OM letiim Fakltesi

VER TOPLAMA TEKNKLER

Bu sunum, anakkale Onsekiz Mart niversitesi letiim Fakltesi'nde Radyo, Sinema ve Televizyon Blm rencilerine verilen letiim Bilimlerinde Aratrma Teknikleri Dersi iin hazrlanmtr. Yrd. Do. Dr. Esmeray KARATA ATE ekaratas@comu.edu.tr Nisan 2016

SUNUM ER

VER

VER TOPLAMA SREC

NCEL ARATIRMADA VER TOPLAMA ARALARIAnketler

lekler

Testler

NTEL ARATIRMADA VER TOPLAMA ARALARIGrme

Odak kme grmesi

Gzlem

Belge incelemesi

VER

Veri; Herhangi bir kaynaktan elde edilen ilenmemi ham bilgiler.

Yargsal veri; Kiisel deerlendirmeye gre deien veriler (duygu, dnce, izlenim)

Olgusal veri; znel/kiisel yorum iermeyen veriler (nfus bilgileri)

VER TOPLAMA ARALARI

Veri toplama aralarndan yararlanmamzn nedeni aratrmalarn amalarna ulaabilmesini alamaktr.

Veri toplama aralarnn gelitirilmesi sreci nicel aratrmalarn nemli bir boyutunu oluturmaktadr.

Veri toplama aralar gzlem sonularn saysallatrmaya dnk lme ilemlerinde kolaylk salamaktadr.

Aratrmac kendi veri toplama aracn gelitirebilir ya da daha nce gelitirilmi veri toplama aralarn kullanabilir.

NCEL ARATIRMADA
VER TOPLAMA ARALARI

Anketler

lekler

Testler

Anketler

Belirli bir konuyla ilgili fikirleri, grleri, tercihleri, davranlar, beklentileri ve eilimleri belirlemek amacyla seeneklere dayal bilgi toplak iin kullanlmaktadr.

Kiisel bildirimlere dayand iin ok gvenilir olmamakla birlikte daha ok bireylerin alglarn belirlemek iin tercih edilebilir.

nemli bir nokta, gereksinim duyulan bilginin iyi tanmlanmas ve anket sorularnn iyi ifade edilmesidir.Yaplandrlm anket, sorularn yant seenekleri sunulmutur. Katlmcdan kendisine uygun seenei iaretlemesi ya da seenekleri sralamas istenebilir.

Yaplandrlmam anket, sorularn yant seenei bulunmaz. Katlmclara grlerini zgrce ifade edebilecekleri ak ulu sorular sorulur.

Anket Uygulama

Bilimsel aratrma srecinde anketler;Yz yze,

Telefonla,

Postayla,

Elektronik ortamda uygulanabilmektedir.

Elektronik ortamda anket uygulama Bireylerin e-postalarna anket sorularnn yollanmas ve doldurulduktan sonra iadesinin istenmesi eklinde ya da

evrimii hazrlanan anketin balant adresinin e-posta ile yollanmas eklinde gerekleebilmektedir.

Verilerin hemen elde edilebilmesi, hzlca zmlenebilmesi gibi nedenlerle elektronik ortamda anket uygulanmas tercih edilmektedir.

Anket Sorularnn Hazrlanmas (1)

Anket formunda yer alan ilk sorunun dikkat ekici olmas,

Yantlamas kolay sorular sorulmas,

Yantlamas zor olan sorularn kolaylardan sonra sorulmas,

Sorularn basit ve anlalr olmas,

Olabildiince ksa ifadeler kullanlmas,

Olumlu tmcelere arlk verilmesi,

Sorularn mantksal bir sra iinde dzenlenmesi,

Birbiriyle ilikili sorularn ayn blmde toplanmas,

Sorularda ynlendirme ieren ifadelerden kanlmas,

Anket Sorularnn Hazrlanmas (2)

