herceg novi seminarski rad

JU SREDNJA MJEŠOVITA ŠKOLA„IVAN GORAN KOVAČIĆ“HERCEG – NOVI

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA PRAKTIČNA NASTAVA

Tema: „Turizam Herceg – Novog danas“

Profesor Biljana Kršanac Učenik Milica Stanišić

Herceg – Novi, 2010. godina

Seminarski rad – “Turizam Herceg – Novog danas”

SADRŽAJ

UVOD........................................................................................................2Geografski položaj.....................................................................................2Klimatske karakteristike.............................................................................2Priroda i flora.............................................................................................3Rivijera Herceg – Novog...........................................................................4Legende o gradu.........................................................................................5ISTORIJA GRADA.................................................................................6KULTURNO-ISTORIJSKE ZNAMENITOSTI I SPOMENICI........7Manastiri i crkve........................................................................................7Fortifikacioni objekti..................................................................................9Lokalne atrakcije........................................................................................9KULTURA................................................................................................11Kulturne manifestacije – grad festivala......................................................11TURIZAM................................................................................................13Hoteli, moteli i pansioni.............................................................................14Izletišta.......................................................................................................14Plaže ..........................................................................................................15LITERATURA.........................................................................................17

1


UVOD

Herceg – Novi se nalazi u Boko-Kotorskom zalivu, koji je najljepše mjesto na crnogorskoj rivijeri. Osnovao ga je bosanski kralj Tvrtko I 1382. godine. U različito vrijeme Herceg - Novi je pripadao turcima, veneciancima, špancima, francuzima i svaki narod je ostavio svoj trag na lik grada. Svaki kamen u gradu ima svoju istoriju. Duž obale mora na 6 km ide pješačka zona Pet Danica, koja je odlično mjesto za odmor i šetanje na svježem vazduhu. Ova maršuta još se zove “Put zdravlja”. Herceg - Novi je grad, koji živi punim životom sa događajima i poduhvatima cijelu godinu dana, a ne samo tokom ljetnje sezone. Festivali, praznici i sportski događaji daju ovom gradu neponovljivi kolorit.

Geografski položajNa izuzetno značajnom i atraktivnom geografskom prostoru između najviše planine dinarskog masiva, Orjena (1.895 m) i ulaza u jedan od najljepših zaliva svijeta, Boku Kotorsku, smjestio se Herceg Novi. On predstavlja administrativni, kulturni i privredni centar Opštine, koja se prostire od graničnog prelaza DEBELI BRIJEG do najužeg dijela Boke Kotorske (tjesnaca VERIGE - 300 m. širine), sa vrlo bogatim i živopisnim seoskim zaleđem, na ukupnoj površini od 235 km2 i imao oko 39.000 stanovnika. Sam grad ima oko 20.000 stanovnika. Geografske koordinate grada su: 42"27' sjeverne geografske širine i 18"33' istočne geografske dužine. Reljefne karakteristike:

planina ORJEN (1.895 m), poznat po svojim endemskim vrstama, rekreativnim stazama i skijanju u kasnim proljećnim, ponekad i ranim ljetnjim mjesecima)

brda: DOBROŠTICA (1.570 m) i RADOŠTAK (1.441 m) poluostrvo LUŠTICA, sa najvišim vrhom OBOSNIK (586 m)

Sam ulaz u Bokokotorski zaliv se nalazi između rtova OŠTRO i MIRIŠTE i širine je 2.900 metara. Maksimalna dubina vode u Zalivu je 61 metar, a prosječna dubina je 27,8 metara. Od 1997. godine Boka Kotorska je i zvanično uvrštena u Asocijaciju 28 najljepših zaliva svijeta.

Klimatske karakteristikePodneblje Boke Kotorske ima blagu mediteransku klimu, čije su osnovne odlike suva i topla ljeta i blage zime. Sam Herceg - Novi ima specifičnu mikro klimu koja je uslovljena izuzetno dobrom južnom ekspozicijom, blizinom mora, krečnjačkom podlogom i planinskim zaleđem, koje sprečava prodor hladnih vazdušnih masa.Zbog svega toga Herceg - Novi ima vrlo visoku prosječnu godišnju temperaturu vazduha koja iznosi 16,2 C (približno istu imaju mediteranski gradovi kao što su Napulj i Lisabon) i čak prosječno godišnje oko 200 sunčanih dana. Ljeti, u julu i avgustu, grad ima prosječno 10,7 sunčanih sati dnevno. Karakteristična su, takođe, i mala temperaturna kolebanja tako da je prosječna dnevna oscilacija temperature samo oko 4 C. Prosječna dnevna temperature morske vode tokom ljetnjih mjeseci od 22 - 26 C i približno ista prosječna dnevna

2


temperatura vazduha omogućava kupališnu sezonu u trajanju od najmanje pet mjeseci. Salinitet mora iznosi 38%. Godišnji prosjek padavina je 1.930 mm/m2, a relativna vlažnost vazduha je najviša u jesen i dostiže do 80%, a najniža je ljeti 63%. Karakteristični vjetrovi koji duvaju na ovom području su: maestral (zapadni - duva ljeti), bura (sjeverni - duva zimi), šilok (južni - duva tokom godine), jugo (južni - duva pretežno zimi), te grego, levanat, tramuntana, oštrijal, pluenat- manje česti i manje poznati vjetrovi.

Priroda i floraZahvaljujući mnogobrojnim prirodnim ljepotama Herceg - Novi je stekao naziv grada sunca, cvijeća i zelenila. Herceg Novi i njegova Rivijera posjeduju izuzetno bogat i raznovrstan hortikulturni potencijal koji je uslovljen povoljnom klimom, geografskim položajem, reljefom i konfiguracijom terena. U pejzažima našeg grada, pored brojne domaće mediteranske flore, zastupljeno je i preko 250 vrsta različitog egzotičnog bilja porijeklom sa svih kontinenata, što mu daje specifičnu karakteristiku i privlačnost. U Herceg - Novom raste rijetko cvijeće i ukrasno bilje. Najljepši je prirodni park Savinska dubrava sa spomenicima iz ranije i novije istorije ovog kraja.

U njemu i okolini najrasprostranjenija je mimoza (accacia dealbata) - cvijet - žute boje. Zimzelena drvenasta biljka, australijskog porijekla, a potiče iz roda akacija. Raste kao grm ili stablo različite visine i do preko 10 m. Ima dvostruko peraste listove i zlatno žute grozdaste cvjetove, koji imaju specifičan miris. Cvjeta u periodu od januara do marta. U Boku Kotorsku, odnosno Herceg - Novi mimozu su donijeli početkom XX vijeka pomorci.Prema procjenama, u Boki danas ima 5.000 stabala mimoze. Na hercegnovskoj rivijeri uspijeva i magnolija (magnolia grandiflora) - zimzeleno drvo prelijepih ljubičasto-bijelih cvjetova donešeno iz Sjeverne Amerike i dostiže visinu do 12 m.U Herceg - Novom se uzgaja i cikas palma (cycas revoluta) - veoma je popularna na Mediteranu, porijeklom je sa dalekog Istoka, jedna je od najstarijih živih vrsta na svijetu. Agava (agave americana) -je još jedna interesantna biljka, čija je postojbina istočni Meksiko. Na tle Herceg - Novog donijeli su je Španci sredinom XVI vijeka. Agava ima antiseptička i ljekovita svojstva. Poznate biljke su i lavanda (lavendula officinalis), planika (arbutus unedo), bugenvilija – odomaćen naziv bogumila (bougenvillea sanderiana) - jedna je od najljepših penjačica koja prekriva južne fasade i zidove u našem gradu. Potiče iz Brazila i Srednje Amerike, a na našu rivijeru donijeta je sa Azurne obale, kamelija - (camellia japonica - iz porodice čajeva) je ukrasna zimzelena biljka grmolikog oblika, porijeklom iz Japana i Kine. Cvijet je okruglastog oblika bijele, crvene ili ružičaste boje sa raznim nijansama. Kamelije cvjetaju od decembra do aprila. Oleander - (nerium oleander) je zimzelena ukrasna biljka, koja raste u obliku grma ili manjeg stabla, visine 2-4 metra sa raznobojnim cvjetovima, koji se razvijaju u periodu od juna do avgusta. Eucalyptus globalus - australijska zimzelena biljka, koja u postojbini narasta i preko 100 metara, pa se ubraja među najveće biljke na svijetu.

