hướng dẫn về kinh tế tây ban nha - casaasia.es · minh châu Âu trong những năm gần...

Hướng dẫn về kinh tế Tây Ban Nha

Tây Ban Nha: Một trang mới

�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

�

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới

Hướng dẫn về kinh tế Tây Ban Nha


Tây Ban Nha không chỉ là nền kinh tế thứ tám trên thế giới (nếu tính theo tổng sản phẩm quốc nội) mà ngoài ra Tây Ban Nha còn đang phát triển với một tốc độ cao hơn tốc độ trung bình của Liên Minh Châu Âu trong những năm gần đây (ví dụ trong năm 2006, tốc độ tăng trưởng của Tây Ban Nha là 3,9%, của Liên Minh Châu Âu là 2,9% và của các nước trong khu vực đồng euro là 2,6%

Tây Ban Nha có một vị trí địa lí chiến lược rất thuận lợi, đóng vai trò như cửa ngõ giao lưu với các khu vực EMEA (tên gọi tắt tiếng Tây Ban Nha, bao gồm Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi) và nhờ mối liên hệ chặt chẽ về kinh tế, lich sử và văn hoá, Tây Ban Nha cũng đóng vai trò như một cánh cửa giao lưu với khu vực Châu Mĩ La Tinh.

Tây Ban Nha còn là một nền kinh tế hiện đại dựa trên trí thức và trong nền kinh tế này thì thành phần dịch vụ chiếm 60%. Tây Ban Nha còn là trung tâm của sự đổi mới và cải tiến vì tại đây có một nguồn dân số trẻ, trình độ cao và mức giá nhân công tại Tây Ban Nha rất cạnh tranh so với các nước Tây Âu

Tất cả những điều trên có thể chứng minh rằng Tây Ban Nha là một đất nước rất hấp dẫn đối với đầu tư nước ngoài, và điều này cũng được Báo cáo về đầu tư trên thế giới của UNCTAD (UNCTAD: Hội thảo của Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển) khẳng định và cũng trong báo cáo này cho biết trong năm 2005 Tây Ban Nha là nước đứng thứ chín xét theo mức độ thu hút nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Cuốn hướng dẫn này sẽ tóm tắt những đặc điểm chính về đất nước Tây Ban Nha: dân số, cơ cấu chính trị, phân bố lãnh thổ, kinh tế và lĩnh vực ngoại giao.

Doanh nghiệp nhà nước về Khuyến khích và Thu hút đầu tư nước ngoài, S.A.URM: Tập 21818, quyển 0, mục 15, phần 8, trang M- 388683,

Số đăng kí 1: NIF: A – 84479013. Mã tra cứu: M-3674-2007Tái bản 2007

1. Giới thiệu 4

2. Đất nước, dân số và chất lượng cuộc sống 4

2.1. Địa lí, thời tiết và điều kiện sống 4

2.2. Dân số và nguồn nhân lực 4 2.3. Văn Hoá 6

2.4. Các tổ chức chính trị 11

3. Tây Ban Nha và Liên Minh Châu Âu 12

4. Cơ sở hạ tầng 13

5. Cơ cấu kinh tế 16

6. Thị trường trong nước 18

7. Ngoại thương và đầu tư 19

8. Khái quát về luật đầu tư nước ngoài và kiểm soát tỉ giá 21

8.1. Luật pháp về đầu tư nước ngoài 21

8.2. Qui tắc kiểm soát tỉ giá 25


�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

�

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới

LA REPÚBLICA VIETNAMITA

El Círculo de Negocios de Casa Asia se ha concebido como un instrumen-to para fomentar las relaciones co-merciales e inversiones entre España y Asia-Pacífico, en colaboració enti-dades de carácter económico cuya actividad tenga relación con esta re-gión. En el �007, año de Corea en Casa Asia, desde el Círculo de Nego-cios se intentará promover el conoci-miento de la realidad econó’97mica y mercantil.

El Círculo de Negocios de Casa Asia se ha concebido como un instrumento para fomentar las relaciones comer-ciales e inversiones entre España y Asia-Pacífico, en colaboració entida-des de carácter económico cuya acti-

vidad tenga relación con esta región. En el �007, año de Corea en Casa Asia, desde el Cí’9�rculo de Negocios se in-tentará’87 promover el conocimiento de la realidad econó’97mica y mercan-til.El Círculo de Negocios de Casa Asia se ha concebido como un instrumento para fomentar las relaciones comer-ciales e inversiones entre España y Asia-Pacífico, en colaboració entidades de carácter económico cuya actividad tenga relación con esta región. En el �007, año de Corea en Casa Asia, des-de el Círculo de Negocios se intentará promover el conocimiento de la reali-dad econó’97mica y mercantil.El Círculo de Negocios de Casa Asia se ha concebido como un instrumento para fomentar las relaciones comer-ciales e inversiones entre España y Asia-Pacífico, en colaboració entidades de carácter económico cuya actividad tenga relación con esta región. En el �007, año de Corea en Casa Asia, des-de el Cí’9�rculo de Negocios se inten-tará promover el conocimie.

�

�0 A

niv

ersa

rio d

e la

s re

laci

ones

- 까

사 아

시아

와 한

국




1. GIỚI THIỆU

Tây Ban Nha là một trong những cường quốc kinh tế quan trọng và hiện là nền kinh tế thứ 8 trên thế giới. Tây Ban Nha cũng là nhà đầu tư lớn thứ 8 trên thế giới và là nước thứ 9 về thu hút nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tính năng động trong kinh tế Tây Ban Nha rất cao và điều này được thể hiện qua tốc độ tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây, cao hơn mức trung bình của Châu Âu (3,9% so với 2,9% của Châu Âu – 25% so với 2,8% của khu vực có lưu thông đồng tiền euro)

Tây Ban Nha có một vị trí địa lí chiến lược, nó nằm trong khu vực Liên minh Châu Âu và điều này rất thuận lợi cho việc tiếp cận với một thị trường hơn 1.200 triệu khách hàng tiềm năng trong khu vực EMEA (Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi). Hơn nữa nhờ những mối liên hệ khăng khít về kinh tế, văn hoá, và lịch sử, Tây Ban Nha có một vị trí tối ưu nhất để có thể phát triển làm ăn kinh tế với Châu Mỹ La Tinh.

Tây Ban Nha là một nền kinh tế hiện đại dựa trên trí thức trong đó bộ phận dịch vụ chiếm 66% các hoạt động kinh tế. Tây Ban Nha còn là một trung tâm của sự đổi mới và cải tiến vì tại đây có một nguồn dân số trẻ, trình độ cao và tại đây giá nhân công cũng ở mức rất cạnh tranh.

Cuốn hướng dẫn này sẽ khái quát những đặc điểm chính về đất nước Tây Ban Nha: dân số, cơ cấu chính trị, lãnh thổ, và kinh tế.

2.1. Địa lí, thời tiết và điều kiện sống

Vương Quốc Tây Ban Nha nằm ở khu vực đông nam của Châu Âu, với một diện tích hơn 500.000 km2, là nước lớn thứ hai trong khu vực Liên Minh Châu Âu. Lãnh thổ Tây Ban Nha chiếm phần lớn bán đảo I-bê-ri-a (bán đảo gồm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha) nhưng lãnh thổ Tây Ban Nha còn bao gồm cả quần đảo Baleares trong vùng biển Địa Trung Hải và quần đảo Canarias ngoài vùng biển Đại Tây Dương, các thành phố Ceuta và Melilla ở khu vực bắc phi và rải rác một số những hòn đảo nhỏ khác.

Bảng 1

CÁC THÀNH PHỐ CHÍNH CỦA TÂY BAN NHA*

DÂN SỐMadrid 3.128.600

Barcelona 1.605.602

Valencia 805.304

2. ĐấT NưỚC, DÂN SỐ vÀ CHấT LượNG CUộC SỐNG.

Sevilla 704.414

Zaragoza 649.181

Málaga 560.631

Murcia 416.996

Las Palmas de Gran Canaria 377.056

Mallorca 375.048

Bilbao 354.145

* Các số liệu trên chỉ bao gồm các quận chính của mỗi thành phố, không tính ngoại vi

Số liệu lấy từ Viện Thống Kê Quốc Gia. www.ine.es ngày 1 tháng 1 năm 2006 (Số dân có đăng kí hộ khẩu tại thủ phủ của các tỉnh) Tuy có những khác biệt giữa các vùng miền, Tây Ban Nha vẫn có khí hậu địa trung hải đặc trưng. Ở khu vực ven biển phía bắc thuộc bờ biển Đại Tây Dương và vịnh Vizcaya khí hậu đặc trưng là ôn hoà nhưng mưa nhiều trong năm, với nhiệt độ không quá thấp vào mùa đông và không quá cao vào mùa hè. Còn thời tiết ở khu vực ven biển Địa Trung Hải, quần đảo Baleares và hai thành phố Ceuta và Melilla thì lại dễ chịu vào mùa đông nhưng khô và nóng vào mùa hè. Trong nội địa của Bán đảo là nơi có đặc điểm khí hậu khác biệt nhất, nơi đây thời tiết rất khô với mùa đông lạnh và mùa hè nóng bức. Quần đảo Canarias có đặc điểm thời tiết rất riêng với nhiệt độ quanh năm không thay đổi khoảng 20ºC và ở đây hầu như không có sự thay đổi về nhiệt độ giữa các mùa cũng như giữa ngày và đêm.

Chất lượng cuộc sống ở Tây Ban Nha rất cao và nó là một đất nước cởi mở với người nước ngoài. Tây Ban Nha có 8.000 km bờ biển, có vô số những lựa chọn về các môn thể thao, đa dạng về các sự kiện văn hoá xã hội và đa dạng về di sản văn hoá, giao lưu giữa các nền văn minh (Xentơ, La Mã, Ả Rập, Do Thái, nền văn minh của người Visigodos v.v...)

2.2. Dân số và nguồn nhân lực

Dân số Tây Ban Nha năm 2006 là 44,7 triệu dân (dựa trên số liệu tại cơ quan Đăng kí tạm trú tại các thành phố), với một mật độ dân số hơn 88,6 người trên 1 km2

Dân số Tây Ban Nha chủ yếu là dân số thành thị (bảng 1) với gần 33% dân số sống ở các thành phố thủ phủ.

