hemŞİrelİkte yÖnetİm ders...

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERS KİTAPÇIĞI

DERSTEN SORUMLU ÖĞRETİM ELAMANLARI Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI BAYDIN

Araş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER

SAMSUN 2018

İÇİNDEKİLER

1. Hemşirelikte Yönetim Dersi

1.1. Dersin Tanımı ve Amacı ...................................................................................................................3

1.2. Dersin Genel Hedefleri ......................................................................................................................3

1.3. Dersin Programdaki Yeri ...................................................................................................................4

1.4. Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri ..............................................................................................5

1.5. Dersin Değerlendirmesi .....................................................................................................................5

2. Haftalık Ders Programı

2.1. Hemşirelikte Yönetim Dersi Haftalık Ders Programı .......................................................................6

3. Uygulama Rehberi

3.1. Klinik Uygulama Rehberi .................................................................................................................9

4. Klinik Çalışma İlkeleri…………………………………………………………………………….50

5. Formlar

5.1. Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu (Öğretim Elemanı) ...........................................51

5.2. Hemşirelikte Yönetim Dersi Uygulama Rehberi Değerlendirme Formu…………………………52

5.3. Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu (Sorumlu Hemşire)………………………….. 53

5. Hemşirelikte Yönetim Dersi Kaynak Listesi ..................................................................................54

3

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ

2018–2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI

HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ

1. HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ

1.1. Dersin Tanımı ve Amacı

Dersin kısa tanımı: Bu ders; yönetim ve hemşirelik hizmetleri yönetimi ile ilgili temel kavram ve

kuramlar doğrultusunda hemşirelere liderlik yapabilmek için gerekli olan bilgi ve becerileri içerir.

Bu dersin amacı;

• Öğrenciye hemşirelik hizmetleri yönetimi ve organizasyonu ile ilgili temel kavramları, kuram ve

ilkeleri inceleyerek bilgi, beceri, tutum ve davranışların kazanılmasını ve bunları ülkemizdeki

sağlık hizmetleri yönetimi alanında görülen gereksinimler doğrultusunda değerlendirebilecek,

• Mezun olduktan sonra çalışacakları birinci, ikinci, üçüncü basamak sağlık hizmeti veren

kamu/özel sektöre bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında hemşirelik hizmetlerini mesleki etik

değerler paralelinde hemşirenin yönetici rolünü benimseyip yönetebilecek, eleştirel düşünebilen,

sağlık ekibinin diğer üyeleriyle iletişim ve işbirliğine önem veren, hemşirelik hizmetleri

yönetiminde var olan/olası sorunları bilimsel sorun çözme yaklaşımı ile etkili karar verme ile

çözebilecek, kaliteli bir hemşirelik bakımının sunulmasında kanıta dayalı uygulamalar ile olumlu

değişimler yapabilecek, hemşirelerin hak ve hukuki sorumluluklarının bilincinde hareket eden

çağdaş liderlik yaklaşımları sergileyebilen vizyoner lider olabilecek hemşireler olarak

yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.

1.2. Dersin Genel Hedefleri

Bu derste öğrencinin;

• Yönetim ve hemşirelik yönetimine ilişkin temel kavramları tanıma,

• Hemşirelik hizmetleri yönetimi felsefesini ve standartlarını kavrama,

• Hemşirelik hizmetleri yönetimini, yönetim bilimi ilke ve kuramlarına göre yorumlama,

• Türkiye ve diğer ülkelerdeki sağlık ve hemşirelik hizmetlerinin örgütlenmesini ve işleyişini

kavrama,

• Yönetici hemşirenin rol ve işlevlerini kavrama,

• Yönetici hemşire olabilmek için sahip olunması gereken bilgi, beceri ve tutumu kazanma, yönetici

olmaya istekli hale gelme,

4

• Ülkemizde hemşirelik hizmetleri yönetiminde görülen sorunların çözümünde kendilerine düşen

rolleri ve sorumlulukları kavrama,

• Hemşirelik hizmetleri personeline liderlik yapabilecek temel bilgiye sahip olma,

• Hemşirelik hizmetleri personelinin etkin şekilde yönetilmesini esaslarını kavrayarak personel

yönetimindeki eksikliklerin farkına varma,

• Hemşirelik hizmetleri personelinin geliştirilmesindeki temel ilke ve uygulamaları değerlendirme,

• Sağlık hizmetleri yönetiminde esas alınan yasal düzenlemeleri ve hemşirelik mevzuatını

kavrayarak, uygulama alanındaki durumu değerlendirme,

• Sağlık meslekleri ve hemşirelikle ilgili mesleki örgütlerin yapı, işleyiş ve rolünü kavrama,

• Hemşirelik hizmetleri yönetimi ile ilgili temel değerleri ve etik kuralları kavrama,

• Mesleki uygulamalarında eleştirel düşünme ve sorun çözme yaklaşımını kullanma,

• Kanıta dayalı uygulama ilkelerini bilme, bilgi ve becerisini bu bilgiler doğrultusunda kullanma,

• Sağlık hizmetleri yönetiminde esas alınan yasal düzenlemeleri ve hemşirelik mevzuatını

kavrayarak, uygulama alanındaki durumu değerlendirme,

• Kalite yönetim süreçlerini uygulama,

• Toplum sağlığını ilgilendiren konular, koruyucu sağlık yönetim sistemlerinde etkili şekilde yer

alma,

• Profesyonel gelişime katkıda bulunacak etkinliklerde yer alma,

• Sağlık meslekleri ve hemşirelikle ilgili mesleki örgütlerin yapı, işleyiş ve rolünü kavrama,

• Hemşirelik hizmetleri yönetimi ile ilgili temel değerleri ve etik kuralları kavrama,

• Profesyonel kimliği ile meslektaşlarına rol model ve topluma örnek olma,

• Temel değer ve sosyal hakların evrenselliğini gözetmesi hedeflenmektedir.

1.3. Dersin Programdaki Yeri

Bu ders “Hemşirelik Lisans Programı” içinde, 3. Sınıf Bahar döneminde açılan 6 AKTS değerinde

bir ders olup, haftada 4 saat teorik, 4 saat uygulama şeklinde programda yer alır. Dersler teorik ve

uygulamalar şeklinde sırasıyla blok olarak yapılır. Bu doğrultuda ilk 7 (yedi) hafta teorik dersler

ağırlıklı olarak verilir. Bu dönemde yapılan devamsızlıklar dersin teorisinden yapılmış kabul edilir.

Uygulamaya başladıktan sonra yapılan tüm devamsızlıklar ise uygulamadan sayılır.

Dersin teori ve uygulamasına devam zorunludur. Teorik ders saatinin %30’undan ve uygulamanın

%20’sinden fazlasına devam etmeyen öğrenci dönem sonu final sınavına giremez ve öğrenci dersten

başarısız kabul edilir.

