hca idlisen-nnegh - tisri n tayri (abdellah hamane)

195

Upload: idlisen

Post on 27-Oct-2014

128 views

Category:

Documents


14 download

TRANSCRIPT

Page 1: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)
Page 2: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)
Page 3: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Ger wayen yura :

­ Tayri yerran amɣar d ilemẓi ­ Tawaɣit n tayri ­ Yeḍra wayen ur nḍerru ­ Rumyu d Julyat ­ Merwas di lberǧ n yiṭij I ­ Merwas di lberǧ n yiṭij II ­ Ɛmer n wewriz ­ Ɛumar Xeyyam

d wayen nniḍen...

Page 4: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Abdellah HAMANE

Tisri n tayri Tamezgunt s usefru

Asqamu Unnig n Timmuzɣa 2009

Page 5: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)
Page 6: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

TUNṬICT

I win yeddan di tellis Yettwaḥettmen s ayen ur yebɣi

Yettuhen ula deg yiseɣ­is Ur yenǧim ad ilaɣi

Yezga yessader i yixef­is Teqqel­as tafat d awezɣi

Yerna s lǧehd n wekti­s D bu tirrugza d aruɣi

S tsuṭṭas i la yettɣis S wesɣan yeggugem am yesɣi

A kra yessemlalen atmaten­is Udi dasendu n yiɣi

I tmaziɣt zdi iɣallen­is I truẓi n lqid d weswiɣi

S ibeddi ɣer tnettit­is I wakken a tt­id­yessemɣi

S tegrawla i warraw­is Deg isufa yebda asiɣi

S tinawin ara d­yessis Izerfan mebla amenɣi

I Tmazɣa ad yezzi laṣel­is I wemnekcam aserɣi

Ɛebdella n At Ḥaman

Page 7: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)
Page 8: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 8 ­

TAZWART

Tamezgunt n Ḥsen d Cabḥa neɣ Tisri n tayri, ahat d ayen yeḍran d tidet, mačči d awezɣi, niɣ d ayen i izemren ad yeḍru ssya ɣer zdat. Win i d­yuran tadyant­a d amedyaz, yettaru, yessefruy, s isefra­ines yettdawi yir lehlak, yakk d yir lɛada yellan deg weɣref.

Tamezgunt­a yefka­tt­id bab­is d tunṭict i wid yakk d tid yesɛeddan lḥif d unezgum ɣef warraw­nsen, i wakken ad cfun ɣef "Tisri", a d­tegri i wayen la d­yemmalen.

I yimarawen, akken ur ttḥettimen tarwa­nsen s ayen ur bɣin, imi tayri dasfel yesseḥlayen, d asirem n wulawen ur yenǧim a t­yemḥu, niɣ a t­yekkes yiwen.

Maca tayri tazedgant d taɣawsa werǧin tettwaqḍa, tezga d timess ireqqen ur txessi, s imal tettmenǧag, treqq tettaẓ ɣer zdat trennu di tikli, d tamezgit alamma tefna ddunit.

Uriɣ taḥkayt­a deg ueggas n 1958, asmi imdanen merra qqaren: "Si Mḥend U Mḥend (amedyaz) tamtilt­is welleh ur telli."; am wakken ala netta i yellan di ddunit, ur d­yettlal yiwen yessefruyen am netta.

Ihi nekk, si tama­w, fkiɣ­d amedya ɣef lebɣi n wemdan iḥemmlen tutlayt­is, yella­yas deg wul lmul i wakken ad yaru neɣ ad yessefru, ad yili amzun d Si Mḥend U Mḥend, a d­yader si ddaw­as, neɣ ad yifrir si nnig­is. Mačči d awezɣi, ssya ɣer zdat, a d­banen widak ara yifriren s isefra yakk d tketwa­nsen si nnig Si Mḥend U Mḥend.

Dda Mḥend, a t­iwali Rebbi s tmella­ines, ma nesked ɣur­s i wakken a t­nessif, akken ad yezri deg uɣerbal s yiles n nnetqada taseklant, yeṭṭafaren yakk imedyazen d iseklanen, am wakken i ten­teṭṭafar tili­nsen mi ara bedden deg yiṭij, tili ad telḥu yid­sen ɣef yidisan, ad tezwir ɣer zdat neɣ ad tegri ɣer deffir, ad tiwzil neɣ ad tiɣzif, akken i tettili tmuɣli d rray n imawlan isefra, yakk d tsekla, yakk d tira.

Win izemren ad yessif amedyaz aseklan, ala win yellan am netta neɣ axir­is, aya ur yettunefk i menwala. Kra n tɣawsa yettwaxdamen di ddunit yessefk­as nnetqada, i wakken ad tgerrez u ad telhu ugar.

Page 9: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 9 ­

Dda Mḥend d netta i daɣ­yeldin tawwurt n tmedyezt i wakken ad nessefru, isefra­ines qqimen­d deg yimi n yal yiwen, d argaz neɣ d tameṭṭut. D netta i daɣ­yekksen akukru i wakken ad naru u ad nessefru.

Maca mi ara t­nessers di tcihant (Lmizan) n wass­a, a t­ naf yeṭṭeyyiḥ lhedra, yeqqar­d aṭas n wawalen d imqerṣa, yuklalen tuṣṣra ma telliḍ di teẓgi weḥdek, ur tezmireḍ adas­d­ talseḍ seg wakken yesqunnuz lehdur.

Ssyin akin nekni ur neẓri ma d isefra­ines neɣ ala, neɣ d imdanen i d­yeskerkisen fell­as qqaren­d ayen ur d­yenni.

Imi yal asefru la t­nettaru akken ad yeqqim i uneggaru, yessefk­aɣ ad nextir ayen ara d­neǧǧ i warraw­nneɣ n wayen yelhan.

Ihi di yal kra yessefk leḥkar, i wakken ad yelhu ugar, am wewren mi ara yifif deg uɣerbal, ad yettwakkes deg­s ukerfa, akken ula d lhedra, yakk d isefra, yakk d tira d tsekla.

A wi yufan yakk imaruten, d imsefruten, d iseklanen, d imedyazen n tmaziɣt ad ssenteqden iman­nsen, deg wayen ara d­inin nitni, d wayen ara d­inin wiyaḍ. Mačči s tin n tismin, maca s wul ara yilin d amḥaddi ɣef wayen yettaru yal imru amaziɣ.

Imru d asif i d­yetturugen seg wul yakk d wekti, yessefk ad yeǧǧ ayen yelhan, iferzen, yufafen, yufraren, ulaḥed deg­s akerfa d yir lhedra. Ma yella d tidet, nra ad nifrir s tketwa yakk d tira yakk d tmedyezt­nneɣ a d­tecbu u ad terwes ɣer tiyaḍ.

Atan nekni s Imaziɣen yettwakkes­aɣ usadel i yimi, yakk d ucekkel i yifassen, ad nebru i yiles yeqqnen, d rray ikeblen, ad yessufeɣ seg wul tiketwa i yettwarzen aṭas iseggasen. Abrid yeḍleq iserreḥ i tsekla yakk d tmedyezt, a tt­ nebnu ɣef ṣṣeḥ, ad yirid wudem­is si kra yellan yeqbeḥ.

S tsekla yelhan, yakk d tmedyezt yeqwan, tutlayt a d­ tban, ad ijuǧǧeg uẓar­is, imeslayen­is ad frurrxen, ad nnunten, ad arwen imesla nniḍen, daɣen a d­nnulfun ilugan nniḍen ara yesselḥun tutlayt ugar.

Ad tidir tutlayt s yedlisen, yakk d tedyanin, isefra, tamedyezt, asuqqel n tussna si tutlayin timeqqranin n umaḍal, ad yeshil fell­aneɣ wesnamek n tutlayt, izemren ad temḍi asnulfu yakk d tussna.

Page 10: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 10 ­

S tmucuha yessedhayen ilmeẓyen, ara tidir tutlayt tamaziɣt, a tt­ḥemmlen warraw­is, ad ɣren idlien­is s ucedhi d tujjma d leḥmala, ad afen lbenna di ccbaḥa n tsekla yakk d isefra, d ugerrez n lhedra. Yessefk ad ilint ɣur­neɣ tmucuha am tiden yellan ɣur Legliz, Lalman, Fransa, Spenyul, Ṭṭlayen, Aɛraben, Liran, Lhend d Ccinwa. Ayen yellan ɣer iɣerfan­agi yakk a d­nefrez seg­s ayen yettwaxtaren, a t­id­nessuqel, u ad nernu ayen yellan ɣur­neɣ di Tmazɣa yakk d Tefriqt ugafa.

Imiren nenǧem a d­nini tamaziɣt d tutlayt tamezdit ger usammar d umalu, ger Tefriqt d Lurup, ad nuɣal s imaruten­ nneɣ imezwura, yuran d tlatinit, am mass Ugistan, d Duna yakk d wiyaḍ. Ula d imaziɣen yuran s taɛrabt am Ibn Xeldun, d Ibn Rucd, d wiyaḍ.

Leɛmer n tutlayin am win n yemdanen yakk d iɣerfan, mi yettwakkes yiwen a d­yuɣal wayeḍ deg wemḍiq­is. Zik tella tlatinit d tamezdit n Lurup, tuɣal temmut, tettwakkes, tebḍa d tantaliwin, yal yiwet teṭṭef abrid­is tettwaɣra, tettwassen di ddunit merra.

Tamaziɣt yemmula yiṭij­ines acḥal n twinas iseggasen, tdel­itt tutlayt n wesɣan, s lebɣi yakk d tiḥercit n yemdanen i d­ yeqqaren: d Yellu i d­yextaren tutlayt n lquran, imi d nettat ara nutla di tfeswit (Lǧennet); Yellu iḥemmel­itt ugar n tiyaḍ, yextar­itt akken ad tili i widak yellan d imaflasen s wesɣan­is, rran imaflasen tutlayt taneggarut tif tamezwarut, d ayen iɣef beddlen tamezwarut s tneggarut. Ihi d tin i d sseba n tatut n tmaziɣt, imi nutni fulsen u zrin seg ufulles akin, ugar wiyaḍ.

Ma yella nnuda ɣef tidet ad naf tutlayin merra d Yellu i tent­id­yesseɣnin (ixelqen), ulaḥed tin yifen tayeḍ, ɣur useɣnaw msawant yakk.

Aql­aɣ ihideg ugelmim n tsekla, newwet s leɣmes ur nufrar ara di lebḥer, taɣuri n tutlayt tettili s tsekla, d nettat i dasenti n kra yellan d tussna yakk d tmussni.

Temɣer n tutlayt i lmend n wayen i tesɛa n tsekla i tettwaḥsab. Ɣef waya yessefk ugar d usuqqel si tutlayin nniḍen timeqqranin.

Timucuha i d­uriɣ d tikci n webrid, akken ad yettwakkes ukukru i wid yettarun, u nuqem leḥmala n tutlayt deg wul i win i tt­yugin.

Page 11: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 11 ­

MERWAS DI LBERǦ N YIṬIJ, d tamacahut yezdin ger umezruy yakk d usugen, deg­s tigeldiwin, igrawalen, akehrir, talafsa, tagmat, lexdeɛ, tadukli, tacenga, amenɣi, lbaṭel, lqerḥ, lferḥ, lefraq, timlilit, tiẓiwelt, ẓẓmik, liser, luqam, aserhu, leǧwada, leḥmala, tayri, anezgum.

Tamacahut­a tezzuɣur akti yakk d usugen, tewzen di lqaleb igerrzen, iserreḥ, d wawal iḍelqen, yemnadan d isefra yemsadan i tedda, wa yewzen ɣer wa.

Tadyant neɣ tamezgunt d wungal yelhan ad zzuɣren wiyaḍ ad rsen am yedɣaɣen ɣer lebni n lberǧ n tsekla ara d­taf tasuta di tmurt n Tmazɣa.

Awalen yelhan snin deg ufulad ucbiḥ, amzun d tiweztin deg wezrar n wureɣ.

Asmi d­uriɣ tamezgunt­a imaziɣen llan ṭṭsen taguni n tmettant. Nweṭṭa abrid, nekkes uguren d iɛekkulen i wi iran ad yelḥu deg iberdan n tsekla yakk d tmedyezt, i yigan iselsuten n ccbaḥa yakk d ucedhi d uḥemmel n tutlayt deg wul n tarwa­s.

Cikespir fell­as tamella n Yellu, i yerran taneglizit d tutlayt meqqren, mechuren di ddunit, zdat n wesnulfu.

Di ddunit taqburt tella tẓuri n wawal d nettat i d tamezwarut, awal ijehden, ireṣṣan, yebnan ɣef tsentit yezzren, iweznen s taɣect igerrzen, d nettat i yettwellihen ulawen, d nettat i d iɣil n wid yekkaten, d nettat i d amrar ijehden i d­ ijebbden izerfan i win i wumi ruḥen. Taẓuri n umeslay dasefru, ma yella d taẓuri n tussna d taṣrit (Prose) yakk d wesfetri. Tutlayt tettbeddad ɣef sin iḍarren, amezwaru d isefra, wis sin d taṣrit d wesfetri. Snat n tezrayin tasekla, d tussna, tamezwarut i weɣref merra, tis snat, imawlan­is d imexḍa.

Tutlayt mi ara terfed ixef­is, ad tekcem s amraḥ n tmeddurt, akken ad tuɣal i tussna, d wesnulfu, yessefk­as ad tebded s yedles, d tẓuri, d umezgun, d ccna, d isefra, d tmucuha, d temseḍsa, yakk d usuneɣ n liḥala ideg yella weɣref deg wakud amiran.

Ma yella tutlayt tettwaɣra, ad tekcem s ul n weɣref, s webrid n yedles ideg yetturebba, d wayen yeḥfeḍ sɣur tyemmat. Ma yella ad ijelleb ɣer tussna d wesnulfu, war ma iḥemmel tutlayt, ulamek yili wesnulfu, daɣen ulamek i d­teffeɣ tussna d wesnulfu seg wallaɣ n wemdan, war tutlayt isehlen i

Page 12: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 12 ­

wegzi. Yessefk­aɣ ihi ad naru u ad nernu deg waɣul n tsekla yakk d tussna, i wakken ad nelḥeq iɣerfan nniḍen deg wemyezwer ɣer tussna, d wesnulfu, yakk d tsekla.

Tutlayt ideg ulaḥed tussna, tametti, tasertit, tasekla, tamedyezt, tafelseft, tussna timant, amezruy, tasegmit, tamiṭṭant, tajebrit, ulamek i tili d tutlayt yeddren. Tasekla yakk d tussna, yiwet tleḥḥu s tayeḍ, yiwet d aḍar i tayeḍ, yiwet ad tennekmal yes­s tayeḍ.

A d­uɣaleɣ s awal i d­bdiɣ di tazwara, d acu i diyi­ yessawḍen ad aruɣ taktabt­agi: TISRI N YAYRI ? Ẓriɣ d acu i ḥemmlen yelmeẓyen, yakk d telmeẓyin, imi ula d nekk kkiɣ­d seg webrid­nni. Xtareɣ­d tamacahut, uriɣ­tt, ssefraɣ­tt, wezneɣ­tt di tcihant, mmesleɣ­tt di lqaleb yelhan n teqbaylit, akken tella imiren. Uqmeɣ deg­s awalen yessedhuyen, sunɣeɣ deg­s tibḥirin d ijeǧǧigen d wayen yessedhuyen ulawen n yelmeẓyen, d wayen yettarzen akti ɣer tmussni d uḥemmel n tutlayt, deg wakud ideg tella tettwanker, ttqejjimen deg wemdan mi ara tt­yehder.

D wa i d­ufiɣ, d ayen i d­uriɣ, fkiɣ lǧehd i usugen, sbaneɣ­d amezruy aseklan, ldiɣ tawwurt imedlen deg waṭas n twinas iseggasen, nɣez iguḍyen, neẓẓa ixulaf isekla, ara d­ yawin tinufa ad iwent yes­sent tsuta, d tawant tamezgut i kra n win iḍefren abrid n tsekla, yakk d tussna, d unerni i tmaziɣt s immal d zzyada.

Icuba­yi Yellu ssawḍeɣ s ayen i suɣleɣ, wellheɣ ayen i wumi zemreɣ, fkiɣ­d tallalt i kra n win i ḥemmleɣ, i wi yellan d gma di tmaziɣt, adas­tili d tafenṭazit, ad yaf yes­s tanettit, tutlayt ad taf iman­is am tiyaḍ, ad teṭṭef amḍiq di tmurt­is, a d­ tban gar tarwa­s, ad ferḥen yes­s imawlan­is. Ay imaziɣen, Yellu yid­wen d amalal, ay arraw n leḥlal.

Ɛebdella n At Ḥaman

Page 13: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 13 ­

Ger.Tamawt :

Tacihant isemnaden isefra n teqbaylit tikwal d a, i neɣ u. Asekkil n "ɛ" di temnaḍin n Tizi­Wezzu ur t­ssenṭaqen ara, a t­ ssifessen deg wenṭaq alamma yuɣal d "a", asnamek­ines amzun d ɛin n taɛrabt.

Page 14: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 14 ­

"Tisri ni Tayri" d tamezgunt n tayri i yura Mass Ɛebdella Ḥaman, di lḥebs n Tazult deg useggas 1958. Tamezgunt­agi teḍra di tallit iseggasen imezwura ideg d­ tekcem Fransa tamurt n Lezzayer, amkan ideg teḍra rriwaya d lɛerc n At Zmala yakk d At Tlilat yakk d Wehran. Ger snat twaculin agi : ­ Tawacult n Muḥend Ssaɛid, zedɣen di Sig. ­ Tawacult n Si Meẓyan, tezdeɣ tamdint n Wehran.

Si Muḥend Ssaɛid d afellaḥ yezdeɣ di Sig, ɣur­s leɛzib di Tlilat, Ḍrifa d tameṭṭut­is, Cabḥa d yelli­s, Ḥsen d agujil, d mmi­s n gma­s n Muḥend Ssaɛid, d netta i t­irebban. Si Meẓyan d ttajer di Wehran, Yamna d tameṭṭut­is, d weltma­s n Ḍrifa, Rabeḥ d mmi­s, Zahiya d yelli­s.

Tamuɣli tamezwarut di tmezgunt : A d­iban Si Muḥend Ssaɛid di Sig, mi d­yewwi mmi­s n gma­s agujil i wakken a t­irebbi, tameṭṭut­is Ḍrifa tqubel­it­id, yenna­yas.

Si Muḥend

D wagi i d mmi­s n gma Wwiɣ­t­id ɣer da D nekk ara t­id­irebbin

Tefreɣ­as meskin twenza Lmut la txeddeɛ Yeggujel ɣef xemsesnin

Am mmi­m ḥseb­it tura Ma ur nesɣi dderya Wagi d mmi­tney wis sin

Ḍrifa

Ma d Cabḥa ɣur­s ɛamayen A ten­rebbiɣ akken l sin d arraw­iw tura

Page 15: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 15 ­

Ad iḥnineɣ fell­asen Ncalleh ad idiren Ad imɣuren akken jmiɛ

Lxir d Rebbi ara yi­t­yerren Ma sekreɣ wi yeggujlen Acemma ur t­yettxaṣ ara

Si Muḥend

Rebbi ad am­yerr lxir Aha dɣa zwir Sfeḍ­as yakk imeṭṭawen

S leḥsan­im ad yidir A s­yekkes lḥir Ma yerwa ayen ziḍen

Fell­as lhemm ad yifrir D kra n wayen n dir D iɣeblan adas­beɛden

Mi ɛeddan kra n wussan Agujil yettu lemḥan

Yeḥla wul­is si lmeḥna Amzun ur yeggujel ara

Ɣur ɛemmi­s yerwa leḥsan Ɣef wudem­is rraḥa tban

Yiwen wass atta Ḍrifa Tenna i wergaz­is s taḍsa

Ḍrifa

Atan yecreh lxaṭer­is Yekkes leɣben­is

Page 16: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 16 ­

Yes­i yetwennes am yemma­s

A yetturar d yerfiqen­is U yezha wul­is Tbeddel ula d ṣṣifa­s

Tewwiḍ­i­t­id werreɣ wudem­is Yejji si lḥess­is Yettnerni am yiḍ am wass

Si Muḥend

Ɣer temzida a t­awiɣ Yessefk ad nadiɣ Akken ad iɣer u ad yefhem

I ḥemmleɣ mi ara t­waliɣ Di Iferḥ ttnerniɣ Ul­iw ɣur­s i yessaram

Muqel­it akken yettizwiɣ La yettḥawal ziɣ Cabḥa si dduḥ a tt­yeddem

Ssels­as lkeswa yelhan Azekka ṣṣbeḥ atan A t­awiɣ akken ad iɣer

Nekkini bɣiɣ a d­iban Ger warrac akken llan Am wakken yemma­s tedder

Dima ad yili d azedgan Ad yerwu leḥsan Ad yezhu u ad iqeṣṣer

Page 17: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 17 ­

Ḍrifa

Fiḥel ma tweṣṣaḍ­iyi Niɣ yuɣal d mmi Ad xedmeɣ ayen i ilezmen

Akken i k­yehwa ad yili Si lǧiha­w thenni Ad yif arraw n medden

S tawant ad yettnerni Madam­it meẓẓi D mmi aɛziz ḥninen

Mbeɛd kra iseggasen, Cabḥa tennerna tesssaweḍ i Leqraya, yiwen wass yemma­s tenna i baba­s.

Ḍrifa

Yelli­tneɣ meqqret tura Atta tennerna Di leɛmer tewweḍ settesnin

Ma a tt­tawiḍ ɣer temzida A tebdu leqraya Yakkk d tira ad tissin

Ad ternu di lekyasa Ma yella teɣra Lɛilm a s­yernu di zzin

Awal i d­tenna d lmeɛqul Ɣur mkull yiwen meqbul

Argaz­is yefhem yesla S usefru iwuǧeb­itt yenna

Page 18: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 18 ­

Si Muḥend

Leqraya a ten­sseɣreɣ Lwaǧeb a t­xedmeɣ Wa lukan xuṣṣeɣ idrimen

Azekka a tt­ssiwḍeɣ D tcixett ad hedfeɣ Isem­is dinna a t­jerrdeɣ

Mi ten­walaɣ ad ferḥeɣ S Ḥsen i twennseɣ Di sin ad ttdukullen

Yuli wass yecreq yiṭij Ɣef Ḥsen akk d Cabḥa

S nnur yal wa yettfeǧǧig Mbeɛd mi swan lqahwa

Lwaldin bdan lewṣaya Kull wa seg­sen yenna

Si Muḥend

Ṭṭef­as afus i weltma­k Ad teddu ɣer tama­k Ttdukulet akken jmiɛ

Ttaɣ­as awal i yemma­k Fiḥel ma nniy­ak Xdem ayen i dak­tenna

Tturar kečč d tnudda­k Wi yellan d tizzya­k Ameẓyan ur t­ḥeqqer ara

Page 19: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 19 ­

Ḍrifa (Tenna i yelli ­s )

Dima ttraǧu gma­m Mi tekfa nnuba­m Si leqraya a kem­id­yawi

Sell i tcixett ma tehder­am Ma yella tenna­yam Cfu ɣef wayen ara m­tini

Ɣur­em ad tamseḍ i lkeswa­m Urar d tnudda­m Tameẓyant am kemmini

Yeffeɣ Ḥsen d Cabḥa Di sin myuṭṭafen afus

Uɣen abrid ɣer leqraya S tezdeg n ṣṣura d llbus

Nnumen akken i ttdukulen Win yetxellfen wayeḍ iḥuss

Deg yiwen wass seg wussan D xalti­tsen Yamna i d­yusan

Tqubel­itt yemma­s n Cabḥa S usefru i das­tenna

Ḍrifa

A weltma lɛeslama Walaɣ­kem tura Ferḥeɣ lferḥ d ameqqran

Mmi­m ma bxir i yella Ma yedda­d niɣ ala

Page 20: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 20 ­

D ul inu i t­icedhan

Ɣur­i ɛamayen aya Ur t­ẓriɣ ara Mennaɣ a wi t­iwalan

Yamna

I kemm ma ur kem­yuɣ wara Ma tezhiḍ kra Ma yella bxir wergaz­im

Rabeḥ yid­i i d­yedda Mi ara t­twaliḍ tura Ad yennerni Iferḥ­im

I Cabḥa anda tella Ad ferḥeɣ a weltma Mi ara waliɣ udem n yelli­m

Akken i tfukk lhedra­s Twala Cabḥa tusa­d

Tuɣal­d si leqraya­s Ma d Ḥsen yid­s yedda­d

Testeqsa imiren weltma­s S usefru­yagi tenna­d

Yamna

Aqcic­agi wi t­ilan Ɣef wudem­is iban Icuaba aṭas argaz­im

Page 21: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 21 ­

Ḍrifa

Wagi d agujil n welwes­iw Ata ger ifassen­iw Ttrebbiɣ­t amzun d mmi

Yamna

Sliɣ­as yessawel a yemma La ttnadiɣ anwa Yuɣalen amzun d mmi­m

Yamna tesɛedda ussan N rraḥa yezha lxaṭer­is

Nettat, weltma­s d weslif­is Yebda Ihedra a tt­yesteqsi

Ad iẓer amek lewǧab­is

Si Muḥend

Ahat teɛǧeb­am rraḥa I tesɛeddaḍ da Ma yelha ubeḥri idurar ?

Ma ad ternuḍ iɣimi da ? Ma tferḥeḍ kra S tmezduɣt di tuddar ?

Yamna

Abeḥri yeɛǧeb­iyi Di ṣṣeḥḥa yerna­yi Ulac i t­id­imutlen

Page 22: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 22 ­

Bɣiɣ iɣimi dagi Ma d Rabeḥ mmi Yebɣa ad nuɣal ɣer Wehran

Leqraya mazal tebdi Ma tebɣiḍ ihi Ad awiɣ Cabḥa d Ḥsen

Ad ddun ɣer temdint yid­i Ad beddlen abeḥri Kra n wussan a d­uɣalen

Si Muḥend mi yesla awal n teslift­is, ad as­yini i tmeṭṭut­is.

