jaarverantwoording politie · 2017-06-20 · bare, moedige en verbindende politie die wij willen...
TRANSCRIPT
Jaarverantwoording 2016
Colofon© Politie, mei 2017
Tekst: PolitieEindredactie: Directie CommunicatieVormgeving: Korpsmedia, Maters & HermsenFotografie: Politie,MerlijnDoomernik,ANP,MarkvanderZouw
5
Inhoud4
Voorwoord 7Samenvatting 8
Jaarverslag
Strategie en (be)sturing 12Missie,visieenkernwaarden 16Kernwaarden 16Strategieontwikkeling 16(Be)sturing 17Bestuursgegevens 18
De Veiligheidsagenda 2015-2018 20DoelstellingenVeiligheidsagenda 25Ondermijning 25Cybercriminaliteitendigitaalopsporen 26Horizontalefraude 28Afpakken 28Zeden,kinderpornografieenkindersekstoerisme 29Highimpactcrime 31
Politie midden in de samenleving 34Diversiteit 38Gebiedsgebondenpolitie 40Inzetwijkagenten 40Versterkenkwaliteitaangifteproces 41VersterkenMobielEffectieverOpStraat 43Communicatiefeitenencijfers 44
Versterking politieoperatie 46Moderniseringopsporing,toezicht,handhavingendienstverlening 50ModerniseringWetboekvanStrafvordering 51Ketensamenwerking 51DienstSpecialeInterventiesenuitbreidingobservatieteams 52OntwikkelingLandelijkeMeldkamerorganisatie 53Anderespecifiekeontwikkelingenterversterkingvanpolitiewerk 53
Bedrijfsvoering 54Personeelsbeleid 58Financieelbeleid 64Informatievoorziening 69Materieelbeleid 71Huisvesting 72Veiligheid,integriteitenklachten 73
Risicomanagement 78
1
2
3
4
Jaarrekening
Modellen 90Exploitatierekening2016 92Balansper31december2016 93Kasstroomoverzicht2016 94
Toelichting 96Algemenetoelichtingengrondslagen 98Toelichtingopdeexploitatierekening 102Toelichtingopdebalansper31december2016 119Toelichtingopdekasstroom 131Bedrijfsvoeringsparagraaf 132Gebeurtenissennabalansdatum 138Ondertekening 139
Overige gegevens
Verwerking saldo/resultaatbestemming 142
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 146
Bijlagen bij de jaarrekening 154I:Staatvanoverdrachtenenbestedingen(rijks)bijdragen 156II:Bestedingbijdragenvormingnationalepolitie 158III:MeerkostenAanvalsprogrammaInformatievoorzieningPolitie 159IV:Recherchesamenwerkingsteam(RST) 160
7
5
6
8
910
6 7
VoorwoordErikAkerboomkorpschef
Eenvastewaardevoordesamenleving.Een anker dat de burger houvast biedt te midden van de onvoorspelbare stromingen die de huidige maatschappijtyperen.Eenvakkundigeenbetrouwbarepartnervooriedereendiebijdraagtaanstabiliteitenveiligheid.Daarstaatdepolitievoor.Datstreefdenonze gedreven en betrokken politiemensenookin2016na.Individueelencollectief.DezeJaarverantwoording2016schetst in vogelvlucht hun dilemma’s, maarvooralookhunindrukwekkendeprestaties.Waakzaamwaardepolitiehetverschilkanmaken.Dienstbaaraaniedereendieoponsrekent.
Het beeld dat de Veiligheidsmonitor 2016schetst,stemtpositief.Desocialesamenhangverbeterde.Inwijkennamen (verkeers)overlast en de fysieke verloederingverderaf.Debevolkingvoeldezichintoenemendemateveilig.Thuisenopstraat.Hettotaleaantaldelicten bleef gestaag dalen en burgers stapten minder vaak naar de politie, terwijlhuntevredenheidoveronsfunctionerensubstantieelgroeide.Ookals het ging om aangifte, handhaving en beschikbaarheid.Destatistiekenopbasisvan politieregistraties bevestigen het beeldvandeVeiligheidsmonitor2016.Hetzijnallesbijeencijfersdiemotiverenomdestijgendelijnvasttehouden.
Onzebijdrageaanveiligheidwierpdusbeslistvruchtenaf.Tochzijnonzezorgennietvoorbijenstaatdepolitienogveeltedoen.Wijkregennetalsvoorgaandejarenweliswaarsteedsmeer grip op alle structuurveranderingenenweslotendewoeligefasevandereorganisatieaf.Dewerkdrukbleefechteronverminderdhoog.Onderbezetting,teweinigdoorstroomkanseneneenzorgwekkendziekteverzuimwarenhiervanzoweloorzaakalsgevolg.Weboektenprogressiebijde
inrichting van het Politiedienstencentrum,maaronzebedrijfsvoeringisnog onvoldoende stabiel om de grote hoeveelheid aan operationele taken op hetgewensteniveauteondersteunen.Eentekortaanpersoneelenspecifiekecompetentiesisdaardebetaan.
HetispositiefdatdeMiljoenennotaextramiddelenbracht.Metdezenieuwenullijnkandepolitiewaarmakenwatzijheeftafgesproken,almoetenwevooralvooruitblijvenkijken.Depermanentbewegendesamenlevingsteltdepolitieimmersvoorbijkomendeuitdagingen enkosten.Definanciëleimpulsstimuleerde tevens het verder op orde brengen van de basis, betere aansturing van de organisatie, het versterken van kennis en kunde en aandacht voor het welzijnvanpolitiemensen.
De Begroting 20172021 bevat de bijdragenaandepolitieinhetkadervanVoorjaarsnotaenMiljoenennota,wateenfinancieelsluitendperspectief voorkomendjaaroplevert.Welblijfthetzaakomscherptezijnopdefinanciëlegevolgenvannieuwevoornemens.Transparante besluitvorming hierover – in samenspraak met het gezag – is onverminderdgeboden.
Vanzelfsprekend investeerde het korps volopinterrorismebestrijding.Daar gaf ook 2016 helaas genoeg aanleiding toe.Dereactiesnelheidvanantiterreureenhedenscherptenweaanenwijkagentenhieldenonverminderd devingeraandepols.Voelingmetdesamenleving voorkomt escalatie immers nogaltijdbijuitstek.Wijbesteeddenextra aandacht aan handhaving van de rechtsorde in de zo dynamisch groeiende cyberwereld.Dezeonontkoombaretrendveranderthetpolitiewerkfundamenteelenvraagtomeenflexibeleorganisatieeneigentijdsetoerusting.
Versteviging van onze dienstverlening kreegeveneensveeltijdenenergie.Belangrijk,wantburgersdiezichgehoordenbegrepenvoelen,zijnbereidomhunpolitietesteunen.Daarbijwillenwijaansluitenbijdeeisenenmogelijkhedenvandezetijd–metoogvoordigitaleoptiesvandetoekomst.DatconsumentenendeskundigenPolitie.nlin2016opnieuwuitriepentotWebsitevanhetJaarervaarikalseenbevestigingvanonzekeuzesenambities.
DegangvanzakenbijonzeCentraleOndernemingsraadkwamdepolitieopveelkritiektestaan.Ookopanderevlakken is ons regel matig een spiegel voorgehouden.Wijluisterdennauwlettend naar alle discussies over onze organisatieendedendaar–waarzinvolenmogelijk–inhetbelangvandesamenlevingonsvoordeelmee.Als de sterke arm met een uitgestoken hand nam de politie intensief deel aan het debat over een complex en voor onswezenlijkvraagstukalsetnischprofileren.Alsdeintegere,betrouwbare, moedige en verbindende politie diewijwillenzijn.Vanenvooriedereen.Elkedagopnieuw.
Wat de politie in 2016 voor de samenlevingkonbetekenen,danktzijop de eerste plaats aan het vakmanschap endegedrevenheidvanzowelonzeoperationele als onze ondersteunende medewerkers.Ookdebetrokkenheidenhetvertrouwenvanburgers,bedrijven,instantiesenonzepolitiekbestuurlijkerelatiessteldenonsdaartoeinstaat.Terugkijkendop2016zieik2017volvertrouwentegemoet.
Iederemedewerkerbinnendepersonele reorganisatie is in 2016formeelgeplaatst.Onmiskenbaareenwezenlijkkeerpunt.Nukandeorganisatiefocussenopdetoekomstenverderbouwenaan één korps, dat in staat is en blijftomadequaattereagerenopdeveranderendesamenleving.
1
98
VeiligheidsagendaDienstverlening en communicatie
Informatievoorziening
Bedrijfsvoering
BedrijfsvoeringFinancieel/inkoop
1369Aangepaktecriminelesamenwerkingsverbanden
51.436Aantalgeplaatstemedewerkersper16juni2016napersonelereorganisatie
>700AantalpolitielocatiesdatverbondenisdoorICTnetwerk
2780Fraudeverdachten (fraude gericht tegen burgers en bedrijven)vervolgddoorhetOM
€ 402 mlnCrimineel vermogen afgepakt
876
185
171Verdachten cybercriminaliteit vervolgd door het OM
Onderzoekenkinderpornografie
9,7%Ophelderingspercentagewoninginbraken
55,9%Ophelderingspercentageovervallen
28,9%Ophelderingspercentagestraatroven
Aantalmeldingenvanburgers1.958.438
Politie.nleersteprijsbestewebsite
KijkcijferspopulairstevideoYouTube; experiment met de roofvogels
Aantalkereninzet MobileMediaLab
1.829.325
Aantalwijkagenten3125
50.747 / 8978Personele sterkte: operationeel/nietoperationeel
19,5%Instroomexecutievemedewerkersmet migrantenachtergrond
68% / 32%Diversiteit(manvrouw)
7%Ziekteverzuim
5624Geregistreerde incidenten tegen politieambtenaren
452Aantalherplaatsingskandidatenper 31 december 2016 na personele reorganisatie
9000Aantalservers
Aantalrekencentra
29.215 Aantaluitgereiktesmartphonesmet politieapplicaties
6,6
Exploitatie (x € 1 miljoen) Specificatie personeel (x € 1 miljoen)
Personeelenopleiding 4201
Materieel 1154
Personeel 4118
Opleidingenvorming 83
Onderverdeling exploitatiekosten
Dekking exploitatiekosten Specificatie materieel (x € 1 miljoen)
AlgemenebijdragenV&J 4956
BijzonderebijdragenV&J 178
OverigebijdragenV&J 100
Overigebijdragen 13
BestemmingsreserveICT 56
Algemenereserve 53
Huisvesting 341
Vervoer 191
Verbindingenenautomatisering307
Geweldmiddelenenuitrusting 29
Overige 286
Tevredenheidmedewerkers ICTvoorzieningen
SamenvattingOnderstaandeenbeknopteweergavevandecijfersoverhetjaar2016;zowelophetgebiedvandepolitieoperatiealsdebedrijfsvoering.Duidingvandezecijfersistelezenindenavolgendehoofdstukken.
AantalbeantwoordeoproepenRegionale Servicecentra
4.920.668
Aantalbeantwoorde112oproepen
2.840.673 15
De elf politieeenheden, het Politiedienstencentrum en de korpsleiding vormden in 2016 samendepolitieorganisatie.Deinbedding van de Politieacademie in het politiebestel startte op 1januari2017.Opdefotode politiechefs (of hun plaatsvervangers), de directeur van het Politiedienstencentrum, de leden van de korpsleiding en de directeur van de Politieacademie.Depolitiechefsvan deeenhedenAmsterdamen DenHaagontbreken.
16 17
Dit hoofdstuk gaat in op de basis van de organisatie – zoals de missie, visie, strategieenstrategieontwikkelingvanhetkorps–enbeschrijftvervolgenshetkaderwaarbinnendepolitieopereert:degezagsverhoudingen,desturingendewettelijkegrondslagdaarvan.
Missie, visie en kernwaarden
MissieDepolitieis‘waakzaamendienstbaar’aandewaardenvanderechtsstaat.Deze missie vervult de politie door, afhankelijkvandesituatie,gevraagdenongevraagd te beschermen, te begrenzenoftebekrachtigen.
Bijhetbeschermen van mensen gaat hetomhunleven,vrijheidenbezittingen.Depolitiegrijptinacutenoodsituatiesdwingendin,zonderaanziendespersoons.Waarandereneenstapterug doen, stappen politiemedewerkersnaarvorenentredenzijop,desnoodsmetgeweld.
Bijbegrenzen gaat het om het beperken enbeëindigenvanongeoorloofd,al dannietgewelddadiggedrag.Veiligheidsproblemenwordenbeheersbaargemaakt of teruggebracht binnen aanvaardbaregrenzen.Aanonwettiggedrag, ongeacht of het kleine overtredingenofzwaremisdrijvenzijn,wordtpaalenperkgesteld.
Bijbekrachtigen gaat het om de ondersteuningvangewenstgedrag enhetcreërenvanstructurelesamenwerkingsverbandendiedeveiligheidbevorderen.Depolitietreedtdanmetraadendaadopalsbetrouwbareenvakkundige partner in initiatieven van burgers, overheid, instellingen en
Reputatiemanagement in ontwikkelingIn het verlengde van de strategieontwikkelingwerktehetkorpsin2016ook aan een aangescherpte communicatie enreputatiestrategie.Diverseonderzoekenlagenhieraantengrondslag.De aangescherpte communicatie en reputatiestrategie moet meer balans brengen in de beeldvorming over de politie:waakzaaméndienstbaar.Denoodhulp door de politie geniet veel vertrouwen,maardemeerdienst ver lenende aspecten scoren minder goed.Depolitiebrengtdebeeldvorming beter in balans via thema’s met grote impact op haar reputatie (o.a.dienstverlening,werkgeverschapen burgerparticipatie) en via contact en dialoogmetburgersenstakeholders. In 2017 deelt het korps deze strategie verdermetzijnstakeholders.
Inbedding PolitieacademieZowelhetkorpsalsdePolitieacademiewillendichtbijelkaarstaan,metbehoudvandediplomaerkenning.ViaeenwijzigingvandePolitiewet2012vond het Ministerie van Veiligheid en Justitie(V&J)eennieuwevorm,
waarmeedePolitieacademievanaf2017alszelfstandigbestuursorgaanwordtingebedinhetpolitiebestel.In2016isdezevervlechtingvoorbereid.Hetproces tot volledige inbedding loopt naarverwachtingtot1januari2020,met gefaseerd invoeren als transitiestrategie.HetkorpsendePolitieacademiebekijkenstapvoorstapwelkebedrijfsonderdelenindeperiode20172020opwelkmomentovergaannaardepolitieorganisatie.
(Be)sturing
Eriseenwettelijkebasisvoorderolverdelingenverantwoordelijkhedentussen de politie, de minister en – opbasisvandeVreemdelingenwet–staatssecretarisvanV&J,hetlokalegezag, het Openbaar Ministerie (OM) endeNationaalCoördinatorTerrorismebestrijdingenVeiligheid(NCTV),inclusiefdebijbehorendegezagsverhoudingensturing.
Binnendegeografischegebiedenvande eenheden vindt in het driehoeksoverlegsturingplaatsopgemeentelijk
niveau(burgemeester,(hoofd)officiervanjustitie,sectorhoofdofteamchef).In dit overleg maken de gezagsdragers, medeopbasisvandegemeentelijkeveiligheidsplannen, afspraken rondom de inzet en taakuitvoering van de politie, alsmede over lokale prioriteiten enhetbestrijdenc.q.beheersenvanallerhandecriminaliteitsvormen.
Op regionaal niveau bepalen de burgemeestersendehoofdofficiervanjustitiegezamenlijkderegionaleprioriteitenvandeeenheid.Dezewordenvastgelegdineenregionaalbeleidsplan.Iedereburgemeesterlegthieroververantwoordingafaandeeigengemeenteraad.Hoewelnietwettelijkverplicht,stelt deLandelijkeEenheidanaloogaanderegionale eenheden eveneens eens in devierjaareenbeleidsplan(enjaarlijkseenjaarverslag)op,datterinstemmingvoorgelegdwordtaanhetLandelijkParketendeNCTV,alsmeestdirectbetrokken gezagsdragers van de LandelijkeEenheid.
Korpsjaarverslag en jaarverslagen politie-eenhedenDepolitielevertconformwettelijkeverplichtingeenlandelijkjaarverslag.Daarinlegtzijverantwoordingafoverdeaanpakvanmaatschappelijke veiligheidsproblemen, de resultaten op de doelstellingen in de Veiligheidsagenda, alsmede het beheer en de ontwikkelingvandepolitieorganisatie.Ditjaarverslagbevatvoorheteersttevensdefinanciëlejaarrekeningvanhet korps; vandaar de aanduiding Jaarverantwoording2016.Deoverigeeenheden – met uitzondering van de LandelijkeEenheid–leggeneveneensconformwettelijkeverplichting(artikel39,Politiewet2012)lokaalverantwoordingafover de voortgang van de aanpak van
Strategie en (be)sturing
De politie is ‘waak-zaam en dienstbaar’ aan de waarden van de rechtsstaat
bedrijven.Depolitietreedtopalseenheidentoontdaadkrachtwaarenwanneerdatnoodzakelijkis.
VisieDepolitiewilhaarmissiebereikendoor:•vertrouwentewekkendoordewijzewaaropzijresultatenbereikt;• in elke situatie alert en slagvaardig op te treden; • betrokken en daadkrachtig te helpen, deescalerendtewerkenenwaarnodiggeweldtegebruiken;•intensiefsamentewerkenmetburgersen partners vanuit betrokkenheid, informatiedelenenwederkerigheid;• te leren, te innoveren en te vertrouwenophaarprofessionals;•éénkorpstezijn:vanwijktotwereld.Lokaalverankerden(inter)nationaalverbonden.
Kernwaarden
Dekernwaardenvandepolitiezijninteger,betrouwbaar,moedigenverbindend.
Strategieontwikkeling
Depolitieronddein2016hetvierdejaarvanhaarrealisatiefaseaf.Erishardgewerktaandeverderevormingvanéénkorps.Volgensafspraakdienteind2017de‘basisoporde’tezijn.Tegelijkertijdishetnoodzakelijkomeennieuwmeerjarenperspectiefteformuleren.
Nationaaleninternationaalvolgendeontwikkelingenelkaarinrazendtempoop.Inveelsectorenzienwegroteveranderingen; soms gaat dat geleidelijk,steedsvakerconstaterenweeenabrupteverandering.Ookinhetbredeveiligheidsdomein is sprake van trends enurgentestrategischevraagstukken.Denk aan de andere vormen van criminaliteit (‘crimechange’), de toenemende terrorismedreiging en ondermijning,desocialepolarisatie,deradicalisering en het vluchtelingenvraagstuk.Alleenaldezevoorbeeldenmakenduidelijkdatdemaatschappelijketrendsenkwestieseenwendbareen adaptieve politieorganisatie met een duidelijkekoersvereisen.Bijhetvormgevenvanhaarmeerjarigeperspectieven begint de politie niet op nul.Zijbouwtvoortopeenbredebasis:haarhuidigemissie,visieenkernwaarden en haar kennis en ervaring uit het verleden.Metdatalsuitgangspuntbepaalt de politieorganisatie – samen methaaromgeving,waaronderhetbevoegd gezag en de veiligheidspartners – de strategische richtingen voor dekorteenmiddellangetermijn.Eenplanvanaanpakzetophoofdlijnenuiteenwelkeroutehetkorpsdaarbijvolgt.Aandehanddaarvanwildepolitietoewerkennaareenwendbareorganisatie, die ruimte geeft aan haar medewerkersenhaarblikrichtopintensievesamenwerkingmeteenvariëteitaanbestaandeennieuweexternepartijen.Eenbetrouwbareorganisatie,alswerkgeverenpartner.
18 19
veiligheidsproblemen.Datdoenzij viaeeneigenjaarverslagofdelokalepolitiegegevens maken deel uit van hetjaarverslagdatdegemeenteofdeveiligheidsregiopubliceert.
Bestuursgegevens
De politie bestaat uit tien regionaal georganiseerde eenheden, deLandelijkeEenheidenhetPolitiedienstencentrum.Hetgeheelstaatonderleidingvandekorpsleiding.De hoofdstructuur van de politie kent drie,nauwsamenwerkendeniveaus:nationaal,regionaalenlokaal.Dekorpsleiding functioneert op nationaal
niveau.OpoperationeelgebiedgeldtdateveneensvoordeLandelijkeEenheid, die onder meer eenheidsoverschrijdendeenspecialistischepolitietaken verricht, en voor hetPolitiedienstencentrumwaarin allebedrijfsvoeringsonderdelenzijngebundeld.Detienandereeenhedenopererenopregionaalniveau.Binnendezeeenhedenzijnoplokaalniveaudistricten actief, die bestaan uit basisteams, districts recherches en eenflexteam.
De korpsleiding bestaat op het moment vanhetverschijnenvandezejaarverantwoordinguitkorpschefErikAkerboom,plaatsvervangend korpschef Henk van
Regionaal niveau
Landelijk niveau
Nationaal niveau
Lokaal niveau
Stafkorpsleiding
district
basisteam
Essen, de leden van de korpsleiding LiesbethHuyzer,LeonardKoken ChiefInformationOfficer(CIO) DickHeerschop.
Wisseling korpsleiding 2016Het korps nam in 2016 afscheid van Gerard Bouman, die per 1 februari zijnfunctiealskorpschefneerlegde.ErikAkerboomvolgdehemper 1maart2016op.JanninevandenBerg stapte op 1 april 2016 vanuit de korpsleiding over naar de functie van politiechefvandeLandelijkeEenheid.Op16juni2016tradLeonardKokaanalslidkorpsleiding.RuudBikisper 1 november 2016 teruggetreden als plaatsvervangendkorpschef.
LandelijkeEenheid
Korpsleiding
Politiediensten- centrum
regionaleeenheid
€402.081.000,isin2016vancriminelenafgepakt.Hetsoortinbeslag genomen goederen loopt sterkuiteen.Vandureauto’s,boten en motoren tot horloges, zonnebankenenwerkplaatsapparatuur.Collega’sbijdebeslaghuizen van de politie nemendezegoederenin.Hetin2016 bereikte resultaat vloeide voortuitdegezamenlijkeinspanningenvandeKoninklijkeMarechaussee,debijzondereopsporingsdiensten, het OpenbaarMinisterieendepolitie.
24 25
In 2014 spraken de tien regioburgemeesters, de voorzitter van het College vanprocureursgeneraalendeministervanVeiligheidenJustitielandelijkebeleidsdoelstellingenafindeVeiligheidsagenda20152018.Depolitieadviseerdehieroverendeministersteldedeagendavast.Dithoofdstukgaatinopdedoelstellingenenresultatenin2016.
Doelstellingen Veiligheidsagenda
De Veiligheidsagenda dient de samenwerkingbijdeaanpakvancriminaliteitenonveiligheidverderteontwikkelen.De afspraken in de Veiligheidsagenda ondersteunen dit streven en richten zich op de aanpak van maatschappelijkeveiligheidsproblemen,dielandelijkofeenheidsoverschrijdendspelenofwaarvoorlandelijkeafstemmingnodigis.Bijvoorbeeldomdatzespeciale innovatieve/technische middelen of specifiekekennisvereisendieoplokaalniveauontbreken.
Cijfers Veiligheidsagenda De tabel op pagina 24 geeft de geregistreerdemisdaadweer.De impact van een eventuele daling van de aangifte op de resultaten is niet bekend.Opdehandhavingsactieswaarde politie in afstemming met het lokale gezagaanbijdraagt,isersprakevaneenversterkteregiedoorhetlokalegezag.De Regionale Informatie en Expertisecentra(RIEC’s)zijndedrijvendekracht.DeresultatenstaaninhunjaarverslagenenwordenvoorhethelelandgebundeldinhetjaarverslagvanhetLandelijkInformatieenExpertisecentrum.
Ondermijning
Ondermijningbetekenthetverzwakkenofmisbruikenvanonzemaatschappelijkestructuur,watleidttotaantastingvande
De Veiligheidsagenda 2015-2018
maatschappelijkefundamentenen/ofde legitimiteit van het stelsel dat de samenlevingbeschermt.Ondermijningbetreft behalve een criminaliteitsprobleemookeensociaalprobleem.Daaromvergtondermijningeen integrale aanpak met een mix van repressieve en preventieve maatregelen.Dezezijngerichtophetwegnemenvan de sociale voedingsbodem, het aanpakken van gelegenheidsstructuren en het‘wapenen’vankwetsbaresectorenenbranches.Deintegraleaanpakvergteen lange adem en vereist betrokkenheid vandehelepolitieorganisatie–vanwijkagenttotpolitiechefsenkorpsleiding.
Doelstellingen en inzet 2016De eerste doelstelling betrof het verhogen van de aanpak van criminele samenwerkingsverbanden(CSV’s).
Voorwaardevooreeneffectieveaanpakvanondermijningissamenwerking.Structurelesamenwerkingmetvastepartners – eventueel binnen RIEC’s – zoals gemeenten, Belastingdienst en OM.Afhankelijkvanhetprobleemisdaarnaastsamenwerkingnoodzakelijkmet gelegenheidspartners zoals verenigingenvannotarissenenmakelaars.Dezesamenwerkingisessentieel.Datmaakt het stimuleren en verbeteren van dezesamenwerkingtoteendoelopzich.
Tot slot stond 2016 ook in het teken van het vergroten van de politiekennis over ondermijningindeeenheden,metnameopteamendistrictsniveau.
Realisatie 2016De politie behaalde de doelstelling om 950CSV’saantepakken.In2016isstrafrechtelijkonderzoekverrichtnaar1369CSV’s.Inhetnajaarvan2016gingennieuweonderzoekennaarideologischemisdaad(bijvoorbeeldjihadisme)enophetgebiedvanmilieuvanstart.Beeldbepalendezaken,diein2016 hebben geleid tot aanhoudingen enveroordelingen,waren26Koper(voorbereidingvanliquidaties)enOperatie Trefpunt (gericht op meerdere producenten van en handelaren in grote hoeveelhedenverdovendemiddelen).
In elke eenheid staat de integrale aanpakvanondermijningopdekaart.Hetonderwerpendedaarvoorvereistewerkwijzevragenommaatwerk.ZozettedepolitieinZuidNederlandvooral in op hennep, synthetische drugs enoutlawmotorcyclegangs(OMG’s),terwijlbinnendeEenheidAmsterdamexcessiefgeweldcentraalstond.DeEenheidNoordHollandrichttezichsamen met partners onder de onderzoeksnaam Fabricius op de integrale aanpakvanhetIJmuidensehavengebied.DeEenheidRotterdamsteldeeenStafGrootschaligenBijzonderOptreden(SGBO)inomdeondermijningindewijkenvanRotterdamZuidintegraaltebestrijden.DeEenheidNoordNederlandboekteaansprekendesuccessendoorsamentewerkenmet de Kansspelautoriteit en een hypotheekverstrekker.Informatiedelenmetbenadeeldepartijenversterktdeintegralesamenwerkingaanzienlijkenverbetertderesultaten.
Ondanks de steeds intensievere aanpak slaagde de overheid er nog niet in om hetgewensteduurzamemaatschappelijkeeffecttebereiken.Signalenvanuithet gezag en de samenleving geven ditaan.Uitsluitendeenhandhavingsaanpakisnietvoldoende.
Beleidsafspraken Resultaat Norm Resultaat Norm 2015 2016 2016* 2017
Ondermijning
AantalaangepakteCSV’s 1.188 950 1.369 950
Cybercriminaliteit
Aantalcomplexeopsporingsonderzoeken 21 30 34 40
AantalOMverdachtenregulier(OM) 124 190 171 230
AantalOMverdachtenregulier(politie) 172 190 177 230
Horizontale fraude AantalOMverdachtenhorizontalefraude 2.077 1.600 2.780 1.900
Afpakken
Incasso(x€1.000) 143.576 100.560 402.081 110.560
Waardebeslag(x€1.000) 407.464 270.000 344.345 270.000
Kinderpornografie
Proactief(lopend/afgerond) 25 20 20 25
Regulier(afgerond) 364 230 335 235
Eenvoudig/alternatief(afgerond) 453 370 521 390
Totaalaantalinterventies 842 620 876 650
High impact crime
Aantalwoninginbraken 64.560 80.765 55.470 76.357
Aantalvoltooidewoninginbraken 44.436 56.542 38.212 52.895
Ophelderingspercentage 9,4 10,3 9,7 10,8
Aantalovervallen 1.239 1.596 1.133 1.563
Ophelderingspercentage 49,6 49,2 55,9 49,9
Aantalstraatroven 4.731 6.534 4.165 6.204
Ophelderingspercentage 28,5 29,2 28,9 29,9
* Donkerblauw: doelstelling is behaald, lichtblauw: doelstelling is niet behaald.
Ondermijning Norm Gerealiseerd 2016 2016
AantalaangepakteCSV’s 950 1.369
26 27
Cybercriminaliteit en digitaal opsporen Cybercriminaliteit heeft informatie en communicatietechnologie (ICT) als middeléndoelwit.Digitaalopsporenspeelteenbelangrijkerolbijdebestrijdingvancybercriminaliteit,maarookbijcriminaliteitsvormenmeteendigitalecomponent.
High tech crime Het Team High Tech Crime (THTC) vandeDienstLandelijkeRecherche(LandelijkeEenheid)bestrijdtdemeestondermijnende,nieuweencomplexevormenvancybercriminaliteit.In 2016 rondde het THTC 21 opsporingsonderzoekenaf.Daarmeeisdedoelstellingvantwintighightechcrimezakenbehaald.Debestrijdingvanmalwareencybercriminele dienstverleners kreeg net als in2015prioriteit.Malwarebetreftschadelijkesoftwarediewordtgebruiktvoor uiteenlopende vormen van cybercriminaliteit,waarondergijzelingvancomputerbestanden(ransomware).In 2016 besteedde de politie aandacht aandemogelijkhedenomcybercriminaliteit te onderbreken, omdat dit vaak effectieverisdanspecifiekedaderstezoekenviaopsporing.HetTHTCstreeftnaomtijdensdeonderzoekenmeerslachtoffers te informeren, schade beperkende maatregelen te treffen en crimineleprocessentedwarsbomen. BijdezealternatieveaanpakzijnookdeTechnischeUniversiteitDelftendeVrijeUniversiteitAmsterdamaangesloten.Een goed voorbeeld van deze THTC ambitieiswww.nomoreransom.org.DepolitieontwikkeldedezewebsitesamenmetIntelSecurityenKasperskyLabs.Dewebsitehelptslachtoffersvanvastgesteldemalwareombesmette
Cybercriminaliteit Norm Gerealiseerd 2016 2016
Aantalcomplexeopsporingsonderzoekentotaal 30 34
AantalcomplexeopsporingsonderzoekenTHTC 20 21
Aantalcomplexeopsporingsonderzoekeneenheden 10 13
AantalOMverdachtenregulier(OM) 190 171
AantalOMverdachtenregulier(politie) 190 177
bestandenweerbeschikbaartekrijgenen verschaft informatie over het voorkomenvanbesmettingen.
In2016jaarisNederlandSchoonvoortgezet.InditprojectwerkenhetOM,deTechnischeUniversiteitDelft,deAutoriteitConsumentenMarkt, de hosting branche en het Meldpunt Kinderpornografiesamen.EerstiszichtverworvenopdetoptienvanNederlandse hostingproviders die verdenkingen oproepen, de zogenaamde ‘bad hosters’.In2016zettedepolitieinophet stimuleren van het zelfreinigende vermogenbinnendebranche.HetTHTCblijfteenpartnerinditpubliekprivatesamenwerkingstrajectenverlegtdaarbijdefocusnaarinterventiestegende‘badhosters’.
De politie startte in 2016 een omvangrijkonderzoeknaareenNederlandsbedrijfdatopgroteschaalcrimineleactiviteiten faciliteert door speciaal
geprepareerdetelefoonsteleveren. Hetbedrijfbleekdegrootsteaanbiedervandergelijke‘crimineleafscherming’,metruimvijftigduizendklantenoverdehelewereld.Naeenintensiefwitwasonderzoek door het THTC – in combinatie met een aantal hieraan gerelateerde liquidatieenondermijningsonderzoeken–kondepolitieinNederland enCanadasuccesvolinterveniëren.
Een ander onderzoek verrichtte de politiemethetNationaalCyberSecurityCentrum.DitleiddetotzichtopAnglerExploitKit,eenuitermateomvangrijke,malwareverspreidendeinfrastructuur,enopdeprofessionelewijzewaaropdergelijke‘fabrieken’hunmalwareverspreiden.Dooreenreeksaanhoudingen in Rusland is deze infrastructuur ontmanteldennietmeeroperationeel.
Waar opportuun richt het Team High TechCrimezich,indienmogelijksamenmetdekorpseenheden,ookopjeugdigeovertreders.ZoverwierfhetTHTCopbasis van internationale informatie zicht op gebruikers van zogenaamde ‘booter services’.Daarmeevoeren(veelaljongere)verdachtenDDoSaanvallenuit.Indecemberiseendeelvandezejongerengeïdentificeerd,watresulteerdeinhuisbezoekdoordepolitie.
Naastdegrotehightechcrime onder zoeken rondde het THTC ook rechtshulpverzoekenaf.Hiermee leverdehetteambelangrijkebijdragenaan verschillende onderzoeken in het buitenland.
Cybercriminaliteitsonderzoeken in overige eenheden In 2016 zette de politie verdere stappen om de aanpak van high tech crime door deLandelijkeEenheidteverruimennaarbestrijdingvancybercriminaliteitdooralleeenheden.Hierdoorontstaateendekkend systeem in de aanpak van alle cybercriminaliteitsvormen (high tech crime, reguliere en veelvoorkomende cybercriminaliteit).Eind2016beschiktehet korps – naast het Team High Tech Crime – al over drie cyberteams in regionaleeenheden.Andereeenhedenstelden een plan op voor een cyberteam of gaanhiermeein2017aandeslag.Omdeweerbaarheidvandesamenlevingte
verhogen, richten de cyberteams zich niet alleen op opsporing, maar ook op preventie, verstoren, signaleren en adviseren.Decyberteamsdragen kennisoveraanderestvanhuneenheid.Ondanks de verdere uitbreiding van de aanpak naar de regionale eenheden is de doelstelling nog niet volledig gehaald.Deregionaleeenhedenvoerden in totaal 171 reguliere en dertien complexe cybercriminaliteitsonderzoekenuit.Intotaalbehaaldehetkorps de doelstelling van dertig complexeonderzoeken.Hetaantalreguliereonderzoekenblijftwelachter:denormhiervoorbedroeg190.Ditkomtdeelsdoordeextraaandachtentijdvoor complexe onder zoeken en deels door het onvoldoende prioriteren en vrijmakenvancapaciteitvoorreguliereonderzoeken.
Electronic Crimes Taskforce In de Electronic Crimes Taskforce (ECTF)werkenmedewerkersvandepolitie, het OM en de grote banken dagelijkssamen.Ditresulteertineenbeteregemeenschappelijkeinformatiepositieenefficiëntereprojectvoorbereiding.Daarnaastzorgtditverbondvooreffectieve interventies op het gebied vanfinanciëlemalware,phishingenfrauduleuzetransacties.In2016coördineerdedeECTFeeninternationale money muleactie, uitgevoerd door EuropolenEurojust.Eengrootaantal
Europese landen en de Verenigde Statennamenhieraandeel.Tijdensdeactieweekzijn350onderzoekengeopend en 178 arrestaties verricht, waarbij95procentvandetransactiesgerelateerdbleekaancybercriminaliteit.
Digitaal opsporen De politie nam in 2016 verdere maatregelen op organisatorisch, personeel en technisch vlak om de digitale opsporing in alle eenheden uit te breiden.Digitaalspecialistenzijnbelangrijkvoordeopsporingvancybercriminaliteit, maar ook op andere criminaliteitsgebieden.Elkeregionaleeenheid beschikt over een Team Digitale Opsporing, dat ondersteunt bijhetstijgendeaantalonderzoekenmetdigitalecomponenten.In2016besteedde het korps extra aandacht aan het realiseren van technische ondersteuningvoordezeteams.Daarnaast is het kennisniveau van politiemedewerkersverhoogddooronder meer trainingen en thema en netwerkdagen,zoalseentweedaagscongresvoordigitaalexperts.
In 2016 zette de politie verdere stap-pen in de aanpak van cybercriminaliteit
28 29
Horizontale fraude
Cybercriminaliteit vermengt zich steeds meermethorizontalefraude.Datisfraude gericht tegen burgers en bedrijven,zoalsfaillissementsfraude,fraude met betaalmiddelen en onlinehandelsfraude.Depolitie,het MinisterievanV&JenhetOMinvesterenin de aanpak hiervan, die bestaat uit:•hetvergrotenvandebewustwordingenweerbaarheidvan(potentiële)slachtoffers;• het versterken van de fraudepreventie doorhetopwerpenvanbarrières;•eengerichteinzetvanhetstrafrecht.
Meerbewustwordingenweerbaarheidbij(potentiële)slachtoffersmaakthenmindersnelslachtoffervanfraude.Diverse publieke en private organisaties verstrekken informatie aan (potentiële)fraudeslachtoffers.HetLandelijkMeldpuntInternetoplichting(LMIO)vandepolitieplaatstondermeertipsopwww.politie.nl.Hetbetrefteensamenwerkingsverbandvanpolitie,OMenonlinehandelsplaatsen.Opbasis van een convenant tussen het LMIOenvijfbankenverstrekthetLMIO
rekeningnummers aan de banken, waartegenvijfofmeeraangiftesvanvermeendefraudezijningediend.Opbasis van die informatie konden de banken,binnendegeldendejuridischekaders,passendemaatregelentreffen.
Voor het versterken van fraudepreventie investeert het korps in publiekprivate samenwerking(PPS).Depolitieneemtdeelaandiversenetwerken,bijvoorbeeldhetNationaalPlatformCriminaliteitsbeheersing,waarinoverheidenbedrijfslevenparticiperen.Onderdeelvan deze benadering vormen de gesprekkenmetspecifiekestakeholders, die fraudeurs (kunnen) faciliteren –vooralbinnendefinanciële,ICTentelecominfrastructuur.DezegesprekkenzijndekernvandePPSaanpakenkrijgenmetnieuwefraudevormenooksteedsweernieuweinhoud.Zeleidener in een aantal gevallen toe dat private partners een (groter) aandeel nemen in fraudepreventie.GoedevoorbeeldendaarvanzijndeverzekeringsbrancheendekrachtenbundelingvanhetLMIO,debanken en onlinehandelsplaatsen op het gebied van aan en verkoopfraude viainternet.
Alszichdesondanksfraudevoordoet,valtdezetebestrijdendoorgerichteinzet van (een combinatie van) het straf, civiel of (in bepaalde gevallen) bestuursrecht.DepolitieenhetOMmaakten voor de periode 20152018 afspraken met de regionale eenheden overdeaanleveringvanzaken.In2016diende de politie zaken aan te leveren dieleidentotdeinschrijvingbijhet OM van 1600 verdachten met de classificatiehorizontalefraude.Metdeinschrijvingvan2780verdachtendoorde eenheden behaalde de politie deze doelstelling.DaarnaastleverdedeLandelijkeEenheid14verdachtenaan.
Afpakken
Financieelvoordeeliseenbelangrijkedrijfveervoorhetplegenvandelicten.Hetverwervenvancrimineelvermogenis in veel gevallen zichtbaar in de maatschappijendaarmeeeendoorninhetoogbijburgersdiezichwelaanderegelshouden.Hetafpakkenvancrimineel vermogen is om deze reden een van de speerpunten voor het OM en depolitie.Afpakkenbeperktzichniettotdestrafrechtelijkeaanpakenevenminuitsluitendtotfinancieeleconomischedelicten.Overalwaarregelovertreding en illegaal of onrechtmatig voordeel aan de orde komen, kan afpakken deel uitmaken van de interventies.Daariseenbreedstrafrechtelijk,fiscaalenbestuurlijkinstrumentariumvoorbeschikbaar.Ookgemeentenkunnenbijdragenaanhetafpakken,bijvoorbeelddoorbijstandsfraude tegen te gaan en via vergunningverlening.Depolitiedraagtbijaanhetinperken van crimineel vermogen door waardebeslagteleggenopgeldenbezittingenvancriminelen.
Met het OM en de gezamenlijke opsporingsdiensten is afgesproken om in 2016 een incasso resultaat te behalenvan€101miljoen.Meteen
Horizontale fraude Norm Gerealiseerd 2016 2016
AantalOMverdachten 1.600 2.780
incassoresultaatvan€402miljoenisdezedoelstellingbehaald.Daarnaastisafgesprokendatbeslagwordtgelegdmeteenwaardevan€270miljoen.Ditstrevenismet€344miljoenbehaald.Deresultatenkwamentotstanddankzijdegezamenlijkeinspanningenvan deKoninklijkeMarechaussee,debijzondereopsporingsdiensten,het OMendepolitie.
Netalsin2015brachtdepolitiehetafpakken extra onder de aandacht van de basisteams en de diverse opsporingsonderdelen.Erisgeïnvesteerdinsamenwerkingmetpartners,ondermeerviadeRIEC’s.Ditcreëertsamenhang in de inzet van de instrumentenwaarmeedepartnerscriminelenaankunnenpakken.Tot de partners behoren de gemeenten, de provincies, het OM, de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst en deBelastingdienst.
Naastdeverdereontwikkelingvandeeerdergenoemde activiteiten sloeg de politiemeerderenieuwewegeninomhetafpakkenteversterken.Voorondersteuning van de operatie in het werkveldisbijvoorbeeldmetdePolitieacademieeentrainingstrajectopmaatontwikkeld.Ophetonderwerpafpakken begeleiden een vakdocent, leerprocesbegeleider en veranderkundigesamendemedewerkersbinneneenspecifiekteamindeeigenwerk
Afpakken (x€1.000) Norm Gerealiseerd 2016 2016
Incassostrafrechtelijkafpakken €100.560 €402.081
Waardebeslagstrafrechtelijkafpakken €270.000 €344.345
omgeving.Behalvekennisenvaardighedendragenzijookhoudingsengedragsaspectenover.In2016isvooralgeïnvesteerd in de voorbereiding van dittrainingstraject.Ookwerktedepolitiemetdiversestakeholders voorstellen uit om het registratieproces rondom inbeslag name gebruiksvriendelijkertemaken.Hetgingdaarbijomderegistratievanvermogensbestanddelen en het terugvindenvandezeregistraties.Daarnaast heeft de politie de doelstelling de afpakkans te verhogen door ontnemingsmaatregelen te registreren inhetsysteemAutomaticNumberPlateRecognition(ANPR).Hierisin2016eenstartmeegemaakt.
Zeden, kinder-pornografie en kindersekstoerisme
Kinderenhebbenwaarookterwereldrechtopeenveiligleven.AandatstrevenwerkendeelfTeamsBestrijdingKinderpornografieenKindersekstoerismeenhetLandelijkProgrammaZeden,KinderpornografieenKindersekstoerismeactiefmee.Politieen OM partici peren in het ExpertisecentrumKinderpornografieen Kindersekstoerisme, dat ondersteunt en adviseert op operationeel en beleidsmatigniveau.
Kinderpornografie/kindersekstoerisme Norm Gerealiseerd 2016 2016
Proactief 20 20
Regulier 230 335
Overig(eenvoudigeonderzoekenenalternatieveinterventies) 370 521
Totaal aantal interventies 620 876
Doelstellingen 2016Dedoelstellingwasomin2016 620interventiesteplegen.Dezedoelstelling is met 876 interventies behaald(zietabelhieronder).Deonderzoekennaarkinderpornografieenkindersekstoerismewordenopdriemanieren gecategoriseerd:• proactieve onderzoeken: deze komen door eigen onderzoek van de politie in beeld.• regulier: onderzoeken die starten naar aanleiding van binnengekomen informatiewaarinaleenindicatievooreendaderaanwezigisendieleidentoteenvolledigopsporingsonderzoek.• overig: eenvoudige onderzoeken met een korte duur en/of alternatieve interventies.
