İç tesisat Şartnamesi

Revizyon: 2007.02 1/233

TESSAT ARTNAMES

NDEKLER 1. AMA 13 2. KAPSAM 13 3. DAYANAK 13 4. TANIMLAR 13 5. DOAL GAZ TESLM NOKTASI 24 5.1. Servis Kutusu 24 5.1.1. Servis Kutusu ve Regltr Tipleri 25 5.1.2. Servis Kutusuna Muhafaza Yaplmas 26 5.1.3. Regltrlerin Montaj Esaslar 27 5.1.4. Regltrlerin Montaj zellikleri 28 5.1.5. Regltrlerin Balant Detaylar 29 5.1.6. Servis Kutusu k Detaylar 40 5.2. Basn Drme ve lm stasyonu 45 5.2.1. Servis Kutusu(Polietilen Hattan Beslenen) 45 5.2.2. stasyon (Polietilen Hattan Beslenen) 45 5.2.3. stasyon (elik Hattan Beslenen) 45 5.3. Basn Drme ve lm stasyonu Ekipmanlar 48 5.4. kincil Basn Drme stasyonu 52 5.4.1. Yer Seim Kriterleri 52 6. DOMESTK REGLTRLER 53 7. SAYALAR 54 7.1. lme Hatas 55 7.2. Snflar 55 7.3. n demeli Saya Modl 56 7.4. Krkl Tip Sayalar 57 7.5. Rotary Tip Sayalar 58 7.6. Trbin Tip Sayalar 59 7.7. Sayalarn Montaj Kurallar 60 7.7.1. Endstriyel ve Byk Tketimli Tesislerde 60 7.7.2. Evsel ve Kk Tketimli Ticari Tesislerde 60 8. MALZEME SEM 65 9. BORU VE BALANTI ELEMANLARI 65 9.1. elik Borular 65 9.2. Fittingler 66 9.3. Vanalar 66 9.4. Flanlar ve Aksesuarlar 67 9.5. Saplama ve Somunlar 67 9.6. Szdrmazlk Contas 67 9.7. Dili Balantlarda Kullanlacak Malzemeler 68 9.8. elik Borularn Kaynakla Birletirilmesi 68

Revizyon: 2007.02 2/233

TESSAT ARTNAMES

9.8.1. Elektrik Ark Kayna 68 9.8.2. Gaz Alt Kaynaklar 69 9.8.2.1. TIG (Tungsten Inert Gas) Kayna 69 9.8.2.2. MIG/MAG (Metal Inert Gas) Kayna 69 9.8.3. Borularn Kaynak Yaplmaya Hazrlanmas 69 9.8.3.1. Borularn Kontrol 69 9.8.3.2. Temizlik 70 9.8.3.3. Ovalite Kontrol 70 9.8.3.4. Kaynak Az Almas 71 9.8.3.5. Borularn Kaynak in Pozisyonlandrlmas 71 9.8.3.6. Paralarn Eksenlenmesi 72 9.8.3.7. D Az Kakl 72 9.8.3.8. Az Kakl 72 9.8.3.9. Kaynak Adm Ykseklii 72 9.8.3.10. Kaynak Az Akl 72 9.8.3.11. Elektrot Malzemesi 73 9.8.3.12. Kaynaknn Kalifikasyonu 73 9.8.3.13. Kaynak lemi 73 9.8.3.14. Kurt Az Kaynak 75 9.8.3.15. Kaynak Hatalar 75 9.8.3.16. Kaynak Kalite Kontrol 75 10. BORULARIN TESS EDLMES VE GZERGH SEM 75 10.1. Yer Alt Doal Gaz Borular 76 10.1.1. Borunun Trane ine Yerletirilmesi 77 10.1.2. Klfl Geiler 79 10.1.3. Binalara Bodrum Kattan Girilmesi 79 10.1.4. Katodik Koruma 86 10.1.5. Galvanik Anotlu Katodik Koruma 89 10.1.6. Katodik Koruma Hesap Yntemi 90 10.1.7. Galvanik Anot zellikleri 91 10.2. Yer st Doal Gaz Borular 94 10.2.1. Yer st Doal Gaz Borular Tesis Kurallar 94 10.2.2. Borularn Boyanmas 101 11. AHAP YAPILARDA DOAL GAZ TESSATI 101 11.1. Tamamen Ahap Yaplar 101 11.2. Cihazlarn Olduu Mahallerden Sadece Tavan Ahap Olan Yaplar 101 11.3. Cihazlarn Olduu Mahallerden Duvarlar Ahap Olan Yaplar 102 12. POLETLEN (PE) BORULAR 102 12.1. PE Boru Kullanm 102 12.2. PE Borulara Ait Genel zellikler 102 12.3. PE Boru Tesisat 102 12.3.1. Gzergh Tespiti 102

Revizyon: 2007.02 3/233

TESSAT ARTNAMES

12.3.2. Trane Boyutlar 103 12.3.3. Tranenin Almas 104 12.3.4. PE Borularn Traneye Yerletirilmesi 104 12.3.5. PE Borularn Birletirilmesi 105 12.3.6. PE Borularn Testleri 105 12.3.7. Geri Dolgu lemi 106 13. BAKIR BORU TESSAT UYGULAMALARI 106 13.1. Bklebilme zellii 106 13.2. aretleme 107 14. DOAL GAZ YAKICI CHAZLAR 111 14.1. A Tipi(Bacasz) Cihazlar 111 14.2. B Tipi(Bacal) Cihazlar 111 14.2.1. B Tipi Cihazlarn Monte Edilemeyecei Yerler 111 14.2.2. B Tipi Cihazlarn Monte Edilecekleri Yerler in Genel Kurallar 112 14.2.3. B Tipi Cihazlarn Balandklar Bacalar le lgili Genel Hususlar 114 14.3. B1 Tipi(Fanl-Bacal) Cihazlar 114 14.3.1. B1 Tipi Cihazlarn Monte Edilemeyecei Yerler 114 14.3.2. B1 Tipi Cihazlarn Monte Edilecekleri Yerler in Genel Kurallar 114 14.3.3. B1 Tipi Cihazlarn Atk Gaz Tesisat 115 14.4. C Tipi(Denge Bacal) Cihazlar 115 14.4.1. C Tipi Cihazlarn Montajnn Yaplamayaca Yerler 115 14.4.2. C Tipi Cihazlarn Montajnn Yaplaca Yerler in Genel Kurallar 115 14.4.3. C Tipi Cihazlarn Atk Gaz Tesisat 117 14.4.4. Atk Gaz Tesisatnn Yanabilen Yap Malzemelerinden Uzakl 118 14.4.5. Atk Gaz Tesisatnn atdan Yaplmas 118 14.5. Youmal Cihazlar 120 14.5.1. Youmal Cihazlarn Montajnn Yaplamayaca Yerler 120 14.5.2. Youmal Cihazlarn Montajnn Yaplaca Yerler in Genel Kurallar 120 14.5.3. Youmal Cihazlarn Atk Gaz Tesisat 121 14.5.4. Youmal Cihaz Yanma Havas Temin Tesisat 121 14.5.5. Youma Suyunun Tahliyesi 121 14.6. Yakc Cihaz Balantlar 122 14.7. Yakc Cihaz Baca Balantlar 122 15. KAZAN TADLATI ve DNM 123 15.1. Kazan Dairesi Tesis Kurallar 123 15.2. Kazan Dairelerinde lave Tedbirler 124 15.3. Kazan Dairesi Doal Gaz Hatt Montaj Kurallar 124 15.4. Kazan Daireleri Havalandrma Kurallar 126 15.4.1. Doal Havalandrma (Atmosferik ve Fanl Brlrl Kazanlar) 127 15.4.2. Mekanik Havalandrma (Atmosferik ve Fanl Brlrl Kazanlar) 128 15.5. Brlr Seimi ve Brlr Doal Gaz Kontrol Hatt (Gas Train) 132 15.5.1. Brlr Doal Gaz Kontrol Hatt Ekipmanlar 133

Revizyon: 2007.02 4/233

TESSAT ARTNAMES

15.5.2. Fanl ve Atmosferik Brlr Doal Gaz Kontrol Hatt Sistemleri 135 15.5.3. Fanl Brlrlerde Dier Emniyet Ekipmanlar 141 15.5.4. Doal Gaz Kontrol Hatt Ekipmanlar Balant ekilleri 141 16. KONTROLLER, TESTLER ve LETMEYE ALMA 142 16.1. Evsel ve Kk Tketimli Tesisler 142 16.1.1. Kaynak Kalitesinin Kontrol 142 16.1.2. Tesisatn Projeye Uygunluunun Kontrol 142 16.1.3. Szdrmazlk Testleri ve letmeye Alma 142 16.2. Endstriyel ve Byk Tketimli Tesisler 143 16.2.1. Kaynak Kalitesinin Kontrol 143 16.2.2. Szdrmazlk Testleri ve letmeye Alma 144 16.2.2.1. n Test (Mukavemet Testi) 144 16.2.2.2. Szdrmazlk Testi 144 16.2.3. SAMGAZn Kontrol 145 16.2.4. Gaz Teslim Noktas Sonras Tesis Edilen PE Hattn Test lemleri 145 16.2.4.1. Pnmatik Test 145 17. YAKICI CHAZLARA AT ELEKTRK TESSATI ve TOPRAKLAMASI 147 17.1. Elektrik Tesisat 147 17.2. Topraklama Tesisat 148 17.2.1. Evsel ve Kk Tketimli Tesislerde Topraklama Tesisat 148 17.2.2. Kazan Daireleri Topraklama Tesisat 148 18. ELEKTRK TESSATI KEST HESABI 149 19. MUTFAK TESSATI 153 19.1. Basn 153 19.2. Kapasite 153 19.3. Havalandrma 154 19.4. Mutfak Yakc Cihaz Balantlar 155 19.5. Mutfak Cihazlar Emniyet Ekipmanlar 155 20. RADYANT ISITICILAR 158 20.1. Luminus Radyant Istc 158 20.2. Tpl Radyant Istc 158 20.3. Cihazlarn Yerletirilmesi 158 20.4. Tesis Hacmi 158 20.5. Radyant Istclarda Bacalar 159 20.6. Radyant Istclarda Havalandrma 159 20.6.1. Doal Havalandrma 159 20.6.2. Mekanik (Cebri) Havalandrma 161 20.7. Yakma Havas Temini 162 21. HAMLALAR (ALOMALAR) 162 21.1. Hortumlar 162 21.2. Hortum Balant Eleman 163 21.3. Alev Geri Tepme Emniyet Cihazlar 163

Revizyon: 2007.02 5/233

TESSAT ARTNAMES

21.4. alomalarn Montaj Kurallar 163 22. SSMK HAREKET ALGILAYAN OTOMATK GAZ KESME CHAZI 166 22.1. Ynetmelikler 166 22.1.1. Genel Bilgiler 166 22.2. Deprem Vanalar Uygulama Usulleri 167 22.3. Deprem Vanalar Montaj Kurallar 168 23. BACALAR 170 23.1. Mstakil (Ferdi) Bacalar 170 23.2. Baca Kesiti Hesab 176 23.2.1. Baca apnn TS 2165 (DIN 4705)e Gre Hesab 177 23.3. Baca Gaz Emisyon Deerleri 190 24. BORU API HESAP YNTEM 190 24.1. Evsel ve Kk Tketimli Tesisler 190 24.1.1. Hesaplar 191 24.2. Endstriyel ve Byk Tketimli Tesisler 193 24.2.1. Hesaplar 194 25. PROJE ZM KURALLARI 203 25.1. Proje Yerleim Plan 205 26. YETKL FRMA ALIMA SSTEMAT 216 27. 4-20 BARG BASINTA GAZ VERLMES 219 27.1. Ama 219 27.2. Kapsam 219 28. LETMEYE ALMA ve MUAYENE 219 28.1. Gaz Yakma Tesisinin lk letmeye Alnmas 219 28.2. Senelik Muayene ve Bakm 220 29. TALMAT ve TAVSYELER 220 29.1. Talimatlar 220 29.2. Tavsiyeler 220 30. UYARILAR 220 30.1. Evinizde Gaz Kokusu Varsa Ne Yapmalsnz? 220 30.2. Apartman Merdiven Kovasnda Gaz Kokusu Varsa Ne Yapmalsnz? 221 30.3. Binann Dnda Gaz Kokusu Varsa Ne Yapmalsnz? 221 30.4. hbar Verirken Dikkat Edilecek Hususlar 221 31. ENDSTRYEL TESSLERDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR 222 31.1. Binann inde Gaz Kokusu Varsa Ne Yapmalsnz? 222 31.2. Ak Alanda Gaz Kokusu Varsa Ne Yapmalsnz? 222 31.3. Gazn Alev Almas Durumunda Ne Yapmalsnz? 222 32. DOAL GAZ KULLANAN KAZAN DARELERNDE UYULACAK GVENLK KURALLARI 222 33. ATIF YAPILAN TRK STANDARTLARI 224