Si Muḥend

Rraḥa leqraya mazal Ma iwufeq­ikem lḥal Ad tinig Cabḥa d Ḥsen

Ḍrifa

Muqel ma zemren ad ṣebren Ɣer temdint ceyyeɛ­iten Ad rtiḥen kra n wussan

Ad imuqel Ɣer Ḥsen d Cabḥa a ten­yesteqsi.

Si Muḥend

Ma tebɣam ad tinigem Ad truḥem ad tnezzhem Xalti­twen a ken­tawi

Ḥsen

Nekkini bɣiɣ ad ruḥeɣ

Page 23: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 23 ­

Tamdint a tt­ẓreɣ Ad waliɣ amek i tebna

Cabḥa

Ula d nekk daɣen ad ruḥeɣ Bɣiɣ ad merrḥeɣ Beṣṣeḥ ur ttɛeṭṭileɣ ara

Azekka­nni taṣebḥit, tusa­d tkerrust izewwqen s lqaṭifa, kkren bekkren taṣebḥit, Ḥsen netta d Cabḥa ṭṭfen abrid ɣer temdint, ma d Ḍrifa d wergaz­is la d­qqaren isefra­ya.

Ḍrifa

Di laman ruḥet a tarwa S inig di lehna S amerreḥ yakk d unerni

A d­teqqlem s sseɛd yezha D wudem yeḍsa Ul­nwen ad yethenni

A ken­waliɣ am wassa Ma irad bu lqeḍra S lferḥ a d­tezzim ɣur­i

Si Muḥend

Yunag Ḥsen d Cabḥa Ul yid­sen yedda Ulamek ara ṣebreɣ

Teɣli­d fell­i lweḥca Lemmer ẓriɣ akka Yid­sen nekk ad inigeɣ

Page 24: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 24 ­

S ṣṣeḥa­nsen d lehna Ma d ul­iw yurǧa Assen ideg ara ten­ẓreɣ

Akken i wwḍen ɣer Wehran Rsen zdat lḥara

Iqubel­iten­id Si Meẓyan Yefreḥ yes­sen ma d kra

S usefru yid­sen yehder Seg mi msalamen merra

Si Meẓyan

Lɛeslama­nwen merra A leḥbab nurǧa Irkelli mreḥba yes­wen

Awi­ten ad reyyḥen tura Efk­asen lmakla Ammar ad ilin lluẓen

Anef­asen ad reyyḥen kra Anebdu yeḥma Ɛyan seg yinig­nsen

Tekcem Yamna ɣur yelli­s, ɣef liḥala­ines tsal­itt.

Yamna

Ihi ma ad tṣebreḍ fell­i Ini­d a yelli A tin ɛzizen ɣef wul­iw

Ur kem­wwiɣ ara yid­i Teqqimeḍ dagi Twennseḍ baba­m deg umur­iw

Page 25: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 25 ­

Xalti­m teɛya tettweṣṣi Tebɣa a kem­twali Tenna­d: icedha­tt wul­iw

Zahiya

Ferḥeɣ yes­m a yemma Mi d­tewwiḍ Cabḥa D Ḥsen d inerzaf ɣur­neɣ

Asmi ara yuɣal baba Ad yawi Ḥsen d Cabḥa Ma tebɣiḍ ad inigeɣ

A d­ẓreɣ xalti Ḍrifa Ad qqimeɣ dinna Kra n wussan a d­uɣaleɣ

Yamna

Ayagi d ayen isehlen Baba­m mi ara yebren S inig a yid­s a kem­yawi

Rraḥa unebdu tekfa Kull wa ad yuɣal s axxam­is

Yezzi­d lawan i leqraya Yal yiwen ɣer ddurus­is

Lewhi imekli tebda Yamna La tettmeslay d wergaz­is

Yamna

Rraḥa unebdu tekfa Ma ad tinigeḍ azekka Ad tawiḍ Cabḥa d Ḥsen

Page 26: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 26 ­

Ɣas awi yid­k Zahiya D xalti­s i tcedha Mi d­tusiḍ, yid­k a d­tebren

Si Meẓyan

Ayagi d ayen isehlen Ɣiwel ssewǧed­asen Azekka ncalleh a ten­awiɣ

Azekka­nni ṭṭfen­d abrid Kull wa Iferḥ­is yettzeggid

Akkenni wwḍen ɣer Wehran Yeẓra­ten Muḥend Ssaɛid

Ḍallen­d am waggur n lɛid

Si Muḥend

Lɛeslama­k a Si Meẓyan Ay aslif i d­yusan Aṭas aya ur k­ẓriɣ

Tewwiḍ­d yid­k igerdan Yerna di lawan Am wagi ideg i ten­urǧiɣ

Sɛeddi yid­i ussan Ay aḥbib acebḥan Nekk d amwanes i k­ufiɣ

Nitni di sin qqimen Gar­asen la ttmeslayen

Zahiya tekcem ɣur xalti­s Tluɛa­tt s wawal­is

Page 27: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 27 ­

Zahiya

A xalti usiɣ­d a kem­ẓreɣ Yes­m aql­i ferḥeɣ Mi walaɣ udem­im tura

Aṭas aya nekk ssarameɣ Melmi ara kem­qableɣ U a ɣ­tecrek akka lhedra

Ma d as­sa dayen twennseɣ D lferḥ i ččureɣ Ḥemdeɣ­k a bab n lqedra

Yuli wass azekka­nni, Ḍrifa truḥ ɣer Ḥsen seg yiḍes a t­tessaki.

Ḍrifa

Ṣṣbaḥ lxir a Ḥsen a mmi Tura ass yuli Ɣiwel ass­a ad teɣreḍ

Ma d Cabḥa attan tuki Turǧa­k keččini Deg webrid a tt­trafqeḍ

Ddem lektub­ik heggi U yid­k awi Ayen yakk i teḥwaǧeḍ

Teffeɣ­d sɣur­s Ḍrifa Ma d Cabḥa tekcem daɣen

Tehder yid­s s ḍḍrafa D wawal ukyes ziḍen

Page 28: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 28 ­

Cabḥa

Ṣṣbaḥ lxir a Ḥsen a gma Ma theggaḍ neɣ ala Lektub­ik akken ad teɣreḍ

Ma yella ur ten­theggaḍ ara A ten­heggiɣ tura Keččini qqim a tfeḍreḍ

Ssaɛa attan d ssetta Ur ttqelliq ara Ɣef ssebɛa d wezgen ad naweḍ

Ḥsen yesla i Cabḥa Yeẓra tḥemmel­it tettbuddu­t

Di Ihedra­s yufa Ibenna Ma yenḥaf tufrar tagut

Imiren iwuǧeb­itt yenna S wawal ucbiḥ n ṣṣut

Ḥsen

A kem­cekreɣ a Cabḥa Yeɛṭi­kem ṣṣeḥḥa Mi tebɣiḍ a yi­tɛiwneḍ

Ayen ara ḥwiǧeɣ ihegga N lektub merra D leqlamat d lekwaɣeḍ

Yya­n ad neqqim tura Ad nefḍer jmiɛ Si lmakla i yi­d­tesswejdeḍ

Page 29: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 29 ­

Qqimen yerkell feḍren Mi kfan kkren ad ffɣen

Imiren i yekker baba­tsen Yefka­d kra n nnaṣiḥat

Si lehdur­is ɣlayen

Si Muḥend

Deg unebdu treyyḥem a tarwa Terwam nnezha Ma d tura tekfa dayen

Ltit i sin d leqraya D tin i d lfayda Ara ifareṣ win meẓẓiyen

Xedmet lmeǧhud merra Ur ttḍeyyiɛet ara Ddqiqa si lweqt­nwen

D nnaṣiḥa yelhan tekmel Yenna­tt­id nitni slan­as

Win tt­yeɣran a tt­yeqbel Treccem deg wul lmeɛna­s

Yeffeɣ Ḥsen d Cabḥa Deg way gar­asen la heddren

Yal yiwen d acu yenna Ɣef yinig i yunagen

Ḥsen

D acu ara tiniḍ a Cabḥa Ma telha ssekna

Page 30: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 30 ­

Di temdint xir n tuddar

Nekk ɣur­i ttif­iyi da Igenni yeṣfa Ulac am ubeḥri idurar

Tetteɛǧab­iyi nnezha Aḥewwes yelha Ger icerfan d icuqar

Cabḥa

Ɣef wul­iw d acu i yeɛzizen Mi ara neddukel akken Ad nḥewwes i sin di lexla

Ad nwali ifellaḥen kerrzen S lferḥ i xeddmen Wiyaḍ jemmɛen lɣella

Tamɛict d tin ziḍen Di tuddar meẓẓiyen Am tagi ideg i nella

Ḥsen ikemmel awal­is Yessefhem aṭas Cabḥa

Ɣef wasmi ddan d xalti­s Ɣer Wehran lawan n rraḥa

Ḥsen

Asmi i d­tusa xalti Tebɣa a ɣ­tawi Akken ad nmerreḥ di Wehran

Bɣiɣ inig nekkini I ɣileɣ ad yili

Page 31: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 31 ­

D tamdint ara ɣ­iɛejben

Ziɣen ma d taddart­agi I nezdeɣ nekni D nettat i ɣ­iwulmen

Cabḥa

Kečč tebɣiḍ ad tinigeḍ Di lbal­ik tɣileḍ D tamdint ara k­iɛeǧben

Assen amezwaru tqebleḍ Tebɣiḍ ad truḥeḍ Kečč d xalti ɣer Wehran

Nekk ugadeɣ ad iyi­teǧǧeḍ Bɣiɣ a yi­twanseḍ D ayen iɣef ddiɣ yid­wen

Isefra­s ineggura Begnen­d lbaḍna n wul­is

Temla­yas i Ḥsen merra Ayen yeffren di lxaṭer­is

Netta ur yefhim ara Acemma seg umeslay­is

Aseggas iɛedda ifut Yusa­d lefṣel n tefsut

Iseggasen ttɛeddayen Wi iruḥen yas­d win nniḍen

Lexrif lefṣel­is yelha Lxaṭer deg­s yufa ccraḥa

Page 32: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 32 ­

Cabḥa yakk d Ḥsen heggan Akken ad ruḥen ɣer leǧnan

Tekcem Cabḥa ɣur yemma­s S usefru­ya tenna­yas

Cabḥa

Ma ad iyi­tanfeḍ a yemma Ad ḥewwseɣ ass­a Ad nedduke1 nekk d Ḥsen

Yid­s ad dduɣ ɣer lexla Ad nḥewwes kra Mi d tameddit a d­nebren

Ḍrifa

S anda wen­yehwa ruḥet U yid­wen ddmet Ayen yakk i teḥwagem

Ḥsen (Yenna­yas i baba­s)

I kečč ma ad tedduḍ a baba A ɣ­trafqeḍ ass­a Ad tḥewwseḍ yid­neɣ cwiṭ

Si Muḥend

Nekkini ɛyiɣ taswiɛt­a Ad reyyḥeɣ ass­a Iḍelli ɛettbeɣ aṭas

Dduklet di sin a tarwa Tuɣalem­d ɣer da Qbel tameddit n wass

Page 33: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 33 ­

Cabḥa tufa­tt d rraḥa Imi nettat yakk d Ḥsen Ara iruḥen ɣer nnezha

Ḥsen

Yya­n ad nnezzeh a Cabḥa Ma d baba yeɛya Yebɣa ad ireyyeḥ ass­agi

Nekk yid­m ad nruḥ ɣer lexla Ad nmerreḥ kra Di tteḥwas­iw rafeq­iyi

Ad nruḥ a d­nekkes lfakya D lawan tewwa Ččina yakk d lmandarin

Di sin la leḥḥun myuṭṭafen afus, ɣef yiri n wasif n Tlilat, ma d Ḥsen la yeqqar i Cabḥa.

Ḥsen

Atan zdat­neɣ yefri Yya ɣur­s ihi Ɣer dinna ad nessuɣel

Attan teɛwint zdat­i Di lǧiha n tili Semmeḍit waman­is d adfel

Ḥemmleɣ anezzeh dagi Ul­iw yettnadi Ɣef tegnawt yelhan i iḥemmel

Tura meqqrit d ilemẓiyen Lbaḍna n ddunit la tt­fehhmen

Page 34: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 34 ­

Ɣef tegmawt bdan awal D nettat i iceɣben lbal

Ḥsen

Hat­it wefrux la icennu Ɣef tciṭa isisnu S ubeḥri n tefsut yezha

La yettafeg yettrusu Yettali yettṣubbu Di tegna yerwa nnezha

Di tebḥirin la iteddu Ayen yebɣa a t­yerwu Tudert n wefrux telha

Cabḥa

Sel i umurǧeḥ n tsekkrin Wali­t i d uzyin Am wakkenni d ssnitra

Ufennan i yettɣennin S ṣṣut­is aḥnin Mi ara k­izehhi di tmeɣra

Ad yefreḥ wul umuḍin Ad yecreḥ wuḥzin S lfenn aḥbib n ṣṣura

Acḥal i ziḍet lhedra Am tamment seg yimi n Cabḥa

Ma d Ḥsen la tettḥessis Yebɣa ad yeddu yid­s rruḥ­is

Page 35: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 35 ­

La yettwaǧab s ttawil Truḥ lhedra­s d ttfaṣil

Ḥsen

Nekkini ul­iw d aḥnin Ɣef yefrax mi ara ilin I waffug ur zmiren ara

Ma ufiɣ arrac la ttnadin Ɣef leɛcuc a ten­awin Nekk ur ten­ttaǧǧaɣ ara

Yettɣaḍ­iyi wefrux meskin Ur nesɛi tafriwin Mi ara t­waliɣ yeḍrura

Leḍyur lulen­d i tciṭwin D tegmawt a tt­zehhin Mačči i leɛtab d tmara

Ccbaḥa n tferkiwin D yefrax yettɣennin Tafeǧrit di tafrara

Irgazen neɣ tulawin Wi d­yusan ɣer din Ad yezhu ma yeḍrura

Cabḥa teɛǧeb­as lhedra I s­d­yenna Ḥsen tura

Teḍleq nettat i yiles­is U terna deg wawal­is

Cabḥa

Ḥemmleɣ amdan ḥninen

Page 36: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 36 ­

Ɣef wayen iḍeɛfen Dima yettraq­d wul­is

Yeẓran rruḥ rqiqen D acu i s­ilaqen N lehdur ɛlaḥsab temẓi­s

Mačči am widak iḥemmlen Afrux a t­ṭṭfen Alamma yencew rric­is

D leḥnana ay ɣilen Mi das­sellfen Lakin jerḥen aksum­is

Jerreb di bnadem meqqren Bu ṣṣura iǧehden Ma tekkseḍ acebbub­is

Ad yaki d ḍḍer meqqren Amzun am wakken La yettazu weglim­is

I bu rruḥ meskin iḍeɛfen Ma ḍurren­t akken Ulamek ifukk iman­is

Ma ulac abɛeḍ ḥninen Win ara t­isellken S leɛtab a d­yeffeɣ rruḥ­is

Ḥsen

D tidet Win yellan ul­is yeqqur D aɣendef yeččur Yettḍurru win iḍeɛfen

Page 37: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 37 ­

Ɣef yal rruḥ amuddur Ad tafeḍ d amjur Ur yugad win i t­ixelqen

Walaɣ yiwen yeḥbes leḍdyur D lqefs i yeččur Si nnezha yeḥrem­iten

Yekkes­asen amɛic n nnur Ɣef lwerd d uzemmur D tin i d tudert­nsen

Ilaq ad nefhem lumur Ḥedd ur tt­nettḍur U ad nṣeffi mliḥ ulawen

Ad nḥunn aḥunnu n leḍyur Ideg ulac leɣrur U ad nexdem amek ixeddmen

Afrux bu lɛecc usaɣur Amzun d ajenyur Yeɣran di lɛulum yessen

Yeksa axxam­is s wemzur Ɣef tciṭwin n ttjur Anda ur t­yeẓri yiwen

Ad yeɣz axxam deg uqejmur A t­yessu s wemzur Yakkk d taduṭ leqqaqen

Ɣas meẓẓi rray­is mechur Bab n lɛecc di lbur Deg umagraman d ijeǧǧigen

Yuklal ad yili d aḥrur Yiwen ur t­yettḍur

Page 38: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 38 ­

D tagnawt i t­yeḥwaǧen

Tiẓgi ad tezhu s leḍyur Mi ara d­yas wemẓur Ad tessefreḥ ma yeḥzen

Cabḥa mi tesla asefru Tetɣebben tebɣa ad tru

Tewhem di leḥnana n ṭṭir Ma d ul­is la yettferfir

Mi twala sin yetbiren Dduklen jmiɛ akken

Zgan di sseɛd d lefraḥ Tayri tesdukull, lerwaḥ

Ṣebḥan axellaq lmaǧid Di lecɣal­ines d awḥid

Kra yexleq di ddunit­a Yemlal ddker yakk d lenta

Cabḥa yebda­tt ttexmam Ɣer tayri la tessaram

Tmenna acrik n ddunit Ad tessemlil yid­s tarwiḥt

D Ḥsen i tufa iwulem­itt Netta d aḥbib i wul­is

S leḥmala tenḥaf tejreḥ Tessetḥa a d­tqir s ṣṣeḥ

Tefka s usefru lmeɛna S lxiq d leḥzen tenna.

Page 39: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 39 ­

Cabḥa

Medden irkelli ferḥen Di zzhu i ɛacen Ula d leḍyur di lexla

Ttheggin i tudert­nsen Muqel i twennsen I dasen­tezha lḥala

Ala nekk i yetmeḥḥnen D ul­iw i ixaqen I sseɛd­iw anda yella

Ḥsen

A weltma ur ttagad ara D acu­tt lqenṭa I d­yeɣlin tura fell­am

Telliḍ tezhiḍ linna Ul­im yethenna Ma d tura tbeddel ṭṭbiɛa­m

Eml­iyi d acu n ssebba I kem­yesrun akka? D acu ara teffreḍ ɣef gma­m?

Ɣlin­as­d imeṭṭawen Ur teẓri meskint ayen

La s­d­thedder tesnexfat Awal­is yegzem s nnhat

Cabḥa

Bɣiɣ ad ak­n­hedreɣ Beṣṣeḥ nneḥcameɣ

Page 40: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 40 ­

Tgumma a yi­d­tali lhedra

Ulaḥed yiwen a s­mleɣ Ayen ttamaleɣ Ula i wumi ḥkuɣ lhedra

Aql­iyi weḥdi ḥezneɣ S ul­iw i ttewwteɣ Rebbi yeɛlem u yeẓra

Ḥsen yergagi wul­is Mi tru yelli­s n ɛemmi­s

Yesfeḍ­as imeṭṭawen Yesteqsa­tt d acu tt­yuɣen

Ḥsen

A Cabḥa tɣaḍeḍ­iyi Tasa­w la tneggi Tettruḍ ul­iw yenneɛdam

D acu ara teffreḍ fell­i A yelli­s n ɛemmi Ccetki­yi­d lmeḥna­m

I wumi ara teḥkuḍ ihi Bexlaf nekkini Anwa ara yeẓren lbaḍna­m

Cabḥa iqerra­d yiles­is S tayri izedɣen ul­is

Cabḥa

Ay aɛziz fell­i a Ḥsen D rruḥ i k­iḥabben D ul­iw i yebɣan ul­ik

Page 41: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 41 ­

Ala kečč a yi­iwansen Cerken­aɣ idammen Ma d nekk luleɣ­d ɣef lǧal­ik

A k­qirreɣ a win ɛzizen S wayen i diyi­iḥerqen Ma d tudert­iw di tayri­k

Mi yesla Ḥsen awal­a Iɣil di targit i yella

Ataya la yettebbit Ma d tidet neɣ d targit

Cabḥa teɣli s idmaren­is Yesfeḍ­as imeṭṭawen­is

Ul­is netta yessebraq La yettneḥwaṣ am lebraq

Ata tekcem­it tirgigit La s­ihedder yettnehhit

Ḥsen

D tidet tḥemmleḍ­iyi A yelli­s n ɛemmi A Cabḥa yebɣa wul­iw

Wissen ma d targit tagi I la nettwali Ur ḥulfaɣ d yiman­iw

Ul­iw ataya yefsi Yerɣa s tmessi N tayri­m izedɣen ul­iw

Page 42: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 42 ­

Ḥsen mi yeṭṭef Cabḥa Deg irebbi­s tufa rraḥa

Teɣli la tettru fell­as Almi tebzeg leqmeǧǧa­s

Ḥsen

Seg imeṭṭawen­im a Cabḥa Leqmeǧǧa­w atta Amzun tebzeg s waman

Mkull tiqit seg imeṭṭawen­a Ɣef wul­iw i d­tezga Amzun d tirgit yerɣan

Runt­d wallen­im si lmeḥna Ur ttagad ara D tayri n wul­im azeddgan

Cabḥa

Imeṭṭi n lferḥ ifaḍ­d Am tala yeḥmel­d Ɣef imuyag yuddam yeɣli

Tiqit n rreḥma ters­d Niɣ tura yewweḍ­d Wayen ssarmeɣ zik­nni

Bab igenwan d ccahed Iwala­yaɣ­d Gar­aneɣ atan d inigi

Yekfa wass iruḥ dayen Tura d tmeddit i d­yewwḍen

Page 43: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 43 ­

Ssusmen merra leḍyur Ɣef ifurkan n ttjur

Ḥsen

Izukerṭaf la kkaten Leḍyur la keččmen Yal yiwen s amkan­is

Iṭij iɣab yef wallen Yekfa wass dayen Tenɣes ula d tafat­is

S axxam yya­n ad nebren D tellis i d­yewwḍen Ata yeqreb­d lawan­is

Cabḥa

Yya­n tura ad nebren Ar ass nniḍen A d­nuɣal s amkan­a

Dagi i nessemlal ulawen Nekk yid­k a Ḥsen Dagi i neḥka lmeḥna

A mmi­s n ɛemmi ḥninen A win i dyi­imelken A zzhu n wul ma yenneɣna

Di sin uɣalen s axxam Tameddit lewhi n ṭṭlam

Qqimen yakk ɣer ṭṭabla Nitni d lwaldin di rebɛa

Page 44: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 44 ­

Ččan imensi mfaraqen Ɣer tɣurfatin ad ṭṭsen

Kull wa yettxemmim weḥd­es Igumma a t­id­yas yiḍes

Ḥsen yerfed leqlam­is Yura tabfat i teɛzizt­is

S leqlam i ttemsefhamen D tibfatin i ttembiddalen

Tabrat n Tayri tamezwarut ger Ḥsen d Cabḥa

Tabrat n Ḥsen i Cabḥa:

Ṣṣbaḥ lxir a tin i ḥemmleɣ I yes­s i twennseɣ A Cabḥa ɛzizen fell­i

Leḥmala i kem­ḥemmleɣ D rruḥ i cerkeɣ Yid­m a yelli­s n ɛemmi

Iḍelli mi kem­furqeɣ Weḥdi i qqimeɣ Naddam igumma a d­yeɣli

Deg wusu bdiɣ ttneqlabeɣ Ula i wumi i qirreɣ S lweḥc i d­yersen fell­i

Ṭul n yiḍ nekk i ɛawzeɣ Seg wakken i ḍaqeɣ Urǧaɣ ass melmi ara yali

Mebla rruḥ ay qqimeɣ Bdiɣ a ttqellibeɣ

Page 45: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 45 ­

Ɣef wul­iw anda ara yili

Yekcem­iyi ccekk i ɣileɣ Si ṣṣura­w yeffeɣ Tewwiḍ­iyi­t kemmini

Ma ad teẓreḍ a Cabḥa i ferḥeɣ Asmi kem­ḥabbeɣ Yufa rruḥ i yettmenni

Si temẓi yid­m i d­kkreɣ Ala kemm i ssneɣ Ḥemmleɣ­kem tḥemmleḍ­iyi

Ssetḥaɣ ad am­hedreɣ Ulanida a kem­afeɣ A m­ccetkiɣ lemḥani

Tabrat­a i m­n­ketbeɣ Deg­s i dam­sserseɣ Ayen i yebɣa wul a t­yini

S sslam­iw ara tt­fakkeɣ A tin i ḥemmleɣ Ṣṣbaḥ­inem d aseɛdi

Tabrat n Cabḥa i Ḥsen:

Ṣṣbaḥ lxif ay aɛziz­iw Imelken rruḥ­iw A Ḥsen a win i ḥabbeɣ

Fell­ak inuda wul­iw Zadent lemḥani­w Qbel a yid­k mlileɣ

Tuɣ tmess deg weffwad­iw Iɛuggen yiles­iw

Page 46: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 46 ­

Ssetḥaɣ a k­n­hedreɣ

Si lḥecmat n lwaldin­iw Nekk ffreɣ tayri­w Ulamek ara k­qableɣ

Ma ad teẓreḍ i ixaq leɛmer­iw I izad lweḥc­iw Fell­ak ­ulamek i ṣebreɣ

Iḍelli tɣabeḍ ɣef wallen­iw Yeḥzen lxaṭer­iw Ṭul n yiḍ nekki ɛawzeɣ

Yeḥrem naddam ɣef yeẓri­w Ḥulfaɣ i yiman­iw D nnhati yeḥman i ččureɣ

Sserseɣ afus­iw ɣef yedmaren­iw La ttnadiɣ ul­iw Deg wemkan­is ma t­afeɣ

Ẓriɣ tewwiḍ leɛmer­iw Terniḍ rruḥ­iw Ul­iw ɣur­k i yezdeɣ

D keččini i d ṭṭbib­iw Amdawi n lǧerḥ­iw S tmeẓra­k ad rtiḥeɣ

A win ufiɣ d amwanes­iw Izad lferḥ­iw A mmi­s n ɛemmi ḥemmleɣ

Yid­k i sɛeddaɣ temẓi­w Idammen­ik seg idammen­iw Lemtel­ik ur t­ttafeɣ

Page 47: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 47 ­

Ḥkiɣ­ak­n ɣef tayri­w S tira n leqlam­iw Di tebrat i k­n­ketbeɣ

Ad ak­ssegriɣ sslam­iw I n­yura ufus­iw S ṣṣut fiḥel ma neṭqeɣ­d

Ččureɣ­ak­n tabrat­iw Ḥkiɣ­ak sser­iw D wayen la ssarameɣ

Kra n wussan mbeɛd Irfiqen n Ḥsen usan­d

Yefka­yasen zik awal A ten­icarek di lfuṭbal

Ḥsen yekcem ɣur yemma­s Imirenni yenna­yas:

