inhoudsopgawe - gksa-innesdal.co.za
TRANSCRIPT
1
INHOUDSOPGAWE
1. Van die Redaksie 1
2. Skrifoordenking 2
3. Lied en leed 4
4. Welkom 5
5. Afskeid 5
6. Kerknuus uit Pretoria 6
7. Dankie vir die onderwysers 6
8. Van die kerkraad 7
9. P-boeke en e-boeke 8
10. Jaarprogram 10
11. Fotoregister 10
12. Van die susters 11
13. Verpligte en vrywillige kollektes 13
14. Die Hervorming (3) 13
2
Skrifoordenking
Sing nuwe sange, nuut gebore
“Toe sing hulle ‘n nuwe lied en sê: U is waardig om die boek te
neem en sy seëls oop te maak, want U is geslag en het ons vir
God met u bloed gekoop uit elke stam en taal en volk en nasie,
en het ons konings en priesters vir onse God gemaak, en ons sal as
konings op die aarde heers.” Open 5:9-10.
“En hulle het ‘n nuwe lied gesing voor die troon en voor die vier
lewende wesens en die ouderlinge; en niemand kon die lied leer
nie, behalwe die honderd vier en veertig duisend wat van die
aarde vrygekoop is.” Open 14:3
Die Here wil veral met sang geprys word. Om te sing is nie maar
net om note en woorde saam te uiter nie; in die Bybel is sang ʼn
beeld van hoe ʼn mens se hele lewe moet wees: ʼn dankbare
lofsang voor God. Daarop stuur ons lewens as Christene af, dat
aan God die lof en eer en dank gebring word wat pas by wie Hy is
en wat na waarde uitsing wat Hy vir ons beteken.
Dit is daarom so betekenisvol dat daar in die Skrif ook gepraat
word van nuwe liedere wat gesing word. In die boek Openbaring
is daar twee maal sprake van nuwe liedere, in hoofstukke 5 en 14.
Merkwaardig is dat hier twee sake mens opval: Ten eerste dat die
nuwe lied in verband gebring word met seëls en tweedens dat
slegs gelowiges dit kon aanleer.
Die nuutheid van die lied wat gesing word, het te make met die
inhoud van ʼn boek. Die boek is eintlik die geskiedenisboek van die
aarde en die mensdom. ʼn Seël word basies aangewend vir drie
dinge: om die egtheid van die inhoud te bevestig, om ʼn
begrensing daar te stel en ʼn indruk van iets te los.
3
Ons mag ʼn nuwe lied sing aan die begin van ʼn nuwe jaar omdat
ons weet dat die toekoms, die boek van hoe die geskiedenis
gaan afspeel, deur God se hand geskryf word. Die Here regeer,
God is in beheer van ons hele lewe, gister, vandag en more.
Daardie troos gee ons vastigheid in die lewe. Dit haal die vrees vir
die toekoms uit ons gedagtes en dit gee ons hoop. Daar sal nie ‘n
haar van ons kop afval, as dit nie ons hemelse Vader se wil is nie.
Daarom mag ons sing, nuwe sange van hoop en verwagting, van
troos en veiligheid, want ons weet: God skryf ons geskiedenis met
sy hand.
Ons mag ʼn nuwe lied sing, omdat die seël in die boek ook die
lewensboek se name verseël. Ons behoort aan God. Ons is duur
gekoop met Christus se bloed self. Die Here laat nie die werke van
sy hande vaar nie, die Here voltooi wat Hy met sy skepping begin
het. Ons is in Christus uitgekies en het ons verseëlde name by God
self gekry. Ons mag sing oor ons werk en lewensroeping. Die Here
wil aangeroep wees omdat Hy ons opgeroep het, ja, inroep in die
lig van sy heerlikheid. Ons toekoms is nie duister nie, maar helder,
persoonlik verseël. God begrens ons bestaan, Hy gee aan ons
plek in die hemel en op aarde. Hy stel vas waar die belyning loop.
Daaroor mag ons van vreugde sing.
Ons mag ʼn nuwe lied sing want God se seël waarborg ʼn begin en
einde. Ons sal veilig by ons bestemming aankom. God bewaar
nie net die egtheid van sy belofte nie, maar ook onsself dat ons dit
eg belewe. Die Heilige Gees werk in ons hart en verstand ʼn
vreugde omdat ons verseël is: Hy self leer ons die lewenswoorde
van die nuwe lied. ʼn Nuwe lied wat slegs ʼn ware gelowige kan
sing.
