İHRACAT KAVRAMI

Bir mal veya değerin yürürlükteki İhracat ve Gümrük Mevzuatına uygun olarak yurt dışına gönderilerek, bedelinin mevcut Kambiyo Mevzuatınca öngörülen süre içerisinde yurda getirilmesine “İHRACAT” denir.

İHRACAT PAZARLAMASI KAVRAMI

İhracat, uluslararası pazarlamanın temel boyutlarından bir tanesidir. Ya da başka bir ifadeyle uluslararası pazarlama ihracatı da içine alan daha geniş ve kapsamlı bir eylemler bütünüdür. İhracat ve ithalatın yanı sıra, yabancı ülkelerde üretim, stratejik birlikler oluşturma, lisans anlaşmaları yapma gibi eylemler uluslararası pazarlama yönetimi kapsamındadır.

İHRACAT PAZARLAMASI KAVRAMI

Dış pazarlara açılmada işletmelere sağladığı zaman ve maliyet avantajı ihracatı, uluslararası pazarlamanın üzerinde titizlikle durulması gereken hassas bir bileşeni konumuna getirmektedir. Ayrıca ihracat, ulusal ekonomiler için vazgeçilmez bir kilit görevde bulunmaktadır. Bu yüzden ihracat faaliyetleri mutlaka bir planlamaya ve stratejiye dayandırılması zorunluluğu bulunmaktadır. Özellikle uluslararası pazarlarda yaşanan şiddetli rekabet ve değişim işletmeler için bu zorunluluğu arttırıcı bir araç özelliği taşımaktadır.

İHRACAT VE TEMEL DIŞ TİCARET TEORİLERİ

İşletmelerin, daha genel anlamda ise ülkelerin birbirleriyle neden ticaret yapmak istedikleri her zaman merak konusu olmuştur. Ve bu konuya açıklık getirmeye çalışan iktisat teorilerinin ortaya çıkışı yüzyıllar öncesine dayanmaktadır.

Klasik Dış Ticaret Teorileri

1. Dünyada sadece iki ülke olduğu kabul edilmektedir. 2. Bu iki ülke aynı iki malı üretmekte olup, her maldan üretilen

birimler homojen bir niteliktedir.3. Ülkelerarasındaki alışverişlerde para kullanılmayıp malın

malla takası söz konusu olmaktadır.4. Malların üretiminde emek – değer teorisi geçerlidir. Daha

açık bir ifadeyle malların üretimini gerçekleştiren tek üretim faktörü emektir. Bu nedenle üretiminde farklı emek kullanımı gerektiren mallar da farklı değerler taşırlar. Sonuçta fiyatlar da parayla değil bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörünün değeriyle, miktarıyla ifade edilmektedir.

Klasik Dış Ticaret Teorileri

5. Tek üretim faktörü olan emek ülke içinde tam hareketli iken, ülkeler arasında tam hareketsizdir.6. Tüm piyasalarda tam rekabet koşulları geçerlidir.7. Modellerde hükümet kesimine yer verilmemektedir. Dolayısıyla gümrük tarifesi, kotalar gibi dış ticaret üzerindeki kısıtlamalar yoktur.8. Taşıma giderlerinin sıfır olduğu varsayılmaktadır.9. Ekonomi tam çalışma durumundadır. Ülkeler sahip oldukları emek gücünü tam olarak kullanabilmektedir.

Mutlak Üstünlükler Teorisi

Adam Smith tarafından geliştirilen bu teori, ülkenin diğerine göre ucuza üretmiş olduğu malda uzmanlaşması gerekliliğine dayanmaktadır.

KUMAŞ (mt) ŞARAP (lt)

TÜRKİYE 100 100

PORTEKİZ 20 150

Karşılaştırma Üstünlükler Teorisi

Adam Smith’in Mutlak Üstünlükler Teorisi’nde önemli bir eksiklik göze çarpmaktadır. Çünkü bu teoride ülkelerden bir tanesi diğerine göre mutlak bir üstünlüğe sahiptir. Ancak bu ülkenin iki üründe de üstün olması durumunda, “bu ülkeler arasında ticaret olmayacak mıdır?” sorusuna cevap bulunamamaktadır. İşte bu yüzden Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi David Ricardo tarafından geliştirilmiştir.