Netalsvoorgaandejarenlagdefocusbinnendeaanpakvankinderpornografieen kindersekstoerisme op het versterkenvandepositievanhetslachtoffer.De in 2016 ingevoerde Politieinstructie Zeden/Kinderpornografie/Kindersekstoerismemaaktbeteresturingmogelijkopdekwaliteitvanonderzoekenendeprofessionelebejegeningvanzoweldadersalsslachtoffers.Daarnaastisin2016 veel aandacht besteed aan alternatieve interventies, zoals gesprekken met ouders van slachtoffers en minderjarigeverdachten.Situatiesvragensteedsvakerommaatwerk;deinzetvaneenstrafrechtelijktrajectisnietaltijdhetjuistemiddel.
30 31
KinderpornografieIntweejaarverviervoudigdehetaantalmeldingenvankinderpornografie:van2902in2014naar12.327eind2016.Naarverwachtinghoudtdezestijgingdekomendejarenaan.DemeldingenkomenvooralvanAmerikaansebedrijven.Nederlandersgebruiken hun servers voor het uploaden en verspreidenvankinderpornografie.DeAmerikaansewetverplichtbedrijvenom verdacht beeldmateriaal te melden bijhetNationalCenterforMissing andExploitedChildren.OmdetoestroomvanmeldingennaarNederlandbeheersbaartehouden,zijnerbetereafsprakengemaakt,waardoordeNederlandsepolitiehaarintakeprocesefficiënterkoninrichten.
Onderzoek van internetdata is noodzakelijkvoordeopsporingvankinderpornografie.Detechnologischeontwikkelingenophetgebiedvanmobielenetwerkenenapparatuuren de sterk toegenomen hoeveelheden datadiewordenverstuurd,makenhetechtersteedsmoeilijkeromkinderpornografieteachterhalen.Depolitiepasthieropdoorlopendhaarwerkwijzen,opleidingenenondersteunende (ICT)middelenaan.Verdachten begeven zich veelal op het TORnetwerkofgebruikendecloudalsopslagplaats voor strafbaar beeldmateriaal.Depraktijkmaaktduidelijkdatdepolitie vaart moet maken met innovatie: hoe verder versleuteld en dieper verstopt op internet, hoe heftiger het misbruik.Hetbelangvaninnovatievoorde politie en partners geldt niet alleen ophetgebiedvankinderpornografie,maar ook voor andere aan het internet gerelateerdezedendelicten,waaronderseksueel kindermisbruik in het buitenland,groomingensexting.
KindersekstoerismeInternationalesamenwerkingheeftgeleid tot verschillende opsporingsonderzoekennaarNederlandse
verdachteninhetbuitenland,waarbijslachtofferszijngeïdentificeerd.De indeFilippijnengestationeerde liaisonofficer(FILO)coördineerde dezesamenwerking.NaastdeFILOstationeerde de politie voor de periode vantweejaareentweedeliaison officerinBangkok.ZijhebbenAziëalswerkgebied.
Op het gebied van kindersekstoerisme zijnin2016dertienonderzoekenafgerond.In2015kreegelkepolitieeenheideen of meerdere contactpersonen Kindersekstoerisme.Sinds2016houdenzijzichonderanderebezig met356subjectendiealsmogelijkeverdachten van kindersekstoerisme zijnaangemerkt.
LivestreamenDe politie focust onder meer op het bestrijdenvanhetlivestreamenvanseksueelkindermisbruik.Ditfenomeenkenmerkt zich door misbruik van chats, (opgenomen)livebeeldenenfinanciëletransacties.Depolitiedeedin2016 drieonderzoeken.HierbijzijnvierNederlandsepersonenenvijfFilippijnenaangehouden en negen slacht offers geïdentificeerd.
Internationale samenwerkingGoedeinternationalesamenwerkingvormt de sleutel tot het opsporen en aanhouden van verdachten van kinderpornografieenkindersekstoerisme,maarooktothetidentificerenenreddenvanslachtoffers.Dezesamenwerkinggeefttevenseenduidelijksignaalafrichtingdadersdiezichnogmetkinderpornografieen/ofkinder sekstoerisme bezighouden en zichveiligwanenophetinternetofinhetbuitenland.In2016organiseerdedepolitie samen met het Ministerie van V&JeenconferentieinThailandoverhetthemakindersekstoerisme.HetbetrofeenbijeenkomstvanEuropeseliaisonofficersenanderepolitiemensendiewerkeninAzië.Daarnaastzijn
tweethematischebijeenkomstengeorganiseerdvoorAziatischambassadepersoneeldatinNederlandisgestationeerd.Dezethemabijeenkomsten richtten zich op het delen van kennis en best practices, alsmede het verstevigenvanhetnetwerk.Samenmet de strategische partnerlanden VerenigdeStaten,VerenigdKoninkrijkenAustraliëstakNederlandveelenergieinderegioZuidoostAziëomtezorgen voor opsporing en berechting vanAmerikaanse,Britse,Australischeenlokaledaders.Daarnaastwordtsamenwerkingmetnietgouvernementele organisaties (NGO’s)inbestemmingslandensteedsbelangrijkervoordebestrijdingvankinderpornografieenkindersekstoerisme.DeNGO’swerkenvaakmet delokalebevolking,watregelmatiginformatieoplevertover(potentiële)kindermisbruikers.
Virtual Global TaskforceDeNederlandsepolitieneemtdeelaandeVirtualGlobalTaskforce(VGT).Hierinwerkenopsporingsinstanties,organisatiesenbedrijvenuitdehelewereldsamenaanhetvoorkinderenveiligmakenvanhetinternet.InVGTverbandverleendenNederlandsepolitiemensen in 2016 ondersteuning aanAziatischelandenbijtactischeendigitaleonderzoeken.Vanuit de VGT startte in 2016 eveneens OperatieGlobe.OokNederlandnamdeel aan dit onderzoek, dat tot dusver leiddetotidentificatieenreddingvanmeer dan veertig slachtoffers in verschillendelanden.Daarnaastzijncircatwintigarrestatiesverricht.
High impact crime
Woninginbraken, overvallen en straatroven(highimpactcrimes)zijndelictendie ernstige inbreuk maken op de persoonlijkeintegriteitvanslachtoffersenkunnenleidentotmaatschappelijkeonrust.Zebrengengrotemateriëleenimmateriëleschadetoe.Deaanpakvandezemisdrijvenisdaaromeenvandeprioriteiten in de Veiligheidsagenda 20152018.
Onder regie van het lokale bestuur daaldein2016hetaantalwoninginbraken,overvallenenstraatroven.
De brede en probleemgerichte aanpak van high impact crimes (HIC) betekent tevensdateenlandelijkpaletaanmaatregelen uit de Veiligheidsagenda delokaleinspanningenondersteunt. In deze context nam het belang van publiekprivatesamenwerkingenburgerparticipatietoe.Deresultatenkondenalleenwordenbereikt door de inspanningen die op lokaalenlandelijkniveauzijngeleverdom het aantal high impact crimes verderterugtedringen.Zohebbendebasisteamszichmetlokale partners zoals gemeenten, bedrijvenenburgersspecifiekgerichtophetverderterugdringenvanwoninginbraken.Ditgebeurdeondermeerdoor de komst van digitale buurtpreventiegroepenzoalsWhatsAppgroepen.Indepraktijkblijktdathetactiefbetrekkenvanbewonersbijinbraakpreventie zorgt voor een sterke dalingvanhetaantalwoninginbraken.
Ondanks deze verbeteringen is het ophelderingspercentagevoorwoninginbraken en straatroven niet verhoogd (zietabelhighimpactcrime).
Woninginbraken De politie startte in 2016 met de invoering van de MEOSaangifteapp voorwoninginbraken.(Zieookhoofd
stuk3MEOS).Hetdoelvandeappishetadministratievewerkvoorcollega’smakkelijkerensnellertemakenendedienstverlening aan de burgers te verbeteren.Viadeappkunnenagententer plaatse een aangifte opnemen, die directwordtdoorgestuurdnaardebackoffice.Verderisingezetopdoorrechercherenbijwoninginbraken,informatiegestuurde surveillance en het uitvoeren van de persoonsgerichte aanpak.Verschillendelandelijkemaatregelen,zoalsdelandelijkepreventiecampagne Maak het ze niet te makkelijkvanhetMinisterievanV&J,ondersteundendelokaleinspanningen.TijdenshetjaarlijkseDonkereDagenOffensief – tussen september en april – is daarnaast onder regie van het gezag en met lokale partners extra geïnvesteerdindeaanpakvanwoninginbraken.Dit gebeurde door vaker te surveilleren in bepaalde buurten en preventieve actiestehouden.Samenwerkendeeenheden verrichtten diverse strafrechtelijkeonderzoekenopeenheidsoverstijgendedadergroepen.Ditleiddein een aantal gevallen tot gevangenisstraffenvanvijfjaar.
OvervallenDe inzet op het thema overvallen is in 2016gecontinueerd.Onderregievanhetbevoegdgezagzijneenheidsgrens
overstijgendedadergroepeneffectiefaangepakt.Delandelijkecoördinatieverschafte inzicht in rondtrekkende dadergroepen, die op nationale en internationale schaal plofkraken pleegden.Degoedesamenwerkingtussenpolitie, OM en banken leidde niet alleen totaanhoudingvandadergroepen.Debanken gingen meer investeren in verbeteringvanpreventievemaatregelen.InsamenwerkingmethetCentrumvoorCriminaliteits preventie en Veiligheid (CCV),branchesenwinkelbedrijvenondernam de politie verschillende preventieveacties.Verderwerktezijmeeaancampagnesenaanhetlandelijkecongres Overvallen in Nederland.Deze extra inspanningen leverden rendement op: 2016 liet een hoog ophelderingspercentagezien.Depolitiekonveelplegersineenvroegtijdigstadiumidentificerenenaanhouden,zodathetaantalovervallenlandelijkverderdaalde.Vanwegedepositieveresultaten met deze publiekprivate werkwijzewordtdeLandelijkeTaskforceOvervallenverlengdtotenmet2018.Daarnaastwaservanuitdebasispolitiezorg aandacht voor hotspots en zowelpotentiëlealseerdergestrafteovervallers.Woningovervallenblijveneenaandachtspunt.Dezemaken 35procentuitvanhetaantalovervallen.
High impact crime Norm Gerealiseerd 2016 2016
Aantalwoninginbraken 80.765 55.470
Aantalvoltooidewoninginbraken 56.542 38.212
Ophelderingspercentage 10,3% 9,7%
Aantalovervallen 1.596 1.133
Ophelderingspercentage 49,2% 55,9%
Aantalstraatroven 6.534 4.165
Ophelderingspercentage 29,2% 28,9%
32 33
StraatrovenDe dalende trend in het aantal straatrovenzettein2016door.Deeenhedennameneenaantalspecifiekepreventieve maatregelen om de diefstal van smartphones, tablets en laptops tegen tegaan.Zoisernadrukkelijkergeïnvesteerd in onderzoek naar verbanden tussen straatroven en bracht het Ministerie vanV&JdecampagneBoefproof breed onderdeaandacht.
Mobiel banditismeDe acties tegen (inter)nationaal rondtrekkende,criminelegroepenzijnin2016geïntensiveerd.ZovoerdedeLandelijkeEenheidmetverschillendeinternationale partners enkele grote opsporingsactiesuit.Daarnaastwerktehet korps aan een gefaseerde invoering vanhetproefprojectZSM Mobiel Banditisme, dat moet leiden tot het beter en sneller herkennen van mobiele dadergroepen, het vergaren van meer kennis over het fenomeen en effectievereafhandeling.Ininternationaalverband nam de politie deel aan Organized Property CrimevanEuropol.Dit programma richt zich op het opbouwenvaninzichtinmobieledadergroepen, het verzamelen van opsporingsinformatie en het uitvoeren vanactiesmetdeanderelidstaten.
HelingIn2016zijndenodigestappengezetom de aanpak van heling te inten siveren.HetDigitaalOpkopersregister(DOR)bleekvangrotewaardevoordeaanpakvanHICplegers.OmdathetDOR gekoppeld is aan de Stop Helingdatabase met aangiftes van gestolen goederen, ontvangt de politie direct een meldingwanneereengestolengoedwordtaangebodenbijeenopkoper dieaangeslotenisophetDOR.De StopHelingdatabasewordtdagelijksgeactualiseerd,watdeverkoopvangestolengoederenbemoeilijkt.In2016warener285gemeentenaangeslotenophetDORen3772opkopers.Bijhet
DORzijnmeerderepartijenbetrokken,waarondergemeenten,hetMinisterievanV&J,depolitie,hetOM,bedrijven,verzekeraars, (branche)organisaties zoalsNCW/MKBNederlandenhetCCV.DelandelijkeStopHelingcampagneisin2016herhaald.DezecampagnespitstezichenerzijdstoeophetviaStopHelingcheckenvanserienummersbijdeaanschafvantweedehandsgoederenenanderzijdsophetregistrerenvanwaardevolleeigendommen.
Persoonsgerichte aanpakOm crimineel en overlast gevend gedragtelatenstoppen,ontwikkeldenoverheidsinstanties en hulpverleningspartners de persoonsgerichte aanpak (PGA).Hierbijwordtperpersoonofpergroepbekekenwelkebenaderinghetbesteresultaatoplevert.MethetinterneprojectPGAgeeftdepolitieinvulling aan haar deel van de integrale, persoonsgerichteaanpak.
DePGAmethodegeldtalsde leidende methodiek (in de operatie en informatieorganisatie).Dezemethodeisonafhankelijkvandedoelgroepeninzetbaar op alle veiligheidsthema’s waareenpersoonsgerichteaanpaknuttigennoodzakelijkkanzijn.Desamenhangtussendewerkwijzenleidttot een effectievere aanpak van criminaliteitenoverlast.
HetprojectPGAbestaatuitdriefasen.Deafgelopentweejaarhieldende eenheden zich bezig met de invoering van fase 1 (signaleren en adviseren) van dePGAmethode.Fase1isper1juli2016afgerond.Meerdannegentig procent van de basisteams vulde de rolleninengebruiktedehulpmiddelen.SamenwerkingmetdeDienstRegionaleInformatieorganisatie(DRIO)ishierbijevident.Fase1valtechternietlostezien van de fases 2 (selecteren en prioriteren) en 3 (aanpak en interventies).Indemeesteeenheden lopenfase2en3danookalenworden
veelPGA’ersonderregievanhet Veiligheidshuis of in het kader van de lokalePGAingemeentenbesproken.Indepolitiesystemenzijnhulpmiddelenontwikkeldomditprocesteondersteunen.
Geweld tegen politieambtenarenAgressieengeweldtegenpolitiemensenisvolgenszoweldeministervanV&Jalsdekorpsleidingvolstrektonacceptabelenwordtnietgetolereerd.Elkincidentiseréénteveel. De politie voert daarom samen met het OM stevig beleid op het gebied van geweldtegenpolitiemensenenanderehulpverleners. In 2016 is het aantal geregistreerde incidenten ten opzicht van voorgaand jaarlichtgedaaldnaar5624.Demeestvoorkomende incidenten van agressie engeweldtegenpolitieambtenarenwarenregulierebekeuringsituaties,uitgaansgeweld,huiselijkgeweldenhetomgaanmetverwardepersonen.Voornamelijkbetrefthetbeledigen,spugen,bijten,slaan,schoppenenbedreigen. Ondanksdezedalingishetnogaltijdeenforsaantal.Daarnaastlijktereenverharding op te treden in de maatschappij.Ditfenomeenisnietalleenmet extra middelen en maatregelen aantepakken.Depolitieblijftdaarzeker op inzetten, maar ziet ook een maatschappelijkvraagstukdataandachtvraagt.Omhetaantalgeweldsincidenten verder terug te dringen, moet er niet alleen geïnvesteerd wordeninreactievemaatregelen, maar ook in het agenderen van dit onderwerpenhetaanjagenvandemaatschappelijkediscussie.
UitdeMedewerkerstevredenheidsmonitor, gehouden onder personeel van de basisteams en van de Dienst Infrastructuur(LandelijkeEenheid),blijktdateenkwartvandemedewerkerszicheenofmeerderekerenperjaar
geconfronteerd ziet met agressie en geweld.Deafhandelingvanschade tengevolgevanagressieengeweldscoordeeenkrappevoldoende.Hetkorps zette de eerste stappen om de schadeafhandeling te verbeteren door deuitvoeringtebeleggenbijhetTeamVeilig en Gezond Werken van de Dienst HRM.Naarverwachtingkrijgtdezeoverdrachtin2017zijnbeslag.
De politie trekt lering uit gevallen van agressieengewelddoorzealspraktijkvoorbeeldentehanterentijdensondermeer de Integrale Beroepsvaardigheidtraining(IBT).Dezetrainingdraagtmedebijaanhetvoorkomenvangeweldtegenpolitieambtenaren.Deondersteuning van en de nazorg aan collega’s diemetgeweldgeconfronteerdzijn,vormtvoorhetkorpseenbelangrijkaandachtspunt en geeft mede inhoud aangoedwerkgeverschap.
Professioneel optredenHet ondergaan en toepassen van geweldmaaktonlosmakelijkdeeluitvanhetoperationelepolitiewerk.Geweldtijdenshetuitvoerenvanpolitietakenheeftimpactophetwelzijnvanmedewerkers.Hetvraagtnaastpersoonlijkeaandachtennazorgtevensomeenoperationeleafwegingdieisgericht op de duurzame inzetbaarheid vanpolitiepersoneel.Deeenhedenvanhet korps gaan nog op uiteenlopende wijzeommetgeweldtijdenshetwerk.Dit vormde de aanleiding om via het programma Professioneel Optreden hier samenhang en verbetering in aan te brengen.Opgrondvanditprogrammahebben verschillende eenheden in 2016 ontwikkelingeninganggezet.
De met dit programma beoogde samenhang betreft de Stelselherziening Geweldsaanwending Politie, het actieplan Geweld tegen Politie ambtenaren, het verlenen van (na)zorg, het behandelen van klachten en het voorzien inopleidingen.Aandehandvande
gecombineerdeinvalshoekenwildepolitieenerzijdseenoperationele afwegingkunnenmakenvoorde duurzame inzet van individuele medewerkersenanderzijdsdeleercyclus van operatie naar beleidsmaatregelen versterken.
Huiselijk geweld en kinder mishandelingHet programma Huiselijk Geweld en Kindermishandeling ondersteunt en faciliteertdeeenhedenbijhetverbeterenvandeaanpak.Bijdebestrijdingvan deze fenomenen bevindt de politie zich in een transitiefase, die loopt van opsporingsgericht naar veiligheidsgerichtwerken.Goedeafstemmingensamenwerkingmetzowelstrafrecht alszorgpartnersisbelangrijkvoordeduurzameveiligheidvanslachtoffers.Omhuiselijkgeweldenkindermishandeling op een betekenisvolle manier aan te pakken, is de politie haar werkwijzeaanhetveranderenvanprimairopsporennaarhetcreërenvan(duurzame)veiligheid.
De transitie is mede gestimuleerd doorhetwerkvandeTaskforceKindermishandeling en Seksueel Misbruik.Depolitiemaaktedeeluitvandeze taskforce en ondersteunt de aanbevelingen.Voordepolitiehoudtditeen goede afhandeling van complexe kindermishandelingszaken in, naast heldereverantwoordelijkhedenen24/7bereikbaarheid.
Het korps stelde zich voor 2016 ten doel omdesamenwerkingsafsprakenmetVeilig Thuis en het OM verder gestalte te geven, met als uitgangspunt dat de politiealhaarinformatieoverhuiselijkgeweldenkindermishandelingblijftdelenmetVeiligThuis.DepolitieenVeiligThuiswerktenaandehand van concrete maatregelen aan zowelverbeteringvandeinformatieoverdrachtalskwaliteitsverhogingwatbetreftmeldingenenafhandeling.
Voor incidenten en zaken die stalking door een expartner betreffen, is een methodeontwikkeldenviaproefprojectengetest.Uitdeevaluatieblijktdatdezewerkwijzeleidttotmeerbewustzijnbinnendepolitieenzoweloverzichtalsinzichtgenereert.Voordeburgerbetekent deze aanpassing dat stalking eerderkanwordengesignaleerdenslachtoffers sneller geholpen kunnen worden.Hetbelangrijksteverbeterpuntligtindesamenwerkingmetpartners,zoals Veilig Thuis en het Veiligheidshuis.In2016iseenaangepastewerkinstructieproefsgewijsgetoetst.
MethetMobileMediaLab(MML)staatdepolitieletterlijkmiddenindesamenleving.HetkorpsgebruikthetMMLvooronderzoeken onder burgers en het testen van communicatiemiddelen zoalsdevernieuwdepolitieapp.BijdemoordzaakopeenfietsenmakerinAmsterdamisbijvoorbeeldviaditMobileMediaLabextra getuigeninformatie van wijkbewonersenpassantenverkregen.‘Informatiedieweanderswellichtniethaddengekregen”, aldus onderzoeksleiderJohanMeijwaard(nietopdefoto).Indezezaakbezochten350burgershetMML.
38 39
Depolitiestaat24uurperdagklaarvooreenveiligerNederland.Opallerleimaniereniszijbereikbaarenincontactmetburgers.Depolitiewerktineenmaatschappijdieverandert.Verbindinghebbenenhoudenmetdesamenleving enonpartijdighandelenzijnbelangrijkevoorwaardenomalspolitiegoedtefunctioneren.Daaromwerktezijin2016verderaanhetbereikenvanmeerdiversiteitbinnenhetkorpsenbleefzijonderandereinvesterenindeverankeringindewijkendooroptetredenalsgebiedsgebondenpolitie.Ookgingdepolitiedoormethetontwikkelenvanhaardienstverlening.Datvarieertvanhetverbeterenvanhetaangifteprocestotuitbreidingvandemogelijkhedenvooragentenom opstraatmobieltewerken.Eencijfermatigoverzichtillustreertdelandelijkecommunicatieinzetvandepolitie.
Diversiteit
Onderdeparapluvanhetinjanuari2016 gestarte programma De Kracht van het Verschilzijnactiviteiteninganggezeteninstrumentenontwikkelddiebijdragenaaneenbetererelatiemetverschillende groepen in de samenleving.Groependieuiteenlopenqualeeftijd,gender(identiteit),etnische,culturele en/of religieuze achtergrond, seksueleoriëntatie,opleidingsniveauensocialeklasse.
De politie zet zich in de periode 20152018 extra in om inhoud te geven aandezebeweging.Zijheeftzichzelfvier strategische doelen gesteld:• de kracht van betere verbinding met de samenleving;• de kracht van een inclusievere werkcultuur;• de kracht van diverser samengestelde teams;•dekrachtvaneenbeterwerkprocesvoordeaanpakvandiscriminatie.Daarbijzijndevolgenderesultatenbehaald.
leiden tot een hogere retentie (behoud) vanmedewerkersuitgroependie(nunog)zijnondervertegenwoordigd.Depolitiewilvanenvooriedereenzijnenblijven,ookalswerkgever.
De aandacht ging in 2016 met name uit naar de instroom van aspiranten met een dubbele culturele achtergrond1, in het licht van het afgesproken streefcijfervan25procentdiversieinstroomeind2018.Zozijndearbeidsmarktcommunicatie(wervingscampagnes)enrecruitmentactiviteiten aangescherpt, trok het korps voor alle eenheden recruiters Diversiteit aan en draaide het succesvolleproefprojectenmethetopschakeltrajectBlauw Talent.Datiseenbegeleidingstrajectvoordiverstalentdat de eerste selectiedag net niet heeft gehaald,waarnazijopnieuwdereguliere selectieprocedure kunnen doorlopen.Tenopzichtevan2013ishetpercentage instroom van aspiranten meteen(nietwesterse)migrantenachtergrondhierdoorin2016bijnaverdubbeld.In2013ginghetom
10,2%aspirantenmeteenmigrantenachtergrond(waarvan 6,4%niet westers).In2016steeg datnaar19,5%(waarvan10,6%nietwesters).
De kracht van een beter werkproces voor de aanpak van discriminatieSamen met haar ketenpartners heeft de politie de registratie, opsporing en vervolging van discriminatie verder versterkt.Voorheteerstverscheen in september 2016 een multiagencyrapport2overdiscriminatie,waarinallecijfersvandepolitie,haarpartnersendiverse nietgouvernementele organisatieszijnsamengevoegd.Hiermeegeeft dit rapport een zo compleet mogelijkbeeldhoedeomvangenaardvan gedocumenteerde discriminatie incidentenenervaringenzichontwikkelen.Hetopsporingsprocesindiscriminatiezakenwildepolitiebeterenuniformerinrichten.Ookhetverhogen van de aangiftebereidheid, de verbetering van nazorg en het optimaliserenvandesamenwerkingmetketenpartnersbijhethelpen
Politie midden in de samenleving
De kracht van betere verbinding met de samenlevingDe methodiek Bondgenoten, die ontstond in de Eenheid Midden Nederland,isverderontwikkeldenterbeschikkinggesteldaanhethelekorps.Deze door het Kennisplatform voor Integratie en Samenleving beschreven methodiek richt zich op het aangaan van duurzameenwederkerigesamenwerkingsrelaties op operationeel, tactisch enstrategischniveau.Zulkerelatieszijngewaarborgdinzoweldelijnalsdecrisisorganisatie (Staf Grootschalig en BijzonderOptreden).Zodanigdatdekrachtvandesamenlevingkanwordeningezet om escalaties te voorkomen en misdrijvensnelleroptelossen.
De kracht van een inclusievere werkcultuurAlleeenhedenendePolitieacademiebeschikkenovereenNetwerkDiversVakmanschap, bestaande uit collega’s met kennis en expertise op het gebied van verschillende culturen en leefstijlen.Zijondersteunenallecollega’sbijdeuitoefeningvanhunpolitietakenen zorgen voor verdere verspreiding van kennisenexpertise.
Depolitienamduidelijkstellingdatetnischprofilerenonacceptabelisenkwammeteenpakketaanmaatregelenomdittegentegaan.Zijbreiddedebestaande politieapp uit met een mogelijkheidomdirecteenklachtin te dienen als burgers zich onheus bejegendvoelen.Bijvoorbeeldtijdenseenproactievepolitiecontrole.Hetkorpsontwikkelteenhandelingskaderdatcollega’srichtinggeefttijdenszulkecontroles.
De kracht van diverser samengestelde teamsIn het kader van het programma De KrachtvanhetVerschilzijnverschillendeactiviteiten ontplooid om de diversiteit inhetpersoneelsbestandtevergroten.De politie ziet het als een operationele noodzaak om over diverser samengesteldeteamstebeschikken.Zijwilimmersincontactblijvenmetverschillende gemeenschappen en daardoor hetpolitiewerkverbeteren.Diverssamengestelde teams vormen een bron van creativiteit en innovatie, hebben een groter leer en aanpassings ver mogen en helpen tunnelvisie voorkomen.Zebeperkenuitsluitingen
1. Metaspirantenmeteen
dubbele culturele
achtergrondworden
medewerkersbedoelddie
door achtergrond, leef of
werkervaringaantoonbaar
kennis en expertise hebben
vanmeerdanééncultuur.
2. Ditrapportisgeschreven
doorArt.1Kenniscentrum
DiscriminatieNederlandin
opdracht van de politie en
medegefinancierddoor
het Ministerie van
BinnenlandseZaken
enKoninkrijksrelaties.
Initiële instroom executieve medewerkers met een migrantenachtergrond westers niet-westers totaal
NoordNederland 6,0% 6,7% 12,7%
OostNederland 6,0% 11,2% 17,2%
MiddenNederland 6,1% 8,8% 14,9%
NoordHolland 8,0% 9,2% 17,2%
Amsterdam 20,2% 19,4% 39,6%
DenHaag 7,2% 7,9% 15,1%
Rotterdam 7,9% 15,9% 23,8%
ZeelandWestBrabant 7,9% 9,6% 17,5%
OostBrabant 11,2% 6,9% 18,1%
Limburg 13,0% 7,6% 20,6%
LandelijkeEenheid 16,7% 16,7% 33,3%
Totaal initiële instroom migrantenachtergrond 8,9% 10,6% 19,5%
van melders en aangevers maken hiervanonderdeeluit.Ditleidttoteenverbeterde informatiepositie, die de operatio nele sturing op dit thema vereenvoudigt en betere resultaten oplevertbijdepolitie,indestrafrechtketen en voor de samenleving als geheel.In2016zijnhiervoordefundamentengelegd.
40 41
Gebiedsgebonden politie
Gebiedsgebonden politie betreft het politiewerkinwijkenenbuurten.Opmaat en binnen de lokale context wordenaanveiligheidgerelateerdeproblemen samen met partners aangepakt.Debasisteamsvormendaarbijdebelangrijksteschakel.BinnendezebasisteamsleverenwijkagentenmetanderemedewerkersuithetteamelkedageenbijdrageaandeveiligheidinNederland.Depolitieisdankzijdezegebiedsgebonden aanpak stevig verankerdindewijken.Datgeldtsindsjaarendagalseenvanhaargroteverworvenheden.Eengoedeverbindingmetdesamenlevingisnoodzakelijkomde openbare orde te handhaven en zowelonveiligheidalsmisdaadeffectieftebestrijden.
Desamenlevingverandertvoortdurend.Welevenineencomplexe,snelbewegendemaatschappijmetscherpere enduidelijkeretegenstellingen.Dezeontwikkelingvraagtsteedsmeervan depolitieenhaarmedewerkers.Nietalleenquakennis,vaardighedenensamenwerking,maarookwatbetreftdiversiteit,alertheidenadequaathandelen.Omeenbetrouwbarepartnerteblijven,moetdepolitiezichonophoudelijkontwikkeleneninvestereninhetgebiedsgebondenwerken.
InvesteringOp basis van regionale behoeften zet het korps extra middelen in om de basisteams beter toe te rusten voor het versterken van hun professionaliteit en kwaliteit.Investerenindetoerustingvan agenten verbetert de dienstverlening aan de burger, het mobiele werkenendeonderlingeinformatie
voorziening.Hethelptom(wijk)agentenkennisenvaardighedenbijtebrengen,dietoegesnedenzijnopdemaatschappelijkeontwikkelingenennieuweveiligheidsfenomenen.Daarbijbestaaterspecifiekebehoefteaankennisenkunde op het gebied van radicalisering, diversiteit en professioneel selecteren, maar ook van het herkennen van ondermijning.
Lokaal verankerdDe ruimte voor de basisteams is in 2016 vergroot met het vaststellen van het nieuwewerkingsdocumentDistricten en Basisteams.Doordeinrichtingvande teams kan de politie beter inspelen opdelokalecontext.EenbasisteaminbijvoorbeelddeRotterdamsebinnenstad functioneert nu eenmaal heel anders dan een basisteam op het Brabantseplatteland.
Inzet wijkagenten
Dewijkagentkentzijnofhaargebiedendemensenindewijkkennenhunagent.Dezeweetwelkeveiligheidsproblemen(bijvoorbeeldjeugdoverlast,inbraak,ondermijningenradicalisering)erin dewijkspelenenoverlegtmetpartnersopwijkniveauhoedeverschillendedisciplines een probleem het beste kunnenaanpakken.Dewijkagentbrengt de veiligheid en leefbaarheidsproblemenvandewijkookinhetbasisteamtersprake.Daarwordtsamen met de teamchef en in afstemming met het lokale gezag de keuze gemaaktwelkeproblemendepolitiemetprioriteitaanpakt,maarookwelkebijdragehetvolledigebasisteamlevertterondersteuningvandewijkagent.Overeenkomstigartikel38aPolitiewet2012 dient er in elke eenheid ten minste éénwijkagentopvijfduizendinwonerswerkzaamtezijn.Deverdelingvanwijkagentenbinnendeeenhedenisdeverantwoordelijkheidvanhetlokale
gezag; de burgemeesters binnen de regio’s bepalen met de politie de verdelingvanwijkagentenoverdegemeenten.Hetstrevenisomdewijkagentenzoveelmogelijkinenvoorhunwijktelatenwerken.Deministerheeftdekorpschefverzochtomuiterlijkeind 2017 een bezetting van de wijkagentenfunctievantenminste 97procentterealiseren.
Op31december2016warenerintotaal3125wijkagentenwerkzaam,waarmeedeformatievoor92procentisbezet.Ditisminderdaneind2015.Dedalingvandebezettingreflecteertgeenstructureel probleem, maar een tijdelijketerugvaldoorondermeer:• de effecten van de personele reorganisatie en vertraagde invulling van vacatures;•dedoorlooptijdvanaanstellingen;• de individuele afspraken rond de startindenieuwefunctie.
Demaatregelendievoorzienwaren– het openstellen van vacatures, het verfijnenvanderegistratiewaardoorautomatischetellingenbetermogelijkwordenenhetafstemmenmethetgezagoverdetijdelijkeinzetvancapaciteitvoorwijkagenttaken–blevenonverkort van kracht, ook als niet alle vacaturesdirectwerdenvervuld.
Versterken kwaliteit aangifteproces Dienstverleningisenblijfteenvandeprioriteitenvoordepolitie.In2016verbeterdeerveel.Aangiftedoenverlooptvia verschillende kanalen en digitale aangifte kreeg een impuls door de mogelijkheidommetDigiDinteloggen.Verderzijnerstappengezetinhetmetenvan de tevredenheid onder burgers over hunmeldingenenaangiftes.
Wijkagenten per eenheid bezetting bez.%
NoordNederland 319 92%
OostNederland 559 89%
MiddenNederland 322 86%
NoordHolland 243 82%
Amsterdam 237 110%
DenHaag 338 94%
Rotterdam 362 92%
ZeelandWestBrabant 279 95%
OostBrabant 266 97%
Limburg 200 89%
Totaal wijkagenten 3.125 92%
PolitiemonitorDe Politiemonitor is een onderzoeksinstrument om de politiedienstverlening vanuit de perceptie van de burger te meten.Specifiekgaathetomdewaarderingvandeburgerbijmeldingenenaangiften.Metdeinformatieuitdemonitor kan een basisteam de inter actie met burgers in het eigen verzorgingsgebiedverdiepen.InvijfbasisteamsvandeEenheidOostNederlanddraaideonder aangevers en melders het proefprojectPolitiemonitor.Ditleiddeop kleine schaal al tot een beter handelingsrepertoire van politiemensen en meervertrouwenindepolitie.Inde dialoog met burgers komen politiemedewerkersechttewetenwatdezebelangrijkvinden.Deuitkomstenvandeproefprojectenwijzenuitdataangeversen melders die een terugmelding hebbenontvangen(iets)meervertrouwenkrijgenindepolitie.
SlachtofferzorgOm slachtoffers beter te ondersteunen, startte de politie met de verbetering van deslachtofferzorg.DittervoorbereidingopdeinvoeringvandeEUrichtlijnMinimumnormen Slachtoffers.Deeenheden verbeterden onder andere de
registratievanslachtoffersbijaangiftenen meldingen, het informeren van slachtoffers, het conservatoir beslag tenbehoevevanslachtoffers,hetafleggen van een verklaring onder nummer en het aangifte doen door nietgedocumenteerden.In2016iseenpakketaanmaatregelen voorbereid dat voortvloeit uitdeEUrichtlijnMinimumnormenSlachtoffers.Eenbelangrijkemaatregelvormtde‘verklaringvanrechten’,waarinisopgenomenopwelkerechtenslachtoffersaanspraakkunnenmaken.Het maatregelenpakket is afgestemd metdeketenpartners.Eriscommunicatieen instructiemateriaal beschikbaar voor deinvoeringindeeenheden.Hiermeezet de politie een volgende stap in het versterken van de rol van het slachtoffer inhetstrafrechtproces.
Individuele BeoordelingAlsproefisin2016mettweebasisteams(ArnhemenMaastricht)de Individuele Beoordeling van slacht offers ontwikkeld.Ditbetrefteenpersoonsgerichtewerkwijzediedepolitiehelptbijdebeoordelingvanhunkwetsbaarheid.Opbasisvandatoordeelkaneengerichte inzet van passende maatregelen volgen, die slachtoffers beschermen
De wijkagent kent zijn of haar gebied en de mensen in de wijk kennen hun agent
42 43
tegen herhaald slachtofferschap, intimidatieenvergelding.DeproefleverdeeenscherpbeeldopvandewijzewaaropdeIndividueleBeoordelingindepraktijkkanwerken,incombinatiemeteenlijstvanbijzonderemaatregelendiedepolitieterbeschermingkaninzetten.Zoweldepolitie als de slachtoffers vinden dat het beoordelen en beschermen grote toegevoegdewaardehebben.Opbasisvan de proef is een minimale variant gereedgemaakt in het politiesysteem BasisvoorzieningHandhaving(BVH).
Ketenbreed slachtofferportaal Stapsgewijsbouwtdepolitieaaneendigitaal informatieportaal dat slachtoffers via één ingang alle informatie overhunzaakbiedt.Depolitieismetketenpartners,waaronderhetOM,SlachtofferhulpNederland,hetCentraalJustitieelIncassobureauenhetSchadefondsGeweldsmisdrijvengestart met een testversie van dit slachtofferportaal.Indiendezetestversiesuccesvolblijkt,kandezevoorzieninglandelijkgaanfungerenalsloketvoordeburger.
Afhandelen meldingenJaarlijksontvangtdepolitiezo’n tweemiljoenmeldingen.Zijwildemelders zinvolle terugkoppeling geven uit oogpunt van zorgvuldige dienst verlening.Terugmeldenkanbijdragenaaneenverhoogdvertrouwenindepolitie,waardoormelderseerderbereidzijnominformatieteblijvendelen.Depolitiewilhetterugmeldenstimuleren.Daaromontwikkeldehetkorpseenaantal instrumenten om de voortgang vanhetprocestecontroleren,waaronder triage, een lokaal casusoverleg en eenaudit.Dezeinstrumentenmakensturing op het afhandelen van meldingenmogelijkenzorgenvoorbetereafstemmingensamenwerkingtussendeverschillendeorganisatieonderdelen.
Servicemodule In de periode 20152018 gaan alle Regionale Servicecentra (RSC’s) en basisteams over op de Servicemodule: een hulpmiddel voor het leveren van eenduidige dienstverlening aanburgers.Hetgaathieromhetregis treren en doorzetten van meldingen, het plannen van afspraken voor aangifte (op politiebureaus en telefonisch), het aanmaken van terugbelverzoeken en het zelfstandig afhandelenvaninformatieverzoeken.ZodoendekandepolitieklantgerichteenefficiëntewerkprocessenrealiserentussendeRSC’sendeverschillendebackofficeonderdelenvandeorganisatie.Hetregistreren (en daarmee ook op een later moment raadplegen) van meldingen en verzoeken die binnenkomen via 09008844 of 144 versterkt de informatiepositie en verbetert het afhandelenvanmeldingen.Inmiddelsmakenachteenhedenvandelandelijkeapplicatiegebruik.
Inhetderdekwartaalvan2016zijnertechnische performanceissues geconstateerd.Ditwasmedealsgevolgvanhettoenemendegebruik.Inhetkadervandewerkdrukproblematiek op de servicecentra is besloten de invoeringvandeapplicatietijdelijkstoptezetten.Deproblematiekisinmiddelsdeelsopgelost.Omdezeredenloopthetinvoeringstrajectvertragingop.
Internetaangifte en Aangifte Volg ServiceDepolitiebouwdedefaciliteitvoorhetdoenvanaangifteverderuit.Naastdetraditionele kanalen (bureau, telefonie) gebruiktzijsteedsmeertelevoorzieningen via een driedimensionale beeldverbindingmeteenRSCmedewerker.Verder behoort aangifte via internet en oplocatietotdemogelijkheden.Hetaantal 3Dloketten steeg in 2016 naar 39.Devoorbereidingenzijngetroffenom in 2017 te starten met de proef Aangifte vanuit huis: aangifte doen
viabeeldverbinding.Degebruiksvriendelijkheidvanaangiftedoenviainternet is verbeterd en toepassing van DigiDzorgtvoormeerveiligheid.Mensen die kiezen voor het internet gevenaantevredentezijnoverdegebruiksvriendelijkheid.ViadewebsitePolitie.nlkunnenaangeverssinds1juli2016doormiddelvandeAangifteVolgService(AVS)destandvanzakenvolgen.DeAVSdekt 75 procent van alle aangiften, zoals diefstalenvernieling.Eenaangeverkandaarbijzienofdepolitiedeaangifteinonderzoekheeftgenomen.Alserietsinde aangiftestatus verandert, ontvangt de aangever een email met het verzoek ominteloggenopmijnpolitie.nl,
waarhetberichtgereedstaat.Eenandere verbetering is de geboden mogelijkheidomdigitaaltereagerenvanuitmijnpolitie.nl.Bijvoorbeeld met aanvullende informatie of vragen overdeaangifte.
Versterken Mobiel Effectiever Op Straat
Onder de noemer Mobiel Effectiever Op Straat (MEOS) zette het korps de ontwikkelinginvanmobielwerkeninhetkadervanoperationeelpolitiewerk.Een smartphone met de zogenaamde MEOSapp verschaft politiemensen
toegang tot een aantal politiesystemen ombevragingenenmeldingendoen. Ditdraagtbijaandienstverleningenefficiënterpolitiewerk.BinnenHandhavingenToezichtzijninmiddels23.000politiemedewerkersvoorzien van een smartphone met de MEOSfunctionaliteit.Eind2016starttede levering van 9000 smart phones voor de doelgroepen Opsporing en BijzondereDiensten,waardoorinmiddelsbijna30.000medewerkerseen smart phone met MEOSfunctionaliteithebben.
AlsvervolgopMEOSlanceerdedepolitie in 2016 het programma Mobiel Werken.Per31december2016kunnen
operationele politiemensen negen werkprocessenmobielverrichten. Te denken valt aan het scannen en controleren van kentekens en identiteitsdocumenten, maar ook het digitaaluitschrijvenvantransactiesvoor overtredingen, met digitale doorlevering aan het Centraal JustitieelIncassobureauvoorverderebehandeling.
Heteffectvanmobielwerkenismerkbaar.Degebruikersmonitorgeeftmethetwaarderingscijferzevenaan datmedewerkersdezemogelijkheidpositiefvinden.Decollega’servarenmeer veiligheid op straat, minder administratievelastenenkwalitatiefbeterwerk,omdaterminderherstelwerknodigis.
Jaarlijks ontvangt de politie zo’n twee miljoen meldingen
4544
Communicatie feiten en cijfers
Politie.nl
MobileMediaLab
Vraaghetdepolitie.nl
Dewebsitewww.politie.nlbevatonderanderenieuwsberichten,informatieoverpolitiewerkenfoto’svangezochteenvermistepersonen.Daarnaastiserinformatietevindenoverbijvoorbeeldwoninginbrakenpergebied,naastcontactgegevens van onder meer wijkagenten.Ookkunnenmensen via de site aangifte doen van sommige strafbare feiten of een meldingdoorgeven. 1HetNederlandsepubliekverkoos www.politie.nlin2016opnieuwtotWebsitevanhetJaarentotbestewebsiteindecategorieOverheid.In2015wondewebsitedezeprijzenook.Deconcurrentiewasgeducht.
2.224.098mensenbezochtendewebsitevan depolitiegemiddeldpermaand.Dit zijnzogenoemdeuniekebezoekers;allemaalverschillendemensendus.
