20 maart 2015 – Stichting DEN

Postbus 90407 | 2509 LK Den Haag | www.den.nl | t 070 314 03 43 | e den@den.nl

Stichting

Digitaal Erfgoed Nederland

(DEN)

Jaarverslag

2014

2

Inhoud

Voorwoord 3

1. Jaarrekening 2014 4

Balans per 31 december 2014 4

Functionele exploitatierekening 2014 5

Toelichting op de balans per 31 december 2014 en de functionele exploitatierekening 2014 6

Toelichting op de balans per 31 december 2014 8

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2014 9

Kasstroomoverzicht 11

2. Bestuursverslag 2014 12

2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen 12

2.2 Monitor van Nederlandse digitaliseringsactiviteiten 16

2.3 Diensten en advies 19

2.4 Communicatie 24

3. Organisatie en financiële positie 25

4. Prestatieverantwoording 2014 28

5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 29

6. Verklaring Raad van Toezicht 31

Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2014 32

a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (44) 32

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (17) 33

c. Presentaties gegeven door DEN (34) 33

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (185) 34

e. Publicaties van DEN in 2014 (93) 37

f. Netwerk 40

g. Gebruik van website www.den.nl in 2014 43

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur 44

Bijlage 3. Contactgegevens DEN 51

3

Voorwoord

Dit is het jaarverslag van Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) over 2014.

De belangrijkste resultaten die DEN in 2014 heeft geboekt:

Uitvoering gegeven aan diverse projecten in het kader van het Netwerk

Digitaal Erfgoed (incl. penvoerderschap voor de NCDD en de CCDD);

Oplevering van DE BASIS voor Auteursrechtenbeheer;

Succesvol managementprogramma voor middelgrote erfgoedinstellingen;

Evaluatie van de activiteiten van DEN (gebruikersonderzoek en een visitatie);

Succesvolle afronding van de projecten ENUMERATE en Europeana Inside;

Business plan voor Archives Portal Europe Foundation opgesteld;

Een productief 2e jaar van het project Erfgoed & Locatie;

Drie goed bezochte Open Erfgoed Koffies.

2014 was het tweede jaar van de beleidsperiode 2013-2016. In deze beleidsperiode

is DEN een zogeheten bovensectorale ondersteunende instelling in de culturele

basisinfrastructuur (BIS). Het was opnieuw een productief jaar voor DEN, waarin veel

prestatieafspraken ruimschoots zijn gehaald. Het was een jaar van zowel terugkijken

als vooruitkijken, met enerzijds een klanttevredensheidsonderzoek en een

internationale visitatiecommissie en anderzijds het toewerken naar een langjarige

strategie voor nationale voorzieningen voor digitaal erfgoed. Dit verslag biedt een

overzicht van activiteiten uit 2014 en de resultaten die daarmee zijn behaald.

De missie van DEN

De missie van DEN in 2014 luidde als volgt: "Stichting Digitaal Erfgoed Nederland

(DEN) is het Nederlandse kenniscentrum voor digitaal cultureel erfgoed. DEN

vergroot de duurzame beschikbaarheid van digitaal cultureel erfgoed ten behoeve

van de kennissamenleving. DEN bevordert samenwerking van erfgoedinstellingen in

digitale infrastructuren en legt daarbij de nadruk op efficiëntie, waardecreatie en

vraaggerichtheid. "

Indeling van het jaarverslag 2014

Dit jaarverslag bevat de volgende onderdelen, conform het Handboek verantwoording

cultuursubsidies instellingen 2013-2016:

1. De jaarrekening 2013 met de balans, de exploitatierekening en het

prestatieoverzicht;

2. Het bestuursverslag, inclusief kwalitatieve en kwantitatieve toelichtingen op

bereikte doelen, de jaarrekening en de organisatie;

3. Accountantsproducten (Controleverklaring bij de jaarrekening en het rapport van

feitelijke bevindingen bij de prestatieverantwoording).

Het jaarverslag van de Stichting DEN is op 20 maart 2015 goedgekeurd door de Raad

van Toezicht.

Namens de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Drs. Marco de Niet, directeur

20 maart 2015

4

1. Jaarrekening 2014

Alle bedragen in de jaarrekening worden vermeld in hele euro’s. Het boekjaar 2014 is

afgesloten met een positief saldo van EUR 52.360. Dit positieve resultaat komt voort

uit extra verworven projectmiddelen en niet-volledige vervanging van de inzet van

vast personeel voor de projecten. Het positieve resultaat komt deels ten gunste van

de Bestemmingsreserve OCW en deels ten gunste van de algemene reserve. De

resultaatsbestemming is reeds verwerkt in de cijfers.

Enkele cijfers over 2013 wijken af van het jaarverslag 2013. Deze wijzigingen zijn

doorgevoerd op basis van het overleg met OCW van 22 juli 2014 (brieven OCW

kenmerken 658649 en 678811).

Voor een toelichting op de financiële positie van Stichting DEN, zie hoofdstuk 3.

Balans per 31 december 2014

(na resultaatsbestemming)

ACTIVA 31-dec-14 31-dec-13

Vaste activa

II. Materiële vaste activa 8.720 12.972

8.720 12.972

Vlottende activa

II. Vorderingen 41.334 44.632

IV. Liquide middelen 1.212.293 1.016.260

1.253.627 1.060.892

Totale activa 1.262.347 1.073.864

PASSIVA 31-dec-14 31-dec-13

Eigen vermogen

I. Algemene reserve 330.484 298.745

II. Bestemmingsfonds OCW 2013-2016

III. Bestemmingsreserve OCW 2009-2012

31.367

117.169

10.746

117.169

479.020 426.660

Voorzieningen

Voorziening toekomstscenario DEN 30.291 30.291

30.291 30.291

Kortlopende schulden

Kortlopende schulden 753.036 616.913

753.036 616.913

Totale passiva 1.262.347 1.073.864

5

Functionele exploitatierekening 2014

BATEN realisatie begroting realisatie

2014 2014* 2013*

Opbrengsten

Indirecte opbrengsten 60.282 0 23.761

60.282 0 23.761

Bijdragen

Subsidie minister OCW 583.246 580.000 612.295

Projectopbrengsten 837.404 123.000 451.254

1.420.650 703.000 1.063.549

Totale baten 1.480.932 703.000 1.087.310

LASTEN

Beheerslasten personeel 130.989 129.000 122.721

Beheerslasten materieel 90.037 86.000 106.041

Totale beheerslasten 221.026 215.000 228.762

Activiteitenlasten personeel 887,649 390.000 688.356

Activiteitenlasten materieel 326.332 103.000 157.288

Totale activiteitenlasten 1.213.981 493.000 845.644

Totale lasten 1.435.007 708.000 1.074.406

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening 45.925 -5.000 12.904

Saldo rentebaten/-lasten 9.310 5.000 10.869

Saldo bijzondere baten/lasten -2.875 0 -3.678

Exploitatieresultaat 52.360 0 20.095

Verwerking van het exploitatiesaldo 2014:

Ten gunste van de Algemene reserve 31.739 9.349

Ten gunste van Bestemmingsfonds OCW 2013-

2016 20.621 10.746

52.360 20.095

* gewijzigde opstelling realisatie 2013 en begroting 2014 vanwege

vergelijkingsdoeleinden wegens andere verdeling beheers- en activiteitenlasten

personeel en wegens herverdeling exploitatiesaldi over algemene reserve en

bestemmingsfonds OCW 2013-2016 [conform brief OCW 678811 d.d. 25-11-2014].

In de balans is de resultaatsbestemming reeds verwerkt.

6

Toelichting op de balans per 31 december 2014 en de functionele

exploitatierekening 2014

Grondslagen voor de financiële verslaggeving

Algemeen

Algemene waarderingsgrondslag

De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, evenals voor de

bepaling van het resultaat, is de verkrijgingsprijs. Voor zover niets anders is vermeld,

worden de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde.

Waarderingsgrondslagen voor de balans

Materiële vaste activa

De investeringen in materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde,

verminderd met lineair berekende afschrijvingen. In het jaar van aanschaf wordt naar

tijdsgelang afgeschreven. Het afschrijvingspercentage varieert bij apparatuur van 33

1/3 tot 100% en bij overige materiële vaste activa van 20 tot 100%. Bij apparatuur

aangeschaft voor het project Erfgoed en Locatie wordt een afschrijvingstermijn van

vijf jaar gehanteerd.

Vorderingen

De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van de

noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid.

Liquide middelen

De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en risico’s die samenhangen met

de activiteiten van de stichting en waarvan de omvang niet exact is vast te stellen.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.

Grondslagen voor de resultaatbepaling

Algemeen

Het exploitatieresultaat wordt bepaald als het verschil tussen ontvangen subsidies,

overige opbrengsten en overige bijdragen en alle aan het boekjaar toe te rekenen

kosten. De opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn

verricht, respectievelijk het jaar waarop de opbrengsten betrekking hebben. De

kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde

waarderingsgrondslagen.

Afschrijvingen materiële vaste activa

De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende

activa. In het jaar van aanschaf wordt naar tijdsgelang afgeschreven.

7

Buitengewone baten en lasten

Buitengewone baten en lasten vloeien voort uit handelingen en gebeurtenissen die

zich onderscheiden van de normale bedrijfsactiviteiten en derhalve incidenteel van

aard zijn.

Pensioenregeling

Bij stichting DEN is sprake van een bij pensioenfonds ABP ondergebrachte

pensioenregeling. Deze pensioenregeling wordt als toegezegde pensioenregeling

gekwalificeerd. Verwerking in de jaarrekening van stichting DEN vindt plaats als

toegezegde bijdrageregeling omdat stichting DEN geen verplichting heeft om

aanvullende bijdragen te voldoen, anders dan hogere toekomstige premies indien

sprake is van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds.

8

Toelichting op de balans per 31 december 2014

ACTIVA

Vaste activa 31-dec-14 31-dec-13

II. Materiële vaste activa

Boekwaarde bij begin jaar 12.972 11.487

Aangeschafte inventaris 1.348 6.939

Afschrijvingen inventaris -5.601 -5.454

Boekwaarde bij einde jaar 8.720 12.972

Vlottende activa 31-dec-14 31-dec-13

II. Vorderingen

Debiteuren 966 0

Vooruitbetaalde bedragen 2.732 17.931

Nog te ontvangen bedragen 37.636 26.701

41.334 44.632

IV. Liquide middelen

Rabobank (rekening-courant) 105.389 5.507

Rabobank (bedrijfstelrekening) 515.510 511.815

ING Bank (rekening-courant) 18.598 16.219

ING Bank (deposito) 572.796 482.719

1.212.293 1.016.260

PASSIVA

Eigen vermogen 31-dec-14 31-dec-13

I. Algemene reserve

Algemene reserve per begin boekjaar 298.745 289.396

Toevoeging exploitatiesaldo boekjaar* 31.739 9.349

III. Bestemmingsreserve en -fonds OCW

Bestemmingsfonds OCW 2013-2016 10.746 0

Toevoeging bestemmingsfonds OCW 2013-2016* 20.621 10.746

Bestemmingsreserve OCW 2009-2012 117.169 117.169

Eigen vermogen per einde boekjaar 479.020 426.660

* gewijzigde opstelling wegens herverdeling

exploitatiesaldi 2013 over algemene reserve en

bestemmingsfonds OCW 2013-2016

Voorzieningen 31-dec-14 31-dec-13

Stand per begin jaar 30.291 0

Vorming voorziening toekomstscenario’s DEN 0 30.291

Stand bij einde jaar 30.291 30.291

Kortlopende schulden 31-dec-14 31-dec-13

Crediteuren 101.799 108.455

Vooruitontvangen projectgelden 607.419 451.585

Reservering vakantiegeld en vakantiedagen 43.818 56.873

753.036 616.913

9

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2014

BATEN realisatie Begroting realisatie

2014 2014 2013

Indirecte opbrengsten

Opbrengsten congressen en studiedagen 60.282 0 23.671

60.282 0 23.671

Bijdragen

Subsidie OCW: Cultuurnota [brief 562526 06-12-

2013] 581.374 580.000 581.374

Subsidie OCW: Cultuurnota [brief 654270 29-08-

2014] 1.872 0 0

Subsidie OCW: Frictiekostenvergoeding 2013 0 0 30.921

583.246 580.000 612.295

Projectopbrengsten

Projectsubsidie Erfgoed en Locatie 502.728 0 339.124

Projectsubsidie EU Inside 31.310 48.000 60.467

Projectsubsidie MeSch 37.910 0 51.663

Projectsubsidie Nationale Coalitie Digitale

Duurzaamheid (NCDD) 60.008 0 0

Projectsubsidie Culturele Coalitie Digitale

Duurzaamheid (CCDD) 68.719 0 0

Projectsubsidie Erfgoed Makelaar 57.088 0 0

Projectsubsidie Keurmerk Erfgoed Digitaal 44.980 0 0

Projectsubsidie Management Development 19.608 0 0

Projectsubsidie Europeana 3.0 12.423 0 0

Overige projecten 2.630 75.000 0

837.404 123.000 451.254

Verloopstaat projecten 2014

Project Opbreng-

sten

Personele

kosten

Materiële

kosten

Totale

kosten

Saldo

Erfgoed en Locatie 502.728 309.683 193.181 502.864 -136

EU Inside 31.310 58.839 2.367 56.206 -24.896

MeSch 37.910 20.847 2.847 23.694 14.217

NCDD 60.008 60.000 8 60.008 0

CCDD 68.719 9.722 58.997 68.719 0

Erfgoed Makelaar 57.088 41.662 15.426 57.088 0

Keurmerk Erfgoed Digitaal 44.980 44.048 933 44.980 0

Management Development 19.608 0 19.608 19.608 0

Europeana 3.0 12.423 11.610 0 11.610 813

Overige projecten 2.630 6.761 0 6.761 -4.132

Totaal 837.404 558.172 293.367 851.53

9

-14.135

10

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2014

BEHEERSLASTEN realisatie begroting realisatie

2014 2014* 2013*

7. Personeelslasten

Directie (0,60 fte) 65.322 65.000 61.517

Secretariaat (1,0 fte) 60.847 59.000 57.533

Overige personeelslasten 4.820 5.000 3.671

130.989 129.000 122.721

8. Materiële lasten

Huisvesting 21.168 22.000 15.390

Kantoor- en reiskosten 32.701 33.000 28.215

Ondersteuning administratie en accountant 27.575 25.000 26.691

Dotatie aan voorziening toekomstscenario DEN 0 0 30.291

Overige materiële kosten 8.593 6.000 5.454

90.037 86.000 106.041

ACTIVITEITENLASTEN Realisatie begroting Realisatie

2014 2014* 2013*

9. Personeelslasten

Directie (0,30 fte) 32.661 33.000 30.758

Overige medewerkers (vaste dienst) 201.707 234.000 166.600

Overige medewerkers (tijdelijke dienst) 95.109 80.000 124.950

Personeelslasten projecten 558.172 43.000 366.048

887.649 390.000 688.356

10. Materiële lasten

Onderhoud en ontwikkeling websites 977 10.000 21.286

Overige activiteiten, workshops en studiedagen 31.988 33.000 20.876

Materiële lasten projecten 293.367 60.000 115.126

326.332 103.000 157.288

* gewijzigde opstelling realisatie 2013 en begroting 2014 vanwege

vergelijkingsdoeleinden wegens andere verdeling beheers- en activiteitenlasten

personeel en wegens herverdeling exploitatiesaldi over algemene reserve en

bestemmingsfonds OCW 2013-2016 [conform brief OCW 678811 d.d. 25-11-2014].

Wet Normering Topinkomens Op basis van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT) worden de volgende gegevens vermeld. Directie

De beloning van de algemeen directeur, de heer drs. M.C. de Niet, voor het jaar 2014

bedraagt € 75.591 (inclusief € 5.081 vakantiegeld en inclusief € 5.374

eindejaarsuitkering). Voor de beloningen betaalbaar op termijn zijn in 2014 het

werkgeversaandeel van premies pensioenregelingen € 12.134 betaald voor de functie

van algemeen directeur. Het betreft een dienstverband van 0,9 fte en heeft

betrekking op de periode 1 januari t/m 31 december.

