İlk dönem eserleri - risale-i nur külliyatı - ebook reader için pdf 800x600

8/6/2019 lk Dnem Eserleri - Risale-i Nur Klliyat - Ebook Reader iin Pdf 800x600

1/769


2/769

Bedizzaman Said Nurs


3/769

Nurun lk Kaps[Bu risalenin felsefeye vurduu tokat, beere zararl ve din

zt olan felsefe ksmdr. Beere menfaatli ve diyanete dost ola

felsefe deildir. Hem ecnebi kfirler tbiri, slmiyet ve daleyhinde alanlara aittir.]

Mukaddeme

11. Her trl noksan sfatlardan yce olan Allahn adyla.

Gayet acip ve garip ve beni gayet hayrette brakan bhdise-i Nuriyeyi beyan edeceim.

Risale-i Nurun birinci medresesi ve tarlas olan Barkaryesine, yirmi be senelik bir mufarakattan sonra, aynemeskat- resim Nurs karyesine kar olan sla-i rahimdedaha ziyade bir sikle geldim. Grdm ki:

Aynen Nurs Ky vaziyetindeki o eski medresem give Nurstaki babamn ayn hanesi gibi ve hakik meskatresim Nursa gelmiim gibi, gayet hazin ve lezzetli b

haleti hissettim. Birden ruhuma baktm ki, Eski Saidin vYeni Saidin tarz- hayatn ve tarik-i hakikatteki tarzhareketlerini ve Risale-i Nurun telif olunan merkezleribilmek iin, Risale-i Nurun telifine merkez ve dershanolmu olan yerleri gezdim.

Sonra, gayet zevkli ve neeli bir halet iinde iken, sek


4/769

sene hi gcendirmeden mkemmel bana hizmet edeSddk Sleyman bana bir kitap getirdi. Atm, baktm kEski Said ile Yeni Saidin birbiriyle mnazara edip nefsemmareyi susturan ve uhud derecesindeki hakikatleihtiva eden on dersler olup, bu on dersin doruda

doruya Kurn- Mucizl-Beynn yetlerindeaynelyakne yakn bir srette Yeni Saide ders olduunu vbtn bu derslerde dorudan doruya birinci muhatSaid olduunu grdm. Kk Szlerin ve baz mhiSzlerin ekirdeklerini ve bir ksmnn tam izahlarn iindgrdm.

Hususan, bu risalenin hirinden bir para evvel, risaletAhmediyeye (a.s.m.) ait olan On Dokuzuncu Sz, gayksa olduu halde, gayet byk ve gayet kuvvetli olduiin, bu ekirdek olan risaleye aynen girmi. Demek o Sgayet ehemmiyetli olduu iindir ki, aynen Nurun b

ekirdeine girdii gibi, Nur mecmualarnda dmkerreren neredilmi.

Bu eser bana ok ehemmiyetli geldi. Asl ve kathatrma gelmemiti. Btn btn bu eseri unutmutumVcudunu hi bilmiyordum. Sddk Sleymann sekiz sensadakatli hizmetinin tam bir yadigr nevinden, onu

gayet byk bir hizmeti hkmnde kabul ettim, bbrekllah dedim.

te, imdi, Risale-i Nurun bir fihristesi ve bir listesi vbir ekirdei olan bu risalenin iindeki hakikatler gerhem Kk Szlerde, hem baka Szlerde bir derec


5/769

yazldr; fakat Saide kar Kurnn birinci dersi ve tailmelyakn ve aynelyakn derecesinde bir mehudatarznda olmasndan, telifindeki acemlikten gelen iindekusurata ve tekrarata bakmayp, Nur akirtleri onneretseler, inaallah oklar istifade edecekler.

Said Nur


6/769

1

2

Birinci ders

3

1. Rahmn ve Rahm olan Allahn adyla. Ve sadece Ondan yardm diliyoruz.2. Rahmn ve Rahm olan Allahn adyla. Ve Onun yardmyla. Ezelden ebedhertrl hamd ve vg, kr ve minnet, lemlerin Rabbi olaAllahamahsustur. Salt Selm, mahluktn en hayrls olan HMuhammedin(a.s.m.) ve onun btn l ve ashbnn zerine olsun. min.3. Allah mminlerden canlarn ve mallarn, karlnda Cenneti onlavermek sretiyle satn almtr. Tevbe Sresi, 9:111.

Ey insan! Nedendir ki u azmticarete girmiyorsunRabb-i Kerim, senin yannda emaneten koyduu mlknsenden satn almak istiyort ki zayi olmaktan muhafazetsin. Hem bin derece kymeti ykselsin. Hem bedelinbyk bir fiyat veriyor. Hem istifaden iin senin elind


7/769

brakyor. Hem klfet-i idaresini kendisi deruhte ediyte sana be mertebe kr iinde kr!

Hlbuki, ey gafil, Ona satmadndan, emanette hyanettin. Hem btn btn kymetten drttn. He

bil-faide senin elinde zayi olacak. Hem o yksek fiyelinden gidecek. Hem senin zimmetinde, gnahyteklif-i idaresi ve lm ile zahmet-i muhafazas kalacate, be mthi derecede hasaret iinde hasaret!

u muameledeki vaziyetinle yle miskin bir adambenzersin ki, o adam bir dada bulunur. O dada yle b

zelzele var ki, btn emsalini srayla derin derelere atellerinde olan hereyi para para ediyor. Nbet, o adamgelmek zeredir. Hlbuki o adamn elinde bir emanet vaO emanet, yle bir makine-i murassaa-i acibedir ki, makine iindeki hesapsz mizanlar ve letlerle, nihayetsfaydalar ve semereler verebilir.

O elm halette iken, grd ki, makinenin hakik malitarafndan gelen bir adam der ki:

Seyyidim senden bu emaneti satn almak ister. Ta ki bdereye sukutunla faydasz krlmasn, muhafaza etsin. Vsen dereden ktktan sonra, krlmayacak bir srette yin

sana teslim edecek.

Hem o letleri ve mizanlar, geni bostanlarnda vkymettar maden ve hazinelerinde istimal edecei iin,letler ve o mizanlar gayet kymettar neticeler ve ok crve semereler verirler ki, btn o kr sen alrsn. ay


8/769

satmazsan, kymetsiz ve di birer let olarak kalacak. acip ve nzik letleri gayet darack evinde ve kchain tarlanda istimal edip kracaksn, atee atacaksn.

Hem sana byk bir fiyat verecek. Hem dad

bulunduka senin elindekalacaktr. Yalnz yukar kulpunyukardan indirdii bir zincirlebalamak ister. Ta skletini senden alp sana arlk vermesin. Klfeti setciz etmesin. Eer beyi kabul edersen, seyyidimhesabyla, onun namyla ve onun izni dairesinde gzelctasarruf et. Ne hzn ek ve ne de havf et. Nasl bir nef

atn devlete satar. Kendi de asker olur. Atnn zerinbiner. Masrf devlete ait; keyif ve safasn o nefer ekeEer lse, Devletimin can sa olsun der.

ayet bu be derece krl beyi kabul etmezsen, bederece hasaret iinde emanete hyanet edeceksin; zolunca, mesuliyeti kazanacaksn.

te temsili anladn. imdi hakikate bak:

Evet, o da, arzdr. Miskin adam da, fakir insandZelzele de, zeval ve firaktr. Dere de, kabirle lemberzahtr. O makine havas ve cihazat ve letif letleriymcehhez, senin vcud-u hayattarndr. Gryorsun k

bunlar bozuluyorlar, faydasz gidiyorlar. Satn almisteyen, senin Hlkndr. O Hlkn, Resul vastasyla dki: u emanetimi, gya senin maln imi gibi Bana sat, zyi olmasn. Hem zararl bir srette fena bulmasn. Sebki ve meyvedar bir srette o malna tek

kavuabilesin. Hem o hayat iindeki cihazat ve let


9/769

Benim namm ve hesabmla istimal edildii vaknihayetsiz kymettar ve hadsiz semerat- bkiye verecek.

te o mizanlar ve letler ise, letifve havassinsaniyedir. Mesel, gz, Allah hesabna istimal edilse,

kitab- kebir-i kinatn bir mtalacs ve mzeyyenmevcudatn bir seyircisi ve u masnuatieklerinin bir ars olarak ibret ve mrifet ve muhabbehdinden, yani balndan, nur-u ehadeti kalbe aktyoEer nefis hesabna istimal edilse; zil, fni baz mehasiseyretmekle, heves ve ehvetin di bir hizmetkr olur.

Mesel, lisndaki kuvve-i zika satlsa, RahmanRahmin hazin-i rahmetinin nzr ve matbahanimetinin bir mfetti-i lisi hkmnde bir vazifedardSatlmazsa, mide tavlasnn bir kapcs hkmne sukeder.

Mesel, akl satlsa, btn knuz-u esm-i lhiyenmiftah ve kinatn hakaikinin keaf hkmnde bcevher-i li ve gli olur. Satlmazsa, mzinin lmhazinnesini ve mstakbelin ehvl-i muhavvifanesibare beerin bana ykleten meum bir let hkmnder.

te, btn lt ve cihazat- beeriyeyi bunlara kyas eEer o lt ve cihazat Allaha verilse, bki birer elmaolurlar. Eer verilmezse, fni birer ie olurlar.

Elhasl: Cenb- Hak sana verdii kendi mlknsenden gli bir kymetle satn alyor. Yine senin i


10/769

muhafaza ediyor.

Ey beer, bak: ki sad senin kulana geliyor. BKurn- Hakmin sada-y semvsidir. Der ki: Sat, krlsn

diyor. Dieri, kffar

felsefe-i medeniyesinin vesvesesidir ki, Sen kendin

mliksin der. Seni2 diyenlerde

etmek ister. Bu mnevver hd ile, u mzevver dehnmbeynlerindeki fark gr; ta kr olmayasn.

1. Asl hayata mazhar olan, elbette hiret yurdudur. Ankebut Sresi, 29:64.2. Hayat, sadece u bizim dnya hayatdr. Enm Sresi, 6:29; MminSresi, 23:37.

1

21. Kim bu dnyada hakka kar krlk ederse, ite o hirette de krdr vyolca daha akndr. sr Sresi, 17:72.

2. Allahm! Bizi doru yola ilet. Kendilerine nimet ve ihsandbulunduunpeygamberlerinin ve onlara tbi olan slih kullarnn yolunailegazabna urayanlarn ve saptm olanlarn yoluna deil. min.


11/769


12/769

kinci ders 1

1. O gn Cennet, takv sahiplerinin gzleri nne getirilir. Cehennem dazgnlara gsterilir. uar Sresi, 26:90-91.

Ey insan- gfil! Ey dnya iin dinini ihml eden! temsilbir hikyeyi dinle. Ta dinsiz dnyann hakikatigresin.

Eski zamanda iki karde vard. Bu iki karde seyahaktlar. Git gide, ta yol ikileti. O iki yolun banda badam grdler. O adam onlaradedi ki:

Sa yolda kanun ve nizama tebaiyet var. Ve o tebaiyklfeti iinde, bir emniyet ve saadet var. Sol yolda ise, bserbestiyet ve bir hrriyet var. Ve o serbestiyet ve hrriyiinde bir tehlike ve ekvet var. stediiniz yo

gidebilirsiniz.Gzel huylu karde sa yola Tevekkelt alllah dey

gitti. Ve o hafif klfeti ve nizam ve kanunu kabul etti. Shulk sahibi, zde-ser karde, serbestlik iin sol yolu tercetti. Zhiren hafif, mnen gayet ar bir vaziyette gitti. B


13/769

de hayalen bunu takip ediyoruz.

te, da ve sahrdan gide gide, ta hli bir sahrya daholdu. Birden mthi bir sada iitti. Bakt ki: Dehetli barslan meelikten kp, kendisine hcum etti. O da ka

altm arn derinliinde susuz bir kuyuya rastgeldHavfndan kendini iine att. Yarsna kadar inmekkuyunun duvarnda germi bir aaca rastgeldi. O aatuttu. Grd ki: O aacn iki kk var.Biri siyah renktdieri beyaz renkte iki fare, o iki kke musallatolukesiyorlar.

Yukar bakt, arslan kuyunun banda nbeti gibekliyor. Aaya bakt,dehetli bir ejderha kuyun

iindedir. Ban kaldrm, otuz arn yukarda ayanyaknna kadar gelmi. Aznn genilii ise birin, yakuyunun azna benzer, kuyunun duvarna bakar. Isrcmuzr haerat etrafn sarmlar.

Aacn bana bakt, grd ki, incir aacdr. Lkhrikadan olarak, cevizden nara kadar omuhtelifaalarn meyveleri ve yemileri var. Sfehminden ve s-i taliinden bu dehetli hltn di vkendi kendine olmu birey olmadn anlamad. Ve b

ince i iinde i olduuna intikal etmedi. Kalb ve ruhu vakl ve letifi bu elm ve dehetli vaziyetten feryat ve figaederken, nefs-i emmresi tegafl ile tecahl etti. Kalb vruhun h ve enin ve fizarndan kulan kapayp, kenkendini aldatarak bir bostanda bulunuyor gibi o meyveleyemeye balad. Fakat o meyvelerin bir ksm zehirli v


14/769

muzr idi. Bir hadis-i kudsde Cenb- Hak buyurdu ki:

1 Yani, Kulum Beni nas

tanrsa, ona yle muamele ederim.