Tiếng Tây Ban Nha là ngôn ngữ chính thức. Ở một số cộng đồng tự trị ngoài tiếng Tây Ban Nha thì một số ngôn ngữ khác cũng là ngôn ngữ chính thức. Giáo dục bắt buộc với tất cả các đối tượng đến năm 16 tuổi. Tiếng Anh là ngoại ngữ được ưa chuộng và giảng dậy nhiều nhất tại các trường học.

Thành phố nghệ thuật và khoa học, Valencia

PHÁP

BỒ ĐÀO NHA

MA RỐC

Bảo tàng Guggenheim

Nhà thờ Sagrada, một công trình kiến trúc của Gaudí Thánh đường hồi giáo tại Córdoba

Tầu cao tốcCối xay gió - Nguồn năng lượng gió

Bản đồ Tây Ban Nha và các tỉnh lị

�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

7

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





2.3 văn Hoá

văn học, điện ảnh và âm nhạc với âm điệu tiếng Tây Ban Nha

Tây Ban Nha đã trở thành một trung tâm biểu diễn văn học nghệ thuật với các nhà văn nổi tiếng thế giới như Enrique Vila-Matas, Javier Marías, Juan Goytisolo, Juan Marsé o Manuel Rivas và nhiều nhà văn khác. Về điện ảnh, Tây Ban Nha có những đạo diễn đã từng đạt được giải Oscar tại Hollywood như Pedro Almodóvar, Alejandro Amenábar, José Luis Garci, Fernando Colomo. Về âm nhạc Tây Ban Nha nổi tiếng bởi các ca sĩ Ô pê ra như Plácido Domingo, Josep Carreras, Ainoa Arteta. Nhạc pốp thì nổi tiếng bởi các ca sĩ như Alejandro Sanz và La Oreja de Van Gogh.

Chính vì vậy tại những nước như Việt Nam lòng ham muốn tìm hiểu những giá trị văn hoá nghệ thuật trên đã được đánh thức và tại đây những chùm phim Tây Ban Nha (chẳng hạn như chùm phim của Javier Bardem hoặc là tuần lễ phim Tây Ban Nha, các hoạt động thảo luận về những nữ Giám đốc doanh nghiệp được thực tổ chức tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh), các hoạt động về giới thiệu sách của các tác giả Tây Ban Nha được dịch ra tiếng Việt (như cuốn “Tốc độ ánh sáng” nói về chiến tranh Việt Nam của tác giả Javier Cercas được giới thiệu trong phạm vi Ngày sách 23 tháng 4 năm 2006). Và những hiện tượng như SONAR (một biểu hiện văn hoá thành công nhất liên quan đến âm nhạc điện tử và nghệ thuật đa phương tiện truyền thông ở Tây Ban Nha) cũng được biết đến.

Tiếng Tây Ban Nha, một ngôn ngữ quốc tế

Người Việt Nam thể hiện một mối quan tâm to lớn đối cộng đồng những nước nói tiếng Tây Ban Nha. Chúng ta có thể thấy rõ điều này khi quan sát và so sánh cả một quá trình sống động từ những thập kỉ 70 cho đến nay có rất nhiều người Việt Nam đã và đang du học tại Cu ba. Sau một vài năm đào tạo và học hỏi kinh nghiệm nghề nghiệp tại Cu ba, những thế hệ học viên được đào tạo bằng tiếng Tây Ban Nha quay trở về Việt Nam để làm việc. Chính vì điều này nên cộng đồng những người nói tiếng Tây Ban Nha ở Việt Nam hiện nay lên tới khoảng hơn 3000 người.

Mặc dù tại Việt Nam việc giảng dậy tiếng Tây Ban Nha như một ngoại ngữ còn hạn chế so với nhu cầu ( chỉ có thế đăng kí học tại Trường Đại Học Ngoại Ngữ Hà Nội, tại đây số sinh viên học tiếng Tây Ban Nha là 143), một trong những ưu tiên của trường Đại học này là đào tạo một nhóm giáo viên người Việt đầu tiên giảng dậy tiếng Tây Ban Nha và từ đó có thể dần dần thành lập các khoa Tây Ban Nha ở tất cả các trường đại học khác của Việt Nam cũng như giảng dậy tiếng Tây Cuidad de las Artes y las Ciencias, Valencia

Họa sĩ Pablo Picasso, Kỉ niệm 500 năm tác phẩm Quijote, Họa sĩ Salvador Dalí

Đường ống dẫn nước cổ đại tại Segovia El Alcázar, một trong những lâu đài cổ tại Tây Ban Nha

Sân Gol Bãi biển Tây Ban Nha

Bảo tàng Prado Nhà thờ Burgos

Tuyệt tác “ Las meninas” của Diego Velázquez

Nhà Batlló của Gaudí

8

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

9

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





Ban Nha cho những ai có nhu cầu vì lí do nghề nghiệp. Phòng Cervantes Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá tiếng Tây Ban Nha trên phạm vi cả nước và Phòng Cervantes Hà Nội đã được biết đến như là một trung tâm thông tin về ngôn ngữ và văn hoá Tây Ban Nha cũng như trung tâm tổ chức kì thi DELE (Chứng chỉ tiếng Tây Ban Nha như một ngoại ngữ).

Mặt khác Bộ Ngoại Giao và Hợp tác Tây Ban Nha – AECI, hàng năm trao tặng học bổng cho sinh viên Việt Nam du học tại Tây Ban Nha, con số học bổng viên Việt nam được du học tại Tây Ban Nha cho đến lúc này lên đến 80. Ngược lại cũng có học bổng cho sinh viên Tây Ban Nha du học tại Việt Nam và con số sinh viên Tây Ban Nha tại Việt Nam hiện nay là 6 người. Trong những năm gần đây, MAEC - Bộ Ngoại Giao và Hợp tác Tây Ban Nha cũng phối hợp với các trường đại học nước ngoài trong lĩnh vực giảng dậy tiếng Tây Ban Nha ở trình độ cao và hợp tác trong việc quảng bá văn hoá Tây Ban Nha qua chương trình Đội ngũ giảng viên. Trong thời gian này hiện có 3 giảng viên người Tây Ban Nha tại Việt Nam và hiện đang làm việc tại các trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, Đại học khoa học xã hội - Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh và Đại học ngoại ngữ và tin học thành phố Hồ Chí Minh.

Nghệ thuật, một sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại

Các công trình nghệ thuật cổ đại của các tác giả Tây Ban Nha như Goya, El Greco, Sorolla và Velazquez đều được biết đến. Điều này được chứng minh bởi các cuộc viếng thăm bảo tàng Prado, Bảo tàng quốc gia và Trung tâm Nghệ thuật Reina Sofía hoặc bảo tàng Thyssen Bornemiza. Tuy nhiên, những người đã từng sống và từng có cơ hội được hiểu biết sâu sắc về đất nước Tây Ban Nha của ngày hôm nay công nhận rằng Tây Ban Nha có một nền nghệ thuật rất riêng biệt. Trong mỗi ngành nghệ thuật Tây Ban Nha đều có một đại diện nổi bật. Tất cả các tác phẩm điêu khắc của Chillida cũng như các bức hoạ của Picasso, Miró, Dalí hoặc của Tàpies và những thiết kế của Mariscal thể hiện Tây Ban Nha là một đất nước đổi mới và cách tân và chính vì vậy du khách cảm thấy rất bị cuốn hút.

Một nền văn hoá dân gian đặc trưng

Công chúng quốc tế cũng rất quan tâm đến những biểu tượng văn hoá riêng biệt nhất của Tây Ban Nha và đối với họ nền nghệ thuật Tây Ban Nha và những điệu nhảy Flamenco gắn liền với niềm đam mê và trí tưởng tượng. Đến mức mà cả giai điệu đượm buồn “Cante Jondo” cũng được truyền bá và những hình ảnh về điệu nhảy Flamenco tương tự như những biểu hiện nghệ thuật dân gian của một số quốc gia Châu Á.

Mối quan tâm này đã dẫn đến việc tổ chức buổi trình diễn Flamenco ở Việt Nam cụ thể tại thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh vào ngày Hữu Nghị Việt Nam – Tây Ban Nha. Tại đây dân chúng thực sự thể hiện một niềm đam mê sâu sắc đối với điệu nhảy Flamenco. Và cứ hai năm một lần cuộc thi đàn ghi ta cấp quốc gia được tổ chức và trong cuộc thi này có cả sự tham gia của các nghệ sĩ ghi ta trong khu vực Châu Á.

Phong cách kiến trúc được hình thành từ những tác phẩm có một không hai trên thế giới về các làng quê khác nhau của Tây Ban Nha.

Du khách đến thăm Tây Ban Nha luôn có cơ hội được vui chơi tìm hiểu những địa điểm, công trình kỉ niệm mang tính lịch sử nghệ thuật được thế giới ghi nhận như Nhà thờ lớn Santiago, Alambra của Granada (quần thể các công trình lịch sử từ thời kì người Ả Rập xâm chiếm Granada) và thành phố Cuenca. Thực tế, tại Tây Ban Nha con số các công trình được tổ chức UNESSCO công nhận là di sản văn hoá nhân loại là nhiều nhất. Tuy vậy, ngoài kho báu văn hóa mà lịch sử xa xôi để lại, du khách còn có thể được chiêm ngưỡng những biểu hiện nghệ thuật của một quá khứ đương đại gần gũi và sống động hơn. Về mặt này, cần phải nhấn mạnh đặc điểm vừa tự nhiên vừa có hệ thống của những công trình kiến trúc của một nhân vật tầm cỡ thế giới như Gaudi, một nhân vật đã làm đẹp cho thành phố Barcelona, ông là một trong những nghệ sĩ vào thời cuối thể kỉ 19 và những thập kỉ đầu của thế kỉ 20. Vào những năm cuối của thế kỉ 20, các nghệ sĩ và chuyên gia khác đã đóng góp sự sáng tạo và tài năng của mình để làm đẹp thêm cho những thành phố của Tây Ban Nha. Các công trình như bảo tàng Guggenhein ở Bilbao của Frank Gehry, tháp Agbar ở Barcelona của Jean Nouvel hoặc thành phố mang tiêu đề Nghệ thuật và Khoa học tại Valencia, thành phố Santiago Calatrava là những ví dụ điển hình.

