3

KEDS & KESCO KORRIK-SHTATOR / JUL-SEPTEMBAR / JULY-SEPTEMBER

FESTIVALI QË PO SHNDËRROHET NË TRADITË

RRUGËTIMI I KAMPIONES

FAQ

E 4

8FA

QE

8

ARGËTIM / SHKENCË / KULTURË / SPORTFAQE 69 FAQE 44 FAQE 48 FAQE 54

keds-energy.com

INVESTIMET NË KEDS

10 VENDET ME KAPACITETIN MË TË

MADH TË ENERGJISË DIELLORE

ENERGY

KE

DS

/ K

ESC

O

Përmbajtja / Sadržaj / Contents

*Shënim / Beleska / NoteShqip / Srpski / English

Implementuar nga:ProCon Group LLC

Implementira:ProCon Group LLC

Implemented from:ProCon Group LLC

KEDS 4-5 Ardhmëria e një vendi varet nga ajo se sa mirë përgatitet rinia e tij / Budućnost jedne zemlje zavisi od toga kako se što bolje pripremi njena omladina / The bright future of a country rests in how good its youth is prepared EDITORIALI 6-7 Gjenerata e katërt e KEDS Academy po vjen / Dolazi četvrta generacija KEDS Academy / The 4th generation of KEDS Academy is coming INTERVISTA 8-11 Rrugëtimi i kampiones / Putovanje šampionke / A champion’s journey EKONOMIA 13 Qeveria miraton projektligjin për shtyrjen e faljes së borxheve / Vlada usvojila projektzakon o produženju brisanja duga / Government approves the bill, postponing the debt forgiveness deadline14 Lirohen nga taksa doganore disa mallra energjetike / Oslobođene od carinske takse neka energetska roba / Some energy goods exempted from customs fees14-15 G20 synon të jetë motor i zhvillimit të botës / G20 cilja da bude motor razvoja sveta / G20 aims to become the engine of world development15-17 10 destinacionet kryesore turistike botërore / 10 glavnih turističkih destinacija u svetu / Top 10 worldwide tourist destinations

ZHVILLIMET NË KEDS18-21 KEDS po bën revizionimin e rrjetit në tërë vendin / KEDS radi na revizioniranju mreže po celoj zemlji / KEDS begins its investments based on the masterplan22-25 Bashkëpunimi i KEDS-it me komuna / Saradnja KEDS-a opštinama / KEDS cooperation with municipalities

POLITIKA NË VEND 26-30 Kosova partnere e Korporatës së Sfidave të Mijëvjeçarit / Kosovo partner Korporacije Milenijumskih Izazova / Kosova partner of the Millennium Challenge Corporation POLITIKA NË BOTË 32-37 Brexit: Çka pritet të ndodhë kur Britania të dalë nga BE? / Brexit: Šta će se desiti kada Britanija istupi iz EZ? / Brexit: What happens when Britain leaves the EU? LAJME NGA ENERGJIA 38-40 Energjia diellore nis lulëzimin edhe në Kosovë / Solarna energija počela sa cvetanjem i na Kosovu / Solar energy starts to flourish in Kosovo41-43 10 vendet që kanë të instaluar kapacitetin më të madh të energjisë diellore / 10 zemalja koje su instalirale najveći kapacitet solarne energije / The 10 countries with the greatest capacity installed to deliver solar energy SHKENCA 44-47 Depërtimi në qelizat e trurit mund të kontrollojë sëmundjet / Prodiranje u moždanim čelijama može kontrolisati bolesti / Hacking nerves can control diseases KULTURA 48-52 Festivali që po shndërrohet në traditë / Festival koji se pretvara u tradiciju / The festival that is becoming a tradition

SPORT 54-58 Rio 2016 – vendi i karanavaleve që priti një olimpiadë madhështore / Rio 2016 – mesto karnevala koje je dočekalo jednu veličanstvenu olimpijadu / Rio 2016- the carnival place that hosted a magnificent olympics RINIA 59-63 Çerdhja ku rriten kompanitë inovative / Obdanište gde rastu inovativne kompanije / A nest where innovative companies grow

KEDS AKADEMI 65-68 KEDS Academy III po mban intershipin / KEDS Academy III počela sa interšipom / KEDS Academy III students start the internship ARGËTIM 69-72 Fakte rreth botës / Činjenice oko sveta / Facts around the world73-74 Horoskopi / Horoskop / Horoscope75-77 Tiparet negative të personalitetit bazuar në shenjën e horoskopit / Negativne osobine ličnosti zasnovano po znaku horoskopa / Worst personality traits based on zodiac sign 78 Sudoku

3

KE

DS

ENERGY

ARDHMËRIA E NJË VENDI VARET NGA AJO SE SA MIRË PËRGATITET RINIA E TIJ

BUDUĆNOST JEDNE ZEMLJE ZAVISI OD TOGA KAKO SE ŠTO BOLJE PRIPREMI NJENA OMLADINA

THE BRIGHT FUTURE OF A COUNTRY RESTS IN HOW GOOD ITS YOUTH IS PREPARED

George Karagutoff Drejtor Ekzekutiv, KEDS

Një vend që është i bekuar me një rini të gjallë, është një vend që ka një të ardhme të ndritur. Dhe, unë besoj fuqishëm që Kosova është një nga ato vende.

Kjo mund të shihet në shumë fusha, mjafton të kalosh në sheshin Nëna Terezë apo në cilindo nga sheshet e qyteteve të Kosovës.

Për më tepër, në muajt e fundit Kosova më krenare se kurrë më parë festoi sukseset e rinisë së saj. Për herë të parë në histori Kosova u kurorëzua me medalje të artë në lojërat olimpike, duke iu falënderuar kampiones Majlinda Kelmendi, dhe pak kohë më pas kësaj, përfaqësuesja e Kosovës në futboll, përfaqësoi dinjitetshëm vendin

George KaragutoffCEO, KEDS

A country that is blessed with a vibrant youth, is a country that has a bright future. Kosovo, I believe strongly is one of those countries.

This can be seen in many ways, enough to take a walk in the Mother Teresa Square or in any other square throughout Kosovo.

More so, Kosovo in the recent months celebrated prouder than ever the success of its youth. For the first time in its history, Kosovo was crowned the gold medal in the Olympic Games, thanks to its champion Majlinda Kelmendi, and soon thereafter, the Kosovo National Football Team represented the country greatly in its first official match in the international

George Karagutoff Generalni Direktor, KEDS

Jedna koja je zemlja je blagoslovena sa jednom živahnom omladinom, je jedno mesto koje ima svetlu budućnost. I ja snažno verujem da je Kosovo jedno od tih mesta.

Ovo se može videti u mnogim oblastima, dovoljno je da prođeš trgom Majke Tereze ili u bilo kom trgu u gradovima Kosova.

Što više, u zadnjim mesecima Kosovo je ponosnije nego ikad proslavilo uspehe njene omladine. Po prvi put u istoriji Kosovo je nagrađeno zlatnom medaljom u olimpijskim igrama, zahvaljujući šampionki Majlinda Kelmendi, i malo vremena nakon toga, predstavnica Kosova u fudbalu ponosno je predstavila zemlju u prvoj

4

ENERGY

OFF

KE

DS

në ndeshjen e parë zyrtare në garat ndërkombëtare. Ne si kompani kemi vërejtur potencialin e rinisë që nga fillimi i punës tonë në Kosovë. Si rezultat i kësaj ne kemi lansuar projektin KEDS Academy që ka për qëllim të ofrojë ligjërata dhe aftësim praktik për të rinjtë e Kosovës. Ky projekt tani po qëndron fort mbi suksesin e tij dhe është bërë shembull se si një kompani duhet jo vetëm të jetë përgjegjëse për shoqërinë në përgjithësi, por duhet gjithashtu të përmbushë obligimin për këtë grup shumë të rëndësishëm demografik.

KEDS Academy është vetëm një shembull se si rinia kontribuon në kompaninë tonë. Ka shumë shembuj tjerë jo vetëm në kompaninë tonë, por edhe gjithandej vendit, ku rinia bën ndryshimin dhe bëhet pjesë e rëndësishme kontribuese e shoqërisë.

Në këtë numër të revistës “Energy”, ju do të mund të lexoni disa nga shembujt që na bëjnë të gjithëve krenarë, por në të njëjtën kohë rrisin edhe më tej shpresat për një të ardhme edhe më të mirë.

Përderisa lexoni për të diplomuarit e KEDS Academy që punojnë në terren, një programues në fillimet e suksesit të tij, një kampione bote në xhudo, ekziston një emërues i përbashkët për të gjithë këta: kur i jepet mundësia, kjo rini shkëlqen.

Prandaj, për ne si kompani, kjo është përmbushje e një misioni për t’i bërë këto shanse të mundura. Ne do të vazhdojmë me vendosmëri të jemi një forcë shtytëse për suksesin e këtyre të rinjve, dhe krenarë të festojmë me ta suksesin që e arrijnë.

Siç ka thënë me të drejtë filozofi grek, Diogjeni: “Themeli i çdo shteti është edukimi i të rinjve të tij”, dhe ne jemi krenarë që kemi dhënë një kontribut modest në këtë drejtim.

competition. We as a company have recognized the potential of the youth from the onset of our operations in Kosovo. As a result we launched our KEDS Academy project that aims to offer lectures, and practical skills to the youth of Kosovo.

This project that is now standing in its own success is becoming an example how a company can not only be responsible towards the society, but also fulfil an obligation for this very important demographic group.

KEDS Academy is only one example how the youth are contributing in our company. There are many more examples not only in our company but throughout the country where the youth are making a difference, and becoming great contributing parts of the society. In this number of the Energy Magazine you will be able to read about some of those examples that make us all proud but also more hopeful for the future.

Whereas you read about a KEDS Academy graduate working in the field, a programmer in a new start up, a world champion in judo, there is a common denominator: this youth, when given the opportunity, can and will excel.

Therefore for us as a company it is a fulfilling of a rewarding mission to make this opportunities possible. We will continue with our outmost determination to be a driving force for the success of this youth, and be humble in celebrating their success.

As the Greek philosopher Diogenes so rightly stated “The foundation of every state is the education of its youth” and we are proud to have made a modest contribution in this direction.

zvaničnoj utakmici u međunarodnim takmičenjima. Mi kao kompanija smo primetili potencijal omladine još od početka našeg rada na Kosovu. Kao rezultat ovoga mi smo lansirali projekat KEDS Academy koji ima za cilj pružanje predavanja i praktično osposobljavanje za mlade Kosova. Ovaj projekat sada stoji čvrsto iznad svog uspeha i postao je primer kako jedan kompanija treba da bude ne samo odgovorna za društvo uopšte, ali takođa da ispuni obavezu za ovu veoma važnu demografsku grupu.

KEDS Academy je samo jedan primer kako omladina doprinosi u našoj kompaniji. Ima i druguh primera ne samo u našoj kompaniji, nego i širom zemlje, gde omladini čini promene i postaje važan deo doprinosa u društvu.

U ovom broju časopisa “Energy’, vi možete pročitati nekoliko primera koji čine sve ponosnim, ali istovremeno povećavaju i dalje nadanja za jednu još bolju budućnost.

Dok čitate za diplomirane u KEDS Academy koji rade na terenu, jedan programer na početku svoga uspeha, jedna šampionka sveta u džudou, postoji jedan zajednički imenitelj za sve ove: kada im se daje mogućnost, ova omladina sija.

Zato, za nas kao kompaniju, ovo je ispunjavanje jedne misije da učinimo ove prilike mogućim. Mi ćemo nastaviti sa odlućnošću da budemo dodatna snaga za uspeh ove omladine, i ponosno da proslavimo sa njima uspeh koji postignu.

Kao što je sa pravom rekao grčki filozof Diogen: “Osnivanje svake države je obrazovanje njene omladine “, i mi smo ponosni što dajemo jedan skroman doprinos u ovom pravcu.

5

ENERGY

ED

ITO

RIA

LI

GJENERATA E KATËRT E KEDS ACADEMY PO VJEN

DOLAZI ČETVRTA GENERACIJA KEDS ACADEMY

THE 4TH GENERATION OF KEDS ACADEMY IS COMING

generationKEDS Akademia po hyn në vitin e katërt.Është më e konsoliduar se asnjëherë më parë dhe më gjithëpërfshirëse.

KEDS-i ka bërë të gjitha përgatitjet për pranimin e gjeneratës vijuese. Formati mbetet po ai, por është edhe më gjithëpërfshirës.

KEDS Academy is entering its fourth year becoming more consolidated and inclusive than ever before.

KEDS has made all the preparations for admission of the next generation.While the format will be the same, we have taken some steps to make it more comprehensive.

KEDS Akademija ulazi u četvrtu godinu. Ona je konsolidovana i sveobuhvatnije kao nikad ranije. KEDS je izvršio sve pripreme za prijem sledeće generacije.

Oblik ostaje isti, ali je sveobuhvatniji. Sada studenti će biti primljeni iz svih javnih univerziteta na Kosovu. Ovo je postignuto nakon potpisivanja

6

ENERGY

ED

ITO

RIA

LI

Tashmë studentët do të pranohen nga të gjitha universitetet publike të Kosovës. Kjo është arritur pas nënshkrimit të marrëveshjeve së bashkëpunimit me to. Njëjtë do të ndodhë edhe me nxënësit e shkollave të mesme teknike. Qëllimi mbetet i njëjti, të merren studentët më të mirë dhe ata të përgatiten tutje për tregun e punës përmes ofrimit të dijeve teorike e praktike.

Fokusi edhe kësaj radhe është në ofrimin e leksioneve mbi fushën energjetike dhe menaxheriale, që pritet të nxjerrin liderët e së nesërmes. Pjesëtarët e KEDS Academy pritet të jenë ata që bëjnë dallimin, dhe tanimë disa po e bëjnë atë.

Të njëjtë do të jenë edhe këta të gjeneratës së katërt. Ata do të ftohen për aplikim gjatë vjeshtës, përderisa do t’i nënshtrohen testit teorik. Më të mirët nga ta do të ftohen në intervista për t’u zgjedhur më të mirët. Kanë kaluar vetëm tri vjet nga themelimi i KEDS Academy, dhe tashmë nga ajo kanë dalë edhe menaxherë që po e trasojnë rrugën e tyre drejt majave.

Akademia ka ngjallur shpresat e shumë të rinjve se do të kenë një punë, do të zhvillojnë një karrierë dhe do të kenë një jetë më të mirë.

Tashmë edhe Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë ka rritur intensitetin për krijimin e kushteve për praktikën e studentëve, përderisa vazhdimisht në piedestal KEDS Academy e lartëson vetë ministri Arsim Bajrami.

“Ndiqeni shembullin e KEDS-it!”, ka qenë ftesa që ministri ua bën në vazhdimësi si kompanive, ashtu edhe organizatave të ndryshme në Kosovë. Disa nga to e kanë ndjekur. Por, shembulli i KEDS Academy, në kohën kur po hyjmë në vitin e katërt ka filluar të ndiqet edhe nga kompani ndërkombëtare.

Now the students will be accepted from all public universities in Kosovo. This was made possible after the signing of cooperation agreements with the public universities. Also candidates from all the technical highs schools are also now eligible to apply for the program.Our aim, as it has been so far, is to identify the best students and to prepare them for the labor market by offering theoretical and practical knowledge and skills.

The focus of the project will continue to be in providing knowledge and skills in the energy and management fields to the leaders of tomorrow and the leaders who are expected to make a difference tomorrow.

The procedures for admission of the fourth generation students will be the same. They will be invited to apply during this fall where they will undergo the admissions test. Those who score higher will be invited to an interview to fulfill the further selection criteriaOnly three years have passed from the foundation of KEDS Academy and a manager has emerged this project who is already making a difference.

The KEDS Academy has raised the hopes of many young people that they will have a job, build a career and have a better life.

The Ministry of Science and Technology has increased the intensity for creating the conditions for student’s internships, whereas the Minister Bajrami personally has been praising KEDS Academy to pedestal.

“Follow KEDS example!” is the call that minister makes to companies and other organizations in Kosovo, continuously. Some of them have followed KEDS example, and KEDS Academy’s success story now when we are entering the fourth year has become a success story that is being followed by international companies.

sporazuma o saradnji sa njima. Isto će se desiti i sa učenicima srednjih tehničkih škola.

Cilj ostaje isti- da se prime najbolji studenti i da se oni pripreme za tržište rada preko pružanja teorijskih i praktičnih znanja.

Fokusi i ovog puta je u pružanju lekcija u oblasti energije i menadžiranja, što očekuje da donese lidere sutrašnjice. Učesnici KEDS Academy očekuje se da budu oni koji prave razliku, i sada nekolicina sada rade to.

Isti će biti i ovi iz četvte generacije. Oni će biti pozvani za aplikacije tokom jeseni, dok će biti podložni teorijskom testiranju. Najbolji će biti pozvani u intervju da bi se izabrali najbolji. Prošle su tri godine od osnivanja KEDS Academy, i sada iz nje su proizašli i menadžeri koji trasiraju njihov put ka vrhu.

Akademija je probudila nadu mnogim mladima da će imati posao, da će razviti karijeru ida će imati jedan bolji život. Sada je i Ministarstvo Obrazovanja, Nauke i Tehnologije povećalo intenzitet za stvaranje uslova za praksu studenata, dok neprestano u piedestalu KEDS Academy visoko ocenjuje ministar Arsim Bajrami.

“Sledite primer KEDS-a!”, bio je poziv ministra koju neprestano šalje kompanijama, tako i raznim organizacijama na Kosovu.

Nekoliko od njih su sledile. Ali, primer KEDS Academy, u vremenu kada ulazimo u četvrtoj godini počele su da slede i međunarodne kompanije.

ENERGY

7

ENERGY

INTE

RV

ISTA

RRUGËTIMI I KAMPIONES

PUTOVANJE ŠAMPIONKE

A CHAMPION’S JOURNEY

MAJLINDA KELMENDI

Heroina jonë, Majlinda Kelmendi, brenda një dite të vetme arriti ta bënte Kosovën pjesë të historisë. E bëri atë që nuk e kanë bërë 100 shtete për më tepër se 100 vjet. Lexoni rrugëtimin e saj si erdhi deri tek ajo medalje dhe të gjitha ato që pasuan.

U deshën vetëm disa orë të një dite të vetme që Kosova të hynte për të mirë për herë të parë në historinë e saj në të gjitha mediat botërore. Këtë e arriti përmes heroinës së saj, Majlinda Kelmendit.

Our hero, Majlinda Kelmendi in a single day managed to make history for Kosovo. She achieved what 100 countries did not do for 100 years. Following is the journey how she came to this medal, and everything that happened next.

It took only few hours in a day for Kosovo to be part of the history and showcased in in all world media. This was achieved by its hero, Majlinda Kelmendi.

Naša heroina, Majlinda Kelmendi, unutar jednog jedinig dana uspela je da uvrsti Kosovo u istoriji. Uradila je ono što nisu uradile 100 države za više od 100 godina. Pročitajte njeno putovanje kako je došla do te medalje i sve što je sledilo.

Trebalo je samo nekoliko sati u jednom jedinom danu da Kosovo bude za dobro prvi put u svojoj istoriji u svim svetskim medijima. Ovo je postiglo preko svoje heroine, Majlinda Kelmendi.

8

ENERGY

INTE

RV

ISTA

“Kam refuzuar milionat nga shtetet e tjera. Nuk ka para që më bëjnë të ndihem si sot”, tha Majlinda e përlotur, derisa me krenari e tregonte medaljen e artë.

Ishin lot gëzimi jo për vete, por për Kosovën.

Ajo dëshmoi qysh në meçin e parë të së hënës së 8 gushtit se ishte më e vendosur se kurrë të fitonte. E ‘plandosi’ përtokë kundërshtaren e parë brenda 25 sekondave. “Viktima” e parë ishte xhudistja zvicerane, Evelyne Tschopp. Asnjë xhudist nuk e kishte arritur këtë rekord atë ditë. Më pas erdhën edhe tri meçe tjera, secila më e vështirë se tjetra.

Por, profesionalizmi, vendosmëria, përgatitja e lartë si fizike, ashtu edhe mendore, bënë që asnjëherë të mos i lëkundej fitorja apo caku final-medalja e artë.

Meçi i dytë ishte shumë emocional dhe i rëndësishëm për Majlindën, pasi kishte përballë xhudisten, Christianne Legentil, e cila aksidentalisht ia kishte mohuar medaljen e artë në Olimpiadën e Londrës. Revanshi u arrit dhe ëndrra drejt objektivit u vazhdua. Meçi gjysmë-final ishte më i vështiri, përderisa përballë kishte kampionen e trefishtë botërore, Misato Nakamura. Vetë xhudistja jonë ishte shprehur, se kur kishte filluar të merrej me xhudo, e kishte japonezen idhull sportiv dhe e shihte si burim inspirimi që të arrinte edhe ajo në nivelet e saj. Realisht, Majlinda e tejkaloi atë, duke e mposhtur për të arritur në finale, ku e priste italiania, Odette Giuffrida. Edhe ajo u mposht pa asnjë problem, përderisa ëndrra për medaljen e artë u realizua pasditen e vonë të së hënës, teksa emocionoi një vend të tërë.

Falë saj, Kosova vetëm disa ditë pasi po merrte pjesë për herë të parë në një olimpiadë, kishte nën ombrellën e saj një medalje të artë, gjë që nuk e kishin bërë për më tepër se 100 vjet pjesëmarrje mbi 100 shtete të botës. “Faleminderit krejt shqiptarëve për përkrahjen. Jam e sigurt që të gjithë

“Odbila sam milione od drugih država. Nema para koje će učiniti da se osećam kao danas”, rekla je uplakana Majlinda dok je sa ponosom pokazivala zlatnu medalju.

Bile su to suze radosnice ne za sebe, nego za Kosovo.

Ona je dokazala još u prvom meču u ponedljak 8 avgusta da je odlučna kao nikad da pobedi. ‘Istresla’ je po zemlji prvu protivnicu unutar 25 sekundi. Prva “žrtva” je bila švajcarska džudistkinja, Evelyne Tschopp.

Nijedan džudista nije uspeo ovaj rekord tog dana. Posle ju došli još tri meča, svaka teža od druge.

Ali, profesionalizam, odlučnost, visoka fizička pripremljenost, takođe i mentalna, učinile su da se nijednom ne ugrozi pobeda ili finalni cilj-zlatna medalja.

Drugi meč jebio veoma emocionalan i važan za Majlindu, pošto je za protivnika bila džudistkinju, Christianne Legentil, koja je nesrećno otela zlatnu medalju u Olimpijadi u londonu. Revanš je postignut i snovi prema objektivu su nastavljeni. Polu-finalni meč je bio najteži, dok je za protivnika bila trostruka šampionka sveta, Misato Nakamura. Sama naša džudistkinja je izrazila, da kada je počela da se bavi džudom japanka je bila njen sportski idol i videla je kao inspiraciju i izvor da i ona dostigne na njenin nivoima. Relno, Majlinda je prošla i nju,

“I have refused millions from other countries. There is no money in the world that can make me feel like I feel today” said Majlinda with tears in her eyes after receiving the gold medal.

The joyful tears were not only for herself, but for Kosovo.

On Monday 8th of August she showed us from the first round of the competition that she was determined more than ever to win. She knocked out the first opponent within 25 seconds. The first “victim” was Swiss judoka Evelyne Tschopp.

No judoka had achieved this record that day. Then there were three other rounds, each one harder than the other, but the professionalism, determination and high physical and mental preparation ensured her to achieve her goal - the gold medal.

The second round was very emotional and important for Majlinda, because she had to face the judoka Christianne Legentil, which accidentally denied her the gold medal at London Olympic Games.

9

ENERGY

INTE

RV

ISTA

e kanë shikuar garën dhe besoj se janë më të lumtur se unë. Urime të gjithëve, urime për medaljen që e kemi fituar bashkë”, deklaroi Majlinda, e cila nga të gjithë tashmë quhej Krenaria e Kombit. Kjo i kishte sjellë ndjenja të përziera edhe Majlindës, e cila ende nuk e imagjinonte se çka kishte ndodhur në realitet.

“Ndihem më së miri në botë. Jam shumë e lumtur që e solla unë medaljen e artë për Kosovën. Ende s’po mund të besoj, më duhet pak kohë ta kuptoj realisht se çka ka ndodhur”, u shpreh sportistja më e mirë kosovare e të gjitha kohërave me të aterruar në Aeroportin e Prishtinës, vetëm disa ditë pasi kishte shkruar historinë për vendin e saj.

Aty i ishte rezervuar një pritje institucionale, përderisa kishte dalë ta presë edhe kryeministri i vendit, Isa Mustafa.

Rrugëtimi i saj vazhdoi më pas për në sheshin qendror të Prishtinës, Nënë Tereza, prej nga me autobus të hapur përshëndeti mijëra qytetarë, të cilët dolën për ta përgëzuar heroinën e tyre. Pritja ishte madhështore, ashtu siç e meritonte një sportiste e madhe.

pobedivši da bi stigla u finale, gde je čekala italijanka, Odette Giuffrida. I ona je poražena bez problema, dok su snovi za zlatnu medalju ostvareni kasnog popodneva u ponedeljak, obradovši jednu celu zemlju.

Zahvaljujući ovome, Kosovo samo nekoliko dana pošto je po prvi put učestvovala u olimpijadi, imal u svom naručju jednu zlatnu medalju, stvar koju nisu uradile više od 100 godina iznad 100 zemlje u svetu.

“Hvala svim albancima na podršci. Sigurna sam da su svi pratili takmičenje i verujem da su srećniji od mene. Čestitam svima, čestitke za medalju koju smo zajedno osvojili “, izjavila je Majlinda, koja se od svih sada naziva Ponos Nacije.