5509mensen per maand dienden via Politie.nleencontactverzoekinmet eenwijkagent,naast4057algemenecontactverzoeken.
379.681aangiften van vernieling, diefstal en internetoplichtingzijnin2016digitaalgedaanviaPolitie.nl.
406.994berichten stuurde de politie via MijnPolitienaaraangeversvanvernieling,diefstalofinternetoplichting.Dankzijdezeberichtenzijnzijbeteropdehoogtevanwatdepolitiemethunaangiftedoet.MijnPolitiebestaatoverigenspassinds1juli2016.
33.601 keer gemiddeld per maand gebruikten mensenin2016depolitieapp.
1.189.117 mensen bezochten gemiddeld per maand de pagina Gezocht en Vermist opPolitie.nl.Ditisdaarmeedemeestbezochtepaginavan2016.Bijnanet zo veel mensen bezochten de pagina MijnBuurt.Hiervindenzeonder anderelokaalnieuws,informatie overwijkagentenendezoekfunctieMisdaadinKaart.
Speciaal voor het contact met de jeugdiserVraaghetdepolitie.nl.Viadezewebsitekrijgenjongerenantwoordopvragenoverbijvoorbeeldvuurwerk,wapens,pesten,sextingenwerken bijdepolitie.Ommeerjongerentebereikenzijnin2016bekendevloggersingezet.Zijbrengendeboodschap vandepolitieopeenspecifiekthema,maar dan helemaal op hun eigen manier.Metsucces.
48.954jongerenbezochtenVraaghetdepolitie.nlindecember2016.Injanuari2016warendaterslechts14.695.Depopulariteitvandewebsitestijgt.
11vlogszijngemaaktinopdrachtvandepolitie.Doorpopulairenetwerkentegebruiken,kandepolitiejongereninhun eigen taal bereiken met haar boodschap.DevlogszijnooktebekijkenophetlandelijkeYouTubekanaal van de politie.
1.819.141keerwarendevlogstotenmet 31december2016bekeken. DebestbekekenvlogwasvanJoy, overonlinepesten.
Hoe communiceert de politie met burgersenpartnersenwerktditwelnaar tevredenheid? Hoe kan de politie haar dienst verlening verbeteren? Voor hetantwoordopdezevragenrijdtvrijweldagelijkshetMobileMediaLab(MML)doorNederland.HetMMLiseentottesteninterviewruimteomgebouwdevrachtwagen.
185keerishetMMLingezetin2016.
34.096mensenbezochtenhetMMLin2016enwerktenmeeaantestseninterviews,bijvoorbeeldoverdeverbeteringenvandepolitiewebsiteendepolitieapp.
Op Facebook laat de politie vooral zien hoehetechtepolitiewerkeruitziet.Naasteenlandelijkprofielzijnerookaparteprofielenvanpolitieeenheden,basisteamsen(wijk)agenten.
39.624mensenvolgenhetlandelijkeFacebookprofielPolitieNederland.
48blogszijnin2016geplaatstopFacebookenPolitie.nl.Indezeblogsvertellen agenten over iets dat hen raakteinhetpolitiewerk.Deblogswerdenintotaal474.207keergelezen.
10.577Het best gelezen blog had als titel Vreemde inbraak, over een aangifte van diefstaldiebijpolitiebloggerPietKatseennaargevoelopwekt.
1200LikeswarenervoordepostopPolitieNederlandoverdegeboortevaneenkalfje.Hetishetmeestgewaardeerdeberichtin2016.
DepolitieheeftopTwittereenlandelijkaccount (@Politie) en heel veel accountspereenheid,teamen(wijk)agent.Agentendietwitterenoverhunwerkduidtdepolitieaanalstwitcops.Ookdekorpscheftwittertactief. @Pol_Akerboomhadop31december201610.832volgers.
1650wijkagentenmakengebruikvanTwitter.Dit is ongeveer de helft van het totale aantalwijkagenten.
201.179mensenvolgden@Politie,hetlandelijkeTwitteraccount.
478retweetskreegdetweetvan@Politieoverdecampagnerondnepvuurwapens:‘Agentenkunnenopafstandnietzienofeenwapenechtis.#nepvuurwapens#levensgevaarlijk’Hetisdemeestgedeeldetweetvan @Politiein2016.
Televisie
Depolitieisactiefbetrokkenbijdeproductie van een aantal televisieprogramma’s.Zijdoetdatom politiewerkinbeeldtebrengen en/of om een beroep te doen op burgersbijdeopsporingvanernstigestrafbarefeiten.
5televisieprogramma’s konden in 2016 rekenenopmedewerkingvandepolitie:Opsporing Verzocht, Wegmisbruikers, De pennen geslepen, Graf zonder naam enDeMeldkamer.
Opsporing Verzocht
Alveertigjaarbetrektdepolitieburgersbijhetoplossenvanmisdrijvenmetbehulp van het televisieprogramma OpsporingVerzocht.NaastditlandelijkeprogrammaopNPO1hebbende meeste regionale omroepen ook een lokaalgerichtopsporingsprogramma.
1.255.000mensenkekengemiddeldperweeknaarOpsporingVerzocht.
339zakenzijnonderdeaandachtvanhetpubliekgebracht.In142ervanzijnverdachtenaangehouden.
42procent van de zaken uit seizoen 20152016isopgelost,mededankzijtipsvankijkers.Alsdepolitieeengefilmdereconstructievandezaakmaakte, bedroeg het oplossingspercentagezelfs49procent.
YouTube
Op YouTube heeft de politie een eigen, landelijkvideokanaal.Hierzijnallefilmpjesenvlogstevindendiedoordepolitiezijngemaakt.Somsspeciaalvoordejeugd,somsjuistvoorouderenenvaakgaanzeoverhetechtepolitiewerk.Ook eenheden – en zelfs agenten – hebbensomseeneigenvideokanaal.BekendekanalenzijnPolitie#PRO247van de Eenheid Rotterdam en politievloggerJanWillem,agentin hetBasisteamAlmereBuitenHout.
151.750keerisdepolitiefilmDit is waar we het voor doenbekeken.
1.829.325mensen zagen de video over de roofvogelsvandepolitiedievijandigedronesuitdeluchtkunnenhalen.Ditisverrewegdebestbekekenvideoophetlandelijkepolitiekanaal.
Veiligheidmaakjesamen.Contactmetburgersenpartnersisdaaromergbelangrijkvoordepolitie.Naastpersoonlijkecontactenopstraatenophetpolitiebureauzetdepolitieookhaarwebsite,socialemediaentelevisieprogramma’sin.Hoezaghetjaar2016eruit op het gebied van deze communicatie?
De politie is permanent operationeel.Dagennachtstaatzijoveralklaar om zich in te zetten voor eenveiligerNederland.Omdiesomsnoodzakelijkestapnaarvorentezetten.Omtebeschermenwatvanwaardeis,eengrenstestellenaanwatwetensamenleving niet tolereren en positieve initiatievenkrachtbijtezetten.Waakzaamendienstbaar.
50 51
Hetkabinetsteldemeerjarigextramiddelenbeschikbaaromhetoperationelepolitiewerkopbepaaldepuntenteversterken.Datgebeurdeonderandere viadeversterkingvanhettrajectModerniseringOpsporing,deketensamenwerking,versterkingvandeDienstSpecialeInterventiesenuitbreidingvandeobservatieteams.VoordeontwikkelingvandeLandelijkeMeldkamerorganisatiekwamenereveneensextramiddelen.OokstarttedevernieuwingvanhetWetboekvanStrafvordering.Daarnaastzijnerdiverseandere,specifiekeontwikkelingen inganggezet,diehebbenbijgedragenaanhetversterkenvanhetoperationelepolitiewerk.Dithoofdstukbehandeltdezeonderwerpen.
Modernisering opsporing, toezicht, handhaving en dienstverlening
De politie, het OM en de minister van V&Jsteldeninnovember2015vastdatpolitieenhetOMdeopsporingskwaliteit fundamenteel moeten moderniseren.Zijkregendeopdrachtomindeperiode20162018tewerkenaan:•eensterktezwakteanalysevandeopsporing;• een visie op de opsporing;• de uitvoering van zeventien maatregelen die de basis van kennis en organisatie op orde brengen;• het in gang zetten van de versterking vandeopsporingoplangeretermijn.
Analyse van de opsporing Politie en OM maakten een sterktezwakteanalysevande opsporing, die verscheen onder de titel Handelen naar waarheid.Dezestudiegeefteenoverzichtvanwatertedoenstaat om de opsporing te versterken: • beter vakmanschap en leiderschap; •beteretoerustingvanmedewerkers;• betere ondersteuning door infor matie voorziening;• intern en extern effectiever samen
•dekwaliteitvanhetprocesverbaal;• het opzetten van een systeem voor hetwaarborgenvanvakmanschap.
Verder maakte het korps een begin met de aanscherping van het leiderschap in de opsporing en de professionele standaardvanopsporingsmedewerkers.
Versterking opsporing langere termijn Naastdein20162018uittevoerenmaatregelen versterken politie en OMdeopsporingoplangeretermijn, inlijnmetdevisieopdeopsporing.Dezeveranderingisontwikkelingsgericht en kenmerkt zich door ‘integer improviseren’: zonder gedetailleerd planvanaanpak,maarwelmetheldereengedeeldedoelstellingen.Dehoofdenvan de politie eenheden en parketten steldenhiervoorophoofdlijneneenplanvanaanpakop.DaartoebehoortdeorganisatievanproefprojectenbijdepolitieenhetOM,waarinzijmetanderepartnerswerkenaanmaatschappelijkeveiligheid.
Modernisering Wetboek van Strafvordering
HetMinisterievanV&Jmoderniseerthet huidige Wetboek van Strafvordering.Hetbetrektdeuitvoeringsorganisatiesendeadvocatuurnauw bijditproces.Depolitiebrengt de effecten van de voorgestelde wijzigingeninkaart,zowelwatbetreftdebedrijfsvoeringalsdewerklasten,maar zeker ook met betrekking tot de effectiviteitenflexibiliteitvandeopsporing.In2016zijninsamenwerkingmethetministeriediverseimpactanalyses uitgevoerd, naast aanvullende en verdiepende eigen analysesopvoordepolitiebelangrijkethema’s.Tevenszijnvoordewetgevingsjuristenenanderemedewerkersvanhetdepartementachtwerkbezoeken georganiseerd, om de politiepraktijkinzichtelijktemaken teneinde goed invulling te kunnen gevenaandewetsvoorstellen.Zozijn
bijvoorbeeldbezoekengebrachtaandeforensische opsporing, de digitale recherche, Financieeleconomische rechercheendeDienstLandelijkeOperationeleSamenwerking.Tevens is geparticipeerd in expertsessies van het ministerie en ging het projectteaminternomtafelmetzo’ntweehonderdcollega’sommethendeeffecten, kansen en bedreigingen van devoorstelleninzichtelijktemaken.Mededankzijdezeinbrengkondepolitie diverse informele consultatieadviezen uitbrengen, die het departementmeenamindedefinitievewetsvoorstellen.Dekorpsleidingheeftgrote zorgen over de impact en de gevolgenvandehuidigevoorstellen.Deinvoeringvanhetvernieuwdewetboekbetrefteenzeeromvangrijkeoperatie.
Ketensamenwerking
De politie staat midden in de maatschappij.Zijonderhoudtopverschillende niveaus intensief contact met een diversiteit aan groepen en organisaties en maakt deel uit van samenwerkingsverbanden.HetonderwerpKetensamenwerking enAllianties(KS&A)geldtalseenstrategisch politiethema met een brede veiligheidsscope en gericht op alhaartaken.
DelandelijkeportefeuillehouderKS&Aondersteuntdeontwikkelingvanhetthema binnen de politie en stimuleert hetaangaanvansamenwerkingsverbanden.Dezebestrijkendegeheletaakuitvoeringvandepolitie.Inveelgevallenbetreftheteenonderwerpdatveiligheidsthema’s uit een andere portefeuilleraakt.
Versterking politieoperatie
werkenaandeaanpakvanveiligheidsproblemen; • groter vermogen van het OM en de politieomwendbaar,adaptief,lerendenslagvaardigoptetreden.
Visie op de opsporingHandelennaarwaarheidleverdedeeerstebouwstenenvoordeopmaakvanhet koersdocument Naar een toekomst-bestendige opsporing en vervolging.Eraan ten grondslag ligt een verkenning vandemaatschappelijkeveiligheidsontwikkelingen.Eentussenstanddiein2017wordtaangescherpt.Erisgekekennaar:• internationale en geopolitieke ontwikkelingen;• veranderende verhoudingen tussen burgers,bedrijvenenoverheden;•economischeontwikkelingen;•veranderingenindedemografischesamenstelling; •technologischeontwikkelingen.
Decentralevraagluidtwelkeimpact zijhebbenophetcriminaliteitsbeeldendeopsporing.WatkunnenpolitieenOM doen om zich voldoende toekomstbestendig te organiseren teneinde de problematiek het hoofd te bieden die voortkomtuitdezeontwikkelingen?
Verder is een veranderende inzet van de opsporingnodig:naaststrafrechtelijke
enbestuurlijkeinterventieskomenbijdeaanpak van criminaliteit de inzet van burgersenbedrijvenenvanhetsocialedomein(zorg,jeugd,arbeideninkomen)duidelijkerinbeeld.Inhunhandelenstellenallepartijenhunbetekenisvoordemaatschappijenburgervoorop.
Maatregelen basis op ordeEen van de afspraken tussen minister, politie en OM is het doorvoeren van maatregelen die met het oog op de toekomst de basis van kennis en organisatieopordebrengen.Hierbijgaatbijzondereaandachtuitnaar:•dekwaliteitvanhetwerkdatmedewerkersIntakeenServiceverrichten;• de parate kennis van politiemedewerkers;•deinstroomvanmedewerkersmeteenfinanciële,economischeofdigitalespecialisatie;•hetwerkeninleerateliersmetdepartnersindeZSMaanpak3;• de informatievoorziening ten behoeve van de opsporing;
3. ZSMiseenwerkmethode
waarmeedepolitie
samen met partners
veelvoor komende
criminaliteit zorgvuldig,
snelenopmaataanpakt.
De politie en OM maakten een sterkte- zwakteanalyse van de opsporing
52 53
In 2016 is een strategische visie op ketensamenwerkingopgesteldengedeeldmetrelevantestakeholders.OpinitiatiefvanhetNationaalPlatformCriminaliteitsbeheersing(NPC),waarinpubliekeenprivatepartijenelkaar op strategisch topniveau treffen, is begin 2016 tevens het Actieprogramma Veilig Ondernemen(AVO)opgesteld,met als prioriteiten:• cybersecurity;• afpersing;• mobiele bendes;• heling;• transportcriminaliteit;• horizontale fraude;•ondermijning.
De vaststelling van het Actieplan Veilig Ondernemenvolgdeindecember2016.
De politie participeert ook in samenwerkingsverbandenzoals NLConfidential,hetCentrumvoorCriminaliteitspreventie en Veiligheid, BurgernetendeAdviesraadKwaliteitsbevorderingNederlandseVeiligheidsbranche.
Daarnaastisdepolitiebetrokkenbij de Raad van Toezicht van de stichting DirecteAansprakelijkheidaan Daders, die zich richt op de verdere ontwikkelingvandecivielrechtelijkemogelijkhedenomdirectschadeteverhalen.
Dienst Speciale Inter-venties en uitbreiding observatieteams
Deaanslagenindewereldomonsheenen de aanhoudende dreiging vormden aanleiding om het inzetconcept van de specialeeenhedenverderteontwikkelen. Uitbreiding beschikbare interventie-capaciteitMethetoogophetnaarverwachtinglangdurige karakter van het huidige dreigingsbeeld, besloot het kabinet om de veiligheidsketen op een aantal puntensubstantieelteversterken. Dat betreft onder meer de uitbreiding van de snel beschikbare interventiecapaciteit,waarvoorhetkabinetextramiddelenbeschikbaarstelde.Daarmeekan het korps de capaciteit van de Dienst Speciale Interventies (DSI) uitbreiden en investeren in meer en modernerebewapeningenuitrusting. Reactieconcept DSI – 24/7TotdeeersteaanslaginParijsinnovember 2015 functioneerde het Stelsel van speciale eenheden op oproepbasis.WatindeFransehoofdstadgebeurde,maakteduidelijkdatde reactiesnelheid van het stelsel omhoog moest om de huidige terrorisme uitingenhethoofdtekunnenbieden.Daarompastehetstelselzijninrichtingdirectaanenontwikkeldedeze in 2016 verder, met als noemer Reactieconcept DSI – 24/7.
Wijze van optredenHetstelselkentdriecategorieënvanoptredenwaarbijdesituatieenhetoptredenwordengekenmerktdooropschalingvangeweld:• optreden in levensbedreigende situatieswaarbijdewerkzaamhedenwordenverrichtdoorhetAanhoudingsen Ondersteuningsteam;•optredenbijkleinschalige, maarhoogrisicosituatieswaarbijde
werkzaamhedenwordenverrichtdoordeAfdelingInterventie;• optreden in grootschalige, complexe situaties,waarbijdewerkzaamhedenwordenverrichtdoordeUnitInterventieMariniers.
Ondanks deze verschillende vormen van optreden,dienenzoweldetoestemmingsprocedures van het gezag als het daadwerkelijkoptredendoordeeenheden van het stelsel traploos in elkaar overtevloeienalsdesituatieditvraagt. Landelijke dekkingOmdereactietijdenteverkleinendienthet stelsel de eenheden zodanig te positionerendateenlandelijkedekkinggewaarborgdis.Bijdepositioneringvaneenhedendientrekeningtewordengehoudenmetdeverantwoordelijkhedenvanzowelhetnationaalalshetlokaal bevoegd gezag, het gevoel van collegialenabijheidbijmedewerkersbuiten het stelsel en de onvoorspelbaarheidvanplegersvangrofgeweldenterrorisme.
Maximale flexibiliteit Het Stelsel van speciale eenheden houdt rekening met geplande inzetten enadhocinzetten.Afhankelijkvan de situatie treden de stelseleenheden inverschillendegroepsgrootteop. Inbeginselwordtgewerktineenstandaard en vooraf getraind groepsverband.Mochtdesituatieeromvragendandienendemedewerkerstevensinincidentelesamenwerkingsverbandentekunnenoptreden.Ommetdebeperkte capaciteit op al deze mogelijkhedentekunneninspelen,dienenhet stelsel en de verschillende eenheden binnen het stelsel maximaal flexibeltewordeningericht.Hiervoor ishetnoodzakelijkdatweten regel geving, procedures, trainingen, oefeningen,middelen,wapensenuitrustingmaximaalopelkaarwordenafgestemd.
Aansluiten bij de actuele veiligheids-situatieDe herinrichting van het stelsel vindt plaats tegen de achtergrond van voortdurendemaatschappelijkeontwikkelingen,deactueleveiligheidssituatie en de aansluiting van de politie hierop.Waarnodigscherpthetstelselzijnplannenaan,zodathetbijvoortduringaangeslotenblijftopontwikkelingen in de samenleving, het actuele veiligheidsbeeld en de politieke prioriteiten.Ookdewerkingvanhetstelsel, de operationele ervaringen en dekwaliteitvandeondersteuningindepraktijkkunnenleidentotbijstellingvandeinrichtingendeformatie. Uitbreiding observatieteamsDe uitbreiding van de observatieteams typeert de structurele versterking van deveiligheidsketenenkrijgtin2017eenvervolg. Uitvoeren van hoogrisico-operaties in een breed operatiespectrumDe primaire functie van deze observatieteamsishetheimelijkeinwinnenvaninformatie en het uitvoeren van speciale operaties in relatie tot terrorismebestrijding.NaastdeopsporingzalerinzetzijnterondersteuningvandedomeinenIntelligence,BewakenenBeveiligenenInterventie.Hetinzetconcept richt zich op contraterrorisme en onderscheidt zich door operaties en debestrijdingvanterrorismenabij en/of in direct contact met personen gerelateerd aan terrorisme en indien nodig uitgevoerd in complexe sociale omgevingen.
Tactisch Operationeel CentrumNaastuitbreidingvanpersoneelenmiddelen is gestart met de inrichting enwerkingvanhetTactischOperatiecentrum(TOC).DitTOCzorgt voorspecifiekoverzicht,inzicht en intelligence ten behoeve van Observatie en Techniek (O&T) op operationeel, tactisch en strategisch
niveauenwerktsamenmetde(bijzondere)eenhedenenhetLandelijkOperationeelCentrum. ContraterrorrismeDe realisatie van uitbreiding op het gebied van contraterrorisme (CTER) zaleind2018zijnafgerond.Dezeaanvulling op de huidige O&Tcapaciteit leidt tot een politiebrede versterking van het vermogen om terrorisme te bestrijden.HetLandelijkCoördinatieenExpertisecentrumO&Tontwikkeldehettrainingsenbewustmakingsprogramma CTER.AlleO&Tmedewerkersvolgen dit programma, dat het korps in 2017voortzet.
Ontwikkeling Landelijke Meldkamerorganisatie
De politie geeft met de andere hulpverleningsdiensten vorm aan de ambitie omtekomentotéénLandelijkeMeldkamerorganisatieemettienlocaties.Desamenvoegingen vinden plaats onder regie van de veiligheidsregio’s en de politie draagt onder andere zorg voor de centraleinformatievoorziening.Hetdoel is om de robuustheid van de meldkamersendesamenwerkingbinnenentussendemeldkamerstevergroten.In2016heeftdepolitiedenoodzakelijkevoorbereidingen getroffen om te zorgen vooréénlandelijkeIVinfrastructuurvooralletienmeldkamers.MetdesamenvoegingvanLimburgNoordenZuidin2016zijnviervandetienmeldkamersophetjuisteschaalniveaugekomen.Voordeanderelocatieszijnafsprakengemaakttussendelokalepartijenendepolitieomdesamenvoegingenzosnelmogelijkterealiseren.
Andere specifieke ontwikkelingen ter versterking van politiewerk
Hiernaastzijndiverseandere,specifiekeontwikkelingeninganggezet,diehebbenbijgedragenaanhetversterkenvanhetoperationelepolitiewerk.Voorbeeldenhiervanzijn:• Ter versterking van aangifte en dienstverleningzijnopleidingenvoor demedewerkersIntakeenServiceontwikkeldengestartendemogelijkheden uitgebreid voor digitale melding danwelaangifte.•Ophetgebiedvanfinancieeleconomische criminaliteit en cybercriminaliteitisdezijinstroomgeïntensiveerd.Opbeideonderwerpenwerfthetkorpstotenmet2018jaarlijkshonderdmedewerkers.In2016isdezedoelstelling nagenoeg gehaald met 96medewerkers.•Voordeontwikkelingvankennisenvakmanschapzijnverschillendeopleidingenbeschikbaar,bijvoorbeeldophetgebiedvanFinEczijinstroom,cybercriminaliteit,jeugd,aanpakkinderpornografie,highimpactcrimeenondermijning.Daarnaastversterktehetkorpszijnlandelijkedeskundigenpoolendedeskundigheidmakelaarsfunctie.• Op het gebied van de opsporingskwaliteitzijndeactiviteitenin2016geïntensiveerd.Deverdereontwikkeling,realisatieenwaarborgingisonderbracht in het programma Kwaliteit Opsporing.• Het korps beschikt over een digitale briefingstooldieopditmomentbijalleeenhedenwordtingevoerd.
MEOS staat voor Mobiel EffectieverOpStraat.MetdeMEOSapplicatie op hun smartphone kunnen politieagenten altijdenoveralhuntakenuitvoeren.‘Wehoevennietmeernaarde meldkamer te bellen om informatie te vragen, maar kunnen ter plaatse zelf de politiesystemen raadplegen’, noemt Veli Orkman alsgrootvoordeel.In2016zijn29.215agentenvoorzienvaneensmartphonemetMEOS.Hetkorps vervolgt deze verstrekking in2017.
58 59
Debedrijfsvoeringvandepolitieiscomplexenbeslaatveelverschillendeterreinen.Dit hoofdstuk besteedt aandacht aan de reorganisatie, de operationele en nietoperationele sterkte, veiligheid, integriteit en klachten, huisvesting, inkoop en informatievoorziening.Daarnaastzijnparagrafenfinancieelbeleid,materieelbeleidentreasuryopgenomen.
Personeelsbeleid
Personele reorganisatieBijdepersoneleinvullingvanhetnieuwekorpsgaathetomeenomvangrijkencomplexproces.Binnendepersonele reorganisatie vallen drie fasen te onderscheiden: een voorfase, fase1enfase2.Devoorfasestartteper1juni2014enfase1per24november2014 met de adviesaanvraag aan de Centrale Ondernemingsraad op het reorganisatieplan.
Om het hele proces van de personele reorganisatie goed te laten verlopen, maakte het korps afspraken met de medezeggenschap en de politievakorganisatiesoverdefeitelijkeverplaatsingvanmedewerkers,hetterugbrengen van over en onderbezetting en hettoepassenvanflankerendevoorzieningen–specifiekeregelingenvoormedewerkersomverplaatsingentestimuleren en te faciliteren – zoals overeengekomeninhetLandelijkSociaalStatuut.
In de voorfase besteedde het korps vooral aandacht aan het terugdringen vandeverwachteoverbezettingbinnendedomeinenLeidingenOndersteuning.Omdat de politie voorzag dat daar sprakezouzijnvanoverbezetting,kregenmedewerkersuitdezedomeinenvoorzieningen aangeboden om hun vertrektestimuleren,indienzijdaarmeeeenbijdrageleverdenaanhetreducerenvan de overbezetting (en bovendien voldedenaannogeenaantalvoorwaarden):
voorwaardenvooreengoedestartvandezefase.Ditbetrofonderanderehetinrichten van de processen om medewerkersbijdestartvandezefasetekunnenverplaatsennaarhunnieuwefunctie.Verderzijnindezefaseinterneafspraken gemaakt over het openstellenvanvacatures.
Vanaf1juli2016starttedezefaseenbegonhetverplaatsenvanmedewerkers en het met voorrang openstellen vandemeesturgentevacatures. Debenodigdedaadwerkelijkeverplaatsingvanmedewerkersverliepinverschillende tranches op aangeven vandeeenheden.Eind2016werktenbijnaallemedewerkersindejuistefunctieenopdejuisteformatieplaatsenlocatie.
De eenheden konden zelf bepalen welkevacatureshetkorpsmoestopenstellen.Waarmogelijkisgezochtnaar onderlinge afstemming in volgorde entimingvanopenstellingen.Datmaakte het proces zo transparant mogelijkenboodmedewerkersreële
kansenomhunambitiesterealiseren.Naasthetopenstellenvanvacatureszette het korps het instrument van horizontalemobiliteitin–zowelbinnendeteamsalslandelijk.Ditresulteerde ineenaanzienlijkversneldevervullingvandevacatureswaarbehoefteaanbestond.Daarbijgoldeenbegrenzingvan aantallen, gelet op de beschikbare verwerkingscapaciteitvandeondersteuning.Hetprocesvanvacaturestelling loopt nog steeds in volle omvang.Geletopdeaantallen vacatures en de inspanningen die de organisatie als geheel aankan, is het realistisch om te veronderstellen datallevanuitdezefasewenselijkevacaturesinhetvierdekwartaalvan2017zijnopengesteld.
Naalle(ver)plaatsingshandelingenresteerde er eind 2016 nog een groep medewerkersmetdestatusherplaatsingskandidaat.Dezemedewerkerskrijgenin2017tweeaanbiedingenoppassendefuncties.Alszijaleenaanbodhebbengeweigerd,ontvangenzenogmaaréénaanbod.Daarnaastbestaater
eengroepmedewerkersdieopbasisvaneeneerderetijdelijketewerkstellingnog niet naar hun eigen functie en werkplekzijnverplaatst.Dezemedewerkersontvangenbegin2017eenbesluitdatditformeelregelt.Tenslotteisernogeengroepmedewerkersdiedehentoegewezenfunctienognietkanof magvervullenvanwegeopleidingsofscreeningsvoorwaarden.Eind2017iserweersprakevanregulieredynamiekinhet kader van in, door en uitstroom en zal ook deze laatstgenoemde groep in deeigenfunctiezijningestroomd.
Almetalisdefasevanorganisatieontwikkelingin2016overtuigendingezet.In2017zijndeeenheden–inclusief het Politiedienstencentrum en de Staf Korpsleiding – nog volop bezigmethetwegwerkenvanoverenonderbezetting en het vervullen van alleopenstaandevacatures.
Sterkte van de politieDe operationele sterkte van de politie is in2016gestegennaar50.747fte’s.Ditten opzichte van de vastgestelde formatievan49.802.Deoperationelesterktebetreftdefunctieswaarbijdepolitiemedewerkerdirectcontact heeft met de burger en/of een directe inhoudelijkebijdragelevertaandeprimairepolitietaak.Hetgaathierbijbijvoorbeeldomwijkagenten,rechercheurs, hondengeleiders en receptionisten.Aspirantentellenvolledigmee in de operationele sterkte, maar zijngemiddeldslechtsveertigprocentvanhuntijddaadwerkelijkinzetbaar.De nietoperationele sterkte steeg in 2016 ten opzichte van de vastgestelde formatievan8528naar8978fte’s.Zoweldeoperationelealsde nietoperationelesterktezijnlichtgestegeninhetjaar2016.
Bedrijfsvoering
ontheffingvanwerkzaamheden gedurende maximaal 18 maanden (de zogeheten 18maandenregeling), de vertrekstimuleringspremie (VSP) en loonsuppletie(LS).Totdesluitingvandevoorfasetermijnkendehetkorps1453 besluiten Toekenning Voorziening Voorfasetoe.Hetgrootstedeeldaarvanbetreftde18maandenregeling.
In fase 1 – de formele personele reorganisatie–zijnmedewerkersopbasisvanfunctievergelijkinggeplaatstopeenfunctieindenieuweorganisatieinrichtingofaangewezenalsherplaatsingskandidaat.Voordezelaatstecategoriemedewerkerszochthet korpseenpassendefunctie.IndiendePlaatsingsadviescommissie(PAC)eenpassende functie had gevonden en dezemedewerkershetaanbodniethebbengeweigerd,zijnzeopdezefunctiegeplaatst. Defiguuroppagina60geeftcijfermatighet totale proces van de personele reorganisatiemedio2016weerophetmoment van het versturen van de definitieveplaatsingsbrieven.
In fase 2 brengt het korps de formatie enbezetting–kwalitatiefenkwantitatief – met elkaar in balans en verplaatst hetdemedewerkersdaadwerkelijknaardefunctieuithetplaatsingsbesluit.Ditisookdefasewaarindeorganisatie de stap zet van reorganisatie naar organisatieontwikkeling.Waardeeerste en de voorfase centrale aansturing kenden, is deze fase als volgt
ingericht:deeenhedenzijnaanzetenmet elkaar verbonden binnen een portefeuille.Onderleidingvanportefeuillehouderszijndoordeeenhedenendecentraleondersteuninggezamenlijkprocessenontworpenenuitgevoerdomhetvervolgingoedebanenteleiden.Daarmeekwamdenieuwefasevanorganisatieontwikkelingopgangenkregenvooraldeteamchefsbelangrijkeverantwoordelijkheid.Dezefasemagmaximaalvijfjaarduren.
Van reorganisatie naar organisatie-ontwikkelingBegin 2016 behandelde de Plaatsingsadviescommissie alle bedenkingen naar aanleiding van de voorgenomen plaatsingen en op 17 mei 2016 stelde de korpschef het Personeelsplaatsingsplan (PPP)vast.Injuni2016ontvingenallemedewerkerseenbriefmetdaarindefunctiewaaropzijwarengeplaatst(definitiefplaatsingsbesluit)ofdemededelingdatzijwarenaangewezenalsherplaatsingskandidaat.Tegendein juniuitgebrachtedefinitievebesluiten (plaatsingofaanwijzingtotherplaatsingkandidaat)dienden2826medewerkersbezwaarin.NaarverwachtingkandeBezwarenadviescommissiedezeuiterlijkinheteerstekwartaalvan2017allemaalvan een advies voorzien, zodat de korpschefeenbeslissingopbezwaarkannemen.Per1juli2016ronddehetkorpsfase1afendaarmeeookdevoorfase.
In opdracht van de portefeuillehouders inventariseerde en realiseerde de organisatievanafbeginjanuari2016de
In juni 2016 ontvingen alle medewerkers hun definitieve besluit
60 61
Nadruk op preventie, zicht op risico’sOm preventieve maatregelen te kunnen nemen,wildepolitiezichtkrijgenopderisico’s.Daarvoorzijnin2016meerderemiddelen(verder)ontwikkeld:•DeMentalCheckUpvoorspecifiekedoelgroepenbiedtmedewerkersinzichtin hun mentale veerkracht op dat moment.• In 2015 onderzocht het korps de risico’s van ongeveer veertig functies binnendepolitie.Alsvervolgdaaropvoerde het korps in 2016 een impactanalyse uit voor het introduceren van voor deze functies verplichte medischekeuringen.Deuitkomstenkomeninheteerstekwartaalvan2017beschikbaar.Aandehandhiervanbekijkthetkorpsofhetdeverplichtemedischekeuringenkaninvoeren.• De voorlichting Vroegsignalering Psychosociale Problematiek,waardoorleidinggevendentijdigsignalenvanpsychosocialeproblematiekbijhunmedewerkerslerenherkennen.•Denieuwe,eenduidigewerkwijzevoor de Teams Collegiale Ondersteu
ningaandehandwaarvancollega’s na schokkende incidenten andere collega’s ondersteunen volgens de laatsteinzichten.• In de eerste helft van 2017 introduceerthetkorpseenproefprojectvoorhetPreventiefMedischOnderzoek.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)Beslotenisomdetijdelijkehulpstructuur van het Meldpunt PTSS, de casemanagers PTSS en de onafhankelijkeadviescommissiePTSStotmedio2018tebehouden.Ditmetdebedoelingomvoormedio2018de(definitieve)inrichtingtehebbengeformaliseerd.
Opleiding en ontwikkeling
Integrale beroepsvaardigheidtraining naar IBT Nieuwe StijlIn 2015 startte de omvorming van de Integrale beroepsvaardigheidtraining (IBT)naarIBTNieuweStijl.In2016stonddaarbijdeontwikkelingcentraalvan toetsen naar toerusten, die het korpsinenna2017voortzet.
BelangrijkeaspectenvanIBTNieuweStijlzijn:•DezewerkwijzeverbindtdoorlopendhetlerenopdewerkplekmethetlereninhetIBTcentrum.Hetlerenalsindividu en als team met de (operationeel)leidinggevendestaatcentraal.• De IBTdocent verplaatst zich steeds meernaardewerkplekomteondersteunenbijbriefing,voorbereiding,uitvoeringennazorg:coachingonthejob.
De politie zette voor de volledige verdereontwikkelingeninvoeringvanIBTNieuweStijleentijdpaduitdatloopttot2020.Gaandewegbeziethetkorpsofelementendaarvanzodanigzijnontwikkeld dat de politie ze kan en moet integreren in de huidige Regeling Toetsing GeweldsbeheersingPolitie(RTGP).Voordejaren2016en2017isafgesproken (caoafspraak) dat het korps het aantal IBTtrainingsuren verhoogt van ten minste 32 naar gemiddeld 42 uur per RTGPplichtigemedewerker.Deorganisatiewerktaanhetzosnelmogelijkrealiserenvandittrainingsaanbod. Voor alle executieve politiemedewerkersdieinhunfunctiegebruikmoeten kunnen maken van optische en geluidssignalenschrijftdeBranche-richtlijn Verkeer Politie een periodieke rijvaardigheidstraining(PRVT)voor. Bijdeinrichtingvannationalepolitieisin onvoldoende mate rekening gehouden met de capaciteit die nodig is om derijvaardigheidopbasisvandebrancherichtlijn2014teonderhouden.Omindezelacunetevoorzienwordtvoor de uitvoering van de PRVT alsnog eenafdelingRijvaardigheidenRijveiligheidingericht.Dezeinrichtingzalzekernogeenjaarvergen.
Fysieke VaardigheidstoetsDe Fysieke Vaardigheidstoets (FVT) geeftdemedewerkerinzichthoehetstaatmetdepolitiespecifiekeconditieenfysiekevaardighedendienodigzijnomhetvakprofessioneeluittevoeren.
Ziekteverzuim per eenheid (jaargemiddelde)
NoordNederland 6,7%
OostNederland 6,9%
MiddenNederland 7,5%
NoordHolland 7,2%
Amsterdam 6,6%
DenHaag 7,8%
Rotterdam 7,5%
ZeelandWestBrabant 6,6%
OostBrabant 7,7%
Limburg 7,8%
LandelijkeEenheid 6,4%
Politiedienstencentrum 6,2%
StafKorpsleiding(incl.KL) 3,3%
Totaal 7,0%
Start personele reorganisatie
Stand van zaken voor PAC
Stand van zaken na PAC
Ingediende bedenkingen
Uitkomst zienswijzen (44% gehonoreerd)
Definitieve besluiten (Stand per 16 juni 2016)
57.585 medewerkers 46.967 FV 31.689 blijft FV 41.253 FV’s geen bedenking 51.436 medewerkers geplaatst
13.534 FV
6.408 HPK
6.042 geplaatst
1.359 Uitstroom
435 Definitief HPK
5.030 HPK’s geen bedenking
5.714 FV’s bedenking 44% FV’s advies gegrond
56% FV’s niet gegrond
44% HPK’s gegrond
56% HPK’s advies ongegrond
954 Benoemd leiding
1.527 Geplaatst buiten PREO
1.378 HPK’s bedenking
15.579FV’s BSR
Er zijn 51.913 definitieve besluiten verstuurd.
=indePREOgeplaatstemedewerkers FV = Functievolger
HPK = Herplaatsingskandidaat
PREO = Personele reorganisatie
BSR = Belangstellingsregistratie
PAC = Plaatsingsadviescommissie
2.045 op voorkeur
ZiekteverzuimVanwegedetoenamevanhetverzuimindeafgelopenjarenkrijgtditonderwerpbijdepolitieonverminderddeaandacht.Hetverzuimpercentagebedroeg eind 2016 7,0 procent (6,8procentin2015).Ditpercentageisindeogenvanhetkorpsonacceptabel.Voor meer grip is in 2016 een analyse vanhetziekteverzuimgemaakt.Dietoont aan dat de verzuimoorzaken situationeelzijnenvragenomeengedifferentieerdeaanpakperteam.Opbasis van de analyse nam het korps een aantal (extra) maatregelen:•Eriseenmethodeontwikkeldwaarmeeteamsmeteensignificantboven gemiddeld verzuim de oorzaken
ervan kunnen achterhalen, zodat zijeengerichte,multidisciplinaireaanpak kunnen inzetten die aansluit opdeanalyse.•Hoeweldeanalyseeenspecifiekbeeld voor het betreffende team geeft, zijneenaantalrodedradengevonden,zoals ervaren roosterdruk, schaalvergroting,rolonduidelijkheid,ervarenonveiligheid,etc.Deteamchefskregendezeroderadenteruggekoppeld.Deaanpak geniet brede aandacht van teamchefs, Teams Veilig en Gezond Werken, de eenheidsleidingen en de korpsleiding.•Hetin2015ontwikkeldebeleidskader Inzetbaarheid en Re-integratie isingevoerd.
• De Teams Veilig en Gezond Werken ondersteunendelijnmetonderanderehet uitvoeren van de teamanalyses, het coachenvandeleidinggevendenbijhetverzuim, het organiseren van inzetbaarheidsoverleggen,etc.
Doelstellingen verzuimDe doelstelling is dat het verzuim eind 2017lagerofgelijkisaan6,5procent.Daarnaast dient 80 procent van de verzuimdossiers eind 2017 te voldoen aandeWetverbeteringpoortwachter(WVP).Eind2016wasdit70procent.
62 63
Sterkte van de politie
Operationelesterkte 50.747
Nietoperationelesterkte 8.978
Totale sterkte 59.725
Operationele sterkte
Operationelesterkte,excl.aspiranten 48.162
Aspiranten 2.585
Totale operationele sterkte 50.747
Instroom
Aspiranten(inopleiding) 1.237
Operationelesterkte 327
Nietoperationelesterkte 739
Totaal instroom 2.303
Aantal aspiranten per eenheid
NoordNederland 281
OostNederland 405
MiddenNederland 256
NoordHolland 149
Amsterdam 271
DenHaag 242
Rotterdam 310
ZeelandWestBrabant 196
OostBrabant 162
Limburg 171
LandelijkeEenheid 142
Totale sterkte aspiranten 2.585
Operationele sterkte per eenheid (incl.aspiranten)
NoordNederland 4.180
OostNederland 6.900
MiddenNederland 4.856
NoordHolland 3.518
Amsterdam 5.433
DenHaag 5.992
Rotterdam 5.888
ZeelandWestBrabant 3.448
OostBrabant 3.174
Limburg 2.866
LandelijkeEenheid 4.459
Politiedienstencentrum 21
StafKorpsleiding(incl.KL) 13
Totale operationele sterkte 50.747
Leeftijdsopbouw korps (totale sterkte)
Leeftijdscategorieën 2016 2015
<20 101 96
2024 1.870 1.944
2529 5.477 5.682
3034 7.400 7.457
3539 6.964 6.703
4044 6.652 6.827
4549 7.313 7.134
5054 8.077 8.699
5559 9.661 9.473
6064 5.984 5.406
6569 226 52
Totaal 59.725 59.473
Niet-operationele sterkte per eenheid
NoordNederland 186
OostNederland 306
MiddenNederland 198
NoordHolland 207
Amsterdam 217
DenHaag 281
Rotterdam 211
ZeelandWestBrabant 142
OostBrabant 154
Limburg 111
LandelijkeEenheid 312
Politiedienstencentrum 6.175
StafKorpsleiding(incl.KL) 478
Totale niet-operationele sterkte 8.978
Leeftijdsopbouw korps (totale sterkte)
Leeftijdscategorieën mannen vrouwen totaal
<20 55 46 101
2024 1.198 672 1.870
2529 3.515 1.962 5.477
3034 4.651 2.749 7.400
3539 4.373 2.591 6.964
4044 3.984 2.668 6.652
4549 4.504 2.809 7.313
5054 5.227 2.850 8.077
5559 7.653 2.008 9.661
6064 5.139 845 5.984
6569 179 47 226
Totaal 40.478 19.247 59.725
Decijfersindetabellengevenfte’sweerenkunnenafrondingsverschillenbevatten.
64 65
DetotaledoelgroepvoordejaarlijkseFVTbedraagtongeveer40.000medewerkers;29procentvandemedewerkersnamomverschillenderedenen(zoalszwangerschap,dienstbelang)nietdeelaandeFVT.VandemedewerkersdiedeFVTaflegden,heeft93procentvandedeelnemersditbinnendenormtijdgedaan.Deresultatenover2016lateneen lichte verbetering zien ten opzichte van2015eneerderejaren.
Overige opleidingenNaastIBTNieuweStijlzettedepolitiein2016 de volgende speerpunten om in nieuwontwikkeldeopleidingen:• De gestarte opleiding voor de medewerkersIntakeenService(I&S)omdekwaliteitvanaangiftenendienstverleningteverbeteren.Injanuari2017beginteenproefprojectmeteenvervolgopleiding voor de naast hogere functie,zodatmedewerkersI&Skunnendoorgroeien.• De leerinterventie Raadsman bij politieverhoor is versneld gerealiseerd engestartinfebruari2016.•Eind2015kwamdeverkortehboopleiding Politiekunde beschikbaar voor studenten die al beschikken overeenhboofwodiplomauithetreguliereonderwijs.•Alleexecutievepolitiemedewerkerszijnextraopgeleidophetgebiedvansignalering,voorkomingenbestrijdingvanterrorisme.•Devernieuwdeopleidingvoorhulpofficiervanjustitiekandepolitie nainstemmingvandeministervanV&Jin2017invoeren.•Denieuweinstroomvanspecialistenopfinancieeleconomischendigitaalgebied is verkort opgeleid, zodat ze snel met opsporingsbevoegdheid inzetbaarzijninhetvakgebied.