Qui hoạch hoá thành phố, cơ sở hạ tầng và các phương tiện giao thông đã được thiết kế lại để đưa các thành phố trên lên một vị trí có thể đương đầu với những thách thức có thể diễn ra trong thế kỉ mới.

Tại Việt Nam những tên tuổi của những kiến trúc sư Tây Ban Nha cũng được biết đến và đã từng có các cuộc triển lãm ảnh về các công trình kiến trúc liên quan đến Tây Ban Nha (kiến trúc sư Tây Ban Nha thực hiện dự án quốc tế, lớp thanh niên hứa hẹn của nền kiến trúc Tây Ban Nha và các công trình do các kiến trúc sư quốc tế thực hiện tại Tây Ban Nha)

ẨM THỰC

Tây Ban Nha, đất nước nổi tiếng nhất về các món ăn của vùng Địa Trung Hải

Rượu Tây Ban Nha

Món thịt đùi Jabugo Dầu ô liu nguyên chất

Các món tapas

Điệu múa FlamencoVũ công Joaquín Cortes

10

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

11

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





Tây Ban Nha là một đất nước của một nền văn hoá ẩm thực giàu có và phong phú. Hơn nữa sự khác nhau về thời tiết cũng như lối sống đã buộc mỗi vùng sáng tạo cũng như duy trì các món ăn đặc trưng và truyền thống của mình. Món ăn vùng Địa Trung Hải có lợi cho sức khoẻ và hấp dẫn du khách – món ăn bao gồm nhiều loại thực phẩm chất lượng cao trong đó đặc trưng nhất là cá và các loại hải sản. Các món tapas (các món ăn khác nhau và thường được phục vụ theo khẩu phần nhỏ ) của Tây Ban Nha cũng rất nổi tiếng và được nhiều người ưa thích, đánh giá cao. Tapas là một biểu hiện về một nền ẩm thực lành mạnh, có lợi cho sức khoẻ với những khẩu phần ăn nhỏ dùng các thành phần khác loại nhau. Cũng vậy rượu Tây Ban Nha rất có giá trị, nhất là rượu có nguồn gốc từ vùng Rioja, Ribera del Duero cũng như rượu của vùng Penedes hay của vùng Priorat ở xứ Ca ta lăng.

Tây Ban Nha có hơn 20 triệu dân nằm trong độ tuổi lao động và 58% dân số trên 16 tuổi (theo số liệu thống kê về dân số ở độ tuổi lao động xuất bản vào quý III năm 2006). Nếu so sánh với các nước khác trong khu vực OCDE thì dân số Tây Ban Nha tương đối trẻ: khoảng 15% dân số dưới 16 tuổi; 68% ở độ tuổi 16 đến 64 và chỉ có 17% trên 65 tuổi (theo số liệu năm 2006). Ngoài ra có thể quan sát ở bảng II,Tây Ban Nha hiện đang đón nhận một nguồn dân nhập cư rất lớn trong những năm gần đây và nguồn dân nhập cư này có thể giải quyết phần lớn những vấn đề do sự lão hoá dân số gây ra.

Sự phân bổ dân số theo thành phần kinh tế thay đổi rất đáng kể, trong đó số người làm việc trong lĩnh vực dịch vụ tăng mạnh và số người làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp thì giảm đi (xem sơ đồ 1 và bảng 3)

Sơ đồ 1

DÂN SỐ Ở Độ TUỔI LAO ĐộNG PHÂN BỐ THEO NGÀNH NGHỀ KINH TẾ 2006

Bảng 2

NGUỒN GỐC NGưỜI NưỚC NGOÀI SINH SỐNG TẠI TÂY BAN NHA

2004 2005 2006

Châu Âu 667.775 906.461 1.028.678

Châu Mỹ 666.086 1.003.230 1.083.025

Châu Á 142.762 177.423 197.965

Châu Phi 498.507 649.251 709.174

Châu Đại Dương 1.112 1.466 1.819

Số người không rõ nguồn gốc 1.049 1.101 1.147

TỔNG CỘNG 1.977.291 2.738.932 3.021.808

5%16%

13%66%

Bảng 3

PHÂN BỐ LỰC LượNG LAO ĐộNG THEO NGÀNH NGHỀ KINH TẾ. (Phần trăm )

2004 2005 2006

Nông nghiệp 5,2 5,2 4,6

Công nghiệp 18,0 17,2 16,6

Xây dựng 12,0 12,5 13,1

Dịch vụ 64,8 65,1 65,7

Nguồn: Viện thống kê quốc gia. Câu hỏi thăm dò về số dân ở độ tuổi lao động. Năm 2006Số liệu quí 4 năm 2006

Nguồn: Viện thống kê quốc gia

Lực lượng lao động ở Tây Ban Nha có trình độ và có khả nămg thích ứng nhanh đối với những thay đổi về công nghệ

Theo cam kết tại quốc hội của Liên Minh Châu Âu về khuyến khích việc làm, từ nửa cuối những năm 90 chính phủ Tây Ban Nha đã tiến hành cải cách sâu rộng thị thường lao động làm cho cơ cấu việc làm trở nên năng động hơn.Thành công của những cải cách kể trên đã được kiểm chứng trong báo cáo về việc làm ở khu vực Châu Âu năm 2006 do Uỷ ban Châu Âu phát hành vào tháng 10 năm 2006, và trong số 25 nước thành viên của Liên Minh Châu Âu Tây Ban Nha là nước có tốc độ tăng trưởng việc làm lớn nhất trong năm 2005 (3,6%)

2.4. Tổ chức chính trị

Tây Ban Nha là nước Quân chủ lập hiến.Vua là người đứng đầu và nhiệm vụ chính của Vua là làm trọng tài và giám sát, đảm bảo các tổ chức, cơ quan làm đúng chức năng phận sự của mình theo như Hiến pháp qui định. Đồng thời Vua cũng là người phê chuẩn trong nghi lễ nhận những trọng trách về quyền điều hành, quyền lập pháp và quyền hành pháp.

Hiến pháp năm 1978 quy định những quyền lợi cơ bản nhất, quyền tự do và giao quyền lập pháp cho Quốc hội và quyền điều hành cho Chính phủ quốc gia và quyền hành pháp cho các thẩm phán và những quan chức có nhiệm vụ hoà giải.

Chức năng lập pháp được giao cho Quốc hội và Quốc hồi thì bao gồm có Hạ Viện và Thượng Viện. Bốn năm một lần thành viên của Thượng

Viện và Hạ Viện được chọn lựa qua bầu cử.Quốc hội có quyền lập pháp, thông qua ngân sách quốc gia và giám sát hoạt động của Chính phủ đồng thời phê chuẩn những hiệp ước quốc tế.

Người có vị trí cao nhất trong Chính phủ là Thủ tướng chính phủ, thủ tướng được Quốc hội chọn và chính thủ tướng là người chịu trách nhiệm chọn lựa thành viên của Hội đồng bộ trưởng.

Việc phong chức hoặc bãi chức các thành viên trong chính phủ là do Thủ tướng quyết định.

Tây Ban Nha bao gồm 17 Cộng đồng tự trị và mỗi cộng đồng tự trị này có thể bao gồm một tỉnh hoặc nhiều hơn. Ngoài 17 Cộng đồng tự trị, Tây Ban Nha còn có hai thành phố tự trị ở bắc Phi là Ceuta và Melilla. Tổng cộng Tây Ban Nha có tất cả 50 tỉnh.

Mỗi một Cộng đồng tự trị thực hiện chức năng nhiệm vụ theo như Hiến Pháp qui định và những chức năng nhiệm vụ này được cụ thể hoá trong Văn bản luật về quyền tự trị. Ngoài ra các Văn bản luật này còn có các qui định về điều chỉnh thể chế của từng cộng đồng tự trị và thông thường thì có: Một hội đồng lập pháp (chọn qua bầu cử), Hội đồng này ban hành luật chỉ áp dụng cho cộng đồng tự trị đó; một Chính phủ có chức năng điều hành và quản lí, Chính

Trung tâm thương mại thế giới tại Barcelona

Sảnh T4-Sân bay Barajas

Sân bay Tây Ban Nha

Đường cao tốc Tây Ban Nha

1�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

1�

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





phủ này do chủ tịch đứng đầu và Chủ tịch chính phủ này được chọn bởi Hội đồng lập pháp nêu trên . Đồng thời chủ tịch chính phủ còn là người đại diện cấp cao nhất trong một cộng đồng tự trị; Toà án tối cao có quyền hành pháp trên toàn bộ phạm vi lãnh thổ của cộng đồng tự trị. Ngoài ra còn tồn tại một Cơ quan đại diện cho chính phủ trung ương tại mỗi cộng đồng tự trị (cơ quan này do Chính phủ trung ương đặt ra). Cơ quan đại diện cho chính phủ trung ương đảm đương các nhiệm vụ hành chính quốc gia và đồng thời phối hợp với các cơ quan hành chính của cộng đồng tự trị.

Các cộng đồng tự trị tại Tây Ban Nha độc lập về tài chính nhưng được nhận thêm một số khoản trích từ ngân sách chung của nhà nước.

Theo như cấu trúc quản lí đã được miêu tả ở trên thì có thể khẳng định rằng Tây Ban Nha đã trở thành một trong nhưng quốc gia phân quyền nhất Châu Âu.

3. TÂY BAN NHA vÀ LIêN MINH CHÂU ÂU

Tây Ban Nha là thành viên của Cộng đồng kinh tế Châu Âu từ năm 1986. Từ đó cho đến nay, theo như những số liệu do Uỷ ban Châu Âu phát hành thì Tây Ban Nha đã hoàn thành những mục tiêu do Hội đồng Châu Âu đặt ra và tổng cộng đã luân phiên cử 2.701 thành viên làm lãnh đạo nội bộ trong Cộng Đồng Châu Âu.

Việc gia nhập Liên Minh Châu Âu đã đem lại cho Tây Ban Nha cũng như các nước thành viên khác một sự thay đổi to lớn từ giữa những năm 90 thông qua việc lập ra một thị trường chung duy nhất ở khu vực Châu Âu, tạo ra một không gian kinh tế chung không biên giới.