Geek d varsaymlara dayanan sorular sorulmamas,

Bir soru iinde birden fazla soru sorulmamas,

Hatrlanamayacak ayrntlar sormaktan kanlmas,

Anketin biimsel grnne zen gsterilmesi,

Maddelerin ve sayfalarn numaralandrlmas,

Yararl, ksa ve anlalr bir ynerge hazrlanmas,

Kapak yazs koymaya zen gsterilmesi,

Yaplandrlm seenekler salamaya zen gsterilmesi,

Anket sonunda katlmclara teekkr edilmesi gibi hususlar ankete katlm ve anketin geri dn orann artrc etmenlerdir.

lekler

Aratrmaya katlan bireylerin deer, inan, eilim ve tercihlerini saptamaya ynelik veri toplama aralardr.

Yaygn olarak kullanlan lek tr Likert leidir.

Likert lei kullanlan aratrmalarda katlmclara soru sorulmaz, ak bir biimde ifade edilmi cmleler kurulur ve bu cmlelere katlma durumlar tespit edilir.

Genellikle 5'li likert lei kullanlr. rnein Kariyerime dair hedefler oluturabiliyorum. cmlesinde aadaki seenekler verilir.(1) Kesinlikle katlmyorum

(2) Katlmyorum

(3) Kararszm

(4) Katlyorum

(5) Kesinlikle katlyorum

Testler

Bireylerin, bilisel, duyusal ve davransal olarak belli zelliklerini lmek iin gelitirilen aralardr.

Test maddeleriyle bireyler hakknda ok ynl bilgi toplanabilmektedir.

Genel olarak bilimsel aratrmalarda kullanlan testler unlardr;Yetenek testleri, bireyin ya ile zihinsel geliimi arasndaki ilikiyi

Kiilik testleri, belirli durumlarda nasl dndn/davrandn

lgi testleri, bireyin tercih ettikleri ve kandklar eyleri

Baar testleri ise verilen bir eitim sonunda bireylerin renme durumlarn inceler.

NTEL ARATIRMADA
VER TOPLAMA ARALARI

Grme

Odak Kme Grmesi

Gzlem

Belge nceleme

Grme

Grme, aratrmann amalarna uygun bilgi toplamaya alan aratrmacyla grlen kii arasnda soru sorma ve yantlamaya dayal etkileimli bir iletiim srecidir.

Grmede odaklanlan nokta grme yaplan kiilerin ykleri, izlenimleri, duygu ve dnceleridir.

Grmeler genellikle ayn mekanda yz yze olarak gerekletirilir ancak ses ve grnt iletiimi salayan aralarla da yaplabilmektedir.

Grme Sreci

Grme sreci aadaki aamalaryla hem deneyim hem de youn aba gerektiren zahmetli bir sretir.Sorularn hazrlanmas,

Grmeci seimi,

n denemenin uygulanmas,

Katlmcya ulama ve grmenin gerekletirilmesi,

Konumalarn kaydedilmesi,

Kaytlarn yazl metne dntrlmesi ve zmlenmesi,

Dorulanmas,

Raporlatrlmas.

Grmecinin Nitelikleri

Sabrl, doal ve nesnel olmal

Katlmcya gven vermeli

Farkl bak alarna sayg duymal

Empatik dinleme becerilerine sahip olmal

Katlmcy sorgulamadan ve yarglamadan kanmal

Aratrmann amacn bilmeli ve sorular nceden almal

Katlmcnn sorular doru anlamasna aba gstermeli

Yeterli olmayan yantlar iin ek sorular sorabilmeli

Katlmcnn yantlarn etkileyecek yorumlardan kanmal

Grmenin gizlilik kuralarna bal kalmal

Ses ya da grnt kaydn yrtebilecek teknik beceriye sahip olmal

Grme Trleri

Yaplandrlmam GrmeSorularn nceden belirlenmedii aratrmac ile katlmc arasndaki sosyal etkileime dayal olarak ilerleyen grme sistematik deildir, zmlenmesi zordur, yetkin ve deneyimli grmeciler gerektirir.