11

Kasstroomoverzicht

2014 2013

1. Kasstroom uit operationele activiteiten

Exploitatiesaldo 52.360 20.095

Aanpassen voor:

Afschrijvingen materiële vaste activa 5.601 5.454

Bruto kasstroom uit operationele

activiteiten 57.961 25.549

Mutatie voorzieningen 0 30.291

Mutatie vorderingen 3.298 1.571

Mutatie kortlopende schulden 136.122 388.714

Netto kasstroom uit operationele

activiteiten 197.381 446.125

2. Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa -1.348 -6.939

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -1.348 -6.939

Mutatie liquide middelen (1+2) 196.033 439.186

Liquide middelen einde boekjaar 1.212.293 1.016.260

Liquide middelen begin boekjaar 1.016.260 577.074

Mutatie liquide middelen 196.033 439.186

12

2. Bestuursverslag 2014 Als het Nationale Kenniscentrum Digitaal Erfgoed hanteert DEN een integrale aanpak

van kwaliteitszorg, innovatie en kennisdeling. Dit houdt in dat het gehele proces van

digitalisering en digitale dienstverlening volgens een kwaliteitscyclus door DEN wordt

gedocumenteerd en inzichtelijk gemaakt: van beleid en planmatige aanpak tot

uitvoering en evaluatie.

Uitgaande van deze integrale aanpak heeft DEN in 2014 invulling gegeven aan de

volgende drie hoofdtaken, zoals vastgelegd in het Beleidsplan 2013-2016:

Het belang van digitaal erfgoed uitdragen;

Monitor van Nederlandse digitaliseringsactiviteiten;

Diensten en advies.

De activiteiten uit 2014 en de resultaten die daarmee behaald zijn, worden in de

paragrafen hieronder langs de lijnen van deze hoofdtaken nader toegelicht.

Aansluitend wordt een korte toelichting gegeven op de evaluatie ten behoeve van een

mogelijke volgende beleidsperiode en de communicatiemiddelen die DEN in 2014

heeft ingezet.

2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen

In deze hoofdtaak wordt de nadruk gelegd op de strategische waarde van digitaal

erfgoed voor erfgoedinstellingen, hun belangrijkste gebruikersgroepen en

beleidsmakers. Door de toenemende medialisering van de samenleving liggen er

goede kansen om nieuwe vormen van gebruik van cultureel erfgoed tot stand te

brengen, maar strategische keuzes zijn nodig om die kansen te verzilveren. Dit speelt

op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau, en DEN is op al deze niveaus

actief.

DEN zet in op een versnelling van de acceptatie van internationale kwaliteitsnormen,

zoals ICT-standaarden, voor duurzame toegankelijkheid en hergebruik van digitaal

erfgoed. Hierbij treedt DEN op als bruggenbouwer tussen de afzonderlijke

erfgoeddomeinen en tussen het brede erfgoedveld en aanpalende sectoren. DEN

vervult deze positie al 15 jaar met succes en wordt hierom gewaardeerd.

a) DE BASIS

DE BASIS is een selectie van gedocumenteerde standaarden en andere

kwaliteitsinstrumenten die als minimale kwaliteitseisen gelden voor digitale

dienstverlening door erfgoedinstellingen. (DE BASIS staat voor Digitaal Erfgoed:

Bouwen Aan Succesvolle ICT-Strategie). Aangezien DEN geen normstellend instituut

is, maar werkt op basis van zelfregulering, geldt DE BASIS als een advies: als je als

erfgoedinstelling op verantwoorde en duurzame wijze wilt digitaliseren en je collecties

online wilt delen, is het verstandig DE BASIS te volgen (www.den.nl/DE-BASIS).

Deze minimale eisen worden in nauw overleg met de sector vastgesteld, ter

versterking van het zelfregulerende karakter van kwaliteitszorg voor digitalisering.

Aan de hand van een zorgvuldig uitgevoerd proces (voorstel, discussie, evaluatie,

bijstelling, toetsing, vaststelling) zijn in de afgelopen jaren enkele tientallen

standaarden en kwaliteitsinstrumenten benoemd waaraan erfgoedinstellingen geacht

worden zich te houden (uitgaande van het principe 'pas toe of leg uit').

13

In 2014 is een nieuw onderdeel aan DE BASIS toegevoegd: DE BASIS voor

auteursrechtenbeheer. Hierin is gedocumenteerd wat een instelling minimaal moet

doen om de auteursrechten bij digitale dienstverlening goed te regelen. Dit onderdeel

van DE BASIS werd gelanceerd tijdens een studiedag op 30 september die DEN

samen met de Museumvereniging/SIMIN heeft georganiseerd. In samenwerking met

Europeana wordt een Engelstalige versie van dit onderdeel van DE BASIS voorbereid.

Verder zijn DE BASIS voor de vervaardiging van tekst en DE BASIS voor de

vervaardiging van beeld vernieuwd.

b) Netwerk Digitaal Erfgoed

Sinds 2013 voert het ministerie van OCW de regie over de verbetering van nationale

digitale voorzieningen voor cultureel erfgoed. Er is een Netwerk Digitaal Erfgoed

(NDE) ingericht met de belangrijkste stakeholders in die nationale digitale

voorzieningen, waaronder instellingen met landelijke taken ('knooppunten'), te weten

Beeld & Geluid, de Koninklijke Bibliotheek, de Koninklijke Nederlandse Academie van

Wetenschappen, het Nationaal Archief en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

DEN treedt binnen het netwerk op als adviseur, conform de aanbeveling uit 2012.

Daarnaast was DEN in 2014 lid van drie NDE-werkgroepen (Governance; Architectuur

en infrastructuur; Monitoring). De verslagen en andere (tussentijdse) resultaten van

de werkgroepen en werksessies worden gepubliceerd op nde.pleio.nl.

In het kader van het NDE zijn voor de periode 2013-2014 tijdelijke middelen

beschikbaar gesteld voor projecten die de ontwikkeling van de nationale digitale

infrastructuur bevorderen. DEN heeft vier voorstellen ingediend bij het NDE, die alle

zijn gehonoreerd. Bij drie voorstellen is DEN de penvoerder, andere gremia (de

NCDD, de CCDD en het Meertens Instituut) zijn verantwoordelijk voor de uitvoering

ervan. Twee projecten zijn afgesloten en worden in de jaarrekening verantwoord.

Drie projecten lopen nog door in 2015.

De twee projecten die in 2014 zijn afgerond, zijn:

1. Management Development-programma (OCW brief 28-01-2014, referentie

572844)

In 2014 heeft DEN voor de eerste maal een management development-programma

uitgevoerd voor directeuren van middelgrote erfgoedinstellingen. Dit initiatief is

financieel ondersteund door OCW met een subsidie van € 24.500. Het is een vijfdaags

programma, verdeeld over drie blokken (2 dagen-2 dagen-1 dag). De onderwerpen

die in het bijzonder geadresseerd zijn, zijn de nationale digitale infrastructuur,

crowdsourcing, financiering, open data, Europese samenwerking en organisatie- en

expertiseontwikkeling. Er waren twaalf deelnemers, uit de volle breedte van de

erfgoedsector, te weten: Atria, Bijzondere Collecties van de Universiteit Amsterdam,

Erfgoed Leiden en Omstreken, Groninger Archieven, Regionaal Archief Rivierenland,

Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, Stadsarchief en Athenaeumbiblitoheek

Deventer, Tresoar, Het Utrechts Archief, het Westfries archief, het Zeeuws Museum

en het Zuiderzee museum. Het tweede blok vond plaats in Antwerpen. Aan die sessie

hebben ook 8 directeuren van Vlaamse erfgoedinstellingen deelgenomen. De

evaluatie toonde aan dat de deelnemers zeer tevreden waren over zowel de

inhoudelijke kwaliteit van het programma als de organisatie ervan. Een korte

openbare terugblik is gepubliceerd op http://www.den.nl/blog/bericht/4482. In 2015

zal DEN het programma op eigen kosten voortzetten.

2. NCDD/ONDI (OCW brief 29-01-2014, referentie 573135) DEN heeft als penvoerder voor de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD)

in 2013 een aanvraag bij het ministerie van OCW ingediend ter hoogte van € 62.500.

14

De aanvraag betrof een onderzoek naar de ontwikkeling van een netwerk van

landelijke voorzieningen voor duurzame toegang tot digitale informatie in Nederland.

Dit onderzoek heeft in 2014 plaatsgevonden. Doel van het onderzoek was het

opstellen van concrete en haalbare scenario’s voor een netwerk van voorzieningen op

basis van een groeimodel. Die scenario's zijn nodig om de mogelijke beleidskeuzes,

herschikking van middelen en verantwoordelijkheden op landelijk niveau beter te

benoemen. De resultaten van het onderzoek vormen een uitgebreid rapport op basis

van een serie interviews en een brochure waarin de strategische keuzes uiteen

worden gezet. Ook zijn er diverse bijeenkomsten in de context van het project

gehouden, waaronder een workshop in London in november 2014 tijdens de DPC/4C-

conferentie. De onderzoeksresultaten en aanbevelingen voor vervolgstappen worden

ingebed in de uitvoering van werkpakket 3 (digitaal erfgoed houdbaar) van het

Netwerk Digitaal Erfgoed. Er zijn in 2015 nog enkele activiteiten rondom het project

geweest, ook in het kader van de overloop van het onderzoek in werkpakket 3 van

het NDE, maar alle middelen zijn in 2014 besteed. Vandaar dat nu in dit jaarverslag

definitieve verantwoording over dit project wordt afgelegd.

Naast deze twee projecten die in 2014 volledig zijn uitgevoerd, heeft DEN in 2014

nog twee andere NDE-projecten gestart die doorlopen in 2015:

3. Kwaliteitszorg Erfgoedsoftware (OCW brief 26-11-2013, referentie 562301) Dit project, waarvoor OCW een subsidie van in totaal € 160.000 heeft verleend,

bestaat uit twee onderdelen:

3a. Keurmerk Erfgoed Digitaal

Dit aan DE BASIS gerelateerde project is opgezet om een kwaliteitslabel (keurmerk)

op te zetten voor software die erfgoedinstellingen gebruiken voor hun

collectieregistratie en -publicatie. Dat keurmerk dient dan keuzes te ondersteunen

waar een erfgoedinstelling voor staat bij innovatie in relatie tot het gebruik van

informatiestandaarden, de aard en de levering van de software. In het veldonderzoek

in de eerste fase van het project werd duidelijk dat de erfgoedinstellingen zo'n

keurmerk wel belangrijk vinden, maar dat weinig instellingen er ook daadwerkelijk

wat mee zullen doen. Om te voorkomen dat we een complex en arbeidsintensief

beheerssysteem voor het keurmerk zouden inrichten dat uiteindelijk weinig impact

heeft, is in overleg met de stuurgroep van het project en het ministerie van OCW (zie

brief d.d. 3-10-2014, kenmerk 675256) besloten het project om te buigen naar een

instrument voor zelfevaluatie van softwaregebruik door erfgoedinstellingen. Dit

instrument is verwant aan de zelftoets die DEN en PACKED hebben ontwikkeld voor

erfgoedinstellingen om hun 'volwassenheid' op het gebied van digitale duurzaamheid

te testen. Met deze ombuiging zal DEN een instrument maken dat op de korte termijn

van meer nut zal zijn voor de sector, ook door de koppeling aan het drielagenmodel

dat in het NDE centraal staat ('zichtbaar-bruikbaar-houdbaar'). Het idee van een

keurmerk kan altijd nog in een later stadium invulling krijgen.

3b. Erfgoedsoftwaremakelaar

Het andere onderdeel van deze aanvraag betreft de erfgoedsoftwaremakelaar. Samen

met het Meertens Instituut (als vertegenwoordiger van CLICK//Erfgoed) heeft DEN in

2013 het initiatief genomen tot de aanstelling van deze nieuwe functie. De makelaar

legt actief verbindingen tussen de ontwikkeling van software voor digitaal erfgoed en

de doorontwikkeling en exploitatie daarvan door leveranciers op langere termijn. Hij

brengt vraag en aanbod rond digitale tools en diensten bij elkaar en bemiddelt tussen

softwareleveranciers, instellingen en onderzoekers. Zo heeft de makelaar in 2014 een

project geïnitieerd waarbij het Instituut voor Beeld en Geluid, de Rijksdienst voor het

Cultureel Erfgoed, Erfgoed Leiden en Omstreken samenwerken met DataCite

15

Netherlands (onderdeel van de Technische Universiteit Delft). In 2015 zullen andere

erfgoedinstellingen aan dit initiatief toegevoegd worden. De samenwerking moet

leiden tot een landelijke service aan erfgoedinstellingen waarbij digitale objecten

voorzien worden van persistente identificatie op basis van de internationale DOI-

standaard. Dit is noodzakelijk om de duurzame toegang tot collectiedata op langere

termijn te kunnen blijven garanderen. In overleg met de projectleiders van vier

CATCH-projecten (gestart in 2008) is een gezamenlijk valorisatievoorstel als

subsidieverzoek bij OCW ingediend. De vier projecten hebben een laatste tijd- en

geldinvestering nodig om productiewaardige tools te kunnen opleveren die deel

kunnen gaan uitmaken van landelijke infrastructuren zoals CLARIAH en de

werkpakketten in het kader van de strategie voor nationale voorzieningen voor

digitaal erfgoed. In 2014 gaf de makelaar verschillende presentaties en workshops

(bijvoorbeeld tijdens het Museumcongres, bij de Reinwardt Academie en tijdens een

congres van Erfgoed Brabant). De makelaar neemt actief deel aan het landelijke

aggregatoren-overleg, is onderdeel van het kernteam van CLICKNL-Cultural Heritage

en was in dat verband mede-organisator van de inspiratiedag 'Connected Data'.

4. CCDD-project Born digital workflows (Brief 18-04-2014, referentie 620588) De Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) heeft, met DEN als penvoerder,

in 2014 onderzoek gedaan naar de stand van zaken rond de duurzame

toegankelijkheid van born digital erfgoed binnen de culturele sector. Het onderzoek

inventariseerde en toetste de verschillende werkwijzen voor duurzaam behoud en

toegankelijkheid van born digital cultureel erfgoed. Daarbij werd specifiek gekeken

naar de domeinen kunst, film, fotografie en architectuur.

Het onderzoek heeft een helder beeld opgeleverd van de bestaande situatie op het

gebied van behoud en beheer van dit type cultureel erfgoed. Het verzamelen en

duurzaam bewaren ervan staat bij de erfgoedinstellingen in Nederland nog in de

kinderschoenen. De mate waarin erfgoedinstellingen born digital erfgoed verzamelen

en de manier waarop zij dit beheren en proberen te behouden, verschillen aanzienlijk

per domein. Er is behoefte aan actieve kenniscentra en netwerken per domein. Op

basis van gesprekken en literatuuronderzoek is een schets van een generieke

workflow voor alle typen born digital cultureel erfgoed opgesteld. Deze generieke

workflow bestaat uit een aantal stappen, van voortraject tot en met uitlevering. De

nadruk ligt daarbij op de pre-ingest. Om deze fase en mogelijke instrumenten verder

in beeld te brengen en te ontwikkelen tot generieke kennis en gebruik is gezamenlijk

vervolgonderzoek en kennisdeling nodig.