To je donelo pomešana osećanja i Majlindi, koja još nije mogla da zamisli šta se stvarno desilo.

“Osećam se najbolje nasvetu. Veoma sam srećna što sam osvojila zlatnu medalju za Kosovo. Još uvek ne verujem šte se stvarno desilo”, izrazila je najbolja kosovska sportistkinja svih vremena pošto je sletela u Prištinskom Aerodromu, samo nekoliko dana pošto je ispisala istoriju za njenu zemlju. Tu je bio rezervisan jedan

The revenge was achieved and the dream toward her goal was realized. Semifinal round was the most difficult, because Majlinda faced the triple Champion of the world Misato Nakamura.

Majlinda had stated that when she started the career in judo, she looked upon the Japanese judoka as an idol and source of inspiration. To everyone’s joy, Majlinda defeated

her, and reached the finals, where the Italian Odette Giuffrida awaited her for the final match.

She was defeated as well without any problem, while the dream for the gold medal was realized late afternoon of Monday, and thrilled the whole country. Thanks to Majlinda, Kosovo just few days after participating for the first time in the Olympic Games, had won a golden medal, something that 100 participating countries over the world did not do for 100 years.

“Thank you all the Albanians for the support. I am sure that all them that saw the game, are happier than me. Congratulation to all, congratulation for the medal that we won together”, said Majlinda that now is rightly called Pride of the Country.

This victory has brought Majlinda mixed feelings, who could not imagine what has happened in the reality.

“I cannot describe how I feel. I am happy that I brought the gold Medal to Kosovo. I cannot believe yet, I really need some time to realize what has happened”, said the all-time best athlete of Kosovo, when arriving at the Airport of Prishtina, only a few days after she made history for her country.

10

ENERGY

INTE

RV

ISTA

Rrugëtimi i vajzës sonë të hekurt më pas vazhdoi për në vendlindjen e saj, në Pejë, ku e pritën mijëra qytetarë të tjerë. Gjithnjë në krah i qëndronte trajneri i saj, Driton Kuka.

“Toni është trajneri më i mirë në botë. Unë jam këtu dhe kam arritur gjithçka falë tij. I jam mirënjohës përjetë”, u shpreh ajo në konferencën e parë për media pas medaljes.

Kjo nuk ishte medalja e parë e artë që e kishte fituar Majlinda. Ajo ishte stolisur me medalje të artë edhe në dy kampionate botërore dhe në dy evropiane, përderisa ishte shpallur kampione e botës edhe për juniorët. Me të gjitha këto rezultate kulmore, Majlinda sot shihet si burim inspirimi për shumë të rinj, jo vetëm kosovarë, por edhe më gjerë.

institucionalni doćek, nju je doćekao i premijer zemlje, Isa Mustafa. Njeno putovanje se nastavilo u glavnom trgu Prištine, Majak Rereza, odakle je otvorenim autobusom pozdravila hiljade građana koji su izašli da pozdrave njihovu heroinu.

Doček je bio veličanstven, kako zaslužuje jedna velika sportistkinja. Putovaje naše čelične devojke posle je nastavljeno u njeno rodno mesto, u Peći, gde su je čekali hiljade ostalih građana. Uvek pored nje je bio njen trener, Driton Kuka.

“Toni je najbolji trener na svetu. Ja sam tu i postigla sam sve zahvaljujući njemu. Biću mu zahvalna celog života”, izrazila je ona u prvoj konferenciji za javnost nakon medalje.

Ovo nije bila prva zlatna medalja koju je dobila Majlinda. Ona je dobila zlatne medalje i na dva svetska šampionata i na dva evropska, dok je bila i šampion sveta i za juniore.

Sa svim ovim velikim rezultatima, Majlinda je danas viđena kao izvor inspiracije za mnoge mlade, ne samo kosovskih, nego i šire.

There was an institutional reception organized, where also the Prime Minister of the country was there.

Her journey continued then on the main square of Prishtina, Mother Theresa, where in an open buss she greeted thousands of citizens that came to see their hero.

The reception was great, as the great athletes deserve.

The journey of our iron girl continued to her hometown in Peja where thousands of citizens where there to welcome her.

Driton Kuka her coach was always by her side. “Toni is the best coach in the world. I am here today and achieved everything thanks to him. I am forever grateful” , said Majlinda in the first conference after the medal.

This was not the first gold medal Majlinda won. She had won the gold medal in two other World Championships and in two European Championships, since it was also declared World Champion for juniors.

With all these high results, Majlinda now is seen as a source of inspiration not only for the Kosovo youth, but around the world.

Majlinda Kelmendi

“I have the best feeling in the world. I am happy that I brought the gold Medal in Kosovo. I cannot believe yet, I really need some time to realize what has happened”,

“I have refused millions from other countries. There is no money in the world that can make me feel like I feel today”.

Majlinda Kelmendi“Osećam se najbolje nasvetu. Veoma sam srećna što sam osvojila zlatnu medalju za Kosovo. Još uvek ne verujem šte se stvarno desilo”

“Odbila sam milione od drugih država. Nema para koje će učiniti da se osećam kao danas”.

11

Majlinda Kelmendi

“Ndihem më së miri në botë. Jam shumë e lumtur që e solla unë medaljen e artë për Kosovën. Ende s’po mund ta besoj, më duhet pak kohë ta kuptoj realisht se çka ka ndodhur”

“Kam refuzuar milionat nga shtetet e tjera. Nuk ka para që më bëjnë të ndihem si sot.”

Mos i lini ndezur aparatet shtëpiakenëse nuk është e nevojshme.

Drita e vogël e kuqe e pajisjeve tëlëna ndezur, harxhon energji

KURSENI!Shumë thjesht dheme përfitime të mëdha

keds-energy.comkesco-energy.com

ENERGY

EK

ON

OM

IA

LAJME NGA EKONOMIA

VESTI IZ PRIVREDE

NEWS OF ECONOMY

Qeveria miraton projektligjin për shtyrjen e faljes së borxheve

Projektligji për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për faljen e borxheve publike, ka marrë miratimin e kabinetit qeveritar. Qëllimi i miratimit të këtij Projektligji është zgjatja e afatit për faljen e borxheve publike që kanë personat fizikë dhe juridikë ndaj institucioneve të administratës shtetërore, komunave dhe ndërmarrjeve publike në Republikën e Kosovës deri më 31 dhjetor 2008. Me Projektligjin e miratuar, propozohet që afati për faljen e borxheve publike të vazhdojë deri më 15 prill të vitit 2017. Data e fundit e faljes së borxheve në bazë të ligjit të vjetër ishte deri më 2 shtator 2016. Deri atëherë, sipas qeverisë janë shlyer rreth 40 për qind e borxheve të vjetra. Por, ditëve të fundit është vërejtur një fluks i madh i qytetarëve që ka shtyrë qeverinë të propozojë shtyrjen e afatit edhe për 6 muaj.

Vlada usvojila projektzakon o produženju brisanja duga

Projektzakon za popunu i promenu Zakona za brisanje javnih dugova, dobio je saglasnost vladinog kabineta. Cilj odobrenja ovog Projektzakona je produženje roka za brisanje javnih dugova koje imaju fizička i pravna lica prema institucijama državne administracije, opštinama i jevnim preduzećima u Republici Kosovado 31 oktobra 2008. Sa usvojenim Projektzakonom, predlaže se da rok za brisanje javnih dugova nastavi do 15 aprlia 2017 godine. Zadnji datum brisanja dugova na osnovu starog zakona bio je do 2 septembra 2016. Do tada, prema vladi izbrisanno oko 40 odsto starih dugova. Ali, zadnjih dana je primeće veliki odliv građana koji su doveli to toga da vlada predloži produženje roka za još 6 meseci

Government approves the bill, postponing the debt forgiveness deadline

The draft law for amending the deadline of the law for public debt forgiveness was approved by the government. The purpose of this draft law is the extension of the deadline for public debt forgiveness that persons and legal entities owe to public institutions, Municipalities, and public enterprises in the Republic of Kosovo up to December 31st of 2008. The draft law, foresees that the deadline for debt forgiveness to be extended until April 15th of 2017. The deadline for debt forgiveness according to the former law was until September 2nd 2016. According to the government, up to that date 40 percent of the old debts were paid. However, on the last days there were seen crowds of citizens interested to make agreements on debt forgiveness and this triggered the idea to extend the deadline for 6 additional six months.

13

ENERGY

EK

ON

OM

IA

Lirohen nga taksa doganore disa mallra energjetike

Qeveria e Kosovës ka aprovuar Udhëzimin Administrativ me të cilin ka liruar nga detyrimi doganor prej 10%, këta mallra: koks nafte i pakalcinuar, koks nafte i kalcinuar, vajrat si lëndë djegëse dhe vajrat lubrifikante. “Kjo e ul koston e prodhimit për prodhuesit vendor. Me këtë e përmbushim një obligim ndërkombëtar që e kemi në kuadër të Komunitetit të Energjisë si organizatë ndërkombëtare që merret me politikat e energjisë, ku Kosova është vend anëtar që nga viti 2005, krahas vendeve të BE-së dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor”, ka deklaruar Ministri i Financave, Avdullah Hoti.

Oslobođene od carinske takse neka energetska roba

Vlada Kosova je usvojila Adnistrativno Uputsvo sa kojom je oslobodilo od carinske obaveza od 10% ovu robu: nekalcinirani koks nafte, kalcinirani koks nafte, ulja kao goriva i ulja za podmazivanje. “Ovo smanjuje troškove proizvodnje za domaće proizvođaće. Sa ovim ispunjavamo jednu međunarodnu obavezu koju imamo u sklopu Zajednice Energije kao međunarodna organizacija koja se bavi sa politikom energije, gde je Kosovo član još od 2015 godine, uporedo sa zemljama EZ i zemljama zapadnog Balkana”, izjavio je Ministar Finansija, Avdullah Hoti.

Some energy goods exempted from customs fees

The Government of Kosovo has adopted an Administrative Instruction to exempt the following goods from customs duty of 10 %: the non calcined petroleum coke, the calcined petroleum coke, fuel oils, and lubricating oils. “This lowers the the production cost for the local manufacturers. With this step we fulfill an international obligation that we have in the framework of Energy Community, as an international organization that deals with energy policy, where Kosovo is part of it from 2005, along with EU countries, and Western Balkan countries”, declared the Minister of Finances, Avdullah Hoti.

G20 aims to become the engine of world development

On the summit held in China in September, leaders of the largest 20 economies of the world were committed for a sustainable growth and creation of new jobs. On the last release of this summit, it was required to strengthen their connections for realization of structural reforms of trade and investments. International Organizations are asked to identify the tools and ways on how to promote stable growth for trade

G20 synon të jetë motor i zhvillimit të botës

Në samitin e mbajtur gjatë shtatorit në Kinë, liderët e 20 ekonomive më të mëdha të botës janë zotuar për një rritje të qëndrueshme dhe shtimin e vendeve të reja të punës. Në deklaratën përfundimtare, nga ky samit kërkohet të forcohen lidhjet mes tyre për realizimin e reformave strukturore, të tregtisë dhe investimeve. Organizatave ndërkombëtare u është kërkuar të identifikojnë mjetet dhe mënyrat për të promovuar rritjen e qëndrueshme, për tregtinë

G20 cilja da bude motor razvoja sveta

Na samitu održanom tokom septembra u Kini, lideri 20 najvećih svetskih privreda su se obavezali za jedno stabilno povećanje i porast novih radnih mesta. U njihovoj zavšnoj izjavi, od ovog samita se zahteva pojačavanje veza među njima za ostvarenje strukturnih reformi, trgovine i investicija. Od međunarodnih organizacija zahtevano je da identifikuju sredstva i način za promovisanje stabilnog porasta, za trgovinu i investicije,

14

ENERGY

EK

ON

OM

IA

and investments, including the improvement of the actual model of trade and facilitating investments, that helps create new work places. The leaders said that they are ready to face the economic and financial potential consequences after Britain’s exit from the European Union, but with the aim that in the future Britain will be a close partner of the union.

dhe investimet, përfshirë përmirësimin e modelit aktual të tregtisë dhe lehtësimin e investimeve, që ndihmojnë në hapjen e vendeve të punës. Liderët janë shprehur të gatshëm të përballojnë pasojat ekonomike dhe financiare pas daljes së Britanisë nga Bashkimi Evropian, duke shprehur gatishmërinë dhe synimin që në të ardhmen Britania të jetë partner i ngushtë i Unionit.

obuhvatajući poboljšanje aktuelnog modela trgovine i olakšanje investicija, koje pomažu na otvaranju radnih mesta. Lideri su izrazili spremnost da se suoče sa ekonomskim i finansijskim posledicama nakon izlaska Britanije iz Evropske Zajednice, izrazavajući spremnost i cilj da u budućnosti Britanija bude tesan partner Unije.

Revista prestigjioze “Forbes” ka hartuar një listë me vendet dhe destinacionet më të preferuara e njëkohësisht më të frekuentuara në të gjithë botën. Sipas saj, këto janë 10 destinacionet që duhen vizituar me çdo kusht:

1. Times Square në New York Çdo vit vizitohet nga më shumë se 44 milionë turistë nga e gjithë bota. 80% e tyre preferojnë të ecin rrugëve të Broadway, të shkojnë në teatrot e New Yorkut e të shijojnë jetën dhe gjallërinë që të ofron mbrëmja.

Prestižni magazin “Forbes” je sačinio jednu listu sa najomiljenijim mestima i destinacijama i ujedno najposećenijim u celom svetu. Prema njoj, ove su 10 destinacije koje treba posetiti po svim uslovima:

1. Times Square u New York Svake godine ga poseti više od 44 milion turista iz celog sveta. 80% njih želi da šeta ulicama Broadway, da idu do pozorišta New Yorka i da uživaju u životu i provodu koju pruža veče.

Prestigious magazine “Forbes” has compiled a list of countries with most preferred and frequented destinations worldwide. According to the list these are 10 destinations that must be visited:

1. Times Square in New York Every year this place is visited from more than 44 million tourists from all over the world. 18 % of them prefer to walk on the Broadway Street, to go to New York theatres and to enjoy the life and vitality that the evenings of this city offers.

2. Parku Kombëtar në Washington DC Ky park, së bashku me monumentet e udhëheqësve amerikanë George Washington, Abraham Lincoln dhe Thomas Jefferson, tërheqin me miliona turistë të huaj. Çdo vit ky park vizitohet nga rreth 25 milionë njerëz.

2. Nacionalni Park u Washington DC Ovaj park, zajedno sa spomenicima američkih vođa George Washington, Abraham Lincoln i Thomas Jefferson, privuku milone stranih turista. Svake godine ovaj park poseti oko 25 miliona ljudi.

2. National Mall in Washington DC This mall, along with the memorials of US Leaders, George Washington, Abraham Lincoln and Thomas Jefferson, attract millions of tourists. Every year this park is visited from 25 million people.

10 DESTINACIONET KRYESORE TURISTIKE BOTËRORE 10 GLAVNIH TURISTIČKIH DESTINACIJA U SVETUTOP 10 WORLDWIDE TOURIST DESTINATIONS

ENERGY

15

ENERGY

EK

ON

OM

IA

3. Disney World’s Magic Kingdom në Florida Një nga destinacionet më tërheqëse për pushuesit, e hapur më 1 tetor të vitit 1971. Ky është vendi më i famshëm në Florida, pas plazheve të saj. Ky atraksion tërheq çdo vit 16.6 milionë turistë.

3. Disney World’s Magic Kingdom u Floridi Jedan od najprivlačnijih destinacija za turiste, otvorena 1 oktobra 1971. Ovo mesto najslavnije u Floridi, sa svojim plažama, ova atrakcija privlači svake godine 16.6 miliona turista.

3. Disney World’s Magic Kingdom in Florida One of the most attractive destinations for tourists it has been open since 1st of October 1971. After its beaches, this is the most famous place in Florida, that attracts 16.6 million tourists every year.

4. Sheshi Trafalgar në Londër Ka marrë emrin nga fitorja e lordit Nelson në luftën e Trafalgarit në vitin 1805 midis Anglisë, Francës dhe Spanjës. Që prej asaj kohe është ngritur në Londër një memorial, që vizitohet çdo vit nga më shumë se 15 milionë turistë.

5.Disneyland Park në Kaliforni I hapur që prej vitit 1955, ky vend vijon të mbetet një nga destinacionet më të preferuara për këdo që viziton Kaliforninë. Turistët numërohen në mbi 14.7 milionë në vit, kryesisht fëmijë.

6. Ujëvarat e Niagarës, në Ontario dhe New York Ujëvarat e Niagarës janë më të fuqishmet në të gjithë Amerikën e Veriut. Një pamje marramendëse. Konsiderohet edhe si një nder vendet më romantike në botë, madje një nga vendet ku mund të kalohet një muaj mjalti perfekt. Ai vizitohet nga më shumë se 14 milionë turistë në vit.

4. Trg Trafalgar u Londonu Dobio je ime po pobedi lorda Nelsona u ratu Trafalgara 1805 godine između Engleske, Francuske i Španije. Još od tog vremena podignut je u Londonu jedan memorijal, koji svake godine poseti više od 15 miliona turista.

4. Trafalgar Square in London This Square has taken its name from the victory of Lord Nelson of the Trafalgar war in 1805 between England, France, and Spain. Since then a memorial is raised in London that now is visited from 15 million tourists every year.

5.Disneyland Park u Kaliforniji Otvoren još od 1955 godine, ovo mesto nastavlja da bude jedna od najpoželjnijih destinacija za svakog ko poseti Kaliforniju. Turisti broje iznad 14.7 miliona godišnje, uglavnom deca.

5. Disneyland Park in California Opened since 1955, this place is still one of the favorite destinations for those who visit California. There are 14.7 million tourists every year, mainly of them children.

6. Vodopadi Nijagare, u Ontario i New York Vodopadi Nijagare su najsnažniji u celoj Severnoj Americi. Sa neverovatnim prizorom. Smatra se jednim od najromantičnijih mesta u svetu, čak i jedno od mesta gde se može provesti jedan perfektan medeni mesec. Njega posećuju više od 14 miliona turista godišnje.

6. Niagara Falls in Ontario and New York. Niagara Falls is a top destination in the Northern America. It has a tremendous view. It is considered one of the most romantic places in the world, a place where the honey moon can be spent perfectly. Niagara Walls is visited from more than 14 million tourists a year.

16

ENERGY

EK

ON

OM

IA

ENERGY

7. Skela Fisherman në San Francisko të Kalifornisë Skela dhe ura e vjetër sa vetë historia e këtij qyteti, vizitohet çdo vit nga mbi 14.6 milionë turistë.

7. Luka Fisherman u San Francisko u Kaliforniji Luka i stari most koliko i istorija ovog grada, poseti svake godine više od 14.6 miliona turista.

7. Fisherman’s Wharf in San Francisco, California Wharfage and bridges are as old as the history of this city that is visited every year from more than 14.6 million tourists.

8. Tokio Disneyland, në Tokio Është i pari park lojërash i hapur pas atyre në SHBA, në vitin 1983. Ky park përfshin përveç parkut të lojërave, edhe parkun ujor, duke kaluar kështu më shumë se 12.9 milionë vizitorë në vit.

9. Katedralja gotike e Parisit, Notre Dame de Paris Katedralja gotike e Parisit, Notre Dame de Paris mbetet një nga destinacionet turistike më të preferuara nga turistët të cilët numërohen në rreth 12 milionë në vit.

10. Disneyland në Paris Në vend të fundit, por jo më pak i preferuar renditet Disneyland në Paris, i pari park lojërash në historinë moderne të njerëzimit. Njihet ndryshe si Euro Disney, pasi është më i madhi në të gjithë Evropën. Është vendi i dytë më i preferuar nga vizitoret e të gjithë botës. Në vitin 2006 ky vend theu rekordin për nga numri i vizitorëve, në mbi 50 milionë të tillë.

8. Tokio Disneyland, u Tokio To je prvi park otvoren nakon onih u SAD, 1983 godine. Ovaj park obuhvaća osim parka igračaka, i vodeni park, prolazeći više od 12.9 miliona posetilaca godišnje.

9. Gotska Katedrala u Parizu, Notre Dame de Paris Gotska Katedrala u Parizu, Notre Dame de Paris, ostaje jedna od najpoželjnijih turističkih destinacija od turista koji broje oko 12 milona godišnje.

10. Disneyland u Parizu Na zadnje mestu, ali ne manje poželjan poređan je Disneyland u Parizu, prvi park igračaka u modernoj istoriji čovećanstva. Poznaz i kao Euro Disney, pošto je najveći u celoj Evropi. Drugo najpoželjnije mesto od posetilaca širom sveta. U 2006 godini ovo mesto je srušilo rekord broja posetilaca, na iznad 50 miliona sličnih.

8. Disneyland in Tokio It is the first open amusement park after those in US, in 1983. In addition to Playground Park, it includes the water park, reaching more than 12.9 million tourists annually.

9. Paris Gothic Cathedral, Notre Dam de Paris Paris Gothic Cathedral, Notre Dam de Paris, is still one of the favorite destinations that gets the attention of 12 million visitors a year.

10. Disneyland in Paris Last but not least, it is the Disneyland in Paris, the very first amusement park in the world. It is known as Euro Disney because is the biggest one in Europe. It is the second favorite place of the visitors from all around the world. In 2006 this destination broke the record for the number of visitors, with 50 million.

17

ENERGY

KEDS PO BËN REVIZIONIMIN E RRJETIT NË TËRË VENDINKEDS RADI NA REVIZIONIRANJU MREŽE PO CELOJ ZEMLJI

KEDS BEGINS ITS INVESTMENTS BASED ON THE MASTERPLAN

Në kuadër të investimeve, KEDS, është duke bërë revizionimin e plotë të tensionit të mesëm të rrjetit distributiv, ku po shqyrtohen një nga një të gjithë largpërçuesit dhe po intervenohet aty ku paraqitet nevoja.Kjo po bëhet që konsumatorët të kenë shërbime sa më kualitative dhe faktorët e jashtëm, sidomos ata atmosferikë, të kenë sa më pak ndikim në furnizimin me energji elektrike.Revizionimi i rrjetit është proces i rregullt vjetor që e bën KEDS, dhe kjo ka pasur si efekt uljen e numrit të prishjeve nga faktorët e jashtëm. Pra, është masë preventive, ku shqyrtohet në detaje ndryshimi i gjendjes së rrjetit për një vit dhe intervenohet menjëherë për të evituar secilin devijim.KEDS paralel me revizionimin, po

U sklopu investicija, KEDS, radi na potpunoj revizioniranje srednjeg napona distributivne mreže, gde se ispituju jedna po jednu svi dalekovodi i gde se interveniše u svakom gde ima potrebe.Ovo se radi da bi potrošači imali što kvalitetnije usluge i da bi spoljni faktori, naročito oni atmosferski, imaju što manje uticaja na napajanje električnom energijom.Revizioniranje je redovni godišnji proces koji radi KEDS i to je imalo efekta u smanjenju broja kvarova od spoljnih faktora. Ali, to je preventivna mera, gde se ispituje u detalje promena stanja u mreži za jednu godinu i odmah se interveniše da bi se izbegla svaka nepravilnost.

As part of the planned investment, KEDS is upgrading all 10 kW lines of Medium Voltage in Distribution Network. KEDS is analyzing one by one all the transmission lines and it is being intervened everywhere when needed.These investments, according to KEDS officials, are being done to increase the security of electricity supply during the winter even when there are strong winds.Revision is done annually with the objective to check whether the lines are in good condition. In cases where faults are found KEDS intervenes

18

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

vazhdon edhe me qindra projekte anekënd vendit për zgjerimin dhe përforcimin e rrjetit. E gjithë kjo po bëhet në kuadër të Masterplanit të investimeve për periudhën dhjetëvjeçare, që parasheh kalimin e rrjetit në standardet më të larta. Plani Zhvillimor i KEDS-it, i bërë publik para disa javësh, deri në vitin 2025 parasheh vendosjen e 3500 trafostacioneve të reja, mbi 200 kilometra rrjet të ri përmes investimeve që do të shkojnë deri në 300 milionë euro. Plani po ashtu parasheh eliminimin e të gjitha lokaliteteve me rënie të tensionit, zgjerimin dhe përforcimin e rrjetit në bazë të kërkesave të popullatës, si dhe uljen e humbjeve tekniko- komerciale.Vetëm gjatë muajit korrik dhe gusht janë implementuar dhjetëra projekte në pjesë të ndryshme të territorit të Kosovës.

KEDS paralelno sa revizioniranjem, nastavlja i sa stitinu projekta širom zemlje za proširenje i pojačavanje mreže. Sve ovo se radi u sklopu Masterplana investicija u destegodišnjem periodu, koji predviđa prelazak mreže u najvišim standradima. Razvojni Plan KEDS-a, objavljen pre nekoliko nedelja, do 2025 godine predviđa postavljanje 3500 novih trafostanica, iznad 200 kilometara nove mreže preko investicija koje idu do 300 miliona eura. Plan takođe predviđa eliminisanje svih lokaliteta sa padom napona, proširenje i pojačavanje mreže na osnovu zahteva stanovništva, kao i smanjivanje tehničko-komercijalnih gubitaka.Samo tokom meseca jula i avgusta su implementrirana destek projekata u raznim delovima teritorije Kosova.

immediately. During the winter when there are high winds or storm, we see more damages but this time we enter the winter season more prepared and we will have far fewer electricity outages caused form weather conditions.Parallel with the revision KEDS continues with hundreds of projects across the country for expansion and reinforcement of the network. All this is done as part of the ten-year master plan of investment that foresees having the network with the highest standardsThe Masterplan announced recently among others foresees that by 2025, there will be placed 3500 new traffos, around 200 KM of news lines, with an investment that goes up to 300 million EUOROS.