1.Buhar,Tevhid: 15, 35; Mslim, Tevbe: 1, Zikr: 2, 19; Tirmiz, Zhd: 51, Daav131; bni Mce, Edeb: 58; Drim, Rikak: 22; Msned, 2:251, 315, 391, 412, 44482, 516, 517, 524, 534, 539, 3:210, 277, 491, 4:106.

u bedbaht adam da s-i zannyla grdn hakiktelkki etti. yle muamele grd ve gryor. Ne lr kurtulsun ve ne de elemsiz kalr ki yaasn. u misk

ahmak, fehmetmedi ki, bu tlsml ve acip ilerde tesadmmkn olmaz.

Biz de u meumu u azapta brakp dneceiMbarek ve ymnl dier kardein arkasndan gideriz.

te, u zt, hsn- sretinden ni, hsn- zanny

nsiyet ederek yolunda gidiyor. Bak, nasl hsn- nazarylkardeinin mahrum kald bostandan istifade ediyor. bostanda iek ve yemilerle beraber, murdar

mstakzer eyler de bulunur. Bu karde ise, bu gzeylerden istifade etti. Mlevvesata bakmad. stirahat ett

Evvelki meum kardei ise, murdar eylerle meg

oldu. Midesini bulandrd.

Sonra, bu gzel huylu arkada da, git gide teki kardegibi bir sahr-y azme dahil oldu. Birden hcum eden barslann sesini iitti, korktu. Lkin kardeinden daha akorkmutu. Zira, o arslann, sahr sultannn bir memur


15/769

olduu ihtimali kendisine tesell verdi. Lkin yine kaAltm arnlk derinliinde bir bir-i muattalaya, yani susubir kuyuya rastgeldi, kendini iine att. Ortasnda duran baac tuttu. O da kardei gibi grd ki, iki mahlk, o aaciki kkn de kesiyorlar.

Sonra bakt, yukarda arslan, aada byk bir ylavar. Ylan geni azn am, ayana takarrb etmolduunu grd. Bare o da havfndan tedehh etti. Lkonun deheti kardeinin dehetinden ok derece dahhafifti. nk, gzel hsn- zannyla ve fehmiyle b

umur-u acbeyi birbiriyle alkadar ve bir emirle harekeder gibi grmekle anlad ki, bu ilerde bir tlsm vaBunlar bir hkimin emriyle dnerler. O haf hkim, onbakyor, tecrbe ediyor, onu bir maksat iin davet ediyou tatl havftan bir merak neet etti. Merak da, Acabbeni tecrbe edip ve kendini bana tanttrmak isteyen v

bu acip yol ile byle acip bir maksada beni sevkedekimdir?

te u merak- mrifetten, sahib-i tlsmn muhabbeneet etti. Aacn bana bakt, grd ki, incir aacdLkinmeyveleri ayr ayr ok aalarn meyveleridir. vakit tamamen korkusuzail oldu ve o vakit anlad ki, bund

bir tlsm var. O tlsm bunlara hkmediyor. Zira, mmkdeil, bu incir aac byle ok aacn meyvesini versiBelki o aa, liste ve fihristedir. Gizli olan hkimbostanna, hem o melik-i kermin misafirlerine ihzar ettieit eit etimeye iaret eder. Ve o taamlarnumuneleridirler.


16/769

Onun bu muhabbetinden, tlsm amak talebi ve tlssahibini raz etmek arzusu neet etti. Birden miftah onilham edildi. O da nida etti ki: Sana itimat ediyorum vhereyi senin iin terk ediyorum ve yalnz seninim ve seistiyorum dedi.

Birden kuyu duvar yarld. hne ve nezihbir baheybir kap ald. Arslan ve ylan da iki mut hizmetkdnp, onu o baheye girmek iin davet ettiler. Hatta arslan kendisine musahhar bir at mesabesine dnd.

te, ey hayal arkadam, bu iki kardein vaziyetleri

muvazeneet:Evvelki bedbaht, her vakit ylann azna girmey

muntazrdr. u bahtiyar ise, meyvedar ve revnaktar bbaheye davet edilir.

Hem evvelki bedbahtn, elm bir dehette ve azm b

korku iinde kalbi paralanyor.

Bu bahtiyar ise, leziz bir ibret, tatl ve mahbub bir havve evk ve mrifet iinde garaibi seyrediyor.

Hem o bedbaht, vahet ve yeis iinde azap ekiyor. bahtiyar ise, nsiyet ve mit ve itiyak iinde telezz

ediyor.

Hem o bedbaht, vahi canavar dmanlarhcumlarna maruz bir mahpus hkmndedir. u bahtiybir aziz misafirdir ki, misafir olduu melik-i kermin achizmetkrlaryla nsiyet ediyor.


17/769

Hem o bedbaht, zehirli leziz yemileri yemekle azabtcil ediyor. Zira o meyveler asllarna mteri olmak inumunelerdir. Tatmaya izin var; hayvan gibi yemeye izyoktur. u bahtiyar ise, tadar, ii anlar, yemesini tehir edeVe intizar ile telezzz eder.

Eer bedbaht karde olmamak ve bahtiyar kardeolmak istersen, Kurn dinle, mut ol, ona yap ve itaet.

Eer u hikye-i temsiliyedeki dekaiki fehmettinshakikati ona tatbik et. Mhimlerini ben syleyeceim

incelerini de sen istihrac et.Bak: O iki karde, ruh-u mminle ruh-u kfirdir; kalb

salihle kalb-i fsktr. O iki tarik ise, tarik-i Kurn ve imaile tarik-i isyan ve tuyandr. O yoldaki bostan iscemiyet-i beeriye iinde muvakkat hayat- itimaiyedir k

er ve hayr, irkin ve gzel karktr. O sahr ise, arz vdnyadr. O arslan ise, lm ve eceldir. O bir (kuyu) isbeden-i insan ve hayattr. O altm arn derinlik ise, vasave mr- galibi olan altm seneye iarettir. O aa ismddet-i mrdr. O beyaz ve siyah iki fare ise, gece vgndzdr. O ejderha ylan ise, az kabir olan lem

berzaha giden yoldur. O haerat- muzrra ise, beliyeler vmusibetlerdir. O aataki yemiler ise, niam- dnyeviyedki, niam- uhreviyenin listesi ve ihzar edici mabihlemterileri meyve-i Cennete davet eden nmuneleridir. aa, birliiyle beraber baka baka yemiler vermesiylsikke-i kudrete ve htem-i rububiyete ve turra-i ulhiye


18/769

iarettir. nk, bireyden hereyi yapmak, bir topraktabtnmeyveleri yapmak; bir sudan btn hayvanlhalketmek, bir basitgdadan btn cihazat- hayvaniyeicadetmek; hem hereyi birey yapmak, bir zihayatyedii gayet mtebayin taamlardan bir lhm- mahsus v

bir cild-i basit nescetmek gibi sanatlar, ehad ve sameolan Sultan- Ezel ve Ebedin sikke-i hassasdr, htemmahsusasdr, taklit edilmez bir turrasdr. O zehirli bksm meyveler ise, lezaiz-i muharremedir. O tlsm is

srr- iman ile alan srr- hikmet-i hilkattir. O miftah ise,

, 1

ve2

kelimeleridir.1. Ey Allah! Kendisinden baka lh olmayan Allah.2. Allah Odur ki; Ondan baka ibdete lyk hibir ilh yoktur. Hayydr,ezel ve ebed hayat sahibidir. O Kayymdur, varl iin hib

sebebeihtiyac olmad gibi, btn eya Onun yaratmasyla ve tedbiriydevam eder ve vcutta kalr, bek bulur. Bakara Sresi, 2:255.

O suban aznn, yani ylan ve ejderha aznn bostakapsna inklb, kabre iarettir ki, kabir, ehl-i dallet vtuyana, vahet-i nisyan iinde, zindan gibi bir berzah vsuban batn gibi dar bir mezara alan bir kap oldu

halde, ehl-i Kurn ve imana, dehliz-i cinandan rahmetRahmna ve zindandnyadan bostan- bekaya alan bkapya dner. Ve o mthi arslann mnis bir hizmetkve musahhar bir ata dnmesi ise, mevte iarettir ki, mevile ehl-i dallet btn mahbubatndan elm bir firak- ebeiinde, kendi cennet-i kzibe-i dnyeviyelerinden ihra; v


19/769

vahet ve infirad iinde zindan- mezara ithal olunduklahalde; ehl-i hidayetve Kurn iin, o mevt mtak olduklaahbaplarna visal ve hakik vatanlarna vusl; ve zindandnyadan bostan- cinana davet ve Hannn, MennDeyyn ve Rahmnn rahmetinin fazlndan, hizmetlerin

mukabil ahz- cret etmelerine vesiledir.Elhasl: Hayat- fniyeyi esas maksat yapan, zahire

cennet iinde olsa da, mnen cehennemdedir. Hayabakiyeye mteveccih olan zt ise, saadet-i dreymazhardr.

. 1

1. Allahm! Bizi saadet, Kuran, ve iman ehlinden kl. min.


20/769

nc ders 1

1. Sakn dnya hayat sizi aldatmasn. O ok aldatc eytan da Allah i(yaniAllahn azbn unutturup sadece affna gvendirerek) si

aldatmasn(isyana srklemesin.) Lokman Sresi, 31:33.

Ey gururlu, marur gafil! Sana ne olmu kMslmanlar ecanib tarznda hayat- dnyeviyeye davedersin? O hayat, uyku iinde bir lb ve hev iinde blehivden baka birey deildir.

Hem ne oluyorsun ki, keyiflerine kfi gelen hell vtayyibat dairesinden huruca tevik ederek, dinin ihmalinveya dinin baz eairinin terkine sebebiyet veriyorsun? Vmuharremat ve habisat dairesinde duhule tec ediyorsun

Ey mvesvis! Bilir misin, mislin neye benzer? O derec

belhet kesbetmi bir sarhoa benzer ki, arslan attadaraacn salncaktan, cerahatli yaray krmz glden faetmez.

Hem yle zannettii halde, mridvaziyetini alr, musltavrn taknr, mthi bir vaziyete dm bare badama ders verir. Baz mzahrafat ve aldatc hevesat v


21/769

baz lehviyat irae etmekle o bare adam batan karmaister. are-i necat taharr etmez.

te o adam, yle bir vaziyettedir: Arkasnda, her aona hcuma mheyy bir arslan duruyor. nnde, b

daraac dikilmi onu bekliyor. Sa tarafnda, derin bir yaalm. Sol cnibinde, mzi bir ban, cerahat akttryou vaziyetle beraber, mhim bir sefere sevk ediliyor. adam ise, bu mvesvisin tamamen zdd olan bir hayrhaztn iradyla iki ilc elde etmi. Eer gzelce istimetse, o iki cerahat, iki adet ryihal gl olur.

Hem o mbarek ztn iaretiyle iki tlsm bulmu, kave lisnna takm. Eer gzelce istimal etse, o mtharslan, musahhar bir ata dner ve ona biner, bir KermRahmin ziyafetine gider. O daraacnn ipi dahi, seyir vtenezzhe let ve salncak olur.

Hlbuki, eytan, onu sarho etmek ister. O mthvaziyette iken, eytan- ins o adama der ki: Brak btlsmlar, at bu illar, gel keyf edelim. Beraboynayalm. u lezaiz ve gzel sretlerden istifade edelimmrmz ho geirelim.

Dier mbarek zt kendine diyor ki: Ey are-i neca

bulmu musibetzede adam! u boboaza de ki: llarhfz ve tlsmlarn muhafazas lzm. Kerm-i Rahmmsaade ettii daire-i merua keyfime kfi, lezzehayatma vfidir. Hem hakik lezzet ve saadet u dairharicinde mmkn deildir.

Hem de ki: Bu lm arslann ldrmek ve firakv


22/769

zevali izale etmek ve acz ve fakr yaralarn beerdekaldrmak aresini bulmusan, yani dnyay Cennete varz- fniyeyi arz- bakiyeye tebdil ve acz- mutlak- beeribir iktidar- mutlakaya tahvil ve nihayetsiz fakr- beeribir gna-y mutlakaya kalb etmek aresi varsa, sy

dinleyelim. Yoksa are-i necatn brakp sana aldanacasenin gibi bir sarho lazm ki, glmeyi alamaktan, bekafenadan, derdi dermandan, hevy hddan fark ve temyetmez olsun. Ben ise, o mbarek ztn szn dinlerim.

1

der, tlsm ve illa

hfzederim ve hrz- can ederim.

1. Allah bize yeter; O ne gzel vekildir (koruyucu sahiptir). l-i mrn Sres3:173.

Eer u temsilin srrn anlayp hakikatin sretigrmek istersen, dinle:

u dallet-ld ve sefahetperver medeniyetin akirtleve idll edici sakm felsefenin talebeleri, acip ihtirasat vpek garip teferunlukla sarho olmular. Sonra gelidesiselerle, Mslmanlar, ecneblerin dtna davet vterk-i eair-i slmiyeye tevik ediyorlar. Hlbuki, h

eairde nur-u slma bir uur ve bir iar vardr.Kurn- Hakmin tilmizleri ise, bunlara mukabele ed

derler ki: Ey dallete dalm gafiller! Dnyadan mevinsandan acz ve fakr kaldrmak aresi varsa, dinden vdinin eairlerinden istina edebilirsiniz. Yoksa susunuZira, lm, acz, zeval, fakr, sefer gibi yt- tekviniy


23/769

yksek sadalaryla, dinin lzumuna ve eairin iltizamndavet ediyorlar.

