hesap ve yapim esaslari
TRANSCRIPT
![Page 1: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/1.jpg)
ÇELİK YAPILARIN TASARIM,
HESAP VE YAPIM ESASLARI
YÖNETMELİĞİ
Prof. Dr. Cem Topkaya
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Yapı Mekaniği Laboratuvarı
![Page 2: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/2.jpg)
İÇERİK
• Şartname ve Yönetmeliklere Genel Bakış
• Çelik Yapılar İçin Kullanılan Tasarım Prensipleri
• Yeni Çelik Yapılar Yönetmeliği Kapsamı
• Atıfta Bulunulan Şartnameler ve Detayları
![Page 3: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/3.jpg)
AMAÇ: Güvenlik seviyesi şartlarını sağlamak koşulu ile
ekonomik çözümler üretmek
![Page 4: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/7.jpg)
• Mühendisler yapı tasarımında şartname ve yönetmeliklere
ihtiyaç duyar.
• Şartname ve yönetmelikler mühendislerin yapı tasarımında
kritik hatalar yapmalarını önlemek için geliştirilmiştir.
• Güncel şartname ve yönetmeliklere uygun tasarlanan yapıların
güvenli yapılar olduğu varsayılabilir.
(Doğru şekilde tatbik edilmesi şartıyla)
• Tüm bunlar şartname ve yönetmeliklerin doğru olduğu
anlamına gelmez.
• Şartname ve yönetmeliklerin hazırlanması esnasında birçok
varsayımda bulunulur ve kurallar bilimsel veriler ışığında
revize edilir.
![Page 8: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/8.jpg)
YAPI TASARIMI (HERHANGİ BİR YAPI)
kk RE
Karakteristik yükler Karakteristik dayanım
Yükler ile
ilgili
şartname
İlgili mazleme için
geliştirilmiş şartname
![Page 9: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/9.jpg)
GEÇMİŞ (ve BUGÜN)
Çelik yapı tasarımı için kullanılan şartnameler
1980!!
Yapılar!
![Page 10: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/10.jpg)
1979!!
Yapılar!
![Page 11: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/11.jpg)
TS648 ve TS3357 Şartnamelerinin Kapsamı ve Formatı
Emniyet Gerilmeleri prensiplerine dayanan şartnameler
1970li yılların Amerikan (AISC) ve Alman (DIN) şartnamelerinden uyarlanmış
TS 648 genel anlamda eleman tasarımı prensiplerini içerir
Çekme çubukları
Basınç Elemanları
Eğilmeye Maruz Kalan Elemanlar
Eğilme ve Eksenel Basıncın Bileşik Etkisindeki Elemanlar
Kapsam oldukça dar. Narin plakaları olan enkesitler kapsam dışında.
Bazı durumlarda fazla tasarıma sebebiyet veren güvenli tarafta kalan yaklaşımlar
![Page 12: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/12.jpg)
Piyasada artık bulunmayan bulonlar hakkında kurallar.
Yüksek mukavemetli bulonlar hakkında hiçbir bilgi yok.
![Page 13: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/13.jpg)
Geliştirilmesi esnasında kullanılan kaynak şartnameler (AISC, DIN)
için yapılan revizyonların ışığında revize edilip güncellenmemiş.
![Page 14: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/14.jpg)
TS648 ile hangi yapılar tasarlanabilir(di)?
Portal çerçeve: Muhtemelen Evet! (sadece eleman tasarımı, birleşimler?)
![Page 15: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/15.jpg)
Silolar: HAYIR!
Kule: HAYIR!
![Page 16: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/16.jpg)
SONUÇ
TS 648 sadece bina türü yapılar içindir ve bina türü olmayan yapılar
kapsam dışındadır
TS648 güncelliğini yitirmiştir
Bina türü yapılar için bile uygulanabilirliği sorgulanabilir
Kompozit döşeme???
![Page 17: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/17.jpg)
Yük Şartnameleri Ne Durumda?
