immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri
TRANSCRIPT
![Page 1: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/3.jpg)
Spesifik immun cavabsızlıqdır
İmmun sistem müəyyən antigenə qarşı spesifik limfositlərin proliferasiyasını aktivləşdirmir və immun cavab yaratmır
Müəyyən antigen tərəfindən induksiya olunmuş spesifik qeyri-reaktivliyə deyilir
Self tolerantlıq – orqanizmə aid antigenlərə qarşı təbii immunoloji tolerantlıq
Orqanizmin öz hüceyrələri ilə uyğunluq içində yaşamasına təsir göstərir
Təbii limfositar tolerantlıq orqanizmin öz antigeninə qarşı lazımdır
![Page 4: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/5.jpg)
Mərkəzi tolerantlıq- Timusun daxilində autoreaktiv T-hüceyrələrin taninması və killinqi
Periferik tolerantlıq- Timusun xaricində klonal anergiya, yəni müəyyən T-hüceyrələrin və B-hüceyrələrin funksional inaktivləşməsi
![Page 6: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/6.jpg)
Limfositlər sümük iliyində T-limfositlərə ayrıldıqdan sonra proliferasiya və differensasiya üçün timusa gəlirlər
Burada T-limfosit klonlarından yetkin T-limfositlər yaranır
Həmçinin antigeni tanıyan TCR reseptorları, antigenin tanınmasında köməkçi CD-4 və CD-8 molekullarinin da inkişafı tamamlanır
T-limfositlərə antigeni tanıya bilmə dərsləri verilir, APC self antigenləri təqdim edir
Bu antigenlərə yuksə self reaktivlik göstərən T-limfosit klonları məhv edilir. Bu prosesə klonal silinmə deyilir ki, bu da apoptoz vasitəsi ilə baş verir
![Page 7: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/7.jpg)
Timusda olmayan self antigenlərə qarşı yaradılan tolerantlıqdır.
Bununla yanaşı mərkəzi tolerantlıqdan qaçan self reaktiv T-limfositlərə qarşı ehtiyat tolerantlıqdır
![Page 8: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/8.jpg)
B-hüceyrələrin yetinləşməsi sümük iliyində olduğu üçün tolerantlıq da burada baş verir.
B-limfostitlərin tolerantlığı antigen dozası iləəlaqəlidir.
Self antigenlər yüksək dozalı olduqda onlara cavab verən B-hüceyrə klonları öldürülür.
Self antigenlərin aşağı dozasında isə B-limfositlərin anergiyası baş verir
Periferiyada T-hüceyrənin köməyi olmadan antigenləqarşılaşan B-hüceyrə anergiyaya uğrayır
Tolerant T-limfositlər B-limfositləri tolerant edirlər
![Page 9: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/9.jpg)
Klonal silinmə(klonaldelesiya)
Hüceyrə anergiyasi
Supressiya
Tolerantlıq
Periferik Hüceyrə
anergiyası
Supressiya
MərkəziKlonal silinmə
![Page 10: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/10.jpg)
Timusda T-limfositlərin inkişafı zamanı
Self MHC molekullarıni tanımayan T-hüceyrələri
Self antigenlərə həssas T- hüceyrələri apoptpza məruz qalirlar
![Page 11: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/11.jpg)
Bəzi limfositlər apoptozdan qaça bilər
T-hüceyrələrin inkşafı zamanı bəzi self antigenlər timusa çatdırılmaya bilər
Bəzi self antigenlərtimusun funksiyasını itirməsindən sonra ortaya çıxa bilər
![Page 12: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/12.jpg)
Self antigenlər APC-ə verilmədən əvvəl birbaşa TCR-əbağlana bilər
APC-lər əlavə siqnal molekulu daşımadığı üçün T-hüceyrə self antigene bağlansa da immun cavab yaranmır
![Page 13: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/13.jpg)
T-supressor hüceyrələr self reaktiv T-hüceyrələrinətəsir edərək self antigenlərəcavab verməsinin qarşısını alır
![Page 14: immunoloji tolerantliq ve onun mexanizmleri](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022012302/55a306111a28ab0a1c8b46c0/html5/thumbnails/14.jpg)