3


Obala Herceg - Novog, a posebno njegovo zaleđe bogato je i faunom. Osim raznih vrsta ptica, kao što su laste, galebovi, sokolovi, sitnije ptice – crvendaći, vrapci, u podneblju i brdima oko Herceg - Novog, često se sreću i zečevi, lisice, vukovi, divlje svinje, kune, vjeverice... Veoma je interesantno i podmorje Herceg - Novog. U azurno plavoj vodi hercegnovskog zaliva uspijevaju mnoge vrste riba, koje inače nastanjuju vode Mediterana. Najpoznatija riba je zubatac (dentex dentex) Zahvaljujući svom izuzetno ukusnom mesu, ova je vrsta poznata još od antičkog doba, pa je samim time možda i najpoznatija vrsta ribe Jadranskog mora a i cijelog Sredozemlja. Zubatac se najčešće viđa tokom ljetnjih mjeseci, na dubinama od 10- 20 metara. Tu je takođe i jastog (palinurus elphas). Taj ljuskar je najveći od svih rakova u vodama Jadrana. Jastog može da dosegne i do 50 cm dužine i do 5 kg težine. Hrani se ribama, školjkama, i dr. Ribolovci i ronioci u zalivu Herceg – Novog često love i hobotnice (octopus vulgaris). Potiče iz roda glavonožaca, u koje još spadaju i sipe te lignje. Osim u vodama Mediterana, hobotnica se srijeće i u Atlanskom okeanu.

Rivijera Herceg - NovogDužina rivjere Herceg - Novog je 15 kilometara i ima sledeće mjesta: Igalo, Topla, Savina, Meljine, Zelenika, Kumbor, Đenovići, Baošići, Bijela i Kamenari.

Igalo - u prevodu sa grčkog jezika “igalo” je “plaža”. Grad je centar zdrastvenog turizma. Morsko dno pored plaže pokriva vredni mulj, koji ljudi koriste za liječenje reumatizma. U Igalu živi oko 8 000 stanovnika.Topla - je malo i udobno mjesto, veza Igala sa Herceg - Novim. U Toploj se nalazi crkva Sv. Spasa, koja je poznata po tome što je Njegoš stekao u njoj prvo znanje. Za ljubitelje tenisa u ovom mjestu postoji tenisko igralište. Savina - nalazi se 2 km od Herceg - Novog. Mjesto je dobilo ime po manastiru Savina.Meljine - ovo je jedno od najljepših mjesta rivijere. Pješčana plaža, drevne vile i nova imanja, odmarališta i zdravstvene ustanove privlače mnogo turista. Ovdje počinje pješačka zona Pet Danica po kojoj možete da dođete do kraja Igala. U Meljinama se nalazi jedna od najboljih bolnica Crne Gore, a ovdje živi oko 2 000 ljudi.Zelenika - nalazi se 5 km od Herceg - Novog. U ovom mjestu izgrađen je prvi hotel na jugu Jadrana 1902 godine. Stanovništvo Zelenike broji oko 3 000 ljudi.Kumbor - nalazi se 6 km od Herceg - Novog. Ime potiče od italjanske riječi “konborgo”, što znači “predgrađe”. U Kumboru živi oko 1 000 stanovnika.Đenovići - malo i udobno mjesto, gdje živi 1 500 stanovnika. Znamenitosti mjesta su crkva Sv. Simeona Bogoprinca, koja je izgrađena na početku XVII vijeka, i crkva Sv. Špiridona (1867 godina).Baošići - ime ovog mjesta je u pismima cara Dušana 1351 godine. Baošići se nalaze 12 km od Herceg – Novog i u njima živi oko 1 100 stanovnika. Glavna znamenitost je crkva Sv. Nikola (1550 godina).Bijela - ovo mjesto se nalazi 13 km istočno od Herceg - Novog. Mnogo vijekova unazad ovo mjesto je poznato po brodogradnji, koje je bilo najbolje u Bokokotorskom zalivu. Brodogradnja postoji i sada, tradicija ide od oca kod sina 6 vijekova. U Bijeloj se nalazi crkva Rize Presvete Bogorodice, gdje su sačuvane freske s početka XIII veka.Kamenari – ovo mjesto je poznato po majstorima za kamen. Odavde idu trajekt linije Kamenari-Lepetane, zahvaljujući kojim možete da skratite put na trideset kilometara. Stanovništvo grada sada je 1 000 ljudi.