Binalar
Yapı
1997 fakat birçok kural
1970-1980 aralığında geliştirilenler
ile aynı
Zati ağırlık
Rüzgar yükü
Kar yükü
Hareketli yükler
ile ilgili şartname
![Page 18: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/18.jpg)
Basit kurallar
Hatalı haritalar
![Page 19: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/19.jpg)
Deprem Yükleri
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
tarafından hazırlanan “Deprem Yönetmeliği”
Belli aralıklarla güncellenen
Güncel bilimsel yaklaşımlarla uygun
Yeni bir versiyon hazırlık aşamasında
(Çok yakında yürürlüğe girebilir)
![Page 20: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/20.jpg)
Çelik yapılar için özel bir bölüm (kompozit yapı kapsam dışında)
Emniyet gerilmelerinin modifiye edilmesi sayesinde kapasite tasarımının
uygulanması
TS648 ile tam uyumlu değil
Yeni yayınlanacak Deprem Yönetmeliği yeni yürürlüğe giren “Çelik Yapılar
Yönetmeliği” ile uyumlu
![Page 21: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/21.jpg)
Güncellenmiş bir Çelik Yapılar Şartnamesine (Standardına, Yönetmeliğine)
ihtiyaç var.
Sadece binalara değil tüm çelik yapı sistemlerine uygun yönetmeliklerin
geliştirilmesi gerek.
SORUMLU KİM?
• Türk Standardları Enstitüsü (TSE)
TSE tarafından geliştirilen standardlar ihtiyaridir
Özel bir istek yapılmadığı sürece standardlar yenilenmez
veya yeni standard hazırlanmaz.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Hangi standard veya yönetmeliğin kullanılacağı konusunda
söz sahibidir
Örnek: Betonarme yapılar için TS500 kullanılması
![Page 22: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/22.jpg)
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2014 yılı sonunda yeni bir Çelik Yapılar
Yönetmeliğinin hazırlanmasına karar vermiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü ile
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi arasında imzalanan
protokol kapsamında bir Çelik Yapılar Yönetmeliği hazırlanmıştır.
Projenin aşamaları:
• Mevcut durum değerlendirmesi (1 ay)
• Yönetmelik taslağının hazırlanması (6 ay)
• Yönetmelik taslağı ile ilgili görüş alınması (1 ay)
• Görüşler ışığında gerekli revizyonların yapılması (15 gün)
• Yönetmelik ile ilgili çalıştay düzenlenmesi
• Çalıştay sonunda ortaya çıkan gereksinimler ışığında tekrar revizyon
• Yönetmeliğin nihai hale getirilmesi
• Gelecekte yapılması gereken çalışmaların özetlenmesi
![Page 23: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/23.jpg)
Proje Grubu
• Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cavidan Yorgun (İTÜ)
• Projede Çalışan Uzmanlar
Prof. Dr. Erkan Özer (İTÜ)
Y. Doç. Dr. Cüneyt Vatansever (İTÜ)
Prof. Dr. Cem Topkaya (ODTÜ)
• Projede Çalışan Yardımcı Uzmanlar
Araş. Gör. H. Emre Alçiçek (İTÜ)
Araş. Gör. E. Ecem Baş (İTÜ)
Araş. Gör. Bayram Türk (Şırnak Üniversitesi, İTÜ ÖYP)
![Page 24: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/24.jpg)
TAKVİM
Başlangıç: Ocak 2015
İlk Taslak: Haziran 2015
Revize Metin: Ağustos 2015
Çalıştay: Ekim 2015
Nihai Metin: Aralık 2015
Resmi Gazete: 4 Şubat 2016
Yürürlüğe Giriş: 1 Eylül 2016
![Page 25: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/25.jpg)
Çelik Yapılar İçin Tasarım Prensipleri
Tasarım esnasında karakteristik değerlerin kullanılması sakıncalıdır
kk RE
Karakteristik yük Karakteristik dayanım
Yük ve dayanım değerleri değişkenlik göstermektedir ve belirsizlik
içerirler
Yüklerde olan belirsizlikler:
• Yük tipine bağlı belirsizlikler
• Yük birleşimlerine ait belirsizlikler
• Modelleme ve analiz ile ilgili belirsizlikler
![Page 26: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/26.jpg)
Dayanımda olan belirsizlikler:
• Eleman özellikleri (geometri, malzeme özellikleri, kusurlar) ile
ilgili belirsizlikler
• Yapısal davranışı betimleyen tasarım denklemlerinde olan belirsizlikler
Yapı tasarımı esnasında belli seviyelerde emniyet katsayısı
kullanılması gerekmektedir
dd RE
Tasarım yükü Tasarım dayanımı
![Page 27: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/27.jpg)
Temel prensip karakteristik değerlerin tasarım değerlerine çevirilmesidir
Karakteristik
Dayanım
Yük veya Dayanım Değeri
Karakteristik
Yük
Göçme
olasılığını
belirleyen
alan
Karakteristik yük ve karakteristik dayanım değerlerinin yakın olduğu durum
GÖÇME RİSKİ YÜKSEK
![Page 28: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/28.jpg)
Tasarım değerlerinin uygulanması durumunda oluşan olasılık dağılımı
Tasarım
Dayanımı
Yük veya Dayanım Değeri
Tasarım
Yükü
Göçme
olasılığını
belirleyen
alan
Tasarım yükü ve tasarım dayanımı değerlerinin uzak olduğu durum
GÖÇME RİSKİ DÜŞÜK
![Page 29: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/29.jpg)
Emniyet Katsayılarının nasıl uygulanacağına göre farklı tasarım
yaklaşımları mevcuttur.