5

1.4. Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri Dersler sınıf ve uygulama ortamında güncel kaynaklar ve klinik alandan zengin örneklerle düz

anlatım, beyin fırtınası, vaka tartışması, rol play, örnek olay, grup çalışması, soru cevap gibi değişik

eğitim yöntemleri kullanılarak verilmektedir. Ayrıca ders içeriğinde yer alan bazı konularda klinik

alanda çalışan yönetici hemşirelerin sunumları ve deneyimlerinden yararlanılabilmektedir.

1.5. Dersin Değerlendirmesi

Dersin teori ve uygulamasına devam zorunludur. Teorik derslerin % 30’undan ve uygulamalı

derslerin % 20’sinden fazlasına devam etmeyen öğrenci final sınavına alınmaz. Dersin

değerlendirmesi en az bir ara sınav, bir final sınavı ve klinik uygulama notu ile yapılır. Dersin

değerlendirilmesinde, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sınav Yönetmeliği ve Ondokuz Mayıs

Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Uygulamalı Dersler İlke ve Esasları

uygulanır.

6

2. HAFTALIK DERS PROGRAMI

2018-2019 BAHAR DÖNEMİ HEMŞİRELİKTE YÖNETİM LİSANS DERS PROGRAMI TARİH

SAAT

KONU KAVRAMSAL İÇERİK ÖĞRETİM ELEMANLARI

1. 14.02.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Yönetim ve ilgili Kavramlar Yönetim Süreci Organizasyon ilkeleri Organizasyon teorileri Genel Sağlık Sistemi

Dersin ve öğretim elemanlarının tanıtımı Yönetimle İlgili Kavramlar Yönetim Süreci (Hemşirelik Hizmetleri

Yönetim Süreci Sağlık Kurumunun ve Hemşirelik Hizmetlerinin

Planlaması ve Organizasyonu) Organizasyon İlkeleri Organizasyon Teorileri

Klasik Organizasyon Teorileri Neoklasik Organizasyon Teorileri Postmodern Organizasyon Teorileri

Genel Sağlık Sistemi ve Hastanelerin Organizasyon Yapısı

Ulusal Sağlık Sistemi ve Sağlık Politikaları

Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI BAYDIN Araş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER

2. 21.02.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Sağlık politikaları ve hemşireliği ilgilendiren sağlık mevzuatı

Kalite Yönetimi İletişim Ekip Çalışması

Hemşireliği İlgilendiren Yasal Düzenlemeler Hemşirelik Kanunu, Hemşirelik Yönetmeliği Dernekler, Birlikler, Sendikalar Kalite Yönetimi/ Kalite İle İlişkili Kavramlar Kalite Yönetim Süreci Hemşirelik Hizmetlerinde Kalite Yönetimi İletişim Ekip Çalışması


7

3. 28.02.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Çatışma Yönetimi Problem Çözme ve Karar Verme Değişimin Yönetimi

Çatışma Yönetimi Problem Çözme ve Karar Verme Değişimin Yönetimi


4. 07.03.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Hemşire Görevlendirme Sistemleri Bakım Ünitesinin Yönetimi İnsan Kaynakları Yönetimi

Hemşire Görevlendirme Sistemleri Bakım Ünitesinin Yönetimi Hasta Sınıflandırma İnsan gücü Planlama Çalışma Çizelgeleri İnsan Kaynakları Yönetimi İş Analizi İş Tanımları

Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI BAYDIN

Araş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER

5. 14.03.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Motivasyon Güç, Otorite, Etkileme Hemşirelikte Liderlik

Motivasyon Güç, Otorite, Etkileme Hemşirelikte Liderlik


6. 21.03.2019 08.15-12.00 13.15-17.00

Performans Değerlendirme Kariyer Yönetimi Toplantı ve Zaman Yönetimi

Performans Değerlendirme Kariyer Yönetimi Toplantı ve Zaman Yönetimi


8

7. 28.03.2019 1. HAFTA UYGULAMA


9. 06.04.2019-14.04.2019 ARA SINAV HAFTASI






20.05.2019– 02.06.2019 BİTİRME SINAVI HAFTASI

Uygulama Rehberlerinin Toplanması

12.06.2019- 21.06.2019 BÜTÜNLEME SINAVI HAFTASI

9

3. KLİNİK UYGULAMA REHBERİ


HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HEMŞİRELİKTE YÖNETİM ANABİLİM DALI

HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ ÖĞRENCİ UYGULAMA REHBERİ

Dr. Öğr. Üye. Nihal ÜNALDI BAYDIN Arş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER

2018

10

Uygulamadan Sorumlu Öğretim Elemanlarına Ait Bilgiler

Adı – Soyadı İletişim Bilgileri

Dr. Öğr. Üye. Nihal ÜNALDI BAYDIN 0532 371 95 32 [email protected]

Arş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER 0553 395 64 31 [email protected]

Uygulamaya Katılan Öğrencinin Adı-Soyadı:

Uygulamalı Eğitimin Yapıldığı Kurumun Adı:

Uygulamalı Eğitimin Yapıldığı Birimin Adı:

Sorumlu Yöneticinin Adı-Soyadı-Telefonu:

11

1. ORGANİZASYON

Organizasyon haftasında kurumun; birimin ve hemşirelik hizmetlerinin yönetsel ve organizasyonel yapısı, işleyişi ve etkinliği sorgulanmaktadır.

Kurumun tarihçesinin bir kopyasını inceleyerek kısa bir özetini kendi cümlelerinizle yazınız.

Kurumda var olan bölümleri yazınız.

Kurumun misyon ve vizyonunu yazınız.

Hemşirelik hizmetlerinin misyon ve vizyonunu yazınız.

Uygulamaya çıktığınız birimde, açıklanan hemşirelik hizmetlerinin misyon ve vizyonu doğrultusunda çalışılmakta mıdır? Yorumlayınız.

Kurumdaki toplam yatak sayısı ve hemşire sayısını yazınız.

Staja çıktığınız birimin yatak sayısı, hemşire sayısı yazınız.

Birimde çalışan hemşirelerin niteliklerini eğitim ve deneyimlerini göz önünde bulundurarak değerlendiriniz.

12

Hemşirelik hizmetleri organizasyonundaki yapıyı (şemayı) ve mevcut işleyişi dikkate alarak, etkin organizasyon ilkelerine göre yorumlayınız.

VAR YOK ÖRNEK DURUM (Gözlemlerinizi açıklayınız).

Amaç Birliği İlkesi

Yönetim Alanı İlkesi

Hiyerarşi İlkesi

Emir-Komuta Birliği İlkesi

Yetki Göçerme İlkesi

Sorumluluk İlkesi

Yetki ve Sorumluluğun Denkliği İlkesi

Yetki Düzeyi İlkesi

İşbölümü ve Uzmanlaşma İlkesi

Ayrılık (İstisna) İlkesi

Denge İlkesi

Esneklik İlkesi

13

Uygulamaya çıktığınız birimin krokisini inceleyerek birimin sunulan sağlık hizmetlerine uygunluğunu kısaca değerlendiriniz.