Die Here Jesus het opgestaan. Daardeur het hy die donker van
die toekoms, die graf, oopgebreek en verseker Hy ons gedurig
van sy ewige liefde. Wat ook al mag gebeur, dis nie los van die
verseëlde boek nie, die boek van die geskiedenis en die boek van
die lewe nie. Die Heilige Gees laat ons tonge los kom en
veroorsaak dat ons uitbreek in nuwe vreugde.
4
Laat ons gemeente ook in 2018 ʼn nuwe lied sing. ʼn Lied wat God
ons aanleer. ʼn Lied wat slegs in geloof gesing kan word. ʼn Lied van
troos en trou. ʼn Lied van vreugde en veiligheid. ʼn Lied
gewaarborg in die bloed van Christus. Kom laat ons sing in die
nuwe jaar – nuwe sange, nuut gebore.
Ds. Wikus
LIEF EN LEED
Wyk 1
Ons innige meegevoel aan sr Amanda Landsberg met br Jacques
se skielike afsterwe op die jeugdige ouderdom van 34.
Wyk 3
Sr Elsa Godschalk het by die hospitaal geval en haar arm
gebreek, en eers sukkelend huis toe gery voor sy weer terug is
hospitaal toe. Haar arm gaan sowat ses weke in gips wees
Sr Henna Delen sien nog vir baie kans; sy het afgevlieg Kaap toe
om by die kinders te kuier
Wyk 5
Sr Hermien Söhnge kon ‘n paar weke nie by die kerk uitkom nie
weens infeksie in haar knie.
Wyk 7
Br Gerrie Vermaak het nog so paar weke se chemoterapie wat
voorlê. Sr Rina Vermaak se stiefmoeder is oorlede.
Br Anton en Sr Petru van Wyk het ‘n paar weke by sy suster in
België gaan kuier. Terwyl hulle daar was, het die goeie nuus van sr
Ju-Arike se matriekuitslae – vrystelling met 2 onderskeidings,
deurgekom, Baie geluk Ju-Arike, voorspoed met die studies by
Centurion Akademie.
Wyk 8
Br Johan en sr Sue Labuschagne het gaan huis soek in Hartenbos.
5
Sr Lucinda Botes is op die leerlingraad van haar skool verkies. Sr
Bonnie Botes gaan nou, na haar “gap” jaar, by AROS studeer.
Coert Engelbrecht (wyk 1) en Natalie Stroh (Wyk 10) is nou in
graad 8 by Hoërskool Oos-Moot. Ons verneem vanjaar se graad
8’s staan as Modderspatsels bekend!
WELKOM
Br Tobie le Roux het vanaf die GK Randburg by ons aangesluit.
Baie welkom. Hy bly by Yana Kliniek, 14de laan, Rietfontein, sel 063
675 6979. (wyk 10)
Br Andries en sr Marietjie Buys en dooplidmate Christo, Andri-
Marie en Elrike het vanaf die Geref Kerk Hartbeespoort by ons
aangesluit. Hulle bly in Dormiestraat 153, Clubview. Selnommers en
e-posadresse: Andries [email protected], 082 327 3006,
Marietjie 073 197 4131, [email protected]
Sr Mariaan Smith (voorheen Currin) en dooplidmate Brandon en
Aubrey Currin is opgeneem in die gemeente. Adres: 21ste Laan
392, Villieria, 0186. Selnommer: 071 207 2977; E-posadres:
[email protected]. (Mariaan is die eggenote van br
William Smith wat reeds lidmaat is.)
AFSKEID
Br Pieter van der Walt het eervol ontslag uit die amp van ouderling
ontvang weens vertrek uit die gemeente.
Br Jacques Landsberg is op 18 Desember oorlede.
Br André Bezuidenhout het na die GK Akasia vertrek.
6
Br en sr Pieter en Lizette van der Walt het na die GK Rietvallei
vertrek.
KERKNUUS UIT PRETORIA
Magalieskruin. Ds Innes Nagel van Louis Trichard het nie die
beroep na hierdie gemeente aanvaar nie. Ds Gert Erasmus van
Komatipoort het daarna wel die beroep na hierdie gemeente
aanvaar.