Từ đó cho đến nay, Liên minh Châu Âu đã và đang phát triển mạnh mẽ quá trình thống nhất bằng cách thắt chặt các mối quan hệ chính trị, xã hội giữa các thành viên: trong suốt quá trình này Tây Ban Nha đã trở thành nước tiêu biểu và là một trong những thành viên đi đầu trong việc áp dụng các biện pháp tự do hoá.

Tháng 5 năm 2005, 10 thành viên khác cũng gia nhập Liên minh Châu Âu, đó là: Quốc đảo Síp, Eslovaquia, Eslovenia, Estonia, Hungari, Latvia, Litva, Malta, Ba lan và Cộng hoà Séc. Việc mở rộng này hoàn toàn không có tiền lệ nếu xét về khía cạnh phạm vi và sự đa dạng. Sau khi mở rộng, khu vực Châu Âu tăng 23% diện tích và dân số lên đến con số 100 triệu dân. Đồng thời, từ ngày 1 tháng 1 năm 2007, Rumani và Bulgari cũng đã có đầy đủ điều kiện và đã trở thành nước thành viên của Liên minh Châu Âu.

Tây Ban Nha đã và đang có một trọng trách trong Liên minh Châu Âu, bằng chứng là cùng với Balan, Tây Ban Nha là nước lớn thứ 5 nếu xét về quyền bỏ phiếu bầu cử trong Hội đồng bộ trưởng của Liên minh Châu Âu.

Việc đồng tiền Euro ra đời (ngày 1 tháng 1 năm 2002) đã đánh dấu bước khởi đầu cho phiên chủ tịch Hội đồng Châu Âu lần thứ ba của Tây Ban Nha, đỉnh điểm của một quá trình dài và sự ra đời một loạt những cơ hội phát triển cho cả thị trường Tây Ban Nha nói riêng và thị trường Châu Âu nói chung.

Bằng đồng euro, một khu vực đồng tiền chung của Liên minh Châu Âu đã được thiết lập, và Châu Âu trở thành một đầu mối thương mại lớn nhất thế giới, thúc đẩy sự gia nhập và tham gia của các thị trường tài chính khác cũng như các tổ chức kinh tế chính trị của các nước thành viên và buộc các nước này thích nghi theo. Những thay đổi kể trên đã củng cố hơn nữa sự phối hợp giữa những hệ thống tài chính của các nước thành viên, làm cho Liên minh Châu Âu càng ngày càng ổn định.

Đồng euro đã đem lại những thành quả trên trường quốc tế, khuyến khích mở rộng khu vực sử dụng đồng euro trên các diễn đàn quốc tế và tài chính (cuộc họp các nước thuộc G7) và trong các tổ chức đa phương. Sự ổn định kinh tế và thương mại mà đồng euro đem lại đã củng cố và đẩy mạnh sự tăng trưởng trong nền kinh tế Tây Ban Nha và viễn cảnh chính trị mang tầm cỡ thế giới của quốc gia này.

Là một thành viên của Liên minh Châu Âu, trong những năm gần đây Tây Ban Nha được nhận viện trợ nhiều nhất từ phía Liên minh để thay đổi cơ cấu, củng cố cở sở hạ tầng cũng như tiến hành các dự án phát triển. Thực tế, theo như dự toán, trong giai đoạn 2007-2013 Tây Ban Nha sẽ tiếp nhận hơn 31,5 tỉ euro tiền viện trợ và nhờ đó Tây Ban Nha trở thành nước nhận viện trợ lớn thứ hai chỉ sau Balan.7 Ngoài ra theo sự thống nhất tại phiên họp cuối cùng của Hội đồng Châu Âu tổ chức ở Luân Đôn,Tây Ban Nha sẽ được nhận một khoản viện trợ không hoàn lại đặc biệt với trị giá 2 tỉ euro để giành cho I & D (Nghiên cứu và Phát triển). Với các khoản viện trợ trên, Chính phủ Tây Ban Nha đã đẩy mạnh các hoạt động trên các lĩnh vực, cùng hợp tác với các tổ chức cá nhân, đồng tài trợ cho các dự án liên quan đến cơ sở hạ tầng. Quan trọng nhất là việc Chính phủ Tây Ban Nha đưa chương trình Ingenio 2010 vào hoạt động. Mục đích của chương trình này là làm sao huy động được số vốn đầu tư từ khu vực công cộng và tư nhân vào lĩnh vực I + D + i (Nghiên cứu, Phát triển và Đổi mới ) ở mức 2% của PIB (tổng sản phẩm quốc nội) trong năm 2010.

4. CỞ SỞ HẠ TẦNG

Trong tương lai Chính phủ Tây Ban Nha có kế hoạch tiếp tục chương trình đầu tư tăng cường trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Điều này được phản ánh trong Kế hoạch Chiến lược về cơ sở hạ tầng và Giao thông vận tải, một kế hoạch do Chính phủ Tây Ban Nha tiến hành và đòi hỏi nhiều công sức đầu tư nhất từ trước cho tới nay. Dự đoán tổng số tiền đầu tư cho giai đoạn 2005 –2028 khoảng hơn 248 tỉ euro. Chương đầu tiên của Kế hoạch này là về giao thông vận tải đường sắt và gần 50% của tổng số tiền sẽ được đầu tư vào giao thông đường sắt.

Mạng lưới đường cao tốc không thu phí gần 11.000 km được đổi mới liên tục nhằm mục đích nâng cao hiệu suất và tính năng hoạt động (Tại Tây Ban Nha có hai loại đường cao tốc, một loại gọi là autopista là đường cao tốc có thu phí cầu đường và loại còn lại không thu phí).

Kế hoạch đầu tư của Chính phủ Tây Ban Nha sẽ đem lại cho nước này một mạng lưới mở rộng với hơn 15.000 km đường cao tốc không thu phí, cho phép tất cả các thành phố của Tây Ban Nha có đường thông trực tiếp với mạng lưới đường cao tốc này và hơn 94% các khu dân cư sẽ có một con đường quốc lộ với khoảng cách chưa đầy 30km tính từ khu dân cư tới đường.

Nói đến giao thông đường sắt, Tây Ban Nha có một mạng lưới đường sắt dài hơn 15.000 km. Việc xây dựng các tuyến tàu

cao tốc được ưu tiên trong các kế hoạch về cơ sở hạ tầng của chính phủ (theo dự toán của chính phủ, tính đến năm 2020 sẽ có khoảng 10.000 km mạng lưới tàu cao tốc). Hiện đã có các tuyến tàu cao tốc sau: Madrid – Sevilla, Madrid – Lérida, và Madrid – Tarragona. Khi hoàn thành xong kế hoạch xây dựng tàu cao tốc, tất cả các thành phổ của Tây Ban Nha sẽ có thể tiếp cận trực tiếp với mạng lưới tàu cao tốc và sẽ có một nhà ga tàu cao tốc ở khoảng cách dưới 50km cho 90% dân số.

Madrid cũng sẽ được kết nối với biên giới nước Pháp thông qua một đường tàu cao tốc đi qua Zaragoza (thuộc Aragón), Barcelona (thủ phủ của Cataluña), Vitoria và Irún (thuộc xứ Bát). Trên thực tế, chặng Madrid - Guadalajara – Zaragoza – Lérida được mở vào tháng 10 năm 2003 và chặng tiếp theo từ Figueras – Perpiñán có thể sẽ được một tập đoàn các công ty tư nhân đầu tư và xây dựng. Thêm vào đó là chặng Córdoba – Antequera (dài hơn 100km) đã được khai trương vào tháng 12 năm 2006. Dự đoán cho đến cuối năm 2007, Madrid sẽ được nối với Costa del Sol bằng một tuyến tàu cao tốc chạy trong khoảng thời gian 2h30 phút.

Cuối cùng phải nhấn mạnh quá trình tự do hoá giao thông vận tại hàng hoá từ năm 2005.

Giao thông đường hàng không kết nối tất cả các thành phố chính của Tây Ban Nha.

Tuyến đường cao tốc

Tuyến đường cao tốc đang trong quá trình xây dựng

Tuyến đường cao tốc có phu phí

Những tuyến đường trọng điểm khác.

PHÁP

BỒ ĐÀO NHA

MA RỐC

1�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

1�

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





Tuyến tốc độ cao (trên 250km/h)

Tuyến tốc độ cao đã được qui hoạch

Tuyến tốc độ cao đang trong giai đoạn xây dựng

Tuyến đường dài

Tuyến chạy nhanh (hơn 200km/h)

PHÁP

BỒ ĐÀO NHA

MA RỐC

Khoảng 250 tuyến đường hàng không hoạt động tại 49 sân bay làm cho Tây Ban Nha dễ dàng kết nối với hầu hết các thành phố chính trên thế giới. Tây Ban Nha là một sân ga đầu mối quan trọng đối với các tuyến đường hàng không nối Châu Mỹ và Châu Phi với Châu Âu. Về mặt này, các khoản vốn đầu tư lớn nhất được ưu tiên cho hai sân bay quốc tế quan trọng nhất là sân bay quốc tế ở Madrid và Barcelona. Kể từ khi khánh thành sân ga T4 (ngày 4 tháng 2 năm 2006), sân bay quốc tế Barajas tại Madrid đã tăng sức chứa lên đến 70 triệu hành khách hàng năm và được Hội đồng sân bay quốc tế công nhận là sân bay lớn thứ 12 trên thế giới (xét về số lượng hành khách).

Mặt khác, việc đầu tư vào sân bay Barcelona sẽ cho phép 90 chuyến bay cùng vận hành trong cùng 1h và sức chứa của sân bay này sẽ tăng lên, có thể đón 40 triệu hành khách/ năm. Cùng với Kế hoạch chiến lược về Cơ sở hạ tầng và Giao thông vận tải giai đoạn 2005 -2020, Chính phủ Tây Ban Nha đã công bố đưa vào hoạt động “Kế hoạch Canarias”, kế hoạch này ước tính gần 3 tỉ euro tiền đầu tư cho các sân bay ở Canarias.

Tây Ban Nha còn có một hệ thống giao thông đường biển vô cùng thuận tiện với hơn 53 cảng biển quốc tế dọc bờ biển Đại Tây Dương và Địa Trung Hải. Kế hoạch chiến lược về Cơ sở hạ tầng và Giao thông vận tải sẽ tăng hiệu suất của các càng biển này thêm 75%, củng cố hơn nữa vai trò là cảng đầu mối quốc tế trong năm 2020.