Emniyet Gerilmeleri Yönetimi ile Tasarım (TS 648 yaklaşımı)
Taşıma Gücü Yöntemi (Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım YDKT)
Yıllar içerisinde Emniyet Gerilmeleri Yöntemi yerini Taşıma Gücü
Yöntemine bırakmıştır.
Projenin ilk aşamasında dünya çapında kullanılan standardlar
detaylı olarak incelenmiştir.
Ayrıca Türkiye’de çalışan mühendislerin aşina olduğu standardlar
belirlenmiştir.
![Page 30: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/30.jpg)
Farklı Ülkelerde Kullanılan Standardlar
Amerika : YDKT-1986 (1999); AISC 360-2005; AISC 360-2010;.....
Kanada : S16-09 (1974) (AISC’e paralel olarak gelişmekte..)
Avustralya : AS4100-12 (1990) (YDKT felsefesi....)
Yeni Zelanda : NZ S3404-09 (AS 4100 ile uyumlu..)
Güney Amerika: Kanada S16 ile uyumlu...
Avrupa : DIN 18800-1990 (EN DIN 18800), BS 5950-1985 (2000),
Eurocode 3 (1993).........
Sonuç olarak dünya genelinde taşıma gücü yöntemine göre geliştirilmiş
standardlar kullanılmaktadır.
![Page 31: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/31.jpg)
Referans Alınacak Metin Hakkında Nihai Karar
Taşıma gücü prensiplerine dayanan bir Yönetmelik hazırlanması
gereksinimi ortaya çıkmıştır. Gelişmiş ülkelerde kullanılan standardlara
paralel. Deprem Yönetmeliği ile uyumlu.
Bu aşamada bugün uluslararası standartların büyük ölçüde esas
aldığı Amerika (ANSI/AISC 360) ve/veya Avrupa (EC 3)
standartlarından biri izlenebilir.
Ancak, her iki standart arasında önemli yaklaşım farklılıkları bulunmaktadır.
ANSI/AISC 360-10 standardı ifadelerinin temel prensipler açısından
anlaşılabilir ve kolay kullanılabilir olmasına karşın, EC 3 normunun
ifadeleri oldukça karmaşıktır.
TSE tarafından Türk Standardı olarak kabul edilen Avrupa Birliği EN normları
(EC 3, EC 4, v.d.), üniversitelerimizin inşaat mühendisliği programlarında
çelik yapılar derslerinde verilen eğitimin kapsamı ve uygulamada mühendislerin
yapısal çelik tasarımı konusundaki bilgi birikimi gözönüne alındığında,
ülkemizdeki mühendislik pratiğinden oldukça farklı yaklaşımlar içermektedir.
![Page 32: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/32.jpg)
Sonuç olarak, Çelik Yapıların Tasarım, Yapım ve Hesap Esasları
Yönetmeliğinin hazırlanmasında:
• AISC 360 “Specification for Structural Steel Buildings”
standardının esas alınması
• Türk Deprem Yönetmeliği ile uyumunun sağlanması
• Ülkemizdeki mühendislik pratiğine de paralel olarak,
yıllarca AISC standartlarıyla proje yapan mühendislerin bilgi
birikimini gözardı etmeden, ortak bir tasarım yaklaşımının
kullanılması
• kontrol edilebilir uygulama kurallarının oluşturulabilmesinin
sağlanması
amaçlanmıştır.
