in die hooggeregshof van suid-afrika · in die hooggeregshof van suid-afrika (appelafdeling) in die...
TRANSCRIPT
•
•
"
• IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-AFRIKA
(APPeLAFDELING)
In die saak tussen -
NCIMBITHI JOHNSON LUBISI Eerste Appellant
PETRUS TSEPO MASHIGO Tweede Appellant
NAPHTALI MANANA Derde Appellant
en
DIE STAAT Respondent
A P PEL
TEEN DIE SKULDIGBEVINDINGS EN VONNISSE VAN SY EDELE REGTER
J.P.O. DE VILLIERS GELEWER IN DIE HOOGGEREGSHOF VAN SUID-
AFRIKA (TRANSVAALSE PROVINSIALE AFDELING) OP 17 NOVEMBER
1980.
NAMENS APPELLANTE:
PRISCILLA JANA & ASSOCIATES, 2de v1oer, Abbey Huis, Commissionerstraat, JOHANNESBURG.
WEBBER & NEWDIGATE, Maitlandstraat 136, BLOEMFONTEIN.
VOLUME 10
(b1. 795 - 875)
NAMENS RESPONDENT:
DIE PROKUREUR-GENERAAL, PRETORIA.
DIE PROKUREUR-GENERAAL, BLOEMFONTEIN.
I N D E K S
VOLUME 10
BLADSY
Johannes Abraham VAN DER WESTHUIZEN (verv.) -- 795 - 801
Nathan ROOTH ------------------------------ 802 - 804
Matthys Cornelius BOTHA ------------------- 804 - 848
Jacob RADEBE ------------------------------ 849 - 871
Frederick Jacobus Petrus NEL -------------- 871 - 875
•
y~N DER WESTHUIZEN
HOF VERDAAG .
JOHANNES ABRAHAM VAN DER WESTHUIZEN, nog onder eed
CROSS- EXAMINATION BY MR . BROWDE (conti nued) ; The length
of t i me that you spend i nt errogat i ng wi tnesse s , you do not
make a note of , do you? -- No .
So , no di ar y whi ch you keep would be of any ass i stance
i n that r egar d? -- Di t i s korrek .
Thi s arms depot , whi ch you call i t , i n Springs , from
what accused t old you , di d you get the impressi on that he
had s een thi s bef or e hi ms elf? - - Nee. (10
So, i s it fai r t o say that you had the impression
t hat he was going t o a place f or the f irst t i me? -- Di t
i s korrek .
You know thi s t errorist book that you ref erred to? -
Album .
Album . Does that consi st of photogr aphs? -- Di t i s
korrek .
Were you in possessi on of that book when you i nterr o
gated the accused? -- Na watter beskuldigde verwys u?
Both accused, nos. 4 and 5? -- Ek is in besit van so(20
'n boek, ja.
Did you show them the photographs? -- Ja , ek het dat.
hulle die foto-album deurwerk.
What day was that? -- Ek kan nie die spesifieke dag
onthou nie, maar ten opsigte van beskuldigde nr. 4 was
dit tydens die ondervraging te Krugersdorp.
Did Lieutenant Visser have a different book or the
same book? -- Di t is In duplikaat. Daar is verski ll end e
afdrukke van die boek beskikbaar.
So, you have got a book and Lieutenant Vi sser has (30
got the same book . They are both copi es? -- Dit is korrek .
... / I
•
•
- 796 - VAN DER WESTHUIZEN
I must just for completeness sake put to you in the
detail in which I have got it, but in broad terms I want
to tell you that both these accused will say that you
assaulted them in various ways. -- Dit is ~ leuen.
Accused no . 4 will say that on 31 January 1980
after he had been taken back to Krugersdorp, he was
visited by a Magistrate whom he informed about these
assaults in detail and he mentioned you as his assailant .
Hy het In sekere Oosthuizen genoem .
Yes , he still refers to you now, he says Van der (10
Oosthuizen when he talks about you, but we have already
dealt with that . -- Ja .
You are satisfied that he was referring to you? -
Dit is korrek.
And on that same day, the 31st, he reported to a
doctor, that he had been assaulted. -- Ek dra nie kennis
daarvan nie.
He was complaining amongst other things of a plastic
bag being put over his head and he felt as if he was
suffocating. -- Ek dra nie kennis daarvan nie. (20
And also that he received shock treatment to his
spine with two wire - what would you call them, electrodes.
Di t is In leuen.
He will say that he was forced to sit in that position
that I had told, I think that some of us have experienced
that at school, we used to playa game where you hold
your legs like that and a stick goes between it, only
he was handcuffed, of course in that position and could
not get out of it. Di t is In leuen.
And that you hit him on his toes with a stick and (30
he will show the Court that he has still got a blood
... / blister
- 797 - VAN DER WE STHUI ZEN
blister in his toe nail, in his large toe nail which he
will show His Lordship . -- Dit is ~ leuen.
I have already suggested to you that in this case
at any rate the accused has no obvious reason for saying
that . It is not as if he is trying to get out of the
consequences of acts which he will admit . -- Ek sal nie
kan s ~ waarom die beskuldigde sulke aantygings maak nie .
Just a few small areas of discrepancy between your
evidence and this is what he says and similary with
accused no . 5. I would not go into details about him, (10
but he will give details of you as saulting him . -- Dit is
In l euen .
C70 You have told His Lordship that in photo no . 4 in
C71 EXHIBIT AG (mechanical defect) You said he took you to
a place which was obviously a camping spot, !!In kampeer
plek?"-- Dit is korrek.
QOURT: You are talking about he?
MR. BROWDE: Accused no. 5. I think you said there
were "kosblikkies"? -- Dit is korrek.
Lying around. Why did you not take photographs of (20
those tins? Why did you not make it more obvious that
this was, what you call "In kampeerplek" with these photo
graphs? -- Ek het dit nie nodig geag om die kosblikkies
te fotografeer nie.
You see, accused nos. 4 and 5, I suppose it is a
matter for each person to look at the picture to see what
he sees, but would you object if I say that from these
photographs one can see nothing that looks like a camping
spot? It just looks like a place in the veld? -- Dit is
waar die beskuld i gd es kamp eer he t . (3 0
Yes, I understand what you are saying, but I am just
... / talking
- 798 - VAN DER WESTHUIZEN
talking about the photographs . Do the photographs demon
strate anything other than the accused standing there with
his finger pointing ~omewhere? Dit is korrek .
And similarly with photo no. 69 You say there were
"kosblikkies" there, but would you agree with me that
photographs 6 and 7, apart from the fact that they show
the accused with his hands stretched out, are meaningless.
Dit toon net die punte van die kampeerplek aan.
But you cannot see the "kampeerplek", can you?
Nee, nie van die foto nie . (10
It certainly do e s not appear from the photographs?
Dit is korrek .
Have you heard of a man called Hintsa? -- Ja.
HERONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN ': Geen vrae .
MNR . BLISS (ASSESSOR) : Mnr. Van Rensburg, hierdie ritte
saam met beskuldigde nr. 4 waar hy die pad beduie het,
weet u waarna ek verwys? -- Na die punte van uitwysings?
Ja? Maar hoe het hy die pad aan u beduie? Met
gebare of met spraak? -- Met spraak.
In watter taal het hy beduie? -- In Engels.
Kan u vir ons s~ byvoorbeeld watse woorde hy nou
gebruik het? Hoe het hy nou beduie? -- As ons by n
(20
sekere punt kom, sou hy gese het "Straight, turn left,
turn right." Di t is die trant van die t aal wat hy gebruik
het.
Het hy die waarskuwing gerig betyds voor die uitdraai
pad? -- Ja. Hy het gewoonlik ges~ "The next turn left"
of so iets - iets in dier voege.
In verband met die klagte wat hy teen u ingedien het,
was u versoek om In verkl aring te maak? -- Hull e het my (30
gevra of ek In verklaring wil maak .
. .. / Wie
- 799 - VAN DER WE STHUIZEN
Wie ? -- Die ondersoekb eampt e van die saak en ek h et
vir hom ges e ek dr a geen kenni s daar van en ek wil geen
(Mnr. Bli ss kom tussenb ei)
Dr a geen kenni s van wat? -- Van die aanr a.ndi ngs , van
die bewerings .
Het u g eweet h oeveel klagtes vervat word i n die ...
Nee.
r andi ng .
Di e ond ersoekb eampte het my net meegedeel aan
Ek weet nie hoeveel klagt es daar van aanhangi g
gemaak i s nie .
Het u ni e v erneem hoev eel klagt es daar was nie? -- (10
Ek het nie belangg estel nie, want ek het geweet dat daar
geen aanr andi ngs was nie.
HCF : Ek wil u vr a i n v erband met di e rigting wat beskul
di gd e nr . 5 na bewe r ing vir u aangedui h e t vanaf Mamel odi
na die Volkskas Bank . Weet u waaroor ek pr aat? -- Dit
i s korrek .
Ek het verstaan van u dat hy het gekom - julle het
gery van die brug af en toe kry julIe n vierrigtingstop?
Dit is korrek.
Het julle oor die vierrigtingstop gery? -- Dit is (20
korrek.
Tot by die verkeerslig? -- Tot by die verkeerslig .
En toe draai julle? -- Na regs.
En in daardie pad wat julIe nou regs draai, is dit
nou die grootpad wat ons noem as die Silverton-pad? -- Dit
is korrek.
En soos julle nou met die Silverton-pad aanger y het,
was dit die Volkskas Bank aan die regterkant? -- Aan die
linkerkant. Dan ry u van (Hof kom tuss enb ei)
Nee, julle moet dan wes ry tensy ek my punt heelte- (30
mal verkeerd het . Is Volkskas Bank aan die suid ekant van
... / di e
- 800 - VAN DER WESTHUIZEN
di e pad? Silverton- pad of aan di e noor dekant? Di e
Silvert on- pad loop oos/wes. U kyk n ou we s? -- Dit is
reg . Dit is die r i gt ing waar in ons gery het.
In watter rigt i ng het u gery? -- Ons het van oos na
wes dan beweeg .
Nou maar goed en as u regs dr aai ? -- By d ie verkeers
lig het ons r egs gedraai . . To e r y julle van oo s na wes? -- Van oos na wes .
Nou vra ek vi r u , u r y nou van oo s na wes , met and er
woorde , u kyk we s , is die Volkskas Bank aan die l i nker- (lO
kant van die pad of aan die regt erkant? -- Aan die linker
kant.
Dan i s di t aan di e sui dekant van die pad . -- O. Ja ,
aan die suidekant .
Dit is aan die linker kant soos u nou bedui e het? -
Dit is korrek.
Opgesom: Julle het van noord gekom en na suid gery
en by die verkeerslig het julle wes gedraai? -- Dit is
korrek.
U het ges~ dat u het die indruk gekry dat beskuldigde(20
nr. 5 - ek is nou nie heeltemal seker of dit 4 of 5 is
nie, want daar was n ietwat los gepraat van 4 en 5, maar
ek het dit dat beskuldigde nr. 5 het nie die plekke gesien,
veral die depot by Springs nie totdat hy vir u daarheen
geneem het? -- Dit was beskuldigde nr. 4.
Is dit nr. 4 waarvan gepraat word? -- Dit is beskul
digde nr. 4.
Ek vra u die vraag, want dan pas dit in met die ant
woord wat u gegee het met betrekking tot nr . 4 . Die vr aag
was , beskuldigd e nr . 4 sal kat egorie s ontken dat hy di e (30
opslagplek , di t is nou die depot op Spri ngs , g eken het .
... / Toe
- 801 - VAN DER WESTHUIZEN
Toe was u antwoord hy het die plekke beskryf. "So het
ons d aardie plekke gekry." Met ander woorde, hy was self
nog nie vap.tevore daar nie, maar hy het vir u In beskrywing
gegee en so het julle die plekke gekry? -- Dit is korrek.
En u weet as In fei t dat hy nie van daardie plekke
geweet het nie van die ondervraging van hom . Ry was nog
nooit self daar nie, hy het daarvan geweet? Beskuldigde
nr. 4. -- Ja, hy self was nie daar nie .
Weet u wat die resultaat was van die klagte wat teen
u ingebring was? Nee, ek dink daardie ondersoek is nog(lO
hangende . Rulle is nog besig met die ondersoek.
Beskuldigde nr. 5 het u dan - ek wil nou net die
prentjie voltooi, want hier was In nota deur my geneem en
die advokaat vir die verdediging het dieselfde nota, maar
een datum het u uitgelaat. Beskuldigde nr. 5 het u ge
spreek op 29 Januarie, toe op 1 Februarie, 9 Februarie,
15 Februarie, 25 Februarie? -- Dit is korrek.
Ek het 29 Januarie nou bygevoeg, want ek het dit nie
voorheen so gehad nie.
Op 7 Februarie het u vir beskuldigde nr. 4 te (20
Krugersdorp gespreek? -- Dit is korrek.
Waarom daar? -- Ons het sy verbintenis ... (Mnr. Jansen
kom tussenbei )
MNR. JANSEN: U Edele, ek is jammer. Dit kan miskien tot
die beskuldigdes se nadeel wees.
ROF U moet nou nie vir my enigiets anders vertel nie.
Was hy maar net terloops daarso? -- Nee, daar was 'n onder
soek daar gewees.
GEEN VERDERE V RAE .
MNR . JANSEN DEEL ROF MEE DAT DIE VOLGENDE GETUIE IN SKOOL- (30
KIND VAN TWAALF JAM OUD IS WAT SAL GETUIG OMTRENT IN
... / VOORWERP
•
•
- 802 -
VOORWERP WAT BY IN DIE VELD OPGETEL RET EN DAT SY
GETUIENIS 1\lIE IN CAMERA AANGEHOOR HOEF TE WORD NIE .
MNR. BROWDE RET GEEN BESWAAR DAARTEEN.
NATHAN ROOTH, gewaarsku om waarheid te praat (57)
HOF Gaan jy al skool? Ja.
Praat jy Afrikaans? Ja.
Watter skool gaan jy na toe?
Waar is dit? -- In Eersterus.
In watter klas is jy? -- St. 2A .
Nantes Laerskool.
Is dit die slimmes wat in St. 2A is en die dommes (10
in St. 2B? -- (Geen antwoord)
Het jy In onderwyser of In onderwyseres wat vir jou
klas gee? -- h Onderwyser .
Is hy kwaai? Jy kan maar vir my vertel. Ek sal nie
vir hom s~ jy s ~ hy is kwaai nie. As j y nou vir hom In
leuen vertel, wat sal hy met jou maak? -- Pakslae gee.
Het hy jou al pakslae gegee? Ja .
Ek het ook pakslae gekry toe ek klein was . Jy weet
di t is verkeerd dat In mens moet leuens, vertel, nie waar
nie? Ja.
Jy kom vir ons vandag hier iets vertel. Is dit so?
Ja.
Jy moet net vir ons die waarheid vertel.
(20
ONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN: Nathan, jy het In maatjie
wat ook hier buitekant sit? -- Ja.
Wat is sy naam? -- Adam du Plessis.