De conclusies en aanbevelingen op basis van het onderzoek zijn gepubliceerd in de

folder Born digital cultureel erfgoed is bedreigd erfgoed. Op weg naar een generieke

workflow voor born digital erfgoed binnen de domeinen kunst, film, fotografie en

architectuur.

c) Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed

Als lid van de Raad voor Nederlandse Taal en Letteren, het adviesorgaan van de

Taalunie, heeft Marco de Niet, directeur van DEN, in 2013 samen met collega's van

het Vlaamse FARO een advies ingediend bij het Comité van Ministers van Nederland

en Vlaanderen over de gezamenlijke inspanningen voor de digitale infrastructuur voor

Nederlandstalige culturele en wetenschappelijke data. Een van de beslissingen van de

ministers is het instellen van een Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed. DEN zit deze

commissie voor. In het najaar van 2014 heeft deze Taaluniecommissie onderzoek

gedaan naar de lessons learned van grote digitale projecten in Nederland en

Vlaanderen in het afgelopen decennium. (zie

http://www.den.nl/nieuws/bericht/4624/). Op basis van de lessen die in dit rapport

zijn getrokken zal een advies aan het Comité van Ministers van de Taalunie worden

16

opgesteld over hoe samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen op het gebied van

digitaal erfgoed versterkt kan worden.

d) UNESCO - project PERSIST

In september 2012 heeft Unesco tijdens de tweede Memory of the World-conferentie

in Vancouver, Canada, de Vancouver Declaration on Digitisation and Preservation

opgesteld, een oproep aan overheden, erfgoedinstellingen, private partijen en Unesco

zelf, om te werken aan een "roadmap proposing solutions, agreements and policies,

that ensure long term access and trustworthy preservation." Enkele in Den Haag

gevestigde instellingen (Nationale Unesco Commissie, IFLA, ICA, LIBER, KB, NA en

DEN) vormen een kerngroep om dit project, dat de naam PERSIST heeft gekregen,

ten uitvoer te brengen. In PERSIST wordt een internationaal platform gecreëerd waar

overheden, de erfgoedsector en de ICT-industrie afspraken kunnen maken over

duurzame archivering van digitale informatie. DEN is naast lid van de kerngroep ook

lid van de Steering Committee. In 2014 is DEN ook door de Nationale Unesco

Commissie ingehuurd voor inhoudelijke uitwerking van de Taskforce Content &

Selection.

2.2 Monitor van Nederlandse digitaliseringsactiviteiten

Met deze hoofdtaak houdt DEN de vinger aan de pols van de digitale ontwikkelingen

in de Nederlandse erfgoedsector. DEN doet dat op twee manieren:

a) DEN documenteert in de kennisbank specifieke activiteiten in de erfgoedsector,

zoals nieuwe projecten, beschikbaarheid van informatieplannen en het gebruik

van software. Op basis van de informatie die de erfgoedinstellingen zelf

aanleveren, worden instellings- en projectprofielen in de kennisbank van DEN

opgebouwd. Op deze wijze wordt uitwisseling van kennis en ervaringen

bevorderd.

b) Ook doet DEN (statistisch) onderzoek naar diverse aspecten van digitaal erfgoed,

zoals de praktijk van digitale duurzaamheid, gebruik van digitale collecties en de

kosten van digitalisering, op basis van de door DEN ontwikkelde methodologie in

het Europese project ENUMERATE.

a) De kennisbank

Het hart van de website van DEN is een online kennisbank om erfgoedinstellingen

snel toegang te geven tot kennis die zij nodig hebben om hun ICT-beleid en -praktijk

efficiënt en effectief vorm te geven. De actualisering van de kennisbank vindt plaats

op basis van behoeften die DEN signaleert in de erfgoedsector. Er is een adviesraad

ingesteld om DEN hierbij te begeleiden. De kennisbank is gestructureerd volgens de

Kwaliteitscyclus Digitaal Erfgoed. Alle inhoudelijke medewerkers van DEN dragen bij

aan het uitbreiden en actueel houden van de kennisbank. De belangrijkste

onderdelen van de kennisbank zijn:

1. Kennisdossiers

In 2014 is het kennisdossier Meten en vergelijken: kengetallen verzamelen over je

digitale collecties aan de kennisbank toegevoegd, en zijn diverse bestaande

kennisdossiers geactualiseerd, zoals dat over informatieplannen, tekstdigitalisering en

opslag. Alle kennisdossiers zijn samengebracht en geordend op www.den.nl/thema.

17

2. Standaarden en richtlijnen

Aan de hand van documentatie over (het gebruik van) ICT-standaarden, benchmark-

gereedschappen, handboeken, checklists en andere kwaliteitsinstrumenten kunnen

erfgoedinstellingen zorgen dat hun digitale dienstverlening aan (inter)nationale

kwaliteitsprincipes voldoet. In 2014 is het overzicht van standaarden verder

geactualiseerd door standaarden te vervangen, aan te passen of aan te vullen met

nieuwe informatie. Er zijn 10 nieuwe standaarden aan de kennisbank toegevoegd

(o.a. VP8, OpenSearch en JSON), de beschrijvingen van een twintigtal zijn

geactualiseerd en 7 verouderde standaarden zijn verwijderd. Eind 2014 bevatte de

kennisbank informatie over 217 ICT-standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten.

3. Projecten en instellingen

Net als in de voorgaande jaren heeft DEN in 2014 diverse instellingen aangespoord

hun activiteiten zichtbaar te maken via de projectenbank van DEN. In 2014 zijn 24

nieuwe projecten aangemeld, die via de maandelijkse nieuwsbrief van DEN extra

onder de aandacht werden gebracht. Eind 2014 bevatte de kennisbank in totaal 304

projecten en 824 organisaties, waaronder 490 erfgoedinstellingen.

4. Digitaal Erfgoedmeter

Sinds 2007 houdt DEN de Digitaal Erfgoed-

meter bij. In de afgelopen jaren bood DE-

meter vooral statistische gegevens ontleend

aan de kennisbank van DEN. In 2014 is het

ENUMERATE-project afgerond na een

uitgebreide onderzoeksronde in Europa (zie

hieronder). Hiermee heeft DEN de

beschikking gekregen over actuele

informatie over de digitaalerfgoedpraktijk in

Nederland. In 2014 is DE-meter

gemoderniseerd door enkele infographics te

bieden op basis van de Nederlandse

ENUMERATE-resultaten.

DE-meter is beschikbaar op

http://www.den.nl/pagina/490/

5. Subsidiewijzer 2014-2015

Om erfgoedinstellingen te wijzen op financieringsmogelijkheden voor

digitaliseringsprojecten of andere innovatieve activiteiten, onderhoudt DEN sinds

2007 een subsidiewijzer. De subsidiewijzer 'Overzicht Fondsen en subsidieregelingen

digitaal erfgoed' is in mei 2014 weer in overleg met de subsidiënten geheel

geactualiseerd en digitaal beschikbaar gemaakt op de website van DEN. Het overzicht

biedt informatie over ca. 30 financieringsmogelijkheden op provinciaal, nationaal en

Europees niveau.

b) Statistisch onderzoek

1. ENUMERATE

Het Europese project ENUMERATE, een zogeheten Europees Thematisch Netwerk, is

in februari 2014 afgerond. Het project had als belangrijkste doel het verzamelen en

publiceren van betrouwbare statistieken over erfgoeddigitalisering, digitale

duurzaamheid en de online toegankelijkheid van cultureel erfgoed in Europa. DEN

was verantwoordelijk voor het werkpakket Methodologie. Eind 2013 heeft de derde

18

en laatste onderzoeksronde van ENUMERATE gelopen. Hieraan hebben 1375

Europese erfgoedinstellingen deelgenomen, waaronder 143 Nederlandse instellingen.

DEN heeft bijgedragen aan de Europese rapportage en heeft zelf een rapportage

opgesteld op basis van de Nederlandse data. Daarnaast heeft DEN een omvangrijk

rapport opgesteld (ENUMERATE Conceptual Framework) om alle lessen uit het project

te documenteren en aanbevelingen te doen voor toekomstige projecten die statistisch

onderzoek doen naar digitaal erfgoed. De werkzaamheden van DEN voor ENUMERATE

zijn vanaf 1 juni 2014 gecontinueerd in het project Europeana v3.

2. Europeana v3

In 2013 hebben Europeana, CollectionsTrust en DEN een overeenkomst gesloten om

het ENUMERATE framework te continueren binnen Europeana. In 2014/2015 gebeurt

dit in de context van het eenjarige project Europeana v3 (Ev3). In 2014 is deze

samenwerking ook voor de toekomst bekrachtigd, door DEN ook partner te laten zijn

in de nieuwe Europeana CEF/DSI-aanvraag, die in september 2014 is ingediend voor

de jaren 2015/2016. ENUMERATE gaat onderdeel worden van het Europeana Pro-

platform, waarvan in 2015 een nieuwe versie wordt gelanceerd. In februari 2015 zal

een nieuwe ENUMERATE onderzoeksronde gehouden worden in het kader van Ev3.

Deze onderzoeksronde wordt door DEN gecoördineerd. Ter voorbereiding hierop heeft

DEN een rapport opgesteld over mogelijk nieuwe onderwerpen die in ENUMERATE

geadresseerd zouden kunnen worden. Verder heeft DEN op 30 oktober 2014 een

workshop over ENUMERATE verzorgd tijdens de Europeana Annual General Meeting in

Madrid.

3. Cultuurindex

In december 2013 heeft de Boekman Stichting de publicatie De Staat van Cultuur

gepubliceerd, als opstap naar een nationale Cultuurindex. Met de Cultuurindex wil de

Boekman Stichting diverse economische en maatschappelijke statistieken rond

cultuur en cultuurbeleving samenbrengen. DEN heeft zowel aan de publicatie

bijgedragen als aan het webplatform www.cultuurindex.nl, dat in november 2014

online is gegaan. De Cultuurindex bevat ook data over digitaal erfgoed op basis van

de ENUMERATE-resultaten.

4. WSIS

Namens ENUMERATE was DEN in 2014 lid van de Partnership Task Group on the

WSIS Targets (TG-WSIS). WSIS (World Summit on the Information Society) is een

initiatief van de Verenigde Naties, in samenwerking met Unesco en ITU. In juni 2014

is het document Final WSIS Targets Review gepubliceerd, met daarin kengetallen

over het wereldwijd gebruik van ICT in de samenleving. DEN heeft op basis van de

ENUMERATE-resultaten meegeschreven aan het hoofdstuk over ICT-gebruik door

archieven en musea.

5. Nulmeting Archief2020

In 2013 heeft DEN in opdracht van het programmabureau Archief 2020 onderzoek

gedaan naar kwantitatieve gegevens over digitale duurzaamheid en duurzame

toegankelijkheid in de archiefsector. In het onderzoek konden veel data uit de

onderzoeken van ENUMERATE en de NCDD hergebruikt worden, toegespitst op de

situatie in de archiefsector. Het rapport is in 2014 gepubliceerd.

6. Meten is Weten-overleg

Op 3 oktober 2014 heeft DEN weer het jaarlijkse 'Meten is weten'-overleg

georganiseerd. Hieraan nemen diverse partijen deel die statistisch onderzoek doen

naar digitaal erfgoed. De bijeenkomst is bedoeld om ervaringen uit te wisselen en om

19

enquêtes op het gebied van digitaal erfgoed in Nederland onderling af te stemmen,

zodat instellingen niet onnodig belast worden met vragenlijsten met vergelijkbare

vragen. Om iedereen de mogelijkheid te bieden op de hoogte te blijven van en te

overleggen over alle onderzoeken naar digitaal erfgoed heeft DEN een LinkedIn-groep

gemaakt met deze naam, waar ook de verslagen en presentaties van het ‘Meten is

weten’-overleg te vinden zijn. Eind 2014 had deze discussiegroep 80 leden.

2.3 Diensten en advies

Met de derde hoofdtaak opereert DEN dicht bij de praktijk van Nederlandse

instellingen en projecten, o.a. door in projecten te participeren of door bijeenkomsten

te organiseren en trainingen te geven.

a) Bijdragen aan nationale projecten en samenwerkingsverbanden

1. Erfgoed & Locatie

In 2012 heeft DEN op verzoek van Stichting Archiefprogrammatuur (STAP) de

uitvoering van het door OCW en PRIMA medegefinancierde project Erfgoed & Locatie

(E&L) op zich genomen. E&L faciliteert cultureel erfgoedinstellingen in het betrekken

en verbreden van eigen doelgroepen met locatief historisch erfgoed ('erfgeo') door

een platform te realiseren met infrastructuur, semantiek en instrumenten voor

koppeling van collecties en diensten. De vaste projectpartners zijn de Rijksdienst

voor het Cultureel Erfgoed, Bibliotheek.nl (per 1-1-2015 onderdeel geworden van de

KB) en Waag Society. In 2014 zijn in het project voor alle onderdelen pilots gehouden, product-specificaties opgesteld en use-cases geschreven. Hier waren meer dan 25 erfgoedinstellingen bij betrokken. Verder is er een marktconsultatie gehouden, voor twee onderdelen is de eerste software ontwikkeld en hebben demo’s plaatsgevonden (ErfGeoviewer en Historische Geocoder, via GitHub als open source gepubliceerd). Ook is een concept voor het exploitatieplan opgesteld. Het verzoek van DEN om de oorspronkelijke doorlooptijd van het project met 3 maanden te verlengen, is door PRIMA en OCW gehonoreerd. Dit geeft meer tijd en mogelijkheden om het beheer en de exploitatie van de resultaten na afloop van het project goed te borgen. Een complicatie in 2014 hierbij was dat het lang heeft geduurd voor het derde projectjaar door PRIMA is beschikt. Dit heeft een remmende werking gehad op de besteding van de projectmiddelen. Meer informatie over het project is te vinden op

www.erfgoedenlocatie.nl.

2.Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD)

Ook in 2014 is DEN opgetreden als adviseur van het bestuur van de NCDD. DEN heeft

onder andere bijgedragen aan de voorbereiding van beleidsstukken (zoals notities om

de samenwerking tussen de NCDD en het Netwerk Digitaal Erfgoed te versterken),

maar ook door de begeleiding van de NCDD-coördinator, die weliswaar in dienst bij

de KB, met regelmaat gebruik maakt van de kantoorruimte van DEN om nauw met

de medewerkers van DEN te kunnen samenwerken. In 2014 was DEN ook penvoerder

van het NCDD-project waarin een onderzoek wordt gedaan naar de haalbaarheid van

een nationale digitale infrastructuur voor digitaal duurzaam beheer en behoud van

digitale informatie in het publieke domein (zie boven).

3. Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid

Ook in 2014 heeft DEN het secretariaat van de Culturele Coalitie Digitale

Duurzaamheid (CCDD) gevoerd. De voorzitter van de CCDD, Sandra den Hamer,

heeft zitting in het bestuur van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD).

20

DEN heeft enkele bijeenkomsten en trainingen namens de CCDD georganiseerd, om

met name musea actiever te betrekken bij de landelijke werkzaamheden op het

gebied van digitale duurzaamheid. Net als voor de NCDD heeft DEN in 2014 als

penvoerder opgetreden voor een CCDD-project dat onderzoek heeft gedaan naar

workflows voor de omgang met born digital culturele content (zie boven).

4. Digitale Collectie

Digitale Collectie is het project voor centrale digitale aggregatie van erfgoed in

Nederland en uitwisseling van collectiedata met Europeana. Voor het project was

2014 het laatste volledige jaar (afloop medio 2015). Naar verwachting worden de

projectactiviteiten voortgezet in WP2 van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Met Beeld en

Geluid is gewerkt aan nauwere samenwerking tussen de stuurgroepleden in het

project (Nationaal Archief, Rijksdienst Cultureel Erfgoed en Koninklijke Bibliotheek,

tevens domeinknooppunten binnen NDE) die moet resulteren in een gezamenlijke

benadering van het veld van collectiebeheerders. Afhankelijk van de vraag en

behoeften van de collectiebeheerder wordt bepaald welk knooppunt het beste de

eerstelijnsondersteuning kan bieden. DEN is vanuit haar erfgoedbrede missie

uiteraard blij met deze ontwikkeling. De relatie met het veld is georganiseerd in een

klankbordgroep onder voorzitterschap van DEN.

Digitale Collectie heeft in 2014 een belangrijke stap gezet op weg naar de

projectdoelstelling van 3 miljoen objecten uit Nederlandse erfgoedcollecties in

Europeana. De samenwerking met een leverancier van Collectie Management

Systemen (VIVACE) was daarin belangrijk. DEN kon daarbij de aanpak en resultaten

uit Europeana Inside inbrengen (zie hieronder).