Fushë-Kosova pa probleme energjetike

Mbi gjysmë milionë euro janë investuar në komunën e Fushë -Kosovës nga Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike-KEDS. Këto mjete janë investuar në tri projekte madhore dhe në dy projekte të mirëmbajtjes. Është investuar te pjesa prapa hekurudhës, në fshatin Vragoli, si dhe në pjesën lindore të qytetit të Fushë -Kosovës. Në të tri lokacionet është ndërtuar komplet rrjeti i ri, i standardeve më të larta dhe me shtylla betoni, si dhe janë vendosur edhe disa trafo të reja.

Kosovo Polje bez energetskih problema

Iznad pola miliona eura je investirano u opštini Kosovo Polje od strane Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom -KEDS. Ova sredstva su investirana u tri velika projekta i u dva projekta održavanja. Investirano je iza železnice, u selo Vragolija, kao i u istočnom delu grada Kosova Polja. U tri lokacije je izgrađena kompletno nova mreža, najviših standarda sa betonskim stubovima, kao i postavljena su i nekoliko novih trafoa.

Fushe Kosova without energy problems

Over half a million Euros have been invested in the municipality of Fushë Kosovo by the Kosovo Company for Distribution and Supply of Electricity-KEDS. These funds were invested in three major investment projects and two maintenance projects. There was invested in the back of the railway area in the village Vragoli, and in the eastern part of the city of Fushë Kosovë. A new network was built in all three locations with the highest standards, with concrete poles and several new substations were established.

19

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

Podujeva përfiton nga planet prioritare të KEDS-it

Investimet e Kompanisë Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike -KEDS në rrjetin elektrik, kanë sjellë përmirësimin e furnizimit me që KEDS deri më tash ka bërë dhe që janë më se të mirëseardhura për konsumatorët, janë përqendruar në ndërrimin e shtyllave elektrike, rrjetin e shpërndarjes dhe vendosjen e disa trafove të reja.

Podujevo dobija od prioritetnih planova KEDS-a

Investicije Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom -KEDS u električnoj mreži, su donele poboljšanje u snabdevanju električnom energijom i u regionu Podujeva. Investicije koje je KEDS uradio do sada i koje su dobrodošle za potrošače, su koncentrisane na zameni električnih stubova, distributivnoj mreži i postavljanju nekoliko novih trafoa.

Podujeva benefits from priority plans of KEDS

KEDS investments in electrical network have improved the power supply in the region of Podujeva.KEDS investments made so far, are more than welcomed by consumers, and they were focused on the replacement of electric poles, distribution network and establishing several new transformers.

Dardania II ‘heq qafe’ rrjetin e stër-vjetëruar elektrik

Investimi i radhës që i vjen Pejës nga Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike -KEDS, është ai në bashkësinë lokale “Dardania II”.Zona ku po investohet, shtrihet në pjesën hyrëse të qytetit të Pejës, nga hyrja prej Gjakovës dhe mbulon numër të madh prej 197 amvisërive familjare dhe biznese, të cilat “do ta heqin” qafe një rrjet të stër-vjetëruar.Projekti që KEDS ka shtrirë në bashkësinë lokale “Dardania II”, ka të bëjë me vendosjen e trafove të reja, shtyllave nga betoni të tensionit të mesëm dhe kabllove të reja, që të gjitha këto sipas standardeve të fundit të BE-së.

Dardanija II ‘izbacila’ zastarelu električnu mrežu

Investicija po redu koja dolazi Peći od strane Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom -KEDS, je ona u mesnoj zajednici “Dardanija II”.Zona gde se investira, nalazi se na ulaznom delu grada Peći, od ulaza prema Djakovici i pokriva veliki broj od 197 domaćinstva i biznisa, koji će “izbaciti” jednu zastarelu mrežu.Projekat koji je KEDS položio u mesnoj zajednici “Dardanija II”, radi se o postavljanu novih trafoa, betonskih stubova u srednjom naponu i novih kablova, sve ovo po zadnjim standardima EZ.

Dardania 2 with a new electric network

The next KEDS investment in Peja region is being implemented in “Dardania II” neighborhood.The area where is being invested, is located at the entrance to Peja from Gjakova’s side and covers 197 business and family economies, where there will replaced a very old network.KEDS project in “Dardania II” includes the placement of new transformers; medium voltage concrete poles and new cables and all these according to the latest EU standards.

20

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

Lagja Kalabria dhe Sofalia me trafo të reja e rrjet nëntokësor

Rreth 600 mijë euro do të investojë KEDS në lagjen Sofali dhe Kalabri të Prishtinës.Trafo të reja dhe instalimi i rrjetit nëntokësor të shpërndarjes së energjisë elektrike janë pjesa kryesore e këtij investimi që gjithsesi ka gëzuar edhe banorët e lagjes.Në Sofali, do të vendosen dy trafostacione të reja 10(20)/0.4 kV dhe do të zëvendësohet një trafostacion i vjetër blind me një trafostacion tjetër të ri 10(20)/0.4 kV si dhe do të bëhet rikonstruimi i rrjetit 04,4 kV me shtylla të betonit dhe kanal kabllor. Investime të ngjashme KEDS ka planifikuar edhe në lagjet tjera të Prishtinës. Kompania për Distribuimin dhe Furnizimin me Energji Elektrike- KEDS, planifikon që projektet në Kalabri dhe Sofali t’i finalizojë deri në fund të këtij viti.

Naselja Kalabrija i Sofalija sa novim trafoima i podzemnom mrežom

Oko 600 hiljada euro će investirati KEDS u naseljima Sofalija i Kalabrija u Prištini.Novi trafoi i instaliranje podzemne distributivne mreže električne energije su glavni deo ove investicije koja je obradovala stanovnike ovih naselja .U Sofaliji, će biti postavljena dve nove trafostanice 10(20)/0.4 kV i biće zamenjena jedna stara blind trafostanica sa jednom novom 10(20)/0.4 kV kao i izvršiće se rekonstrukcija mreže 04,4 kV sa betonskim stubovima i kablovskim kanalom. Slične investicije KEDS je planirao i u ostalim naseljima Prištine. Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom - KEDS, planira da projekti u Kalabriji i Sofaliji finalizira do kraja ove godine.

Kalabria and Sofalia neighborhood with new substations and underground network

KEDS will invest about 600 thousand EUROS in Sofali and Kalabri neighborhoods in Prishtina. New substations and underground distribution network of electricity installation are the main part of the investment that has certainly pleased the residents of this neighborhood.In Sofali neighborhood 2 new substations of 10 (20) /0.4 kV will be placed and a new substations 10 (20) /0.4 kV will be replaced with the old one. Also the reconstruction of the 04.4 kV network will take place with concrete poles and cable channels.KEDS has planned similar investments in other neighborhoods in Prishtina. KEDS plans to finalize the projects in Kalabria and Sofali by the end of this year.

21

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

BASHKËPUNIMI I KEDS-IT ME KOMUNASARADNJA KEDS-A SA OPŠTINAMA

KEDS COOPERATION WITH MUNICIPALITIES

Podujevë

Në takimin mes zyrtarëve të KEDS-it dhe atyre të Komunës së Podujevës, u diskutua për projektin në Rrugën Skënderbeu, “tek Ina” dhe “te Polisteri’. Zyrtarët e KEDS-it kanë marrë konfirmimin nga i pari i komunës, Agim Veliu, se mund të fillojnë punimet. Kurse për për vitin 2016 janë paraparë 6 projekte në këtë komunë, dy prej tyre tanimë kanë të gjithë dokumentacionin e nevojshëm, ndërsa për katër projekte tjera, KEDS ka kërkuar lëshimin e lejeve për punë nga komuna.Për të gjitha këto projekte KEDS mori përkrahje nga komuna, të cilët në të njëjtën kohë premtuan bashkëpunim në çdo kohë.Gjatë këtij takimi kryetari Veliu parashtroi katër kërkesa: bartjen e rrjetit 10 kV në fshatin Bradash nga arat përskaj rrugës, rregullimin e rrjetit në fshatin Llapashticë, ku banorët kanë problem me furnizim me energji kualitative; çështja e aktivizimit të TS 10/0.4 kV, i ndërtuar nga komuna në pjesën e pazarit, si dhe çështja e furnizimit në të ardhmen për ndërtesën e komunës së re, donacion i Komisionit Evropian.

Podujevo

Na susretu zvaničnika KEDS-a i onih iz Opštine Podujeva, diskutovano je o projektu u Ulici Skënderbeu, “kod Ine” i “kod Polisteria. Zvaničnici KEDS-a su dobili konfirmaciju od prvog u opštini, Agim Veliu, da radovi mogu početi. Dok su za 2016 godinu predviđena 6 projekata u ovoj opštini, dva od njih sada imaju svu potrebnu dokumentaciju, dok za ostala četri projekta, KEDS je zahtevao izdavanje dozvola za rad iz opštine.Za sve ove projekte KEDS je dobio podršku opštine, koji su istovremeno obećali saradnju u svako doba.Tokom ovog susreta predsednik Veliu je podneo četri zahteva: prenos mreže 10 kV u selu Bradaš iz polja poder puta, regulisanje mreže u selu Lapaštica, gde stanovnici imaju problema sa snabdevanjem kvalitetnom električnom energijom ; pitanje aktiviranja TS 10/0.4 kV, izgrađen od opštine u delu pijace, kao i pitanje snabdevanja u budućnosti za zgradu nove opštine, donacija Evropske Komisije.

Podujevë

During the meeting with representatives of Podujeva Municipality and KEDS was discussed about the project in Skenderbeu Street or “Ina” and at Polisteri locations. The Mayor of Podujeva Agim Veliu confirmed to KEDS officials that they can start the works. There are 6 projects foreseen for 2016 in this Municipality, two of them have already obtained all the documentation while for four other projects KEDS has applied and awaiting the permission from the Municipality. For all these projects KEDS has the support from the Mayor who promised their full cooperation at anytime. During this meeting Mr.Veliu had four requests: placement of the 10kV network form the fields to the edge of the road in Bradash village, network renovation in Llapashticë where residents have problems with power supply, activating the TS10/0.4 kV build by the Municipality at the marketplace area, and also the issue of power supply in the new Municipality building, a donation from the European Commission.

22

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

Gjakovë

Me komunarët e Gjakovës u bisedua për projektin e Trafostacionit III, ku zyrtarët e KEDS-it u njoftuan me kërkesat e komunës, për ndriçimin publik dhe për operatorët kabllorë: (IPKO, KUJTESA, PTK, etj), që janë përfshirë në projekt.Sa i përket projektit te Kolonia, komunarët njoftuan rreth lokacioneve për vendosje të trafostacioneve, ndërsa sa i përket lokacionit për vendosjen e largpërçuesit, në bashkëpunim u vendos për gjetjen e një traseje më të përshtatshme, sepse traseja aktuale nuk ka mundësi të aprovohet.

Për këto dy projekte zyrtarët e KEDS-it kërkuan që lejet të lëshohen sa më shpejtë, ndërkohë që zyrtarët komunalë në Gjakovë patën kërkesa për KEDS-in: një largpërçues i KEDS-it të kalojë në nëntokë (komuna është duke analizuar kërkesën e një konsumatori për kyçjen e paneleve solare për largpërçuesin kabllor, ku të njëjtin kanal komuna kërkon që KEDS ta shfrytëzojë për largpërçuesin).Në fund të takimit u bë prezantimi i MasterPlanit për Komunën e Gjakovës, ku të pranishmit ishin shumë falënderues për këtë dhe njëkohësisht shprehën gatishmëri për bashkëpunim.

Djakovica

Sa opštinarima Djakovice, razgovarano je o projektu Trafostanice III, gde su zvaničnivi KEDS-a obavešteni sa zahtevima opštine, za javnu rasvetu i kablovskim operaterima: (IPKO, KUJTESA, PTK, i dr.), koji su obuhvaćeni u projektu.Što se tiče projekta kod Kolonije, opštinari su obavestili oko lokacije za postavljanje trafostanica, dok što se tiče lokacije za postavljanje dalekovoda, u saradnji je odlučeno o pronalaženju jedne povoljnije trase, jer aktuelna trasa nema mogućnosti za primenu.

Za ova dva projekta zvaničnici KEDS-a zahtevali da im se što pre izdaju dozvole, dok su opštinski zvaničnici u Djakovici imali zahteve za KEDS: jedan dalekovod KEDS-a da prelazi podzemno (opština analizira zahtev jednog potrošača za priključenje solarnih panela za kablovski dalekovod, gde u isto kanalu opština zahteva da KEDS iskoristi za dalekovod).Na kraju susreta prezentiran je MasterPlan za Opštinu Djakovice, gde su prisutni bili mnogo zahvalni za ovo i ujedno izrazili spremnost za saradnju.

Gjakovë

During the meeting with Gjakova Municipality it was discussed about the project of substation III where KEDS officials were informed with the Municipality requests for public lightning and cable operators (IPKO, KUJTESA, PTK, etc) which are involved in the project. Regarding Kolonia project, Municipality representatives informed about the locations for substations placements, while regarding the placement of conductor they decided together to find more appropriate track because the current track cannot be approved. For these two projects KEDS officials requested to obtain the work permission as soon as possible, whereas Municipal officials in Gjakova had two requests for KEDS - that one KEDS transmission line to be placed underground (the Municipality is analyzing the request of a customer for connecting solar panels to the transmission line cable, and Municipality requires KEDS to use the same channel for transmission line). The Master Plan for Gjakova Municipality was presented during the meeting, where the attendants were very thankful for this and at the same time expressed their will for cooperation.

23

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

Rahovec

Në takimin e KEDS-it me zyrtarët e komunës së Rahovecit, është cekur se janë tri projekte në vazhdim nga viti 2015, (TS Rahoveci 5, TS komuna dhe TS Rahoveci 6), kurse projekti TS Celina, është projekt i ri i vitit 2016, për të cilin KEDS ka aplikuar për lejet e nevojshme dhe pritet përgjigje nga komuna.Kryetari u ka premtuar se do t’i shqyrtojë me prioritet këto kërkesa dhe premtoi se do të shqyrtojë edhe punën e taksave, që t’i procedojë sa më shpejt. Në ndërkohë kryetari përmendi dy kërkesa për ndërtimin e trafostacionit në qytetin e Rahovecit, ku komuna ka siguruar tokën që konsumatorët e kësaj ane të kenë energji elektrike sa më kualitative.Në fund të takimit të pranishmit ishin shumë falënderues për investimet e KEDS-it në këtë komunë, dhe njëkohësisht shprehën gatishmëri për bashkëpunim.

Orahovac

Na susretu KEDS-a sa zvaničnicima opštine Orahovac, naglašena su tri projekta u nastavku od 2015 godine, ( TS Orahovac 5, TS opština i TS Orahovac 6 ), dok projekat TS Celina, je novi projekat 2016 godine, za koji je KEDS aplicirao za potrebne dozvole i očekuje odgovor iz opštine.Predsednik je obećao da će razmotriti sa prioritetom ove zahteve i obećao da će razmotriti i posao takse, da če ih procedirati što pre. U međuvremenu predsednik je pomenuo dva zahteva za izgradnju trafostanice u gradu Orahovca, gde je opština obezbedila zemlju da potrošači ovih strana imaju što kvalitetniju električnu energiju.Na kraju susreta prisutni su bili veoma zahvalni za investicije KEDS-a u ovoj opštini i ujedno izrazili spremnost za saradnju.

Rahovec

During the meeting between KEDS and Rahovec Municipality it was discussed that there are three projects continuing form 2015 (TS Rahoveci 5, TS municipality and TS Rahoveci 6 ), while TS Celina is a project of 2016, for which KEDS has applied but still has not received any reply from the Municipality.The Mayor promised that he is going to consider KEDS requests with priorities adding the issue of exempting KESD from taxes as well. Meanwhile the Mayor had two requests for construction of the substation in Rahovec City, where the Municipality has provided the land in order the citizens of Rahovec to have a better and more qualitative electricity supply.At the end of the meeting the Municipality officials were very thankful for KEDS investments in this Municipality and expressed their readiness for further cooperation.

24

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

Mitrovicë

Nga zyrtarët e KEDS-it në takim me zyrtarët komunalë të Mitrovicës u kërkua ndihmë nga kjo komunë, me theks të veçantë për projektin në sheshin Adem Jashari. Për këtë projekt, i pari i komunës ka premtuar se gjatë ekzekutimit të punimeve në terren do të jetë i gatshëm të ndihmojë edhe me inxhinierë, në mënyrë që problemet eventuale në terren të minimizohen.Gjatë takimit kryetari përmendi dy kërkesa shtesë, të cilat kishin të bëjnë për riparimin e rrjetit në fshatin Druvar, ku rrjeti i tensionit të ulët është në gjendje jo të mirë. Në fund të takimit të pranishmit ishin shumë falënderues për investimet e KEDS-it, në këtë komunë dhe njëkohësisht shprehën gatishmëri për bashkëpunim edhe në të ardhmen.

Mitrovica

Od zvaničnika KEDS-a u szsretu sa zvaničnicima opštine Mitrovica je zahtevana pomoć od ove opštine, sa posebnim naglaskom za projekat u trgu Adem Jashari. Za ovaj projekat, prvi u opštini je obećao da tokom izvođenja radova na terenu biće spreman da pomogne i sa inžinjerima, na način da se eventualni problemi na terenu minimiziraju.Tokom susreta predsednik je pomenuo dva dodatna zahteva, koji se tiču renoviranja mreže u selu Drvare, gde je mreža niskog napona u lošem stanju. Na kraju susreta prisutni su bili veoma zahvalni za investicije KEDS-a, u ovoj opštini i ujedno izrazili su spremnost za saradnju i u budućnosti.

Mitrovica

In Mitrovica meeting, Municipality officials requested help from KEDS officials especially for the project in Adem Jashari square. For the project in Adem Jashari Street the Mayor has promised that during the works he will be ready to help also with engineers in order to minimize the problems that may occur.During the meeting the Mayor mentioned two more requests that had to do with the renovation of the network in Druvar Village where the low voltage is not in a good condition. At the end of the meeting the attendant were very thankful for KEDS investments in this Municipality and expressed their readiness for further cooperation.

25

ZH

VIL

LIM

ET

NË

KE

DS

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

V

EN

DKOSOVA PARTNERE E KORPORATËS SË SFIDAVE TË MIJËVJEÇARITKOSOVO PARTNER KORPORACIJE MILENIJUMSKIH IZAZOVA

KOSOVA PARTNER OF THE MILLENNIUMCHALLENGE CORPORATION

Mbi 200 milionë dollarë do të përfitojë Kosova nga një projekt i veçantë i qeverisë amerikane. Është kjo Korporata e Sfidave të Mijëvjeçarit (MCC) e themeluar nga Kongresi Amerikan në janar të vitit 2004, me qëllim të orinetimit më efikas të ndihmës amerikane në vendet më pak të zhvilluara.Partneriteti i Kosovës me agjencinë qeveritare amerikane Korporata Sfidat e Mijëvjeçarit është themeluar në dhjetor 2015. Në takimin vjetor të kësaj agjencie, Bordi i MCC-së i udhëhequr nga Sekretari i Shtetit, John Kerry, ka përzgjedhur Kosovën për të zhvilluar programin “Kompakt” të ndihmës, program i gjerë investimi mbi 200 milionë dollarë.Korporata Sfidat e Mijëvjeçarit (Millennium Challenge Corporation

Kosovo will benefit over 200 million dollars from a special project of the US government. It is the Millennium Challenge Corporation (MCC) established by the US Congress in January 2004 with the aim of more efficient US aid to less developed countries.Kosovo’s partnership with the US government agency Millennium Challenges Corporation was established in December 2015. The annual meeting of the agency, the MCC Board chaired by the Secretary of State, John Kerry, has chosen Kosovo to develop the program “Compact” of assistance, extensive investment program of over 200 million dollars.Millennium Challenges Corporation (Millennium Challenge Corporation - MCC) is the government agency of the

Iznad 200 miliona dolara Kosovo će dobiti od jednog posebnog programa američke vlade. To je Korporacija Milenijumskih Izazova (MCC), osnovana od Američkog Kongresa u januaru 2004 godine, sa ciljem efikasnijeg orijentisanja američke pomoći u manje razvijenim zemljama.Partneritet Kosova sa vladinim agencijama Korporacija Milenijumskog Izazova, osnovana je u decembru 2015 godine. U godišnjem susretu ove agencije, Bord MCC-a rukovođen od Državnog Sekretara, John Kerry, izabralo je Kosovo za razvijanje “Kompakt” ograma pomoći, širok program investicija iznad 200 miliona dolara.Korporacija Izazova Milenijuma (Millennium Challenge Corporation - MCC), je vladina agencija Sjedinjenih

26

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

V

EN

D

- MCC) është agjenci qeveritare e Shteteve të Bashkuara të Amerikës. E konsideruar shpesh si organizata më transparente në botë, ajo vepron ndaras nga Departamenti i Shtetit dhe USAID-i, dhe bazohet në iniciativa për shtetet në zhvillim, ku vetëm ato shtete që plotësojnë kriteret kanë të drejtë për ndihmë. Kjo agjenci çdo vit ndan grante për shtete me të ardhura të ulëta dhe mesatare për kokë banori, për të mbështetur zhvillimin ekonomik dhe zhdukjen e varfërisë.Përzgjedhja për ndihmë nga kjo agjenci nuk është e lehtë dhe bëhet përmes një sistemi kompetitiv. Para se një shtet të përzgjedhet, bordi i kësaj agjencie ekzaminon performancën e shtetit në fjalë përmes disa indikatorëve të nivelit të demokracisë, qeverisjes së mirë, ekonomisë së lirë dhe investimeve në përmirësimin e jetës së qytetarëve.MCC kërkon nga shtetet e përzgjedhura të identifikojnë prioritetet e veta për arritjen e një rritje të qëndrueshme ekonomike dhe zvogëlimin e varfërisë. Shtetet zhvillojnë propozimet në të cilat pastaj MCC u ndihmonë që t’i rafinojnë ato.Monitorimi i fondeve të marra nga MCC është rigoroz dhe transparent, shpesh i udhëhequr nga agjentë të pavarur fiskalë.Procesi i kualifikimit të Kosovës për fondet e MCC-së është udhehequr nga Presidenca e Republikës së Kosovës.Pas përzgjedhjes së Kosovës, zhvillimi i programit të MCC-së i është bartur qeverisë.

United States. It is often regarded as the most transparent organization in the world, it operates separately from the State Department and USAID, and it is based on initiatives for developing countries, where only those countries that meet the criteria are eligible for assistance. The agency annually awards grants to countries with low and average income per capita to support economic development and poverty reduction.Selection for help from the agency is not easy and is done through a competitive system. Before a state is selected, the agency board examines the performance of the state in question through some indicators of the level of democracy, good governance, free economy and investment in improving the lives of citizens.MCC requires selected countries to identify their priorities for achieving sustainable economic growth and poverty reduction. States develop proposals which then MCC helps to refine them.Monitoring of funds received from MCC is rigorous and transparent, often led by independent fiscal agents.Kosovo’s qualification process for MCC funding is led by the Presidency of the Republic of Kosovo.After the selection of Kosovo, the development of MCC’s program is transferred to the Government.

Američkih Država. Često smatrana kao najtransparentnija organizacija u svetu, ona deluje odvojeno od Državnog Departmana i USAID-a, i zasniva se na inicijativi za zemlje u razvoju, gde samo one zemlje koje ispunjavaju kriterijume, imaju pravo na pomoć.Ova agencija svake godine odvaja grante za države sa niskim prihodima i prosekom po glavi stanovništva, da bi podržali ekonomski razvoj i nestanak siromaštva.Izbor za pomoć iz ove agencije nije lak i radi se preko jednog konkuretnog sistema. Pre nego li se odabere jedna država, bord ove agencije ispituje učinak pomenute države, preko nekoliko indikatora nivoa demokratije, dobre vlade, slobodnog tržišta i investicija u poboljšanju života građana.MCC zahteva od izabranih država da identifikuju svoje proiritete za postizanje jednog stabilnog ekonomskog rasta i smanjivanje siromaštva. Države razvijaju predloge, dok potom MCC pomaže da one to rafinišu.Monitorisanje fondova dobijenih od MCC je strogo i transparentno, često vođeno od nezavisnih fiskalnih agenata. Proces kvalifikacije Kosova za fondove MCC-a je vođen od Presedništva Republike Kosova.Nakon uzbora Kosova, razvoj programa MCC-a je prenet Vladi.

27

ENERGY

Përzgjedhja e shteteve

Reformat janë komponenti më i rëndësishëm në procesin e përzgjedhjes së shteteve që mund të përfitojnë nga fondet e Mijëvjeçarit. Çdo vit kjo organizatë publikon një tabelë vlerësimi për shtetet me të ardhura të ulëta dhe mesatare për kokë banori, bazuar në performancën në 20 indikatorë objektivë si: liria ekonomike, të drejtat demokratike, kontrolli i korrupsionit, qeverisja e mirë dhe investimi në qytetarë. Vlerësimi bazohet në indikatorë të jashtëm. Procesi është rigoroz dhe për t’u kualifikuar një shtet duhet: a) të kalojë së paku 10 prej 20 indikatorëve; b) të kalojë indikatorin e të drejtave demokratike; dhe c) të kalojë indikatorin e kontrollit të korrupsionit. Në fund të këtij procesi vetëm 25% e shteteve kualifikohen për të marrë grante që kanë për qëllim të mbështesin zhvillimin ekonomik, uljen e varfërisë apo të adresojnë korrupsionin.MCC publikon çdo vit vlerësimet për secilin shtet në me të ardhura të ulëta dhe mesatare për kokë banori. Më 6 nëntor 2015 MCC ka publikuar vlerësimin edhe për Kosovën. Për herë të parë pas pesë viteve Kosova ka kaluar vlerësimin e MCC-së, nga 7 indikatorë në vitin 2014, në 13 indikatorë në vitin 2015, duke i hapur rrugë përfitimit të fondeve nga kjo agjenci amerikane.