Vrydag, In week t erug, het jy en jou maat jie Adam daar
in die veld gestap naby Eersterus. Is dit reg? -- Ja .
Wat het julIe daar gaan loop en soek in die veld?
Ons het neste gaan soek . (30
Neste? -- Ja, vinkneste .
... / En
. '
•
•
- 803 - ROaTH ---
En terwyl julIe nou daar in die veld loop, wat "kry
julIe toe daar? -- Ons het die ding opgetel. Ons het
nie geweet wat is dit nie. Ons het gedink dit is ~ yster
en toe tel Adam dit op. Toe loop ons in die straat. Toe
kom n ander Blankeman verby ons. Toe vra hy vir ons wat
is dit wat ons in ons hand het. Toe se ons ons weet nie,
di t is In yster.
En het die Blankeman toe die polisie in die hande
gekry en later het die polisie toe daar aangekom? -- Ja.
Hierdie Kaptein wat hier agter my sit, kaptein Ne]_, (10
het hy toe ook daar aangekom? Ja, hy het.
En het jy toe die ysterding aan hom oorhandig?
Daardie Blankeman wat verbygekom het, het die polisie gebel
en toe se die polisie ons moet daar voor die gebou wag
daar by die stene.
Ja, maar die Kaptein het toe daar gekom en jy het
vir hom die ding gewys wat julIe daar opgetel het? -- Ja.
JulIe het toe ook vir die Kaptein die plek gaan wys
waar julIe hom opgetel het? -- Ons het .
Die Kaptein het toe In klomp ioto' s geneem daar rond? (20
Ja.
Oi hy het dit laat neem, in elk geval.
U Edele, ek handig nou in In ioto-album, BEWYSSTUK AB.
Ek sal net daar na n paar ioto's verwys.
Kyk na hierdie ioto nr. 1 in die ioto-album Ali.
Sien jy daardie stuk yster daar? -- Ja. Dit was hy wat
ons opgetel het.
KRUISONDERVRAGING DEUR MNR. BROWDE: Kyk na ioto nr. 4.
Is dit jy met jou makker wat daarop is? -- Ja.
Is dit julIe tw ee? -- Ja . (30
Is dit n oop veld daar? - - Ja .
/ Jy
•
•
- 804 - ROOTH ---
Jy s~ julle het gaan neste soek? -- Ja, ons het.
Is daar neste in die omgewing hierso? -- Nee, ons
was op pad hier in Silverton.
Jy was op pad? -- Ons altwee was saam.
Gaan julle dikwels deur hierdie veld of was dit die
eerste maal wat julle daar geloop het ? Ons gaan nie
dikwels daar yerby nie. Ons het daar by die meel altyd
verbygegaan. Die volgende dag to e kom ons hier by die
petroltenks Yerby, Mobil.
Maar stap kinders hier Yerby in hierdie veld waar (10
jy hierdie gevind h et? Ja, dan gaan jag hulle hase.
HERONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN ~ Kyk , die veld, dit is
nou plat daarso? Daar is nie gras nie. Blaai terug
na foto nr. 4 toe. Weet jy wat van die gras g eword het
in die veld? -- Ja, dit het gebrand.
Wanneer? Ek kan nie onthou nie.
Was dit lank voor hierdie dag of was dit kort voor
dit? -- Daardie dag toe hulle die bom afgeskiet het, was
die gras lank .
Ons praat nou nie van die bom wat afgeskiet is nie . (20
Die gras was eers lank gewees en daardie dag was dit kort
afgebrand? -- Ja.
G EEN VERDERE VRAE.
MATTHYS CORNELIUS B OTHA, v. 0 • e. NR. 60 (58)
ONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN:: Is u In lui tenant in die
Suid-Afrikaanse Polisie verbonde aan die veiligheidstak .
te Springs? -- Dit is korrek.
Het u op 7 Februarie 1980 n telefoniese rapport
ontvang van Pretoria? -- Dit is korrek.
Wie het u g ekontak? -- Adjudant- offisier Van der (3 0
Westhui zen.
. .. / Het
•
•
805 - BOTRA ---
Het hy In sekere rapport aan u gemaak? -- Di t is
korrek.
As gevolg van die rapport, wat het u gemaak? -- As
gevolg van die rapport van adjudant-offisier Van der West
huizen het ek en lede van die veiligheidstak die volgende
oggend na Kwatema, Springs, dit is die bosse langsaan
Kwatema, gegaan en daar het ons In trommel met vuurwapens
en springstowwe en In aantal artikels gevind wat ongeveer
4 duim onder die grond begrawe was in In trommel .
Hoe het dit gebeur dat u op die trommel afgekom (10
het? -- Dit was as gevolg van die telefoniese rapport van
adjudant-offisi er Van der Westhuizen .
Ek wil h~ u moet kyk na hierdie foto- album, BEWYS
STUK AF . Kyk na foto nr . 1 daar. Wat dui foto nr . 1
aan? -- Dit is die punt waar ons die trommel, dit is ek
en lede van die veiligheidstak te Springs, onder die grond
gevind het.
Ek dink die vraag gaan vir u gevra word. Daar is In
slang op die draad. Wat soek die slang daar? -- Terwyl
ons daar rondgesoek het op daardie betrokke toneel na
hierdie betrokke trommel, het een van die lede wat ver-
bonde was aan die veiligheidstak te Springs, luitenant
(20
Van Niekerk op die slang afgekom en hom doodgeslaan en hom
daar gehang.
Foto nr. 2, wat dui dit aan? -- Hier het ons die
trommel gedeeltelik oopgegrawe en langs hierdie trommel,
soos ons die foto-album v~~r ons het, aan die linkerkant,
steek 'n RPG-7 vuurpyllanseerder ui t en In g edeel t e van die
graaf aan die regterkant van die trommel .
Dit wil se aan die duskant? Aan die duskant .
HOF: Die graaf l~ skuins? Dit is korrek .
/ MNR. JANSEN
•
•
BOTHA - 806 -
MNR . JANSEN; Foto nr. 3? Terwyl die trommel in die
grond was, het ek die deksel van hierdie betrokke trommel
gelig .
HOF ~
maak .
Net v~~r u verder gaan . Ek wil net In nota hier
Foto nr . 3, wat het u gese? -- Terwyl die trommel
in die grond was en die bogrond van die deksel af ver
wyder was, het ek hierdie deksel van die trommel oopge
maak om te bepaal wat binne-in die trommel is.
M1~ . JANSEN ~ En dit is soos die foto daar geneem is?
Di t is korrek . (10
Foto nr . 4? Dui dit waar die trommel uit die gat
uit verwyder is? - - Dit is korrek.
Ret u daarna die trommel met die artikels wat buite
sowel as binne was, geneem na die polisiestasie te Springs?
Ja, ek het dit daarna geneem na Springs .
Waarna u ook die inhoud van die trommel ondersoek het?
Dit is korrek.
U is In plofstofdeskundige, aangestel ingevolge artikel
2 van die Wet? -- Ek is In inspekteur van ontplofbare
stowwe. (20
Ekskuus, inspekteur. Het u toe ook die trommel uit
gepak en ondersoek en ook In inventaris gemaak van die
artikels wat deur u daar gevind is? Dit is korrek.
Is hierdie die inventaris. Ek sal dit noem BEWYS
STUK AF(l).
GETUIE STAAN AF.
HOF VERDAAG TOT 9 SEPTEMBER 1980.
- 807 - BOTHA
K72 HOF HERVAT OP 9 SEPTEMBER 1980.
MATTHYS CORNELIUS BOTRA, nog onder eed
ONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN (vervolg) : Luitenant,
kan u nou voortgaan om met verwysing na die inventaris
BEWYSSTUK AF(l) en die foto- album, BEWYSSTUK AF, die Hof
mee te deel wat u gevind het? Ek maak so. In die
trommel was die volgende artikels gevind : Artikel A was
een ARM geweer nr. 869149 . Di twas toegedraai in In plas-
tieksak buite om gevolg deur metaalfoeilie en direk om ..
die wapen, wit lap . Dit word uitgebeeld in foto 5. (10
Dit is soos die artikel nou toegedraai was? Dit is
korrek .
Asook foto 9 waar dit oopgemaak is? -- Dit is korrek .
Artikel B ... (Hof kom tussenbei)
HOF: U verwys na AF(l) en u s~ een AK- geweer nommer so
en so . Dan verwys u na foto nr. 5 en dit lyk vir my hier
is vyf gewere hierso. -- Dit is korrek .
So daardie A moet vyf AK- gewere wees? Anders verstaan
ek dit nie.
M1lR . JANSEN U Edele, as u kyk na die inventaris, dan (20
sal u sien hy het elke geweer afsonderlik genommer en elke
geweer se nommer gegee. Dit is net meer volledig as wat
hy nou ges~ het vyf AK-gewere toegedraai in foelie en lap .
HOF: Met ander woorde, A,B,C,D en E is almal foto ' s 5
en 9?
M1~. J AN.§EN Dit is korrek.
GETUIE Dit is korrek.
HOF Moontlik kan u elke keer, wanneer. die items so los
van mekaar genommer word, net vir die Hof vertel die ander
gaan volg . Dan gaan ek ~ie probleme h~ nie .
M11l . JANSEN Luitenant, die volgende is ook 'n AK- geweer?
••• / ARM
- 808 - BOTRA
-- AKM-geweer nr. 751575. Dit was toegedraai in plastiek
en vasgebind met maskeerlint . Daarna het metaalfoeilie
gevolg en om die wapen In wit lap. Foto' s 5 en 9 het
weer betrekking op hierdie wapen.
Die volgende AKM- geweer?-- Artikel C is AKM- geweer
nr. 582745 - toegedraai in olierige vuil wit lap wat toe
geplak is met maskeerlint. Foto's 5 en 9 het weer betrek
king op die wapen.
Ja? -- Artikel D een AKM- geweer nr . 247908 - plasties
om punt van loop en verder toegedraai in vuil wit olie- (10
rige lap en vasgeplak met maskeerlint . Foto's 5 en 9 het
weer betrekking op die vuurwapen.
Ja? -- Artikel E een AKM-geweer nr . 942145 - toege
draai in groen lap en vasgeplak met maskeerlint . Foto ' s
5 en 9 het betrekking. Artikel F RPG-7 vuurpyllanseerder
toegedraai in foil, plasties en rooi en wit lap met
nr. PN-407 PNR-7B NPN-407, 1976R. Hierdie vuurpyllanseer
der was aan die kant langs die trommel gevind.
Is foto nr. 2 In foto van die lanseerbuis soos hy nog
toegedraai was? Dit is korrek. (20
En op foto nr. 9 daar agter l~ die vuurpyllanseerder?
Dit is korrek.
Wat het u verder gevind?-- Artikel G was twee PG-7
vuurpylprojektiele, soos op foto 5.
5 of 9? -- Foto 9.
HOF Waar is daardie goed in foto 9? -- Dit is daardie
twee langwerpige projektiele.
Heel bo? -- Ja, heel boo Artikel H een plastiese
pak bevattende twee pakke wat in metaalfoelie toegedraai
is . Elke pakkie bevat drie AKM- magasyne wat in lap (30
toegedraai . In Totaal van ses magasyne wat elk 20 rond tes
/ AK- 47
... \
- 809 - BOTRA
AK- 47 patrone bevat .
Verskyn die artikels op foto 12? -- Dit is korrek .
Ja? -- Artikel I, een plastiese pak wat vasgeplak is
met maskeerlint . In die pak is daar In foeliepak met drie
AKM- magasyne toegedraai in In lap en wat elk 20 rond tes
bevat .
Waar verskyn die artikels in die album? -- Ook op
foto 12.
Is dit die magasyne heel regs op die foto? -- Dit is
korrek . (10
As ~ mens na hom kyk , eintlik heel bo? -- Dit is kor-
rek.
HOF : Wat is daardie goed?
MNR . JANSEN : U Edele, dit is die artikels wat by punt I
aangeteken word.
HOF: Maar ek wil net weet . U v.erwys na foto 12 . Watter
item op foto 12 is dit? -- Heel bo.
M1~.JANSEN: Wat is die volgende? -- Artikel J, een foe -
1iepakkie bevattende verskillende tipes pamflette en
pub1ikasies, naamlik: 21 (15cm x 10cm) groot poskaart-(20
tipe foto's van "Dr. Dadoo shaking hands with President
Neto in Luanda in 1978". 19 (15cm x 10cm) groot poskaart-
tipe foto's van "Dr. Dadoo" 1979 en "O.R. Tambo addressing
the UN 1976". 18 (15cm x 10cm) groot poskaarttipe foto's
van "O.R. Tambo speaking in Cuba, 1978" en "Castro".
4 Eksemplare van "S.A. Communist" nr. 78 3rd Quarter
1979. 128 (8cm x 5cm) plakkertjies van Yusaf Dadoo -
70th Birtday met bewoording "Unite and Fight to liberate
our Motherland Amandla~" 34 Eksemplare van die "Mayibuye"
nr . 8 August the fort - nightly journal of the African (30
National Congress. 5 Pamflette (14tcm x 20tcm) groot
... / uitgereik
- 810 - BOTRA
uitgereik deur South African Congress of Trade Unions
met woor de "Workers Unite!" Rierdie pamflette en artikels
kom voor op foto 10 .
Dit is hi er op die foelie hier reg in die middel oop?
Dit is korrek .
ROF : Luitenant , ek dink wanneer u by die volgende item
kom , verwys eer s na die fot o en dan begin u lees . - - Ek
maak so.
Dit maak dit vir ons baie makliker . - - Goed so .
Mnr . Jans en , u sal tegelegener tyd seker vir ons (10
hierdi e items wys van A, B, C reg tot op die end?
M1~ . JANSEN ~ Ja .
ROF Op daardie stadium handig u daardie dokumente in,
dan pas hulle in by hulle nommer.
MNR . JANSEN : Indien u dit so wou gehad het .
ROF: Ek dink dit is meer logies . U weet, ons gaan nou
onderbreek met dokumente wat nou ingehandig word en dan
gaan ons nou verder aan en dan gaan u later weer terugkom
en vir ons wys hoe lyk byvoorbeeld hierdie lanseerder,
die vuurpyllanseerder, as hy hier is. Ek dink ons doen(20
die bewysstukke net nadat u hierdie dokument klaar is.
Dit sal makliker weeSe
MNR . JANSEN: Die volgende? -- Die volgende is artikel K,
foto 12, een plastiese pak met foelie en 6 AKM-magasyne
wat in geoliede lap toegedraai is met 20 rondtes per maga
syn.
Waar verskyn dit? -- Links op die foto .
Ja? -- .Artikel L, foto 14, plastiese sak gemer k "AX
ammunisie" bevattende koerantpakkie (koerant "The Citizen "
Wednesday 31 Januar y 1979) . Di t b evat 6 blokke ver- (30
brokkel de plastiese springstof met n gewig van 2 kg .
... / ROF
•
- 811 - BOTHA
HOF Is hierdie RDX? Plasties .
Is dit ook bekend as RDX? As u dit nie so ken nie,
laat dit daar? -- Ek ken dit as plasties .