Revizyon: 2007.02 6/233

TESSAT ARTNAMES

EKLLER ekil 1. S2300 servis kutusu 25 ekil 2. Servis kutusu muhafaza detay 1 26 ekil 3. Servis kutusu muhafaza detay 2 27 ekil 4. S2300 servis kutusu ii ve PE geili vana balantlar 28 ekil 5. Cal 15 vana, ASR 25 regltr, alttan k detay 30 ekil 6. Cal 15 vana, ASR 50 regltr, alttan k detay 30 ekil 7. Cal 15 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltr, alttan k detay 31 ekil 8. Cal 15 vana, B 50 regltr, alttan k detay 31 ekil 9. Cal 15 vana, B 75-BCH 90 regltr, alttan k detay 32 ekil 10. Cal 15 vana, ASR 25 regltr, yandan k detay 32 ekil 11. Cal 15 vana, ASR 50 regltr, yandan k detay 33 ekil 12. Cal 15 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltr, yandan k detay 33 ekil 13. Cal 15 vana, B 50 regltr, yandan k detay 34 ekil 14. Cal 15 vana, B 75-BCH 90 regltr, yandan k detay 34 ekil 15. Cal 25 vana, ASR 25 regltr, alttan k detay 35 ekil 16. Cal 25 vana, ASR 50 regltr, alttan k detay 35 ekil 17. Cal 25 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltr, alttan k detay 36 ekil 18. Cal 25 vana, B 50 regltr, alttan k detay 36 ekil 19. Cal 25 vana, B 75-BCH 90 regltr, alttan k detay 37 ekil 20. Cal 25 vana, ASR 25 regltr, yandan k detay 37 ekil 21. Cal 25 vana, ASR 50 regltr, yandan k detay 38 ekil 22. Cal 25 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltr, yandan k detay 38 ekil 23. Cal 25 vana, B 50 regltr, yandan k detay 39 ekil 24. Cal 25 vana, B 75-BCH 90 regltr, yandan k detay 39 ekil 25. Cal 25 vana, BCH 120 regltr, alttan k detay 40 ekil 26. DN 50 fleks ile alttan k detay 41 ekil 27. DN 32 fleks ile alttan k detay 42 ekil 28. DN 50 fleks ile yandan k detay (Tip 1) 43 ekil 29. DN 50 fleks ile yandan k detay (Tip 2) 43 ekil 30. DN 32 fleks ile yandan k detay (Tip 1) 44 ekil 31. DN 32 fleks ile yandan k detay (Tip 2) 44 ekil 32. G.T.N. servis kutusu olan basn drme ve lm istasyonu 45 ekil 33. G.T.N. PE hat olan basn drme ve lm istasyonu 46 ekil 34. G.T.N. elik hat olan basn drme ve lm istasyonu 46 ekil 35. Basn drme ve lm istasyonu emas 47 ekil 36. kincil basn drme ve lm istasyonu emas 53 ekil 37. Domestik regltr montaj 54 ekil 38. Dili tip n deme modl montaj detay 56 ekil 39. Flanl tip n deme modl montaj detay 57 ekil 40. Krkl tip saya montaj detay 57

Revizyon: 2007.02 7/233

TESSAT ARTNAMES

ekil 41. Rotary tip saya montaj detay 58 ekil 42. Trbinli tip saya montaj detay 59 ekil 43. Saya ve saya vanas montaj detay 62 ekil 44. Saya kutusu montaj detay 63 ekil 45. Vanas (sol) yatayda saya montaj detay 64 ekil 46. Vanas (sa) yatayda saya montaj detay 64 ekil 47. Borularn ovalitesi 70 ekil 48. Kaynak az 71 ekil 49. Borularn kaynak pozisyonu detay 71 ekil 50. az kakl detay 72 ekil 51. D az kakl detay 73 ekil 52. Tamamlanm kaynak kesiti 74 ekil 53. Tamamlanm bir kurtaz kaynak kesiti 74 ekil 54. Doal gaz hattnn enerji hattna olan minimum mesafesi 76 ekil 55. elik boru hatlarna ait trane detay 78 ekil 56. Muhafaza borusu detay 78 ekil 57. Yeralt hattnn binaya bodrum kattan girii (1) 80 ekil 58. Yeralt hattnn binaya zemin kattan girii 81 ekil 59. Yeralt hattnn binaya bodrum kattan girii (2) 82 ekil 60. Yer st hattnn binaya bodrum kattan girii 83 ekil 61. Kutunun istinad duvarna konulduunda bina girii (1) 84 ekil 62. Kutunun istinad duvarna konulduunda bina girii (2) 84 ekil 63. Yandan klarda yatayda yrme detay 85 ekil 64. Havalandrlamayan hacimlerden gei detay 85 ekil 65. Katodik koruma detay 87 ekil 66. Ortak kullanmlarda katodik koruma detay 88 ekil 67. Duvar ve deme gei detay 96 ekil 68. ki binann ayn servis kutusunu kullanmas 97 ekil 69. Doal gaz tesisat borularnn kanallara denmesi detay 98 ekil 70. Esnek balant eleman ve balant ekilleri 99 ekil 71. Deneme ukuru ebatlar 103 ekil 72. PE borulara ait trane detay 104 ekil 73. Montaj odas hacminin yeterli hacme tamamlanmas 112 ekil 74. B ve B1 tipi cihazlarn konulabilecei hacim 113 ekil 75. C tipi cihaz kabin detay 116 ekil 76. C tipi cihazlarn atk gaz azlarnn yerleimi 119 ekil 77. Hermetik cihazlar at klar 119 ekil 78. Hermetik cihazlar bahe klar iin koruma yaplmas 120 ekil 79. Kazan dairesi ve domestik hat uygulama ekli 126 ekil 80. Gaz kontrol hatt (Q1200 kW, ani kapatmal regltrl) 136 ekil 82. Gaz kontrol hatt (Q

Revizyon: 2007.02 8/233

TESSAT ARTNAMES

ekil 83. Gaz kontrol hatt (Q>1200 kW, dz regltrl) 138 ekil 84. Mltibloklu gaz kontrol hatt (P=< 360 mbar, dz regltrl) 139 ekil 85. Mltibloklu gaz kontrol hatt (P=< 200 mbar, dz regltrl) 140 ekil 86. Trifaze linye hatt emas 151 ekil 87. Monofaze linye hatt emas 152 ekil 88. Hamla montaj emas 163 ekil 89. Elektro-mekanik deprem sensr montaj plan 169 ekil 90. Elektro-mekanik deprem sensr montaj nden grn 170 ekil 91a. Bacalarn atlarla konumlar 174 ekil 91b. Bacalarn atlarla konumlar 174 ekil 91c. Bacalarn atlarla konumlar 175 ekil 91d. Bacalarn atlarla konumlar 175 ekil 92. Bacal cihaz baca ve baca balant detay 176 ekil 93a. Baca elemanlar zel direnleri tablosu 186 ekil 93b. Baca elemanlar zel direnleri tablosu 187 ekil 93c. Baca elemanlar zel direnleri tablosu 188 ekil 94. Bacalarda kullanlan ana simgeler 189 ekil 95. Duman kanal ve baca detay 189 ekil 96. Vaziyet plan 207 ekil 97. Havalandrma menfez gsterimi 208 ekil 98. ni ve k oklar ve hat numaralarnn gsterimi 208 ekil 99. zometri as (45 ) gsterimi 209 ekil 100. Redksiyonlarn gsterimi 209 ekil 101. Bacal kombi ve ofben gsterimi 210 ekil 102. Hermetik kombi ve ofben gsterimi 210 ekil 103. Hermetik ve bacal soba gsterimi 211 ekil 104. Yer tipi kat kaloriferi gsterimi 211 ekil 105. Ocak gsterimi 212 ekil 106. Krkl saya gsterimi 212 ekil 107. Bacalarn gsterimi 213 ekil 108. Menfez detay 213

Revizyon: 2007.02 9/233

TESSAT ARTNAMES

TABLOLAR Tablo 1. Servis kutularnda kullanlan regltrler 25 Tablo 2. Sayalarn maksimum debi aral 55 Tablo 3. elik borulara ait mekanik ve kimyasal zellikler 66 Tablo 4. elik borulara ait boyutlar 67 Tablo 5. Elektrot apna gre akm aralklar 73 Tablo 6. Doal gaz borusunun dier yeralt hatlarna minimum mesafesi 77 Tablo 7. Boru ap ve metrajna gre uygun anot boyutlar 89 Tablo 8. Zeminlerin elektriksel zgl direnlerine gre snflandrlmas 90 Tablo 9. Redoks potansiyeli deerlerine gre zeminlerin snflandrlmas 91 Tablo 10. Boru kelepeleri tipi ve mesafesi 98 Tablo 11. ndleli, kaynak azl esnek balant elemanlar 100 Tablo 12. PE borular iin trane boyutlar 103 Tablo 13. F37'ye gre bakr borularn bklme radysleri 107 Tablo 14. Bakr boru lleri 108 Tablo 15. Bakr boruda i/d lehim uzunluklar 109 Tablo 16. alma artlar 110 Tablo 17. C tipi cihazlar iin kabin havalandrma menfez tablosu 116 Tablo 18. Kaynak filmi oranlar 144 Tablo 19. Akm deerlerine gre iletken kesitleri 150 Tablo 20. Bek apna gre ocak kapasiteleri 153 Tablo 21. Mutfak cihazlar kapasite deerleri 153 Tablo 22. Mutfak cihazlar emniyet ekipmanlar 156 Tablo 23. Baz malzemelerin i cidar przll 178 Tablo 24. Ya yakt ve gaz brlrlerinde f katsays 178 Tablo 25. Fanl brlrl kazanlarda PW deerleri 178 Tablo 26. Baz baca malzemelerinin s iletim katsays 180 Tablo 27. Baca gaz emisyon ve kirletici parametre deerleri 190 Tablo 28. E zaman faktrne bal debi tablosu 195 Tablo 29. Ak hz ve boru srtnme kayp deerleri 197 Tablo 30. Yerel basn kayplar 198 Tablo 31. Bakr borular iin max. debi ve ak hz 199 Tablo 32. Boru ekleme paralar kayp deerleri 200 Tablo 33. TS 6047 elik boru boyutlar 201 Tablo 34. Boru hesap izelgeleri 202 Tablo 35. Projede kullanlan semboller 215

Revizyon: 2007.02 10/233

TESSAT ARTNAMES

GRAFKLER Grafik 1. Kazan dairesi doal havalandrma kanal boyutlandrmas 130 Grafik 2. Kazan dairesi doal havalandrma kanal boyutlandrmas 131 Grafik 3. Fanl brlrl kazanlarda PW deerleri 179 Grafik 4. Atk gaz ktle debisi 179 Grafik 5. yzey s tanm katsays 181 Grafik 6. Atk gazn snma ss 182 Grafik 7. Atk gazn gaz sabiti 183 Grafik 8. Boru srtnme says 184 Grafik 9. Radyant stclarn ekzost aklklarndaki tahliye havas hz 160 HARTA Harita 1. Samsun li Deprem Haritas 165

Revizyon: 2007.02 11/233

TESSAT ARTNAMES

NSZ

Gnmzde, her geen gn artan evre sorunlarnn banda gelen hava kirlilii, gelecein dnyasn ciddi bir ekilde tehdit etmekte, ekolojik tehlikelerle kar karya brakmaktadr. Dnya nfusunun hzla artmasna paralel olarak, artan enerji kullanm, endstrinin geliimi ve ehirlemeyle ortaya kan hava kirlilii insan sal ve dier canllar zerinde olumsuz etkiler oluturmaktadr. zellikle k aylarnda konutlarda snma amal sistemlerin almasyla gzel ilimizde hava kirlilik oranlar snr deerleri aabilmektedir. Kullanlan yaktlarn gerek ehre sokulmas gerekse kllerinin ehirden uzaklatrlmasnda kullanlan binlerce yksek tonajl aracn evreye verdii zararn yannda trafikteki olumsuz etkileri de gz ard edilmemelidir. Samsunda doal gaz kullanmnn balamasyla yava yava bu etkilerin azald gzlenmektedir. Ayrca evreye olan faydalarnn yannda ucuzluu, dier yaktlar gibi depolama ihtiyac olmamas, lm kolayl nedeniyle yakld kadar denmesi gibi avantajlar, doal gaz gnmz artlarnn vaz geilmez yakt haline getirmektedir. Bunca avantajnn yannda teknik emniyet kurallarna riayet edilmeksizin tesis edilebilecek doal gaz tesisatlar ile zellikle konutlardaki gaz arzndan sonraki hatal kullanmlar byk tehlikeler oluturabilmektedir. Bu nedenle doal gaz tesisatlarnn belirli teknik kaideler erevesinde tesis edilmesi, kontrollerinin yaplmas ve gaz arz salanm tesisatlarn kullanclar tarafndan periyodik bakmlarnn yaptrlmas btn bu tehlikeleri ortadan kaldracaktr. SAMGAZ, Tekkeky, Kutlukent, Canik, Gazi, lkadm, Yeilkent, Atakum, Atakent ve Kurupelit ehirlerinden oluan doal gaz datm blgesine 06.07.2004 tarih, 336-12 sayl EPDK kurul karar kapsamnda doal gaz arz salamak zere ald yetki ile 29.10.2005 tarihinden bu yana yetki vermi olduu firmalara gerekli teknik destei salamakta, zaman zaman firma temsilcileri ve yetki verilen mhendislere ynelik toplantlarla kesintisiz doal gaz arznn gvenliin salanmas amacyla gerekli uyar ve aklamalar yapmaktadr. Bunun yannda i tesisat firmalar tarafndan projelendirilen ve tesis edilen doal gaz tesisatlarnn kontrollerini titizlikle yapmakta, doal gaz arznn salanmasndan sonra da meydana gelebilecek aksaklklar ve kesintisiz gaz arz iin tecrbeli ve eitimli teknik kadrosu ile doal gaz ebekesini 24 saat izlemektedir. irketimiz btn bu almalarnn yannda doal gaz sektrndeki yenilikleri ve gelimeleri yakndan takip etmekte, gerektiinde Samsun halknn yararna olmak zere uygulamaya dhil etmektedir.