De werkgroep van Digitale Collectie is een belangrijk kanaal om de kennis en

ervaringen van het project Erfgoed&Locatie af te stemmen met en uit te dragen naar

de verschillende domeinen verzameld in Digitale Collectie. In 2015 zal de

samenwerking tussen Erfgoed&Locatie en Digitale Collectie verder versterkt worden.

5. Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed

Tot april 2014 heeft DEN het secretariaat gevoerd voor de werkgroep ‘Auteursrechten

en Cultureel Erfgoed’, die als doel heeft auteursrechtenproblematiek in de

erfgoedsector op een expertniveau te bespreken. DEN heeft het secretariaat

neergelegd om tijd vrij te kunnen maken om DE BASIS voor auteursrechtenbeheer af

te ronden. DEN blijft wel actief lid van de werkgroep. Via de werkgroep heeft DEN in

2014 o.a. bijgedragen (als medeondertekenaar) aan de reactie van de werkgroep op

de EU-consultatie over de modernisering van het auteursrecht en het onderzoek dat

door IVIR is uitgevoerd naar Extended Collective Licensing (ECL).

6. Nieuwe Meesters Delft

Door het wegvallen van financiële ondersteuning vanuit de gemeente, is Nieuwe

Meesters Delft zich in 2014 meer gaan richten op projecten en minder op het

netwerk. Mede daarom heeft DEN besloten het initiatief van wat meer afstand te

volgen. Het bestuurslidmaatschap van DEN is vanaf 2015 omgezet in het

lidmaatschap van de Commissie van Advies.

7. KIEM

In 2014 heeft DEN samenwerking gezocht met Julia Noordegraaf, hoogleraar Erfgoed

en digitale cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, voor een onderzoeksaanvraag

binnen de topsector Creatieve Industrie. Uiteindelijk is een aanvraag voor een

onderzoek naar de archivering van interactieve media gehonoreerd met een KIEM-

subsidie. Het onderzoek wordt in 2015 uitgevoerd in samenwerking met LI-MA en het

bedrijf DataMatters. Onderzocht wordt de mogelijkheid en wenselijkheid van een

21

meerjarig publiek-privaat onderzoeksproject naar de houdbaarheid van interactieve,

vernetwerkte, procesgebonden, contextuele digitale objecten.

b) Studiedagen, conferenties en andere bijeenkomsten

1. Digital Strategies for Heritage (DISH)

In 2014 heeft DEN voor het eerst sinds 2005 geen grote conferentie over digitaal

erfgoed georganiseerd. In verband met de extra bezuinigingen die DEN zijn opgelegd

in de huidige beleidsperiode, is besloten de conferentie eens in de twee jaar te

organiseren in plaats van jaarlijks. Na 2013 zal er dus in 2015 weer een nieuwe DISH

plaatsvinden. In de tussenliggende periode zet DEN in op kleinere bijeenkomsten die

minder personele en financiële investeringen vergen dan een grootschalige

conferentie. Ook zoekt DEN naar mogelijkheden om bij andere (internationale)

conferenties een DISH-lijn op te zetten. In 2014 is dat gebeurd bij de conferentie

NODEM2014, die in december in Warschau plaats vond

(http://www.nodem.org/conferences/nodem-2014/). De drie DISH-partners

Europeana, Het Nieuwe Instituut en DEN hebben onder de naam DISH een keynote,

een parallelsessie over digitale strategieën en een workshop over

businessmodelinnovatie verzorgd.

2. DigitalHeritage2015

De DISH-partners, aangevuld met de Universiteit van Amsterdam, CLICK-NL en het

ministerie van OCW, hebben ook een bid opgesteld om in 2015 het grote

DigitalHeritage-congres (ca. 500 deelnemers) naar Amsterdam te halen. De eerste

versie van dit congres vond in 2013 plaats in Marseille. De bid is eind juni ingediend,

en helaas heeft de beoordelingscommissie de aanvragen zo lang laten liggen, dat het

Nederlandse consortium de bid mid-september weer heeft ingetrokken, omdat alle

reserveringen die gemaakt waren voor locaties en exposities verlopen waren. Het

consortium is van plan te proberen het congres in 2017 alsnog naar Nederland te

halen.

3. Open Erfgoed Koffie

In 2013 is DEN gestart met het organiseren van informele, lokale bijeenkomsten om

erfgoedprofessionals ervaringen met elkaar uit te laten wisselen over een bepaald

thema. Deze bijeenkomsten hebben de naam Open Erfgoed Koffie gekregen, naar het

internationale Open Coffee-format. Open Erfgoed Koffies zijn ongedwongen,

kleinschalig en laagdrempelig en vinden plaats aan het begin van de dag in een

publieke locatie, zoals een café. In 2014 hebben drie Open Erfgoed Koffies

plaatsgevonden: in Middelburg, in Groningen en in Leeuwarden. De bijeenkomsten

zijn goed bezocht en positief gewaardeerd. In blogs doet DEN verslag van deze

bijeenkomsten. In 2015 gaat DEN verder met dit initiatief.

4. Thematische bijeenkomsten

De grootste thematische bijeenkomst die DEN in 2014 heeft georganiseerd, betreft

auteursrechten (zie boven bij DE BASIS). In het kader van DE BASIS heeft DEN ook

nog enkele expertmeetings georganiseerd. Tevens heeft DEN enkele bijeenkomsten

rond het thema digitale duurzaamheid georganiseerd, o.a. rond het Scoremodel

digitale duurzaamheid en het CCDD-onderzoek naar workflows voor born digital

erfgoed.

22

c) Opleidingen, cursussen en trainingen

Zoals in voorgaande jaren traden diverse medewerkers van DEN in 2014 op als

gastdocenten aan de GO, de School voor informatie, en de Reinwardt Academie, de

beroepsopleiding voor erfgoedprofessionals. Bij die laatstgenoemde opleiding

verzorgt DEN niet alleen gastcollecties, maar is ook lid van de commissie van advies

voor de vernieuwing van het curriculum. Die betrokkenheid is zichtbaar in het nieuwe

onderwijsbeleidsplan van de academie met verbeterde aandacht voor digitalisering in

brede zin. Daarnaast verzorgde DEN weer gastcolleges voor Universiteit Leiden (Book

and Digital Media studies) en voor de cursus Leiderschap in Cultuur (LinC). Voor deze

laatste treedt de directeur van DEN ook op als ambassadeur van het programma.

In 2014 heeft DEN zelf voor het eerst een eigen managementprogramma opgezet

voor directeuren van middelgrote erfgoedinstellingen (zie boven).

d) Bijdragen aan internationale projecten en samenwerkingsverbanden

a. Europeana

In 2014 is DEN formeel partner geworden van Europeana in het Europeana v3-project

en heeft als zodanig deelgenomen aan projectbijeenkomsten van Europena (zie

boven bij ENUMERATE). Daarnaast is DEN als lid van het Europeana Network actief

betrokken geweest bij het werk van de taskforce Impact Assessment en de Taskforce

Content re-use.

b. Europeana Inside

Het Europese project Europeana Inside, gericht op het vergemakkelijken van

uitwisseling van collectiedata is in het najaar van 2014 afgerond. In 2,5 jaar tijd

ontwikkelde een consortium bestaande uit erfgoedinstellingen, (commerciële)

software leveranciers en kennisinstellingen daartoe een Easy Connection Kit (ECK).

Als werkpakketleider zorgde DEN voor het opstellen en bewaken van de functionele

specificaties. Bij afsluiting van het project is de ECK geïmplementeerd in negen

verschillende internationale Collectie Management Systemen. Samen hebben de

negen leveranciers een klantenbestand van 7000 instellingen waarvan er 15 in het

project de ECK van hun leverancier testen en toepasten op het uitwisselen van

collectiedata van bijna één miljoen objecten met Europeana.

In Nederland biedt Adlib de ECK aan. Tijdens de nationale lancering van de ECK

demonstreerde het Amsterdam Museum het gebruik van de ECK bij het uitwisselen

van collectiedata met Digitale Collectie, de nationale aggregator. Ook Gallery

Systems voor The Museum System en RCE voor DiMCoN hebben plannen om de ECK

in hun applicaties te implementeren. DEN presenteerde er het stappenplan voor

uitwisselen van collecties dat dient als samenwerkingsinstrument voor leveranciers

van Collectie Management Systemen, aggregatoren en erfgoedinstellingen en de

meerwaarde van gebruik van de ECK hierbij. Het stappenplan wordt in Nederland via

Digitale Collectie aangeboden en bouwt voort op onderdelen van DE BASIS

(vervaardiging, beschrijving, vindbaarheid en auteursrechtenbeheer). Vanuit

Europeana Inside zijn in 2014 Engelse vertalingen gemaakt voor deze onderdelen

onder de noemer THE BASICS.

Het Forward Plan dat CollectionsTrust als projectleider van Europeana Inside in

september opleverde zet in op continuïteit voor de projectresultaten in de netwerken

van SPECTRUM en Europeana. De gemeenschappelijke diensten, waarvan de ECK

gebruik maakt, zullen worden geëxploiteerd in de voor 2015 beoogde Europese

museale portal (MUSEU) en nationale aggregatieverbanden, zoals Digitale Collectie in

Nederland. Het Engelstalige stappenplan en THE BASICS bieden DEN de kans om

Europese samenwerking te zoeken voor haar nationale rol bij kwaliteitszorg voor

Digitaal Erfgoed.

23

c. meSch

In het Europese FP7-project Material Encounters with Digital Cultural Heritage

(meSch) is DEN werkpakketleider voor 'Dissemeniation, Exploitation and

Showcasing'. In 2014 (projectjaar 2) heeft DEN de website (www.mesch-project.eu)

en social media accounts van het project beheerd en droeg zij zorg voor een

regelmatige toevoeging van nieuwe content. Het aantal volgers en webbezoekers is

ten opzichte van het eerste projectjaar verdubbeld. Ook heeft DEN de meSch

Newsletter geïntroduceerd, met 73 abonnees aan het eind van 2014. DEN informeert

de partners over interessante conferenties en calls for papers en heeft zelf namens

het project bijdragen geleverd aan drie conferenties. De congrespublicatie waaraan

DEN heeft meegewerkt voor het Euromed2014 congres eindigde als tweede bij de

Best Paper Award. Tenslotte heeft DEN meSch ingebracht als use case voor het

Europeana content reuse framework, dat door een Europeana taskforce wordt

ontwikkeld.

d. Apex

Op verzoek van het Nationaal Archief (projectleider van het Europese project APEx

(Archives Portal Europe eXtended) heeft DEN het businessplan opgesteld ten behoeve

van de oprichting van de APE Foundation en de instandhouding en exploitatie van de

APE-portal, de Europese aggregatie van archiefcollecties. DEN heeft Wilbert Helmus

(de erfgoedsoftwaremakelaar) ingehuurd om dit business plan te helpen opstellen.

Op basis van een eerste versie van het businessplan heeft het ministerie van OCW

150.000 euro aan de APE Foundation toegezegd, om voor de jaren 2015 en 2016 de

prominente rol die Nederland in dit samenwerkingsverband speelt, te ondersteunen.

Het business plan is in november 2014 opgeleverd.

e. Overige Europese projecten

CEMEC (Connecting Early Medieval European Collection)

Op verzoek van het Allard Piersonmuseum is DEN partner geworden in de aanvraag

van het project CEMEC (Connecting Early Medieval European Collections). In 2014 is

dit voorstel opnieuw ingediend bij het Culture-programma van de EU. Het doel van

het project: "In collaboration with technical partners, curatorial expertise will lead to

a ‘new museology’ that addresses not only the necessary need to reach new

audiences but can also lead to new ways of collaboration and approaches to the

sharing and exchange of cultural assets (collections)." De rol van DEN spitst zich toe

op de ontwikkeling van een nieuw gemeenschappelijk businessmodel.

COBBRA

In aansluiting hierop neemt DEN ook deel in een kleinschaligere samenwerking

tussen enkele Europese archeologische musea die door het Allard Pierson Museum is

opgezet in de context van de regeling 'Samenwerking musea' van het Mondriaan

Fonds. Deze samenwerking heeft de naam COBBRA gekregen: Copenhagen, Brussel,

Amsterdam. In dit project (dat gehonoreerd is en in 2015 van start gaat) heeft DEN

een adviesrol op het gebied van digitale collectievorming en businessmodelinnovatie.

ISHTAR (Initiative for Standardizing Heritage Three-dimensional Advanced

Representation)

In 2014 is DEN door de Universiteit van Florence (in de persoon van Franco

Niccolucci) benaderd om te participeren in een Horizon2020-projectaanvraag

('ISHTAR') op het gebied van standaardisatie van 3D-digitalisering. De aanvraag is in

september 2014 ingediend. Begin 2015 is bekend geworden dat deze aanvraag niet is

gehonoreerd.

24

2.4 Communicatie

In 2014 heeft DEN uitvoering gegeven aan de plannen en uitgangspunten zoals

vastgelegd in het communicatieplan voor de beleidsperiode 2013-2018. Twee

aspecten staan hierbij centraal: het bevorderen van kennisuitwisseling tussen

erfgoedinstellingen en het bevestigen van de rol van DEN in de erfgoedsector als

betrouwbare, onafhankelijke en verbindende kennisorganisatie.

Nieuws, agenda en blog

Als kennisplatform investeert DEN in een brede verspreiding van relevante berichten

over digitalisering in het erfgoed. Op de website www.den.nl publiceerde DEN in 2014

458 nieuws- en agendaberichten over digitaal erfgoed (een stijging van bijna 50%

ten opzichte van 2013!). Persoonlijke observaties van DEN-medewerkers zijn te

vinden in de blog, waarin in 2014 28 blogposts zijn verschenen. Maandelijks geeft

DEN een uitgebreide nieuwsbrief uit, met een compilatie van het laatste nieuws,

attenderingen op onderwerpen in de kennisbank, Europese ontwikkelingen en

aankondigingen van bijeenkomsten. Het project Digitale Collectie heeft een eigen

rubriek in de nieuwsbrief. In december 2014 was het aantal abonnees op deze

digitale nieuwsbrief bijna 2000 personen (tegenover 1850 in 2013).

Sociale media

Ook in 2014 heeft DEN ingezet op intensief gebruik gemaakt van sociale media. DEN

is te vinden op LinkedIn, Twitter, Flickr, Vimeo, Youtube en Slideshare. Het aantal

volgers op Twitter is weer gegroeid (van 3830 in 2013 naar 4410 in 2014) en ook het

aantal ‘members’ van de DEN-LinkedIn groep is toegenomen (van 1262 naar 1389).

Naast een corporate account van DEN op de sociale media, maken de afzonderlijke

medewerkers van DEN ook onder eigen naam intensief gebruik van de sociale media,

met ieder weer honderden volgers.

Publicaties

DEN heeft in 2014 ook veel kennis verspreid via publicaties en rapporten, zowel

digitaal als op papier. Een overzicht van alle DEN-publicaties uit 2014 is te vinden in

bijlage 1.

25

3. Organisatie en financiële positie

a) Financiële positie van DEN

De financiële positie van DEN is goed. Het exploitatieresultaat van DEN in 2014 is,

net als in vorige jaren, licht positief. Dit heeft vooral te maken met het succesvol

verwerven van diverse projectmiddelen. Door de verplichting (bijvoorbeeld van de

Europese Commissie) ook gedeeltelijk vast personeel op de projecten te zetten, dient

geschikte vervanging geregeld te worden. Dit is in alle gevallen volledig gelukt. DEN

heeft als bovensectorale ondersteunende instelling geen eigen inkomstennorm.

De financiële positie van DEN is op 22 juli 2014 in een jaargesprek tussen OCW en

DEN doorgenomen. Uit dit gesprek zijn enkele suggesties voor aanpassing van de

jaarrekening gekomen. Deze zijn in dit jaarverslag doorgevoerd. Een officieel verslag

van dit gesprek is gedocumenteerd onder ref. nr. 658649.

Omdat DEN een kennisorganisatie is, is het grootste deel van het budget

gereserveerd voor personeelskosten. In 2014 bestond 78% van het exploitatiebudget

uit personele lasten.