Procesi i kualifikimit të Kosovës për fondet e MCC-së

- Shkurt-shtator 2015: Presidentja Jahjaga vendos si prioritet kualifikimin

Izbor država

Reforme su najvažniji komponent u procesu izbora država koje mogu dobiti fondove milenijuma. Svake godine ova organizacija objavljuje tabelu procene za zemlje sa najnižim i prosečnim prihodima po glavi stanovništva, zasnovano na učinku u 20 indikatora objektiva kao: slobodno tržište, demokratska prava, kontrola korupcije, dobra vlada i investicije za građane. Procena se zasniva na spoljnim indikatorima. Proces je strog i da bi se kvalifikovala jedna država treba da: a) da pređe najmanje 10 od 20 indikatora; b) da pređe indikator demokratskih prava; i c) da pređe indikator kontrole korupcije. Nakraju ovog procesa samo 25% država se kvalifikuje da dobije grante, koje imaju za cilj da podrže ekonomski razvoj, smanjenje siromaštva ili da adresiraju korupciju.MCC objavljuje svake godine procene za svaku državu sa najnižim i prosečnim prihodima po glavi stanovništva. 6 novembra 2015 MCC je objavio i procenu za Kosovo. Po prvi put nakon pet godina Kosovo je prešlo procenu MCC-a, od 7 indikatora u 2014 godini, na 13 indikatora u 2015 godini, otvarajući put dobijanju fondova od ove američke agencije.

Proces kvalifikacije Kosova za fondove MCC-a

Februar-septembar 2015: Presednica Jahjaga odlučila je kao prioritet

The selection of states

Reforms are the most important component in the process of selection of countries that can benefit from the funds of the millennium. Each year the organization publishes a sign of appreciation for states with low and average income per capita, based on performance on 20 objective indicators such as economic freedom, democratic rights, control of corruption, good governance and investment in citizens.Assessment is based on external indicators. The process is rigorous and to be qualified a country should: a) pass at least 10 out of 20 indicators; b) pass indicator of democratic rights; and c) to pass control of corruption indicator. At the end of this process, only 25% of countries are qualified for grants that will support economic growth, reduce poverty or to address corruption.MCC publishes a yearly assessment for each country in the world, with low and average income per capita. On November 6, 2015 the MCC has published assessment for Kosovo. For the first time after five years Kosovo has passed the evaluation of MCC, 7 indicators in 2014, the 13 indicators in 2015, paving the way for obtaining funds from the American agency.

Kosovo’s qualification process for MCC funds

-February-September 2015: President

PO

LITI

KA

NË

V

EN

D

28

ENERGY

e Kosovës për fondet e MCC-së. Presidentja themelon Grupin Punues të udhëhequr nga Zyra e Presidentes, në përbërje të Ministrisë së Shëndetësisë, Ministrisë së Financave, Ministrisë së Arsimit, Entit të Statistikave të Kosovës dhe agjencive të specializuara të OKB-së në Kosovë: si UNDP, UNICEF, OBSH, UNKT, që do të grumbullojnë të dhënat dhe përmirësojnë performancën në indikatorët e kërkuar nga MCC.-Tetor 2015: Presidentja Jahjaga pritet në Washington nga zëvendëspres-identja e MCC-së, Beth Tritter. Në këtë takim, zyrtarët e MCC-së vlerësojnë punën që është bërë dhe bashkëpunimin e deritanishëm me ekipin kosovar. -Tetor 2015: Kosova i dorëzon MCC-së raportin e fundit komplementar.-Nëntor 2015: MCC publikon vlerësimet për secilin shtet. Kosova për herë të parë pas pesë viteve kalon vlerësimin e MCC-së. -Dhjetor 2015: Bordi i MCC-së në takimin vjetor përzgjedh Kosovën si përfituese e programit “Kompakt”, që i hap rrugë fillimit të hartimit të programit investiv.

Sfidat e vazhdimit të programit

Zhvillimi i programit të MCC-së mbetet shumë sfidues për Kosovën. Institucionet duhet të vazhdojnë adresimin e indikatorëve, duke mbajtur lartë ritmin e reformave të brendshme, cilësinë e demokracisë së institucioneve, adresimin e korrupsionit, investimin në shëndetësi dhe arsim, nivelin e pjesëmarrjes së vajzave në arsimin fillor, politikat tregtare, etj.

Jahjaga set the qualification of Kosovo for MCC funds as a priority. The President established the Working Group led by the Office of the President, consisting of the Ministry of Health, Ministry of Finance, Ministry of Education, the Statistical Office of Kosovo and specialized agencies of the UN in Kosovo, UNDP, UNICEF, WHO, UNKT, that will collect data and improve performance indicators required by MCC.-October 2015: President Jahjaga was hosted in Washington by the Vice President of MCC, Beth Tritter. At this meeting, the MCC officials assess the work done and cooperation with the Kosovo team so far.-October 2015: Kosovo MCC delivers last complementary report.November 2015: MCC publishes estimates for each state. Kosovo for the first time after five years passes the MCC’s assessment.-December 2015: MCC board selects Kosovo as the beneficiary of Compact program during annual meeting, which paves the way to the drafting of the investment program.

The challenges of continuing the program

Development of MCC’s program remains very challenging for Kosovo. Institutions should continue addressing the indicators, keeping up the pace of internal reforms, the quality of institutions democracy, tackling corruption, investing in health and education, the level of participation of girls in primary education, trade

kvalifikacije Kosova za fondove MCC-a. Presednica je osnovala Radnu Grupu rukovođena od Ureda Presednice, u sastavu Ministarstva Zdravlja, Ministarstva Finansija, Ministarstva Obrazovanja, Zavoda za Statistiku i specijalizovanih agencija OUN-a na Kosovu, kao: UNDP, UNICEF, OBSH, UNKT, koje će prikupiti podatke i poboljšati učinak u traženim indikatorima od MCC.Oktobar 2015: Presednica Jahjaga dočekana u Washington od zamenice prezidenta MCC-a, Beth Tritter. Na ovom susretu, zvaničnici MCC-a procenjuju rad koji je urađen i dosadašnju saradnju sa kosovskom ekipom. Oktobar 2015: Kosovo predaje u MCC zadnji komplementirani izveštaj.Novembar 2015: MCC objavljue procene za svaku državu. Kosovo po prvi put nakon pet godina prelazi procenu MCC-a. Decembar 2015: Bord MCC-a u godišnjem susretu izabrala Kosovo kao dobitnik Kompakt programa, koji otvara put sačinjavanja intenzivnog programa. Izazovi nastavka programa

Razvoj programa MCC-a ostaje dosta izazovan za Kosovo. Institucije treba da nastave adresiranje indikatora, držeći visok ritam unutrašnjih reformi, kvalitet demokratije institucija, adresiranje korupcije, investiranje u zdravstvo i obrazovanje, nivo učešća devojčica u osnovnom obrazovanju, tržišne politike, i dr.Koordinator kosovske ekipe za Korporaciju Izazova Milenijuma je

PO

LITI

KA

NË

V

EN

D

29

ENERGY

Koordinator i ekipit kosovar për Korporatën e Sfidave të Mijëvjeçarit është zgjedhur Petrit Selimi. Në një intervistë për mediat vendore ai ka thënë se Kosova është vendi i parë në tërë Ballkanin Perëndimor që fiton qasje në këto fonde.

“Fillimisht duhet të punojmë në dy drejtime, që ta ruajmë progresin në fushat e ndryshme që maten nga agjencitë e OKB-së, Banka Botërore si dhe think-tankët e mëdhenj amerikanë. MCC-ja është instrument i rëndësishëm, sepse është i bazuar në progres shoqëror dhe këtë progres duhet ta ruajmë. Një ligj i keq i votuar në kuvend mund të sjellë deri te suspendimi i marrëveshjes”, ka paralajmëruar ai.Sipas Selimit tashmë ka filluar procesi konsultativ dhe ekipi i ekspertëve amerikanë së bashku me ekipin e Kosovës kanë pasur afër 100 takime në Kosovë. “Para shtatorit do të dihen fushat e mundshme të angazhimit, pastaj fillon faza e përpilimit të koncepteve të solucioneve, ndërsa vitin e ardhshëm shpresojmë edhe përpilimi i projekteve konkrete, aprovimi i tyre dhe nënshkrimi i kontratës “Kompakt”, që mundëson edhe lëvrimin e mjeteve”, ka thënë Selimi.

policies, etc..Kosovo team coordinator for the Millennium Challenge Corporation was chosen Petrit Selimi.In an interview with local media he said that Kosovo is the first country in the entire Western Balkans that gains access to these funds.“First we must work in both directions, to maintain the progress in various fields measured by UN agencies, the World Bank and major US think-tank. MCC is an important instrument because it is based on social progress and this progress must be protected. A bad law voted in parliament may lead to suspension of the agreement “, he warned.

According to Selimi consultation process has already begun and the team of American experts together with the Kosovo team had close to 100 meetings in Kosovo.“Before September there will known the possible areas of engagement, then starts the stage of preparation of concept solutions, while next year we hope the compilation of specific projects, their approval and signing of the contract” Compact “, which enables the disbursement of funds “ said Selimi.

PO

LITI

KA

NË

V

EN

D

izabran Petrit Selimi. U jednom intervju za lokalne medije, on je rekao da je Kosovo prvo mesto na celom Zapadnom Balkanu koje ima pristup ovim fondovima.

“Na početku mi treba da radimo u dva smera, da očuvamo progres u raznim oblastima koje se mere od agencija OUN, Svetske Banke kao i veliki američki think-tankeri. MCC je važan instrumenat, jer je zasnovan na društvenom progresu i ovaj progres treba da očuvamo. Jedan loš zakon izglasan u Skupštini, može dovesti do suspenzije sporazuma”, najavio je on.Prema Selimiju sada je počeo konsultativni proces ekipe američkih stručnjaka zajedno sa kosovskom ekipom koji su imali blizu 100 susreta na Kosovu. “Pre septembra znaće se moduće oblasti angažovanja, potom počinje faza sačinjavanja koncepta i solucija, dok iduće godine se nadamo i sačinjavanju konkretnih projekata, njihovo usvajanje i potpisivanje ugovora “Kompakt”, koji omogućava i pristup sredstvima”, rekao je Selimi.

30

ENERGY

22

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTËBREXIT: ÇKA PRITET TË NDODHË KUR

BRITANIA TË DALË NGA BE?BREXIT: ŠTA ĆE SE DESITI KADA BRITANIJA ISTUPI IZ EZ?

BREXIT: WHAT HAPPENS WHEN BRITAIN LEAVES THE EU

Votuesit kanë votuar në favor të daljes së Britanisë së Madhe nga Bashkimi Evropian. Kjo do të thotë se në muajt e ardhshëm, udhëheqësit britanikë dhe evropianë do të fillojnë të negociojnë kushtet e largimit.Dalja e Britanisë do të ndikojë në ekonominë britanike, politikën e imigracionit, dhe shumë çështje të tjera. Vox.com ka renditur disa nga ndryshimet më të rëndësishme që mund t’i presim në muajt e ardhshëm.

Voters have voted in favor of British exit from the European Union. That means that in the coming months, British and European leaders will begin negotiating the terms of Britain’s departure.Britain’s exit will affect the British economy, immigration policy, and lots more. Vox.com has listed some of the most important changes we can expect in the coming months.

Birači su izglasali u korist izlaska Velike Britanije iz Evropske Zajednice. To znači, da u sledećim mesecima, britanske i evropske vođe, počeće pregovore o uslovima izlask.Izlazak Britanije će uticati u britanskoj privredi, politici imigracije i mnoga ostala pitanja. Vox.com je poređao nekoliko od najvažnijih promena koje možemo očekivati sledećih meseci.

32

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTË

Procesi i largimit nga BE-ja do të marrë vite të tëra

Neni 50 i Traktatit të Bashkimit Evropian përcakton procedurat për një shtet anëtar që tërhiqet nga BE-ja. Ai kërkon që shteti anëtar të njoftojë BE-në për tërheqjen e tij dhe e detyron BE-në që pastaj për të negociuar një marrëveshje të tërheqjes me atë shtet.Vota “dil” e Britanisë, megjithatë, nuk

Proces izlaska iz EZ može trajati godinama

Član 50 Sporazuma Evropske Zajednice, određuje procedure za jednu državu članicu koja se povlaći iz EZ. Ona zahteva da država članica obavesti EZ za njihovo odstupanje i obavezuje EZ da pregovara o jednom sporazumu povlačenja sa tom državom.

The process of leaving the EU will take years

Article 50 of the Treaty on European Union establishes the procedures for a member state to withdraw from the EU. It requires the member state to notify the EU of its withdrawal and obliges the EU to then try to negotiate a withdrawal agreement with that state.Britain’s “Leave” vote, however, does not represent that formal notification. British officials might wait a few months to pull the trigger.Once Britain invokes Article 50, it will have a two-year window in which to negotiate a new treaty to replace the terms of EU membership. Britain and EU leaders would have to hash out issues like trade tariffs, migration, and the regulation of everything from cars to agriculture.

The vote has forced Prime Minister David Cameron to resign

British Prime Minister David Cameron didn’t want to hold a vote on Brexit at all. But in 2014, he faced growing pressure from the populist right over immigration and Britain’s EU membership. To mollify dissenters in his own party and stop the rise of the far-right UK Independence Party, Cameron promised to hold a referendum on leaving the EU if his Conservative Party won the 2015 election.He wasn’t personally in favor of exiting the EU, and he campaigned vigorously for a “Remain” vote. At the same time, he allowed other members of his government to campaign on the other side. Not long after results became clear, Cameron announced his resign.

The Brexit will cause problems for Britain’s economy

In the short run, uncertainty about Britain’s future relationship with the EU, its largest trading partner, could push the UK into a recession. The British pound lost about 9 percent of its value just one day after.And that volatility reflects market worries about more severe consequences in the months ahead.

prezanton njoftim formal. Zyrtarët britanikë mund të presin disa muaj për të bërë një kërkesë zyrtare.Pasi që Britania të revokojë nenin 50, do të ketë një periudhë dyvjeçare për të negociuar një traktat të ri për të zëvendësuar kushtet e anëtarësimit në BE. Britania dhe udhëheqësit e BE-së do të duhet të përpunojnë çështje të tilla si tarifat e tregtisë, migrimit, dhe rregullat për çdo gjë, që nga makinat deri në bujqësi.

Glas”izađi” Britanije, međutim, ne predstavlja formalno priznavanje. Britanski zvaničnici mogu čekati nekoliko meseci da urade jedan zvaničan zahtev.Pošto Britanija opozove član 50, imaće jedan dvogodišnji period za pregovore o jednom novom sporazumu za zamenu uslove članstva u EZ. Britanija i čelnici EZ treba da razrade slična pitanja, kao trgovačke tarife, migracije i pravila za svaku stvar, od mašina do poljoprivrede.

33

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTË

Votimi ka detyruar kryeministrin David Cameron të japë dorëheqje

Kryeministri britanik David Cameron nuk ka dashur të mbajë një votim për Brexit. Por në vitin 2014, ai u përball me presionin në rritje nga e djathta populiste mbi emigracionin dhe anëtarësimin e Britanisë në BE. Për të zbutur kundërshtarët brenda partisë së tij dhe për të ndaluar rritjen e partisë së ekstremit të djathtë Partia e Pavarësisë së Mbretërisë së Bashkuar, Cameron premtoi të mbajë një referendum për largim nga BE, nëse partia e tij konservatore fiton zgjedhjet 2015.Ai nuk ishte personalisht në favor të daljes nga BE, dhe bëri fushatë të fuqishme për votën “qëndro”. Në të njëjtën kohë, ai lejoi anëtarët e tjerë të qeverisë së tij për të bërë fushatë për anën tjetër. Jo shumë kohë pasi rezultatet u bënë të qarta dhe britanikët vendosën për largim, Cameron njoftoi dorëheqjen e tij.

Brexit pritet të shkaktojë probleme për ekonominë e Britanisë

Në afat të shkurtër, pasiguria në lidhje me marrëdhëniet e ardhshme të Britanisë me BE-në, partneren e saj më të madhe tregtare, mund të shtyjë Mbretërinë e Bashkuar, drejt një recesioni. Funta britanike ka humbur rreth 9 për qind të vlerës së saj vetëm një ditë pas votimit.Dhe se paqëndrueshmëria ndikon

Glasanje je primoralo premijera David Cameron da daje ostavku

Britanski premijer, David Cameron, nije želeo da se održe izbori za Brexit. Ali u 2014 godine, on se suočio sa rastućim pritiskom od populističke desnice o imigraciji i članstvu britanije i EZ. Da bi smirio protivnike unutar njegove partije i da bi zaustavio porast patrije ekstremne desnice, Partija Nezavisnosti Ujedinjenog Kraljevstva, Cameron je obećao da će održati jedan referendum o izlasku iz EZ, ako njegova konzervativna partija pobedi na izborima 2015 godine.On lično nije bio naklonjen izlasku iz EZ, i uradio je snažnu kampanju za glas “ostani”. Istovremeno, on je dozvolio da ostali članovi njegove vlade, da prave kampanju za drugu stranu. Ne mnogo vremena pošto su rezultati bili jasni i britanci su odlučuli za izlazak, Cameron je dao njegovu ostavku.

With Cameron out of power, Britain’s prospects of negotiating a favorable deal with the EU could be weakened. The EU may decide to strike a hard bargain to discourage other countries from leaving the EU. Or the UK’s new leader might not be willing to accept the kind of restrictions that come with a Norway-style deal.And that could create serious problems for businesses based in the UK.“If you are Nissan or some other car producer with major production in the UK, today, the same safety standards and environmental standards allow you to sell everywhere in the European market,” Jacob Funk Kirkegaard, an economist at the Peterson Institute for International Economics, told Timothy B. Lee vox.com journalist. But if the UK leaves the EU, “you would no longer be able to sell into other European markets, not because you face a small tariff but because you’d have to go through another set of safety certifications. This kind of thing would be repeated in every industry you can think of.”

34

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTË

në treg, ngrit edhe shqetësime për pasoja edhe më të rënda në muajt e ardhshëm. Me Cameron jashtë pushtetit, shpresat e Birtanisë për një negocim për një marrëveshje të favorshme me BE-në mund të zbehen. BE-ja mund të vendosë një marrëveshje të vështirë për të dekurajuar vende të tjera që të largohen nga BE-ja. Ose udhëheqësi i ri i Mbretërisë së Bashkuar mund të mos jetë i gatshëm për të pranuar llojin e kufizimeve që vijnë me një marrëveshje të stilit të Norvegjisë.Dhe kjo mund të krijojë probleme serioze për bizneset në Mbretërinë e Bashkuar.“Sot, nëse je Nissan apo ndonjë prodhues tjetër makinash me prodhim të madh në Britani të Madhe, standarde të njëjta të sigurisë dhe mjedisore të lejojnë për të shitur kudo në tregun evropian”, i tha gazetarit Timothy B. Li të vox.com, Jacob Funk Kirkegaard, një ekonomist në Institutin Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare . Por në qoftë se Britania lë BE-në, “ju nuk do të jeni në gjendje të shisni në tregje të tjera europiane, jo për shkak se ju do të përballeni me një tarifë të vogël, por për shkak se ju do të

The UK government has estimated that exiting the EU could cause the British economy to be between 3.8 and 7.5 percent smaller by 2030 — depending on how well negotiations for access to the European market ultimately go.

The Brexit means significant uncertainty for migrants

One of the most important and controversial achievements of the EU was the establishment of the principle of free movement among EU countries. A citizen of one EU country has an unfettered right to live and work anywhere in the EU. Both Britons and foreigners have taken advantage of this opportunity.Currently there are about 1.2 million Brits living in other EU countries, while about 3 million non-British EU nationals live in Britain. Thanks to EU rules, they were able to move across the English Channel with a minimum of paperwork. Britain’s exit from the EU could change that profoundlyResentment of EU immigrants — especially from poorer, economically struggling countries like Poland and

Brexit se očekuje da stvori probleme Britanskoj privredi

Kratkoročno, nesigurnost u vezi sa budućim odnosima Britanije sa EZ, najvećim trgovinskim partnerom, može povući Ujedinjeno Kraljevstvo u pravcu recesije. Britanska funta je izgubila 9 odsto svoje vrednosti jedan dan nakon izbora.I da neizdržljivost utiče na tržištu, podiže i uznemirenja za još teže posledice u sledećim mesecima. Sa Cameronom van vlade, nade Britanije za jedan pregovor o povoljnom sporazumu sa EZ, mogu izblediti. EZ može odlučiti za jedan težak sporazum da bi obeshrabrio ostale zemlje da odstupe iz EZ. Ili novi vođa Ujedinjenog Kraljevstva, može biti nepspreman da prihvati vrstu ograničenja koje dolaze jednim sporazumom kao iz stila Norveške.I ovo može da stvori ozbiljne probleme za biznise Ujedinjenog Kraljevstva.“Danas, ako si proizvođač Nissan ili neki drugi prozvođač automobila sa najvećom proizvodnjom u Velikoj Britaniji, iste standarde bezbednosti i ambijenta, dozvoljavaju prodaju svuda u evropskom tržištiu “, rekao je

35

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTË

duhet të kaloni nëpër një tjetër grup të çertifikatave të sigurisë. Kjo lloj gjëje do të përsëritet në çdo industri që ju mund të mendoni. “Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka vlerësuar se dalja nga BE mund t’i shkaktojë ekonomisë britanike një ulje midis 3.8 dhe 7.5 për qind të GDP-së deri në vitin 2030 - varësisht se si shkojnë negociatat për qasje në tregun evropian.

Brexit do të thotë pasiguri për emigrantët

Një nga arritjet më të rëndësishme dhe të diskutueshme të BE-së ishte krijimi i parimit të lëvizjes së lirë ndërmjet vendeve të BE-së. Një qytetar i një vendi të BE-së ka të drejtë të papenguar për të jetuar dhe për të punuar kudo në BE. Nga kjo mundësi kanë përfituar të dy, britanikët dhe të huajt.Aktualisht janë rreth 1.2 milion britanikë të cilët jetojnë në vende të tjera të BE-së, ndërsa rreth 3 milionë shtetas jo-britanikë të BE-së të cilët jetojnë në Britani. Në sajë të rregullave të BE-së, ata ishin në gjendje për të lëvizur nëpër kanalin anglez me një numër të vogël dokumetash. Dalja e Britanisë nga BE-ja mund të ndryshojë thellësisht këtë.Pakënaqësi nga emigrantët e BE-së -

novinaru Timothy B. Li vox.com, Jacob Funk Kirkegaard, jedan ekonomista u Institutu Peterson za Međunarodnu Ekonomiju . Ali ako Britanija napusti EZ “ vi nećete biti u mogućnosti ta prodajete u ostalim evropskim tržištima, ne zbog toga što ćete se suočiti sa jednom malom tarifom, nego to što trebate da pređete preko jedne druge grupe izvoda sigurnosti. Ovo će se ponoviti u svakoj industriji koju možete zamisliti. “ Vlada Ujedinjenog Kraljevstva je procenila da izlazak iz EZ može prouzrokovati britanskoj privredi jedan pad između 3.8 i 7.5 odsto GDP-a do 2030 godine, zavisno kako idu pregovori za pristup evropskom tržištu.

Brexit znači nesigurnost za emigrante

Jedna od najznačajnijih i diskutovanih dostignuća EZ, bilo je stvaranje načela slobodnog kretanja između zemalja EZ. Jedan građanin jedne zemlje u EZ, ima pravo i nesmetano da živi i radi svuda u EZ. Iz ove mogućnosti koristi su imali oboje, britanci i stranci.Aktuelno su oko 1.2 miliona britanaca koji žive u ostalim zamljama EZ, dok oko 3 miliona ne-britanskih državljana EZ koji žive u Britaniji. U sklopu pravila EZ, oni su bili u stanju da se kretaju

Lithuania — was a key force driving support for Brexit. It could mean that some British immigrants may lose their right to continue living and working in the UK and be deported.“The withdrawal process is unprecedented,” a British government spokesperson said a few weeks ago. “There is a great deal of uncertainty about how it would work.”

Brexit could trigger a breakup of the UK

Brexit could also change the United Kingdom in a more fundamental way. It’s called the “United” Kingdom because it’s made up of four “countries” — England, Wales, Scotland, and Northern Ireland. But with Britain now on its way out of the EU, there’s a danger it won’t stay united for very long.Scotland supported Remain on Thursday by a margin of 62 percent to 38 percent. And the Scots in particular have never been entirely satisfied with English domination, as shown by the 44 percent of Scottish people who voted to make Scotland an independent country in 2014. They like having the UK be part of the EU in part because it provides a counterweight to English

36

ENERGY

PO

LITI

KA

NË

B

OTË

veçanërisht atyre nga vendet e varfra, dhe vendeve jostabile ekonomikisht si Polonia dhe Lituania - ishte një arsye kryesore për të mbështetur Brexit. Kjo mund të thotë që disa emigrantë britanikë mund të humbasin të drejtën e tyre për të vazhduar që të jetojnë dhe të punojnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe do të deportohen.“Procesi i tërheqjes është i pashembullt,” tha një zëdhënës i qeverisë britanike disa javë më parë. “Ka një pasiguri të madhe për mënyrën se si do të funksionojë.”