Revizyon: 2007.02 12/233

TESSAT ARTNAMES

Bu maksatla ulusal ve uluslararas standartlar takip edilerek mevcut artnamelerin gerekli gncellemeleri yaplmaktadr. Bu balamda ehrimizdeki uygulamalarn belli standartlar erevesinde yrtlmesi ve buna bal olarak da bir btnlk arz etmesi asndan mevcut uygulama kurallar ve AB uyum srecinde yenilenen standartlar erevesinde bir araya getirilerek bu artname hazrlanmtr. Datm blgemizde faaliyet gsteren, irketimizden sertifika alm tm yetkili firmalarn, ehrimizdeki uygulama birlii ve btnl, daha da nemlisi vatandamzn can ve mal gvenlii asndan bu artnameye titizlikle uymalar gerekmektedir. 25.06.2005 tarihinden itibaren yrrlkte bulunan ve lisans blgemiz dhilindeki doal gaz dnm faaliyetlerinde referans olarak alnan Doal Gaz Tesisat Teknik artnamesi le Endstriyel ve Byk Tketimli Tesislerde Doal gaza Dnm Teknik artnamesinin revizyon almalarna ilikin 09.04.2007 tarih, 2007/69 sayl duyuru metnimiz ile balatlan almalarmz 16.04.2007 tarihine kadar gelen gr ve neriler dorultusunda birletirilerek tek bir artname halinde 2007.02 revizyon kodu ile 03.05.2007 tarihinden itibaren internet sitemizde incelemeye sunulmutur. 19.05.2007 tarihinden itibaren uygulamaya konulacak olan 2007.02 revizyon kodlu teknik artnamenin ieriine ve uygulama sistematiine ilikin olarak, gr ve nerilerin 02.05.2007 tarih, 2007/77 sayl duyuru metnimiz ile son kontrollerin yaplmas talep edilmi, 03.05.2007 tarih, 2007/78 sayl duyuru metnimize istinaden 05.05.2007 tarihinde yaplan birinci deerlendirme toplantsndan sonra 07.05.2007 tarih, 2007/79 sayl duyuru metnimize istinaden 12.05.2007 tarihinde yaplan ikinci deerlendirme toplants ile gr ve neriler tamamlanmtr. artnamenin hazrlanmas srasnda gerek yazl, gerekse szl gr bildiren MMO, EMO Samsun ubelerine, deerli Yetkili Firmalarmza teekkrlerimizi sunarz.

Revizyon: 2007.02 13/233

TESSAT ARTNAMES

1. AMA Bu Teknik artnamenin amac; tketicinin doal gaz en doru, en gvenli ve en ekonomik artlarda tketmesini salamaktr. Bu amala kurulacak tesislerin ve bu tesislerde kullanlacak olan her trl cihaz, malzeme ve ekipmann, ulusal ve/veya uluslararas standartlara uygun olarak, can ve mal emniyetini koruyacak ekilde tasarlanmas ve kontrol edilmesine ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. 2. KAPSAM Doal gazn kullanmna ynelik olarak oluturulacak tesislerin tasarm, yapm, dnm, denetimi, kontrol, iletmeye alnmas ve iletmeye alnmasndan sonra yaplabilecek ek ve deiiklikler ile ilgili esaslar, teknik ve idari talimatlar kapsar. Bu Teknik artnamede belirtilmeyen hususlarda, T.C. Enerji Piyasas Dzenleme Kurumunun (EPDK) yaynlam ve/veya yaynlayaca ynetmelikler, artnameler ile Trk Standartlarnda belirtilen hkmler geerlidir. SAMGAZn yaynlad ve/veya yaynlayaca tm ynetmelikler, bildiriler ve talimatlar bu Teknik artnamenin doal eki ve tamamlaycsdrlar. 3. DAYANAK 4646 Sayl Doal Gaz Piyasas Kanunu, EPDK Tesisat Ynetmelii ve ilgili mevzuatlar. 4. TANIMLAR 4.1. Datm irketi Belirlenen bir ehirde doal gazn datm ve mahalli gaz boru hatt ebekesi ile nakli faaliyetlerini yapmaya yetkili klnan tzel kiidir. Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu (EPDK) tarafndan 06.07.2004 tarih ve 336-12 sayl karar ile SAMSUN, Kurupelit, Kutlukent, Atakent, Tekkeky ve Yeilkent ehirlerinden oluan datm blgesinde doal gaz datm faaliyeti yapmak zere SAMGAZ DOAL GAZ DAITIM A.. yetkilendirilmitir. Ksaca SAMGAZ olarak adlandrlacaktr. 4.2. Datm Doal gazn mterilere teslim edilmek zere mahalli gaz boru hatt ebekesi ile naklini ve perakende satn ifade eder. 4.3. Basn Drme ve lm stasyonu Doal gazn basncnn drld, ayarland ve doal gaz miktarnn lld istasyondur.

Revizyon: 2007.02 14/233

TESSAT ARTNAMES

4.4. Servis Kutusu Servis ya da balant hattnn bitimine konulan ve iinde PE geili kresel vana ve servis regltr bulunan kutudur. 4.5. EN, IEC, ISO, TS, TSE EN : Avrupa standartlarn, IEC : Uluslararas Elektroteknik Komisyonu'nu, ISO : Uluslararas Standardizasyon Kuruluu'nu, TS : Trk Standartlar'n, TSE : Trk Standartlar Enstits'n ifade eder. 4.6. ehir Belediye veya bykehir belediye snrlar ierisinde kalan imarl alanlar btndr. 4.7. Bina st ak ya da kapal, ierisinde doal gaz tesisat bulunan veya yeni yaplacak olan yap, iyeri ve sanayi tesisidir. 4.8. Endstriyel Kurulu Sanayi Odasna kaytl olan ve retim amal faaliyet gsteren kurululardr. Doal gaz tesis genelinde proses, snma ve/veya mutfak tketimi maksatl kullanrlar. 4.9. Proses Bir maddeye enerji verilerek (genelde bu enerji s enerjisidir), bu maddeden enerji transferi yaplmak suretiyle malzemenin ilenmesi olarak adlandrlr. 4.10. Byk Ticari Kurulu Ticaret Odasna kaytl olup, doal gaz kullanm kapasitesi 200 m/hin zerinde olan ve iletme ile ticari gaz kullanm szlemesi yapan kurululardr. 4.11. Evsel ve Kk Tketimli Ticari Tesis Gaz teslim noktas k basncnn 300mbarg ve altnda, gaz arz debisinin ise 200 m3/hin altnda olduu tesislerdir. 4.12. Istma Tesisi stenen stmay salamak maksad ile yaktn yaklmasn salayan uygun biim ve boyutta s reticileri ile stlacak mahallerin uygun yerlerine yerletirilmi s yayclar ve bunlara ait tesisatlardan oluan tesislerdir.

Revizyon: 2007.02 15/233

TESSAT ARTNAMES

4.13. Merkezi Istma Tesisi Merkezi stma tesisi, bir veya birden ok konutlu bir binann altnda ya da at katnda veya birden ok binadan meydana gelen bir sitedeki mevcut binalardan birinin altnda ya da at katnda veya sitenin dnda uygun bir yere tesis edilen stma tesisleridir. 4.14. Mteri Serbest ve serbest olmayan tketicidir. 4.15. Serbest Olmayan Tketici (Abone) Doal gaz kendi kullanm iin datm irketlerinden almak zorunda olan gerek veya tzel kiidir. 4.16. Serbest Tketici Yurt iinde herhangi bir retim irketi, ithalat irketi, datm irketi veya toptan sat irketi ile doal gaz alm-satm szlemesi yapma serbestsine sahip gerek veya tzel kiidir. 4.17. Szlemeli SAMGAZ ile doal gaz kullanm szlemesi imzalayan gerek veya tzel kiidir. 4.18. Doal Gaz Kullanm Szlemesi SAMGAZ ile mteri arasnda doal gazn sat koullarn belirlemek maksadyla imzalanan akittir. 4.19. Yetki Belgesi SAMGAZn sertifika vermesine izin veren ve T.C. Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu tarafndan verilen yazl yetkilendirme. 4.20. Sertifika ehir ii datm ebekesine ait servis hatlar ve i tesisat ile ilgili proje, mavirlik, kontrol, yapm, denetim, servis, bakm-onarm hizmetlerini yapmaya yeterli olduklarn gsteren, SAMGAZ tarafndan dzenlenen ve SAMGAZn yetki blgesinde geerli olan, gerek veya tzel kiilere verilen izin belgesidir. 4.21. Yetkili (Sertifikal) Firma Doal gaz tesisat ve dnm ilerinde proje ve uygulama yapmak iin, SAMGAZ Yetkili Firma olabilme artlarn yerine getirerek, SAMGAZdan sertifika alm gerek veya tzel kiidir. 4.22. Yetkili Mhendis SAMGAZ Yetkili Mhendis olabilme artlarn yerine getirerek, SAMGAZdan yetki belgesi alm mhendis.

Revizyon: 2007.02 16/233

TESSAT ARTNAMES

4.23. SAMGAZ Kaytl Tesisat SAMGAZ Kaytl Tesisat olabilme artlarn yerine getirerek, SAMGAZa kaydn yaptrm doal gaz tesisat ustas. 4.24. Ana Firma Doal gazl stma sistemleri ile ilgili (kazan, brlr, kat kaloriferi, kombi, soba vb.) ithalat veya imalat yapan Samsun ili iinde bayii tekilat ve TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine haiz en az 2 servisi bulunan kurululardr. 4.25. Bayii Ana firmann, doal gazl stma sistemleri ile ilgili sat, montaj vb. hizmetleri yrtmesi iin yetkilendirdii kurululardr. 4.26. Servis Ana firmann doal gazla alan cihazlarnn iletmeye alnmas, bakm, onarm vb. hizmetlerini yrtmek zere yetkilendirdii, TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine haiz kurululardr. 4.27. Doal gaz Yeraltndan karlan veya karlabilen gaz halindeki doal hidrokarbonlar ile bu gazlarn piyasaya sunulmak zere eitli yntemlerle svlatrlm, basnlandrlm veya fiziksel ilemlere tabi tutulmu (svlatrlm petrol gaz hari) hallerini ifade eder. 4.28. Wobbe Says Wobbe says, bir gazn sabit beslenme basncnda yaklmas ile aa kan s ile ilgili olup aadaki formlle hesaplanr. W=Gazn st sl deeri/(Gazn bal younluu)1/2

4.29. Gaz Modl Bir cihazn wobbe says farkl baka bir gazla alabilir hale dntrlmesinde s girdi paritesi ve primer hava srklenmesinin doru deerini elde etmek iin, cihazn daha nce alt gazla ayn olmas gereken orandr. 4.30. Bal Younluk (d) Ayn basn ve scaklk artlar altnda 15C ve 1013,25 mbarda, belirli bir hacimdeki gaz ktlesinin ayn hacimdeki kuru hava ktlesine orandr. 4.31. Normalmetrekp (Nm3) Bir atmosfer basnta (1013 mbar) ve 0C de kuru gazn hacmine normal metrekp denir (Nm).