In 2014 heeft DEN een BTW-scan laten uitvoeren (DEN was tot en met 2014 niet

BTW-plichtig). Hieruit is gebleken dat DEN voor de uitvoering van de kerntaken niet

BTW-plichtig is, maar voor sommige incidentele activiteiten (bijv. organiseren van

conferenties) is DEN wel BTW-plichtig. Deze wijziging zal per 1-1-2015 geëffectueerd

worden.

b) Beleidsontwikkeling DEN

In 2014 heeft DEN een uitgebreid evaluatieonderzoek uitgevoerd. In opdracht van

het ministerie van OCW heeft DEN een klanttevredenheidsonderzoek /

stakeholderanalyse laten uitvoeren door een onafhankelijk bureau (LAgroup). OCW

had deze opdracht gegeven in het kader van de toekomstverkenning naar de

organisatie van kwaliteitszorg van digitaal erfgoed in Nederland na 2016. In totaal

hebben 356 personen aan het klanttevredenheidsonderzoek deelgenomen. De

algemene teneur van het rapport is dat de sector positief oordeelt over de producten

en diensten van DEN. Aandachtspunten die eruit naar voren zijn gekomen, zijn de

relatie tussen DEN en individuele/kleine erfgoedinstellingen en enkele activiteiten van

DEN die niet een groot bereik hebben.

Naast dit onderzoek heeft de Raad van Toezicht van DEN in 2014 het initiatief

genomen tot een visitatie door een internationale groep deskundigen. De

visitatiecommissie was als volgt samengesteld: Elisabeth d'Halleweyn (Taalunie),

Franciska de Jong (Univ. Twente), Nick Poole (CollectionsTrust, UK), Rony Vissers

(PACKED, BE), Leo Voogt (CBG). Deze commissie heeft 5 aanbevelingen opgesteld

aan zowel de organisatie DEN als het ministerie van OCW als financier.

Tenslotte heeft DEN in 2014 ook een medewerkersonderzoek gehouden. Dit betrof

niet zozeer een medewerkerstevredenheidsonderzoek, als wel een verkenning van de

ideeën en visies die leven onder medewerkers van DEN over kwaliteitszorg in

Nederland en de toekomst van DEN als organisatie.

Op basis van deze drie onderzoeken hebben bestuur en Raad van Toezicht van DEN

een voorkeursscenario opgesteld voor de toekomst van DEN. Dit is in oktober 2014

besproken met het ministerie van OCW. Voor 1 april 2015 wordt een oordeel van

OCW verwacht over de toekomst van de financiering van OCW voor DEN en de positie

van DEN als kwaliteits- en kennisinstituut in het Netwerk Digitaal Erfgoed.

Tot slot heeft op 25 november 2014 ook nog het monitorgesprek plaatsgevonden met

de Raad voor Cultuur. De beslissing van OCW over de toekomstige financiering van

DEN is mede afhankelijk van het advies dat de Raad voor Cultuur uitbrengt over DEN

als ondersteunende instelling in de erfgoedsector.

26

c) Raad van Toezicht

Voorzitter:

Mw. drs. Jantje Steenhuis (Gemeentearchief Rotterdam; sinds 04-2009)

Leden:

Dhr. dr. Paul Baak (Koenen Baak & Partners; sinds 09-2014)

Dhr. Kurt De Belder MA MLIS (Universitaire bibliotheken Leiden; sinds 04-2009)

Dhr. drs. Pieter-Matthijs Gijsbers (Nederlands Openlucht Museum/Comenius

Leergangen; sinds 01-2012)

Dhr. prof. dr. Guus Schreiber (Vrije Universiteit; sinds 04-2013)

Mw. drs. Floor van Spaendonck (Het Nieuwe Instituut; sinds 04-2009)

Dhr. drs. Hans Westerhof (Beeld en Geluid; tot 03-2014)

De Raad van Toezicht heeft in 2014 vier keer vergaderd.

d) Personeel

De vaste formatie bedraagt 5,7 fte's. In verband met tijdelijke aanstellingen met

projectgelden was de reële formatie in 2014 ruimer. De volgende personen zijn in

2014 werkzaam geweest bij DEN:

Dhr. drs. Marco de Niet, directeur (0,9 fte)

Mw. Josine Blom, stagiaire IDM (vanaf 1-9-2014)

Mw. Samantha Castano, projectmedewerker Erfgoed&Locatie (0,6 fte van 1-6 tot 31-

12-2014)

Mw. Eline Corée BA (0,8 fte vanaf 1-3-2014)

Dhr. drs. Robèrt Gillesse (0,8 fte)

Mw. drs. Janneke Grooten, medewerker digitale communicatie (0,8 fte tot 1-3-2014)

Mw. Wietske van den Heuvel MA (0,8 fte)

Dhr. Ralph Kits MA, projectmedewerker Erfgoed&Locatie (0,8 fte)

Mw. Monika Lechner MA, medewerker kwaliteitszorg (0,8 fte)

Dhr. drs. Gerhard Jan Nauta, onderzoeker (0,4 fte)

Mw. Arianne Neijenhuis, stafmedewerker (1,0 fte)

Mw. Dieke de Niet, vrijwilliger (09-2014)

Mw. Tine van Nierop BA, projectmedewerker Erfgoed&Locatie (1,0 fte tot 1-9-2014)

Mw. drs. Else Laura Rademaker, medewerker communicatie (0,1 fte)

Mw. Marloes Scholtens MA, tijdelijk projectmedewerker (0,8 fte tot 1-7-2014)

Dhr. drs. Marco Streefkerk, senior medewerker (0,8 fte)

Dhr. Ralph Stuyver MDM, projectmanager Erfgoed&Locatie (1,0 fte)

Mw. drs. Jeanine Tieleman, medewerker kwaliteitszorg (1,0 fte tot 7-11-2014)

Dhr. Rein van 't Veer MA, projectmedew. Erfgoed&Locatie (0,8 fte vanaf 06-2013)

Mw. Yasmine van der Woord, projectmedewerker Erfgoed&Locatie (0,8 fte)

Adviesraad DEN-kennisbank

Judith van Gent, Teamleider Documentatie & Fotografie, Amsterdam Museum.

Marian Hellema, Technisch projectleider, Koninklijke Bibliotheek.

Berry van der Hoorn, Programmamanager, Naturalis

Vincent de Keijzer, Informatiearchitect, Gemeentemuseum Den Haag.

Jeroen van Luin, Projectmanager Digitaal Depot, Nationaal Archief.

Aad van der Valk, Senior beleidsadviseur, Beeld en Geluid.

Henk Vanstappen, Informatiespecialist, PACKED (BE)

Annelot Vijn, Applicatie-manager, Utrechts Archief

Ivo Zandhuis, zelfstandig ICT-adviseur.

27

Verantwoording Governance Code Cultuur

De Stichting Digitaal Erfgoed Nederland wordt sinds 2006 bestuurd

volgens het Raad-van-toezicht-model. Omdat DEN een kleine

organisatie is, is er een éénkoppige directie, die tevens het bestuur is.

De Stichting Digitaal Erfgoed Nederland onderschrijft de negen

Principes van de Governance Code Cutuur

(http://www.governancecodecultuur.nl/). Bijlage 2 bevat een

gedetailleerd overzicht van de wijze waarop DEN deze principes in 2014 heeft

toegepast.

DEN heeft een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.

Nevenfuncties van de directeur in 2014

Bibliotheekadviescommissie van de Brabant Collectie (lid)

Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend voorzitter)

ICT Horizon2020 klankbordgroep (lid)

Leiderschap in Cultuur (ambassadeur)

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid)

Nationale Onderzoeksraad Erfgoed, Joint Programme Initiative (lid)

Stichting Museumregister Nederland (bestuurslid)

Taalunie, Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)

Taalunie, Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed (voorzitter)

UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)

UNESCO Adviesgroep Open & Permanent Access (lid)

V-MUST International Advisory Expert Group (lid)

Alle nevenfuncties zijn onbezoldigd.

Namens Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Marco de Niet, directeur

20 maart 2015

28

4. Prestatieverantwoording 2014

Huidig

boekjaar

Beleidsplan

(2013-2016)

Vorig boekjaar

Aantal bijeenkomsten (conferenties,

expertmeetings, werkgroepen)*

44 20 41

Aantal deelnemers bijeenkomsten

584 1000-1250 1013

Bemiddelingen

185 100 106

Aantal bijdragen aan opleidingen en cursussen 17 5 13

Aantal bezoeken (o.a. deelname aan

bijeenkomsten van derden)

136 80 185

Totaal aantal unieke bezoekers website

47.043 4.000-5.000 43.738

Totaal aantal bezoeken website 64.863 60.000-70.000 61.131

Overige activiteiten:

Aantal publicaties (excl. digitale

nieuwsbrieven)

96 15 84

Digitale nieuwsbrieven

13 15 15

Presentaties op congressen e.d.

34 20 22

Bijeenkomsten internationaal netwerk

39 30-40 56

ICT-standaarden in kennisbank

217 200-225 214

Projecten in projectenbank

304 250-350 280

Erfgoedinstellingen in kennisbank

824 350-450 812

Abonnees DEN-nieuwsbrief

Twitter-volgers

LinkedIn-groepsleden

1986

4410

1389

1600-1700

2750-3500

1000-1500

1850

3830

1262

* Voor een nadere toelichting op de categorieën binnen de prestatieafspraken, zie het

Beleidsplan 2013-2016. De genoemde indicatoren worden in bijlage 1 nader onderbouwd.

** Dit overzicht bevat geen data over het project Erfgoed & Locatie. Het prestatieoverzicht van

dat project vindt plaats in een aparte projectverantwoording.

29

5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

30

31

6. Verklaring Raad van Toezicht

32

Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2014

a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (44)

Naam bijeenkomst Datum Locatie Aantal deelnemers

OCW/NDE werkgroep monitoring 17-01-2014 Den Haag 6

NCDD/CCDD/SIMIN: bewustwording DD 30-01-2014 Den Haag 5

Introductie en revisie Mind the Gap spel 20-02-2014 Den Haag 5

Europeana Inside in Nederland 27-02-2014 Amsterdam 3

Raad van Advies Keurmerk 04-03-2014 Den Haag 6

CCDD 05-03-2014 Amsterdam 8

Factor C NCDD 12-03-2014 Den Haag 8

Europeana Inside in Nederland 12-03-2014 Den Haag 5

Workshop Het verhaal van Drenthe 13-03-2014 Assen 12

Open Erfgoed Koffie 18-03-2014 Middelburg 18

Klankbordgroep Keurmerk 20-03-2014 Den Haag 12

Werkgroep auteursrecht 27-03-2014 Den Haag 12

Expertmeeting DE BASIS voor AV 15-04-2014 Den Haag 13

Bespreking pva CCDD project Born Digital 16-04-2014 Amsterdam 4

Raad van Advies Keurmerk 29-04-2014 Den Haag 6

Bespreking symposia scoremodel en auteursrecht 30-04-2014 Amsterdam 4

CCDD project Born Digital afstemmen NCDD 01-05-2014 Amsterdam 5

Bijeenkomst Factor C NCDD communicatie 07-05-2014 Den Haag 8

Management Development programma 14&15-5-2014 Utrecht 17

Taalunie Werkgroep Digitaal Erfgoed 16-05-2014 Roosendaal 14

Open Ergoed Koffie 22-05-2014 Groningen 12

Bijeenkomst Factor C communicatie NCDD 27-05-2014 Den Haag 8

Management Development programma 10/11-06-2014 Antwerpen 30

Stuurgroep Born Digital project 20-06-2014 Amsterdam 6

CCDD 24-06-2014 Den Haag 11

Studiedag Scoremodel Digitale Duurzaamheid 30-06-2014 Den Haag 47

Adviesraad Kennisbank 03-07-2014 Den Haag 10

Visitatiecommissie DEN 04-07-2014 Den Haag 11

OCW/NDE werkgroep monitoring 11-07-2014 Den Haag 8

CLiCKNL 7-8-2014 Amsterdam 3

Use of ECK in The Netherlands 28-08-2014 Skype 6

KIEM AIM 04-09-2014 Amsterdam 3

CCDD stuurgroep Born Digital Project 09-09-2014 Den Haag 7

CCDD 10-09-2014 Den Haag 10

Management Development programma 22-09-2014 Leiden 15

Bijeenkomst auteursrechten (lancering DE BASIS) 30-09-2014 Leiden 94

Raad van Advies Keurmerk 02-10-2014 Den Haag 6

Meten is weten 03-10-2014 Den Haag 14

CCDD 11-11-2014 Amsterdam 12

Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed 20-11-2014 Roosendaal 14

Open Erfgoed Koffie 24-11-2014 Leeuwarden 25-30

NODEM2014/Digital Strategies session 02-12-2014 Warschau 30

33

NODEM2014/DISH workshop 03-12-2014 Warschau 16

Expertmeeting tbv project Born Digital Workflows 10-12-2014 Den Haag 40

Totaal aantal deelnemers 584

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (17)

DACH gastcollege: Digitisation in The Netherlands 06-02-2014 Den Haag

DACH gastcollege: Linked Open Data 20-03-2014 Den Haag

Denver University (master students) 15-04-2014 Amsterdam

IDM Den Haag Conferentie 2014 25-04-2014 Den Haag

Management Development programma 1 14&15-5-2014 Utrecht

GO cursus Digitaal Erfgoed in de praktijk 06-05-2015 Voorburg

Expertmeeting Reinwardt en de Digitale Tijd 16-05-2014 Amsterdam

Reinwardt Academie Commissie van Advies 20-05-2014 Amsterdam

GO Cursus Management van Digitaal Erfgoed 23-05-2014 Voorburg

GO cursus Digitaal Erfgoed in de praktijk 03-06-2015 Voorburg

Reinwardt Memorial Lecture 05-06-2014 Amsterdam

Management Development programma 2 10&11-06-2014 Antwerpen

Leiderschap in cultuur 2 16-09-2014 Utrecht

Management Development programma 3 22-09-2014 Leiden

Reinwardt Academie Commissie van Advies 30-09-2014 Amsterdam

College Virtuele Tentoonstellingen Lakenhal-Wiki 16-10-2014 Leiden

Reinwardt Academie Commissie van Advies 9-12-2015 Amsterdam

c. Presentaties gegeven door DEN (34)

Review ENUMERATE 17&18-03-2014 Brussel

Digitale Collectie Klankbord 27-03-2014 Hilversum

Europeana Inside network meeting 9&10-04-2014 Athens

DCH-RP workshop 23-04-2014 Tallinn

Digital Access to Integrated Heritage 24-04-2014 Leiden

APEX Review rehearsal 29-04-2014 Den Haag

Het is de tijd van bibliotheken 08-05-2014 Utrecht

LIBER workshop 19&20-5-2014 Wenen

Taalunie Beleidsdag 22-05-2014 Den Haag

APEX Project meeting 4&5-06-2014 Athene

KVAN2014 16&17-6-2014 Assen

KVAN2014 16&17-6-2014 Assen

OpenCulture 25&26-06-2014 London

Jazzdag 2014 nav project Nederland jazz archief 27-06-2014 Rotterdam

Studiedag Scoremodel Digitale Duurzaamheid 30-06-2014 Den Haag

Europeana Inside TP meeting 9&10-07-2014 Toulouse

Network Conference meSch 16/18-07-2014 Stuttgart

CIDOC Conferentie 8/11-09-2014 Dresden

PMB Europeana Inside 17-09-2014 London

Bijeenkomst auteursrechten (lancering DE BASIS) 30-09-2014 Leiden

Studiedag Digitale Bibliotheek 30-09-2014 Den Haag

Klankbordgroep Digitale Collectie 02-10-2014 Leiden

Meten is weten 03-10-2014 Den Haag

Landschap Erfgoed Utrecht: born digital erfgoed 06-10-2014 Utrecht

Launch Europeana Inside NL 22-10-2014 Amsterdam

Europeana Business Plan Meeting 30-10-2014 Madrid

APEX ESC meeting 04-11-2014 Torino

Reizen in de Tijd, Stuurgroep 05-11-2015 Tiel

Hack/a/LOD 08-11-2014 Veghel

34

UKB naarjaarsvergadering 20-11-2014 Maastricht

NODEM2014 keynote 1-12-2014 Warschau

Cultuur in Beeld 01-12-2014 Rotterdam

Europeana Inside review 04-12-2014 Luxemburg

Expertmeeting tbv project Born Digital Workflows 10-12-2014 Den Haag

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (185)