Brexit mund të shkaktojë një çarje në shoqërinë e Britanisë së Madhe

Brexit mund të ndryshojë Mbretërinë e Bashkuar në një mënyrë edhe më themelore. Është quajtur Mbretëria “E bashkuar” sepse është e përbërë nga katër “vende”: Anglia, Uellsi, Skocia dhe Irlanda e Veriut. Por, Britania tani në rrugën e saj jashtë BE-së, ka një rrezik që nuk do të qëndrojë e bashkuar për shumë kohë.Skotlanda ka mbështetur “qëndro” me një rezultat prej 62 për qind. Dhe skocezët në veçanti nuk kanë qenë plotësisht të kënaqur me dominimin anglez, siç tregohet edhe nga 44 për qind e skocezëve që kanë votuar për të bërë Skocinë një shtet të pavarur në vitin 2014. Ata pëlqejnë që Britania të jetë pjesë e BE-së, pjesërisht për shkak se ajo siguron një kundërpeshë në pushtetin anglez brenda Mbretërisë së Bashkuar.Një udhëheqës kryesor skocez ka sinjalizuar tashmë se ata dëshirojnë të mbajnë një referendum të dytë për pavarësinë e Skocisë.Një situatë e ngjashme, por ndoshta më shqetësuese, mund të ndodhë në Irlandë, që ka kohë që është ndarë mes një Irlandë Veriore protestante që është pjesë e Britanisë së Madhe dhe një republikë e pavarur irlandeze në jug.Dalja e Mbretërisë së Bashkuar nga BE-ja mund t’i japë një vrull të përtërirë Irlandës së Veriut për të dalë nga Mbretëria e Bashkuar dhe të bashkohet me pjesën tjetër të Irlandës.

po engleskom kanalu sa jednim malim brojem dokumenata. Izlazak Britanije iz EZ može korenito promeniti ovo.Nezadovoljstvo emigranata iz EZ, posebno onih iz siromašnih zemalja, ekonomsko nestabilnih država, kao Poljska i Litvanija, bili su jedan od glavnih razloga za podršku Brexit. Ovo može da znači da nekoliko britanskih emigranata može izgubiti njihovo pravo da nastave da žive i rade u Ujedinjenom Kraljevstvu i da budu deportovani.“Proces povlačenjaje neprimeran,” rekao je jedan glasnogovrnik britanske vlade nekoliko nedelja ranije. “postoji jedna velika nesigurnost za način kako će funkcionisati.”

Brexit može prouzrokovati jedan prorez u društvu Velike Britanije

Brexit može promeniti Ujedinjeno Kraljevstvo na jedan osnovni način. Nazvana je ‘’Ujedinjeno’’ Kraljevstvo, jer se sastoji od ćetri ‘’zemlje’’,-Engle-ska,Vels, Škotska i Severna Irska. Ali, Britanija sada u njenom putu van EZ, ima jednu opasnost da ne može ostati ujedinjena za dugo vreme.Škotska je podržala glas ‘’ostani’’, sa jednim rezultatom od 62 odsto. I škoti posebno, nisu bili zadovoljni engleskom dominacijom, kako se pokazuje i od 44 odsto škotlanđana koji su glasali da bi Škotska postala jedna nezavisna država u 2014 godini. Njima se sviđa da Britanija bude deo EZ, delimično zbog toga jer obezbeđuje jednu protivtežu u egleskoj vladavini unutar Ujedinjenog Kraljevstva.Jedan glavni škotski vođa, sada je signalizirao da oni sada žele da održe jedan drugi referendum za nezavisnost Škotske.Jedna slična situacija, možda još uznemirujuća, može da se desi u Irskoj, koja dugo vremena je podeljena između protestantske Severne Irske, koja je deo Velike Britanije i jedne Nezavisne Republike Irske na jugu.Izlazak Ujedinjenog Kraljevstva iz EZ može dati jedan obnovljen elan Severnoj Irskoj za izlazak iz Ujedinjenog Kraljevstva i da se pripoji ostalom delu Irske.

power within the UK.A key Scottish leader has already signaled that she wants to hold a second referendum on Scottish independence.A similar, but possibly more troubling, situation could emerge in Ireland, which has long been divided between a protestant North that’s part of the UK and an independent Irish republic in the South. There’s a chance that a UK exit from the EU could provide renewed momentum for Northern Ireland to try to leave the UK and unify with the rest of Ireland.

37

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

ENERGJIA DIELLORE NIS LULËZIMIN EDHE NË KOSOVËSOLARNA ENERGIJA POČELA SA CVETANJEM I NA KOSOVU

SOLAR ENERGY STARTS TO FLOURISH IN KOSOVO

Energjia nga rrezet diellore është një nga format më të dobishme të energjisë së qëndrueshme që njerëzit mund ta përdorin për qëllime të ndryshme. Kjo është një formë e energjisë e cila është tërësisht e ripërtërishme dhe mund të përdoret deri sa të ekzistojë dielli. Ka disa përdorime të ndryshme të rrezeve diellore në jetën e përditshme, siç është gatimi me sobë diellore, prodhimi i energjisë elektrike, si dhe ngrohja e ujit në rezervuare të mëdha për kursimin e energjisë elektrike. Kjo është një teknologji shumë e thjeshtë që zvogëlon koston e konsumit të energjisë dhe bën planetin tonë një vend më të mirë për të jetuar.

Në Kosovë së fundi energjia diellore ka filluar të konsiderohet me seriozitet. Më 21 tetor, 2015 centrali i parë i energjisë diellore u hap në fshatin Gjurgjevik, në komunën e Klinës. Centrali është një investim i kompanisë sllovene Rudis, dhe kompanisë simotër LLT Kosova.

Kapaciteti fillestar i centralit është 102 kilovatë, kapacitet ky që pritet të trefishohet.

Ky central diellor u lidh me rrjetin elektrik të Kosovës në marsin e këtij viti. Qeveria e Kosovës në vitet e fundit është e interesuar t’i zhvillojë dy nënsektore të energjisë, si ato të burimeve të rinovueshme dhe efikasitetin e energjisë.

Dejan Baš, Drejtor i Projektit në Rudis gjatë përurimit të centralit falënderoi KEDS-in dhe ZRRE-në, të cilët mbështetën ndërtimin e projektit. Baš tha se kjo bën që Rudis të angazhohet edhe më tej për të investuar në rritjen e

Solar energy is one of the most beneficial sustainable forms of energy that human beings can use for a variety of purposes. It is a thoroughly renewable form of energy and can be used by at least until the sun runs out (in billions of years). There are several different uses of solar energy in our day to day life, such as cooking food in solar cookers, using solar energy for generating electricity as well as heating waters in large reservoirs for saving electricity and resources. It is a very simple technology which can cut short on the cost of energy consumption and make the earth a better place for us to live in.

In Kosovo, solar energy has started to be considered just recently with more seriousness. On October 21st, 2015 the first photovoltaic solar power plant was launched in Kosovo, located in Gjurgjevik village, in the Kline municipality. The plant is an investment of a Slovenian company- Rudis and its sister company LLT Kosova in Kosovo. The plant is equipped with an initial capacity of 102 kW and this is to be tripled.

The solar plant has been connected to Kosovo’s electricity network in March of this year. Kosovo’s government in recent years is interested to develop two energy subsectors, such as renewable resources and energy efficiency.

Mr Dejan Baš, Project Director at Rudis during the inauguration of the plant thanked all, especially KEDS and ERO for supporting the construction of

Energija iz sunčanih zraka je jedna od najkorisnijih oblika izdržljive energije koju ljudi mogu da koriste u razne namene. Ovo je jedan oblik energije, koja je u potpunosti obnovljiva i može se koristiti dok postoji sunce. Ima nekoliko raznih upotreba sunčanih zraka u svakodnevnoj upotrebi, kao što je kuvanje u sunčanoj sobi, proizvodnja električne energije, kao i zagrevanje vode u velikim rezervoarima za štednju električne energije. Ovo je jedna veoma prosta tehnologija koja smanjuje troškove potrošnje energije i čini našu planetu jedno bolje mesto za život.

Na Kosovu u zadnje vreme sunčana energija je počela da se smatra ozbiljno. 21 oktobra 2015 godine, prva centrala sunčane energije je otvorena u selu Djurdjevik, u opštini Klina. Centrala je investicija slovenske kompanije Rudis i kompanije LLT Kosova.

Početni kapacitet centrale je 102 kilovati, kapacitet koji se očekuje da se poveća tri puta.

Ova sunčana centrala je povezana sa električnom mrežom Kosova u matru ove godine. Vlada Kosova u zadnjim godinama je zainteresovana da razvije dva pod-sektora energije, kao ona iz obnovljivih izvora i efikasnost energije. Dejan Baš, Direktor Projekta u Rudis, tokom inauguracije centrale zahvalio je KEDS i RUE, koje su podržale izgradnju projekta. Baš je rekao da ovo radi da se Rudis angažuje još više za investiranje u povećanju kapaciteta centrale.

Ministar za ekonomski razvoj, Blerand Stavileci, je rakao da do 2020 godine

38

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

39

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

kapaciteteve të centralit.Ministri për zhvillim ekonomik, Blerand Stavileci, tha se deri në vitin 2020 qeveria synon të gjenerojë 25 për qind të energjisë së Kosovës nga burimet e ripërtëritshme.

Sipas statistikave, kapaciteti total i energjisë diellore në gjithë botën është 177,003 megavat – kapacitet ky i mjaftueshëm për të furnizuar mbi 29 milionë shtëpi.

Por jo të gjitha vendet e botës e kanë fatin e njëjtë me energjinë diellore. Shumë prej nesh pyesim veten se ku është potenciali më i lartë për energjinë diellore. Kur shikojmë në hartë, shihet se ngjyrat e ngrohta tregojnë vendet me densitet më të lartë të rrezeve diellore. Siç mund ta shikoni nga harta, rrezet e diellit janë më të larta sa më afër ekuatorit.

Shumë nga vendet në botë që kanë kapacitetet më të mëdha të energjisë diellore të instaluara, jo domosdoshmërish kanë nivele të larta të rrezeve të diellit. Stimujt e qeverisë dhe subvencionet e shtetit luajnë rol të madh në bërjen e energjisë diellore të përballueshme.

vlada ima za cilj da generiše 25 odsto energije Kosova iz obnovljivih izvora. Prema statistikama, totalni kapacitet solarne energije u celom svetu je 177,003 megavata, kapacitet dovoljan za napajanje 29 miliona kuća.

Ali ne sve zemlje u svetu imaju istu sreću sa solarnom energijom. Mnogi od nas se pitaju gde je najveći potencijal za solarnu energiju. Kada pogledamo na katri, vidi se da tople boje pokazuju mesta sa većom gustinom sunčanih zraka. Kao što možete videti iz karte, sunčani zraci su najveći što bliže ekvatora. Mnoga mesta u svetu koje imaju veći kapacitet instalirane solarne energije, ne neophodno imaju visoke nivoe sunčanih zraka. Stimulans vlade i subvencije države igraju veliku ulogu u stvaranju prihvatljive solarne energije.

this plant. Baš said that this gives Rudis commitment to invest in increasing of the plant capacities.

Minister for Economic Development, Blerand Stavileci said that the government is aiming to generate 25% of Kosovo’s energy from renewable energy sources by 2020.

According to the statistics, the total cumulative solar power capacity for the entire world is 177,003 Megawatts — enough to power over 29 million homes. Not all countries of the world have the same fate with solar energy. Many wonder where in the world is the potential of solar energy the greatest. When looking at the map, it is shown that warmer colors indicate higher solar energy density /sunlight. As you can see from the map, the sunlight is higher the closer we get to the equator.

Many of the countries in the world that have the highest capacities of installed solar power do not necessarily have high levels of insolation/sunlight. Incentives (government and country subsidies) play a major role in making solar power affordable.

40

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

1.Gjermania: 38,250 megavat

Gjermania është lidere e kapaciteteve fotovoltaike (PV) në botë që nga viti 2005. Disa nga centralet më të mëdha të energjisë solare në Gjermani janë: Senftenberg Solarpark, Finsterëalde Solar Park, Lieberose fotovoltaike Park.

1.Nemačka: 38,250 megavati

Nemačka je lider fotovoltaičkih kapaciteta (PV) u svetu još od 2005 godine. Neke od najvećih centrala solarne energije u Nemačkoj su: Senftenberg Solarpark, Finsterëalde Solar Park, Lieberose fotovoltaike Park.

1.Germany: 38,250 megawatts

Germany is the world’s leader of photovoltaic capacity since 2005. Large PV power plants in Germany include Senftenberg Solarpark, Finsterwalde Solar Park, Lieberose Photovoltaic Park, Strasskirchen Solar Park, Waldpolenz Solar Park, and Köthen Solar Park.

2.Kina: 28,330 megavat

Energjia diellore në Kinë është një nga industritë më të mëdha. Ngrohja diellore e ujit është zbatuar gjerësisht, duke përfaqësuar rreth 70 për qind të kapacitetit diellor termik të instaluar në botë. Centrali më i madh diellor në Kinë është Golmud Solar Park, me 200 megavat.

2.Kina: 28,330 megavati

Solarna energija u Kini je jedna od najvećih industrija. Sunčano zagravanje vode se široko primenjuje, predstavljajući 70 odsto termičkog sunčanog kapaciteta instaliranog u svetu. Najveća solarna centrala u Koni je Golmud Solar Park sa 200 megavati.

2.China: 28,330 megawatts

Solar power in China is one of the biggest industries. Solar water heating is extensively implemented, with a total installed capacity of 290 GWth at the end of 2014, representing about 70% of world’s total installed solar thermal capacity. Large PV power plants in China include the 200MW Golmud Solar Park.

3.Japonia: 23,409 megavat

Shteti i Japonisë është prodhuesi kryesor i paneleve diellore. Kapaciteti i përgjithshëm i instaluar është vlerësuar të jetë i mjaftueshme për të furnizuar 2.5 për qind e kërkesës vjetore të vendit me energji elektrike.

3.Japan: 23,409 megavati

Država Japan je glavni proizvođać solarnih panela. Opšti instalirani kapacitet je procenjen da je dovoljan da snabdeva 2.5 odsto godišnje potražnje zemlje sa električnom energijom.

3.Japan: 23,409 megawatts

The country is a leading manufacturer of solar panels. Overall installed capacity is now estimated to be sufficient to supply 2.5% of the nation’s annual electricity demand.

10 VENDET QË KANË TË INSTALUAR KAPACITETIN MË TË MADH TË ENERGJISË DIELLORE

10 ZEMALJA KOJE SU INSTALIRALE NAJVEĆI KAPACITET SOLARNE ENERGIJE

THE 10 COUNTRIES WITH THE GREATEST CAPACITY INSTALLED TO DELIVER SOLAR ENERGY

41

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

4.Italia: 18,622 megavat

Energjia diellore që përbënte 7 për qind të energjisë elektrike të prodhuar në Itali gjatë vitit 2013, pritet të dyfishohet deri në vitin 2030. Ky sektor ka të punësuar rreth 100.000 njerëz, veçanërisht në projektim dhe instalim.

4.Italija: 18,622 megavati

Solarna energija koja je činila 7 odsto proizvodnje električne energije u italije toko 2013 godine, očekuje se da se duplira do 2030 godine. Ovaj sektor je zaposlio oko 100.000 ljudi, posebno u projetiranju i instaliranju.

4.Italy: 18,622 megawatts

Solar power accounted for 7% of the electricity generated in Italy during 2013 it is expected to double by 2030. The sector provides employment to about 100,000 people, especially in design and installation.

5.SHBA: 18,317 megavat

Në SHBA në vitin 2015, 30 për qind e të gjitha kapaciteteve të reja gjeneruese të energjisë elektrike në vend kanë ardhur nga dielli.

5.SAD: 18,317 megavati

U SAD u 2015 godini, 30 odsto svih novih kapaciteta proizvodnje električne energije u zemlji su dolazile iz sunca.

5.United States: 18,317 megawatts

In 2015, 30% of all new electricity generation capacity in the country came from solar.

6.Franca: 5,678 megavat

Zyrtarët francezë kanë njoftuar ndërtimin e një rruge 1000-kilometërshe të gjatë, si rrugë diellore. Çdo kilometër e kësaj rruge do të sigurojë energji të mjaftueshme për 5.000 shtëpi. Efekti maksimal i programit është të sigurojë 5 milionë njerëz me energji elektrike, ose rreth 8 për qind të popullsisë franceze.

6.Francuska: 5,678 megavati

Francuski zvaničnici su obavestili o izgradnji jednog puta od 1000 –kilometara dužine, kao solarni put. Svaki kilometar ovog puta će obezbediti dovoljno energije za 5.000 kuća. Maksimalni efekat programa je da obetbedi 5 miliona ljudi sa električnom energijom, ili oko 8 odsto francuskog stanovništva.

6.France: 5,678 megawatts

French officials announced plans to construct a 1,000-kilometer-long solar roadway. Each kilometer will be capable of providing enough clean energy to power 5,000 homes. The maximum effect of the program is to furnish 5 million people with electricity, or about 8 percent of the French population.

7.Spanja: 5,376 megavat

Spanja është një nga vendet me më së shumti orë me diell në Evropë.

7.Španija: 5,376 megavati

Španije je jedna od zemalja sa najviše sunčanih sati u Evropi.

7.Spain: 5,376 megawatts

Spain is one of the most advanced countries in the development of solar energy, and it is one of the European countries with the most hours of sunshine.

42

ENERGY

LAJM

E N

GA

EN

ER

GJI

A

8.Australia: 4,130 megavat

Edhe pse Australia është renditur në pozitën e 8-të, ajo është kritikuar ndërkombëtarisht për prodhimin e paktë të energjisë së saj nga energjia diellore, pavarësisht nga burimet e saj të mëdha, kohës së gjatë me diell.

9.Belgjika: 3,156 megavat

Belgjika ka një popullsi prej vetëm 11 milionë banorë, por kapaciteti i saj i përgjithshëm i energjisë diellore është i krahasueshëm me atë të Australisë, që ka një popullsi prej rreth 23 milionë euro.

10.Korea Jugore: 2,398 megavat

Ky shtet ka centralin diellor më të madhin në Azi. Është ky centrali Jeollanam-do me 24 megavat.

8.Australija: 4,130 megavati

Iako je Australija poređana u poziciji 8 ona je međunarodno kritikovana za malu proizvodnju svoje energije od solarne energije, nezavisno od njenih velikih izvora, dugog vremena sa suncem.

9.Belgija: 3,156 megavati

Belgija ima jedno stanovništvo od samo 11 miliona, ali njen ukupni kapacitet solarne energije je u poređenju sa onim u Australiji, koja ima oko 23 miliona stanovnika.

10.Južna Koreja: 2,398 megavati

Ova zemlja ima najveću solarnu centralu u Aziji. To je centrala Jeollanam-do sa 24 megavati.

8.Australia: 4,130 megavat

Although Australia is ranked at 8th position it has been internationally criticized for producing very little of its energy from solar power, despite its vast resources, and extensive sunshine.

9.Belgium: 3,156 megavat

Belgium has a population of just 11 million, yet its total solar power capacity is comparable to that of Australia; which has a population of around 23 million.

10.South Korea: 2,398 megavat

South Korea has the largest photovoltaic installation in Asia. It is Jeollanam-do of 24 MW capacity.

Përdorimi i energjisë diellore ka avantazhe të shumta, e njëri nga ta është edhe fakti që kjo është një mënyrë për të reduktuar faturat tona të energjisë elektrike.

Upotreba solarne energije ima mnoge prednosti, a jedna od njih je i činjenica da je to jedan način za smanjenje naših računa za električnu energiju.

Solar energy has many advantages, and one of them it is the fact that using solar energy is a way of reducing our electricity bills.

43

ENERGY

SHK

EN

CË

DEPËRTIMI NË QELIZAT E TRURIT MUND TË KONTROLLOJË SËMUNDJET

HACKING NERVES CAN CONTROL DISEASES

PRODIRANJE U MOŽDANIM ČELIJAMA MOŽE KONTROLISATI BOLESTI

Kontrollomi i qelizave nervore të njeriut me elektricitet mund të shërojë disa sëmundje, përfshirë këtu artitin, astmën dhe diabetin, thuhet në një studim të fundit nga GSK, që është një kopmani e kujdesit shëndetësor me fokus në zhvillimin e inovacionit farmaceutik.

Controlling human nerve cells with electricity could treat a range of diseases including arthritis, asthma and diabetes it was said on a new study of GSK, a company for health care focusing on development of pharmaceutical innovation.

Kontrola ljudskih nervnih čelija sa elektricitetom može izlečiti nekoliko bolesti, obuhvatajući ovde artritis, astmu i dijabetes, kaže se u zadnjim studijama GSK koja je jedna kompanija zdravstvene nege sa fokusom razvitka farmaceutske inivacije.

44

ENERGY

SHK

EN

CË

Eksperimentet në kafshë kanë treguar që nëse atyre ju vendoset një silikon i vogël që përmban elektrodë rreth nervit, atëherë mund të kontrollohen mesazhet që dërgohen në trurin e tyre. Disa teste të bëra tregojnë që kjo mënyrë trajtimi mund të ndihmojë në zhdukjen e tipit dy të diabetit, në të cilat trupi injoron insulinën. Testet u përqendruan në sensorë kimikë të vendosur afër arteries kryesore në qafë që kontrollojnë nivelin e sheqerit dhe hormonin që prodhon insulinë. Sensorët depërtojnë në tru përmes nervit, kështu që organet kontrollojnë përgjigjen e trupit për nivelin e sheqerit në gjak.

Zëvendëspresidenti GSK-së, Kris Famm, i ka thënë BBC-së, se kjo është vetëm një provë e vogël e një terapie të mundshme në të ardhmen. Nëse shkon gjithçka në rregull, kjo teknikë mund të realizohet brenda shtatë viteve.

Animal experiments have attached tiny silicone cuffs, containing electrodes, around a nerve and then used a power supply to control the nerve’s messages.One set of tests suggested the approach could help treat type-2 diabetes, in which the body ignores the hormone insulin.

They focused on a cluster of chemical sensors near the main artery in the neck that check levels of sugar and the hormone insulin. The sensors send their findings back to the brain, via a nerve, so the organ can coordinate the body’s response to sugar in the bloodstream.

GSK vice-president of bioelectronics Kris Famm told the BBC News website that this is an early work suggested and it could be a new therapy in the future.

If everything goes as planned this therapy can be used within seven years.

Eksperimenti u životnjima su pokazali da ako se njima postavi jedan mali silikon koji sadrži elektrodu oko nerva, onda može da se kontrolišu poruke koje se šalju u njihov mozak. Neki izvršeni testovi su pokazali da je ovaj način tretmana može pomoći u nestanku dijabetesa tipa dva, u kojem telo ignoriše insulin. Testovi su koncentrisani u hemijskim senzorima postavljenim blizu glavne arterije na vratu koje kontrolišu nivo šećera i hormon koji proizvodi insulin. Senzori prodiru u mozak preko nerva, tako što organi kontrolišu odgovor tela za nivo šećera u krvi.

Zamenik predsednika GSK-a Kris Famm, reakao je BBC-u, da je ovo samo jedna mala proba, jedne moguće terapije u budućnosti. Ako sve ide u redu, ova tehnika se može ostvariti unutar sedam godina.

45

ENERGY

SHK

EN

CË

Syzet HoloLens bëjnë që planeti Mars të përjetohet si në realitet NASA dhe Microsoft janë bërë bashkë që të ndihmojnë shkencëtarët të eksplorojnë planetin Mars nga perspektiva personale përmes syzeve HoloLens.

Imazhet e marra nga orbitat në planetin Mars transmetohen në këto syze, duke dhënë një pamje reale të planetit. Në këto imazhe objektet virtuale paraqiten bashkë më ato reale, dhe bëjnë që Marsi të eksplorohet më lehtë.

Shkencëtarët që po punojnë në Mars roverin e ri, mund të përdorin këtë teknikë për të parë planet e tyre në 3D, në pamje të plotë, para se të fillojnë ndërtimet, transmeton BBC.

HoloLens is helping NASA experience Mars as in reality

NASA has teamed up with Microsoft to help scientists explore and collaboratively discuss Mars from a first-person perspective.

Images collected by the Mars Curiosity rover and the Mars Reconnaissance Orbiter are displayed on the Microsoft HoloLens headset which provides an augmented or mixed reality view where virtual objects can appear alongside real ones.

Designers working on the next Mars rover can also use the headset to view their plans in 3D, in full scale, before anything is built.

Naočare HoloLens čine da se planeta Mars oseti kao u realnosti

NASA i Microsoft su se udružili da pomognu naučnicima da istražuju planetu Mars iz lične perspektive preko naočara HoloLens. Dobijeni prizori iz orbite planeta mars, prenose se na ovim naočarima, dajući jedan realni izgled planete. U ovim prizorima virtualni objekti se prikazuju zajedno sa onim realnim, i čine da se Mars istražuje lakše. Naučnici koji rade na novom Mars roveru, mogu upotrebiti ovu tehniku da bi videli svoje planove u 3D, u potpunom izgledu, pre nego što počnu izgradnje, prenosi BBC.

46

ENERGY

SHK

EN

CË

Tash e tutje ushqimi mund të paketohet me qumësht

Departamenti Amerikan i Agrikulturës ka zhvilluar një formë të re të paketimit të ushqimit, atë me qumësht. Proteina e quajtur casein që gjendet në qumësht, mund të shërbejë si paketim për ushqime dhe mund ta mbajë ushqimin e freskët për 500 herë më mirë sesa plastika. Për më shumë, ajo mund të hahet pasi të hiqet nga ushqimi.

Për të krijuar këtë paketim të bio-degradueshëm, shkencëtarët përzien proteinën e qumështit casein me ujë, dhe e lanë të thahet duke e shndërruar atë në një letër të hollë. Për ta bërë atë më të qëndrueshme dhe rezistente ndaj temperaturave të larta, shkencëtarët shtuan edhe glicerinë në përbërje.