Brooklyn. Proponent Daniël Maritz het die beroep na hierdie
gemeente aanvaar.
Rietvallei/Annlin. Ds Gerhard van Rhyn van Rietvallei is na Annlin
beroep maar het nie die beroep aanvaar nie.
Dankie vir die onderwysers
Op ‘n Vrydagoggend in November het die kommissie van die
koningskinders vroeg by Pierneef Laerskool opgedaag. Dit was om
dankie te sê vir die ondersteuning wat ons deur die jaar met die
koningskindersprojek kry.
Ds. Wikus het die opening waargeneem. Daar is klem gelê op die
groot taak in die hande van onderwysers om in die huidige
tydsgees nog steeds die Christelike godsdiens, perspektief en
waardes oor te dra aan ons kinders. Hulle het die versekering
gekry dat ons sien en waardeer wat hulle doen.
Die skoolhoof het groot dank uitgespreek vir hierdie gebaar en
vertel dat daar veral in die onlangse verlede groter uitdagings
was wat hulle moes aanspreek. Hulle het hierdie bemoediging
nodig gehad.
‘n Krat met onderwyshulpmiddels wat Helpende Hand geskenk
het, is aan die onderwysers oorhandig. Ons het ook genoeg
kolwyntjies daar gelaat vir die onderwysers se teetyd.
7
OPMERKING: Ouers met kinders op skool moet in gedagte hou dat
daar binne die volgende twee maande landswyd aanstellings van
beheerraadslede vir die volgende termyn sal plaasvind. Dit is
uiters noodsaaklik dat al ons ouers sover moontlik betrokke moet
wees as ons wil verseker dat daar van ons geloofsoortuigings en
kulturele waardes kennis geneem word.
Sr Elmarie Wood
VAN DIE KERKRAAD
Ons vier hierdie jaar die tagtigste bestaansjaar van die gemeente
en die kommissie wat die beplanning doen, het ’n interessante
program voorberei, waarvan u mettertyd meer sal hoor. Die
feesnaweek bly soos op die jaarprogram aangedui die
nagmaalnaweek in November.
Ons wil intussen met soveel oudlidmate moontlik kontak maak om
hulle ook uit te nooi. Die kommissie het nog ’n klompie van die ou
25-jaarfees se Aankondiger uitgawes opgespoor, werklik historiese
dokumente en gaan dit te koop aanbied as deel van die
fondsinsameling vir die feesnaweek. Ons het ook besluit om die
gemeentekamp en kerssangaand wat kort voor en na die
feesnaweek sou plaasvind te skuif na en te kombineer met die
feesprogram.
Die Eiendoms- en Finansiëlekommissie sukkel steeds om sonder ’n
kassier te werk, maar die kommissie behartig die pligte en oudl
Thys Olivier sien ook elke maand die boeke na.
Ons het nog min gehoor oor wat by die Algemene Sinode besluit
is (behalwe die persberigte oor die taalkwessie) – slegs ’n skrywe
ontvang oor verpligte kollektes wat goedgekeur is. Ons sal u op
hoogte hou sodra ons meer inligting kry.
Oudl Frans du Plessis
8
P-boeke en e-boeke ...... Hulpmiddels van God in die reformasie van
die kerk
Vroeër het mense op perkament en papirus geskryf, die
voorlopers van p-boeke (papier-boeke). God het hierdie
hulpmiddels gegee en dit gebruik om sy evangelie oor die hele
wêreld te versprei. Toe het die boekdrukkuns gekom, en daarna
die internet - albei gawes van God in sy skepping aan sy kerk om
sy herskepping te verkondig .....
Inderdaad, die internet is net soos die boekdrukkuns (1) 'n gawe van
God (2) presies op die regte tyd:
Kort voor die Reformasie is die boekdrukkuns uitgevind, die p-
boeke, papier-boeke. Dit het 'n enorme invloed gehad op die
spoed waarmee die leer van die Reformasie wêreldwyd
verkondig is. Dit ná 'n lang geestelike nag, die donker
Middeleeue.
In die geestelike nag van vandag gee die Here sy gawe van
die internet, die e-boeke - en sy tyd is altyd presies die regte
tyd.