KUMAŞ (mt) ŞARAP (lt)

TÜRKİYE 100 100

PORTEKİZ 20 80

İŞLETMECİLİK GEREKLERİ VE İHRACAT

İşletmeleri ihracat pazarlamasına yönlendiren bir kısım unsurlar genelde tüm işletmeler için değişmez iken, bazı unsurların ise işletmeden işletmeye değiştikleri görülmektedir. Bu yüzden bu unsurların Temel ve Özel Unsurlar olarak ikiye ayrılması daha uygun bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

TEMEL UNSURLAR

Kar Odaklı Unsurlar

Tüm işletme faaliyetlerinin temelinde kar amacı bulunmaktadır. İster yatırım karı ve satı karı, isterse kar maksimizasyonu olarak ifade edilsin kar elde etmek, ulusal pazarlarda olduğu gibi dış pazarda da işletmelerin faaliyetlerinin temelini oluşturmaktadır.

TEMEL UNSURLAR

Kar Odaklı Olmayan Unsurlar

İşletmeler kimi zaman temel amaçları olan kar amacını göz ardı ederek bir takım amaçlar doğrultusunda dış pazarlara açılabilirler. Ülke ekonomisindeki durgunluk veya ciddi bir ekonomik kriz buna sebep olabilmektedir. Karın ikinci plana itildiği bu unsurlar şu şekilde sıralanabilir.

• Belirli bir satış hacmini yakalama

• Pazar payı elde etme ve bunu koruma

• Belirli bir müşteri grubuna hizmet sunma

• Finansal likidite sağlama

• İstihdamı devam ettirme

ÖZEL UNSURLAR

Kar elde etme amacının yanı sıra, bir işletmenin dış pazarlara yönelmesinde önemli rol oynayan kendine özgü nedenleri de olabilir. Bu nedenler işletmenin kendi bünyesinden kaynaklanabileceği gibi, dış çevrenin kendine sunmuş olduğu bir fırsat şeklinde de karşısına çıkabilir.

Bir başka ifadeyle işletme dış çevresindeki gelişmeler veya ortaya çıkan problemlere yönelik çözüm bulma arayışı içerisinde eyleme geçerek dış pazarlara açılabilir.

ÖZEL UNSURLAR

ÖRGÜTSEL ÇEVRESEL

PLANLI(PROAKTİF)

•Yönetimin İsteği•Pazarlama avantajları•Ölçek ekonomisi•Ürün/teknoloji üstünlüğü

•Dış Pazar fırsatları•İhracatı destekleyici kuruluş ve faaliyetler

TEPKİSEL(REAKTİF)

•Risk dağıtımı •Mevsimsel ürün satışını uzatma•Kaynak kapasite fazlalığı

•Beklenmeyen siparişler •Sınırlı durağan ya da daralan iç pazar

Nedenin Kaynağı

Davranış Türü

İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN

Uluslararası pazarlama faaliyetlerine katılan her firma, mamul politikasını yurt içindekilerden farklı bir biçimde belirlemek ihtiyacını hisseder. Uluslar arası pazarlardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçları farklı bir çevreye mensup olmaları nedeni ile çoğunlukla yurt içindekinden çok farklıdır. Dolayısı ile, iç pazarda üretilen mal ve hizmetlerin uluslararası pazardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçlarını da karşılayabileceğini varsaymak, ihracatta yapılan hataların en büyüğüdür.

İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN

U.Arası alanda ürünler için karşılaşılabilecek temel farklılıklar şunlardır :• Renk • Tat ve koku• Boyut, dizayn ve stil• Hammadde• Kullanım• Teknik koşullar• Ambalaj

İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN

İhracatçı işletmeler ürün politikalarını oluştururken 4 temel konu üzerinde özellikle durmaktadırlar. Bunlar :

• Nasıl yeni ürün geliştirilebilir?• Mevcut ürün karmasına ilişkin karar ve stratejiler neler olabilir?• Üründe standardizasyon mu? Uyarlama mı?• Nasıl bir ambalaj politikası?

İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN

Uluslararası pazarlama faaliyetlerine katılan her firma, mamul politikasını yurt içindekilerden farklı bir biçimde belirlemek ihtiyacını hisseder. Uluslar arası pazarlardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçları farklı bir çevreye mensup olmaları nedeni ile çoğunlukla yurt içindekinden çok farklıdır. Dolayısı ile, iç pazarda üretilen mal ve hizmetlerin uluslararası pazardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçlarını da karşılayabileceğini varsaymak, ihracatta yapılan hataların en büyüğüdür.