Nếu nói về cơ sở hạ tầng công nghệ cao, Tây Ban Nha được trang bị đầy đủ. Trong những năm gần đây đã mọc lên nhiều khu tổ hợp công nghệ tại các khu vực công nghiệp trọng điểm cũng như trong khuôn viên các Trường đại học hoặc các Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển. Hiện tại có khoảng 70 tổ hợp công nghệ (trong số này thì 24 khu đang hoạt động tối ưu). Trong các tổ hợp này có hơn 2000 công ty và phần lớn các công ty, doanh nghiệp này làm việc và nghiên cứu trong lĩnh vực viễn thông và tin học. 20% công nhân của các doanh nghiệp này làm việc liên quan đến hoạt động I + D (Nghiên cứu và Phát triển)

Chi phí cho I + D (Nghiên Cứu và Phát triển) tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. Năm 2006, ngân sách giành cho I+D tăng 30% và ước tính sẽ tăng khoảng 33% trong năm 2007. Hơn nữa Hội đồng châu Âu tại Luân Đôn cũng quyết định tài trợ một khoản vốn không hoàn lại đặc biệt trị giá 2 tỉ euro để giúp Tây Ban Nha trong lĩnh vực I+D.

Để đối mặt với những thách thức trong tương lai, chính phủ Tây Ban Nha đã đưa chương trình INGENIO 2010 vào hoạt động, mục đích chính của chương trình này là: làm sao tăng tỉ lệ đầu tư về I+D+i lên đến 2% GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) vào năm 2010; và tăng tỉ lệ đóng góp, tham gia của bộ phận tư nhân vào các hoạt động đầu tư về I+D+i làm sao đạt 55% vào năm 2010.

PHÁP

BỒ ĐÀO NHA

MA RỐC

PHÁP

BỒ ĐÀO NHA

MA RỐC

Tây Ban Nha còn có một mạng lưới viễn thông rất tốt. Ngoài mạng lưới dây cáp quang thông thường (64.000 km) bao phủ toàn bộ lãnh thổ Tây Ban Nha còn phải kể đến một trong những mạng lưới điện ngầm dưới biển lớn nhất và trạm tiếp nối vệ tinh với 5 châu lục. Đặc biệt phải nhấn mạnh quá trình tự do hoá trong hầu hết các ngành công nghiệp trong đó có cả ngành viễn thông ,hoàn thành đúng mục tiêu do Liên minh Châu Âu đặt ra cho Tây Ban Nha. Sự tự do hoá này mang lại nhiều lợi ích và một trong những lợi ích đó là tạo ra

hàng loạt những sản phẩm với chi phí cạnh tranh hơn, điều này là trọng điểm của phát triển kinh tế.

Để kết thúc mục này chúng tôi xin được nhấn mạnh về các hoạt động đầu tư vào cơ sở hạ tầng đường thuỷ, đảm bảo cho việc tiếp cận với nguồn tài nguyên này được tốt hơn.

1�

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

17

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





5. CƠ CấU KINH TE

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Tây Ban Nha tăng 3,9% năm 2006, khoảng 899 tỉ euro và con số này đã biến Tây Ban Nha trở thành nước đứng thứ 7 trong khối OCDE ( Hợp tác và phát triển kinh tế). Cơ cấu nền kinh tế Tây Ban Nha là cơ cấu của một nước phát triển, ngành dịch vụ là ngành đứng đầu mang lại nguồn thu nhiều nhất cho GDP, theo sau là ngành công nghiệp. Lợi nhuận của chỉ hai ngành này cũng đã chiếm 85% GDP. Đóng góp của ngành nông nghiệp giảm nhẹ và đây là kết quả của tăng trưởng kinh tế và hiện tại ngành nông nghiệp chỉ đóng góp 3% tổng số GDP (Bảng 4).

Tây Ban Nha là một đất nước năng động, tỉ lệ tăng trưởng kinh tế cao và cao hơn rất nhiều so với các nước khác trong khu vực. Chúng ta có thể thấy rõ rằng tỉ lệ tăng trưởng kinh tế của Tây Ban Nha vượt trội hơn so với mức tăng trưởng trung bình của Liên minh Châu Âu (Sơ đồ 2) Theo như dự báo thì nền kinh tế Tây Ban Nha

Bảng 4

ĐÓNG GÓP CỦA CÁC NGÀNH KINH TẾ vÀO GIÁ TRỊ TỔNG SẢN PHẨM QUỐC NộI (GDP) (tính theo %, giá thực)

Thành phần kinh tế 2003 2004 2005 2006*

Nông nghiệp và đánh bắt thuỷ hải sản 4,08 3,48 3,31 3,02

Công nghiệp 22,77 18,45 17,88 17,58

Xây dựng 8,82 10,73 11,59 12,35

Dịch vụ 64,33 67,34 67,22 67,04

Nguồn: Viện Thống kê Quốc gia* Theo Eurostat: Quí 3 năm 2006

Sơ đồ 2

TỈ LỆ TĂNG TRưỞNG GDP (tỉ lệ tăng trưởng tính theo %)

4,2

2,7 2,73 3,1

3,4

1,5

10,7

1,8

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2000 2001 2002 2003 2004

Nguồn: Ngân hàng Tây Ban Nha 200

3,5%.(hiện nay)

sẽ vẫn duy trì mức tăng trưởng hơn 3% vào năm 2007: cụ thể sẽ tăng khoảng 3,4% theo dự tính của OCDE cũng như của Chính phủ Tây Ban Nha, một lần nữa cao hơn mức tăng trưởng trung bình của Liên minh Châu Âu.

Tỉ lệ lạm phát tại Tây Ban Nha giảm mạnh từ cuối thập niên 80. Tỉ lệ lạm phát trung bình trong giai đoạn 1987 va 1992 là 5,8%, tỉ lệ này lần đầu tiên giảm xuống còn 5% vào năm 1993 và từ đó cho đến nay tiếp tục giảm rất đáng kể. Tỉ lệ lạm phát bình quân của năm 2006 là 2,4%, con số lạm phát thấp nhất tính từ năm 2003.

Từ năm 1999, Tây Ban Nha cam kết giảm thâm hụt ngân sách công, tiến hành thành công quá trình tư nhân hoá và giảm mạnh các chi phí công cộng. Những phương pháp này một lần nữa khẳng định sự năng động của nền kinh tế Tây Ban Nha, giảm đáng kể tỉ lệ thâm hụt, hơn nữa còn đạt một tỉ lệ thặng dư 1,8% (GDP) năm 2006.

Bảng 5

TỈ LỆ TĂNG TRưỞNG CỦA CÁC NưỚC TRONG KHỐI OCDE (Phần trăm)

TỈ LỆ TĂNG TRƯỞNG GDP

2004 2005 2006

Các nước trong Liên minh Châu Âu

Đức 1,1 1,1 2,9

Pháp 2,1 1,4 2,0

Ý 1,0 0,0 1,9

Vương Quốc Anh 3,2 1,8 2,7

Tây Ban Nha 3,1 3,4 3,9

Các nước khác

Hoa Kì 4,2 3,5 3,3

Nhật Bản 2,3 2,8 2,2

Tổng cộng khu vực dùng đồng euro 1,8 1,4 2,8

Tổng cộng khối OCDE 3,3 2,7 …

Nguồn: Ngân hàng Tây Ban Nha

18

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

19

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





6. THỊ TRưỜNG TRONG NưỚC

Nền kinh tế Tây Ban Nha tăng trưởng đều trong những năm gần đây là kết quả của việc tăng mạnh về cầu và mở rộng sản xuất trong một bối cảnh toàn cầu hóa nền kinh tế hiện nay.

Thị trường nội địa hiện nay của Tây Ban Nha là một thị trường 44 triệu dân với thu nhập đầu người khoảng 28.809 USD năm 2007 (dự báo của Quĩ tiền tệ quốc tế). Ngoài ra còn có một nhu cầu quan trọng của gần 56 triệu khách du lịch hàng năm đến thăm đất nước Tây Ban Nha. Mối quan hệ với Châu Mĩ La tinh, với bắc Phi, những thuận lợi về vị trí địa lý của Tây Ban Nha

Bảng 6

TĂNG TRưỞNG SẢN XUấT TRONG CÁC NGÀNH NGHỀ vÀ TĂNG TRưỞNG vỀ NHU CẦU (Phần trăm)

Sản xuất 2005 2006 *

Nông nghiệp và đánh bắt cá -10,0 -2,2

Công nghiệp 0,3 2,7

Năng lượng 3,8 3,3

Xây dựng 5,4 5,3

Dịch vụ 4,4 3,7

Nhu cầu 2005 2006 *

Tiêu dùng cá nhân 4,2 3,7

Tiêu dùng công cộng 4,8 4,2

Hình thành vốn cố định 7,0 6,3

Nhu cầu trong nước 5,0 4,6

Xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ 1,5 5,9

Nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ 7,0 8,7

* Số liệu tính đến ngày 30 tháng 11Nguồn: Ngân hàng Tây Ban Nha

như một cửa ngõ để tiếp cận với các nước ở những khu vực này là những đặc điểm cần phải nói đến.

Bảng 6 phản ánh sự phát triển về sản xuất và tăng trưởng về nhu cầu. Tỉ lệ tăng trưởng trong nền kinh tế Tây Ban Nha trở nên ổn định như vậy là do có sự tăng trưởng rất mạnh về nhu cầu trong nước mặc dù nền kinh tế không thu được nhiều kết quả tích cực từ khu vực ngoại thương. Không những nhu cầu trong nước tăng mạnh, nguồn vốn cố định cũng tăng đáng kể cùng với sự đóng góp tích cực của tất cả các ngành kinh tế (ngoại trừ ngành nông nghiệp)

7. NGOẠI THưƠNG vÀ ĐẦU Tư

Tăng trưởng lớn về xuất nhập khẩu trong những năm gần đây đã biến Tây Ban Nha trở thành một trong những nước được quốc tế hoá nhất trên thế giới. Báo cáo về Đầu tư trên thế giới năm 2006 phát hành tại Hội thảo của Liên hợp quốc về Kinh tế và phát triển khẳng định số vốn đầu tư của Tây Ban Nha tại thị trường nước ngoài năm 2005 lên tới khoảng 38,772 tỉ USD (đô la), với con số này Tây Ban Nha trở thành một trong những nhà đầu tư lớn nhất trong Liên minh Châu Âu.