![Page 33: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/33.jpg)
Yönetmelik’de Yer Alan Tasarım Prensipleri
Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT)
nu RR
Gerekli Dayanım
(YDKT Yük Birleşimi)
Tasarım Dayanımı
Karakteristik Dayanım
Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT)
n
a
RR
Gerekli Dayanım
(GKT Yük Birleşimi) Güvenli Dayanım
Karakteristik Dayanım Emniyet
Gerilmeleri
Yöntemine
Benzer
Emniyetli
Kuvvet!!
![Page 34: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/35.jpg)
Kapsam
Bölüm 1: Genel Esaslar
Bölüm 2: Malzeme
Bölüm 3: İmalat ve Montaj
Bölüm 4: Kalite Kontrolü
Bölüm 5: Tasarımda Temel İlkeler
Bölüm 6: Stabilite Tasarımı
Bölüm 7: Eksenel Çekme Kuvveti Etkisi
Bölüm 8: Eksenel Basınç Kuvveti Etkisi
Bölüm 9: Eğilme Momenti Etkisi
Bölüm 10: Kesme Kuvveti Etkisi
Bölüm 11: Bileşik Etkiler
Bölüm 12: Kompozit Elemanlar
Bölüm 13: Birleşimler ve Birleşim Araçları
Bölüm 14: Boru ve Kutu Enkesitli Elemanların Birleşimleri
Bölüm 15: Kullanılabilirlik Sınır Durumları İçin Tasarım
Bölüm 16: Yapısal Elemanlar İçin Stabilite Bağlantıları
Ekler: Su Birikmesi, Yorulma Etkisi, Diyaframlar ve Yük Aktarma Elemanları
![Page 36: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/36.jpg)
YDKT GKT
YDKT ve GKT nin tek bir Yönetmelikte toplanması
![Page 37: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/37.jpg)
Faydalanılan Kaynaklar
Bölüm 1: Genel Esaslar (AISC 360)
Bölüm 2: Malzeme (Çeşitli TS EN standardları)
Bölüm 3: İmalat ve Montaj (TS EN 1090)
Bölüm 4: Kalite Kontrolü (TS EN 1090)
Bölüm 5: Tasarımda Temel İlkeler (AISC 360)
Bölüm 6: Stabilite Tasarımı (AISC 360)
Bölüm 7: Eksenel Çekme Kuvveti Etkisi (AISC 360)
Bölüm 8: Eksenel Basınç Kuvveti Etkisi (AISC 360)
Bölüm 9: Eğilme Momenti Etkisi (AISC 360)
Bölüm 10: Kesme Kuvveti Etkisi (AISC 360)
Bölüm 11: Bileşik Etkiler (AISC 360)
Bölüm 12: Kompozit Elemanlar (AISC 360)
Bölüm 13: Birleşimler ve Birleşim Araçları (AISC 360)
Bölüm 14: Boru ve Kutu Enkesitli Elemanların Birleşimleri (AISC 360)
Bölüm 15: Kullanılabilirlik Sınır Durumları İçin Tasarım (AISC 360)
Bölüm 16: Yapısal Elemanlar İçin Stabilite Bağlantıları (AISC 360)
Ekler: Su Birikmesi, Yorulma Etkisi, Diyaframlar ve Yük Aktarma Elemanları
![Page 38: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/38.jpg)
BÖLÜM 1 - GENEL ESASLAR
Bu bölümde Yönetmeliğinin kapsamı ve genel esasları
açıklanarak, Yönetmelikte doğrudan veya dolaylı olarak
referans verilen ulusal ve uluslararası standart, yönetmelik ve
normlar sıralanmaktadır.