Die Here span die tegnologie (die Boek van die Skepping) in tot
verbreiding van die Boek van die Her-skepping: die hele skepping
wend Hy as voertuig vir sy herskepping in Christus aan.
Op 31 Oktober 1517 het Luther sy 95 stellings aan die kerkdeur
gespyker. Wat min mense weet, is dat Luther reeds twee jaar
tevore sy 97 stellings aan die kerkdeur van Wittenberg gespyker
het. Hierdie 97 stellings is egter deur Rome doodgeswyg. Met die
95 stellings het daar egter 'n nuwe feit bygekom: die aflaatbriewe
van Tetsel.
Tetsel, 'n gesant van Rome, het in Wittenberg (Luther se stad)
geleer dat die siele van gelowiges uit die vagevuur spring sodra
die geld vir die aflaat in die geldkissie klingel. Rome se bedoeling
9
met die aflaatbriewe was om geld bymekaar te maak vir 'n groot
kerk in Rome. Daarteen het Luther hom ook in sy 95 stellings
uitgespreek - en toe het die bom gebars. Toe Luther aan Rome se
geldsak gevat het, was die gort gaar. Toe kon en wou hulle nie
meer stilbly nie. Dit is 'n hartseer feit dat Rome meer gepla was oor
sy geld as oor die feit dat sy teologie bevraagteken is, maar dit
daargelaat.
Die tyd was ryp vir die Reformasie. God Self het dit ryp gemaak.
God Self het die verhoog van die wêreldgeskiedenis gereed gekry
vir die verspreiding van die gereformeerde leer: die boekdrukkuns
en die aflaatbriewe. Toe die drukpers van die 95 stellings te hore
kom, het die p-boekmasjinerie in beweging gekom. Binne die
bestek van enkele maande het dit soos' n veldbrand oor die hele
Duitsland versprei en na nog' n paar maande oor die hele Europa.
Die HERE se Woord loop baie vinnig (Ps. 147:15).
Wilhelmus a'Brakel (1635-1711) het hom verwonder oor die kanse
en die geleenthede wat die boekdrukkuns hom as verganklike
dominee gebied het. Hy skryf in sy Redelijke Godsdienst:
Die kortheid van die lewensjare van 'n dominee, die klein getal van sy
toehoorders - daarin het God predikers op wonderlike wyse te hulp gekom
deur die boekdrukkuns aan mense bekend te maak '" Nou kan een enkele
leraar aan ‘n hele nasie, ja, oor 'n hele wêreld heen preek - en dit eeue
lank na sy dood. Met vreugdevolle gewilligheid het ek hierdie geleentheid
aangegryp om ook nog lank na my dood te kan preek ...
A'Brakel en voor hom Luther en Calvyn en talle ander het die
waarde van die p-boeke verstaan en waardeer as 'n gawe uit
God se hand - 'n gawe om die evangelie op te skryf en skrywes
waarin die evangelie erken en waardeer word. Daarmee reik
hulle oor die dood en die graf heen hulle boeke vir ons aan.
Die gawe van die p-boeke en e-boeke - maar steeds en altyd lê
die enigste krag daarvan in die letters wat daarop geskrywe
staan: in die almagtige evangelie. Steeds bly dit: deur die Woord
alleen, deur genade alleen, deur Christus alleen, en aan God
alleen die eer. Die gawe van die p-boeke en e-boeke - maar wee
10
hom wat op God se skryfpapier iets skrywe wat sy evangelie
skaad.
God Se p- en e-boeke - ons moet raaksien dat dit sy gawe is en
dat ons dit moét gebruik. God se internet - as ons God se hand
daarin sien, gee dit heerlike troos in 'n donker tyd. Die Woord kan
nie geboei word nie.
"Ek wil hê julle moet weet, broers, dat wat my oorgekom het, juis die
verkondiging vandie evangelie bevorder het. Dit het daarop uitgeloop dat
die hele keiserlike wag en al die ander nou besef dat dit ter wille van
Christus is dat ek 'n gevangene is. Deur my boeie is die meeste broers ook in
hulle vertroue op die Here gesterk, en hulle waag dit al hoe meer om die
woord van God onbevrees te verkondig." (Fil. 1:12-14)
Ds Attie Bogaards
(Artikel uit Die Kerkblad, datum onbekend, ingestuur deur sr
Hermien Söhnge)
JAARPROGRAM
Die volgende lidmate se selfoonnommers het verander:
Sr Amanda Landsberg – 084 431 3975
Sr Marinda van Niekerk – 064 890 6474
FOTOREGISTER
Baie dankie aan die span wat die Fotoregister saamgestel het. Dis
lekker om dit by jou te hê en gesigte aan name te kan koppel.