1

2

yetlerini kraat ediyorlar. Ve beerin banda drt-becihette, her biri birer melek-i rad gibi naralaryla beeikaz edip Kurna davet ederlerken, sizin vesveselerinbunlara nisbeten sivrisinek sads gibi kalr.

1. Sakn dnya hayat sizi aldatmasn. Lokman Sresi, 31:33.2. Kurn okunduu zaman onu dinleyin. Arf Sresi, 7:204.

Evet, hakikat-bn gz sahibi byle mukabele eder. Dki: Arkama bakyorum, gryorumki, ecel arslaarkamda duruyor. Daima beni tehdit ediyor. Eimankulayla Kurn sadasn dinlesem, o arslan gzel b

ata, o firak ise buraka dnerler. Beni rahmet-i Rahmnvusule ve Seyyid-i Kermimin huzuruna sle vasta olurlaYoksa, yrtc birer canavar ve beni btn sevdiklerimdeebed firakla tefrik edici birer esed hkmnde kalrlar.

Sonra nme bakyorum, gryorum ki: Gece-gnd

dnmesinden, fenave zevalin lt sallanyor.Hem o fusul ve usurun emvacndan firaklar v

helketten zevaller temevvc ediyor. u letler, beni vhem btn sevdiklerimi mahvetmek iin dikilmi bdaraac grnyor. Eer sem-i kanile irad- Kurn


24/769

dinlesem, o mthi letler, salncak ve merakibe ve seyve tenezzhe dnerler ki, dnya denizinde, zamaseylinde, hayal ve akl- beer onlara biner. Cenb- KadrZlcellin tecelliyat- uunat- sanatn mahede ederler

Evet, Kurn gsterir ki, u mevcudat- seyyale, HlkZlcellin esm-i hsnsnn yineleri ve kalemkudretinin elvah- mtehavvilesidir. Bunlarn tahvilindeteceddd- sanat- Rabbaniye ve cilve-i cemmcerred-i esm-i lh mahede edilir. Meryntebeddlnde, ceml-i esm tazelenir.

Sonra sa tarafma bakyorum, gryorum kNihayetsiz bir fakr ve hadsiz bir ihtiyatan dehetli bban duruyor. Zira, en ciz bir hayvandan daha ciz vbtn hayvanattan daha fakir olduum halde, dnya kadihtiyacatm var. ktidarm ise, bir sere kuunufaaliyetinden ok aadr. Eer Kurn- Kermin ifa

kfisine itimat ederek tedavi etsem, o elm mzi fakrahmetin ziyafetinden gelen leziz bir evke vsemeratndan gelen ltif bir itaha dner. u acz ve fakrlezzeti, istina ve kuvvetten gelen lezzetin fevkinde blezzet verir. Yoksa o fakr, gayet mzi elemli zillet vtezellle vasta bir yara olarak kalr.

Sonra sol tarafma bakyorum, gryorum ki: Nihayetsbir acz ve o hadsiz aczden neet eden derin bir yaram vki, o mutlak aczimle, kalb ve ruhumun ve aklmcihetinden hadsiz darbeler bana vurulabilir. u elem islezzet-i hayat- dnyeviyeyi cidden izale eder. E


25/769

teslimiyetle Kurn- Kermin dersini dinlesem, o aczim, btezkereye dner. Beni, srr- tevekkl ile, yle bir KadrMutlaka istinada davet eder. Ve yle bir nokta-i istinabuldurur ki, o noktada btn addan emn emn temeder. Evet, emr-i kn feyekne mlik ve btn eya on

musahhar ve hdim olan bir Sultan- Cihana atezkeresiyle istinad eden adam, ne gibi eyden perva edeYoksa mthi aczimle, merhametsiz ve hadsiz dmanliinde pek ok ztrap ekmeye mecbur kalacam.

Hem halime bakyorum, gryorum ki: Ben misafirim

uzun bir sefere sevk ediliyorum. Yolum kabir, berzahvhair stnden geip ebedl-bda kadar gider. O karanlyolda, zd ile ziya ister. Hlbuki, Kurn haricinde hibakl ve hikmet ve hibir ilim ve felsefe, o yolun zulmatizale edecek bir nur ve o uzun sefere zd olacak bir rzvermiyor. Ancak onu klandracak yalnz ems

Kurndan iktibas edilen ziyadr. Ve o sefere zd olacayalnz hazine-i Rahmndr. Ve dellet-i Kurn iahzedilen gdadr.

Ey gafilve sarho! Eer bu mecbur seferden beni haledecek bir are bulmusan, syle. Fakat bulduun aktittariklik olmasn. nk inkr ve dallet, ancak kabr

aznda zulmat- adem-bdda sukutu kabul demeolduundan, u ktittariklik ok defa uzun seferden dahmthi ve daha korkuntur. Madem aresi yok, yleyssus! Ta Kurn- Hakim dediini desin...

Acaba, bu be mthi azap kaplarn Kurn- Hakm


26/769

be saadet kapsna tahvilinden neet eden lezzet saadet-i mneviyeye mukabil gelecek, dnyada bir lezzve saadet var mdr? Mesel, firak- ebediye kapsnvisal-i hakikiye kapsna inklb, her lezzetin fevkindedir.

te kitablemin bu yt- hamsesinin her biri, her bbeerin banda bu hakikatleri okuyor.

11. Sakn dnya hayat sizi aldatmasn. O ok aldatc eytan da Allah i(yaniAllahn azbn unutturup sadece affna gvendirerek) si

aldatmasn(isyana srklemesin.) Lokman Sresi, 31:33.

te bu be hatibin yksek ikazlarn dinleyen, nasl santbi olacaktr ve szne uyacaktr?

Evet, ey gururlu ve marur adam! Senin merebiihtiyar edecek yle bir sarho lzm ki, ya arb- siyas

veya hrs- hret veya rikkat-i cinsiye veya zndkafelsefe veya sefahet-i medeniyet veya gurur ve enaniyveya derd-i maiet gibi mskirat- mneviyeyle zarar vnef ini fark etmeyecek derecede sarho olsun. Hlbukinsann bana inen mthi darbeler ve beliyyat ve beeryzn tokatlayan u ehvl ve musibt elbette u sek

beerden karp, beerin akln bana toplattracaktr.Ey fask ve sefih! Demek ki, Ben de firenk gi

olacam. Dikkat et, sen firenk gibi olamazsn. Zira, bfirenk, Peygamberimizi (a.s.m.) kabul etmezse de sa (a.sve Musa (a.s.) ve sair enbiyalar bir derece kabul edebili


27/769

Ruhunda, maliyta medar kendince bir esas kalabilFakat, sen, Peygamber-i hirzamann (a.s.m.) dersleriterk ettiin dakikada, senin ruhunda nihayetsiz bir tahribabir boluk, bir karanlk peyda olacaktr ki, hibir kemlve ahvl-i liyeye ve mesudiyete yer kalmayacakt

meer insaniyetini sndresin ve zaman- hl mukayyet srf bir hayvan olasn ve hayvan gibi bmuvakkat muzahraf lezzeti gresin! Hlbuki, insamstakbelin ehvli ve mzinin ahzan ile giriftar olmutuBu ikisi, onu pek cidd dndrr. Ban mtemadiyedverler. nsan bu havf ve hznden kurtarc tek b

medetkr var; o da Kurn- Azmandr.Eer btn hayvanattan daha ak, daha zelil, dah

ahmak kalmamak istersen, skt et. mann kulaylKurnn bearetini ve u ilnlarn dinle:

11. Bilin ki, Allahn dostlar iin ne bir korku vardr, ne de onlar mahzunolurlaOnlar iman eden ve Allahn emir ve yasaklarna kar gelmekten saknan takvehlidir. Dnya hayatnda da, hirette de onlar iin mjde vardr. Allahszlerinde deiiklik olmaz. En byk kurtulu itebudur. Ynus Sres10:62-64.


28/769

nc dersin zeyliEy Said-i ksr, ciz ve fakir! Bilmelisin ki, sen

mahiyet-i nefsinde nihayetsiz bir kusur, nihayetsiz bir acnihayetsiz bir fakr, nihayetsiz bir ihtiya, nihayetsiz mderc edilmi. Cenb- Ftr- Hakm, nasl ki alk vsusuzluu midene vermi, ta ihsanatn ve lezaiz-i nimetitanyasn. Onun gibi, seni kusur ve fakr ve ihtiyatan terketmi, ta mirsad- kusurunla Ftr- Zlcellin, seradikatceml ve kemline; ve mikyas- fakrnla, derecat- gna vrahmetine; ve mizan- aczinle, meratib-i iktidar vkibriyasna; ve fihriste-i ihtiyacatn tenevv ile envniam ve ihsanatna bakabilesin ve tanyasn ve vazifehilkatini eda edesin.

Bundan bil ki, gaye-i ftratn, ubudiyettir. Vubudiyetodur ki, sen, Ftr- Zlcellin dergh- rahmetindEstafirullah ve Subhanallah ile kusurunu ve Hasbnallah v

Elhamd lillh ile fakrn, veAllahu ekberve

1

ile ve istimdatla aczini iln etmek ve yine

ubudiyetinle ceml-i rububiyetini izhar etmektir.

1. Havl ve kuvvet ancak Ondandr.


29/769

Drdnc ders 1

1. hls ile kulluk edenler, nimetlerle dolu Cennet iindedir. Gnahdalankfirler ise Cehennem ateindedir. nfitar Sresi, 82:13-14.

Ey Said-i gfil! Herkes iin u hayat denilen sratseferde, kabre iki yol vardr. O iki yol, uzun ve ksalkmsavidirler. Lkin birisinde zararsz olmakla beraber, bmenfaat-i azme olduu, mtevatir ehl-i uhud ve ihtisasehadet ve icmlaryla sabittir. O yolun on yolcusunda

dokuzu o menfaat-i azmeye nail olduu, yine ehuhudun tevatryle sabittir.

kinci yol ise, ittifaken menfaatsiz olduu halde, peazm bir zarar olduu, ehl-i hibre ve uhudun icmysabittir. Bu ikinci yolda, onda dokuz ihtimal- zarar vardu tehlikeli yolu ihtiyar edenler bedbaht ve eblehlerdir kzhir bir hafiflik iin, silh ve zd beraber kaldrmyorlaVka bir batman arlktan kurtuluyorlar; lkin bilmiyorlki, kalbleri yz batman minneti kaldryor. Kantarlarehval ve mehavifi ruhlarna yklyorlar. Temsil mkeyleri mahsus gsterdii iin, u hakikati bir mislle iza


30/769

ve beyan edelim.

Mesel, sen istiyorsun ki, u ehirden stanbulgideceksin veyahut ona gnderiliyorsun.

Fakat yolunu sen ihtiyar edeceksin.

te, stanbula giden yolun biri sada, dieri solda. Biki yol, uzun veksalkta msavidir. Bu iki yolun birisindmenfaat ve zhir bir klfet var; dierinde, zarar ve surbhiffet var. Sa taraftaki yoldan gitsen, bilittifak, zararszdEhl-i ihtisasn icmyla, bir menfaat-i azme

kazanacaksn. Yalnz her dmana mukabele edecek, hgdann hlsasn cmi drt kyyelik bir anta ve ikyyelik bir silh ki, mecmuu bir batman arlkaldracaksn. Lkin ruh ve kalbin, minnet ve hayskletlerinden kurtulacak. Herkese dilenci ve hereydeekinmekten kurtulacaksn.

Sol taraftaki yol ise, milyonlar ehl-i uhuduehdetiyle, azmzararl olduunu ve muvafk ve muhalifiittifakyla, menfaatsiz olduunu; ve bu yola gitsen, yalnbir hiffet-i zhiri ve bir sur serbestlik var. Ve o lzm olasilh almayacaksn; ve o elzem olan zd- lezizi teedeceksin. Lkin bu zhiri hiffetin, sana gayet ara m

olur ki, ruhunun omuzuna ykleyecei iki kyyelik silbedeline, korkudan gelen kantarlarla arl tayorsun. Vzahrna ykleyecein drt kyyelik zda bedel, yzbatman minneti o kalbine ykletirsin.

Byle yollarda, di bir muhbirin zayf bir ihbar nazar


31/769

itibara alnr. Hlbuki, tevatr derecesinde, kmil hsadklar ihbar ediyorlar ki, ymn- imanla yemin cihetindgidenler, mddet-i seferlerinde emn emandadrlar. ehyetitiklerinde, on yolcudan dokuzuna, herhalde, bir neazm vardr.