Nếu nói về lưu thông buôn bán hàng hoá giữa các nước thì Tây Ban Nha đứng thứ 17 về xuất khẩu và đứng thứ 12 về nhập khẩu (so với thế giới); còn nói về xuất nhập khẩu dịch vụ thì nước này đứng thứ 7 về xuất và đứng thứ 10 trên thế giới về nhập.11

Tỉ lệ hàng hoá và dịch vụ xuất khẩu của Tây Ban Nha so với hàng hoá và dịch vụ xuất khẩu của thế giới tăng và đạt mức 1,8% (xuất khẩu của TBN/xuất khẩu thế giới) trong khi tỉ lệ hàng hoá và dịch vụ nhập khẩu của Tây Ban Nha so với hàng hoá và dịch vụ nhập khẩu của thế giới là 2,6%.(nhập khẩu của TBN/nhập khẩu thế giới).

Sự phân bổ ngoại thương theo ngành nghề tương đối đa dạng, xem Bảng 7.

Trong năm 2006, Tây Ban Nha vẫn chủ yếu giao dịch thương mại với 25 nước trong Liên minh Châu Âu.(EU-25), xuất khẩu ra các nước trong khu vực Châu Âu (70,3% trong tổng số hàng hoá) tăng 8% và giao dịch buôn bán với các nước trong khu vực đồng euro (56,2% tổng số hàng hoá), tăng 7,8%. Năm 2006 nhập khẩu từ khu vực này cũng tăng mạnh, 7,8% từ các nước trong Liên minh Châu Âu và 7,5% từ các nước trong khu vực đồng euro.

Đối tác chính của Tây Ban Nha vẫn là các nước ở khu vực Bắc Mỹ, Châu Mĩ La tinh và sau đó là các nước Pháp và Đức. Mối quan hệ thương mại với các nước ngoài khu vực Châu Âu thể hiện một sự năng động sâu sắc, làm tăng 17,5% khối lượng xuất khẩu và 19% khối lượng nhập khẩu.

Về đầu tư, Tây Ban Nha là một trong những nước nhận đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều nhất trong những năm gần đây. Năm 2005 Tây Ban Nha là nước thứ 9 trên thế giới có nguồn vốn đầu tư đổ vào và là nước thứ 3 trong Liên minh Châu Âu nếu tính về số lượng các văn phòng đại diện của các công ty nước ngoài. Năm 2006, tổng số vốn đầu

tư nước ngoài mà Tây Ban Nha nhận được là 13.245 triệu euro, trong số đó 9.524 triệu euro được đổ vào để đầu tư sản xuất. Đầu tư theo danh mục tăng mạnh và đạt 3.721 triệu euro.

Như một ví dụ điển hình về tốc độ phát triển cao của nền kinh tế Tây Ban Nha, từ năm 1997 cho đến nay, nguồn vốn đầu tư của Tây Ban Nha ra nước ngoài cao hơn nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào Tây Ban Nha.

Tóm tắt về ngoại thương của Tây Ban Nha, xem cán cân thanh toán (Bảng 8)

Cơ quan đăng kiểm về Đầu tư nước ngoàiBộ Công nghiệp, Du lịch và Thương mại

Trong mục này chúng tôi sẽ giải thích những đặc điểm chính về đầu tư nước ngoài và kiểm soát tỉ giá hối đoái.

Mặc dù sự tự do hoá là đặc điểm nổi bật nhất, vẫn có một số điều kiện nhất định.

Theo qui định chung, tất cả các dự án đầu tư nước ngoài phải được công bố ngay khi tiến hành hoạt động đầu tư. Các biện pháp kiểm soát tỉ giá hối đoái và huy động vốn hoàn toàn được tự do tại Tây Ban Nha, tất cả những vấn đề thuộc lĩnh vực này đều được hoàn toàn tự do.

Ghi chú: Trong cán cân thanh toán chênh lệch giữa tài khoản vãng lai và tài khoản vốn có nghĩa là có thặng dư (nguồn thu cao hơn số tiền phải chi trả) và chính vì vậy Tây Ban Nha có thể cho các nước khác trên thế giới vay (nâng cao vị trí chủ nợ và xoá bỏ vị trí con nợ của Tây Ban Nha). Cũng vậy, con số dương trong mục III có nghĩa là có một nguồn tài chính đổ vào Tây Ban Nha, có nghĩa là một số tiền vay từ các nước khác trên thế giới giành cho Tây Ban Nha (nâng cao vị trí con nợ, giảm vị trí chủ nợ). Con số âm trong mục dự trữ chính thức có nghĩa là có một sự tăng trưởng.

�0

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

�1

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





8. QUI TắC vỀ ĐẦU Tư NưỚC NGOÀI vÀ KIểM SOÁT TỈ GIÁ

8.1. Luật đầu tư nước ngoài

Theo pháp lệnh 664/1999,có sự tự do lựa chọn về cách thức triển khai các dự án đầu tư nước ngoài (những đặc thù và ngoại lệ sẽ được trình bày sau). Luật đầu tư nước ngoài của Tây Ban Nha được sửa đổi phù hợp với luật về quyền tự do huy động vốn và quyền này được qui định rõ ở điều 56 cũng như trong những qui định của Hiệp ước với Liên minh Châu Âu.

Sau đây là những đặc điểm nổi bật nhất về sự sửa đổi nói trên:

Theo qui định chung các dự án đầu tư nước ngoài phải được công bố sau khi dự án đó bắt đầu đi vào thực hiện. Những trường hợp ngoại lệ duy nhất là những trường hợp liên quan đến (i) các dự án đầu tư từ các thiên đường tài chính( những nước như Andora,Thụy Sĩ, tại những nước này chính sách thuế và tài chính rất thuận lợi),các dự án này nói chung là phải công bố trước khi thực hiện dự án); (ii) các dự án đầu tư liên quan trực tiếp đến quốc phòng hoặc bất động sản do các nước không là thành viên trong Liên minh Châu Âu tiến hành với mục đích làm trụ sở ngoại giao (trường hợp này cần phải được Hội đồng Bộ trưởng cấp phép). Các dự án đầu tư nước ngoài cần phải được công bố trước cơ quan công chứng Tây Ban Nha. (trừ những ngoại lệ) Các dự án đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực: giao thông đường hàng không, phát thanh, truyền hình, giải trí, viễn thông, nguyên vật liệu cơ bản, khai thác các loại khoáng sản có tính chất chiến lược, bảo hiểm tư nhân, sản xuất, buôn bán vũ khí và thuốc nổ hoặc các hoạt động liên quan đến quốc phòng (các hoạt động

Bảng 7

TỈ LỆ CÁC MẶT HÀNG XUấT NHẬP KHẨU CHÍNH 2006* (phần trăm của tổng số)

Xuất khẩu Nhập khẩu

Máy móc 22,1% Máy móc 23,6%

Sản phẩm trong ngành công nghiệp ô tô 18,8% Sản phẩm năng lượng 15,6%

Thực phẩm 13,6% Sản phẩm trong ngành công nghiệp ô tô 14,6%

Hoá chất 12,7% Hoá chất 11,7%

Bán thành phẩm không thuộc lĩnh vực hoá chất 12,5% Sản phẩm tiêu dùng 9,7%

Sản phẩm tiêu dùng 8,6% Thực phẩm 8,4%

Sản phẩm năng lượng 4,6% Bán thành phẩm không thuộc lĩnh vực hoá chất 9,1%

Hàng tiêu dùng với thời hạn sử dụng lâu dài 3,3% Nguyên vật liệu cơ bản 3,7%

Nguyên vật liệu cơ bản 2,0% Hảng tiêu dùng với thời hạn sử dụng lâu dài 3,1%%

Hàng hoá khác 1,9% Hàng hoá khác 0,6%

* Số liệu tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2006Nguồn: Bộ Công nghiệp, Du lịch và Thương mại

Bảng 8

CÁN CÂN THANH TOÁN CỦA TÂY BAN NHA (Đơn vị tính: triệu euro)

2005 2006

I. Tài khoản vãng lai -66.627 -86.026

Cán cân thương mại -68.969 -80.544

Cán cân dịch vụ 22.635 20.115

Nguồn thu -17.208 -20.429

Chuyển khoản thực tế -3.084 -5.168

II. Tài khoản vốn 7.972 6.158

III. Thay đổi trong dự trữ ngoại hối nhà nước 59.551 83.211

Tổng cộng (Không tính Ngân hàng Tây Ban Nha) 61.812 109.026

Đầu tư trực tiếp -12.693 -47.847

Đầu tư theo danh mục 57.890 185.847

Đầu tư khác 16.599 -30.675

Phát sinh tài chính 16 1.701

Ngân hàng Tây Ban Nha -2.261 -25.815

Dự trữ 1.439 -480

Tài sản có so với hệ thống đồng euro 14.855 -12.327

Tài sản thực tế khác -18.555 -13.008

Iv. Mục sai số -897 -3.343

Nguồn: Ngân hàng trung ươngTây Ban Nha

Sơ đồ 3

ĐẦU Tư NưỚC NGOÀI TẠI TÂY BAN NHA (1993-2006) (Giá trị tính: triệu euro)

-5.000.000,00

0,00

5.000.000,00

10.000.000,00

15.000.000,00

20.000.000,00

25.000.000,00

30.000.000,00

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006


liên quan đến quốc phòng phải được cấp phép riêng) muốn được đi vào hoạt động phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu do các cơ quan chức năng đặt ra (có qui định cụ thể trong luật về các ngành nghề đầu tư) và các điều kiện này một khi đã được thoả mãn thì sẽ không áp dụng những qui định chung nữa.

8.1.1. Đầu tư

Chủ đầu tư có thể là:

Cá nhân mà không phải là công dân thường trú tại Tây Ban Nha(người Tây Ban Nha hoặc người nước ngoài hiện đang thường trú tại nước ngoài hoặc có chổ ở chính thức tại nước ngoài)

Các tổ chức thường trú tại nước ngoài.

Các cơ quan hoặc tổ chức công cộng nước ngoài không nằm dưới sự kiểm soát của nước sở tại.