Ḥsen

Fkiɣ lweɛd i yeḥbiben Wid yetturaren Di terbaɛt n lfuṭbal

Akken ad dduɣ yid­sen D acrik i yi­uqmen Iḍelli i sen­fkiɣ awal

S afilaǧ atnin­ruḥen Ad dduɣ yid­sen D rrbeḥ i la nettamal

Ḍrifa

Ɣas ruḥ a mmi di laman

Page 48: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 48 ­

Awi zzher yelhan Ad iteddu s idis­ik

Urar s wul i yeṣfan D leɛqel iwesɛen U tebbet nezzeh iman­ik

A k­iqabel sseɛd yezhan D rrebḥ ameqqran Keččini d yerfiqen­ik

Yeddem leḥwayeǧ­is iruḥ Ul­is yeččur d lfuruḥ

Iḥbiben­is ddan yid­s Yerna aṭas i ferḥen yes­s

Imiren Cabḥa teḥwaǧ­it Deg wexxam tnuda ulac­it

Truḥ testeqsa yemma­s A s­d­tmel anda­t gma­s

Cabḥa

Anda­t Ḥsen a yemma Walaɣ­t linna Yedda d kra n yelmeẓyen

Ḍrifa

Usan­d yerfiqen­is ɣer da U yid­sen yedda S afilaǧ ad uraren

Cabḥa

Walaɣ­t linna ihegga

Page 49: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 49 ­

Ticiret d llebsa Deg ucekkar icudd­iten

Lemmer i t­ẓriɣ a yemma Ad neddukel jmiɛ D nekk ara t­irafqen

Ḍrifa

Takerrust mazal tɛedda Ma ad truḥeḍ tura Yeqreb ufilaǧ lḥeq­iten

Cabḥa

Aql­i ruḥeɣ a yemma Ad waliɣ gma Mi ara yurar ger yelmeẓyen

Ḍrifa

Ruḥ ur ttagad a Cabḥa Mi ara d­teqqleḍ ɣer da D netta ara kem­id­irafqen

Cabḥa truḥ s afilaǧ Akken ad twali win teḥwaǧ

Tufa­n urar akken yebda Yekker ẓẓuc di yal tama

Mi twala Ḥsen tessawel­as Yenneqlab­d ɣer tama­s

Maḥlal weḥd­es i t­yeǧǧa Ticiret imiren tɛedda

Page 50: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 50 ­

Mi yefra wurar mlalen Atnaya la ttemyehdaren

Ḥsen

Tessawleḍ­iyi­d nneqlabeɣ Ɣef tama­w ɣefleɣ Ticiret tɛedda imiren

Maḥlal weḥd­es i s­unfeɣ S tmuɣli i d­muqleɣ Almi qrib i day­ɣelben

Sliɣ i ṣṣut­im twennseɣ Imiren qefzeɣ Si lleɛb­iw sswehmeɣ­ten

Ḥulfaɣ i yiman­iw zemreɣ Akken ad qableɣ Wi yellan d amlaɛeb izaden

Ma tessawleḍ­iyi a t­ɣelbeɣ Yes­m i twennseɣ D udem­im i diyi­yessrebḥen

Cabḥa

Usiɣ­d ad ak­hedreɣ Ẓriɣ a k­wanseɣ Mi ara yi­twaliḍ zdat­k

Linna mi d ak­n­ssawleɣ Bɣiɣ a k­xebbreɣ Belli aql­i deffir­k

Di ccṭara­k tɛeǧǧbeɣ La k­ttmuquleɣ La tetturareḍ kan weḥd­ek

Page 51: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 51 ­

Ḥsen

D kemmini a taɛzizt­iw I d­yeḥyan ul­iw Wamag ad ttwiɣelbeɣ

Sliɣ­am tudreḍ­d isem­iw Yennerna lferḥ­iw Si ccṭara qrib ad afgeɣ

Yes­m rebḥen yerfiqen­iw Yuli ccan­iw S zzher­im a tin ḥemmleɣ

Cabḥa

Ṣṣbeḥ qbel a d­truḥeḍ Walaɣ tessweǧdeḍ Tacekkart n lkeswa­k

D llebsa n ccir i d­teddmeḍ La tt­tettseggimeḍ Ziɣemma lleɛb yurǧa­k

Lemmer i diyi­txebbreḍ Yalfi ad tettwennseḍ Mi ara d­rekbeɣ ɣer tama­k

Ḥsen

Ɣer taddart ad nuɣal tura Ad neddukel jmiɛ Nekk yid­m ad nqeṣṣer amecwar

Takerrust ad truḥ ɣef rrebɛa Mazal ssaɛa Yya­n ad nḥewwes ɣef uḍar

Page 52: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 52 ­

Ad nwali afilaǧ­a Amek i tebna Lǧiha­s yellan d akessar

Deg ufilaǧ bdan aḥewwes Ma d nnezha ferfḥen yes­s

Kecmen s aneẓraf n lfeṭṭa Ḥsen netta d Cabḥa

Yuɣ­as­d afzim yelha D limara i lexḍuba

Ḥsen

Ad am­fkeɣ afzim­a Sɣur­i d lehdiyya I ttaken inexḍaben

Ttaǧǧa­t ɣef yedmaren­im dima Ur t­tekkes ara Seg wemkan i t­iwulmen

Afzim i m­fkiɣ ass­a I d­ttfekkireɣ N widak yemmiḥmalen

Cabḥa

Tunṭict­ik mreḥba yes­s Ad iyi­twanes Mi ara tres ɣef yedmaren­iw

Ula d lweqt n yiḍes Ɣur­i ara yeṭṭes A t­ttḥebbiɣ s idmaren­iw

Page 53: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 53 ­

Mkull mi ara muqleɣ deg­s S umekti­ines Ad yettnerni usirem

Ḥsen

Tura d lawan ad nebren Lwaldin ha­ten La ttraǧun ad aɣ­walin

Ad nuɣal s wudem iferḥen D zzher igerrzen Nitni d aya i ttnadin

D tarbaɛt­iw i irebḥen Irkell imferrǧen Deg igenni i yi­ssulin

Cacḥa

Ma ad teẓreḍ ara yefreḥ baba Ma yella yesla D tarbaɛt­ik i iɣelben

Lemmer i d­yedda ɣer da Yeḥḍer­ak di lleɛb­a Ad yezhu ger yemdanen

Ad yetɛeǧǧeb di ccṭara Mi ara k­iẓer akka D lebraq i k­imutlen

Weḥd­ek terniḍ tmanya Irfiqen­ik merra Deg wemraḥ banen feclen

D keččini i d ssebba Mi rebḥen ass­a

Page 54: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 54 ­

Akka i la qqaren medden

Uɣen­d abrid ɣer wexxam Mi d­wwḍen d lewhi n ṭṭlam

Imuger­iten baba­tsen Mi ten­iwala yehder­asen

Si Muḥend

Lɛeslama­inek a mmi Ula d kemm a yelli Am kunwi ulac wi yeɛzizen

Si linna urǧiɣ dagi I ɣileɣ ad yili Deg ufilaǧ tɛeṭṭlem­n

Iɛedda yiwen ssyagi Niɣ ixebber­iyi S rrbeḥ­ik di lleɛb a Ḥsen

Kra n wagguren mbeɛd Ḥsen di tṣebḥit yenna­d

Ḥsen

Ṣṣbeḥ­agi ad ruḥeɣ Akken ad ferseɣ Kra n ttjur di leǧnan

Cabḥa

Si yemma ad ssutreɣ Akken ad ddukleɣ Ass­a yid­k ɣer leǧnan

A n­awiɣ ayen i ḥwaǧeɣ

Page 55: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 55 ­

N taduṭ i xeddmeɣ Yakkk d tkurin n wulman

Cabḥa (Tenna i yemma­s)

A yemma ass­a ḍaqeɣ Bɣiɣ ad ddukleɣ Ɣer leǧnan nekk akk d Ḥsen

Ma a yi­tsemḥeḍ ad ruḥeɣ Weḥd­em a kem­ǧǧeɣ Ula wi kem­iɛawnen

Ass­agi bɣiɣ ad merrḥeɣ Akken ad rtiḥeɣ Ma yi­d­yewwet ubeḥri ḥlawen

Ḍrifa

A yelli sani i m­yehwa Ɣas merreḥ ass­a Yelha mi diyi­teccawreḍ

Mi ara iruḥ Ḥsen tura D abrid ɣer lexla Sani i iruḥ truḥeḍ

Cabḥa

Ad awiɣ yid­i ulman Yakkk d isegnan Akken ad ksuɣ atriku

Acḥal ayagi n wussan Ifassen­iw ɛyan Yerna igumma ad yekfu

Page 56: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 56 ­

Atriku igumma ad yekfu Ur d­telti Cabḥa d kessu

La tettxemmim ɣef tayri S tmess­is ul la imerri

Temlek­itt leḥmala n Ḥsen D tasa­s i yettwaqqsen

Mi ruḥen d webrid n leǧnan Gar­asen la heddren nnan

Ḥsen

Wali ijeǧǧigen n wamlal Ɛedlen s lekmal Ad tiniḍ weznen s lqis

Yes­sen i yezha wakal Lqaɛa tembiddal Teffer ddaw ijeǧǧigen­is

Tessa s llun amellal Aḥewwas a t­yeǧɛel D adfel qbel lawan­is

Cabḥa

D ǧiḥbuḍ i diyi­iɛeǧben Bu llun zeggaɣen Icuban ɣer teslatin

S ucebbub­is ɣezzifen D llebsa xfifen Tturarent yes­s teqcicin

Ad yezhu wi ara tent­yeẓren A s­yekkes leḥzen

Page 57: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 57 ­

Ad yefreḥ win yennuɣnin

Ḥsen

Ass­agi d ass aseɛdi Teddiḍ­d yid­i I wakken ad nḥewwes di sin

D tafsut lefṣel n lɛali Zegzaw igenni Imayran d ayen i ttmennin

Ḥemmlen lawan am wagi Ideg yeṣfa ubeḥri Mi ara yetthuzzu ticiṭwin

Cabḥa

D aḍu n tefsut i nḥemmel Mi ara iteddu s leɛqel Ad yettḍawaɛ ttejyur

Yal imɣi ad yembiwel Ad as­ikemmel Deg usegmi akken ad yimɣur

Yal tiskert a tt­yesdukel Ɣer tin i tḥemmel S leḥder mebla ma iḍur

Ḥsen

Baba yeẓẓa ilindi Lwerd axuxi Di tebḥirt­inna akin

Yya­n tura a t­nwali Ahaqel yemɣi

Page 58: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 58 ­

Ixulaf­is ssegmin

Dinna i yelha iɣimi Ɣer lwerd anili Mi ara t­twaliḍ ɣef tciṭwin

A t­yetthuzzu ubeḥri Rriḥa­s a tt­yawi D ddwa i wi yellan d amuḍin

Cabḥa

Yya­n s ani dak­yehwa Ad nḥewwes tura Des wemkan i k­iɛeǧben

Yal amḍiq atan yezha Tifeswin d ulma D leḥcic d iberwaqen

Ma d tagnut atan teṣfa Ulac asigna Yeɛdel yiṭij d­icerqen

Wwḍen ɣer ttejra n lwerd Imusa­tt Ḥsen yenna­d

Ḥsen

Lwerd­agi am leḥnak­im Icuba udem­im Di tezweɣ yakk d temlel

Akka i yefsa wul­im I teṣfa tayri­m Ul­iw d kemm i iḥemmel

Page 59: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 59 ­

Tseḥḥreḍ­iyi s zzin­im Rruḥ­iw deg ufus­im Ur yezmir a d­yembiwel

Cabḥa

Tḥemmleḍ­iyi akken i k­ḥemmleɣ Rruḥ­iw yezdeɣ Ɣur­k ay aɛziz n wul­iw

Si temẓi d kečč i ssneɣ Yid­k i d­kkreɣ Ala kečč i d amwanes­iw

Si Rebbi la ṭṭalabeɣ Yid­k ad mlileɣ D kečč a yi­yilin d zzwaǧ­iw

Ḥsen

Tḥemmleḍ­iyi ḥemmleɣ­kem Ttlejlijeɣ yes­m A m allen tizerqaqin

Ɛettbeɣ mlaleɣ yid­m Ṣebreɣ aṭas i lhemm I yeḍran d wul meskin

A Cabḥa rruḥ­iw ɣur­m Yezdeɣ di ṣṣura­m D lmuḥal ad yeffeɣ ssyin

Cabḥa

Ul­iw d kečč i iḥemmel Telsiḍ niɣ fiḥel Alamma yehwa­yak kan

Page 60: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 60 ­

A bab n zzin d imkel Ucbiḥ di laṣel Di lxaṭer ɣur­k amkan

Udem­ik s aggur imutel D ṣṣifa­k teɛdel Nekk ḥabbeɣ­k seg wul yeṣfan

Ḥsen

A Cabḥa tḥemmleḍ­iyi Rebbi d inigi Ɣef tayri i ɣ­icerken

D luqam i la nettmenni D leɛmer aseɛdi D leḥlal ara ɣ­yessemlilen

Ncalleh ad naweḍ lebɣi D lmeqṣud­nni S lqedra n wi ɣ­d­ixelqen

Cabḥa

Ad nefreḥ nekk yid­k a Ḥsen Mi ara d­yas wassen Ideg ara nemlil akkenni

Ddunit d tin ziḍen I d aɣ­d­iqublen Amzun d lwerd anili

Deg wassen ideg ara ɣ­ferḥen Merra yeḥbiben Nekk d tislit kečč d isli

Di teswiɛt­a a d­yekkat nnec n lehwa, d arqaq ur d­iban ara.

Page 61: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 61 ­

Ḥsen

Nnec i la d­yekkaten N lehwa rqiqen Ileḥḥun am tweḍfin

S ufella ijeǧǧigen D lwerd mellulen D temsawt yakk d lyasmin

Yakk d ǧiḥbuḍ zeggaɣen D wamlal yettuqten Yessefraḥen ul aḥzin

Icuba tayri zeddigen Tin yessemlalen Ul­iw d wul­im uḥzin

Cabḥa

D tidet Tayri d aman zeddigen Am lehwa d­yekkaten Yes­s imɣan ad ttnernin

Ad teḥyu lqaɛa yeffuden Zzhu­s a d­yebren Atmaten­is ad ssegmin

Akkagi wid yemḥabben Yezdin ulawen Am nekk yakk d kečč di sin

Nessutur Rebbi ɛlayen Ad nemlil akken S leḥlal ma irad weḥnin

Page 62: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 62 ­

A nnger n wid iɛacen Mebla ma ɛecqen Ddunit yelhan ur tt­ẓrin

A nnger n wid iɛecqen Ma Yellu ferqen D lehmum ara sen­d­yegrin

A sseɛd n wid iɛacen Ma yella mlalen Ur telli tudert am tin

Yya ad nemɛahad akken Nekk yid­k a Ḥsen Ɣef zzwaǧ aḥlali di sin

Zdat Rebbi i ɣ­d­ixelqen D netta ara icehden Lɛibad ur daɣ­ẓrin

Ur daɣ­iferreq yiwen U ad naweḍ s ayen I nmenna ma irad weḥnin

Ḥsen

Ax afus­iw a Cabḥa Wejdeɣ si tura A m­fkeɣ lɛahud n Rebbi

Yid­m ur ttemfaraqeɣ ara A rruḥ n ṣṣura I yes­s i ddreɣ d kemmini

Win i ɣ­d­ixelqen yeẓra Tayri­nneɣ merra D wul d acu yettmenni

Page 63: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 63 ­

Myuṭṭafen seg ifassen Fkan lɛahud gar­asen

Cabḥa

Fkiɣ­ak lɛahud n Rebbi A mmi­s n ɛemmi Anda ur yeḥḍir yiwen

D kečč ara izewǧen yid­i Ul­iw yettnadi Ɣef tayri­k i diyi –imelken

Sidi Rebbi d inigi La daɣ­d­yettwali D acu la nhedder akken

Ḥsen yeksa taziba S yiwen ileẓwi rqiqen

D amekti n lemḥibba I Cabḥa ara tt­yelsen

Ḥsen

Ksiɣ­am taziba iwulmen S ileẓwi rqiqen D tunṭict awi­tt sɣur­i

A s­nnḍeɣ ijeǧǧigen I dam­iɛeǧben D lwerd amellal d uxuxi

Els­itt a Cabḥa ɛzizen Tawenza­m ad tezyen S tunṭict n lwerd anili

Page 64: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 64 ­

Cabḥa

S tunṭict i diyi­d­tefkiḍ D tayri i terniḍ Deg wul­iw d ayen izaden

Tayri­inu lemmer i tt­teẓriḍ Yalfi a d­tiniḍ D tayri ur ira yiwen

Ḥsen

Ax­n lemri ad twaliḍ Lwerd i telsiḍ D taziba n tid iɛecqen

S ṣṣifa­m ad tessetḥiḍ D zzin i terniḍ Ṣebḥan wi kem­id­ixelqen

Cabḥa

Ɣef yidis­iw mi ara tiliḍ D zzin i yi­terniḍ Ay aɛziz n wul a Ḥsen

Ẓriɣ ayen i tettmenniḍ D liser i tebɣiḍ S tayri­inek zeddigen

Ḥsen

S tayri yid­i tezhiḍ S usirem i teḥyiḍ Rruḥ­iw i kem­yectaqen

Yid­i am wass­a ad tiliḍ Akken i tebɣiḍ

Page 65: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 65 ­

D nneyya ara kem­yessiwḍen

Tameddit atta tusa­d Limara n ṭṭlam tebda­d

Leḍyur yakk la ttazzalen Ɣer tcebbubin ad ṭṭsen

Iṭij seg idurar iruḥ Yeǧǧa lexyal d amecṭuḥ

Cabḥa tehder­as i Ḥsen S isefra mnadan weznen

Cabḥa

Nekk yid­k mi nemyuṭṭaf Rruḥ lemmer yettaf Ad yeqqim yid­k meɛdur

Lakin ṭṭlam aseṭṭaf D tiyita izukerṭaf D nnaqus ad gnen leḍyur

S axxam yya­n ad nemsaɛaf Lwaldin a ten­in­naf Ul­nsen d lferḥ yeččur

Ḥsen

Ah lemmer i ɣezzif wass Ad nezhu s ṭṭya­s Ɣef leḥmala ad nettemyeḥku

Yal wa ad ikemmel lhedra­s A d­iweṣṣef lḥerqa­s Kull mi ara d­yini asefru

Page 66: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 66 ­

Tura dayen yekfa wass Yefka­d limara­s S ṭṭlam qrib a d­yebdu

Ad neǧǧ lwerd d ttejra­s Taferka d tegmawa­s D abrid s axxam aha ddu

Uɣalen­d di sin s axxam Yal wa yeɣreq di ttexmam

Yerfed leqlam d tedwat I umayri­s yura tabrat

Tabrat n Cabḥa i Ḥsen:

Sɛeddaɣ taswiḥt d tucbiḥt Ay tezha terwiḥt Deg wass nesɛedda iḍelli

Am lǧennet ɣef ddunit Mutleɣ taḥurit Mi lsiɣ taziba­nni

Mi daɣ­tefreq tmeddit Ul­iw teḥreq­it Lweḥca i d­yersen fell­i

Ḥulfaɣ yid­s am tirgit N tmess tessreɣ­it Deg weffwad tugi ad texsi

Nneqlabeɣ d tinnegnin Amzun d tisegnit Deg wussu la yi­d­tettsenni

Ṣebreɣ ul a yettnehhit Mennaɣ timlilit

Page 67: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 67 ­

Di sin a nehder akkenni

Lḥubb nekk yid­k neffer­it Leḥya iɣelleb­it Ur t­yeẓri ḥedd ɣas Rebbi

Asefru­yagi ɣer­it Awal­iw fhem­it D rruḥ­iw la d­yettcetki

Sslam sɣur­i awi­t A k­telhu tṣebḥit A Ḥsen a mmi­s n ɛemmi

Tabrat n Ḥsen i Cabḥa:

Ax tabrat­iw a Cabḥa Teɣreḍ isefra l yes­s i d­weṣfeɣ tayri­w

Leqlam yura­d kra da Di lawan n ḍḍiqa Ideg tɣabeḍ ɣef wallen­iw

Ssarmeɣ ɣer tṣebḥit­a Ad nemlil jmiɛ Ad am­ḥkuɣ lemḥan­iw

I yeḍran yid­i leɛca Mi d­ters lweḥca Mi nsiɣ di tɣurfet­iw

Mmektaɣ­kem­id a Cabḥa Deg wass n nnezha Tayri­inem tezdeɣ ul­iw

Asmi tebzeg leqmeǧǧa Imeṭṭawen­im merra

Page 68: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 68 ­

La neggin ɣef yedmaren­iw

Amzun d ssaqya n lehwa Ɣef wul i d­tezga S lbaḍna txebber rruḥ­iw

Ssarameɣ nniɣ am wass­a Ad tnes tmess­a S zzwaǧ a taɛzizt­iw

Uriɣ­am­n tabrat­a Leqlam­iw yenna Ayen yebɣa a t­yini yiles­iw

Ṣṣbaḥ lxir a Cabḥa Ay aggur ma yeḍwa Yernan tamuɣli i wallen­iw

Kra n wagguren ɛeddan Cabḥa d Ḥsen nnernan

Di rebɛa atni qqimen Deffir imekli la heddren

Ḍrifa teṭṭef tabrat I d­yusan sɣur weltma­s

Ḍrifa

Ax­n a Cabḥa wali Kan tabrat­agi Tiniḍ­iyi­d ansi d­tusa

Cabḥa

Tabrat tusa­d sɣur xalti Lektiba­yagi Yura­tt ufus n Zahiya

Page 69: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 69 ­

Ḍrifa

Eɣr­itt­id kan zdat­i Tessfehmeḍ­iyi­d Di tebrat d acu d­tenna

Cabḥa (La d­teqqar tabrat)

Yessefreḥ­iyi lewǧab­im Mi ṭṭfeɣ tabrat­im Lferḥ­iw la yettnerni

Zhiɣ akken yebɣa lxaṭer­im Beṣṣeḥ nettxemmim Ɣef liḥala­m amek ad tili

Ul­iw yectaq lexyal­im A wi yeẓran udem­im A Ḍrifa ɛzizen fell­i

Ma iɛemmed­am wergaz­im Nebɣa ad nẓer udem­im Ɣas ẓur­aɣ­d ɣer dagi

Ma ulac ceyyeɛ­d yelli­m A d­tas deg umur­im Ad tesɛeddi ussan dagi

S lḥir urǧaɣ lewǧab­im Niɣ kemm s yiman­im Akken a d­taseḍ ɣur­i

Cabḥa mi d­teɣra tabrat I yemma­s, baba­s yesla­tt

Tenṭeq­d yemma­s tenna I Cabḥa ameslay­a

Page 70: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 70 ­

Ḍrifa

Ihi inig kemmini Ssiweḍ­as s ɣur­i Sslam i xalti­m Yamna

Cabḥa tgumma ad tsafer Ɣef Ḥsen ulamek teṣber

Akken yebɣu yili lḥal Lefraq yid­s d lmuḥal

Tuɣal twuǧeb yemma­s S wawal­agi tenna­yas

Cabḥa

Ala inig kemmini Xḍiɣ nekkini Bɣiɣ ad qqimeɣ da

Weltma­m tebɣa a kem­twali Di tebrat­agi Tenna­d d udem­im i teccedha

Nekk ad qqimeɣ dagi Rzef kemmini Ma yebɣa a kem­yeǧǧ baba

Si Muḥend

Weltma­m tebɣa a kem­twali Rzef kemmini Sɛeddi ussan dinna

Cabḥa ad teqqim dagi Ad telti d usewwi A ɣ­tettnawal lmakla

Page 71: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 71 ­

Ruḥ ɣur weltma­m thenni Ǧǧiɣ­kem nekkini I wakken ad tbeddleḍ lehwa

Ḍrifa

Azekka ad inigeɣ Ɣur weltma a tt­ẓreɣ Ad sɛeddiɣ dinna ussan

Temneyyam ara n­qqimeɣ Sikin a d­berneɣ A ken­id­afeɣ di laman

Ḍrifa tura tsufer Ɣer weltma­s tebɣa a tt­tẓer

Twala­tt­id testerḥeb yes­s Tqubel­itt­id s usefru­ines

Yamna

Lɛeslama­m a weltma Yess­m mreḥba Aṭas i tbeɛdeḍ fell­i

Ẓriɣ­kem leɛca di tnafa A weltma Ḍrifa Temsalameḍ kemm yid­i

Ul­iw tura yethenna Mi kem­walaɣ da Tekkes ḍḍiqa fell­i

Argaz­im amek yella D yelli­m Cabḥa D ṣṣeḥḥa­s ma tennerna

Page 72: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 72 ­

Ḍrifa

Nɛac di ṣṣeḥḥa d lehna Ur nxuṣṣ ara Hat lxif ɣur­neɣ yugar

Cabḥa hat­itt tethenna S leḥsan tennerna Am tjeǧǧigt n lenwar

Yamna

Lemmer i d­tusa Cabḥa Ad nezhu merra Mi ara tt­waliɣ ad ferḥeɣ

Ḍrifa

Tteṣwira­s attaya da Ɣur­i i tella Ma tebɣiḍ a m­tt­id­sekneɣ

Yamna

Sken­iyi­tt­id a Ḍrifa Imi ɣur­m i tella Xerṣum di tteṣwira a tt­ẓreɣ

Ḍrifa

Attan tteṣwira a weltma Wali ­tt ma telha Nṣewwer di rebɛa yid­neɣ

Nekk d baba­s nemsuma Seg yiwet n tama Nettat d Ḥsen zdat­neɣ

Page 73: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 73 ­

Nṣewwer­d daxel lḥara Si ddaw n ttejra Tṣewwer­aɣ tjarett­nneɣ

Zahiya

Ziɣen atta tennerna D tilemẓit tura Mačči akka i tt­ɣileɣ

Yamna

I yexleq bab n lqeḍra Di ṣṣifa am ta D taḥurrit i tt­ḥesbeɣ

Ḍrifa

S tudert­is d ṣṣeḥḥa Mennaɣ a weltma Dderya­s ad as­ḥeḍreɣ

Nitenti mi la heddrent Di Cabḥa la ttcekkirent

Rabeḥ dinna i yella La yettmuqul di tteṣwira

Iwala­tt yewhem di zzin­is Yebɣa ad tili d tameṭṭut­is

Mbeɛd iruḥ ɣur yemma­s Yufa­tt weḥd­es yenna­yas

Rabeḥ

Ḍelbeɣ seg­m a yemma A yi­d­txeḍbeḍ Cabḥa

Page 74: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 74 ­

Bɣiɣ­tt a yid­s zewǧeɣ

Yamna

Niɣ a mmi fkiɣ lhedra Ɣef yelli­s n Yeḥya D nettat i k­d­xeḍbeɣ

Rabeḥ

Tban­iyi­d nndama Ur yi­teɛǧib ara Twacult­nni i nusbeɣ

Yamna

A mmi ur yeṣliḥ ara Yiwen rray am wa Ad yili d lɛib fell­aneɣ

Rabeḥ

Nekkini ur nẓimeɣ ara Ayen yebɣun yeḍra D rray­iw ara xedmeɣ

Yamna

Assen amezwaru i k­nenna Ma tferḥeḍ neɣ ala S tmeṭṭut i k­xtareɣ

Tenniḍ­iyi­d akken i m­yehwa S mkull lferḥa Akken i txedmeḍ qebleɣ

Amek i tnedmeḍ ass­a Ur teẓriḍ ara

Page 75: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 75 ­

D nneqsan i leqder­nneɣ

Rabeḥ

D tidet qebleɣ di tazwara D ṣṣeḥ a yemma Mačči d ayen ara nekreɣ

Ass­nni mačči am wass­a Ur iyi­d­tban ara Ssebba iɣef i nedmeɣ

Yamna

Ul i d­tafeḍ d ssebba D lɛali lfamilya Si zik nekkini i ten­ssneɣ

Temɣer ur tt­sɛin ara D at laṣel merra Ala lḥeqq ara d­hedreɣ

Rabeḥ (S zzɛaf d leqsaḥa)