Instelling Datum Betreft

Nationaal archief 8-1-2014 Gateway review DTR project

Nationaal archief 8-1-2014 Business plan APEX

NCDD 9-1-2014 Digitale duurzaamheid/Communicatieplan

NCDD 13-1-2014 Communicatieplan

NCDD 14-1-2014 Communicatieplan

Nationaal archief 14-1-2014 APEX

Beeld en Geluid 16-1-2014 Digitale Collectie

VU 16-1-2014 Digitale strategie RCE

Digital Heritage Centre, Sweden 17-1-2014 DISH@NODEM2014

Nationaal Archief 21-1-2014 DigCurV spel Mind the gap

Koninklijke Bibliotheek 21-1-2014 kennismaking

Frankwatching 21-1-2014 Artikel crowdsourcing

Utrechts Archief 22-1-2014 Digitale strategie UA

VU 22-1-2014 SealincMedia

NIOD 28-1-2014 Digitale strategie NIOD

Living Labs Germany 28-1-2014 Mogelijke samenwerking Competence centres

HOME, Curtin University, Australia 29-1-2014 Digitalisering Nederlands erfgoed in Australië

CCDD 30-1-2014 Jaarplan

NCDD 31-1-2014 Communicatieplan/Factor C

Open Knowledge Foundation 31-1-2014 OpenData survey

HvA/Archiefschool 3-2-2014 Auteursrecht in de praktijk

Europeana 4-2-2014 Taskforce Impact Assessement

Semantika 4-2-2014 Inzet E&L

Nederlands Openlucht Museum 5-2-2014 Digitale strategie NOM

OpenCultuurData 5-2-2014 Samenwerking management development

Boekman Stichting 5-2-2014 Bijpraten

Nationaal archief 7-2-2014 APEX

Sylvia Viergever 12-2-2014 Factor C methode voor comm.strat. NCDD

VNG 12-2-2014 Auteursrecht

PACKED / NCDD 13-2-2014 Samenwerking digitale duurzaamheid

Streekmuseum Flipje 18-2-2014 Reizen in de Tijd

NCDD 20-2-2014 Communicatieplan/Factor C

Nationaal Archief Zweden 20-2-2014 APEX

Nationaal Archief Duitsland 20-2-2014 APEX

RCE 4-3-2014 Keurmerk / Erfgoed & Locatie

Museumregister 5-3-2014 Communicatiebeleid

Museumregister 6-3-2014 Keurmerk marktverkenning

PACKED 6-3-2014 Samenwerking

Adlib 11-3-2014 Keurmerk marktverkenning

Museumregister 11-3-2014 Softwareontwikkeling Museumregister

Digital Heritage Centre, Sweden 12-3-2014 DISH@NODEM2014

Archief2020 12-3-2014 Nulmeting

Naturalis NBC 12-3-2014 Digistraat Herbariumbladen

Beeld en Geluid 12-3-2014 Digitale Collectie

KB 13-3-2014 Inventarisatie bibliotheekcollecties

RMO 13-3-2014 Keurmerk marktverkenning

35

Archief Noord-Holland 17-3-2014 Keurmerk marktverkenning

Siob 19-3-2014 Workshop

Erfgoedinspectie 20-3-2014 Keurmerk marktverkenning

Karin van der Heiden 21-3-2014 Archief2020/KVAN

MFG Germany 21-3-2014 Social Media in museums

CollectionsTrust 24-3-2014 Europeana Inside

Rijksmuseum 25-3-2014 Keurmerk marktverkenning

Europeana 25-3-2014 Business Plan Europeana en ENUMERATE

Delving 26-3-2014 Bijpraten

Beeld en Geluid 26-3-2014 Aggregatie / Digitale Collectie

Stadsarchief Amsterdam 27-3-2014 Keurmerk marktverkenning

UvA 28-3-2014 JPI

UvA 28-3-2014 KIEM

Museum Bronbeek 31-3-2014 Keurmerk marktverkenning

De Ree 1-4-2014 Keurmerk marktverkenning

British Library 1-4-2014 Unesco Roadmap

Museumregister 1-4-2014 Jaarrekening

Europeana 2-4-2014 Value Chain Aggregation

NCDD 2-4-2014 Voorbereiding bestuursvergadering

Amsterdam Pipe Museum 3-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Ivo Zandhuis 3-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Nationaal Archief 3-4-2014 Unesco Roadmap

Deventit 8-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Picturae 9-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Naturalis 10-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Nationaal Archief 14-4-2014 Kennismaking/NCDD

Cit 15-4-2014 Keurmerk marktverkenning

KB&P 16-4-2014 Bijpraten

RKD 16-4-2014 kennismaking

Universiteitsbibliotheek Leiden 17-4-2014 Keurmerk marktverkenning

KB 17-4-2014 Nieuw meerjarenbeleidsplan

Europeana 18-4-2014 Samenwerking APEX/Europeana

Nieuwe Hollands Waterlinie 22-4-2014 Digitale presentatie

Artis 22-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Van Bussel Document Services 23-4-2014 Keurmerk marktverkenning

Nationaal Archief 24-4-2014 APEX

LAGroep 25-4-2014 Start klanttevredenheidsonderzoek

CODA 1-5-2014 Keurmerk marktverkenning

Min. Buitenlandse Zaken 1-5-2014 Unesco

Bibliotheek.nl 1-5-2014 bijpraten

Nationaal Archief 2-5-2014 APEX en Unesco

Yenlo 2-5-2014 Management development

Amsterdam Museum 6-5-2014 Europeana Inside

CulturalHeritage.cc 6-5-2014 UniqueCollections

Taalunie 7-5-2014 Werkgroep Digitaal Erfgoed

Win Recept 7-5-2014 Siob symposium

NCDD 8-5-2014 Communicatieplan

LCM 14-5-2014 Keurmerk marktverkenning

UNESCO PERSIST 15-5-2014 Projectplan

Taalunie 16-5-2014 Beleidsdag Taalunie

NCDD 19-5-2014 Communicatieplan

Data Matters 19-5-2014 Keurmerk marktverkenning

Letterkundig Museum 20-5-2014 Nieuw digitaliseringsproject

Reinwardt Academie 21-5-2014 gebruik businessmodellen

36

RCE 21-5-2014 Nationale aggregatie

Indonesian Institute of Sciences 21-5-2014 Dutch approach

UNESCO PERSIST 22-5-2014 projectvoorstel/papers

NCDD 26-5-2014 Communicatieplan

CCDD 27-5-2014 Project Born digital

OpenCultuurData 28-5-2014 Management development

HuygensING 4-6-2014 bijpraten

Michelle van Lansschot 12-6-2014 Infoplannen, auteursrecht

Karin van der Heiden 12-6-2014 KVAN2014

Semantika 12-6-2014 museums.eu

HNI 13-6-2014 DISH

Bibliotheek.nl 18-6-2014 WaaS demonstratie

Beeld en Geluid 18-6-2014 Digitale Collectie NL (telco)

KB&P 19-6-2014 Opleidingsprogramma

Europeana 20-6-2014 Europeana v3

Nationaal Archief 23-6-2014 UNESCO/ PERSIST

Riksarchivet 24-6-2014 CultureCloud Sweden

Europeana 27-6-2014 DISH/NODEM

RCE 1-7-2014 Thesaurusbeheer

Kasteel de Goede Hoop 2-7-2014 digitalisering

Nationaal Archief 2-7-2014 APEX

Museum Communicatie 7-7-2014 Projectplan vernieuwing website

Cultuurmaatschappij 8-7-2014 cultureel ondernemerschap

Nationaal Archief 11-7-2014 E&L en NDE

Nationaal Archief 17-7-2014 UNESCO/PERSIST

Rijksmuseum 22-7-2014 Studiedag auteursrecht

CCDD project Born digital 22-7-2014 voortgangsoverleg

Amsterdam Museum 29-7-2014 Re: DDS-project

Beeld en Geluid 5-8-2014 Digitale Collectie

Axiell 6-8-2014 Europeana Inside

Nationaal Archief 19-8-2014 Kenniscentrum

Nationaal Archief 21-8-2014 Portal Open Collecties

NCDD 21-8-2014 website

Nationaal Archief 26-8-2014 UNESCO/PERSIST

NCDD 26-8-2014 website

Gallery Systems 27-8-2014 Europeana Inside

Universiteit Leiden 29-8-2014 afstuderen MA student Mediatechnology

Europeana 29-8-2014 ENUMERATE

UvA 1-9-2014 2e ateliergebouw

KB 2-9-2014 OCW/NDE

Europeana 2-9-2014 ENUMERATE

Werkgroep Digitale Collectie 2-9-2014 Digitale Collectie NL en aggregatoren ochtend

OCW 3-9-2014 Aggregatieprincipes

TU Delft 4-9-2014 DOI's

Amsterdam Museum 4-9-2014 Europeana Inside

RCE 5-9-2014 Europeana Inside

NCDD 9-9-2014 Communicatie

C-It 9-9-2014 Europeana Inside

NODEM 11-9-2014 NODEM2014

NIOD 11-9-2014 Nationale digitale infrastructuur

IFLA 12-9-2014 Bijeenkomst auteursrecht

Boekman Stichting 12-9-2014 prebview Cultuurindex

NCDD 18-9-2014 website

Bibliotheek.nl 18-9-2014 Nationale digitale infrastructuur

37

Digitale Collectie Nederland 23-9-2014 Bijeenkomst auteursrecht

NCDD 23-9-2014 OCW/NDE

Museum voor Communicatie 23-9-2014 3D printing tentoonstelling

Erfgoedinspectie 25-9-2014 Museumstandaarden

Taalunie 25-9-2014 Samenwerking

Axiell 29-9-2014 Launch ECK NL

UvA 2-10-2014 KIEM AIM

Yenlo 2-10-2014 Crowdsourcing/Europese projectaanvraag

Nationaal Archief 3-10-2014 NCDD/Archief2020/DTR

Raad voor Cultuur 8-10-2014 Auteursrechten

Europeana 9-10-2014 Voorbereiding AGM

Werkgroep Digitale Collectie 14-10-2014 Digitale Collectie NL en aggregatoren ochtend

NCDD 15-10-2014 Onderzoek Nationale infrastructuur

Panteia 16-10-2014 ENUMERATE

Scanstudio 23-10-2014 Kennismaking

OCW 23-10-2014 Bibliotheek.nl

BRAIN 23-10-2014 Samenwerking

Taalunie 24-10-2014 Evaluatie RNTL

Nationaal Archief 28-10-2014 Gateway review Overheidstaken

Digibis 29-10-2014 ENUMERATE/Europeana v3

Naturalis 6-11-2014 3D bijeenkomst

Taalunie 13-11-2014 Voorbereiding taaluniecommissie

EYE 17-11-2015 Collectiemanagement

CollectionsTrust 18-11-2014 ENUMERATE/Europeana v3

Meertens 18-11-2015 Erfgoedsoftwaremakelaar

Nationaal Archief 21-11-2014 Kennismaking nieuwe directeur

Reinwardt Academie 25-11-2014 Master museology

Raad voor Cultuur 25-11-2014 Evaluatie DEN

Nationaal Archief 26-11-2014 Gateway review DTR project

Taalunie 27-11-2014 Samenwerking

Capital D 3-12-2014 Smart Culture project

Wat formele reviews van projecten en projectvoorstellen betreft, heeft DEN in 2014

twee adviezen uitgebracht bij subsidieaanvragen bij het Mondriaan Fonds en één bij

het Prins Bernhard Cultuurfonds. Tevens heeft DEN bijgedragen aan de Gateway

Reviews van het DTR-project en het Europese project APEX.

e. Publicaties van DEN in 2014 (93)

Zelfstandige uitgaven en rapporten (11)

(zie ook www.den.nl/pagina/405/publicaties-van-den/)

1. Margriet Noordman & Marco de Niet m.m.w. Jeanine Tieleman: Nulmeting Archief 2020. Kwantitatieve schets van digitale duurzaamheid in de archiefsector in opdracht van Archief 2020. Den Haag, DEN, maart 2014.

2. Gerhard Jan Nauta & Marco de Niet: ENUMERATE Conceptual Framework. ENUMERATE deliverable 2.12. Den Haag, april 2014.

3. Overzicht Fondsen en Subsidieregelingen voor digitaal erfgoed 2014-2015. Den Haag, DEN, mei 2014.

4. Marloes Scholtens: Verslag Marktverkenning. Uitgevoerd in het kader van het project Toetsingsmodel Erfgoedsoftware. Met bijdrage van Robert Gillesse & Monika Lechner. Den Haag, DEN, juni 2014.

38

5. Marloes Scholtens, Robert Gillesse & Monika Lechner: Verslag onderzoek werking keurmerken. Uitgevoerd in het kader van het project Toetsingsmodel Erfgoedsoftware. Den Haag, DEN, juni 2014.

6. ENUMERATE / De Digitale Feiten 2013-2014, Resultaten van de Nederlandse inbreng in Enumerate. Den Haag, DEN, juli 2014.

7. Stephen Hodes & Birte Querl: Resultaten Klanttevredenheidsonderzoek Digitaal Erfgoed Nederland. LAgroup, juli 2014.

8. Marco Streefkerk, Wietske van den Heuvel & Eline Coree: ECK Workflow. Europeana Inside deliverable. Den Haag, september 2014.

9. Marco Streefkerk, Wietske van den Heuvel & Eline Coree: Roadmap for Sharing Collections. Europeana Inside deliverable. Den Haag, september 2014.

10. Wietske van den Heuvel, Draft plan on future topics to be included in the ENUMERATE framework. Europeana v3 milestone. Den Haag, November 2014.

11. Gerrit de Bruin, Wilbert Helmus & Marco de Niet: Business plan for the Archives Portal Europe Foundation. Den Haag, November 2014.

Artikelen in tijdschriften en bundels (6)

1. Vincent Wintermans with contributions from Marco de Niet: 'An addendum to the

Charter and Guidelines on the preservation of the digital heritage'. In: Culture -

Memory - Identities: Memory of the World Program. Papers of the 4th International

Conference of the UNESCO Memory of the World Programme. Warsaw 2014, p. 171-

185.

2. Rein van ‘t Veer: 'Positioning Paper Heritage & LocationTowards a Geotemporal

Semantic Infrastructure for Dutch Cultural Historical Data', Linking Geospatial Data

conference. Maart 2014.

3. Ralph Kits: Erfgoed & Locatie. Gegevens van erfgoedinstellingen met elkaar verbinden.

In InformatieProfessional 04/2014. April 2014.

4. Marco de Niet: De digitale bibliotheek, een Sagrada Familia? In Tiele Nieuwsbrief 22.

April 2014.

5. M.Lechner, D. Petrelli. ‘The Mesch project: reusing existing digital resources in the

creation of novel forms of visitor’s experiences’. CIDOC 2014 - Access and

Understanding: Networking in the Digital Era. 6-11 September 2014. Dresden

(Germany).

6. Daniela Petrelli, Elena Not, Areti Damala, Dick van Dijk, Monika Lechner. meSch –

Material Encounters with Digital Cultural Heritage. 5th International Conference,

EuroMed 2014, Limassol, Cyprus, November 3-8, 2014. Proceedings. In: Lecture Notes

in Computer Science, Vol.8740, Springer International Publishing, 2014, pp 536-545.

