11

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİİŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ TEMEL TEMEL EĞİTİMİEĞİTİMİ

İnsanlar eğitimden önce ve eğitim sırasında ne düşünürler ?

Düşündüklerimiz ama söyleyemediklerimiz?

Eğitim ne zaman biter. hiç bitmicek galiba!!!

Bitse de gitsek !!! Yemek vaktine ne kadar var acaba ? Dur bir soru sorayım da bilemesin ! İşim gücüm var kardeşim !!! Hep aynı şeyler ben bunları zaten biliyorum

benim hayatım eğitim… ben bu işin ustasıyım…

33

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

TanımTanım‘‘İş yerinde işin yürütülmesi sırasında, çeşitli İş yerinde işin yürütülmesi sırasında, çeşitli

nedenlerden kaynaklanan nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıylaverebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır’yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır’

İşyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvenli İşyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvenli çalışmalarını sağlamak üzere alınması gereken çalışmalarını sağlamak üzere alınması gereken tedbirler dizisidir.tedbirler dizisidir.

Her işveren, İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için

gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işyerlerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.

Her işçi deHer işçi de; İşçi Sağlığı ve iş güvenliği konusunda alınan her türlü

önleme uymakla yükümlüdür

İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

İş Kazasının Tanımı5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

-İş Kazasının Tanımı; çalışan sigortalının,

a- İşyerinde Bulunduğu Sırada örnek : sigortalıların yemek yaparken elini

kesmesi, dinlenme odasında dinlenirken sobadan zehirlenmesi vb.

b- Yürütülmekte Olan İş Nedeniyle kendi adına ve bağımsız çalışıyorsa ;

örnek : sigortalının kamyonu devirerek yaralanması, gibi işlerin yürütümü sırasında vb

c- İşveren Tarafından Görev ile Başka Bir Yere Gönderilmesi ;

örnek :işveren tarafından, işyerinde çalışan bir sigortalının işverenin evindeki bir malzemeyi almak üzere görevlendirilmesi halinde işverenin evine sigortalının gidip gelmesi sırasında uğradığı kaza

e- İşverence Sağlanan Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş ve Gelişi Sırasında ;

örnek : işin bitiminde de işyerlerinden evlerine getirilip götürülmeleri sırasında servis arcında meydana gelen trafik kazası, tam olarak durmamış araçtan sigortalının inerken düşerek yaralanması ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen yada ruhen özre uğratan olay olarak tanımlanmıştır.

İş kazası sayabilmek için; Kazayı geçiren kişinin sigortalı olması, kazanın mesai saati içinde meydana gelmesi,

kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması gerekmektedir.

- Çalışma saati (mesai) - İşveren- Sigorta- Servis

1111

Üretimin Gerçekleşebilmesi İçin;Üretimin Gerçekleşebilmesi İçin;

+ + = Tehlike ve Risk

Önemli Olan Üç Unsurun Uyum İçersinde Bulunmasıdır.

Enerji Araç-Gereç Çalışan

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMEL AMACIİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMEL AMACI

Bu Uyumun En Uygun Biçimde Olmasını Sağlamak ve Bu Konuda Çalışmalar Yapmak ve gerekli emniyet tedbirlerini almaktır

1212

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel AmacıAmacı;;

Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak,

Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı korumak,

Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve geliştirmek,

Üretimin devamlılığını sağlamak,

Verimi artırmak.

1313

Sağlığımızı Neler EtkiliyorSağlığımızı Neler Etkiliyor

- Ergonomik Etmenler

- Psiko-Sosyal Psiko-Sosyal EtmenlerEtmenler

- Vb.

-Fiziksel Etmenler

-Kimyasal Etmenler

- Biyolojik Etmenler

1414

SAĞLIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLERSAĞLIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1-KİŞİYE BAĞLI FAKTÖRLER1-KİŞİYE BAĞLI FAKTÖRLER(Beslenme Alışkanlıkları,Temizlik Alışkanlıkları(Beslenme Alışkanlıkları,Temizlik Alışkanlıkları, Çalışma Alışkanlıkları , Çalışma Alışkanlıkları

vb.vb.))