Tesliḍ awal­iw tura Ayen i d­nenna Ulayɣer a s­d­ɛawdeɣ

Nekkini ur qbileɣ ara Yelli­s n Yeḥya Ma tekcem­d nekk ad ffɣeɣ

Xtir di sin lumur­a Ma ur m­hwiɣ ara Seg wexxam nekk ad reḥleɣ

Page 76: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 76 ­

Yamna

Bessif fell­i imi akka Awal i nefka Ilaq­iyi a t­rẓeɣ

Ɣef taluft n zzwaǧ­a Ad beddleɣ lhedra Udem­iw a t­sneḥcameɣ

Mbeɛd mi teɣra lfatiḥa Negra­d di nndama D ttbehdil ara xedmeɣ

Rabeḥ

Ihi xḍeb­iyi­d Cabḥa Nekk bɣiɣ tinna D yelli­s n xalti a tt­aɣeɣ

Yamna

Ad yeldi Rebbi tiwwura D lxir d lehna Sseɛd­ik a t­id­mlileɣ

Rabeḥ yessuli lhedra Yeṭṭef abrid ɣer leqraya­s

Ma d yemma­s la tettxemmim Nettat d rray­is teqqim

Azekka­nni tehder i weltma­s Tebda axḍab tenna­yas

Yamna

Qqimeɣ weḥd­i leɛca

Page 77: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 77 ­

Xemmeɣ a weltma Ɣef temsalt tecɣeb­iyi

Mmi d ameqqran yennerna D argaz i yella D zzwaǧ i la s­nettnadi

Nudaɣ­as di mkull tama Ma ad afeɣ niɣ ala Tin a yi­yilin twulem­iyi

Ufiɣ ulac am Cabḥa Yelli­m a weltma Deg idammen teqreb­iyi

A kem­ḍelbeɣ di nnesba Ma yi­tefkeḍ Cabḥa I wakken a tt­yaɣ mmi

Am nettat ur ttafeɣ ara Leɛqel d ṣṣifa D tislit­iw ara yi­tili

Ḍrifa

Nekkini qebleɣ a weltma Ferḥeɣ s nnesba N mmi­m akken ad yaɣ yelli

Ẓriɣ ur ttafeɣ ara Iḍulan n lehna Widak yecban kunwi

Beṣṣeḥ ur zmireɣ ara A m­fkeɣ lhedra Baba­s ulac­it dagi

Page 78: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 78 ­

Asmi ara berneɣ ssya A d­jebdeɣ lhedra I baba­s ɣef wayagi

Ẓriɣ a t­yeɛǧeb waya Mi ara yaf i Cabḥa Axxam yellan d aseɛdi

Ad iyi­iwaǧeb s rrḍa Mi yeqbel nnesba A kem­id­xebbreɣ nekkini

Sikin melmi dam­yehwa Ad nheggi tawsa Ncalleh d adriz aseɛdi

Yamna

Nekkini ferḥeɣ a weltma Ul­iw yethenna Mi yi­d­tenniḍ awal­agi

Uqem lmeǧhud­im merra Mi ara truḥeḍ ssya Ɛiwen­iyi di taluft­agi

I Rabeḥ akken ad yaɣ Cabḥa Lakin tameɣra Alamma d qabel ara tili

Ḍrifa ssyinna truḥ­d Ɣer wexxam­is tuɣal­d

Nettat d wergaz­is temlal ɣef Cabḥa tebda awal

Ḍrifa (La thedder i wergaz­is)

Page 79: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 79 ­

Cabḥa attan tennerna Yelzem­aɣ tura A s­nheggi lmelzum­is

Asmi unageɣ ssya Texḍeb­itt weltma I wakken a tt­yaɣ mmi­s

Muqel keččini nnesba Ma twalaḍ telha Ma tferḥeḍ s imawlan­is

Kemmel yid­sen lhedra Teɣrem lfatiḥa Temqabaleḍ d wergaz­is

Si Muḥend

Mazal meẓẓiyet Cabḥa Ur tezmir ara Ad tfareq lwaldin­is

Ɣur­s seṭṭac n ssna Ur tessin ara Amek ara tseggem axxam­is

Ḍrifa

Efk­as kan lhedra Ɣef ɛamayen tlata Ara tt­yawi wergaz­is

Akken i cerḍeɣ ɣef weltma Nniɣ­as Cabḥa Ur tezmir ara i yiman­is

Page 80: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 80 ­

Si Muḥend

Ma yeɛǧeb­am zzwaǧ­a I yelli­m Cabḥa Twalaḍ dinna sseɛd­is

Nekk ad qebleɣ si tura Anda i dam­yehwa A s­nextir amkan­is

Lakin ciwer­itt ma tebɣa D nettat i iwata Akken ad textir argaz­is

Fell­as ur tḥettim ara Akken i tebɣa Ad tḍebber deg yiman­is

Mennaɣ ad tezhu dima U ad tiɛziz alamma Tif irkell tizzyiwin­is

Ḍrifa

Ihi ur nettaf ara Yiwen zzwaǧ am wa Iwulmen i ddunit­is

Si Muḥend

Nekkini qebleɣ si tura Lakin ma tebɣa Nettat mi ara d­tefk rray­is

Ḍrifa

Ad as­heḍreɣ azekka A tt­ncawer ɣef waya

Page 81: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 81 ­

Ad nẓer amek lewǧab­is

Teqqim ar azekka­nni Deffir lawan imekli

Muḥend Ssaɛid d Ḥsen Uɣen abrid ɣer tferka­nsen

Deg uzuzwu yerreẓ uzal I Cabḥa tebda awal

Ḍrifa

Tenna­yi­d­ xalti­m Yamna D kemm i tebɣa Ad tiliḍ d tislit­is

I kemm ma tqebleḍ aya Ma d Rabeḥ yebɣa Ad as­tiliḍ d zzwaǧ­is

Cabḥa

Rabeḥ ur t­qbileɣ ara Ayen yebɣun yeḍra Mačči d nekk i d lemtel­is

Ḍrifa

D acu ara d­tiniḍ a Cabḥa Deg wergaz am wa Yettkemmil ddurus­is

D abugaṭu qrib tura Ad yekfu leqraya Ad yimɣur di Wehran yisem­is

Page 82: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 82 ­

Cabḥa

Ad yimɣur akken i s­yehwa Ur t­qbileɣ ara Ur ḍmiɛeɣ ara di rrezq­is

Ḍrifa

Ma tugiḍ argaz am wa Ahaqel yella Win i m­d­ibanen axir­is?

Cabḥa

Aql­i meẓẓiyeɣ a yemma Ur yi­d­iban wara Zzwaǧ mačči d lawan­is

Ḍrifa

Lakin muqel i uzekka Yelzem si tura A s­nheggi lmelzum­is

Cabḥa

Ad yeldi Rebbi tiwwura N lxir d lehna Ara yeḍrun d lmektub­is

Ḍrifa

Ihi a m­iniɣ a Cabḥa Ɣef ɛamayen tlata Rabeḥ a s­tiliḍ d zzwaǧ­is

Cabḥa (S wurfan d leɛyaḍ d unezgum)

Page 83: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 83 ­

Ad am­d­ɛiwdeɣ tura Ur t­qbileɣ ara Mačči d nekk i d lemtel­is

Ma yella d abugaṭu netta Di lḥuquq yeɣra Ilaq ad yaf lemtel­is

Ḍrifa (S leḥzen d leḥnana ad as­teslef i yelli­s)

Ul­iw i dam­imenna Ala sseɛd d lehna A tegmiḍ di tlemmast­is

Ul­im ad yecreh dima Ncalleh ddunit­a Ad am­gerrzen wussan­is

Ala kemm kan a Cabḥa I sɛiɣ d dderya La kem­ttwaliɣ d arizis

Cabḥa

Ad am­iniɣ a yemma Ul­iw ayen yebɣa Rebbi yeɛlem sser­is

Sseɛd­iw deg wayen i imenna I yellan dima Ulac lɛezz akter­is

Ad ttreɣ bab n lqedra Ad yeldi tiwwura I yal wa s ayen yebɣa wul­is

Page 84: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 84 ­

Ḍrifa (Tcukk­itt)

Hder­d yid­i a Cabḥa Ma tessarmeḍ kra Ɣas qirr­iyi­d sser­is

Cabḥa

A yemma ur zmireɣ ara A m­d­iniɣ aya Ma d ul­iw yeẓra iman­is

Imi diyi­teɣleb leḥya Iles­iw igumma Akken ad yenṭeq s sser­is

Ur telli fell­am tuffra Ɣef temsalt am ta Weḥd­em kemmini fhem­it

Ḍrifa teffeɣ s leḥmeq Ul­is yebɣa ad ifelleq

Lakin teffer urfan­is Ur tebɣi ara ad tfaq yelli­s

Teɛqel­itt tḥabb win nniḍen Textar abɛaḍ n yelmeẓyen

Lakin ur teẓri anwa Tettarra lwelha­s dima

Tebɣa a s­yexreb webrid A tt­tefk i uxeṭṭab ajdid

Attan temlal d wergaz­is Tugar settut s lehdur­is

Page 85: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 85 ­

Ḍrifa

Iḍelli i hedreɣ i Cabḥa Ɣef wayen i nenna Twuǧeb­iyi­d s wawal­is

Tenna­d ur teqbil ara Yiwen zzwaǧ am wa Igumma ad yers ɣef wul­is

Axaṭer ur tefhim ara Ur tessin ara Anda yella leṣlaḥ­is

D temẓi i s­igan akka U tɣil dima Nekni a s­nili s idis­is

Ma aṭas ad yekfu useggas­a Qabel walabudda I s­ilaqen d axxam­is

Nekni ur as­nettdum ara Lukan d i teẓra Ad taɣ awal n lwaldin­is

Leḥkem deg ufus­ik i yella Ma d nettat texḍa Ulamek i naɣ awal­is

Meẓẓiyet ur tessin ara Ur nettaǧǧ ara Ad tdebber deg yiman­is

D nekni i s­yextaren zzwaǧ­a Nwala­t yelha Iwulem i ddunit­is

Page 86: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 86 ­

Yessefk ad nfak lhedra Ma ifat­aɣ wergaz­a Ur nettaf ara lemtel­is

Nekni d lxir i s­nebɣa Lemmer d i nufa Ad tif yakk tizzyiwin­is

Si Muḥend

D tidet yakk lhedra I yi­d­tenniḍ tura Iban­iyi­d llsas­is

D tidet ur nettaf ara Yiwen wergaz am wa Iwulem i tudert­is

Ilaq ad nɣer Lfatiḥa U ad ntebbet aya U ad mlileɣ d wergaz­is

Ḍrifa (Tenna­d s lferḥ)

Nebna ddunit i Cabḥa Nemwafaq jemɛa Ɣef liser n ddunit­is

Ihi ad xebbreɣ weltma Teɣreḍ lfatiḥa Mi ara temlileḍ d wergaz­is

Aggur iɛedda yekfa La tɣelli ṣṣeḥḥa n Cabḥa

Ttexmam izad fell­as Tbeddel ula d ṣṣifa­s

Page 87: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 87 ­

Teffeɣ ɣer deffir lḥara Terba amayeg­is s lḥir­a

Si ddaw tara i teqqim La tettnexfat tettwehhim

Iruḥ­d ɣur­s Ḥsen Yessteqsa­tt d acu i tt­yuɣen

Yemma­s teffer deg yiger Tesmeḥsis d acu d­yehder

Ḥsen

A Cabḥa d acu i kem­yuɣen Walaɣ am wakken Ussan­a werraɣ wudem­im

Ini­d ayen i kem­iceɣben D wayen i kem­yesxaqen Almi la d­ttrunt wallen­im?

Cabḥa (S leḥzen d unezgum d nnhati)

Ihi a k­ḥkuɣ a Ḥsen Ɣef wayen i yuɣen Si telteyyam ayagi

D yemma i yi­d­ixebbren Ɣef Rabeḥ i diyi­ixeḍben Yebɣa ad yezweǧ yid­i

U nettat tefreḥ s wayen Walaɣ­tt am wakken Tebɣa ad tḥettem fell­i

Page 88: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 88 ­

Lakin wuǧbeɣ­tt imiren S wawal ziḍen Nniɣ­as d ayen ur nelli

Tcekker­it­id ɣur­s idrimen D lɛalem yessen D bu lerẓaq d amerkanti

Ulamek i qebleɣ ayen Ɣas ad iyi­nɣen D awezɣi d ayen ur nelli

Ayen yebɣun yeḍru a Ḥsen D kečč i diyi­iwulmen Ɣas telliḍ d aẓawali

Ḥsen

Ɣas mmekti­d asmi akken I nemyuṭṭaf akken Kemmini d nekk di sin

Tenniḍ­iyi wid iɛacen Mebla ma ɛecqen Tudert yelhan ur tt­ẓrin

A nnger n wid iɛecqen Ma yella ferqen D lehmum ara sen­d­yegrin

A sseɛd n wid iɛecqen Ma yella mlalen Ur telli tudert am tin

Nemɛahad nekk yid­m akken Ur aɣ­yeẓri yiwen Ala Rebbi i ɣ­d­yettwalin

Page 89: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 89 ­

Bac ad nemzawaǧ­akken D leḥlal ziḍen Ara ɣ­yesduklen di sin

Cabḥa

Nekk yid­k i nemsawa Yiwen n rruḥ i nesɛa Leḥmala­k tezdeɣ­iyi

Tesɛiḍ adrim neɣ ala Ur nẓimeɣ ara I ḥemmleɣ d keččini

Ma yella sseɛd­iw yeqwa A ɣ­tezhu lḥala Asmi ara tzewǧeḍ yid­i

Ḥsen

Cfu ɣef wemkan­a Ideg nenna Yerkelli lehdur­agi

Aql­aɣ nebded ɣer tara Deffir lḥara Rebbi fell­aɣ d inigi

Ayen i yi­d­tenniḍ tura Ur yesɛi tuffra Ɣas beggen­it­id ɛeynani

Deg wul­iw atan yura Yeqqim d ttefkira Am wass­a a t­id­nemmekti

Yekfa Ḥsen ameslay­is Yemma­s n Cabḥa a d­tettḥessis

Page 90: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 90 ­

Tefhem yakk ayen yellan Gar­asen d acu yeḍran

Truḥ­d s axxam tdemmer Aǧaǧiḥ deg­s yekker

Atta tǧuba­d tiḥila I yes­s ad tefreq Ḥsen d Cabḥa

Akken i d­yekcern s axxam Tqubel­it­id s wergam

Ḍrifa (S leḥmeq akk d leɛyaḍ d tergigit)

Ur k­ḥsibeɣ ara akkagi Nwiɣ­k d mmi A ɣ­tḥesbeḍ d lwaldin

Nrebba­k­id si temẓi I wudem n Rebbi Newwi­k­id ɣef xemsesnin

Lemmer telliḍ d aḥerri Mačči akkagi Ara ɣ­terreḍ timcumin

Niɣ sliɣ­ak nekkini Mi theddreḍ akkenni Kečč akk d Cabḥa di sin

Tebɣiḍ ad tesselbeḍ yelli Wekkleɣ­ak Rebbi D netta ara k­iǧazin

Ɣiwel ffeɣ ssyagi Neɛya deg­k nekni Tamurt i k­yeččan d tin

Page 91: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 91 ­

Ma yufa­k ɛemmi­k dagi A k­ineɣ am weydi A k­yeḥreq s terṣaṣin

Ruḥ mmenṭar di zznaqi Neɛya deg­k nekni Ur aɣ­tessineḍ ur k­nessin

Ḥsen

A tamexluqt agad Rebbi I lehdur­agi Gar­aneɣ d acu i ten­id­yewwin

D tidet trebbaḍ­iyi Yemma teǧǧa­yi D agujil ɣef xemsesnin

Ma d lehdur n wass­agi I tesliḍ sgelli Seg yimawen­nneɣ di sin

Ulac deg­sen ayen n diri Tesliḍ kemmini Ayen i d­nenna di sin

D tidet Cabḥa tḥemmel­iyi U ḥemmleɣ­tt ula d nekkini Seg wul zeddigen d aḥnin

Steqsi­tt ad am­tini D acu nettmenni Tura aql­aɣ di tletsnin

Nemɛahad nekk yid­s s Rebbi Yiwen ur aɣ­yeẓri Ala netta i ɣ­d­yettwalin

Page 92: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 92 ­

Ar nemzawaǧ akkenni Di sin ad nili Am yefrax i yettɣennin

Ḍrifa (Teqqel ddunit zdat­s d taberkant)

Ɣiwel ffeɣ ssyagi Neɛya deg­k nekni Ur aɣ­tessineḍ ur k­nessin

Tebɣiḍ ad tɛefneḍ yelli D nnif­is ad yeɣli Tamurt i k­yeččan d tin

Ḥsen (S leḥya d wawal uḍrif)

S lehdur yecban wigi Tebɣiḍ kemmini A d­txelqeḍ leɛyub ur llin

Niɣ Rebbi la d­yettwali S tteḥqiq kulllci Medden akken bɣun inin

Cabḥa (S wesnexfet d imeṭṭawen)

Axellaq la d­yettwali Lɛib ur yelli Seg wasmi nemlal di sin

A yemma ma tḥemmleḍ­iyi Ɣas ḥunn­d fell­i Ul­iw ata d amuḍin

Page 93: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 93 ­

Ma tferqeḍ Ḥsen yid­i Amzun tenɣiḍ­i Rruḥ­iw ad yebḍu ɣef sin

Ḍrifa (Mazal­itt la d­tettales i lehdur n ccum)

Ɣiwel ffeɣ ssyagi A lxelq n diri Ay axeddaɛ n lwaldin

Ḥsen

Tura ad ffɣeɣ nekkini Cfu kemmini Belli tenɣiḍ­aɣ di sin

Ṣṣber a Cabḥa n lɛali Ttkel ɣef Rebbi Anez i lmektub n weḥnin

Zzher­im yeddu yidi Anda lliɣ ad yili Di lebḥur neɣ di tmedwin

Mu yella terfeḍ­iyi Ddunit­agi A d­qqleɣ ɣef teltesnin

A d­aseɣ alamma d dagi S wedrim d lɣani Lwaldin­im daya i ttnadin

Ma yella lmal ad yili Wayen i nettmenni Ad nezdi ddunit di sin

Page 94: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 94 ­

Ḥsen qbel ad ifak lhedra­s Ɣer Ḍrifa imuqel yenna­yas

La das­ihedder s wurfan Amzun yettwawwet s uṭiɣan

Ḥsen

Ul­im d leḥmeq yeččur Am weẓru yeqqur Tfukk seg­s leḥnana

Teǧǧiḍ ul­iw ameḍrur Yesselqaf yesqudur Yeqqed s ujajiḥ yerɣa

Cabḥa (S leḥzen d usirem)

Ncalleh ad yiɣzif leɛmer Am wass­a ad nemẓer Inig a Ḥsen di laman

Ɣef wul­ik kkes lekmer Ɣef yiman­ik ḥder Mmar a k­nɣen ineẓman

Ma d nekk ilaq­iyi ṣṣber Imi i yi­tẓeyyer Ddunit i d iyi­ixedɛen

Lxaleq igenwan yezmer Akken a k­id­yerr Ma ad teẓreḍ lfeḥ i ɣ­yurǧan

Ḥsen (S wesnexfet d imeṭṭawen)

Page 95: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 95 ­

Yusa­d webrid usafer Lefraq mi d­yeḥder Imeṭṭawen uzzlen rɣan

Mmaren­d am leɛwanṣer D leḥmali ɣef yinzer Rran imi d amerɣan

Yennexfat wul ixebber S uneẓẓef meqqer Mi yenta deg­s usennan

Nnehta tḥuzz lxaṭer Aql­aɣ netḥeyyer Lmeḥna d Rebbi i tt­yebɣan

Yeffeɣ Ḥsen iruḥ Yewwi ul­is d amejruḥ

Tetbeɛ­it Cabḥa s wallen Almi iɣab fell­as dayen

Imeṭṭawen­is d lḥemla La ttazzalen bḥal tala

Seg wass­n ur tufi ṣṣeḥḥa­s Texṣer ula d ṣṣifa­s

Baba­s ulamek i s­tini Ayen yeḍran zik­nni

Tezwar yemma­s s lekdubat Ayen yeqqar yiles tenna­t

Akken d­yekcem wergaz­is Tqubel­it s wawal­is

Page 96: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 96 ­

Ḍrifa (I wergaz­is)

Mmi­s n gma­k i d­nrebba Yebɣa a k­yexdeɛ Ad ak­yeɛfes nnif­ik

Sliɣ­as yehder i Cabḥa D ayen yenker ccreɛ I yeqseḍ netta d yelli­k

Seg­k ur yessetḥa ara Ur k­yeḥsib ara D baba­s a k­yefk leqder­ik

Yebɣa a k­d­yeǧǧ lefḍiḥa Ur ntekkes ara A k­yemsex ger leḥbab­ik

Lemmer d argaz ay yella Ur inekker ara Ttrebga­k d leḥsan­ik

Imi t­walaɣ d ccmata Ssufɣeɣ­t ssya Seg wexxam­iw d wexxam­ik

Ugadeɣ a t­id­tafeḍ da A t­tenɣeḍ am lǧifa Ma yella twala­t tiṭ­ik

Si Muḥend (S zzɛaf d ameqqran)

Lemmer i t­id­ufiɣ dagi A t­nɣeɣ am weydi Ad baṣiɣ fell­as ɛamayen

Page 97: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 97 ­

Ɣef laṣel­iw i la yettnadi Akken a t­yesseɣli Ad i­yemsex ger yemdanen

Wagi d mmi­s n zznaqi Muḥal ad yili Cerken­aɣ nekk yid­s idammen

Ḥsen yewweḍ ɣer Ddzayer Ddunit fell­as tẓeyyer

Yeṣref akk ayen yesɛa Ikemmel yezzenz llebsa

Yeǧǧa leqmeǧǧa­nni ibezgen S tbiẓiẓt imeṭṭawen

I d­tesmar tiṭ n Cabḥa Asmi mlalen di lexla

Teqqim d ttfakur yeqwan Ur itettu s teɣzi n zzman

Atan tura la ixeddem Iɛac di leḥzen d lhemm

I Cabḥa yura­d tabrat Ɣef wayen yeḍran yeḥka­yas

Yefka­tt­id s afus nniḍen Yugad lwaldin ad faqen

Ma d netta yebdel tamurt Ma yuyes asirem yeḥyu­t

Tabrat n Ḥsen i Cabḥa:

Tabrat­agi i d am­n­uriɣ

Page 98: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 98 ­

Deg­s i d am­ḥkiɣ Ayen i yeḍran yid­i

Lawan ideg i kem­in­ǧǧiɣ A Cabḥa ukiɣ D rruḥ­iw yeffeɣ seg­i

Tmanya ussan ur ẓriɣ Iman­iw anida i ddiɣ Ssegrent wallen­iw d imeṭṭi

Lemmer teẓriḍ amek i lliɣ D lmeḥnat i rwiɣ D lhemm i d­yersen fell­i

Tura d aɣrib ay lliɣ Deg wakal ur lliɣ Lebḥer fell­am yebḍa­yi

Di tmurt n Tterk la ttnadiɣ Adrim i dam­nniɣ Wissen ma a t­afeɣ dagi

Ussan­agi ay bdiɣ Ɣur yiwen ufiɣ Lxedma d aqehwaǧi

Aggur­a a t­sɛeddiɣ Si mi ara nadiɣ Lxedma yifen tagi

A Cabḥa mi kem­id­mmektiɣ Ad tafeḍ zhiɣ Amzun lefraq ur yelli

Am wassa a kem­waliɣ Imiren ad thenniɣ Ass­iw ncalleh ad yali

Page 99: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 99 ­

Tabrat­im nekk ay urǧiɣ Melmi ara tt­waliɣ Am wakken d kemmini

S idmaren­iw i kem­ḥebbwiɣ La dam­ttcetkiɣ Amzun la theddreḍ yid­i

Di taggara ad am­iniɣ Awal i yes­s kfiɣ Riɣ­kem ɛzizeḍ fell­i

Tabrat n Cabḥa i Ḥsen:

Tabrat­ik ass­a ay tt­ṭṭfeɣ Ɣriɣ­tt u fehmeɣ­tt Ayen yakk i yi­d­tenniḍ

Ṭṭfeɣ­tt s ul­iw i tt­ẓemdeɣ D nettat i ssumteɣ Ddaw n yixef­iw ṭul n yiḍ

Ma ad teẓreḍ a Ḥsen i ferḥeɣ Yes­s ay twennseɣ Am wakken yid­i telliḍ

Lukan zemreɣ ad afgeɣ Yal fi i n­ruḥeɣ Ad nemlil a yi­twaliḍ

Seg wakkenni i k­ḥemmleɣ Lemmer di ttafeɣ Ad dduɣ anda teddiḍ

Lakin ulamek i xedmeɣ D lɛar i ugadeɣ Ula d keččini teẓriḍ

Page 100: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 100 ­

Seg imeṭṭawen llexseɣ D tikli ad ddreɣleɣ Iẓri­w am tala yettfiḍ

Di tmess aql­i la reqqeɣ S rrṣaṣ i ttewteɣ Imi weḥd­i i diyi­teǧǧiḍ

Tayri ugadeɣ ad iyi­tneɣ A win i ḥemmleɣ S usirem i diyi­teḥyiḍ

Ihi ilaq ad ṣebreɣ Labudd a k­ẓreɣ Fell­i am wass­a a d­tnadiḍ

Yes­k a Ḥsen ad awḍeɣ Ayen i ttamaleɣ D wayen la tettmenniḍ

Sslam­iw a k­t­in­fkeɣ Seg wul i d­yeffeɣ Ncalleh a k­in­yaf tezhiḍ

Cabḥa d yemma­s mlalent I snat bdant la heddrent

Ɣef Ḥsen tɛemmer­as awal Ad tẓer d acu tettamal

Ḍrifa (I Cabḥa)

D acu twalaḍ di rray­im Ɣef mmi­s n ɛemmi­m Tettuḍ isem­is neɣ ala?