ÜRÜN GELİŞTİRME

1. Yeni ürün geliştirme2. Mevcut ürünlerde değişiklik yapma3. Mevcut ürüne yeni kullanım alanı4. Ürün eksiltme

YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME

1. Yeni ürün fikrinin yaratılması2. Ön eleme / En uygun fikrin seçimi3. Ticari / Ekonomik analiz4. Pazar testleri5. Sunum

MEVCUT ÜRÜNDE DEĞİŞİKLİK

Ürün yaşam eğrisinin olgunluk veya düşüş döneminde ürün üzerinde yapılacak değişiklikler ürünün ömrünü uzatmayı sağlayabilecektir.

YENİ KULLANIM ALANI YARATMA

Bu uygulamayla da ürünün ömrünü uzatmak mümkündür. Değişen tüketici özellikleri veya tüketici istek ve ihtiyaçlarında oluşabilecek değişimler mevcut ürüne yeni kullanım alanları yaratabilecektir.

ÜRÜN EKSİLTME

İşletmeler mamul karmalarına ilişkin sürekli izleme ve değerlendirme faaliyetleri yapmak zorundadır. Bu faaliyetler sonucu elde edilen veriler ile işletmeler mamul karmalarından bazı ürünleri çıkartarak ürün eksiltme yoluna gidebilirler.

ÜRÜN KARMASI

Ürün karması bir işletmenin üretmiş olduğu veya satışa sunmuş olduğu ürünlerin tamamını ifade etmektedir. Tek bir üründen oluşabileceği gibi birçok üründen de oluşabilir.

Ürün karmasının genişliği beraber kullanılan, aynı hedef gruba sunulan aynı dağıtım kanalında yer alan ürünleri ifade etmektedir.Ürün karmasının uzunluğu her mamul hattındaki toplam üye sayısını; o hattaki değişken sayısı ise derinliği ifade eder. Ürün karmasının uyumluluğu ise hatların birbirleriyle ne kadar ilişkili olduğudur.

ÜRÜN YAŞAM EĞRİSİ

ÜRÜN STANDARDİZASYONU / UYARLAMA

Hedef alınan her bir uluslararası pazar bölümüne, o bölüm için özel bir mal veya hizmetin sunulması olan politikanın tersi, tek veya çok az çeşitli dünya pazarlarına hitap eden standart bir mal politikasının takip edilmesidir. Standart bir mal politikası takip edildiğinde, her müşterinin farklı arzu ve ihtiyacı tam olarak karşılanması bile, onların genel olarak arzu ve ihtiyaçlarının karşılanabileceği ümit edilir. Uluslararası pazarların birbirinden ve ulusal pazardan çok farklı olduğu gerçeği karşısında, uluslararası pazarlamada standart bir mal politikasının pek başarılı olmayacağı düşünülebilirse de, bu politikayı başarı ile uygulayan çok sayıda firma vardır.

ÜRÜN STANDARDİZASYONU / UYARLAMA

Uyarlama ve standardizasyon arasındaki tercihte malın cinsi yanında pazarın büyüklülüğü de önemli rol oynar. Büyük ve homojen pazarda standart bir mal politikası uygulamak çok daha kolaydır. Birbirinden farklı ve küçük dış pazarlara yönelen bir işletme tabii olarak uyarlamaya daha fazla gidecektir.

AMBALAJLAMA

Uluslararası pazarlarda malın kendisi ve fiyatı kadar ambalajının da önemi büyüktür. Ambalajı dikkat çekmeyen, hedef pazarın kültürel özelliklerine ve tüketim modeline uymayan bir mal, güçlükle satılır. Özellikle gıda maddelerinde ambalajların çekici bir görünümü olmalıdır. Örneğin, İstanbul Ticaret Odası’nın Mısır’da yaptığı bir araştırmada ambalajda en çok tercih edilen renklerin kırmızı,koyu pembe, yeşil ve sarı olduğu ortaya çıkmıştır.

AMBALAJLAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Görünürlük• Bilgi• Duygusal etki• Koruma ve kullanım özellikleri• Sağlık ve geri dönüşüm özelliği