2-ORTAM2-ORTAMA)FİZİKİ ORTAM(sıcak,soğuk,havalandırma)A)FİZİKİ ORTAM(sıcak,soğuk,havalandırma)B)BİYOLOJİK ORTAMB)BİYOLOJİK ORTAM

(bakteriler,mikroorganizmalar)(bakteriler,mikroorganizmalar)C)SOSYAL ORTAM(Gelenekler,Kültür,inançlar)C)SOSYAL ORTAM(Gelenekler,Kültür,inançlar)D)PSİKOLOJİK D)PSİKOLOJİK OORTAMRTAM

(Dalginlik,sinir,ilgisizlik,dikkatsizlik)(Dalginlik,sinir,ilgisizlik,dikkatsizlik)

3-DİĞER ETKENLER3-DİĞER ETKENLER(Kalıtsal)(Kalıtsal)

1515

Fiziksel etmenlerFiziksel etmenler

Termal konfor koşullarıTermal konfor koşulları AydınlatmaAydınlatma GürültüGürültü TitresimTitresim

1616

Termal Konfor KoşullarıTermal Konfor Koşulları

Çalışanların; Isı, Nem ve Hava Akımı gibi iklim şartları açısından gerek beden ve gerekse zihin faaliyetlerini sürdürürken belirli bir rahatlık içinde bulunmalarını ifade eder.

Isı

Nem

Hava akımı

Çalışma Ortamında Termal Konfor ŞartlarıÇalışma Ortamında Termal Konfor Şartları

1717

-Ortamın Sıcaklığı

-Ortamın Nem Durumu

-Termal Radyasyon

-Hava Akımı Hızı

-Yapılan İşin Niteliği

-Çalışanın Giyim Durumu

-Çalışanın Yaşı ve Cinsiyeti

-Çalışanın Beslenmesi

Termal Konfor Bölgesine Etki Eden Faktörler

1818

Aydınlatma (sorunlar)Aydınlatma (sorunlar)

- Göz kamaşmasıGöz kamaşması- Parlayıcı ve Patlayıcı ortamlarda flüoresan ampul Parlayıcı ve Patlayıcı ortamlarda flüoresan ampul

kullanmakkullanmak- Ergonomik standartlara uygun aydınlatma Ergonomik standartlara uygun aydınlatma

yapmamakyapmamak- Çok güçlü veya zayıf aydınlatmaÇok güçlü veya zayıf aydınlatma

1919

Gürültü (sorunlar)Gürültü (sorunlar)

- Kalıcı ve ağır yoğun işitme - Kalıcı ve ağır yoğun işitme kaybı,kaybı,

- Kulak çınlaması,- Kulak çınlaması,

- Yorgunluk, stres, vb.,- Yorgunluk, stres, vb.,

- Denge kaybı, dikkat - Denge kaybı, dikkat dağılması,dağılması,

- İletişim sorunları vb- İletişim sorunları vb

2020

Titreşim (sorunlar)Titreşim (sorunlar)

-El ve kollarda uzun süre uyuşukluk -El ve kollarda uzun süre uyuşukluk ve/veya his kaybı (beyaz parmak ve/veya his kaybı (beyaz parmak hastalığı)hastalığı)

Beyaz parmak hastalığından korunmanın Beyaz parmak hastalığından korunmanın tek yolu "Titreşim Önleyici tek yolu "Titreşim Önleyici Mekanizma”nın kullanıldığı elektrikli el Mekanizma”nın kullanıldığı elektrikli el aletleriyle iş yapmaktıraletleriyle iş yapmaktır .

- Damar hastalıkları ( osteo artikuler - Damar hastalıkları ( osteo artikuler düzensizlikler, lumbago ve siyatik vs.)düzensizlikler, lumbago ve siyatik vs.)