Hem ihbarediyorlar ki, dallet ve batalet ve belhumuyla (uursuzluuyla) sol yolda gidenler, mddeseferlerinde, alk ve korkudan azm bir ztrap ekiyorlaHereyden titriyorlar. nk, aczleri iinde zayftrlaHereye tezelll ederler. nk, fakirlikleri iind

muhtatrlar. ehre yetitiklerinde, bir-iki tanesi mstesnya hapis veya katledilirler.

imdi, edn bir akl olan, ihtimal-i zarar bulunan yolzararsz yola, bir hiffet-i zhir iin tercih etmez. Nasoluyor ki, kendini mkemmel ve kl zannettii halde, ybir yolu tercih eder ki, o yolda, yzde doksan dokuz zam

zararihtimali vardr. Hem yle bir yolu terk eder ki, yzddoksan dokuz zamn-nef ihtimali o yolda vardr. Acabniin bunu terk, onu tercih ederler? Srf tembellik iiyalnz sreten cz bir hiffet-i zhir iin. Hlbuki, klliyebir skleti ekerler.

te, misli anladn. Hakikati udur ki:Misafir, sensin. stanbul, lem-i hiretve berzahtr. Sa

yol tarik-i Kurndr ki, imandan sonra, salta, yani namazemreder. Sol yol, tarik-i ehl-i fsk ve tuyandr. Ehl-i uhudediimiz ehl-i hibre, enbiya ve evliyadr. nk, hakivel, zevk-i uhud sahibidir. mnin itikad ettii gay


32/769

eyleri bazan vel, ayn eyi gzyle veyahut kalbgryor. Silh ve zd ise, iman- billhtan neet edetevekkl ve itimattr ki, btn mehalik ve hcta kar bnokta-i istinad ve bir nokta-i istimdattr.

Evet, bir Kadr-i Hafz-i Alme ve bir Ganiyy-i KermRahme tevekkletmekte yle bir nokta-i istinad ve bnokta-i istimdat bulunuyor ki, o noktalar, kelime-i tevhidzmnnda mnderi, o da namazda mndemi, o dubudiyetin iinde, o da teklifin zmnndadr.

Demek, ubudiyeti iltizam eden derecesine g

tenezzlve tezelllden kurtulur. Hereye tezelll, hereydilenci olmaktan necat bulur. nk, L ilhe illallkelime-i kudsiyesi ifade eder ki, nef ve zarar verici ancaAllahtr. Ve hem zarar ve nef de Onun izniyledir.


33/769

Beinci ders

11. Bu dnya hayat bir oyun ve oyalanmadan baka birey deildir. Ashayata mazhar olan ise hiret yurdudur. Ankebut Sresi, 29:64.

Ey ihtiyarsz sratle kabre, hare, ebede giden Saidak! Bil ki:

Uzun ve ksal nisbetinde iki hayatn levazmat

tahsil etmek iin, Mlik-i Kerm sana bir sermaye-i mverdii halde, sen o sermayenin ksm- zamn hayabakiyeye nispeti bir bahrin bir katre seraba nispeti giolan u hayat- faniye katresinde zayi ettin. Eer aklvarsa, elde kalan ksmnn yarsn veya te birini, veylakal onda birisini deniz gibi hayat- bakiyeye sarf e

Yoksa, Eyvahlar olsun diyecein bir zaman geleceAcaiptendir ki, senin gibi ahmaklara kl ve zfnudeniliyor. u temsili dinle:

Mesel, u bir hizmeti kuldan daha ahmagrnyorsun ki, onun seyyid-i kermi, ona yirmi drt alt


34/769

veriyor. Onu Burdurdan Antalyaya, oradan da ama vYemene gnderiyor. Ve emrediyor ki:

O altnlar, levazm- seferinde sarf et. Lkin Antalyaykadar, cebren iki gn yayan gideceksin. Hem, bir nev

ihtiyarn var. O altnlar bireyde sarf etsen de, etmesen dyine gidecein yere yetiebilirsin. Lkin Antalyadasonraki sair menzillere gitmekte, bir cihette ihtiyar senelindedir. Eer bir vesika veya bir bilet alabilir ve bvapura veya bir trene veya bir tayyareyebinebilirsen, baylk mesafeyi bir gnde kat edebilirsin. Yoksa, hemyaya

hem yalnz, hem mtehayyir, hem matrud bir sretyoluna devam edeceksin.

Hlbuki, o ebleh, ahmak yolcu, yirmi altnn ignlk mesafede sarf etti. Ona denildi ki:

u bki kalanbir altn, o uzun yolun iin, bir zd ve b

bilete ver. mit edilir ki, seyyidin sana merhamet ederahatla gidersin.

O dedi ki:

Yok, lezzet-i hzram terk etmem. Bir ihtimal var kfayda vermez.

Ona denildi:

Acaba bu derece belhet olur mu ki, senin akln sannasl fetv veriyor? Yar maln, bin adam itirak eden bpiyango kumarnaatarsn. Hlbuki o kumarda, bihtimalden bir ihtimalle, belki binliray kazanabilirsin.


35/769

Hem nasl oluyor ki, u menfaatperest akln sana fetvvermiyor ki, yirmi drt para malndan tek bir cznverirsen, binde dokuz yz doksan dokuz ihtimalltkenmez hazinelere zafer bulacan, milyonlar ehl-i hibve ehl-i ihtisasn ehdtyla katiyet kesb etmiti

Hlbuki, byle cesm menfaatler iin, birtek minin ihbadahi nazar- itibara alnr. Hlbuki, muhbirler, nev-i beerumus ve ncumu hkmnde mtevatir ehl-i uhuddurlki; o msbitlerden ikisi, binler ehl-i nefiy ve mnkirlertercih edilir. nk, hill-i Ramazann ryetini dv edeiki ahit, binler nf fikirlerin hkmn skat eder. y

ehl-i uhudun ihbrt, nasl oluyor ki, sana tesir etmiyoCehalet ve gafletin ne kadar kalnlam?

Ey trikssalt! Misli anladnsa, hakikati dinle:

O abd-i misafirsensin. Burdur, dnyadr; Antalya, kabam, berzah ve hairdir.

Yemen, mbdel-hairdir. Yirmi drt lira da, yirmi dsaattir. Sen, o yirmi drt saatin yirmi n, u hayatfniyeye biltereddt ve bilperva sarf ediyorsun. Pek uzuseferin iin elzem-i zd olan be vakit namazn edasna, bsaatin sarfnda tehavn gsteriyorsun. Yani, a

davranyorsun. Hatta sarf ettiin vakitte bir hisse ddnyaya karyorsun ki, namaz iinde dnyan ddnyorsun.

Hallk- Kermin bu kadar az bireyle u kadar byeyleri sana verdii halde senyapmazsan, senin binsafszlnla Cehennem sana lyk olmaz m ve senon


36/769

mstehak olmaz msn, ey gafilve ey trikssalt?

11. Vakti kmadan namaz klmakta; lm gelmeden tevbe etmekte acele edin


37/769

Altnc ders

11. Sana her ne iyilik eriirse Allahtandr. Sana her ne ktlk gelirse, dakendi kusurun sebebiyledir. Nis Sresi, 4:79.

Ey zaafyla beraber marur ve ilemedii eyle mftehbare Said! Senin fahir ve gurura hi hakkn yok. nksenin nefsinde, kusur ve erden baka yoktur. Eer hay

olsa, o hayr da, cz- ihtiyarn gibi czdir. Lkin, deme errim de czdir. Hayr, sen, o cz- ihtiyarnla bir errkllyi ileyebilirsin. nk, sen, ilediin bir kusurla, senmaksuduna mteveccih olan sair esbabn semerasaylerini hkmden iskat ederek bir hasaret-i klliyeysebep ve bir hacalet-i dimye mstehak olursun. Hakik

byle iken, eytann bir cihette akirdi olan nefskaziyenin aksine olarak hayr kll, erri cz tasavveder; firavunlarsn. Bilir misin, mislin neye benzer?

Marur ahmak bir adam, bir gemiyle ticaret eden bcemaate erik olur. O cemaatin her biri bir ksm sermayverip, gemide bir vazifeyi deruhte eder. Herkes ken


38/769

vazifesini ifa eder.Yalnz o marur, hareket-i sefineymedar olan vazifesini terk ederek, geminin garknsebebiyet verir. O cemaatin hepsi bin lira zarar ederleOna denildi:

Hak olan odur ki, btn hasareti sen ekeceksink, bizim sayimizi de heba ettin.

O dedi:

Yok kabul etmem. Belki bu hasaret taksim edilerehissem miktarnca ekebilirim.

Sonra, ikinci seferde, o dahi onlar gibi vazifesini ifa etBin lira kr ettiler. Dediler ki:

Hasaret vazifeye bakar. Kr, reslmle bakar. yleysreslml nispetinde taksim edelim.

O marur dedi ki:

Yok, belki btn kr benimdir. nk, endan evvelcHasaret sana racidir demitiniz. Ben kabul etmemitimyleyse, btn kr da bana olmal.

O vakit ona denildi:

Ey cahil ndan! Bireyin vcudu, btn ecza veraitinin vcuduna tevakkuf eder. yleyse vcudusemeresi, btn esbab- vcuda verilir. Kr ise, vcudusemeresidir. Hasaret ise, ademin semeresidir. Hlbukbireyin ademi, bir cz- vahidin ademiyle veya bir artfkdanyla oluyor. yleyse, ademin semeresi, inidam


39/769

sebebine verilecektir.

Elhasl: Y Saidaslahakellahsenin, fahre ve guruhakkn yoktur. nk:

Evvelen:er, senden; hayr ise, gayrdandr.

Saniyen:errin kll, hayrn czdir.

Salisen: Sen, amel-i hayrn cretini, amelden evvalmsn. Belki btn hasenatn, seni insan- mslim yapaMnimin inmna kar, r- mir- arna da, yani ondbirin onda birinin onda birine de mukabil gelmez. yleys

daha gururun nedendir? Fahrn ne iindir? te bu srdandki, Cennete girmek mahz- fazldr. O dehetli Cehennemceza-y amel ve ayn- adildir. nk, beer bir errczyle, bir cinayet-i klliye-i daimeyi ileyebilir.

Rabian:Hayr, o vakit hayr olur ki Allah iin ola... E

Allah iin olsa, o vakit kat Onun izniyledir. TevfiOnundur. Minnet Onadr. Senin hakkn, krdr fahdeildir. nk fahir, irae, yani gsteri ve riya iledir. Riyise, hayr er eder. erle iftihar edersen et! te bu hakikabilmediindendir ki, nefsinden marur, gayrya da gururoldun.

Hem sen, bir cemaatin hasenatn tutuyorsun. hasenat, mteneffiz bir ahsa vermekle, teferuna vasta vvesile oluyorsun. Belki, Allahn maln ve efalini, esbabve tautlara taksim ediyorsun.

Hem, u cehildendir ki, nefsinle sana idiyeti ola


40/769

seyyiat kadere vererek mesuliyetten kayorsun.

Hem, nass ile sabit olan Ftrn srf feyz-i fazlndan olahasenat kendi nefsine veriyorsunt ilemediin eylermedholunasn. u edeb-i Kurn ile edeplen. Kurn

Kerim diyor ki: 1

Malna sahip ol; bakasnn maln gasbetme.

Hem Kurn- Kerm diyor ki:

2

1. Sana her ne iyilik eriirse Allahtandr. Sana her ne ktlk gelirse, o dkendi nefsindendir. Nis Sresi, 4:79.2. Kim Allahn huzuruna bir iyilikle gelirse, kendisine on kat sevap vardr.Kim

bir ktlkle gelirse, o da ancak o ktln misliylecezlandrlr; EnSresi, 6:160.

Madem ki hasene on misline kar. Seyyie, nefsindbirde mnhasr kalr. Sen de haseneden neet edmuhabbeti, muhsinden, muhsinin mteallikatna temil eUybundan imz- ayn et. Seyyieden neet eden adavemsiden, musiin akaribine veya sair gzel sfatlarntecavz ettirme. Bu edeb-i illiye-i dile-i Kurniyeyedeplen. Kurnn edebiyle edeplenmeyen, zaman


41/769

sillesiyle tedip olunaca muhakaktr.


42/769

Yedinci ders

1

1. Cinleri ve insanlar ancak Bana iman ve ibadet etsinler diye yarattmBenonlardan bir rzk istemiyorum; Beni doyurmalarn distemiyorum.phesiz ki rzk veren, mutlak kudret ve kuvvet sahibi olaAllahtr. Zriyat Sresi, 51:56-58.

Ey Said-i gfil! Nedendir ki vazifeni terkedip, Hlknvazifesiyle fuzuli itigal ediyorsun? Zalm ve cehl vasfnliykat kesb ediyorsun ki, daire-i iktidarnda olan hafiubudiyet vazifesini terk ediyorsun. Hlbuki, zayf belintahammlsz bana, takatsiz kalbine, Hlk ve Rezzaknmahsus vazife-i rububiyeti ykletiyorsun. Saadet v

istirahat istersen, vazifene sahip ol, Hlkn vazifesini Ontefviz et. Yoksa sen, ak bir si, fuzul bir hin olursuBilir misin, neye benzersin? Mislin bir nefer asker gibidki, o nefer, iki vazife karsndadr.

Biri:Vazife-i asliyedir ki, o da tlim ve cihaddr. Sulta


43/769

ise, u vazifede ona muavenet eder, levazmatn ihzar ede

kinci vazife: Sultana mahsus vazifedir ki, o nefererzakn ve taynatn, libasn ve silhn, atn ve devasvermektir. Lkin, bazan neferi, u vazife-i hned

istihdam eder ki, o hizmeti de devlet hesabna yapar. srdandr ki, taam piiren veya karavanay ykayan nefedenilse, Arkada, ne yapyorsun?