Andere vormen van ontwikkelenDe politie zet steeds vaker andere leervormen in, zoals elearning, gaming,socialemedia(bijvoorbeeld
WhatsAppgroepen),stages,etc.Deeersteopleidingsprofielenzijningebruikgenomen.Zijbeschrijvenwelkeopleidingenverplichtzijnvoorhetmogen uitoefenen van een bepaalde functie.In2017rondthetkorpsalleopleidingsprofielenaf.HetbeleidskadervandeResultaatenOntwikkelcyclusisgereedenwordtin2017ingevoerd.
SterktebeleidOp 31 december 2016 bedroeg de operationele sterkte van het korps 50.747fte’s.Denietoperationelesterktebedroeg8979fte’s.Daarvanwaren452fte’saanherplaatsingskandidateninhetkorpswerkzaam.Daterherplaatsingskandidatenzijn,heeftte maken met de reorganisatie van de politie.Nietiederemedewerkerkondaarbijwordengeplaatstopeenformatieplaats.Binnenvijfjaarmoetenalle herplaatsingskandidaten een plaats indeorganisatiehebbenofzijnuitgestroomd.Eendeelvandezemedewerkersgaatbinnendievijfjaarmetleeftijdsontslag(pensioen).Deformatiesteegin2016licht.Ditishet gevolg van de inrichting van het Meldkamerdienstencentrum.Deoperationele formatie bestaat uit 49.803fte’sendenietoperationeleuit8528fte’s.Zoweloperationeelalsnietoperationeel is de bezetting te hoog.Ditbetekentdatdebezettingindekomendejarenmoetdalen.Op31december2016warener3125wijkagentenwerkzaaminhetkorps.Datis minder dan eind 2015, maar meer dan halverwege2016.Deverdelingnaareenheidisterugtevindeninhoofdstuk3.De politie heeft opdrachten vanuit het MinisterievanV&Jonderandereophetgebiedvanfinancieeleconomischeopsporing (FinEc) en digitale opsporing (Digi).In2016isdebezettingvanFinEcenDigigestegendoorextrazijinstroom.Op 31 december 2016 bedroeg de bezettingvanFinEcfuncties765fte’s.De bezetting van Digifuncties bedroeg toen530fte’s.
Financieel beleid
Ontwikkelingen
P/M-onderzoek en aanbevelingenInmaart2016heeftdeministervanV&Jde rapportage van het onderzoek Inzicht in de omvang van het personele en materiële budget nationale politie 2016-2020 (P/Monder zoek) aangebodenaandeTweedeKamer.Ditonderzoek maakt onderdeel uit van de herijkingvanderealisatievannationalepolitie, zoals in september 2015 besprokenmetdeTwweedeKamer.Decentraleonderzoeksvraagdaarbijluidde of met het toen voorziene budget voordemateriëlelastendenuvastgestelde voornemens ten aanzien van de sterkte, prestaties, dienstverlening, kwaliteitpersoneel,huisvestingenICTookdaadwerkelijkeninhetvoorzienetempogerealiseerdkunnenworden.
Op basis van dit onderzoek is in het kadervandeVoorjaarsnotabeslotenextrafinanciëlebijdragenaandepolitiebegrotingtoetevoegen.Tenopzichte van de P/Mreeks voor 2016 resteerde daarmee een verschil van ongeveer€55miljoen.Hetverschiltussen de toegekende middelen en het P/Monderzoek, dat zich over 2016 manifesteerdealsfinancieeltekort,isten laste van de algemene reserve gebracht.Daarmeekondepolitiein2016 haar prestaties leveren en de portfoliotransitieuitvoeren.
HetkabinetsteldeindeVoorjaars notaenMiljoenennotaintotaal €264miljoenvoor2017en €257miljoenstructureelbeschikbaar.Met deze structurele investering in de politie zorgde het kabinet voor een gedegen,meerjarigfinancieelfundament.Hierdoorkandepolitiedebasisopordebrengenenhaarbelangrijkerolindesamenlevingblijvenvervullen.
ZoweldeAlgemeneRekenkamer als de samenstellers van het P/Monderzoek bevelen aan om de financiëleconsequentiesvanbeleidsenwetswijzigingenvoorafbeterinbeeldtebrengen.Hierdoorkanverzekerdwordendatbudgetentakenopelkaaraansluiten.Dezeaanbevelingpastindesystematiekdieindeherijkingisaangekondigd.Eensysteemvandynamische impactanalyses brengt de impact van beleid en regel geving op de politieorganisatiebeterinkaart.Dezegevolgenwordendaarnabetrokkenbijde besluitvorming over de betreffende beleidsvoornemens.Onderdeelvan de bovenstaande betere sturing vormt hetverkrijgenvanmeerinzichtindedraagkracht en het absorptievermogen van de politie en het daarop aan laten sluitenvandeplanningen.
Het korps zette in 2016 goede stappen bijhetbepalenwelkeimpactdevoornemens op het gebied van beleid en regelgeving hebben op de politieorganisatie–metnameopdebedrijfsvoering.Hoewelverdereverbeteringen
nodigenmogelijkzijn,bestaaternualbeter inzicht in de ambities die van de politiemogenwordengevraagd.Ookals straks de basis op orde is, moet het korps nog tal van ingezette verbeter eninvoeringstrajectenafmaken.Datvraagt ook in 2017 aandacht van alle betrokkenen als het aankomt op het bepalen van de ambitie voor de politie gedurendedekomendejaren.
Sturing en beheersingInopdrachtvandeministervanV&Jvoerde de politie een selfassessment uittenaanzienvandefinanciëlesturingenbeheersinginhetkorps.Dehoofdlijnis dat politiechefs – voor hun eigen eenheid en als collectief voor het korps – meerverantwoordelijkheidmoetennemenvoordefinanciëleresultaten.Ditisonlosmakelijkverbondenmetdebrederewijzigingenindegovernance,dieer mede op toezien dat het zogenoemdefinancieeleigenaarschapmeerdannukorpsbreedwordtbeleefd.Tevensvolgde uit het selfassessment een aantal verbeterpunten met betrekking tot het versterken van de planning en con
trolcyclus, de controlfunctie, het begrotingsproces, de interne budgettering, definanciëleinformatievoorzieningendeinrichtingvandeauditfunctie.
Nadeherijkingin2015endedaaropaansluitende, verbeterde planvorming in hetvoorjaarvan2016bevindtdevormingvan één politie zich in de fase van uitvoering.Doordeverbeteringenindeplanningenende(financiële)controldaaropzijndeeenheidsleidingenendekorpsleidingnubeterinstaatomtijdigbijtesturenwaardatnodigis.Ookverbeterdedeaansluitingopwatregionaalenlokaalnodigis.Daarkomtbijdathetkorpsmeer vormingsonderdelen afrondt en dat debasisopdezewijzeoporderaakt.
Inhetlaatstejaarvandekorpsvormingwordenveelingezettetrajectenafgerond.Ookindebedrijfsvoeringliggenernog uitdagingen om het doel te behalen: een permanent stabiele basis bieden voorondersteuningvandeeenheden.Positief is dat, zoals gezegd, de politie hierbijsteedsverderincontrolkomt.Zois de interne besluitvorming zodanig aangepastdatdekorpsleiding,debedrijfsvoering en de politiechefs als collectief deverantwoordelijkheidnemenvoordeinterneplanningendebijbehorendetebehalen(financiële)resultatenvanhetkorps.Verderstarttedepolitiemethetdoorvoerenvaneennieuweplanningencontrolcyclus.Bijdesturingswijzigingenvolgde het korps tevens de aanbevelingenuithetP/Monderzoekop.Ookisvooruitganggeboektindewijzevanrapporterenviadebijbehorendemanagementrapportages.
Dewereldomonsheenverandert.Dezemaatschappelijkeontwikkelingenennieuwevormenvancriminaliteitvragenookbijdepolitieombijsturingenanderewerkwijzen.Daarbijmoestdepolitiede
De politie ontwikkelde in 2016 een aantal nieuwe opleidingen
66 67
afgelopen periode opereren met een, vanwegehetzogenaamdedubbeleslot,vaststaandkorpsalsgegeven.Politiekligtnamelijkdeoperationelesterktevast,netalsdebudgetten.Dezeinflexibiliteitleiddeertoedatdepolitieniet kon inspelen op de verschillende maatschappelijkeontwikkelingen(nieuwecriminaliteitsvormen,bigdata,hoger veiligheids gevoel, meer preventie),waardoorinefficiëntiesontstonden.Een professionele organisatie als de politie vraagt om een minder rigide sturingvanbovenaf.Erisjuistflexibiliteit nodig, zodat de politie zelfstandig debestekeuzeskanmakenopwelketakenzijcapaciteitenmiddeleninzet.
Financiële resultatenDefinanciëleresultatenover2016zijnbehaald in de context van de hiervoor geschetsteontwikkelingen.Hiernaastiseen reorganisatie gaande van grote omvang, vergezeld van een hoog ambitieniveau.Dejaarverantwoordingzetdefinanciëleresultatenvan2016aftegen de begroting en de uitgangspuntendiedaaraantengrondslagliggen.Debelangrijksteuitgangspuntenbetreffen:
• Het sturen op de uitvoering binnen de gesteldefinanciëlekaders.• Het sturen op het realiseren van een betaalbare operationele sterkte en een nietoperationele sterkte van passende omvang.• Het realiseren van de besparingsdoelstellingen,watookvooreenbelangrijkdeeldoordesterktewordtbepaald.• Het op peil houden van het ver mogen, datwilzeggenhetvermogenbinnendegeldendekadersbrengendanwelhouden(bufferfunctieeigenvermogen).
Inonderstaandetabelzijndehoofdlijnenvandeuitkomstenvan2016opgenomen.
In2016lagendekosten€226miljoenhogerdanbegroot.Aangeziendezestijgingnietvollediggecompenseerdisdooradditionele(rijks)bijdrageneninzetvan bestemmings reserves heeft dit geleidtoteennegatieffinancieelresultaatopjaarbasisvan€53miljoen.Opde resultaten in relatie tot de uitgangspuntenwordthiernaverderingegaan.
Uitvoering in lijn met P/M-rapport, waakzaamheid blijft gebodenHetfinanciëleresultaatligtinlijnmetdeconclusie van het P/Mrapport en het voor 2016 ongedekte deel van de daarin opgenomenreeksen.Hetonderzoekconcludeerdenamelijkdathetfinanciëlekader te krap is om de vastgestelde voornemens daarbinnen uit te kunnen voeren.DeMiljoenennotabrengtvanaf2017evenwichtaantussendeopdrachtenwaardepolitienuvoorstaatendedaarvoorbenodigdemiddelen.
Allesoverziendligtdevoornaamste oorzaak van het negatieve exploitatieresultaat ten opzichte van de begroting bijhetextravolumeaanexterneinhuurvanpersoneel.Gekoppeldaanhetvastgestelde voornemen om het inrichtingsplan ten uitvoer te brengen (zie ook P/Monderzoek), huurt de politie personeel van derden in, onder andere omdetijdelijkemismatchtusseninternpersoneel en benodigde formatie op te lossenenvoorspecifiekekennisenkundeomdetransitieafteronden.Ookdeuitvoering van het IVportfolio 2016 kost meeraanexterneinhuurdanbegroot.
Devoornaamsteontwikkelingenmeteffectophetfinanciëleresultaatvan2016zijninonderstaandetabelopgenomen.
Deextrakostenopjaarbasiszijnvooreen groot deel veroorzaakt door het Arbeidsvoorwaardenakkoord20152017.Hierstaanextrabijdragenvan hetMinisterievanV&Jtegenover.NaasthetArbeidsvoorwaardenakkoordenexterne inhuur heeft ook een hogere bezettinggeleidtotextrakosten.Tevenswarenerstijgingenvanpremiesensocialelasten.Tenopzichtevandebegrotingzijnin2016verderadditionelebijdragenontvangen,waaroverinhetkadervandeVoorjaarsnotaisbesloten,onder andere voor de extra kosten die gepaard gaan met de verhoogde instroomvanvluchtelingen.
Het korps voert de nodige activiteiten uit ter realisatie van het Strategisch Huisvestingsplan en de daarmee samenhangende besparingsdoelstelling op lange termijn.Deplanvormingmeteenhedenengezagwordtbegin2017afgerond.Dedaadwerkelijkekostenvoorhuisvesting
Ontwikkelingen financieel resultaat (bedragenx€1miljoen) Jaarrekening 2016
Financieel resultaat begroting 4
Ontwikkelingen
Additionelebijdragennieuwecao 143
Additionelebijdragenloonbijstelling2015 22
Additionelebijdrageenveloppe2016 86
Additionelebijdragenasiel 36
Meerkostenpersonelebezettinga.g.v.nieuwecao 147
Meerkostenpersonelebezettingoverig 72
Meerkostenexterneinhuur 91
Overigepersoneleenmateriëlekostenenbijdragen 34
Financieel resultaat 2016 -53
(bouw,verbouw,onderhoud)liggenderhalvetijdelijklager.Ditmoetinsamenhanggezienwordenmetdeextrakosten voor de inzet van taxateurs, makelaars en adviesrapporten ten behoeve van de planvorming en het afstotenvanvastgoed.Een aanpassing van het Besluit FinancieelBeheerPolitieisinvoorbereiding.Ditbrengtdeafschrijvingstermijneninlijnmetwatrijksbreedgebruikelijkis.Deaanpassingwordtnaarverwachtinggeëffectueerdin2017enisverwerktindebegroting20172021.
De uitvoering van de IVactiviteiten verliep per saldo binnen de gestelde financiëlekaders,zoalsuitgewerktinhetbreedafgestemdebestedingsplan.Erzijnbeperktmeerkostengemaaktuitaanvullende opdrachten in het kader van onder andere de Contourennota Opsporing en aanbevelingen van de CommissieHoekstra.Hierstaatadditionelefinancieringtegenover.Eenaantal uitgaven, onder andere in het meldkamerdomein,zijndoorgeschovennaar 2017, onder meer door nog lopendeaanbestedingstrajecten.
De Begroting 20172021 is opgesteld inclusiefdebijdragendieinhetkadervandeVoorjaarsnotaendeMiljoenennotaterbeschikkingzijngesteldaandepolitie.Ditzorgtvooreenfinancieelsluitendperspectiefvoor2017.Hetisdaarbijblijvendvanbelangomnieuwevoornemenstevoorzienvanfinanciëleconsequenties(uitvoeringstoets)enhierover transparante besluitvorming te laten plaatsvinden, in samenspraak met hetgezag.
Operationele sterkte betaalbaar, meerjarige sturing blijft noodzakelijkDe personele kosten hebben een groot aandeel in de totale kosten van de politie.Ontwikkelingenhierinhebbendanooksneleenaanzienlijkeffectophetfinanciëleresultaat.Depolitiestuurtop het realiseren van een betaalbare operationele sterkte en een nietoperationelesterktevanpassendeomvang.In de strategische personeelsprognose vanhetkorpswordtinmeerjarigperspectief een bezetting bereikt conformhetinrichtingsplan.
Financieel resultaat (bedragenx€1miljoen) Jaarrekening Begroting Jaarrekening 2016 2016 2015
Totaal bijdragen 5.246 5.044 5.144
ExploitatiekostenPersoneelenopleidingen 4.201 3.965 4.168
Materieel 1.154 1.164 1.170
Totaal exploitatiekosten 5.355 5.129 5.338
Exploitatieresultaat -109 -85 -194
Inzetreserves 56 89 122
Financieel resultaat -53 4 -72
68 69
Indevergelijkingvangerealiseerdepersoneelskosten ten opzichte van de begrotingwordtvooralgekekennaar debezettinggedurendehetjaar.Degemiddelde bezetting in 2016 ligt ten opzichte van de begroting beperkt hoger.DitisinlijnmetdeuitkomstenvanhetP/Monderzoek.Deoperationelesterkteblijfteind2016boven de tot voor kort afgesproken omvangvan49.802fte’s.Indebegroting 20172021 is het bereiken van de doelsterktevoorzienpereind2020.Ditis gekoppeld aan de additionele middelendieinhetkadervandeMiljoenennotazijntoegevoegdaandepolitiebegrotingendaarmeebetaalbaar.
Diverseontwikkelingen,zoalsverplaatsingen in fase 2 van de personele reorganisatie,defluctuerende uitstroom, de inzetbaarheid en de komende pensionering van grote aantallenmedewerkers,vragenomstrakke sturing en monitoring op de betaalbaarheidvandesterkte.
Evenwicht gerealiseerd, realisatie van lagere lasten blijft aan de ordeDe politie heeft in verband met de vormingvanhetkorpseenmeerjarigebesparingsdoelstelling in de begroting opgenomen.Hetintegrerenvandeuitvoering van de zogenaamde PIOFACH4taken in het Politiedienstencentrumiseenvoorwaardeom dezebesparingenterealiseren.
De besparingsmaatregelen betreffen onder andere: • de reductie van de nietoperationele sterkte;•deafbouwvandebestaande,hogereoperationele sterkte;• het doorvoeren van bezuinigingstaakstellingenindebedrijfsvoering.
Het realiseren van deze besparingen moetgezienwordeninhetlichtvan het rapport Inzicht in omvang van personele en materiële budget politie.Daaruitblijktdatdepolitiestructureelmeer budget nodig heeft om de tot nu toe vastgestelde voornemens uit te kunnenvoeren.Binnendithogerekaderdient het korps de beoogde besparingennogsteedsterealiseren.Debegrotingvoordejaren20172021isopgesteldinlijnmetdelastenniveausuithetP/Monderzoek,waarmeeevenwichtisgebrachttussendetakenwaardepolitievoorstaatendebeschikbaremiddelen.Doortesturenop de uitvoering van de begroting behaalt de politie de dalende lastenniveaus.Versterkingvandefinanciëlesturing en beheersing in het korps draagtdaaraanbij.
Eigen vermogen binnen bandbreedte, buffer verkleindHetfinanciëleresultaatendebestedingenaanhetAanvalsprogrammaInformatievoorzieningPolitie(AVP)komentenlastevandereservesvandepolitie.
TreasuryDe treasuryfunctie is onder te verdelen indriedeelfuncties:financiering,kasbeheerenrisicobeheer.Daarnaastis in het treasurystatuut een aantal doelstellingenopgenomen.
FinancieringFinancieringsmiddelenwordenuitsluitend aangetrokken voor de uitoefening vandepolitietaak.Hetaantrekkenvanexternefinancieringstemthetkorpsafopdebestaandefinanciëlepositieendeliquiditeitsplanning.Leningenwordenslechtsaangegaanterfinancieringvanvasteactiva.In2016zijnnieuweleningenaangegaanmeteentotalehoofdsomvan€165miljoen.Door het aangaan van leningen met verschillendelooptijdenismeeraansluitingverkregenmetdeafschrijvingen van de activa die daar tegenover staan.In2016isintotaal€105miljoenafgelostopdelopendeleningen.
DelopendeleningenbijhetMinisterievanFinanciënzijnafgeslotenondergarantstelling van het Ministerie van VeiligheidenJustitie.
KasbeheerTijdelijkeovertolligefinanciëlemiddelenzijnin2016,conformdevoorschriften van het Geïntegreerd Middelenbeheer (GMB), in rekeningcourant aangehoudenbijhetMinisterievanFinanciën.In2016zijngeendeposito’sgeplaatst,ditvanwegehetafgegevennul procent rentetarief over de eventueelvantoepassingzijndelooptijden.
RisicobeheerHet beleid van de politie is gericht op het inperken van renterisico’s op langlopendefinanciering.Deomvangvandeaflossingenenrenteherzieningen bleven in 2016 ruimschoots binnen de in het treasurystatuut gestelde renterisiconormvan20%vanhetbegrotingstotaal.
Doelstellingen treasuryfunctieDe realisatie van de opgenomen doelstellingen in het treasurystatuut is als volgt:•Hetindetijdoptimaalafstemmen van de beschikbare middelen aan de financieringsenliquiditeitsbehoefteenhet beschermen van de politie tegen financiëlerisico’s,zoalsrenterisicoenliquiditeitsrisico.Dedoelstellingishetwaarborgenvande beschikbaarheid van voldoende liquidemiddelenophetjuistemomentopdejuisteplaats.Debasishiervoorvormtdebestaandefinanciëlepositieendeliquiditeitsplanning.Deingeslagenwegmetbetrekkingtotverbeteringinhetontsluitenvanjuiste,tijdige,volledige en relevante informatie vanuit de organisatieisin2016gecontinueerd.Omtekomentoteenliquiditeitsplanningheeft een vertaling plaats gevonden vandebegrotekasstroom,waarbijeenfasering is aangebracht in de ontvangstenenuitgaven.In 2016 is in de managementrapportageseenrollingforecastvaneenjaaropgenomen.Dezerollingforecastgeeftgrafischhetliquiditeitsverloopweer.Optimalisering van de rolling forecast wordtin2017gecontinueerd.
• Het minimaliseren van de in en externeverwerkingskostenbijhetbeheren van de geldstromen en de financiëlepositieseneendoelmatigrekeningen en rekeningcourantbeheer.Deverdereontwikkelingvandefinanciëleadministratiein2016droegbijaandeefficiëntievanhetgeldstromenbeheer.Indeeerstehelftvan2016 lag de focus op het centraliseren vanwerkzaamhedenmetbetrekkingtothetregistrerenvangeldstromen.Deaanbesteding van de concernbankier is in2016afgerond.Indeeerstehelftvan2017 voltooit het korps de invoering van denieuweconcernbankier.Indezeinvoeringwordteennieuwestructuuropgenomen,waarmeehetkorpsookhet beheer van de bankrekeningen
doelmatigerinricht.Doordeinvoeringvan betaalzuilen zullen de incassogeldstromen niet meer via de rekeningen vandepolitielopen.
Informatievoorziening
Depolitieiseeninformatieverwerkendeorganisatie.Deinformatievoorziening(IV) is voor de politie van essentieel belang.HetberoepdatdepolitiedoetopICTvoorzieningenblijfttoenemen,netalsinderestvandesamenleving.De politie verbetert daarom continu haar informatievoorziening om beter voorbereidtezijnopdetoekomst.Voordeverwerkingvanpersoonsgegevensmoet de politie voldoen aan de vereisten van de Wet politiegegevens (WPG) en de Wet bescherming persoonsgegevens(WBP).DeGegevensautoriteitvande politie ziet toe op het naleven van hetjuridischekaderendatamanagement en de Informatiebeveiligingsautoriteitvandepolitiedraagtbijaande continuïteit en veiligheid van het primairewerkprocesbinnendegeldendewetenregelgeving.
Eind 2015 is vastgesteld dat de politie het fundament onder haar ICT heeft gelegd door een groot deel van de onderliggende techniek te vervangen enbedrijfsvoeringssystementeverbeteren.Ditbetekentoverigensnietdatde politie niet meer investeert in de continuïteit van de bestaande systemen entechniek.Investeringinhetonderhoud van systemen en het saneren van verouderdesystemenblijftvanbelang.Immers, hoe goed ook, elk systeemonderdeelraaktooitverouderd.DeIVleverdeaanderuim59.000politiemedewerkersdigitalewerkplekken, met kantoorautomatisering en specifiekepolitieapplicaties.HiertoeonderhoudtdeIVhetnetwerkdatmeerdan zevenhonderd politiebureaus met elkaarverbindt.DeIVsystemendraaienopbijnanegenduizendservers
4. PIOFACH:Personeel,
Informatievoorziening,
Organisatie,Financiën,
Automatisering,
Communicatie, Huisvesting
Dereservesdalenhiermee,maarblijvenbinnendewettelijkebandbreedte.Hetverloop van het eigen vermogen is in onderstaandetabelopgenomen.
De bufferfunctie is gekoppeld aan de algemenereserve.Pereind2016bedraagtdezereserve€103miljoen,watovereenkomtmet2,0procentvandegemiddeldebijdragenindeafgelopendriejaar.Dewettelijkebandbreedteis 1,5 procent tot 7,5 procent (na 2017 maximaal5procent).Dedalingvanheteigen vermogen verkleint de ruimte om onvoorzienetegenvallersoptevangen.Evenwichtintakenenmiddelenenuitvoeringbinnendefinanciëlekaderszijnderhalveblijvendvanbelang.
Eigen vermogen (bedragenx€1miljoen) 31 december 31 december 2016 2015
Algemenereserve 103 156
BestemmingsreserveICT 80 136
Totaal 183 292
70 71
innunogvijftienrekencentra.Hierwordendeprestaties,deveiligheidvande systemen en de (vaak gevoelige) informatiecontinubewaakt.Indetoekomst brengt het korps het aantal rekencentraterugtotdrie.
In 2016 bracht het korps het aantal applicatiesweermetruimhonderdterug,waardoorhetstandaardportfoliovan maximaal vierhonderd applicaties steedsmeerinzichtkomt.Hetkorpshoeft dus steeds minder applicaties te onderhouden.Injuni2016ishetverouderde besturingssysteem VMS uit dedecentralerekencentraverwijderd.Deapplicatiesdiehieropdraaiden,zijnopmodernehardwareovergezet.OokkregenallepolitiemedewerkersnieuwewerkplekkenmetOffice2013,dathetoudeOffice2003verving.
Aanvalsprogramma IVEen groot deel van de behaalde resultatenindeIVverbeteringzijnbehaaldviahetAanvalsprogrammaIV.DeministervanV&Jriepditprogrammain2011inhetleven om de informatievoorziening van depolitieteverbeteren.Eind2017loopthetAanvalsprogrammaIVteneinde.Datbetekent dat de reguliere organisatie in 2017 de resultaten en doorlopende projectenoverneemt.In2016starttehetwaarborgenvandeactiviteitenoverdrachtuithetAanvalsprogrammaIV.Voor het verbeteren van het naleven van de WPG is in 2016 een WPGverbeterprogramma opgestart en een plan opgesteldvoordenalevingvandeWBP.
Ondersteuning uitvoeringDe korpsleiding besloot in 2016 om aanallemedewerkerseensmartphonebeschikbaartestellen.Devoorbereidingendaarvoorbegonnenin2016.Decollega’sopstraatzijnondersteundmetde verdere uitrol en uitbreiding van de MEOSfunctionaliteit op de smartphones (zie hoofdstuk 3 Versterken MEOS).Eind2016beschikten29.215politiemedewerkersovereensmart
phonemetMEOSfunctionaliteit.Vanafeindaprilishetvoorwanbetalersmoeilijkergewordenomdedansteontspringen.Doorhetontsluitenvanderegionale Papossystemen konden alle executievepolitiemedewerkersvanafdat moment alle openstaande boetes envonnissenzien.Dezeontsluitingvormde de opmaat naar de invoering vanhetnieuwelandelijkesysteemvoorExecutie en Signalering, dat eind 2016 bijdecentraleexecutieteamsvanalleeenhedenisingevoerd.SamenmethetsysteemEbriefing,datdedagelijksebriefingsinallebasisteamsopeenduidigewijzeondersteunt,zijnditdeeerste producten van de beoogde vernieuwingvandepolitiesystemen.Doordatzijeffectieverenefficiënterwerken,kunnenmedewerkersmeertijdbestedenaananderepolitietaken.
ANPROp 1 augustus 2016 trad het geheel vernieuwdesysteemAutomaticNumberPlateRecognition(ANPR)inwerking.Alleoperationelepolitiemedewerkerskunnenditsysteemnulandelijkeneenduidiggebruiken.Naargelangvandeonderzoeksbehoefteishetmogelijkom zoekvragen naar nummerborden voortaaninheelNederland,ofjuistopkleine,regionaleschaal,intezetten.
BedrijfsvoeringOpbedrijfsvoeringsgebiedvoerdedepolitie in 2016 voor de facilitaire kolom hetlandelijkesysteemPlanoninenverwijderdezijderegionalesystemen.Medewerkerskunnenvoortaangemakkelijkzelffaciliteitenaanvragenenreserveringendoen.Ditondersteunthetclickcallfaceprincipe,ingevoerdbij devormingvanhetkorps.Ookishetprototype van het Prestatiedashboard Bedrijfsvoeringopgeleverd,waarmeemanagementinformatie integraal en overzichtelijkbeschikbaarkomtvoorleidinggevenden.HetdefinitievePrestatiedashboardBedrijfsvoeringvolgtbegin2017.Danvoerenalle
eenhedenookhetlandelijkedocumentatiesysteem Documentum in, dat alle in en uitgaande post registreert en monitort.Tevensstartdeintroductie vanhetnieuweIdentityAccesManagementsysteem,datwaarborgtdatdejuistemedewerkertoegangtotdejuistesystemenheeft.
Waardering IVOm de voortgang van de ICTverbeteringen te controleren, meet het korps sinds 2013halfjaarlijkshoedemedewerkersdegebodenICTvoorzieningenwaarderen.In2016iseenduidelijkestijgingvandewaarderinggemeten.MedewerkerswaarderendepolitieICTnumeteenrapportcijfer6,6tenopzichtevande6,3uitdeeerstemeting.
Onderzoek Algemene RekenkamerIn2016verrichttedeAlgemeneRekenkamer onderzoek naar de staat vandepolitieICTindatjaar.Gekekenis naar de systemen Basisvoorziening Handhaving en SummIT en naar de besturingvandeIVorganisatie.DeAlgemeneRekenkamerconcludeertdatsinds 2011 vooruitgang is geboekt, met nameophetterreinvandebesturing.Dittentijdevandegrotereorganisatievan27entiteitennaaréénpolitie.DeAlgemeneRekenkamergeeftaandatdedoelen op het gebied van informatievoorziening beter aan zouden moeten sluiten op de doelen van de politie en waarschuwtdatdevernieuwingookdaadwerkelijkvormmoetkrijgen.DeAlgemeneRekenkamerdeedaanbevelingen op het gebied van sturing, inzicht infinanciënenuitvoeringvanprojecten.De politie neemt de aanbevelingen over engeefthierin2017invullingaan.
Materieelbeleid
InkoopDe inkoop van de politie omvat allerhande soorten producten en diensten: van motorhandschoenen tot voer en vaartuigen,helikopters,geweldsmiddelen, pennen, potloden, consultancydienstenenbouwwerken.Meteeninkoopbudgetvan€1,4miljardvormtde politie een van de grootste inkopendeorganisatiesinNederland.Hetlegteengroteverantwoordelijkheidopdeschouders van de politieorganisatie om dit budget op een doelmatige en rechtmatigemaniertebesteden.
Klachtenmeldpunt Inkoop PolitieOp1mei2016beëindigdededoordeministervanV&JaangesteldeTijdelijkeCommissieIntegriteitInkoopenAanbestedingen Politie conform planning haar taken.Bijditmeldpuntkondenmarktpartijenterechtmetmeldingenover(deafhandelingvan)integriteitkwestiesbijinkoop.Dezecommissieontvingdriemeldingen,maarconstateerdedaarbijgeenaanwijzingenvoorintegriteitsschendingen.Sinds1mei2016staatopPolitie.nl(Zakendoenmetdepolitie)een directe link naar het binnen de politie, maar buiten de inkoopuitvoeringsorganisatie geplaatste
KlachtenmeldpuntInkoopPolitie.In2016kwamdaaréénklachtbinnen.Deze melding had betrekking op een lopende aanbesteding en is doorgezet enafgehandeld.
Aanscherping governance inkoop-stelsel politieHetkorpsscherptein2016dewijzevanbesturenvoorhetinkoopstelselaan.Inhetgovernancemodelzijneenduidigesturingsenmandaatlijnenaangebrachtendetaken,rollenenverantwoordelijkheden van alle actoren in het inkoopprocesgedetailleerduitgewerkt.Vooralle grote (Europese) aanbestedingen zijnofwordenopkortetermijn(vaste)aanbestedingsstuurgroepen ingericht envoorzittersaangewezen.Hetwerkenmetdezestuurgroependraagtbijaanefficiënteeneffectieveaanbestedingsprocessen,waarbijdeopbouwvan(markt)kennis, ervaring en de inbreng van materiedeskundigheidcentraalstaan.
Politie AanbestedingskalenderEenbelangrijksturingsinstrumentis dePolitieAanbestedingskalender(PAK),metalleaanbestedingenvoorhetdaaropvolgendejaar.Maandelijkscontroleert het korps hoe de uitvoering vordert van de in deze kalender opgenomenaanbestedingen.Waarnodig pleegt de organisatie interventies omeventuelebelemmeringenweg tenemen.Depolitieoverweegtomdeze aanbestedingskalender(s) in de (naaste)toekomstonlineteplaatsen.Marktpartijenkrijgendaardoorinzichtinwelkeaanbestedingenernaarverwachtingdekomendetwaalfmaanden aankomen en kunnen zich daarbeteropvoorbereiden.
De politie vormt één van de grootste inkopende organisa-ties van Nederland
72 73
Kwaliteit aanbestedingen en de Aanbestedingscommissie DeAanbestedingscommissiedraagtbijaandekwaliteitsverbeteringvandepolitieaanbestedingen door • het inbrengen van aanvullende inkoopdeskundigheid;• het bieden van tegenspraak aan aanbestedingsteams;• het toetsen van voorgenomen aanbestedingsstrategieën;•hetwaarborgenvanleereffectenDeze commissie bestaat uit interne deskundigen, een inkoopdeskundige vanuithetRijkeneenhoogleraarInkoop.Zonodigwordtadhocmateriedeskundigheidtoegevoegd.
Onrechtmatige inkoopOnrechtmatig inkopen betekent dat de inkoop niet conform relevante (Europese) wetenregelgevingofniettijdigisgerealiseerd.Hetbetekentnietperdefinitiedat een rechtsgeldig contract ontbreekt of dat er sprake is van nietinteger handelen.In2016zettedepolitieeenfors aantal verbetermaatregelen in gang.Hetterugdringenvandeonrechtmatige inkoop heeft de volle aandacht vandekorpsleiding.Voor2017voorziethet korps daarom een dalende omvang vandeonrechtmatigeinkoop.
InkoopbeleidHetnieuweinkoopbeleidvoordepolitieisnagenoegklaar.Naasteenaantal algemene actualiseringen kregensamenwerkingbinnenhetpubliekedomeinen–waarmogelijkenhaalbaar–maatschappelijkverantwoordinkopeneenplek.Detoepassingstartbegin2017.
Huisvesting
Het beleidsprogramma Huisvesting bevatderodedraadwaarlangsdepolitiede uitdagingen gefaseerd en gestructureerdvormgeeft.Hetkorpsvoertditbeleidsprogrammasinds2015uit. Het geeft (binnen de kaders van het StrategischHuisvestingsplan1.0) invulling aan drie aandachtsgebieden:•AansluitingvanhetStrategischHuisvestingsplan (SHP) op Dienstverlening enPolitieprofessie;metspecifiekeaandachtvoordeuitwerkingvanministeriëlebesluiten,deconcreteenbetaalbareuitwerkingvanhetSHPendestandaardisatievandeorganisatiewerkwijzeinrelatietotdehuisvestingsopgave.• Flexibiliseren en innoveren vastgoedportefeuille;metspecifiekeaandachtvoor het standaardiseren van de landelijkehuisvesting(uitstraling,kwaliteit,flexwerkenenconcepten),demogelijkhedentotflexibiliserenbinnende bestaande portefeuille, de toepassingsmogelijkhedenvanHetNieuweWerken en tot slot een visie op maatschappelijkverantwoordondernemen.•Toewerkennaarstrategischvastgoedmanagement;metspecifiekeaandacht voor de invulling van de dispositiestrategie,demogelijkhedentot strategisch relatiemanagement met betrekking tot het opzoeken van strategischesamenwerkingsverbanden/partners, het inrichten van de huisvestingsorganisatie(inclusiefwijzevan besturen en risicomanagement) en tot slot aandacht voor portefeuillesturing,strategischeoriëntatieenbesturingsaspecten.
Sinds 2015 geldt de afspraak met de minister om politielocaties in overleg methetlokalebestuuraftestoten.Metdeze afstoting en de transformatie van politielocatieswerktdepolitietoenaardemethetgezagendeTweedeKamerafgesprokeneindsituatiein2025.Depolitieisdanaanwezigop575locatiesin de vorm van politiebureaus en
steunpunten(grootenklein).Ditismogelijkdoordatdepolitiededienstverlening anders organiseert (digitale aangiftesencontactmogelijkheden,meeraangiftesopstraatenaanwezigheidvanpolitieindewijkenbijhaarpartners).Denabijheidenzichtbaarheidvandepolitiekrijgenzoopmodernewijzevorm.
Inoverlegmetdeeenhedenzijnin2016zogenoemde schuifplannen opgesteld, waarindeverplaatsingenvanmedewerkers vanuit het reorganisatieproces staan.Degeplandeuitvoeringvandezeschuifplannenendebijbehorende,noodzakelijkeuitvoeringvanprojectenvoor2016wisthetkorpsterealiseren.
Met alle eenheden hield de politie huisvestingsimulaties.Deresultatenhiervan,diezijnofwordenafgestemdmet het lokaal gezag, komen in de huisvestingsplannenpereenheid.Deeerste versie van deze plannen is gereed en in 2017 vult het korps deze plannen aan voor de overige huisvestingsonderdelen (cellen, IBTlocatiesenforensischeopsporing).
DesamenwerkingbinnendeinterdepartementalewerkgroepOpwekking Duurzame Energie op rijksgronden en -gebouwen(ODE)isvoortgezet.Depolitiekeekhoezekanaansluitenbijdeuitkomsten van de studies vanuit deze werkgroep.HiervoorisdebusinesscaseDuurzame Energieopwekking opgesteld.Verderstarttedepolitieeenbrederonderzoeknaardemogelijkheden(vanuitwettelijkeverplichtingenenvanuithaarmaatschappelijkerol)omduurzaamheid in bredere zin binnen de politiehuisvesting gestalte te geven in de vorm van een visie en duurzaamheidsstrategie.
Veiligheid, integriteit en klachten
Depolitiewilbijdragenaaneenveiligesamenleving.Vooreengrootdeelontleent de politie haar legitimiteit aan hetvertrouwendatdeburgerinhaarstelt.Hetvertrouwenindepolitieisnietvanzelfsprekendenwordtbeïnvloeddoor het handelen van individuele medewerkers.Depolitiehechtveelwaardeaandeintegriteitvanhaarmedewerkers.Daaromisintegriteiteenvandekernwaarden.Helaasspeeldenin 2016 op dit gebied een aantal zaken dieookdemediahaalden.Hetgaathierbijbijvoorbeeldomhetonderzoeknaar de doelmatigheid van de bestedingenvandeCentraleOndernemingsraad.Daarnaastwaseraandachtvoordenoguit te voeren veiligheidsonderzoeken in hetkadervandereorganisatie.In2016is gestart met een analyse van lekonderzoeken.Daarnaaststartte hetWetenschappelijkOnderzoeks en Documentatiecentrum van het MinisterievanV&Jinopdrachtvanhetministerie een onderzoek naar georganiseerde criminaliteit en de integriteit vanrechtshandhavingsorganisaties.Ditsoortonderzoekenzijnookvanbelangommogelijkerisico’steverkleinenendebewustwordingbijmedewerkers tevergroten.
Vanuit de vorming van het korps wordtsteedsmeernadrukgelegdopstandaardisatieenuniformering.Indatkaderiseenbelangrijkdeelvandeadministratieveopbouwendeprocesgang rondom deze activiteiten met ingangvan2016heringericht.Ditbetekentdatbegrippenzijngeherdefinieerd,processen aangepast en administraties meerzijngestandaardiseerd.Dittrajectisin2016nognietafgerond.Tenaanzienvandejaarverantwoordingbetekent het dat de aansluiting tussen voorgaandenditjaardoorwijzingenindefinitiesenadministratiesnietaltijd
eenduidigkanwordengelegd.Dekomendejarenwordtinverdereuitbouwenverfijningvoorzien.
KlachtenBegin2016booddeministervanV&Jhet rapport Klachtbehandeling door de politieaandeTweedeKameraan.Daarin staan de resultaten van een onderzoek dat de Inspectie Veiligheid enJustitieuitvoerdenaaraanleiding vanopmerkingenvanTweedeKamerlidMarcouch over de klachtbehandeling doordepolitie.Deaanleidingdaarvoor
vormden onder andere uitingen van onvrede over het politieoptreden in de HaagseSchilderswijk,vooraloverdebejegeningdoordepolitiebijhetindienenvaneenklacht.
Klachten en aantallen 2016
Nietinbehandelinggenomen(geenklacht) 1.646
Inbehandeling 9.133
Afgehandeldeerstefase 6.940
Nietontvankelijk* 31
NietbehandelenAWB* 1.051
Afgehandeldtweedefase 269
Aantalgegrond 77
Openstaandeindejaar 1.924
Afgehandeldeerstefase 75,99%
Afgehandeldtweedefase 2,95%
Noginbehandeling 21,07%
Klachtrubrieken (vijf meest voorkomende) 2016
Bejegening/houding/gedrag 2.480
Geenofonvoldoendeactie 1.188
Onjuisteactie 1.064
Informatieverstrekking 632
Aangifte/klachtnietopnemen 522
Doorherinrichtingvandesystemeniseenvergelijkingmet2015nieteenduidigtepresenteren.
*NietontvankelijkenNietbehandelenAWBin1efasewilzeggendateenklachtindezeprocesstap
tochgeenklachtisgeblekenconformdegehanteerderichtlijnen.
74 75
Uitkomsten van het onderzoek Burgerswaardeerdendeklachtbehandelinggemiddeldmeteen6,5.Depolitie scoorde positief op de contacten tijdensdeeerstefasevanhetbehandelproces.Alsverbeterpuntenwerdenaangereikt: • klagers beter informeren over de afhandelingvanhunklacht.Ditisopgenomen in de opleiding voor klachtbehandelaars;•waarborghetlerenvanklachten.Eenwerkgroepleverthiervoorin2017eenplanopomditbetertewaarborgenbinnen de politie;• organiseer dat de politie de uniforme werkwijzevanklachtbehandelinglandelijkuitvoert.Ditisonderdeelvandeopleiding klachtbehandeling en een continupuntvanaandachttijdensdebijeenkomstenmetklachtcoördinatoren. De informatie over klachtbehandeling opPolitie.nlistoegankelijkergemaakten uitgebreid met informatie over de klachtencommissies.Depolitiepubliceerdedeklachtenjaarverslagenvandeeenhedenvanaf2013. Eenontwikkelingaanheteindevan2016wasdeuitbreidingvandepolitieapp.TeruitvoeringvandemotieMarcouch, die door de regering werdovergenomen,isdebestaande
politieappuitgebreidmetdemogelijkheid om een klacht in te dienen als men vindtdaterbijeenpolitiecontrolesprake is van handelen op basis van uiterlijkeofreligieuzekenmerken.
De cijfers Vande10.779klachtendiedepolitiein2016verwerkte,werdener1.646nietinbehandeling genomen, omdat ze niet voldeden aan de criteria van de klachtenregeling.Bijdeafgehandeldeklachtenwerden6940klagers (76%)indeeerstefaseafgehandeld.In269gevallen(2,95%)wildedeklagereenformeeloordeelvandepolitiechef.Deoverige21%isnoginbehandeling.Perklachtkunnenmeerdereonderwerpenwordenbehandeld.Meestalhebbendezebetrekkingopbejegening,houdingengedrag.Demeestvoorkomende klachtrubrieken staan vermeldindetabeloppagina73.
