NGUYỄN CẢNH ÂN( Cẩn Anh )

Thơ Haiku việt

THƠ VÀ ĐỜI.( Tập I )

( Phỏng theo điệu thơ HaiKu của Nhật bản)

1

2

NGUYỄN CẢNH ÂN( Cẩn Anh)

THƠ VÀ ĐỜI.( TẬP I )

( Phỏng theo điệu thơ HaiKu của Nhật Bản)

NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VĂN 2014

3

4

THƠ HAI- KU VIỆT

Thơ Haiku hình thành từ thế kỷ 17 ở Nhật bản do đề xướng của Mátsuo Basho(1644-1694). Đây là thể thơ cực ngắn, chỉ có ba dòng, cả bài tối đa mười bảy tiếng, có thể không cần vần điệu,... Thơ Haiku (tiếng Nhật gọi là Haijin) chỉ gợi mà không mở, dành cho người đọc mở rộng tầm suy luận từ cảm nhận của chính mình mà liên tưởng, suy luận phong phú không giới hạn để hoàn thành bài thơ cùng tác giả. Thơ HaiKu đã được phổ biến rất nhiều nước trên thế giới. Thơ HaiKu vào Việt Nam từ cuối thế kỷ 20, đến năm 2007 mới chính thức có tổ chức câu lạc bộ Haiku Việt đầu tiên ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Hiện nay, thơ Haiku đang phát triển và ứng dụng sáng tác ở nhiều câu lạc bộ thơ trong cả nước. Điệu thơ HaiKu được vận dụng sáng tạo trong nền thi ca Việt Nam. Hy vọng thơ HaiKu Việt sẽ tạo nên một nét đổi mới cho xu thế phát triển của thi ca Việt Nam hiện đại. NGUYỄ

N CẢNH ÂN.

5

6

LỜI GIỚI THIỆU

7

8

I.QUÊ HƯƠNG – ĐẤT NƯỚC

* *QUÊ HƯƠNG VÀ NỖI NHỚ:

Bài 1.

Đồng hương Đô lương họp mặt,Gặp nhau, gợi nhớ bao điều…Hương quê!

ThÞ trÊn §« L¬ng

9

Bài 2. Quê hương ! Đất nghèo ! Sỏi đá…Củ chuối, tàu bay, rau má,…Xanh ruột một thời !

§Ëp níc §« L¬ng

10

Bài 3.

Gặp bạn, tóc đã về một thứBạc trắng như mây.Xa nhau hơn nửa thế kỷ!

Bài 4

Đầu tôi tóc vẫn đen đềuThèm mái đầu muối tiêu…đáng yêuChẳng được!

11

Bài 5

Nhớ chợ Lường, rú Già, Thuận lạc*Trăng thanh mời nhau uống nác(1)Chè gay(2)

CHÚ THÍCH:(*): Những địa danh ở Đô Lương.(1):Uống nác là uống nước(Tiếng địa phương)(2):Chè Gay :Đặc sản chè tươi của Đô lương.

12

Bài 6

Trên gương mặt mọi người,Nhớ quê, tự hào, kiêu hãnh…!Đô lương trong trái tim ai…?

Bài 7

Quê hương và nỗi nhớHằn sâu trong trái tim taVui! Buồn… cách xa!

13

*NHỮNG DẤU ẤN LỊCH SỬ ĐẤT NƯỚC

Bài 8

Kéo lưới trên sông Bạch đằng Lưới căng trĩu nặng Xác gươm giáo giặc vương đầy.

14

Bài 9.

Thả câu trước cửa Vân đồn Vít cần nặng, ngỡ cá to Nhấc lên, đầu lâu giặc!

15

Bài 10. Vào Kiếp Bạc, ngắm thuyền rồng, Gặp Hưng Đạo Vương Nguyên Mông ba lần bại trận.

16

Bài 11

Cửa đền, tượng Phạm Ngũ Lão Vết roi lằn ngang thân, Mối tình từ một lỗi lầm !

17

Bài 12

Đến Chùa Thành Nơi bang giao sứ quân hai nước Nhớ Ức Trai !

Bài 13

Mây Chùa Thành nhuốm máu Nhận lời ngọc của cha Nguyễn Trãi về Đông Quan, chờ thời

18

Bài 14 Qua ải Chi Lăng Nhìn xuống khe suối Ráng đỏ, thấy đầu Liễu Thăng!