4


Legende o graduHerceg - Novi je grad koji se nalazi na samom kraju Bokokotorskog zaliva. Izgled grada, kažu stručnjaci, najsimpatičnija je mješavina romaničkog, vizantijskog i orijentalnog stila ukomponovana u mediteranski izgled grada. Herceg - Novi je danas grad cvijeća, prava staklena bašta na otvorenom. Nekada su se obroncima njegovih brda kretali turski karavani, a u podnožju obronaka odvijali su se dvoboji, megdani i izvodila javna kažnjavanja podaničkog stanovništa (raje) od strane turskih osvajača. Ipak, ovome gradu su vjekovima pripadali mnogi, voljeli su ga carevi, u njemu uživali kraljevi, svoju ratničku slavu njime su pronosile velike vojskovođe. Mnoge priče danas autentično svjedoče o tim razdobljima, o nastancima hercegnovskih ostrva, tvrđava, mjesta, crkava, rtova...RT KOBILA - Nekada davno na Luštici (danas poluostrvo koje se nalazi u ulazu u Bokokotorski zaliv sa desne strane) živjeli su momak i djevojka koji su se jako voljeli. Jednoga dana odluče da odu u kupovinu u Herceg - Novi. Umorni od dugog hoda napokon stigoše u Novi i malo predahnuše. Kako se tada za dana valjalo vratiti natrag, počeše brzo da razgledaju šta se sve na pazaru prodaje. Tada su gradom gospodarili Turci i bilo ih je na svakom koraku. Djevojka je bila veoma lijepa, pa je na pazaru ubrzo spazi jedan turski aga kojem se mnogo svidjela. Aga odluči da djevojku otme i to dogovori sa svojim zulumčarima. Vojnici se prikradoše djevojci i oteše je. Kad to momak spazi, pobi se sa Turcima. Ipak, Turci lako savladaše momka, i ubrzo ga pogubiše, a djevojku odvedoše sa sobom. Od toga dana niko od njenih bližnjih nije znao šta se sa njom tačno desilo, niti gdje se nalazi. Ipak jednoga dana djevojka se pojavi u svom rodnom mjestu, na Luštici, ali trudna. Luštičani tada proglasiše da djevojka nosi agino dijete, te da je iznevjerila svoga nesuđenog muža, kojeg Turci ubiše na pazaru. Kada ubrzo nesrećna djevojka izdahnu na porođaju, o dječaku kojeg je rodila počeo se svako po malo brinuti. Svačije i ničije, dijete je odrastalo od milosti sela, ali je vremenom postao veoma buntovan i hrabar mladić. U mladosti je veoma dobro savladao rukovanje oružjem, mrzio je Turke i strašno žudio da spere ljagu sa majčinog imena. Kada je stasao, osnovao je hajdučku četu. Često je sa svojom družinom upadao u Novi i činio pometnju među turskim osvajačima. Otimao je njihove žene i sa velikim zlatom i srebrom bježao na Lušticu. Bježao je preko mjesta: Sutorina, Njivice, pa sve do mjesta Rose, gdje bi ga čekale kobile, posebno pripremljene za tovare, naučene da se ne plaše mora i plivanja. Potom bi na kobilama vezivao tovare sa blagom i otete turske žene. Tako pripremljen stizao bi do Luštice. Ipak, jednom Turci doskočiše hajduku i ubiše ga. Međutim, i poslije njegove smrti kobile su danima, godinama, pa i vjekovima nastavile da ga vjerno čekaju na istom mjestu.To mjesto po legendi dobi ime rt Kobila.JOK MEGDAN - Legenda kaže da su Turci, prilikom prvog osvajanja Herceg - Novog, na ovom mjestu (danas se tako zove dio grada uz Jadranski put) bili do nogu potučeni. Tom prilikom, jedan od hrabrih branilaca grada pozove turskog vođu na megdan, ali on, bježeći glavom bez obzira, samo viknu: "JOK, MEGDAN" i tako tom dijelu grada i do danas ostade takvo ime. Poslije bitke, prema legendi, na izvoru ispod Jok Megdana, počela je da teče krv. Od tada se ovaj izvor pitke vode (koji je aktivan i danas) zove KARADŽA ili, u narodu još češće, KARAČA.NEMILA - Iznad Herceg - Novog (dio današnjeg naselja Srbina) i danas postoji izvor koji se zove Nemila. Nekada, prvobitni naziv ovog izvora bio je "MILA", a današnje ime je dobio nakon tragične smrti dva mladića, dobrih prijatelja, koji su, zbog ljubavi koju su osjećali prema istoj djevojci, ovdje oduzeli sebi živote.

5


KOTOBILJ - Na ovom mjestu (danas je to selo KAMENO) su Crnogorci i domaći ustanici, 17. septembra 1687. godine, u iznenadnom napadu, u borbi za oslobođenje Herceg - Novog, teško porazili tursku vojsku. Turski vojnici su bili toliko iznenađeni žestokim i iznenadnim napadom da je sve što su uspjeli bilo reći: "KO TO BI?" Otuda, kažu, i ime ovom dijelu sela Kameno. A da u priči ima i istine svjedoči i činjenica da je Petar Petrović Njegoš, svojevremeno, obišao ovo mjesto i opjevao ga u "Gorskom vijencu".

ISTORIJA GRADAArheološki nalazi na Luštici svjedoče o začecima civilizacije na ovim prostorima još u neolitu i ranom bronzanom dobu. Svjedočanstvo o ljudskom prisustvu u hercegnovskom kraju seže u doba prvih poznatih stanovnika ovog kraja - Ilira. U ove krajeve, trgovine radi, stižu grčki trgovci u 5. vijeku p.n.e. U 3. vijeku nove ere, poslije pobjede nad Ilirima, ovim krajevima je zavladala Rimska imperija. Propašću Zapadnog rimskog carstva 476. godine sledećih šest vijekova ovdje je prisutna Vizantija. U 7. vijeku slovenska plemena dosta gusto naseljavaju i ovaj kraj i na prostoru oko današnjeg Herceg - Novog formira se Župa Dračevica. Već od 10. vijeka Dračevica gubi nezavisnost, postaje plijen zetskih kneževa, ali ne za dugo, jer slijedi period Nemanjića. Poslije smrti cara Dušana, Dračevicom za kratko vlada knez Vojislav Vojnović, a zatim Balšići.

Grad je osnovan 1382. godine, kada ga je bosanski ban, odosno kraljTvrtko I Kotromanić utvrdio u Topaljskom zalivu, sa namjerom da on ima trgovačku, pomorsku i zanatsku ulogu, i nazvao ga Sveti Stefan.Kao jedan od najmlađih gradova na Jadranu nazivao se i Novi, Castrum Novum, Castel Nuovo... Svoje današnje ime dobio je u vrijeme vladavine Herceg Stjepana Vukčića Kosače, kada je doživio i najveći procvat i razvoj. Turci ga osvajaju 1482. godine i, sa kratkim prekidom od 1538.-1539. godine, kada su ga, na kratko, preuzeli Španci, vladaju njime blizu 200 godina, sve do 1687. godine. Nakon toga na njegovom tlu smjenjuju se razni narodi i civilizacije, ostavljajući duboke tragove na istoriju, kulturu i ukupan razvoj ovoga kraja. Nakon Turaka grad osvajaju Mlećani, koji njime vladaju sve do propasti Mletačke Republike 1797. godine. Od tada dolazi do čestih promjena uprave u Herceg - Novom. Austrijanci su njime vladali do 1806. godine, a, nakon toga, vlast preuzimaju Rusi do 1807. godine, potom Francuzi koji vladaju do 1814. godine. U vrlo kratkom periodu 1813.-1814. godine grad je preuzela privremena vlada Crne Gore i Boke Kotorske, ali od te 1814. godine pa sve do 1918. godine grad je pod Austrougarskom upravom. Zatim je došlo do ujedinjenja Srba, Hrvata i Slovenaca u Kraljevinu, odnosno nešto kasnije u Jugoslaviju, u čiji je sastav 1923.god ušao i Bokokotorski srez. Poslije Kapitulacije Jugoslavije 1941. god. u gradu su kao okupatori bili Italijani, zatim i Njemci, sve do konačnog oslobođenja 28. oktobra 1944. god.

6


KULTURNO-ISTORIJSKE ZNAMENITOSTI I SPOMENICIBogato spomeničko naslijeđe na području Herceg - Novog nastalo je kao rezultat prožimanja raznih naroda i kultura koje su se kroz njegovu dugu istoriju ovdje smjenjivali i sudarali. Na toj granici između Istoka i Zapada ovo podneblje je pokušavalo da stvori djela koja su u sebi izmirivala njihove udaljene prirode. U Hercegnovskoj opštini sakralni spomenici zauzimaju prvo mjesto u nepokretnom spomeničkom fondu ovog kraja i to ne samo po broju, već i po teritorijalnoj rasprostranjenosti i kulturno-istorijskoj vrijednosti. Na području Opštine ima 89 crkava (75 pravoslavnih i 14 katoličkih) i 12 lokacija na kojima se nalaze ostaci crkava, od čega su 3 lokacije arheološki obradjivane. U raznim pisanim izvorima pominje se još 7 crkava, čija identifikacija na terenu nije izvršena.