Kurumun organizasyon şemasını inceleyerek yönetim ilişkilerini değerlendiriniz.

Kurumun varsa hemşirelik hizmetleri organizasyon şemasını inceleyerek yönetim ilişkilerini değerlendiriniz.

Uygulamaya çıktığınız birimdeki yönetim tarzı ve anlayışı sizce hangi organizasyon kuramı/kuramları ile ilişkilendirilebilir? Böyle düşünmenize neden olan gözlemlerinizden örnekler vererek yorumlayınız.

Hastane yönetim kurulunun hangi üyelerden oluştuğunu, ne sıklıkla toplandığını, hemşirelik hizmetleri müdürünün kurulda yer alıp almadığını öğrenerek yazınız.

Hemşirelik hizmetlerini ilgilendiren yasa, yönetmelik, tüzük ve yönergelerin isimlerini yazınız.

14

Birimdeki sağlık ekibi kimlerden oluşmaktadır? Sağlık ekibi üyelerinin faaliyetlerini gözleyerek ekip üyeleri arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

Birimde hemşireler, hekimler veya tüm ekip üyelerinin katılımı ile ortak olarak vaka tartışılan, bakım ve tedavinin değerlendirildiği toplantılar/görüşmeler yapılıyor mu? Ortak yapılan toplantı/görüşmelerin ekip çalışmasına etkisini değerlendiriniz.

Hemşirelik hizmetleri destek hizmetler (yemekhane, çamaşırhane, eczane vb.) tarafından destekleniyor mu? (Hemşirelerin kendi faaliyetlerini yapabilmeleri için uygun ortam sağlanıyor mu?)

Hastaların ve çalışanların (özellikle hemşirelik personelinin) memnuniyetleri düzenli ölçülüp değerlendirilerek gerekli iyileştirmeler yapılıyor mu?

Hemşirelik personelinin kurumdan ayrılma oranı (devir hızı) ölçülüyor mu? Kurumda hemşirelerin işten ayrılmalarının nedenlerini yorumlayınız.

15

Aşağıda hemşirelik hizmetleri yönetim standartlarından bazıları yer almaktadır.

Uygulamaya çıktığınız birimin hemşirelik hizmetleri yöneticisinden destek alarak, biriminizdeki hemşirelik hizmetleri yönetimini, hemşirelik hizmetleri yönetim standartlarıyla karşılaştırarak yorumlayınız.

o Hemşirelik hizmetleri bölümü hemşirelik uygulamalarının nitelik ve niceliğinden, hemşirelerin tayin, terfi, denetim ve değerlendirmelerinden sorumlu ve yetkili tek otorite midir?

o Hemşirelik hizmetleri bölümü hastanın sağlık bakımı ile ilgili tüm planlamalara ve kararlara katılır mı?

o Hemşirelik hizmetleri bölümünün kendisine ait bir bütçesi var mı?

o Hemşirelik hizmetleri bölümü, “sürekli eğitim programları” yaparak hemşirelik bakım personelinin gelişimine olanak sağlıyor mu? Kurumda ve birimde bu kapsamda yürütülen eğitim programlarına örnekler veriniz.

o Hemşirelik hizmetleri bölümü; hastane, hemşire ve hastalar örnekleminde gerçekleştirilecek araştırmalarla ilgili politika ve kararların oluşturulmasında etkili midir?

16

o Hemşirelik personeli çalıştıkları birimlerde hemşirelik bakımı ve yönetimi ile ilgili araştırmalarda rol alıyorlar mı? Hemşirelik hizmetleri yönetimi hemşireleri bu konuda teşvik ediyor mu?

o Hastanede yeni bölümler açılırken ya da yeni hasta bakım programları planlanırken hemşirelik hizmetleri bölümünün bu süreçteki rolü ne olur?

17

2. KALİTE YÖNETİMİ

Bu bölüm, öğrencinin hastanede uygulanan kalite yönetimi hakkında bilgi edinmesi ve uygulamaya çıktığı birimdeki hemşirelik hizmetleri üzerinden değerlendirme yapmasını kapsar.

Kurumun kalite politikası açıklanmış mı? Açıklanmış ise kurumun kalite politikasını verilen hizmet ile karşılaştırarak değerlendiriniz.

Kurumda kalite yönetimi ile ilgili koordinasyonu yürüten birimi (kime bağlı olarak çalışmakta, çalışan kişi sayısı vb.) tanımlayınız.

Hemşirelik hizmetlerini ilgilendiren dokümanlar (prosedür, talimat, liste ve formlar) ulaşılabilir mi? İnceleyiniz. İncelediğiniz prosedürlerden birkaç tanesinin adını, içeriğinde hangi bilgilerin yer aldığını belirtiniz.

Sorumlu hemşire ile görüşerek hemşirelik hizmetlerinde izlenen kalite göstergelerini (indikatörlerini) (yönetim, bakım, eğitim göstergeleri vb) listeleyiniz. Kalite göstergelerinin sonuçlarını birlikte değerlendiriniz.

[Görüşmede, kalite göstergelerinin düzenli izlenip izlenmediği, sürekli kalite iyileştirme faaliyetlerine katılıp katılmadığı, yıllık (ya da belirli süreli) kalite hedefleri belirlenip belirlenmediğini belirterek bu izlemlerin hemşirelik hizmetlerine faydasının etkinliğini sorgulayınız.]

Sorumlu hemşire ile görüşerek birim yöneticileri tarafından oluşturulan Düzeltici ve Önleyici Faaliyetleri (DÖF) inceleyiniz. Genel olarak hangi konular hakkında DÖF açıldığını belirtiniz.

18

Hemşirelik bakım protokol/talimatlarından bir kaç tanesini (adını, amacını, kapsamını ve içeriğini) inceleyerek hemşirelerin uygulamalarını protokoller doğrultusunda gerçekleştirip gerçekleştirmediğini değerlendiriniz.

Birimdeki uygulamaları da dikkate alarak Amerikan Hemşireleri Kredilendirme Merkezi (ANCC) tarafından verilen Magnet Recognition Program® standardı doğrultusunda kurumu değerlendiriniz.

1. Hemşire yöneticilerin liderlik özelliği göstermesi:

2. Modern örgüt yapısı ve işleyişine sahip olması:

3. Katılımcı yönetim tarzına sahip olma:

4. Profesyonel hasta bakım modeli uygulama:

5. Etkin insan kaynakları politikası ve uygulamalarına sahip olma:

6. Kaliteli hasta bakımı verme:

19

7. Sürekli kalite geliştirme faaliyetlerini uygulaması:

8. Kurum içi ve kurum dışı kaynaklardan yararlanma:

9. Hemşirelerin profesyonel otonomiye sahip olması:

10. Olumlu hastane toplum ilişkisine sahip olma:

11. Olumlu hemşirelik imajına sahip olma:

12. Hemşirelerin hasta,ailesi ve öğrenci eğitiminde aktif olması:

13. Olumlu disiplinler arası ilişkilerin olması:

14. Profesyonel gelişimin önemsenmesi:

20

3. İLETİŞİM

İletişim haftasında, bireyler, gruplar (hasta, hasta yakınları, hemşire, yönetici hemşire) ve bölümler arasındaki iletişimin” niçin, hangi konuda, nasıl, nerede, ne zaman gerçekleştiği, ne gibi sorunların yaşandığı ve ne tür çözümlerin getirildiği” ele alınarak yorumlanmaktadır.