19

Bài 15 Đến Côn sơn thắp hương Gặp linh hồn Nguyễn Trãi Nhớ Lệ Chi Viên!

20

Bài 16

Thăng long đón Quang Trung Áo bào đen khói súng. Lịch sử đẹp khúc tình ca

21

Bài 17

Lên gò Đống Đa Dẫm lên đầu giặc Kìa! Xác Sầm Nghi Đống lơ lửng thinh không.

22

Bài 18 Âm vang “ Tuyên ngôn độc lập”* Lời Bác vang vọng non sông Một mốc son hồng!

CHÚ THÍCH: *Ngày 02/9/1945, Hồ Chủ Tịch đọc tuyên ngôn độc lập. (Tại quảng trường Ba Đình , Hà Nội)

23

Bài 19

Dân tộc trường kỳ kháng chiến Bác nói: Nhất định thành công. Điện biên – Trang sử hồng!

Bài 20

Mường thanh – Hồng Cúm – Him Lam… Những mốc son vàng Làm nên Điện biên – lịch sử!

24

Bài 21

Hòa bình, lên Điện biên, Gặp tướng Đờ-Cát Tan nát một đời xâm lăng!

25

Bài 22

Đồi A1, C1 còn đó,* Vẫn tanh mùi máu Hỏi ai hiểu thấu chiến tranh?

CHÚ THÍCH: *: Đồi A1, C1 là những cứ điểm quan trọng của PhápBộ đội ta đã giành thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ

26

Bài 23.

Khát khao Độc lập – Tự do… Máu thắm đỏ cờ Nỗi đau chia cắt!

27

Bài 24

Chưa kịp đoàn tụ gia đình “Vệ quốc đoàn”* lên đường “Nam tiến” Giải phóng Miền Nam!

28

Bài25

Anh lính “Vệ quốc”* Trở thành anh “Giải phóng quân”** Viết tiếp trang sử kiêu hùng!

CHÚ THÍCH: *:Anh bộ đội Cụ Hồ thời kỳ chống Pháp **:Anh bộ đội Cụ Hồ thời kỳ chống Mỹ

29

Bài 26

Giặc Mỹ phá hoại miền Bắc Ném bom cả nhà thương, trường học,… Gieo mầm tội ác!

30

Bài 27

Thầy trò dọn dẹp Nước mắt rơi đầy xác chết, Cành thông lơ lửng cánh tay ai ?

Bài 28

Mương thoát nước thành phố Xác chết ùn tắc… nước tràn Máu, nước cống … loang lổ!

31

Bài 29

Mười sáu, tháng tư, bảy hai(16/4/1972) Giặc Mỹ gây tội ác Tòa Bạch Ốc nhớ không?

32

Bài 30.

Bom Mỹ tàn phá Khâm thiên, Cầu tre, Sở Dầu…* Lúc đó, tổng thống Mỹ ở đâu ?

Bài 31

Khắp nơi đỏ dòng máu chảy Lớp học trắng vòng khăn tang Ôi! Chiến tranh! Tàn khốc…!

CHÚ THÍCH: *: Những địa danh Mỹ ném bom hủy diệt ngày 16/4/1972.

33

Bài 32

Những tháng năm dài chiến tranh tàn khốc Bàn chân người lính Đã “khâu liền sông núi”*

CHÚ THÍCH: *:Mượn ý của Chế Lan Viên.

34

Bài 33 Đại thắng “Mùa xuân bảy lăm” Non sông thu về một mối Vầng trăng…nụ cười !

ẢNH MINH HỌA

35

Bài 34

Đất nước thống nhất rồi Cả dân tộc lặng đi… bật khóc, Những ai không trở về ?

Bài 35

Đến trường Thái Phiên, Rợn dưới chân ta, mảnh bom Mỹ ngày ấy* Xót xa nhớ bạn!

CHÚ THÍCH:*: Ngày 16/4/1972: Giặc Mỹ ném bom san phẳng ba trường học trên cùng một địa điểm ở Hải Phòng. Đó là các trường: +Trường PT cấp 3 Thái Phiên +Trường PT cấp 2 Thái Phiên +Trường PT cấp 2 Lý Tự Trọng

36

Bài 36

Hòa bình Trở lại trường xưa Văng cẳng bên tai tiếng còi báo động.

