gich thieu chung ve danh gia thltclng...
TRANSCRIPT
PHAN I
GICH THIEU CHUNG VE DANH GIA THlTClNG XUYEN
I . Khai quat ve danh gia thirong xuyen 1.1. Danh gia thuxmg xuyen la gi?
Xet theo tinh lien tuc va thai dilm danh gia thi danh gia trong giao due thudng dugc chia thanh hai lopi la: danh gia thudng xuyen va danh gia dinh ki.
Danh gia thudng xuyen (BGTX) hay con goi la danh gia qua trinh la hoat dpng danh gia diln ra trong tien trinh thuc hien hoat dong giang day mon hpc, cung cap thong tin phan hdi cho giao vien (GV) va hoc sinh (HS) nhlm muc tieu cai thien hoat dong giang day, hoc tap.
BGTX chi nhung hoat dong kiem tra danh gia dugc thuc hien trong qua trinh day hoc, co y nghia phan bipt vdi nhung hoat dong kiem tra danh gia trade khi bit dlu qua trinh day hoc mpt mon hpc nao do (danh gia dau ndm/ddnh gia xep lap) hoac sau khi ket thuc qua trinh day hoc mon hpc nay (danh gia tong ket). BGTX dugc xem la danh gia vi qua trinh hoc tap hoac vi sit tien bp cua ngudi hoc.
1.2. Muc dich cua danh gia thudng xuyen
Mqc dich ciia BGTX la nhlm thu thap cac minh chting lien quan den k i t qua hoc tap ciia hoc sinh (HS) trong qua trinh hoc de cung cap nhung phan h l i cho HS va GV bilt nhung gi ho da lam dugc so vdi muc tieu, yeu cau cua bai hoc, ciia chuong trinh va nhung gi hp chua lam dugc d l dilu chinh hoat dong day va hoc. BGTX dua ra nhung khuyln nghi d l HS co th l lam tot hon nhung gi minh chua lam dugc, tir do nang cao ki t qua hoc tap trong thori di lm ti lp theo.
BGTX con giup chin doan hoac do kiln thuc va ki nang hien tai cua HS nhlm du bao hoac tien doan nhung bai hoc hoac chuong trinh hoc tilp theo can dugc xay dung th l nao cho phu hgp vdi trinh do, dac dilm tarn H cua HS.
Co su khac nhau ve muc dich danh gia ciia BGTX va danh gia dinh ki . BGTX co muc dich chinh la cung d p kip thori thong tin phan hoi cho GV va HS de dilu chinh hoat dong day va hoc, khong nhlm xlp loai thanh tich hay k i t qua hoc tap. BGTX khong nhlm mqc dich dua ra ki t luan v l k i t qua giao due culi cung ciia tumg HS. Ngoai viec kip thai dong. vien, khuyln khich khi hoc sinh thuc hien tot nhiem vu hoc tap, BGTX con tap trang vao viec phdt hipn, tim ra nhung thieu sot, loi, nhung nhan to anh huang xdu den ket qua hpc tap, ren luypn cua HS de co nhftng giai phap h6 trg dieu chinh kip thai, giup cai thien, nang cao chat kremg
' day hpc, giao due. Trong khi muc dich chinh ciia danh gia dinh ki la xac dinh muc do dat thanh tich cua HS, ma it quan tam din viec thanh tich do HS da dat dugc ra sao/ blng each nao va ki t qua danh gia nay dugc sir dung d l xlp loai, cong nhgn HS da hoan thanh hoac chua hoan thanh nhiem vu hpc tap.
1
1.3. Mpt so diem can chu y trong danh gia thiromg xuyen
1.3.1. Thong tin thu nhan trong danh gid thudng xuyen
Be co thong tin khi thuc hien BGTX, GV can tap trung quan tam den :
(1) Syr tich cue, chu dong cua HS trong qua trinh tham gia cac hoat dong hoc tap, ren luyen duac giao: GV khong chi giao nhiem vp, xem xet HS co hoan thanh hay khong, ma phai xem xet tung HS hoan thanh the nao (co chu dong, tich cue, co kho khan gi... co hieu ro muc tieu hoc tap va sin sang thuc hien,...). GV thuang xuyen theo doi va thong bao ve su tien bo ciia HS huong den vi|c dat dugc cac muc tieu hoc tap/giao due.
