหลกไฟฟา: สภาวะแมเหลกจากไฟฟา (พลศาสตรไฟฟา) ..................................................................... 21733. ของไหลสถต: ของไหลอยกบท (พลศาสตรของไหล) ................................................................................ 22234. กฎขอ 3 ของนวตน: แรงกรยา-แรงปฏกรยา (กลศาสตร) .................................................................................. 22735. โพลาไรเซชน: การสนในทศทางเดยว (ทศนศาสตร) ................................................................................ 232
ภาคผนวก ........................................................................................................................... 237 1. คาคลาดเคลอนสมของการวด .......................................................................................... 238 2. คาคลาดเคลอนสมพทธ: เปอรเซนตความคลาดเคลอน....................................................... 239 3. ขอมลดาวเคราะห ........................................................................................................... 240 4. การสมตวอยางในระบบนเวศเปด ..................................................................................... 241 5. ครอสสตฟฟ .................................................................................................................... 242 6. การเตรยมสารละลาย ...................................................................................................... 244 7. แมนอมเตอร ................................................................................................................... 245 8. อภธานศพท .................................................................................................................... 246
ตวอยาง
¤Ù‹ Á× Í ¡ Ò Ã · Ó
μ͹·Õè
1â¤Ã§§Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒÊμÃ�
ตวอยาง
13
ÇÔ¸Õ¡Ò÷ҧÇÔ·ÂÒÈÒÊμÃ�
โครงงานวทยาศาสตรตองใชกระบวนการทเรยกวา วธการทางวทยาศาสตร เพอคนหาคำตอบ
ของปญหาเชงวทยาศาสตร ในบทนจะยกตวอยางเพอแสดงและอธบายขนตอนพนฐานของวธการ
ทางวทยาศาสตร บทท 2 ถงบทท 4 จะบอกรายละเอยดเพมเตมเกยวกบขนตอนเหลาน และบทท 5
เปนการใชวธการทางวทยาศาสตรในการสรปโครงงานตวอยาง
ขนตอนทจำเปนในการพฒนาโครงงานวทยาศาสตรเรยงตามลำดบดงน: ศกษาคนควาเรอง
กำหนดปญหา ตงสมมตฐานเพอนำไปสการทดลอง และสรปผล ทสำคญคอ ตองหมายเหตไววา
นกวทยาศาสตรไมไดทำตามขนตอนเหลานเสมอไป อาจทำตามบางขนตอนกได
¡ÒÃÇԨѠการวจยหรอการคนควาหาความรคอกระบวนการรวบรวมความรเกยวกบเรองหนง ๆ และยง