11
VAN DIE SUSTERS
SUSTERSBYDRAE
Die sustersbydrae beloop R200.00 per jaar.
Dit kan op twee maniere betaal word, ‘n eenmalige bedrag van
R200,00 die begin van die jaar of R20.00 elke maand.
Die geld word gebruik vir die aankoop van tee/koffie/suiker,
ens vir die Sondae se tee na Kerk, skink van tee tydens
Kerksraadsvergaderings, broodjiesaande, begrafnisse, ens.
Susters word gevra om hulle bydrae direk in die bankrekening in te
betaal met duidelike verwysing van naam en dat dit die
sustersbydrae is. Indien dit nie moontlik is nie kan die bydra vir Tinie
Du Plessis gegee word.
Bankbesonderhede:
Bank: CAPITEC
Rekeningnommer: 1513585906
Naam van rekeninghouer: T Du Plessis SRS Innesdal
SUSTERSAAMTREK 2018
2018 Sustersaamtrek word aangebied deur Brooklyn Gemeente
en vind plaas op 10 Maart 2018 by Wapadrant Gereformeerde
Kerk. Koste beloop R150.00 per persoon.
Die spreker is Prof I J (Kobus) van der Walt en die tema is Skuil
onder God se vleuels.
Susters wat belangstel word gevra om asseblief voor 8 Februarie
2018 hulle name en gelde vir Elmarie Wood te gee.
12
13
VERPLIGTE EN VRYWILLIGE KOLLEKTES
Sinode 2018 het die volgende verpligte en vrywillige kollektes vir
2018 tot 2021 goedgekeur.
Verpligte kollektes
1 Bybelverspreiding
1 Dankbaarheidsfonds (naaste aan 11 Februarie)
1 Kerklike Tydskrifte
1 Ekumenisiteit [Buitelands]
2 Thusofonds
7 Emeritaatsversorging (Slegs ledekerke)
5 GKSA Sustentasiefonds
6 Teologiese Studentekas
1 Deputate Jeugsorg
1 Expando
Vrywillige kollektes
1 Bystandsfonds vir Diakonie kragtens KO, art 25
1 Ekumenisiteit – Gereformeerde Jeug in Londen
1 Teologiese Studentebehuising
1 Teologiese Skool Biblioteek (wanneer nodig)
1 Kerklike Tydskrifte (wanneer nodig)
1 Teologiese Skool Publikasies
1 Instituut vir Christelike Onderwys
DIE HERVORMING (3): VOORLOPERS VAN DIE HERVORMING
Net soos die dwalinge in die roomse kerk oor honderde jare voor
die Hervorming ontwikkel het, net so het die Here al gedurende
die Middeleeue, lank voor Luther sy 95 stellings aan die kerkdeur
vasgespyker het, manne gestuur wat teen die dwaalleer
14
gewaarsku en daarteen beswaar gemaak het. In hierdie artikel sal
ons ‘n paar van die voorlopers van die Hervorming bespreek.
Monnik Gottschalk van Fulda en Orbais (803-868)
Hoewel hy in die meeste kerkgeskiedenisboeke nie onder die
voorlopers tot die Hervorming genoem word nie, kan monnik
Gottschalk beslis erken word as die eerste bekende persoon wat
teen leerstellige afdwalinge in die roomse kerk beswaar gemaak
het. Gottschalk is as seun van die Saksiese graaf Berno in die
omgewing van Mainz in Duitsland gebore. Sy ouers het al vroeg
besluit dat hy in ‘n klooster sou gaan werk. Op 11-jarige ouderdom
sterf sy ouers en beland dan in die klooster van Fulda.