Page 101: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 101 ­

Cabḥa

A yemma ssiḥnen ul­im Ma d Ḥsen d mmi­m Leḥram ur t­yexdim ara

Tessufɣeḍ­t seg wexxam­im Tjerḥeḍ­t s yiles­im U yerna mebla ssebba

Iḥemmel­iyi nekk d yelli­m Nekker­d deg irebbi­m Necrek lerwaḥ d ṣṣura

Aql­aɣ i sin d arraw­im Qbel­it d aḍeggal­im Ul­iw d netta i yebɣa

Ḍrifa (La thedder s leḥzen i yelli­s)

Agad Rebbi deg yiman­im Tɣaḍ­iyi temẓi­m Ma iɣurr­ikem wergaz­a

D netta i yebɣa wul­im Beṣṣeḥ ixuṣṣ adrim Ad terwuḍ yid­s lmeḥna

S tfawtin di leḥwayeǧ­im Ɣer lqaɛa taguni­m Lmakla­m d čekčuka

Lḥif ad ibeddel udem­im Ad yexṣer zzin­im Si lxiq, leɛtab, tamara

Page 102: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 102 ­

Aɣ awal n lwaldin­im I m­yextaren argaz­im Tiliḍ akken i sen­yehwa

Ad tezmumeg ddunit­im Ad yeḥlu lxaṭer­im Axir n medden merra

Cabḥa teffeɣ d tarewla Ur tt­twuǧeb s lhedra

Ḍrifa tedda di later­is Tettkemmil deg imeslayen­is

Di lhedra tezga trennu Ma d Cabḥa txaq tettru

La tesnexfat si leḥzen Idmaren­is d nnehta ččuren

Ur tezmir ara a d­tehder Tenneɣban si lḥif teqber

Seg wass­nni teɣli tḥuss Ur tufi ddwa i ḥellu­s

Aralmi d­tusa tebrat Tufa deg­s ddwa teɣra­tt

Tabrat n Ḥsen i Cabḥa:

Ad am­n­aruɣ a Cabḥa Ncalleh tabrat­a A kem­in­taf di lxir d zzhu

A m­ḥkuɣ ɣef liḥala Inu amek i tella Ass­a tebda la tleḥḥu

Page 103: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 103 ­

Zzher­iw tura yebda Imuger­iyi­d d taḍsa Yebɣa ad iyi­yessettu

Deg wayen yellan iɛedda N leɛtab d tmara Ur mazal ara ad yernu

Ass­a ufiɣ lxedma Ɣlayen di ssuma Rebbḥeɣ ayen ur nferru

Ɣef ɛamayen niɣ tlata A n­berneɣ Ɣer dinna Ad nili akken ara ɣ­yehwu

Ur ttagad a Cabḥa Am wass­a ad nuqem tawsa Ul amuḍin ad yeḥlu

Fell­i ad tekkes lmerta Mi ara nemlil jmiɛ Lmeḥna ncalleh ad tekfu

Ṣṣber d win i d ddwa N rruḥ ma yulwa Ma d lḥif ur yettdummu

Ddunit akka ay tebna Amzun d lmuǧa Tettuɣal­d tettruḥu

Wi iɛacen di ddunit­a Ad iẓer lmeḥna Ɣas d bu ttaj ɣef uqerru

Ṭṭef di bab n lqedra Ur ttagad ara

Page 104: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 104 ­

Ayen i s­yehwan ad yeḍru

Nekni dayen nesɛedda Urfan i daɣ­yura Tura a ɣ­d­imager zzhu

Dum a Cabḥa di lehna Ssirem s azekka Ayen i nectaq a t­nerwu

Sslam­iw di taggara Si ssya ɣer dinna Ad am­t­in­yawi waḍu

Tabrat n Cabḥa i Ḥsen:

Ṭṭfeɣ tabrat­ik a Ḥsen A win iɛettben Yerwan lḥif i wudem­iw

Ma iɣab wudem­ik ɣef wallen Si tayri i yi­imelken Tezgiḍ dima deg wul­iw

Tabrat­ik tekkes­iyi leḥzen Ḥulfaɣ am wakken D kečč i ṭṭfeɣ deg irebbi­w

Ssudneɣ­tt yiwen usuden I diyi­yessafessen Lḥir yellan di lxaṭer­iw

Ferḥeɣ mi dak­d­seggmen Wussan i k­iɣurren Ma teẓreḍ i yerna lferḥ­iw

Xdem Rebbi a k­iɛiwen A win i yi­iḥemmlen

Page 105: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 105 ­

D keččini i d asirem­iw

Uɣal­d ɣef ɛamayen A yi­d­tafeḍ akken Tebda tjuǧǧeg temẓi­w

Nekk ssarameɣ s ayen I yi­tweɛdeḍ asmi akken I lsiɣ ttaj i yixef­iw

Kkes ttexmam a Ḥsen Ɣef wul­ik ixaqen Mi ara teɣreḍ tibratin­iw

Temmektiḍ­iyi­d imiren A k­yifrir leḥzen S lqedra imeslayen­iw

Seg wul­iw nekk uriɣ­n Sslam i d­yeffɣen Yedda­n yid­s rruḥ­iw

Yebɣa a k­iẓur a Ḥsen A k­imel leɣbayen I yi­xedmen lwaldin­iw

Atta Cabḥa weḥd­s teqqim Ɣer Ḥsen tebda tettxemmim

Yemma­s tekcem­d ɣur­s Tluɛa­tt s lehdur­ines

Ḍrifa

Ini­yi­d kan a Cabḥa Ma tettuḍ niɣ ala Ayen i tcerkeḍ kemm d Ḥsen

Page 106: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 106 ­

Cabḥa (S leḥzen)

Amek ara ttuɣ a yemma Wi yellan am gma Yerwa fell­i lemḥayen

Akken i d­netturebba Jmiɛ i neɣra Nekker­d amzun d atmaten

Ḍrifa (S tuzzma)

Ssufɣeɣ­t nekkini ssya Axaṭer yebɣa A m­yesserwu leɣbayen

Mačči d lkerh i t­nekra Tagi d ssebba Ad temḥu tayri gar­awen

Cabḥa (S nnhati)

Meskin ur yexdim ara Ayen yugi ccreɛ Yettagad win i t­ixelqen

Ala lewqam i diyi­imenna Lemmer d i yufa Ulac tin ad i­yifen

Tayri sɣur­i i d­tebda Ma d netta yexḍa D nekkini i t­iḥemmlen

Page 107: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 107 ­

Riɣ­t aṭas imi yeṣfa Lɛib ur t­yesɛa Ulac wi ara t­id­imatlen

Ḍrifa

D tidet ur t­nkireɣ ara D bab n rrẓana D nekk i t­id­yessekren

Lakin d ameɣbun dima Ur yeksib ara Ula d axxam a t­yesken

Iman­is ur t­yelḥiq ara Yerwa lemdella D lbext i das­izelgen

D ayen iɣef ur qbileɣ ara A kem­yaɣ netta Gezmeɣ tayri gar­awen

Yessuter­ikem­id yiwen yesɛa Ureɣ d lfeṭṭa I yeffer deg imelyunen

Yerna tessneḍ­t a Cabḥa D mmi­s n weltma D Rabeḥ bu leqder ɛlayen

Cabḥa (S imeṭṭawen)

Ihi yewwi­kem ṭṭmeɛ N wureɣ d lfeṭṭa Ɣur win yesɛan idrimen

Page 108: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 108 ­

Am kemmini am baba Ur ken­ɣaḍeɣ ara Mi yi­tferqem nekk d Ḥsen

Ṣebret ɛamayen tlata A d­yuɣal ɣer da A d­yawi adrim meqqren

Ḍrifa (S taḍsa akk d ttmesxir)

Mazal deg wul­im ṭṭmeɛ D usirem dima I wakken a kem­yaɣ Ḥsen

Mi la tettruḍ akka Leḥmala­s teqwa Deg wul­im d ayen izaden

Cabḥa

A m­d­iniɣ mebla leḥya Deg wul­iw yezga Dima uḥemmel n Ḥsen

Lemtel­is welleh ma yella Di ddunit am ta Ala Rebbi i t­yifen

Ḥemmleɣ­t seg wul­iw yeṣfa Seg wasmi nella D igerdan imeẓyanen

Ulamek i ttuɣ tura Ussan nesɛedda Gar lwerd d ijeǧǧigen

Page 109: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 109 ­

Ḍrifa a s­tesself i uqerru n yelli­s s westehzi yakk d ttmesxir, u a s­tini.

Ḍrifa

Ttu, ttu a Cabḥa Leḥmala am ta Ass­agi temmut dayen

Anef ur ssaram ara Ma d Ḥsen yexḍa Ɣur­m meɛdec a d­yebren

Cabḥa (S imeṭṭwen d wesnexfet)

Tayri­w ur temmut ara Deg wul­iw tezga Amzun d ajajiḥ yuɣen

Amek ara ttuɣ a yemma Ayen yellan yeḍra Leɛhud n Rebbi weɛren

Ḍrifa (Ad tkemmel s ttmesxir)

D temẓi i m­ixedmen akka Ur tessineḍ ara Mi tefkiḍ Leɛhud i Ḥsen

Lxaleq bab n lqedra Ur kem­yettqas ara Ɣef leɛhud ma terẓiḍ­ten

Ma tugadeḍ Rebbi a Cabḥa Ɣas rnu ṭṭaɛa N lwaldin i kem­id­yurwen

Page 110: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 110 ­

Nekk d baba­m nennejmaɛ Nxemmem u nufa Argaz i dam­iwulmen

Qbel ayen i dam­nebɣa N lxir d lehna D wa ay d abrid iṣelḥen

Nekni lemmer i nufa A m­tezhu lḥala Ad tiliḍ seg iseɛdiyen

Rabeḥ yefhem u yeɣra Ur ixuṣṣ ara Lɛulum, lerzaq, idrimen

Ma tzewǧeḍ yid­s netta Akken i dam­yehwa Ad tiliḍ dinna ɣur­sen

Deg wexxam n xalti­m Yamna D yelli­s Zahiya Tin akken i kem­iḥemmlen

Wali i dam­d­iceggeɛ N leḥrir d llebsa Yakk d izurar ɣlayen

Di leɛmer­iw ur ẓriɣ ara Lkeswa am ta Ala ɣur yessi­s n sselṭan

Ɛreḍ­itt kan a Cabḥa Wali­tt ma telha Ma d tagi i kem­iwulmen

Teɣwa­tt s lkeswa yelhan Leɛqel­is nettat d ameẓyan

Page 111: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 111 ­

D taẓawalit i tella Kra din leɛmer i t­twala

Tessels­itt ala di ddheb Am yiṭij i la tlehheb

Di lemri twala udem­is Tettɛeǧǧeb deg yiman­is

Cabḥa (S lferḥ d leḥẓen tenna­d)

Llebsa­yagi telha Trennu di ccbaḥa I yal tin ara t­yelsen

Ḍrifa (S taḍsa)

Ma tebɣiḍ ad telseḍ akka Ur ttxemmim ara Ɣef Leɛhud tefkiḍ i Ḥsen

Ttu­t tura iɛedda Ayen yeḍran yeḍra Kkes­it seg wul­im dayen

Tqebleḍ zzwaǧ i m­nebɣa Ad tafeḍ lehna Yakk d tudert igerrzen

Cabḥa (S nnehta annect­ilatt)

Zzher i urǧaɣ anida Ma ur mlaleɣ ara Jmiɛ nekkini d Ḥsen

Page 112: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 112 ­

Yiwen ur yi­iḥemmel ara Akken i yi­iḥemmel netta S rruḥ­ines zeddigen

Ccraha­w ɣur­s i tella Ma ǧǧiɣ­t netta D zzher­iw yemmten

Ḍrifa tebda taḍsa s ttmesxir, s zzɛaf d lxuf, tettḥebbir.

Ḍrifa

Amek ad yili rruḥ yezha D tudert­is telha Ma yella ulac idrimen

Wi iferḥen di ddunit­a D at ddheb d lfeṭṭa Niɣ d imeɣban yettmeḥḥnen

Argaz tebɣiḍ a Cabḥa Iban seg wass­a Seg widak yenneɛtaben

Ma yerwa lehmum netta Ur m­yessefk ara Ad terwuḍ yid­s leɣbayen

Ferqet axir seg wass­a Ad inadi kull wa Ɣef zzwaǧ i das­iwulmen

Netta ur yeksib ara Ula d tazedɣa Di temɛict­is yettmeḥḥen

Page 113: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 113 ­

Ma iɣurr­ikem a Cabḥa Ɣas ru si tura Ɣef ddunit­im i ixeṣren

Iban ur yessulef ara I timlilit jemɛa I sin d izawaliyen

Kemmini ur tesɛiḍ ara Ureɣ d lfeṭṭa Xtir bab n yedrimen

Netta ma ixuṣṣ di ssɛaya A s­nextir Zahiya Niɣ d lall imelyunen

Ad myussaren jemɛa Ɣas ixuṣṣ netta U nettat ara t­yallen

Cabḥa la yettru yeẓri­s am lehwa Tuɣal­as tayri d leḥnana

Cabḥa

Ma yella ǧǧiɣ­t a yemma Ad yeḍru yid­s kra Ugadeɣ i t­yettaɣen

Si ddunit ad yekkes ṭṭmeɛ Ad yemmet s lɣemma Ad yeqber s lemḥayen

Ma yedder di ddunit­a Meskin ad yebbehba A s­yerwi lmexx d idammen

Page 114: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 114 ­

Ma yeḍra yid­s kra Ɣur bab n lqedra D nekk ara yettwaḥasben

Ma rẓiɣ lɛahud i nefka Ffɣeɣ si rreḥma N win i yi­d­ixelqen

Ḍrifa (S uḥellel)

Rebbi a m­isemmeḥ a Cabḥa Ur tessineḍ ara Ula d leɛhud d acu­ten

Ɣef Ḥsen ur ttneẓẓim ara A t­id­nerr ɣer da D nekni ara s­izewǧen

I s­ilaqen ala Zahiya D lall n sseɛya D yelli­s imerkantiyen

Ad myuṣṣaren jemɛa Ɣas ixuṣṣ netta D nettat ara t­iɛiwnen

Cabḥa

Lehdur i d­tenniḍ tura Fehmeɣ­ten merra Iban­iyi­d ṣṣwab deg­sen

Ad aruɣ tabrat ass­a Ara yekksen ṭṭmeɛ I yellan deg wul n Ḥsen

Page 115: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 115 ­

Ɣef tayri­s nedmeɣ tura Ulamek ara I nemlil nekk yid­s akken

Igumma zzman d lqedra Yezwar di tira N win i daɣ­d­ixelqen

Ma d ul­iw ur t­yenkir ara Nekk ḥemmleɣ­t dima Leḥmala n watmaten

Ḍrifa (Tǧelleb s lferḥ)

Bɣiɣ a yi­d­tiniḍ akka Yeɛṭi­kem ṣṣeḥḥa Wagi d lewǧab isekren

Ruḥ s amkan­im tura Bdu di tira N tebrat azen­itt i Ḥsen

Seg wul­is kkes­as ṭṭmeɛ N zzwaǧ i yebɣa Tura ifat­it dayen

Cabḥa (S leḥzen)

Ma yettwakkes­as usirem Ḥṣiɣ ad yeɛdem Wul­is aḥnin aleqqaq

Ur yezmir ara ad yeddem Taɛkemt n lhemm D wurfan yettuqim lefraq

Page 116: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 116 ­

Mayna seg umeslay­inem Ddunit tḥettem Teǧǧa aɛziz­iw iḍaq

Ḍrifa (Daɣen tefreḥ)

D acu yezmer a t­yexdem Anwa ara yezzem Ma tḥerrem­it tin i yectaq

Ad yeṣber u ad yessusem Alamma yettu­kem Ad yeḥlu wul­is ma ixaq

Mi s­teɣli leḥmala­inem Imiren a s­nuqem Axxam iwulmen ilaq

Cabḥa attan tura tabrat Tewwi­tt­id ɣer zdat yemma­s

Cabḥa

Atta tebrat i s­ketbeɣ Ad am­tt­id­ɣreɣ Wali i das­nniɣ deg­s

Ḍrifa

Ɣer­itt­id ad as­sleɣ Bɣiɣ ad fehmeɣ Irkelli lehdur­ines

Cabḥa (A d­tɣer tabrat)

A k­n­aruɣ tabrat a Ḥsen

Page 117: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 117 ­

A k­xebbreɣ s wayen I diyi­ibeddlen leɛqel­iw

Ɣef tayri i daɣ­icerken Niɣ temmut dayen Ass­a teɣli seg wul­iw

D ddunit i diyi­iḥettmen A k­ǧǧeɣ a Ḥsen Ad aɣeɣ awal i lwaldin­iw

D nitni i yi­d­yurwen Ayen diyi­xtaren Ass­a qebleɣ­t i yiman­iw

D ayenni i diyi­iṣelḥen D abrid a yi­isellken Iwulmen i ddunit­iw

Ɣurk ad teṭṭfeḍ ccḥayen I win i yi­ixeḍben I diyi­yebɣa d leṣlaḥ­iw

Nekk yid­k tura a Ḥsen Ad nuɣal d atmaten Seg wul­ik mḥu tayri­w

Beddel­itt s tayri nniḍen Aggur, cehrayen Labudd ad tettuḍ isem­iw

Rebbi ad ak­d­yazen Yiwen ṣṣber meqqren Yes­s ad tettuḍ lexyal­iw

Mi ara tafeḍ tin diyi­yifen M ṣṣifa ifazen A k­ferḥeɣ ay aɛziz­iw

Page 118: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 118 ­

Ma d lwaldin­ik qeṣden Ɣer da a k­id­rren A k­afen zzwaǧ axir­iw

Ma d asmi i k­ssufɣen Di lmeqṣud­nsen Ad ak­settun tayri­w

Tura lehdur nekfa­ten Nekk ssegraɣ­ak­n Di tebrat­agi sslam­iw

Sɣur weltma­k i k­iḥemmlen Tin i k­iɛuzzen Isem­ik dima deg wul­iw

Ḍrifa

Teɛǧeb­iyi tebrat­a I turiḍ ass­a Nekk aṭas i ferḥeɣ yes­s

Ḥsen ad yekkes ṭṭmeɛ N tayri­m a Cabḥa Maɛadc ad lxemmem deg­s

Thenni nextar­am tura Argaz i m­nebɣa Qlilit lemtul­ines

Ma ad tqebleḍ yiwen am netta Mzawaǧet jemɛa Crek tudert­im yid­s

Cabḥa

Nekkini qebleɣ a yemma Kemmini d baba

Page 119: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 119 ­

Ayen i tebɣam ferḥeɣ yes­s

Ḍrifa

Ihi ad ceggɛeɣ i weltma Akken a d­tas ɣer da Awal a t­fakkeɣ yid­s

Ɣef temsalt n zzwaǧ­a Ad nɣer lfatiḥa Ad tiliḍ d tislit­ines

Ncalleh aseggas­a Ara nuqem tawsa S Rabeḥ ul­im ad yetwennes

Cabḥa

Rray i twalam yelha Kemmini d baba Rebbi a ken­iweffeq ɣur­s

Cabḥa tabrat tessuli­tt Imiren i Ḥsen tuzen­itt

S afus­is akken i tewweḍ Yeṭṭef­itt s ul­is i tt­yezmeḍ

Yelli­tt s lferḥ a tt­iɣer Yuɣal­as lferḥ d ḍḍer

Yufa lexdiɛa n Cabḥa Imiren affwad­is yerḥa

Deg wusu yeɣli ɣef wudem Am win yeswan ssem

Page 120: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 120 ­

S lquruḥ yetteḥlilis La yekkat ger ifassen­is

Leɛqel­is iɣab si ddunit S ul i t­tekcem tergigit

Iɣas am wakken yurga Di tidet d ccekk yezga

Yeskaddeb iman­is netta Ur yumin Cabḥa a t­texdeɛ

Isekked aṭas lxeṭṭ­is D nettat ziɣ s timmad­is

Ṣṣifa­s meskin tenneqlab Yeɣli­d fell­as rrebrab

Yeṭṭef leqlam la yettaru I Cabḥa ma a tt­id­yehdu

A tt­id­yerr ɣer leɛqel­is Ma d­tub gar­as d bab­is

Tabrat umayri iḥerqen i teḥbibt i t­inekren:

Sɣur Ḥsen i Cabḥa:

A m­n­aruɣ tabrat­agi D yeẓri­w la iserri Bessif ay ṭṭfeɣ leqlam

I kemm a m wudem n lɛali La ttruɣ d imeṭṭi Melmi ara d­traq tasa­m

D tawla iḥerqen tuɣ­iyi Deg wussu teɣḍel­iyi

Page 121: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 121 ­

Seg ujajiḥ n leḥmala­m

Lḥubb­im imeḥḥen­iyi Ɣas ḥunn­d fell­i Mennaɣ lxir si lǧiha­m

Ul i wumi ara yeccetki Bexlaf kemmini Ma tnekreḍ­t ad yenneɛdam

Nemyeḥmal tettuḍ­­iyi Ma tesliḍ seg­i Awal ibeddel ṭṭbiɛa­m

D acu yeḍran ini­yi Ur teffer fell­i Aḍu i d­ihubben fell­am

Di tebrat­im waǧeb­iyi Yelha neɣ diri Xerṣum ad waliɣ tira­m

Ad yekkes ḍḍiq fell­i Naddam a d­yeɣli Akken ad yifsus ṭṭlam

Mmekti­d ttejra n tili D ijeǧǧigen­nni I am­nnḍeɣ ɣef twenza­m

Mi nemyuṭṭaf akkenni Kemm d nekkini Mi d­yeɣli fell­aɣ naddam

Ma d ul­im a d­yemmekti Lferḥ n wass­nni Mi yi­tenniḍ la nessaram

Page 122: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 122 ­

Ul­iw iger­d nnhati Ah... Si lḥerqa­nni I urǧaɣ d leḥnana­m

Tabrat n tmayrit inekren i weḥbib­is meɛduren;

Sɣur Cabḥa i Ḥsen:

Tabrat­ik tewweḍ­d ɣur­i Ɣriɣ isefra­nni Ibezgen s imeṭṭawen­ik

Ay aɛziz tɣaḍeḍ­iyi La yettru yeẓri Mi ḍalleɣ ɣef lexbar­ik

Tayri yid­k tecrek­iyi Ass­a tefreq­iyi Imi i dir zzher­ik

Gar­aneɣ ccer ur yelli Rebbi d inigi Ɣef wayen i yeḍran zik

Rebbi a k­iṣebber fell­i Isem­iw ad yeɣli Ur izeddeɣ deg wul­ik

Keččini d aẓawali U nekk daɣenni D taẓawalit d lemtel­ik

Walaɣ­k deg wass­agi Qbel tadukli Ur telḥiqeḍ ara iman­ik

Lemmer ad nemlil akkenni Lhemm ad yennerni

Page 123: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 123 ­

S ccum ad tɛeddi temẓi­k

Akken ula d nekkini Ur nesɛi lwali Ma kemmleɣ ɣer lemḥani­k

I diyi­yeṭṭfen d ayagi Lɛib ur yelli Leɛmer i t­sliɣ seg yimi­k

Ay aɛziz semmeḥ fell­i Ɣef wayen i d­yekkan seg­i Ma ssnedfeɣ­ak lxaṭer­ik

Amzun mmuteɣ ḥseb­iyi Deg yiwen wass ttu­yi Akken ad tnes tmess­ik

Mennaɣ ad tṣebreḍ fell­i Tayri­w ad teɣli S tayeḍ ad yezhu wul­ik

Ḥsen yerra­yas lewǧab Yeḍmeɛ a d­tuɣal ɣer ṣṣwab

Tabrat sɣur Ḥsen i Cabḥa:

A kem­waǧbeɣ i tebrat­a Ma tecfiḍ niɣ ala Ayen i yi­tenniḍ zik­nni

Asmi nemlal di lexla Nebded ɣer tara La nettmeslay akkenni

Yiwen ur aɣ­d­iwala Yakk d Rebbi yeẓra Ɣef wawal­im d inigi

Page 124: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 124 ­

Tenniḍ­iyi­d nemsawa Yiwen n rruḥ i nesɛa Leḥmala­k tezdeɣ­iyi

Tesɛiḍ adrim neɣ ala Ur nẓimeɣ ara I ḥemmleɣ d keččini

Ma yella sseɛd­iw yeqwa A k­tezhu lḥala Asmi ara tzewǧeḍ yid­i

I ɣileɣ ur tettuḍ ara Ayen i nenna Yakk d Leɛhud n Rebbi

Akken i d­netturebba Jmiɛ i neɣra Idammen ɣelben kulllci

Baba­m d gma­s n baba Seg yiwet n ttejra Kemm d yelli­s n ɛemmi

Ma lliɣ d ameɣbun ass­a Ahat azekka Ad ifak lhemm fell­i

Ma teɣwa­kem ssɛaya Mmekti­d taggara Wissen amek ara tili

Tettneqlab ddunit­a D timɣerrit dima Win tesbedd a t­tesseɣli

Cabḥa ur d­terri lewǧab Ɣef Ḥsen yettkemmil leɛtab

Page 125: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 125 ­

Yerfed leqlam­is yura­d Tabrat iḍen deg­s yenna­d

Tabrat n Ḥsen i Cabḥa:

Tabrat­iw a kem­in­taweḍ Ahat a d­tmuqleḍ Ɣur­i s tiṭ ḥninen

Zdat­i lemmer ad tbeddleḍ Ɣur­i a d­tsekdeḍ Allen­im ad runt idammen

Ahat a d­tiḥnineḍ Ad iyi­tsefḍeḍ S ufus­im imeṭṭawen

Wali­d amek i yi­tḥerqeḍ S tayri i yi­tjerḥeḍ Aql­i d lmeyyet yeẓẓlen

Ma d rruḥ­iw la itenneḍ U kemmini tfehmeḍ D lefraq­im ad i­yenɣen

Ur umineɣ ad iyi­tnekreḍ Nwiɣ a d­tfekreḍ Asmi nemɛahad akken

Tenniḍ­iyi ma txuṣṣeḍ D nekk i twulmeḍ D zzwaǧ aḥlali ziḍen

Si twenza­w ara tkesbeḍ Yes­i ad trebḥeḍ Ad nidir d iseɛdiyen

Page 126: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 126 ­

D ameɣbun i yi­tqebleḍ Ma d tura tnekreḍ S wedrim i kem­ɣurren

Mmekti­yi­d ma tḥemmleḍ Ul­iw i tzedɣeḍ Ala nekk i kem­iḥemmlen

Leɛhed amek ara terẓeḍ Rebbi ur t­tugadeḍ S tayri­m ma yesleb yiwen

Am nekkini i tmelkeḍ Ugadeɣ a yi­tenɣeḍ Di leɛmer­inu ijuǧǧgen

Ɣur Rebbi ad tettuḥasbeḍ Amek ara twaǧbeḍ Ɣur win i kem­id­ixelqen

Yurǧa meskin ma d kra Lewǧab ur d­yuɣal ara

Ikemmel daɣen yura Yeccetka­d s lemḍerra

Tabrat sɣur Ḥsen i Cabḥa:

A m­n­aruɣ tabrat nniḍen A tin ɛzizen Ma d­traqeḍ cafeɛ deg­i

Aql­i am win iɣerqen Di lebḥer iɣemqen Lmuja la yi­tettawi

Teḥmel­d fell­i mertayen Tewwet­iyi s idmaren

Page 127: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 127 ­

S ul i tewweḍ tyita­nni

Aman la yi­ttaddamen Am win yemmuten Iselman nnḍen fell­i

Bdiɣ asɣal s ifassen Iles­iw iɛuggen Lhedra tugi a d­tali

Ur ufiɣ wi ad iyi­ifakken Rruḥ yetmeḥḥnen Leɛtab fell­as yettnerni

Ssawleɣ i wi ara yi­d­yeslen S ṣṣut iḍeɛfen Mazal­it ur yi­d­yesli

Ḍelbeɣ di Rebbi ɛlayen I wakken a d­yessiḥen Wi ḍemɛeɣ a yi­d­iwali

Ruɣ imeṭṭawen zeqqlen Ɣef wayen i yi­yuɣen Ulac wi ara irun yid­i

Uyseɣ ddunit dayen D wi tt­izedɣen Deg wul­iw mazal kemmini

Nedheɣ s yisem­im ziḍen Ḥulfaɣ am wakken Rsent lmuǧat­nni

Walaɣ­kem­id usawen Am tin izemren I lebḥur a ten­tnadi

Page 128: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 128 ­

Urǧaɣ ul­im ḥninen D tasa­m d yettraqen Ahat a d­tɣamseḍ ɣur­i

Lewǧab ur d­yuɣal ara Ikemmel meskin yura

Tabrat nniḍen sɣur Ḥsen i Cabḥa:

Tafeǧrit di tafrara I m­n­uriɣ tabrat­a La m­ttcetkiɣ iɣeblan

D tagi i d tis xemsa Lxaṭer­iw yurǧa Lewǧab melmi ara d­iban

Ma yi­tɣiteḍ s leḥnana Rruḥ imenna A t­id­yas lexbar yelhan

Ḍelbeɣ­kem s leḥmala I necrek tazwara D wasmi nemlal di leǧnan

D lxaleq bab n lqedra I yi­imeḥḥnen akka S tayri­m i diyi­yenɣan

Ad iyi­tekkseḍ lxuf­a A yi­d­terreḍ ṭṭmeɛ D usirem i diyi­yeḥyan

Aql­i d afrux ma yefqeɛ Deg ufus n tninna Ma tuli yes­s deg igenwan

Page 129: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 129 ­

Ur yeẓri anda yedda Yemmut neɣ yeḥya Aduqqes yerna rreɛcan

D amuddur ur iwala Anida yella Teḍra yid­s am win yurgan

Akken i yid­i teḍra Ur umineɣ ara Seg­m a d­yas nnekran

A yi­tneɣ yiwet Iḥaǧa D asirem ma yekfa Ad iyi­yessiwezlen ussan

Rruḥ­iw ɣur­m i yella Wali­yi­d a lalla Mbeɛd Rebbi d kemm i yellan

Tikkelt­a mi t­id­twuǧeb Leɛqel­is meskin yexreb

S tebrat iqeḍɛen layas Imeslayen am rrṣaṣ

Mi tt­yelli akken a tt­iɣer Yerna lɣemma d uḥeyyer

Tabrat n Cabḥa i Ḥsen:

Lewǧab­iw aneggaru Afus a k­t­in­yaru

A k­n­aruɣ tabrat fhem Di lbal­ik uqem Amzun nekkini mmuteɣ

Page 130: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 130 ­

Ḥseb­iyi d weltma­k teḥrem Akken teṭṭḍem Ulamek yid­k zewǧeɣ

Seg wul­ik kkes asirem Niɣ tura yegzem Leɛhed yellan gar­aneɣ

kkes iɣeblan d uxemmem Ɣef yiman­ik xdem Nekk am gma i k­ḥesbeɣ

Mazal leḥmala dayem Deg wul­iw tercem Ma d tagmat ur tt­nekkreɣ

A Ḥsen ɣas berka lewhem Niɣ yezwar leḥkem N Rebbi asmi d­luleɣ

Yura deg wenyir n bnadem D lxuf neɣ d lhemm Dayen ula i dak­xedmeɣ

Sidi Rebbia k­d­yeɣrem Zzwaǧ iwulem Di tmeɣra­k ara ferḥeɣ

Ddunit­ik ad tseggem A k­yecher yisem A yi­tbuddeḍ u a k­buddeɣ

Ḥsen ameɣbun yuyes Yettnerni fell­as lḥess

Ṣṣifa­s yelhan truḥ Seg unezgum akk d lquruḥ

Page 131: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 131 ­

Win ara yeẓren udem­is Ad yeskiddeb iman­is

A t­iɣil mačči d netta Yecba laxert ma yeḥya

D iɣsan s weglim ɣummen D lexyal kan i d­yeqqimen

Yeddem tabra yura­tt­id I Rabeḥ yessefhem­it­id

Yuzen­as tibratin n Cabḥa N wasmi cerken lemḥibba

D lxeṭṭ­is i d ccahed Asmi i das­tefka lɛahed

Yemla­d ayen i ssaramen Segmi llan d imeẓyanen

Ma yella nettat tenker Axḍib­is kulllci a t­iẓer

Tabrat n Ḥsen i Rabeḥ:

Ad ak­n­aruɣ tabrat­a A k­xebbreɣ s lbaḍna Ur tessineḍ keččini

Sliɣ txeḍbeḍ Cabḥa Teltechur aya Seg wasmi sliɣ ayagi

Sliɣ­t seg yimi n Cabḥa Mi nemlal di lexla Neqqim nekk yid­s akkenni

Page 132: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 132 ­

Tenna­yi ur qbileɣ ara Yiwen zzwaǧ am wa I ḥemmleɣ d keččini

Asmi i tesla yemma Ayen yellan yeḍra Seg wexxam tessufeɣ­iyi

Tefreq gar­i d Cabḥa Teǧǧa ul­iw yerɣa Jerḥent wallen seg imeṭṭi

Tenna­yi­d ffeɣ ssya Ur k­ḥwaǧeɣ ara A win yesselben yelli

Axaṭer nettat tufa Win yellan yesɛa S wedrim­is yif­iyi

D ayen iɣef ur tebɣi ara Ad nemzawaǧ jemɛa Nekk d yelli­s n ɛemmi

Ihi a Rabeḥ a gma Ur iyi­ssendaf ara Cabḥa i tebɣa d nekkini

Eǧǧ­itt ur tt­xeṭṭeb ara Beddel lhedra Ɣef tamsalt n zzwaǧ­agi

Yemma­s ma yella twala Ur tt­teqbileḍ ara A d­teqqel alamma d ɣur­i

Ma yella txedmeḍ akka I k­d­nniɣ tura

Page 133: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 133 ­

D kečč i d gma aḥeqqi

Ma tekkseḍ­iyi Cabḥa Issin si tura Tenɣiḍ­tt u tenɣiḍ­iyi

A Rabeḥ ur tt­tessineḍ ara Ur iyi­jerreḥ ara Ɣas eǧǧ­itt i nekkini

Ad tafeḍ xir­is di ṣṣifa Lxaleq bu lqedra Asga nniḍen a k­d­yawi

A k­rnuɣ di tebrat­a Tibratin i yi­d­tura Ɣef lmeḥna­s la yi­d­tettcetki

Ul n wemdan ma yerɣa Icaḍ si lḥerqa N tayri a t­tafeḍ yefsi

Akken i yid­neɣ teḍra Nekkini d Cabḥa Mi nemfaraq ass­agi

D tidet ayen i d ak­nenna Irkelli lbaḍna Di kra n tebratin­agi

Ɣur Rabeḥ tewweḍ tebrat Yefhem­itt merra yeɣra­tt

Yeẓra lbaḍnat i s­d­yemla S tteḥqiq kulllci yella

Lameɛna ur yesɛi ara ul D unguf, d aḥerram, d aɣyul

Page 134: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 134 ­

Ɣur­s nnif ulac­it Ayen yebɣun yeḍru yeqbel­it

I Ḥsen tabrat yerra­tt­id S lekdubat iwuǧeb­it­id

Tabrat n Rabeḥ i Ḥsen:

Kra n tebratin­nni Wwḍent­d ɣur­i Imeslayen­ik ɣriɣ­ten

A Ḥsen nekk bessif fell­i I qebleɣ zzwaǧ­agi D lwaldin­iw i yi­t­yextaran

Ayen i bɣan ad yili D lmuḥal nekkini Ad beddleɣ lehdur­nsen

Ula d Cabḥa daɣenni Ad teqbel ayagi D lwaldin­is ara idebbren

Ɣurk a yi­teṭṭfeḍ ccḥani Rray yexḍa­yi D ɛemmi­k i k­tt­ixedmen

A Ḥsen lewǧab d wagi Ulayɣer ihi A yi­d­taruḍ abrid nniḍen

Akken yeṭṭef tabrt­nni Zaden fell­as lemḥani

Yegzem lxiḍ i d­yeqqimen Yemmut usirem dayen

Page 135: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 135 ­

Ur yufi wara rreḥma Deg wemḍiq ideg i tt­yeḍmeɛ

Rebbi yella a d­yerr tiqit Niɣ d asellek si twaɣit

Atan la ihedder weḥd­es Am tisselbi i teḍra yid­s

Ḥsen

Tessnedfeḍ­iyi leǧruḥ­iw Yennerna lqerḥ­iw Ma d ul ata yettwamḥeq

S tebrat tenɣiḍ asirem­iw Tgezmeḍ­iyi ul­iw S lmus mnaṣef iceqqeq

Amek ara geɣ i yiman­iw Tḍaq ddunit­iw Tudert fell­i d aɛewweq

I diyi­iɣaḍen d rruḥ­iw Yemmenǧag wul­iw Yeqqed s tayri la ireqq

Tḥuz tmerwast idmaren­iw Uzzlen idammen­iw yerna uneẓẓef d umeḥḥeq

Tuɣ tmess deg weffwad­iw Yerɣa weksum­iw Icaḍ s usafu n leɛceq

Mi diyi­teǧǧa teḥbibt­iw Yeɛkes sseɛd­iw Yeɣli di lebḥer yeɣreq

Page 136: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 136 ­

Di tefsut n tudert­iw Yeḥzen lxaṭer­iw Yezwi­t layas d uxeyyeq

A Rebbi ɣiwel ussan­iw Ad yaweḍ lajel­iw S wenǧaɣ ad ifelleq

Fkiɣ­ak lɛahed a rray­iw Inig d bab­iw Nekk d lxalat ad nefreq

Ala tamuɣli n wallen­iw D lhedra n yiles­iw Ma tecrek­aɣ akk d lmenteq

Mbeɛd yelli­s idammen­iw Yenɣan zzher­iw S tebrat i diyi­temḥeq

Yid­s i sɛeddaɣ temẓi­w Yewwi­tt lɣir­iw Nettat tɛemmed twufeq

Deg isefra­s temḥa isem­iw Terwi­yi lmexx­iw Teǧǧa­yi tasa­w teḥreq

Aql­i la ttraǧuɣ ass­iw Ẓriɣ iman­iw Tayri lḥess­is ineqq

Yeɣli meskin yexcawet Yettnazaɛ qrib ad yemmet

Seg wassen yerwi lmexx­is Yesleb yeffeɣ si leɛqel­is

Page 137: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 137 ­

Yesɛedda akken xemsechur Yuɣal am wesyar yeqqur

Dima tezdeɣ­it tawla Ur yeẓri anda yella

Aralmi yeḥla si lḥess Yuɣal si Cabḥa yuyes

Atan yetbeɛ ccnawi Ɣef lemḥan­is i yettɣenni

Yessen merra i lalat Yetɛedda akken i ten­yekkat

D amuzigi mechuren Di tmura yakk yettwassen

Di lfenn i la yettkemmil D amuḍin wul­is aḥlil

Tura a d­nehder ɣef Cabḥa Amek i yid­s teḍra

Ɣef Ḥsen dima tettxemmim La ineggi wul­is d idmi

Di tayri­ines i tt­mazal Lameɛna ifut­itt lḥal

Niɣ teḥṣel tura dayen Akken i texdem mačči akken

Inexḍaben atnin kecmen­d Axxam yes­sen yeččur­d

Si Muḥend (Ad yehder i Si Meẓyan)

Page 138: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 138 ­

A Si Meẓyan Lɛeslama­k Mreḥba s zzyara­k I yes­s ferḥen wulawen

Ncedha ad nwali ṣṣifa­k Ad neqqim ɣer tama­k Jmiɛ ad nehder akken

Si Meẓyan

Walaɣ­k am waggur n lɛid A Si Muḥend Ssaɛid Ay aḥbib­iw ɛzizen

Ferḥeɣ lferḥ­iw izad Imi daɣ­tsaɛed Ddunit­agi ziḍen

Neqreb nekni ur nebɛid Dima a d­nessefqad Nrezzu­d ɣer lḥala­nwen

Lqahwa teḥḍer­d swan Nitni di sin myesteqsan

Ḍḥan­d yerkelli bxir Kull wa s lferḥ yettferfir

Si Meẓyan ur yeẓri wara Ayen iɛeddan ɣef Ḥsen yeḍra

Si Meẓyan

I Ḥsen anida yella? Ur twalaɣ ara Si ṣṣbeḥ mi d­rseɣ dagi

Page 139: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 139 ­

Si Muḥend (Yenker ayen iɛeddan)

Mačči yid­i i yella Mi meqqer tura Iruḥ Weḥd­i yeǧǧa­yi

Ur ẓriɣ anida yedda Aseggas aya Tabrat­is ur tt­neẓri

Lxir i s­xedmeɣ merra Yenker­it ass­a Igumma a t­id­yemmekti

Si Meẓyan

Smeḥ­as ur yessin ara Ur tettqas ara Meskin tɣurr­it temẓi

Ma ixuṣṣ di rray­is ass­a S teɣzi n lmudda Leɛqel­is ad yennerni

A d­yuɣal alamma d da Mmi­s n lfamilya Ɣef imawlan­is ad inadi

Imekli yewjed ččan Tarbaɛt ɣef nnbi ṣellan

Si Meẓyan yebda lhedra Msusamen yakk merra

Si Meẓyan

Teẓrḍ ayɣef i d­nusa

Page 140: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 140 ­

Nẓur­ik­id ɣer da Ay aḥbib ɛzizen fell­i

Si Muḥend

Ncalleh d lxir d lehna D win i nmenna Deg way gar­aneɣ ad yili

Si Meẓyan

Usiɣ­d ɣur­k ɣer da Ad nessuter nnesba Seg­k ay argaz n lɛali

Ẓriy­ken d lexyar n sslala Ur ttafeɣ ara Widak icuban kunwi

Nnif, laṣel d lḥerma Tezdeg yakk d ṣṣfa Ṣṣber ɣur­k i yettili

Xtareɣ­k d aḍeggal a gma Ma yi­tefkeḍ Cabḥa I wakken a tt­yaɣ mmi

Ad tettnerni lemḥibba Gar­aneɣ dima D atmaten ncalleh ad nili

Si Muḥend

S nnesba­nwen mreḥba D lɛali lfamilya Deg­wen ula ay d­nini

Page 141: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 141 ­

Laṣel d yiseɣ yezga Nnif tirrugza Kunwi d leǧwad am nekni

Ad neḥmed bab n lqedra Mi daɣ­d­yefka Aḍeggal am keččini

Attan deg ufus­ik Cabḥa Qebleɣ si tura D tislit­ik ara tili

Ma d nekni ncalleh am wass­a Ad neḥḍer i dderya N mmi­k Rabeḥ akk d yelli

Muḥend Ssaɛid d Si Meẓyan bedden Di sin la ttemsudanen

Si Meẓyan ikemmel yenna Yecker baba­s n Cabḥa

Si Meẓyan

Rebbi a k­yernu di leɛmer Yessali­yak leqder Yugaren leqder n zik

Nekk yid­k am wass­a ad nqeṣṣer Asmi ara neḥder I dderya n mmi d yelli­k

A ten­id­iqabel zzher D tudert n liser Akken imenna wul­ik

Irgazen a tessen latay Gar­asen bdan ameslay

Page 142: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 142 ­

D Cabḥa tura i d­ikecmen Tessuden iqerra­nsen

Mi tekcem ɣer tulawin D Zahiya i la tt­yetthennin

Zahiya

A m­ifek Rebbi sseɛd a tislit A m­d­teḍs ddunit Kemmini d wergaz­im

Ad tiliḍ am tjeǧǧigt A m­tezhu telwit Akken irad lxaṭer­im

Cabḥa atta tessusem Yesba Leɛqel­is yewhem

Ziɣemma d lexyal n Ḥsen Zdat­s i tt­id­iqublen

Ɣer daxel ul­is yedduqes La tettxemmim ma d tidet

Yamna (Ad as­tini i Ḍrifa)

A weltma ass­a nezha I snat nethenna Kull ta tewweḍ lmerɣub­is

Nufa i Rabeḥ d Cabḥa Ddunit teṣfa A ten­tmager s lerbaḥ­is

Ass n ttlata i d tawsa Di ṣṣeḥa d lehna

Page 143: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 143 ­

I Cabḥa d wergaz­is

Zahiya (Ad tini i Cabḥa)

Ferḥeɣ yes­m a Cabḥa Kemm d yan n gma Nekkini d talwest­im

Wwiɣ­am­d lehdiyya D ameqyas yelha Iwulmen nezzeh afus­im

Els­it a Cabḥa a weltma Ma d allen uxeddaɛ Awer muqlent deg wudem­im

Kra das­tenna Zahlya Nettat ur d­twuǧeb ara

Mi das­teqqen ameqyas Nettat teɣreq di tnafa­s

D lexyal n Ḥsen i la tẓerr Ger wallen­is yugi ad yettixer

Zahiya (A tt­thuzz si tayet)

D acu kem­yuɣen a Cabḥa Tqeḍɛeɛ lhedra Tugiḍ a d­thedreḍ yid­i

Cabḥa tessusem, Ḍrifa a tt­id­twaǧeb

Ḍrifa

D leḥya i tessetḥa

Page 144: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 144 ­

Ur tezmir ara Awal a t­id­tessali

Cabḥa d tislit tedda truḥ Ɣer daxel ul­is d amejruḥ

Tendem deg wayen i texdem Mi teǧǧa Ḥsen di leɛdem

Attan ɣur Rabeḥ argaz­is Kull wa yebda lekdub­is

Rabeḥ (Mi yekcem fell­as a d­yini)

Zzwaǧ­nneɣ d aseɛdi Nekk yid­m ad nili Ncalleh am ijeǧǧigen

Niɣ am lwerd axuxi Irennu deg usegmi Mkull ass i d­yettasen

Kemmini d aggur n tziri Lemtel­im ad yili Am yiṭij i d­icerqen

Cabḥa

Ḥemmleɣ­k ma tḥemmleḍ­iyi Ay aɛziz fell­i Ay aḥnin i diyi­imelken

Si sebɛa wagguren ayagi Leḥmala­k tettnerni Deg wul­iw d ayen izaden

Page 145: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 145 ­

Nekk yid­k ad nesɛeddi Tudert n lɛali Deg­s ad nessemlil ulawen

Rabeḥ

Nekk ḥemmleɣ­kem si temẓi Yiwen ur yeẓri Deg wul­iw tayri yeffren

Am ujajiḥ n tmessi Yenjeg yettnerni Mebla abbu d yesɣaren

Yewɛer leɛceq abaḍni I ffreɣ nekkini Deg wul ur qqareɣ i yiwen

Cabḥa

Ad ḥemdeɣ sidi Rebbi I k­yessemlalen yid­i S zzwaǧ n leḥlal ziḍen

Nekk yid­k tura ad nethenni Mi kfant lemḥani Yakk d ccuq i ɣ­iḥerqen

Iḍ­agi d iḍ aseɛdi A t­nesɛeddi Akken mennan wulawen

Ɛeddan wussan ɣef zzwaǧ­is Temmekti­d mmi­s n ɛemmi­s

Tebɣa ad temḥu leḥged I yellan gar­asen ibedd

Page 146: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 146 ­

Imiren tuzen­as tabrat Terna­yas deg­s tteṣwira­s

Tenna­yas aql­i zewǧeɣ Freḥ­iyi yiwwas a k­ferḥeɣ

Ɣur­s tewweḍ mi tt­yeṭṭef Yenneqlab wudem­is yexsef

Mi iwala Cabḥa d Rabeḥ Dayen mzawaǧen d ṣṣeḥ

Lǧerḥ­ines mi yeḥla Daɣen yezzi­d akken yella

Yewwet lmuziga iɣenna S ṣṣut yeččur d lmeḥna

Ayen yellan deg wul yeffer S lexyuḍ n ssnitra yehder

Ḥsen (La icennu­d taɣect)

Mmekti­yi­d a Cabḥa Deg wass n nnezha Laḥmala­w tezdeɣ ul­im

Tayri sɣur­m i d­tebda D ajajiḥ yerɣa Am lehwa tesru­d allen­im

Teccetkaḍ­iyi­d ɣef lmeḥna D lḥerqa teqwa Ɣef yedmaren­iw sserseɣ ixef­im

Zemḍeɣ­kem s leḥnana Rruḥ­iw yetmenna

Page 147: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 147 ­

Akken ad yezhu s tayri­m

Nekk ɣileɣ d tanafa I yessemlalen jemɛa Ger rruḥ­iw d rruḥ­im

Amek i tnekreḍ ass­a Ur teẓriḍ ara I diyi­yeḥyan d tayri­m

Mmekti­d leqmeǧǧa ya Yellexsen merra S tbiẓiẓt imeṭṭawen­im

Mazal deg­s limara I d­yeqqimen ar tura Wali­tt a Cabḥa s tiṭ­im

Mmekti­d mi nemlal jemɛa Nekk yid­m di lexla Sselseɣ­am taziba i yixef­im

Mmekti­d lɛahed i nefka Yiwen ur t­yeẓra Ala kemmini d bab­im

Ma d tidet tnekreḍ ass­a Ayen yellan yeḍra Ɣas ini­t­id s yiles­im

Axaṭer ur umineɣ ara Tibratin n lexdeɛ Ɣas yura­ten ufus­im

Leɛmer­iw ata yeḥya S usirem a Cabḥa Ma yella idum leɛceq­im

Page 148: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 148 ­

Annaɣ, annaɣ a Cabḥa Nwiɣ mačči akka I qessiḥ fell­i wul­im

Tqeḍɛeḍ fell­i lhedra Ur tebɣiḍ ara A yi­d­terreḍ lewǧab­im

Tura dayen kkseɣ ṭṭmeɛ Ur mazal ara Ad idireɣ mbeɛd­im

Aẓar i yellan yeḥya Tafekka­w merra Tgezmeḍ­tt s tebratin­im

Ḥsen yeqqim di lekmer Ɣef Cabḥa tura a d­nehder

Yezdeɣ­itt deg wul ḍḍiq S leqraya i ttekkes lxiq

Tnuda lektub n Rabeḥ Tufa tibratin n ṣṣeḥ

Tidak i d­yuzen Ḥsen I s­tura nettat daɣen

Teɣra­tent tru aṭas D isufa rsent ɣef tasa­s

Cehrayen deffir zzwaǧ­is Iruḥ nnur seg wudem­is

Deg wul n Rabeḥ tuɣal Rxiset ur tesɛi azal

Page 149: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 149 ­

S axxam­is ur d­yettruḥu Anda nniḍen i yettnusu

Tura fell­as yetkebber Yeɣli leqder­is tettwaḥqer

Dayen yeɛya deg­s imul Am teɛdawt­is i tt­iɣull

Tufa tteṣwira i t­icerken Netta d lxalat nniḍen

Cabḥa teddem ttṣawer­nni I xalti­s i wumi tent­tewwi

Di sin ṣṣbeḥ la heddren Leɛyaḍ yekker gar­asen

Cabḥa (La teqqar i Rabeḥ s wurfan)