Uygulama alanınızdaki bireyler, gruplar, bölümler arasındaki yazılı ve sözlü iletişimi aşağıdaki açıklamayı dikkate alarak, “iletişim analiz formu” kapsamında, gözlemlediğiniz en az dört (4) iletişim üzerinde analiz ediniz.

Birey (hasta) ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel vb arasındaki iletişim,

Bireyin (hastanın) yakını ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel vb. arasındaki iletişim,

Hemşire ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel, laborant, diyetisyen vb arasındaki iletişim,

Yönetici hemşire ile üstleri/amirleri, astları/hemşireler ve yardımcı personeller, eczacı-diyetisyen sekreter vb arasındaki iletişim.

21

Ç

özüm

Öne

rile

ri

İLE

TİŞ

İM A

NA

LİZ

FO

RM

U

Yaş

anan

Soru

nlar

Ner

ede?

(Yer

)

Ne

zam

an?

Nas

ıl?

(Yön

tem

)

Ne

?

(Han

gi k

onud

a?)

Niç

in?

(Am

aç)

Kim

-Kim

e?

22

Çöz

üm

Öne

rile

ri

İLE

TİŞ

İM A

NA

LİZ

FO

RM

U

Yaş

anan

Soru

nlar

Ner

ede?

(Y

er)

Ne

zam

an?

Nas

ıl?

(Yön

tem

)

Ne

?

(Han

gi k

onud

a?)

Niç

in?

(Am

aç)

Kim

-Kim

e?

23

Kurum içi, kurum dışı iletişimin (sözlü, yazılı) nasıl olduğunu inceleyerek yazınız. (personelin

günlük iş bölümü, grup toplantısı, vizit raporu, servis toplantıları, ilan tahtası, rapor defteri, kod alarmı, çağrı zili, telefon çağrı cihazı vb).

Servis toplantıları (eğitsel, yönetsel ve sosyal)düzenli yapılıyor mu? Mümkünse bir toplantıya katılıp gözlemleyiniz ve rapor ediniz. (Ek olarak ekleyiniz)

24

4.ÇATIŞMA YÖNETİMİ

Bu uygulama haftası, birimde yaşanmış bir çatışma durumunun analizi kapsamında yaşanan çatışmanın türünün ve taraflarının belirlenmesi, çatışmaya neden olan faktörlerin ortaya konulması, çatışma çözmeye yönelik girişimlerin ve seçilen çatışma yönetim türlerinin belirlenmesini kapsamaktadır.

Staja çıktığınız birimde, gözlemleyebildiğiniz ya da geçmişte yaşanan bir çatışmayı aşağıdaki başlıklar altında analiz ederek yorumlayınız.

Çatışma kim ya da kimler arasında gerçekleşti?

Çatışmanın ortaya çıkmasına neden olan faktörleri belirtiniz?

Gözlemlediğiniz bu çatışma hangi örgütsel çatışma türüne girmektedir?

Çatışma çözümüne yönelik herhangi bir girişimde bulunuldu mu?

Çatışma yöneticiye bildirildi mi? Yönetici örgütsel çatışma yönetme yollarından hangisini kullandı?

Sizce yönetici uygun bir çatışma yöntemi seçti mi? Siz yönetici olsaydınız hangi yöntemi kullanırdınız? Neden?

Çatışma çözüldü mü? Bu çatışmanın olumlu ya da olumsuz sonuçları olarak neleri sıralayabilirsiniz?

25

5.BAKIM ÜNİTESİNİN (BİRİMİN) YÖNETİMİ

Bu uygulama haftası, birimin kullandığı insan gücü planlama ve sunum sisteminin incelenmesini, kuramsal bölümde açıklanan iki yönteme göre hemşire insan gücünün planlamasının yapılmasını ve çalışma çizelgelerinin oluşturulmasını kapsamaktadır.

Bakım hasta merkezli mi? Hastanın ihtiyaçları doğrultusunda bakım planlanıyor mu?

Uygulamaya çıktığınız birimde, hemşirelik hizmetleri verilirken hangi bakım sunum yöntemi/ hemşirelik görevlendirme sistemi (primer hemşirelik, fonksiyonel yöntem, vaka yöntemi, vaka yönetimi, modüler hemşirelik) kullanılmaktadır? Açıklayınız.

Bu birimde hangi tip ve sayıdaki hastaya, hangi nitelik ve sayıda hemşire gerektiği hangi yöntemle saptanmaktadır? (İnsangücü planlaması yapılırken hangi yöntem kullanılmaktadır?)

Hemşirelik hizmetleri zamanını, enerjisini, gücünü, bütçesini hemşirelik bakımı için mi kullanıyor?

Aşağıda Rush Üniversitesi tarafından kullanılan birimde yatan hastaların hemşirelik bakımına ihtiyaç duyduğu sürenin hesaplama yöntemi verilmiştir. Bu kriterler doğrultusunda biriminizde yatan on (10) hastayı bağımlılık durumuna göre sınıflandırınız.

26

(RUSH ÜNİVERSİTESİ MODELİ) Hasta Sınıflandırma Kriterleri

HASTA ADI/ YATAK NO

PUAN 3 Kabul edilme 2 Taburcu edilme 0 Yaşı 24 Şuursuz 18 İnkontinans 15 Oryantasyon bozuk 12 Körlük veya ileri derecede görme bozukluğu 9 İzolasyon 9 Kısmi hareketsizlik 24 Tam hareketsizlik 24 Monitöre bağlı 24 Respiratöre bağlı 24 Kapsamlı yara/ deri bakımı gerekli 6 Trakeostomi 10 Yatak istirahati 5 Yardımla kalkar 3 Yardımla banyo yapar 4 Total banyo 10 Yardımla oral beslenme 3 Kendi kendine oral beslenme 2 Örnek toplanacak 2 Aldığı-çıkardığı izle 8 Tüp bakımı 8 Yara veya deri bakımı 6 Oksijen terapi 12 2 saat arayla/ daha sık vital bulgu bak 12 IV girişimler 12 Özel eğitim gerekli 12 Özel emosyonel destek 3 Tanı testi hazırlığı TOPLAM Hemşirenin imzası Sekreterin imzası

HASTA TİPİ

TOTAL PUAN

HASTA TİPİ

HASTANIN HEMŞİRELİK BAKIMINA İHTİYAÇ

DUYDUĞU SÜRE

1 0-24 1 24 saatte 0-2 saat 2 25-48 2 24 saatte 2-4 saat 3 49-120 3 24 saatte 4-10saat 4 121-Üstü 4 24 saatte 10saat veya daha fazla

Kaynak: Velioğlu,P., Oktay,S.:Sağlık Kurumları Yönetimi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No:251, Eskişehir,(1993) s:162

27

Birimde yatan hastaların (10 hasta) toplam bakım saatini hesaplayarak birimde bir günde çalışması gereken hemşire sayısını hesaplayınız. (Bir hemşirenin üç vardiyalı sistemde bir günde 8 saat çalıştığı kabul edilmektedir).