Hier het hy hom veral toegespits op die studie van Augustinus se
geskrifte. Hy kom tot die gevolgtrekking dat die destydse kerk
Augustinus se leer van dubbele predestinasie losgelaat het ten
gunste van ‘n pelagianistiese benadering. Hy wou wegkom van
die klooster maar die ab van die klooster, ene Rabanus Maurus,
wou hom nie van sy kloostergelofte onthef nie. Op die sinode van
Mainz in 829 stem biskop Otgar egter in dat hy na die klooster van
Orbais in Frankryk kan gaan. Hier bestudeer hy Augustinus nog
verder wat sy eerste gevolgtrekkings bevestig. Hy begin sy
standpunt sterk verdedig.
In 840 word Gottschalk tot priester gewy. Hierna verlaat hy die
klooster en reis na Italië waar hy sy standpunt verkondig. Deur
toedoen van die vyandig gesinde Maurus is hy hier later ook nie
meer welkom nie. Vandaar af reis hy in oostelike rigting waar hy
van 846 tot 848 aan die hof van Trpimir I van Kroasië bly. In
Oktober 848 verdedig hy sy standpunt en weerlê hy Maurus se
standpunt voor die sinode van Mainz. Die sinode bevestig egter
Maurus se leer en vind Gottschalk skuldig aan kettery. Hy word
geslaan en geding om te sweer dat hy nooit weer die
grondgebied van Lodewyk die Duitser sou betree nie. Hy word
oorgelewer aan die biskop van Reims. Dié stuur hom weer terug
na die klooster in Orbais.
In 849 word Gottschalk by ‘n volgende sinode in Quiersy weer ten
skerpste veroordeel. Hy word gegesel, gemartel en in die klooster
15
van Hautville opgesluit. Daar bring hy die laaste 20 jaar van sy
lewe in gevangenskap deur. Toe hy op 30 Oktober 868 sterf, is hy
nie eers in gewyde grond begrawe nie. So word Gottschalk een
van die eerste voorlopers vir en martelare van die Hervorming.
Die Waldense
In die 12de eeu ontstaan die beweging van die Waldense,
vernoem na ‘n godvresende koopman Petrus Waldus. Waldus het
na ‘n skielike dood van ‘n vriend tot bekering gekom, dadelik al sy
besittings verkoop en hom toegelê op die verkondiging van die
evangelie. Om homself meer toe te rus, laat hy ‘n geestelike vir
hom die vier evangelies in Frans vertaal. Hy rus ‘n groepe
volgelinge toe en stuur hulle twee-twee uit om die evangelie
verder te verkondig. Hierdie lekepredikers in die volkstaal het die
roomse hiërargie dwars in die krop gesteek. Die Waldense word
uiteindelik in die ban gedoen.
Hulle raak steeds losser van die bestaande kerk en verwerp die
pousdom, die monnikestelsel, die heiligediens, relikwieë, die bieg,
die mis, die vagevuur en die aflaat. Hulle word wreed vervolg.
Gevolglik versprei hulle oor die hele Europa. Daar is vandag nog
wydverspreide Waldensiese kerke in Europa.
John Wycliff (1324-1384)
John Wiclif word in 1324 uit ‘n ou angelsaksiese familie in Yorkshire,
Engeland gebore. Hy sou ‘n groot rol speel ter voorbreiding van
die Hervorming in Engeland maar ook op die Europse vasteland.
Wiclif het aan die universiteit van Oxford teologie, regte en
wysbegeerte studeer. Hy behaal in 1364 sy doktorsgraad in
teologie, en word as professor in teologie aangestel. Sy lewe kan
in drie periodes, wat tot ‘n mate oorvleuel het, ingedeel word:
Eerste periode: die patriot
Tweede periode: die evangeliedienaar
Derde periode: die hervormer
Wanneer pous Urbanus V in 1365 ‘n swaar belasting aan die
engelse volk oplê, weier die engelse koning en die parlement om
dié belasting te betaal. Wiclif speel ‘n belangrike rol in die
formulering van die motivering vir die afwysing en spreek hom
16
skerp uit teen magsoorskryding van die pous. Hy word ‘n leier in
die versetbeweging teen pouslike inmenging en heerskappy. In
1374 was hy lid van ‘n engelse afvaardiging wat met pouslike
afgesante onderhandel het oor inperking van die pous se mag
teen oor die engelse kerk. Hy het dit veral teen die rykdom en
materialistiese gesindheid van die kerk, maar het ander gebreke
in die kerk ook al begin aanspreek in sy geskrifte. Dit het hom
ongewild by die geestelike hiërargie gemaak. Teen 1374 is hy uit
sy pos by Oxford gewerk. Maar weens sy ondersteuning van die
engelse koning en parlement in hul verset teen pouslike
oorheersing, het hy die beskerming van die engelse koning geniet
en kon die geestelikheid nie strenger teen hom optree nie.