Ussan­a sani truḥeḍ Ur diyi­txebbreḍ Nekk thewwleɣ si lǧiha­k

Temneyyam ur d­tbaneḍ Sani tunageḍ Nekni nettnadi fell­ak

Yessefk­ak ad iyi­temleḍ Fell­i ula i teffreḍ Ḥku­yi­d yakk lbaḍna­k

Rabeḥ

Ur ttnadi ad tfehmeḍ Akken ad teẓreḍ Lbaḍna i kem­yexḍan

Page 150: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 150 ­

Xdem ccɣel­im tessusmeḍ Ulayɣer tesleḍ Seg­i awal arẓagan

Ula i kem­yewwin ad tawḍeḍ Akken ad tjebdeḍ Seg wul­iw sser yellan

Cabḥa (A t­tenhu)

D lḥecmat amek ara teffreḍ Leɛyub la txeddmeḍ Yakk d lefsad n diri

Asmi akken i tzewǧeḍ Teẓriḍ tcerkeḍ Ddunit­inek yid­i

Amek ussan­a truḥeḍ Temneyyam tɣabeḍ Lexbar­ik ḥedd ur t­yesli

Ɣer Mestɣanem tunageḍ Tɣileḍ teffreḍ Yiwen ur k­id­yettwali

Sliɣ s tmeṭṭut i tḥemmleḍ Ɣur­s la tegganeḍ Kull mi ara truḥeḍ ssyagi

Ayɣef ara yi­tɣedreḍ Deg wexxam a yi­teǧǧeḍ Acḥal n wussan weḥdi

Nnif­inek a t­tɣeḍleḍ S lɛar la txeddmeḍ Kečč yakk d tmeɛfunt­nni

Page 151: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 151 ­

S abrid uɣal tsetɣefreḍ Mmekti­d tzewǧeḍ Tameṭṭut­ik d nekkini

Rabeḥ (S leḥmaqa yakk d leɛyaḍ)

Si melmi kemm i d­tkecmeḍ Akken ad tuɣaleḍ Tura d abarbu fell­i

Tebɣiḍ ad iyi­tḥekmeḍ U ad tettṣerrifeḍ Akken i dam­yehwa deg­i

La kem­ttwaliɣ tɣelṭeḍ Waqila tiɣileḍ Ḥemmleɣ­kem am zik­nni

Cabḥa (S tuzzma d wurfan)

Akka ara yi­d­twaǧbeḍ U yerna tḥesbeḍ Iman­ik d argaz n lɛali

Acimi i diyi­tɣedreḍ Almi i tessxeṣreḍ Temẓi­w ijuǧǧgen teɣli

Wi k­iḥettmen ad tzewǧeḍ Aralmi tɣurreḍ Lemɣirrat­agi yes­i

Rabeḥ (S uqejjem yakk d ttmesxir)

Ɣur­m lḥeqq a yi­tezzmeḍ

Page 152: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 152 ­

Ma yella telluzeḍ Txuṣṣeḍ kra deg wučči

Niɣ lkeswa ara telseḍ D ureɣ i teḥwaǧeḍ I kem­ilezmen irkelli

Ma d leḥkem ara yi­tḥekmeḍ Akken a yi­tcuddeḍ Ayagi d ayen ur nelli

Cabḥa (S taḍsa d ttmesxir)

La k­ttwaliɣ tɣileḍ Baba hat yezleḍ Usiɣ­d ad ttnadiɣ učči

Yakk d lkeswa la d­teqqareḍ Ihi qbel a yi­taɣeḍ Zik lliɣ tedduɣ ḥafi

Ma d taqeddact i yi­tḥesbeḍ Atan tɣelṭeḍ Ɣas beddel lmizan­nni

Ala yid­i i tzewǧeḍ Ɣurk ad tɣileḍ Tella tayeḍ akkin seg­i

Tafuḥant­nni i tessneḍ A yid­s tegganeḍ Ur tt­qbileɣ ara nekkini

Rabeḥ

Ma tugiḍ a tt­tqebleḍ Tzemreḍ ad truḥeḍ

Page 153: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 153 ­

Ad am­bruɣ nekkini

Ur iyi­tenfiɛeḍ, ur iyi­tḍurreḍ Bezzaf messuseḍ Ɛyiɣ deg­m dayenni

Melmi dam­yehwa tketbeḍ I baba­m a d­yaweḍ I wakken a kem­yawi

Cabḥa (S rregmat d leɛyaḍ)

Ma telliḍ d argaz twezzneḍ Ɣiwel a yi­tessiwḍeḍ Ɣur baba ṣṣbeḥ­agi

Akken i yi­d­tewwiḍ a yi­terreḍ Balak ad tḥesbeḍ Ad qqimeɣ yid­k nekkini

D lǧifa­nni i tḥemmleḍ I wumi twulmeḍ Mačči i lemtel­iw nekkini

Si Meẓyan (Yesla­d i leɛyaḍ yekker gar­asen)

Ṣṣbaḥ lxir fell­awen D acu i ken­yuɣen Temserfam taṣebḥit­a

Nesla­d i leɛyaḍ yekkren Deg waɣ gar­awen Mlet­iyi­d d acu d ssebba

A Rabeḥ a mmi d acu k­yuɣen D acu i k­ibeddlen

Page 154: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 154 ­

Lɛeqliyya­k ussan­a

Rabeḥ (S nnhat d leḥsifat)

Ɛyiɣ di tmeṭṭut am ta Greɣ­d nnehta Si ddemmar­ines qebreɣ

A s­fkeɣ berru ass­a Ma qqimeɣ ar azekka Di lǧerra­s nekk ad ḥeṣleɣ

Ad ḥemdeɣ Rebbi tura Niɣ ur yi­d­yefki ara Yid­s tarwa ara sgujleɣ

Yamna

Ssusem berka lehdur­a Nekk d baba­k neẓra Ɣef lxedma­k ur ɣfileɣ

Mačči aralmi d ass­a I d­nesla i ẓẓga S yiman­iw nekk ad cehdeɣ

Ur teḍlim ara Cabḥa Temla­yi ssebba N leɛyaḍ i wumi la d­selleɣ

Ssetḥi ɣef laṣel­ik kra Imdanen merra La d­sellen i ccwal­nneɣ

Si Meẓyan (S tuzzma)

Page 155: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 155 ­

Teffɣeḍ i yiberdan n ccreɛ Ziɣen mačči akka A Rabeḥ a mmi i k­ḥesbeɣ

Ttebɛeḍ arraw n zzenqa Sḥefḍen­k di ssqaṭa Nekkini ɛyuɣ heddreɣ

Ma d kečč ur tesliḍ ara Nhiɣ­k ma d kra Amek i triḍ a k­ssfehmeɣ

Rabeḥ (S zzux d tfenṭazit)

D argaz ay lliɣ tura Ur ḥwaǧeɣ ara Ula d yiwen ad i­yessefhem

Asmi meẓẓiyeɣ ṣaḥḥa Akken i dawen­yehwa Di lumur­iw tḍebbrem

Zemreɣ i yiman­iw ass­a Di lqanun n ccreɛ Yiwen ur deg­i iḥekkem

Ma yella rray­ik yelha Ɣas eǧǧ­it dinna D kečč i wumi iwulem

Yamna (S tuzzma i Rabeḥ)

Ad teffɣeḍ i leḥkem n baba­k Iɛettben fell­ak I yetmeḥḥnen ɣef lǧal­ik

Page 156: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 156 ­

A t­id­twaǧbeḍ s lhedra­k Ideg ur yelli sslak U yernu iṣeḥḥa wudem­ik

Ulamek i nlumm fell­ak Mi texṣer ṭṭbiɛa­k Ccrab la ihedder seg yimi­k

Uɣal­d ɣer lɛeqliyya­k Ḥesses­as i baba­k I dak­yebɣa d lewqam­ik

Efk­iyi leqder nekk d yemma­k Ad debbreɣ fell­ak Mṣalaḥ d tmeṭṭut­ik

Ruḥ ad tkemmleḍ leqraya­k Ad ternu lekyasa­k Steɣfer gar­ak d bab­ik

Rabeḥ

Tebɣiḍ ad tḥettmeḍ fell­i Tameṭṭut­agi Imi d yelli­s n weltma­m

Ur qbileɣ ara nekkini D ayen ur nelli Akken ad sleɣ i lhedra­m

Nekk briɣ­as ass­agi Qbel ad tili D nettat i d lall n wexxam

Si Meẓyan

Xzu cciṭan a mmi Ma txedmeḍ akkagi

Page 157: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 157 ­

S ddeɛwa n dir a k­qasseɣ

Ma tebriḍ i tmeṭṭut­agi Leqder­iw ad yeɣli Gar medden ad nneḥcameɣ

Uɣal­d s abrid n lɛali Ma temzaɛafem iḍelli Ass­a gar­awen ad ṣelḥeɣ

Rabeḥ (S zzɛaf ameqqran)

Ɣef lumur yecban wigi A baba nekkini D lmuḥal ad ak­sleɣ

Briɣ­as i tmeṭṭut­agi Seg wul teffeɣ­iyi Ur ḥwaǧeɣ ara a deg­s muqleɣ

Ma yella teqqim dagi Ad baṣiɣ nekkini Yiwwas iban a tt­nɣeɣ

Ttif ad nefreq ass­agi Di liser n Rebbi Wala azekka ad nedmeɣ

Si Meẓyan (Zaden­as wurfan)

Imi tzemreḍ i yiman­ik Xdem rray­ik Ad nẓer sani a k­yessufeɣ

Ma tettekleḍ ɣef wedrim­ik Ayen yellan deg ufus­ik

Page 158: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 158 ­

N lmeṣruf ad ak­t­kkseɣ

Ruḥ tbeɛ tafuḥant­ik Yerwin lmuxx­ik Seg wexxam­iw ɣiwel ffeɣ

Ruḥ ad txedmeḍ s tidi­k Kseb­d lqut­ik Anda ma tebɣiḍ zdeɣ

Yamna (S zzɛaf)

Ruḥ ad txedmeḍ s tidi­k Kseb­d lqut­ik Anda ma tebɣiḍ zdeɣ

Debber tura deg yiman­ik Xdem rray­ik A d­iban sani ara k­yessufeɣ

Cabḥa yebra­yas Rabeḥ Tuɣal­d ul­is yejreḥ

Ur terbiḥ ula yiwen La d Rabeḥ wala d Ḥsen

Leɛhud win i ten­yerẓan Ur yeqqim deg­s laman

Amɣar­is ata yerra­tt­id Muḥend Ssaɛid imuger­it­id

Si Meẓyan

Ay aḥbib ɛzizen fell­i Berneɣ­d ass­agi Seg­k yenneḥcam wudem­iw

Page 159: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 159 ­

Yelli­k wwiɣ­tt­id yid­i Yebra­yas mmi Ass­a yeffeɣ si leḥkem­iw

Wwin­t warraw n zznaqi Di lefsad yeɣli Yebɣa ad yemsex nnif­iw

Kkseɣ­as seg ufus cci D umeṣruf irkelli Ssufɣeɣ­t seg wexxam­iw

Ur ɣileɣ ara akkagi Ara ibeddel tikli A yi­d­yuɣal d axṣim­iw

S berru n tmeṭṭut­agi Yesneḥcam­iyi Yid­k yesseɣli leqder­iw

Si Muḥend

Berru dima yettili Lɛib ur yelli Ma yella mfaraqen

Ttif bḍan ass­agi Wala a d­yettili Dima lxilaf gar­asen

Ma ur mlalen ara nitni Ad neqqim nekni Am wass­a am zik d atmaten

Mmi­k a t­yehdu Rebbi A s­menniɣ nekkini A d­yezzi s abrid iṣelḥen

Page 160: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 160 ­

Yelli a s­d­yefk Rebbi Zzwaǧ n lɛali D sseɛd anida nniḍen

Cabḥa yemma­s tqubel­itt S lehdur­ines tezzem­itt

D nettat i d ssebba­s Imi tefreɣ twenza­s

Cabḥa

A yemma txedɛeḍ­iyi Tɣurreḍ yes­i S zzwaǧ i diyi­textareḍ

Mmi­s n weltma­m yeɛya deg­i Iruḥ yeǧǧa­yi Ɣef tmeɛfan i la itenneḍ

Yetbeɛ ccrab d lwiski D yemdanen n diri Netta yid­sen i yexleḍ

Faqeɣ s wannect­agi Asmi das­d­teɣli Si lǧib tteṣwira n lkaɣeḍ

Walaɣ­t di tteṣwira­nni Iṣewwer­d akkenni Netta d yiwet la tt­izemmeḍ

Zekneɣ tteṣwira­yagi I Zahiya d xalti Feḍḥeɣ lɛar iɣer yessaweḍ

Asmi s­hedreɣ nekkini Ɣef lumur­agi

Page 161: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 161 ­

Nniɣ­as ayɣef i tɣedreḍ

Teddiḍ d tfuḥant­nni Nekk teǧǧiḍ­iyi Am wakken ur tezwiǧeḍ

Yenna­yi­d llum­d fell­i Ɣef lḥaǧa n wučči Yakk d llebsa ma txuṣṣeḍ

Ma yella ɣef lumur am wigi D lmuḥal kemmini Akken ad iyi­tḥekmeḍ

Nniɣ­as ma tḥesbeḍ­iyi D taxeddamt dagi Beddel lmizan tɣelṭeḍ

Tzewǧeḍ ala yid­i Tafuḥant­nni Ɣur­s maɛadc ad truḥeḍ

Yenna­d tḥermeḍ fell­i Briɣ­am nekkini S anda dam­yehwa truḥeḍ

Ḍrifa (Teslufuy i yelli­s s aqerru)

A yelli ur ttxemmim Mazal zzin­im Icuba lwerd amellal

Ata tejjuǧǧeg temẓi­m Merra lewṣaf­im Am waggur mi ara d­yennekmal

Page 162: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 162 ­

A kem­id­iqabel sseɛd­im Ad yifrir lɣim Niɣ ur ifut ara lḥal

Qwan inexḍaben am walim Ma yella d zzher­im Ɣur wis sin ay t­mazal

Kkes aɣbel i wul­im Qwan at wedrim Ad naweḍ ayen i nettamal

Cabḥa

Mazal­ikem deg wawal­im Tselbeḍ ɣef wedrim Ṭṭmeɛ welleh ar yessehbal

Tɣurreḍ­iyi s tiḥḥerci­m La ttnadiɣ adrim Aralmi xesreɣ ras­lmal

Ḍrifa (La tesḥissif)

Ah! D Rebbi i tent­iqeddren I tuzzma dayen Tura ulayɣer tesḥissfeḍ

A yelli qwan yergazen Widak ifazen Win tebɣiḍ a t­textireḍ

Ma tebriḍ­d sɣur yiwen Anida nniḍen Axir­is ara tafeḍ

Page 163: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 163 ­

Cabḥa (S leḥmeq d leḥzen)

Berka­yi lhedra­m ḍaqeɣ Yes­s i ttwaɣurreɣ Teǧǧa­yi di lemḥayen

Tferqeḍ­iyi d win ḥemmleɣ Di lḥubb­is semḥeɣ Ɣur­i maɛdec a d­yebren

Irgazen a ten­ɛahdeɣ D yiwen ur zwiǧeɣ Ḥaca ma yella d Ḥsen

Ma ulac akken ara qqimeɣ Bɣiɣ ad ɛiceɣ Am temrabeṭ irumyen

Mi tekfa Cabḥa lhedra­s Teffeɣ seg wexxam yemma­s

Ata ɣur wergaz­is la thedder Teḥka­d ayen yellan yeffer

Ḍrifa (A d­tini tidet i wergaz­is)

A k­d­iniɣ tidet ass­a Ɣef wayen i nenna Asmi akken i iruḥ Ḥsen

Di lḥeqq ur yexdim ara Ayen yenker ccreɛ D nekkini i d­yeskaddben

Bɣiɣ a t­netlef ssya Imi netta d Cabḥa

Page 164: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 164 ­

Ḍemɛen ad mzawaǧen

Myeḥmlen s tayri teqwa Ur ẓriɣ ara Am tin tayri zeddigen

Ugadeɣ ma tesliḍ aya A s­tefkeḍ Cabḥa D zzwaǧ n leḥlal i Ḥsen

Ma d nekk ur bɣiɣ ara Ad mlilen jemɛa I sin d iẓawaliyen

Xtareɣ mmi­s n weltma Bɣiɣ­t i nnesba Imi diyi­yeqreb deg idammen

U yerna yefhem yeɣra Ur ixuṣṣ ara Lerzaq yakk d yedrimen

Ihi ǧubaɣ­d lfekra I yes­s i t­tellfeɣ ssya Mmi­s n gma­k meẓẓiyen

Ferqeɣ gar­as d Cabḥa Ǧǧiɣ­ten merra Amzun s rrṣaṣ i ttewwten

Ssyinna ttḥettimeɣ ɣef Cabḥa S lehdur­iw dima Aralmi tesmeḥ di Ḥsen

Fkiɣ­tt i mmi­s n weltma Nwiɣ d winna I d argaz i tt­iwulmen

Page 165: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 165 ­

Nedmeɣ di rray­iw ass­a Mi bḍiɣ ger Cabḥa Yakk d weɛziz­is Ḥsen

Ḥeqreɣ­t ur yeksib ara Lwiz d lfeṭṭa D tnezduɣt ara yesken

Ass­a tbeddel ddunit­a Tqubel­it s taḍsa Hat yekseb imelyunen

Nnan­d yusa­d si Anqara Yuɣal­d ssyinna D amuzigi mechuren

Meskin d tayri n Cabḥa I t­yessawḍen akka Almi yuɣal d ccix n lfenn

Si Muḥend (Yerfa yebɣa ad yetterḍeq)

I kemm ur tugadeḍ ara Si bab n lqedra Mi tgezmeḍ sin wulawen

Tenɣiḍ zzher n Cabḥa Yakk d mmi­s n gma Di tmura isab yetmeḥḥen

Tessufɣeḍ­t kemmini ssya Tmesxeḍ­t s lhedra Yakk d lekdub ucmiten

Lemmer i t­id­ufiɣ da Ɣef lekdub i nesla Yalfi i t­nɣiɣ dayen

Page 166: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 166 ­

Tɣurreḍ Ḥsen d Cabḥa Txedmeḍ lxedma N ikehriren imcumen

Afus n Rebbi yeqwa Ahat di ddunit­a Seg­m ttar a d­yebren

Leɛtab n Rebbi yeqwa Di ǧahennama Iɣsan­im ard rɣen

Ttixer si zdat­i tura Beddel­iyi taswiɛt­a A settut ay udem n wuccen

Yessufeɣ­itt­id seg wexxam Imiren iɣas di ttexmam

Yessawel­as­d i yelli­s Yenna­yas s wawal­is

Si Muḥend

Smeḥ­iyi a yelli ɛzizen D yemma­m i diyi­iɣurren S tḥila d lekdub­is

Ayen yeḍran gar­am d Ḥsen D nettat i yewwten Aralmi thudd llsas­is

Mmer di ẓriɣ ayen Niɣ sliɣ­t seg­wen Ad rnuɣ di lbenyan­is

Cabḥa (La thedder ma d yemma­s la d­tettḥessis)

Page 167: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 167 ­

Zdat Rebbi ad ak­semḥeɣ A baba fehmeɣ Mačči d kečč i diyi­iɣurren

Irgazen a ten­ɛahdeɣ D yiwen ur zwiǧeɣ Siwa ma yella d Ḥsen

Ma yenker­iyi ad mmteɣ Ddunit a tt­farqeɣ Ɣer tenṭelt ad iyi­ddmen

Tekfa awal terwel, tessetḥa. Ma d yemma­s tules­d i usefru.

Yamna

Ma yenker­iyi ad mmteɣ Ddunit a tt­farqeɣ Ɣer tenṭelt ad iyi­ddmen

Mi terwel Cabḥa seg wexxam Teqqel­as ddunit d ṭṭlam

Tenna­d awal ur nlaq Zdat baba­s yes­s i tenṭeq

Si Muḥend (S nnhati la d­yeqqar)

Yelli i yi­d­yeḥkan lesrar Iban tenneɛdar Ugadeɣ i iḍerrun yid­s

Ya ḥafiḍ ya settar Si tayri ma texser Ad tuɣal i bab­is d lḥess

Page 168: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 168 ­

Tasa­s ad treqq am lefnar Ad tuɣal d aɣebbar Si zzelfa n uǧaǧiḥ n tmess

Ḍrifa (La thedder s imeṭṭawen i wergaz­is)

Kra da yekka­d seg­i Mi ɣedreɣ yelli Mnaṣef i bḍiɣ ul­is

Wissen agujil­nni I tellfeɣ ssyagi Amek i yella lḥal­is

Si Muḥend

D kemm i iɣurren arraw­im Tura ru neɣ qqim Ayen i yeḍran yeḍra

Mazal gar­am d bab­im Ma ad teẓreḍ ddnub­im Yakk d leɛtab i m­yura

Rabeḥ mbeɛd ɛamayen D zzman fell­as i idewwren

Tura yuɣal d asekran Taguni­ines deg izenqan

Llebsa­s d iderbalen Iteddu s leḥfa iḍarren

Atan di lḥebs ṭul n leɛmer Yenɣa yiwen yebɣa a t­yaker

Page 169: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 169 ­

Iɛetteb­it Rebbi di ddunit Ayen yexdem merra ixelleṣ­it

Ussan mazal la ttɛeddin Muḥend Ssaɛid d amuḍin

Atan deg wexxam i yella Meskin tezdeɣ­it tawla

Temɣer d lḥess iḍulen Lḥif, aɣbel, ixemmimen

Si Muḥend (Tamɣart­is d yelli­s s idis­is)

Annaɣ a Rebbi ɛettbeɣ Si tawla ḥerqeɣ Lehlak rniɣ leɣbayen

Tikkelt­a ugadeɣ ad mmteɣ Ula wi d­ǧǧeɣ Ɣer lwacul a ten­iɛiwen

Ala Ḥsen i d­ssekreɣ Mennaɣ a t­ẓreɣ Ad as­ruɣ s lemḥayen

Cabḥa

Ṣber a baba ɛzizen Rebbi a k­d­yazen Ḥellu atan deg ufus­is

Axellaq i ɣ­d­ixelqen D netta ara iferrǧen Ilaq ad nanez i leḥkem­is

Page 170: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 170 ­

Si Muḥend

Awi­d leqlam d lkaɣeḍ

Cabḥa

D acu ara txedmeḍ?

Si Muḥend

Ad aruɣ tabrat i Ḥsen

Cabḥa

Ax leqlam i d­tessutreḍ Hatan lkaɣeḍ Kečč hder nekk ad aruɣ

Si Muḥend (La d­ihedder, ma d Cabḥa la tettaru)

A mmi aɛziz i d­ssekreɣ Seg­k ad ḍelbeɣ Ssmaḥ i wudem n Rebbi

Zik ɣer lǧiha­k ɣelḍeɣ Welleh ma faqeɣ Aralmi d ussan­agi

Ḍelbeɣ­k d wayen i ɛettbeɣ D uyefki i ṭṭḍeɣ Nekk d baba­k akkenni

Ar d­taseḍ akken a k­ẓreɣ Bac ad rtiḥeɣ Si lehlak i d­yersen fell­i

Page 171: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 171 ­

D ssmaḥ seg­k ara ḍelbeɣ Qbel ad mmteɣ Ɛlaxir ad nembeqqi

Abrid­a cukkeɣ ad ruḥeɣ Si ddunit ad reḥleɣ Ɣer leɛfu n sidi Rebbi

As­d i wakken a k­ẓreɣ Madam­iyi ddreɣ Rruḥ mazal­itt deg­i

Ma irad Rebbi ad mmteɣ Deg wudem­ik mi ara sekdeɣ Leḥrara ad tifsus fell­i

Ad awḍeɣ bab­iw ferḥeɣ D lmumen ara mmteɣ A yi­tmeṭleḍ keččini

Ḥsen mi t­yewweḍ wexbir Iruḥ­d ɣur­s s lḥir

S axxam yekcem ɣur ɛemmi­s Yedda­d yid­s ṭṭbib­is

Ur yemsalam la d Cabḥa wala d yemma­s, iqeddem ɣur ɛemmi­s yenna­yas.

Ḥsen

Ur ttagad a baba, ur ttagad Si lehlak ma izad Tura ad yifsus fell­ak

Ṭṭbib

A s­wwteɣ tisegnit­a

Page 172: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 172 ­

A s­tekkes tawla Iɛeddan i weḥdurebɛin

Ssebba­s di lehlak­a D ddemmar d lqenṭa Yakk d ttexmim d wurfan

Amuḍin yelli­d allen­is Yebda la yettweṣṣi mmi­s

Si Muḥend

A Ḥsen yelli­s n ɛemmi­k Seg laṣel­ik yakk d idammen­ik A k­weṣṣiɣ...