O nefer der: Hkmet ve devletin angaryasekiyorum. Demiyor, Rzkm iin alyorum. Zira biki, o vazife-i asliyesi deil; belki rzk devlete aittir. Hat

hasta olsa, azna lokmay koymaya kadar devlete aittir.te yle bir nefer, rzkn tedarik niyetiyle ticaret

itigal etse, cahil bir ak olur. Tezyif olunur, tedip edilTlim ve cihad terk ettii iin hain ve si olur. Tnif vdarb edilir.

Ey Said-i ak! Misli anladnsa dinle: Sen o nefersiSalt ve ibadatn, tlimattr. Terk-i kebairle, nefis veytanla mcaheden harptir. Senin vazife-i ftratn buduFakat, Cenb- Hak, senin vazifende muvaffk ve muindir.

Amma, rzkn ve hayatn idamesi, emval ve evld

muhafazas, Hlkna aittir. Fakat bazan seni u vazifedistihdam eder ki, hazain-i rahmetinin kaplarn kavl ve hve fiil ve sualle dakk- bab etmek ile ubudiyet sretindhizmet edersin.

Hem, nimetlerinin matbahlarna vasl edecek yollardslk etmekle seni istimal eder. Ta ki, ya istidat vey


44/769


45/769


46/769

Sekizinci ders

1

2

31. "Kullarm senden Beni sorduklar vakit de ki, muhakkak Ben ok yaknm

Bana du ettii zaman, du edenin dusna cevap veririm." Bakara Sres2:186.2. "Bana dua edin, size cevap vereyim." M'min Sresi, 40:60.3. "De ki: Eer duanz olmasa Rabbim katnda ne ehemmiyetiniz var?" FurkaSresi, 25:77.

u yetler, duann, mhim bir esas- ubudiyet olduungsteriyor.

Ey hakikat-i hlden gfil mddei! Dv ediyorsun k"Dua ediliyor, cevap verilmiyor. yet ise, mmdr."

Evvelen: Cevap vermek ayrdr, kabul etmek ayrdBelki cevap vermek daimdir. Fakat is'f- hcet, mcbhikmetine tbidir. Mesel, sen tabibi aryorsun. Ders


47/769

ki: "Ey hekim!"

O da cevaben, "Lebbeyk" der.

Sonra dersin, "Bana u taam veyahut u derman ver."

Hekim bazan mnasip grd matlubu aynen veribazan istediinden daha lsn verir; bazan da, senhastalna zarar olduu iin, cevap verdii halde sanbirey vermez.

Dua, bir nev'i ibadet olduu iin, hlis olmak gerektir, ki kabul olunsun. badetin semerat ise uhrevdir. Dnye

iler, o ibdtn evkat- mahsusalardr. Meselyamursuzluk, yamur namaznn vaktidir. Namaz, yamyamas iin vaz edilmemitir. Umur-u dnyeviye niyedilse, o ibadet olan dua halis olmad iin kabule lyolmaz.

Evet, nasl ki gurub, marib namaznn vaktidir. Ay vgnein tutulmalar da, salt'l-ksuf ve'l-husuf denilen iibdt- mahsusann vaktidir. Yoksa gaye deil ki, namaklmakla, ta gne ve kamer alsnlar. nk, gne vkamerin almalar zaman muayyendir. Ftr- Zlcell, biki yt- azmin nikab zamannda, yani perdelendikle

zamanda, ibdn, ibadete davet eder.Onun gibi, yamursuzluk da, yamur namazn

vaktidir; yamurun gelmesinin gayesi deil. Yamursuzludevam ettike, ol vehile Allah'a ibadet devam edeYamur geldii vakit, vakti kaza olur.

Onun gibi, zlimlerin tasallutu ve beliyelerin nzu


48/769

zamanlar, baz ed'ye-i mahsusann evkatdr. Belki de beliyeler, o dualar sylettirmek iindir. Yoksa o dualar, so beliyelerin def'i iin deildir. Belki, bir nev'i ubudiyolan o dualar, o beliyyelerin devam mddetince devaederler. Eer dualarn berektyla beliyeler def' ve re

olunsalar, nurun al nur. ayet ref' olunmazlarsdenilemez ki, "Dua kabul olunmad." Belki, "Duann vakbitmedi" denilir.


49/769

Dokuzuncu ders

1

1. Rahman ve Rahm olan Allahn adyla. Yemin olsun incire ve zeytine. VSnDana. Ve bu emniyetli beldeye. Muhakkak ki Biz insan en gz

birekilde yarattk. Sonra da onu en aa seviyeye indirdik. Tn Sresi,95:1-5

Ey insan! Senin nnde iki yol var. Birisinden gitse

kinatn esfel-i sfilnine gidersin. Dier yoldan gidersel-y illiyyn-i erefe kabilirsin. u hakikati dokumukaddeme ile beyan ederiz.

BRNC MUKADDEME: nsann, en czbir kczden, ta en kll bir kll- ekbere kadar alkat ve hc

intiar ettiinden, o insana lyk deil ki, hereymelektu elinde, hereyin hazini yannda, hibir mekndolmad ve hibirey Onun yannda bulunmad haldher meknda ve hereyin yannda olan Zt- Zlcelldebaka eylere ibadet etsin. Zira, nihayetsiz hc

insaniyeyi ifaya muktedir, ancak nihayetsiz bir kudret v


50/769

nihayetsiz bir ilim sahibi olabilir. yle de, ubudiyete ayadahi yalnz Odur.

KNC MUKADDEME: nsanda iki cihet var.

Birinci cihet:Vcut ve icad, hayr ve fiil cihetidir.

kinci cihet:Naks ve kusur cihetidir.

nsan, birinci cihette karnca ve ardan daha aaankebut ve sivrisinekten daha zayftr. Fakat ikinci cihetadem ve tahrip, er ve infial cihetinde, semvt ve arz vcibalden daha byktr. Mesel, iyilik ettii vakitte, yaln

vsati nispetinde eli ular; kuvveti yettii miktarnca iyiledebilir. Fakat fenalk ettii vakitte, fenal tecavz vintiar eder.

te, kfrbir seyyiedir. Fakat, mecmu-u kinattahkirini tazammun eder. nk, u mevcudat ve

mektubt- Rabbniyeyi derecelerinden ve kymetlerindedrp, abesiyet ve tesadfn oyunca ve zeval ve firaksratle mtegayyir mevadd- vhiye derekesine ve hilisukut ettirir. Ve insan denilen ve esma-i kudsiyelhiyenin cilvelerini iln eden ve bir kaside-i mevzunemanzume-i hikmet ve bir ecere-i bkiyenin cihazat

cmi olan mucize-i kudret bir ekirdei; ve hamemanetle, zam- mevcudata tefevvuk eden bir halife-i arzen zelil bir hayvan- fani-i zilden daha zelil ve daha zaydaha ciz, daha fakir ve seriz-zeval vet-tahavvl blevha derekesine indirir.

Demek nefs-i emmare, er cihetinde nihayetsiz cinay


51/769

ileyebilir. Hayr ve vcutta iktidar pek czdir. Fakenaniyeti brakp hayr, vcudu ve tevfiki Allahtan isteserden ve tahripten ve itimad- nefisten itinap edip istif

ederek tam bir abd olsa,1

srrnca, nihayetsiz kabiliyet-i er, nihayetskabiliyet-i hayra inklp eder; l-y illiyyne kar.

1. Allah onlarn ktlklerini iyiliklere evirir. Furkan Sresi, 25:70.

NC MUKADDEME: nsanda iki vecih var. nsau hayata nazr birinci vehiyle yle bir mahlktur ki, onihtiyardan bir are (yani, sa gibi cz), iktidardan bzerre, hayattan bir ule, mrden bir dakikmevcudiyetten bir cz- cz verilmi ki, tabakat- kinatserilmi hadsiz envdan, adetsiz efrattan kk, nazizayf bir ferttir.

Fakat ubudiyete nzrikinci vehiyle, hususan acz vfakr cihetinde pek byk bir vsati var. nk, mahiyetmneviye-i insande, nihayetsiz azm bir acz, hadsiz cesbir fakr mnderitir ki, bu cihetle, kudreti nihayetsiz bKadrin, gnas nihayetsiz gani bir Ztn hadsiz tecelliyatncmi geni bir yine olmutur.

DRDNC MUKADDEME: nsan, hayat- hayvaniyemaddiye-i dnyeviyecihetinde yle bir ekirdee benzer kkudretten mhim cihazlar, kaderden dakik programlinsana verilmi. Ta ki insan, toprak altnda dar lemdekp, geni olan lem-i fezada bir aa olmas


52/769


53/769

vastasyla, hassalarnda bir inkiaf, bir tafsil, bir vsat vaVe kesret-i hct vastasyla, hayvanda bulunmayafevkalde bir tenevv- hissiyat ve camiiyet-i ftrat iindkesret-i makasd ve vezaif vastasyla inbisat- lt venva-i ibdta mstaid; ve her bir tohuma cm

istidadatnda, ekser-i meratib peyda olmu.nsandaki u tarz- zenginlik gsteriyor ki, insan

vazife-i asliyesi, aczini ve fakrn ve kusurunu derk edereubudiyetle iln etmek; ve hctnn celbi iin dua etmeve mevcudatn tesbihatn grp mahede ederek ehad

etmek; ve nimetleri grp tefekkr iinde kretmek; vibret iinde bakmaktr. En edna akl olan anlar ki, cihazat, u hayat- faniyenin idamesi iin verilmemitBelki bir hayat- bkiyenin sermayesidir. Temsil, hakikafehme takrip eder. Mesel:

Bir zt, bir hdimine on altn verdi. Ta mahsus gzel b

kumatan kendine bir kat libas satn alsn. O hdim gitti,kuman en lsndan mkemmel bir libas ald. Sonra zt, dier bir hdimine bin altn verdi. Bir kt iinde baeyler yazd, cebine koydu, bir ticarete gnderdi. Her akbanda olan bilir ki, o sermaye, bir kat libas almak ideil... Zira evvelki hdim, on altnla en l kumatan b

kat libas alm. Bu bin altn bir kat libasa sarf edilmeayet bu hdim, kd okumayp, evvelki hdime bakarabtn paray bir kat libasa verse, hem o kuman rnden, hem evvelkinin daha ednsndan alsa, elbetbyle yapan ahmak hdim iddetle tzip ve hiddetle tededilecektir.


54/769

Ey Said! Akln bana topla. Sermaye-i mrn vhayat- istidadn, hayvan gibi, belki hayvandan daha aau hayat- fniye-i maddiyeye sarf ve hasretme. Yoksa, el hayvandan yz derece yksek olduun halde, en ednhayvandan yz derece aa dersin.

YEDNC MUKADDEME: nsan, bir nazik, nazenocua benzer. Zaafnda byk bir kuvvet, aczinde bybir kudret vardr. Eer zaafn anlayp dua etse, aczn bilistimdat etse, metalibine yle muvaffak olur ve makasona yle musahhar olur ki, iktidar- ztsiyle, r

miarna muvaffak olamaz. Nasl ki, nazdar bir ocuualamasyla matlubuna yle muvaffak olur ve yle kavlona musahhar olurlar ki, bin defa kendi kuvvetiiyonlara yetiemez. Demek ki, saltanat- insaniyet, celb vgasp etmekle ve galip olmakla deildir. Belki insana bderece musahhariyetin sebebi, efkat ve rahmet v

hikmet-i Hlktr ki, eyay insana musahhar etmi. Bgzsz akrep ve bir ayaksz ylan gibi haarata malolan insana, bir kurttan ipei giydiren ve bir bcekten bayediren, zaafnn semeresi olan teshir-i Rabbndir. Yoksnetice-i iktidar deildir.

Ey Said! Madem ki i byledir; gurur ve enniyeti bra

Dergh- ulhiyetinde, acz ve zaafn, fakr ve fkatistimdat ve lisn- tazarru ve ubudiyetle ve duayla iln e

Ve de: 11. Allah bize yeter; O ne gzel vekildir (koruyucu sahiptir). l-i mrn Sres3:173.


55/769

SEKZNC MUKADDEME: Evet insan, endanefsinde ve sretinde hitir ve hi hkmndedir. Fakvazife ve mertebe noktasnda, u kinat- muhteemenseyircisi ve u mevcudatn lisn- ntk ve u kitablemin mtlaacs ve u msebbih ve bid mahlkat

nzr ve ustabas hkmndedir.Evet insan, u dnyaya bir misafir olarak gnderilmi

Ve insana mhim istiddtve o istiddta gre mhivezif tevdi edilmi. Hem insan, insan olmak iin, kendingre bir derece bu gayeye almaldr. Bu gayeler ise:

Evvelen: u kinatta saltanat- rububiyetini tasdiklmehasin-i kemltna nezaret etmektir.

Sniyen: Esm-i kudsiye-i lhiyenin nukubedayikrnelerini birbirine gsterip dellllk etmektir.

Slisen: Knuz-u mahfiye olan esm-i Rabbaniyen

cevherlerini mizan- idrakle tartmak ve kymet vermektir.

Rbian: Kalem-i kudretin mektubatn mtlaa itefekkr etmektir.

Hmisen: Ftratn letif ve mzeyyenatn temetmekle, Ftrn mrifetine ve ryetinin temaasna itiya

gstermektir.

Sadisen: Sni-i Zlcellin sanatnn mucizeleriykendini tanttrmasna ve bildirmesine mukabil, iman vmrifetle mukabele etmektir.