Revizyon: 2007.02 17/233

TESSAT ARTNAMES

4.32. II. Gaz Ailesi II. gaz ailesi, standard artlar altnda, wobbe saylar 11,46-16,10 kWh/m3 arasnda olan gazlar olup, doal gaz bu gaz ailesindendir. 4.33. Istma stenen bir mahalli, belirlenen bir scakla getirmek iin kat, sv, gaz, kombine vb. gibi yaktlarn yaklmasn ynetme iidir. 4.34. Istma Yzeyi (F) Istma yzeyi, arkasnda stlan su vb. akkann bulunduu ve alevin ve/veya scak gazlarn temas edip s geiinin saland (su borulu kazanlarda bunun tersi) kazan yzeylerinin toplam olup birimi m2 dir. 4.35. Is Gc Is gc, su, buhar veya hava gibi bir s tayc akkana, bir s reticisi tarafndan birim zamanda aktarlan yararl s miktardr (kW, kcal/h). 4.36. Anma Is Gc (QN) Anma s gc, belirli bir yakt iin TS 4040da yer alan artlar salamak zere nceden belirtilen ve kararl durumda, s reticisinden s taycs akkana srekli olarak aktarlan s miktardr (kW, kcal/h). 4.37. Anma Is Gc Alan (AN) Anma s gc alan (AN), belirli bir yakt tr (kat, sv, gaz) iin, s reticisinin kararl duruma erimesinden sonra anma s gcn srekli olarak veren, bir tarafnda stc akkann bulunduu ve dier tarafn alev ve scak yanm gazlarn yalad, imalat tarafndan s reticisinin (scak su kazan, buhar kazan vb.) etiketinde belirtmi olduu alan olup birimi m2dir. 4.38. st Isl Deer (H0) st sl deeri, belirli bir scaklk derecesinde bulunan 1 Nm3 gazn tam yanma iin gerekli minimum hava ile kartrlarak herhangi bir s kayb olmadan yakldnda ve yanma rnleri balang derecesine kadar soutulup karmndaki su buhar youturulduunda aa kan s miktardr. Sembol H0, birimi kcal/Nm3tr. Hesaplamalarda esas alnan deer 9155 kcal/Nm3tr. 4.39. Alt Isl Deer (HU) Alt sl deeri, belirli bir scaklk derecesinde 1 Nm3 gazn, tam yanma iin gerekli minimum hava ile kartrlarak herhangi bir s kayb olmadan yakldnda ve yanma rnleri, karmdaki su buhar youturulmadan balang scaklna kadar soutulduunda aa kan s miktardr. Sembol HU, birimi kcal/Nm3tr. Hesaplamalarda esas alnan deer 8250 kcal/Nm3tr.

Revizyon: 2007.02 18/233

TESSAT ARTNAMES

4.40. Tam Yanma Doal gazn, kimyevi bileimine uygun olarak hesaplanm gerekli miktarda yakma havas ile kimyasal tepkimeye girmesi olaydr. CH4 + 2O2 + 8N2 CO2 + 2H2O + 8N2 + ENERJ 4.41. Datm ebekesi Doal gazn kent giriindeki ana basn drme ve lm istasyonlarndan alnarak gaz teslim noktalarna iletimini salayan yeralt gaz boru hatlarnn tmdr. SAMGAZn yetki blgesinde ilettii Doal gaz datm tesislerini ve boru hatlarn ifade eder. 4.42. Balant Hatt Ulusal iletim ebekesini veya datm ebekesini serbest tketici servis kutusuna veya basn drme ve lm istasyonuna balayan boru hatt ve servis kutusu veya basn drme ve lm istasyonu dhil ilgili tehizat ifade eder. 4.43. Servis Hatt Datm ebekesini abone servis kutusuna veya basn drme ve lm istasyonuna balayan boru hatt ve servis kutusu veya basn drme ve lm istasyonu dhil ilgili tehizat ifade eder. 4.44. Doal Gaz Teslim Noktas Mteriye doal gaz arznn salanaca, servis kutusu regltr k rakoru veya basn drme ve lm istasyonu k flandr. 4.45. Doal Gaz Teslim Noktas Regltr Doal gaz teslim noktasnda tesis edilen ve ana datm hattndaki basncn gerek duyulan basnca drlmesi amac ile tesis edilen regltrlerdir. 4.46. Domestik regltr Doal gaz teslim noktas ile doal gaz yakan cihazlar arasnda bulunan boru hattndaki mevcut basncn, doal gaz yakma basncndan yksek olduu durumlarda tesis edilen regltrlerdir. 4.47. Toplam Kapasite Bir binada bulunan btn cihazlar tarafndan bir saatte tketilebilecei kabul edilen ve bina tesisat boyutlandrlmasnda kullanlan maksimum doal gaz debisidir. 4.48. Tesisat Basn drme ve lm istasyonu veya servis kutusu kndan itibaren saya hari, mteri tarafndan yaptrlan ve mlkiyeti mteriye ait olan boru hatt ve tehizat ile

Revizyon: 2007.02 19/233

TESSAT ARTNAMES

tketim cihazlar, atk gaz k borusu, baca ve havalandrmadan oluan sistemlerin tm. 4.49. Kaynak Birbirinin ayn veya eritme aralklar birbirine yakn iki veya daha fazla metalik veya termoplastik paray, s, basn veya her ikisi birden kullanlarak, ayn ya da yaklak eritme aralnda ilave malzeme katarak veya katmadan yaplan birletirme veya dolgu ilemidir. 4.50. Metal Kayna Metalik malzemeleri, s, basn veya her ikisi birden kullanlarak; ayn cinsten eritme aralnda, ayn ya da yaklak bir malzeme (ilave metal) katarak veya katmadan yaplan birletirme ya da doldurma ilemidir. 4.51. Bina Balant Hatt Doal gaz teslim noktas ile ana kesme vanas arasndaki hattr. 4.52. Valf (Ventil) Valf (szdrmaz ama-kapatma eleman), ak ynne kar hareket ederek szdrmazlk yzeyinden uzaklamak (valfn almas) veya yaklamak (valfin kapanmas) suretiyle ak kesen bir tesisat elemandr. 4.53. Vana Ak kesme tesisat elemandr (TS EN 331, TS 9809:2001). 4.54. Ana Kesme Vanas Bina balant hatt zerinde tesis edilen ve gerektiinde doal gaz aknn tamamnn kesilmesini temin etmek amac ile kullanlan tesisat elemandr. 4.55. Kolon Hatt Ana kesme vanasndan mteri sayac giri vanasna kadar olan tesisat blmdr. 4.56. Tesisat Galerisi Bina dnda, Doal gaz ve/veya dier tesisat hatlarnn getii, havalandrma ve aydnlatmas temin edilmi istenildiinde kontrol, bakm ve onarm yaplabilen toprak alt tesisat kanallardr. 4.57. Tesisat aft Bina iinde, Doal gaz ve/veya dier tesisat hatlarnn getii, havalandrmas temin edilmi, binann her katnda bakm, onarm ve kontrol maksatl ulalabilen tesisat kanallardr.

Revizyon: 2007.02 20/233

TESSAT ARTNAMES

4.58. Tesisat Kanal inden bir veya birka tesisatn geirilmesi dnlerek zel olarak ina edilmi kanallardr. 4.59. Saya Saya, harcanmak (yaklmak) zere tketim mahalline sevk edilen doal gaz lmekte kullanlan, l ve l aletleri Muayene Ynetmelii'ne tabi cihazdr (TS 8415, TS 5910 EN 1359, TS 5477 EN 12261). 4.60. Esnek Balant Eleman Boru hattnn, gzergh zerinde mesnetlendii noktalarda (farkl oturma zeminine sahip yaplarn dilatasyon noktalar v.b.) meydana gelebilecek birbirinden bamsz dinamik zorlanmalarda, boru hattnn zarar grmesini engellemek amac ile boru hatt zerine yerletirilen elemanlardr (TS 10878). 4.61. Yangn Vanas Doal gaz kontrol hattnda kesme vanasndan nce konulan, yangn vb. gibi nedenle ortam scaklnn belirli bir deere ykselmesi durumunda doal gaz akn otomatik kesen vanadr. 4.62. Rakor Doal gaz hattnn bir ksmn herhangi bir sebepten dolay skmek, tamir etmek vb. iler iin kullanlan uzun dili boru paras, manon ve kontra somundan oluan balant elemandr. 4.63. Filtre Doal gaz tesisatndaki yabanc maddelerin saya, gaz hatt elemanlar veya yakc cihazlara geiini engellemek amac ile kullanlan elemandr. 4.64. Test Nipeli Szdrmazlk testi, bakm ve ayarlar srasnda yaplacak basn lmlerinde kullanlmak amac ile doal gaz boru hatt zerine konulan elemanlardr. 4.65. Vent Hatt Boru hattndaki gazn gerektiinde tahliyesi iin; boru hattna, emniyet kapama vanalar sistemine, basn tahliye vanalarna, brlr ncesi gaz kontrol hatlarna monte edilen, kresel vana ve borulardan oluan hattr. 4.66. Doal Gaz Brlr Gaz hava ile belirli oranlarda kartran ve s ihtiyacna gre gerekli gaz-hava karm orann, alevin biim ve bykln ayarlamak suretiyle issiz ve tam yanmay ve alevin meydana gelmesini salayan; bu amala otomatik kumanda, kontrol, ayar,

Revizyon: 2007.02 21/233

TESSAT ARTNAMES

ateleme ve gvenlik tertibat ile donatlan ve gerektiinde yakma havasn cebri veya tabii olarak salayan elemanlar ieren cihazdr. 4.67. Brlr Gaz Kontrol Hatt (Gas Train) Doal gaz yakan cihazlarn (brlr, bek v.b.) emniyetli ve verimli olarak almalarn temin etmek maksadyla tesis edilen sistemlerdir. 4.68. Tabii Havalandrma Sistemi Yakma havasn bulunduu ortamdan alan yakc cihazlarn bulunduu mahallerin havalandrmasnn d atmosfere ak blmden tabii olarak yaplmasn salayan sistemdir (kanal, menfez vb.). 4.69. Cebri (Mekanik) Havalandrma Sistemi Alt ve st havalandrmann, vantilatr, aspiratr gibi mekanik sistemlerle havalandrma kanallar kullanlarak saland sistemdir. 4.70. Alt Havalandrma Yakc cihaz iin gerekli yakma havasn temin iin tesis edilen sistemdir. 4.71. st Havalandrma Ortamda bulunabilecek atk ve/veya i gazlarn d ortama tahliyesi ve yakma havasnn alt havalandrma noktasndan ortama giriinin rahat yaplabilmesi iin tesis edilen sistemlerdir. 4.72. Kazan Isnma veya proses amal scak su veya su buhar reten, baz hallerde kullanm amal scak su temin eden cihazlardr. 4.73. Alak Basnl Buhar Kazan Alak basnl buhar kazan, izin verilen iletme st basnc (TS 3390 EN 764) en ok 0,5 At olan TS 377, TS 497, TS 3101e gre projelendirilip imal edilen ve TS 2838e uygun gvenlik tertibat ile donatlan buhar reticileridir. 4.74. Yksek Basnl Buhar Kazan TS 2736 da belirtilen ve iletme st basnc 0,5 Atden yksek olan buhar reticileridir. 4.75. Boyler Kazan ile e gdml alan veya kendine ait bir yakma sistemi bulunan kullanm amal scak su retim maksatl cihazlardr.

Revizyon: 2007.02 22/233

TESSAT ARTNAMES

4.76. Kat Kaloriferi Anma s yk 70 kW' amayan bireysel veya kk tketimli bina merkezi stma sistemlerinde kullanlan yer veya duvar tipi cihazlardr. 4.77. Kombi Anma s yk 35 kW' amayan, stma ve kullanm scak suyu retme maksatl duvar tipi kombine cihazlardr. 4.78. ofben Kullanm scak suyu retme maksatl cihazlardr. 4.79. Soba Gaz yakarak elde ettii sy dorudan stma yzeyleri zerinden ortama veren cihazlardr. 4.80. Hava Istcs Istma amal scak hava reten cihazlardr. 4.81. Radyant Istc nsan boyundan yksek seviyeden, gaz yakp bulunduu mekna s transferini nm ile yaparak stan cihazlardr. 4.82. Ocak Yemek piirme ve/veya yemek stma maksatl ak yanmal cihazlardr. 4.83. A Tipi Cihazlar (Bacasz Cihazlar) A tipi cihazlar yanma iin gerekli havay monte edildikleri ortamdan alan, atk gaz tesisat olmayan, yanma rnlerini bulunduklar ortama veren cihazlardr. 4.84. B Tipi Cihazlar (Bacal Cihazlar) B tipi cihazlar yanma iin gerekli olan havay monte edildikleri ortamdan alan, ak yanma odal, yanma rnlerini uygun bir atk gaz tesisat ve uygun bir baca vastas ile d ortama veren cihazlardr. 4.85. B1 Tipi Cihazlar (Fanl-Bacal Cihazlar) B1 Tipi Cihazlar yanma iin gerekli olan havay monte edildikleri ortamdan alan ak yanma odal, yanma rnlerini bir vantilatr yardm ve zel atk gaz elemanlar vastas ile dorudan veya atk gaz balant elemanlar ve uygun bir baca vastas ile d ortama veren, havalandrma ihtiyac bakmndan B tipi cihazlar ile ayn kategoride mtalaa edilen cihazlardr.