Yar-yaplandrlm GrmeGrme ncesinde en azndan konu balklarnn yer ald bir formdan yararlanlr. Form, yantlanmas istenilen btn konular iermelidir. Formda sorular da olabilir, ek sorular da grlebilir.

Yaplandrlm Grmenceden hazrlanan sorularn her katlmcya ayn biimde ve srada sorulduu grme.

Grmede Dikkat Edilecekler

Grme yaplacak kii, yer ve zaman planlamas

Grme amacnn ve gizliliinin akland onay formunun verilmesi

Katlmcnn seilme nedeninin belirtilmesi

Grmenin yaklak sresinin aklanmas

Aratrma sonularnn paylalacann aklanmas

Grmelerin gereine uygun biimde deifre edilmesi

Deifre edilen metnin katlmcya gnderilerek dorulatlmas

Grme raporunun etik kurallara uygun ekilde yazlmas

Odak Kme Grmesi

Odak kme grmeleri, kk katlmc gruplar ile ynlendirici bir kii (moderatr) rehberliinde yrtlen ve katlmclarn tmn ilgilendiren bir konuda onlarn grlerini belirlemeyi amalayan grmelerdir.

Genellikle bir rn, hizmet ya da olanan kullanclar tarafndan nasl alglandn ortaya karmak iin gerekletirilmektedir.

Bir aratrmada en az 3 odak kme oluturulmas, her grupta en az 6 en ok 12 katlmcnn yer almas nerilmektedir.

Her odak kme grmesi en az 1, en fazla 2 saat srmeli, mmknse moderatr ve yardmc olmak zere 2 kiinin yrtclnde ve katlmclarn kendini rahat hissedecekleri bir ortamda yaplmaldr.

Katlmclarn konu hakknda uzlamalar beklenmemelidir. nemli olan etkili bir tartma ortam yaratarak farkl bak alar elde etmektir.

Odak Kme Grmesi Sreci

Katlmclarn karlanarak toplant odasna alnmas,

Katlmclara daha nceden hazrlanan isim kartlar yardmyla isimleriyle hitap edilmesi,

Grmenin amacnn belirtilmesi ve ses/grnt kaydnn balatlmas,

Al konumas yaplmas,

nceden hazrlanm odak kme grmesi sorularnn katlmclara yneltilmesi ve tmnden yant alnmas,

Anlalmayan konularda aklama yaplmas,

Olumlu ya da olumsuz geribildirimden kanlmas,

Olabildiince yantlarla ilgili notlar alnmas,

Grme sonunda teekkr edilmesi ve kaydn durdurulmas.

Gzlem

Gzlem; Bireylerin ve olaylarn kendi doal ortamnda izlenmesi ve kaydedilmesidir.

Aratrma srecinde gzlemler genellikle yazlarak kaydedilir. Bununla birlikte video ve ses kaydedici cihazlarla elde edilen kaytlar ya da fotoraflar da veri olarak toplanabilmektedir.

Katlmc Gzlem; Temelde etnografik aratrmalarda yaygn olarak kullanlan veri toplama tekniidir. Katlmc gzlemin en nemli snrll gzlemleri kayt altna almak, snflandrma ve zmlemenin gldr.

Dorudan Gzlem; Aratrmacnn rol sadece izlemek ve kaydetmektir. Dorudan gzlemin snrll toplulua gven salamakta ve gzlemcinin znel fikirlerini saysallatrma zorlanabilmesidir.

Belge nceleme

Belge incelemesi, aratrmak istenen konu hakknda bilgi ieren yazl, grsel ya da iitsel materyallerin zmlenmesidir.

Yazl BelgelerMektuplar, e-postalar, gnlkler, evrimii yorumlar...

Kitaplar, dergiler, raporlar, gazeteler, istatistikler...

Devlet kurumlarnn belge arivleri

Grsel ve itsel BelgelerFotoraflar, filmler, brorler, afiler

Reklamlar, sergiler, haritalar,

arklar ve iirler

Radyo ve televizyon programlar