Redactie / tekstbijdragen / overig (16)

1. Digests of ENUMERATE Survey Results. Madrid, Digibis, februari 2014.

2. Natasha Stroeker & René Vogels, Panteia: ENUMERATE Report on the Results of the Core Survey 2. Februari 2014.

3. K-INT: Technical Specification. Europeana Inside deliverable 4.6. April 2014.

39

4. Nathalie Poot (KMKG): Content Re-Ingestion Report. Europeana Inside deliverable 4.4. Mei 2014.

5. Pilot Linked Open Data Nederland. Red. Erwin Folmers e.a. Amersfoort, mei 2014.

6. Final WSIS targets review. Achievements, challenges and the way forward. Geneve, June 2014.

7. Europeana: Europeana Strategy 2015-2020, Impact. Juli 2014.

8. Erfgoed Leiden en Omstreken (e.a.).: Marktconsultatie integrale collectietoegang. Ten behoeve van de mogelijke aanschaf van een IT-oplossing om collecties in gezamenlijkheid online te ontsluiten en te verrijken. Leiden, augustus 2014.

9. Nathalie Poot (KMKG): Summative Evaluation Report. Europeana Inside deliverable 4.5. Augustus 2014.

10. K-INT: Integration Status Report. Europeana Inside deliverable 5.2. Augustus 2014.

11. Nathalie Poot (KMKG): Export Evaluation Report. Europeana Inside deliverable 4.3. Augustus 2014.

12. Frank van Harmelen & Jacco van Ossenbruggen: Connected content, connected organisations. An appraisal of RCE’s vision for a Dutch cultural heritage digital infrastructure. September 2014.

13. Nick Poole (CollectionsTrust): Forward Plan. Europeana Inside deliverable 5.4. September 2014.

14. Platform Linked Data Nederland: Linked data in beeld. November 2014.

15. Wilbert Helmus: Rapport Taaluniecommissie Digitaal Erfgoed – Lessen voor de toekomst uit Vlaamse en Nederlandse digitaalerfgoedprojecten. December 2014.

16. Netwerk Digitaal Erfgoed: Schudden voor gebruik. Nationale strategie voor landelijke voorzieningen voor digitaal erfgoed. Review-versie. December 2014.

Webpublicaties, nieuwsbrieven & blogs (76)

1. Nieuw: DE BASIS voor auteursrechtenbeheer

http://www.den.nl/pagina/501/de-basis-voor-auteursrechtenbeheer/

2. Nieuw: Kennisdossier Meten en vergelijken:

http://www.den.nl/thema/177/meten-en-vergelijken:-kengetallen-verzamelen-over-je-

digitale-collecties

3. Vernieuwd: DE BASIS voor vervaardiging van tekst

http://www.den.nl/pagina/304/

4. Vernieuwd: DE BASIS voor vervaardiging van beeld

http://www.den.nl/pagina/303/

5. Vernieuwd: Kennisdossier Informatieplannen:

http://www.den.nl/thema/116/Informatieplannen.

6. Vernieuwd: Kennisdossier Tekst:

http://www.den.nl/thema/39/tekst

40

7. Vernieuwd: Kennisdossier Opslag:

http://www.den.nl/thema/8/opslag

Plus:

13 digitale nieuwsbrieven (op basis van 458 nieuws- en agendaberichten)

28 blogs op www.den.nl

15 blogs op www.erfgoedenlocatie.nl

6 blogs op www.mesch-project.eu

7 blogs op enumerateproject.wordpress.com

f. Netwerk

Deelname aan overige bijeenkomsten (135)

Werkgroep Auteursrecht 07-01-2014 Amsterdam

Europeana Inside Europeana meeting 10-01-2014 Den Haag

Fix the Internet 15-01-2014 Amsterdam

NCDD projectmanagersoverleg 15-01-2014 Den Haag

Amsterdam Connected 16-01-2014 Amsterdam

Unesco Roadmap-overleg 16-01-2014 Den Haag

Raad voor Cultuur, Domeinadvies Musea 21-01-2014 Den Haag

Informatiedag financiering CLiCK_NL 22-01-2014 Amsterdam

Open Cultuur Data Challengers 22-01-2014 Amsterdam

Netwerk Digitaal Erfgoed 23-01-2014 Den Haag

Voorlichtingsdag Horizon2020 /Cultureel erfgoed 23-01-2014 Luxemburg

Virtual Reality Symposium Fontys VR Lab 28/29-01-2014 Eindhoven

PILOD2 bijeenkomst 29-01-2014 Amsterdam

OCW/NDE werkgroep governance 30-01-2014 Den Haag

Europeana Inside development progress 30-01-2014 Skype

werksessie verdienmodellen NDE 05-02-2014 Utrecht

UB Leiden, Open middag 11-02-2014 Leiden

OCW/NDE, integratieoverleg 12-02-2014 Den Haag

NCDD projectmanagersoverleg 12-02-2014 Den Haag

Linking Mutual Heritage 12-02-2014 Amersfoort

Bestuur Museumregister 13-02-2014 Den Haag

werksessie verdienmodellen NDE 14-02-2014 Amsterdam

Raad voor Cultuur, Domeinadviezen Erfgoed 19-02-2014 Den Haag

Bijeenkomst RCE/Erfgoed Digitaal 19-02-2014 Den Haag

Netwerk Digitaal Erfgoed 27-02-2014 Leiden

Preservering metadata 04-03-2014 Hilversum

RKDartists 06-03-2014 Den Haag

OCW/NDE werkgroep governance 07-03-2014 Den Haag

Kickoff Europeana1914-1918 12-03-2014 Den Haag

Overleg Cultuurindex Nederland (Boekman Stichting) 14-03-2014 Amsterdam

Digitale Collectie SG 18-03-2014 Hilversum

Bijeenkomst Museumbrief 19-03-2014 Amersfoort

Unesco Roadmap-overleg 19-03-2014 Den Haag

ArchiefWiki Inklopdag 2014 24-03-2014 Den Bosch

OCW/Netwerk digitaal erfgoed 27-03-2014 Den Haag

Europeana Inside development progress 27-03-2014 Skype

Taalunie/Raad voor Nederlandse Taal en Letteren 28-03-2014 Hilversum

Digital Art Force 31-03-2014 Amsterdam

Jury Jan Compagnieprijs 31-03-2014 Den Haag

Nieuwe Meesters Delft Bestuur 31-03-2014 Delft

Unesco Roadmap-overleg 01-04-2014 Den Haag

41

Uitreiking Jan Compagnieprijs 15-04-2014 Den Haag

Bestuur Museumregister 17-04-2014 Dordrecht

OCW/Netwerk digitaal erfgoed 24-04-2014 Den Haag

Overleg DigitalHeritage2015 24-04-2014 Amersfoort

Overleg Muziekcollecties 09-05-2014 Amsterdam

Workshop De Betekenaar (IFLA) 12-05-2014 Den Haag

Unesco Roadmap-overleg 12-05-2014 Den Haag

Unesco Roadmap-overleg 13-05-2014 Den Haag

Adlib gebruikersgroep voorjaarsbijeenkomst 13-05-2014 Breukelen

AVA_net bestuursvergadering 13-05-2014 Hilversum

E&L werkgroep Business Modellen 14-05-2014 Den Haag

Werkgroep auteursrecht 15-05-2014 Amsterdam

Bestuur Museumregister 21-05-2014 Den Haag

OCW/Netwerk digitaal erfgoed 22-05-2014 Den Haag

Unesco PERSIST technical group 22-05-2014 Den Haag

Overleg Europese strategie Digitaal Erfgoed 27-05-2014 Den Haag

Projectleidersbijeenkomst NCDD 27-05-2014 Den Haag

Unesco Werkgroep Open & Permanent Access 02-06-2014 Hilversum

Unesco Memory of the World comité 02-06-2014 Hilversum

Europeana v3 Kick off 5/6-06-2014 Ancona

CATCH Event Digital Cross-over in humanities 06-06-2014 Amsterdam

Bestuur Museumregister 12-06-2014 Den Haag

Stuurgroep DigitaleCollectie 12-06-2014 Hilversum

Unesco PERSIST core group 13-06-2014 Den Haag

Workshop on Archiving Large Image Files 13/14-06-2014 Den Bosch

UNESCO PERSIST 19-06-2014 Den Haag

NCDD Workshop Preservation Metadata 19-06-2014 Den Haag

OCW/Netwerk digitaal erfgoed 19-06-2014 Den Haag

Kennisuitwisseling publieke repositories 19-06-2014 Den Haag

Taalunie/Raad voor Nederlandse Taal en Letteren 20-06-2014 Den Haag

Re-Source: Fashion Heritage in Digital Age 20-06-2014 Arnhem

Werkgroep referentiearchitectuur cultuur 23-06-2014 Den Haag

Afscheidssymposium Martin Berendse 24-06-2014 Den Haag

Brabant Collectie, Bibliotheek Advies Commissie 25-06-2014 Tilburg

NCDD social event 26-06-2014 Den Haag

ECP special> 3D printing 01-07-2014 Den Haag

NCDD Bestuursvergadering 01-07-2014 Den Haag

NMD bestuursvergadering 02-07-2014 Delft

NCDD kennismakingsbezoek Belgische counterparts 03-07-2014 Brussel

NCDD-bestuur 08-07-2014 Hilversum

OCW/NDE werkpakket 2 09-07-2014 Den Haag

Kickoff Levend Literair Erfgoed 16-07-2014 Den Haag

Symposium Kiezen, Verzamelen, Afstoten 28-08-2014 Eindhoven

Technische werkgroep Digitale Collectie NL 02-09-2014 Amersfoort

Bestuursvergadering AVA_net 03-09-2014 Hilversum

Sharing is caring 26-08-2014 Amsterdam

Programma cie 2&3d museumfotografie conferentie 29-08-2014 Amsterdam

OCW/NDE kerngroep 29-08-2014 Den Haag

NCDD projectmanagersoverleg 09-09-2014 Den Haag

OCW/NDE werkgroep referentielaag 09-09-2014 Den Haag

Bestuur Museumregister 11-09-2014 Den Haag

Games als Erfgoed Discussie 12-09-2014 Hilversum

Unesco Persist 16-09-2014 Den Haag

NCDD-bestuur 17-09-2014 Den Haag

Launch Europeana Inside 17-09-2014 London

42

Taalunie/Raad voor Nederlandse Taal en Letteren 19-09-2014 Brussel

E&L werkgroep Business Modellen 24-09-2014 Amsterdam

Europeana Project Group Assembly 25/26-09-2014 Den Haag

OCW/NDE kerngroep 25-09-2014 Den Haag

OCW/NDE werkgroep digitale duurzaamheid 02-10-2014 Den Haag

OCW/NDE werkgroep referentielaag 13-10-2014 Den Haag

Werkgroep Digitale Collectie Nederland 14-10-2014 Hilversum

APEX WP8 project meeting 16-10-2014 Den Haag

SBMK-dag 2014 17-10-2014 Amsterdam

Archief2020 Programmaraad 20-10-2014 Den Haag

Studiedag Naar een nieuw bibliotheekperspectief 21-10-2014 Utrecht

HPI 23-10-2014 Den Haag

OCW/NDE kerngroep 23-10-2014 Den Haag

Unesco PERSIST Steering Committee 28-10-2014 skype

Europeana AGM 30/31-10-2014 Madrid

Inaugurele rede Harry van Vliet 04-11-2014 Amsterdam

APEX WP8SG meeting 05-11-2014 Torino

Unesco Themagroep Permanent Access 10-11-2014 Den Haag

Werkgroep auteursrecht 12-11-2014 Amsterdam

Bestuur Museumregister 13-11-2014 Den Haag

NOB netwerkdag 13-11-2014 Utrecht

Nieuwe Business Modellen 13-11-2015 Utrecht

Maxiculture workshop 13-11-2014 Brussel

Lancering Cultuurindex 14-11-2014 Amsterdam

workshop Nederlab 17-11-2014 Den Haag

4C/DPC conferentie 17/18-11-2014 Londen

OCW/NDE kerngroep 20-11-2014 Den Haag

Inspiratiemiddag geo-data bij DANS 20-11-2014 Den Haag

Archief2020 Programmaraad 21-11-2014 Den Haag

Bestuur Nieuwe Meesters Delft 26-11-2014 Delft

meSch project meeting 27/28-11-2014 Sheffield

Aggregators expertmeeting Digitale Collectie NL 02-12-2014 Amsterdam

Connected Data 02-12-2015 Amsterdam

Europeana Content Reuse Task Force 08/09-12-2014 Kopenhagen

Taalunie/Raad voor Nederlandse Taal en Letteren 12-12-2014 Brussel

BRIC & Business 15-12-2015 Amsterdam

OCW/NDE kerngroep 18-12-2014 Den Haag

Werkgroep referentiearchitectuur cultuur 19-12-2014 Den Haag

Demo Repository MOMA in kader KIEM AIM project 22-12-2014 Amsterdam

Deelname van DEN aan projectorganisaties en samenwerkingsverbanden:

AVA_net (bestuurslid)

CEST (lid stuurgroep)

Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (secretariaat)

Digital Art Force (lid)

Digitale Collectie (lid stuurgroep; redactie website, nieuwbrief)

Netwerk Digitaal Erfgoed, Ministerie van OCW (lid)

Europeana Inside (werkpakketleider)

Europeana Network (lid, incl. 2 task forces)

ENUMERATE (werkpakketleider)

Kenniscentrum Veiligheid Cultureel Erfgoed (lid klankbordgroep)

Leiderschap in Cultuur (Ambassadeur)

meSch (werkpakketleider)

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (adviseur)

Nieuwe meesters Delft (lid Commissie van Advies)

43

Overleg 'Meten is weten' (voorzitter)

PiLOD2 van Geonovum (stuurgroeplid)

Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)

Sectie Bijzondere Collecties UKB (adviseur)

UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)

UNESCO Adviescommissie Open & Permanent Access (lid)

V-must (lid Expert Advisory Group)

Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed (secretariaat/lid)

Organisaties waarmee DEN in 2014 veel heeft samengewerkt:

BRAIN

CollectionsTrust (UK)

Erfgoedinspectie

Europeana

FARO (BE)

Instellingen met nationale taken (Beeld en Geluid, Bibliotheek.nl, DANS, Koninklijke

Bibliotheek, Nationaal Archief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).

Landelijk Contact Museumconsulenten

Stichting Kennisland

Stichting Museumregister Nederland

Nationale Unesco Commissie

Nederlandse Museumvereniging / SIMIN

Nederlandse Taalunie

PACKED (BE)

Reinwardt Academie

Stichting Archief Programmatuur (STAP)

g. Gebruik van website www.den.nl in 2014

Maand Bezoeken

2014

Bezoeken

2013

Unieke bezoekers

2014 per maand

Unieke bezoekers

2013 per maand

jan-14 5.681 5.595 4.638 4.369

feb-14 5.584 5.562 4.546 4.350

mrt-14 5.783 6.022 4.637 4.746

apr-14 5.245 5.762 4.247 4.443

mei-14 5.366 5.218 4.255 3.914

jun-14 5.237 5.113 4.138 3.908

jul-14 4.619 3.776 3.747 2.942

aug-14 4.079 3.618 3.293 2.934

sep-14 6.003 5.023 4.658 4.137

okt-14 6.412 5.812 5.044 4.750

nov-14 6.095 5.340 4.839 4.344

dec-14 4.759 4.290 4.001 3.656

totaal 64.863

61.131

47.043 unieke

bezoekers over

heel 2014

43.738 unieke

bezoekers over

heel 2014

44

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur

Principe 1: Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de

Governance Code Cultuur.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

De organisatie kent de Governance Code Cultuur en past

deze toe. √

De toepassing van de principes van deze code sluit aan bij

de doelstelling, aard en omvang van de organisatie. √

De organisatie kan afwijken van een principe of een

praktijkaanbeveling. Aard en omvang van de organisatie of

aanwezige kennis en ervaring leveren de motieven.

√

In het jaarverslag maakt de organisatie melding van

toepassing van de code en van eventuele wijzigingen op

het gebied van de governance, inclusief het

besturingsmodel.

√

Op de website geeft de organisatie informatie over de wijze

waarop zij de code toepast. √

Principe 2: Het bestuur kiest het besturingsmodel van de organisatie

bewust.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

De organisatie kiest voor het raad-van-toezicht-model of

voor het bestuur-model.

√

(RvT-model)

Tenminste eens in de vier jaar bespreekt zij het eerder

gekozen besturingsmodel. Er vindt analyse plaats: Hoe

functioneert het model? Wat gaat goed en willen we

behouden? Wat kan beter? Wat moet beter? Ligt een ander

besturingsmodel meer voor de hand?