Revizyon: 2007.02 23/233

TESSAT ARTNAMES

4.86. C Tipi Denge Bacal (Denge Bacal Cihazlar) C Tipi denge bacal cihazlar, yanma iin gerekli olan havay, monte edildikleri ortamdan bamsz olarak zel hava balants ile d ortamdan alan, kapal yanma odal, yanma rnlerini zel atk gaz elemanlar ile d ortama veren havalandrmalar bulunduklar ortamdan bamsz olan cihazlardr. 4.87. Youmal Cihazlar Youmal cihazlar, kullanma ve stma scak suyunu stmak iin kullandklar gazn yanma ss dnda atk gazn iindeki su buharn youturarak, buharn youma gizli ssndan da yararlanan genellikle C tipi denge bacal olarak imal edilen cihazlardr. 4.88. Atk Gaz Atk gaz, yaktn yaklmas sonucu meydana gelen ve faydal ssndan yararlanldktan sonra atlan gaz halindeki yanma rnleridir. 4.89. Atk Gaz k Borusu (Duman Kanal) Doal gaz tketim cihaz ile baca arasndaki irtibat salayan daire, kare veya dikdrtgen kesitli baca balant kanallardr. 4.90. Baca (Atk Gaz Bacas) Gaz tketim cihazlarnda yanma sonucu oluan atk gazlarn atmosfere atlmasn salayan daire, kare veya dikdrtgen kesitli kanaldr. 4.91. Mstakil (Bireysel) Baca Tek bir birime hizmet vermek zere ina edilmi, binann bir katndan atnn stne kadar kan ve dier katlarla cihaz balants olmayan bacadr. 4.92. Ortak Baca (nt Baca) at stne kan bir ana baca ile cihazn baland kattan bir kat yukarda ana baca ile birleen ve ana bacaya paralel bacalardan oluan ve birden fazla birime hizmet vermek iin ina edilmi bacadr. 4.93. Adi Baca Birden fazla birime hizmet vermek iin ina edilmi, her katta cihazlarn dorudan balandklar bacadr. 4.94. Klape Klape; szdrmazlk (kapatma) eleman olup yatay veya dey bir eksen etrafnda dnerek ak dorultusuna zt ynde oturma yzeyinden almak (ama durumu) veya oturma yzeyine yaklamak (kapatma durumu) suretiyle ak kesen bir tesisat elemandr.

Revizyon: 2007.02 24/233

TESSAT ARTNAMES

4.95. Baca Klapesi Bacada veya duman kanalnda termik veya mekanik olarak alan yatay veya dey bir eksen etrafnda (mentee gibi) dnerek ak kesen veya dzenleyen bir tesisat elemandr. 4.96. Baca Sensr (Atk Gaz Ak Sigortas) Atk gaz borusuna/kanalna monte edilen ve bacada meydana gelen ylma ve geri tepme gibi durumlarnda gaz kesen emniyet tertibatdr. 4.97. Baca apkas Bacann eki etkisini dzenleyen, bacay harici etkilerden koruyan ve baca k ucuna yerletirilen apkadr. 4.98. Etkili Baca Ykseklii Atk gazn bacaya girdii yer ile atk gazn bacay terk ettii nokta arasndaki ykseklik farkdr. 4.99. Hidrolik ap Kanal kesit alannn (A), kanal evre uzunluuna (U) blmnn 4 katdr. Dh = 4A / U A : Kanal kesit alan U : Kanal evre uzunluu Dh : Hidrolik ap 4.100. Sismik Hareketi Alglayan Otomatik Gaz Kesme Cihaz Deprem annda harekete geen ve doal gaz tesisatndaki gaz akn kesen; mekanik, elektronik veya elektro-mekanik cihazlardr. 5. DOAL GAZ TESLM NOKTASI elik ve/veya Polietilen ana datm ebekesindeki mevcut basncn ihtiya duyulan basnca drlmesi iin kurulan tesislerdir. Gaz teslim noktasnn tipi, tesis iin gerek duyulan gaz debisine, gaz basncna veya blgedeki SAMGAZ doal gaz hattnn elik veya PE olmasna gre deikenlik gsterir. Yukardaki esaslara bal olarak gaz arznn salanaca gaz teslim noktas tipleri;

Servis kutusu; S2300, S300 Basn drme ve lm istasyonu

5.1. Servis Kutusu PE ebekeden beslenir. htiya duyulan gaz debisinin 200 m/he kadar olduu tesisler iin uygundur.

Revizyon: 2007.02 25/233

TESSAT ARTNAMES

Servis kutularnn giri tarafndaki hat PE olup tad basn 1-4 barg, k tarafndaki basn ise 21 mbarg veya 300 mbarg olmak zere iki ayr deerde olabilecek ekilde tesis edilmektedir. Servis kutusu k basncnn hangi deerde olaca, ihtiya duyulan gaz debisi ve gaz basnc gibi deikenlere baldr. k debileri ise servis kutusu iinde bulunan basn drme regltrlerinin tipine ve saysna gre deikenlik gsterir. Servis regltrlerinin tipi ve says onaylanan projeye gre firmann yapaca talep dorultusunda SAMGAZ tarafndan belirlenir. 5.1.1. Servis Kutusu ve Regltr Tipleri SAMGAZ doal gaz teslim noktasnda tesis edilen servis kutusu ekil 1'de ve bu servis kutusunda kullanlan regltrlerin tipleri Tablo 1de verilmitir.

DOAL GAZ ACL TEL 187

ZAGMA

S

aDzaG

l

D

A

. .

oa

t

m

KIMELSAN

NDEN GRNYANDAN GRN YANDAN GRN

ekil 1. S 2300 servis kutusu

Tablo 1. Servis kutularnda kullanlan regltrler

Basn 21mbarg 300mbarg Servis Kutusu S 2300 S 2300

Regltr B 25 - ASR 25 B 50 - ASR 50 B 75 B 100 BCH 30 BCH 60 BCH 90 BCH 120

Debi (m/h) 25 50 75 100 30 60 90 120

Revizyon: 2007.02 26/233

TESSAT ARTNAMES

SAMGAZ yukarda belirtilen servis kutusu ve servis regltr tiplerinde deiiklik yapma hakkn sakl tutar. 5.1.2. Servis Kutusuna Muhafaza Yaplmas Yanmaya kar direnli kompozit malzemelerden imal edilen servis kutular gerekli mukavemet deerlerine bal imal edilmektedir. Servis kutularna arpma ve d mdehalelerle oluan darbelere kar korumak iin muhafaza yaplmas iletme faaliyetleri asndan sorun tekil etmemeli ve Acil187 ekiplerinin kolay ulamna imkan tanmaldr. Servis kutularna muhafaza yaplmas durumunda; Muhafaza DN 40 borudan kaynakl olarak imal edilecek ve iki kat antipas boya ile boyandktan sonra yerine montaj yaplacaktr. Montajdan sonra ise grnen ksmlar sar renkte (RAL 1021 renk kodunda) yal boya ile iki kat boyanacaktr. Alttan k detaynn uyguland servis kutularnda muhafaza borusunun ayaklarna 200x200x4mm sac plaka kaynatlacak ve topraa 40cm derinlikte gmlecektir. Duvar balantlar ise; payanda grevi yapacak borularn ularna 100x100x4mm sac plaka kaynatlacak ve bu plaka ile duvara dbel-vida yardmyla salam bir ekilde tutturulacaktr (ekil 2). Yandan k detaynn uyguland servis kutularnda ise; duvar ve demeye 100x100x4mm sac plaka, dbel ve vida yardmyla salam bir ekilde sabitlenecektir. Kutunun 60cm'den daha dar bina kolonlarna konulduu durumlarda ortadan tek bir payanda yeterli olacaktr (ekil 3). Bu detaylarn uymad zel durumlarda muhafaza iin yerine uygun muhafaza detaylar, tesisat montaj aamasnda SAMGAZn onay alnarak gelitirilecektir. Kutu muhafazasnda uyulmas gereken ller ekil 2 ve ekil 3'de verilmitir.

200x200x4 plaka 200x200x4 plaka 200x200x4 plaka 200x200x4 plaka

100x

100x

4 pl

aka

100x

100x

4 pl

aka

*Plakalar 2 adet M10 vida ve dbelleduvara sabitlenecektir.

M10

vid

a+d

bel

DN

40

elik

bor

u

DN

40

elik

bor

u

*Borular plakalara orta noktadan yekpare kaynak dikiiyle tutturulacaktr.

M10

vid

a+d

bel

N GRNSA YAN GRN SOL YAN GRN


ZAGMA

S

aDzaG

l

D

A

..

oa

t

m

KIMELSAN

DN

40

elik

bor

u

DN

40

elik

bor

u

*Alttan k yaplmayacak yerlerdekaldrm betonuna da plaka, vida vedbelle balanabilir.(ekil 3)

ekil 2. Servis kutusu muhafaza detay 1

Revizyon: 2007.02 27/233

TESSAT ARTNAMES

100x100x4 plakalar

100x100x4 plaka

M10

vid

a+d

bel

DN

40

elik

bor

u

*Plakalar 2 adet M10 vida ve dbelleduvara ve kaldrm betonuna sabitlenecektir.

*Borular plakalara orta noktadan yekpare kaynak dikiiyle tutturulacaktr.


ZAGMA

S

aDzaG

l

D

A

..

oa

t

m

KIMELSAN

DN

40

elik

bor

u

BETON BETON

M10

vid

a+d

bel

*Alttan k yaplmayacak yerlerdekaldrm betonuna da plaka, vida vedbelle balanabilir.

ekil 3. Servis kutusu muhafaza detay 2 5.1.3. Regltrlerin Montaj Esaslar Yetkili Firma ncelikle servis kutusunun toplam kapasitesini ve k basncn projesinde belirtmelidir. ehir altyapsndan kaynaklanan zorluklar sebebiyle baz binalara servis kutusu balanabilmesi imknsz olabilmektedir. Saha artlarnn zorlad bu gibi yerlerde servis kutusu bazen birden fazla binay beslemek zorunda kalabilir. Byle durumlarda Yetkili Firma, SAMGAZ Yapm ve letme Mdrl'nden servis kutusunun hangi binalar beslediini renmeli ve kolon tesisatnda bu binalar iin uygun bir yere branman brakmaldr. Bu branmann kapasitesi besleyecei binann bamsz birim saysna ve varsa ticari iletmelerin durumuna gre yerinde yaplan ett sonucunda belirlenir. Servis kutusunun toplam kapasitesi ve k basnc ise yan binalar da hesaba katlarak bulunur. SAMGAZ projesindeki kapasite ve basnca gre kullanlacak regltr seer. Projede verilmi olan bilgilerin doruluundan Yetkili Firma sorumludur. Yetkili Firma SAMGAZ'n setii regltre ve Servis Kutusu k Detaylar'nda aklanan ncelik srasna gre servis kutusundan k detayn belirler. Yetkili Firma Regltrlerin Balant Detaylar ve Servis Kutusu k Detaylar'nda belirtilenlerin dnda kendi bana detay retemez. Yetkili Firma regltrn tipine ve balant detayna uygun olarak SAMGAZn onay verdii fleks ve malzemeleri kullanmaldr. Yetkili Firma yandan kn mecburen yaplaca yerlerde, regltr balant detayna uygun bir ekilde yerinde lm yaparak kutu zerinde fleks k yerini tam

Revizyon: 2007.02 28/233

TESSAT ARTNAMES

ekseninde dekupaj ile kesmelidir. Delme esnasnda kutuda gereksiz delik almamal ve kutuya zarar verilmemelidir. Yetkili Firma tesisat borusunu seilen balant detayna uygun olarak servis kutusuna yaklatrmal, fleksi n gerilme, bklme, burulma, kaslma olmayacak ekilde ve tam lsnde regltre balamaya hazr hale getirmelidir. Regltr-fleks balantlarnda vida boluu el ile rahata alnacak ekilde olmaldr. Anahtarla yaplacak son skmalarda ise muhakkak kontra tutulacaktr. Tesisat borusu ve fleks balants bu artlar salayacak ekilde yaplmamsa, Yetkili Firma'dan tesisatn dzeltilmesi istenir ve ancak ondan sonra regltr balants yaplarak binaya gaz arz salanr. Anahtarla yaplacak son skmalarda ise muhakkak kontra tutulacaktr. Tm bu ilemler iin Yetkili Firma'nn iyerinde doru ett yapmas ve l almas esastr.