M1m . JANSEN : Waar is die item waarna u verwys op foto 14?
-- Ongelukkig is hierdie foto I s In biet jie swak geneem .
Ons het dit agtergekom nadat die springstowwe vernietig
was . Toe kon ons nie h foto weer oor neem nie . Dit is
moeilik om hulle spesifiek uit te ken op hierdie betrok~e
foto.
HOF Ken u plastiese springstof? -- Ja, ek ken dit. (10
Hy Ie nie in In blokkie nie? Nee . Onder andere,
kan h mens hier op hierdie foto, as In mens die foto-album
voor jou het, links onder, sal u sien daar is so In
blouerige plastiese sak op foto 14 .
Ja? -- In daardie plastiese sak kan h mens d aar
plastiese springstof sien uitsteek . Dit is so In gelerige
springstof. Dit is heel onder op die foto.
Ja, dit is regs onder. U s~ links onder? U meen
dit is die plastiese springstof? -- Dit is die plastiese
s pringstof. ( 20
MNR. JANSEN Die volgende? -- Artikel M op foto 10, een
plastiese pak bevattende n bruin kartondoos bevattende
In Makarov-pistool nr. HA1805 met twee magasyne.
Verskyn die Makarov hier regs onder op die foto? -
Dit is korrek.
Ja? -- Artikel N, foto 10, een metaalfoeliepakkie
bevattende 2 aandrywingsbuise vir RPG-7 in koerantpapier
toegedraai. Dit was toegedraai in "Sunday Times" 18 Maart
1979.
Waar verskyn dit? -- Op die foto heel bo i s daar (30
twee sulke langwerpige voorwerpe wat in metaalfoelie l~.
/ Die
•
•
-812 -
Die volgende? -- Artikel 0, foto 10, een plastiese
pak vasgeplak met maskeerlint bevattende 5 bajonette met
skedes.
Verskyn dit op foto 10 bier regs bokant die Makarov?
Dit is korrek.
Verder? -- Artikel P, foto 14, een metaalfoeliepakkie
bevattende 14 elektriese springdoppies wat in watte toe
gedraai is. Lengte van elektriese draad is 1 meter en
kleur pienk-rooi.
Waar verskyn dit op foto 14? -- Onder amper in die (10
middel, 'n biet jie links van die middel onder sal u so In
pienkerige skynsel daar sien op metaalfoelie .
Verder? -- Artikel Q, foto 14, een plastiese pak
bevattende knallont. Die donkergroen knallont met In
lengt e van 20 meter was in In koerant toegedraai "The
Oitizen"31 Januarie 1979. Hierdie artikel verskyn op
die foto regs boo
Ja? Artikel R, foto 10, een bruin dosie met 20
AK-patrone .
Waar is dit op die foto? Dit is ongeveer in die (20
middel van die betrokke foto, by die middelpunt.
Ja? -- Artikel S,foto 14, een plastiese pak bevat
tende 6 blokkies 200 g TNT en 2 blokkies 400 g TNT. Dit
was in papier toegedraai "The Star" 31 Januarie 1979.
Die artikels is duidelik hier links op foto 14? -
Dit is korrek.
HOF Daar is twee lotte van bierdie springstof. Is dit
die middelste lot of heel links? -- Ek kan heel links
uitmaak 2, 40C g.
MNR . J ANSEN : J a? Artikel T, f oto 9 , een spi tgr aaf . (30
U? - - Artikel U, foto 10, een foeliepak en waspapier
. .. / bevattende
•
•
- 813 - BarHA
bevattende seilsakkie met visier en bybehore vir RPG-7.
Waar verskyn dit op foto 10? -- Links heel boo
Ja? -- Artikel V, foto 14, een plastiese sak met
koerantpapier bevattende 10 x 200g blokkies TNT. Dit
was toegevou in "Rand Daily Mail" 1 Februarie 1979 en
die pak was gemerk "AK-ammunisie."
HOF Dit is hier in die middel van die foto? -- Dit is
korrek.
In Mens kan hulle ook tel? -- Di t is korrek.
MNR . JANSEN: W? -- Artikel W, foto 10, plastiese pak- (10
kie g emerk "9 volt battery" bevattende koerant "The Ci ti
zen" 31 J anuarie 1979 en wat In do si e met 10 PM3 9 volt
batterye bevat.
HOF: Is di t hier ook in die middel waar In mens die
Eveready kan sien? -- Dit is korrek.
Is daar 5 wat agter hierdie kaartjie gesit is, want
ek tel 5 hier voor? Nee, hulle is opmekaar gepak.
MNR. JANSEN: Ja? Artikel X, foto 11, een bruin
papierpak bevattende 4 RG-42 handgranate. Dit kom voor
links voor in die foto. (20
Ja? -- Artikel Y, foto 11, een bruin papierpak bevat
tende 4 RG-42 handgranate. Dit staan net langs hierdie
ander RG-handgranate.
Ja? -- Artikel Z, een foeliepakkie gemerk T1~ op
maskeerlint wat om pakkie gedraai is met inhoud 1 x 200g
TNT. Dit is foto 14.
HOF: Eers die foto. Waar is dit? -- Dit is moeilik om
hierdie spesifieke een waar te neem, maar dit lyk vir my
na heel onder links.
M1~ . JANSEN : Ja? -- Artikel AA , foto 11, een waspapier- (30
pakkie gemerk "H- G" op maskeerlint wat om pakkie gedraai
/ is
•
•
- 814 - BOTHA
is . Dit bevat een F-l handgranaat .
HOF Links bo? - - Regs bo o
Laat ek n et vir u s ~. Wanneer ek na hi erdie foto kyk,
is daar ~ geskrif . - - Dit is korrek .
En dit is die boonste van die foto? -- Ja .
Dan praat ons dieselfde taal. As In mens na di e foto
so kyk, dan sien ek daar is een, hy is heel bo links . -
Dit is reg .
Onthou nou, as u na die foto's verwys, dan kyk u na
die geskrif bo die foto, dit is die topkant van die foto,(lO
want ek sien u kyk party keer een manier na die foto en dan
vind ek wat u na verwys, maar dit is nie hoe ek na die foto
kyk nie . Nou g.oed, dit is bo links .
M~rn . JANSEN : BB? - - Artikel BB, foto 11 , een waspapier
pakkie gemerk "Plastic Explosive" op maskeerlint , bevat
tende 2 RG-42 en 2 RGD-5 handgranaatontstekers in koerant -
papier liThe Starfl 17 November 1978 toegedraai. Onder regs
op die foto.
Ja? - - Artikel CC, foto 10, een plastiese pak bevat-
t ende In bruin kartondosie wat In Makarov-pistool nr. HA2307( 20
met twee le~ magasyne bevat.
HOF Waar is dit in foto 10? -- Dit is daardie een.
Ek wil net s~, hier is twee Makarov's? -- Dit is kor-
rek.
Dan is die eerste een wat u na verwys item F? -- Dit
is korrek.
Op AF(l) en hierdie een wat u nou na verwys is CC op
AF? -- Dit is korrek.
Ja.? -- Artikel DD, foto 10, een plastiese pak wat
toegedraai is met maskeer lint bevattende 3 AKM- geweer- (30
belde .
. . . / Regs
•
•
- 815 - BOTRA
Regs ondeT? -- Regs onder op die foto . Artikel EE,
foto 14, een waspapierpak bevattende 1 x 400g en 2 x 20Cg
blokke TNT.
MNR. JANSEN Waar verskyn dit? -- Hierdie foto, soos ek
voorheen vir u gese het, is onduidelik.
ROF Ek sal u s~, as ek nou sommetjies maak, dan is dit
die regterkantste gedeelte vqn S. U sien twee lotte TNT
hierso. Die middel en heel links. Heel links het u net
nou na verwys as 5 blokke TNT . Tel die 5 blokke T~TI af,
dan kry In mens een blok wat oorbly en die ander gedee1 te (10
lyk na 2 blokke. Ek weet nie of u dit so opgedeel het
nie? -- Nee, dit was net gepak, die springstof en die
fotograaf moes dit afgeneem en ongelukkig, nadat die
springstowwe vernietig was, het ons eers die foto's gekry
en ons het gesien dat di t so In swak foto is.
So, u kan nie hierdie ... Dit is uiters moeilik,
want daar is papier~ wat opstaan. Dit mag moontlik agter
die papier verpak wees.
Ja? -- Artikel FF, foto 10, een foeliepakkie bevat
tende koerantpapierpak "The Citizen", 31 Januarie 1979 (20
waarin 4 dosies 9mm patrone is. Elke dosie bevat 16 pa
trone.
MNR. JANSEN Waar verskyn dit op die foto? -- Ongeveer
in die middel van die betrokke foto.
HOF Is dit net bo die foe1ie? -- Ja.
Ja? -- Artikel GG, foto 11, een foeliepak gemerk
"Grenades" bevattende plastiese pakkie met 2 F-l en 1 RGD-5
handgranaat.
MNR. JANSEN ~ Watter item is dit? -- Onder in die middel
van die betrokke foto . Artikel HH , f ot o 11 , een (30
foeliepakkie gemerk "Prime Hand Grenade" in waspapier ,
... / 2
•
•
- 816 - BOTHA
2 RGD-5 en 1 RG-42 toegedraai. Dit is handgranaatont
stekers.
Watter van die items. is dit? -- Dit lyk vir my aan
die regterkant ongeveer in die midde1.
Ja? -- Artikel II, foto 11, een foeliepakkie gemerk
"Grenades" waarin 2 F-l handgranate in waspapier toege
draai is.
Watter item? -- Ongeveer in die middel.
Reg in die middel is daar twee van hierdie F-1 hand-
granate?-- Dit is korrek . (10
Die v olgende? -- Artikel JJ, foto 14, een waspapi e~
pakkie gemerk "6 x 75g TNT" bevattende 6 x 75g TNT gebind
met lyn. Dit is waarneembaar links net bokant ongeveer
die middelpunt.
Ja? -- Artikel RE, foto 14, een waspapierpakkie gemerk
"6 x 75g TNT" bevattende 6 si1indriese 75g TNT wat vasge
bind is met 1yn.
Waar verskyn dit op die foto? -- Net bokant die vorige
item op dieselfde foto .
Volgende? -- Artikel LL, foto 14, een ronde foelie-(20
pakkie gemerk "T/fuse - NB it is damped" bevattende een
rol swartkleurige veiligheids10nt van 3 meter.
Ja? -- Artikel MM, foto 14, een foeliepakkie gemerk
"Plastic Explosives" bevattende plastiese springstof toe
gedraai in koerantpapier en blou plasties. Gewig van
plastiese springstof is 1 kg.
Waar verskyn dit op die foto? -- Dit is moeilik vol
gens hierdie foto.
Is dit nie duidelik op die foto nie?
ROF Mnr . Jansen ,die getuie verwys na foto 14 wat ek (30
aangeteken het as L. Ek dink hy het L verwar met hierdie
/ een
•
•
- 817 - BOTHA
een, want hierdie is klaarblyklik In groter hoeveelheid.
Hy kon Look nie vind nie. -- Ja, die foto is ongelukkig
onduidelik.
Is dit hier regs onder waarna u nou verwys het? Ek
kan van hier af sien waarna u verwys. -- Ek sien hier is
blou p1asties om hierdie artikel. So, ek neem aan dit
kan hierdie betrokke artikel wees.
Wat u voorheen na verwys het as BEWYSSTUK AF(l) L
verskyn nie, daardie springstof verskyn nie, want daardie
springstof het u ook nou na verwys, na hierdie selfde (10
item as synde MM? -- Dit mag wees dat dit moontlik een van
hierdie ander pakke is wat hierso so half onduidelik is.
Hier is heelwat plastiese springstof op hierdie foto.
J a, maar ek wil net h~ u moet nou In keuse maak. Daar
is ~ klein hoeveelheid plastiese springstof. U het onthou,
ek het ges~ RDX. -- Dit is korrek.
Di t is waarna ek verwys het. Di t is In klein hoeveel
heid. -- Ja.
Verbrokkelde stukkies gewees? -- Ja .
Toe het u daarna verwys as dieselfde item wat u nou(20
na verwys as die 1 kg. -- Dit is korrek.
Wat in b10u toegedraai is. So, ons moet BEWYSSTUK
AF(l) L van hierdie p1ek op hierdie foto 14 - beweer u hy
is nie daar nie, hy kan nie gesien word nie, dit moet
vervang word met MM op AF(l)? -- Dit is korrek.
Wat verwys na 1 kg. -- Ja, dit is korrek.
En in b10u materiaal? -- Dit is korrek.
Dan moet ek net by hierdie ander L invoeg dat dit
nie op hierdie foto verskyn nie.
MNR . JANSEN: Kan u maar na NN toe gaan? -- Arti ke1 NN, (30
foto 11, een foeliepakkie gemerk "Grenades" bevattende
... / 2
•
•
- 818 -
2 RGD- 5 en 1 F-l handgr anate.
Is di t in d ie mi ddel tweede van onder af? -- Di t is
korrek .
Ja? -- Ar t i kel 00 , f ot o 11, een waspapierpakkie
gemerk "Primer f or hand- grenad e " bevat tende 2 RGD-5 en
1 RG- 42 ontst eki ngsmeganismes vir handgr anat e wat apart
in papier verpak i s .
HOF : Net vi r die rekorddoel eindes , di t i s heel bo regs?
-- Di t is korrek .
MNR . JANSEN : Volg end e? -- Artikel PP , f ot o 11 - ek h et(lO
nie hi er n f ot onommer i n nie. Ek wi l net kyk waar is die
bet rokke fot o.
AI die foto ' s van die magasyne i s f ot o 1 2 of al die
magasyne verskyn op f oto 12? -- Op f oto 10 i s daar ook
magasyne.
HOF Ons het al die een regs onder gemerk as i t em H.
So, u het nou In keuse van links, lyk di t vir my . -- Watte r
foto is dit?
12? -- Nee (Hof kom tussenbei)
Ek wil nie die getuienis gee nie. Ek wil u net ver-(20
wys na iets wat ek terloops sien. -- Op foto 10, artikel
PP, een foeliepak met n olielap bevattende 3 bruin AK
magasyne met 20 rondtes elk. Dit is ongeveer drie-kwart
op die foto.
M1~. JANSEN: By die boonstes of die onderstes? -- Die
onderstes, 3 bruin magasyne.
BOF : Ja, dit is omtrent die tweede item van links onder?
Dit is korrek.
By l~ so ietwat in langs hierdie batterye? -- Ja .
Links van die batterye? -- Dit is korrek .
Mag ek n et vir u hier n oombli k in die rede val .
I Hi erdie
- 819 - BOTRA
Hierdie magasyne wat u hier na ve rwys op f ot o 10 , is
hulle ook t e s ien op f ot o 12 of is di t nou weer and er?
Nee, di t i s and er . Al daar di e magasyn e i s ook in die
hof vir i ndieni ng .
Ja? -- Ar t i kel QQ , f oto 11 , een foeliepak g emerk
If Grenad es " wat 2 F- l handgr anate bevat en wat elk in was
papier t oegedr aai is .