X

Als er aanleiding is om van besturingsmodel te veranderen

organiseert het bestuur overleg met betrokken partijen.

Het bestuur stelt zo nodig een implementatieplan vast.

in 2014

geen

aanleiding

geweest

De organisatie zorgt dat haar statuten en reglementen met

de code overeenstemmen. Bij wijziging vindt zorgvuldige

toepassing van de code plaats.

√

Het bestuur is behalve voor de keuze van het

besturingsmodel ook verantwoordelijk voor de

implementatie ervan.

√

De organisatie maakt naar buiten duidelijk kenbaar welk

besturingsmodel zij heeft. In haar presentatie hanteert ze

de (functie)benamingen die daar bij horen.

√

45

Principe 3: Het bestuur is verantwoordelijk voor de organisatie. Het bestuur

is in- en extern duidelijk over de taken, bevoegdheden en werkwijze.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

Het bestuur opereert vanuit haar missie en weegt daarbij

de belangen van de stakeholders mee. √

Het bestuur is ervoor verantwoordelijk dat de organisatie

alle relevante wet- en regelgeving naleeft. √

De organisatie kent een op de instelling toegesneden

systeem voor risicobeheersing en controle. Het jaarverslag

bericht over de toepassing hiervan.

√

Het bestuur is verantwoordelijk voor het onderkennen en

beheersen van risico’s. √

Het bestuur stelt een bestuursreglement vast. Hierin staat

onder meer hoe binnen het bestuur taken, bevoegdheden

en verantwoordelijkheden zijn verdeeld. Ook lees je hierin

hoe het bestuur als collectief werkt.

n.v.t.

(éénkoppig

bestuur)

Alle voor de organisatie belangrijke beslissingen en

strategische documenten worden door het bestuur

vastgesteld.

√

Leden van het bestuur aanvaarden niet zonder méér

nevenfuncties als deze de belangen van de organisatie

zouden kunnen raken.

√

Het bestuur is verantwoordelijk voor een goede omgang

met het medezeggenschapsorgaan en de stakeholders. √

De organisatie maakt het mogelijk dat medewerkers die

onregelmatigheden menen waar te nemen deze zonder

risico voor hun positie kunnen melden. Zij melden deze bij

het bestuur of bij een door het bestuur aangewezen

functionaris.

√

Als medewerkers onregelmatigheden te melden hebben die

het bestuur zelf betreffen dan doen zij dat aan de voorzitter

van de raad van toezicht.

√

Over informatie en verantwoording aan de raad van

toezicht legt het bestuur afspraken qua inhoud en

frequentie schriftelijk vast.

√

Het bestuur stelt het bestuursreglement vast en legt dit

vervolgens ter instemming aan de raad van toezicht voor. √

Het bestuur geeft alle informatie die nodig is voor het goed

kunnen functioneren van de raad van toezicht. Het bestuur

doet dit gevraagd en ongevraagd en tijdig. (‘Geen

verrassingen’ is een belangrijk principe voor de onderlinge

relatie.)

√

Het bestuur legt belangrijke beslissingen en strategische

documenten ter goedkeuring aan de raad van toezicht voor. √

46

Principe 4: De raad van toezicht stelt rechtspositie en bezoldiging van het

bestuur zorgvuldig vast en is hierover zo open mogelijk.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

Het bezoldigingsbeleid past bij het karakter van

de instelling en stemt overeen met wettelijke

voorschriften of subsidievoorwaarden.

√

Binnen het kader van dat bezoldigingsbeleid bepaalt de

raad van toezicht de bezoldiging van individuele leden van

het bestuur. In het bestuur-model bepaalt het bestuur de

bezoldiging van individuele leden van de directie.

√

Het bestuur geeft in het jaarverslag informatie over het

bezoldigingsbeleid van de organisatie, over de bezoldiging

en over de duur van de contracten met het bestuur

respectievelijk de directie

√

Principe 5: De raad van toezicht legt zijn taken, verantwoordelijkheden en

werkwijze vast en handelt daarnaar.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

Bij zijn werk laat de raad van toezicht zich leiden door het

culturele, economische en maatschappelijke belang van de

organisatie.

√

De raad van toezicht richt zich op het belang van de

organisatie en weegt de belangen af van degenen die bij de

organisatie zijn betrokken (de stakeholders).

√

In een reglement legt de raad van toezicht onder meer

vast: de onderlinge taakverdeling, de werkwijze van de

raad van toezicht en de omgang met bestuur/directie.

√

Een verslag van de raad van toezicht maakt deel uit van

het jaarverslag van de organisatie.

√ (als

accordering)

De raad van toezicht vergadert volgens vastgesteld

schema, tenminste tweemaal per jaar, namelijk voor het

goedkeuren van jaarplan en begroting én voor de

vaststelling van jaarverslag en jaarrekening.

√

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn eigen

functioneren. De raad van toezicht bespreekt zijn

functioneren tenminste eenmaal per jaar buiten

aanwezigheid van bestuur/directie en bereidt dit zelf voor.

√

Ook bespreekt de raad van toezicht tenminste eenmaal per

jaar het functioneren van bestuur/ directie. Dit bereidt de

raad van toezicht buiten aanwezigheid van bestuur/directie

voor.

√

De raad van toezicht houdt actief op stimulerende en

kritische wijze toezicht. √

De raad van toezicht benoemt de externe accountant na

advies van het bestuur/directie (zie ook principe 9). √

47

De raad van toezicht adviseert het bestuur en doet dit op

actieve wijze, zowel anticiperend als reflecterend op

beslissingen van het bestuur.

√

De raad van toezicht kent een vast aantal onderwerpen die

in ieder geval tot het toezicht behoren, zoals: realisatie van

doelstellingen, strategie, risicobeheer en financieel beleid

√

De raad van toezicht beslist over benoeming, beoordeling,

bezoldiging, schorsing en ontslag van het bestuur. Bij het

vervullen van (artistieke)bestuursfuncties laat de raad zich

extern adviseren.

√

Principe 6: De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn samenstelling:

hij waarborgt deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek voor

de situatie in

2014

De raad van toezicht bestaat uit minimaal drie leden. √ De raad van toezicht moet zó zijn samengesteld dat hij zijn

werk naar behoren kan doen.

√

Elk lid van de raad van toezicht moet het beleid van de

organisatie op hoofdlijnen kunnen beoordelen.

√

Daarnaast draagt elk lid met een eigen specifieke

deskundigheid bij aan de kennis en expertise waarover de

raad van toezicht overeenkomstig zijn profielschets

beschikt.

√

In zijn samenstelling waarborgt de raad van toezicht

diversiteit; in het bijzonder heeft hij daarbij aandacht voor

leeftijd, etnische achtergrond en geslacht.

(√) (m.u.v.

etnische

achtergrond)

Herbenoeming van een lid vindt plaats na overweging, ook

gelet op actuele omstandigheden en op de profielschets van

de raad van toezicht.

√

Vacatures in de raad van toezicht worden openbaar

gemaakt.

X

De organisatie biedt alle leden van de raad van toezicht na

hun benoeming een introductie aan in verschillende

aspecten die voor de raad van toezicht relevant zijn.

Jaarlijks beoordeelt de raad van toezicht in welk opzicht de

leden behoefte hebben aan verdieping of verbreding van

hun kennis.

√

Statutair legt de organisatie de maximale zittingstermijn

voor de leden van de raad van toezicht vast. Gebruikelijk

is: tweemaal een periode van vier jaar of driemaal een

periode van drie jaar.

√

Er wordt een zodanig rooster van aftreden opgesteld dat

niet te veel leden tegelijk aftreden zonder herbenoembaar

te zijn. Het rooster van aftreden is openbaar.

√

48

Principe 7: De raad van toezicht geeft tevoren aan welke inzet van de leden

wordt verwacht en welke eventuele vergoeding daar tegenover staat.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek voor

de situatie in

2014

Ieder lid van de raad van toezicht wordt geacht voldoende

tijd te hebben voor de vervulling van zijn functie; dat

waarborgt een goede taakvervulling. Als er geen of slechts

een beperkte vergoeding is ontslaat dat leden niet van de

plicht tot behoorlijke invulling van hun taak.

√

De raad van toezicht stelt een eventuele vergoeding voor zijn

leden vast, passend bij het karakter van de organisatie,

wettelijke voorschriften en subsidievoorwaarden.

√

De raad van toezicht verstrekt in de jaarrekening informatie

over de vergoeding aan zijn leden.

NvT

(RvT werkt

onbezoldigd)

De eventuele vergoeding aan leden van de raad van toezicht

is niet afhankelijk van de resultaten van de organisatie. √

De voorzitter van de raad van toezicht bereidt de agenda

voor, leidt de vergaderingen, zorgt voor de juiste

informatievoorziening en voor zorgvuldige besluitvorming en

ziet toe op het goed functioneren van de raad van toezicht.

√ (in overleg

met directie)

De voorzitter

1. is namens de raad van toezicht het voornaamste

aanspreekpunt voor bestuur/directie; 2. initieert de evaluatie van het functioneren van raad van

toezicht en bestuur/directie; 3. ziet er op toe dat de contacten tussen raad van toezicht

en bestuur/directie naar behoren verlopen; 4. speelt in geval van calamiteiten een actieve rol in het

informeren van de stakeholders.

√

De organisatie draagt zorg voor de goede ondersteuning van

de voorzitter van de raad van toezicht.

√

De voorzitter van de raad van toezicht is geen voormalig lid

van het bestuur van de organisatie. √

De raad van toezicht kan een van de leden tot ‘gedelegeerd

lid’ benoemen. Dit is van tijdelijke aard. Het gaat om een

bijzondere taak die intensiever toezicht en advies en meer

geregeld overleg met het bestuur vergt. De delegatie gaat

niet verder dan de taken die de raad van toezicht zelf heeft

en omvat niet het besturen van de organisatie. De raad van

toezicht kan hiervoor een aparte vergoeding verstrekken.

NvT

Delegatie van taken aan één lid doet niets af aan de

collectieve verantwoordelijkheid en bevoegdheden van de

raad van toezicht. Het gedelegeerd lid blijft lid van de raad

van toezicht.

NvT

Als een lid van de raad van toezicht tijdelijk voorziet in het

vervullen van een bestuurs-/directiefunctie dan treedt dit lid

voor die periode uit de raad van toezicht.

NvT

49

Principe 8: Toezichthouders en bestuurders vermijden elke vorm van

belangenverstrengeling. De raad van toezicht ziet hier op toe.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek voor

de situatie in

2014

Ieder lid van de raad van toezicht moet onafhankelijk en

kritisch kunnen bijdragen aan de besluitvorming. De raad van

toezicht vergewist zich van de onafhankelijkheid van zijn

leden. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor de

besluitvorming over hoe de instelling met tegenstrijdige

belangen om gaat.

√

Besluiten over het aangaan van transacties of relaties waarbij

tegenstrijdige belangen kunnen spelen behoeven vooraf

goedkeuring van de raad van toezicht.

√

Als een lid van de raad van toezicht of het bestuur een

nevenfunctie aanvaardt die gezien de aard of het tijdsbeslag

van betekenis is voor zijn functioneren vraagt hij vooraf

goedkeuring van de raad van toezicht.

√

Een lid van de raad van toezicht of bestuur treedt niet in concurrentie met de organisatie;

neemt van de organisatie geen schenkingen aan of

bedingt deze voor zichzelf of zijn naasten;

verschaft zichzelf geen ongerechtvaardigd voordeel

ten laste van de organisatie;

benut geen zakelijke kansen die de organisatie toekomen voor zichzelf of zijn naasten.

√

Het reglement van de raad van toezicht bevat regels over het

omgaan met tegenstrijdige belangen bij leden van de raad

van toezicht, het bestuur en de externe accountant.

√

Als sprake is van een (mogelijk) tegenstrijdig belang meldt

de betreffende persoon dit direct aan de voorzitter van de

raad van toezicht en hij geeft daarbij alle relevante

informatie. Buiten zijn aanwezigheid neemt de raad van

toezicht hierover dan een standpunt in. Of daadwerkelijk

sprake is van tegenstrijdig belang is aan het oordeel van de

raad van toezicht. Wanneer zich op dit punt kwesties

voordoen is de raad van toezicht hier naar buiten toe open

over.

NvT

Een lid van de raad van toezicht of bestuur neemt niet deel

aan discussie en besluitvorming over zaken waarin hij een

tegenstrijdig belang heeft.

NvT

Goedgekeurde besluiten waarbij sprake is van tegenstrijdige

belangen komen, met toelichting,

in het jaarverslag te staan.

NvT

De organisatie verstrekt aan leden van de raad van toezicht

of bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en

dergelijke.

NvT

Het jaarverslag vermeldt nevenfuncties van de leden van de

raad van toezicht en het bestuur.

(√) (wel bestuur,

niet RvT)

50

Principe 9: Het bestuur is verantwoordelijk voor financieel beleid en

risicobeheer door sluitende interne procedures en externe controle.

Algemene

situatie (o.a.

statutair

vastgelegd)

Specifiek

voor de

situatie in

2014

Het bestuur is verantwoordelijk voor de opgemaakte

financiële verslagen. In het raad-van-toezicht-model ziet de

raad van toezicht er op toe dat dit volgens de afgesproken

normen gebeurt.

√

De raad van toezicht benoemt de externe accountant en

stelt diens beloning vast; dit op basis van advies van het

bestuur. In het bestuur-model benoemt het bestuur de

externe accountant, al dan niet op advies van de directie en

stelt het bestuur de beloning vast.

√

Benoeming van de externe accountant geldt voor een

periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming is steeds

voor een periode van maximaal vier jaar mogelijk. Dit

betekent ook dat er tenminste eens in de vier jaar een

grondige beoordeling plaats vindt en dat deze wordt

besproken in de raad van toezicht. De belangrijkste

bevindingen komen in het jaarverslag te staan.

√

Jaarverslag, jaarrekening en andere financiële rapportages

vragen zorgvuldige interne procedures. Het bestuur zorgt

voor het opstellen en handhaven van de regels. In het

raad-van-toezicht-model ziet de raad van toezicht toe op

het naleven hiervan.

√

De raad van toezicht beoordeelt of en hoe de externe

accountant wordt betrokken bij financiële berichten anders

dan de jaarrekening. In het bestuur-model is dit aan het

bestuur.

√

De externe accountant brengt ten minste eenmaal per jaar

aan de raad van toezicht respectievelijk het bestuur verslag

uit van zijn bevindingen. De raad van toezicht kan hem

bevragen over de getrouwheid van de jaarrekening.

√

Jaarlijks rapporteert het bestuur aan de raad van toezicht

over de relatie met de externe accountant en eventuele

ontwikkelingen daarin. Mede op grond hiervan besluit de

raad van toezicht over voortzetting van de relatie met de

externe accountant. In het bestuur-model beslist het

bestuur, desgewenst op advies van de directie.

√

De externe accountant krijgt geen opdrachten vanuit de

organisatie die zijn onafhankelijke controle in gevaar

zouden kunnen brengen. Zijn er andere dan controle-

opdrachten dan laat de accountant dit aan de raad van

toezicht respectievelijk het bestuur weten.

NvT

51

Bijlage 3. Contactgegevens DEN

Postadres:

Postbus 90407

2509 LK Den Haag

Bezoekadres:

Prins Willem-Alexanderhof 5

2595 BE Den Haag

E-mail: den@den.nl

Telefoon: 070 - 314 03 43

Fax: 070 - 314 01 00

Web: www.den.nl

Het DEN-team in oktober 2014:

V.l.n.r.: Marco de Niet, Ralph Kits, Marco Streefkerk, Yasmine van der Woord, Monika

Lechner, Samantha Castano, Else Laura Rademaker, Arianne Neijenhuis-Swinkels,

Eline Corée, Josine Blom, Rein van ’t Veer, Wietske van den Heuvel, Gerhard-Jan

Nauta en Jeanine Tieleman.

Niet op de foto: Robèrt Gillesse, Wilbert Helmus en Ralph Stuyver.