SERVS KUTUSU S 2300

SERVS KUTUSU S 2300

CAL 15 CAL 25

ekil 4. S 2300 servis kutusu ii ve PE geili vana balantlar 5.1.4. Regltrlerin Montaj zellikleri Servis kutularnda olmas gereken PE geili vana (CAL15-CAL25) balant detaylar verilmitir (ekil 4). Saha artlarnn zorlamasndan dolay llerde deiiklik olabilecektir. Yerinde gerek llerin alnmas ve regltr balant fleksinin buna gre konumlandrlmas Yetkili Firma'nn sorumluluundadr. 5.1.4.1. B25 ASR25 BCH30 BCH60 Regltrleri Gaz girii : DN20 Gaz k : DN32

Revizyon: 2007.02 29/233

TESSAT ARTNAMES

Balant fleksi : DN32 Alttan ve yandan balant yaplabilir. Kutudaki PE geili kresel vana CAL15 ise direkt balant yaplr. Kutudaki PE geili kresel vana CAL25 ise DN32den DN20ye redksiyon kullanlr. 5.1.4.2. B50 ASR50 Regltrleri Gaz girii : DN20 Gaz k : DN50 Balant fleksi : DN50 Alttan ve yandan balant yaplabilir. Kutudaki PE geili kresel vana CAL15 ise direkt balant yaplr. Kutudaki PE geili kresel vana CAL25 ise DN32den DN20ye redksiyon kullanlr. 5.1.4.3. B75 BCH90 Regltrleri Gaz girii : DN32 Gaz k : DN50 Balant fleksi : DN50 Alttan ve yandan balant yaplabilir. Kutudaki PE geili kresel vana CAL15 ise DN20den DN32ye redksiyon(ters redksiyon) kullanlr. Kutudaki PE geili kresel vana CAL25 ise direkt balant yaplr. 5.1.4.4. B100-BCH120 Regltrleri B100 : 2 adet B50 regltr paralel balanarak oluturulmutur. BCH120 : 2 adet BCH60 regltr paralel balanarak oluturulmutur. Gaz girii : DN32 Gaz k : DN50 Balant fleksi : DN50 Sadece alttan balant yaplabilir. Bu regltrn montaj SAMGAZ tarafndan yaplr. SAMGAZ regltrlerin zelliklerinde ve balant detaylarnda deiiklik yapma hakkn sakl tutar. 5.1.5. Regltrlerin Balant Detaylar SAMGAZ tarafndan kullanlan tm regltr tipleri, kutu vanas ve kutudan k konumuna gre detaylandrlmtr. izimler AutoCAD ortamnda lekli olarak izilmitir. Saha artlarnn zorlamasndan dolay uygulamada deiiklikler olabilir. Yetkili Firma'nn yerinde l almas ve uygulamay ona gre yapmas esastr.

Revizyon: 2007.02 30/233

TESSAT ARTNAMES

Servis kutusu: S 2300

PE boru1

2

3

4

5

6

PE geili kresel vana

Alttan k dirsei: DN 32

Doal gaz borusu

Reglatr

Reglatr: ASR 25

Servis kutusu k: Alttan k

PE geili kresel vana: CAL 153 4

1

25

6

Alttan k fleksi: DN 32-200mm

R: Rakorlu balant(apna uygun klingirik conta kullanlacaktr)

R

R

ekil 5. Cal 15 vana, ASR 25 regltr alttan k detay


PE boru1

2

3

4

5

6



Reglatr

Reglatr: ASR 50


PE geili kresel vana: CAL 15

Alttan k rakoru: DN 50

3 4

1

2

7

5

6

7 Doal gaz borusu


R

R



Revizyon: 2007.02 31/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4

5

6



Reglatr

Reglatr: B 25-BCH 30-BCH 60



Doal gaz borusu


3 4

1

25

6

R

R


ekil 7. Cal 15 vana, B 25, BCH 30, BCH 60 regltrleri alttan k detay


PE boru1

2

3

4

5

6



Reglatr

Reglatr: B 50




3 4

1

2

7

5

6

7 Doal gaz borusu


R

R


ekil 8. Cal 15 vana, B 50 regltr alttan k detay

Revizyon: 2007.02 32/233

TESSAT ARTNAMES


3

4 5

6

1 7

2

8

PE boru1

2

3

4

5

6

7

8

Ters redksiyon: DN 20-DN 32




Doal gaz borusu


Reglatr

Reglatr: B 75-BCH 90


PE geili kresel vana: CAL 15R

R


ekil 9. Cal 15 vana, B 75, BCH 90 regltrleri alttan k detay


PE boru1

2

3

4


Yandan k fleksi: DN 32-200mm

Reglatr


Reglatr: ASR 25

Servis kutusu k: Yandan k

3 4

1

2

R


1-4 bar

21 mbar

ekil 10. Cal 15 vana, ASR 25 regltr yandan k detay

Revizyon: 2007.02 33/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4



Reglatr


Reglatr: ASR 50


3 4

1

2

R


1-4 bar

21 mbar



PE boru1

2

3

4



Reglatr




34

1

2

R


1-4 bar

21-300mbar

ekil 12. Cal 15 vana, B 25, BCH 30, BCH 60 regltrleri yandan k detay

Revizyon: 2007.02 34/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4



Reglatr



Reglatr: B 50

34

1

2

R


1-4 bar

21 mbar

ekil 13. Cal 15 vana, B 50 regltr yandan k detay

1

3

2

4 5


PE boru1

2

3

4

5

Ters redksiyon: DN 20-DN 32



Reglatr




R


1-4 bar

21-300 mbar

ekil 14. Cal 15 vana, B 75, BCH 90 regltrleri yandan k detay

Revizyon: 2007.02 35/233

TESSAT ARTNAMES

3

4 5

1

6

2

7


PE boru1

2

3

4

5

6

7

Redksiyon: DN 32-DN 20



Doal gaz borusu


Reglatr

Reglatrler: ASR 25


PE geili kresel vana: CAL 25R

R




PE boru1

2

3

4

5

6

7




Doal gaz borusu


Reglatr

Reglatr: ASR 50



3

4 5

1

6

2

7

8

8


R

R



Revizyon: 2007.02 36/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4

5

6

7




Doal gaz borusu


Reglatr



3

4 5

1

6

2

7


R

R


ekil 17. Cal 25 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltrleri alttan k detay


PE boru1

2

3

4

5

6

7




Doal gaz borusu


Reglatr

Reglatr: B 50



8


3

4 5

1

6

2

7

8

R

R


ekil 18. Cal 25 vana, B 50 regltr alttan k detay

Revizyon: 2007.02 37/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4

5

6

7



Doal gaz borusu


Reglatr





3 4

1

2

6

7

5

R

R


ekil 19. Cal 25 vana, B 75-BCH 90 regltrleri alttan k detay


PE boru1

2

3

4


Reglatr


Reglatr: ASR 25


4 5

1

2

3

5 Yandan k fleksi: DN 32-200mm


R


1-4 bar

21 mbar


Revizyon: 2007.02 38/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4


Reglatr


Reglatr: ASR 50




4 5

1

2

3

R


1-4 bar

21 mbar



PE boru1

2

3

4


Reglatr






45

1

2

3

R


1-4 bar

21-300mbar

ekil 22. Cal 25 vana, B 25-BCH 30-BCH 60 regltrleri yandan k detay

Revizyon: 2007.02 39/233

TESSAT ARTNAMES


PE boru1

2

3

4


Reglatr


Reglatr: B 50




45

1

2

3

R


1-4 bar

21 mbar

ekil 23. Cal 25 vana, B 50 regltr yandan k detay


PE boru1

2

3

4


Reglatr





34

1

2

R


1-4 bar

21-300 mbar

ekil 24. Cal 25 vana, B 75-BCH 90 regltrleri yandan k detay

Revizyon: 2007.02 40/233

TESSAT ARTNAMES


1

2

3

4

5

6

Giri manifoldu

Reglatr(kurmasz)

Reglatr: BCH 120




R

3

4

2

1

6

7

8

5

7

8 Doal gaz borusu



Reglatr(kurmal)

k manifoldu(DN 50)


R

R

ekil 25. Cal 25 vana, BCH 120 regltr montaj detay 5.1.6 Servis Kutusu k Detaylar Kutu klarnda 21 mbar basnta boru ap DN 80 ve zerinde kyor ise, basncn 300 mbar'a karlarak boru apnn kltlmesi tercih edilmelidir. Kutudan k detaylarnda ncelik sralamas aada aklanan ekilde olacaktr. Servis kutusunun gaz arz salanacak binann duvarnda olduu durumlar:

Servis kutusunun sa tarafnda yeterli duvar mesafesi var ise yandan k TP1 detay uygulanacaktr (ekil 28-30).

Eer yandan k TP1 detaynn uygulama mesafesi yok ise yandan k TP2 detay uygulanacaktr (ekil 29-31).

Her iki detaynda uygulanmas iin gerekli duvar mesafesi yok ise alttan k detay uygulanacaktr (ekil 26-27).

Servis kutusunun gaz arz salanacak binann duvarnda olmad durumlar: Bu durumlarda sadece alttan k detaylar uygulanacaktr (ekil 26-27). zel durumlarda SAMGAZ'dan nceden onay alnmas ve yerden en az 100cm yukardan gidilmesi kaydyla betonarme bahe duvarlarndan gidilmesine msaade edilebilir. Alttan k detaynda redksiyon ve yandan k TP1 ve TP2 detaylarnda redksiyon ve dn dirsekleri hesaba katlacak ve bu dirseklerdeki hz 21mbar'da 6 m/s, 300mbar'da 15 m/s hz snrn gemeyecektir. Yandan klarda borunun arkasnda muhakkak duvar olacak ve kesinlikle arka taraf bolua gelmeyecektir.

Revizyon: 2007.02 41/233

TESSAT ARTNAMES

SERVS KUTUSU S 2300

KAZ BANDI

TOPRAK

DA KUMU

DOLGU

Bina tesisatna

Topraklama ubuu(Cu)16mm, L= 1500mm

Mg ANOD

Muh

afaz

a bo

rusu

zole mafsal

PE k

apl

boru

(ek

yerle

ri s

cak

PE s

arg

)

Kelepe(en az iki adet konulacaktr)

Mg anod borudan yatayda mmkn olduunca uzaa konulacaktr

DN 50

DN 65

DN 50 FLEKS LE ALTTAN IKI DETAYI

DN 65

B 50

Muh

afaz

a bo

rusu

NOT: Alttan k detay kutunun sandan ve en ksa mesafeden k olarak izilmitir. Saha artlarndabu k uygulanamyorsa, kutunun solundan veya toprak altnda trane iinden yryerek binann en uygunyerinden toprak stne klacaktr.

Muh

afaz

a bo

rusu

civata

Toprak alt tesisatta hazr PE kapl elik boru kullanlacaktr. Ek yerleri %50 bindirmeli scak PE sarg ile usulne uygun olarak sarlacaktr.

Muhafaza borular:PE kapl elik boru iin kaln etli PVC boru,topraklama ve katodik koruma kablolar iinkablo apna uygun polipropilen temiz su borusuolacaktrMuhafaza borusu kablolar darda minimum uzunlukta kalacak ekilde yaplacaktr.

ekil 26. DN 50 fleks ile alttan k detay

Revizyon: 2007.02 42/233

TESSAT ARTNAMES

TOPRAK


DN 32

DN 65

DN 32 FLEKS LE ALTTAN IKI DETAYI

ASR 25

SERVS KUTUSU S 2300

Mg anod borudan yatayda mmkn olduunca uzaa konulacaktr

NOT: Alttan k detay kutunun solundan ve en ksa mesafeden k olarak izilmitir. Saha artlarndabu k uygulanamyorsa, kutunun sandan veya toprak altndan trane iinden yryerek binann en uygunyerinden toprak stne klacaktr.

Muh

afaz

a bo

rusu

civata

Mg ANOD

Muh

afaz

a bo

rusu

Muh

afaz

a bo

rusu

PE k

apl

boru

(ek

yerle

ri s

cak

PE s

arg

)


KAZ BANDI

DA KUMU

DOLGU

Bina tesisatnaDN 65

Toprak alt tesisatta hazr PE kapl elik boru kullanlacaktr. Ek yerleri %50 bindirmeli scak PE sarg ile usulne uygun olarak sarlacaktr.