M1~ . JANSEN : Waar verskyn dit op die f ot o? - - Links onge
veer i n die mi dd el .
HOF : 0, di t i s die derde i t em heel links van onder? -- (10
Di t i s korrek .
Ml\:R'. JANSEN : Goed? - - Artikel SS , f ot o 11, een f oel iepak
kie g emerk "Grenades " bevattende 2 F- l handgr anat e wat
elk i n waspapier to egedr aai is .
HOF Di t is net bokant di e i tem wat u nou na pas v erwys
het? -- Dit is korrek .
Ja? -- Artikel TT, foto 13 , een f oel iepakkie gemerk "10
Detonators , for hand-grenade" waarin kartondosie was . Om
die kartondosie was koerantpapier"Rand Daily Mail lt 3
Januarie 1979. In die kartondosie was 10 RGD-5 handgra- (20
naatontstekers elk in papier toegedraai.
MNR. JANSEN ~ Verskyn dit op die onderste dosie? - - Dit
is op die boonste dosie . Net een van die handgranaatont
stekers is ontbloot. Die ander is nog almal in hulle
omhulsel toegedraai, in hulle papieromhulsel in die karton
dosie.
HOF: Dit is die boonste doos waarna u nou verwys? -- Dit
is korrek.
MNR. JANSEN Verder? -- Artikel UU , foto 14, een f oeli e-
pak bevattende 1 kg plastiese springstof .
Waar verskyn dit op die foto? So ongev eer dri e
/ kwar t
(30
- 820 - BOTRA ---
drie-kwart. 9p my foto is dit ongeveer in die middel.
Net onder die swart ... -- Net onder die knallont .
HOF Ja, dit is heel bo regs? -- Heel bo regs.
Wanneer ek na bo verwys, in al hierdie gevalle, is
bo waar daar staan "Foto 13, 14, 15" wat di took al mag
weeS e -- Ja.
Dan het ons die foto ge!dentifiseer wat sy bo - gedeelte
ensovoorts betref .
M1m . JANSEN: U Edele, die g et ui e het dit net vir u klerk
aangetoon waar dit is . Ek het dit nie gesien nie . So, (10
ek wou net seker gemaak het .
HOF: Nee, dit is belangrik dat u sien waar dit is, mnr .
Jansen .
MNR . JANSEN Goed, die volgende? -- Artikel VV, foto ...
(Hof kom tussenbei)
COURT: I take it that the defence is with us at the
moment?
MR . BROWDE Absolutely, My Lord, yes. I find it per-
fectly clear .
GETUIE ---- Foto 12, een plastiese pak met twee foelie-
pakke wat elk 3 magasyne bevat. Die een pak het 3 br uin
AK-magasyne en die ander 3 swart AK-magasyne bevat, elk
met 20 rondtes.
MNR. JANSEN: Dit is baie duidelik daar bo in die f oto?
-- Dit is korrek.
(20
HOF: Hier is fout. Ek het I as die linkerkantst e swart
3 magasyne reeds aangeteken. Een plastiese pak wat vasge
plak is met maskeerlint. In die pak is daar In f oeliepak
met 3 AKM-magasyne toegedraai in n lap en wat elk 20
rondtes bevat. Is dit waarna u nou verwys? -- Ja .
Dan moet u daardie eers probeer vind vir my weer .
... / Kyk
K73
- 821 - BOTRA
Kyk na bladsy 1 van BEWYSSTUK AF(l), kyk onder I . Vind
vir my daardie plek, want daardie item het u vir my a an
getoon as synde foto 12, die heel boonste items, die lin
kerkantste drie. Daar is drie bruines, of wat lyk na
bruin, twee bruines en een swart en links is daar drie
swart magasyne . Na die drie swart magasyne het u verwys
as I van BEWYSSTUK AF(l) . -- Nee, I moet hier regs onder
wees. Dit is drie swart magasyne .
Dit kan ook nie hulle wees nie, want dit is item H.
Is dit nie van hierdies aan die linkerkant nie . Daar 1~(10
drie en drie . Hulle is swart? -- Dit is.
Dit is wat? -- Dit is hulle .
M1TR • J ANS EN Ek het so dat dit die middelste is. As u
kyk net onder die 6 wat heel bo aan verskyn, is I . -- Dit
is korrek .
HOF: Ek wil dit dan net verduidelik vir rekorddoeleindes.
Item I op BEWYSSTUK AFll) word getoon as die middelste
drie magasyne op foto 12, BEWYSSTUK AF en nou gaan u na
die heel boonste ses magasyne wat vir my l yk na ses maga
syne. -- Dit is korrek. (20
En dit is wat ?
MNR. JANSEN VV.
HOF : vv . Is dit reg? -- Dit is korrek.
MNR. JANSEN : WW? -- Artikel WW, foto 14, een plastiese
pak gemerk "Plastic Explosives". Dit het een waspapier
pak met een blok plastiese springstof en een bruin papier
pak met twee verbrokkelde blokke plastiese springstof
bevat. Tot ale massa 3 kg.
Is dit die artikel net regs onder die knallonte?
Dit is korrek .
HOF Ons foto's is afgesny?
... / MNR . JANSEN
- 822 - BOTHA
MNR . JANSEN : U Edele , dit kan nie wees nie .
net na u album kyk , asseblief?
HOF ~ Ek gaan my album vir u wys .
Mag ek
MJ\lL JANSEN : U Edele , di t kom vir my as In verrassing
voor. Dit is werklik afgesny . U het In baie beter foto
as wat ek het . Myne is In biet jie groter, maar us' n is
baie duideliker .
HOF: Al drie is dieselfde , In elk geval, ek het al '
soveel op hom geskrywe , dat ek gaan nie op In ander foto
skryf nie . (10
Ek weet nie, hoe lyk u foto's , mnr . Browde?
MNR . BROWD~ : Ons het twee verski11ende foto's , maar
dit lyk asof dieselfde voorwerpe verskyn op altwee. Die
een is afgesny .
HOF Ek gaan net dat u nou vir my klerk wys waar hy
daardie springstof moet inteken op daardie foto.
Mnr. Browde, weet u waar dit is? Het u dit?
MNR. BROWDE ~ Ja, ek het dit.
HOF: Ek wil dit net vir u wys in elk geval.
MNR. BROWDE ~ Dit is hier bo. (20
HOF: Ja.
MNR. JANSEN! Kom ons kyk of ons kan vorder, Luitenant.
Wat is die voigende? -- Artikel XX, foto 14, waspapier
pak gemerk "Plastic Explosives" bevattende twee pakkies.
Een geel papierpak met twee blokke plastiese springstof
en ligrooi papierpak met een blok p1astiese springstof.
Totale massa 3 kg.
Waar verskyn dit? -- Links, ongeveer in die middel
van die foto.
HOF Waar die etiket so half oorl~? -- Dit is korrek . (30
MNR . JANSEN ~ YY? -- Foto 10, een plastiese pak gemerk
... /"Plastic
823 - BOTRA
"Plas tic Explosives " bevat t ende 3 f oel iepakkie s bevattende
elk 4 pakkie AK- pat rone elk . Di t wil. s ~, 12 pakkies met
20 patrone elk .
Hier reg in die middel van die f oto . I s di t waar na
u verwys? -- Dit i s onder i n die midd el .
Net bokant die bat t erye? -- Net onder die batterye.
Ja? -- Artikel ZZ , f ot o 14, een pl as t ie s e pak bevat
tend e 2 k oer antpakkie met plasties e springstof . Massa
3 kg .
Waar verskyn di t? -- Links ond er op die f ot o. (10
Net links van die advert ens ie wat die ui t verkopi ng
aandui ? - - Ja , dit i s korrek .
Ja? -- Artikel AAA , f ot o 14 , een plasties e pak g emerk
"Plas tic Explos i ves " bevat t end e pl asties e springst of t oe-
gedr aai i n koer ant papier, massa 2 kg .
Kan u dit aantoon op foto 14 . Dit b ehoor t die i t em
te wees wat nog me aangetoon is nie? -- Di t i s korrek .
Dit is nie vir my heel duidelik nie .
Ek kan u in elk geval ook nie help nie . Kom ons
gaan maar aan na die volgend.e toe. (20
HOF: Net In oomblik. Hier heel regs bo wat lyk soos In
stukkie kaas op plastieksakkie, dit lyk soos oliepapier,
wat is di t?
MNR. JANSEN
Dit is plastiese springstof.
Dit is die een wat afgesny is.
HOF Dit is net onder UU. -- Ek het myne nie g emerk nie .
En dan l~ daar ook iets vir my wat lyk soos kaas .
Dit is hierdie silwer foeliepapier in die middel . -- Di t
is korrek. Dit is ook plastiese springstof .
Ja, maar u kan nie vertel watter een dit i s me ?
Nee.
MNR . J ANSEN ~ -- BBB? -- Fo t o 13 , ar t i kel BBB , een f oel iepak
... / gemerk
- 824 - BOTRA
gemerk "Denotators, Electronic Devices, Torch Battery"
bevatt ende In kartondosie met inhoud, naamlik 9 elektriese
springdoppies, 10 elektroniese tydskakelaars,een penflits
met een battery en kartonhouer met 10 meganiese springdop
pies.
ROl ~ Dit is die onderste kartondoos van die twee items?
-- Dit is korrek.
MNR. JANSEN ~ En CCC het u aangetoon, die bliktrommel
wat verskyn op foto 4? -- Dit is korrek.
GETUIE ill'AAN AF .
ROF VERDAAG VIR TEE. ROF HERVAT.
MATTHYS CORNELIUS BOTRA, nog onder eed
(10
ONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN (vervolg) Luitenant, ons
het nou die inventaris klaargemaak. Het u miskien somme
tjies gemaak? Wat is die totale aantal, in die eerste
instansie, AK-patrone wat u daar gevind het?
patrone, 23 handgranate, 20,9 kg springstof .
740 AK-
Dit is nou plastiese springstof? -- Plasties sowel
as TNT gesament1ik.
En Makarov-patrone? 64 Makarov-patrone, 24 maga-(20
syne, en 33 springdoppies.
Die Hof het reeds gehoor by monde van Itrit enant Visser
wat TNT is. Ran u net vir die Hof n idee gee wat is
plastiese springstof? Waarvoor word dit gebrtrik? -- P1as-
tiese springstof is n mengsel van RDX en n plastiseerder.
Wat is RDX? -- Siklo Trimetileen Trinitramien. Dit
is die wetenskaplike benaming.
Waarvoor word dit gebruik? -- Dit word gebrtrik om
bomme te vervaardig. Dit kan vir sabotasiedoeleindes
gebruik word om n ontpl offing te weeg te bring . (30
Hoe word dit geaktiveer? Plastiese springstof word
. .. / geakt i veer
•
- 825 - BOTRA
geakti veer deur middel van In springdoppie wat 'n persoon
aan In kragbron opkoppel en wat dan as gevolg daarvan In
ontploffing veroorsaak .
Is dit die enigste wyse waarop dit geaktiveer kan word?
Plastiese springstof of enige tipe springstof kan deur
middel van of elektrisiteit, die springdoppie geaktiveer
word of meganies deur middel van veiligheidslont en In vlam.
Kan plastiese springstof byvoorbeeld gebruik word om
'n spoorlyn te sabot eer of nie? -- Di t is korrek . In Persoon
kan di t daarvoor gebruik. (10
Die elektroniese tydskakelaars wat aangetoon word op
foto 13, die onderste dosie, het u dit oorhandig aan kap
tein Helberg van veiligheidshoofkantoor hier te Pretoria
vir verdere ondersoek? -- Ek het dit aan veiligheidshoof
kantoor oorhandig vir ondersoek.
U Edele, ek wil net hierdie aan die getuie toon . Dit
sal wees BEWYSSI'UK 19i.A). Di t is een eksemplaar elk van
die artikels wat genoem word in BEWYSSTUK AF(l) onder J .
Dit is die publikasies.
Is dit die publikasies, die artikels? -- Dit is
korrek.
(20
HOF ~ Die bewysstuk wat ek hier voor my het is "The Year
of the Spear." Is dit "Mayibuye" of wat is dit? Hy het
geen naam nie, behalwe "The Year of the Spear". SA
Communist.
Mkonto we Sizwe. -- Dit is die SA Communist .
MNR. JANSEN: Waar verskyn dit? Al wat dit aandui is
nr. 78 3rd Quarter 1979? -- Ja. Ek ken die boekie volgens
voorkoms as The SA Communist. Ek het dit al voorheen
gesi en . (30
HOF ~ U s~ dit is die SA Communist daardie ? -- Dit is
... / korrek
•
- 826 -
korrek .
Al hierdie bewysst ukke, i s BEWYSSTUK 1 9(A ) ?
MNR . JANSEN : BEWYS ST UK 19(A) , ja . Die 5 AKM- gewere
hier v oor die Hof , i s dit die gewere wat u daar gekr y he t?
Di t i s k orrek .
U Edele , al vyf sal wee s BEWYSSTUK 1 9(B) .
Die 24 magasyne hier voor di e Hof , i s di t die maga
syne wat u g ekr y het? -- Di t i s korrek.
Di t sal wees BEWYSSTUK 19(C) al 24 magasyne. Die 2
Makarov- pistole, i s di t die wat u g ekry he t nou hier (10
voor die Hof? -- Di t i s korrek .
Dit sal we es BEWYSSTUK 1 9iQ ) . Die RPG- 7 lanseerbui s ,
vuur pyll ans eer der, BEWYSSTUK 19(E) . I s dit die wat u daar
gekr y h et? -- Di t i s korrek .
Met sy to eb ehore? -- Dit i s korrek .
HOF Waar is die projektiele?
MNR . JANSEN ~ U Edele, ek sal hom nou daarop lei .
Wat het u met die projektiele gemaak, Luitenant?
Ek het dit vernietig, want dit is uiters gevaarlik.
HOF: Ek wil net volledigheidshalwe vir u hierdie vraag(20
vra. Dit is die items wat verskyn op F en G BEWYSSTUK
AF(l) op die eerste bladsy? -- Dit is korrek.
Het die twee op mekaar gepas of weet u nie? -- Nee.
Hierdie projektiele is daardie RPG-7 se projektiele.
Met ander woorde, hierdie RPG-7 item F kon die pro
jektiele, daardie twee wat gevind is, item G, afvuur ? -
Baie beslis.
MNR . JANSEN: U het ook al die springstof en die hand-
granate vernietig? Di t is korrek.
Ek wil net h~ u moet kyk na hierdie s i gaar dos ie (30
met sy i nhoud , die el ekt ronie s e tydskakelaars . Di t sal
... / wee s
•
- 827 - BOTHA
wees BEWYSSTUK 19lE). Is dit die artikels wat u daar
gekry het? -- Dit is korrek .
Kan u net aan die Hof meedeel waar kom die sigaar-
dosie vandaan? -- Op hierdie papier, die binne-omhulsels
van hierdie sigaardoos, staan "Hecko Enna Habana, Cuba"
en op die regterkant onder "Made in Havana, Cuba" . Dit
is In Havana-sigaardoos .