Sabian: Rahm-i Kermin semerat- rahmetin


56/769

mzeyyenatyla kendini teveddd sretinde sevdirmesinmukabil, Ona hasr- muhabbet ve taabbd ile tahabbetmektir.

Saminen: Mnim-i Hakiknin, madd ve mne

nimetlerin lezaiziyle insan perverde etmesine mukabil, five hl ve kal ile, hatta elinden gelse btn havass vletifiyle O Mnim-i Hakikye kr ve hamd etmektir.

Tasian: Cell-i Mutlakn (celle cellh) ve CemMutlakn (azze cemlh) kinatn mezahirinde vmevcudatn yinelerinde kibriya ve kemlini, cell v

cemlini izhar etmesine mukabil, tekbir ve tesbihle vmahviyet iinde ubudiyetle ve hayret ve muhabbet iindsecdeyle mukbele etmektir.

Airen: O Rahmnn rahmetinin derece-i vsatini vservetinin derece-i kesretini ve ittikan ve intizam iind

cd-u mutlakn gstermesine mukbil, tahmid ve tziiinde iftikar ile sual etmektir.

Hem, sanatnn letifve antikalarn sath- zemindtehir etmesine mukabil, takdir ve tahsin ve istihsanmukabele etmektir. Hem, u kasr- kinatta, taklit edilmesikkeleriyle ve Ona mahsus htemleriyle ve Ona mnhas

turralaryla ve Ona has fermnlaryla btn mevcudadamga-i vahdet koymasna ve yt- tevhidi naketmesinve aktr- fkta bayrak- vahdaniyetini iln etmesinmukabil; tasdikle, iman ve tevhidle, izan ve ehadet vubudiyetle mukabele etmektir.

te, bunlar gibi vcuh-u ibdtve tefekkratla insa


57/769

hakik insan olur. Ahsen-i takvimde olduunu gsterYmn- imanla emanete mlik emin bir halife-i arz olur.

DOKUZUNCU MUKADDEME: nsan, cismaniyenebatiye ve maddiye-i hayvaniye cihetinde sar bir cz

hakr bir cz, fakir bir mahlk, zayf bir hayvandr kmevcudat- dehhae-i seyyale-i mtemevvicenin dalgalaiinde alkanp gidiyor. Fakat muhabbetullah tazammueden imann nuruyla mnevver olan slmiyetterbiyesiyle tekemml eden insaniyet cihetinde, ubudiyeiinde bir sultan; ve cziyeti iinde bir kll; hakare

iinde makam pek byk ve daire-i nezareti pek geni bnzrdr ki, diyebilir: Dnya, hnemdir; gne, lmbamdbu nebatat ve hayvanat, hatta insanlar, u hanemlevazmat ve mzeyyenatdr. Eer ubudiyetinde tam bkasra malik olsa, sultanlar ve gneler, onun kasrnn eczve ahcr hkmne girerler.

te u srdandr ki, baz byle fakir bir kimse kendinkendinden ok mertebe l olandan l grr. Nasl ki, badam, elindeki bir yineyi gnele mtelele olan, yaparlayan bir denize mukbil tutsa, hem deniz, hem gnehem dalar yinesinin iine girer. Eer, ak veya istirakbir nevi sekri de varsa, avucundaki yinesini, denizde

daha byk tevehhm eder. Hem her makamn baz zllebulunur. Zll, asl zannetse, atahata der.

u tahkikattan anlald ki, insann nnde iki yol var. yoldan birinde nefsi ve eytan dinleyip gitse, esfesfilne der. Dierinde, hak ve Kurn dinleyip gits


58/769

l-y illiyyne kar, kinatn bir takvim-i zan olur.


59/769

Onuncu ders

1

1. O gn Cennet ehli byk bir zevk ve saf iindedir. Kendileri veleriglgeliklerdeki koltuklara kurulurlar. Orada onlar iin meyvelvediledikleri herey bulunur. Rahmet sahibi Rablerinden onlara selmvardSizler, ayrln, ey mcrimler! Ben size emretmedim mi, eydemoullaeytana kulluk etmeyin, o sizin ap ak dmannzdr.Bana kulluk edin; doryol ite budur diye. Ysin Sresi, 36:55-61.

u yetin hazinesinden bir cevherine temsil ile biarettir.

Ey nefsini unutmu, vazife-i hayatn anlamam vhilkat-i insann hikmetinden gaflet etmi ve u masnuatmzeyyenede Sni-i Hakmin tevdi ettii ve u kitab


60/769

kebirde nakettii ytna cahil kalm Said-i bare! temsili gzel dinle. Bu lemin halk ve binas ve insan iinithal etmesi, bunun misli una benzer ki:

Bir zaman bir sultan varm. Onun ok hazinele

varm. O hazinelerde her eit cevahir bulunurmu. Heo sultann gizli mhim kenzleri varm. Hem sanaygaribede mehareti, hem hesapsz fnun-u acbeye mrifeve ihatas, hem nihayetsiz ulm-u bediaya ilim ve ttlvarm. Her ceml ve keml sahibi, kendi ceml vkemlini grp gstermek istemesi srrnca, o sultan da

istedi ki, bir meher asn. Enzr- nsta saltanatnhametini, servetinin aasn, sanatnn harikalarnmrifetinin garibelerini izhar edip gstersin. Ta kenceml ve keml-i mnevsini iki vecihle mahede etsiBiri, bizzat nazar- dekaik-insyla baksn. Diebakalarn nazarlaryla baksn.

te, bu hikmete binaen, gayet cesm ve gayet geni bkasr yapmaya balad. O kasr yle hne bir sretdairelere ve menzillere taksim etti. Ve o menzillehazinelerinin env- murassaatyla tezyin etti. Ve sanatnen ltif, en gzel eserleriyle sslendirdi. Ve fnunhikmetinin en dakikleriyle tanzim ve ulmunun sr

mucizekrneleriyle tersim ve tekmil etti.

Sonra, her taam ve nimetlerin btn envndan elezizlerini cmi sofralar kurdu. Herkese lyk bir sofra tayetti. Gayet sahavetkrne ve sanatperverane bir sretther bir lokma, yz sanayi-i ltifenin eseriyle vcut bulmu


61/769

gibi musann bir ziyafet-i mme ihzar ettirip, aktamemleketindeki raiyetini seyre, tenezzhe, ziyafete davetti.

Sonra, bir stad- almtayin etti. Ta kasrn sniini kasr

mtemiltyla nsa tarif etsin. Ve kasrn naklarnremizlerini ve sanatlarnn iaretlerini ve murassaatnmanzumelerini ve nukuunun mevzunelerini ve nolduklarn ve ne cihetlerle kasrn sahibinin kemltna vhnerlerine dellet ettiklerini seyircilere tlim etsin. Hemdb- duhul ve seyri ve sultana kar marziya

dairesinde terifat tarif etsin.te o stad, her bir dairede bulunan aveneleri iinde v

byk dairede akirtleri iinde durmu. Btn seyircileyle bir tebliatta bulunuyor. Diyor ki:

Ey ahali! u kasrn meliki, bu eylerin izharyla, kendi

sizlere tanttrmak istiyor. Siz de onu tanynz. Hem btezyinatyla kendini size sevdirmek istiyor. Siz dahi takdve istihsanla kendinizi ona sevdiriniz. Hem u ihsanatysize muhabbetini gsteriyor. Siz dahi ona muhabbet ediniHem bu inamlar ve ikramlarla, size efkat ve rahmetigsteriyor. Siz dahi ona krle hrmet ediniz. Hem

sr- kemltyla, ceml-i mnevsini size gstermeistiyor. Siz de ryetine itiyaknz gsteriniz. Hem btgrdnz masnuat ve mzeyyenat stnde birer sikkbirer hatem, birer turra koymakla, herey ona has kendisinin tek olduunu ve istikll ve infiradn sigstermek istiyor. Siz de onu, tek ve yekta ve misils


62/769

tanynz ve kabul ediniz. Daha bunlar gibi o sultanmnasip ve o makama lyk szleri seyircilere syledi.

Sonra, o kasra dhil olanlar iki gruha ayrldlar.

Bir gruh:Kendini tanm akl banda olanlardr. Ka

iindeki acaibe baktlar, dediler ki: Bunda byk bir var. Ve o acaibin beyhude olmadn anladlar. Meraettiler. Acaba nedir? dediler. Birden o stad- muallimbahsettiimiz nutkunu iittiler. Anladlar ki, btn esrarmiftah ondadr. Ona mteveccih oldular. DedileEsselm aleyke y stad! yle bir kasrn, senin gibi b

muarrifi lzm ki, seyyidimiz, sana ne bildirmise, bize dbildir. O da, onun evvelce bahsettiimiznutkunu onladedi. Onlar da dinlediler. Kabul edip istifade ettileMelikin marziyyat dairesinde amel ettiler.

Onlarn u edepli muameleleri melikin houna git

Melik de, has ve yksek ve tavsif edilmez dier bir kasonlar davet etti. yle bir cevad- melike lyk ve yle muve edepli misafirlere has ve yle li bir kasra lyk btarzda onlara ikramlar etti.

kinci gruh ise:Kasra girdikleri vakit, nefislerine malolduklar iin, etime-i lezizeden baka bireye iltif

etmediler. Mehasinden gzlerini kapadlar.

radat ve ikazattan kulaklarn tkadlar. Uykuydaldlar. Baz eyler iin ihzar edilmi olan ve iilmeyeiksirlerden itiler. Sarho olup yle bardlar ki, seyirmisafirleri btn tciz ettiler. Sahib-i kasrn askerleri d


63/769

onlar tutup, yle edepsizlere lyk olan hapislere attlar.

Ey Said! Biliyorsun ki, o melik, bu kasr, u mezkmaksatlar iin bina etmitir. u makasdn husl ise, ieye mtevakkftr.

Biri:u grdmz stadn vcududur. nk o staolmazsa, maksat beyhude olur.

kincisi: nsanlarn onun szlerini kabul eddinlemesidir.

Demek vcud-u stad, vcud-u kasrn disi, istim

nas, kasrn beksnn sebebidir. yleyse, denilebilir kEer u stad olmasayd, melik, u kasr bina etmezdHem o stad- mbelliin talimatn raiyet dinlemedivakit, o kasr tahrip ve tebdil edilir.

Ey Said-i gfil! Eer u temsilin srrn anladnsa, ba

hakikatin yzn de gr. O kasr, u lemdir ki, sakmtebessim misbahlarla tenvir edilmi sem yzdZemini, gna-gn ieklerle tezyin edilmi zemin yzdO melik ise, ezel ve ebed Sultan olan yle bir ZMukaddestir ki, yedi kat semvt ve arz ve onlarda olaherey elsine-i mahsusalaryla Onu takdis ve tesb

ediyorlar.Hem o melik, yle bir Meliktir ki, semvtve arz al

gnde halk ederek, ar- rububiyetinde kim gece vgndz birbirinin arkasnda dndrr. ems ve kamer vncum emrine musahhar, zhamet ve zkudret bir Zttr. kasrn menazili ise, u on sekiz bin lemdir ki, her bi


64/769

kendine lyk bir tarz ile tezyin ve tanzim edilmi. Kasrdgrdn sanayi-i garibe ise, u lemdeki kudretmucizeleridir. Orada grdn etime ise, rahmetinsemerat harikalarna iarettir. Oradaki tandr ve mutfak isburada, arz ve sath- arzdr. Orada grdn knuz

mahfiye cevherleri ise, burada, esm-i kudsiyeye vcilvelerine misldir. Oradaki nuku ve o nukuun rumuzlaise, burada, manzume ve mevzune olan masnuatNakkalarnn esmsna delletlerine misldir.

Amma stad ve muallim ve aveneleri ve tilmizleri is

Seyyidimiz Muhammednil-Mustafa ve sair enbiyalaleyhi ve aleyhim efdalus-salevti ves-salm ve evliy(radyallah anhm) hazaratna misldirler. Kasrdamelikin hizmetkrlar ise, melike aleyhimsselmiarettir. Seyir ve ziyafete davet edilen misafirler ise, cin vinsan ve insanlara hizmetkr olan hayvanlara iarettir.

iki frka ise: Birisi, ehl-i iman ve kitab- kinatn ytlarnmfessir-i lian olan Kurn- Hakmin tilmizleridir. Difrka ise, ehl-i kfr ve tuyan, nefis ve eytana tbi vyalnz hayat- dnyeviyeyi tanyan ve hayvan gibi, bel

daha aa,1 (sar-dilsiz) olan madub ve dll

gruhudur.

1. Bakara Sresi, 2:18.

Birinci kfile olan sed ve ebrar, zlcenaheyn olastad dinlediler. O stad, hem abddir; ubudiynoktasnda, Cevenl-Kebr ve emsaliyle Rabbini tavsif v


65/769

tarif eder. Hem resuldr; risaletnoktasnda, Rabbinahkmn Kurn vastasyla tebli eder.

u frka, resul dinleyip Kurna kulak vermekkendilerini, ok makamat- liye iinde, ok vezai

ltifeyle mtelebbis grdler.Evvelen: Saltanat- rububiyetin mehasinini temaag

makamnda tekbir ve tesbih vazifesini eda ettiler.

Saniyen: Esm-i kudsiye cilvelerinin bedyiine dellllmakamnda, takdis ve tahmid vazifesini ifa ettiler.