Landelijk Meldpunt MisstandenSindsjanuari2014ishetLandelijkMeldpuntMisstanden(LMM)actiefbinnendepolitieorganisatie.Hetbestaatuitvertrouwenspersonen Integriteit (VPI) die ondersteunen en adviserenbijintegriteitskwestiesenmeldingen van (vermoedens van) misstanden.DaarnaastzorgthetLMMvoor het doen uitvoeren van onderzoek
naar aanleiding van een melding(van een vermoeden) van een misstand, conform het Besluit Melden Misstanden.HetLMMwordteenpaarkeerpermaand benaderd met adviesvragen overintegriteitinbredezin.Vaaknaaraanleidingvaneenvertrouwenskwestieof de aanpak van een bepaalde casus, maarookanderevragenkomenvoorbij.Zodoenexternenetwerkpartnersregelmatig een beroep op de ervaringen en expertisevanhetLMM.Afgelopen jaarleverdehetLMMeenbelangrijkebijdrageaandewijzigingvanhetBesluitMeldenMisstandenvoorRijkenPolitie,datperjanuari2017deInterneKlokkenluidersregelingheet.In2016zijnveertien meldingen en adviesvragen gedaan bijhetLMM.Geenvandemeldingenisgedefinieerdalseenvermoedenvaneenmisstand.Eénmeldinguit2015leiddein2016toteenwegingsonderzoekdoorhetLMM.Ditonderzoekisnognietafgerond.
ScreenenHetzorgvuldigenmetvoldoendewaarborgen screenen van mensen vormt een belangrijkonderdeelvanhetaannemeneninhurenvanbetrouwbaremedewerkers.Naasteenalgemenescreeningdievooriedereengeldt,zijnerfunctiesaangewezenalsvertrouwensfunctiesdieeenAIVDonderzoekvereisen.
Cijfers 1 januari - 31 december 2016 Totaal Waarvan Waarvan % positief negatief
BGOkort 6.013 5.873 140 2,33%
BGOlang 3.675 3.563 112 3,05%
VOP 1.676 1.673 3 0,18%
VOA 284 284 0 0,00%
BGO: Betrouwbaarheids- en geschiktheidsonderzoek
VO: Veiligheidsonderzoek
Tabel 1: In 2016 gestarte onderzoeken Zaken Oriënterend onderzoek Disciplinair en lijnonderzoek Strafrechtelijk onderzoek
Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal zaken onderzoeken betrokkenen onderzoeken betrokkenen onderzoeken verdachten
1.455 308 248 374 411 791 279
Tabel 2: Drie meest voorkomende categorieën over in 2016 afgeronde onderzoeken
Delict soort Delict categorie 2016
Strafrechtelijk 273309vrijheidenlichaam 376
310349 vermogen 56
207235 meineed en valsheid 35
Disciplinair misbruik van positie 186
geweldenbejegening 89
houding en gedrag 78
Doorherinrichtingvandesystemeniseenvergelijkingmet2015nieteenduidigtepresenteren
In 2016 gingen de eerste verplaatsingen in het kader van de reorganisatie vanstart.Voormedewerkersdieeenvertrouwensfunctiegaanvervullen,isondercoördinatievaneenlandelijketaskforce een apart proces ingericht om tewaarborgendatallemedewerkersopvertrouwensfunctiesbeschikkenovereenverklaringvangeenbezwaar(VGB).
Interne onderzoekenZoalsindeinleidingisbeschreven, zijnprocessenenadministraties heringericht.Ditbetekentdathierverslagwordtgedaanoverdein2016‘ont vangen’ zaken en de op basis daar
vanuitgevoerdeonderzoeken.Van een deel van de zaken die in 2016 in onderzoekzijngenomen,kanpasin2017deafdoeningbekendworden.
Totenmet2015washetaantalindatjaarafgeslotenonderzoeken,waarvaneenafdoening(straf)bekendwasgeworden,bepalendvooropnameindetotalenvanhetjaarverslag.Cijfersinhetjaarverslagover2015haddendusbetrekking op zaken uit 2015, 2014 en somszelfs2013.
De 1455 zaken hebben daarmee tot 1473onderzoekengeleid.Inenkele
gevallen leidt een zaak tot meerdere typenonderzoek.
Zoalsuitdeonderstaandetabel1blijkt,zijndeAfdelingenVIKvandeeenhedenin2016gestartmet1473onderzoeken.Van het totaal aantal gestarte onderzoekenzijnerindeloopvan2016 1089afgerond.Deafrondingkanalsvolgtwordengekwalificeerd:•223oriënterendeonderzoeken;• 285 disciplinaire onderzoeken;•581strafrechtelijkeonderzoeken.
76 77
Bijde374gestartedisciplinaireonderzoekenwerdenintotaal411medewerkersals‘betrokken’aangemerktenbijde 791strafrechtelijkeonderzoekenintotaal279medewerkersals‘verdachte’.Dezelfdemedewerkerkanindeverschillende (soorten) onderzoek dus meerdere “statussen”krijgen.Hetaantalbetrokkenenbijdediverseonderzoekenkentdusdubbelingen.Politiemedewerkersineenstrafrechtelijkonderzoek,tegenwieaangifteisgedaanvanvoornamelijkgeweldsgebruik,wordeninveelgevallenveelaleerstjuridischals getuige aangemerkt en niet als verdachte.Hierdoorontstaatdesituatiedathetaantalverdachtenbijdestrafrechtelijkonderzoekenlagerisdanhetaantalonderzoekendoetvermoeden.
Aansluitendophetonderzoekvolgtwaarnodigafdoening.Debetreffendemaatregelenvariërenvanniet aan getoond/seponering tot en met strafontslagenverderevervolging.Degedetailleerdecijferspercomponentzijngegevendeadministratieveherinrichtingnognietgeheelbeschikbaar.De als gevolg van de onderzoeken in 2016verleende(voorwaardelijke)ontslagenstaaninonderstaandetabel.
Ten aanzien van de aantallen (voorwaardelijke)strafontslageninde jaren2013–2015isgeblekendat
(Voorwaardelijk) ontslag
Voorwaardelijk Afdoening 2012 2013 2014 2015 2016
Ja BARP77:1Jontslag 88 67 57 58 57
Nee BARP77:1Jontslag 96 74 92 67 61
BARP87ontslagopverzoek 13 5 5 6 8
Eindtotaal 197 146 154 131 126
verschillende corrigerende factoren veroorzaken dat deze aantallen zullenmoetenwordenbijgesteld. Dezefactorenbetreffenbijvoorbeelddefinitiekwesties,dubbeltellingenenontbrekende afdoeningen in het registratiesysteem dat tot en met 2015 werdgebruikt.Inhetjaarverslag2017zullen deze correcties in de ontslagcijfers2013–2015wordenverwerkt.
GeweldsmonopolieDepolitiewilzichtransparantverantwoorden,waarbijtevensrechtwordtgedaanaandebijzondererolvanpolitiemensenindesamenleving. Op 22 december bood de minister vanV&JdaartoehetwetsvoorstelGeweldsaanwending Opsporings-ambtenaaraandeTweedeKameraan.Datvoorzietineenstrafrechtelijketoetsing en beoordeling van de inzet van deze bevoegdheid aan de hiervoor geldende regels, in plaats van de huidige situatiewaarinwordtgetoetstofisvoldaanaanstrafuitsluitingsgrondenbijeencommuundelict.Depolitiewerkttevensaanhetinternebeoordelingsprocesvangeweld.In2016ishiervooreentoetsingskaderontwikkeldomtevoldoenaanhetwettelijkekadervandegeweldsbevoegdheidenooktekijkennaarhetprofessionelevakmanschapbijhetaangewendegeweld.Op1november2016starttehet
DistrictGelderlandZuidvandeEenheidOostNederlandmeteenproefprojectvoor het melden en registreren van geweldgebruikmetbehulpvandezeprofessioneledialoog.Depolitieevalueertdezeproefbegin2017.Deeersteresultatenzijnpositief.
Metdegeweldsrapportagesalsuitgangspuntblijfthetaantalgeweldsaanwendingenredelijkstabiel.
Desamenlevingverwachtdatdepolitie direct inspeelt op maatschappelijkegebeurtenissen,ongeacht de omvang van hun impact.Daaromschathetkorpsaltijdderisico’sinvanbepaaldeevenementen.Watisdeaard?Hoeveelpolitieinzetisdaarbijnodig? Voor deze voetbalwedstrijdtussenFeyenoord enGoAheadEaglesbrachtdepolitie160agentenopdebeen.
82 83
Dithoofdstukgaatinophetrisicoprofielenhetrisicomanagementbinnendepolitie.Naardeaardvandejaarverantwoordingligtdaarbijdenadrukophet‘beheer’ van de organisatie, met name de inrichting en formatie van de organisatie, debedrijfsvoeringprocessenendefinanciën.Ingegaanwordtopdevoordejaarverantwoordingactuelerisico’s,hunimpactenbeheersmaatregelen.Erissprakevaneengroeitraject.Dekomendejarenligtdenadrukopderisico’sinhetbeheervandeorganisatie.Optermijnbeziethetkorpshoedeoperationelerisico’sookonderdeelervanuitkunnenmaken.
Depolitiemoetdagelijksreageren op veiligheidsincidenten met meer ofmindergrotemaatschappelijkeuitwerking.Hetacuutmoeteninspelenop gebeurtenissen en incidenten heeft impact op de organisatie en het beheer daarvan.Hiermeeontstaanrisico’sophetterreinvanondermeerhetwelzijnvan politiemensen, het realiseren van strategieendoelstellingen,financiëleduurzaamheid en het voldoen aan wetenregelgeving.Deintegriteitvankorpsenpolitiemedewerkersheeftdehoogsteprioriteit.
Het korps stelde in 2016 een plan van aanpak op om risicomanagement verderteontwikkelen.Hetdoelistekomen tot een uniforme en gestructureerde aanpak, die onderdeel uitmaakt van de planning en controlcyclus van hetkorps.In2016isbijelkproductuitde planningencontrolcyclus,waaronderde managementrapportages en de management gesprekken, een risicoparagraafopgenomen.Risico’szijnveelalnietstatisch.Deeffectenvaneenrisico en de kans dat het zich voordoet, kunnentoeenafnemenindetijd. Hetinzichtinderisico’swordtdaaromperiodiek geactualiseerd en besproken doorhetmanagement.Daarnaastkomen risico’s ook aan bod in het Portfolio Transitie dat inzicht geeft in
Risicomanagement
de huidige veranderopgavenstatus van depolitie.Hetportfoliobeschrijftwelkedoelstellingenzijngerealiseerdenwelkestappendepolitieindekomendeperiodezet.Destatusvanrisico’s,endebeheersingervan,wordtinzichtelijken stelt de politie steeds beter in staat om op de veranderopgaven te sturen en keuzestemaken.Eenandervoorbeeldvanhetinzichtelijkmakenenbesprekenvanrisico’sbinnendeorganisatiezijndeNationaleBriefings.Daarinbesprekende politiechefs, de directeur Politiedienstencentrum, de stafdirecteuren en de korpsleiding onder meer belangrijkethema’sdiehetbehalenvandoelstellingen kunnen bevorderen dan welbelemmerenenmakenzij,indiennoodzakelijk,afsprakenoverbijsturing.
Deindezejaarverantwoording opgenomen risico’s volgen het risicoprofielenzijndanookingedeeldindecategorieën• organisatie en doelstellingen;• personele zaken;•financiëleduurzaamheid;•voldoenaanwetenregelgeving.
De risico’s in de tabel op pagina 83 kunnen,wanneerzijzichvoordoen,majeureimpacthebben.Opditmomentis het nog een stap te ver om de risico’s tekwantificerenendekansdateenrisicozichvoordoetaantegeven.
Het komen tot een nadere duiding van de risico’s maakt onderdeel uit vandeverdereontwikkelingvanrisicomanagement.
Risico Impact Beheersmaatregel
Organisatie en doelstellingen
Basis op ordeDerealisatievandemijlpalen,zoals
opgenomen in ‘de basis op orde’,
isnoodzakelijkomdereorganisatie
van de politie te voltooien binnen
de vast gestelde kaders, zoals
geformuleerdindeherijking.
Bijhetnietrealiserenvandemijlpalen
wordendeprocessenenwerkingvande
politieorganisatie onvoldoende
verbeterd en geoptimaliseerd in het
kadervandereorganisatie.
Mijlpalenenbijbehorendenormenzijn
vastgesteld.Daardoorisverduidelijkt
waaraaneind2017voldaandientte
wordenenhoeditmeetbaargemaakt
wordt.
Intensievemonitoringopdevoortgang.
Landelijke MeldkamerorganisatieComplexe samenhang en governance
vanditgroteprojectkunnenleidentot
regionale diversiteit of tot onvoorziene
kostenalsgevolgvanvertraging.
Onvoorziene kosten kunnen omvang
rijkzijnvanwegedeschaalvande
veranderingen.
Devoortgangkanbelemmerdworden
doordebetrokkenheidvanveelpartijen.
Frequenteafstemmingbinnende
politie en daarbuiten met het Ministerie
vanV&Jenketenpartnerswaaronderhet
lokaalbestuur.
Risico Impact Beheersmaatregel
Personele zaken
Personele reorganisatie/bezettingDeontwikkelingvandebezettingkent
onzekerheden.Vertraagdeuitstroomen
instroom,waardoorsomsexterneinhuur
nodigis.Ookmogelijkemismatches
tussen formatie en bezetting, mede op
specialistischefuncties.
Onvoorziene kosten kunnen extra
beslagleggenopheteigenvermogen.
Doorkwantitatieveenkwalitatieve
mismatcheskunnendewerkzaamheden
nietoptimaalwordenuitgevoerd.
De uitvoering en bestedingen en de
aansluiting tussen formatie en bezetting
wordennauwgezetgemonitordgedurende
deafgesprokenvijfjaarsperiodevan
2016 tot en met 2021, om de formatie en
bezettinginbalanstebrengen.
Ziekteverzuim De organisatie had in 2016 een
ziekteverzuimvan7,0%(6,8%in2015).
Een hoog ziekteverzuim is een risico
voordeinzetbaarheid.
De doelstelling is dat het verzuim in
2017mettenminste0,5%daaltten
opzichtevan2016.
Beperkte inzetbaarheid heeft impact
op het realiseren van de strategische
doelstellingen, met als gevolg onder
bezetting,verhogingvandewerkdrukof
extrauitgavenaanexterneinhuur.
• Meer en expliciet aandacht voor
aanpak van ziekteverzuim in leider
schapsopleidingen en daarmee
verantwoordelijkheidvoorterugdringing
verzuimnadrukkelijkindelijnbelegd.
•Uitvoerenvannadereanalysesnaar
oorzakenvanverzuimbijspecifieke
onderdelenmetsignificanthogerverzuim.
• Met voorrang inrichten van de Teams
VeiligenGezondWerken,diemedewer
kersenleidingondersteunen.
BeroepsziektenHetpolitiewerkkangrotefysiekeen
psychische impact hebben op mede
werkers(o.a.PTSS).
Fysieke of psychische schade mede
werkers.Beperkteofinhetgeheelgeen
inzetbaarheid.Financiëleconsequenties
voormedewerkersenkorps.
Tijdigesignalering,begeleidingen
(mogelijkuittebreiden)voorzieningen
inderechtspositie.
84 85
Risico Impact Beheersmaatregel
Financiële duurzaamheid
Evenwicht taken en bekostigingGeenfinanciëlecompensatievoorextra
takenwaarmeedepolitiegeconfron
teerdwordt.
Extra kosten leggen beslag op de
beperkte middelen; tekorten komen ten
lastevanreserves.
Insamenspraakmethetgezagbewaken
vanhetevenwicht.
Vroegpensioen Inkoop MaxToename voorziening Inkoop Max door
veranderingeninuittreedleeftijden
tarievenengrondslagen.
Mogelijkextratoevoegingenaande
voorzieningInkoopMax,vanmateriële
omvang.
Risico op eventuele meerkosten
wordtopgevangendoorhetMinisterie
vanV&J.
Schadeclaims Claimsvanburgersenbedrijven
in relatie tot de taakuitvoering door
depolitie.
Mogelijkefinanciëlegevolgenuit
geclaimdeschadekosten.Mogelijke
reputatieschade.
De politie is verzekerd voor aansprake
lijkheid.Issueswordengemonitorden
geprobeerdwordtdoortijdigesignale
ringvanpotentiëlereputatierisico’s
reputatieschadezoveelmogelijkte
voorkomen.
Boekverliezen/frictiekostenMogelijkeverliezendoorontmanteling
vanrekencentraalsgevolgvanhetAVP
enhetafstotenvanvastgoed.
Mogelijkonvoorzienekosten. Faseringindeuitvoeringaangebracht.
Hierdoorishetnietaannemelijkdat
boekverliezenzichacuutenomvangrijk
zullenvoordoen.
Arbeidsvoorwaarden/loonkostenOntwikkelingenop‘arbeidsvoor
waardengeld’,functieaanpassingen,
etc.vragenomstrakkeafsprakenen
monitoring.
Personeelskostenzijncirca75%vande
begroting.Kleinewijzigingenhebben
snelgroteimpact.
Tussenkorps,MinisterievanV&J
en politie vakorganisaties dient dit strak
gemonitordteworden.
Risico Impact Beheersmaatregel
Voldoen aan wet- en regelgeving
Rechtmatigheid inkoop Door de schaalgrootte na vorming van
één korps ontstond de noodzaak om
voorbijnaalleinkoopcategorieën
Europeesaantebesteden.Daarnaastis
ernationaaleennieuweaanbestedings
wetwaaraanvoldaanmoetworden.
De schaalgrootte van het huidige
korps, de omvang van het aantal
aanbestedingen in relatie tot de opzet
van het proces en de bezetting hebben
ertoegeleiddatdeafgelopenjaren
definanciëleonrechtmatigheidrond
de€300miljoenligt.
Erzijneeninkoopverbeterprogramma
(2015)eneenmasterplanfinanciële
rechtmatigheid(2015)opgesteld.De
PolitieAanbestedingskalenderiseen
belangrijksturingsinstrumentomtijdig
nieuweaanbestedingstrajectente
startenendeachterstandenwegte
werken.Daarnaastwordtextra
personele capaciteit ingezet op de
inkoopafdeling.Ookishetinkoopbeleid
opeenaantalpuntengeïntensiveerd.
FiscaalTijdensdetransitiebestaathet
risico dat de naleving of toetsing van
fiscaleafsprakenwordtbemoeilijkt.
Daarnaastzijnfiscaliteitenrondom
met name perso nele regelingen soms
bediscussieerbaar.
Mogelijkenaofstrafheffingenen
boetesvandeBelastingdienst.
Denalevingvanfiscaleregelgeving
wordtdoordepolitiegemonitord.Ook
vindt periodiek overleg plaats met de
Belastingdienst.
Alsgroteorganisatieontvangtenverstuurtdepolitieveelfacturen.DeDienstFinanciënvanhet Politiedienstencentrum in Rotterdam zorgt dat de politie alle rekeningen zo snel en efficiëntmogelijkafhandelt. Het korps ontving in 2016 in totaalzo’n300.000facturen.
92 93
Bedragenx€1.000
Exploitatierekening en resultaatbestemming Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Bijdragen (1)BijdragenV&J 5.234.192 5.024.563 5.143.536
Overigebijdragen(o.a.gemeentenenderden) 12.680 18.780 991
Totaal bijdragen 5.246.872 5.043.343 5.144.527
ExploitatiekostenPersoneel(2) 4.118.234 3.889.119 4.099.457
Rente(3) 16.508 20.468 15.645
Opleidingenvorming(4) 82.978 75.240 69.208
Huisvesting(5) 341.228 345.825 343.263
Vervoer(6) 190.619 177.047 184.517
Verbindingenenautomatisering(7) 307.432 335.630 323.892
Geweldsmiddelenenuitrusting(8) 29.016 40.400 51.307
Operationeel(9) 140.314 117.683 125.298
Beheer(10) 129.159 127.226 125.896
Totaal exploitatiekosten 5.355.488 5.128.638 5.338.483
Resultaat uit normale bedrijfsvoering -108.616 -85.295 -193.956
Buitengewone lasten - - -Buitengewone baten - - - Exploitatieresultaat -108.616 -85.295 -193.956
Resultaatbestemming
Mutaties bestemmingsreservesToevoegingen bestemmingsreserves
Onttrekkingenbestemmingsreserves 55.854 89.481 98.488
Saldo mutaties bestemmingsreserves -55.854 -89.481 -98.488
Mutaties algemene reserveToevoegingalgemenereserve 4.186
Onttrekkingenalgemenereserve 52.762 95.468
Vermogensconversie
Saldo mutaties algemene reserve -52.762 4.186 -95.468
Bestemming exploitatieresultaat -108.616 -85.295 -193.956
Exploitatierekening 2016 Balans per 31 december 2016
Bedragenx€1.000
Balans (na resultaatbestemming)
Activa 31 december 2016 31 december 2015
Vaste ActivaMateriëlevasteactiva(11) 1.900.669 1.992.088
Financiëlevasteactiva(12) 880.473 811.674
Totaal vaste activa 2.781.142 2.803.762
Vlottende ActivaVoorraden(13) 37.175 39.082
Vorderingenenoverlopendeactiva(14) 103.276 247.633
RekeningcourantMinisterievanFinanciën(15) 277.867 205.482
Liquidemiddelen(16) 9.499 8.897
Totaal vlottende activa 427.817 501.094
Totaal Activa 3.208.959 3.304.856
Passiva 31 december 2016 31 december 2015
Eigen VermogenAlgemenereserve(17) 103.108 155.871
Bestemmingsreserves(18) 80.239 136.093
Totaal eigen vermogen 183.347 291.964
Voorzieningen (19) 991.485 919.487
Langlopende Schulden (20) 969.574 942.689
Kortlopende Schulden (21)Kortlopendedeelleningen(21) 143.846 107.556
Openstaande(rijks)bijdragen(21a) 154.791 144.560
Schuldenpersoneel(21b) 585.268 711.980
Crediteurenenoverlopendeposten(21c) 180.648 186.620
Totaal kortlopende schulden 1.064.553 1.150.716
Totaal Passiva 3.208.959 3.304.856
94 95
Bedragenx€1.000
Kasstroomoverzicht Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Beginstand liquide middelen (15+16) 214.379 -204.340 -51.359
Operationele activiteiten
Exploitatieresultaat 108.616 85.295 193.956
Afschrijvingenenbijzonderewaardeverminderingenvasteactiva(11) 286.119 314.457 298.411
Overigemutatiesfinanciëlevasteactiva(12) 99.599 137.696
Mutatievoorzieningen(19) 71.998 37.967 243.780
Mutatiewerkkapitaal(excl.liquidemiddelen) 63.706 332.139 63.396
Kasstroom operationele activiteiten 213.608 523.334 -65.025
Investeringsactiviteiten
Investeringenmateriëlevasteactiva(11) 211.647 245.990 226.059
Desinvesteringenmateriëlevasteactiva(11) 16.947 12.551
Investeringenfinanciëlevasteactiva(12) 3.185
Kasstroom investeringsactiviteiten -197.885 -245.990 -213.508
Financieringsactiviteiten
Ontvangstenlanglopendeschulden(20) 164.821 245.900 600.000
Aflossingenlanglopendeschulden(20) 107.556 105.063 55.729
Kasstroom financieringsactiviteiten 57.265 140.837 544.271
Totaal kasstroom 72.987 418.181 265.738
Eindstand liquide middelen (15+16) 287.366 213.841 214.379
Kasstroomoverzicht 2016
98 99
Algemene toelichting en grondslagen
Algemene toelichting
ActiviteitenDe missievandepolitieis‘waakzaamendienstbaar’zijnaandewaardenvanderechtsstaat.Dezemissievervultdepolitiedoor,afhankelijkvandesituatie,gevraagdenongevraagdtebeschermen,tebegrenzenoftebekrachtigen.
RechtspersoonDePolitieiseenpubliekrechtelijkerechtspersoon.DeinschrijvingbijdeKamervanKoophandelisondernummer570963170000.
VestigingsadresHetlandelijkehoofdbureauvandepolitieisgevestigdopNieuweUitleg1,2514BPteDenHaag.
Stelselwijzigingen en schattings wijzigingenDegehanteerdegrondslagenvanwaarderingenvanresultaatbepalingblevenongewijzigdtenopzichtevanhetvoorgaandejaar,metuitzonderingvandetoegepastestelselenschattingswijzigingenzoalsopgenomeninde paragraafInkoopMax.
Oordelen en schattingenBijdetoepassingvandegrondslagenenregelsvoorhetopstellenvandejaarrekeningvormtdeleidingvandeorganisatiezichdiverseoordelenenschattingen.Debelangrijkste,inclusiefdebijbehorendeveronderstellingen,wordentoegelichtbijderelevanteposten.
Verbonden partijenAlsverbondenpartijwordenallerechtspersonenaangemerktwaaroveroverheersendezeggenschap,gezamenlijkezeggenschapofinvloedvanbetekeniskanwordenuitgeoefend.Ookrechtspersonendieoverwegendezeggenschapkunnenuitoefenen,wordenaangemerktalsverbondenpartij.Transactiesvanbetekenismetverbondenpartijenwordentoegelichtvoorzoverdezenietondernormalemarktvoorwaardenzijnaangegaan.
Toelichting op het kasstroom overzichtHetkasstroomoverzichtisopgesteldvolgensdeindirectemethode.DegeldmiddeleninhetkasstroomoverzichtbestaanuitdeliquidemiddelenenderekeningcourantmethetMinisterievanFinanciën.Kasstromeninvreemde valutazijnomgerekendtegeneengeschattegemiddeldekoers.Ontvangstenenuitgavenuithoofdevaninterestzijnopgenomenonderdekasstroomuitoperationeleactiviteiten.
Algemene grondslagen
AlgemeenDejaarrekeningisopgesteldinovereenstemmingmethetBesluitfinancieelbeheerpolitie.Dattradper1juli2015inwerking(besluitvan8juni2015,metregelsvoorhetfinancieelbeheervandepolitie)envervingdaarmeedeRegelingfinancieelbeheerpolitie.Voorzoverinhetbesluitnietandersisbepaald,wordthierinaangeslotenbijdegrondslagenvoordeverslaggeving,neergelegdintitel9vanboek2vanhetBurgerlijkWetboekenuitgewerktindedoorde RaadvoordeJaarverslaggevinguitgegevenRichtlijnenvoordejaarverslaglegging.DemodellenvoordejaarrekeningzijnconformhetBesluitfinancieelbeheerpolitie,voorgeschrevendoorhetMinisterievanVeiligheidenJustitie(V&J).
Gemiddeld aantal medewerkersHetgemiddeldeaantal,gedurendehetboekjaarwerkzamemedewerkerswordtvermeldinafstemmingopdeinrichtingvandeorganisatie.Ditsluitaanopdesalariskosten,zoalsopgenomenindeexploitatierekening.Werknemersdiegeenarbeidsprestatieleveren,staannietvermeld.Uitzonderinghieropvormendeperiodesvankortstondigeziekte,onbetaaldverlof,regulierebijzondereverlofregelingenofschorsing.
Ter vergelijking opgenomen cijfersDejaarrekeningvergelijktderealisatie2016metderealisatie2015endebegroting2016.
Tenbehoevevaneengoedeaansluitingopdeverantwoordingindejaarrekening,isdeoorspronkelijkebegrotingindeJaarrekening2016opdevolgendepuntenandersgepresenteerd:•Vanaf2014isderekeningcourantverhoudingmethetMinisterievanFinanciënopgenomeninhetkasstroomoverzicht.Indekolombegroting2016isditinhetbeginsaldonognietverwerkt.Dekolombegrotingishieropaangepast.•Indebegrotingishetkortlopendedeelvandefinanciëlevasteactiva(FVA)opgenomenalsinvesteringenindeFVA.Inderealisatieisdezeopgenomenalsmutatiewerkkapitaal.Dekolombegrotingishieropaangepast.•Indebegroting2016iseendeelvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(0,8procentloonsverhoging)alséénbedragverwerktonderdebijkomendepersonelelasten.Omeenjuistevergelijkingtussenbegrotingenrealisatie2016tekunnenmaken,isdekolombegrotingaangepastendeloonsverhogingverdeeldoverallepersonelelastencategorieën.Dezewijzigingenhebbengeengevolgenvoordevergelijkendecijfers2015.•Indebegroting2016isdebijdrageaanhetTeamBestrijdingOndermijning(TBO)inhetCaribischgebied,alsonderdeelvanRST,verwerktonderdeOverigebijdragenMinisterievanV&J.DebijdrageisechterverstrektdoorhetMinisterievanBinnenlandseZakenenKoninkrijksrelaties.Omeenjuistevergelijkingtussenbegrotingenrealisatie2016tekunnenmaken,isdezebijdrageindekolombegrotingaangepastnaardeOverigebijdragen (gemeentenenderden).
Om meer inzicht te geven in de exploitatielasten is in 2016 een nadere verdieping aangebracht in de categorie Overige zakenendienstenbinnendiverseeconomischecategorieën.Devergelijkendecijfers2015zijnhieropaangepast.
Grondslagen voor de waardering van het resultaat
AlgemeenDegehanteerdegrondslagenvandewaarderingenvanderesultaatbepalingblevenongewijzigdtenopzichtevanhetvoorgaandejaar.
Hetverschiltussendetoegerekendebijdragenendekostenenanderelastenoverhetjaarbepaalthetresultaat.Batenenlastenwordenindeexploitatierekeningtoegerekendaandeperiodewaaropzebetrekkinghebben,ongeachtofzijtotontvangstenofuitgavenhebbengeleid.
Bijzondere bijdragen Ministerie van V&J en overige instantiesVoorspecifieketakenenactiviteitenverstrekkenzowelhetMinisterievanV&Jalsanderedepartementenofoverheidsinstantiesbijzonderebijdragen.Daaroverdientinhetalgemeeneenoperationeleenfinanciëleverantwoordingtewordenafgelegdenmoeteeneventueeloverschotoftekortwordenverrekend.Deontvangenbijdragenneemthetkorpsindebalansoponderdekortlopendeschuldenalsnogtebestedenbijdragen.Aandehandvandebestedingeninhetlopendeboekjaar,dieverbandhoudenmetdezebijdragen,verantwoordthetkorpsdezebijdragenindeexploitatie.
Periodiek betaalbare beloningenLonen,salarissenensocialelastenwordenopgrondvandearbeidsvoorwaardenverwerktindeexploitatierekeningvoorzoverzeverschuldigdzijnaanwerknemers,respectievelijkdebelastingautoriteit.
PensioenenAlsuitgangspuntgeldtdatdeindeverslagperiodeteverwerkenpensioenlastgelijkisaandeoverdieperiodeaan hetpensioenfondsverschuldigdepremies.Indiendeverschuldigdepremiesopbalansdatumnognietzijnvoldaan,wordteenverplichtingopgenomen.Dehiervoorinaanmerkingkomendewerknemershebbenopdepensioengerechtigdeleeftijdrechtopeenpensioen datisgebaseerdophetgemiddeldverdiendeloon,berekendoverdejarendatdewerknemerpensioenopbouwde bijdepolitie.DewerknemerskunnenkiezenomhetpensioenintelatengaanvanafzestigjaarenuiterlijkvijfjaarnahetbereikenvandeAOWleeftijd.DeverplichtingendievoortvloeienuitdezerechtenvanhetpersoneelzijnondergebrachtbijhetAlgemeenBurgerlijkPensioenfonds(ABP).HetABPhanteerthetmiddelloonstelsel.Depremievoorhetouderdomsennabestaandenpensioenbedraagtin201721,1%tegen(gemiddeld)18,55%(per1januari17,8%enper1april18,8%)in2016.Deverhogingenvandepremies–zowelin2016alsin2017–zijnnoodzakelijkomdedekkingsgraadvanhetfondsteverbeteren.Zowelin2016alsin2017betaaltdewerkgever70%vandeverschuldigdepremieendewerknemer30%.Depensioenrechtenwordenjaarlijksgeïndexeerd,indienenvoorzoverdedekkingsgraadvanhetpensioenfonds (hetvermogenvanhetpensioenfondsgedeelddoorzijnfinanciëleverplichtingen)dittoelaat.Depensioenenzijnniet
100 101
verhoogdper1januari2017.DebeleidsdekkingsgraadvanhetABPwasnietvoldoendeomdepensioenenoverhetjaar2016tekunnenindexeren.Over2016iseengemiddeldedekkingsgraadbehaaldvan92,8%.Naastdezereguliereverplichtingvandeverschuldigdepensioenpremiesvooractievemedewerkersbestaatereenaantalbijzondereregelingenvoormedewerkers.
Inkoop MaxInkoopMaxiseenindevormvandienstverleningaandepolitieuitgevoerderegeling.PasnadeinkoopvormtdeinkoopwaardeeenonderdeelvandereguliereABPverplichtingen.VoorderegelingInkoopMaxisafgesprokendatderechthebbendemedewerkersvanafzestigjaartotenmetzeventigjaarmetpensioenkunnengaan.
In2016heeftzicheenschattingswijzigingvoorgedaanmetbetrekkingtotdevoorzieningInkoopMax.Integenstellingtotvoorgaandejarenwordtvanaf2016indeberekeninggeenrekeningmeergehoudenmetinvalideringskansen.Ditleiddein2016toteenlagerevoorziening.Heteffecthiervanisberekendopcirca€5miljoen.
BijdewaarderingvandevoorzieningInkoopMaxper31december2016zijndevolgendegrondslagengehanteerd:•Uitstroomleeftijdvan65jaarvoordeperiode1januari2016totenmet31december2017.•InkoopvanInkoopMaxvoorallemedewerkersvan62jaarenouderper1januari2018.•Tijdsevenredigeinkoopvoordeleeftijdscohorten1956enjonger(in2018de62minners)overdeperiode2018totenmet2022.•Rekenrentevan2,8procent.•ExitkansenconformdetabelGO1113vanhetABP.•Deinvalideringskansenzijneendeelvandeexitkansen.BijgedeeltelijkearbeidsongeschiktheidkomendeaansprakenopInkoopMaxechterniettevervallen.Voordeberekeningvandevoorzieningper31december2016wordtvoorheteerstuitgegaanvanexitkansenexclusiefinvalideringskansen.•VoordesterfteprognoseisovergegaanvanprognosetabelCBS2014naarAG2016.
FLO-regelingVoordevliegersbijdeLandelijkeEenheidgeldtdeFLOregeling(FunctioneelLeeftijdsontslag)dievanafde55jarigeleeftijdeenuitkeringgarandeertvantienjaar.Deberekeningvandetotaleuitkeringbedraagtdesomvandenominaleuitkeringenpermedewerkerzonderrekeningtehoudenmeteerdere,voortijdigeuitstroomofoverlijdenvandemedewerker.Omaanspraaktekunnenmakenopdezeregelingmoetenvliegersvoldoenaandevolgendevoorwaarden:•Devliegerhadop31december2016defunctievanvliegerbijdeLandelijkeEenheid.•Devliegerheeftvanaf1januari2017defunctievanvliegerbijdeLandelijkeEenheid.•DevliegervervuldevoorafgaandaanzijnontslagtenminstetienjaaronafgebrokendefunctievanvliegerbijdeLandelijkeEenheid.•DevliegerneemtdeelaandeAanvullendeFlexibeleUittredingsregelingPolitie(AFUP).Vanaf2016wordtrekeninggehoudenmetsalarisverhogingenenpensioenwijzigingendiezijnopgenomenindecao. Deberekeninghoudtgeenrekeningmettoekomstigesalarisverhogingendoorgroeiindeschaal.
Grondslagen voor waardering van activa en passiva
Materiële vaste activaDemateriëlevasteactivawordengewaardeerdtegenverkrijgingsprijsplusdebijkomendekostenofvervaardigingsprijsonderaftrekvanlineaireafschrijvingengedurendedeverwachtetoekomstigegebruiksduur.Opterreinenschrijfthetkorpsnietaf.Erwordtrekeninggehoudenmetdebijzondere,opbalansdatumteverwachtenwaardeverminderingen. Ziedebetreffendeparagraafvoordevaststellingofvooreenmaterieelvastactiefsprakeisvaneenbijzonderewaardevermindering.HetBesluitfinancieelbeheerpolitiebevatregelgevingvoordewaarderingvandemateriëlevasteactiva.Hetkorpshanteertdevolgendeafschrijvingstermijnen:
Vanafhetmomentvangereedheidvooringebruiknemingwordenmateriëlevasteactivaafgeschrevenoverde verwachtetoekomstigegebruiksduurervan.Bijeenschattingswijzigingvandetoekomstigegebruiksduurpasthet korpsdetoekomstigeafschrijvingenaan.
Buitengebruikgesteldemateriëlevasteactivawordengewaardeerdtegendeboekwaardedanweldelagereopbrengstwaarde.Deopbrengstwaardebedraagtdegeschatteverkoopprijsonderaftrekvandedirecttoerekenbarekosten.
Financiële vaste activaDeonderfinanciëlevasteactivaopgenomenvorderingenwordeninitieelgewaardeerdtegendereëlewaardeonderaftrekvantransactiekosten.Vervolgenswaardeerthetkorpsdezevorderingentegengeamortiseerdekostprijs.Eventuelewaardeverminderingenneemthetkorpsdaarinmee.
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activaOpelkebalansdatumbeoordeelthetkorpsoferaanwijzingenbestaandateenvastactiefonderhevigkanzijnaaneenbijzonderewaardevermindering.Indatgevalwordtderealiseerbarewaardevanhetactiefvastgesteld.Vaneenbijzonderewaardeverminderingissprakealsdeboekwaardevaneenactiefhogerisdanderealiseerbarewaarde;derealiseerbarewaardeisdehoogstevandeopbrengstwaardeendebedrijfswaarde.Bijzonderewaardeverminderingenwordentenlastevandeexploitatiegebracht.
VoorradenDewaarderingvandevoorradengebeurttegenverkrijgingsprijs,zijndeinkoopprijsplusdebijkomendekostenof lagereopbrengstwaarde.Deopbrengstwaardebetreftdegeschatteverkoopprijsonderaftrekvandirecttoerekenbareverkoopkosten.Dewaardebepalinghoudtrekeningmetdeincourantheidvandevoorraden.
VorderingenBijeersteverwerkingwaardeerthetkorpsdevorderingentegendereëlewaardevandetegenprestatie.Vervolgenswordendevorderingengewaardeerdtegendegeamortiseerdekostprijs.Voorzieningenwegensoninbaarheidwordeninminderinggebrachtopdeboekwaardevandevordering.
Liquide middelen en rekening- courant Ministerie van FinanciënLiquidemiddelenbestaanuitkas,banktegoedenendeposito’smeteenlooptijdkorterdantwaalfmaanden. Rekeningcourantschuldenbijbankenzijnopgenomenonderschuldenaankredietinstellingen(kortlopendeschulden).Liquidemiddelenwordengewaardeerdtegennominalewaarde.DepolitiegebruiktproductendiehetMinisterievanFinanciënaanbiedtinhetkadervanGeïntegreerdMiddelenbeheer(GMB).Doormiddelvansaldoregulatiebrengthetkorpsaanheteindevandedaghetsaldoopdebetaalrekeningterugtotnul.VooroverschottenoftekortenopderekeningcouranthanteerthetMinisterievanFinanciënmarktconformerentetarieven(EONIA).
Eigen vermogenBinnenheteigenvermogenwordtonderscheidgemaakttussendealgemenereserveenbestemmingsreserves.Datzijnafzonderlijkevermogensbestanddelenmeteenspecifiekebestemming.Toevoegingenenonttrekkingenvindenplaatsvanuitderesultaatbestemming.
VoorzieningenVoorzieningenwordengevormdvoorinrechteafdwingbareoffeitelijkeverplichtingendieopdebalansdatumbestaan,waarbijhetwaarschijnlijkisdateenuitstroomvanmiddelennoodzakelijkisenwaarvandeomvangopbetrouwbarewijzevaltteschatten.
Devoorzieningenwordengewaardeerdtegendebesteschattingvandebedragendienoodzakelijkzijnomdeverplichtingenperbalansdatumaftewikkelen.Devoorzieningenwordengewaardeerdtegendenominalewaardevandeuitgavendienaarverwachtingnoodzakelijkzijnomdeverplichtingenaftewikkelen,tenzijandersvermeld.Wanneer deverwachtingisdateenderdedeverplichtingenvergoedt,enwanneerhetwaarschijnlijkisdatdezevergoeding zalwordenontvangenbijdeafwikkelingvandeverplichting,danwordtdezevergoedingalseenactiefindebalansopgenomen.Devoorzieningenhebbenoverhetalgemeeneenlanglopendkarakter.
Voorzieningen FLO en Inkoop MaxZievoordegrondslagenhetonderdeelPensioenen.
Voorziening dienstjubileaDezevoorzieningheeftbetrekkingopwerknemersdieinaanmerkingkomenvooreenuitkeringinhetkadervanambtsjubileabijeendienstbetrekkingvan12½,25of40jaar.Erwordtgerekendmeteenfactorvan50%(blijfofsterftekans
•terreinenwordennietafgeschreven;•bedrijfsgebouwen35jaar;•verbouwingen20jaar;•gebouwtechnischeinstallaties15jaar;•inrichtinggebouwen/inventaris10jaar;•opvallendevoertuigen3jaar;•onopvallendevoertuigen5jaar;
•bijzonderevoertuigen510jaar;•vaartuigen310jaar;•vliegtuigen10jaar;•verbindingsmiddelen510jaar;•ICTapparatuur35jaar;•geweldsmiddelenenuitrusting510jaar;•overigemateriëlevasteactiva5jaar.
102 103
vaneenmedewerker)vandetotaleberekendewaarde.Voordeuitkeringbij40jaarberekenthetkorpseenblijfkansvan90%,indiendeperiodeindienstmeerdan30jaarbedraagt.
Voorziening wachtgeld/WW/WAODezevoorzieningheeftbetrekkingopwerknemersdiedoormiddelvaneenwachtgeldregelingc.q.uitkeringsregelingdediensthebbenverlaten.
Voorziening huisvesting leegstaande huurpandenDeze voorziening is ter dekking van verlieslatende contracten met betrekking tot leegstaande panden die het korps niet meeringebruikzalnemen.
Langlopende schuldenLanglopendeschuldenwordenbijdeeersteverwerkinggewaardeerdtegenreëlewaarde.Transactiekostendiedirectverbandhoudenmetdeverwervingvandelanglopendeschuldenwordenindewaarderingbijeersteverwerkingopgenomen.Langlopendeschuldenwordennaeersteverwerkinggewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs,zijndehetontvangenbedrag,rekeninghoudendmetagioofdisagioenonderaftrekvantransactiekosten.Hetverschiltussendebepaaldeboekwaardeendeuiteindelijkeaflossingswaardewordtopbasisvandeeffectieverentegedurendedegeschattelooptijdvandelanglopendeschuldenindeexploitatierekeningalsinterestlastverwerkt.
Kortlopende schuldenKortlopendeschuldenwordenbijdeeersteverwerkinggewaardeerdtegenreëlewaarde.Kortlopendeschuldenwordennaeersteverwerkinggewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs,zijndehetontvangenbedragrekeninghoudendmetagioofdisagioenonderaftrekvantransactiekosten.Ditismeestaldenominalewaarde.