2121

Kimyasal EtmenlerKimyasal Etmenler

Gaz ve BuharlarGaz ve Buharlar- Basit boğucular (CO2, argon, propan, bütan (LPG),Basit boğucular (CO2, argon, propan, bütan (LPG),- Kimyasal boğucular (CO),Kimyasal boğucular (CO),- Tahriş ediciler(ozon, SO2, hidrojen klorür),Tahriş ediciler(ozon, SO2, hidrojen klorür),- Sistematik zehirler (hidrojen siyanür, benzen, karbon sülfür, trikloroetilen).Sistematik zehirler (hidrojen siyanür, benzen, karbon sülfür, trikloroetilen). SıvılarSıvılar- Asitler, kostik alkalilerAsitler, kostik alkaliler- Benzen, solventler, petrol eteri,asetonBenzen, solventler, petrol eteri,aseton- Boya- tiner sisleri gibi malzemeler deri hastalıklarına (kontak dermatit) neden Boya- tiner sisleri gibi malzemeler deri hastalıklarına (kontak dermatit) neden

olurlarolurlar KatılarKatılar- 5 mikrondan küçük solunabilir metal tozları( mesleki zehirlenme, kanser veya 5 mikrondan küçük solunabilir metal tozları( mesleki zehirlenme, kanser veya

alerji)alerji)

Eğer Tozlar ve Dumanlar Olmasaydı İnsanlar Bin Sene Yaşardı. İbn-i Sina

2222

Biyolojik EtmenlerBiyolojik Etmenler

BakterilerBakteriler MantarMantar VirüsVirüs ParazitParazit

2323

Ergonomik EtmenlerErgonomik Etmenler

Çalışanın işini yaparken Çalışanın işini yaparken bedensel ve ruhsal olarak bedensel ve ruhsal olarak zarar görmesizarar görmesi

- YorgunlukYorgunluk- İşyeri tasarımı (hatalara ve İşyeri tasarımı (hatalara ve

strese neden olan işyeri strese neden olan işyeri tasarımı)tasarımı)

2424

Psiko – Sosyal EtmenlerPsiko – Sosyal Etmenler

Yaşanılan çevreYaşanılan çevre Aile yapısıAile yapısı Fiziksel stresFiziksel stres Zihinsel stresZihinsel stres

2525

ÇALIŞANIN KORUNMASIÇALIŞANIN KORUNMASI

KAYNAKTA

KONTROL

ULAŞMAYI

ÖNLEME İŞÇİYİ KORUMA

Tehlikenin kaynağı İşçi TEHLİKETEHLİKE

2626

BUZDAĞI

Kazaların MaliyetleriKazaların Maliyetleri

•TEDAVİ•MAHKEME•SİGORTA PRİMLERİ•TAMİR

•İŞ GÜNÜ KAYBI•ÜRETİM KAYBI•İŞ GÜCÜ KAYBI•TOPLUMUN UĞRADIĞI KAYIPLAR

GÖRÜNENGİDERLER(DOĞRUDAN)

GÖRÜNMEYEN(DOLAYLI)

2727

İnsanlar kazaları İnsanlar kazaları isteyerek mi yapıyor?isteyerek mi yapıyor?

Kazalar Neden Meydana Geliyor?Kazalar Neden Meydana Geliyor?

2828

İnsanlar bir hatayı neden yaparlar?İnsanlar bir hatayı neden yaparlar?

Kazayla KasıtlıKazayla Kasıtlı

Eğitimsizlik

Bilgisizlik

Dalgınlık

Rahatlık

Düşüncesizlik

Yeteneksizlik

Dikkatsizlik

Zorlama

İsteyerek yapmak

2929

Bana bir şey olmaz...Bana bir şey olmaz...Hep böyle yapıyoruz... Hep böyle yapıyoruz... Güvenli görünüyordu...Güvenli görünüyordu...

Böyle bir kaza olacağını hiç tahmin edemezdim...Böyle bir kaza olacağını hiç tahmin edemezdim...Daha önce hiç olmamıştı.Daha önce hiç olmamıştı.

Acelem vardı.Acelem vardı.

Kazalar birdenbire ortaya çıkmaz!!!Kazalar birdenbire ortaya çıkmaz!!!