เปนการรวบรวมขอเทจจรง ซงรวมถงความรจากประสบการณของบคคล จากแหลงความร ผลงานท
ตพมพ และการสมภาษณผเชยวชาญ และความรทไดจากการสงเกตการทดลอง งานคนควาเบองตน
เรยกวา การคนควาเรอง ใชเลอกหวขอโครงงาน เชน เราสงเกตเหนวาตนหญาทขนอยรอบกอนหนม
สเขยว แตเมอยกกอนหนขน ตนหญาทอยใตกอนหนกลบมสเหลอง สงนทำใหเราสงสยวาทำไม
ตนหญาจงเปลยนส เราอาจจะเลอกเรองพฤกษศาสตรเปนหวขอใหญเพราะเปนการศกษาเรองพช
เมอเลอกหวขอไดแลวกเรมคนควาโครงงาน การคนควานจะชวยใหเราเขาใจเรอง กำหนด
ปญหา เสนอสมมตฐาน และออกแบบการทดลองได จากการคนควาในเรองการขาดสเขยวของ
ตนหญา พบวาตนหญามสเขยวเพราะมสารสเขยวทเรยกวา คลอโรฟลล แลวกพบวาแสงแดดมผล
ตอการสรางคลอโรฟลลดวย และการขาดสเขยวของพชเนองมาจากการขาดคลอโรฟลลนเรยกวา
ภาวะพรองคลอโรฟลล
1
ตวอยาง
15
ขอเสนอแนะ
จำกดปญหา หมายเหตไววา คำถามกอนหนามตวแปรตน 1 ชนด คอ แสง และ
ตวแปรตาม 1 ชนด คอ ภาวะพรองคลอโรฟลล การหาคำตอบสำหรบคำถามทวา “การขาด
แสงสงผลตอภาวะพรองคลอโรฟลลของตนหญาอยางไร” เราตองทดสอบแสงและหญาชนด
ตาง ๆ กน การระบชนดของแสงและหญาจะทำใหหาคำตอบงายขน เราอาจตองระบชอตน
หญาทใช เชน หญาออกสตน
เลอกปญหาทสามารถแกไดดวยผลการทดลองทวดคาได เชน “สาเหตของภาวะ
พรองคลอโรฟลลคออะไร” สามารถตอบไดดวยการคนหาคำวา ภาวะพรองคลอโรฟลล ใน
พจนานกรม แตคำถาม “การขาดแสงสงผลตอภาวะพรองคลอโรฟลลอยางไร” ตองตอบดวย
การทดลอง ระดบของภาวะพรองคลอโรฟลลสามารถวดคาได
ÊÁÁμÔ°Ò¹
สมมตฐานคอการคาดคะเนผลทอาจจะเกดขนของปญหา ขนอยกบความรและการศกษาคนควา
โครงงานทกโครงงานมจดมงหมายเพอกำหนดปญหา คาดคะเนคำตอบ (สมมตฐาน) และออกแบบ
การทดลองเพอทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานควรอางถงตวแปรตนและตวแปรตามวามความสมพนธ
กนอยางไร
สมมตฐานในโครงงานวทยาศาสตรแบงเปน 2 ชนดคอ สมมตฐานการวจย (research
hypothesis) เปนผลทคาดวาจะไดรบจากการทดลองอยางเฉพาะเจาะจง และเปนการคาดคะเนท
ตรวจสอบได นนคอตองประกอบดวยตวแปรอสระและตวแปรตาม อาจใชรปประโยควา “ถา...แลว...”
ตอไปนเปนตวอยางของสมมตฐานการวจยสำหรบคำถามของโครงงานตวอยาง
“ภาวะพรองคลอโรฟลลของหญาเพมขนเมอเวลาทหญาไมไดรบแสงแดดเพมขน ขอมลนเปน
ขอเทจจรงทวาหญาสเขยวจะเปลยนเปนสเหลองถามวตถทบแสงคลมอยในชวงหนง” หรอ
“ถาตนหญาไมไดรบแสงแดดแลว ระดบภาวะพรองคลอโรฟลลจะมากขนตามเวลา ซงเปนขอ
เทจจรงทวาหญาสเขยวจะเปลยนเปนสเหลองถามวตถทบแสงคลมอยในชวงหนง”
สมมตฐานวาง (null hypothesis) เปนการกำหนดการเปลยนแปลงทไมไดคาดคะเนไวตาม
ผลการทดลอง มกตรงกนขามกบสงทเราเชอ จดมงหมายของเราคอ ทำการทดลองทปฏเสธหรอไม
ยอมรบสมมตฐานวาง ตวอยางของสมมตฐานวาง เชน “การขาดแสงแดดไมสงผลตอภาวะพรอง
คลอโรฟลลของหญา”
ตวอยาง
16
¡Ò÷´Åͧ
การทดลองเปนการออกแบบการทดลองเพอทดสอบสมมตฐาน เชน เราตองการทดสอบผล