HOF: Is hier In tydmeganisme hier in? -- Ja . Daardie
hele apparaat daar, daardie blokkie, is In tydmeganisme
vanself. (10
MNR . JANSEN U Edele, ek sal deskundige getuienis deur
kaptein Helberg daaroor aanbied.
HOF ·: Ja .
MNR . JANSEN ~ Luitenant, hierdie artikels het u gevind
as gevolg waarvan? -- As gevolg van die inligting wat ek
vanrojudant-offisier Van der Westhuizen ontvang het op ,
7 Februarie 1980.
Indien u nie hierdie inligting ontvang het nie, sou
u die wapens maklik gekry het? -- Nee, ~ns sou nie bewus
gewees het van die bestaan van daardie betrokke vuur- (20
wapens en ammunisie nie.
Op 25 Februarie 1980 het u n besoek van adjudant-
offisier Van der Westhuizen ontvang en hom ontmoet by die
Springs Veiligheidskantore? Dit is korrek.
Was adjudant-offisier Van der Westhuizen, onder andere,
vergesel deur ander persone? -- Dit is korrek.
Onder andere wie? -- Sersant Strydom, beskuldigde
nr. 4 en In Swartlid wie se naam ek nie ken nie.
Het u toe adjudant-offisier Van der Westhuizen geneem
tot op In sekere punt? -- Di t is korrek.
Wat was die betrokke punt gewees? Hierdie betrokke
/ punt
- 828 - BOTRA
punt was 'n punt waar ek 'n le~ trommel of waar 'n opgeleide
terroris n le~ trommel op 18 Oktober 1979 aan my uitgewys
het en waar ek 'n le~ trommel gevind het.
Op wie se versoek het u hierdie punt aan beskuldigde
uitgewys? -- Op adjudant-offisier Van der Westhuizen se
versoek.
Toe u die punt aan beskuldigde uitgewys het, wat het
toe verder gebeur? -- Nadat ek die punt aan die beskul
digde en adjudant-offisier Van der Westhuizen uitgewys
het, het die beskuldigde vanaf die betrokke punt waar ek (10
die le~ trommel gevind het, eers ongeveer 50 tre~ in n
oostelike rigting gestap, daarna het hy teruggekeer na
die punt waar die le~ trommel gevind was en weer 50 tre~
in 'n westelike rigting gestap, waar hy die betrokke punt
uitgewys het waar ek die trommel met vuurwapens en ammu
nisie op 8 Februarie 1980 gevind het.
Dit is die artikels op BEWYSSTUK AF(l)? -- Dit is
korrek.
Ek wil h~ u moet kyk na BEWYSSTUK AF, fotols 15 en
16. Is dit geneem waar beskuldigde nr. 4 die punt uit-(20
wys? Dit is korrek.
En die ysterpaal op foto 16, is dit diese1fde yster
paal as op foto I? -- Dit is korrek.
U s~ die beskuldigde het ongeveer 50 tre~ eers in
een rigting ge1oop. Ret u saam met hom gestap? -- Die
eerste 50 tre~ wat hy gestap het vanaf die punt waar die
1e~ trommel gevind was, het hy en adjudant-offisier Van
der Westhuizen gestapo Ek het by die le~ trommel agter
gebly. Nad at hy teruggekeer het en in In west elike rigting
50 tre~ gestap het, het ek agter hulle aangeloop . ( 30
KRUISONDERVRAGING DEUR MNR . BROWDE· Lui tenant Botha, dra
... / u
- 829 - BOTRA
u kennis van hierdie South African Communist? -- Ja, ek
het al voorheen daarvan gelees . Ek het dit al voorheen
gesien .
Ek is net nuuskierig . Roe weet u dat hierdie In South
African Communist is as dit nie di e naam daarop het nie?
Is dit die vorm daarvan? -- Net di e voorkoms .
Ret u die inhoud hiervan gelees? -- Ek het nie die
inhoud van die betrokke dokument g elees nie, net opskrifte.
Wie h et dit uitgereik? Weet u miskien? -- Dit i s in
die buiteland uitgereik of dit kom van die buiteland af . (lO
Di t het nie In Suid-Afrikaanse oorsprong nie . Di t het In
buitelandse oorsprong.
Op hierdie betrokke dag van 25 Februarie het - hierdie
ontdekking wat u gedoen het van hierdie bewysstukke wat u
ingehandig het, was n ding van di e verlede, nie waar nie?
Dit is korrek .
Natuurlik was alles van die toneel al verwyder? -
Dit is korrek.
Wat oorgebly het, was n gat in die grond? -- Ja, dit
is korrek. In Gat wat effens gevul was met grond . ( 20
Effens of vol? -- Nee, hy was nie ten volle vol nie,
maar ons het grond teruggegooi in die gat.
Toe julIe die'trommel uitgetrek het, het die grond
n bietjie ingeval? -- Ja en van die grond wat ons bo-op die
trommel afgeskep het, het ons ook binne-in die le~ gat
gegooi.
Maar dit was nog duidelik dat daar weI iets begrawe
was? Ja. n Persoon wat spesifiek kyk daarna , kon, as
hy daar verbystap, sien dat .daar moontlik iets begrawe
was . (30
Met die aankoms van mnr . Van der Westhuizen vergesel
. .. / deur
- 830 -
deur hierdie ander mense, was dit hoe laat omtrent? -
Met die aankoms by watter plek?
Waar julIe ontmoet het? -- Dit is die veiligheidskan
tore t e Springs?
Ja? -- Ek het vanaf Johannesburg aangekom, toe was
hulle alreeds by die betrokke kantore gewees en ek het
daar opgedaag ongeveer 12h30 .
In die namiddag? -- Ja, 12h30.
Sal u weet hoeveel karre daar was wat saamgekom het
met mnr . Van der Westhuizen? - - Ek was net bewus van (10
een, maar soos ek s~, ek het van J ohannesburg afgekom en
ek het hulle by die kantoor ontmoet .
En by die kantoor was daar net, sover dit u betref,
mnr . Van der Westhuizen, sersant Strydom, beskuldigde nr. 4
en In Swartlid wat u nie ken nie? -- Ja, maar dan moet ek
ook net by s~ dat ons kantore is redelik groot . As daar
weI ander persone vroe~r die oggend of wat ook al van
Pretoria of enige ander plek was, weet ek nie, maar ek het
d~e betrokke persone daar gesien.
Verstaan ek nou mooi dat wat u betref, kon daar (20
ander mense saam met mnr. Van der Westhuizen daar aangekom
het. U weet nie? -- Dit weet ek nie.
En u moes hulle na hierdie punt toe neem? -- Dit is
korrek.
En u het die punt aan beskuldigde nr. 4 uitgewys? -
Ek het dit aan die beskuldigde sowel as adjudant-offi s ier
Van der Westhuizen uitgewys. Dit was die eerste punt waar
die le~ trommel gevind was.
Ja, ek praatvan die le~ trommel. Ek wil nie weet wat
die inligting was wat u van mnr . Van der Westhuiz en gekr y(30
het nie, verstaan u? Dit is ontoelaatbaar , maar sover dit
... / uself
•
•
- 831 - BOTRA
uself betref het, was dit vir u ooglopend dat beskuldigde
nr. 4 hierdie plek nie geken het nie? -- Ja . Ry kon nie
die eerste punt uitwys nie en dit is daarom dat ek dit
aan hom moes uitwys waar die le~ trommel gevind was.
Nie aIleen dit nie, maar u moes hulle daarnatoe neem
om dit uit te wys? -- Dit is korrek, die eerste trommel.
Van daardie punt waar die le~ trommel was, het u ges~
dat die beskuldigde en mnr. Van Der Westhuizen saamgestap
h et ? Dit is korrek .
U het natuurlik nie getel ho e ver hull e gestap het (10
nie? U het nie die tre~ getel nie? Nee .
U s~ 50? Die eerste rigting na regs of in ~ ooste-
like rigting, is ongeveer 50 volgens my skatting.
U s~ dit, maar u het dit nie gemeet nie en u het dit
nie eers getel nie? Nee, dit is korrek.
Vir u was dit nie belangrik om te tel nie, want hy
het in die verkeerde rigting geloop, nie waar nie? -- Dit
is korrek.
U het dit geweet? -- Dit is korrek .
En ek neem aan dit is net toevallig dat u s ~ dit (20
was 50 tre~ en mnr. Van der Westhuizen s~ ook dit was 50
tre~. Dit is net toevallig?
COURT That is a double question.
MNR. BROWDE! Is dit net toevallig dat u en mnr. Van der
Westhuizen saamstem oor presies wat die distansie was
wat hulle gestap het? -- Ek kan miskien net s~ dat die
oorspronklike inligting wat ek van mnr. Van der Westhuizen
ontvang het, was dat die tweede depot was 50 tre~ vanaf
die eerste depot, wat ons gevind het.
J a, maar ek praat van die distansie wat hulle (3 0
gestap h et . -- Na watter rigting?
... / In
' ...
•
•
- 832 -
In In oostelike rigting? In die oostelike rigting?
Ja? -- Dit was na skatting 50 tre~ . Dit is wat ek
hom skat.
En as beskuldigde nr. 4 s~ dit was minder as 50 tre~,
sal u dit aanneem? -- Ek sal dit aanneem .
Want u sien, as die beskuldigde 50 tre~ sou gestap
het, sou hy In baie kort distansie geloop het, nie waar
nie? -- Dit is kbrrek.
Want sy bene was met kettings vasgemaak? -- Dit is
korrek . (10
Op foto 15 in AF kan u sien hoe hy die kettings dra,
nie waar nie? Ja, dit is korrek .
MR . BROWDE ~ My Lord, it is In photograph of accused no . 4 .
COURT: I want to see the chains.
MR . BROWDE: I am told that in hi s right hand you can
actually see (Court intervenes)
COURT ': Tell me where to look so that I can see.
MNR . BROWDE Kan u vir Sy Edele wys net presies w aar
die ketting is? -- Wat ons van praat as die voetboeie?
Ja, die voetboeie? -- Dit is op foto 16.
Ja, op 16 kan In mens dit sien om die voet? -- Dit is
korrek.
Ja, maar wat van 15, is dit nie, het hy nie die einde
van die ketting in sy regterhand nie?
COURT That is what I wanted you to tell me, so that
I could check up.
MR. BROWDE: My Lord, I am afraid, I am no expert of it
either and I cannot see anything Your Lordship cannot see .
COURT: Well, that is the point. I am just as blind as
you are as f ar as this is concerned .
MNR . BROWDE ~ Miskien kan u net vir die griffier wys .
... / (Getuie
•
- 833 - BOTHA
-- (Getui e dui aan)
. gCURT -: He has got the chain in his right hand and it
is next to his right leg, but I cannot see it.
MR . BROWDE -: Nor can I .
COUR! -: It is on photo 15 .
MR . BROWDE -: My Learned Junior insists that he has got
better eyes than I have and it is not surprising . He
says he will fill it in on Your Lordship's photograph ,
if Your Lordship will allow him to tamper with it. He can
put a circle around it. Perhaps the witness can put a (10
circle around it. Nothing really turns on it.
COURT -: No, I think anyone who looks at the photo can
see whether he can see the chain. I cannot, my assessors
cannot, neither can you?
MR . BROWDE -: No .
COURT -: The point is, this witness said he did have the
chain in his right hand .
MR . BROWDE -: Yes.
COURT -: Let us assume he had it •
MR. BROWDE -: Yes, that is right.
COURT: It does not make any difference.
MR. BROWDE -: Nothing turns on it.
Luitenant Botha, toe hulle gestap het, as mnr. Van
( 20
der Westhuizen iets vir die beskuldi@ie ges~ het, is dit
moontlik dat u dit nie gehoor het nie? -- Ja, hy kon gepraat
het, want die slag wat hy na die oostekant toe gestap het,
het ek nie saamgestap nie en die keer wat hy na die weste
kant gestap het, het ek redelik ver agter hull e gestap o
Na hy teruggekeer het na waar die le~ trommel was
waar hulle begin het, het julIe almal in die west el i ke (30
rigting gestap? -- Dit is korrek . Soos ek gese het, ek
... / het
-834 - BarHA
het In entjie agter hulle gestap, terwyl adjudant-offisier
Van der Westhuizen en die beskuldigde voor gestap het .
En uiteindelik kom hulle hier by hierdie plek waar
daar nog In gat was ? -- Di t is korrek.
Het hul1e In gat kom soek? -- Di t kan so wees.
Ek sal graag net een vraag wou stel in verband met
hierdie inventaris van artikels wat AF(l) is, lyk dit
vir ons of al die koerante wat gebruik is om hierdie pakkies
te maak, is vroeg in 1979 gedruk . Die j ongst e een is
"Sunday Times" 18 Maart 1979 . (10
ROF ~ Waarna verwys u?
MNR. BROWDE -: Ek verwys nou na BEWYSSTUK AF(l) . Miskien
is dit nie In saak vir g etuienis nie, maar in elk geval,
u sal sien onder L is daar "The Citizen, Wednesday 31st
January", dan N "Sunday Times, 18th March", dan Q "The
Citizen, 31st January, 1979", "Star, 31st January, 1979 "
"Rand Daily Mail, 1st February, 1979" V. Dan kom ons by
J "31st January, 1979", BE "Star, 17th November, 1978"
en weer "The Citizen" FF "31st January, 1979" en TT "Rand
Daily Mail, 3rd January, 1979". In elk geval, dit lyk (20
asof al die koerante of laat in 1978 of baie vroeg in 1979
was. Ret julle en as ek s~ julIe, dan bedoel ek die
polisie, dit opgemerk? Ek het dit opgemerk.
En maak julIe n afleiding daarvan? Dit is nou in
verband met die saak? -- Dit is moeilik om n afleiding te
maak . Ek kan sien waarna die verdediging neig.
S~ vir my wat dit is? -- U verwag seker ek moes nou
In afleiding maak dat hierdie artikels verpak was gedurende
die tydperk van daardie koerante, maar ek weet Die, ek was
nie by by die verpakking nie . Dit kan wees dat hierdie (30
mense dalk ko erante opgegaar het of wat ook al of miskien
.. . / na
• K74
- 835 - BOTHA
na In tydperk verpak het . Ek betwyfel di t, want om In
jaar v~~r die tyd springstowwe te verpak, is nie In goeie
ding nie.
HOF -: Wat u eintlik hier bedoel is, di t is nie In goeie
ding om springstowwe vir In jaar te hou nie? - - Vir In jaar
te hou veral in koerante ... (Hof kom tussenbei)
Ek wil nie verder weet nie. Ek wil net weet . Is dit
wat use? -- Dit is korrek.
Want u se dit is nie ~ goeie ding om dit vir ~ jaar
te verpak nie of In jaar v~~r die tyd te verpak nie . (10
Dit is korrek .
MNR . BROWDE -: Hoekom se u In jaar? -- Di twas vanaf Januarie
1979 toe sommige van hierdie . .. (Mnr. Browde kom tussen
bei)
Ja, die einde van Januarie? -- Januarie 1979 .