Salisen:Rahmetin hazinelerindeki mddehart zhir vbatn hassalaryla tartp fehmetmek makamnda, kr vsena vazifesini edaya baladlar.

Rabian: Esm-i mtecelliye-i lhiyenin definelerindecevherleri, cihazat- mneviyelerinin mizanlaryla tart

bilmek makamnda, tenzih ve takdis ve medih vazifesinbaladlar.

Hamisen: Mistar- kader stnde kalem-i kudretyazlan mektubat- Rabbaniyeyi mtala makamndtefekkr ve istihsan vazifesine baladlar.

Sadisen: Ftrat ve sanatndaki ltif incelikleri vgzellikleri temaa ile tenzih makamnda, FtrZlcelllerine ve Sni-i Zlcemllerine muhabbet vitiyak vazifesine girdiler.

Sonra, Sni-i Hakmin sanatnn mucizeleriyle kenditanttrmasna kar, hayret iinde, mrifetle mukabe


66/769

ettiler. Dediler ki: 1 Ey Sbhanmz! Seni, hakkmrifetinle nasl tanyabiliriz? Senin tarif edicilerin, btmasnuatndaki mucizelerindir.

1. phesiz Sen btn mkemmel sfatlarn sahibisin ve btn kusurlarda

noksan sfatlardan, acz ve erikten mnezzehsin!

Sonra, rahmetinin meyvelerinin mzeyyenleriykendini sevdirmesine kar, ak ve muhabbetle mukabeettiler.

Sonra, nimetinin lezizleriyle terehhum ve taattufun

gstermesine kar, kr ve hamd ile dediler k

Ey Sbhanmz! Senin hakk- krn nasl edederiz? diyerek, btn kinattaki btn ihsanatn faslisn- hlleriyle ettikleri kr ve senalarn, hem ar-lemde dizilmi ve zeminin yzne serpilmi bt

nimetlerin ilnatyla yaptklar hamd ve medihlerini, herahmet ve nimetin semerat- manzume ve mevzunelerincd ve keremine ehadetleriyle ettikleri krlerini kennamlarna enzar- mahlkat nnde eda ederler.

Sonra, u kinatn mezahirinde ve u mevcudseyyalenin yinelerinde ceml ve cell ve kem

kibriysnn izharna kar, mahviyet iinde muhabbet vhayretle secde edip mukbele ettiler.

Sonra servetinin kesretini ve rahmetinin vsatini iraetmesine kar, fakr ve hcetlerini izhar ve sual etmekmukabele ettiler.


67/769

Hem, sanatnn ltifelerini ve hrikalarn vantikalarn sergilerle mehergh- enamda tehir etmesinkar, takdir ve istihsan ve mahede ve ehadet ve ihaile mukabele ettiler.

Hem, kinatn aktarnda rububiyetinin saltanatn iletmesine kar tevhid, tasdik, itaat ve inkiyad ile mukabeettiler.

Hem, izhar- rububiyetine kar, zaaflar iinde aczlerinhcetleri iinde fakrlarn iln olan ubudiyetle mukabeettiler. Daha bunlar gibi eit eit ok vezaifle u dr

dnyada vazife-i hayatlarn eda edip ahsen-i takvisretini aldlar. Ve btn mahlkat stnde yle bmertebeye ktlar ki, ymn- iman ve emanetle mcehheemin birer halife-i arz oldular.

u meydan- tecrbe ve u destgh- imtihandan son

Rabb- Kerm, onlar saadet-i ebediyeye ve drsselmdvet ederek onlara yle bir srette ikramlar etti ki, hgzler grmemi ve kulaklar iitmemi ve kalb-i beere hhutur etmemi gayet parlak ikramlarla onlar rahmetinmazhar etti.

Evet, ebedve sermed bir cemlin seyirci mtak v

yinedar k, elbette bki kalp ebede gidecektir. hizbl-Kurnn kbeti yledir, inaallahu teal.

Amma, fccar ve erar olan gruh ise, u kasr- lemgirdikleri vakit, btn delail-i vahdaniyete kar kfr vbtn nimetlere kar kfran ile mukabele edip, bt


68/769

mevcudat kymetsizlikle kfirane bir itham ile tahkettiler. Btn esm-i lhiyenin tecelliyatna kar red imukabele ettiklerinden, mtenhi bir vakitte gayrmtenhi bir cinayet ilediler; gayrmtenhi bir ikabmstehak oldular.

Ey miskinSaid! Ay, zannediyor musun ki, senin vazifehayatn yalnz terbiye-i medeniyeyle gzelce muhafazanefsine veyaayp olmasnbatnn hizmetlerine mmnhasrdr? Veyahut zannediyor musun ki, makinehayatnda derc olunan u letif ve mneviyatn ve u z

ve ltn ve u cevarih ve cihztn ve u havas vhissiyatn gaye-i yegnesi, u hayat- faniyede nefs-i rezive deniyenin hevesat- sfliyesinin tatmini iin istimalinmi mnhasrdr? H ve kell! Belki senin vcudundbunlarn hikmet-i derci ve ftratnda gaye-i ithali iki esast

Biri: Cenb- Mnim-i Hakik(amme nevluhu) bt

nimetlerinin eit eit envn sana ihsas etmekten vettirmekten ibarettir. Sen de hissedip kr ve ibadetietmelisin.

kincisi: leme tecell eden esm-i kudsiyesinin btaksm- tecelliytn birer birer sana o cihazat

tanttrmaktr. Sen de zevkle tanyp iman getirmelisin kbu iki esas zerinde senin kemlt- insaniyen nevnembulsun.

Evet, senin hayatn ve hayatndaki cihazatn gayelerinicmli dokuz emirdir.

Birincisi: Vcudunda derc olan mizanlarla rahmet


69/769

hazinelerindeki mddahart tartmaktr.

kincisi: Ftratndaki cihazatn anahtarlaryla, esmkudsiyenin gizli definelerini amaktr.

ncs:Kardelerin olan dier mevcudatn enzarnd

esm-i lhiyenin garip cilvelerinin numunelerini hayatntehir ve izhar etmektir.

Drdncs: Hl ve klin ile, dergh- rububiyetindubudiyeti iln etmektir.

Beincisi: Bir padiahtan eit eit nianlar alm ve

nianlarn takp, padiahnn nazarnda grnmek gibi; sede, esmsnn cilvelerinin verdikleri murassaatla sslenmolduunu bilerek, hid-i Ezelnin nazar- uhud vihadna grnmektir.

Altncs: Zevilhayatlarn tezahrat- hayatlar ola

tahiyyatlaryla ve tesbihatlar olan rumuzt- hayatlarylVhibl-Hayata arz- ubudiyetlerini fehmedip mahedederek grp gstermektir.

Yedincisi: Hayatna verilen ilim ve kudretve irade gisfat ve hallerinden cz nmuneleri mikyas edereHlkn sft- mutlakasn ve un-u mukaddesesi

fehmetmektir. Mesel, nasl ben, cz ilim ve irade viktidarmla bu evi byle muntazam yaptmsa, bu kaslemin bnisi de, kasr- lemin bykl nispetinde kadve alm ve hakmdir.

Sekizincisi: u mevcudatn her birinin kendine mahsu


70/769

bir lisnla syledii tevhid ve rububiyet-i Sanie dakelimatn fehmetmektir.

Dokuzuncusu: Aczve fakr derecelerinin emsaliylkudret-i Sniin ve gn-y lhiyenin derecat- tecelliyat

anlamaktr. Nasl ki aln dereceleri nispetinde vihtiyacatn env miktarnca lezzet-i taamn env- derecanlalyor. yle de, gayrmtenhi acz ve fakrnla, Snigayr- mtenhi kudret ve gnsnn derecatfehmetmektir.

Hem senin gaye-i hayatn bunlar olduu gibi, mhiyet

hayatnda unlardr:1. sr- esm-i lhiyenin garaibinin fihristesi.

2. uunve sft- lhiyenin fehmine bir mikyas.

3. fk lemlere bir mizan.

4. lem-i kebrin bir enmuzeci.

5. Kinatn bir haritas.

6. u kitab- kebrin bir fezlekesi.

7. Defain ve knuz-u mahfiyeyi aacak anahtarlar

mahzenidir. te mahiyet-i hayatn budur.Hayatn sreti ise udur: Hayatn, bir kelime

mektubeve hem mesmuadr. Esml-Hsnya delleder.

Hakikat-i hayatn da budur: Tecell-i ehadiyete yinel


71/769

etmektir. Hayatn saadet ve kemli ise, hayatn yinesintemessl edene kar, uurla muhabbet ve evkle ibadetmektir.

Ey Said-i bare! Hayat, byle gyta mtevecc

olduu halde, ne akl ve ne insafla hayatn hi ender hhkmnde olan huzuzat- nefsaniyeye sarf ediyorsun? Sazevilhayat, hatta nebtat dahi, bahsettiimiz gayelerbazsnda sana eriktirler. Evet, nar, elma ve dut gmusann meyveler birer kelime-i kudrettirler. Esmlhiyeyi iln edip okutturuyorlar. Onlarn hayatlarn

gayeleri bu gibi emirlerdir. Yoksa, bu meyvelersretlerinin gayeleri olan yenilmek, gaye-i hayatladeildir. Ancak, gaye-i mevtleri olabilir. Yani lmlerinbir gayesidir. Fakat sair zevilhayat, btn gayelerde sanmsavi olamaz. nk, cmi yine sendedir. Sen dahsenden ok aa olanlardan daha aa olma. Mmin

kymetini iln eden u hadis-i kuds sana kfidir. 1

Ve hem yine bu beyte nazar et.

2

1. Ben gklere ve yere smam, fakat mminkulumun kalbine sarmel-Acln, Kefl-Haf, 2:165; mam- Gazl, hy u Ulmid-Dn, 3:14.


72/769

2. Bu beyit yukardaki hadis-i kudsnin Farsa ifadesidir.


73/769


74/769

adamn akl ve kalbi ve vicdan ve ruhu mthi bderecede musibet iinde olduu hlde, cismen zhir bderece refah ve ziynet iinde bulunmasyla o adama mesdenilsin ve saadetine hkmedilsin? Gryoruz ki, badam, inkisar- hayale urasa veya bir emel-i vehmde

meyus olsa veya bir emr-i czden midi kesilse, nasdnya ona darlar. Onun tatl eyleri, ona nasl ac gelirAcaba, btn lmn menei ve btn mlin hdimi

2 ) olan senin bu eametin ve bu dalletinle hasolup yeis ve yetimlikle mnev bir cehenneme den b

kalb ve bir ruh sahibi, nasl bir cennet-i kzibe-i ziiinde mesut olabilir?

2. Ykan, yok eden, mahveden.

Ey beeri ifsad eden mfsid Avrupa! Beerin bangetirdiin binler bellardan birtekini sylyorum, dinle! V

onu izah eden bu temsile bak:Ey felsefe-i Avrupatilmizi! Seninle ikimiz, imd

tenezzh iin bir seyahate kyoruz. te, nmzde iki yvar. Gel, bak:

Biz, u gafilmedenlerin gittikleri yola gidiyoruz. t

urada burada her yerde, hatt gzmzn yetitiyerlerde, belki btn seyahatimiz mddetince bygreceiz ki, her adm banda bir ciz adam duruyor. Bksm kav ve galip insanlar o bareye hcum edip, ybir srette mal ve hayvanatn gasp ediyorlar ve hanesitahrip ediyorlar ve bazan onu yle baklayp ce


75/769

ediyorlar ki, hline sem alyor. te, her nereye baksabu hl taammm etmi. Her yerde, zlimle

velvelelerinden ve mazlumlarn vaveyllarndan bakbirey iitilmiyor. Btn yol boyunca bir matemhanumum eklini alan bu hl devam ediyor. Madem

insanz; insan, insaniyeti cihetiyle bakasnn elemiymteellim olur. Bu hadsiz lm- beere nasl tahammederiz? Vicdan nasl bu hle dayanabilir? Yalnz u azabvicdaniyeden bizi kurtaracak iki aremiz var.

Birisi:Gayet sarho olmalyz.

Dieri: nsaniyetten tecerrd edip vahi, hodendi bkalbi tamalyz ki, selmetimiz iin bu iki are bize bthalkn helketini unuttursun ve bizi mteessir etmesiHem, bir para ahmak da olmalyz ki, btn halka mbir beldan kendimizi hari zannetmeliyiz!

Ey Avrupa! Senin, bir gz kr dehanla ruh-u beehediye ettiin u cehennem hleti sen de anladn. Sen, mthi derde bir derman aradn. Bu derde ifa ve il olahd-i Kurndan gzn yumdun. Muvakkaten elemhissetmemek iin czibedar lehviyat, parlak ve okayhevesat il olarak buldun. Ve bunlarla beerin hissi

iptal ettin. Senin bulduun bu derman, senin ban yesve yiyecek!

Ey hayal arkadam! Elbette anladn, u yol, hayyoludur ki, ehl-i gaflet ve dalleto yolda giderler. Btzhayat onlarn nazarnda o bare adama benzer. Mevt vmusibetler, o zlimlere benzer. Daha baka noktalar se


76/769

tatbik edebilirsin.