Aşağıdaki formüle göre birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısını hesaplayınız. Birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısı = a x b x c (c-d) x e

Formülüne göre birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısını belirleyiniz. a = Her hasta için gerekli süre (Toplam günlük hemşirelik bakım süresi/hasta sayısı) b= Ortalama hasta sayısı c= Yıllık gün sayısı d= Her personelin bir yılda izinli olduğu gün sayısı (hafta izinleri, resmi tatiller, yıllık izinler

vb.) e= Her personelin günlük çalışma saati

Elde ettiğiniz veriler doğrultusunda günlük üç vardiya sisteme göre 2 haftalık bir nöbet listesi

hazırlayıp raporunuza ekleyiniz.

Nöbet listesini aşağıda belirtilen ilkeleri doğrultusunda yapınız:

28

• Yukarıda hesapladığınız birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısı ve bir günde çalışması gereken hemşire sayısını dikkate alınız.

• Hemşirelerin çalışma süresi olarak haftalık 40 saati dikkate alınız.

Uygulamaya çıktığınız birimde hemşirelerin vardiya dağılımı ve nöbet listesi yapılırken nelere dikkat edilmektedir?

Uygulama alanınızda nöbet teslimi nasıl (sözlü – yazılı - hasta başında - hemşire bankosunda) yapılmaktadır? Nöbet tesliminde bir rapor kullanılıyorsa örneğini alarak, ne amaçla ve nasıl kullanıldığını açıklayınız.

29

HEMŞİRE 1. HAFTA 2.HAFTA

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Sabah Akşam Gece

30

6. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

Mezuniyetinizi takiben iş başvurularınızda kullanabilmek üzere profesyonelce hazırlanmış özgeçmişinizi raporunuza ekleyiniz.

Uygulamaya çıktığınız birimde hemşirelik personelinin işe alımında izlenen adımları açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşire olarak çalışmak ister misiniz? Gerekçelerinizi açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşireler hangi kadrolarda istihdam edilmekte midir? Açıklayınız.

31

Uygulamaya çıktığınız kurumda yönetici hemşire seçiminde benimsenen kriterler var mı? Bu kriterler Hemşirelik Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri ile uyumlu mu? Mevcut yöneticiniz bu kriterleri karşılıyor mu? Açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda ücretlemede benimsenen kriterler var mı? Açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşireler ilişkili mevzuata uygun olarak izin haklarından yararlanabiliyorlar mı? Açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda, personelin kuruma ve işe oryantasyonunu sağlamak için basılı veya elektronik ortamda çalışanların erişimine açık bir “Personel El Kitabı” var mı? İnceleyip yorumlayınız.

32

Uygulama yaptığınız birimde, yönetici hemşire veya birim hemşirelerinden birinin bir vardiyada yaptığı işin analizini, aşağıdaki örnek “İş Analiz Formu” nu kullanarak yapınız ve raporunuza ekleyiniz.

İŞ ANALİZİ FORMU ÖRNEĞİ*

Aşağıdaki iş analiz formundan yararlanarak bir hemşireyi izleyiniz. Yaptığı faaliyetleri, faaliyetlerin sıklığını ve yapılış süresini kayıt ediniz.

Analiz Edilenin;

Unvanı:

Kurumu:

Birimi:

Vardiya:

Analizi Yapan Öğrencinin Adı:

33

Faaliyetler (08.00-16.00 aralığında yapılan tüm iş ve işlemler) Saat aralığı Yapılış süresi (dk)

34

İŞ ANALİZİNDE FAALİYETLERİN GRUPLANDIRILMASI İLE İLGİLİ ÖRNEK LİSTE*

BAKIM, TANI-TEDAVİ, KOORDİNASYON

• Bizzat yapılan hemşirelik bakım faaliyetleri; (hasta kabul ve taburcu işlemleri, tüm bakımlar, hastanın mobilizasyonu, psikolojik destek)

• Hastaya uygulanan tüm girişimler ve bunun koordinasyonu • Tüm ilaç uygulamaları ve kaydı, (oral, IM, IV, SC…) • Pre-op, Post-op bakım, takipler ve kaydı • Vital bulgu ölçme, kaydetme ve takibi • Aldığı çıkardığı sıvı takibi • Kan alma, tüm laboratuar tetkikleri ve koordinasyonu, sonuçların alınması • Pansumanlar, • Diğer sağlık ekibi üyeleri ile hasta için kurulan iletişim ve koordinasyonu, konsültasyon, bilgi alış-

verişi (hekim vizitlerine katılma)

HEMŞİRELİK YÖNETİMİ

• Çalışma çizelgesi (nöbet listesi, hasta paylaşımı ) hazırlama • Toplantılar (astlar ve üstlerle sorun çözme, idari işlemler ile ilgili rutin ve rutin olmayan toplantılar) • Hemşirelik vizitleri • Hemşirelik bakımı, tanı-tedavi işlemleri, takipleri ve kontrolü • Hasta dosyaları ve kayıtları inceleme • Personelin işe alımı ve görüşmeler • Performans değerlendirme, sicil raporları • Nöbet teslim defteri ve vardiya raporu kontrolü ve imzalanması • Depo, sarf malzemelerinin talebi, kontrolü ve sağlanması

DESTEK HİZMETLERİN YÖNETİMİ

• Sekreterlik işlemleri (hekim raporları, kayıtlar, taburcu dosyası hazırlama, hasta listesi çıkarma, yemek rotasyonu, diyet listesi hazırlama, demirbaş kaydı, telefonlara bakma vb. tıbbi sekreterlik işleri)

EĞİTİM

• Stajyer öğrencilere rehberlik, eğitim ve denetim için ayrılan zaman • Hizmet içi eğitim toplantıları (hemşirelere ve yardımcı personele) • İş başı eğitimleri (hemşire ve yardımcı personele) • Yeni personelin oryantasyonu • Yeni alet ve malzeme tanıtım ve kullanımı için yapılan eğitimler (yeni teknolojiye uyum) • Sağlık eğitimi (bireye, hastaya, ailesine)

ARAŞTIRMA

• Hemşirelik bakımı, yönetimi, eğitimi ile ilgili (diğer sağlık ekibi üyeleri ve meslektaşlarla planlanmış)her türlü araştırma faaliyetlerini kapsar.