Se 1 Februarie? -- Ja en op 8 Februarie 1980 het ons
daardie artikels gevind. Met ander woorde, ek gee nou
maar net In speling van In jaar tussenin, tot die tydperk
wat ons die artikels ontdek het.
U het dit ontdek op 8 Februarie. 0, ek sien, dit (20
is nou die jaar waarvan u praat? -- Ja, min of meer In jaar.
'n Jaar vanaf die datum van die koerant tot wanneer
u dit gevind het? -- Ja.
U het in u getuienis melding gemaak van 18 Oktober
1979? ~- Dit is korrek.
Wat het op daardie datum gebeur? -- Op 18 Oktober het
In opgeleide terroris, ... (Hof kom tussenbei)
HOF -: Van watter jaar? -- 1979 . Het In opgeleide terro
ris Benedict Diphoko die betrokke le~ trommel aan my uit-
gewys . ( 30
MNR. BROWDE -: Is hy deur In hof skuldig bevind van
... / terrorisme
- 836 -
terrorisme ? -- Nee, hy was nie skul di g bevi nd nie. Ons
het hom vr ygelaat op 11 De s ember 1979 .
Ek het net g evr a of hy deur In hof skul di g bevind was
van terrori sme? -- Nee.
Dit i s die eni gste t oets wat ek sal aanvaar as u s ~
hy i s In opgel eide t erroris. Ander s i s di t u opinie, ni e
waar nie? -- Nee, di t is In erkenning wat hy aan my gemaak
het .
Ja , maar u weet nie of di t waar i s nie ? -- Ek het
hom geglo. (10
U het hom g eglo, ja . Ek aanvaar dit . Neem byvoor-
beeld - ek i s j ammer, ek wil nie baie t yd hieroor mors
nie, maar watter ar t i kels i n die i nv en t ari s s al geaffek
teer gewees het van In jaar i n daar die t rommel ? -- Spring
doppie s ... (Hof kom tussenb ei)
HOF VRA DAT DAAR IN BIETJIE STADIGER GEGAAN WORD TEN EINDE
TOLK IN STAAT OM AAN DIE BESKULDIGDES TE TOLK .
QOURT: Please repeat the question .
MNR . BROWDE ~ U het gese dat dit nie goed sal wees as
hierdie goed in die trommel vir In jaar l~ ni e ? -- Di t (20
is korrek.
Dit geld natuurlik nie vir die pamflette nie? -- Nee.
HeF Hy het begin om te s~ wat dit was. U het ges~
springdoppies? -- Springdoppies en dan natuurlik plastiese
springstof.
MNR. BROWDE Hang dit nie af van hoe dit ver pak is nie,
of daar olie is en sulke dinge? Hierdie foel ie en die
ander goed wat hier verskyn op hierdie lys . Sal di t nie
die posisie affekteer nie? -- Ek kan miskien net noem dat
die plastiese springstof het alreeds begi n verbrokk el (30
as gevolg van die veroud ering en dit veroorsaak mi slukt e
... / skot e
- 837 - BOTRA
skot e.
Ret daardie gelyk asof di t ~ bietj ie oud i s? -- Ja .
Van d ie plastiese springstof het vir my redel i k_ oud gelyk .
Sy pl ast i s eermiddel het al begi n ui ttrek en hy h et ver
brokkel .
Is di t moontlik om t e s~ deur net t e kyk na hi erdie
verbrokkelde springstof hoe oud di t i s of hoe l ank verpak
gele het? -- Nee.
Di t mag In j aar wees , di t mag minder g ewees het? -
Di t mag mi nd er ook wees , afhangend e van omstandi ghede, (10
hitte, vog ensovoorts , het ui t werking op die springst of .
So, verst aan ons nou mekaar mooi, dit k on ~ jaar daar
g ewees het of di t kon minder gewee s het? -- Op die bet rokke
t oneel ?
Ja? Of i n die t rommel in elk geval? -- Ja , dit weet
ek nou nie .
Jy weet nie, dit mag so gewees het? -- Dit mag so
gewees het.
Roe lank dit op di e toneel was, kan u natuurlik nie
s~ nie? -- Dit weet ek ook nie . (20
HERONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN ~ Foto nr . 1 op BEWYS
STUK AF, is die foto geneem voordat u begin grawe het na
die trommel of daarna? -- Foto 1 sal u sien, die trommel
steek - so In blou skynsel steek daar ond~r die grond ui t .
Dit was toe ons net die trommel aan die begin eff ens oo p
gemaak het. Op die punt aan die onder kant is daar s o In
effense blou skynsel. Dit is die blad van di e t rommel
bo . Die trommel is nog steeds onder die grond .
Was die gras al toegegroei bo-oor die t rommel gewees
toe u daar aangekom het of nie? -- Daar was weI gr as (30
gestr ooi oor die be t rokke gat , maar daar was nog nie
... 'j gevest i gd e
- 838 - BOTRA ----
gevesti gd e gr as of s o iets wat gegroei het ni e.
Ek wi l h~ u moet kyk na di e "Mayi buye" wat d eel
uitmaak van BEWYS STUK l21A) . Wanneer i s dit gedateer?
-- 8 Augustus .
8 Augustus "Year of the Spear. " Daar wor d ni e In datum
aangegee ni e ? Daar word nie In jaar t al aangegee ni e.
pi t wor d as Augustus aangedui . "Mayi buye no. 8 ,
Aug ust , Year of t he Spear". Dit i s die dat um wat daarop
aangedui word? -- "Year of the Spear".
Ons het reeds die get uienis van kol onel Stadler (10
wanneer "The year of t he s pear " was . Weet u ook wanneer
was "The year of the spear" ? -- Ek kan nie nou ui t die
vui s ui t s ~ nie.
HOF ~ Is dit deel van die g etuieni s?
MNR. JANSEN: Edele, ja, hy het g etui g , verl ede jaar,
1979 was "The year of the spear. " HOF: Dit is nie hierdie getuie se getuienis nie, maar
u s~ kolonel Stadler het daaroor getuig.
MNR. JANSEN: Dit is korrek.
Luitenant, die boekie wat u ge!dentifiseer het as ( 20
"South African Communist", die datum word daarop aangedui
"no. 78 Third Quarter, 1979"? -- Di t is korrek.
Toe u en adjudant-offisier Van der Westhuiz en die
betrokke toneel besoek het, het u die idee gekry asof hy,
dit wil s~, adjudant-offisier Van der Westhuizen geweet
het waar die wapens gevind is deur u? -- Nee, want anders
sou hy self by die punt uitgekom het.
HOF ~ Is u n plofstofdeskundige? -- Ek is n inspekt eur
van ontplofbare stowwe.
Wat van di e TNT? Verouder dit nie? -- Dit v eroud er (30
ook mettertyd , maar di t i s In redeli ke stabiel e springstof .
... / Wat
•
•
- 839 -
Wat i s die v erski l i n sterkt e tussen TNT en die
plast ies e plofstof? -- Ek het ni e die g egewens hier voor
my nie .
Is daar ~ groot verski l of nie ? -- Ek glo nie daar
i s ~ geweldi ge groot verskil tussen die twee springstowwe
nie.
Hi erdie vuur pyllanseerder met sy vuur pylappar aat -
ek wi l h~ u moet vi r my pr obeer inlig , wat i s sy s l aan
kr ag? -- Ongelukki g dr a ek ni e veel kenni s van die RPG- 7
vuur pyl nie . (10
Dan wil ek niks verder van u wee t nie . Dan wee t u
seker s oveel van hom as wat ek weet . U s~ u het hierdie
opgel eide t errori s s e naam gekr y en u het hom onts l aan?
Di t i s kor rek .
Sou daar enig e rede wee s waarom u hom ontsl aan het?
By is dan In opgeleide terroris? - - Weens onvoldoend e ge
tuienis teen die betrokke opgeleide terrori s .
As u se hy is In opgeleide terroris, di t het u net van
hom gehoor? -- Dit is korrek •
Bet u enige toets gemaak of hom getoets om t e kyk (20
of hy werklik ~ opgeleide terroris was, of laat ek dit
vir u so stel. As enige persoon hier in die hof vir u
s~ hy is n opgeleide terroris, sal u dan net sy woord
aanvaar of sal u nou toetse maak? Nee. Ek het byvoor-
beeld met hierdie man gepraat oor springstowwe . Ek het
nie sy algehele ondervraging waargeneem nie , maar ek h et
In gedeelte van daardie ondervraging gedoen en ek h et hom
uitgevra oor fopbomme en die klas van dinge en hy het
geweldige groot kennis gedra van springstowwe, ont plof-
bare stowwe , vuurwapens , tipe vuurwap ens ensovoort s . (30
Met ander woor de, u het hom s eker e v r ae gevr a? -- Ja,
... / wat
•
- 840 - BOTRA ---
wat In gewone man ni e oor beski k nie. Di t moet 'n opge-
l eide man wees wat oor daardi e bet rokke kenni s beski k .
U het s eker di e toneeltj ie nou mooi dopgehou t oe
hull e gaan soek h et na In plek waar van u bewus was . Ek
verwys nou na adjudant-off i sier Van der Westhui z en wat
saam met beskuldi gd e nr. 4 daar l oop? -- Dit i s korrek .
U het hulle tot In punt g ebring waar hi erdie trommel
uitgegr awe i s? -- Dit i s kor rek .
Toe het u hulle nou gesit en dophou? -- Di t is ko r r ek .
U het g e s~ di t was vir u dui deli k dat Van d er We st- (IO
hui zen het nie geweet waar die plek wa s nie? -- Di t i s
korrek .
U het hom ook nie v ert el ni e ? -- Nee.
Kon hy kenni s daarvan gekr y het van iemand and ers?
Ten opsigt e van hierdie trommel met vuurwapens wat
daar begrawe was?
Ja, ten opsigte van die opslagplek? -- Ek glo , di e
inligting wat hy aan my oorgedra het, het hy beweer dat
Molebatsi sal dit uitwys .
Hy het aan u inligting oorgedra en u het geweet
waarvan hy praat? -- Ja.
Goed. Sou hy daardie plek aIleen gekry het sonder
u? -- Nee, ek glo nie.
(20
Beskuldigde nr. 4 het in 'n rigting geloop . Eers een
rigting en toe In direkte teenoorgestelde rigting . Hy het
eers oos geloop en toe direk teenoorgesteld, wes? -- Dit
is korrek.
Hoe het hy begin om oos te loop? Het hy gekyk om te
kyk waar daar In rigting is, waar di e son sit om t e kyk wat
oos is of wes is of het hy net sommer begi n l oop of het (3 0
hy daar rondg ekyk om t e s ien of hy merkers het? Ek wil
... / dit
- 841 - BOTHA
di t aan u op In ander basis stel. Hy het, vo-lgens u,
geweet van die plek, maar dit was net blykbaar aan hom
beskrywe . Hy moes op In beskrywing reageer . So verstaan
ek die getuienis van adjudant-offisier Van der Westhuizen .
Dit is nou beskuldigde nr . 4 . Hy was nie vantevore self
daar nie, sodat hy kon loop nie. Hy het maar blykbaar
gehandel van In beskrywing wat hy gehad het . - - Dit is
moontlik .
Maar nou wat ek van u wil vra is di t, hoe het hy te
werk gegaan? U bring hom nou op hierdie punt, die trom- (lO
mel punt en wat doen beskuldigde nr . 4? Kyk hy na die son ,
kyk hy na di e borne, kyk hy na In huis , wat doen hy? Of
begin hy sommer blindelings loop in In rigting? -- Ja .
Hy het onmiddellik van daardie punt af gestap o Ek het
nie gesien dat hy enige borne of wat ook al waarneem as
punte nie.
Hy het sommer begein loop? -- Hy het begin s~ap .
U het nie gesien of hy na enige rigtingwyser gekyk
het nie? -- Nee, ek het dit nie gesien nie.
Hy draai toe blykbaar om want u het gesien toe kom (20
hy nou weer terug? -- Toe kom hy terug.
Wat doen hy toe? -- Hy het teruggekom tot op ongeveer
die punt waar die le~ trommel gevind was waar ek was, daar
verbygestap in In westelike rigting.
Het hy geen rigtingwysers daar na gesoek nie? Toe
hy daar by die punt by die trommel kom nie? -- Nee, ek
het nie gesien dat hy enigsins na rigtingwysers soek nie .
By die plek waar u nou op die 8ste hierdie klomp
wapens gekry het, dit was n tweede trommel eintlik, nie
waar nie? -- Dit was 'n tweede trommel .
Ek gaan dit vir u anders stel . Gestel nou ek ken
... / Springs
•
•
- 842 - BOTHA ---
Springs en ek ken nou Kwatema en u kan nou vir my ver-
duidelik hoe om daardie trommel te vind, as daardie
trommel nou by In boom is wat langs twee telefoonpale
staan en ek moet die vyfde telefoonpaal aftel , dan sal
ek dit redelik maklik vind, maar as daardie trommel net
in die veld gele~ is of by n klomp borne is waar almal
dieselfde is, sal ek moeilikheid kry om dit te vind en
u ook? -- Ja-nee, di t sal moeilik gaan .
Was daar merkers daarso by die t rommel ? -- By die
eerste trommel?
Nee, die tweede trommel. Kyk, u het vir hom die
eerste trommel gewys . -- Nee, by die tweede trommel het
ek geen merkers gesien nie .
Hoe het hy dit gevind? - - Wat ek alreed s voorheen
genoem het , was die f eit dat daardie gat wat ons daar
gelaat het, ni e ten volle tot bo gevul met grond nie. Di t
was g edeeltelik gevul met die grond wat bo van di e t rommel
afgekom het en langs die kante.
Ja , maar hy kon 10 tre~ van daardie gat gewees het .
Hy was eers 1800 van daardie gat gewees? - - Ja . (20
Hy kon 900 van daardie gat geloop het in beide rig
tings . Hy kon 300 geloop het . As ek nou n r eguit lyn
t rek, oos/wes, dan kan hy begin van 1800 wes en hy kan
omloop na 1800 oos en dan kan hy nou weer omkom en dan
kan hy nou noor d omkom weer 1800 - met ander woor de, daar
i s 3600 waarin hy kon g el oop het van daar di e t r ommelpunt
af . - - Ek kan miskien dit net so verduidelik . Aan die
een kant was n lyndraad en aan die ander kant n pad .
Met ander woorde, hierdie area was tussen In lyndraad en
'n pad .
Dit het vir my n ding verdui delik en hoe breed i s die
/ pad
- 843 - BOTRA
pad tuss en di e lyndr aad - die area tuss en die l yndr aad
en die pad? -- Na my mening ongeveer - ek sal skat - 60
meter.
So, eintli k was hy - laat ek jou eers die volgende
vr aag vr a . Die pad en die lyndraad , l oop di t oos/wes?
Oo s/w es .
So, hy het een kant t oe met die gang geloop en to e
ander kant toe met die gang?
Di t i s ko r r ek .
And er kant t oe met die gang .
I n hierdie gang wat hy nou gel oop het , 60 met er , (10
di t i s ongev eer 180 v oet breed? - - Di t i s korrek .