Bedragenx€1.000
Bijdragen Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
AlgemenebijdrageV&J 4.956.303 4.694.471 4.791.434
BijzonderebijdragenV&J 178.108 189.385 226.655
OverigebijdragenV&J 99.781 140.707 125.447
Totaal bijdragen V&J (1a) 5.234.192 5.024.563 5.143.536Overigebijdragen[o.a.gemeentenenderden] 12.680 18.780 991
Totaal 5.246.872 5.043.343 5.144.527
Toelichting op de exploitatierekening
Bijdragen (1)
Debijdragenbestaanuitalgemene,bijzondereenoverigebijdragenvanhetMinisterievanV&J,bijdragenvanoverigedepartementen,gemeentenensubsidieverstrekkers.Zievoornaderedetailsdestaatvanoverdrachtenenbestedingen inBijlageI.
Degerealiseerdebestedingenvielenpersaldo€204miljoenhogeruitdanbegroot.Devoornaamsteoorzakenwordenhierondertoegelicht.
Algemene bijdrage Ministerie van V&JDeomvangenbestedingvanalgemenebijdragenvanuithetMinisterievanV&Jlagenin2016hogerdanbegroot. In2016zijnnietbegrotebijdragenbesteedvanuithetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(€143miljoen),hetP/Monderzoek(€86miljoen)endeasielinstroom(€31miljoen).DaarnaastzijnvanuithetMinisterievanV&J de nietbegrote,structureeldoorwerkendeloonenprijsbijstellingen2015ontvangen(€22miljoen).Vanuitdealgemene
Bedragenx€1.000
Personeel Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Salarissenhuidigpersoneel 2.753.149 2.598.786 2.674.729
Toelagenhuidigpersoneel 250.864 218.758 280.164
Pensioenpremieshuidigpersoneel 372.738 363.390 382.842
Socialelastenhuidigpersoneel 381.771 360.050 373.827
3.758.522 3.540.984 3.711.562
Bijkomendepersoneelslastenhuidigpersoneel 158.495 263.946 220.465
Vrijwilligepolitie 5.072 6.500 5.014
Personeelvanderden 184.620 93.179 182.351
Mutatiesvoorzieningen 32.101 8.010 2.073
4.138.810 3.912.619 4.117.319Af:
Batenuitbesteedpersoneel 20.576 23.500 17.862
Totaal 4.118.234 3.889.119 4.099.457
bijdrageis€21miljoenmetbetrekkingtotdeDienstSpecialeInterventies/ArrestatieenObservatieteams(DSI/AOT)verschovennaardebijzonderebijdragen.InhetkadervanhetgezamenlijkekwaliteitsplandetacheerdehetOpenbaarMinisterie(OM)parketsecretarissenbijdepolitie.Deverrekeningdaarvanverliepviaeeninhoudingopdealgemenebijdrage(€8miljoen).
Bijzondere bijdragen Ministerie van V&J Vandebijzonderebijdragenispersaldominderbesteeddanbegroot.Hetbestedingsritmevandebijzonderebijdragevoordevormingvanéénpolitieisbijgesteld.Daardoorvieldezebijdrage€32miljoenlageruitdanbegroot.Dekostenhiervanzijnalin2015gemaaktendebijdrageisookaandatjaartoegerekend.DaarnaastvondfinanciëleafwikkelingplaatsmethetOMvandeopenstaandevorderingvoorAfpakkenoverhetjaar2015(€8miljoen).VanuitdealgemenebijdragevondeenverschuivingplaatsmetbetrekkingtotdeDSI/AOT(€21miljoen).DetotalebijdragevoordeDSIisnietvolledigbesteed(€7miljoen).Verderbleven,vanwegeherschikkingvanplanningen,debestedingenvanprojectenin hetkadervandecybercriminaliteitachter(€4miljoen).TenslottezijndenietbegrotebijdragenbesteedvanuitdeContourennotaOpsporing(€4miljoen)enderegistratielastentengevolgevandeasielinstroom(€3miljoen).
Overige bijdragen Ministerie van V&JDebestedingvandeoverigebijdragenvanhetMinisterievanV&Jwaslagerdanbegroot.DitkwamvoornamelijkdoordelagerebestedingenvandebijdrageMeldkamerdomeinophetonderdeelbeheerC2000(€28miljoen).Deresterendemiddelenblijvenbeschikbaarenwordeningezetin2017enverder.DitterdekkingvandeuitgaveninhetkadervanVernieuwingC2000enderealisatievandeICTringLandelijkeMeldkamerorganisatie(LMO).Debegrotebestedingvanoudereopenstaandebijdragenisnietgerealiseerd(€20miljoen).InplaatshiervanvloeideeendeelvandezegelabeldegeldenterugnaarhetMinisterievanV&J(€17miljoen).TenslottewarendebestedingenopdebijdrageUitzendingenlagerdanbegroot(€4miljoen).
Overige bijdragen (onder andere gemeenten en derden)Vandeoverigebijdragenispersaldominderbesteeddanbegroot.Ditwerdprimairveroorzaaktdoorlagerebestedingen(€7miljoen)vanuitdebijdragevoorhetTBO,doordatditteamlaterdangeplandopstartte.
Tenopzichtevan2015warendegerealiseerdebestedingenopdebeschikbarebijdragenpersaldo€110miljoenhoger.DitkwamvooraldoordebestedingvandeontvangenalgemenebijdragenvanuithetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017,deloonenprijsbijstellingenenhetP/Monderzoek.Hiertegenoverstondenlageregerealiseerdebijdragenvoordevormingvanéénpolitiein2016alsgevolgvanlagerebestedingen.
Personeel (2)
104 105
Bedragenx€1.000
Prijs- en hoeveelheidsverschil Prijsverschil Hoeveelheidsverschil
Salarissenhuidigpersoneel 146.769 7.594
Toelagenhuidigpersoneel 31.886 221
Pensioenpremieshuidigpersoneel 8.387 963
Socialelastenhuidigpersoneel 20.734 986
Totaal 207.776 9.764
Salarissen, toelagen, pensioen premies en sociale lastenIndezecategoriewashetlastenniveau€218miljoenhogerdandebegroting.Hetprijseffecthadhetgrootsteaandeelindezekostenstijging(€208miljoen).Daarnaastlagdegemiddeldefeitelijkebezettinghogerdanindebegrotingwasvoorzien(effectvan€10miljoenhogerelasten).Zieonderstaandetabelvoordeonderverdelingnaarprijsenhoeveelheidsverschilpercategorie.
PrijseffectDevolgendeontwikkelingenhebbengeleidtoteenpersaldonegatiefprijseffect.
SalarissenHetprijseffectopdeschaalsalarissenwas€147miljoennegatief:•DeuitwerkingvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(1,25%loonsverhogingper1september2015, 3%loonsverhogingper1januari2016en1%loonsverhogingper1juli2016)zorgdevooreennegatiefprijseffectvan €130miljoen.•AlsneveneffectvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017steeghetuurtariefwaardoordereserveringvakantieverloftoenammet€5miljoen;daarnaaststeegalsgevolgvangewijzigderegelgevingdetotaleomvangvanhetvakantieverlof(€11miljoen).•Degemiddeldhogereschaalsalarissen(zowelbijinstroomaspirantenalsregulierpersoneel)leiddentoteennegatiefprijseffectvan€11miljoen.Tenopzichtevandeaannamesindebegrotingontvingeengroteraandeelvandeaspirantenbijindiensttredingreguliersalarisinplaatsvandeaspirantenvergoeding.•DesalarisbatenwaarvandeuitkeringenvanuithetUWVinhetkadervandeZiektewetenWAO/WIAdegrootstecomponentvormen,waren€8miljoenhogerdanbegroot.Ditwasonderanderehetgevolgvanverderesturingenbeheersingopditonderwerpmetbehulpvaneenexternepartijwaardoordebatenzijngestegen.•Deafwikkelingvandeeind2015gereserveerdepostenvoorhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017hebbeneenpositiefeffectvan€2miljoen.
ToelagenIndezecategoriewashetprijseffectpersaldo€32miljoennegatief,metalsoorzaken:•DeuitwerkingvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(€30miljoen);
Het effect van de procentuele loonsverhogingen voor de levenslooptoelage, de indexatie van toelagen en lagere uitkeringeninhetkadervanbewustbelonenbedroeg€7miljoen; Heteffectvandeverhoogdepiketvergoedingbedroeg€12miljoen; Heteffectvandestructureleinvoervanvakantieloonbedroeg€11miljoen;
•Denabetalingin2016,metterugwerkendekrachtover20112015,vanhetvakantieloon.Dezelaghogerdan indeJaarrekening2015wasvoorzien,watleiddetotincidentelelastenvan€4miljoenalsgevolgvanhogeregrondslageneneenlangerenabetalingsperiode.Naastdehiervoorgenoemdeonderwerpenwarenerpersaldolagerelastenvooroverwerk,operationeletoelagen,levenslooptoelageenoverigetoelagen(intotaal€2miljoen)tenopzichtevandebegroting.
PensioenpremiesDehogerepensioenlasten(€8miljoen)warenhetgevolgvanonderstaandeeffecten:•DedoorwerkingvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(inclusiefvakantieloon)leiddetoteennegatiefeffectvan€20miljoen.•Deaanpassingvandepremiesenfranchisesresulteerdein€21miljoenlagerepensioenlasten.Opbasisvandenieuwepremiesper1januari2016vielendepensioenpremies€46miljoenlageruit.MetdeverlaagdepremieInkoopVoorwaardelijk
Pensioen(IVP),voorheenVervroegdPensioenLevensloopregeling,wasindebegrotingrekeninggehouden(€15miljoen).Daarnaastzorgdedepensioenpremieverhogingper1april2016vooreentoenamevan€10miljoen.•Deafwikkelingvandenabetalingvakantieloon20112015endevoorzienenabetalingOVWaanmedewerkersdie(nog)nietopeenfunctiewarengeplaatstleiddenincidenteeltothogerepensioenlasten(€1miljoen).•Deoverigeeffectenwarenhetgevolgvanhogerepensioengrondslagenbijaanvangvanhetjaar.Persaldoeennegatiefeffectvancirca€5miljoen.•IndePensioenkameriseinddecemberbeslotenomde0,8%ende1,25%loonsverhogingenmetbetrekkingtot2015,diemetterugwerkendekrachtzijnuitbetaald,alsnogpensioengevendtemaken,wataanvullendepensioenlastenopleverde(€3miljoen).
Sociale lastenDevolgendeeffectenleidentoteentoenamevandesocialeverzekeringslastenmet€21miljoen:•DedoorwerkingvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(inclusiefvakantieloon)hadeennegatiefeffectvan€13miljoen.• Een toename van de sociale lasten vanuit de toegenomen reservering voor het vakantieverlof als gevolg van de stijgingvanhetuurtariefentoenamevandetotaleomvangvanhetvakantieverlof(intotaal€2miljoen).•Hetsaldovandeoverigeeffecten(waaronderdeafwikkelingvandeeind2015gereserveerdepostenvoorhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017)endeactuelesocialeverzekeringspremiesbedroeg€6miljoennegatief.
(aantallen in fte)
Personele bezetting 2016 Bezetting Gerealiseerde Begrote Bezetting 31 december gemiddelde gemiddelde 31 december 2016 bezetting bezetting 2015
Operationeel(exclusiefaspiranten) 48.162 48.212 48.240 48.187
Aspiranten 2.585 2.439 2.377 2.321
Totaal operationeel 50.747 50.651 50.617 50.508Nietoperationeel 8.978 8.782 8.628 8.965
Totaal 59.725 59.433 59.245 59.473
BezettingseffectDebezettingvanhetkorpszorgdeinrelatietotdebegrotingvooreennegatieffinancieeleffectvan€10miljoen.Inonderstaandetabelzijndesterkteper31december2016endebegroteengerealiseerdegemiddeldebezettingopgenomen.
(aantallen in fte)
Personele bezetting 2015 Bezetting Gerealiseerde Begrote Bezetting 31 december gemiddelde gemiddelde 31 december 2015 bezetting bezetting 2014
Operationeel(exclusiefaspiranten) 48.187 48.222 48.671 48.257
Aspiranten 2.321 2.753 2.670 3.185
Totaal operationeel 50.508 50.975 51.341 51.442Nietoperationeel 8.965 9.205 9.399 9.446
Totaal 59.473 60.180 60.740 60.888
IndevolgendetabelzijndevergelijkendecijfersopgenomenuitdeJaarrekening2015:
106 107
Degemiddeldesterktewasin2016188fte’shogerdandebegrotegemiddeldebezetting.Degemiddeldeoperationelesterktelagrondhetniveauvandebegroting.Deopbouwvandezesterkteweekinbeperktemateaf.Namelijkeenhogeraantalaspiranten(62fte’s)tegenovereenlageraantalregulieroperationeelpersoneel (28fte’s).Degemiddeldenietoperationelesterktehadhetgrootsteaandeelindegemiddeldhogeretotalesterkte.Dezecategorieoversteegdebegrotingnamelijkmet154fte’s.Ditwerdveroorzaaktdoordehogerebeginstanddanindebegrotingwasvoorzien,deindiensttredingvanpayrollerseneenonvoorzienelagereuitstroom.Hettotaleeffectvandezehogerebezettingbedroeg€10miljoentenopzichtevandebegroting.
AllewerknemerswareninNederlandaangesteld.Hetkanvoorkomendatwerknemersinhetbuitenlandwerdeningezet.Dewerknemersinhetbuitenland,zijnvooralingezetinhetCaribischdeelvanhetKoninkrijkderNederlanden.DaarnaastwarenerregelmatiguitzendingennaarhetbuitenlandopverzoekvandeVerenigdeNaties.
Detotalesterktevandepolitienamgedurende2016met252fte’stoe.Ditwerdvrijwelvolledigveroorzaaktdooreentoenamevandeoperationelesterkte(239fte’s)endanvooraleentoenamevanhetaantalaspiranten(264fte’s).Dereguliereoperationelesterktedaaldein2016beperkt(25fte’s).Dewijzigingindenietoperationelesterktebleefbeperkt.Inhetbeginvanhetjaarstroomdenvooralmedewerkersuitdieindevoorfasevandepersonelereorganisatiegebruikmaaktenvanvertrekstimulerendemaatregelen.Detweedehelftvanhetjaargafjuisteenverhoogdeinstroomteziendoordeindiensttredingvanpayrollersendeopvullingvanvacatures.
Tenopzichtevan2015laghetkostenniveaubinnendecategoriesalarissen,toelagenensocialelasten€47miljoenhoger.DezetoenamewerdmetnameveroorzaaktdoordeeffectenvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017.Tegenoverdeze toename zorgde de lagere gemiddelde bezetting in 2016 ten opzichte van 2015 voor een afname van de totale salarislasten.Tevensleiddedeaanpassingvandepensioenpremiestotlagerepensioenlastentenopzichtevan2015.
Bijkomende personele kostenDezekostencategoriebestondvoornamelijkuitreiskostenwoonwerkverkeer,bedrijfsgeneeskundigekosten,kostenalsgevolgvandienstongevallenenoverigebijkomendepersoneelslastenzoalskostenvanoutplacementtrajecten.Debijkomendepersoneelskostenwaren€105miljoenlagerdanindebegrotingwasvoorzien.Ditkwamvooraldoordevolgende elementen:•Woonwerkverkeer:dereiskostenvergoedingvoorwoonwerkverkeerviel€69miljoenlageruitdanindebegrotingwasvoorzien.In2016isinbeperktemategebruikgemaaktvandevoorzieningenvanuithetLandelijkeSociaalStatuut(LSS)doordelatereverplaatsingvanmedewerkers.Daarnaastwarenderegulierereiskostenwoonwerkverkeerlagervanwegedelatereafrondingvanhetformeleplaatsingstraject.DatleiddetothogerekostenvoorreisenverblijfkostenbinnendecategorieOperationeel.•Kostenvoorbedrijfsgeneeskundeenvanwegedienstongevallen:€19miljoenhogerelasten.Tenopzichtevandeeind2015ingeschattereserveringvielendekostenvanuitdePTSScoulanceregelinghogeruit(€4miljoen).Ditwerdonderandereveroorzaaktdoorgemiddeldhogereuitbetalingenaanmedewerkersdanindereserveringwasvoorzien.DeafhandelingvanPTSSvanuitaansprakelijkheidsstellingenvoorrestschadezorgdevooreenfinancieeleffectvan €11miljoen.Daarnaastlagendekostenvoorbedrijfsgeneeskundestructureelhogerdanbegroot(€6miljoen).•Overigebijkomendepersoneelskosten:€57miljoenlagerelastendanvoorzien.EengrootdeelkwamdoorlagerebestedingenvanuitdebeschikbareLSSvoorzieningen(vertrekstimuleringsregeling,outplacementtrajecten,verhuisvergoedingen)doordateendeelvandezekostenalin2015wasgerealiseerd.
Tenopzichtevan2015warendebijkomendepersonelekosten€62miljoenlager.Ditkwamvoornamelijkdoordein2015getroffenreserveringvoordekostenvandevoorfasevandepersonelereorganisatie(18maandenregeling).
Personeel van derdenDebestedingenvoorpersoneelvanderdenwaren€91miljoenhogerdanbegroot.Deaanvullendebestedingenbetroffenmet name:•ICTinhuur:intotaalpersaldo€52miljoenaanextrabestedingenonderteverdelennaar: HetwaarborgenvandecontinuïteitvanbeheerenuitvoeringvandeIVprojectportfolio(€38miljoen),waarbijeendeel
vandeextrakostengedektwerdvanuitaanvullendemiddelendiezijnontvangeninhetkadervanhetP/Monderzoek. ExtrakostenvoorICTinhuurtenbehoevevanhetAVP(€8miljoen);dekkingvoordekostenvondplaatsvanuitde
beschikbarebestemmingsreserve. OntwikkelingICTringvoordeLandelijkeMeldkamerorganisatie(€2miljoen);dezekostenzijntenlastevande
beschikbarebijdragegebracht. VerschillendeaanvullendeIVactiviteitenonderanderevanuitbeschikbarebijdragenvoordeContourennotaende
CommissieHoekstra(€4miljoen).
•Reguliereinhuur:ditbetrofpersaldo€24miljoenvoorvoornamelijkdeaanvullendeinhuurteneindedecontinuïteitvanderegulierebedrijfsvoeringtewaarborgenalsgevolgvandetijdelijkekwalitatievemismatchdiewasontstaan.•Vormingkorps:hetuitvoerenvanmeeractiviteitenvoordevormingvanéénpolitiemetextrabestedingen(€20miljoen)alsgevolg.Debestedingenzijnpassendbinnenhettotaalaangeraamdekostenvoordevormingvanhetkorps.•OMpersoneel:in2016vondtussenhetOMendepolitiedefinanciëleafwikkelingplaatsvandefinancieringvanhetgezamenlijkekwaliteitsplanoverhetjaar2015(€8miljoen).•Projectenenprogramma’s:kostenvoordeuitvoeringvandiverseprojectenenprogramma’s,zoalshetsectorplanDefensieenpolitie,diedeelsindebegrotingzijnopgenomen(€3miljoen).Hiertegenoverstondaanvullendefinanciering.
Tenopzichtevan2015lagendekostenvaninhuurpersoneel€2miljoenhoger.Ditwerdonderandereveroorzaaktdoordevormingvanhetkorpsendebehoefteaanextracapaciteitvoorgoingconcernwerkzaamhedenin2016. Mutaties voorzieningenDezekostencategorievieltenopzichtevandebegroting€24miljoenhogeruit.•Voorzieningwachtgeld,WWenWAO:naastbijstellingvanderegulieredotatievoorWWenwachtgeld(€12miljoen)waseendotatienodigvanuitheteigenrisicodragerschapvoordeWerkhervattingGedeeltelijkArbeidsgeschikten(WGA)metingangvan2016(€1miljoen).•Voorzieningambstjubilea:devoorzieningiseind2016geactualiseerd.TevenszijndeeffectenvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017hierinverwerkt(€8miljoen).•VoorzieningFLO:vooralheteffectvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017werktedooropdezeuitkeringen,waardooreenaanvullendedotatienoodzakelijkwas(€2miljoen).
Demutatiesindevoorzieningenwarenin2016€34miljoenhogertenopzichtevan2015.In2015deedzicheenincidentelevrijvalvandereserveringFLOvoor.Hiertegenoverstondenin2016aanvullendedotatiesaandevoorzieningen.
Baten personeelDebatenvooruitbesteedpersoneelwaren€3miljoenlagerdandebegroting.Delaatstejarengaven,medeonderinvloedvandepersonelereorganisatie,eenafnametezienvanhetaantaldetacheringen.
108 109
Gegevens WNTDeWetnormeringtopinkomens(WNT)issinds1januari2013vankrachtenheeftalsdoelombovenmatigebeloningenenontslagvergoedingenvantopfunctionarissenindepubliekeensemipubliekesectortegentegaan.Daaromisindeweteenmaximumopgenomenvoordebezoldigingenontslagvergoedingvantopfunctionarissen.Instellingenmoetendaaroverrapportereninhetjaarverslagofdejaarrekening.Voorhetjaar2016wasdealgemenemaximumbezoldigingsnormvastgesteldop€179.000(2015:€178.000)inclusiefbelastekostenvergoedingenenpensioenbijdragendoor dewerkgever.
Gegevens WNT 2016 (inclusief vergelijkende gegevens 2015)
Functiegegevens Korpschef Lid CIO Lid Lid Adviseur Korpschef, Lid Politiechef
Korpsleiding Korpsleiding Korpsleiding Adviseur Korpsleiding
Aanvangeneindefunctievervullingin2016 1/331/12 16/631/12 1/131/12 1/131/12 1/131/10 1/113112 1/131/12 1/131/3 1/431/12
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
Gewezentopfunctionaris? nee nee nee nee nee ja nee nee ja
(Fictieve) dienstbetrekking? nee nee nee nee nee nee nee nee nee
Individueel WNT-maximum 150.066 97.592 179.000 179.000 149.575 29.425 179.000 44.627 134.863
Beloning 130.347 78.991 158.572 169.757 138.033 25.542 176.982 47.182 113.189
Belastbareonkostenvergoedingen 5.292 3.300 6.066 6.066 5.050 0 526 1.517 4.550
Beloningenbetaalbaaroptermijn 13.060 8.550 15.625 15.876 13.077 2.646 16.447 3.906 11.718
Subtotaal 148.699 90.840 180.263 191.699 156.160 28.189 193.954 52.605 129.457
/ Onverschuldigd betaald bedrag 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal bezoldiging 148.699 90.840 180.263 191.699 156.160 28.189 193.954 52.605 129.457
Verplichtemotiveringindienoverschrijding nvt nvt Overgangsrecht Overgangsrecht Overgangsrecht Overgangsrecht Compensatie
van toepassing; van toepassing; van toepassing; van toepassing; aftopping
compensatie compensatie compensatie compensatie pensioen vanuit
aftopping aftopping aftopping aftopping cao; loonsver
pensioen vanuit pensioen vanuit pensioen vanuit pensioen vanuit hogingen cao
cao; loonsver cao; loonsver cao; loonsver cao; loonsver
hogingen cao hogingen cao hogingen cao hogingen cao
Bedragen x € 1,–
Bezoldiging leidinggevende Topfunctionarissen en gewezen Topfunctionarissen met dienstbetrekking
Akerboom
ESM
Heerschop D
GTM
Bik RGC
Bouman G
L
Kok LH
Essen van H
P
Bik RGC
Berg van den JA
Berg van den JA
Gegevens 2015
Aanvangeneindefunctievervullingin2015 nvt nvt 1/131/12 1/131/12 1/131/12 nvt 1/131/12 1/131/12 nvt
Omvang dienstverband 2015 (in fte) nvt nvt 1,0 1,0 1,0 nvt 1,0 1,0 nvt
Beloning 0 0 144.282 153.432 147.943 0 173.871 144.189 0
Belastbareonkostenvergoedingen 0 0 5.788 5.788 5.788 0 6.053 5.788 0
Beloningenbetaalbaaroptermijn 0 0 17.669 18.505 17.910 0 18.919 17.572 0
Totaal bezoldiging 2015 0 0 167.739 177.725 171.641 0 198.843 167.549 0
Bedragen x € 1,–
Bezoldiging en/of ontslaguitkering niet-Topfunctionarissen
Adviseur Adviseur Politiechef Hoofd Detachering Politiechef Hoofd
Operatiën buiten politie Operatiën
organisatie
Aanvangeneindefunctievervullingin2016 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
WNT-drempelbedrag bezoldiging 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000
Beloning 250.328 184.259 174.471 172.030 174.253 168.989 167.942
Belastbareonkostenvergoedingen 0 0 6.066 6.066 0 6.066 6.066
Beloningenbetaalbaaroptermijn 16.900 16.324 15.970 15.922 16.199 15.831 15.816
Totaal bezoldiging 267.228 200.584 196.507 194.018 190.452 190.886 189.825
Verplichtemotiveringindienoverschrijding Respecteren Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie
bestaande aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping
afspraken en pensioen vanuit cao pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao;
arbeidsvoorwaarden loonsverhogingcao loonsverhogingcao loonsverhogingcao loonsverhogingcao loonsverhogingcao
WNT-drempelbedrag ontslaguitkering nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt
Totaal overeengekomen uitkeringen
wegensbeëindigingdienstverband
Waarvan betaald in 2016
Verplichte motivering
Voorgaande functie
Gegevens 2015
Functie(s) in 2015 Adviseur Adviseur Politiechef Hoofd Directeur Politiechef Hoofd
Operatiën Operatiën
Aanvangeneindefunctievervullingin2015 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12
Omvang dienstverband 2015 (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
Beloning 235.584 178.094 155.957 150.660 163.394 151.405 149.676
Belastbareonkostenvergoedingen 0 0 5.788 5.650 579 5.788 5.753
Beloningenbetaalbaaroptermijn 19.857 18.750 18.393 17.781 18.214 17.995 18.075
Totaal bezoldiging 2015 255.441 196.844 180.138 174.091 182.187 175.187 173.504
110 111
Bedragen x € 1,–
Bezoldiging en/of ontslaguitkering niet-Topfunctionarissen
Directeur Politiechef Politiechef Directeur Politiechef Politiechef Politiechef
Aanvangeneindefunctievervullingin2016 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
WNT-drempelbedrag bezoldiging 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000
Beloning 173.459 164.807 164.763 164.075 164.573 161.937 162.700
Belastbareonkostenvergoedingen 0 6.066 6.066 6.066 6.066 5.558 6.066
Beloningenbetaalbaaroptermijn 15.814 15.731 15.726 15.723 15.726 15.679 15.675
Totaal bezoldiging 189.273 186.604 186.555 185.864 186.365 183.175 184.442
Verplichtemotiveringindienoverschrijding Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie
aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping
pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao; pensioen vanuit cao;
loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao
WNT-drempelbedrag ontslaguitkering nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt
Totaal overeengekomen uitkeringen
wegensbeëindigingdienstverband
Waarvan betaald in 2016
Verplichte motivering
Voorgaande functie
Gegevens 2015
Functie(s) in 2015 Directeur Politiechef Politiechef Directeur Politiechef Politiechef Politiechef
Aanvangeneindefunctievervullingin2015 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/631/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12
Omvang dienstverband 2015 (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
Beloning 157.701 147.978 147.976 80.297 140.246 150.689 146.158
Belastbareonkostenvergoedingen 0 5.788 5.788 3.376 5.765 5.788 5.788
Beloningenbetaalbaaroptermijn 17.984 17.785 17.572 10.204 17.456 17.518 17.798
Totaal bezoldiging 2015 175.685 171.551 171.336 93.877 163.467 173.995 169.744
Bedragen x € 1,–
Bezoldiging en/of ontslaguitkering niet-Topfunctionarissen
Politiechef Politiechef Politiechef Directeur Herplaatsings- Senior GGP Medewerker
kandidaat uit dienst
Aanvangeneindefunctievervullingin2016 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/130/9 nvt
Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 nvt nvt
WNT-drempelbedrag bezoldiging 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000 179.000
Beloning 161.162 160.419 160.372 162.997 165.240 790.049
Belastbareonkostenvergoedingen 6.066 6.066 6.066 3.640 0 0
Beloningenbetaalbaaroptermijn 15.643 15.636 15.625 15.694 16.527 0
Totaal bezoldiging 182.871 182.120 182.062 182.330 181.766 790.049
Verplichtemotiveringindienoverschrijding Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Compensatie Schadeuitkering
aftopping aftopping aftopping aftopping aftopping naar aanleiding
pensioenvanuitcao; pensioenvanuitcao; pensioenvanuitcao; pensioenvanuitcao; pensioenvanuitcao; vanaansprakelijk
loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao loonsverhoging cao heidsstelling
WNT-drempelbedrag ontslaguitkering nvt nvt nvt nvt nvt 179.000 nvt
Totaalovereengekomenuitkeringen 343.784
wegensbeëindigingdienstverband
Waarvanbetaaldin2016 343.784
Gegevens 2015
Functie(s) in 2015 Politiechef Politiechef Politiechef Directeur Voormalig nvt nvt
Korpschef
Aanvangeneindefunctievervullingin2015 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 1/131/12 nvt nvt
Omvang dienstverband 2015 (in fte) 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 nvt nvt
Beloning 145.095 144.534 144.353 146.838 140.059 0 49.398
Belastbareonkostenvergoedingen 5.788 5.788 5.788 3.473 0 0 0
Beloningenbetaalbaaroptermijn 17.590 17.967 17.566 17.662 18.038 0 0
Totaal bezoldiging 2015 168.473 168.290 167.707 167.973 158.097 0 49.398
Verplichte motivering Vergoeding in
verband met
beëindiging
arbeidsrelatie
Voorgaande functie Senior GGP
112 113
Bedragenx€1.000
Rente Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
RenteleningMinisterievanFinanciën 9.592 13.684 7.080
Renteleningderden 804 804 1.216
Renteleningi.v.m.vermogensconversie 6.480 6.480 7.786
16.876 20.968 16.082
Af:OntvangenrentevanMinisterievanFinanciën 500 9
Ontvangenrentevanderden 368 428
368 500 437
Totaal 16.508 20.468 15.645
Bedragenx€1.000
Opleiding en vorming Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 562 450 586
Boekwinst/verlies 18
Hurenenlease 717 240 277
Duurzamegoederen 108 100 1
Munitieenpepperspray 7.863 3.800 9.203
Overigezakenendiensten* 73.728 70.650 59.123
Totaal 82.978 75.240 69.208
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvanuitopleidingsinstituten,congressen/seminarsenIBTmaterialen.
Rente (3)
Derentekostenvoor2016waren€4miljoenlagerdanbegrootvanwegelagererentetarieven.DeindebegrotingvoorzienerentebatenophetrekeningcourantkredietbijhetMinisterievanFinanciënisdaarentegennietgerealiseerd,opdeeersteplaatsalsgevolgvanzeerlagerentetarieven.
InafstemmingmetenondergarantstellingvanhetMinisterievanV&Jzijnin2016drienieuweleningenopgenomenvoordefinancieringvaninvesteringeninvasteactiva,meteentotalehoofdsomvan€165miljoen.
Opleiding en vorming (4)
Detotaleopleidingsenvormingskostenwaren€8miljoenhogerdanbegroot.DitkwamdooreenhogerebijdrageaandePolitieacademievoorreguliercontractonderwijstenopzichtevandebegroting(€5miljoen).Verderwerdtenopzichtevandebegrotingstructureelmeermunitieverbruiktvoordetrainingenopleidingvanmedewerkers(€4miljoen).
Tenopzichtevan2015zijndegerealiseerdeopleidingskosten€14miljoenhogeruitgevallenonderinvloedvaneentoegenomenbegrotingskadervoorcontractonderwijsin2016.
BijdesamenstellingvandezeparagraafzijndebeleidsregelsvoordetoepassingvandeWNTgehanteerdzoalsverwoordinhetschrijvenvanhetMinisterievanBinnenlandseZakenenKoninkrijksrelatiesvan18december2015.
Bedragen x € 1,–
Bezoldiging en/of ontslaguitkering niet-Topfunctionarissen
Medewerker Senior GGP Operationeel Generalist
uit dienst Expert GGP GGP/Verkeer
Aanvangeneindefunctievervullingin2016 1/1 1/131/12 1/131/3 1/131/12
Omvang dienstverband (in fte) nvt nvt nvt nvt
WNT-drempelbedrag bezoldiging 179.000 89.500 179.000 179.000
Beloning 783.594 173.117 340.346 330.856
Belastbare onkostenvergoedingen 0 0 0 0
Beloningenbetaalbaaroptermijn 56 3.579 1.811 5.591
Totaal bezoldiging 783.650 176.696 342.158 336.448
Verplichtemotiveringindienoverschrijding Schadeuitkering Schadeuitkering Schadeuitkering Uitkering
naar aanleiding naar aanleiding naar aanleiding verzekering naar
vanaansprakelijk vanaansprakelijk vanaansprakelijk aanleidingvan
heidsstelling heidsstelling heidsstelling dienstongeval
WNT-drempelbedrag ontslaguitkering nvt nvt nvt nvt
Totaal overeengekomen uitkeringen
wegensbeëindigingdienstverband
Waarvan betaald in 2016
Gegevens 2015
Functie(s) in 2015 nvt Senior GGP Operationeel Generalist
Expert GGP GGP/Verkeer
Aanvangeneindefunctievervullingin2015 nvt 1/131/12 1/131/12 1/131/12
Omvang dienstverband 2015 (in fte) nvt nvt nvt nvt
Beloning 2.344 50.744 64.314 45.194
Belastbare onkostenvergoedingen 0 0 0 0
Beloningenbetaalbaaroptermijn 66 6.267 7.947 5.368
Totaal bezoldiging 2015 2.410 57.011 72.261 50.563
Verplichte motivering
Voorgaande functie
114 115
Bedragenx€1.000
Huisvesting Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 101.524 124.030 108.591
Boekwinst/verlies 2.175 8.692
Energie 30.702 37.010 36.448
Huren,pachtenenlease 59.846 43.640 56.429
Duurzamegoederen 8.317 9.970 2.809
Onderhoud 72.231 25.970 62.033
Schoonmaak 31.531 22.245 33.720
Overigezakenendiensten* 38.327 82.960 34.286
Toevoegingaanvoorzieningen 925 255
Totaal 341.228 345.825 343.263
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvoorheffingen,verzekeringenenbeveiligingsdiensten.
Dehuisvestingslastenwaren€5miljoenlagerdanbegroot.Alsgevolgvandelatereafrondingvandepersonelereorganisatieendelaterestartvangrotehuisvestingsprojectenisindeafgelopenjarenmindergeïnvesteerddangepland,waardoordeafschrijvingslastenlagerwarendanbegroot.Ditzorgdeechtervoorhogerelastenvooraldoorhogerebestedingenvanuithet(meerjarige)onderhoudendaarnaasthogerehuurlasten.Tevenszorgdenvoorbereidendwerk voorhuisvestingsprojecten,inhuurvanadviesoponderhoudsplannenenmakelaarskostenvanwegegeplandeafstootvanpandenvoorhogerekostenindecategorieBeheer.Alsgevolgvanverbeterdinzichtindehuisvestingskostenzijntenopzichtevandebegrotingdebestedingenmeerspecifiekverantwoordoverdeverschillendeposten.Significanteafwijkingentussenmetnamedepostenonderhoudenoverigezakenendienstendienenhierdoorinsamenhangtewordenbezien.Doordeafstootvanpandenin2016,tengevolgevandeuitgevoerdeschuifplannen,ispersaldo€2miljoenaanboekwinstgerealiseerd.Ditwasindebegrotingnietvoorzien.Daarnaastwarendeenergielastenlagerdanbegrootonderanderevanwegelagereenergietarieven.
Tenopzichtevan2015warendehuisvestingskosten€2miljoenlager.Ditwerdvooralveroorzaaktdoorhogerekostenin2015inverbandmetdeafwaarderingvanpandendiehetkorpsoptermijnafstoot.
Huisvesting (5)
Vervoer (6)
Bedragenx€1.000
Vervoer Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 89.162 80.752 85.267
Boekwinst/verlies 6.191 2.088
Brandstof 29.214 34.651 32.047
Hurenenlease 12.195 17.451 9.447
Duurzamegoederen 2.122 1.360 25
Onderhoud 44.487 31.133 41.345
Schade 3.817 4.400 6.688
Overigezakenendiensten* 15.813 7.300 11.786
Totaal 190.619 177.047 184.517
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvoorverzekeringen,kentekenbewijzenenboetes.
Dekostenvoorvervoerwaren€14miljoenhogerdanbegroot.Verderestroomlijningvandebeleidstoepassingomtrentinvesteringenenafschrijvingenheeftgeleidtotinhaalafschrijvingen.Metingangvan2016zijndeverzekeringspremiesstructureelgestegenalsgevolgvandenieuweaanbestedingincombinatiemetaanpassingenindealgehelewettelijkepolisvoorwaarden.Verderiseind2015hetgrootmaterieel’omniet’overgenomenvanhetMinisterievanV&J.De (geïntensiveerde)inzetvangrootmaterieelzorgdevoorextralastenbinnendezecategorie.Debrandstofkostenwarenechterlagerdanbegrootalsgevolgvanlagerebrandstofprijzen.InlijnmetdeuitkomstenvanhetP/Monderzoekbleefdeomvangvanhetwagenparkendaarmeedievandeafschrijvingengelijk.
Tenopzichtevan2015vielendekosten€6miljoenhogeruit.Dezetoenamewerdvooralveroorzaaktdoorkostenvoorgrootmaterieeleninhaalafschrijvingen.
Verbindingen en automatisering (7)
Dekostenvoorverbindingenenautomatiseringwaren€28miljoenlagerdanbegroot.Demateriëlebestedingenvoor hetAVPvielenin2016€42miljoenlageruitdoordateendeelvandeuitvoeringalin2015wasgerealiseerdendoordatbinnenhetAVPeenverschuivingplaatsvondvanmiddelenvanverbindingenenautomatiseringnaarinhuurvanderden.DaarnaastzorgdeschaarsteindebeschikbareprojectcapaciteitvooreenlagergerealiseerdvolumeaanAVPactiviteitenenhierdoorvoorlagerebestedingen.ZieookBijlageIIIvooreennaderetoelichting.
DemateriëlelastenvoorhetbeheervanC2000warenlagerdanbegroot.Ditwerddeelsveroorzaaktdoorstructureellagere kosten voor verbindingen en deels als gevolg van het terughoudend omgaan met bestedingen in relatie tot vernieuwingvanhetnetwerk.
TegenoverdehiervoorgenoemdelagerebestedingenvoorhetAVPenhetbeheervanC2000zijnin2016,conformde uitkomsten van het P/Monderzoek, op het gebied van de continuïteit en het beheer van de bestaande systemen en werkprocessenpersaldomeerbestedingengerealiseerddanbegroot.Daarnaastgafhetkorpsmeeruitdoordegroeivanhetdatagebruikdoormobieleapparatenendetarievenvanmobieleabonnementenmedio2016.Hiertegenoverstondenlagereafschrijvingslasten,hoofdzakelijkvanwegevertragingvandeinvesteringeninvoorzieningenvoorinterceptieenrandapparatuur.
Tenopzichtevan2015warendebestedingen€16miljoenlager,vooraldoordegenoemdelageremateriëlebestedingenvoorhetAVP.
Bedragenx€1.000
Verbindingen Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 73.686 85.540 68.300
Boekwinst/verlies 1.388 813
Hurenenlease 235 1.300 571
Duurzamegoederen 20.569 31.140 32.399
Overigezakenendiensten* 211.554 217.650 221.809
Totaal 307.432 335.630 323.892
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvooronderhoud,licenties,(mobiele)telefonieenhetC2000netwerk.
116 117
Geweldsmiddelen en uitrusting (8)
Dekostenvoorgeweldsmiddelenenuitrustingwaren€11miljoenlagerdanbegroot.Deafschrijvingslastenwaren lagerdoordatindebegrotingnogrekeningwasgehoudenmetafschrijvingslastenvoorveiligheidsvesten.Deeenmaligebulkaanschafvanveiligheidsvestenin2014isechterrechtstreeksindeexploitatieverantwoordwaardoordeafschrijvingenin2016lageruitvielen.Ookbleefdevervangingvanuitdepersoonlijkekledingbudgettenbeperkt,doordatdeindeafgelopenjarennieuwuitgereiktekledingpakkettenminderslijtagec.q.verouderingkennen.Daartegenoverzijnextrakostengerealiseerdvoordeuitreikingvankledingpakkettenaandoelgroependienognietvannieuwekledingvoorzienwarenenvoordeuitgiftevandeaangepastepolo’s.
Tenopzichtevan2015lagendelasten€22miljoenlager.Ditkwamdoorincidenteleextralastenin2015inverbandmetdeleveringvanhetnieuweuniformendeaanschafvanspecialistischeuitrustingalsgevolgvandeterrorismedreiging.
Operationeel (9)
Bedragenx€1.000
Geweldsmiddelen en uitrusting Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 955 6.690 857
Hurenenlease 4 4
Duurzamegoederen 1.938 2.290 172
Overigezakenendiensten* 26.119 36.000 50.274
Totaal 29.016 40.400 51.307
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvooraanschafdienstkleding,onderhoudenreiniging.
Deoperationelelastenbedroegen€23miljoenmeerdanindebegroting.Voorhetgrootstegedeeltehingditsamenmetreisenverblijfkosten(€21miljoen).Indebegrotingwas,vanwegedeeerdergeplandeafrondingvanhetpersoneleplaatsingstraject,rekeninggehoudenmeteenterugloopvandepostreisenverblijfkosten,metdaartegenovereentoenamevandekostenwoonwerkverkeer.Dezeterugloopwerdnietvollediggerealiseerd,doordatfase1vandepersonelereorganisatielaterisafgerond.
Bedragenx€1.000
Operationeel Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 14.521 16.345 14.999
Boekwinst/verlies 22 10
Hurenenlease 1.485 500 1.088
Duurzamegoederen 3.409 4.540 3.913
Reisenverblijfkostenbinnenenbuitenland 44.957 23.726 38.697
Arrestantenzorg 23.968 19.950 20.693
Meldkamerkostenvanuitsamenwerkingderden 9.510 7.650 10.019
Overigezakenendiensten* 42.486 44.972 35.899
Totaal 140.314 117.683 125.298
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvoorrecherchematerialenenverkeersmiddelen.
VerderwasindebegrotingindecategorieOperationeelrekeninggehoudenmetkostenvoordeversterkingvandeveiligheidsketen(uitbreidingDSImetSnelleInterventieteams).DekostenhiervoorwerdenechterbinnenverschillendecategorieënverantwoordenslechtsvooreendeelindecategorieOperationeel.Binnendeeenhedenzijndaarentegenmeerkostengemaaktvooroperationeleactiviteitendanbegroot,onderanderealsgevolgvandekostenvoorontmantelingenvanhennepkwekerijenenhetTBOinhetCaribischgebied.Tegenoverdezepostenstaanextrabijdragen.Dekostenvoordeontmantelingenwerdenvanaf2016rechtstreeksdoordepolitiebetaald,waarvoordealgemenerijksbijdragevanhetMinisterievanV&Jisverhoogd.Verderzijnerextraoperationelekostengerealiseerdvanuitdoorlopendeactiviteitenin2016voorMH17endaarnaasthetEUvoorzitterschap.Debatenvoordebewaringvanarrestantenwarenlagerdanbegrootvanwegeeensnelleredoorstroomvanarrestantennaarjustitiëleinrichtingen.
Tenopzichtevan2015warendekosten€15miljoenhoger.Ditwordtdeelsverklaarddooreentoenamevandereis enverblijfkosten.Daarnaastzijnerkostengemaaktvoordeversterkingvandeveiligheidsketen,ontmantelingenvanhennepkwekerijenenhetTBOinhetCaribischgebied.