ของการขาดแสงตอภาวะพรองคลอโรฟลล ตวแปรตนสำหรบการทดลองนคอ การขาดแสง และ
ตวแปรตามคอ สของหญา (ซงแสดงระดบภาวะพรองคลอโรฟลล) หมายเหต: ตวแปรตามตองวดคาได ปจจยทไมมการเปลยนแปลง เรยกวา ปจจยควบคม หรอ คาคงตว (constant factor) ปจจย
ควบคมควรรวมถงชนดของหญา วนและเวลาททดลอง สภาพอากาศ และอน ๆ ดวย สงสำคญ
คอตองนกถงปจจยควบคมทเปนไปไดเมอจะทำการทดลอง เพอใหแนใจวาตวแปรเหลานจะไม
เปลยนแปลง การทดลองทเปนไปไดเพอเปรยบเทยบผลของการขาดแสงแดดในชวงเวลาหนงตอ
ภาวะพรองคลอโรฟลลคอ พนหญา 10 แหงซงปกคลมดวยวตถทบแสง (แสงสองผานไมได) เชน
ถวยพลาสตกทบแสง ยดถวยใหแนนดวยการกดลงไปบนพนดนเลกนอย ยกถวยขนและสงเกตตน
หญาทถกครอบไวและตนหญารอบ ๆ ถวยทก 24 ชวโมง ถายภาพตนหญาทถกแกวครอบและไมถก
ครอบ เพอนำมาเปรยบเทยบกน ทำเชนนจนครบ 10 ใบ ภาพถายสามารถนำมาเปรยบเทยบเพอหา
ระดบภาวะพรองคลอโรฟลลกบปรมาณการขาดแสงแดดได
ตวควบคม (control) เปนคามาตรฐานสำหรบการเปรยบเทยบ ในการทดลองควบคม เมอจะ
จดการทดลอง ตองระบปจจยควบคมทกตวไว (ถวยครอบปดตนหญา) มเพยงตวแปรตนเทานนท
เปลยนแปลงไปจากการทดลองทจดไว ในการทดลอง ตวแปรตนคอการขาดแสง ดงนนจงจำเปน
ตองมการทดลองควบคมดวยการจดใหแสงแดดสองอยางเตมท ถาสมมตฐานทวาการขาดแสงทำให
เกดภาวะพรองคลอโรฟลลเปนจรง เราควรใชถวยโปรงแสง (แสงสองผานได) 10 ใบ เพอใหแสงสอง
ถงตนหญาได โดยทำการทดลองเหมอนกบถวยทบแสง คอนำถวยโปรงแสงไปครอบตนหญาและยก
ถวยทเปนตวแปรควบคมขน 1 ใบ ใหสงเกตตนหญาทก 24 ชวโมง และถายภาพตนหญาไว
ขอเสนอแนะ
ระบขอเทจจรงจากการศกษาคนควา รวมทงประสบการณทผานมา หรอการสงเกต
ทเรายดเปนสมมตฐานการวจย
เขยนสมมตฐานกอนเรมทำการทดลอง
อยาเปลยนสมมตฐานแมวาการทดลองจะไมสอดคลองกบสมมตฐานกตาม ถาม
เวลาเหลอใหทำการทดลองใหมหรอออกแบบการทดลองใหมอกครงเพอยนยนผลการทดลอง
ตวอยาง
17
หมายเหตไววา ในบางการทดลอง ตวควบคมไมไดแยกทดลองตางหาก ซงอาจเปนตวแปร
อสระทเลอกไวเปนเกณฑสำหรบเปรยบเทยบ เชน ถาปญหาคอ “มมของรงสแสงอาทตยตอนเทยงสง
ผลอยางไรตออณหภมในฤดกาลตาง ๆ ” การทดลองจะตองวดอณหภมอากาศและมมของดวงอาทตย
ตอนเทยงในฤดกาลตาง ๆ โดยการใชขอมลทไดมา ตวควบคมสามารถกำหนดขนเองเปนดวงอาทตย
ทมมตรงกลางของมน ดงนนอณหภมสำหรบมมของดวงอาทตยซงอาจมากกวาหรอนอยกวามม
ควบคม กสามารถนำมาเปรยบเทยบกบอณหภมของมมควบคมได
การทดลองในโครงงานนนรวมถงสงทไดจากการสงเกต (ขอมลเกยวกบเหตการณหรอสงตาง ๆ )
ดวย สงทไดจากการสงเกตม 2 ประเภทคอ เชงปรมาณและเชงคณภาพ
การสงเกตเชงปรมาณ (quantitative observation) คอ การพรรณนาจำนวนสงของบางชนด
ทแสดงไดดวยตวเลข เครองมอตาง ๆ เชน ตาชง ไมบรรทด นาฬกาจบเวลา ใชเพอบอกปรมาณ
หมายถง ปรมาณของคณสมบตทสงเกตได เชน มวล ความสง เวลา โดยทวไปแลว หนวยทใชวดใน
โครงงานวทยาศาสตรคอมาตราเมตรก เชน ความยาวหนวยเปนเมตร มวลหนวยเปนกรม ปรมาตร