Hierna word hy pastoor (predikant) in Lutterworth. Hier kom hy
diep onder die indruk van die godsdienstige ellende waarin die
gewone volk hul bevind het. Onkunde was skrikwekkend en dit
het die leefwyse van die mense sterk beïnvloed. Diepgaande
Bybelstudie bring hom tot die besef van die treurige misstande in
die kerk. Sy uitgangspunt was dat die Heilige Skrif die enigste reël
vir geloof en lewenswandel is, en dat alle lidmate van die kerk die
reg het om dit te ondersoek. Hy stel reisende predikers aan wat
van stad tot stad trek om die Woord op verstaanbare wyse in die
volkstaal aan die mense te verkondig. Hy self stel die voorbeeld in
die gemeente van Lutterworth. Hoe meer hy hom in die Skrif
verdiep, hoe meer besef hy die behoefte dat die Bybel in die
volkstaal vir alle mense toeganklik moes
wees. In hierdie stadium bestaan daar
nog geen volledige engelse
bybelvertaling nie. Hy vertaal die Bybel in
Engels (die sogenaamde Wiclif-Bybel). In
1388, vier jaar na sy sterwe verskyn ‘n
verbeterde weergawe van die engelse
Bybel. Hierdie Bybelvertaling het hom
verder in onguns by die kerklike hiërargie
gebring.
Sy voortgaande Bybelstudie oortuig hom
meer en meer van die jammerlike
gebreke in die roomse leer. Wiclif het
17
baie geskrifte gepubliseer, maar die belangrikste hiervan was sy
boek Trialogus (‘n driegesprek tussen Waarheid, Leuen en
Bedagsaamheid). Hierin sit hy sy besware teen talle roomse
dwalinge uiteen – beelde, relikwieë, heiligeverering, aflaat, mis,
die bieg, die laaste oliesel, die opperheerskappy van die
pousdom, priesterwyding, kloosterlewe, vagevuur en
verdienstelikheid van goeie werke. Hy skryf openlik teen die leer
van transsubstansiasie, wat hy as een van die grootste dwalinge
beskou wat aanleiding tot afgodery en uitbuiting van die volk
gegee het. Hy erken ook net die ampte van ouderling (presbiter)
en diaken soos wat die Heilige Skrif ons leer, teenoor die hele
stelsel van talle kerklike ampte en hiërgargie met die toppunt van
die pous – hy verwys selfs na die pous as antichris.
Hierdie reformatoriese werk bring hom in direkte konflik met die
kerklike hiërargie. Pous Gregorius XI veroordeel in 1377 19 van
Wiclif se leerstellinge. Hy word voor die regbank van die Inkwisisie
(‘n kerklike regbank, in 1231 deur pous Gregorius IX ingestel, wat
ketters moes opspoor en teregstel) gedaag. Maar die engelse
koning tree tussenbeide en bevry hom. Uiteindelik het ‘n sinode te
Londen in 1382 sy leer as ketters verklaar en is hy van alle
universiteite verban. Deur koninklike beskerming kon hy steeds
voortgaan met sy werk in Lutterworth. Die pous vaardig ses
pouslike banbulle teen Wiclif uit. In 1384 word hy deur pous
Urbanus ontbied om binne 60 dae in Rome aan te meld om hom
te verantwoord oor sy optrede. Hy weier om hieraan gehoor te
gee. Op 31 Desember 1384 sterf hy.
Maar selfs na sy dood het die kerk hom nie met rus gelaat nie. In
1415 word 45 van sy leerstellinge op ‘n konsilie van Constanz
veroordeel. Sy geskrifte en sy stoflike oorskot moes verbrand word.
Dit het egter nie sy invloed weggeneem nie. John Wiclif se invloed
het wyd geloop – deur sy geskrifte, die vertaling van die Bybel in
Engels en die uitstuur van predikers. Hy het onder andere ‘n
direkte invloed op Johannes Hus in Praag gehad.
(word vervolg)
Br Seakle Godschalk