I s daar bai e gr as en bos? -- Daar i s s elfs bome .
En bome? Dit i s korrek .
Dan met bet rekking t ot hierdie gang . Waar was hierdie
punt waar die tweede t rommel gevind is? Langs di e lyndr aad ,
langs die pad of in die middel of na die een kant to e of
na die ander kant toe? -- Ongeveer redelik na aan die
middel tussen die pad en die lyndraad.
Waar is die- foto wat daarna verwys? Ek weet hierdie
is nou die tweede trommel, foto nr. 2, maar wat die area (20
betref? Ret u In areafoto daar? -- Nee, ons het nie n area
foto nie.
Die lyndraad wat u na verwys, is dit die lyndraad
wat ons hier sien op foto nr. l? -- Dit is korrek. Die pad
loop min of meer parallel met hierdie lyndraad.
Na die rigting vanwaar In persoon na hierdie foto kyk?
Of aan die ander kant? Duskant die draad of anderkant
die draad? -- Aan hierdie kant.
Duskant die draad? -- Aan hierdie kant .
Met ander woorde, as hierdie persoon wat die f ot o ( 30
nou n eem verder agteruit stap , kom hy in di e pad in? -- Rom
.. . / hy
- 844 - B ar HA
hy i n die pad in .
MNR. BROWDE ~ U Edele, mag ek net mi skien iets opkl aar
wat ui t U Edele se vrae voor t vloei ?
HOF Ja .
HER-KRUI SONDERVRAGI NG DEUR MNR. BROWDE ~ As u na f ot o 1
kyk in AF, s~ u dat daardie heining loop oo s/we s? -- Dit
is korrek .
En daar die punt , daar waar daar nie gr as i s nie, i s
die plek waar op 8 Febr uarie di e t rammel met di e ammuni sie
en s pringstowwe begr awe was ? - - Di t i s korrek . (1 0
Hoe ver s al u s ~ i s daar die punt van die heining , as
u nou na f ot o 1 kyk? -- Ek s al s ~ ongeveer een tree .
As hy oo s van daar die plek ges t ap het parallel me t
die heining , s ou hy by daar die eer s te trammel , die le~
trammel, s e plek gekom he t , nie waa r nie? -- Nee, hy het
vanaf die le~ trammel eerste gestap o
Ja, ek weet, maar dan moes die le~ trammel , as dit
oos/wes, as hy oos/ wes geloop het en die heining loop
oos/wes, dan moes hy parallel met die heining gestap het?
-- Dit is korrek. Hy het min of meer parallel met die ( 20
heining gestapo
Dan was die eerste plek waar die le~ trommel gevind
was, oak In tree of twee van die heining af? Ek kan
miskien net dit s~. Op hierdie t errein kan jy nie spesi
fiek penreguit loop nie.
HOF Nee, nee, dit sal ek saamstem. Die advokaat vi r
die verdediging klaar iets wat ek heeltemal van u v erk eerd
verstaan het op en ek gaan heel moontlik vir u nag vr ae
daaroor vra. Antwoord maar net sy vrae . U s ien die
plek of die gat hier op foto 1 . Die plek waar julIe (30
eerst e na t oe geneem i s , waar u di e eerste t rammel g ekr y
.. . / h e t
- 845 -
het, dit moes dan ook so naby die draad gewees het of was
dit nie? -- Nee. Die ander een was tussen hierdie lyn
draad en die pad, ongeveer in die helfte, net verder weg
van die lyndraad meer na die pad se kant toe. Ek sal s~
min of meer in die helfte tussen die lyndraad en die pad.
MNR. BROWDE ~ Ja, maar as hierdie heining oos/wes loop
en as hy dan van daardie eerste punt wes gestap het, sou
hy ni~ by hierdie punt gekom het nie? Sou hy dieselfde
distansie van die heining gewees het as waar hy begin het?
-- Ja, maar nou op daardie distansie kon jy dit waarneem(lO
hierdie betrokke gat .
0, ek sien . Was di t so duid·elik dat iemand wat daar
in die omgewing loop dit kon gesien het? - - Ek sou s~ in
die redelike omgewing kon jy daardie gat waarneem , maar
jy moes In ent wegstap vanaf die eerste trommel in die
betrokke rigting.
So, wat ons nou moet aanneem, as ek u goed verstaan
het, is dat hulle het in die omgewing gesoek vir In gat? -
Nee. Beskuldjgde het eers regs geloop en toe na links .
Om na In gat te soek? -- Ja, hy kon nie spesifiek (20
direk na die betrokke gat toe loop nie. Hy het gestap
••. (Hof kom tussenbei)
COURT: I cannot allow you to cross-examine at length.
MR. BROWDE ~ My Lord, I just want to say this.
Dit was vir u duidelik van die beskrywing wat aan
u gegee is deur mnr. Van der Westhuizen, dat van die begin
af het hy in die verkeerde rigting geloop. Dit was duide
lik? -- Ja.
Van die beskrywing wat mnr. Van der Hesthuizen aan u
gegee het, was dit duid elik dat hy na die v erkeerde kant (30
toe gegaan het? -- Ek verstaan nou nie mooi nie . Wie het
... / in
•
- 846 - BOTRA ---
i n die verkeerde rigti ng g estap?
Mnr . Van der We s t hui zen en die be skul di gde? -- Ja ,
oor spronkli k het hull e i n In oost el i ke rigt i ng gestap o
En daarna het hull e t eruggekeer en na hierdie gat
g es oek? -- Ja .
En u s ~ In mens kon di t s i en van so 30 t re~ af? --
Ja , mi skien In bietj ie mi nder.
ROF ~ Ek wi l net vir u In v erdere v r aag vr a , want ek het
u netnou misvers t aan . Moontli k het u my mi sverstaan .
Trommel 1 waar u hull e na geneem het, di t word n~rens (10
op eni g e van die foto ' s gewys nie of wor d di t? -- Nee .
En di t i s waarna u verwys het , ong eveer hal f - pad
i n ·hierdie gang? -- Ja .
Toe stap hy oos in die gang en kom t erug? -- Di t i s
korrek .
Ret hy mooi in die middel van die gang afgestap? --
Ja, min of meer ongeveer in die middel.
En as In mens so stap, kan In mens die heiningdrade
wat ek nou aanvaar aan albei kante van die hierdie gang
is, die een wat gesien word op f oto 1 en die een wat ( 20
blykbaar die pad afsluit, sien? -- Ja.
En uiteindelik kom hy toe na hierdie foto 1, toe u
nou agter hom ook geloop het en dit is die plek waar julIe
nou hierdie klomp wapens uitgehaal het ? -- Dit is korrek.
Maar ek het vir u netnou gevra of daar tekens was
of aanwysers en u het vir my ges~ daar was nie . Miskien
het ek u misverstaan. Wat ek aangeneem het wat u bedoel
by tekens, sommige van ons opgeleide mense maak g ebruik
van spuitverf en die klas van dinge wat aan die bome
gespuit word. (30
Nee, dan het ons mekaar verkeerd verstaan . As ek
... / nou
•
- 847 - BOTRA ---
nou hierdie plek moet beskryf, dan sal ek s~ "Gaan na
In hoekpaal waar daar 'n kantpaal in die grond is en langs
hom staan daar In skewe paal en hier is di t op foto 1. II
As ek daardie plek moes beskryf het . -- Die oorspronklike
inligting wat ek g ekry het ... (Hof kom tussenbei)
Nee, nee, ek wil ongelukkig dit nie h~ nie , want ek
weet nie tot ho e In mate di t fei te is wat u aan my met my
assessore sal oordra wat nie toelaatbaar is nie. Die
vraag wat ek u gevra het , is of daar tekens was of maniere
was waarop hie rdie plek gevind kon gew ee s het . Nou wil(lO
ek vir u s~ as u vir my moet vertel waar om daardie plek
t e vind, dan s ~ u vir my "Gaan na daardie pad wat loop
van daardie plek na daardie plek, klim deur die draad
aan die noordekant, die pad loop oos/wes, by myl so en
so . Gaan soek en by In punt waar hierdie lyndrade bymekaar
kom, daar staan In skewe - ek het amper gedink di t is In
treinspoor, maar di t is nie In treinspoor nie - daar is In
hoekdraad, In T-aanslui ting van kampdrade met In skuins
paal aan die kant en aan die ander kant is daar 'n skewe
paal wat daar staan. It Ja, ek het u misverstaan omtrent (2 0
die betrokke teken.
Het hy direk op hierdie plek afgeloop of nie, soos
wat u hom kon gesien loop het van die eerste trommel na
die plek waar hierdie twee trommel begrawe was? -- Hy het
nie spesifiek reg op hom afgestap nie. Hy het min of meer
in die middel van die gang afgestap en, soos ek aanneem,
die betrokke area gesien daar en na die rigting gestap
en die punt uitgewys.
Ek het vir u gevra hoe het hy geloop? Reguit? U s~
vir my ja. Met ander woorde, hy loop nou par allel met ( 30
hierdi e twee drade? -- Dit is korrek .
/ As
•
•
- 848 -
As hy par allel daar mee geloop het, het hy nooit by
die punt uitgekom nie . Wat het gebeur dat hy by die
punt uitkom? -- Ek is jammer, ek verstaan nou nie so mooi
nie?
Dink aan n gang 180 voet breed? -- Dit is reg.
Pad aan die een kant, draad aan die ander kant? Ja .
remand loop in die middel van hierdie gang . -- Dit
is korrek .
Hy sal nie by In plek ui tkom nie wat l~ aan die pad
se kant van die gang of aan die verste kant van die pad (10
waar die pad ook afgespan is. Hy sal nooit daar uitkom
nie. Hy sal verby die plek loop? -- Soos ek ges~ het, as
In mens in die middel van daardie gang sou afstap , daar is
natuurlik bossi es en goed waarvoor In mens moet ui tdraai
en jy sal jou o~ laat speel , dan sou jy hierdie punt kon
si en .
Ek weet dit, maar nou moet ek vir u vra hoe het hy
daar gekom? Het hy direk op daardie plek afgeloop of
het hy in die middel van die gang afgeloop en toe na die
son gekyk en toe skielik links gedraai of wat het hy (20
gedoen? -- By het in die middel van die gang afgestap .
En toe? -- En nadat hy dit waargeneem het, het hy
gestap na die punt.
Met ander woorde, hy het met n hoek geloop. By het
regui t geloop en toe In 900 draai na links of regs gemaak?
-- Ek sal nie s~ 900 nie, maar hy het wel skuins - die
gras rondom hierdie toneel was effens platgetrap en hy het
toe na die punt gestapo
Met ander woorde, hy het nie direk na die punt gestap
ni e, hy het met In draai geloop? -- Met In effense draai ( 30
geloop .
G EEN VERDERE VRAE. • •. / HOF
K75
•
•
- 849 - RADEBE
HOF VERDAAG TOT 14hOO . HOF HERVAT OM 14hOO .
JACOB RADEBE, v . o . e . (Deur tolk) (59)
ONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN: Is u In speurder- konstabel
i n die Suid-Afrikaanse Polisie veiligheidstak te Pretoria?
Dit is so .
Het u gedurende Januarie , Februarie en Maart 1980
saam met speurder adjudant-offisier Van d er Westhuizen
gewerk? -- Dit is so.
Onthou u 25 Februarie 1980, was u saam met adjudant-
offisier Van der Westhuiz en na Springs? Ek onthou (10
dat ek saam met hom Springs toe gegaan het .
Wie het u vergesel s oontoe? -- Ons was saam met
beskuldigde nr . 5 in hi erdi e saak gew ees . (Hy noem hom
as die persoon George Molebatsi) Soos hulle sit van die
linkerkant af, is dit die vierde persoon . Beskuldigde
nr. 4 in die saak.
Was dit net julle drie? -- Dit was net die drie van
ons gewees. Ons was net drie in die voertuig .
Wie het bestuur? -- Adjudant-offisier Van der West-
huizen het bestuur .
Waar het u gesit? -- Aan die passasierskant .
(20
En beskuldigde nr. 4? -- Hy het op die agterste sit
plek gesit.
Hoe het julle by Springs uitgekom? -- Ons het van hier
af deur Fonteine met die Waterkloof-pad gery. Beskuldigde
nr . 4 het toe vir ons ges~ om die Delmas-pad te neem. Ons
het so gery tot in Springs met daardie pad.
Waar is julle in Springs heen? -- Ons het na die
veiligheidskantore gegaan.
gele~ .
Dit is in Springs in die dorp
(30
En daarvandaan? Het u daarvandaan weer saam met hulle
... / gegaan
•
•
- 850 - RADEBE
gegaan? Eerstens by die kantore het die offisiere oor
hierdie aangeleentheid gepraat en van daar af het ek saam
met die Adjudant-offisier gery . Ek kan nie meer onthou
hoeveel Blankelede van die polisiemag saam met ons was
van Springs af nie, asook beskuldigde nr . 5. Beskuldigde
nr . 5 het ons van d ie Springs veiligheidskantore gekry .
Beskuldigde nr . 5 het vir ons ges~ ... (Mnr. Jansen kom
'tussenbei )
Nee, moenie s~ wat hy g e s~ het nie . Ret u saam met
adjudant- offisier Van der Westhuizen en beskuldigde nr . 4 (10
verder gegaan daar of nie ? -- Ni e in Springs nie .
Waar het u hulle agtergelaat? -- Ek wil net verduide
lik . Ek en mnr . Van der Westhuizen en beskuldigde nr . 4
het in Springs n~rens gegaan nie. Die persoon saam met
wie ' ons uitgegaan het , was beskuldigje nr . 5 in Springs .
Ret u gesien dat mnr. Van der Westhuizen en beskul
digde nr . 4 en iemand anders vanaf Springs polisiestasie
weggery het? -- Ek het nie gesien nie.
Ken u luitenant Botha van Springs? -- Nee, die Springs-
mense ken ek nie .
U is toe saam met beskuldigde nr. 5 en mnr. Van der
Westhuizen? -- Dit is so.
(20
Waar is julle heen? -- Beskuldigde nr. 5 het ges~ ...
(Mnr. Jansen kom tussenbei)
Nee, kyk, moenie vir ons s~ wat hy gese het nie.
Ons het na n plek toe gegaan waarheen hy vir ons gene em
het. Dit was in die veld gewees. Dit is n plek waar na
bewering sekere goedere ... (Mnr. Jansen kom tussenbei)
Wat het julle daar gesien? Watse plek was dit? --
Die plek lyk soos In ou myn . Daar is In skag , In ou skag . (3 0
Die beskuldigde het n sekere rapport aan ons gemaak . Ons
... / het
•
•
- 851 - RADEBE
he~ g esoek daar na s ekere goed as g evolg van die r apport
wat hy g emaak het , maar ons het niks gevi nd nie.
Kyk na f oto nr. 9 van BEWYSSTUK AG . Ken u daar die
plek? -- Ek herken die plek .
I s di t die plek waarna u nou v erwys het? -- Dit i s
die plek waarna ek nou verwys het .