(2) Su hung thu, tu tin, cam kit, trdch nhiem cua HS khi thuc hien cac hoqt dong hoc tap ca nhan: HS tham gia thuc hien cac nhiem vu hoc tap ca nhan co the hien tinh trach nhi|m, co hung thu, co the hien su tu tin,... Bay la nhftng chi bao quan trong de xac dinh xem HS cln ho trg gi trong hoc tap, ren luyen.
(3) Thuc hien cac nhiem vu hap tac nhom: Thong qua cac nhiem vp hoc tap, ren luyen theo nhom (ke ca hoat dong tap thl), GV quan sat... de danh gia HS.
• Vi dp: GV giao nhiem vu, yeu cau HS lam viec theo nhom nho, suu tarn tu lieu ve mpt chu di nao do. Cac thanh vien trong moi nhom chia nhau suu tarn tai lieu, sau do co su thdo luan giua cac thanh vien trong nhom va tong hop thanh mpt bao cao chungcua nhom. Moi nhom trinh bay bao cao cua minh truac lap de GVva thanh vien cac nhom khac thdo luan, nhan xet binh luan va danh gia. HS lam viec citng nhau trong moi nhom, bao cao cua nhom la san pham co su dong gop cua tung thanh vien, HS la ngudi thuc hien cung dong thai la ngudi danh gia ket qua...
(4) Tu danh gia va danh gia lan nhau: Tu danh gia va danh gia ban cung co th l ho trg hieu quh qua trinh hoc tap, ren luyen cua hoc sinh, VD: GV goi 2 HS len bang lam bai tap, dudi lap tat ca HS cung lam bai tap nay, sau khi 2 ban lam bai xong, co yeu cau cac ban doi vi tri cho nhau va xem xet kit qua lam bai cua ban, phdt hien xem each lam ciia ban co gi khac vdi each lam cua minh, dung sai cho nao? cac ban khac cung dugc yeu cau tuong tu -doi bai lam cho nhau d l xem xet each lam cua ban co gi khac vai minh, dung sai chi nao?... tren co set do m l i HS tu phan h l i , tu dilu chinh. Cach danh gia nhu vay thl hien su linh hoat, sang tao, tao hting thu,... HS d l chip nhan k i t qua danh gia, khong tao ap luc, khong lam thuong ton HS.
1.3.2. Cdc cong cu dung trong danh gid thudng xuyen Khac vai danh gia dinh ki, thuang sir dung cac cong cu co tinh chuln hoa (tire la cac bai
kiem tra dinh ky phai dugc thilt k l theo quy trinh, co su tham gia thlm dinh ciia hgi ding hoac to chuyen mon, phai dap ung cac dac tinh do lu5ng nhu do kho, dp tin cay...), trong khi BGTX, GV thuang su dung do GV tu thilt k l hoac tu suu tam, tu cai bien.... Cong cu co the dimg la philu quan sat, cac thang do, bang kiem, the ki lm tra/philu kiem tra, cac philu danh gia tieu chi, philu hoi, h i so hoc tap, cac loai cau hoi vln dap... dugc GV tu bien soan hoac tham khao tir cac tai lieu huong din. GV co the "clt may" cac cong cu tir cac tai lieu tham khao cho phu hgp vdi tirng tinh huong, boi canh danh gia day hQC, danh gia giao due (mang
2
tinh chu quan cua tirng GV). Vi dp co thl hoi nhung can hoi kho, doi hoi su suy ngh! sau sic, su sang tpo vdi nhihig HS kha, gidi... nhung vdi nhung HS trung binh, cln dua ra nhung cau hoi d l horn, khong doi hoi nhieu sir tap trung suy nghT, khong doi hoi su sang tao,... v i muc tieu GV mong muon la nhung HS y lu cung phai dugc tham gia... tao dung su tu tin or nhung HS nay. Cong cu su dung trong BGTX co th l dugc dilu chinh d l dap ung mpc tieu thu thap nhung thong tin huu ich diln hinh d tirng HS, do vay khong nhat Met ddn tai viec cho diim.