Manastiri i crkveKOMPLEKS MANASTIRA SAVINA Manastir se nalazi 2 km istočno od Herceg - Novog, u jedinstvenom ambijentu mediteranske vegetacije. Jedan je od najljepših primjera arhitekture baroka na Jadranu. Sastoji se od tri crkve: dvije posvećene Uspenju Bogorodice, smještene u centru ograđenog dvorišta, manastirskog konaka sa riznicom na sjevernoj strani dvorišta, i crkve Sv. Save, izdvojene na obližnjem brežuljku.

* Nad vratima Male crkve Uspenja Bogorodice, sa unutrašnje strane, je fresko-natpis iz 1831. godine na kome se kao godina nastanka ove crkve pominje 1030. godina, ali se po stilskim karakteristikama smatra vjerovatnijim da crkva potiče iz vremena Kosača. Na unutrašnjim zidovima otkriveno je nekoliko slojeva fresko-slikarstva, a najstariji je pronađen ispod sloja fresaka iz 1565. godine. Smatra se da je nastao sredinom XV vijeka i ima stilske karakteristike slikarstva Lovra Dobričevića. Najmlađi živopis je iz 1831. godine. Ikonostas je sastavljen iz više dijelova iz raznih epoha. Carske dveri, zvane "tvrdoške" i veliko Raspeće iznad njih izradio je 1703. godine Dimitrije Daskal, a hramsku ikonu Uspenja Bogorodice njegov sin Rafailo. * Veliku crkvu Uspenja Bogorodice gradio je od 1777. do 1799. godine korčulanski majstor Nikola Foretić. U arhitektonskom smislu, crkva je mješavina stilova od vizantijskog preko romano-grčkog do baroknog i predstavlja pravi primjer uspješnog spoja istočne i zapadne kulture, koje su se na ovom području vjekovima stapale u izuzetna umjetnička djela. Ikonostas u crkvi, koji je izradio bjelopoljski ikonopisac, pop Simeon Lazović, uz pomoć svoga sina Aleksija, 1795. godine, takođe predstavlja uspješan spoj tradicionalne ikonografije i novih baroknih formi. * Crkva Sv. Save je po nekim izvorima nastala u XV, a po nekim u VXIII vijeku.Manastirski konak sagrađen je 1937. godine, umjesto ranije srušenog, a uz konak je smješten manastirski muzej s Riznicom. U Riznici se nalaze izuzetno vrijedni predmeti - eksponati od kojih treba izdvojiti: kristalni krst Sv. Save iz 13. vijeka, plaštanicu iz 1642. godine, srebrnu petohljebnicu iz 1648. godine, kivot Manastira Tvrdoš iz 1615. godine, jedan putir iz 1650. godine, jevanđelje iz 1685. godine, jedinstven portret Ruskog cara

7


Petra Velikog... Tu je i biblioteka sa velikim brojem knjiga, koje su sa sobom donijeli kaluđeri iz manastira Tvrdoš. CRKVA Sv. ARHANĐELA MIHAILA Nalazi se na gornjem trgu Starog grada, popularnoj Belavisti, sada Trgu Herceg Stefana. Crkvu su počeli graditi 1883. godine. Više arhitekata radilo je na podizanju crkve, a projekat po kome je konačno izvedena napravio je 1905. godine arh. Milan Karlovac. Crkva je sagrađena od fino klesanih kvadera korčulanskog kamena, a gradnja je dovršena i crkva je osvještana 1911. godine. Svojom opštom prostornom koncepcijom vizantijskog stila, ukrasnim elementima romano-gotičke i islamske reminiscencije, ova građevina predstavlja izuzetno uspješan i maštoviti spoj stilova i jedna je od ljepših crkava na ovom području. Ikonostas od bijelog, italijanskog mermera, izradio je majstor Bilinić iz Splita, a ikone je izradio češki slikar Franjo Cigler.

CRKVA Sv. TROJICE Crkva sv. Trojice je smještena na uzdignutoj zaravni iznad sela Kuti, u okviru seoskog groblja ograđenog kamenim zidom sa naglašenom ulaznom kapijom na južnoj strain. Crkva je sagrađena 1836. godine, na mjestu starije crkve. To je jednobrodna kupolna građevina krupnih razmjera, pravougaone osnove, sa polukuružnom apsidom na istočnoj i ulazom na zapadnoj strani. Pred ulazom je podignut zvonik - kula, koji se završava osmougaonim postoljem nad kojim je kube. Crkva je zidana od fino klesanih kvadera. Presvedena je polukružnim svodom iz koga izrasta kvadratno postolje osmougaonog tambura, koje se završava kupolom. Krov je na dvije vode, koji nadvišava četvorovodni krov postolja tambura i krov na osam voda kupole.CRKVA Sv. ĐORĐIJA I SPASA SA EPISKOPSKOM REZIDENCIJOM Ograđeni sakralni kompleks na Toploj obuhvata: dvije crkve, malu zgradu u kojoj je crnogorski vladika Petar II Petrović Njegoš učio pismenost kod kaluđera Josifa Tropovića 1812. godine i okolno groblje. Gradnja crkve Sv. Spasa (Vaznesenija Hristovog) trajala je od 1709. do 1713. godine. Građena je od korčulanskog kamena, a na ulaznoj fasadi dominira portal sa stubovima i timpanom, nad kojim je rozeta i zvonik na preslicu, kao i tri okna sa skraćenim pilastrima. Ikonostas je rad grčkih majstora 19. vijeka, sa nekim umetnutim ruskim ikonama. Mala crkva Sv. Đorđa je sagradena krajem 17. vjeka na ostacima turske džamije. U njoj se nalazi kenotaf grofa Save Vladislavljevića. Ikonostas se pripisuje bokokotorskoj školi. Obije crkve imaju veliki broj vrijednih ikona i starih štampanih knjiga. Episkopska rezidencija Ljubibratića nalazi se u Toploj, u blizini kompleksa crkava Sv. Spasa i Sv. Đorđa, u zapadnom predgradju Herceg - Novog. To je dvospratna građevina u priklesanom kamenu sa apsidolom kapele na visini prvog sprata i zvonikom na preslicu sa jednim otvorom sa južne strane. Krov je dvoslivan. Ovdje je bila episkopska rezidencija od 1690. do 1716. godine. Građevina je sanirana na neadekvatan način, tako da je izgubila dio spomeničke autentičnosti.

8


Fortifikacioni objektiŠPANJOLA je tvrđava čija je gradnja započela za vrijeme turske vladavine u 15. vijeku, ali je svoj današnji izgled dobila po Špancima, koji su je obnovili, kao i neke druge gradske tvrđave, i nastavili sa njenom gradnjom za vrijeme svoje jednogodišnje vladavine gradom. Prvobitno ime joj je bilo tvrđava "Gornji grad". Sadašnji oblik je dobila u vrijeme druge Turske vladavine u 16. vijeku. Nalazi se na sjeverozapadnoj strani grada, na brežuljku Bajer, na visini od oko 17 metara. KANLI KULA potiče iz turskog doba (16. vijek), bila je zatvor (otuda njeno ime na turskom jeziku i znači "krvava kula"), a 1966. godine je rekonstruisana i adaptirana u jednu od najljepših ljetnih pozornica na Jadranu sa nešto preko 1000 mjesta, mada, po potrebi, može da primi i preko 1500 posjetilaca. Na južne zidine ove tvrđave naslanjaju se tzv. "Magareća vrata", koja su otvorili Austrijanci u 19. vijeku.