1.1 KAPSAM
1.2 İLGİLİ STANDART VE YÖNETMELİKLER
![Page 39: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/39.jpg)
KAPSAM
• Bina türü çelik yapı sistemleri
• Düşey ve yatay yük taşıyıcı elemanlar içeren diğer çelik yapı sistemleri
• Eleman kalınlıkları en az 4 mm
![Page 40: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/40.jpg)
KAPSAM DAHİLİNDE
![Page 41: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/41.jpg)
Silolar: KAPSAM DIŞI
Kule: KAPSAM DIŞI
![Page 42: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/42.jpg)
HAFİF ÇELİK YAPILAR
KAPSAM DIŞI
KABLO TÜRÜ YAPILAR
KAPSAM DIŞI
![Page 43: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/43.jpg)
BÖLÜM 2 - MALZEME
Bu bölümde yapı çeliği, birleşim araçları ve diğer çelik yapı
malzemesinin özellikleri ve ilgili standart, norm ve
yönetmelikler yer almaktadır.
2.1 YAPISAL ÇELİK
2.2 BULONLAR, SOMUNLAR, PULLAR VE PERÇİNLER
2.3 ANKRAJ ÇUBUKLARI
2.4 KAYNAK MALZEMESİ
2.5 BAŞLIKLI ÇELİK ANKRAJLAR
![Page 44: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/44.jpg)
Yapısal çelikler
EN 10025 standardına atıf
Normal ve yüksek
mukavemetli bulonlar
![Page 45: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/45.jpg)
BÖLÜM 3 – İMALAT VE MONTAJ
Hesap raporu ve uygulama projeleri ile imalat ve montaj
işlerinde gözönüne alınacak kurallar verilmektedir.
Çelik yapı sistemleri ve çelik – betonarme kompozit yapıların
yapısal çelik elemanlarının imalat ve montaj aşamalarına ait
genel ve teknik esasların uygulamalarında TS EN 1090 da
verilen ilgili koşullar esas alınmıştır.
3.1 GENEL
3.2 HESAP RAPORU VE UYGULAMA PROJELERİNE İLİŞKİN
KURALLAR
3.3 İMALAT
3.4 MONTAJ
![Page 46: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/46.jpg)
BÖLÜM 4 – KALİTE KONTROLÜ
Bu bölüm yapısal çelik ve çelik – betonarme kompozit yapı
sistemlerinin ve elemanlarının kalite kontrolü ve güvencesi
için gerekli minimum kuralları içermektedir.
TS EN 1990 kuralları benimsenmiştir.
4.1 GENEL
4.2 İMALATÇI VE YÜKLENİCİ KALİTE KONTROL PROGRAMI
4.3 ÇELİK YAPIYA AİT BELGELER
![Page 47: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/47.jpg)
BÖLÜM 5 – TASARIMDA TEMEL İLKELER
Bu bölümde çelik yapıların analiz ve boyutlandırılmasında
uygulanan ve yönetmeliğin tüm bölümleri için geçerli olan
temel ilkeler açıklanmaktadır.
5.1 GENEL ESASLAR
5.2 TASARIM PRENSİPLERİ
5.3 YÜKLER VE YÜK BİRLEŞİMLERİ
5.4 ELEMAN ENKESİT ÖZELLİKLERİ
![Page 48: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/48.jpg)
Sınır durumlar
• Dayanım sınır durumu
• Kullanılabilirlik sınır durumu
Tasarım Yaklaşımları
• Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT)
• Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT)
Yükler ve Yük Birleşimleri
![Page 49: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/49.jpg)
TS EN 1991-1-4’e göre hesaplanan rüzgar yükleri
TS EN 1991-1-3’e göre hesaplanan kar yükleri
Diğerleri için TS 498 yeterli
![Page 50: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/50.jpg)
Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitlerin Sınıflandırılması
Basınç Altında
• Narin Olmayan Enkesit
• Narin Enkesit
Eğilme Altında
• Kompakt Enkesit
• Kompakt Olmayan Enkesit
• Narin Enkesit
![Page 51: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/51.jpg)
BÖLÜM 6 – STABİLİTE TASARIMI
Bu bölümde çelik yapıların stabilite tasarımının temel
ilkeleri ve tasarımda uygulanan başlıca analiz yöntemlerinin
esasları açıklanmaktadır.