Bài 37

Vui đón khúc ca khải hoàn Lịch sử sang trang Hòa bình…Đổi mới!

37

VỊ TƯỚNG CỦA NHÂN DÂN ( Thắp nén hương thơm dâng phần lễ mọn Nơi suối vàng mong Đại tướng thấu cho con!)

Bài 38.

Cả nhân loại sửng sốt:Tin dữ… Đại tướng của nhân dân Việt Nam Qua đời!

38

Bài 39

Đại tướng “ra đi!” Để lại cho đời: Lòng nhân, Kính trọng!

Bài 40

Bần thần xếp hàng Dâng hương Đại tướng Nước mắt rơi…rơi…!

39

Bài 41

Trời khóc, Già khóc, trẻ khóc… Tiếc thương Đại tướng!

Bài 42

Đại tướng đi thật rồi! Nước mắt người… người… rơi… rơi ! Những giọt nước mắt để đời!

40

Bài 43

Tự hào, rạng rỡ, đẹp tươi, Di ảnh đại tướng Nụ cười…Sáng trong!

41

Bài 44

Nụ cười Đại tướng vẫn còn đây. Nét nhân hậu… Cả trời mây cũng cười!

Bài 45

Khóc cười, âu cũng lẽ thường Nhìn di ảnh tướng… Xót thương…Tự hào

42

Bài 46

Một danh tướng Trọn cuộc đời đấu tranh vì dân tộc Ra đi thật diệu kỳ !

Bài 47

Cả nhân loại ngỡ ngàng Đại tướng của nhân dân Biết chọn cách “Ra đi”… Đẹp nhất!

43

Bài 48

Mọi kẻ thù đối mặt Mọi đối thủ đương đầu Phải nghiêng mình, kính nể!

Bài 49

Tên tuổi ông-sự nghiệp ông Đức độ ông… Lừng danh nhân thế!

44

Bài 50

Thầy giáo sử Làm nên Lịch sử. Tên tuổi Người mãi mãi lưu danh.

Bài 51

Tên Anh Văn Hành nghiệp võ Cả cuộc đời đẹp mãi... Nhân văn.

45

Bài 52

Một danh tướng khi trở về cát bụi Sự nghiệp, tên tuỏi ông… Sống mãi…vĩnh hằng!

Bài 53

Người sống qua hai thế kỷ Trải qua những cuộc chiến tranh Phi thường!

46

Bài 54

Một danh tướng, Khi trái tim ngừng đập. Hồn vẫn sáng trong về với quê nhà.

47

Bài 55

Cả cuộc đời Võ tướng Bách chiến – Bách thắng Giáp vẫn còn Nguyên

Bài 56

Kính chào ông! Lịch sử lưu danh: Vị tướng của nhân dân!

48

*NHÀ KHOA HỌC

CHÙM THƠ HAIKU VIỆT( Kính tặng tiến sĩ Nguyễn Thái Tự-

Đạt giải thưởng HỒ CHÍ MINH-2012)

*

Bài 57

Khát khao khoa họcMột đời đắm sayKiếm tìm!

Bài 58

Mái tóc bạch kimMỗi sợi bạc thêmCho đời nguồn trí tuệ!

49

Bài 59

Lội suối, băng rừng,Muỗi đốt, rắn trườn…bất chấp,Say mê khoa học!

Bài 60

Cá sông Lam, Phong nha, Vũ Quang Bơi trong cuộc đời

Nhà giáo Nguyễn Thái Tự!

50

Bài 61

Nước sông Lam, Phong nha, Vũ QuangVới thầy TựSách Đỏ có thêm loài cá mới.

Bài 62

Bình dị, thẳng thắn, thật thà…Dũng cảm, trườn qua bão tố, phong baThỏa chí lớn!

51

Bài 63

Nhà nước trao giải cao nhấtGiải thưởng Hồ Chí MinhAi vui?Ai phải giật mình?

Bài 64

Nguyễn Thái Tự -Nhà khoa họcRạng danh đất nước, rạng danh gia tộcRạng danh mình !

52

* HANG TÁM CÔ.

Bài 65

Từ nơi ở trở thành tên gọi,Hang Tám cô – Huyền thoạiXót xa.!