SAT KULA (Sahat kula - Tora) je podignuta 1667. godine po naredbi Sultana Mahmuda. Za vrijeme turske vlasti ovo su bila glavna gradska vrata. U prolazu kroz Sat kulu nalazi se skulptura majke Božije (nazvana "CRNA BOGORODICA", jer je rađena od nagorjelog drveta, i spomen obilježje osnivaču Tvrtku I Kotromaniću, koje je u vidu bareljefa izradio Afran Hozić, iz Sarajeva. Stari gradski sat na ovoj kuli je tek 1995. godine zamijenjen novim - električnim, kojeg je poklonio Zemun, grad prijatelj Herceg - Novog.FORTE MARE (morska tvrđava) je građena u periodu između 14.-17. vijeka, restaurirana 1833. godine, a od 1952. godine adaptirana je u ljetnji bioskop, kasnije i u diskoteku. Inače, tvrđava je građena na čvrstim stijenama, nad samim Šetalištem, a u zidinama postoje vrata - prolaz od morske obale do vrha tvrđave. Sa gornje strane tvrđave nalaze se"MORSKA VRATA" (Porta di mare), sa sačuvanim elementima utvrđenja iz bosanskog perioda.CITADELA je tvrđava koja se nalazila na samom moru i zidinama bila spojena sa donjim gradom. Kula sa zidom građena je za vrijeme mletačke vlasti. Tvrđava je skoro potpuno srušena za vrijeme zemljotresa 1979. godine, i danas, više u moru nego na kopnu, postoje samo ostaci zidina.

Lokalne atrakcijeSTARI GRAD je jedinstvena arhitektonska cjelina, u samom središtu današnjeg gradskog jezgra. Ako krenete sa glavnog gradskog trga - Trga Nikole Đurkovića, Stepeništem Kralja Tvrtka ispod Sahat kule, nakon, ne više od šezdesetak stepenika, pred Vama se otvara Trg Hercega Stefana (češće zvan Belavista), sa crkvom Sv. Mihaila Arhanđela i Spomen česmom, a ulazeći na sam trg proći ćete pored zgrade Gradskog arhiva.Ukoliko produžite pravo pa skrenete desno, ući ćete u ulicu Marka Cara. Na njenom kraju je Trg Mića Pavlovića sa crkvom Sv. Jeronima, crkvom Sv. Leopolda i zgradom Muzičke škole - bivše gradske gimnazije. Ako, pak, sa Trga Belvista krenete desnim stepeništem, tj. ulicom Marka Vojnovića, proći ćete, prvo, pored zgrade Radija Herceg Novi, pa zatim

9


pored galerije "Josip Bepo Benković", i stići do Forte Mare, prelijepe tvrđave koja kao da izvire iz mora. Ukoliko se vratite natrag, na početak stepeništa i "skrenete" več poslije same Sat kule, lijevo stepeništem uzbrdo, stići ćete do Kanli Kule, danas poznatije kao Ljetnja pozornica - i sve to možete laganim hodom obići za manje od trideset minuta.LAZARET je atraktivna i impozantna građevina, koja je u vrijeme kada je izgrađena (18. vijek) predstavljala glavnu zdravstvenu i sanitetsku ustanovu za Boku Kotorsku. Nalazi se u Meljinama, a datira iz 1732. godine. Gradili su je Mlečani u klesanom kamenu, koji su kaluđeri pripremali za gradnju velike manastirske crkve na Savini. U dvorištu ove građevine nalazi se kapela Sv. Roka, građena 1730. godine, u vrijeme izgradnje samog Lazareta. Crkva je rekonstruisana 1892. godine. U središtu ovih građevina ograđenih zidom sa dvoje vrata i tri atrijuma sa nekoliko manjih zgrada, nalazi se fontana. Ispred zgrade se nalaze dva pristaništa, jedno veće sa lukobranom i jedno manje.PLAVA ŠPILJA je jedna od najatraktivnijih u nizu pećina koje se nalaze na poluostrvu Luštica, smještena između uvale Zlatna luka i Rta Mokra gora. Udaljena je od Herceg -Novog 5,7 nm. Ima dva otvora pod uglom od 45 stepeni, visina od nivoa mora do vrha tavanice je 9 m, a dubina 3 - 4 m. Svoj naziv je dobila po neobično plavoj boji koja nastaje tokom vedrih dana, refleksijom sunčevih zraka koji se odbijaju od njenu površinu. Posjeta ovoj pećini obavezan je dio programa izletničkih tura kroz Bokokotorski zaliv, a u nju se može ući običnom barkom ili manjim brodićima.OSTRVO MAMULA na pomorskim kartama je poznato pod nazivom Lastavica, dok je svoje opšteprihvaćeno ime Mamula dobilo po austrijskom generalu Lazaru Mamuli, koji ga je utvrdio sredinom 19. vijeka. Mamula je nenaseljeno ostrvo na samom ulazu u Bokokotorski zaliv, udaljeno od Herceg - Novog 3,4 nm. Kružnog je oblika, prečnika 200 m, obraslo niskom vegetacijom, sa plažom i pristaništem na sjevernoj strani. U vrijeme oba svjetska rata na ovom ostrvu je bio zatvor i kao znak sjećanja na taj period postavljena je spomen ploča. Za oživljavanje i turističku valorizaciju ovog izuzetno atraktivnog ostrva napravljeno je nekoliko projekata, ali nijedan nije do sada realizovan. Mamula je i dalje napušteno ostrvo, ali i omiljeno ljetno izletište.KUĆA IVE ADRIĆA IVO ANDRIĆ (1892-1975) - dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1961. godine, zbog čega se može reći da je i Herceg Novi, na neki način, upisan u listu gradova koji se mogu pohvaliti nobelovcima. Andrić je živeo u Njegoševoj ulici br.65, na Toploj, koja se i danas naziva Dom ili Kuća Ive Andrića i ima njegovu spomen sobu, a inače je poznata i kao Klub kjiževnika i u njoj je nekoliko godina bila aktivna i Književna zajednica.