“Plastika e re” e prodhuar nga qumështi është e bio-degradueshme dhe miqësore me ambientin. Përdorimi i saj mund të zvogëlojë ndotjen që bëhet nga prodhimet e plastikës.

Kjo mënyrë e paketimin tash për tash nuk është gati për shpërndarje, por në të ardhmen do të shohim se çfarë shije do të këtë.

Your food could soon come packaged in milk

The U.S. Department of Agriculture has developed a new packaging way of food that contains milk. The case in protein that is on the milk can be used to produce the package for the food and can keep the food 500 times fresher than plastic. What is more it can be eaten once it’s removed from the meal.

In order to create this biodegradable package, scientists mixed casein protein on the milk with water, and let them dry into a thin paper. To make it durable and resistant to high temperatures the scientists added glycerin to the composition. “The new plastic” produced by milk is biodegradable and friendly to the environment. The use of this package can reduce the plastic pollution.

This new way of package with milk is still not ready for distribution. But let’s see what it will taste like in the future.

Sada i nadalje hrana se može pakovati sa mlekom Američki Departman

Agrokulture je razvio jedan novi oblik paketiranja hrane, onaj sa mlekom. Protein nazvan casein, koji se nalazi u mleku, može služiti za paketiranje hrane i 500 puta je bolji da održi svežu hranu nego plastika. Što više, ona se može pojesti pošto se skine sa hrane.

Da bi stvorili ovo bio-degradirano pakovanje, naučnici su pomešali protein casein sa vodom, i ostavili da se osuši pretvorivši to u jedan tanak papir. Da bi to učinili izdržljivom i otpornijom prema visokim temperaturama, naučnici su dodali i glicerin u sadržaju.

“Nova Plastika” proizvedena od mleka je bio-degradovana, i prijateljska sa okolinom. Njena upotreba može smanjiti zagačenost koja se radi iz plastike.

Ovaj način pakovanja sad za sada nije spreman za distribuciju, ali će u budućnosti videti kakav će ukus imati.

47

ENERGY

KU

LTU

RË

FESTIVALI QË PO SHNDËRROHET NË TRADITË FESTIVAL KOJI SE PRETVARA U TRADICIJU

THE FESTIVAL THAT IS BECOMING A TRADITION

“Një kerr për Perzeren”!, në këtë formë tashmë e sa kohë nis e mbaron fushata e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar, DokuFest.

“Një kerr për Perzeren”!, u ovom obliku sada i neko vreme počinje i završava se kampanja Međunarodnog Festivala Dokumentarnog Filma, DokuFest.

“ A car to Prizren” !, in this way for a long time now, starts and finishes the campaign for The International Documentary and Short Film Festival, DokuFest.

Photo by: DOKUFEST

48

ENERGY

KU

LTU

RË

Edhe këtë verë qyteti i Prizrenit mblodhi mysafirë nga vende të ndryshme të botës për të ndjekur ngjarjen më të rëndësishme kulturore në vend.Është hera e 15-të që po mbahet DokuFesti. Është kjo një ngjarje tradicionale që sa vjen e organizohet më mirë.Këtë vit festivali u mbajt nga data 5 e deri më 13 gusht. Kinematë e njohura të qytetit ishin mbushur përplot dhe qyteti dukej se më nuk kishte vend për të tjerë.Njerëzit shiheshin tek nxitonin që të kryenin ndonjë punë deri në ora 12, koha kur fillonin të shfaqeshin filmat, që pastaj të zgjidhnin filmat e tyre të preferuar në kinemanë e caktuar deri në orët e vona të mbrëmjes. Restorantet dhe kafenetë ishin përplot. Ata që preferonin qoftet “Te Syla”, duhej të prisnin në radhë për t’u shërbyer. Të gjitha dhomat e hoteleve përreth tanimë ishin të zëna.

Shumë të tjerë donin t’i merrnin kujtimet me vete duke bërë fotografi, sidomos te Ura e Gurit. Qarkullimi i një treni të vogël nëpër një pjesë të qytetit, i mbushur me plot vizitorë, të linte përshtypjen e një vendi tamam turistik. Edhe shtëpitë mediale bënin pjesën e tyre të punës. Ata me pajisjet e tyre kishin zënë vend afër kinemasë Lumbardhi dhe po prisnin oraret e shfaqjeve.

I ovog leta grad Prizren sakupio je goste iz raznih mesta u svetu da bi pratili najvažniji kulturni događaj u zemlji.15 put se održava DokuFest. Ovo je tradicionalni događaj koji se organizuje sve bolje.Ove godine festival je održan od dana 5 do 13 avgusta. Poznati gradski bioskopi su bili prepuni i grad je izgledao da više nema mesta za ostale.Ljudi su viđeni kako žure da obave neki posao do 12 časova, vreme kada je počinjalo prikazivanje filmova, koji su posle birali njihove omiljene filmove u određenim bioskopima do kasnih večernjih sati. Restorani i kafane su bile prepune. Oni koje vole ćevape “Te Syla”, trebalo je da čekaju u redu da bi bili usluženi. Sve hotelske sobe su bile zauzete.

Mnogi drugi su želeli da ponesu sa sobom uspomene sliakjuči se, naroćito kod Kamenog Mosta. Prolazah malog voza preko gradskih ulica, ispunjen posetiocima,

During this summer again, the city of Prizren gathered visitors from different places around the world that came to see the most important cultural event in the country. This year marked the 15th anniversary that DokuFest is being organized. This traditional event, every year it is improving the organization and the offering for the visitors. This year the festival was held from 5th till 13th of August. Famous cinemas in the city were filled and the city seemed like there was no anymore space. People seemed to be hurrying to finish work until 12, the time where movies where screened, so they could choose one of their favorite movies to watch in one of the many cinemas until the late hours of the evening. Restaurants and Cafés were full. The ones that wanted “Te Syla” kebabs had to wait in line to be served. All the rooms in nearby hotels were full.

Many others wanted to take the memories with them by taking photos, especially at the Stone Bridge. The go around of a small train through some parts of the city, filled with visitors, left an impression of a typical tourist city.

49

ENERGYENERGY

KU

LTU

RË

Zhurmat vinin nga të gjitha anët dhe dëgjoheshin zëra në gjuhë të ndryshme, sidomos të kapte veshi të folmet e qytetarëve të Shqipërisë, të cilët ishin të pranishëm kudo. DokuFesti dhe Prizreni bëhen një gjatë këtij festivali.

Në Shtëpinë e Kulturës të qytetit takuam një grup shoqesh nga Shkolla Nëntëvjeçare “Ismail Qemali”, të cilat kishin ardhur nga Prishtina.“Për mua është hera e parë që vij në DokuFest dhe më ka pëlqyer shumë. Kam ardhur këtu për të parë shfaqje dhe për të përmbushur ditët e pushimeve të verës dhe për t’i ikur monotonisë”, ka thënë njëra nga vajzat. Kurse vajza tjetër, ka thënë se:’DokuFesti më pëlqen shumë, sepse këtu gërshetohen kultura të ndryshme me pjesëmarrës nga e gjithë bota. I kam vënë vetes detyrë që do të mundohem të vij për çdo vit këtu’, përfundon ajo. DokuFest-i nga Prizreni sigurisht se kërkon të thyejë kufijtë në art e në jetë, me anë të rebelimit e reagimit. Shpirtin e ri në Prizrenin ‘plak’, mbase jo më kot regjisori rus Alexei Dimitriev, e përshkroi si krejt origjinal, kur tha

ostavlja utisak jednog pravog turističkog mesta. I velike medijske kuće su radile svoj deo posla. One su sa svojom opremom zauzele mesto pored bioskopa Bistrica i čekale na raspored predstava. Galama je dolazila sa svake strane i čule su se glasovi na raznim jezicima, naročito do uva je dolazio govor građana Albanije, koji su bili svuda prisutni. DokuFest i Prizren su jedno tokom ovog festivala.

U gradskom Domi Kulture sreli smo jednu grupu drugarica iz Devetogodišnje Škole “Ismail Qemali”, koje su došle iz Prištine.“Za mene je prvi put da dolazim u DokuFest i veoma mi se svidelo. Došla sam ovde da vidim predstave i da ispunim dane letnjeg odmora da bi izbegla monotoniju”, kaže jedan od devojčica. Dok je druga devojčica rekla: ’DokuFest mi se sviđa mnogo, jer se tu ukštavaju razne kulture sa učesnicima iz celog sveta. Dala sam sebi zadatak i pokušaču da svake godine dođem ovde’, završava ona. DokuFest-iz Prizrena sigurno traži da ruši granice u umetnosti i životu,

The noise of visitors filled every corner of the city, and also different languages were heard, especially the dialects from Albanian that were present everywhere. DokuFest and Prizren become one during this festival.

In the House of Culture of the city we met some youngster from elementary school “Ismail Qemali” from Prishtina. “For me is the first time that I come in DokuFest and I liked it a lot. I have come here to see the movies, to spend the vacation days, and also to escape from daily routine” said one of the girls. Another girl also showed her happiness with this visit “I like DokuFest a lot, because here the different cultures with participants from around the world come together. I have given myself a task to try to come here every year” said her.

DokuFest of Prizren sure tries to break the limits in art and in life, with rebellion and reaction.

The young spirit in the ‘old’ Prizren, as was said by the Russian director Alexei Dimitriev, described it as original, when he said “This festival is amazing, is a Woodstock of the Balkans”. The American Woodstock 47 years ago had the motto “peace and music “. But the “Woodstock of the Balkans” or of Prizren had the motto of something very essential for the society of Kosovo -“Corruption”. Corruption and its consequences were emphasized and explored through numerous activities, including panels, discussions with moviemakers and international and local experts, workshops and technology conferences.

For 9 days 238 movies were presented from 57 countries, in 6 competitive programs and a numerous of special programs. The awards were given this year too.

The Jury chose the movie Something About Life from Nebojsa Slipcevic with the Special Price as the best movie in Balkans. The award Best Balkan Newcomer was for the movie Torusim from Tonci Gucina. The

50

ENERGYENERGY

KU

LTU

RË

se :“Ky festival i mrekullueshëm është Woodstock-u i Ballkanit”. Woodstock-u amerikan i para 47 viteve kishte moton e “paqes e të muzikës”. Por “Woodstock-u i Ballkanit” ose i Prizrenit, kishte për moto diçka shumë esenciale për shoqërinë kosovare,“Korrupsionin”. Korrupsioni dhe pasojat e tij, u theksuan dhe u eksploruan përmes një numri të ngjarjeve, përfshirë panele, diskutime me filmbërës dhe ekspertë të ftuar ndërkombëtarë dhe lokalë, punëtori dhe konferenca të teknologjisë. Për 9 ditë të tëra këtu u prezantuan 238 filma nga 57 vende, në 6 programe garuese dhe një numër të programeve speciale. Çmime u ndanë edhe këtë vit.

Juria zgodhi për “Çmim Special” në kategorinë për filmin më të mirë të Ballkanit, filmin Somethinng About Life nga Nebojsa Slijepcevic. Çmimi Best Balkan Newcomer i shkon filmit Tourism nga Tonci Gucina. Filmi më i mirë dokumentar ndërkombëtar i metrazhit të gjatë-fituesi: Oleg And His Rare Arts nga Andrés Duquepër. Filmin më të mirë dokumentar ndërkombëtar të metrazhit të gjatë filmin On Football, nga Sergio Oksman.Fimi më i mirë dokumentar ndërkombëtar i metrazhit të shkurtër-fituesi: Impressions of War nga Camilo Restrepo. Për “Çmim Special” në kategorinë për filmin më të mirë ndërkombëtar të metrazhit të shkurtër zgjodhën filmin The Park nga Randa Maroufi. Filmi më i mirë për të Drejtat e Njeriut-

uz pomoć bunta i reakcije. Novi duh u starom Prizrenu, ne slučajno je ruski režiser, Alexei Dimitriev, opisao potpuno originalno, kada je rekao: “Ovaj divan festival, je Woodstock Balkana”. Američki Woodstock je pre 47 godina imao parolu “mira i muzike”. Ali “Woodstock Balkana” ili Prizrena, ove godine je imao za moto nešto veoma bitno za kosovsko društvo,“korupciju”. Korupciju i njegove posledice, naglašene su i istražene preko jednog broja događaja, obuhvatajući panele, diskusije sa onima koji prave filmove i pozvanim međunarodnim i lokalnim stručnjacima, radionice i konferencije. Za 9 punih dana prikazani je 238 filma iz 57 zemalja, u 6 takmičarskih programa i jedan broj specijalnih programa. Nagrade su podeljene i ove godine.

Žiri je izabrao za “Specijalnu Nagradu” u kategoriji za najbolji film Balkana, film Somethinng About Life, od Nebojše Slijepčevića. Nagradu Best Balkan Newcomer, pripada filmu Tourism, od Tonči Gucina. Najbolji međunarodni dokumentarni dugometražni film – pobednik: Oleg And His Rare Arts od

Andrés Duquepër. Najbolji međunarodni dugometražni film On Football, od Sergio Oksman.Najbolji međunarodni kratko metražni film - pobednik: Impressions of War od Camilo Restrepo. Za “Specijalnu Nagradu” u kategoriji za najbolji kratko metražni međunarodni film, izabran je film The Park od Randa Maroufi. Najbolji film za Ljudska Prava - pobednik:

best international feature-length documentary was Oleg And’a His Rare Arts from Andrés Duquepër. And the best feature-length film was On Football from Sergio Oksman. The best short length international documentary film was Impressions of War from Camilo Restrepo. For “Special Award” in the category for the best short length international film was chosen the movie The Park from Randa Maroufi. The best movie for Human Rights was chosen Homeland (Iraq Zear Zero) from Abbas Fahdel.

The “Special Award” in the category for the best film for the Human Rights, was chosen the movie Starlless Dreams from Mehrdad Oskouei. The best film for the environment was chosen the When Two Worlds Collide from Heidi Brandenburg and Mathew Orzel.

The best short-length film was chosen the Import from Ena Sendjevic. For the “Special Price” in the category for the best short film was chosen Frankfuerter str. 99A from Egvenia Gostrer. In the category National Competition the winner was Performancë from Dritëro Mehmetaj. In “Special Price” category for National Competition won the film I Kissed You Kiss On Your Girlfriend’s Cheek, It Was Still Wet from Samuel Weniger and Dardan Zhegrova. The Price of Audience was given to Batusha’s House from Tino Glimmann and Jan Gollob.

51

ENERGY

KU

LTU

RË

fituesi:Homeland (Iraq Near Zero) nga Abbas Fahdel.Për “Çmim Special” në kategorinë për filmin më të mirë për të Drejtat e Njeriut, zgjodhën filmin Starless Dreams nga Mehrdad Oskouei. Filmi më i mirë për ambientin u zgjodh When Two Worlds Collide nga Heidi Brandenburg dhe Mathew Orzel.Filmi më i mirë i shkurtër u zgjodh filmi Import nga Ena Sendjevic. Për “Çmim Special” në kategorinë për filmin më të mirë të shkurtër u zgjodh filmi Frankfurter str. 99A nga Evgenia Gostrer. Për kategorinë Gara Kombëtare fitues u zgjodh Performancë, nga Dritëro Mehmetaj.Për “Çmim Special” në kategorinë për Garën Kombëtare filmin I Kissed You Kiss On Your Girlfriend’s Cheek, It Was Still Wet nga Samuel Weniger, Dardan Zhegrova. Çmimi i Audiencës -“Batusha’s House” Tino Glimmann dhe Jan Gollob.

Homeland (Iraq Near Zero) od Abbas Fahdel.Za “Specijalnu Nagradu” u kategoriji za najbolji film za Ljudska Prava, izabran je film Starless Dreams od Mehrdad Oskouei. Najbolji film za ambijent izabran je When Two Worlds Collide od Heidi Brandenburg i Mathew Orzel .Najbolji kratki film je izabran film Import od Ena Sendjević . Za “Specijalu Nagradu” u kategoriji za najbolji kratki film izabran je film Frankfurter str. 99A, od Evgenia Gostrer . Za kategoriju Nacionalna Nagrada izabran je film Performansa, od Dritëro Mehmetaj.Za “Specijalnu Nagradu ” u kategoriji za Nacionalnu Nagradu film I Kissed You Kiss On Your Girlfriend’s Cheek, It WAas Still Wet od Samuel Weniger, Dardan Zhegrova. Nagrada Publike -“Batusha’s House” Tino Glimmann i Jan Gollob .

Photo by: TUGHAN ANIT

52

ENERGY

KU

LTU

RË

44

ENERGY

SPO

RT

RIO 2016 – VENDI I KARNAVALEVE QË PRITI NJË OLIMPIADË MADHËSHTORERIO 2016 – MESTO KARNEVALA KOJE JE DOČEKALO JEDNU VELIČANSTVENU OLIMPIJADU

RIO 2016- THE CARNIVAL PLACE THAT HOSTED A MAGNIFICENT OLYMPICS

ENERGY

Hapja e Lojërave Olimpike Rio 2016 u karakterizua me vallëzime të bukura plot pasion, flutura gjigante të verdha dhe gjithsesi instrumente të shumta muzikore dhe muzikë fantastike. Gjithçka dukej sikur është një karnaval tipik brazilian. Me ndjenjën e karnavaleve u karakterizuan edhe gjithë Lojërat Olimpike Rio 2016. Gjatë gushtit në Rio kishte shumë pasion, fitore, humbje, garë, lot gëzimi dhe hidhërimi.

Otvaranje Olimpijskih Igara Rio 2016 obeleženo je lepim plesanjem sa puno strasti, gigantski žuti leptiri i svakako mnogi muzički instrumenti i fantastična muzika. Sve je izgledalo kao jedan tipični brazilski karneval. Sa osečajem karnevala obeleženu su sve Olimpijske Igre Rio 2016. Tokom avgusta u Rio je bilo puno strasti, pobeda, poraza, takmičenja, suze radosti i razočarenja.

The opening night of the Rio 2016 Olympics was characterized by beautiful dancing’s filled with passion, giant yellow butterflies, and numerous musical instruments and amazing songs. Everything seemed like a typical Brazilian Carnival. All the Olympic Games were characterized with this carnival feeling. During August in Rio there was a lot of passion, winnings, loosing, races, tears of joy and sorrow.

54

ENERGY

SPO

RT

Majlinda e Artë

Për Kosovën historia u shënua në këto lojëra olimpike. Xhudistja Majlinda Kelmendi fitoi medaljen e parë të artë olimpike për Kosovën. Ajo mposhti në finale Odette Giuffrida nga Italia, në kategorinë deri në 52 kilogramë në xhudo për femra. Majlinda u përlot kur mposhti italianen, dhe në gjithë lojërat përçoi një emocion të veçantë gjatë ndarjes së çmimeve. Majlinda përçoi mesazhin që çdokush mund të bëjë atë që dëshiron. “Gjithmonë kam dashur t’i tregoj botës se Kosova nuk është vetëm një vend që ka kaluar luftën“, tha ajo, derisa flamuri i Kosovës u ngrit i pari lart shpatullave të saj. Ajo të rinjve kosovarë u tha:“shikomëni mua si model”.

Zlatna Majlinda

Za Kosovo istorija je zabeležena u ovim olimpijskim igrama. Kosovska džudistkinja, Majlinda Kelmendi, dobila je zlatnu medalju za Kosovo. Ona je u finalu porazila Odette Giuffrida, iz Italije, u kategoriji do 52 kilograma u džudou za žene. Majlinda Kelmendi je plakala kada je porazila italijanku i u svim igrama je prenela jednu posebnu emociju tokom podele nagrada. Majlinda je prenela poruku da svako može da uradi ono što želi. “Uvek sam želela da pokažem svetu da Kosovo nije samo jedno mesto koje prošlo rat “, rekla je ona, dok je zastava Kosova digla prva visoko prema njenim plećima. Ona je poručila mlade kosova: “vidite mene kao model”.

Golden Majlinda

For Kosovo, history was written during these Olympics. Judoka Majlinda Kelmendi won the first golden medal for Kosovo. She defeated the Italy’s Odette Giuffrida in the final of the women’s 52 kg event. She burst into tears when she won giving a special emotion during the award winning ceremony. Majlinda showed the world that anyone can achieve success, when you work hard and believe in what you do. ““I just proved to them that even after the war, even after we survived a war, if they want something they can have it. If they want to be Olympic champions, they can be --even if we come from a small country, a poor country.” To the young Kosovars she said “Look at me as a model “.”It means a lot. People, especially kids in Kosovo, look to me as a hero” said Majlinda.

55

ENERGY

SPO

RT

Sportistë të dalluar

Michael Phelps dëshmoi edhe njëherë që është notari më i mirë në botë. Ai fitoi medaljen e 23-të olimpike në not. Kështu hyri në historinë e olimpiadës, me 22 medalje të fituara, 18 të arit dhe pesë të tjera që fitoi për tetë ditë në këtë garë. Ai përfundoi karrierën në mënyrën më perfekte duke fituar medaljen e fundit të artë në kategorinë 200 metra të stilit flutur.

Nëntëmbëdhjetëvjeçarja nga SHBA-të Simone Biels, u tregua super e fuqishme në lojërat olimpike, kur dha një performancë të veçantë dhe fitoi medaljen olimpike në gjimnastikë. Ajo mori me vete në shtëpi katër medalje të arta olimpike dhe një të bronztë. Si edhe çdo olimpiadë tjetër edhe këtë vit spektaklin në vrapim e dha Usain Bolt, ku fitoi medaljen e artë olimpike në vrapim 200 metra në kategorinë e meshkujve. Bolt tash numëron tetë medalje olimpike.

Ëndrrat olimpike realizohen

Ndonjëherë në lojërat olimpike nuk sillet gjithçka rreth fitimit të medaljes. Historitë e refugjatëve që përbënë ekipin me 43 atletë refugjatë që u detyruan të lënë vendin e tyre, e bënë këtë garë të tregojë anët e brishta të njerërëzimit dhe luftës për një jetë të mirë. Rami Anis notari nga ky ekip që ishte larguar nga Siria e shkatërruar në vitin 2015 dhe kishte shkuar në Turqi me barkë përmes Detit Mesdhe, mori duartrokitje të mëdha pasi vuri rekordin e vet personal në 100 metra stil të lirë për meshkuj. Përveç pasionit në not, Yusra Mardini, i dha olimpiadës edhe historinë e saj inspiruese. Notarja Yusra nga Siria vitin e kaluar po luftonte me oqeanin kur arriti të shpëtojë veten dhe refugjatë të tjerë, që po iknin nga Siria drejt ishujve të Greqisë, duke shtyrë barkën drejt

Primereni Sportisti

Michael Phelps još jednom je dokazao da je najbolji plivač na svetu. On je osvojio 23 olimpijsku medalju u plivanju. Tako je ušao u istoriju Olimpijade, sa 22 osvojene medalje, 18 zlatnih i pet ostalih koje je osvojio za osam dana u ovom takmičenju. On je završio karijeru na perfektan način osvojivši zadnju zlatnu medalju u kategoriji 200 metara u stilu leptira.

Devetnaestogodišnja, Simone Biels, iz SAD pokazale se kao super snažna u olimpijskim igrama, kada je imala jedan poseban učinak i osvojila zlatnu medalju u gimnastici. Ona je sa sobom ponela četri zlatne olimpijske medalje i jednu bronzanu.

Kao i na svim ostalim olimpijadama, i ove godine spektakl je pružio u trčanju Usain Bolt, gde je osvojio zlatnu medalju u trčanju 200 metara u muškoj kategoriji. Bolt sada broji osam olimpijskih medalja.

Olimpijski snovi se ostvaruju

Ponekad u olimpijskim igrama ne vrti se sve oko osvojanja medalje. Istoriju izbeglica koja sadrži ekipu sa 43 atletčara izbeglica, koji su bili primorani da ostave svoju zemlju, učinile su da ove igre pokažu i tamnu stranu čovećanstva i rata za jedan bolji život. Rami Anis plivać iz ove ekipe, koji je izbegao iz Sirije razorena 2015 godine i otišao je za Tursku čamcem preko Sredozemnog Mora, dobio je veliki aplauz pošto je postavio svoj lični rekord u 100 metara slobodnim stilom za muškarce. Osim strasti za plivanje, Yusra Mardini, dala je olimpijadi i svoju nadahnutu istoriju. Plivačica Yusra iz Sirije, prošle godine se borila sa

Great athletes

Michael Phelps showed once again that he is the best swimmer in the world. He won the 23 Olympic medals in swimming category. He wrote down the history of Olympics with 23 won medals, 18 gold, and 5 others that he one in this year’s Olympics. He ended the career on a perfect way winning a gold medal in the men’s 200m butterfly final.

Nineteen-year-old US gymnast Simone Biles took the Games by storm, producing a stunning performance to win the women’s all-around Olympic gold medal. She gave a special performance and won the gold. She took home four gold medals and one bronze. As well as any other Olympics this year’s spectacle in running was taken by Usain Bolt, as he won the gold medal in running 200 meters men’s category. Bolt now has 8 Olympic medals.

Olympic dreams can be realized

Sometimes Olympic Games are not all about winning the medal. Stories of 43 refugees on the refugee team that were forced to leave their country, showed these games fragile sides of humanity and the struggle for a better life. Rami Anis - a swimmer for the refugee team who fled war-torn Syria in 2015 before travelling by boat across the Mediterranean Sea to Turkey - earned a standing ovation after setting a personal best in the men’s 100m freestyle.Not only had the passion in swimming,

56

ENERGY

SPO

RT

bregut. Ajo në olimpiadë fitoi në 100 metra në stilin flutur.