CHÚ THÍCH: “Hang Tám Cô”là hang đá làm nơi trú ẩn của tám cô thanh niên xung phong có nhiệm vụ bảo vệ một tuyến đường quốc lộ từ Bắc vào Nam trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ( Thuộc địa phận tỉnh Quảng Bình )

53

Hang Tám cô - Quảng Bình

54

Bài 66

Khi tám cô đã hoàn thành nhiệm vụ,Đồng đội đến thay,Nông nỗi thế này đây!

CHÚ THÍCH: Khi tám cô thanh niên xung phong hoàn thành nhiệm vụ được cấp trên chuyển về tuyến sau thì tám thanh niên xung phong quê ở huyên Hoằng Hóa, tỉnh Thanh hóa đến thay (Có 04 nam vµ 04 nữ), gồm:+ Nguyễn Văn Huệ , sinh năm 1952.+ Nguyễn Văn Phương sinh năm 1954 + Nguyễn Mậu Kỹ sinh năm 1953+ Hoàng Văn Vụ sinh năm 1953+ Trần Thị Tơ sinh năm 1954+ Lê Thị Mai sinh năm 1952+ Đỗ Thị Loan sinh năm 1952+ Lê Thị Lương sinh năm 1953.

55

Bài 67

Tảng đá, bom thù lấp kín hang,Chín ngày liền thất thanh, kêu cứu…Vô vọng!

CHÚ THÍCH: Ngày 14/11/1972, máy bay Mỹ ném bom. Một khối đá to lấp kín cửa “Hang Tám Cô”. 8 thanh niên xung phong quê ở Hoằng Hóa, Thanh Hóa bị mắc kẹt trong hang. Nhiều ngày kêu cứu. Đồng đội không thể nào di chuyển được tảng đá ở cửa hang đành để tám thanh niên xung phong chết dần trong hang. Đến ngày thứ 9 thì không còn nghe tiếng kêu cứu nữa!

56

Bài 68.

Chín ngày, xác đồng đội rữa thối.Năm người chụm đầu gối chiếc ba lô,Chết dần!

Bài 69

Xin hỏi Tám cô: Ai còn? Ai mất?Vào thắp hương cho đồng đội…Hay chưa ?

57

Bài 70

Thủ tướng đã đến đây,Thắp hương, trồng cây lưu niệm,Tưởng nhớ !

Bài 71

Năm 96, xác bốn chị, bốn anh,Rời hang, về quê hương ,Yên nghỉ !

58

Bài 72

Hai bốn năm, các anh chị cứ nằm trong ấy,Được về quê Hoằng Hóa,Xót xa !

Bài 73

Hang Tám cô…Hòa bình, Độc lập, Tự do…Xin đừng quên những giọt máu - chiến tranh !

59

I. CUỘC SỐNG.

* Bài 74.

Ngẩng đầu Ba với tay nữa Tới thiên đình.

Bài 75

Cúi xuống Hai bước chân thêm Xuống địa giới.

60

Bài 76.

Bước vào Ba giây ánh sáng Tối tăm!

Bài 77.

Đi raChân trong chân ngoàiBừng sáng !

61

Bài 78

Đi lên ! Đi lên! Ngàn thước. Trái đất ấm bàn chân ta.

Bài 79

Bước xuống Bậc thang vô tận Khiếp đảm!

62

Bài 80

Đi xa! Đi xa!Tầm nhìn mở rộngQuá trán.

Bài 81.

Anh bạn nhỡ xe quay vềPhòng ngủ khép hờ,Trước cửa , một đôi dày lạ!

63

Bài 82

Công ty mọc lên như nấmNhân viên rỗi, đọc báoQuán café đủ chuyện.

64

Bài 83

Sáng sáng mặt trời cườiQuán phở, quán bia chật níchCơ quan…?

65

Bài 84

Ngành ngành, nghề nghềBung ra như sao Quản lý thế nào cho hiệu quả?

Bài 85

Xe chạyTừng đoàn… xe cứ chạyĐường đời!

66

Bài 86

Hàng lậuCứ vào, cứ raDòng chảy ngược!

67

Bài 87

Giá cảCứ lên! Cứ xuống,Chóng mặt!

Bài 88

Cuối tháng, cuối quý, cuối nămBáo cáo vẫn đủ đầyNhững con số… thực!