10


KULTURA

Herceg - Novi su opjevali pjesnici, oslikari likovni umjetnici, u njemu je razvijan turizam, ali mnogi će vam reći da je „ u Herceg - Novom je lako i jednostavno živijeti“, pa i da je “još laše njemu pripadati“. I zaista Herceg - Novom su pripadali mnogi poznati i slavni. Mnoge znamenite ličnosti rođene su, ili su živjele u ovome gradu. Istorijski najzačajnija ličnost je kralj Tvrtko I Kotromanić (1351- 1391), inače utemeljivač Herceg - Novog.Stranci koji su se u određenim istorijskim razdobljima zatekli u Herceg - Novom, upisali su svoja imena i u kulturno – istorijsku dokumentaciju grada. Godine 1664. u Herceg - Novom boravi hroničar i pisac čije porijeklo nije ostalo upamćeno, Elvija Ibn Dervis Mehmed Zili, ili Elvija Celebija. O boravku u tome gradu Celebija je detaljnije zabilježio u djelu „Hronika Putovanja“, gdje podrobnije opisuje tadašnji Herceg - Novi.Pored Dubrovnika i Herceg - Novi se smatra rodnim mjestom Save Raguzinskog Vladislavića, ruskog diplomate (1670 – 1738). Radio je na razvijanju pismenosti, najprije u hercegnovskim ali i u ostalim primorskim i crnogorskim manastirima. Jšs jedna značajna ličnost za Herceg - Novi je i vladika Savatije Ljubibratić, koji 1695. godine prenio upraviteljstvo iz manastira Tvrdos (Hercegovina) u Herceg - Novi. Vladičanstvo nad manastirom iste godine mu je priznala i mletačka vlast, i dodijelila mu zemlju na lokaciji gdje se danas nalazi mjesto Topla. Njegova vlast okončala se 1716. godine. Jedna od značajnijih ličnosti Herceg - Novog i Boke Kotorske uopšte, je i Sveti Leopold Mandić. Na krštenju dobija ime Bogdan, te se i njegova posvećenost crkvenom i monaskom životu odvijala u znaku toga imena. Već u 16-oj godini Leopold Mandić napušta kuću i u potpunosti se posvećuje Bogu. Leopoldov sveštenički život trajao je pune 52. godine. Za sveca je proglašen 1983. godine. Herceg - Novi slovi i za „ grad vječnog zelenila, sunca i skalinada“. To je svojevremeno zapisao i poznati nobelovac, pisac Ivo Andric.. U ovome gradu često je boravio i tražio inspiraciju za svoja djela i crnogorski vladika i pjesnik Petar II Petrović Njegoš. U Heceg - Novom su rođeni, a u njemu povremeno i žive i poznati muzičari: Rambo Amadeus, Vlado Georgijev, Dragoljub Djuričić... Takođe Herceg - Novi je i grad sporta, u tome gradu je već 1926. formiran prvi vaterpolo klub u ondašnjoj Jugoslaviji - „Jadran“, u kojem su ponikli reperezentativci: Đuro Radan, Dejan Dabović, Zoran Mustur, Stanko Zloković i legenda svjetskog vaterpola Božidar Stanišić - Cikota. U tome klubu je ponikao i jedan od najvećih plivačkih trenera na Balkanu Ivan Zuber.

Kulturne manifestacije - Grad festivalaHerceg – Novi je grad koji “živi” tokom čitave godine, zahvaljujući brojnim kulturnim I sportskim aktivnostima koje se u ovom gradu tradicionalno odvijaju."PRAZNIK MIMOZE" Jedna od najznačajnijih turističko-propagandnih manifestacija na prostorima bivše i ove države. Osnovali su je 1969. godine Turistički savez Boke Kotorske i Skupština opštine Herceg - Novi. Od 1991. godine član je Udruženja karnevalskih gradova Evrope (FEEC). Ovaj Festival uobičajeno traje od kraja januara do početka marta mjeseca, posljednjih godina se, uglavnom, održava samo u februaru mjesecu. "Praznik mimoze" je manifestacija u slavu cvijeća - cvijeta mimoze, koja u našoj Opštini izdašno uspijeva u vrijeme kada je ostatak Evrope prekriven snijegom. Ovo je manifestacija koja je utemeljena i opstaje na osnovama tradicije karnevalskih svečanosti, nekada vrlo tipičnih za ove krajeve, kojoj specifičan začin daju mlade Novljanke zvane mažoretke i bleh muzika popularno zvana "gradska muzika", uz čiju muziku nastupaju. U okviru Festivala odvija se veliki broj turističkih, zabavnih, kulturnih, sportskih i drugih raznih

11


programa. Od kada postoji, karavan "Praznika mimoze" je obišao preko 50 gradova u bivšoj i ovoj državi, a od inostranih: Budimpeštu, Berlin, Kopenhagen, Klagenfurt…

"MONTENEGRO MIMOZA KUP" Međunarodni plivački miting, najjača je sportska priredba "Praznika mimoze", ujedno je i jedna od najjačih plivačkih priredbi u zemlji uopšte. Održava se u februaru mjesecu."H A P S" - HERCEGNOVSKE APRILSKE POZORIŠNE SVEČANOSTI Po ranijem konceptu u ovoj manifestaciji učestvovala su amaterska pozorišta iz cijele zemlje, međutim nakon 2002. godine preovlađuju profesionalna pozorišta. Održava se u drugoj polovini aprila i traje 15 dana.

"SUNČANE SKALE" Zabavno-muzički festival, koji, pored domaćih, kroz tri festivalske večeri ("Prinčeve nagrade", "Veče novih zvijezda" i "Pjesma ljeta") okuplja i inostrane pjevče. Održava se u mjesecu julu i traje 3 dana."MALE SKALE" Festival dječje zabavne muzike, održava se u Bijeloj počev od 2004. godine. Organizator festivala je NVO "ADUT"."DANI MUZIKE" Poslije višegodišnje pauze, 2004. godine obnovljen je ovaj festival klasične muzike, ovog puta kao i međunarodni. Nekada je okupljao uglavnom mlade talente, a danas na njemu učestvuju vrlo cijenjeni autori i izvođači klasične muzike iz cijelog svijeta. Održava se u mjesecu julu."ZIMSKI DANI MUZIKE" Od zime 2004/2005 godine ovaj Festival, u periodu novembar - januar, ima i svoj drugi dio, pa je zbog vremenskog perioda održavanja i nazvan Zimski Dani Muzike."TRG OD KNJIGE" Međunarodni sajam knjiga, koji se upravo pod tim imenom počeo održavati u parku ispred Instituta "Dr Simo Milošević", zatim se kratko vrijeme održavao pod imenom "OTVORENA KNJIGA", dok se u poslednje tri godine , pod imenom "TRG OD KNJIGE" održava u Starom gradu, na Trgu Hercega Stefana. Održava se u julu mjesecu i traje 15-tak dana."HERCEGNOVSKI FILMSKI FESTIVAL" U Herceg - Novom, gradu koji je prvi bioskop imao 1919. ili 1920. godine , u kome je "LOVĆEN FILM" od 1951. do 1955. godine imao svoj najbolji period, gradu koji je dao poznate filmske stvaraoce, pionire filma na ovim prostorima: Antona Lukatelija, Stevana Lepetića, Aleksandra Sekulovića, Sima

12


Čoloviča, do danas u Holivudu aktuelnog i poznatog kamermana Bojana Bazelija, od 1987. godine se održava ovaj Festival domaće kinematografije (U početku poznat pod imenom JUGOSLOVENSKI FESTIVAL FILMSKE REŽIJE, zatim pod imenom JUGOSLOVENSKI FILMSKI FESTIVAL, a od 2002. godine pod imenom HERCEGNOVSKI FILMSKI FESTIVAL), a utemeljitelj mu je, takođe Novljanin, poznati filmski radnik Milan Žmukić. Festival se održava u prvoj dekadi avgusta, na jedinstvenoj sceni Ljetnje pozornice "Kanli kula" i traje 5-7 dana, zavisno od broja filmova.Jedriličarski klub "JUGOLE GRAKALIĆ" iz Herceg - Novog je organizator regata: "KUP MIMOZE", koja se održava u februaru mjesecu, "KUP HERCEG - NOVI", koja se održava u avgustu mjesecu i "KUP OSLOBOĐENJA HERCEG - NOVI", koja se održava 28. oktobra.REGATA "MONTENEGRO SKUPPERS KUP" Tradicionalna jedriličarska regata, koja se održava u klasi "krstaša", od 1986. godine. Organizator je "YACHT KLUB" - Herceg -Novi. Održava se u julu mjesecu.