Uniteti Olimpik

Një veçanti e lojërave olimpike ishte një selfie mes dy koreaneve, Lee Eun-ju nga Korea e Jugut dhe Un-jong nga Korea e Veriut. Ato i dhanë lojërave olimpike një moment uniteti, duke buzëqeshur bashkë në fotografi, edhe pse të dy vajzat vijnë nga vende që janë ende në luftë me njëra-tjetrën. Edhe momentet tjera emocionuese nuk munguan. Zhytësja kineze He Zi, pas marrjes së medaljes së agjendtë, mori një propozim për martesë. Zhytësi Qin Kai, hyri në podium u ul në gjunjë dhe i dha asaj unazën. Kinezja He Zi, e pranoi propozimin.

Deklaratat me të bukura të Rio2016

“Kështu doja ta përfundoja karrierën. Përjetova një ëndërr që u bë realitet. Duke qenë në gjendje t’ia vë kapakun me këto lojëra, është mënyra perfekte t’i përfundojë ato ” – Michael Phelps pasi fitoi medaljen e 23-të të artë.

“Ne i kemi mbijetuar luftës. Ka ende fëmijë që nuk dinë nëse prindërit e tyre janë gjallë, dhe nuk kanë çka të hanë, ose libra për shkollë. Fakti që u bëra kampione olimpike, do të thotë shumë për të gjithë ne” – Majlinda Kelmendi kur fitoi medaljen e parë të artë olimpike për Kosovën.

“Gjëja e vetme që ndonjëherë doja ishte të garoja në lojërat olimpike” – Yusra Mardini nga Siria, duke prezantuar ekipin e parë të refugjatëve në lojërat olimpike, pasi fitoi në 100 metra not në stilin flutur.

okeanom kada je uspela da spasi sebe i ostale izbeglice koji su bežali iz Sirije prema ostrvima Grčke, gurajući čamac u pravcu brega. Ona je u olimpijadi pobedila u 100 metara u stilu leptir.

Olimpijsko jedinstvo

Jedan posebnost olimpijskih igara, bila je jedan selfi između dva koreanca, Lee Eun-ju iz Južne Koreje i Un-jong iz Severne Koreje. One su dali olimpijskim igrama jedan trenutak jedinstva, nasmejani zajedno u fotografiji, iako dve devojčice dolaze iz mesta koje su još uvek u ratu jedna sa drugom. I drugi emotivni trenutci nisu nedostajali. Kineska roniteljka, He Zi, nakon dobijen srebrne medalje, dobila je ponudu za brak. Ronilac Qin Kai, ušao je u podijum i kleknuo da njoj da prsten. Kineskinja He Zi je prihvatila ponudu.

Najlepše izjave u Rio 2016

“Ovako ću da završim karijeru. Doživeo sam jedan san koji je postao stvarnost. Pošto sam u stanju da poklopim ove igre, ovo je najbolji način za završim to”- Michael Phelps pošto je osvojio 23 zlatnu medalju.

“Mi smo preživeli rat. Ima još dece koji ne znaju da li su im roditelji živi, i nemaju šta da jedu, ili knjige za školu. Činjenica da sam postala olimpijska šampionka, znači mnogo za nas” – Majlinda Kelmendi kada je osvojila prvu zlatnu olimpijsku medalju za Kosovo.

“Jedina stvar koju sam želela je bila da se takmičim u olimpijskim igrama” –

but Yusra Mardini has given this Olympic Games also her inspiring story. Yusra from Syria last year was fighting with the ocean, when she managed to save her life and other refugee’s life, when they were leaving Syria toward Greek islands. She was pushing the boat to the sea shore. In Rio 2016 she won her 100m butterfly.

Olympic Unity

A special moment at these Olympic was the selfie between Lee Eun-ju of South Korea and Hong Un-jong of North Korea. They gave the Olympic a moment of unity, smiling together for the photo, because both girls are from countries technically still at war with each other. There were other emotional moments. Chinese diver He Zi had just collected her silver medal in the 3m women’s springboard final when fellow diver Qin Kai entered the podium presentation. He duly got down on one knee, produced an engagement ring and proposed. She said yes.

Best quotes of Rio2016

“This is how I wanted to finish my career. I’ve lived a dream come true. Being able to cap it off with these Games is just the perfect way to finish.”– Michael Phelps after winning his 23rd gold medal.

“We have survived a war. There are still kids who don’t know if their parents are alive, don’t have anything to eat

57

ENERGY

“ Unë nuk jam Usain Bolti i ardhshëm, ose Michael Phelps. Unë jam e para Simone Biels” - Simone Biels pasi fitoi medaljen e katërt të artë olimpike në gjimnastikë. Rio në numra

11.5 - miliardë dollarë u shpenzuan për Lojërat Olimpike Rio 2016.

43 medalje – SHBA-të kryesojnë listën me më së shumti medalje të fituara në Rio 2016.

85.000 - numri i personelit të sigurisë që u kujdesën që gjithçka të shkojë mirë gjatë lojërave olimpike.

16 – mosha e atletes Laurie Hernandez, nga Amerika e cila konkurroi në garat e vrapimit me pengesa. Hernandez ishte atletja më e re në ekipin e Amerikës.

10.500 – numri i sportistëve që morën pjesë në lojërat olimpike, Rio 2016.

Yusra Mardini iz Sirije, predstavljajući prvu ekipu izbeglica u Olimpijskim igrama, pošto je pobedila na 100 metara u stilu leptir.

“ Ja nisam budući Usain Bolt, ili Michael Phelps. Ja sam prva Simone Biels” - Simone Biels pošto je osvojila četvrtu zlatnu olimpijsku medalju u gimnastici. Rio u brojkama

11.5 - milijarde dolara potrošeno je za Olimpijske Igre Rio 2016.

43 medalje – SAD predvode listu sa najviše osvojenih medalja u Rio 2016.

85.000 – broj osoblja bezbednosti koji su pazili da sve ide dobro tokom olipijskih igara.

16 – starost atletičarke Laurie Hernandez iz Amerike koja je konkurisalau takmičenju trčanja sa preponama. Hernandez je bila najmlađa atletičarka u ekipi Amerike.

10.500 – broj sportista koji su učestvovali u Olimpijskim Igrama, Rio 2016.

or books to go to school. So the fact of becoming Olympic champion is just huge for all of us.”– Majlinda Kelmendi on winning Kosovo’s first Olympic gold medal at its maiden Games.“The only thing I ever wanted was to compete in the Olympics.”– Syria’s Yusra Mardini, representing the Olympics Games’ first-ever refugee team, after winning her 100m butterfly heat.

“I’m not the next Usain Bolt or Michael Phelps. I’m the first Simone Biels“-Simone Biels after winning her 4th Olympic gymnastics gold.

Rio in numbers

11.5 – billion dollars were spent for the Rio 2016 Olympic Games.

43 medals – America leads the list for more winning medals in Rio 2016.

85.000 – Number of security staff, that made sure everything is going well during the games.

16 – Years of athlete Laurie Hernandez from USA that competed in gymnastic. Hernandez was the youngest athlete in USA.

10.500 – number of athletes competed in Rio 2016 Olympic Games.

SPO

RT

58

ENERGYENERGY

RIN

IAÇERDHJA KU RRITEN KOMPANITË INOVATIVEOBDANIŠTE GDE RASTU INOVATIVNE KOMPANIJE

A NEST WHERE INNOVATIVE COMPANIES GROW

Innovation Centre Kosovo- (ICK), je jedan centar, čiji je cilj da poveže polje naučnog istraživanja i razvijanja sa sektorom biznisa, fokusirajući se na stvaranju novih radnih mesta.Suštinski deo ICK-a je inkubator, koji se smatra srcem ovog projekta.Inkubator ima za cilj da podrži proces biznisa, pomažući na veku trajanja novih inovativnih biznisa i pružajuči prostor za rad e.Preko inkubatora ICK-a su prošli mnogi inovativni biznisi koji su danas plasirani na tržištu.Aktuelno, rastući unutar ovog inkubtora su mnoge obećavajuće kompanije, a neke od njih ćemo listati dole:

Innovation Centre Kosovo (ICK) është një qendër, qëllimi i së cilës është që të ndërlidhë fushën shkencore të hulumtimit dhe zhvillimit me sektorin e biznesit, duke u fokusuar në krijimin e vendeve të reja të punës.Pjesë thelbësore e ICK-së është Inkubatori, që konsiderohet zemra e këtij projekti.Inkubatori ka për qëllim të mbështesë procesin biznesor, duke ndihmuar në jetëgjatësinë e bizneseve të reja dhe duke u ofruar hapësirë pune.Nëpër Inkubatorin e ICK-së kanë kaluar shumë biznese inovative që sot janë plasuar në treg.Aktualisht, duke u rritur brenda këtij Inkubatori janë shumë kompani premtuese, e disa nga to po i listojmë më poshtë:

Innovation Centre Kosovo (ICK) is a center whose aim is to connect research and development component of scientific field with the business sector, while at the same time focusing on creating new job opportunities oriented towards the future, based on knowledge and new technology.A core part of the ICK is the Incubator and is concidered as the heart of this project. The main purpose of the incubator is to support the business process by helping new inovative businesses.There have been already many startups who have taken advantage of that what is offered at ICK. Below are a few selected startups who with a grain of luck and tons of hard work have gone beyond expectations.

59

ENERGY

RIN

IA

jCoders Academy

Ka për mision mësimin e teknologjisë për të rinjtë qysh nga mosha 8-vjeçare. Ata besojnë fuqimisht se kodimi duhet të jetë pjesë e përvojës së çdo fëmije. Me mësimin e kodimit dhe teknologjisë për fëmijët e këtyre moshave, jCoders besojnë se do ta ngrisin përdorimin e teknologjisë në mënyra më kreative. jCoders ofron një rrugë më alternative për teknologji nga ato që i ofron shkolla për mësim, duke qenë të përkushtuar për të sjellë mjetet e fundit në dispozicion që e bëjnë mësimin e teknologjisë më argëtues dhe interesant për gjeneratat e ardhshme të Kosovës. Në jCoders risia dhe kreativiti është frymëzuar përmes mundësimit të fëmijëve që të sjellin idetë e tyre në aktivitetet kryesore, duke e pasuruar kështu përvojën e krijimit dhe duke i lënë fëmijët me ndjenjën e realizimit.J Coders Academy ka për momentin 7 anëtarë.

jCoders Academy

Ima za misiju učenje tehnologije za mlade još od 8 godišnjeg doba. Oni snažno veruju da kodiranje treba da bude deo iskustva svakog deteta. Sa učenjem kodiranja i tehnologije za decu ovog doba, jCoders veruju da će podići upotrebu tehnologije na kreativniji način. jCoders pruža jedan alternativniji put za tehnologiju od onih što pruža škola za učenje, tako što su posvećeni da donesu zadnja sredstva na raspolaganju, koje čine učenje tehnologije zabavnijim i interesantnim za buduće generacije Kosova. U jCoders noviteti i kreativnost je inspirisana preko omogućavanja deci da donose svoje ideje u glavnim aktivnostima, obogoćavajući tako iskustvo stvaranja i ostavljajući decu sa osećajem realizacije.J Coders Academy trenutno ima 7 članova.

jCoders Academy

jCoders Academy: is on a mission to teach technology to the youngest starting from age 8. They strongly believe that coding should be part of every child’s experience. By providing coding and technology teaching to children of these ages they believe that they are going to boost the use of technology in more creative ways, and raise the probability of local great innovators. They offer an alternative road to learning technology from what schools provide, they are dedicated to bring the latest available tools to make teaching of technology fun and interesting for the next generation of Kosovo. In jCoders innovation and creativity is inspired by allowing kids to bring their ideas into our main activities, thus enriching the experience of creating and leaving kids with the feeling of accomplishment, that indeed they have created something of their own self.jCoders Academy has now 7 associates.

60

ENERGY

RIN

IA

Kokrra

Kokrra është një ekip i bazuar në ofrimin e shërbimeve në VFX (Videoefekte speciale) “D graphics”, animacion dhe efekte vizuale. Klientët e kompanisë Kokrra janë kompani të marketingut, kompani që realizojnë video dhe studio televizive, por edhe kompanitë dhe klientët e interesuar në realizimin e reklamave 3D.Kjo kompani ndër të tjera ka bërë edhe vizualizimin koncertal për këngëtaren holandezo-iraniane, Sevdaliza, e cila e ka përdorur atë për turneun e saj ndërkombëtar.“Gjatë koncertit të saj, një projektor VJ tregon animacionet tona pas këngëtares”, thotë themeluesi i Kokrrës, Leart Zogjani. “Ne bëjmë të gjitha llojet e dizajnit rreth turneut të saj, kështu që ne kemi bërë vizualizimet për webfaqen e saj, mediat sociale, dhe promovimin për emisionin e saj mujor në radio”. Fotot në mediat sociale po bëhen gjithnjë e më shumë me lëvizje orientuese. Në vend të postimit të një fotoje statike, artistët po përdorin gjithnjë e më shumë foto lëvizëse. “Prandaj, ne gjithashtu bëjmë video unazore për Instagramin e saj.”Kokrra ka 5 anëtarë.

Kokrra

Kokrra je jedna ekipa zasnovana na pružanju usluga na VFX (Specijalni Videoefekti) “D graphics”, animaciju i vizualne efekta. Klijenti kompanije Kokrra su marketinške kompanije, kompanije koje realizuje video i televizijske studio, ali i kompanije i zaintersovani klijenti u realizaciji reklama 3D.Ova kompanija između ostalog radi i koncertalnu vizualizaciju za holandsku-iransku pevačicu Sevdaliza, koja je koristila to za svoju međunarodnu turneju.“Tokom njenog koncerta, jedan projektor VJ predstavlja naše animacije iza pevačice “, kaže osnivač Kokrre, Leart Zogjani. “Mi radimo sve vrste dizajna oko njene turneje, tako što smo uradili vizualizacije za njenu web-stranu, socijalnu javnost i promovisanje za njenu mesećnu emisiju na radiu “. Fotografije na socijalnim medijima sve više se rade sa orijentisanim pokretima. Umesto slanja jedne statične fotografije, umetnici upotrebljavaju sve više pokretne fotografije. “Zato, mi takođe radimo prstenasti video za njen Instagram.”Kokrra ima 5 članova.

Kokrra

Kokrra is a team based on providing services on VFX, 3D graphics, animation and visual effects. Kokrra’s customers are marketing companies, video-production companies, and television studios but also companies and clients interested in making 3D ads and marking.This company also made the visual content and complete visual branding for the Dutch singer Sevdaliza, which she used for her international tour.

“During her concerts, a VJ projects our animations behind the singer”, says Kokrra founder Leart Zogjani. “But we do all kind of design around her tour, so we made visuals for her website, social media, and promotion for her monthly radio show.” Pictures on social media become more and more motion-oriented. Instead of posting a static picture, artists use more and more moving images. “Therefore, we also make video loops for her Instagram.”Kokrra has 5 associates.

61

ENERGY

RIN

IA

devICE

Është themeluar në prill të vitit 2016, si një grup prej tetë studentëve ambiciozë. Ata janë duke punuar në idenë e tyre inovative-Prishtina live Guide, që është një aplikacion për web dhe telefon celular, ku do të bëhen njoftimet për ngjarje kulturore dhe shoqërore. Zhvillimin e aplikacioneve për celularë dhe platformat e web-it, janë orientimi kryesor i devICE që ka 8 anëtarë.

devICE

Je osnovana u aprilu 2016 godine, kao jedna grupa od osam abicioznih studenata. Oni rade u njihovoj inovativnoj ideji - Priština live Guide, koja je jedna aplikacija za web i mobilni telefon, gde će biti obaveštenja za kulturna i društvena događanja. Razvijanje aplikacija za mobilne telefona i platforme web-a, su glavna orijetacija devICE, koja ima 8 članova.devICE

Was established in April 2016, from a group of eight ambitious students. They are currently working on their initial innovation idea - Prishtina Live Guide. , which is a web and mobile application where they will put all the cultural and social events.Developing powerful applications for mobile and web platforms is their main objective of team devICE which now has 8 associates.

ValorLab

Specialitet i ValorLab është marketingu i produkteve përmes animacioneve në 3D në aplikacione për celularë me “Augmented Reality” (AR), si dhe virtualizimin e projekteve arkitekturore. AR është pamje e ambienteve reale të plotësuara me objekte të animuara apo të dhëna nga GPS. Virtualizimi i projekteve arkitekturore iu mundëson arkitektëve të paraqesin projektet e tyre përfundimtare vizualisht, në 3D dhe përmes realitet virtual, në Oculus apo Samsung GearOne.Ka 4 anëtarë.

ValorLab

Specijalnost ValorLab je marketing proizvoda preko animacija na 3D u aplikacijama za mobilne telefone sa “Augmented Reality” (AR) , kao i virtualizacija arhitekonskih projekata. AR je izgled realnih ambijenata ispunjene sa animiranim objektima ili podacima iz GSP. Virtualizacija arhitektonskih projekta omogućava arhitektima da predstave svoje završne projekte vizuelno, u 3D i preko virtualnog realiteta, u Oculus ili Samsung GearOne.Članova: 4

ValorLab

ValorLab’s main focus is on product marketing through 3D Animation in Mobile Application with Augmented Reality - Google Cardboard, as well as Virtualization of architectural projects. AR is a side view of real environments filled with animated objects or data from GPS. Virtualization of architectural projects will allow architects to present their final projects visually, in 3D and through Google Cardboard, Oculus or Samsung GearOne.Associates currently: 4

VALOR LAB

62

ENERGY

RIN

IA

RavenBIT

RavenBIT është ekipi fitues nga “NASA Space Apps Challenge” në Kosovë. Pas ngjarjes së NASA-s, ekipi vendosi të krijojë biznesin e vet, ku shumica e aktiviteteve do të jenë aplikacione për celularë.RavenBIT ka 6 anëtarë.

RavenBIT

RavenBIT je pobednička ekipa iz “NASA Space Apps Challenge” na Kosovu. Nakon događaja NASA-, ekipa je odlučila da stvori svoj biznis, gde većina aktivnosti će biti aplikacije za mobilne telefone.RavenBIT ima 6 članova

RavenBIT

RavenBIT is the winning team from NASA Space Apps Challenge in Kosovo. After the NASA event, the team decided to establish its own business where most of the activities will be mobile applications.RavenBIT has 6 associates.

Përveç këtyre bizneseve tanimë të suksesshme, ICK është një adresë e dëshiruar për shumë ambiciozë të rinj, të cilët kërkojnë një hapësirë ku idetë e tyre kreative të mund të marrin një shans për t’u realizuar.

Osim ovih biznisa sada već uspešne, ICK je jedna poželjna adresa za mnoge abiciozne mlade ljude koji traže jedan prostor, gde će njihove kreativne ideja mogu dobiti jednu šansu za ostvarenje.

While these are only a few examples of success stories, ICK undoubtedly is an attractive address for many aspiring and innovative youth from around Kosovo.

63

ENERGY

Akordoni termostatine frigoriferit mes 3°C -5°C!

KURSENI!Shumë thjesht dheme përfitime të mëdha

keds-energy.comkesco-energy.com

ENERGY

KE

DS

AC

AD

EM

Y

Studentët e gjeneratës së tretë të KEDS Academy kanë filluar praktikën nëpër departamente të ndryshme të KEDS-it. Përvoja që po marrin, ka bërë ata të mësojnë jashtëzakonisht shumë për profesionin e tyre të ardhshëm. Lexoni se si studentja e gjeneratës së dytë, tashmë po i ndihmon profesionalisht ata të gjeneratës së tretë.

Studenti treće generacije KEDS Akademije počeli su interšip po raznim departmanima KEDS-a. Iskustvo koje dobijaju, učinilo je da oni nauče veoma mnogo za njihovu profesiju. Pročitajte kako je studentkinja druge generacije sada profesionalno pomaže one iz treće generacije.

KEDS ACADEMY III PO MBAN INTERSHIPIN

KEDS AKADEMIJA III POČELA SA INTERŠIPOM

KEDS ACADEMY III STUDENTS START THE INTERNSHIP

Third generation of KEDS Academy has started the internship on different departments in KEDS. The experience they are gaining there has given them the chance to learn a lot about their future profession. Read for example how a second generation student is helping professionally the students of the third generation.

Arven Syla, ka disa ditë që në cilësinë e pjesëtarit të KEDS Academy ka filluar praktikën në Departamentin e Operimeve në Distriktin e Prishtinës.“Puna këtu për mua është shumë e kapshme, sepse çdo punë shihet nga afër. Me ndihmën e stafit që punojnë këtu, kam arritur të përvetësoj të gjithë procesin e punës. Nëpërmjet programit të ri, i quajtur Kosovanet, mbikëqyri procesin e shkyçjes dhe rikyçjes të rrjetit elektrik që bëjnë punëtorët në terren. Falënderoj KEDS-in dhe stafin e departamentit për mundësinë dhe përvojat që kanë transmetuar te ne ,” thotë ai.

Arven Syla , ima nekoliko dana u svojstvu učesnika Akademije KEDS-a počeo je interšip u Departmanu Operiranja u Distriktu Prištine.“Rad za mene ovde je prihvatljiv, jer se svaki rad vidi sa blizine. Uz pomoć osoblja koji radi ovde, uspeo sam da prihvatim ceo process rada”, kaže Syla. “Preko novog programa, nazvan Kosovanet, nadgledam proces isključenja I priključenja električne mreže koju radnici vrše na terenu. Zahvaljujem KEDS I osoblje departmana za mogućnost I iskustvo koje su preneli kod nas e ,” dodaje on.

Arven Syla a student of KEDS Academy for some days now has started the internship in the operations department in Prishtina District. “The work here makes a lot of sense, because every work can be seen from up close. With the assistance from staff, I have managed to learn the whole process of work. Through the new program called Kosovanet I monitor the connections and disconnections in electric network that the workers perform at the field. I thank KEDS and the staff of this department for the opportunity and the experiences they are giving me”-said Arven.

65

ENERGY

Në Departamentin e Prokurimit, Albana Markaj, praktikante e gjeneratës së Dytë të KEDS Academy, po u ndihmon me përvojën e saj dy studenteve të reja të gjeneratës së tretë, Doruntina Morinës dhe Arta Grajçevcit.

“Nga puna që po bëhet këtu, kam kuptuar se çdo departament në KEDS ka ndërlidhje me prokurimin, ku çdo pajisje që u nevojitet departamenteve tjera, prokurimi përkujdeset për blerjen e tyre. Kolegët e KEDS-it në mënyrë të vazhdueshme po përkujdesen që të na shpjegojnë specifikat e punës këtu”, ka thënë Doruntina Morina. Albana Markaj

“Bashkë me kolegët tjerë këtu, po mundohemi që praktikantëve të cilët janë caktuar në departamentin tonë, t’ua shpjegojmë sa më thjesht punën. Mua më duket mjaft interesante t’i shoh studentët e gjeneratës së tretë të kalojnë në të njëjtat hapa siç kam kaluar unë një vit më parë”, thotë Markaj.

U Departmanu Nabavke, Albana Markaj, praktikant Druge generacije KEDS Akademije, pomaže sa svojim iskustvom dve nove studentkinje treće generacije, Doruntina Morina i Arta Grajçevcit.“Od posla koji se ovde vrši razumela sam da svaki departman u KEDS ima veze sa nabvkom, gde se svaku opremu koja je potrebna drugim departmanima, Nabavka se strara za njihovu kupovinu. Kolege iz KEDS-a neprestano pokušavaju da nam objasne specifićnosti posla ovde”, rekla je Doruntina Morina. Albana Markaj

“Zajedno sa ostalim kolegama ovde, pokušavamo da praktikantima koji su određeni u našem departmanu, da objasnimo što jednostavnije rad. Meni se čini veoma interesantno da vidim studente treće generacije kako prolaze iste korake kako sam ja prošla pre godinu dana ranije”, kaže Markaj.

Albana Markaj, an intern from the second generation of KEDS Academy is helping two students of third generation Doruntina Morina and Arta Grajçevci at the procurement department. “Being part of this department I have found out that every department in KEDS has to do with the procurement, where any equipment that other departments need, the procurement makes sure it is purchased. KEDS colleagues explain us continuously the process of work.”- said Doruntina Morina.

Albana Markaj

“Together with other colleagues we are trying to give the best for the interns that are appointed at our departments, giving simple explanations for them to understand better. It is very exciting for me seeing the students of the third generation going on the steps I had gone a year ago” – said Markaj.

66

KE

DS

AC

AD

EM

Y

ENERGY

Rina Sahatçiu, Distrikti i Pejës

“Qysh prej ditës së parë të pranimit në KEDS Academy, për mua ka filluar një eksperiencë shumë interesante dhe e mbushur me sfida të ndryshme. Pas përfundimit të etapave të ligjëratave, tani ka filluar praktika, ku unë jam duke e mbajtur në Distriktin e Pejës , në Departamentin e Burimeve Njerëzore. I gjithë stafi kanë qenë shumë mikpritës, duke më bërë të ndihem si njëri nga ata. Kam filluar ta mësoj punën dhe procedurat në këtë vend pune. Kam një mesazh për të gjithë të rinjtë: që të mundohen të bëhen pjesë e KEDS Academy, sepse është një mundësi që të gjithëve u jepet”.