5 Maar t 1 98 0 he~ u weer vir adjudant-off i sier Van der
Westhui z en vergesel? -- Ek i s ni e seker van die datum nie,
maar ek het al die tyd saam met hom gewerk .
Was u t eenwoordig toe beskuld i gde nr . 5 h om op In (10
volg end e g el eent heid weer verges el het? Ekskuus , beskul
di gde n r . 4 , George Mol ebat s i ? -- Ek was saam met hul l e
gewees .
Waar het julIe op die volgend e keer heengegaan? -
Beskuldigde nr. 4 het vir ons die pol i s iestasie t e Pre t oria
Wes gaan wys en aan ons In sekere r apport gemaak .
En daarna? Van daar af het ons na die Villi eri a
polisiestasie toe gegaan . Van daar af het hy vir ons na
Waltloo geneem.
Hoe het julIe by Pretoria-Wes polisiestasie uitgekom?(20
Ons het vanaf Ga-Rankuwa in Bophuthatswana gekom . Ons
het deur die tonnel gekom. Ons het Pretoria binnegegaan
met Kerkstraat van wes na oos. Toe ons by die Pretoria
Wes polisiestasie kom, het hy vir ons gewys dit is die
Pretoria-Wes polisiestasie daardie.
Is die polisiestasie in Kerkstraat? -- Dit is i n
K~rkstraat net anderkant die brug.
net voor ons by die brug gekom het.
kerkant van die pad gewees.
Soos ons aangekom h et ,
Dit was aan die lin-
Het mnr . Van der Westhuizen maar net g ery op sy (30
eie ? - - Nee . Die posisie i s , beskuldi gde nr. 4 het vir hom
. . . / die
•
- 852 - RAJ)EBE
die rigting gewys . Hy het ges~ "Hier gaan jy so draai
en hier gaanjy so draai ."
En na Villieria toe? -- Dit was nog dieselfde gewees .
Ons het afgery in Kerkstraat en die beskuldigde het gewys
waar moet ons draai .
En na Waltloo toe? -- Van Villieria polisiestasie
het die beskuldigde ges ~ "Jy ry regui t soontoe" hy wys
met sy Yinger in ~ rigting na die noord/ooste .
Beskuldigde nr . 5, was u teenwoordig waar hy vir
adjudant- offisier Van der Westhuizen vergesel het? -- Ek(lO
was by gewees .
Ons het nou klaar g epraat van Springs . Ons wil nou
nie meer daarvan praat nie. Waarheen het u hom verder
vergesel waar beskuldigde nr . 5 teenwoordig was? -- Hy
het vir ons eers na die petroltenks te Waltloo geneem.
Hy het vir ons na In sekere punt toe geneem. By die punt
was daar In boompie en toe het hy daar op die toneel ~
rapport aan ons gemaak. Toe het hy gevra dat ons vir hom
na Denneboom-spoorwegstasie toe neem en vanaf die Denne
boom-spoorwegstasie het hy toe vir ons beduie hoe hulle (20
gegaan het na die bank toe.
U moet net onthou, moenie vir die Hof s~ wat hy ges~
het nie. Ek verstaan.
Van die Denneboom-stasie het die beskuldigde julIe
~rens heen geneem of waar is julIe daarvanaf heen?
Van Denneboom het ons na die Silverton se bank toe gegaan .
Watse bank was dit? -- Dit is die Volkskas Bank .
Hoe het julIe gery om daar te kom? -- Is dit suid na
hierdie kant toe? Ons het in ~ suidelike rigting gery .
Ons het by In vierrigting- stopstraat gekom . Di t is die (30
vierrigting- stopstraat naby die toetsgronde . Ons het
... / reguit
•
- 853 -
reguit g ery tot by die verkeersl i gte en by die verkeer s
ligte het ons regs gedr aai . Ons het regui t gery to t by
die bank . Die bank i s aan die l i nkerkant van daar die pad
gele~ s oos ons gery het .
Het u In verkl aring - laat ek di t s o st el, hoekom het
julle s o gery? Hoekom het julle daar die rigt ing gevolg?
Di t i s h oe beskuldi gde nr. 5 vir ons beduie het .
Het u ooi t In verklaring i n hierdie verband aan die
ond ers oekbeampt e gemaak? - - Nee , ek h et ni e .
CROSS- EXAMINAT ION BY MR . BROWDE ~ When were you f irst (10
told that you would be required t o give evidence in t hi s
case? -- I had be en on l eave . It was only t hi s morning
that I was war ned by Captai n Nel that I was required t o
give e vi d ence here.
Si nce that t i me that you did the s e thi ngs with Mr .
Van der Westhuizen, have you not made a stat ement t o the
police about it or to anybody? -- No .
And you say that this morning you were asked f or the
first time to recall what happened in February or i n
March? -- I was only told that I would be required at (20
ten o'clock.
And are you telling His Lordship that now is the first
time you have been asked these things now as you are
standing in the witness-box? -- Yes.
Prior to this you had spoken to nobody about this
cas e? About these fact that you gave to His Lordshi p
now? Altogether not.
I just want to test you on that . Tell His Lordshi p
the date when you first went with Mr . Van der We sthui zen
and accused no . 4? -- As I have alr eady said , I am not (30
certain of the dat es . We di d i n fact go out and i t was
... / during
- 854 - RADEBE ------
during the month of February.
You did not tell His Lordship you are not certain
about that date, the first time you went out? You told
him you were not certain about the next date . I want to
know what was the first date you went out with accused
no . 4 and Mr. Van der Westhuizen? -- I am afraid, I do
not remember the date . I remember the month .
Why, if you do not remember the date, did you agree
with My Learned Friend when he said it was 25 February?
-- We~ counsel was reading from a document and I only (10
agreed to the date he mentioned.
It could not have been a document that you had any
thing to do with , could it? -- No .
How many times have you worked with Mr . Van der West-
huizen? How many cases? One or more? -- I do not know
whether the question pertains to some other enquiries or
a case like this which has eventually been brought to
Court?
Enquiries which you made, where you have dealt with
people who are in detention under Mr. Van der Westhuizen's(20
care? -- Many cases.
And have you taken many people out, many people in
detention, Black people with Mr. Van der Westhuizen in
motor-cars? -- Yes, that is correct.
Nearly every day or how often? -- Not every day.
We at times question people in the office or if we
require them to do certain things, we take them out.
And how many people did you take out in February?
-- I am unable to say how many people we took out during
the month of February, but what I know is , during thi s (30
month we were busy investigating the present case . We
... / specifically
- 855 - RADEBE
specifically had to do with accused nos . 4 and 5.
But this only started on 25 February . What did you
do for the rest of the month before that? -- No, it did
not only start on the 25th . One of them, accused no . 4,
had been arrested already . I think it was in January
that he was apprehended.
He was arrested in December actually . -- I do not
know when exactly. It could have been December or January .
Do you remember taking any one,other people out in
January or February or March? - - Yes, many other people (10
but that has got nothing to do with the present trial .
So, can we understand that in that period January
to March you took many people out, but they were not con
nected with this case, except for what you have told us
about accused nos. 4 and 5? -- That is correct .
And did you not make statements to the police about
the others either? -- No.
Do you never make statements that are taken down in
writing and signed by you? -- We do write statements,
but in connection with the kind of work I was doing at the(20
time, it was not necessary for me to make a statement,
because the White officers wrote down their statements.
Do you remember the names of the other people you
took out in January for example? -- I do not remember the
names. Mostly they were school children. This was mostly
just for questioning. After questioning we released them .
I 3aid do you remember the names of any people you
took out in January with Mr. Van der Westhuizen? In
connection with this case or other cases?
No, anybody? There are people I remember having(30
taken out during that month, but I do not think it would
. .. / be
•
•
- 856 - RADEBE
be proper for me to mention their names here. Some of
their names have to be kept secret.
Let us talk about this in that cases - in February,
were there other people also that you remember their names
that must be kept secret? In February?
Yes? No, I do not remember . Excepting the people
who are appearing in Court.
And March? Do you remember the people you took out
in March? -- I do not remember, because in March, April
and some other months, I had some other work to do, new (10 in
work that came in. I had to do work the townships. It was A
after the detention of the present accused.
So, you say you do not remember whether you took
people out or not i n March? -- It could be that I took
people out .
But you do not remember? -- No .
And in April, the same? -- The same .
You do not remember who you took out in April if you
took people out in April? -- That is so.
But the first time you went with accused no . 4
you remember clearly every detail? -- Yes, it is so .
(20
Although you have not ·spoken about it for about nine
months? -- Yes, I do remember the details in this case,
because I knew that this was a case that would subsequently
come before a Court. I was personally involved with the
accused that I have mentioned.
That is why you first told His Lordship it was accused
no. 5 you went with on 25 February? -- What I am not sure
of is the date, but I am quite positive of the accused.
I know accused no. 5. I am the person who pers onally (30
went to fetch him from the prison .
. . . / That
•
•
- 857 - RP~EBE
That is not my quest i on . I am saying that you
first told His Lordship that it was accused no . 5 that
went with you and Mr . Van der Westhuizen . -- No, it was
accused no . 4 that we took .
I know it was accused no . 4, but you first said it
was accused no . 5? -- That is because of the number that
appeared before the accus ed . I had to count them in order
to know which number i t is .
So , did you count them when you came to no . 5? Is
that why you sa i d it was accused no . 5? -- No, it is (10
not so . I c ount ed the numb ers , the numbers that are i n
f ront of them.
You mean you r ead them? -- I r ead the numbers . It
was be cause of the number that I could not det ermine which
was accused no . 4 or no . 5 .
Accused no. 5 is not sitting at no . 4? -- But look
at how the numbers are right now.
I am looking at how the numbers are . No. 4 is no
where near no. 5? What I am saying is that accused
no. 4 in this case is the person we took along to Springs.(20
You made a mistake, did you not, in saying it was
accused no. 5. It is as simple as that. It is possi
bly so, but after counting them, then I knew which person
we had taken out.
You made a mistake, did you not, by saying it was
accused no. 5 whom you took? -- Yes, it was a mistake .
Why just not say that? -- The position is, I was
confused by the numbers. I counted from accused no . 2
onwards. I read the numbers from no. 2 and counted the
person who is opposite that number as no . 1 (3 0
Well, he i s no . l? -- Yes, that is how they are seated
.. . / right
•
•
- 858 - R.ADEBE --
right now . That is how I counted the people behind the
numbers .
Well, now, let us count them . Count them again? --
That person behind no . 2 is no. 1, no . 2 accused is seated
opposite no . 3.
Right? -- No . 3 is seated between the numbers 3 and
4 . Accused no . 4 is seated slight,ly off the number 4.
That one who is seated with his hand on his chin, is
accused no. 5 .
The man sitting opposite no. 5? - - Yes, but he is (10
not directly opposite that number, no . 5 .
Who is sitting nearer the no . 5? Accused no . 4 or
accused no . 5? -- Accused no . 5.
Then why did you say that accused no . 5 was the person
that you took out with Mr. Van der Westhuizen?
}ffi. JANSEN: The witness has already told the Court that
he did make a mistake and to be fair to the witness, he
saidin his evidence-in-chief accused no. 5, George Mole-
batsi.
COURT: And who is George Molebatsi?
MR. JANSEN: George Molebatsi, according to the charge-
sheet is accused no. 4.
COURT: It will be argument now, Mr. Browde.
MR. BROWDE I just want 'to ask the witness, because
he was talking about the humbers and I wanted to be clear
on the record that accused no. 5 is actually sitting
opposite no. 5.
COURT: It is exactly what you have got on the record .
You have got that on the record. You said who is sitting
nearer no . 5 and he said it is no . 5 .
MR . BROWDE· I now want to know why did he say it was
. . . / no . 5
•
•
859 - RliDEBE
no. 5. That is all. -- I have already admitted that I
made a mistake, but I further said the person we took
along to Springs was accused no. 5, George Molebatsi.
No, I did not say accused no. 5, I said accused no . 4.
Alright, I will just leave it at that.
COURT ~ I want to get this down for record purposes.
Accused no. 1 is sitting equidistant from the numbers
on the dock 2 and 3 . No.2 is sitting exactly behind
the number 3 . No.3 and no . 4 ar e sitting equal distance
behind or away from no . 4 . No. 5 is not sitting directly(lO
behind no . 5, but more to no. 4's side, although very
slightly . No.6 is sitting equidistant between the
numbers marked 5 and 6 on the box, on the accused-dock.
No.7 is sitting equidis tant between the numbers marke
6 and 7 . No.8 between 7 and 8 and no . 9 more or less
between 8 and 9. Have I described it correctly?
MR. BROWDE ! With respect, My Lord, I would say that
no. 5 is sitting almost directly behind no . 5.
COURT Core here from where I am standing . From the
witness he is going to be more off. It is going to be (20
more marked. He is going to be more away from no. 5 than
what I am.
MR. BROWDE From where I am, the no. 5 is pointing
is directly over the left side of the accused.
COURT: It is exactly over his heart.
MR. BROWDE Over his heart.
COURT! I have pointed this out for record purposes .
There have been difficulties before in this case and now
each accused will take his seat behind his number and I
want the orderlies to s ee that they sit behind t heir (30
numbers. We had this difficulty before . Not that it was
... / of
..
•
•
- 860 - RADEBE
of importance as in this present point that you have made,
but there have been difficulties. The orderlies are to
see that they sit behind. their numbers .
MR. BROWDE ~ I just want to round it off by saying, I
take it, Mr • Radebe, that you agree with His Lordship belil "d
that accused no . 5 was sitting directly, virtually directly J\
the no . 5 . It was pointing at his heart in fact . In
this first drive with Mr . Van der Westhuizen, was there
discussion in the motor- car? Did you talk to each other,
you and Van der Westhuizen and accused no . 4? -- Me and (10
Van der Westhui z en were not discussing . The accused was
just directing us, just showing the way to Springs .
How many di re ctions did he give to get to Spri ngs
from Pretoria- on the Delmas Road? -- No , he only told us
to take the turn-off to Delmas and from there we then
knew how to get to Springs.
So, apart from the accused saying "Take the Delmas
Road", there was nothing further said by the accused to
Springs? -- That is all, yes. We just sat there discus
sing. That is me and Van der Westhuizen .
I am still dealing with accused no. 4. You do not
know the date when you again went with him and Mr. Van
der Westhuizen? -- I do remember that we went out with
him again. I do not know whether the question is to
Springs or to Ga-Rankuwa, but what I do not remember is
the date on which we took him out.
Well, that is what I have asked you. You do not
remember the date? -- I do not remember the date .
Were you again, just the three of you in the car?
Just the three of us .
And you l eft Ga- Rankuwa to come to Pretoria? That
... / is
(20
Collection Number: AD2021
SOUTH AFRICAN INSTITUTE OF RACE RELATIONS, Security trials 1958·1982
PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers, University of the Witwatersrand Location:- Johannesburg ©2012
LEGAL NOTICES:
Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner.
Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only.
People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of the collection records and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website.
This document is part of a private collection deposited with Historical Papers at The University of the Witwatersrand by the Church of the Province of South Africa.