6.1 GENEL ESASLAR
6.2 İKİNCİ MERTEBE TEORİSİNİN DAYANDIĞI ESASLAR
6.3 GENEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE TASARIM
6.4 BURKULMA BOYU YÖNTEMİ İLE TASARIM
6.5 YAKLAŞIK İKİNCİ MERTEBE ANALİZİ
![Page 52: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/52.jpg)
GENEL ESASLAR
İkinci mertebe teorisinde süperpozisyon geçersizdir.
Eğer GKT kullanılıyor ise yükler 1.6 ile çarpılarak kullanılacak ve
sonuçta elde edilen iç kuvvetler 1.6 ya bölünecek.
İKİNCİ MERTEBE TEORİSİNİN DAYANDIĞI ESASLAR
Geometrik ön kusurların modellenmesi.
• Doğrudan doğruya modellenmesi
• Fiktif yükler
![Page 53: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/53.jpg)
Genel Analiz Yöntemi kullanılması durumunda
Azaltılmış Rijitlikler
![Page 54: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/54.jpg)
Genel Analiz Yöntemi İle Tasarım
1K
Burkulma Boyu Yöntemi ile Tasarım
Dikkat: Her yapı sistemine
uygulanmasına izin verilmez.
Ön koşullar var.
![Page 55: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/55.jpg)
YAKLAŞIK İKİNCİ MERTEBE ANALİZİ
Birinci mertebe analizi sonuçlarını kullanarak ikinci mertebe analiz
sonuçları yaklaşık olarak elde edilir.
P-d P-D
![Page 56: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/56.jpg)
BÖLÜM 7 – EKSENEL ÇEKME KUVVETİ ETKİSİ
Bu bölümde çekmeye maruz kalan elemanların dayanım
sınır durumları tanımlanmıştır.
7.1 GENEL ESASLAR
7.2 ÇEKME KUVVETİ DAYANIMI
7.3 YAPMA ENKESİTLİ ÇEKME ELEMANLARI
![Page 57: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/57.jpg)
Gerilme düzensizliği ile ilgili kurallar.
Akma Sınır Durumu
Kırılma Sınır Durumu
gyn AFT
eun AFT
![Page 58: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/58.jpg)
BÖLÜM 8 – EKSENEL BASINÇ KUVVETİ ETKİSİ
Bu bölümde basınç kuvvetine maruz kalan elemanların dayanım
sınır durumları tanımlanmıştır.
8.1 GENEL ESASLAR
8.2 KARAKTERİSTİK BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI
8.3 TEK KORNİYERDEN OLUŞAN BASINÇ ELEMENLARI
8.4 YAPMA ENKESİTLİ BASINÇ ELEMANLARI
8.5 NARİN ENKESİTLİ BASINÇ ELEMANLARI
![Page 59: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/59.jpg)
Farklı enkesitlere sahip basınç elemanları ile ilgili kurallar
Karakteristik basınç kuvveti
dayanımı
![Page 60: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/60.jpg)
BÖLÜM 9 – EĞİLME MOMENTİ ETKİSİ
Bu bölümde basit eğilmeye maruz kalan elemanların dayanım
sınır durumları tanımlanmıştır.
9.1 GENEL ESASLAR
9.2 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME
ETKİSİNDEKİ KOMPAKT U-ENKESİTLİ VE ÇİFT
SİMETRİ EKSENLİ KOMPAKT I-ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.3 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME
ETKİSİNDEKİ KOMPAKT GÖVDELİ VE KOMPAKT
OLMAYAN VEYA NARİN BAŞLIKLI ÇİFT SİMETRİ
EKSENLİ I-ENKESİTLİ ELEMANLAR
![Page 61: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/61.jpg)
9.4 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME
ETKİSİNDEKİ KOMPAKT VE KOMPAKT OLMAYAN
GÖVDELİ DİĞER I-ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.5 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME
ETKİSİNDEKİ ÇİFT VE TEK SİMETRİ EKSENLİ NARİN
GÖVDELİ I-ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.6 ZAYIF EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME ETKİSİNDEKİ
I-ENKESİTLİ VE U-ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.7 KUTU ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.8 BORU ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.9 SİMETRİ DÜZLEMİNDE YÜK ETKİSİNDEKİ ÇİFT
KORNİYER VE T-ENKESİTLİ ELEMANLAR
![Page 62: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/62.jpg)
9.10 EĞİLME ETKİSİNDEKİ TEK KORNİYER ELEMANLAR
9.11 DOLU ENKESİTLİ ELEMANLAR
9.12 SİMETRİ EKSENİ OLMAYAN ENKESİTE SAHİP
ELEMANLAR
9.13 KİRİŞLERİN TASARIMINDA DİĞER ESASLAR
![Page 63: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/63.jpg)
Farklı enkesitlere sahip eğilme elemanları ile ilgili kurallar
![Page 64: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/64.jpg)
BÖLÜM 10 – KESME KUVVETİ ETKİSİ
Bu bölümde kesmeye maruz kalan elemanların dayanım
sınır durumları tanımlanmıştır.