TURIZAMPočeci turizma na ovom području sežu u XIX vijek. Iz tog doba postoje zapisi Sima Matavulja o gostionici "Šjora Roze". Kafana "Bella vista" porodice Sava Bačanovića sa 25 kreveta "za strance" pominje se 1872. godine. Počeci razvoja modernog hotelijerstva u Herceg - Novom, a takođe i u Boki Kotorskoj i Crnoj Gori, vezani su za izgradnju "Pansiona na Zelenoj Plaži", kasnije zvanog hotel "PLAŽA" - Zelenika, koji je započeo sa radom 1902. godine, a po dozvoli Opštinskog upraviteljstva izdatoj 24. novembra 1898. godine. "Akcionarsko društvo za građevine i saobraćaj Herceg - Novi" 1909. godine traži dozvolu za izgradnju hotela "BOKA" u centru Herceg - Novog, koji počinje sa radom 1913. godine sa 43 sobe i "centralnim ogrevom i vrućom kupelji". Ovaj hotel, koji je godinama bio svojevrsni simbol i zaštitni znak grada, je znatno oštećen u katastrofalnom zemljotresu 1979. godine i nepunu godinu dana kasnije je i srušen.U periodu između dva svjetska rata u Herceg - Novom je radilo više hotela, među kojima: "Amerika", "Rudnik", "Jadran", "Balkan", "Savina", "Evropa", "Topola", "Erceg Novi", "Srpski hotel", "Beograd"... Godine 1926. svoja vrata gostima otvorio je i hotel "Plaža" vlasništvo porodice Trani na približno istom mjestu na kojem se nalazi i danas.Godine 1906. Tomo M. Katurić je dobio dozvolu za držanje konačišta u Kamenarima, a 1929. godine je u Igalu otvoren hotel "Igalo", vlasništvo porodice Janković. U Zelenici, pored spomenutog hotela "Plaža", radio je i hotel "Boka", vlasništvo Obrena Dunđerovića, kojeg su Njemci digli u vazduh pri povlačenju 1944. godine, i hotel sa istim imenom vlasništvo Blagoja Mićunovića. Turističko društvo "Savina" - Herceg - Novi, koje i danas postoji, osnovano je 1922. godine, a današnje Turističko društvo "Igalo" (tada se zvalo "Tamaris") 1927. godine.Još davne 1929. godine hercegnovska opština je proglašena za "morsko kupalište i klimatsko lječilište" jer od davnina se znalo za ljekovita svojstva priobalnog morskog mulja zvanog "igaljsko blato" i mineralne vode "igaljske slatine". Vremenom, razvojem Igala, termin klimatsko lječilište se gubi kao termin za cijelu Opštinu. Već pomenuti hotel "Igalo", sa 16 soba i 40 ležaja, bio je podignut upravo na mjestu gdje se nalazi današnja zgrada Prve faze Instituta i već tada je imao, na primjer, hotelski automobil koji je dočekivao goste u pristaništu ili aerodromu "Gruda". 1930. godine je izvršeno ispitivanje igaljskog blata u laboratorijumu poznatog francuskog lječilišta Viši ("Vichy"), koje je

13


definitivno potvrdilo njegovu izuzetnu ljekovitost, ali tek nakon Drugog svjetskog rata, zahvaljujuci dr. Svetozaru Živojnoviću realizovani su davno donijeti planovi o osnivanju lječilišta u Igalu, koje je Odlukom vlade Crne Gore od 1.XI 1949. godine konačno i osnovano. Da je turizam u hercegnovskoj Opštini, u tim godinama između dva Svjetska rata, bio na visokom stepenu razvoja svjedoči i podatak iz 1935. godine po kome je te godine 8 hotela i jedno odmaralište radilo tokom cijele godine zbog posjedovanja grijanja u toku zime. Prvi kongres održan u Herceg - Novom, koji će nakon toga postati jedan od najznačajnijih centara kongresnog turizma šireg regiona, održan je u maju 1939. godine - bio je to 4. Jugoslovenski kongres borbe protiv tuberkuloze.

Hoteli, moteli i pansioni Intenzivan i organizovan razvoj turizma na ovom području vezuje se za šezdesete godine prošlog vijeka, kada su izgrađeni skoro svi danas postojeći hoteli, tada su to bili veliki i moderni hoteli.Jedino su hotel "PLAŽA", u današnjem izgledu, i II faza Instituta "Dr. Simo Milošević" - Mediteranski zdravstveni centar izgrađen je kasnije, 1980. odnosno 1988. godine.Poslednjih godina došlo je do izgradnje većeg broja manjih privatnih hotela, vila i apartmana. Danas je u našoj Opštini ukupno 19 kategorisanih hotela i 2 pansiona, a neki od njih su sledeći:"VILA ALEKSANDAR" – koja se nalazi u Herceg – Novom, kategorisana sa 4*"PERLA" – hotel koji se nalazi u Meljinama, kategorisan sa 4*"XANADU" – smješten u Kumboru, kategorisan sa 4*"JADRANSKA STRAŽA" – u Bijeloj, takođe kategorisan sa 4*"APARTHOTEL KUKOLJAC" – na Toploj, kategorisan sa 3*"PLAŽA" – hotel smješten u Herceg – Novom, kategorisan sa 3*"MOTEL PAVLOVIĆ" – nalazi se u Igalu, a kategorisan je sa 2*"PANSION DUGA" – takođe u Igalu, sa 1*"OAZA" – poznat pansion u Meljinama, kategorisan sa 1*

Što se tiče smještaja u domaćinstvima, u hercegnovskoj opštini ima preko 20.000 kreveta – ležaja u domaćinstvima, apartmanima, studio-apartmanima i sobama, duž cijele rivijere.

Izletišta U pogledu izletničkog turizma Herceg - Novi je destinacija sa izvanrednim mogućnostima i prednostima, koje ovaj vid turizma pruža. Program izleta obuhvata uže i šire područje.U širem području najpopularnije izletničke ture, poslednjih godina, su izleti za MANASTIR OSTROG i DUBROVNIK, zatim na SKADARSKO JEZERO, CETINJE-LOVĆEN, ADU BOJANU, TREBINJE (Manastir GRAČANICA i TVRDOŠ), a gradske agencije, nerijetko, organizuju i izlete na SPLAVARENJE TAROM ili SAFARI DŽIPOVIMA NA BJELASICI. Česti su i izleti za BUDVU i SVETI STEFAN. U užem području najpopularniji i najčešći izlet je onaj prema spoljnjem dijelu Boke i obuhvata lokalna izletišta: ROSE, ŽANJIC, MIRIŠTE, MAMULU i PLAVU ŠPILJU, a zatim, nešto rjeđi i onaj prema unutrašnjem dijelu Boke, koji ide ka Peraškim otocima (GOSPA OD ŠKRPJELA i SV. ĐORĐE), PERASTU, KOTORU i OSTRVU CVIJEĆA.Od izleta u lokalnom okruženju nešto su rjeđi oni koji se organizuju ka planinskom zaleđu, tj. BORIĆIMA, VRBANJU, ORJENU...