DİNLENME / ÖZEL

• Yemek, çay ve sigara molaları için ayrılan süre • Özel telefon görüşmeleri, özel ziyaretçi kabulü ve sohbet için ayrılan zaman • Çalışanların kendi aralarında günlük konuşmaları (hasta ile ilgili olmayan, eğitimsel, yönetimsel veya

bir sorun çözmeye yönelik olamayan)için ayrılan süre.

35

FAALİYET BAŞLIĞI Toplam süre

(240 Dakika)

BAKIM, TANI-TEDAVİ, KOODİNASYON

HEMŞİRELİK YÖNETİMİ

DESTEK HİZMETLERİN YÖNETİMİ

EĞİTİM

ARAŞTIRMA

DİNLENME / ÖZEL

Aşağıdaki soruları, yaptığınız iş analizi sonuçları çerçevesinde değerlendirerek yanıtlayınız.

Yönetici hemşirenizin yaptığı ana faaliyetler nelerdir?

Yönetici hemşirenizin en etkili sonuçlar alabileceği alanlar nelerdir?

Uygulamaya çıktığınız birimde astların yönetici hemşireden bekledikleri nelerdir?

Sizce yönetici hemşirenin yeterince vakit ayıramadığı ana faaliyet başlıkları nelerdir?

36

Sizce yönetici hemşirenin işini yapmasını engelleyen faktörler nelerdir?

Sizce yönetici hemşirenin işinin temel amacı nedir?

37

İŞ TANIMI FORMU ÖRNEĞİ*

Görev Ünvanı:

Çalıştığı Bölüm:

Bağlı Olduğu Birim:

Kime Karşı Sorumluluğu Olduğu:

Kim / Kimlerden Sorumlu Olduğu (Kendisine Bağlı Olanlar):

Gerekli Nitelikler:

Çalışma Koşulları:

İşin Özeti:

Görev- Yetki ve Sorumluluklar:

38

7. KARİYER YÖNETİMİ

Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanlar için kariyer planlama yapılıyor mu?

Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanların kendi kariyer planlamalarına ilişkin girişimleri yönetim tarafından destekleniyor mu? Örnek vererek açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanlar kariyer gelişim hedeflerine yönelik çabaları/çalışmaları sonucunda uygun pozisyonlarda istihdam ediliyorlar mı?

39

8. DEĞİŞİM YÖNETİMİ

Değişim yönetimi haftasında kurumunuzda yakın zamanda ele alınan bir değişimi ele alarak derste anlatılan içerik doğrultusunda uygun adımların atılıp atılmadığını değerlendirmeniz beklenmektedir.

Uygulamaya çıktığınız kurumda yakın dönemde önemli bir değişim gerçekleştirilmiş mi? Açıklayınız.

Uygulamaya çıktığınız kurumda yapılan bir değişimi düşününüz ve aşağıdaki soruları bu örneğe göre yanıtlayınız.

o Değişimin nedeni neydi?

o Ne türden bir değişimdi (makro-mikro, zamana yayılan-ani, reaktif-proaktif, planlı-plansız değişim, aktif-pasif, adım adım-radikal değişim)? Değişim türüne hangi kıstaslara göre karar verdiğinizi açıklayınız?

40

o Değişimi kim başlattı (Çalışanlar, orta kademe yöneticiler, üst yöneticiler vb.)?

o Değişim hayata geçirilirken hangi değişim stratejisi/stratejileri kullanıldı? Örnek vererek açıklayınız.

o Çalışanlar değişime direnç gösterdi mi? Açıklayınız.

41

9. MOTİVASYON

Bu uygulama haftası, staja çıktığınız birimde, çalışanların motivasyonlarının sağlanmasına yönelik hangi motivasyon araçlarının kullanıldığının belirlenmesi ve bu araçların önemlilik derecesinin belirlenmesini kapsamaktadır.

Aşağıda motivasyona yönelik yer alan ifadeleri staja çıktığınız birimde çalışanları düşünerek yanıtlayınız.

Staja çıktığınız birimde yöneticilerin çalışanların motivasyonunu sağlamaya yönelik kullandıkları motivasyon araçların varlığını aşağıda belirtilen başlıca motivasyon araçlarına göre sorgulayarak hangi araçların kullanıldığını yazınız.

o Ekonomik Araçlar: *Net ücret, *performans ücreti, *sosyal faydalar/yardımlar

o Psikolojik ve Sosyal Araçlar: *İşin kendisi-statü, *değerli hissettirilmesi, *bağımsız çalışabilme, *psikolojik güvence, *öneri sistemi, *yükselme ve gelişme olanakları, *bilimsel etkinliklere katılımın sağlanması, *sosyo-kültürel etkinlikler, *uygun fiziki çalışma ortamı, *iyi ilişkiler, *yeterli kaynak ve malzemeler, *birimin ve kurumun güvenlik önlemleri, *çalışma saatleri, *hastanenin kreş uygulaması, *ulaşım için servis olanağı, *yemeklerin kalitesi

o Örgütsel ve Yönetsel Araçlar: *Kararlara katılım, *yetki devri, *eğitim ve yükselme olanakları, *iletişim, *iş güvencesi, *katılımcı ve demokratik yönetim, *etkin liderlik, *yöneticilerin uygun sorun çözme tarzı, *yöneticilerin adil davranması, *ekip çalışması, *sendikalaşma, *iş tasarımı, *açık kapı politikası, *performans ve denetlemeler hakkında geri bildirimde bulunulması

Staja çıktığınız birimde çalıştığınızı düşündüğünüzde yukarıda belirtilen motivasyon araçlarından hangisi/hangilerinin kullanılmasını istersiniz, bu araçları sizin için önem sırasına göre sıralayarak nedenleriyle kısaca açıklayınız.

42

10. LİDERLİK

Birim liderinin (yönetici hemşirenin) özelliklerini aşağıdaki liderlik özellikleriyle karşılaştırarak, gözlemlediğiniz örnekler üzerinden yorumlayınız

o Amaç belirleyebilme (Kişisel, mesleki, çalıştığı birime özgü, birimde birlikte çalıştığı astlarını

etkilemeye ve hasta bakımını iyileştirmeye yönelik amaçları veya hedefleri nelerdir):

o Bilgi ve beceri sahibi olma (Deneyimi, eğitim, kongre, kurs katılımları ve sertifikaları hakkında bilgi veriniz) :

o Kendini tanıma (güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?) :

o Güvenilir olma (Özellikle astları yöneticilerini bu konuda nasıl değerlendiriyor? Hem kişisel hem de profesyonel özelliklerini dikkate alarak yanıtlayınız):

o Etkin iletişim becerisine sahip olma (Astları, diğer ekip üyeleri, hasta ve hasta yakınları ile iletişimini değerlendiriniz):

o İnsanlara değer verme ve saygılı olma (Astları, hasta ve hasta yakınlarına yaklaşımlarını dikkate alarak değerlendiriniz):

43

o Sahip olduğu güç kaynaklarının farkında olma ve gerektiğinde bunları kullanabilme (Hangi güç kaynaklarına sahip olduğunu ve bunları nasıl kullandığını örnekleyerek açıklayınız):

o Enerjisini ve zamanını iyi kullanma (Çalışma süresi içerisinde enerjisini ve zamanını işi için kullanıyor mu?):

o Girişimci olma (Profesyonel hemşirelik uygulamasına ilişkin konularda girişimci davranıyor mu?):

o Yenilikçi olma ve değişim yaratabilme (Çalıştığı kurumda veya birimde iş ve işleyişle ilgili yeni uygulamalar hayata geçiriliyor mu? Kendisi çalıştığı alanla ilgili yenilikleri takip ediyor mu? Çalışanlarda değişim ve yenilikle ilgili inanç, heves yaratabiliyor mu?):

Uygulamaya çıktığınız birim yöneticisinin liderlik tarzını, liderlik kuramlarını göz önünde tutarak değerlendiriniz.