10.1 GENEL ESASLAR
10.2 I-ENKESİTLİ VE U-ENKESİTLİ ELEMANLAR
10.3 ÇEKME ALANI KATKISI
10.4 KUTU ENKESİTLİ ELEMANLAR
10.5 BORU ENKESİTLİ ELEMANLAR
![Page 65: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/65.jpg)
10.6 TEK KORNİYERLER VE T-ENKESİTLİ ELEMANLAR
10.7 BAŞLIKLARINA PARALEL DÜZLEMDE KESME
KUVVETİ ETKİSİNDE TEK VEYA ÇİFT SİMETRİ
EKSENLİ ELEMANLAR
10.8 GÖVDESİ BOŞLUKLU KİRİŞLER
Ara rijitlik levhaları
![Page 66: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/66.jpg)
BÖLÜM 11 – BİLEŞİK ETKİLER
Bu bölümde bileşik etkilere maruz kalan elemanların dayanım
sınır durumları tanımlanmıştır.
11.1 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL KUVVET
ETKİSİNDEKİ ÇİFT VE TEK SİMETRİ EKSENLİ
ELEMANLAR
11.2 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL KUVVET
ETKİSİNDEKİ DİĞER ELEMANLAR
11.3 BURULMA ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR VE BURULMA,
EĞİLME, KESME VE/VEYA EKSENEL KUVVETİN
ORTAK ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR
11.4 ÇEKME ETKİSİNDEKİ DELİK KAYBI İÇEREN BAŞLIK
ENKESİTLERİNDE KOPMA
![Page 67: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/67.jpg)
Eksenel basınç ve tek/iki yönlü eğilme
Eksenel çekme ve tek/iki yönlü eğilme
Burulma ve tek/iki yönlü eğilme
![Page 68: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/68.jpg)
BÖLÜM 12 – KOMPOZİT ELEMANLAR
Bu bölümde kompozit elemanların dayanım sınır durumları
tanımlanmıştır.
12.1 KAPSAM
12.2 GENEL ESASLAR
12.3 EKSENEL KUVVET ETKİSİ
12.4 EĞİLME MOMENTİ ETKİSİ
12.5 KESME KUVVETİ ETKİSİ
![Page 69: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/69.jpg)
12.6 EKSENEL KUVVET VE EĞİLME MOMENTİNİN
BİLEŞİK ETKİSİ
12.7 EKSENEL KUVVET ALTINDA YÜK AKTARIMI
12.8 ÇELİK ANKRAJLAR
![Page 70: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/70.jpg)
Kesit taşıma gücü hesapları hakkında bilgilendirme
Konstrüktif esaslar
![Page 71: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/71.jpg)
Bileşik Etkiler Altında
Enkesit Kapasitesi
İçin Yaklaşımlar
![Page 72: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/72.jpg)
BÖLÜM 13 – BİRLEŞİMLER VE BİRLEŞİM ARAÇLARI
Bu bölümde birleşimler ve birleşim elemanlarının
dayanım sınır durumları tanımlanmıştır.