Muhafaza borular:PE kapl elik boru iin kaln etli PVC boru,topraklama ve katodik koruma kablolar iinkablo apna uygun polipropilen temiz su borusuolacaktrMuhafaza borusu kablolar darda minimum uzunlukta kalacak ekilde yaplacaktr.

ekil 27. DN 32 fleks ile alttan k detay

Revizyon: 2007.02 43/233

TESSAT ARTNAMES

Bina tesisatna

Red

ksiy

on

DN 50

DN

50

DN

65

DN 50 FLEKS LE YANDAN IKI DETAYI (TP 1)

ASR 50

SERVS KUTUSU S 2300



TOPRAK

Muh

afaz

a bo

rusu

Bina

duv

ar

ekil 28. DN 50 fleks ile yandan k detay (TP1)

Bina tesisatna

DN 50

DN 65

DN 50


ASR 50

SERVS KUTUSU S 2300



TOPRAK

Muh

afaz

a bo

rusu

Bina

duv

ar

Redksiyon


Revizyon: 2007.02 44/233

TESSAT ARTNAMES

B 25

Bina tesisatna

DN

50

DN

32

Red

ksi

yon


SERVS KUTUSU S 2300

DN 32


Kelepe

TOPRAK

Muh

afaz

a bo

rusu

Bina

duv

ar


Bina tesisatna

DN 50

DN 32

DN 32B 25


SERVS KUTUSU S 2300



TOPRAK

Muh

afaz

a bo

rusu

Bina

duv

ar

Redksiyon


Revizyon: 2007.02 45/233

TESSAT ARTNAMES

5.2. Basn Drme ve lm stasyonu 5.2.1. Servis Kutusu (PE hattan beslenen) PE ebekeden beslenir. htiya duyulan gaz debisinin 200 m/he kadar olduu endstriyel tesisler iin uygundur. Giri basnc 1-4 barg, k basnc min. 0,21 barg, max. 0,3 bargdr. htiya duyulan kapasite bir adet servis kutusu tarafndan karlanamyor ise gaz teslim noktas olarak basn drme ve lm istasyonu tesis edilmelidir. 5.2.2. stasyon (PE hattan beslenen) PE ebekeden beslenir. htiya duyulan gaz debisinin 325 m/he kadar olduu endstriyel tesisler iin uygundur. Giri basnc 1-4 barg, k basnc max. 0,3 bargdr. 325 m3/h in zerindeki gaz debisi taleplerinde SAMGAZn onay alnmaldr. 5.2.3. stasyon (elik hattan beslenen) elik hattan beslenir. Giri basnc 6-19 bargdr. k basnc min. 1 bargdr. 1 bargn altndaki k basnc taleplerinde SAMGAZn onay alnmaldr.

SAMGAZ HATTI (PE)

Pg=1-4 bar

SERVS KUTUSU

Katodikkoruma

Mg Anot

zolasyon flan

KoruyucuKlf

P=21-300 mbar

VENT

AKV

SELENOIDVANA

KVGAZ KONTROL HATTI BRLR

BNA

GAZ ALARM CHAZIGAZ TESLM NOKTASI SERVS KUTUSU OLAN BASIN DRME VE LM STASYONUNOT : AKV, FLTRE, SELENOID VANA, SAYA ve DER VANALAR HAVALANDIRILMI MUHAFAZA KUTUSU NDE OLMALIDIR

SAYA

FLTRE

Topraklama

zolasyon flan zolasyon flan

KoruyucuKlf

KoruyucuKlf

Katodikkoruma

Mg Anot

Topraklama

FLTRE SAYA ROTARY VEYA TRBNL TP SE KONULACAKTIR.

ekil 32. Gaz teslim noktas servis kutusu olan basn drme ve lm istasyonu

Revizyon: 2007.02 46/233

TESSAT ARTNAMES

SAMGAZ HATTI (PE)Pg=1-4 bar

MTER STASYONU

Katodikkoruma

Mg Anot

zolasyon flan

KoruyucuKlf

P=max. 500 mbar

VENT

KV

SELENOIDVANA


BNA

GAZ ALARM CHAZIPE HATTAN BESLENEN BASIN DRME VE LM STASYONUNOT : AKV, SELENOID VANA ve DER VANALAR HAVALANDIRILMI MUHAFAZA KUTUSU NDE OLMALIDIR

KNC BASINDRME STASYONU

Topraklama


KoruyucuKlf

KoruyucuKlf

Katodikkoruma

Mg Anot

TopraklamaTopraklama

AKV

(Q? 325 m /h)3

L1min. 3m

L50m ise olmal

zolasyon flan

KoruyucuKlf

ekil 33. Gaz teslim noktas PE hat olan basn drme ve lm istasyonu

SAMGAZ HATTI (ELK)Pg=6-19 bar

MTER STASYONU

Katodikkoruma

Mg Anot

zolasyon flan

KoruyucuKlf

P=min. 1 bar

VENT

KV

SELENOIDVANA


BNA

GAZ ALARM CHAZIELK HATTAN BESLENEN BASIN DRME VE LM STASYONUNOT : AKV, SELENOID VANA, DER VANALAR ve 2. BASIN DRME STASYONU HAVALANDIRILMI MUHAFAZA KUTUSU NDE OLMALIDIR

KNC BASINDRME STASYONU

Topraklama


KoruyucuKlf

KoruyucuKlf

Katodikkoruma

Mg Anot

TopraklamaTopraklama

AKV

min. 3m

L

Revizyon: 2007.02 47/233

TESSAT ARTNAMES

20

6

PI

5

4

6

5

9

8

7

DPI

79

DPI

8

15

16

13 19

18

17PTZ

3TITW

10

11

10

11

12PI

12PI

4

4

14

TI3

13

13

4

PI

1

2

4

12

1. GR ZOLASYON CONTASI2. GR TARAFI BASIN GSTERGES(GLSERNL)3. SICAKLIK GSTERGES4. TAHLYE VE KESME VANASI(TAM GEL, KRESEL)5. GR VANASI(TAM GEL KRESEL)6. BY-PASS VANASI(TAM GEL, KRESEL)7. KARTU FLTRE 8. DFERANSYEL BASIN GSTERGES9. FLTRE BOALTMA VANASI(KRESEL)

10. REGLATR

11. REGLATR EMNYET KAPAMA VANASI(SLUM-SHUT)12. IKI TARAFI BASIN GSTERGES(GLSERNL)13. IKI VANASI(TAM GEL, KRESEL)14. EMNYET TAHLYE VANASI

4

15. MUTFAK HATTI N KRESEL VANA16. SAYA(ROTARY VEYA TRBNL)

4

4

4

17. PTZ(KORREKTR)18. TERMOWELL19. IKI ZOLASYON CONTASI

ANA BORUYA 1/2" OLAN BALANTILAR WELDOLET LE YAPILMALIDIR

CLASS 150 SINIFINDAK VANALARDA 3" DAHL VE ST APTAK VANALAR TRUNON TP OLACAKTIR.

20. ALMNYUM KABN

GR BASINCI 25/6 BARG VE IKI BASINCI 4 BARG OLAN STASYONLARDA EKPMANLAR; REGLATR VE NCES ANSI CLASS 300, REGLATR SONRASI ANSI CLASS 150 BASIN SINIFINDA OLACAKTIR.

GR IKI

ekil 35. Basn drme ve lm istasyonu emas

Revizyon:2007.02 48/233

TESSAT ARTNAMES

5.3. Basn Drme ve lm stasyonu Ekipmanlar 5.3.1. zolasyon balant elemanlar stasyonun elektriksel yaltmn salamak amacyla giri flan sonras ve k flan ncesi bulunur. 5.3.2. Filtre Gaz filtresi, gazla beraber tanan toz paracklarn veya gaz iindeki ok ince dalm partiklleri ayran, tutan ve bu ekilde zarar grmesi muhtemel brlr, gaz sayac ve ayar cihazlarn koruyucu elemandr (TS 10276). Gzenek Aral 50 m'ye eit veya kk olmaldr (TS 10276). Filtre eleman, 5 mikrondan daha byk olan toz tanelerini %98 tutma zelliine sahip bir malzemeden yaplm olmaldr (TS 11672, TS 5826). 5.3.3. Regltr Gaz teslim noktas giri basncn SAMGAZ ile mteri arasndaki anlamada belirlenen basn deerine drmek ve srekliliini salamak iin kullanlan ekipmandr. ki adet regltr hatt olan basn drme ve lm istasyonlarnda, regltrlerden bir tanesi yedektir. Regltr giri ap, giri ve k basnc, retici firma kataloglar esas alnarak seilir (TS 10624TS 11390 EN 334). 5.3.4. Emniyet kapamal gaz basn regltr (Slum-shut) stasyonlarda k basncnn ayarlanan emniyet snrlar ierisinde olduunu srekli kontrol edebilmek amacyla bu emniyet elemanlar kullanlmtr. Bunlar regltr ncesi ayr bir eleman olabilecei gibi regltrlerle mono blok eklinde de olabilmektedir. Regltrn k basn deerinin ayarlanan maksimum deer zerine kmas veya minimum deer altna dmesi durumunda gaz akn keser. 5.3.5. Saya stasyonlarda genellikle rotary veya trbin tipi sayalar kullanlmaktadr. Sayalar zerinde standart artlar (1,01325 barg ve 15C) esas alnarak; basn, scaklk ve sktrlabilirlik faktrne gre bir hacim dzeltici (korrektr, TS 10877 EN 12405) mevcuttur. Saya yatay ve dik ak ynlerinde almaya elverili olmaldr. Gaz teslim noktasnn servis kutusu olmas durumunda; saya bina dna konulmaldr. Sayacn bina iine konulmasnn gerektii durumlarda bina dna mutlaka bir Ana Kesme Vanas konulmal ve saya mahalli havalandrlmaldr (Bu uygulama SAMGAZn onay alnmak suretiyle yaplabilir). Trbin ve rotary tip saya kullanlmas durumunda sayatan nce filtre konulmaldr (TS 10276). Gaz teslim noktasnn basn drme ve lm istasyonu olmas durumunda, saya istasyon iinde bulunur.

Revizyon:2007.02 49/233

TESSAT ARTNAMES

stasyon sayac olarak, trbinmetre ya da rotarymetre kullanlaca konusu netletikten sonra istasyon siparii verilmelidir. Bunun iinde, endstriyel tesise ait abonelik ilemi yaplmadan nce, tesisin ihtiya duyaca max. gaz debisi, max. gaz basnc ve tesiste kullanlan en dk tketimli cihaza ait gaz tketim miktarnn ne kadar olduunun belirtildii dileke aboneden alnr ve abonelik ilemleri bu kriterler dorultusunda gerekletirilir. stasyonda tesis edilecek saya tipi; en kk tketimli cihazn kapasitesi ve toplam kapasite gz nnde bulundurularak belirlenir. 5.3.6. Emniyet tahliye vanas ve hatt Bu vanalar, sistemi ar basnca kar korur. Anlk basn ykselmelerinde fazla gaz sistemden tahliye ederek regltrn (emniyet kapamal) kapanmasn ve hattn devre d kalmasn nler. stasyonun periyodik bakm veya herhangi bir sebeple devre d kalmas durumunda istasyona mdahale yalnzca SAMGAZ yetkilileri tarafndan yaplr. 5.3.7. Azami gaz eki miktar Szlemeli ile SAMGAZ arasnda yaplan doal gaz sat szlemesinde belirlenen saatlik maksimum gaz eki miktardr. Birimi m/h'tir. Boru ap belirlenirken ileride olabilecek tketim artlar gz nne alnarak saptanan maksimum kapasite dikkate alnmaldr. 5.3.8. Gaz teslim noktas k basnc Szlemeli ile SAMGAZ arasnda yaplan doal gaz sat szlemesinde, gaz teslim noktas tipine, kapasitesine ve mteri ihtiyacna gre belirlenen basntr. 5.3.9. Gazn hz Sistemde gereksiz grlt ve titreimi nlemek amacyla kabul edilebilir maksimum gaz hz 25 m/sdir. 5.3.10. Boru hatt Gaz teslim noktasndan sonra ekilecek boru hattnn elik olan ksmlarnn tamamnda kaynakl birletirme yaplmaldr. Gaz teslim noktasndan sonra tesis genelinde boru tesisatnn tamam elik veya bir ksm elik bir ksm PE (polietilen) boru kullanlarak yaplabilir. PE boru kullanm ile ilgili uygulamalar gaz teslim noktasnn tipine gre deiir. Gaz teslim noktasnn elik hattan beslenen istasyon olmas durumunda; toprak alt hatlarda PE boru kullanlmas sz konusu ise, istasyon kndan sonraki min. 5mlik ksm elik boru olmal (P0 hatt), daha sonra PE/elik gei paras ile PE boruya geilmelidir. Hattn toprak stne kaca noktaya veya bina giriine 1m kala tekrar elik boruya gei yaplmaldr.