Nếu một công ty hoặc doanh nghiệp Tây Ban Nha với số vốn phần lớn là vốn nước ngoài thì sẽ không được coi là chủ đầu tư. Thay đổi về hộ khẩu thường trú của các tổ chức hoặc cá nhân sẽ làm thay đổi loại hình đầu tư: khi đó có thể là đầu tư của Tây Ban Nha tại nước ngoài hoặc đầu tư nước ngoài tại Tây Ban Nha.

8.1.2. Các dự án đầu tư có sự điều tiết

• Tuỳ theo từng trường hợp nhưng các loại hình đầu tư sau đều bắt buộc phải công bố hoặc được cấp phép trước.

• Có sự tham gia của các công ty hoặc doanh nghiệp Tây Ban Nha, có thể là tham gia vào

��

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

��

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





Bảng 7

TỈ LỆ CÁC MẶT HÀNG XUấT NHẬP KHẨU CHÍNH 2006* (phần trăm của tổng số)

Xuất khẩu Nhập khẩu

Máy móc 22,1% Máy móc 23,6%

Sản phẩm trong ngành công nghiệp ô tô 18,8% Sản phẩm năng lượng 15,6%

Thực phẩm 13,6% Sản phẩm trong ngành công nghiệp ô tô 14,6%

Hoá chất 12,7% Hoá chất 11,7%

Bán thành phẩm không thuộc lĩnh vực hoá chất 12,5% Sản phẩm tiêu dùng 9,7%

Sản phẩm tiêu dùng 8,6% Thực phẩm 8,4%

Sản phẩm năng lượng 4,6% Bán thành phẩm không thuộc lĩnh vực hoá chất 9,1%

Hàng tiêu dùng với thời hạn sử dụng lâu dài 3,3% Nguyên vật liệu cơ bản 3,7%

Nguyên vật liệu cơ bản 2,0% Hảng tiêu dùng với thời hạn sử dụng lâu dài 3,1%%

Hàng hoá khác 1,9% Hàng hoá khác 0,6%

* Số liệu tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2006Nguồn: Bộ Công nghiệp, Du lịch và Thương mại

Bảng 8

CÁN CÂN THANH TOÁN CỦA TÂY BAN NHA (Đơn vị tính: triệu euro)

2005 2006

I. Tài khoản vãng lai -66.627 -86.026

Cán cân thương mại -68.969 -80.544

Cán cân dịch vụ 22.635 20.115

Nguồn thu -17.208 -20.429

Chuyển khoản thực tế -3.084 -5.168

II. Tài khoản vốn 7.972 6.158

III. Thay đổi trong dự trữ ngoại hối nhà nước 59.551 83.211

Tổng cộng (Không tính Ngân hàng Tây Ban Nh) 61.812 109.026

Đầu tư trực tiếp -12.693 -47.847

Đầu tư theo danh mục 57.890 185.847

Đầu tư khác 16.599 -30.675

Phát sinh tài chính 16 1.701

Ngân hàng Tây Ban Nha -2.261 -25.815

Dự trữ 1.439 -480

Tài sản có so với hệ thống đồng euro 14.855 -12.327

Tài sản thực tế khác -18.555 -13.008

Iv. Mục sai số -897 -3.343

Nguồn: Ngân hàng trung ươngTây Ban Nha

Sơ đồ 3

ĐẦU Tư NưỚC NGOÀI TẠI TÂY BAN NHA (1993-2006) (Giá trị tính: triệu euro)

-5.000.000,00

0,00

5.000.000,00

10.000.000,00

15.000.000,00

20.000.000,00

25.000.000,00

30.000.000,00

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006


Tháp Kio, Madrid

Tòa nhà Forum, Barcelona

Tháp Agbar, Barcelona

��

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

��

Tây

Ban

Nha

: Một

tran

g m

ới





việc thành lập, góp vốn mua cổ phiếu, hoặc có thể vào các hoạt động tham gia mang tính chất xã hội cũng như bất kì hoạt động thương lượng nào để có thể đạt được quyền lợi chính trị.

• Thiết lập hoặc mở rộng nguồn vốn tại các chi nhánh

• Việc góp vốn hoặc mua cổ phiếu dưới dạng cho vay (trái phiều bắt buộc, trái phiếu thường, giấy nợ)

• Có sự tham gia vào quĩ đầu tư đăng kí trong Cơ quan đăng kiểm của Uỷ ban Thị trường chứng khoán quốc gia. • Chủ đầu tư không thường chú tại Tây Ban Nha mua bất động sản tại đây với giá trị hơn 3.005.060 euro hoặc khi dự án đầu tư bắt nguồn từ các nước được coi là thiên đường tài chính (không quan trọng giá trị dự án đầu tư là bao nhiêu)

• Có sự kết hợp, cấu thành hoặc tham gia có hợp đồng của các bộ phận tham gia, tổ chức hoặc có sự tập hợp các nhóm có cùng lợi ích kinh tế, các tập đoàn và các doanh nghiệp mà có các đặc điểm giống như đã trình bày ở trên. Các dự án đầu tư nước ngoài mà không nằm trong mối quan hệ đã trình bày ở trên (ví dụ đầu tư do nhiều đối tác cùng bỏ vốn tham gia) được tự do hoá hoàn toàn không cần thiết phải có bất kì một thông cáo nào miễn sao không vi phạm qui định về ngành nghề đầu tư và không vi phạm về các qui định liên quan đến kiểm soát những biến động có thể nảy sinh từ những dự án đầu tư nói trên.

8.1.3. Ai phải công bố việc đầu tư

Theo qui định chung, Chủ đầu tư và cơ quan công chứng của Tây Ban Nha nếu như cơ quan này có tham gia vào hoạt động đầu tư. Có một ngoại lệ, khi việc đầu tư được vật chất hoá trên một số khoản (chứng khoán,vốn đầu tư,cổ phần có ghi danh) thì việc tuyên bố có thể là trách nhiệm của một số những đối tượng tham gia vào hoạt động đầu tư (ví dụ như các tổ chức cho vay vốn, ngân hàng, tổ chức tài chính, hoặc doanh nghiệp Tây Ban Nha trong trường hợp doanh nghiệp này là đối tượng bị khai thác đầu tư)

8.1.4. Qui định khai báo

(i) Qui định chung

Theo qui định Chung tất cả các dự án đầu tư nước ngoài thuộc mục 8.1.2 ở trên, về sau này cần phải khai báo tổng số vốn đầu tư tại Cơ quan đăng kiểm đầu tư tại Bộ Công nghiệp, Du lịch và Thương mại 13.

(ii) Ngoại lệ

Những dự án đầu tư có nguồn gốc từ các thiên đường tài chính (các nước được coi là thiên đường tài chính như: Andorra, Thụy Sĩ ) thì phải khai báo trước và sau khi tiến hành hoạt động đầu tư, trừ những trường hợp sau:

• Các dự án đầu tư vào chứng khoán được phát hành hoặc giao bán một cách công khai, có thể được thương lượng tại một thị trường phụ chính thức hay không cũng như các hoạt động tham gia vào gây quĩ đầu tư có đăng kí tại Cơ quan đăng kiểm thuộc Uỷ Ban Chứng khoán Quốc gia.

• Trong các trường hợp mà sự tham gia của phía nước ngoài không vượt quá 50% vốn của các doanh nghiệp Tây Ban Nha.

• Cần phải hiểu rõ rằng việc khai báo đầu tư ban đầu không đồng nghĩa với việc phê chuẩn hay cấp phép ban đầu và người chủ đầu tư ngay sau khi khai báo đầu tư có thể thực hiện đầu tư không cần chờ giấy phép của Cơ quan hành chính.

8.1.5. Theo dõi các đầu tư nước ngoài

Tổng cục Thương mại và Đầu tư (DGCI) 14 thuộc Bộ Công nghiệp, Du lịch và Thương mại sẽ có thể đưa ra yêu cầu chung hoặc riêng biệt cụ thể đối với các doanh nghiệp Tây Ban Nha nếu như các doanh nghiệp này có sự tham gia của phía nước ngoài. Tổng cục này cũng có thể yêu cầu các chi nhánh của công dân không thường trú tại Tây Ban Nha trình bày và nộp một biên bản ghi nhớ về sự phát triển của hoạt động đầu tư. Tổng cục này cũng sẽ yêu cầu chủ đầu tư cung cấp những thông tin khi cần thiết.

8.1.6. Điều kiện bãi bỏ hệ thống tự do hoá

Hội đồng bộ trưởng có thể bãi bỏ, không áp dụng hệ thống tự do hoá trong một số trường hợp nhất định, điều này sẽ bắt buộc các dự án đầu tư bị ảnh hưởng sẽ phải làm thủ tục xin cấp phép hành chính trước tại Hội đồng bộ trưởng.

Trên thực tế hệ thống tự do hoá về đầu tư nước ngoài tại Tây Ban Nha sẽ không áp dụng đối với các hoạt động liên quan trực tiếp đến quốc phòng, ví dụ như các hoạt động nhằm mục đích sản xuất và buôn bán vũ khí, đạn dược, thuốc nổ và các vật liệu chiến tranh (trừ trường hợp các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực kể trên là những doanh nghiệp có mặt trên thị trường chứng khoán và đối tác phía nước ngoài của doanh nghiệp này đầu tư dưới 5% tổng số vốn hoặc nếu doanh nghiệp bên phía nước ngoài đầu tư số vốn cao hơn nhưng không là thành thành viên dù trực tiếp hay gián tiếp của Hội đồng quản trị dự án đầu tư và không có quyền đưa ra những quyết định liên quan)

8.2. Luật về kiểm soát tỉ giá hối đoái

Kiểm soát tỉ giá hối đoái và huy động vốn là những vấn đề cũng được tự do hoá hoàn toàn và được phép tự do hành động.