14


ŽANJIC je atraktivna uvala, južno od naselja Rose, udaljena 3,8 morskih milja od Herceg -Novog, okružena starim maslinjacima. Velika plaža od bijelih oblutaka, okrenuta u pravcu sjever - jug i zaštićena od vjetrova Rtom Arza, duga je blizu 300 m, a široka 10-15 m. Ljeti, kada je najpopularnije izletište turista na hercegnovskoj rivijeri, prima blizu 1000 kupača. MIRIŠTE je mala uvala, skoro nerazdvojni dio uvale Žanjic. Smještena je između uvale Žanjic i Rta Arza, a ispred uvale se nalazi školj-otočić MALA GOSPA, sa renoviranom srednjevjekovnom Bogorodičinom crkvom. Na samom Rtu se nalazi tvrđava koju su prvi put izgradili Rimljani da bi kontrolisali ulaz u Bokokotorski zaliv. ROSE na sjeverozapadnoj obali poluostrva Luštica, nasuprot Herceg - Novom, od koje je udaljeno 1,7 nm, nalazi se naselje Rose. Tu je, nekada, bila stara grčka naseobina Porto Rose, koju su razrušili Saraćeni u IX vijeku, a dokrajčili mnogi zemljotresi. Ima oblik male tipične mediteranske varošice sa kućama zbijenim i poređanim ispred pristaništa - rive, dobro zaštićeno od vjetrova. Mjesto je okruženo bujnom vegetacijom čempresa, borova, maslina, hrastova, oleandera, lovora i makije. Sjeverno od luke nalazi se mala prelijepa pješčana plaža, u hladu maslinjaka - popularno nazvana MALO ROSE. Kućna radinost u mjestu raspolaže sa stotinjak kreveta, od čega je polovina apartmanskog tipa. BORIĆI asfaltnim putem automobilom ili pješačkom stazom, 14 km od Herceg - Novog, na visini od 850 metara, stiže se do planinske kuće "BORIĆI", koja, pored dvadesetak kreveta, ima restoran sa kvalitetnom ponudom, a pruža i prekrasan pogled na zaliv. ORJEN Orjen je najviša planina na Jadranu (1.895 m), površine je 403,9 km2. Osnovne klimatske karakteristike ove planine su: ogromna količina padavina i dugotrajan snježni pokrivač. Crkvice su, sa prosječno blizu 5000 mm godišnje, mjesto sa najvećom količinom padavina u Evropi, a snijeg deblji od 30 cm održava se i 30 - 120 dana u toku godine. Četiri su osnovna područja ove planine: ZUBAČKI UBLI, VRBANJSKO PODRUČJE (sa najboljim, donekle i afirmisanim skijaškim terenima SUBRE, sa pansionom "ALPINA", CRKVIČKO PODRUČJE i podrucje BIJELE GORE (sa najdužim snježnim pokrivačem). Pored speleološke privlačnosti koje ima ova planina, Orjen je posebno privlačan po mnogim endemičnim biljnim vrstama, a nije slučajno nazvan "vjekovnim međašem", jer je poznat i po mnogim istorijskim privlačnostima, o čemu i danas svjedoče ostaci austrougarskih fortifikacionih objekata. Čak tamo davne 1895. godine najviši vrh Orjena ZUBAČKI KABAO je imao kvalitetnu pješačku stazu (VAREŠANINOVA STAZA).

Plaže Na području Hercegnovske opštine, na potezu od Njivica do rta Mačak na polustrvu Luštici, ima oko 70 registrovanih plaža. Iako Herceg - Novi nema posebno atraktivne prirodne plaže, poslednjih godina je uloženo puno u pogledu njihovog uređenja i opremanja, što predstavlja poseban kvalitet u ovom segmentu ponude. "PLAŽA NJIVICE" - (KRALJIČINA PLAŽA) Javna plaža. Nalazi se u naselju Njivice, koje je udaljeno 4 km od Herceg - Novog. Plaža je površine 21.600m2 i predstavlja kombinaciju stjenovite, pješčane i dijelom betonske. Poznatija je kao plaža hotela "RIVIERA". Kompletno je opremljena (voda, struja, sanitarije, tuševi, parking, ugostiteljski objekat)."BLATNA PLAŽA" Javna plaža. Nalazi se u Sutorini, najveća je plaža na području naše opštine, površine je 9000 m2, po sastavu je pješčana i sastavljena od vrlo ljekovitog pijeska, bolje rečeno blata. Nije dovoljno opremljena.PLAŽA "RAFFAELLO" Jedna je od najatraktivnijih javnih plaža i poslednjih godina jedna od dvije najbolje ocijenjene plaže u Opštini u svim anketama turista, nasuta je

15


pijeskom, površine 3.000 m2, kompletno uređena i opremljena."MILAŠINOVIĆA PLAŽA" Javna plaža. Nalazi se na Toploj, blizu teniskih terena. Pješčana je i površine 1.500 m2. Djelimično je opremljena.KUPALIŠTE "YACHTING CLUB" Javna plaža. Kombinacija je betona i pijeska, kompletno uređena i opremljena u pogledu infrastrukture i usluge. U sastavu kupališta: restoran, picerija, moto-skuteri, škola ronjenja, vožnja biciklom i dr. U blizini je gradske luke. Poslednjih godina najbolje ocijenjeno kupalište u Opštini u svim anketama turista.PLAŽA "ŽALO" Javna plaža, sa srednje sitnim pijeskom, sa šljunkom, površine 2.400 m2. Nalazi se u gradskoj luci, ispod tvrđave Forte Mare. Dovoljno opremljena.KUPALIŠTE HOTELA "PLAŽA" Hotelska plaža - betonska, površine 3.600 m2, kompletno opremljena, u sastavu kupališta je i bar.PLAŽA HOTELA "PERLA" Hotelska plaža, nalazi se na Savini - Herceg - Novi, kombinacija je betonske i pješčane plaže, površine 1000 m2. Kompletno je opremljena.PLAŽA HOTELA "RR" Hotelska, betonska plaža. Dugačka 40 m, površine 400 m2. Kompletno je opremljena. Nalazi se u Meljinama. PLAŽA "ZMIJICE" Javna plaža. Dužine 150 m, površine 1200 m2. Srednje sitan pijesak, kompletno opremljena. Nalazi se u Zelenici. PLAŽA "ŽANJIC" Javna plaža. Kombinacija šljunka, pijeska i betona, površine 5.550 m2. Nalazi se u uvali Žanjice i najpopularnije je ljetno izletište turista. Nedovoljno opremljena.PLAŽA "PORTO" Javna plaža. Nalazi se u uvali Žanjic, na poluostrvu Luštica. Kombinacija je šljunka i pijeska. Nosilac "PLAVE ZASTAVICE".PLAŽA "MIRIŠTE" Javna plaža, nalazi se u uvali Mirište, uz Rt Arza, kombinacija je betona i pijeska, površine 2.000 m2, kompletno opremljena. Uz plažu je restoran i više barova.Informaciju o tome kako stići do plaže mogu se dobiti od ljubaznih Novljana, u brojnim turističkim agencijama, restoranima ili Turističkoj organizaciji grada Herceg – Novog. Ukoliko neko od posjetilaca i turista želi brzo da stigne do neke od naših plaža, može da bira između iznajmljivanja turističkih taksi čamaca, većih taksi brodova, ili barki, koje se uglavnom nalaze u gradskoj luci.

16


LITERATURA

Internet stranice:www.hercegnovi.cc (datum dostupnosti: 24/11/2010)www.visit-montenegro.com (datum dostupnosti: 24/11/2010)www.kulturniturizam-cg.blogspot.com (datum dostupnosti: 24/11/2010)

17

http://www.kulturniturizam-cg.blogspot.com/

http://www.visit-montenegro.com/

http://www.hercegnovi.cc/

herceg novi seminarski rad

Documents