หนวยเปนมลลลตร อณหภมหนวยเปนองศาเซลเซยส
การสงเกตเชงคณภาพ (qualitative observation) คอ การพรรณนาสมบตทางกายภาพของ
สงของบางชนด รวมทงลกษณะ เสยง สมผส กลน และ/หรอรสชาต การสงเกตเชงคณภาพจะใชคำ
คณศพทอธบาย คำอธบายลกษณะของหญาอาจสมพนธกบสของมน
ขอเสนอแนะ
เมอจะออกแบบการทดลอง ตองจำไววา
บอกวธวดผลการทดลอง เชน การวดปรมาณของภาวะพรองคลอโรฟลล อาจสราง
สเกลสจากเลข 1 ถง 10 สำหรบวดระดบสของตนหญาทเปลยนไป โดยระบใหชดเจนวาเลข
1 ถง 10 หมายถงอะไร เชน เลข 1 เทากบ สเขยวเขม เลข 10 เทากบ สขาว
ตองใชตวแปรอสระเพยงตวเดยวเทานนในการทดลอง
เกบขอมลมากกวา 1 ชดเพอพสจนผลการทดลอง จำไววาสำหรบการทดลอง
ตวอยาง การทดลองทง 4 ชดหรอมากกวานนสามารถเรมทดลองพรอมกนได แตละการทดลอง
ตองมตวแปรควบคมเหมอนกน
ตองกำหนดตวควบคม
ทำการทดลองควบคมซำพรอมกบการทดลองทเหลอ
บนทกผลการทดลองอยางละเอยด และรวบรวบขอมลทไดจากการทดลอง (ดบทท 6)
ทำการทดลองโดยมครทปรกษาดแล
ตวอยาง
18
¡ÒÃÊÃØ»¼Å
การสรปผลโครงงานเปนการรวบรวมผลการทดลองและระบวาผลการทดลองสอดคลองกบ
สมมตฐานอยางไร ถาจะใหดควรรวบรวมเหตผลจากการทดลองทตรงขามกบสมมตฐานดวย การ
สรปผลอาจจบดวยแนวคดสำหรบการทดลองครงตอไป แมผลการทดลองจะไมสอดคลองกบสมมตฐาน เรายงทำโครงงานวทยาศาสตรใหสำเรจได จำไววา การทดลองทำขนเพอตรวจสอบสมมตฐาน ไมวาผลการทดลองจะเปนไปตามสมมตฐานหรอไมกตาม ดงนนควรปฏบตดงน
อยาเปลยนสมมตฐาน
อยาทงผลการทดลองทไมสอดคลองกบสมมตฐาน
ใหเหตผลทเปนไปไดสำหรบความแตกตางระหวางสมมตฐานกบผลการทดลอง
บนทกวธการทเราอาจจะทำการทดลองตอไปอกเพอยนยนผลของการทดลองแรกสด อาจ
บนทกไววาแนวคดเหลานเปนแนวคดสำหรบการทดลองในอนาคต
ถาผลการทดลองไมสนบสนนสมมตฐาน เราอาจกลาววา “ดงทกลาวไวในสมมตฐาน ถาหญาในสนามไมไดรบแสงแดดแลว ระดบภาวะพรองคลอโรฟลล
จะเพมขนตามเวลา แตผลการทดลองไมไดสนบสนนแนวคดเรองนอยางชดเจน ขณะทเกดภาวะพรอง
คลอโรฟลลใตถวยทบแสง ไมมเหตการณทแสดงวาภาวะพรองคลอโรฟลลเพมขนตามเวลาชดเจน
ผลการทดลองเชนนอาจเกดขนเนองจากถวยทเลอกใชเปนวตถทบแสง ในความพยายามทจะควบคม
คาคงตว จงเลอกใชถวยโปรงแสงทเหมอนกน แตถวยทบแสงนนใชถวยกระดาษ ในการทดลองครง
ตอไปจะใชถวยกระดาษชนดอนทแตกตางกนหรอถวยแบบอนททำดวยวสดทบแสง”
ถาผลการทดลองของเราสนบสนนสมมตฐาน เราอาจกลาววา
“ดงทกลาวไวในสมมตฐาน ถาหญาในสนามไมไดรบแสงแดด แลวระดบภาวะพรองคลอโรฟลล
จะเพมขนตามเวลา ขอมลทไดจากการทดลองสนบสนนแนวคดทวาการขาดแสงแดดเปนสาเหตให
ภาวะพรองคลอโรฟลลเพมขน หญาทถกคลมดวยถวยทบแสงนานทสดจะมภาวะพรองคลอโรฟลล
ปรมาณมากทสด และหญาทถกคลมดวยถวยโปรงแสงในตวควบคมไมมภาวะพรองคลอโรฟลล
สำหรบการทดลองครงตอไป จะเลอกแสงเปนตวแปรตนและทดสอบผลของแสงชนดตาง ๆ เชน
แสงแดด แสงฟลออเรสเซนต แสงจากหลอดไฟ ทมตอภาวะพรองคลอโรฟลล”
ตวอยาง