68

Bài 89

Thành tích Cứ chạy, cứ mua

Xếp không biết ngượng!

Bài 90

Những con sốNghe thì sướngLòng đượm buồn!

69

Bài 91

Xếp cứ nhơn nhơnBáo cáo, khoe khoang thành tích ảoNhân viên nhìn nhau…cười!

Bài 92

Một số nhân viên hùa theoVỗ tay…chị chị, anh anh…lấy lòngHỏng mất thôi!

70

Bài 93

Lãnh đạo kéo một đoànĐủ các phòng banĐọc quyết định bổ nhiệm xếp mới

Bài 94

Xếp cũ, chưa có quyết định nghỉHiệu lực xếp mới từ đâyChuyện thật như bịa!

71

Bài 95

Xếp cũ, xếp mới thân tìnhBiến thành con bài cho cấp trênChộp giật!

Bài 96

Một trường có hai hiệu trưởngĐiện hỏi: Lãnh đạo giật mìnhThật “văn minh”!

72

Bài 97

Cấp trên yêu cầu làm lạiCác phòng ban quận lại vềLàm việc như hề!

Bài 98

Bình minh thức giấc Ngọn cỏ cựa mình Niềm vui ùa tới…một ngày mới.

73

Bài 99

Hoàng hôn ngái ngủMặt trời hồng làm duyênDòng sông cứ triền miên chảy.

74

Bài 100

Không gian lộng lẫy cánh diềuTiếng sáo ru lòng tĩnh lặngHương quê thật đáng yêu

75

MỤC LỤC

I. QUÊ HƯƠNG – ĐẤT NƯỚC

* QUÊ HƯƠNG VÀ NỖI NHỚ Trang

Bài 1 ……………………………………..9Bài 2……………………………………...10Bài 3………………………………………11Bài 4………………………………………Bài 5………………………………………Bài 6………………………………………Bài 7………………………………………

*NHỮNG DẤU ẤN LỊCH SỬ ĐẤT NƯỚC.Bài 8………………………………………Bài 9……………………………………….Bài 10……………………………………..

Bài 11…………………………………….Bài 12…………………………………….Bài 13……………………………………Bài 14………………………………………Bài 15 ……………………………………..Bài 16………………………………...........Bài 17…………………………………

76

Bài 17…………………………………Bài 19…………………………………Bài 20…………………………………

Bài 21………………………………Bài 22………………………………….Bài 23………………………………….Bài 24………………………………..

Bài 25……………………………….Bài 26……………………………….Bài 27………………………………Bài 28…………………………………Bài 29…………………………………Bài 30………………………………….

Bài 31………………………………..Bài 32……………………………….Bài 33……………………………….Bài 34………………………………Bài 35…………………………………Bài 36…………………………………..Bài 37……………………...........

*VỊ TƯỚNG CỦA NHÂN DÂN

Bài 38……………………………Bài 39……………………………

77

Bài 40……………………………

Bài 41……………………………Bài 42………………………Bài 43………………………….Bài 44…………………………….Bài 45…………………………..Bài 46………………………….Bài 47………………………….Bài 48…………………………….Bài 49………………………Bài 50………………………

Bài 51………………………Bài 52………………………Bài 53…………………Bài 54…………………….Bài 55……………………….Bài 56……………………..

*NHÀ KHOA HỌC

Bài 57…………………….Bài 58…………………….Bài 59……………………….Bài 60………………………Bài 61………………………Bài 62………………………

78

Bài 63………………………Bài 64……………

* HANG TÁM CÔBài 65…………………….Bài 66……………………….Bài 67……………………..Bài 68…………………….Bài 69………………….Bài 70…………………….Bài 71…………………Bài 72…………………Bài 73…………………

II. CUỘC SỐNG

Bài 74…………………Bài 75……………………Bài 76……………….Bài 77………………….Bài 78……………………Bài 79…………………Bài 80…………………

Bài 81…………………Bài 82…………………Bài 83………Bài 84……………….

79

Bài 85………………….Bài 86………………..Bài 87…………….Bài 88…………….Bài 89……………….Bài 90……………

Bài 91……………Bài 92……………Bài 93……………Bài 94………………Bài 95………….Bài 96………….Bài 97………………Bài 98……………Bài 99……………Bài 100………………

80

81

82