Bộ luật 19/2003 về Huy động vốn, Giao dịch nước ngoài và chống rửa tiền đã thay thế cho bộ luật về Kiểm soát tỉ giá hối đoái 40/1979 (có ngoại lệ ở chương II) và đã sửa đổi cho Bộ luật 19/1993 về Các biện pháp phòng chống rửa tiền nhưng lại vẫn duy trì qui tắc tự do hoá trong vấn đề huy động vốn. Bộ luật 19/2003 lẽ ra phải được sửa đổi hoàn toàn trước ngày 8/1 năm 2004 nhưng chỉ mới được sửa đổi phần nào. Và như vậy thì bộ luật 54/2005 đã sửa đổi luật 19/2003 (như nói ở trên thì luật này được thông qua trong điều 925/1995. Tuy nhiên, chưa có ban hành một điều luật nào được triển khai sau đó vì theo như Điều luật chuyển giao 19/2003, khi ra điều luật này thì các qui định nêu ra trong quá trình phát triển toàn diện bộ luật 40/1979 sẽ vẫn có hiệu lực miễn sao các qui định này không có nội dung đối kháng với bộ luật 19/2003.

Hơn nữa, bộ luật 36/2006 về các biện pháp chống trốn thuế đã được sửa đổi thay cho bộ luật 19/2003 liên quan đến các biến pháp chống rửa tiền.

Các đặc điểm chính của các qui định về kiểm soát tỉ giá hối đoái có hiệu lực hiện nay có thể được tóm tắt như sau.

8.2.1. Tự do hoạt động

Nhìn chung,tất cả các hoạt động hoặc giao dịch làm ăn buôn bán mà phải trả tiền ra nước ngoài hoặc thu tiền về giữa người thường trú và người không thường trú tại một nước sở tại được tự do hoá hoàn toàn, kể cả các hoạt động thu chi (trực tiếp hoặc đền bù), các giao dịch chuyển khoản ở nước ngoài hoặc ra nước ngoài và chênh lệch trong tài khoản hoặc là chủ nợ hoặc con nợ đối với đối tác nước ngoài. Kể cả xuất khẩu hoặc nhập khẩu các phương tiện thanh toán.

8.2.2. Các biện pháp giải quyết tranh chấp và các biện pháp mang tính chất ngoại lệ

Đối với các nước nằm ngoài Liên minh Châu Âu, Châu Âu có qui định về việc cấm hoặc hạn chế thực hiện một số các giao dịch nhất định cũng như các giao dịch thu chi, giao dịch chuyển khoản qua ngân hàng hoặc giao dịch chênh lệch tài khoản làm thay đổi vị trí tài chính (ví dụ: đang là con nợ thành chủ nợ).

Chính phủ Tây Ban Nha cũng có thể đưa ra lệnh cấm, hạn chế hoặc bãi bỏ hệ thống tự do hoá đối với một số các hoạt động làm ăn buôn bán, giao dịch nhất định (đối với một quốc gia,

một nhóm các quốc gia, một lãnh thổ, hoặc một trung tâm bên ngoài lãnh thổ Tây Ban Nha)

8.2.3. Số liệu thống kê

Với mục đích cân bằng cán cân thanh toán của Tây Ban Nha và duy trì việc kiểm soát về mặt số liệu cũng như kiểm soát về luồng tiền lưu thông thì có một số những hình thức nhất định áp dụng cho việc thực hiện các hoạt động thu chi với phía nước ngoài.

• Theo qui định chung các hoạt động thu chi và chuyển khoản bằng tiền euro hay ngoại tệ giữa bên nước ngoài và bên Tây Ban Nha phải thực hiện thông qua các tổ chức tài chính (thường là thông qua ngân hàng) và các tổ chức tài chính này phải đã được đăng kí tại Cơ quan đăng kí chính chức của Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha 15 và tại cơ quan này các tổ chức tài chính của bên Tây Ban Nha phải cung cấp một số những thông tin nhất định (ví dụ như Tên tổ chức, địa chỉ của các bên tham gia vào giao dịch), cụ thể là phải có một bản tường trình ghi rõ nguồn gốc của bên trả và bên thu. Các giao dịch qua tài khoản ngân hàng do phía bên Tây Ban Nha thực hiện phải tuân thủ theo hệ thống nói trên.

• Đối với các giao dịch qua tài khoản ngân hàng do bên nước ngoài thực hiện mà nhiều hơn số lượng đã khai báo ban đầu thì phải thông báo cho Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha.

• Các hoạt động chi trả giữa bên Tây Ban Nha và bên nước ngoài có thể được thực hiện tại Tây Ban Nha hoặc tại nước ngoài dưới dạng tiền mặt, trái phiếu ngân hàng hoặc séc (có ghi rõ số tiền thanh toán séc bằng euro hay ngoại tệ). Nếu số tiền chi trả nhiều hơn 6.000 euro thì phía bên Tây Ban Nha phải công bố trong thời hạn là 30 ngày.

• Phía bên nước ngoài muốn chuyển khoản vào tài khoản tại Tây Ban Nha hoặc muốn chuyển khoản ra một nước thứ ba thông qua các tổ chức tài chính tại Tây Ban Nha dưới hình thức giao tiền mặt hoặc giao séc (có ghi rõ séc sẽ được thanh toán bằng euro hay ngoại tệ ) thì phải kiểm tra nguồn gốc số tiền trên. Nếu không có sự kiểm tra nguồn gốc số tiền trên thì các tổ chức tài chính của Tây Ban Nha sẽ không được phép thực hiện giao dịch này trừ Bộ Công nghiệp, Du lịch và Thường mại, bộ này sẽ tiến hành giao dịch đó bằng cách ban hành một điều luật yêu cầu phê chuẩn và công bố các giao dịch thu chi phát sinh.

8.2.4. Các loại giao dịch cần phải công bố tại Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha

Với mục đích thống kê và lưu dữ thông tin, bên Tây Ban Nha khi tiến hành các giao dịch với bên nước ngoài phải công bố tại Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha trong các trường hợp sau:

��

Hướn

g dẫ

n về

kin

h tế

Tây

Ban

Nha

• Tài trợ hoặc hoãn chi trả giữa bên Tây Ban Nha và bên nước ngoài trong thời hạn hơn 1 năm, các giao dịch phát sinh từ hoạt động thương mại hay từ hoạt động làm ăn buôn bán, trao đổi dịch vụ.

• Các khoản đền bù giữa bên Tây Ban Nha và bên nước ngoài, các giao dịch phát sinh từ hoạt động thương mại hay từ hoạt động làm ăn buôn bán, trao đổi dịch vụ.

• Các khoản đền bù hoặc giao dịch phát sinh mang tính chất tức thời do các tổ chức tài chính lâm thời thực hiện.

• Các khoản vay giữa bên nước ngoài và bên Tây Ban Nha. Trái phiếu, giấy nợ...v.v do bên Tây Ban Nha phát hành để giao cho bên nước ngoài đều được coi là các khoản vay của bên nước ngoài.

Ngoài ra, các cơ quan có thẩm quyền của Tây Ban Nha và Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha cũng có thể yêu cầu cung cấp cho họ số liệu với mục đích thống kê và kiểm soát thuế.

8.2.5. Qui định về một số phương tiện thanh toán nhất định

Theo lệnh EHA/1439/2006 có hiệu lực từ ngày 13 tháng 2 năm 2007 về việc công bố các phương tiện thanh toán nhằm mục địch chống rửa tiền qui định như sau: các giao dịch gửi tiền mặt, giấy bạc ngân hàng hoặc gửi séc (có ghi rõ séc sẽ được thanh toán bằng euro hay ngoại tệ) mặc dù được tự do nhưng vẫn phải khai báo (vì mục đích thông tin) chỉ khi giao dịch đó có trị giá hơn 10.000 euro/người/một lần chuyển đi. Nếu không thực hiện khai báo trên thì các nhà chức năng hải quan Tây Ban Nha có thể can thiệp vào các phương tiện thanh toán này.

Bên nước ngoài nếu có giao dịch nhận tiền (thông qua một trong những hình thức thanh toán kể trên) với trị giá hơn 10.000 euro/người/một giao dịch thì phải công bố trước khi thực hiện giao dịch cho các cơ quan hải quan của Tây Ban Nha.

8.2.6. Các loại tài khoản ngân hàng

Cá nhân hoặc tổ chức kinh tế của bên nước ngoài có thể duy trì tài khoản dưới các điều kiện giống như đối với bên Tây Ban Nha. Yêu cầu duy nhất đối với bên nước ngoài khi mở một tài khoản ngân hàng là phải chứng nhận rằng chủ tài khoản không thường trú tại Tây Ban Nha. Ngoài ra, cứ hai năm một lần ngân hàng phải chứng nhận lại tình trạng không thường trú trên. Luật pháp cũng có những qui định khác liên quan.

Mặt khác, phía Tây Ban Nha, dưới một số điều kiện nhất định có thể mở và duy trì một cách

tự do tài khoản ở nước ngoài (có xác định rõ tài khoản euro hay tài khoản ngoại tệ), và việc mở tài khoản này phải được khai báo với Ngân hàng trung ương Tây Ban Nha. Đối với tài khoản mở tại các tổ chức tài chính tại Tây Ban Nha thì không phải khai báo.

8.2.7. Qui định về tình trạng cư trú

Cá nhân được coi là thường trú tại Tây Ban Nha nếu như sống thường xuyên tại Tây Ban Nha. Các tổ chức kinh tế có địa chỉ thường trú tại Tây Ban Nha và các công sở, chi nhánh của công dân hoặc tổ chức nước ngoài nhưng đặt trên lãnh thổ Tây Ban Nha cũng được coi là thường trú tại Tây Ban Nha.

Cá nhân có hộ khẩu thường trú ở nước ngoài, các tổ chức thường trú tại nước ngoài, công sở hoặc chi nhánh văn phòng thường trực tại nước ngoài của các cá nhân hoặc tổ chức tại Tây Ban Nha được coi là thường trú tại nước ngoài.

Khi nói về tình trạng thường trú thì phải được hiểu như những qui định về thường trú trong luật đóng thuế nhưng có một số sửa đổi (xem Chương mục về vấn đề này) và hiện tại thì những sửa đổi này vẫn chưa được phát triển toàn diện đề trở thành một pháp lệnh.

[email protected] www.investinspain.org

CASA ASIA

ALTO PATRONATO

Thiết kế và trình bày:IngoGroup, Impresión y Diseño, S.A. Biên dịch sang tiếng Việt:Huan Nguyen THi

Sở hữu trí tuệ (Hướng dẫn về kinh tế, Chương 1: “Tây Ban Nha, một trang mới)

Bản quyền tác giả Bản quyền tác giả mục 2.3

hướng dẫn về kinh tế tây ban nha - casaasia.es · minh châu Âu trong những năm gần...

Documents