Marjeta Dobra dhe Gylxhane Maqedonci, kanë filluar punën në Distriktin e Mitrovicës. Ato çdo ditë marrin rrugën për Mitrovicë nga Prishtina. Që të dyja këto ditë janë të angazhuara në Departamentin e Shërbimit për Konsumatorë, ku ndihmojnë zyrtarët e KEDS-it në përpilimin e kontratave për riprogramimin për faljen e borxheve të vjetra të konsumatorëve në këtë distrikt. “Kanë ardhur në momentin e duhur

Rina Sahatçiu, Distrikt Peći

“Još od prvog dana integracije u KEDS Akademiji, za mene je počela jedna veomo intersantno iskustvo I ispinjeno raznim izazovima. Nakon završetka etape predavanja, sada je počela praksa, gde ja radim u Peći, pozicionirana u Departmanu Ljudskih Resursa. Celo osoblje me je doćekalo veoma dobro, I ja se osećam kao da sam jedna od njih. Počela sam da naučim posao I procedure u ovom random mestu. Imam jednu poruku za sve mlade, - da pokušaju da budu deo KEDS Akademije, jer je jedna mogućnost koje se pruža svima”.

Marjeta Dobra i Gylxhane Maqedonci, poćeli su rad u Distriktu Mitrovice. One svakog dana putuju iz pristine za Motrovicu. Obe su angažovane u Departmanu Službe za Potrošače, gde pomažu službenicima KEDS-a u sačinjavanju ugovra za reprogramiranje I brisanje starih dugova potrošača u ovom distriktu. “Došle su potrebnom trenutku I pomažu nam mnogo “ , kaže Hajrullah Hasani, analista u ovoj službi.

Rina Sahatçiu , Peja district

“Since the first day of enrollment in KEDS Academy, began a new and very interesting experience, filled with different challenges. After finishing the lectures, I started the internship. I am at the Peja district in the Human Resources department. The staff was were friendly and welcoming, making me feel as a part of them. Now I just have started to learn the job and the procedures in this workplace. I have a message for all the youth “use the opportunity to be part of KEDS Academy because it is an opportunity open for everyone.”

Marjeta Dobra and Gylxhane Maqedonci have started working in Mitrovica District. They travel every day from Prishtina to Mitrovica. Both of them are enrolled in the department of customer service, where they have helped KEDS officials in compiling the agreements for reprogramming the old debts in this district. “They have come at the very right time and they are helping us a lot”- said Hajrullah Hasani, analyst in this service.

67

KE

DS

AC

AD

EM

Y

ENERGY

dhe po na ndihmojnë tepër shumë “ , thorë Hajrullah Hasani, analist në këtë shërbim. “Marjeta dhe Gylxhania po ndihmojnë konsumatorët që të plotësojnë të dhënat dhe të mbushin formularët e nevojshëm për faljen e borxheve.“Puna me konsumatorë është shumë interesante për mua, ata janë shumë të sjellshëm dhe jam shumë e kënaqur që jam në shërbim të tyre”, ka thënë Marjeta, teksa ndihmonte një zotëri në plotësimin e të dhënave.

Marjeta i Gylxhanja pomažu potrošačima da popune podatke I ispune potrebne formulare za brisanje dugova.“Rad sa potrošačima je veoma interesantan za mene, oni su veoma pažljivi I veoma sam zadovoljna što sam u njihovoj službi”, kaže Marjeta, dok je pomagala jednoj stranci u popunjavanju podataka .

Marjeta and Gylxhane are helping the consumers to fill in the applications with the necessary info for debt forgiveness. “Working with consumers is very interesting for me, they are very kind and very satisfied with the service provided”- sadi Marjeta while helping a Sir to fill in the data.

Lorik Peci, nxënës, IT

“Puna që po bëj në këtë departament, lirisht mund të them se është e përsosur. Jam caktuar në pjesën e rrjetit. Secili praktikant këtu e ka nga një mentor, të cilët janë gjithmonë në dispozicion për çka do që pyesim. Puna praktike po ashtu më ka mundësuar që të perfeksionoj punën me Networking dhe më ka ndihmuar që të orientohem në përzgjedhjen e drejtimit për fakultet”.

Lorik Peci, učenik, IT

“Posao koji vršim u ovom departmanu, mogu slobodno da kažem da je perfektan. Ja sam određen u delu mreže, gde monitorišem I kontrolišem sve što se tiće Network-a. Svaki praktikant ovde ima po jednog mentora, koji su uvek na raspolaganju za sve što pitamo.Praktičan rad ovde je takođe nametnuo da I ja unapredim rad u Networking I pomogao mi je da sa orijentišem u izboru pravca na fakultetu”.

Lorik Peci, pupil, IT

“I can freely say that the work that I am doing at this department is perfect. I have been appointed at the networking department. Every intern has a mentor who is always ready to answer every question we might have. The internship here has helped me to improve my knowledge in Networking and also it helped me to be sure for the studying subject that I am going to choose.”

68

KE

DS

AC

AD

EM

Y

ENERGY

AR

GË

TIM

FAKTE RRETH BOTËSČINJENICE OKO SVETA

FACTS AROUND THE WORLD

1.28 billion dollars were donated by Bill Gates so far.

1. Deri tani Bill Gates ka dhënë 28 miliardë dollarë për bamirësi.

1.Do sada Bill Gates je dao 28 milijardi dolara u dobrotvorne svrhe.

2. Amerika ka më shumë spanjollë-folës se sa Spanja.

2. Amerika ima više govornika španskog jezika nego Španija.

2.The U.S. has more Spanish speakers than Spain.

3.Vetëm 2% e të gjithë njerëzve kanë sy të gjelbër, duke e bërë të gjelbrën ngjyrën më të rrallë të syve.

3.Samo 2% odsto čovećanstva ima zelene oči, čineći zelenu boju najređijom među očima.

3.Only 2% of all humans have green eyes, making it the rarest eye colour.

4. Fytyra e Statujës së Lirisë thuhet se është modeluar sipas fytyrës së nënës së skulptorit që e ka krijuar atë.

4. Lice Kipa Slobode je modelirano prema licu majke vajara koji je stvorio to.

4.The Statue of Liberty’s face was said to be modeled after the sculptor’s mother.

5.Whisky është një fjalë gale që do të thotë “uji i jetës”.

5. Whisky je galska reč što znači ‘’voda života’’

5.Whisky is a Gaelic word that means “water of life”.

6. Një 4-vjeçar i bënë rreth 400 pyetje në ditë.

6. Jedan 4 godišnjak postavlja oko 400 pitanja dnevno.

6.A 4-year old asks about 400 questions a day.

69

ENERGY

7. Shpikësi i fshirësve të xhamava të veturave u përpoq të shiste idenë e tij në industrinë e automobilave, por ata nuk ia pranuan idenë. Kur këto fshirëse filluan të paraqiten nëpër modelet e reja të veturave, ai i paditi dhe fitoi.

7. Izumitelj brisača stakla automobila se trudio da proda svoju ideju u automobilskoj industriji, ali oni nisu mu priznali ideju. Kada su ovi brisači počeli da se pojavljuju u novim modelima automobila, on ih je tužio i dobio spor.

7.The inventor of intermittent windshield wipers tried to sell his idea to the auto industry and was turned away. When they began showing up on new cars, he sued, and won.

AR

GË

TIM

8. Hyperthymesia është një gjendje, në të cilën njeriu kujton çdo eksperiencë të jetës së vet.

8. Hyperthymesia je jedno stanje, u kojoj se čovek priseća svakog iskustva u svom životu.

8.Hyperthymesia is the condition of remembering every single experience in your life.

9. Shpërthimi i vullkanit Krakatoa më 1883, ka qenë zëri më i lartë që është regjistruar në histori, duke u dëgjuar 4.800 kilometra larg.

9. Erupcija vulkana Krakatoa 1883 godine, je najviši zvuk koji je registrovan u istoriji, čuo se 4.800 kilometara daleko.

9.The eruption of Krakatoa Volcano in 1883 was the loudest sound in recorded history, heard 4.800 KM away.

10.Vera në Neptun zgjat 40 vjet, por temperatura është - 200 °C.

10. Leto u Neptunu traje 40 godina, ali temperatura je -200 °C.

10.Summer on Neptune lasts for 40 years, but the temperature is - 200 °C.

11. Apple mund ta blejë Disneyn apo Coca- Colan dhe të paguajë në para të gatshme.

11. Apple može kupiti Disney ili Coca-Colu i da plati gotovim novcem.

11.Apple could buy Disney or Coca-Cola and pay in cash.

70

ENERGY

AR

GË

TIM

16. Më shumë ka baktere në gojën e njeriut sesa njerëz në botë.

17. CIA lexon deri në 5 milionë tweets në ditë.

16. Više bakterija ima u ljudskim ustima nego ljudi u svetu.

17. CIA pročita do 5 miliona Tweets dnevno.

16.There’re more bacteria in a human mouth than there are people in the world.

17.The CIA reads up to 5 million tweets a day.

12. Truri njerëzor vazhdon të zhvillohet deri në fund të 40-ve.

12. Ljudski mozak nastavlja da se razvija do kraja 40-tih.

12.Human brain keeps developing until your late 40s.

13. Patologu i cili bëri autopsinë e trupit të Ajnshtajnit, vodhi trurin e tij dhe e mbajti atë të fshehur në një kavanoz për 20 vjet.

14. Jupiteri ka 67 hëna, Saturni ka 62, Urani 27, Neptuni 14, Marsi 2, kurse Toka vetëm 1.

15. Një hulumtim i kryer te humoristët dhe njerëzit qesharakë, ka treguar se ata janë më në depresion se mesatarja.

13. Patolog koji je izvršio autopsiju tela Ajnštajna, ukrao je njegov mozak i držao ga je skriveno u tegli za 20 godina.13.The pathologist who made Einstein body’s autopsy stole his brain and kept it in a jar for 20 years.

14. Jupiter ima 67 meseca, Saturn ima 62, Uran 27, Neptun 14, mars 2 i Zemlja samo 1.

15. Jedno istraživanje izvršeno kog humorista i komičara, je pokazalo da su oni u nadprosečnoj depresiji.

14.Jupiter has 67 moons, Saturn has 62, Uranus 27, Neptune 14, Mars 2 and Earth just one.

15.Research conducted on comedians and funny people have shown they are usually more depressed than average.

71

ENERGY

18. Në Greqinë e lashtë, goditja e dikujt me mollë ka qenë shprehje e dashurisë.

18. U drevnoj Grčkoj, gađanje nekog jabukom je bilo izraz ljubavi.

18. In ancient Greece, throwing an apple at someone was done to declare one’s love.

19. Në shtetin Victoria, në Australi, vetëm elektricistët e licencuar e kanë të lejuar të ndërrojnë poçet elektrike.

19. U državi Victoria, u Australiji, samo licencirani električari imaju dozvolu da zamene električne sijalice.

19. In Victoria, Australia, only a licensed electrician is allowed to change a light bulb.

20. Askush nuk e di kush shpiku hidrantin e zjarrit, sepse patenta ishte djegur në një zjarr.

20. Niko ne zna koje izumeo hidrant za požar, jer patent je izgoreo u požaru.

20. No one knows who invented the fire hydrant because its patent was burned in a fire.

21. Leonardo Da Vinçi ishte një shakatar, ai vendoste krahë të rrejshme dhe brirë në hardhuca për t’i trembur njerëzit në Vatikan.

21. Leonardo Da Vinči je bio šaljivđija:on je postavljao lažna krila i rogove gušterima da bi plašio ljude u Vatikanu.

21. Leonardo Da Vinci was a prankster: he would put fake wings and horns on lizards to scare people in the Vatican.

22. Aleksandri i Madh, Napoleoni, Mussolini dhe Hitleri, të gjithë kanë vuajtur nga ailurophobia, që është frikë nga macet.

22. Aleksandar Veliki, Napoleon, Mussolini i Hitler, svi su patili od ailurophobia, što je strah od mačaka.

22.Alexander the Great, Napoleon, Mussolini and Hitler, all suffered from ailurophobia, the fear of cats.

72

AR

GË

TIM

ENERGY

HOROSKOPIHOROSKOP

HOROSCOPE

SHENJAT E UJIT

Personat e lindur në shenjat e ujit janë shumë emocionalë dhe ultra të ndjeshëm. Kanë intuitë të lartë dhe mund të jenë po aq misteriozë sa edhe vetë oqeani. Shenjat e ujit i adhurojnë bisedat e thella dhe intimitetin. Ata janë gjithmonë aty për të mbështetur më të dashurit e tyre. Shenjat e ujit janë: Gaforrja, Akrepi dhe Peshqit.

WATER SIGNS

Water signs are exceptionally emotional and ultra-sensitive. They are highly intuitive and they can be as mysterious as the ocean itself. Water signs love profound conversations and intimacy. They rarely do anything openly and are always there to support their loved ones. The Water Signs are: Cancer,Scorpio and Pisces.

VODENI ZNAKOVI

Osobe rođene u vodenim znakovima su veoma emocionalni i ultra osetljivi. Imaju visoku intuiciju i mogu biti toloko misteriozni kao sam okean. Vodeni znaci obožavaju duboke razgovore i intimnost. Oni su uvek tu da podrže svoje najmilije. Vodeni znakovi su: Rak, Škorpija i Ribe.

FIRE SIGNS

Fire signs tend to be passionate, dynamic, and temperamental. They get angry quickly, but they also forgive easily. They are adventurers with immense energy. They are physically very strong and are a source of inspiration for others. Fire signs are intelligent, self-aware, creative and idealistic people, always ready for action. The Fire Signs are: Aries, Leo and Sagittarius.

SHENJAT E ZJARRIT

Personat e lindur në shenjat e zjarrit janë të pasionuar, dinamikë dhe temperament. Ata zemërohen shumë shpejt, por edhe falin shumë lehtë. Janë aventurierë me energji të madhe. Ata janë fizikisht të fuqishëm dhe janë një burim i inspirimit për të tjerët. Shenjat e zjarrit janë: inteligjent, të vetëdijshëm, persona kreativë dhe ideal, gjithmonë të gatshëm për aksion. Shenjat e zjarrit janë: Dashi, Luani dhe Shigjetari.

VATRENI ZNAKOVI

Osobe rođene u znaku vatre su strasni, dinamični i temperamentni. Oni se brzo ljute, ali i praštaju veoma lako. Oni su avanturisti sa velikom energijom. Oni su fizički jaki i jedan izvor inspiracije za druge. Vatreni znakovi su inteligentni, svesni, kreativna i idealna lica, uvek spremni za akciju. Vatreni znaci su: Ovan, Lav i Strelac.

73

AR

GË

TIM

ENERGY

EARTH SIGNS

Earth signs are “grounded” and the ones that bring us down to earth. They are mostly conservative and realistic, but they can also be very emotional. They are connected to our material reality and can be turned to material goods. They are practical, loyal and stable and they stick by their people through hard times. The Earth Signs are: Taurus, Virgo and Capricorn.

SHENJAT E TOKËS

Personat e lindur në shenjat e tokës janë persona që na mbajnë me këmbë në tokë. Janë konservatorë dhe realistë, por edhe këta dinë të jenë shumë emocionalë. Janë praktikë, besnikë, të qëndrueshëm dhe qëndrojnë pranë personave të dashur gjatë kohëve të vështira. Shenjat e tokës janë: Demi, Virgjëresha dhe Bricjapi.

ZEMLJANI ZNAKOVI

Osobe rođene u znaku zemlje su osobe koje nas drže nogama na zemlji. Oni su konzervativni i realisti, ali i oni znaju da budu mnogo emocionalni. Praktični su, odani, stabilni i ostaju pored voljene osobe tokom teških vremena. Znakovi zemlje su: Bik, Devica i Jarac.

AIR SIGNS

Air signs are rational, social, and love communication and relationships with other people. They are thinkers, friendly, intellectual, communicative and analytical. They love philosophical discussions, social gatherings and good books. They enjoy giving advice, but they can also be very superficial. The Air Signs are: Gemini, Libra and Aquarius.

SHENJAT E AJRIT

Personat e lindur në shenjat e ajrit janë racionalë, të shoqërueshëm dhe adhurojnë komunikimin dhe marrëdhëniet me njerëz të tjerë. Ata janë mendimtarë, të shoqërueshëm, komunikues dhe analitikë. Pëlqejnë diskutimet filozofike, ndejat shoqërore dhe libra të mirë. Pëlqejnë të japin këshilla të mira, por edhe mund të jenë shumë sipërfaqësor. Shenjat e ajrit janë: Binjakët, Peshorja, Ujori.

ZNAKOVI VAZDUHA

Osobe rođene u znaku vazduha su racionalni, družebljivi, komunikativni i analitičari. Sviđa ju im se filozofske diskusije, društvene sedeljke i dobre knjige. Vole da daju dobre savete, ali mogu biti i mnogo površni. Znaci vazduha su: Blizanci, Vaga i Vodolija.

74

AR

GË

TIM

ENERGY

TIPARET NEGATIVE TË PERSONALITETIT BAZUAR NË SHENJËN E HOROSKOPITNEGATIVNE OSOBINE LIČNOSTI ZASNOVANO PO ZNAKU HOROSKOPAWORST PERSONALITY TRAITS BASED ON ZODIAC SIGN

Aries

You’re bossy, demanding, and at times arrogant. You can come off as combative and, if left unchecked, you suck to work for. Here’s a tip for you, Aries: chill out. Take a deep breath.Lower your high expectations of others. Remember that you’re just one person of 7 billion.

Dashi

Ju keni sjellje autoritare, kërkuese, dhe në raste të caktuara jeni arrogantë. Ju mund të jeni ushtarak, mirëpo nëse liheni pa mbikëqyrje, ju ta shpifni në punë. Ja një këshillë për ju Dash, qetësohuni, merrni frymë thellë. Ulni pritjet e mëdha që keni nga të tjerët. Mbani mend ju jeni vetëm një person nga 7 miliardë.

Taurus

Taurus, you’re reliable, but you’re also stunningly stubborn. You have an appetite for money and often steamroll people in your way. Try not too be vindictive with your stubbornness.

Demi

Demi është i besueshëm, por gjithashtu është shumë kokëfortë. Ju që keni shenjën e demit keni një apetit për para, dhe shpesh i hiqni fuqishëm njerëzit nga rruga juaj. Mundohuni të mos jeni hakmarrës me kokëfortësinë tuaj.

Gemini

Gemini is both likable and two-faced. You tend to lose interest in people and things pretty easily. You can be a little bit immature at times too.

Binjakët

Binjakët janë të pëlqyeshëm, por në të njëjtën kohë kanë dy fytyra. Ju shumë lehtë humbni interesimin në njerëz dhe gjëra. Nganjëherë, në raste të caktuara mund të tregoheni të papjekur.

Ovan

Vi imate autoritarno ponašnje, zahtevno i određenim slučajevima ste arogantni.Vi možete biti starešina, ali ako ste bez nadzora vi ćete izmišljati na poslu. Evo jednog saveta za vas Ovnove, smirite se, uzdahnite duboko. Smanjite velika očekivanja što imate od drugih. Zapamtite vi samo jedana osoba od 7 milijardi.

Bik

Bik je poverljiv, ali takođe i veoma tvrdoglav. Vi koji imate znak Bika imate jedan apetit za novac, i često otklanjate snažno ljude iz vašeg puta. Pokušajte da ne budete osvetoljubivi sa vašom trvdoglavošću.

Blizanci

Blizanci su prijatni ali istovremeno imaju dva lica. Vi veoma lako gubite intersovanje za ljude i stvari. Ponekad, u određenim situacijama možete se pokazati nezrelim.

75

AR

GË

TIM

ENERGY

Leo

Leo are among the more vain and self-centered signs. They thrive on attention and require praise in order to be happy. Learn to be happy with yourself for once.

Luani

Luani është ndër shenjat më të zbehta dhe të vetëpërqendruar. Lulëzoni kur keni vëmendjen dhe kërkoni lëvdata në mënyrë që të jeni të lumtur. Mësoni më në fund të jeni të lumtur me veten.

Lav

Lav je jedan od najbleđih znakova i samofokusiranih.Cvetate kada imate pažnju i zahtevate pohvale na način da budete srečni. Naučite napokon da budete srečni sa sobom.

Virgo

You’re a perfectionist, and when you think something is perfect and another disagrees, you tend to go off the deep end. Calm down and understand there will be faults.

Virgjëresha

Ju jeni një perfeksionist, dhe kur ju mendoni se diçka është e përkryer e dikush tjetër nuk është dakord, ju keni tendencë që t’i shkoni punës deri në fund, për të treguar se keni të drejtë. Qetësohuni dhe kuptoni se asgjë nuk është e përsosur.

Devica

Vi ste perfekcionista, i kada vi mislite da je nešto savršeno a neko drugi se ne slaže, vi imate naklonost da zavšite posao do kraja, da bi pokazali da imate pravo. Smirite se i shvatite da ništa nije savršeno.

Libra

Libra, you’re indecisive. Seriously, make a decision. Please. It’s fine to fly by the seat of your pants sometimes

Peshorja

Peshore, jeni të pavendosur. Sinqerisht, merreni një vendim. Ju lutem. Është në rregull nëse ndonjëherë fluturoni jashtë rregullave.

Vaga

Vage, vi ste neodlučne.Iskreno, donesite jednu odluku. Molim vas. U redu je ako neki put uzletite van pravila.

Gaforrja

Gaforret janë aq të ndjeshme, saqë jetën e shohin si fushëbetejë. Gaforret kanë disponim labil dhe mund të kalojnë në zemërim shumë lehtë. Shumicën e kohës ata i shohin të tjerët sikurse po i sulmojnë, edhe pse gati kurrë nuk ndodhë një gjë e tillë.

Cancer

Cancer is so sensitive that they feel like life is a battleground. Cancers are moody to say the least and can lash out in anger especially easily. They often perceive people as attacking them. Remember, that’s almost never the case.

Rak

Rakovi su toliko osetljivi, da život vide bojno polje. Rakovi imaju labilno raspoloženje i mogu preći u ljutnju veoma lako. Većinu vremena oni vide druge kako ih napadaju, iako možda nikad se ne desi takva stvar.

76

AR

GË

TIM

ENERGY

Scorpio

Scorpio tends to be the most demanding and controlling over people and things. You hate change and have trouble forgiving. The latter in particular is something worth working on. Learn to let things go.

Akrepi

Akrepi ka tendencë të jetë më kërkues dhe kontrollues mbi njerëzit dhe gjërat. E urreni ndryshimin dhe e keni problem të falni. Në këtë të fundit bëni mirë të punoni pak. Mëso t’i lësh gjërat të shkojnë rrugës së vet.

Škorpija

Škorpija ima naklonost da bude zahtevniji i da ima kontrolu nad ljudima i stvarima. Ne volite promene i imate problema da praštate. U ovom zadnjem bilo bi dobro da radite na tome. Naučite da pustite stvari idu svojim putem.

Sagittarius

Sagittarius is a know it all, blunt, opinionated person. Yet at the same time, you’re detached, making cruelty come easy to you. Remember to feel empathy with others.

Shigjetari

Shigjetari mendon se i di të gjitha, është i mprehtë dhe i hapur.Por në të njëjtën kohë jeni të shkëputur, duke bërë që t’i ndillni të këqijat. Kujtohuni të keni ndjeshmëri me të tjerët.

Strelac

Strelac misli da zna sve, oštar je i otvoren.Ali istovremeno ste odstutni, tako što slutite na loše. Razmislite da imate osetljivost sa drugima.

Capricorn

Capricorn is a total worrywart and is often way too rigid. Don’t spend so much time working, and definitely don’t give in to your using nature.

Bricjapi

Bricjapët janë persona që brengosen për çdo gjë dhe shumë shpesh ngurrojnë.Mos shpenzoni aq shumë kohë duke punuar, dhe definitivisht mos u jepni aq shumë ndaj natyrës suaj të përditshme.

Jarac

Jarčevi su osobe koje se brinu za svaku stvar i mnogo često oklevaju.Ne trošite mnogo vremena radeči i definitivno ne dajte se toliko mnogo prema vašoj svakodnevnoj prirodi.

Aquarius

Aquarius is silent but deadly. You give people the cold shoulder when you’re mad and have trouble opening up. Learn to be forward with your thoughts.

Ujori

Ujori është i heshtur, por vdekjeprurës.Ju i refuzoni njerëzit kur janë të zemëruar dhe e kanë vështirë të jenë më të çiltër. Mësoni t’i thoni hapur mendimet tuaja.

Vodolija

Vodolija je nečujna, ali smrtonosna.Vi odbijate ljude kada su ljuti i imaju poteškoća da budu iskreniji. Naučite da otvoreno kažete vaše mišljenje.

Pisces

Pisces is the airhead of the zodiacs. You have trouble being a part of reality and it shows to the people around you. Imagination is good, but don’t forget your drive.

Peshqit

Peshqit janë me kokë në ajër. Ju keni problem të jeni pjesë e realitetit dhe kjo tregohet para njerëzve përreth jush. Imagjinata është e mirë, por mos harroni rrugën tuaj.

Ribe

Ribe su sa glavom u vazduhu.Vi imate problema da budete deo realnosti i ovo se pokazuje pred ljudima u vašem okruženju. Mašta je dobra, ali ne zaboravljajte vaš put.

77

AR

GË

TIM

ENERGY SUDOKU

Plotësoni hapësirat në mënyrë që çdo rresht, çdo kolonë dhe çdo kuti 3x3, të përmbajë numrat nga 1 deri në 9.

Popunite prostore na način da svaki red, svaka kolona i svaka kutija 3x3, da sadrži brojeve od 1 do 9.

Fill the grid so that every row, every column and every 3x3 box contains the numbers 1 to 9.

44

4

44

4

4

4

4

4

4

4

44

1

1

11

1

11

11

11

11

1

1

1

1

1

11

11

16

6

6

6

6

6

66

99

9

99

9

93

3

3

3

3

3

3

3

33

3

3

3

8

8

8

8

2 2

2

2

2

2

2

2

22

2

2

22

2

2

77

7

7

7

7

77

7

7

7

7

7

77

5

5 5

55

5

5

5

5

5

78

AR

GË

TIM

ENERGY

keds-energy.com kesco-energy.com

Burimi i energjisë jeni ju! Energjia juaj!