Revizyon:2007.02 50/233

TESSAT ARTNAMES

5.3.11. Ana Kesme Vanas (AKV) 5.3.11.1. Gaz Teslim Noktasnn elik Hattan Beslenen stasyon Olmas Durumunda stasyon kndan itibaren minimum 3m uzakla Ana Kesme Vanas (AKV) tesis edilmelidir (TS EN 331, TS 9809). Gaz teslim noktas ile ikinci basn drme istasyonu arasndaki mesafenin 20m veya daha fazla olmas durumunda ikincil basn drme istasyonundan nce kesme vanas tesis edilmelidir. Gaz teslim noktas ile ikinci basn drme istasyonu arasndaki mesafenin 20m'den daha az olmas durumunda AKV veya kesme vanasndan herhangi biri tesisata tesis edilmeyebilir. 5.3.11.2. Gaz Teslim Noktasnn Polietilen Hattan Beslenen stasyon Olmas Durumunda stasyondan kndan itibaren minimum 3m uzakla Ana Kesme Vanas (AKV) tesis edilmelidir (TS EN 331, TS 9809). Gaz teslim noktas ile ikinci basn drme istasyonu arasndaki mesafenin 20m ve ya daha fazla olmas durumunda ikinci basn drme istasyonundan nce kesme vanas (KV) tesis edilmelidir. Gaz teslim noktas ile ikinci basn drme istasyonu arasndaki mesafenin 20mden daha az olmas durumunda AKV veya kesme vanasndan herhangi biri tesisata tesis edilmeyebilir. kinci basn drme istasyonu yok ise ve gaz teslim noktas ile tesisatn binaya girdii nokta arasndaki mesafe 50mden fazla ise binaya girmeden nce KV tesis edilmelidir. Gaz teslim noktasndan sonra tesisata tesis edilen AKV ile bina arasndaki mesafe 50m veya daha az ise, tesisata kesme vanas tesis edilmeyebilir. 5.3.11.3. Gaz teslim noktasnn servis kutusu olmas durumunda AKV saya ncesinde konulmaldr. Sayacn, boru hattnn giri yapt binaya olan mesafesinin 50mden fazla olmas durumunda bina dna ikinci bir AKV konulmaldr. 5.3.11.4. AKVnin Korunmas Ak ortamda bulunan AKVlar koruyucu kutu iine alnmaldr. AKVnin, toprak altna konulmas halinde aadaki rgar artlar salanmaldr. Su veya yamur giriini engelleyecek ekilde contal kapak yaplmal, rgar iinde birikebilecek su iin gider bulunmal, AKVye yaplabilecek mdahale ve bakm onarm almalarna engel olmayacak boyutlarda oluturulmaldr.

Revizyon:2007.02 51/233

TESSAT ARTNAMES

5.3.12. zolasyon Flan Boru hattnn topraktan kt noktaya yakn bir yere konmaldr. 5.3.13. Tahliye Hatt (Vent) Boru hattndaki gazn gerektiinde tahliyesi iin; boru hattna, hat binaya girmeden nce emniyet kapama vanalar sistemine, basn tahliye vanalarna, brlr ncesi gaz kontrol hattna monte edilmelidir. Bir kesme vanas ve bir k borusundan ibarettir. Kapal mahallerde bulunan tahliye borularnn ucu emniyetli bir ortama ve at seviyesinin en az 1,5m yukarsna karlmaldr. Eer at seviyesine karlma durumu mmkn olmuyor ise tahliye borusu potansiyel tutuma kaynandan uzaa, gaz birikme olasl olmayan bir d ortama karlmaldr. Tahliye borular kelepelerle sabitlenmelidir. Mmkn olduunca boru boyu ksa olmal ve gereksiz dirseklerden kanlmaldr. Boru boyu 20myi geiyorsa boru ap bytlmelidir. Tahliye hatlar tek bir boru birletirilerek tahliye edilmek istenirse, bu durumda tahliye borusunun kesiti tahliye edilecek borularn kesit alanlarnn toplamnn 2 kat olmaldr. Tahliye borusunun ap emniyet kapama vanas giriindeki boru apnn 1/4 olmaldr (min. DN 20). Tahliye borusunun ucu iine yabanc madde, yamur veya kar suyu girmeyecek ekilde olmaldr. 5.3.14. Emniyet Selenoid Vanas Herhangi bir gaz kaa durumunda kapal mahallerde birikebilecek gaz alglayarak sesli ve kl sinyal verecek, exproof zellikli gaz alarm cihaz ve bina dnda buna irtibatl selenoid vana konulmadr (TS EN 161). Gaz alarm cihaz ve selenoid vanalarn konulaca mahaller ve adetleri hakknda SAMGAZn onay alnmaldr. 5.3.15. Fittingler Doal gaz tesisatnda kullanlan; Tee Paras, Dirsek, stavroz, Deve Boynu, Kapak ve Tapa, Manon, Nipel v.b. fittingler TS 2649, TS 11 EN 10242 standartlarna uygun olmaldr. 5.3.16. Vanalar Vanalar; TS EN 331, TS 9809 standartlarndan birine uygun olmal, basn snflar maksimum alma basncna gre seilmelidir. Toprak altna rgar ierisinde vana uygulamalar iletmenin onay alnmadan yaplmamaldr. 5.3.17. Flanlar ve Aksesuarlar Flanlar kaynak boyunlu ve TS ISO 7005-1, TS ISO 7005-2 standartlarndan birine uygun olmaldr. Kaynak boyunlu flanlarn szdrmazlk yzeyleri, alma koullarna ve contalara gre ayarlanmaldr.

Revizyon:2007.02 52/233

TESSAT ARTNAMES

5.3.18. Saplama ve Somunlar Doal gaz tesisatnda kullanlan; saplama, cvata, somun v.b. vida dii alm balama elemanlar TS 80 standardna uygun olmaldr. 5.3.19. Szdrmazlk Contas Contalar, TS EN 682 standardna uygun olmal ve izolasyon flanlarnda kullanlan izolasyon malzemeleri ve contalar s, basn, nem v.b. dier koullar altnda yaltc zelliklerini muhafaza edebilmelidir. 5.3.20. Dili Balantlarda Kullanlacak Malzemeler Keten veya plastik esasl szdrmazlk malzemeleri (TS EN 751-2, TS EN 751-3), szdrmazlk macunu (TS EN 751-1) standardna uygun olmaldr. 5.4. kincil Basn Drme stasyonu Endstriyel tesislerde, gaz teslim noktas k basncnn tesisatn tasarm gerei farkl basn deerlerine drlmesi gerektii durumlarda ikincil basn drme istasyonu tesis edilmelidir. kincil basn drme istasyonundan sonra, gaz kullanm nitelerine giden branmanlarn dalm bir kollektr ile yaplyorsa, kollektrn kesit alan branmanlarn kesit alanlarnn toplamnn 1,5 katna eit olmaldr. kincil basn drme istasyonunda da 25 m/s hz limitinin almamas gerekmektedir. Basn drme ve lm istasyonu ift hatl ise ikincil basn drme istasyonu da ift hatl olmal veya ikinci bir monitr regltr konmaldr. kinci basn drme istasyonlarnn her yl periyodik olarak kontrol endstriyel tesis tarafndan yaptrlmaldr. Kontrol sonularn belirtir belge, endstriyel tesisin yetkililerine teslim edilmelidir. Gerekli grld durumlarda SAMGAZ yetkilisine sunulmaldr. kinci basn drme istasyonu yaknnda doal gaz yangnlarna uygun yangn sndrclerin bulunmas tavsiye edilir. kincil basn drme istasyonu dizayn ve yer seim kriterleri aada verilmitir. 5.4.1. Yer Seim Kriterleri Olas bir sarsnt durumunda istasyonun ve giri vanasnn, yknt altnda kalmamas konusuna dikkat edilmelidir. Olas bir yanma ve patlama durumunda, istasyonun etkilenmemesi, yangn sirayeti ihtimalinin dk olmas konusuna dikkat edilmelidir. Bakm, kontrol ve montaj-demontaj amal yaklamn ve ulamn kolay olmas konusu dikkate alnmaldr. Yanc ve parlayc madde imalat sahalar ve depolarna olan uzakla dikkat edilmelidir. Tesise ait trafo binas, alter sahas, enerji nakil hatt gibi noktalara olan mesafe konusu gz nnde bulundurulmaldr.

Revizyon:2007.02 53/233

TESSAT ARTNAMES

Tesis ii ve/veya d trafik akndan (otomobil, kamyon, forklift, i makineleri, seyyar retim bantlar v.b.) istasyonun darbe grmemesi konusu dikkate alnmaldr. kinci basn drme istasyonlar bina dnda ise havalandrlm kutu iinde olmaldr.

SLUM-SHUT REGULATOR

P=0,3 - 1 BARP=4 BAR

KORUYUCU KABN

1 2

3

4 4

5

6

7

4 8

2

ekil 36. kincil basn drme istasyonu montaj emas

1. Sprme Tee si 2. Giri ve k vanas (Kresel, TS EN 331, TS 9809) 3. Tahliye (vent) hatt 4. Manometre (TS 827) 5. Filtre (DIN 3386)(TS 10276) 6. Slum-shutl regltr (DIN 3380-DIN 3381, TS EN 88, TS 10624) 7. Relief valf (DIN 3381) 8. Tahliye 6. DOMESTK REGLTRLER Basn drme ilemi gereken ticari mahallerde, cihaz alma basnlar gz nnde bulundurulmaldr. Regltr giri basncnn, cihaz alma basnlarnn 1,2 katndan byk olmas durumunda kullanlan regltr ani kapatmal (shut-off) olmaldr. Sadece regltr giri basncnn 60 mbarn altnda olan yerlerde 21 mbara reglaj yaplmas durumunda dz regltr kullanlabilir. Mstakil sistem evsel kullanmlarda: Regltr sayatan sonra tesis edilmelidir.

Revizyon:2007.02 54/233

TESSAT ARTNAMES

Bireysel sistem evsel kullanmlarda: Regltr bina balant hatt stnde tesis edilmelidir. Ayn binada kullanm basnc 21 mbarg zerinde olan ticari mahaller var ise bunlara ait regltr sayatan sonra tesis edilmelidir. Merkezi sistem evsel kullanmlarda: Domestik kolon iin bir adet regltr tesis edilmeli, merkezi sistem hatt iin ek bir regltre ihtiya duyuluyor ise regltr sayatan sonra tesis edilmelidir. Mstakil ticari kullanmlarda: Regltr sayatan sonra tesis edilmelidir. Bireysel oklu ticari kullanmlarda: Regltr bina balant hatt stnde tesis edilmelidir (Kullanm basnc 21 mbarg ise).

Rakor

Kresel vanaVmax=10 m/sn

Test Nipelli T21 mbar

bar

Rakor

bar

Manometre 0-600 mbarg

DN 15 Kresel vana

Shut-off Reglatr

SHUT-OFF REGLATR MONTAJ EKL

300 mbar

Filtre

Manometre 0-60 mbarg

Kresel vanaVmax=15 m/sn

Test Nipelli T

DN 15 Kresel vana

ekil 37. Domestik regltr montaj detay 7. SAYALAR Faturalama iin gerekli okumay yapan cihazlardr.

Krkl tip sayalar (TS 5910 EN 1359) Rotary tip sayalar (TS EN 12480) Trbin tip sayalar (TS 5447 EN 12261)

olmak zere ayr tipte retilmektedir. G4 (dhil) ile G25 (dhil) aras sayalar krkl tip, G40 (dhil) zeri sayalar rotary veya trbin tip olmaldr. Rotary ve trbinli sayalar imalat firma katalog ve talimatlar dikkate alnarak, yalama ve bakm yaplacak ekilde yerletirilmelidir.

Revizyon:2007.02 55/233

TESSAT ARTNAMES

7.1. lme Hatas Sayacn gstergesinde okunan hacimle hesaplanarak elde edilen hacim arasndaki fark u formlle hesaplanr. F= (Vs Vg) x (100 / Vg) Vs: Sayata okunan hacim. Vg: Sayatan geen gerek hacim. F : lme hatas. 7.2. Snflar En kk debilerine gre; G1,6; G2,5; G4; G6; G10; G16; G25; G40; G65; G100; G160; G250 Anma basncna gre; Pn 0,1; Pn 0,2; Pn 0,5; Pn 1 bar.

Tablo 2. Sayalarn maksimum debi aral

SAYA TP SAYA SINIFI

Qmax (21 mbar)

(m/h)

Qmax (300 mbar)

(m/h) Krkl Tip G4 6 7,8 Krkl Tip G6 10 13 Krkl Tip G10 16 20,8 Krkl Tip G16 25 32,5 Krkl Tip G25 40 52

Rotary veya Trbin Tip G40 65 84,5 Rotary veya Trbin Tip G65 100 130 Rotary veya Trbin Tip G100 160 208 Rotary veya Trbin Tip G160 250 325 Rotary veya Trbin Tip G250 400 520 Rotary veya Trbin Tip G400 650 845 Rotary veya Trbin Tip G650 1000 1300 Rotary veya Trbin Tip G1000 1600 2080 Rotary veya Trbin Tip G1600 2500 3250 Rotary veya Trbin Tip G2500 4000 5200 Rotary veya Trbin Tip G4000 6500 8450 Rotary veya Trbin Tip G6500 10000 13000

Revizyon:2007.02 56/233

TESSAT ARTNAMES

7.3. n demeli Saya Modl n demeli saya modl sayatan hemen sonra monte edilmelidir. n demeli modle ekilen besleme elektrii (priz) iin bamsz topraklama yaplmaldr. Priz (220V) kutu dna uygun ve korunakl bir yere konulmaldr. n deme modlnn giri ve k balants rakorlu veya flanl balant olmaldr (ekil 38-39). nsan sal ve can gvenliinin nem arz ettii hastane v.b. gibi tesislerde gaz arznn kesintiye uramamas iin n deme modlne by-pass hatt yaplacaktr.

3

6 7

4

2n deme modl montaj detay

Doal gaz vanas1

2

3

4

Saya fleksi

Doal gaz sayac

Saya k rakoru

5

6

7

Manon

Doal gaz ke

İç tesisat Şartnamesi

Documents