Beheer (10)
De gerealiseerde kosten in deze categorie lagen boven de begroting, vooral door de categorie Externe deskundigheid alsgevolgvanmeerbestedingen,metnameophetgebiedvanhuisvesting.Voorbereidendewerkzaamhedenvoorhuisvestingprojecten,adviesoponderhoudsplannen,asbestissuesenmakelaarskostenvanwegehetafstotenvanpandenzorgdenvoorhogerekosten.DaarnaastisgebruikgemaaktvanexternedeskundigheidvoorhetprojectBezwaar en Beroep Personele Reorganisatie.Erisminderexternedeskundigheidingezetvoordevormingvanéénpolitiedanbegroot.
Tenopzichtevan2015warendekosten€3miljoenhoger.Ditwordtvoornamelijkverklaarddoorhogerekostenvoordeinzetvanexternedeskundigheidprimairophetgebiedvanhuisvesting.
Bedragenx€1.000
Beheer Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Afschrijvingen 241 650 259
Hurenenlease 9.453 5.540 8.759
Duurzamegoederen 570 380 676
Catering 21.697 20.753 21.145
Externedeskundigheid 48.629 43.633 44.190
Vergaderkosten 6.337 5.600 6.607
Overigezakenendiensten* 42.232 50.670 44.260
Totaal 129.159 127.226 125.896
*Overigezakenendienstenbetreffenvoornamelijkkostenvoorkantoorbenodigdheden,drukwerk,vakliteratuurenrepresentatiepersoneel.
118 119
Bedragenx€1.000
Honoraria 2016 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Controlevandejaarrekening 481 481 379
Anderecontrolewerkzaamheden 505 268 773 737
Fiscale advisering
Anderenietcontrolediensten 175 175 22
Totaal 986 443 1. 429 1. 138
Specificatie accountantshonoraria
Bovenstaandehonorariabetreffendewerkzaamhedendiezijnuitgevoerddoordeonafhankelijkeaccountantzoalsbedoeldinartikel1,lid1Wettoezichtaccountantsorganisaties(WTA)endeinrekeninggebrachtehonorariavanhetgehelenetwerkwaartoedeaccountantsorganisatiebehoort.
Dehonorariadiebetrekkinghebbenophetonderzoekvandejaarrekeningoverhetboekjaar2016zijnongeachtofdewerkzaamhedenreedsgedurendehetboekjaarzijnverricht.
Bedragenx€1.000
Materiële vaste activa
Stand 1 januari 2016
Aanschafwaarde 247.151 1.432.952 963.255 2.643.358 492.243 358.091 84.110 3.577.802
Cumulatieveafschrijvingen 662.712 445.856 1.108.568 268.934 169.743 38.469 -1.585.714
Boekwaarde 247.151 770.240 517.399 1.534.790 223.309 188.348 45.641 1.992.088
Mutaties
Investeringen 2.313 20.697 28.042 51.052 85.948 59.750 14.897 211.647
Desinvesteringen
Aanschafwaarde 3.195 71.684 46.688 121.567 105.956 69.718 11.869 -309.110
Cumulatieve afschrijvingen 62.871 45.251 108.122 103.581 68.995 11.859 292.557
Herrubriceringaanschafwaarde 394.524 392.500 2.024 69 2.260 184 -351
Herrubriceringafschrijvingen 169.740 168.671 1.069 27 1.021 32 -43
Bijzonderewaardeverminderingen
vasteactiva 5.468 5.468 -5.468
Afschrijvingen[jaarlast] 61.946 39.578 101.524 89.162 73.686 16.279 -280.651
Stand 31 december 2016
Aanschafwaarde 246.269 1.771.021 552.109 2.569.399 472.304 345.863 86.954 3.474.520
Cumulatieveafschrijvingen 831.527 271.512 1.103.039 254.542 173.413 42.857 -1.573.851
Boekwaarde 246.269 939.494 280.597 1.466.360 217.762 172.450 44.097 1.900.669
Vaste activa in uitvoering 11.969 14.000 25.969 3.565 2.960 1.794 34.288
(inbegrepen in bovenstaand model)
Toelichting op de balans per 31 december 2016
Materiële vaste activa (11)
HuisvestingInhetkadervanhetStrategischHuisvestingsplan(SHP)lieperin2016eengrootaantalhuisvestingsprojecten.Dezeprojectenbevondenzichveelalindebeginfaseenkendenin2016nogeenbeperkterealisatie.Debinnenhuisvestinggerealiseerdeinvesteringenbedroegenintotaal€51miljoen.In2016iseenaantalpandenverkochtwatleiddetoteendesinvestering.Daarnaastisdeinventarisvaneenaantalhuurpandengedesinvesteerdaangeziendepolitiedezenietmeergebruikt.
In2016verminderdeeenaantalpandenduurzaaminwaarde.HetbetrofzevenpandendiehetkorpsindetoekomstverkooptenwaarvandeboekwaardehogerlagdandeactueleWOZwaarde.Daarnaastzijnin2016zestienpandenverkochtwaarbijdeleveringin2017plaatsvindt.Intotaalgaathetomeenwaardeverminderingvan€5miljoen.
Devoormaligekorpsengingendiversommetderubriceringvandeactivacategorieën.Naafrondingvandemigratievandefinanciëleadministratiesisditin2016metelkaarinlijngebracht.DithadalleenconsequentiesvoordepresentatievandecategorieHuisvestingennietvoordewaardering.
Grond en
terre
inen
Vervoer
ICT Overig
e
activa
Casco
gebouwen
Overige
huisvest
ing
Tota
le kolom
huisvest
ing
Tota
le
materië
le
vaste activ
a
Tota
al
Pricewate
rhouse
Coopers
Accountants
N.V. 2
015
Tota
al
Pricewate
rhouse
Coopers
Accountants
N.V. 2
016
Overige dienst
en
Pricewate
rhouse
Coopers
Accountants
N.V.
Onafhankelijk
e
accountants
Pricewate
rhouse
Coopers
Accountants
N.V.
120 121
Bedragenx€1.000
Financiële vaste activa Inkoop Max Overig Totaal Jaarrekening Jaarrekening 2016 2015
Stand 1 januari 806.297 5.377 811.674 962.381Investeringen 3.185 3.185
Overigemutaties[+/] 99.913 314 99.599 137.696
Kortlopenddeel[+/] 33.985 33.985 13.011
Stand 31 december 872.225 8.248 880.473 811.674
Vordering Inkoop MaxDitbetreftdevorderingvandepolitieophetMinisterievanV&JinzakedeuitgavenaanderegelingInkoopMax.Overhetgemiddeldesaldovandezevorderingwordtgeenrenteberekend.HetMinisterievanV&Jlostdevorderingineenvoorafvastgesteldschemaaf.DezeaflossingligtdeeerstejarenlagerdanderamingvandeuitgavenvoorInkoopMax.Inlaterejarenishetandersom.Deverwachteaflossingenvoor2018envolgendejaren,€872miljoen,zijnopgenomenonderdefinanciëlevasteactiva. Detranche2017van€34miljoenisopgenomenonderdekortlopendevorderingen.Hetverschiltussendevoorzieningendevorderingeind2016,inclusiefkortlopenddeel,bedraagt€48miljoenenwordtdoordepolitievoorgefinancierd.Depolitiedraagtderentelastenhiervan.Demutatiesin2016indevoorzieningleiddentoteentoenamevancirca €100miljoen.Enerzijdsresulteerdedeuitstroomineenafnamevancirca€10miljoen,anderzijdsheeftdejaarlijkseherberekeningopbasisvandenieuwetarievengeleidtoteentoenamevancirca€110miljoen.Ditlaatstewordtvoornamelijkveroorzaaktdoorverlagingvanderekenrentemet0,7%van3,5%naar2,8%.
Overige financiële vaste activaDitbetreffenaanwerknemersverstrekteleningenmeteenlooptijdlangerdanéénjaarenuitstaandebedrageninzakediversesamenwerkingsverbandentussenbrandweer,GeneeskundigeHulpbijOngevallenenRampen(GHOR)enpolitiemetbetrekkingtotgezamenlijkemeldkamers.Definanciëlevasteactivalateneenstijgingzienvan€3miljoen.InhetkadervandeLandelijkeMeldkamerorganisatieisaandeVeiligheidsregioRotterdamRijnmondindiversetrancheseenleningverstrekttotintotaal€8miljoen.In2016isintotaal€3miljoenvandezeleningafgeroepen.
VervoerDeinvesteringeninvervoerhebbenvooralbetrekkingopdeopvallendesurveillancevoertuigenendebijzonderevoertuigen,zoalsgepantserdevoertuigenenvoertuigenmetspecifiekeinenopbouw.DeverwachteinvesteringinMEvoertuigenvan€15miljoenisdoorgeschovennaar2017.Dedesinvesteringvandevoertuigenhadinhetbijzonderbetrekkingopdevoertuigenmeteenboekwaardevannihil.
ICTHetaanbestedingstrajectvoorrandapparatuurC2000endeinvesteringvoordenieuweinterceptievoorzieningen liepenvertragingop.DaardoorwarenerlagereICTinvesteringendanvoorzien.Welinvesteerdehetkorpsin2016in deaanschafvanhighendsmartphonesvoorhandhaving,toezichtenopsporing.DaarnaastisgeïnvesteerdindeICTvoorzieningvandemeldkamers(ICTringLandelijkeMeldkamerorganisatie).OnderandereinhetkadervandedatacenterstrategievanuithetAVPisbijdedesinvesteringendeafwaarderingvanhetrekencentrumTilburgmeegenomengeziendeverwachtesluitingbegin2017.
Overige activaDeinvesteringeninoverigeactivabestondenuitdevervangingvanapparatuurvoorgeweldsmiddelenenuitrusting,operationeelenbeheer.Hetbetroffenopdeeersteplaatsinvesteringeninrecherchemiddelen.Bijdeoverigedesinvesteringenginghetvoornamelijkomactivameteenboekwaardevannihil.
Vaste activa in uitvoeringDitbetreftactivadiezijngeactiveerd,maarwaaropnognietwordtafgeschreven.Hettotalebedragaanvasteactivainuitvoeringbedroegeind2016€34miljoen,metnamebestaandeuit€26miljoenvoorhuisvestingen€3miljoenvoorICT.Tenaanzienvanhuisvestingginghetvooralomdeverbouwingvaneenaantalpanden.
Vergelijkende cijfers materiële vaste activa 2015
Financiële vaste activa (12)
Bedragenx€1.000
Materiële vaste activa 2015
Stand 1 januari 2015
Aanschafwaarde 249.344 1.502.837 1.001.383 2.753.564 549.016 419.590 103.628 3.825.798
Cumulatieveafschrijvingen 669.498 466.250 1.135.748 301.561 252.002 59.496 -1.748.807
Boekwaarde 249.344 833.339 535.133 1.617.816 247.455 167.588 44.132 2.076.991
Mutaties
Investeringen 1.421 59.295 60.716 63.891 79.974 21.478 226.059
Desinvesteringen
Aanschafwaarde 1.254 53.848 73.730 128.832 120.163 176.754 28.760 -454.509
Cumulatieve afschrijvingen 50.263 69.858 120.121 117.677 175.607 28.546 441.951
Herrubriceringaanschafwaarde 23 22.566 22.543 501 35.281 12.236 1
Herrubriceringafschrijvingen 11 14.830 14.819 214 22.781 7.754 6
Bijzonderewaardeverminderingen
vasteactiva 939 17.481 1.127 19.547 -19.547
Afschrijvingen[jaarlast] 43.466 64.294 107.760 85.264 70.567 15.273 -278.864
Stand 31 december 2015
Aanschafwaarde 247.151 1.432.952 963.255 2.643.358 492.243 358.091 84.110 3.577.802
Cumulatieveafschrijvingen 662.712 445.856 1.108.568 268.934 169.743 38.469 1.585.714
Boekwaarde 247.151 770.240 517.399 1.534.790 223.309 188.348 45.641 1.992.088
Vaste activa in uitvoering 17.443 42.173 59.616 2.377 11.997 3.030 77.020
(inbegrepen in bovenstaand model)
Grond en
terre
inen
Vervoer
ICT Overig
e
activa
Casco
gebouwen
Overige
huisvest
ing
Tota
le kolom
huisvest
ing
Tota
le
materië
le
vaste activ
a
122 123
Voorraden (13)
Voorraden kleding wapens en munitieDeinkoopendistributievandekleding,wapensenmunitieverlopencentraal.Voorincourantevoorradeniseenvoorzieningopgenomenvan€5miljoen.Tenopzichtevan2015steegdeincourantevoorraadmet€1miljoen.Hetgingomincourantgewordenvoorradendoorartikelendieuitdecollectiegenomenzijnendevervangingvanhetdienstwapen.Daarnaastisrekeninggehoudenmetmogelijkeincourantheiddoorlagereomloopsnelheidvanartikelen.
Overige voorradenDeoverigevoorradenbetreffenvoornamelijkonderdelenvoorhetonderhoudvanineigenbeheerzijndevoertuigenendeluchtvloot.
Vorderingen en overlopende activa (14)
Bedragenx€1.000
Voorraden 31 december 31 december 2016 2015
Voorradenkleding,wapensenmunitie 29.671 31.591
Overigevoorraden 7.504 7.491
Totaal 37.175 39.082
DebiteurenHetdebiteurensaldowastenopzichtevandeJaarrekening2015nagenoeggelijk.Terdekkingvanhetrisicoop mogelijkoninbarevorderingenisbinnendepostdebiteuren,evenalsin2015,eenvoorzieningvoordubieuzedebiteurenopgenomenvan€2miljoen.
Voorschotten en leningenDitbetreffenvoorschottenenleningendieonderandereinhetkadervancaoàlacarteverstrektzijnaanpersoneel.
Vordering op Ministerie van V&J inzake Inkoop Max OnderdezepostisdedoorhetMinisterievanV&Jtoegezegdetranche2017vandeaflossingenopdevordering InkoopMaxvan€34miljoenopgenomen.Overhetgemiddeldesaldovandezevorderingwordtgeenrenteberekend.
Bedragenx€1.000
Vorderingen en overlopende activa 31 december 31 december 2016 2015
Debiteuren 15.712 15.631
Voorschottenenleningen 4.762 2.203
VorderingopV&JInkoopMax 33.985 13.011
Vooruitbetaaldebedragen 27.571 43.030
Overlopendeactiva 571 156.055
Overigevorderingen 20.675 17.703
Totaal 103.276 247.633
Bedragenx€1.000
Rekening-courant Ministerie van Financiën Jaarrekening Jaarrekening 2016 2015
Deposito’s:Stand1januari
Stortingen 362.000
Opname 362.000
Stand31december
Rekening-courant Ministerie van Financiën:Stand1januari 205.482 64.700
Mutatie 72.385 270.182
Stand31december 277.867 205.482
Stand 31 december 277.867 205.482
Vooruitbetaalde bedragenDebalanspostvooruitbetaaldebedragenheeftgrotendeelsbetrekkingopICTonderhoud,softwarelicentiesenhuur.Tenopzichtevan2015werddedalingvoornamelijkveroorzaaktdoormindervooruitbetaaldeICTonderhoudscontractenvoor2016.
Overlopende activa/overige vorderingenDeoverlopendeactivaenoverigevorderingenlietentenopzichtevandeJaarrekening2015eenafnamezienvan €153miljoen.DezedalingkwamvooraldoordeafwikkelingvanophetMinisterievanV&JtevorderenbijdrageninzakehetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017(€84miljoen)enderegelingLandelijkSociaalStatuut(€55miljoen).
Allekortlopendevorderingenenoverlopendeactivahebbeneenresterendelooptijdkorterdaneenjaar.
Rekening-courant Ministerie van Financiën (15)
Deposito’sVanwegedelagerentezijnin2016geendeposito’suitgezet.
Rekening-courant Ministerie van FinanciënViaderekeningcourantmethetMinisterievanFinanciëniserdagelijkssaldoregulatiemetdepolitierekeningenbijbankinstellingen.DerekeningcourantverhoudingmethetMinisterievanFinanciënheefteenkredietfaciliteitvan €250miljoen.
DerekeningcourantverhoudingmethetMinisterievanFinanciënkendeeenpositievestandeind2016.ZievoornaderetoelichtingdeToelichtingopdekasstroom.
Niet ter vrije beschikkingVanhetsaldoliquidemiddelen/rekeningcourantMinisterievanFinanciënstondeenbedragvan€26miljoenniet tervrijebeschikkingaandepolitie.Dezegeldenstaanindebalansverantwoordonderdekortlopendeschuldenenbetroffenmetnameinbeslaggenomengelden.
124 125
Liquide middelen (16)
NaastdegeldeninrekeningcourantbijhetMinisterievanFinanciënwordenliquidemiddelenaangehouden.InhetkasstroomoverzichtbijdejaarrekeningwordthetverloopvandeliquidemiddelengepresenteerdinsamenhangmetderekeningcourantfaciliteitvanhetMinisterievanFinanciën.
Hetkassaldodaaldetenopzichtevan2015voornamelijkdoorhetverminderenvanhetaantalkassen.DetotaleliquidemiddelenbleventenopzichtevandeJaarrekening2015nagenoeggelijk.
Algemene reserve (17)
Bedragenx€1.000
Algemene reserve 31 december 31 december 2016 2015
Stand1januari 155.871 251.339
Resultaatbestemmingboekjaar 52.763 95.468
Stand 31 december 103.108 155.871
Bedragenx€1.000
Liquide middelen 31 december 31 december 2016 2015
Kassen 346 604
Banken 9.153 8.293
Totaal 9.499 8.897
Hetjaar2016isafgeslotenmeteennegatiefexploitatieresultaatvan€109miljoen.Ditkomttenlastevandereservesvandepolitie.Hetkorpsonttrok€56miljoenaandebestemmingsreserveICTterdekkingvandeAVPmeerkosten.Indebegrotingwaseentoevoegingaandealgemenereservevan€4miljoengepland.Alsgevolgvanhetnegatievereexploitatieresultaatbedroegdedaadwerkelijkeonttrekkingaandealgemenereserve€45miljoenmeerdanbegroot.Intotaalis€53miljoenonttrokkenaandealgemenereserve.
Deomvangvandealgemenereserveeind2016bedroeg2,0%vandegemiddeldebijdragenoverdelaatstedriejaar(eind2015:3,1%),voorafgaandaanhetjaarwaaroverditdeelvanhetvermogenwordtberekend.Daarmeelagdealgemenereservebinnende,conformhetBesluitfinancieelbeheerpolitie,geldendebandbreedtevanminimaal1,5%enmaximaal7,5%.GedurendevijfjaarnainwerkingtredingvandePolitiewet2012magdealgemenereservemaximaal7,5%vandegemiddeldebijdragenoverdelaatstedriejaarbedragen.Daarnaisdatmaximaal5%.
Bestemmingsreserves (18)
Bestemmingsreserve ICTConformhetBesluitfinancieelbeheerpolitiebestaatheteigenvermogeneind2016naastdealgemenereserveuiteenbestemmingsreserveICT.IndeopeningsbalansvandepolitieiseenbestemmingsreserveICTgevormdomvanaf2013demeerjarigeextraexploitatielastentedekken.Inderesultaatbestemmingvoorhetjaar2016zijndeexploitatielastenmetbetrekkingtotdemeerkostenvanhetAVPtenlastevandezebestemmingsreservegebracht.InBijlageIIIstaateenspecificatievandezelasten.
Voorzieningen (19)
Bedragenx€1.000
Bestemmingsreserves Jaarrekening Jaarrekening 2016 2015
Bestemmingsreserve ICTStand1januari 136.093 234.581
Mutatie 55.854 98.488
Stand 31 december 80.239 136.093
Bedragenx€1.000
Voorzieningen
Stand 1 januari 28.262 796.696 72.491 21.100 584 354 919.487 1.163.267
Bij:dotatieverslagperiode 2.685 110.150 12.477 17.189 946 29 143.476 16.559
Af:aanwending 2.383 38.189 10.361 9.789 248 60.970 108.548
Vrijval 10.237 21 250 10.508 151.791
Stand 31 december 28.564 858.420 74.607 28.500 1.261 133 991.485 919.487
Vandevoorzieningeniseenbedragvan€916miljoenalslanglopend(langerdaneenjaar)aantemerken,waarvancirca€121miljoenlangerdanvijfjaar.
FLOIndeJaarrekening2015is,conformdegrondslagen,voordezeregelingeenvoorzieningvan€28miljoen (24rechthebbenden)opgenomen.Devoorzieningispereind2016geraamdop€29miljoen(22rechthebbenden).
FLOHuisv
esting
leegstaande
huurpanden
Overige
voorzieningen
Tota
al
jaarrekening
2016Inkoop
Max
Jubile
aW
achtgeld
WAO, W
W
Jaarre
kening
2015
126 127
Langlopende leningen (20a)Inkoop MaxIndeJaarrekening2015waseenvoorzieningvan€797miljoen(22.465rechthebbenden)voorInkoopMaxopgenomen.Deinkopenin2016bedroegen€38miljoen(514recht hebbenden).Demutatiesin2016alsgevolgvanuitstroom(overlijden,uitdiensttredenenarbeidsongeschiktheid)leiddentoteenafnamevan€10miljoen(320rechthebbenden).Deactualisatievandepremietarievenendesectoralegrondslagenresulteerdenineentoenamevan€110miljoen. Devoornaamsteoorzaakvandehogerepremietarievenvormdededalingvanderekenrentevan3,5%naar2,8%.Dezemutatiesleiddentoteenstandvandevoorzieningeind2016van€858miljoen(21.631rechthebbenden). Dehoogtevandevoorzieningwordteenmaalperjaarvastgestelddoormiddelvaneenactuariëleberekening.DevoorzieningInkoopMaxkanvanjaartotjaarfluctueren,vanwegedejaarlijkseactualisatievandeonderliggendepremietarievenendaaraantengrondslagliggendeparameterszoalsbijvoorbeeldderekenrenteenoverlevingskansen.
Jubilea Dezevoorzieningheeftbetrekkingopwerknemersdieinaanmerkingkomenvooreenuitkeringinhetkadervanambtsjubileabijeendienstverbandvan12½,25of40jaar.Opbasisvandeherberekeningvandevoorzieningaandehandvandeactuelepersoneelsaantallenisin2016eenbedragvan€12miljoengedoteerd.Daarnaastiser€10miljoenuitgekeerd.In2015betrofdeuitkeringeveneens€10miljoen.Detotalevoorzieningismet€2miljoengestegentot €75miljoen.
Wachtgeld, WAO, WWDezevoorzieningheeftbetrekkingopvoormaligewerknemersdiedoormiddelvaneenwachtgeldregelingc.q.uitkeringsregelingdeorganisatieverlieten.Opbasisvandeactuelestandvanrechthebbendenisin2016eendotatieaandezevoorzieninggedaanvan€17miljoen.Daarnaastverstrektehetkorps,netalsin2015,voor€10miljoenaanuitkeringen.Detotalevoorzieningsteegmet€7miljoen.
Huisvesting leegstaande huurpandenEriseenvoorzieninggevormdvoorleegstaandehuurpandenwaarvandehuurcontractennogdoorlopen.In2016zijnvijfpandenaandevoorzieningtoegevoegd.Inaanloopnaardeeinddatumvandehuurcontractenneemtdevoorzieningaf.Deeindstandvandezevoorzieningbedroeg€1miljoen.Intotaalzijnzevenpandenopgenomenindevoorziening.
Overige voorzieningenEind2015hadhetkorpstweeoverigevoorzieningen.Hetbetrefteenvoorzieningschade,gevormdterafdekking van een concrete schadeclaim, en een voorziening ter dekking van groot onderhoud binnen het Meld en CoördinatiecentrumZuidLimburgdiejaarlijksgeactualiseerdwordt.In2016isdevoorzieningschade,alsgevolg vanhetafgenomenrisico,vrijgevallen.Alsgevolgvandezevrijvaldaaldehetsaldovandeoverigevoorzieningen tenopzichtevan2015.
Langlopende schulden (20)
Bedragenx€1.000
Langlopende schulden 31 december 31 december 2016 2015
Langlopendeleningen(20a) 960.812 936.584
Overigelanglopendepassiva 8.762 6.105
Totaal 969.574 942.689
Lening Ministerie van Financiën in verband met vermogensconversieTerfinancieringvanhetafgeroomdeeigenvermogenvandevoormaligeregiokorpsen,hetKLPDendevtsPNisin 2011eenleningvan€400miljoenaangegaan.Dezeleningwordtmet€40miljoenperjaar,indecember,afgelost. Dehoogtevandeopenstaandehoofdsomvandeleningbedroegeind2016€160miljoen.Hetkortlopendedeelisopgenomenonderdekortlopendeschulden.Delaatsteaflossingvindtplaatsin2020.
Overige leningen Ministerie van FinanciënDeoverigeleningenvanhetMinisterievanFinanciëndienenterfinancieringvandeinvesteringeninvasteactiva. InafstemmingmetenondergarantstellingvanhetMinisterievanV&Jzijnop27oktober2016drienieuweleningenaangegaanmeteenhoofdsomvan€165miljoen.Dehoogtevandeopenstaandehoofdsomvanalleleningenbedroegeind2016intotaal€932miljoenwaarvan€99miljoenin2017wordtafgelost.Hetkortlopendedeelisopgenomenonderdekortlopendeschulden.Delaatsteleningwordtin2046afgelost.
Leningen BNG en ABN-AMROHetbetreftper31december2016zesleningendievoorafgaandeaandevormingvanéénkorpsrechtstreekszijnaangegaanbijdeBankNederlandseGemeenten(BNG).Dezeleningenwordenconformhetaflossingsschemaafgelost. Per1juli2016isdeleningbijABNAMROinhaargeheelboetevrijafgelost.Deversneldeaflossing(€11miljoen)isopgenomenindebegroting2016envaltdaarmeebinnenhetbegrotingskader2016.Dehoogtevandeopenstaandehoofdsomvandeleningenbedroegeind2016€10miljoen.In2017wordt€1miljoenafgelostconformdeaflossingstermijnen.Hetkortlopendedeelisopgenomenonderdekortlopendeschulden.Delaatsteleningwordtin2033afgelost.
Overige langlopende passivaDitbetreffeninhetverledenontvangenrentelozebijdragenterdekkingvandeafschrijvingenopmateriëlevasteactiva.
Alleleningenzijnafgeslotenineuro’s.
Bedragenx€1.000
Langlopende leningen
MinisterievanFinanciënconversielening 3,27% 160.000 40.000 120.000 120.000
MinisterievanFinanciënoverigeleningen 1,21% 931.888 99.217 832.671 351.958 480.713
BNG 5,27% 9.517 1.376 8.141 3.542 4.599
Stand 31 december 1.101.405 140.593 960.812 475.500 485.312
*inclusiefaflossing2017
Restere
nde
looptijd > 5 ja
ar
en =< 5jaar
Restere
nde
looptijd > 1 ja
ar
Stand per
31- 12- 2
016
excl afloss
ings-
verplic
hting 2017
Aflossings-
verplic
hting
2017Stand per
31- 12- 2
016*
Rente %
128 129
Bovenstaandeschuldenhebbeneenkortlopendkarakter(korterdanéénjaar).Dereëlewaardevandeschuldenbenadertderhalvedeboekwaarde.
Kortlopende deel leningenIn2017losthetkorpsopdelanglopendeschulden€144miljoenaf.InvergelijkingmetdeJaarrekening2015lagdit €36miljoenhoger.Ditwerdvooralveroorzaaktdoordein2016opgenomenleningenwaarophetkorpsmetingang van2017€30miljoenperjaaraflosteneentweetalleningenmeteenhoofdsomvan€18miljoen,diein2017aanheteindevandelooptijdinhungeheelafgelostworden.Hiertegenoverstaatdeversneldeaflossingvan€11miljoenopdeABNAMROleningdiein2016plaatsvond.
Openstaande (rijks)bijdragen (21a)
Bedragenx€1.000
Kortlopende schulden 31 december 31 december 2016 2015
Kortlopendedeelleningen* 143.846 107.556
Openstaande(rijks)bijdragen(21a) 154.791 144.560
Schuldenpersoneel(21b) 585.268 711.980
Crediteurenenoverlopendeposten(21c) 180.648 186.620
Totaal 1.064.553 1.150.716
*inclusiefhetkortlopendedeelinvesteringsbijdragen
Bedragenx€1.000
Openstaande (rijks)bijdragen 31 december 31 december 2016 2015
OpenstaandebijdragenV&J 144.881 135.890
Openstaandebijdragenoverig 9.910 8.670
Totaal 154.791 144.560
Bedragenx€1.000
Openstaande bijdragen V&J Jaarrekening 2016
Stand1januari2016 135.890
Ontvangenin2016 5.288.674
Totaalbesteedin2016/ 5.272.294
Restitutie/ 7.389
Stand 31 december 2016 144.881
HetsaldovandeopenstaandebijdragenvanhetMinisterievanV&Jnamtenopzichtevan1januari2016toemet €9miljoen.ZievoornaderedetailsdestaatvanoverdrachtenenbestedingeninBijlageI.
Schulden personeel (21b)
Vakantiegeld/verlof en overurenHetsaldoisdeweergavevanhettotaalaanopgebouwderechtopvakantieuitkeringvandeindienstzijndemedewerkersenhetresterendeaantalverlofenoverurendataanheteindevanhetjaarnognietisuitbetaald.Bijdeberekeningvanhetsaldoverlofenoverureniseennormtariefgehanteerdvan€24,50peruur.HetnormtariefsteegalsgevolgvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017tenopzichtevan2015(€23peruur).Hetsaldosteegtenopzichtevan2015met€4miljoen,opdeeersteplaatsdooreentoenamevandeverlofuren. Ditwasonderanderehetgevolgvangewijzigdbeleidin2015waardooreenmedewerkermeerverlofurenkanmeenemennaarhetvolgendejaar.Ditheefteenmeerjarigeffect.
Loonheffingen en sociale verzekeringspremiesDenogtebetalenloonheffingensocialeverzekeringspremieshebbenbetrekkingopdemaanddecember.DestijgingwerdoverwegendveroorzaaktdooreenstijgingvandegemiddeldeschaalsalarissenalsgevolgvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017eneenverderestijgingvandeOVW.
Overige schulden personeelDeoverigeschuldenpersoneellietentenopzichtevan2015eendalingzienvan€150miljoen.Ditkwamvooraldoor deafwikkelingvandekostenvanhetArbeidsvoorwaardenakkoord2015–2017(€71miljoen)endeafwikkelingvan devoorfasevandepersonelereorganisatie(€56miljoen).Deresterendeoverigeschuldenpersoneelhebbenonderanderebetrekkingopdeafdrachtvandepensioenpremies(€56miljoen)endevoorfasevandepersonelereorganisatie(€25miljoen)enPTSS(€14miljoen).
Bedragenx€1.000
Schulden personeel 31 december 31 december 2016 2015
Vakantiegeld/verlofenoveruren 252.401 248.232
Loonheffingensocialeverzekeringspremies 216.110 196.623
Overigeschuldenpersoneel 116.757 267.125
Totaal 585.268 711.980
Kortlopende schulden (21)
130 131
CrediteurenHetcrediteurensaldovertoondeeendalingvan€15miljoenonderanderedoorheteerderafsluitenvandecrediteurenadministratie,watmeerstelpostennoodzakelijkmaakt.
Overlopende postenHetsaldooverlopendepostennamtenopzichtevan2015met€2miljoentoe.DenogtebetalenbedragenstegentenopzichtevandeJaarrekening2015met€6miljoen.Ditvaltteverklarendoorhetopnemenvanmeerstelpostenalsgevolgvanheteerderafsluitenvandecrediteurenadministratie.Devooruitontvangenbedragendaaldenechtermet €3miljoendoordeafwikkelingvanincidentelepostenuit2015.
Overige kortlopende schuldenDeoverigekortlopendeschuldenbevattenonderanderedeinbeslaggenomengeldenendeCJIBtransacties.Dezetoenamevan€7miljoenisvoornamelijkhetgevolgvandetoenamevandeinbeslaggenomengelden,diefinancieelnognietzijnafgewikkeld.
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen
Niet in de balans opgenomen verplichtingenNietindebalansopgenomenverplichtingenbetreffendoorlopendecontractendiedeeluitmakenvandenormalebedrijfsvoering.Voorveelcontractengeldtdatdefinanciëleverplichtingafhangtvandegevraagdedienst/hoeveelheidproducten.Indienditvariabelblijkt,isgeenverplichtinggekwantificeerdindespecificatiehieronder.Vooranderecontractengeldteenvastbedragperjaar.Debelangrijksteverplichtingenbetreffendoorlopendehuurcontracten voor onroerend goed, afgesloten contracten inzake ICT en een verstrekte lening aan de Veiligheidsregio RotterdamRijnmonddieindekomendejarenindiversetranchesaandeveiligheidsregioterbeschikkingwordtgesteld.
Eind2016zijndeverplichtingenalsvolgttespecificeren:•Verplichtingentebetalenbinnen1jaar € 121miljoen•Verplichtingentebetalentussen1en5jaar € 256miljoen•Verplichtingentebetalenna5jaar € 4miljoenTotaal: € 381miljoen
Egalisatieschuld RijksvastgoedbedrijfDeegalisatieschuldRijksvastgoedbedrijfisin2016afgewikkeld.
Niet in de balans opgenomen activaNietvantoepassing.
Garanties
Nietindebalansopgenomengaranties:•GemeenschappelijkeMeldkamerUtrecht:hiervoorisbijdebankeengarantieafgegevenvoor€0,7miljoen.Ditisafgegevenvoorafgaandeaandevormingvanhethuidigekorps.Ditwijzigdein2016niet.•HypotheekfondsvoorOverheidspersoneel:uitdezebalansblijktnietdegarantstellingvoordeleningenvanhetHypotheekfondsvoorOverheidspersoneel,waarvoorhetvoormaligeregiokorpsDrentheborgstellingenheeftverleend.Drentheverleendesedert1995dezeborgstellingaanheteigenpersoneel.Dezebedroegeind2016€3,5miljoen.Erzijnaandezeborgstellingbeperkterisico’sverbonden,aangezienereenredelijkverschilbestaattussendewerkelijkewaardevanhetonroerendgoedendeaangeganeborgstelling.In2016zijndrievandezeleningengeheelafgelost.
Toelichting op de kasstroom
Toelichting op de kasstroom
Hetjaar2016kendeeenpositievekasstroomopdeeersteplaatsdoordepositievekasstroomvanoperationeleenfinancieringsactiviteiten.
Kasstroom operationele activiteitenDeoperationeleactiviteitenvertoondeneenpositievekasstroom,primairdoordestijgingvandevoorzieningenen demutatiewerkkapitaal.DevorderingophetRijknamnamelijkafnaontvangstvandebijdragevoormetnamehetArbeidsvoorwaardenakkoord20152017enderegelingLandelijkSociaalStatuut.
Kasstroom investeringsactiviteitenDe negatieve kasstroom uit investeringsactiviteiten vloeide vooral voort uit investeringen in ICT, huisvesting en vervoer enuitdedesinvesteringen.DedesinvesteringenbetroffenhoofdzakelijkvanuithetStrategischHuisvestingsplanin2016verkochtepanden.Deinvesteringinfinanciëlevasteactivabetrofeenverstrekteleninginzakeeenmeldkamer.
Kasstroom financieringsactiviteitenIn2016nieuwaangeganeleningenveroorzaaktendepositievekasstroomuitfinancieringsactiviteiten.InafstemmingmethetMinisterievanV&Jzijnin2016drieleningenopgenomen.Debasishiervoorvormdendein2016geprognosticeerdeinvesteringen(€224miljoen).Hieropishetverschiltussendebegroteengerealiseerdeinvesteringenvan2015(€60miljoen)inminderinggebracht.Degerealiseerdeinvesteringenin2016vielen€12miljoenlageruitdandegeprognosticeerdeinvesteringen.Ditverschilwordtinminderinggebrachtopdeleenfaciliteitvoorhetvolgendejaar,zoalsverwerktindebegroting2017.
Crediteuren en overlopende posten (21c)
Bedragenx€1.000
Crediteuren en overlopende posten 31 december 31 december 2016 2015
Crediteuren 47.923 62.662
Overlopendeposten 104.644 102.490
Overig 28.081 21.468
Totaal 180.648 186.620
132 133
Bedrijfsvoeringsparagraaf
Algemeen
Depolitieverantwoordtzichindezebedrijfsvoeringsparagraafoverdetekortkomingenophetgebiedvanfinanciëlerechtmatigheid,hetfinancieelenmaterieelbeheer,detotstandkomingvanbeleidsinformatieenoverigeaspectenvandebedrijfsvoering.Dezeparagraafgaatinopafwijkingenenaandachtspuntendievoortvloeienuitdereguliereplanningencontrolcyclusendeuitgevoerdeaudits.Dezezijnondermeergebaseerdopinternerisicoanalysesendeinternerapportagesvandeverantwoordelijkemanagers.Zoweldebelangrijkstetekortkomingeninhetinternebeheeralsdeaandachtspuntenzijnindezebedrijfsvoeringsparagraafopgenomen.Deafwijkingendie–metbetrekkingtotderechtmatigheid–bovenderapportagetolerantiesuitkomen,zijnspecifiekverantwoord.
Devormingvanéénpolitieorganisatieblijktmeertijdtekostendanineersteaanlegingeschat,waardoorhetrealisatieplanisaangepast(Herijkingsnota20155).Fase1vandepersonelereorganisatieisafgerond.Fase2isinuitvoeringenbrengtdeformatieenbezettingindeteamsinbalans.Fase2heefteendoorlooptijdvanmaximaalvijfjaarenwordtplanmatigaangepakt.Ditzorgtkorpsbreedvoorverschuivingen.Aangeziendepersonelereorganisatienognietisafgerond,werktehetkorpsin2016,netalsinvoorgaandejaren,invoorkomendegevallenopbasisvanhulpstructuren.
Gedurende2016zijnzoweldoordeinterneauditafdelingvandepolitiealsvanuitdecontrolfunctieonderzoekenverrichtnaarbestaanenwerkingvandeinternebeheermaatregelenindesystemenenprocessen.Daarbijisookgekekennaardeaanbevelingenvandecertificerendeaccountant.Debelangrijkstebevindingenuitdezeonderzoekenstaanindezebedrijfsvoeringsparagraaf,voorzoverersprakewasvanafwijkingenvandenormenvoordeverschillendeonderdelen.
Rechtmatigheid
AlgemeenDeministervanV&Jsteldeop1november2013hetcontroleprotocolvoordejaarrekeningvandepolitievast.DitcontroleprotocolisvantoepassingopdeJaarrekening2016.Inhetcontroleprotocolishetvantoepassingzijndenormenkader(KaderFinanciëleRechtmatigheid)opgenomen,alsmededetolerantiestenaanzienvandebepalingvanfoutenenonzekerhedenenderapportagetoleranties.In2016bevondderapportagetolerantiezichophetzelfdeniveaualsin2015.Datbetekentdatallefoutenindefinanciëlerechtmatigheiddieuitkomenboven€5miljoenperpostindejaarrekeningmoetenwordenverantwoord.Datgeldtookvooralleonzekerhedenboven€15miljoen.Hettotaalvandegeconstateerdeonrechtmatigheidbedraagt€321miljoen.Daarvanheeft€316miljoenbetrekkingopinkopenenhetoverigeopHRMprocessen.
Inhetkadervandebedrijfsvoeringsparagraafwordtonderrechtmatigheiddecomptabelerechtmatigheidverstaan,oftewelhetinovereenstemmingzijnmetdebegrotingenmetderegelingeninhetKaderFinanciëleRechtmatigheidvanhetcontroleprotocol.Ditgeldtuitsluitendvoorzoverdezeregelingendeuitkomstvandefinanciëletransactiesbeïnvloeden,dieindejaarrekeningzijnopgenomen.Hetcontroleprotocolbevatwetten,besluitenenregelingenwaaraandepolitieinelkgevalmoetvoldoen.Daarnaastisover2016eenactualisatiegemaaktvanwetenregelgevingtenbehoevevanhetKaderFinanciëleRechtmatigheid.Demethodiekomdeomvangvandeonrechtmatigheidtebepalen,isverderverfijnd.EennadereuitlegwordtgegevenonderInkopen.
Deuitkomstvandegeconstateerdefinanciëleonrechtmatigheidmetbetrekkingtotinkopenovertreftdegehanteerdenormvan€53miljoen.In2016zettehetkorpsdaaromopnieuwstappenomderechtmatigheidverderteverbeteren.Begin 2016 is een midterm reviewuitgevoerd,waarbijdeeerdergenomenmaatregelenvanhetin2015gestarteMasterplanFinanciëleRechtmatigheidenhetInkoopverbeterprogrammazijngeëvalueerdenbijgesteld.Daarbijisgeconcludeerddathetonderwerpdekomendejarenonverminderddeaandachtvandekorpsleidingvergt,omtezorgendatdeorganisatiezichzelfopditpuntblijftverbeteren.Eenspeciaaldaarvooringerichteondersteuningsgroeponderleidingvaneenlidvandekorpsleidingblijftin2017actief.Ookophetgebiedvandepersoneleprocessenzijn–onderhethoofdstukPersoneelsuitgaven–debelangrijksteverbeteringenin2016geschetst.Hetintern control frameworkendedaarinopgenomeninternecontroleisinopbouw.Dekomendejarenzaldaardoorlopendaandachtaanwordengeschonken.
5. Referentie2015D31022
Vanwegehetplaatsingsprocesvormde2016eenjaarmetveelpersoneleveranderingen.Dewerkprocessenenbijbehorendeinternecontroleswarendaardoornogonvoldoendeingerichtenwerkend.Gedurende2016isextraaandachtbesteedaanhetinbeeldbrengenvanrelevantewetswijzigingen.Voordekaderstellendetakenontwierphetkorpsin2016eenwerkprocesomtewaarborgendatnieuwewetenregelgevingjuist,tijdigenvolledigwordtingevoerd.Ditwerkprocesgaatin2017vanstart.Decontrolfunctieisindeloopvan2016quapersonelebezettingversterkt.
Hierondervolgtvoordebelangrijkstebedrijfsvoeringsthema’seennaderetoelichting.
InkoopDedoelstellingomdeonrechtmatigheidterugtedringen,isprominentaanwezig.In2016versterktedepolitiehaarinkoopstelselverder.Erzijndaardoorintotaal42gunningengerealiseerd,tenopzichtevan30in2015.EenaantalgroteaanbestedingeninvoornamelijkhetIVdomeinkonhetkorpsafronden,wateengoedebasislegdevooreenbeperkingvandefinanciëleonrechtmatigheidindekomendejaren.Eriswelgeconstateerddatdeinvoeringsplanningnietvollediggerealiseerdkonworden,waardoorbijnieuwecontractenuiteindelijkvooreenkorteperiodealsnogonrechtmatighedenuitdeoudecontractenkondenblijvenbestaanofontstaan.
Vermeldenswaardigeverbeteringenzijn:•Eennieuwinkoopbeleiddatisingevuldmetkadersdieovereenkomenmetderijksoverheidskaders.Debelangrijkstewijzigingenbetreffenhetcompleterenactuelermakenvanhetinkoopbeleiddatin2014isvastgesteldenvoornamelijkbetrekkingheeftop‘maatschappelijkverantwoordinkopen’en‘samenwerkingmetandereaanbestedendediensten’–vooralhetRijk.Hierdoorontstaatmeeraansluitingopdemarkt.•Deopstellingvangedetailleerdeprocesbeschrijvingen,waaronderdeopleveringvaneengovernancevoorhetinkoopstelsel,debeschrijvingvanhettotstandkomingsprocesvandePolitieAanbestedingskalender(PAK),deopleveringvande(concept)richtlijngeneriekeinkoopendeintroductievanuitvoeringsprocessenvoordecontractregistratie.•Rollen,takenenverantwoordelijkhedenvanactoreninhetinkoopproceszijneenduidigbeschreven.•Vooralleproductgroepenwordenvasteaanbestedingsstuurgroepeningericht.