44

11. SORUN ÇÖZME

Sorun çözme haftasında, uygulama alanında saptanan sorunlardan biri seçilerek, balık kılçığı tekniğine göre analiz edilmekte; çözüm önerileri ve eylem planı geliştirilerek, çözümün uygulanması için en uygun değişim stratejileri seçilerek, sorunla ilgili gelinen nokta yorumlanmaktadır.

Uygulamanız boyunca, hemşirelik hizmetleri ile ilgili gözlemlediğiniz sorunların listesini yazınız. Bu sorunlardan birini nedenlerini de belirterek sorumlu hemşireniz ile birlikte seçiniz. Sorun olarak seçtiğiniz olayı kısaca açıklayınız.

Seçtiğiniz sorunu aşağıda gösterilen balık kılçığı tekniğine göre çözümleyiniz.

45

Sorun çözümüne yönelik seçeneklerinizi / çözüm önerilerinizi belirtiniz.

Sorun çözmek üzere uyguladığınız girişimlerle sorun çözüldü mü? Değerlendiriniz.

46

12. PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Uygulamaya çıktığınız birimde çalışan hemşirelerin performans değerlendirmelerini aşağıda yer alan sorular doğrultusunda gözlemleyerek cevaplandırınız.

Hemşireler için; Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir? Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır? Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır? Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?

Alt Kademe Yönetici Hemşire; Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir? Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır? Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır? Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?

47

Üst Kademe Yönetici Hemşire;

Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir? Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır? Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır? Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?

Çalışanların gelişimi açısından performans değerlendirme sonuçlarından nasıl yararlanılmaktadır? Kurum tarafından yapılan uygulamalar nelerdir?

48

13. TOPLANTI YÖNETİMİ

Staja çıktığınız birimde, gözlemleyebildiğiniz ya da geçmişte gerçekleşen bir toplantıyı aşağıdaki başlıklar altında analiz ederek yorumlayınız.

Toplantının gerçekleşmesine neden olan faktörleri belirtiniz?

Toplantı öncesi gerçekleştirilen hazırlıkları sıralayınız?

Toplantı kimler arasında gerçekleşti?

Gözlemlediğiniz bu toplantı, hangi toplantı türüne (komisyon toplantısı, eğitici toplantılar,

yönlendirici toplantılar, sorun çözme toplantıları vb.) girmektedir? Toplantı kim tarafından yönetildi? Toplantı amacına uygun yönetildi mi?

49

Toplantıya katılanların rol ve sorumlarını (lider, kolaylaştırıcı, yazıcı, katkıcı, uzman vb.) belirtiniz.

Gözlemlediğiniz bu toplantıda uygun bir karar alma yöntemi (oy çokluğu, grup mutabakatı vb.)

kullanıldı mı? Siz toplantı yöneticisi olsaydınız hangi karar alma yöntemini kullanırdınız? Neden? Toplantı sonrasında gerçekleştirilen faaliyetleri sıralayınız.

*Bu uygulama rehberi İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim AD Hemşirelikte Yönetim Dersi Uygulama Rehberi temel alınarak oluşturulmuştur.

50

4. KLİNİK ÇALIŞMA İLKELERİ

1. Dersin klinik uygulamaları hastane hemşirelik hizmetleri yönetim birimlerinde ve klinik diğer birimlerde gerçekleştirilecektir. Uygulamaya başlama ve bitiş saatleri 08:00-16:00’dir).

2. Uygulama devamsızlık hakkı %20’dir ve perşembe günleri uygulama saatlerinde okulda yapılacak olan derslerin yoklaması uygulama yoklamasına dahil edilir.

3. Öğrencilerin hastanedeki poliklinik ve tedavi işlemlerini uygulama süresi dışında yapmaları gerekmektedir.

4. Öğrencilerin uygulama alanında forma bütünlüğüne dikkat etmeleri gerekmektedir. Uygulamada “Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Uygulamalı Dersler İlke ve Esasları’nda belirtilen ilkelere uygun olarak üniforma giyilmesi ve öğrenci kimlik kartının üniforma üzerine takılması zorunludur.

5. Öğrenci “Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu-Öğretim Elemanı” ilk uygulama haftasını takip eden hafta sorumlu öğretim elemanına, tüm bilgiler eksiksiz olarak doldurulmuş ve fotoğraf yapıştırılmış olarak teslim eder.

6. Öğrencilerden; • Kliniğe ilk geldiklerinde servisin fizik ortamını, yapılan uygulamaları ve ortamı tanımaya

çalışmaları, • Hemşirelik hizmetleri yönetimini, yönetim bilimi ilke ve kuramlarına göre yorumlamasını, • Yönetici hemşirenin rol ve işlevlerini kavramaları, • Hemşirelik hizmetleri personelinin etkin şekilde yönetilmesini esaslarını kavrayarak

personel yönetimindeki eksikliklerin farkına varmaları, • Hemşirelik hizmetleri personelinin geliştirilmesindeki temel ilke ve uygulamaları

değerlendirmeleri, • Sağlık hizmetleri yönetiminde esas alınan yasal düzenlemeleri ve hemşirelik mevzuatını

kavrayarak, uygulama alanındaki durumu değerlendirmeleri, • Uygulama alanında mevcut ya da potansiyel sorunlara yönelik eleştirel düşünme ve sorun

çözme yaklaşımını kullanmaları, • Sağlık hizmetleri yönetiminde esas alınan yasal düzenlemeleri ve hemşirelik mevzuatını

kavrayarak, uygulama alanındaki durumu değerlendirmeleri beklenmektedir. • Uygulama sırasında “Hemşirelikte Yönetim Dersi Öğrenci Uygulama Rehberi” kullanılır.

7. Rehberde, Organizasyon, Kalite Yönetimi, İletişim, Çatışma, Bakım Ünitesinin Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer, Değişim, Motivasyon, Liderlik, Sorun Çözme, Performans Değerlendirme, Toplantı Yönetimi olmak üzere toplamda 13 bölüm bulunmaktadır.