13.1 GENEL ESASLAR
13.2 KAYNAKLAR
13.3 BULONLAR
13.4 ELEMANLARIN BİRLEŞEN ENKESİT PARÇALARI VE
BİRLEŞİM ELEMANLARININ DAYANIMLARI
13.5 BESLEME LEVHALARI
13.6 MESNETTE EZİLME DAYANIMI
![Page 73: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/73.jpg)
13.7 KOLON AYAKLARI VE BETON ÜZERİNE
MESNETLENME
13.8 ANKRAJ ÇUBUKLARI VE BETONA YERLEŞİMİ
13.9 BÖLGESEL KUVVETLER ETKİSİNDEKİ BAŞLIK VE
GÖVDE ENKESİT PARÇALARININ DAYANIMLARI
13.10 ÇEKME ELEMANLARININ MİL BİRLEŞİMLERİ
![Page 74: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/74.jpg)
Kaynaklı Birleşimlerin Dayanımları
Bulonlar İçin Önçekme Kuvveti
![Page 75: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/75.jpg)
Sürtünme Katsayıları
Blok Kırılma Sınır Durumu Mil birleşimleri
![Page 76: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/76.jpg)
BÖLÜM 14 – BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARIN
BİRLEŞİMLERİ
Bu bölümde boru ve kutu enkesitli elemanların birleşimlerinin
dayanım sınır durumları tanımlanmıştır.
14.1 LEVHALARIN BORU VE KUTU ENKESİTLİ
ELEMANLARA BİRLEŞİMLERİ
14.2 BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARDAN
OLUŞAN KAFES SİSTEM BİRLEŞİMLERİ
14.3 BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARIN
MOMENT AKTARAN BİRLEŞİMLERİ
14.4 LEVHALARIN VE ÖRGÜ ELEMANLARININ KUTU
ENKESİTLİ ELEMANLARA BİRLEŞİMLERİNİN
KAYNAKLARI
![Page 77: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/78.jpg)
BÖLÜM 15 – KULLANILABİLİRLİK SINIR DURUMLARI İÇİN
TASARIM
Bu bölümde kullanılabilirlik sınır durumlarına yönelik koşullar
bulunmaktadır.
15.1 GENEL ESASLAR VE YÜK BİRLEŞİMLERİ
15.2 DÜŞEY YERDEĞİŞTİRME (SEHİM) KONTROLLERİ
15.3 YATAY YERDEĞİŞTİRME KONTROLLERİ
15.4 DÜŞEY TİTREŞİM KONTROLLERİ
15.5 RÜZGAR ETKİSİ ALTINDA KONFOR KONTROLLERİ
15.6 SICAKLIK DEĞİŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN
YERDEĞİŞTİRMELER
![Page 79: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/79.jpg)
BÖLÜM 16 – YAPISAL ELEMANLAR İÇİN STABİLİTE
BAĞLANTILARI
Bu bölümde stabilite bağlantı elemanları için gerekli
minimum dayanım ve rijitlik ile ilgili koşullar bulunmaktadır.
16.1 GENEL ESASLAR
16.2 KOLONLAR İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI
16.3 KİRİŞLER İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI
16.4 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL BASINÇ
KUVVETİNİN ORTAK ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR
İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI
![Page 80: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/80.jpg)
![Page 81: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/81.jpg)
EKLER
SU BİRİKMESİ
YORULMA
DİYAFRAMLAR
![Page 82: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/82.jpg)
İMALAT, MONTAJ VE KALİTE KONTROL İÇİN TS EN 1090
![Page 83: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/83.jpg)
![Page 84: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/84.jpg)
KAR VE RÜZGAR YÜKLERİ İÇİN TS EN NORMLARI
![Page 85: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/85.jpg)
![Page 86: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/86.jpg)
NASIL DAHA FAZLA BİLGİ EDİNİLİR?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü
3 günlük eğitim programları düzenlemektedir.
Haziran 2016 itibariyle Organize Sanayi Bölgeleri ve Belediyeler
Birliği personeli eğitim programını tamamlamıştır.
Yapısal Çelik Derneği, İnşaat Mühendisleri Odası tarafından da
kurslar düzenlenmektedir. (İstanbul, Ankara tamamlandı)
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü
Örnekler kitabı hazırlatmıştır.
Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü web sitesi
Kütüphane alt başlığından ulaşılabilir
![Page 87: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/87.jpg)
![Page 88: HESAP VE YAPIM ESASLARI](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022012101/6169eb4411a7b741a34cd1b8/html5/thumbnails/88.jpg)
TEŞEKKÜR
• Yönetmeliğin hazırlanmasına öncülük eden ve destek veren
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü
• Yönetmeliği hazırlayan proje ekibi
SORULAR?