Meskin ur yezrnir ara Ad as­ikemmel lhedra

Ḥsen (Yefhem ayen yebɣa)

Thenni a baba fehmeɣ Nekkini ɛeqleɣ Ayen i tebɣiḍ a d­tiniḍ

Ur ttxemmim ara ad xedmeɣ Ayen i wumi zemreɣ Ad iliɣ akken i tenwiḍ

Amuḍin ɣerrbent wallen­is Yewweḍ ɣer leɛfu n bab­is

Cabḥa d yemma­s la tettru Ma d Ḥsen la t­yettɣummu

Yebren ɣur Cabḥa la ihedder La yettḥawal a tt­iṣebber

Page 173: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 173 ­

Yesfeḍ­as imeṭṭawen Ihedden­itt s imeslayen

Imiren seg ufus yeṭṭef­itt Nettat iɣab leɛqel­is

Tettu baba­s yemmuten Tebda tettxemmim ɣef Ḥsen

Netta yebda la ihedder Seg­s yettuddum sser

Ḥsen

A weltma ur ttagad ara Niɣ aql­iyi da Nekkini deg wumur n baba­m

Yekfa leɛmer i das­yura A Cabḥa tura Cwiṭ n ṣṣber ilaq­am

Ad nruḥ yakk si ddunit­a Yiwen ur d­yettɣima Ṣṣber d win i d ddwa­m

Ṭṭbib

Akken i t­walaɣ uyseɣ S tmuɣli fehmeɣ Belli ad yemmet umuḍin

Di tḥessast i la selleɣ I wul­is yenǧeɣ Linna ssfehmeɣ­k­in

Laǧer­is a wen­t­ɛeḍḍmeɣ Rebbi a t­ḍelbeɣ

Page 174: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 174 ­

D ṣṣber sɣur­s ara d­yeɣlin

Ḍrifa (La thedder s imeṭṭawen)

Seg wasmi yeɣli iḥuss Netta deg wussu­s Yettmuqul kan s wallen

Mi ruḥeɣ a t­ṭṭfeɣ seg ufus Ad ḥulfuɣ d ḥamu­s Amzun d ajajiḥ yuɣen

Amettan iɣab iruḥ Ɣur bab­is yuɣal rruḥ

Cabḥa d yemma­s uɣalent Ɣur Ḥsen i d­qqiment

Netta yexdem­asent lxir Ma ɛacent zik tura xir

Cehrayen mbeɛd ayen yeḍran Cabḥa truḥ ɣer leǧnan

S imukan i iḥemmel wul S nndama i ten­tettmuqul

Twala lwerd yefsan Yezwi­t waḍu qbel lawan

Si liḥf la ttrunt tciṭwin Seg uzayaḍ i ten­yezwin

Tara yellan tesberber Lwerq­is yeɣli s iɣzer

Page 175: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 175 ­

Teqqim ɛeryan teqqur D tifexsa ṣṣura­s teččur

Aslaḍ­nni iɣef ttɣimin Nettat yakk d Ḥsen di sin

Yuli­t udal n waman Yergel yuɣal ur d­iban

Ula d aṣeffer n waḍu Amzun d imeṭṭi i yettru

I nettat mi ara d­temmekti I s­d­yegran ala nnhati

Leḍyur n tferka ḥeznen Ɣef lefraq n Cabḥa d Ḥsen

Ziɣ atan din yettḥewwis Itekkes lxiq ɣef wul­is

Iwala Cabḥa tettru Yusa­d ad iẓer d acu

Ḥsen (Yules­d i usefru)

A weltma ur ttagad ara Niɣ aql­iyi da Nekkini amzun d baba­m

Yekfa leɛmer i das­yura A cabḥa tura Cwiṭ n ṣṣber ilaq­am

Cabḥa (S imeṭṭawen)

Page 176: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 176 ­

Mačči fell­as i la ttruɣ D ussan ara rnuɣ S leḥzen alamma d lmut

Ḥsen

Berka seg imeṭṭi a Cabḥa Ɣas yemmut baba Niɣ aql­iyi deg umur­is

Lḥaǧa ur kem­tettxaṣṣ ara Kemmini d yemma Rebbi yefka­yi lxir­is

Niɣ kesbeɣ adrim yeqwa Ur yeksib ara Ula yiwen di lxelq­is

Cabḥa

Mačči d baba i yi­yesrun D udem­ik la irennun Di ṭṭeɛfan yakk d tewreɣ

Mi ara k­waliɣ d ameḥzun Di lḥala umeɣbun Amek i tebɣiḍ ad ferḥeɣ

Ḥsen (S nnhati d leḥzen)

A Cabḥa aṭas i tmeḥḥneɣ Di lɣerba sabeɣ Rwiɣ lḥif d imeṭṭi

Ar ass­a mazal ḥezneɣ Ulamek Uɣaleɣ Am wakken lliɣ zik­nni

Page 177: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 177 ­

Sidi Rebbi a t­ḥemdeɣ Imi tɛeqqleɣ Tekkes fell­i tisselbi

Cabḥa

Mebla ccekk mazal ul­ik Akken yella zik Imi la d­teggareḍ nnhati

Yura Rebbi deg wenyir­ik Leɛtab i rruḥ­ik Akken ula d nekkini

Kull mi ara waliɣ udem­ik Ad ruɣ ɣef lḥal­ik Axaṭer tɣaḍeḍ­iyi

Ḥsen (S tuzzma yakk d nnhati)

Ulayɣer i truḍ fell­i Ayen yeḍran yid­i A Cabḥa yekka­d seg­m

Leɛtab­iw la yettnerni Seg wasmi akkenni I diyi­tekkseḍ asirem

A weltma tewwteḍ­iyi S tiyita ujenwi Ul­iw mnaṣef i yegzem

Mazal­it ar ass­agi D idim la ineggi S lḥerqa­s Rebbi yeɛlem

Page 178: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 178 ­

Cabḥa (S lewhayem)

Mazal­ik ar ass­agi Tḥemmleḍ­iyi S wul­inek zeddigen

Ḥsen

Seg wasmi tferqeḍ yid­i Ẓriɣ nekkini D tayri­m ad iyi­yenɣen

Mazal ul­iw la ineggi S uḥaruq yefsi Am tcemmaɛt yettaɣen

Asmi ṭṭfeɣ tteṣwira­nni I yi­d­tuzneḍ kemmini Uyseɣ ddunit dayen

Cabḥa

A gma ɣas smeḥ fell­i Kra i d­yekkan seg­i Mačči d nekk i t­ixedmen

Teẓriḍ yemma tɣurr­iyi U tezzenz­iyi Am tfunast s yedrimen

Baba a t­yerḥem Rebbi Lemmer di­yesli Gar­aneɣ ayen iṣaren

Yalfi daɣ­yeǧǧa ad nili Akken i nettmenni Ad nezdi ddunit akken

Page 179: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 179 ­

Lakin yemma tɣurr yess­i Tɣawel tefka­yi Zewǧeɣ s anida nniḍen

A gma ma tḥemmleḍ­iyi I wudem n Rebbi Smeḥ­iyi ayen ifaten

Uɣal­d s wul­ik ɣur­i Ad nemlil akkenni S zzwaǧ aḥlali ziḍen

Ul­iw ataya yefsi A mmi­s n ɛemmi Si tayri­k i d­yuɣalen

Ḥsen

I leɛhud­nni terẓiḍ Ma yella tecfiḍ Ass­agi anida­ten

Nwiɣ a Cabḥa a kem­iɣiḍ Rruḥ­iw i tenɣiḍ S usirem­nni igezmen

D bab n yedrimen i tebɣiḍ Lemmer di tugiḍ Ula wi kem­iḥettmen

Di lekmer i diyi­teǧǧiḍ D lmuxx­iw i terwiḍ Almi yexleḍ s idammen

S tebratin i yi­d­turiḍ Tgezmeḍ lxiḍ N tudert­iw i d­yeqqimen

Page 180: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 180 ­

Cabḥa (S wesnexfet)

Kra da yura ɣef timmi A mmi­s n ɛemmi D lmektub i yezwaren

Rẓiɣ Leɛhud n Rebbi Ǧǧiɣ­k keččini D ddunit i diyi­iḥettmen

Ma d ass­agi dayenni Ma tugiḍ­iyi Ad ɛahdeɣ irgazen

Ur zewwǧeɣ ara nekkini Ad qqimeɣ akkagi Am temrabeṭ irumiyen

Ḥsen (S nnhati yerɣan)

Zwareɣ­kem ɛuhdeɣ iman­iw Inigi d bab­iw Nekk d lxalat ad nefreq

Ala tamuɣli n wallen­iw D lhedra n yiles­iw Ma tecrek­aɣ yakk d lmenṭeq

D kemm i d yelli­s idammen­iw I yenɣan zzher­iw Yeǧǧan affwad­iw yeḥreq

Mazal tzedɣeḍ ul­iw Dima rruḥ­iw S yisem­im kan i ineṭṭeq

Page 181: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 181 ­

Lameɛna ayes zzwaǧ­iw Ma rẓiɣ Leɛhud­iw Di tmess Rebbi ad iyi­yeḥreq

Cabḥa (S uḥellel d imeṭṭawen)

A Ḥsen agad Rebbi deg­i Iḥnin­d fell­i Smeḥ­iyi ayen i k­xedmeɣ

D aḥettem i yezgan fell­i Wamag nekkini D lmuḥal bac a k­ǧǧeɣ

Rẓiɣ Leɛhud n Rebbi Tɣurr­iyi temẓi Ur iyi­yettqassa ma ɛetreɣ

Ḥsen

Semḥeɣ­am zdat Rebbi Leɣlaḍ n zik­nni Seg wul­iw ar dat­kkseɣ

Yeqbel­ikem wul­nni I kem­iḥemmlen zik­nni Am weltma yid­m ma ṭṭdeɣ

Tura d atmaten ara nili Amzun ur yeḍri Wayen yellan gar­aneɣ

Ayes zzwaǧ yid­i Niɣ ɛuhdeɣ Rebbi Nekk d tmeṭṭut ur mlaleɣ

Page 182: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 182 ­

Cabḥa

Amek ara ḥyuɣ nekkini Mebla keččini Ma tnekreḍ­iyi ad mmteɣ

A Ḥsen ma d­traqeḍ fell­i Nekkini aql­iyi S tayri­k mazal ḥerqeɣ

D amezgu tḥemmleḍ­iyi Uɣal­d ɣur­i S lqerb­ik ad twennseɣ

Ḥsen

D tidet mazal ḥemmleɣ­kem Ul­iw yenneɛdem S fad­inem aql­i ḥerqeɣ

A m­iniɣ awal fhem Di lḥal­im uqem Amzun nekkini mmuteɣ

Ḥseb­iyi d gma­m yeḥrem Akken i teṭṭḍem Ulamek i yid­m zewǧeɣ

Seg wul­im kkes asirem Tura dayen yegzem Lɛahed yellan gar­aneɣ

Kkes iɣeblan d uxemmem Lebda ḥemmleɣ­kem D weltma i kem­ḥesbeɣ

Zzwaǧ yid­i ifat­ikem Rebbi yif­ikem

Page 183: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 183 ­

Lɛahed­is amek a t­rẓeɣ

Ass­agi ma qebleɣ­kem Nekk d yir bnadem D tisigert ara d­jemɛeɣ

D isefra­agi i s­tenna zik, di tabrat­is taneggarut, yerra­d seg­s ttar meskint.

S wawal­agi tessusem Nettat amzun teggugem

Tendem teḥqer iman­is Tenḥaf teḍleq i wallen­is

Ur s­d­teqqim ara lhedra Kra ara d­tini tenna­t merra

Tekker tbeddel amkan Deg wudem­is leɣyer iban

Teǧǧa Ḥsen weḥd­es yeqqim Yeṭṭef amayeg­is yettxemmim

Truḥ ɣer lǧiha nniḍen Anda ur tt­yeẓri yiwen

Tura­d tabrat taneggarut I wumi tsemma tabra n lmut

Asefru aneggaru n Cabḥa i Ḥsen:

Afus­iw a k­tin­yaru

Amek ara ḥyuɣ nekkini Mebla keččini Ma tnekreḍ­iyi ad mmteɣ

Page 184: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 184 ­

Annaɣ a mmi­s n ɛemmi Dayen ass­agi Tefreq lmut gar­aneɣ

Nɣiɣ iman­iw nekkini Mi uyseɣ dayenni Si zzwaǧ­ik ttwaḥermeɣ

Leḥmala­k tessaweḍ­iyi Mmuteɣ akkagi S wemrar i ttwajeyyfeɣ

Ad ak­d­beyyneɣ belli Ma tugiḍ­iyi Fell­ak ulamek i ṣebreɣ

D lmut ay axir­iyi Wala lemḥani D lḥif mi ara d­qqimeɣ

Wagi d leɛtab n Rebbi I d­yersen fell­i Di ddunit qbel a t­awḍeɣ

Ɣef wayen i d­yekkan seg­i D lemɣirrat­nni Yakk d wul­ik i gezmeɣ

Ttif xellṣeɣ ass­agi Wala zdat n Rebbi Asmi ara ttwaḥasbeɣ

Annaɣ a Ḥsen tenɣiḍ­iyi Terriḍ ttar seg­i Txedmeḍ­iyi akken i k­xedmeɣ

Ur k­ḥsibeɣ ara akkagi Nwiɣ ad yili

Page 185: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 185 ­

Wul­ik aḥnin a k­ɣiḍeɣ

I wudem n leḥmala­nni I necrek di temẓi D yedmaren­ik iɣer nnudmeɣ

I ɣileɣ ad tsemḥeḍ fell­i Ma ɛetreɣ nekkini Rreḥma deg­k a tt­afeɣ

Ddunit teḥrem­iyi Lmektub yugi Akken a yid­k mlileɣ

Yemma i iɣurren yess­i Ini as ɣur Rebbi Nekk yid­m ad mḥasabeɣ

Ssmaḥ gar­aneɣ ur yelli Tɣurr­iyi di temẓi S leɛmer­iw akken juǧǧgeɣ

Annaɣ ay aɛziz fell­i Ɣas tenɣiḍ­iyi Zdat Rebbi ad ak­samḥeɣ

Tefreq­aɣ ddunit­agi Ma tqebleḍ­iyi Di lǧennet a yid­k mlileɣ

Ɣas terriḍ ttar seg­i Nekk mazal­iyi Tayri­inek ur tt­nkireɣ

Ẓriɣ tḥemmleḍ­iyi Ṣber deffir­i Ay aḥnin a gma ḥemmleɣ

Page 186: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 186 ­

Ur yi­tɣaḍ ara lmut­agi I yi­iɣaḍen d keččini Deffir­i mi ara k­id­ǧǧeɣ

Rebbi yesɛetteb­iyi Rwiɣ lemḥani Ttif akka wala ddreɣ

D rraḥa n lmut axir­iyi Imi ulac adawi Ayɣef ara idireɣ

Ǧǧiɣ udem­ik n lɛali Ssarmeɣ ɣur Rebbi Ass n lqiyama a k­ẓreɣ

Ma d amrar yexneq­iyi Rruḥ yeffeɣ­iyi S cchada d yisem­ik i neṭqeɣ

A k­yeɛḍem Rebbi laǧer deg­i A mmi­s n ɛemmi Ay aḥnin iɣef i mmuteɣ

Lɣaci ffɣen la ttnadin Ɣef Cabḥa anda ara tt­walin

Ufan­tt tɛelleq ɣef tzemmurt S wemrar tettwaxneq temmut

Tabrat i d­teǧǧa tura Yuḍen Ḥsen mi tt­yeɣra

Yeḥbek wul­is yessebraq S uɣiwel yecban lebraq

Yesnexfet yenna­d isefra D widen i d ineggura

Page 187: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tisri n tayri

­ 187 ­

Ḥsen

Rriɣ­d ttar­iw seg­m S ufus­iw nɣiɣ­kem Wwiɣ­kem d rruḥ s iri­w

Rẓaget ddunit deffir­m A wi yeddan yid­m A Rebbi qbeḍ rruḥ­iw

Yeḍleb Rebbi yeqbel­it Si ddunit n lhemm yewwi­t

Ɣer lǧennet n ddwam iruḥ Ad iẓer win yebɣa rruḥ

Ma d tamɣart i ten­iferqen I s­d­yegran d lemḥayen

Sin warraw­is i tḥemmel S ufus­is i ten­tenṭel

S iẓekwan tettruḥ ad tẓur I s­d­yegran ala ttfakur

D imeṭṭawen­is i d­iɣellin Almi llexsent tmedlin

Page 188: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Tiẓrigin n Usqamu Unnig n Timmuzɣa Editions du Haut Commissariat à l'Amazighité

­o­O­o­

Collection “Idlisen­nneɣ” 01­ Khalfa MAMRI, Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n timmunent, 2003

(Tasuqelt Abdenour HADJ­SAID d Youcef MERAHI ) 02­ Slimane ZAMOUCHE, Uḍan n tegrest, 2003. 03­ Omar DAHMOUNE, Bu tqulhatin, 2003. 04­ Mohand Akli HADDADOU, Lexique du corps humain, 2003. 05­ Hocine ARBAOUI, Idurar ireqmanen (Sophonisbe), 2004. 06­ Slimane ZAMOUCHE, Inigan, 2004. 07­ S. HACID et K. FERHOUH, Laṣel ittabaɛ laṣel akk d : Tafunast igujilen, 2004. 08­ Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE, Lexique des sciences de la terre et

lexique animal, 2004. 09­ Lhadi BELLA, Lunǧa, 2004. 10­ Antoine de St EXUPERY, Le Petit Prince, 2004 (Tasuqelt Habib Allah

MANSOURI, Ageldun amecṭuḥ ) 11­ Djamel HAMRI, Agerruj n teqbaylit, 2004. 12­ Ramdane OUSLIMANI, Akli ungif, 2004. 13­ Habib Allah MANSOURI, Amawal n tmaziɣt tatrart, édition revue et augmentée,

2004. 14­ Ali KHALFA, Angal n webrid, 2004. 15­ Halima AIT ALI TOUDERT, Ayen i ɣ­d­nnan gar yetran, 2004. 16­ Moussa OULD TALEB, Mmi­s n igellil, 2004 (Tazwart : Youcef MERAHI) 17­ Mohand Akli HADDADOU, Recueil des prénoms amazighs, 2004. 18­ Nadia BENMOUHOUB, Tamacahut n Basɣar, 2004. 19­ Youcef MERAHI, Taqbaylit ass s wass, 2004. 20­ Abdelhafidh KERROUCHE, Teɣzi n yiles, 2004. 21­ Ahmed HAMADOUCHE, Tiɣri n umsedrar, 2004. 22­ Slimane BELHARET, Awal ɣef wawal, 2005. 23­ Madjid SI MOHAMEDI, Afus seg­m, 2005. 24­ Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij ­ aḥric I, 2005. 25­ Collectif, Tibḥirt n yimedyazen, 2005. 26­ Mourad ZIMU, Tikli, tullisin nniḍen, 2005. 27­ Tayeb DJELLAL, Si tinfusin n umaḍal, 2005. 28­ Yahia AIT YAHIATENE, Faḍma n Summer, 2006. 29­ Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij ­ aḥric II, 2006. 30­ Lounes BENREJDAL, Tamacahut n bu yedmim, 2006. 31­ Mezyan OU MOH, Tamacahut n umeksa, 2006. 32­ Abdellah ARKOUB, Nnig wurfan, 2006. 33­ Ali MAKOUR, Ḥmed n ugellid, 2006. 34­ Y. BOULMA & S. ABDENBI, Am tmeqqunt n tjeǧǧigin, 2006. 35­ Mohand Akli SALHI, Amawal n tsekla, 2006. 36­ O. KERDJA & A. MEGHNEM, Amawal amecṭuḥ n ugama, 2006. 37­ Ali EL­HADJEN, Tudert d usirem, 2006. 38­ Hadjira OUBACHIR, Uzzu n tayri, 2007. 39­ Djamel BENAOUF, Di tmurt uɛekki, 2007. 40­ Akli OUTAMAZIRT, Targit, 2007. 41­ Mohamed Salah OUNISSI, Tametna n umenzu, 2007.

Page 189: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

42­ Ramdane ABDENBI, Anagi, 2007. 43­ Ramdane LASHEB, Ccna n tlawin ɣef ṭṭrad 54/62, 2007. 44­ Said CHEMAKH, Ger zik d tura, 2007. 45­ Said IAMRACHE, Timenna n Saɛid Iɛemrac, 2007. 46­ Mohamed MEDJDOUB, Baba Carlu, 2007. 47­ Nadia BENMOUHOUB, Tafunast igujilen, 2007. 48­ Ali MOKRANI, Agama s tugniwin, 2007. 49­ Fatma ELKOUCHA, Tamedyazt n Yasmin, 2007. 50­ Naima HADJOU, Amennuɣ n tudert­iw, 2007. 51­ Hocine LAOUES, Gar umqadmu d umnelti, 2007. 52­ Omar KHAYAM, Rubaɛiyyat, 2007 (Tasuqelt Abdellah HAMANE) 53­ Ferdinand DUCHENE, Tamilla, 2007(Tasuqelt Habib Allah MANSOURI) 54­ Slimane ZAMOUCHE, Agellil akk d ineffuten yelhan, 2007. 55­ Djamel HAMRI, Anadi di tmedyazt, 2007. 56­ Khaled FERHOUH, Ḥku­yaɣ­d tamacahut, 2007. 57­ Lhadi BELLA, Awal d usefru, 2007. 58­ Omar DAHMOUNE, Agu, 2007. 59­ Yahia AIT YAHIATENE, Untigun, 2007. 60­ Tiddukla Yusef U Qasi ­ Si Muḥend U Mḥend, Tafaska n tmedyazt, 2008. 61­ Sadi DOURMANE, Abrid n tudert­iw, 2008. 62­ Dahbia AMOUR, Tudert s tmedyazt, 2009. 63­ TANASLIT, Akli n tayri, 2009.

Actes de colloques 01­ Actes des journées d'étude sur La connaissance de l'histoire de l'Algérie, mars

1998. ­ Actes des journées d'étude sur L'enseignement de Tamazight, mai 1998. ­ Actes des journées d'étude sur Tamazight dans le système de la

communication, juin 1998. 02­ Actes des journées d'étude sur Approche et étude sur l'amazighité, 2000/2001. 03­ Actes du colloque sur Le mouvement national et la revendication amazighe,

2002. 04­ Actes du colloque international sur Tamazight face aux défis de la modernité,

2002. 05­ Actes des séminaires sur la formation des enseignants de Tamazight et

l'enseignement de la langue et de l'histoire amazighe, 2003. 06­ Actes des colloques : Identité, langue et Etat ­/­ La permanence de l'architecture

amazighe et l'évolution des cités en Algérie, 2003. 07­ Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight, mars

2004. 08­ Actes du stage de perfectionnement des enseignants de la langue amazighe,

30/31 mars 2004. 09­ Actes du Colloque : Le passage à l'écrit des langues et cultures de tradition orale,

le cas de Tamazight, 2004. (Voir Timmuzgha N°13) 10­ Actes du Colloque : La littérature amazighe : de l'oralité à l'écrit, 2005 (Voir

Timmuzgha N°14) 11­ Actes du Colloque : Tamazight dans les médias et à l'école : hypofonctionnalité

et usages du lexique, 2006 (Voir Timmuzgha N°15) 12­ Actes du colloque sur Le patrimoine culturel immatériel amazigh, 2006.

Page 190: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

13­ Actes du colloque sur Le libyco­berbère ou le Tifinagh ; de l'authenticité à l'usage pratique, 2007.

Revue « Timmuzgha » Revue d'études amazighes du Haut Commissariat à l'Amazighité : N° 1, avril 1999, ­­­­­ N° 19, août 2008.

­ N°10, octobre 2004, Spécial Mohya, Entretien. ­ N°12, décembre 2006, Tajmilt i Si Muḥend U Mḥend. ­ N° spécial en Tamazight :

. N°16, janvier 2008.

. N°17, avril 2008.

. N°19, août 2008.

Revue « Tamazight tura » Revue en Tamazight du Haut Commissariat à l'Amazighité : N° 1, janvier 2009.

Autres publications 01­ Chafik MOHAMED, Aperçu sur trente trois siècles de l'histoire des imazighènes,

1997. 02­ Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000. 03­ Idir El­Watani, L'Algérie libre vivra, 2001. 04­ Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son

harmonie. Tome1, Histoire et fondements d'un débat argumentaire, 2007. 05­ Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son

harmonie. Tome2, Analyse et représentation phonologique, 2007. 06­ Collectif, Mouloud FERAOUN, Evocation, Actes du Colloque, 2008. 07­ Catalogue des publications du HCA, 2008.

Consultings 01­ Kamel BOUAMARA, Nekni d wiyiḍ, 1998. 02­ Mouloud FERAOUN, Ussan di tmurt, 1999 (Tasuqelt Kamel BOUAMARA) 03­ Nora TIGZIRI ­ Amar NABTI, Etude sur « L'enseignement de la langue amazighe:

bilan et perspectives », 2004. 04­ Iddir AMARA, Les inscriptions alphabétiques amazighes d'Algérie, 2006. 05­ Kemal STITI, Fascicule des inscriptions libyques gravées et peintes de la grande

Kabylie, 2006. 06­ Mohand Akli HADDADOU, Dictionnaire des racines berbères communes,

2006/2007. 07­ Abdellah NOUH, Glossaire du vocabulaire commun au Kabyle et au Mozabite,

2006/2007. 08­ Sadaq BENDALI, Awfus amaynut n tutlayt tamaziɣt, 2007. 09­ M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit, 2007. 10­ Kamel BOUAMARA, Amawal n tunuɣin n tesnukyest, 2007. 11­ Moussa IMARAZENE, Manuel de syntaxe berbère, 2007. 12­ M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tmedyazt taqbaylit, 2007. 13­ Moussa IMARAZENE, Timɛayin n leqbayel, 2007. 14­ Nora BELGASMIA, L'expression écrite en tamazight, 2007. 15­ Mouloud LOUNAOUCI, Projet de création d’un Centre de terminologie

amazighe, TERAMA, 2007.

Page 191: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

16­ Zahir MEKSEM, Isuraz n usezdi tenmeẓla taḍrisant n tmaziɣt : Asnekwu d tesleḍt, 2008.

17­ Mohammed Brahim SALHI, La tariqa Rahmaniya : De l’avènement à l’insurrection de 1871, 2008.

18­ Fakihani TIBERMACINE, Tanast u kajjuf, 2009.

Page 192: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection “Idlisen­nneɣ”

Initiée par la Direction de la promotion culturelle du Haut Commissariat à l'Amazighité

© Tous droits réservés

Conception et PAO :

Dépôt Légal : 3852­2008 ISBN : 978­9947­865­15­6

Page 193: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)

Achevé d'imprimer sur les presses de Les Oliviers

Tizi­Ouzou Tel : 026­21­07­19 Fax : 026­21­95­40

Page 194: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)
Page 195: HCA Idlisen-Nnegh - Tisri n Tayri (Abdellah Hamane)