8. Öğrencilerin rehberdeki soruları; uygulama sırasında gözlemlediği örneklerden yola çıkarak cevaplaması ve kendi yorumlarını eklemesi beklenmektedir.

9. Aynı birimde uygulamaya çıkan öğrenciler de dahil olmak üzere her öğrenci, rehberinin özgün olmasına dikkat etmelidir. Birbirinin aynı veya çok benzer olan rehberlerde öğrenciler ilgili haftalardan puan alamaz.

10. Rehberde yer alan “kurum” kelimesi hastaneyi kastederken “birim” kelimesi ise uygulamaya çıkılan servisi işaret etmektedir.

11. Uygulamada yaşanılan bir sorun ya da bilgi ihtiyacında uygulamaya çıktığı birimden sorumlu öğretim elemanından yardım istenmesi gerekmektedir. Hangi klinikten hangi öğretim elemanının sorumlu olduğu bilgisi ilgili dönem başında öğrencilerle paylaşılmaktadır.

51

5. FORMLAR

5.1.


HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ ÖĞRENCİ KLİNİK UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU

(ÖĞRETİM ELEMANI)

Öğrencinin Adı-Soyadı:

Öğrencinin İletişim Bilgileri:

Öğrencinin Numarası:

Uygulamaya Çıkılan Birim:

Sorumlu Hemşire Adı-Soyadı:

Sorumlu Hemşire İletişim Bilgileri:

Değerlendiren Öğretim Elemanı:

Değerlendirme Kriterleri Puan Öğrencinin aldığı puan

1 Profesyonel davranışa sahip olma 5

2 Zamanlama 5

3 Araştırma, bilgiye ulaşma ve kendini geliştirme 5

4 Genel görünüm 5

5 Sorumluluk alma 5

6 Çalışma düzenine uyum 5

7 İletişim 5

8 Uygulama dosyası 65

TOPLAM PUAN 100

52

5.2.

HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ UYGULAMA REHBERİ DEĞERLENDİRME FORMU

Değerlendirme Kriterleri

Organizasyon

Kalite Yönetimi İletişim

Çatışma Yönetimi

Bakım Ünitesinin Yönetimi

İnsan Kaynakları Yönetimi

Kariyer Değişim Yönetimi

Motivasyon

Liderlik Problem Çözme

Performans Değerlendirme

Toplantı Yönetimi

Tam zamanında uygulama (10)

Rapor düzeni (10)

Amaca uygunluğu (15)

Teorik bilgi yeterliliği (10)

Ek çalışma/ yaratıcılık (10)

Öğrenimine aktif katılımı (10)

TOPLAM PUAN: (65)

53

5.3.

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ

ÖĞRENCİ KLİNİK UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU (SORUMLU HEMŞİRE)

Öğrencinin Adı-Soyadı:

Öğrencinin İletişim Bilgileri:

Öğrencinin Numarası:

Uygulamaya Çıkılan Birim:

Sorumlu Hemşire Adı-Soyadı:

Sorumlu Hemşire İletişim Bilgileri:

Öğrenciden Sorumlu Öğretim Elemanı:

Öğrenciden Sorumlu Öğretim Elemanı İletişim:

Değerlendirme Kriterleri Puan

1 Profesyonel davranış 15

2 Zamanlama 15

3 Genel görünüm 15

4 Kendine güven 10

5 Ekip içi iletişim ve ilişkiler 20

6 Birim işleyişine uyum 15

7 Girişimciliği 10

TOPLAM

100

Sorumlu Hemşire

İmza

54

6. HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ KAYNAK LİSTESİ

1. Tatar Baykal Ü. ve Ercan Türkmen E. (Ed.) (2014). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi. Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul. 2. Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği. İstanbul, Beta Yayıncılık 3. Uyer, G. ve Kocaman, G. (2016). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi El Kitabı. İstanbul, Koç Üniversitesi

Yayınları. 4. Ekici, D. (2016). Sağlık Hizmetinde Yönetsel Sorunların Analizi, Sim Matbaacılık, Ankara. 5. Ekici, D. (2013). Sağlık Hizmetinde Toplam Kalite Yönetimi, Sim Matbaacılık, Ankara. 6. Ekici, D. (2017). Sağlık Bakım Hizmetinin Yönetimi, 2. Baskı, Sim Matbaacılık, Ankara. 7. Bahçecik, A.N., Öztürk, H. (Eds). (2017). Hemşirelikte Liderlik Rolleri ve Yönetim İşlevleri, Nobel

Tıp Kitabevi. 8. Roussel, L.A., Thomas,P.,Harris,J. (2018). Management and Leadership for Nurse Administrators. 7th

Edition, Jones and Barlett Learning, Berlington. 9. Marquis,B.L., and Huston, C.J. (2017). Leadership Roles and Management Functions in Nursing:

Theory and Application,Wolters Kluwer. 10. Sullivan,E. (2017). Effective Leadership and Management in Nursing, 9th Edition, Pearson Pub. 11. Murray,E. (2017). Nursing Leadership and Management for Patient Safety and Quality Care. F.A.

Davis Company. 12. Yoder-Wise,P.S. (2015). Leading and Managing in Nursing. 6th Edition, Mosby Imprint. 13. Finkelman, A. (2015). Leadership and Management for Nurses: Core Competencies for Quality Care,

3rd Edition, Pearson Pub. 14. Weiss,S., Tappen, R.M. (2015). Essentials of Nursing Leadership and Management. 7th Edition, F. A.

Davis Company 15. Kelly,P., Tazbir,J. (2014). Essentials of Nursing Leadership & Management., 3rd Edition, Cengage

Learning,Canada. 16. Huber,D. (2013). Leadership and Nursing Care Management. 5th Edition, Saunders Imprint 17. Rigolosi, E.L.M. (2012). Management and Leadership in Nursing and Health Care: An Experiential

Approach, Third Edition, Springer Publishing Company. 18. Tomey, A.M. (2008). Guide to Nursing Management and Leadership. 8th Edition. Elsevier - Health

Sciences Division. 19. Swansburg R.C., Swansburg R.J. (2006). Management and Leadership for Nurse Administrators,

Fourth Edition, Jones and Bartlett Publishers,USA. 20. Roussel L, Swansburg RJ, Swansburg RC (2005) Management and leadership for nurse

administrators, Jones & Bartlett Publishers 21. Tomey A M (2004) Nursing Management and Leadership, Elsevier Health Sciences, 7th Edition. 22. Rowland HS, Rowland BL (1997). Nursing Administration Handbook, 4. Edition, An Apsen

Publication.

https://www.amazon.com/Eleanor-J.-Sullivan/e/B001IGQS10/ref=sr_ntt_srch_lnk_4?qid=1539348992&sr=1-4

https://www.bookdepository.com/publishers/Elsevier-Health-Sciences-Division

https://www.bookdepository.com/publishers/Elsevier-Health-Sciences-Division

hemŞİrelİkte yÖnetİm ders...

Documents