Ey yolda ve ey tilmiz-i Avrupa! Gel, dier yoldaKurnn talebelerinin arkalarndan gidiyoruz. te bak:

Her menzilde, her yerde, her adm banda, btn y

boyunca birer asker, herkulbecik nnde vazife bandnbet bekliyor. te, bak, kanun zbitleri geliyorlaHerkese terhis tezkereleri veriyorlar. te, her yerde bsrurdur kopuyor. O memurlar, terhis olunan neferlerdesilhlarn, varsa atlarn ve mr libaslarn alyorlaNeferlerden, ameliyata muhta olanlar varsa, ameliya

cerrahiye yapyorlar. Sonra, terhis tezkeresini veriyorlar. Bneferler, endan lfet ettikleri eyalarndan ayrlmak izahiren bir hzn gsteriyorlar; fakat btnen mesroluyorlar. Zira, o vazifenin klfet ve mesuliyetindekurtuluyorlar. Hem ettikleri hizmetlerine mukabmkfatlarn almak iin vatan- asllerine dnyorlar. He

sultanlarna kavuuyorlar. te, bak: O memurlar, bazaacemi ve kaba bir nefere rastgeliyorlar. Nefere, Silhnatn teslim et. Sana izin vereceiz diyorlar. Nefer onladiyor: Ey efendiler! Sizi tanmyorum. Ben devletaskeriyim,padiahn hizmetindeyim. Sonra huzurunkacam, yanna dneceim.Eer onun izin ve rzasy

gelmiseniz, ba ve gz stne. Yok,cesaretimi tecrbe iemretmi de rzas yoksa, yanl geldiniz.Bendeemanetini muhafaza ve sultanmn haysiyetini himayyolunda btn kuvvetimle sizinle mdafaa edeceim.

te, bu yolda, batan baa hl bu minval zere gidiyo


77/769


78/769

muavenet ve teavn ve uhuvvet olduunu ve kavnin zaimusahhariyeti olduunu, kr olmayan grr.

Amma, dstur-u cidal ise, bir ksm hayvanazlimenin s-i istimallerinden neet eden bir dstur-u cz

gayr- ftrdir. Mesela, killlhm canavarlarn vazifeleshhiye neferleri gibi hayvanatn cenazelerini toplamak, bve bahrin yzn temizlemektir. Onlarn, sa olahayvanlar yemeleri, s-i istimaldir gayr- merducezasn ekeceklerdir.

Bu dsturun rkln grdn. imdi, Her zhay

nefsine maliktir diye olan dsturun mahiyetini gr:Zhayatiinde en eref ve ihtiyarca en geni ola

insandr. Hlbuki, insann, efl-i ihtiyariyesi iinde ehafifi ve en zhiri, sz sylemesi ve yemek ve imesi vdnmesidir. Hlbuki, insann bunlarda dest-i ihtiyarn

mdahalesi ne kadar az olduu, azck dnmekanlalr. Hlbuki, mahlkatn en erefi olan insann etasarruf-u hakikden bu derece bal olsa, baka hayvanve cemadat, srf birer memlktan ve Hlkn hesabydnen ve alan birer mahlk-u musahhardan bakbirey deillerdir.

Sair esasatn, bu iki esasn gibi esasszdrlar. Seni bhatya dren, senin yek-em dehndr. nk seRabbini unuttun. Hikmet-i sanat- Rabbaniyeye ktabiat namn taktn. sr- rahmeti, o mevhum tabiaistinad ederek, esbaba isnat ettin, kfrana baladAllahn maln baz eytan tautlara taksim ettin, kfr


79/769

girdin. te bu dalletindendir ki, senin nazarnda her binsan, belki her bir hayvan, nihayetsiz hctnn tahsili iihesapsz dmanlarna kar tek bayla mcadele vmusaraa etmeye muztardr. Fakat neyle, hangi silhla?

Evet, zerre gibi bir iktidar, sa gibi bir ihtiyar, zevamruz lema gibi bir uur, intifaya mruz ule gibi bhayat, ksalkta, dakika gibi bir mrle musaraa etmelzm gelir. Hlbuki, btn elinde olan sarf etsen, hadsmetalibinden birisini de tahsile kfi deil. Bir musibedsen, kr, sar esbabdan istimdat edersin. te karanlk

dehn, beerin edyn- semv nuruyla gndz rengialm mrn geceye tebdil etti. Yalnz o muzlimgeceyyalanc ve mstehz baz klarla tenvir etmisin.

te her bir zhayat, evvelki yolda grdmz baadama benzer ki, sahipsiz ve ciz olduklar halde, hadsmerhametsiz zlimlerin hcumuna mruzdur. Btn dny

bir matemhane-i umum, yani zikirhane olan dnyay, bmatemhane eklinde gsterdin. Tesbihat olan asvt, elfirak ve zeval vaveyllar tarznda iittiriyorsun.

imdi, senin felsefen tilmizleriyle Kurn- Hakmtilmizlerinin muvazenelerine bak:

Senin hlistilmizin, bir firavundur. Fakat, menfaati ien hasis bireye de ibadet eder bir firavun-u zelildir. Hnfi eyi kendine rab tanr.

Kurnn hlistilmizi ise abddir. Fakat zam- mahlkada ibadete tenezzl etmez. Ve zam- menfaat ola


80/769

Cenneti, gaye-i ibadet kabul etmez bir abd-i azizdir.

Hem senin tilmizin, mtemerrid ve muanniddir. Fakabir lezzet iin nihayet zilleti kabul eden ve bir menfaathasise iin eytan gibi ahslarn ayan pmekle zill

gsteren bir miskin-i zelildir.Kurnn tilmizi ise, mtevazi, heyyin, yani sn v

leyyin, yani yumuaktr. Fakat, Ftrnn gayrna, daireizni haricinde tezellle tenezzl etmez.

Hem senin tilmizin, cebbar ve marurdur. Fak

kalbinde nokta-i istinad bulmad iin, ztnda gayet aczciz bir cebbar- hodfurutur.

Kurnn tilmizi ise fakir ve zayftr; fakr ve zaafn bilFakat onun Malik-i Kermi ona iddihar ettii servetmstanidir. Seyyidinin nihayetsiz kudretine istinad ettiiin kavdir.

Hem senin tilmizin menfaatperest ve hodendiliktir ki,tilmizin gaye-i himmeti, nefis ve batnn hevesattatmindir. Ve menfaat-i ahsiyesinibazankavminmenfaati iinde kavminin menfaati namyla; ve menfaatnefsini, menfaat-i millet namyla arar. Ya rikkat-i cinsiy

eleminden kurtulmak ister; veya hrsn veya gururunveya hubb-u cahn o milliyetperverlik cihetinde teskeder. Elhasl, nefsinden baka hakik hi bireye muhabbetmez. Hereyi kendi nefsine feda eder.

Kurnn tilmizi ise, yalnz livehillah ve rza-y lh ive fazilet iin o derece nefsinin menfaatinden tecerr


81/769

eder ki, Cennet-i ebediyeyi dahi hakik maksat ve gayeibadet yapmaz. Nerede kald ki, bu dnya-y zailenin folan menafii onu, hakik maksat ve gayesinden evirsin.

te, o iki halistilmizin himmetlerinin birbirinden n

derece mtefavit ve mugayir olduu bununla anlalr.Evet, Kurnn tilmizi, en byk eyleri, ar ve em

gibi mevcutlar birer memur, birer mahlk, musahhar birciz tanr. Ruhunda, btn ehl-i semvt ve arz salihlerinkar yle bir alka-i edide-i uhuvvetkrane hisseder kehl-i beytine dua ettii gibi, an samimil-kalb onlara da du

edip, saadetleriyle mesut olduunu gsterir.Bu iki tilmizin mrvvetlerinin derece-i farkna bak ki:

Senin tilmizin, nefsi iin kardeinden kaar. Kurntilmizi ise, btn ibad, belki btn mahlkat kendinkarde grr.

Kurn- Kerimin, tilmizlerine verdii ulviyet ve kymbununla anlalr ki:

Bu kk insan, kk bir mikroba malp ve edn bkerb ile yere dt ve o kadar zayf olduu haldKurn- Kerimin feyiz ve iradyla o derece ykseklenir v

o derece letifi inbisat eder ki, dnya mevcudatn vzerrat- kinat tesbih tanesi edip, Mbudunu o adetzikreder. Hatta bir ksmlar bunlar da az grp, MbudZlcellin liyakatini gstermek iin gayrmtenhi adetlgayr- mtenhi tesbihle Mbud-u Zlcemli zikrediyorlaDnya zerratnn virdlerine kfi bir tesbih olmadn v


82/769

naks olduunu gren ve Cenneti zikirlerine gaytanmayan ulvv- himmet sahibi o tilmizler, kennefislerini en edn bir mahlk-u lhden efdgrmediklerini gsteren bir hlle, nihayet derecede tevazve mahviyet gsteriyorlar. O ecere-i tuba-i Kurniyen

had ve hesaba gelmez mnevver meyvelerinden KutbGeyln, Rfa, zel gibi zkirleri dinle. Nasl, tesbtanelerine bedel zerrat- kinatn silsilelerini ellerindtutmular, ylece Mabudun zikrini ekiyorlar!

Ey Avrupann ruh-u habisi! Felket-i mneviye

beeriyenin sebebi olan desatirinden bazlarn sabkzikrettik. imdi, beerin saadet-i mneviyesine mene oladesatir-i Kurniyenin yalnz bir-ikisine iaret edeceiz:

Evet, hd-y Kurnbyle insana hitaben der: Ey insaSenin elinde olan hayatn ve vcudun ve nefsin ve malemanettir. Onlar, hereye kadr ve hereye alm bir Mlik

Kermin mlkdr. O Mlik-i Kerm ve Rahm, kemlkereminden, sende emanet olan kendi mlkn sendesatn almak istiyor. Ta senin iin muhafaza etsin. Senelinde beyhude zyi olmasn. Sonunda, sana byk faydversin. Sen bir memursun, asker gibi muvazzafsn. yleysonun namyla al, onun hesabyla say et. Muhta

olduun btn eyleri sana baheden ve rzkn veremuktedir olmadn eylerden seni hfzeden Odur. Sengaye-i hayatn, Mbudun tecelliyatna ve esm vuntna mazhariyettir. Sana bir musibet geldii vakit d

ki: Ben, Onun hizmetindeyim. Ey musibet! E


83/769

Rabbimin izin ve rzasyla gelmisen, merhaba, safa geldi

1 Biz Ona gideriz ve onun ryetin

mtakz. Gnn birinde elbette bizi hayatn vazife vteklifinden zd edecektir. Ne var, o azatlk bugn olsuHem, ey musibet, senin elinde olsun. Yok, eer Rabbimirade ve emriyle beni tecrbe ve imtihan iin gelmisefakat Rabbimin beni azat etmeye izin ve rzas yokskuvvetim yettike ben, emaneti emin olmayana teslietmeyeceim. Haydi git, ey zlim musibet!

1. Bakara Sresi, 2:156.

Ey hayal arkadam! Hakikat-i hal, iki tarafta bu minvzeredir. Lkin, hidayet ve dallette derecat- insamtefavittir. Meratib-i gaflette insanlar muhteliftir. zamann gafleti o derecede kalnlam ve yle uyutucu btarzda iptal-i his etmi ki, medenler, evvelki yolun elelemini hissetmiyorlar. Lkin, hassasiyet-i ilmiyentezayd ile ve mevt-ld inklbatn ikazatyla u perdegaflet paralanacaktr.

Binlerle veyl o Mslman evltlarna ki, ecneblertautlarna ve felsefelerine aldanp, Kurn- Kerim

dersini unutur.Ey genler ve ey slm evltlar! Avrupann size kar

olan merhametsiz zulm ve adavetine ve batl efkrna naklla muhabbet edip onlar taklit ediyorsunuz ve onlaittibaen sefahetlerine itirak ve saflarna iltihakla mukabe


84/769

ediyorsunuz? Onlar taklit ve onlara ittib ile berabdv-y hamiyet yalandr. Milleti istihfaf ve milliyetistihzadr!

Cenb- Hakbizi de, sizi de tarik-i mstakimde

ayrmayp hidayette klsn. min.


85/769

On ikinci ders 1

1. Nice az topluluklar, nice kalabalk topluluklara Allahn izniyle galgelmilerdir. Bakara Sresi, 2:249.

Ey birader! Kffar ve ehl-i dalletin kesret-i adediyberaber baz hakaik-i imaniyenin inkrlarnda ittifaklaseni sarsmasn. nk kymet, kesrette deildir. Zira insainsan olmad vakit, eytan bir hayvan olur. Ecnebler giihtirasat- hayvaniyede terakki ettike hayvaniye

iddetlenir, daha ziyade hayvan olur. Hayvanatkemiyete kesreti; ve insann, hayvanata nisbeten kllemalm... Hlbuki hayvanat, insan iin halk olunmutur.

Kffarn tarifi ise: Kffar, hayvanat- lhden bir nevhabistirler ki; imaret-i dnyaya ve hem mminlederecat- niam- lhiyeyi anlamaya bir vhid-i kyaolmak iin halk edilmiler ve imhal edilmilerdir. u kffdenilen bu nevi hayvanatn, hakk inkr edip nefyetmekittifaklar kuvvetsizdir.

Evet, kfr, endan ispat sretinde de olsa, nefiydinkrdr, cehildir, ademdir. Binler ehl-i nefiy ve inkrn i

İlk dönem eserleri - risale-i nur külliyatı - ebook reader için pdf 800x600

Documents