HetkorpsgebruiktdePAKnuactiefalsmonitorinstrument,methelderetakenenverantwoordelijkheden.Viadegenoemdestuurgroepenwordtdeprocedurevoortgangwaarnodigbijgestuurd.Ookbesteedtdepolitieaandacht aande‘zachtekant’doormiddelvankennissessiesenhetactiefopdeagendazettenvanhetonderwerpbijallemanagementlagen.Deinformatietechnologiesystemenzijnverderontwikkeldomdeinkoopfunctieteondersteunen. Dedoorontwikkelingzalnogaandachtvergen.
Depolitieverfijnthaaradministratievesystemenelkjaarverder.Datmaaktdeuitkomstenvanderekenmethodiekvooreendeelvandefinanciëlerechtmatigheidnauwkeuriger.Ookin2016voerdehetkorpsdaarinweerenkeleverbeteringendoor.Deontwikkelingenzijneropgerichtomalbijhetvoornementothetplaatsenvaneenbestellingduidelijktemakendateeninkooponrechtmatigzalworden,waardoorvoortijdigeenanderbesluitkanwordengenomen,danwelinurgentegevallenbewusttoteenonrechtmatigeinkoopkanwordenovergegaan.Hiermeewordtdesturingopdeonrechtmatigheidbetergefaciliteerdendegemetenonrechtmatigheidnauwkeurigerenmeervoorspelbaar.Deinrichtingvandedaarvoorbenodigdesystemenvergtoverigensnogenkelejaren.Indeloopvan2017stelthetkorpstenbehoevevanhetbeheerplaneenmeerjarigeprognoseopvoordeontwikkelingvandefinanciëlerechtmatigheidbijdepolitie,waarbijrekeninggehoudenwordtmetdeaardvandeorganisatie.
Wetgeving aanbestedingIndeloopvan2016gingdepolitieovernaareenandereaanbestedingsvorm:hetDynamischAankoopsysteem(DAS).Dedoordepolitiegeambieerdeenooktoegepastewerkwijzevangesprekkenmetdedrietotvijfbestgekwalificeerdekandidatenisstriktgezienniettoegestaan,daareenzeergedetailleerdebeschouwingvandespecifiekeregelgevingleidttotdestellingdatdergelijkegesprekkenwel‘mogen’,maaralleenweb based.Aanhethanterenvandezevormvoldoetdepolitieniet.Indiendepolitiedezebepalingstrikttoepast,zaldatleidentotelektronischbelegdegesprekken,waarbijwelaandelettervandewetwordtvoldaan,maardeinhoudelijkeprocesgangtenopzichtevannuonveranderdblijft.Depolitieisvanoordeeldatdezebeperking:• niet rechtstreeks voortvloeit uit de onderliggende Europese regelgeving;•onlogischenondoelmatigis.Depolitieziethetinkopenviaditsysteemdanooknietalsonrechtmatig.Hetkorpsbeschiktovereenopdezedenkwijzeaansluitendadviesvaneenexternejurist.Indeloopvan2017wordthelderheidoverditvraagstukgezochtviacontactmethetMinisterievanEconomischeZakenenWerkgelegenheidenzonodigdeEuropeseCommissie.Aansluitendwordtbezienofdoorvoeringvanaanpassingeninhetinhuurprocesnodigis.InaansluitingopdedoorhetMinisterievanV&Jgehanteerdewerkwijzeishetmetdezesituatiesamenhangendebedraginafwachtingvanhelderheidtochalsonrechtmatigopgenomenindetabeloppagina134.
134 135
Erzijndusveelenbelangrijkestappengezet.Tochmakenzijdeeffectenopdeomvangvandeonrechtmatigeinkoopineuro’snognietzichtbaar.Systeemtechnisch,procesmatigenookindeaansturingslijnenisnuveelbeschreveneningericht.Dezeverbeteringenlatenzichnaarverwachtingvertalenineendalendeonrechtmatigheid,naarhetovereengekomenniveauvanmaximaal€250miljoenin2017.Adequatebemensingisdaarbijeenbelangrijkaandachtspunt.Hetonderstaandeoverzichtgeeftdeuitkomstenweervandeeindejaartoetsvan2015en2016.
Bedragenx€1mln.
Tabel 1: Overzicht uitkomsten eindejaartoets 2016 en 2015
Geanalyseerde financiële Vallend onder regime Onrechtmatige stroom aanbestedingen inkopen
Leveranciers 2015 2016 2015 2016 2015 2016>€200.000
1.902 1.652 1.171 1.167 205 229
<€200.000 158 161 93 85
DAS 2
1.329 1.328 298 316
Deonrechtmatigheidisdaarmeetenopzichtevan2015nognietgedaald.Hetopgetredeneffectalsgevolgvanhettoegenomenaantalafgeslotencontractenis,doordatdeinvoeringvansommigeafgeslotencontractennietoptijdkonwordengerealiseerd,tenietgedaan.Daardoorontstondenvooreenaantalmaandenopnieuwonrechtmatigheden(softwarelicenties,brandstofvoordienstvoertuigen).
PersoneelsuitgavenDepersoneleplaatsingbijdepolitiestondin2016centraal,inclusiefallebijbehorendeadministratieveovergangen.Hetgrote transitieprogramma Personele Reorganisatie HR-Administratiedrukteeenbelangrijkestempelopdeuitvoeringvandepersoneleprocesseninhetverslagjaar.
Einddecember2016had93procentvandemedewerkersdebestemmingvanhunplaatsingsbesluitbereiktenzatenzijophunformelewerkplek.Verplaatsingsactiviteitenlopennogdoortotmedio2017.Daarnabouwthetkorpsdeprojectstructuurafenbrengthetdepersonelewijzigingenverderonderindevastgesteldeinrichting.Hetmuterenvanverplaatsingen in het planningsysteem Basisvoorziening Capaciteitsmanagement (BVCM) is met extra controles en een hulpconstructieopgevangen.
Eenaantalcaoafsprakenzijndoorgevoerdindesystemen,waarondersalarisverhogingenmetterugwerkendekracht,tweeeenmaligeuitkeringenenwijzigingeninhetpensioenstelsel.Voordereiskostentenbehoevevanhetwoonwerkverkeerismetingangvan1juli2016uitvoeringgegevenaandecaoafspraken.Dezereiskostenwordensindsdienopdeclaratiebasisvergoed.Deinvoeringvanhetdeclaratiesysteemvoorwoonwerkverkeervoorhethelepersoneelsbestandkostte,gegevendenaarverhoudingkorteinvoeringstijd,groteinspanning.Dedeclaratiesdienstreizenbinnenlandvanonder€250enwoonwerkverkeerwordensteekproefsgewijzegecontroleerd.Dehogeredeclaratiesvandienstreizenbinnenlandenalledeclaratiesbuitenlandwordendoordeleidinggevendenafzonderlijkgefiatteerd.Indeloopvan2016zijnopalledeclaratiessteekproevengenomenomaanleveringskwaliteitvandedeclaratiegegevenstecontroleren.Uitdesteekproevenbleekdatprocedures,normenentarievenvoordeclaratiesvanzowelwoonwerkverkeeralsdienstreizennietbijallemedewerkersvoldoendebekendzijn,waardooronrechtmatigebetalingenkunnenplaatsvinden.Ditblijktookuitcontrolewerkzaamhedenvandeinterneauditafdeling.Debevindingenhebben,gezienhetgrootaantaldeclaraties(circa600.000)geleidtothetuitvoerenvaneenstatistischesteekproefopdehelepopulatievandeclaratiesvanwoonwerkverkeerendienstreizen,omstatistischdeomvangvandetotaleonrechtmatigheidtebepalen.Dezemethodiekbetekentdat,aandehandvaneendetailonderzoekvaneenbeperktaantaldeclaraties,hetdaarinaangetroffenbedragaanonrechtmatigheidmeteenzekerheidvan95procentwordt‘vertaald’naareenbandbreedteeneen’meestverwachtefout’aanonrechtmatigheidinhettotaalvandedeclaraties.
Indesteekproefbleekcirca11%vandedeclaratiesopdeeenofanderewijzenietvolledigaanallerechtmatigheidseisentevoldoen.Hetnietrechtmatigedeelisfinancieelvertaald.Deonrechtmatigheidomspantdiverseoorzaken.Ditbetreft:•hanterenonjuisteafstanden(5,8%vandesteekproefomvang);•ontbrekenvanbewijsstukken,tenonrechtegedeclareerd(elk1,6%vandesteekproefomvang);•niettijdigingediendenoverig(elk1%vandesteekproefomvang).
Deoorzakenzijndiversquaernst.Hethanterenvanonjuisteafstanden,niettijdigindienenenontbrekenvan bewijsstukkenheeftveelalvandoenmetonvoldoendebekendheidmethetsysteem.Tenonrechtedeclareren (1,6%vandesteekproefomvang)kaneenandere,zwaardereladinghebben.In2016iscirca€104miljoenaandeclaratiesverantwoord.Statistischkanmet95%zekerheidwordengeformuleerddatdeonrechtmatigheidligttussende€2,2en€7,1miljoen,waarbijde’meestverwachtefout’isbepaaldop€4,4miljoen.Statistischishetnietmogelijkomdealsgeheelbepaaldeomvangteverdelenoverdeindividuelecategorieën.
Debevindingenuitdesteekproefzijndoordeexterneaccountantgeverifieerdencorrectbevonden.Deconclusiesvormendebasisomin2017meeraandachtteschenkenaanzoweldecommunicatieoverproceduresennormenalsaandehandhavingenfiattering.
Parallel aan de uitvoering van de plaatsingsoperatie is een aantal initiatieven genomen om de processen en systemen verderteontwikkelenenzodeinternecontrolesendewaarborgingvandefinanciëlerechtmatigheidindeeigenwerkprocessenteverbeteren.Alsbelangrijkstekunnenwordengenoemd:• De introductie van een control framework met een verdeling tussen centrale en decentrale controles, systeemcontroles en workflowcontroles.Hetsysteemistijdenseenproefprojectgetest.•Verbeteringvankoppelvlakkenmetanderediensten(functioneelbeheerenfinanciën).•Eenprocuratieregelingvoorsalarisbetalingen.BovendienorganiseerdehetkorpstenaanzienvanzevenkritiekeHRMprocessenworkshopsomdezeprocessen (enspecifiekdecontrolenrechtmatigheidindeprocessen)teverbeterenendebewustwordingbijdebetrokkenmedewerkersteversterken.
Dezeinitiatievenstarttenin2016,maarhetvolledigeinvoeringseffectmoetnogwordengerealiseerd.NaasteencertificeringvandeinternebeheersingvanRAET(opbasisvanISAE3402),diedeelszekerheidbiedtoverhetsysteemvoordesalarisverwerkingintern,warendaaromaanvullendecontrolemaatregelennodigomdefinanciëlerechtmatigheidophetgebiedvanpersoneleuitgavenvoldoendetewaarborgen.Ophetgebiedvandiverseprocessenzijnom die reden audits en handmatige controles uitgevoerd door controllers uit de second line of defence en door interne auditors.Waarnodighebbendietotcorrectiesgeleid.
DerollenenautorisatiesindelandelijkeHRMapplicatiesYouforce,BeaufortenGemalverdienenextraaandacht.In2016isbijeenaantalautorisatiesdebeschikbarebeslissingsruimteteruggebracht.Uitdeuitgevoerdecontrolesbleekdathetprocesvanpersoneelsinstroomsterkisverbeterdtenopzichtevan2015.Anderepersoneelsprocessen,zoalsdoorstroomenuitstroom,reisdeclaratiesensommigevergoedingen,komennogvoorverbeteringinaanmerking.Ditisnumetextracontrolewerkzaamhedenopgevangen.
In 2016 heeft in het verlengde van de overeengekomen cao een nabetaling plaatsgevonden van de onregelmatigheidstoeslagtijdensverlofperiodenoverdejaren2011totenmet2015.Daarbijisdeinterpretatiegehanteerddatoverwerkenverschuivingstoelagenooktotdegrondslagvoordenabetalingmochtenwordengerekend.Daarmeeiseenbedragvan€770.000gemoeid.Tijdenshetonderzoekvandeinterneaccountantbleekdezeinterpretatieteruim.Daarmeeishetbetreffendebedragalsonrechtmatigbestempeld.
Detotalefinanciëleonrechtmatigheidvoordepersoneleuitgavenvormtaanleidingomdehierbovenbeschrevenenreedsingezetteverbetermaatregelenmetkrachtdoortezetten.Daarmeebouwthetkorpsdeprocessenindekomendeperiodeverderuitomdeomspannendecontrolevooraftewaarborgen.
SubsidiesDepolitieontvangtsubsidies.Opcentraalniveauwordenoverzichtenbijgehoudenvandeontvangensubsidies,waarbijdespecifiekebestedingsvoorwaardeninkaartzijngebracht.Metbehulpvaneenrisicoanalyseinstrumentverrichthetkorpsvanuitdecontrolfunctiegegevensgerichtecontrolewerkzaamheden.In2016isconformdeprocedureeenaantaldossiersgeselecteerdvoorcontroleoprechtmatigheid.
136 137
Bijzondere rijksbijdragenBijhetuitvoerenvanderechtmatigheidstoetsisgewerktconformeeninternprotocolwaarindegesteldenormenzijnopgenomen,inclusiefeenbijhorendwerkprogramma.Debijdragenzijndaarbijgetoetstdoormiddelvanrisicogerichtedeelwaarnemingenopdeverschillendecategorieën.
TreasuryBijhetonderzoeknaardefinanciëlerechtmatigheidhebbeninternecontrolesgeengrondtotonrechtmatigheidgegeven.Momenteelwordtgeëvalueerdofdeinterneregelsrondcreditcardsnogpassendzijn.In2016warendebeslaghuizennognietvollediginwerking.InnauwesamenwerkingmetdeKoninklijkeMarechaussee,debeslagautoriteitendeLandelijkebewaringinbeslaggenomengeldenOpenbaarMinisterie(Ligom)isdeafwikkelingvanhetfinancieelbeslaginapril2016sterkverbeterdenvastgelegdineeninternewerkinstructie.VoordetussenrekeninginbeslaggenomengeldeniseentaskforceinhetlevengeroepenensamenwerkinggerealiseerdmetdebeslagautoriteitendeLigom.
InhetlichtvanhetvoorgaandeisinoverlegmethetMinisterievanV&JdewerkingvanhetbestaandeTreasurystatuutgeëvalueerd.In2016steldehetkorpsvervolgensnieuweprocesbeschrijvingenop,maardiewordenpasingevoerdin2017alsdenieuweopzetconformhetInrichtingsplanvoordetreasuryfunctiewordtgerealiseerd.Daaromvormde2016eenovergangsjaar,waarinnoggewerktiszoalsineerderejaren.
De conclusie is gerechtvaardigd dat het Treasurystatuut met betrekking tot de rechtmatigheidsaspecten binnen de verantwoordelijketeamsgoedisingevoerdengewaarborgd.
Financieel en materieel beheer
Financieel beheerBijdestartvanhetnieuwekorpsvoerdeeenexternadviesbureauonderzoekuitnaarhetfinancieelbeheervandepolitie.Daaronderwerdinhetkadervanhetonderzoekverstaan:hetfinancieelbeheerendieonderdelenvanhetpersoneleenmateriëlebeheerdieeenrelatiehebbenmethetfinancieelbeheer.Inderapportagehieroverzijnadviezenuitgebracht met betrekking tot de aspecten: • (geautomatiseerde) systemen;•processen(administratieveorganisatieeninternecontroleAO/IC);• mensen en cultuur;•managementenorganisatie.
Deaanbevelingenzijnopgenomenineeninternadviesregistervoorverbeteringvanhetfinancieelbeheer.Ditregisterwordtjaarlijksaangevuldmetdeuitgebrachteaanbevelingenuithetverslagvandecertificerendeaccountantengeschoondvandegerealiseerdeverbeteringeninhetfinancieelbeheer.Deaanbevelingeninditregisterzijnvooropvolgingtoebedeeldaandeverantwoordelijkebeleidsdirectieen/ofdebetreffendePDCdienst.Deinternemonitoringopdevoortgangverliepviadereguliereplanningencontrolcyclusenisdaarmeegewaarborgdbinnendeorganisatie.Ditgafgeenaanleidingomhieroverspecifiekterapporterenindebedrijfsvoeringsparagraaf.
In2016ishetP/Monderzoekuitgevoerd.Ditresulteerdeondermeerineenaantaladviezenophetgebiedvandeverdereontwikkelingvanfinanciëlesturingenbeheerbinnenhetkorps.Waardeadviezenbetrekkinghebbenophetkorpswordtdevoortgangperadviesgevolgdenperiodiekaandekorpsleidinggerapporteerd.Devoortgangvormtgeenaanleidingtotvermeldingindebedrijfsvoeringsparagraaf.
BedrijfsvoeringssystemenEenbelangrijkdeelvandebedrijfsvoeringsteuntopinformatieuitcomputersystemenendedaaropgeïnstalleerdesoftware.JaarlijkswordtinsamenwerkingmethetConcernauditeenexternonderzoekgedaannaardebetrouwbaarheidendecontinuïteitvandezesystemen.Ditonderzoekheeftbetrekkingopdevoordejaarrekeningcontrolevanbelangzijndeapplicaties,interfacesenITGeneralControlsvanderekencentradiedezeapplicatiesbeheren.Dedoelstellingvanditonderzoekishetquaopzet,bestaanenwerkingtoetsenvandebetrouwbaarheidswaarborgenvandebetreffendeapplicaties,interfacesenITGeneralControls.
Uitdeonderzoekenkomeneenaantaldringendeverbeterpuntennaarvoren,diemetaanvullendemaatregelenzijnopgevangen.DebelangrijksteverbeterpuntenzijngenoemdindeparagrafenInkoopenPersoneelsuitgaven.DaarnaaststuurdeenrapporteerdedeIVkolomstructureelopdeinvoeringvandemaatregelen.Tevensiseenonderzoekgestartnaardesamenhangindebedrijfsvoeringssystemen,omrichtingtegevenaandeverdereuitbouwvandeinformatievoorzieningopdatgebied.
Materieel beheerIn het Besluit beheer politie is met betrekking tot materieel beheer aangegeven dat er beleid voor de administratie van strategischeactivadienttezijn.Tenaanzienvancrucialeactivazoalswapensenopsporingsapparatuurisditgerealiseerd.In2016starttedepolitiemethetbepalenvanhaarstrategischeactivaopbasisvaneenrisicoanalyse.DaarbijisgebruikgemaaktvandekennisenervaringenvanvergelijkbareorganisatieszoalsDefensie.
Daarnaastisin2016aandachtbesteedaandeinrichtingvanderegistratievanvoertuigenenhuisvesting.Dekomendeperiodeontwikkelthetkorpsderegistratieopstrategischeenoverigeactivaverder.Devoormaligekorpsenvoerdendeadministratietenbehoevevanhetbewakenvandeaanwezigheidvanmateriëlevasteactivaopuiteenlopendewijzeuit.BijdeovergangvandeadministratiesvandevoormaligekorpsennaardefinanciëleadministratievandenieuweorganisatieisbeslotenomdebewakingvandestrategischeactivatebeleggenbijdefacilitaireenIVfunctie.DeaansluitingvandeadministratiesvanFacilityManagementenInformatievoorzieningmetdefinanciëleadministratiekrijgtdekomendejarenextraaandacht.
Totstandkoming beleidsinformatieDebeleidsinformatietenaanzienvanformatieenbezettingsgegevensindejaarrekeningkomtuithetcentralepersoneelsregistratiesysteemdatmetingangvan2015ingebruikisgenomen.Opdecontrolevandebezettingsgegevensisindelijn(first line of defence)functiescheidingvantoepassingenheeftinternecontroleplaatsgevonden.Daarnaastisde informatie beoordeeld door onderdelen van de controlorganisatie (second line of defence) en getoetst door de interne auditafdeling (third line of defence).Bijdezeinternetoetsisvastgestelddatdeverantwoordeformatieenbezettingsgegevensbetrouwbaarencontroleerbaarzijn.
Misbruik en oneigenlijk gebruik
Integriteitisvoordepolitieorganisatieeenbelangrijkewaarde.Hoewelvanalleoverheidsorganisatiesmagwordenverwachtdatzijintegerhandelen,geldtditzekervoordepolitie.Hetgeweldsmonopolie,dehandhavingvanregelsendemogelijkheidmensenhunvrijheidteontnemen,scheppeneenextraverantwoordelijkheid.Daarommoetenorganisatieenmedewerkershetgoedevoorbeeldgeven.Signalenvanmogelijkenormschendingenonderzoektdepolitiedanookaltijdgedegen.Voorpolitiemensendieoverdeschreefgaan,isgeenplaatsmeerindeorganisatie.DeJaarverantwoording2016gaatopdepagina’s7376inopditaspect.
Bijplichtsverzuimzijndisciplinaireofanderemaatregelengenomen.Naastdezerepressieveaanpakiserveelaandachtvoorhetondersteunenvanhetmorelebewustzijnenhetbevorderenvanintegerhandelen.DekapstokhiervoorvormthetIntegriteitsbeleid20142017.Nieuwemedewerkersleggenbijindiensttredingeeneedofbelofteafenwordenvoorafgaandaanhunaanstellinggescreend.Daarnaastzijnerbijdeuitvoeringvanrelevantebedrijfsvoeringsprocessendiversemaatregelenvoorinternecontroleingerichtenuitgevoerd,waaronderhetvierogenprincipe.
DeministervanV&Jtrofin2015talvanmaatregelenmetbetrekkingdeopzetenwerkingvanhetintegriteits,screeningenautorisatiebeleid,evenalshetbeleidomonjuistgebruikvanpolitiesystementegentegaan.Dezemaatregelenzijndoorhetkorpsadequaatopgepakteninwerkinggebracht.DeInspectievanVeiligheidenJustitieverrichtteonderzoeknaardeopvolginghiervan.Debevindingenleiddenniettotaanvullendemaatregelen.Daarnaastisin2016eenstrafrechtelijkonderzoekingesteldinverbandmetbestedingenvanledenvandeCentraleOndernemingsraad.Ditonderzoekisnoginvollegang.Conclusieskunnenderhalvenognietwordengetrokken.
Bijdeuitvoeringvande18maandenregelingzijnin2015derisico’sgeïnventariseerdmetbetrekkingtotmisbruik enoneigenlijkgebruikvandezeregeling.Eenvandevoorwaardenisdatmedewerkersdiegebruikmakenvande18maandenregeling(art.55aaBARP)gekortwordenindienzijinkomstengenietendiezijnogniethaddenvoordat zijgebruikmaaktenvanderegeling.Omtebeoordeleninhoeverreerneveninkomstenwaren,zijnin2016opgavenopgevraagdbijmedewerkersdiegebruikmakenvanderegeling.Eenvolgendeuitvraagvindtinhettweedehalfjaarvan2017plaats.
Overige
Opbasisvandebeschikbareinformatiezijngeenoverigevanbelangzijndetekortkomingengeconstateerd,dieomvermeldingindebedrijfsvoeringsparagraafvragen.
138 139
De korpschef van politie, DeministervanVeiligheidenJustitie,
Drs.E.S.M.AkerboomMPM Drs.S.A.Blok
Gebeurtenissen na balansdatum
Na31december2016hebbenzichdevolgendegebeurtenissenvoorgedaandierelevantzijnvoorhetvermeldenin dezejaarrekening.
Inbedding PolitieacademieIndewetswijzigingvandePolitiewet2012op25mei2016isdeinbeddingvandePolitieacademieinhetpolitiebestelgeregeld.Dezewijzigingisinwerkinggetredenper1januari2017.Ditbetekentdatallerechtenenplichtensamenmetdeactiviteitenenhetpersoneeloverzijngekomennaarhetkorps.Deimpactopdejaarrekening2016blijftbeperkttoteentoelichtingindegebeurtenissennabalansdatum.
Voor 2017 leidt de inbedding van de Politieacademie tot de onderstaande gevolgen:
Eeninbrengbalanswaarbijeenjuistevertalingnaardegrondslagenvanhetkorpsplaatsvindt,dienttewordenopgesteldenconformdeJaaraanschrijving2017dooreenexterneaccountantvandepolitietewordengecontroleerd.Deinrolvandefinanciëleadministratieinhetfinancieelsysteemvandepolitiezalplaatsvindenin2017.Eenexterneaccountantzaldeconversiebeoordelen.Eenstrakkeafgrenzingvanbevoegdhedenindeprocessenensystemenbij deovergangvandePolitieacademienaardepolitieisdaarbijvanbelang.Hiermeewordtmogelijkefunctievermengingindeperiodevanovergangvoorkomen.
De overgang leidt tot verhoging van de omvang van de activa en passiva in de balans van de politie met circa €240miljoen.Ineersteaanlegheeftdeinbeddingeenpositieveimpactopdevermogenspositievanhetkorpsvancirca€30miljoen.DitbedragzaldeelswordeningezetterdekkingvanbegroteuitgavenvandevoormaligePolitieacademieindeperiode20172021.
Ondertekening
Den Haag, 3 mei 2017,
144 145
Verwerking saldo/resultaatbestemmingInhetBesluitfinancieelbeheerpolitieisopgenomendatheteigenvermogenvandepolitieuitsluitendbestaatuiteenalgemenereserve.DaarnaastisalsovergangsbepalingopgenomendattoteendoordeministervanV&JtebepalentijdstiptevenseenbestemmingsreserveICTistoegestaan.Hetexploitatieresultaatvanenigjaarwordt,namutatievandebestemmingsreserves,toegevoegdofonttrokkenaandealgemenereserve.
Dit betreft de concept tekst per 4 april 2017 voor de controleverklaring 2016 af te geven in mei 2017
De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden, het controleprotocol voor de jaarrekening politie en het controleprotocol WNT vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.
Onafhankelijkheid
Wij zijn onafhankelijk van de Politie zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).
Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Verklaring betreffende de in de jaarverantwoording opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat de jaarverantwoording andere informatie die bestaat uit: • voorwoord; • samenvatting; • het jaarverslag; • de overige gegevens; • Bijlagen bij de jaarrekening, zijnde:
• Bijlage I: Staat van overdrachten en bestedingen (rijks)bijdragen; • Bijlage II: Besteding bijdragen vorming nationale politie; • Bijlage III: Meerkosten Aanvalsprogramma Informatievoorziening Politie en • Bijlage IV: Recherchesamenwerkingsteam (RST)
Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: • met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; • alle informatie bevat die op grond van het Besluit beheer politie en het Besluit financieel beheer politie is vereist.
Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.
De korpschef is verantwoordelijk voor het opmaken van de andere informatie, waaronder het jaarverslag, de overige gegevens en de bijlagen in overeenstemming met het Besluit beheer politie en het Besluit financieel beheer politie.
149
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Fascination Boulevard 350, 3065 WB Rotterdam, Postbus 8800, 3009 AV Rotterdam T: 088 792 00 10, F: 088 792 95 33, www.pwc.nl
‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (KvK 54226368), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de Minister van Veiligheid en Justitie
Verklaring over de jaarrekening 2016
Ons oordeel Naar ons oordeel geeft de in deze jaarverantwoording opgenomen jaarrekening 2016 een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van de Politie op 31 december 2016 en van het resultaat, de kasstromen en de financiële rechtmatigheid over 2016 in overeenstemming met het Besluit financieel beheer politie en de bepalingen bij en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT).
Wat we hebben gecontroleerd Wij hebben de in jaarverantwoording opgenomen jaarrekening 2016 van de Politie te Den Haag (‘de Politie’) gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit:
• de exploitatierekening over het jaar geëindigd op 31 december 2016; • de balans per 31 december 2016; • het kasstroomoverzicht over het jaar geëindigd op 31 december 2016; • de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving
en overige toelichtingen; en • de bedrijfsvoeringsparagraaf
Het stelsel voor financiële verslaggeving dat is gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening is het Besluit financieel beheer politie en de bepalingen bij en krachtens de WNT.
Benadrukking van de financiële rechtmatigheidsverantwoording in de jaarrekening Wij vestigen de aandacht op het onderdeel financiële rechtmatigheidsverantwoording in de bedrijfsvoeringsparagraaf op pagina 132 van de jaarrekening, waarin de bevindingen betreffende de financiële rechtmatigheid nader uiteengezet zijn. Hieruit is af te leiden dat op grond van de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, voor zover in het controleprotocol voor de jaarrekening politie toetsing wordt verlangd, voor € 321 miljoen aan bestedingen onrechtmatig zijn aangemerkt. De rechtmatigheidsfouten betreffen voor € 316 miljoen het niet voldoen aan de bestedingsregels zoals opgenomen in de Aanbestedingswet 2012.
Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid.
148
Dit betreft de concept tekst per 4 april 2017 voor de controleverklaring 2016 af te geven in mei 2017
Bijlage bij onze controleverklaring over de jaarrekening 2016 van de Politie
In aanvulling op wat is vermeld in onze controleverklaring hebben wij in deze bijlage onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening nader uiteengezet en toegelicht wat een controle inhoudt.
De verantwoordelijkheden van de accountant voor de controle van de jaarrekening Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, het controleprotocol voor de jaarrekening politie, het controleprotocol WNT, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze doelstelling is om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening vrij van materiële afwijkingen als gevolg van fouten of fraude is. Onze controle bestond onder andere uit:
• Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;
• Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de Politie;
• Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de korpschef en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;
• Het vaststellen dat de door de korpschef gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de Politie zijn bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een organisatie haar continuïteit niet langer kan handhaven;
• Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.
Wij communiceren met de korpschef en de minister van V&J onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.
Dit betreft de concept tekst per 4 april 2017 voor de controleverklaring 2016 af te geven in mei 2017
Verantwoordelijkheden van de korpschef De korpschef is verantwoordelijk voor:
• het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Besluit financieel beheer politie en de bepalingen bij en krachtens de WNT;
• het afleggen van verantwoording aan de Minister over de financiële rechtmatigheid en het in dat kader opstellen van de financiële rechtmatigheidsverantwoording op die onderdeel uitmaakt van de bedrijfsvoeringsparagraaf;
• een zodanige interne beheersing die de korpschef noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Bij het opmaken van de jaarrekening moet de korpschef afwegen of de Politie in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van het genoemde verslaggevingsstelsel moet de korpschef de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling. De korpschef moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de Nationale Politie haar bedrijfsactiviteiten kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.
Onze verantwoordelijkheid voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Ons controleoordeel beoogt een redelijke mate van zekerheid te geven dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een redelijke mate van zekerheid is een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen.
Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring.
Den Haag, 4 mei 2017 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Origineel getekend door M. van Ginkel RA
151150
Dit betreft de concept tekst per 4 april 2017 voor de controleverklaring 2016 af te geven in mei 2017
Wij bevestigen aan de korpschef en de minister van V&J dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met hen over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.
153152
156 157
Bijlagen bij de jaarrekeningI: Staat van overdrachten en bestedingen (rijks)bijdragen
Bedragenx€1.000
Staat van overdrachten en bestedingen van (rijks)bijdragen
Onderwerp Saldo per Ontvangen Totaal Besteed in Restitutie Saldo per 31
1 januari 2016 in boekjaar beschikbaar het boekjaar7 december 2016
a b c(=a+b) d e f (=c-d-e)
Algemene bijdrage V&J - 4.938.900 4.938.900 4.956.303 -17.403 -
AlgemenebijdrageV&J6 4.938.900 4.938.900 4.956.303 17.403 -
Bijzondere bijdragen V&J 40.042 204.566 244.608 181.945 8.828 53.834
112verbetertraject 1.800 1.800 57 1.743
Aanpakkinderpornografie(NPKK) 8 50 58 58 -
Afpakken 7.566 7.566 253 7.819 -
Asielinstroom(registratie) 17.000 17.000 4.920 12.080
BeheerIDmodule 529 1.400 1.929 1.357 571
Burgernet2.0 600 600 600
Contourennotaopsporing 10.000 10.000 6.011 3.989
CTER 1.500 1.500 105 1.395
Cybercriminaliteit 4.957 13.800 18.757 9.787 8.970
Dierenpolitie 306 306 306 -
DSI 4.490 45.718 50.208 43.351 6.857
EUPST 20 20 20 -
FEC 1.067 1.067 1.067 -
FinancialIntelligenceUnit(FIU) 1.157 1.157 1.157 -
Kinderpornografieenkindersekstoerisme 1.504 1.504 508 996
Korpscheftaken 11 11 11 -
LMOlandelijkeprojectkosten 7.084 4.000 11.084 2.142 8.942
LMOregionaleprojectkosten 10.134 10.134 5.800 4.334
MEOSfaseII 1.314 1.314 1.129 184
Peseta 2 2 2 -
ProgrammaAntwoordopgeweld 1.139 1.139 146 993 -
ProgrammaIntelligence 1.055 1.055 145 911
Speekseltesters 750 750 4 746
TBO 1.000 1.000 1.000 -
TeamVHT 48.456 48.456 48.456 -
TeamVHT(handhavingsmiddelen) 2.327 2.327 2.327 -
UitvoeringHoekstra 1.253 1.253 755 498
Vormingnationalepolitie/PDC 3 51.410 51.413 51.410 3 -
Weerbaarheid 1.010 189 1.199 180 1.019
6. ConformdebepalingeninhetBesluitFinancieelBeheerPolitiekomenalgemenebijdragenaltijdvolledigtengunstevanhetresultaatinenigboekjaar.Vandeontvangen
algemenebijdragenis€553besteedaanTBOenRST(TGODrum).
7. Alsgevolgvaninvesteringsbijdragenenbestedingenviadebalanszijndetotalebestedingennietgelijkaandebestedingenindeexploitatie.
Aansluitingmetexploitatierekening:
BijzonderebijdragenV&J:hetverschiltussendeindeexploitatierekeningverantwoordebateuithoofdevandebijzonderebijdragenad€178.108enhetbedragbesteed
inhetboekjaarbetreftdebestedingvaninvesteringssubsidiesvoorintotaal€3.838.
OverigebijdragenV&J:hetverschiltussendeindeexploitatierekeningverantwoordebateuithoofdevandeoverigebijdragenad€99.781enhetbedragbesteedinhet
boekjaarbetreftdebestedingvaninvesteringssubsidiesinmetnamehetMeldkamerdomeinvanintotaal€34.264.
Bedragenx€1.000
Staat van overdrachten en bestedingen van (rijks)bijdragen
Onderwerp Saldo per Ontvangen Totaal Besteed in Restitutie Saldo per 31
1 januari 2016 in boekjaar beschikbaar het boekjaar7 december 2016
a b c(=a+b) d e f (=c-d-e)
Overige bijdragen V&J 95.848 145.208 241.056 134.045 15.963 91.048
AmberAlert 392 1.191 1.583 1.177 406
AVS 300 300 300 -
BeheerskostenPolitieonderwijsraad(POR) 97 790 887 481 407
Bestofthreeworlds 122 122 122
Big Data 50 50 50
Burgernet 1.324 2.500 3.824 1.928 1.896
Coördinatieuitzendingen 427 427 427 -
Digitaalwerkenvreemdelingenketen 1.225 1.225 1.225
FIU 449 4.045 4.494 4.262 232
FIUBES 4 135 140 140 -
GMS 1.231 1.778 3.009 1.437 1.571
Landenprogramma’s 1.633 1.200 2.833 1.074 1.759
Meldkamerdomein 56.690 108.512 165.203 94.917 70.286
Meldkamerdomeinprojecten 1.626 1.626 1.626
PIDS 52 52 8 44
Pilot herstelbemiddeling 114 114 93 21 -
Pilot Persoonsgerichte Executie (PGE) 23 23 23 -
Professionaliseringpolitieaanpakuitgaansgeweld 126 126 43 83
ProjectEuropeanFirearmsExperts(EFE) 29 29 22 7
Randapparatuur 410 410 410 -
Recht doen aan slachtoffers 160 608 768 421 347
RST 14.479 14.479 13.287 1.193
RST Duradero 543 543 514 29
RSTextrabijdrage 85 85 170 120 50
Team Dreigingsmanagement 80 347 427 185 242
UitbuitingRomakinderen 61 41 102 40 62
Uitzendingen 5.052 7.400 12.452 3.680 5.052 3.720
VergoedinggebruikwerkplekkenOM 680 680 680 -
Veilig ondernemen 40 40 12 28
Wet middelen test 497 185 682 78 604
BijdragenNCTV 3.278 520 3.798 3.013 785
Bijdragenoverigedepartementen 1.764 1.764 - -
OverigebijdragenV&J 22.249 1.810 20.440 5.276 10.891 4.273
Overige bijdragen (o.a. gemeenten en derden) 8.670 15.329 24.000 12.680 1.410 9.910
EUsubsidies 2.628 1.706 4.334 1.066 176 3.091
SAOP 2.518 990 3.508 1.662 193 1.653
Bijdragenoverigedepartementen 1.710 5.774 7.484 5.450 2.034
Overigebijdragen(gemeentenenderden) 1.815 1.266 3.081 1.920 1.041 120
TBO 5.593 5.593 2.582 3.011
Totaal (rijks)bijdragen 144.560 5.304.003 5.448.564 5.284.974 8.798 154.791
158 159
II: Besteding bijdragen vorming nationale politie
Overzicht besteding in 2016
Bedragenx€1.000
Exploitatierekening (reorganisatie in 2016) Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
BijdragenBijdragenV&J 51.410 83.100 110.334
Overigebijdragen
Totaal bijdragen 51.410 83.100 110.334
ExploitatiekostenPersoneel 45.217 113.550 98.603
Rente
Opleidingenvorming 1.890 3.600 1.609
Huisvesting 3.601 3.600 3.412
Vervoer 8 8
Verbindingenenautomatisering 179 239
Geweldsmiddelenenuitrusting
Operationeel 107 91
Beheer 5.217 8.750 6.372
Totaal exploitatiekosten 56.203 129.500 110.334
Resultaat uit normale bedrijfsvoering -4.793 -46.400 -
Buitengewone lasten - - -Buitengewone baten - - -
Exploitatieresultaat -4.793 -46.400 -
ToelichtingVoordevormingvannationalepolitiesteldehetMinisterievanV&Jspecifiekebijdragenbeschikbaaromdetijdelijkefrictiekostenoptevangen.Hetgaathoofdzakelijkomvergoedingenvoorvertrekstimuleringsregelingen,kostenvanoutplacementenomscholing,vergoedingenvoorextrawoonwerkverkeerenprogrammakostenvoordevormingvandeeenhedenenhetPDC.
Debestedingenin2016betroffendeuitvoeringvandedeelrealisatieplannenvandeeenhedenenprojectenenprogramma’suithetrealisatieplanPDC,dekostenvandevertrekstimuleringsregelingvoordedomeinenLeidingenOndersteuningendekostenvanuitBezwaarenBeroepPersoneleReorganisatie.DaarnaastwerdenkostengemaaktvoordetegemoetkomingenwoonwerkverkeerinhetkadervanhetLSS.Delagerebestedingenin2016tenopzichtevandebegrotingvloeidenprimairvoortuitdekostendiealin2015zijngemaakt(18maandenregeling).Daarnaastisdoordelatereverplaatsingvanmedewerkersinmindermateeenberoepgedaanopdebeschikbarevergoedingenvoorextrawoonwerkverkeer.
III: Meerkosten Aanvalsprogramma Informatievoorziening Politie
Overzicht meerkosten Aanvalsprogramma IV in 2016
Bedragenx€1.000
Exploitatierekening (Bijgesteld Aanvalsprogramma Informatievoorziening Politie in 2016) Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
BijdragenBijdragenV&J
Overigebijdragen
Totaal bijdragen - - -
ExploitatiekostenPersoneel 14.747 6.500 30.486
Rente
Opleidingenvorming 5 147
Huisvesting 102 321
Vervoer
Verbindingenenautomatisering 40.330 82.981 67.000
Geweldsmiddelenenuitrusting
Operationeel 7 9
Beheer 663 525
Totaal exploitatiekosten 55.854 89.481 98.488
Resultaat uit normale bedrijfsvoering -55.854 -89.481 -98.488
Buitengewone lasten - - -Buitengewone baten - - -
Exploitatieresultaat -55.854 -89.481 -98.488
ToelichtingHetAanvalsprogrammaInformatievoorzieningPolitie(AVP)startteeind2011inopdrachtvandeministervanV&Jenkenteenmeerjarigfinancieelkadervan€374miljoen.Indebegroting2016was€89miljoenkostenopgenomen voorhetAVP.DegerealiseerdebestedingenvoorhetAVPbedroegen€56miljoen.Eendeelvanhetbegrotebedrag (€11miljoen)wasnaarvorengehaaldenalin2015besteed.Debegrotinggaatuitvanveelalmateriëleuitgaven.IndeuitvoeringvanhetAVPvondin2016eenverschuivingplaatsvanmiddelenvanverbindingenenautomatiseringnaarexterneinhuur.
160 161
IV: Recherchesamenwerkingsteam (RST)
Exploitatierekening RST
Bedragenx€1.000
Exploitatierekening RST Jaarrekening 2016 Begroting 2016 Jaarrekening 2015
Bijdragen
Bijdragen 18.055 23.771 15.145
Totaal bijdragen 18.055 23.771 15.145
Exploitatiekosten
Personeel 9.272 14.183 7.206
Rente
Opleidingenvorming 511 380 302
Huisvesting 1.279 1.445 1.144
Vervoer 704 906 591
Verbindingenenautomatisering 3.087 3.225 2.744
Geweldsmiddelenenuitrusting 54 54 7
Operationeel 2.557 3.170 1.913
Beheer 591 408 1.238
Totaal exploitatiekosten 18.055 23.771 15.145
Resultaat uit normale bedrijfsvoering - - -
•IndeJaarrekening2015zijndeafschrijvingenapartverantwoord.Omaansluitingtehoudenmetdeverantwoordingsmodellenvandepolitiewerdendeafschrijvingslastenopgenomenonderdeeconomischecategorieën.Devergelijkendecijferszijnhieropaangepast.•IndeJaarrekening2016ishetTBOopgenomenindeRSTbijlage.RedenhiervoorisdathetTBOorganisatorischonderdeelvormtvanhetRST.•Vandeindezebijlageopgenomenbijdragen2016is€17.442ontvangenvanhetMinisterievanBZK.Bijlage1volgtdaarentegendeindelingvandejaaraanschrijvingvanhetMinisterievanV&J.
Bedragenx€1.000
Activa 31 december 2016 31 december 2015
Vaste ActivaMateriëlevasteactiva 2.229 2.704
Financiëlevasteactiva
Totaal vaste activa 2.229 2.704
Vlottende ActivaVoorraden
Vorderingenenoverlopendeactiva 313 2.708
Rekeningcourantpolitie 1.875
Liquidemiddelen 1.540 1.540
Totaal vlottende activa 3.728 4.248
Totaal activa 5.957 6.952
Passiva 31 december 2016 31 december 2015
Eigen VermogenAlgemenereserve
Bestemmingsreserves
Totaal eigen vermogen - -
Voorzieningen - -
Langlopende Schulden - -
Kortlopende SchuldenKortlopende deel leningen
Openstaande(rijks)bijdragen 4.283
Schuldenpersoneel 901 584
Crediteurenenoverlopendeposten 773 922
Rekeningcourantpolitie 5.446
Liquidemiddelen
Totaal kortlopende schulden 5.957 6.952
Totaal passiva 5.957 6.952
162 163
Allecijfersopdefoto’sop de pagina’s 6, 14, 22, 36, 48, 56 en 88 zijngeschilderdmetverwijderbareverf.Uiteraardzijndelocaties na de fotoshoot schoongemaakt en netjesachtergelaten.