3030

Kaza PiramidiKaza Piramidi

1000 Güvensiz davranışlar

500 Kazaya ramak kalma

100 Küçük yaranma/kaza

10 Ciddi yaralanma/kaza

1 Ölümlü yaralanma/kaza

3131

İş Kazası Nedenleriİş Kazası Nedenleri

1. Güvensiz Davranışlar1. Güvensiz Davranışlar

2. Güvensiz Ortam 2. Güvensiz Ortam

3. İç ve Dış Denetimsizlik3. İç ve Dış Denetimsizlik

3232

İş ekipmanını kullanılması konusunda eğitim almadan kullanmakİş ekipmanını kullanılması konusunda eğitim almadan kullanmakAraç ve ekipmanları imalatçı talimatları doğrultusunda kullanmamakAraç ve ekipmanları imalatçı talimatları doğrultusunda kullanmamakAcele etmek, tehlikeli yerlerden gitmekAcele etmek, tehlikeli yerlerden gitmekİkaz ve uyarılara uymamakİkaz ve uyarılara uymamakHatalı pozisyonlarHatalı pozisyonlarİşyeri ve iş disiplinine uymamakİşyeri ve iş disiplinine uymamakİşin gerektirdiği Kişisel Koruyucu Ekipmanları’ları kullanmamakİşin gerektirdiği Kişisel Koruyucu Ekipmanları’ları kullanmamakEtrafta dikkatsiz dolaşmakEtrafta dikkatsiz dolaşmakBaşkalarını meşgul etmekBaşkalarını meşgul etmekİşleri yasal mevzuatlar ve talimatlar doğrultusunda yapmamakİşleri yasal mevzuatlar ve talimatlar doğrultusunda yapmamakİş yerindeki tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmamakİş yerindeki tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmamak

Güvensiz DavranışlarGüvensiz Davranışlar

3333

Güvensiz OrtamGüvensiz Ortam

Arızalı ve bakımsız ekipmanlarArızalı ve bakımsız ekipmanlarÇalışma ortamının darlığı ve sıkışıklığıÇalışma ortamının darlığı ve sıkışıklığıYetersiz uyarı ve ikazlarYetersiz uyarı ve ikazlarİşe uygun eğitimli eleman çalıştırmamaİşe uygun eğitimli eleman çalıştırmamaKoruyucusuz ekipmanlarKoruyucusuz ekipmanlarYetersiz havalandırmaYetersiz havalandırmaYetersiz aydınlatmaYetersiz aydınlatmaTehlikeli ortam( tozlu, gazlı, gürültülü vb.)Tehlikeli ortam( tozlu, gazlı, gürültülü vb.)Düzensiz ortamDüzensiz ortamKaygan veya düzgün olmayan zeminKaygan veya düzgün olmayan zeminGerekli yerlerde ve merdivenlerde Gerekli yerlerde ve merdivenlerde yetersiz korkuluklaryetersiz korkuluklarTaşeron faaliyetleriTaşeron faaliyetleri

3434

- Bak güzel kardeşim - Bak güzel kardeşim bak huni kullanmazsan bak huni kullanmazsan daha hızlı doluyor...daha hızlı doluyor...

Kazalara,Kazalara,

% 96 güvenli olmayan davranışlar sebep % 96 güvenli olmayan davranışlar sebep olmaktadır.olmaktadır.

3535

Kazaların:Kazaların:

% 88’i insan hatası% 88’i insan hatası %10’u mekanik hatalar%10’u mekanik hatalar %2 ‘si öngörülemeyen,Sebebi %2 ‘si öngörülemeyen,Sebebi

bilinemeyenbilinemeyen

Koruyucu donanım olmaması

Koruyucu donanımın uygun olmaması

Ekipman, makina vb.nin bozuk olması

Aydınlatma, havalandırma vb.nin yetersiz olması 3636

Koruyucuları kullanmama

Tehlikeli metotlarla çalışma

Uygun olmayan iş ekipmanı kullanma

Tehlikeli hareket

DOLAYLI NEDENLER

Güvenliğin dikkate alınmaması

Yetersiz talimat

Yaptırım olmaması

İŞÇ

İNİN

DU

YG

USA

L D

UR

UM

U

YE

TE

RS

İZ Y

ÖN

ET

İM

Fiziksel yetersizlik

Görme bozukluğu

İşitme kaybı

Bedensel özürler

TEHLİKELİ DAVRANIŞ

TEHLİKELİ DURUM

KAZADOĞRUDAN NEDENLER

Güvenlik bilinci yok

Koordinasyonsuzluk

Dikkatsizlik, sinirlilik

Dalgınlık,yorgunluk

İŞÇİNİN FİZİKSEL DURUMU

3737

Kazaları Nasıl Önleyebiliriz?Kazaları Nasıl Önleyebiliriz?

Kaderciliği bırakıp, önlem almaya yönelmekle,Kaderciliği bırakıp, önlem almaya yönelmekle, Bir olay yaşayıp, davranış değiştirmek yerine daha Bir olay yaşayıp, davranış değiştirmek yerine daha

yaşamadan, başkalarının yaşadıklarından ve aklın, bilginin yaşamadan, başkalarının yaşadıklarından ve aklın, bilginin rehberliğinde davranıp, öğrenileni uygulamakla,rehberliğinde davranıp, öğrenileni uygulamakla,

Kurallara uymayı toplumsal yaşamın bir parçası olarak Kurallara uymayı toplumsal yaşamın bir parçası olarak görmek,görmek,

Başkaları ile dayanışma ve işbirliği yaparak,Başkaları ile dayanışma ve işbirliği yaparak, Mekan ve koşulları algılamak ve iyi değerlendirerek,Mekan ve koşulları algılamak ve iyi değerlendirerek, Gerektiğinde inisiyatif kullanarak,Gerektiğinde inisiyatif kullanarak, Sorumluluk ve güven sahibi olarak,Sorumluluk ve güven sahibi olarak, Soğukkanlı ve sakin davranarak Soğukkanlı ve sakin davranarak

3838

Kazaları Nasıl Önleyebiliriz?Kazaları Nasıl Önleyebiliriz?

Tehlikeli Durum ve Tehlikeli Tehlikeli Durum ve Tehlikeli Davranışları Davranışları ortadan kaldırmaklaortadan kaldırmakla

Çalışanların Tutum ve Davranışlarını değiştirmekle

3939

Kazaları Önlemek İçin

1-Mühendislik ve revizyon 1-Mühendislik ve revizyon

2-Eğitim2-Eğitim

3-Ergonomi,3-Ergonomi,

4-Teşvik tedbirleri uygulama4-Teşvik tedbirleri uygulama

5-Disiplin tedbirlerini uygulama5-Disiplin tedbirlerini uygulama

Çalışmalarının yapılmasıÇalışmalarının yapılması

4040

Kazaları Önlemek İçin İş Güvenliği çalışmalarına kuruluşun Üst

Düzey Yöneticileri de katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdır.

İşyerinde İşyerinde Deneyim- KontrolDeneyim- Kontrol sistemi sistemi kurulmalıdırkurulmalıdır

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda Formen Formen ve ve Ustabaşı Ustabaşı gibi ilk kademe yöneticileri gibi ilk kademe yöneticileri çok çok önemlidirönemlidir

4141

İİşş S Sağlığı ve Güvenliğinden Kimler ağlığı ve Güvenliğinden Kimler Sorumludur?Sorumludur?

Ben .....

Siz .....

Hepimiz..... Sorumluyuz…

İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, 2012 Temmuz Ayı İş Cinayetleri raporunu açıkladı.İşçi ölümlerinde temmuz ayında yeni bir rekor kırıldı. Türkiye genelinde toplam 110 işçi, önlenebilir iş kazaları sonucunda yaşamını yitirdi

20 YILDA GÖRÜLMEYEN20 SANİYEDE BAŞA

GELEBİLİR.

4343