1.3.3. Su tham gia cua HS trong danh gid thudng xuyen
BGTX cung cung clp thong tin phan hoi cho ngudi hoc ve muc dp tilp thu, nlm vung bai hpc cua HS, nhung l M i vuc cln cai thien, dong thdi giup GV thilt k l phuong phap giang day phu hgp horn. Viec danh gia trd nen y nghia va phd hgp hon nlu HS cung tham gia danh gia cac ban trong nhom/ trong ldp va tu danh gia chinh ban than minh. Co thl luc dlu co mot so HS gap kho khan, nhung nlu dugc hudng din, thao luan cung cac ban trong nhom, cac em nay se nhanh chdng bil t each tu danh gia va thich thu khi dugc danh gia bpn. Khi HS dam nhan vai trd tich cue trong viec tham gia xay dung tieu chi danh gia/ chlm dilm, tu danh gia/ tu chlm dilm, dugc danh gia cac ban..., dilu do cung co nghia la HS sin sang chip nhan cac tieu chi danh gia, each thuc danh gia da dugc xay dung... d l danh gia kha nang hoc tap cua minh. K i t qui tu danh gia va tham gia danh gia ban giup cac em d l dang nhan ra nhung sai sot cua ban than va hoc dugc each lam hay tir cac ban.
1.4. Cac yeu cau, nguyen tac cua danh gia thudng xuyen * 9
- Can xac dinh ro muc tieu de tir do xac dinh dugc phuong phap hay ky thuat sir dung trong BGTX.
- Cac nhipm vp BGTX dugc d l ra nhlm muc dich h i trg, nang cao hoat dong hQc tap. BGTX nhln manh din tp danh gia muc do dap ung cac tieu chi cua bai hpc va phuong hudmg cai thien d l dap ting tot hon nua;
- Vipc nhan xet trong BGTX tap trung cung clp thong tin phan h l i chi ra cac npi dung can chinh sura, dong thai dua ra ldi khuyen cho hanh dong tilp theo (ngay truoc ml t HS phai lam gi... va lam blng each nao)?;
- Khong so sanh HS nay vdi HS khac, han chi nhung ldi nhan xet tieu cue, trudc su chting ki ln ciia cac ban hpc, d l tranh lam thuang ton HS;
- Mpi HS dlu co th l thanh cong, GV khong chi danh gia ki ln thtic, ky nang... ma phai chu t * r 9 9 *.y
trong den danh gia cac nang luc, pham chat (tu quan, tu hpc, hgp tac, giai quyet van de... tu tin, trach nhifm, doan k i t yeu thuang) tren nen cam xiic/ nilm tin tich cue... de tao dung niem tin, nuoi du5ng hung thu hoc tap;
- BGTX phai thuc dly hoat dong hpc tap, tuc Ik giam thilu su trung phat/ de dpa/ che bai HS, dong thdi tang su khen ngpi, dpng vien. Hay khen HS khi cac em lam dieu gi do dung. Hay noi: "co rl t tu hao v i con,... con r l t dac biet,... co r l t thich each con lam...". Hay dung nhung ldi khen d l tao ra nhung rung cam tich cue a HS.
3
I I . Cac phuong phap va k l thuat danh gia touting xuyen
2.1. Nhom phuong phap quan sat
2.1.1. Khdi niim
Quan sat la nhom phuong phap chii yeu mk GV thuong su: dung de thu thap dft lieu kiem tra danh gia. Quan sat bao ham vi£c theo doi hoac xem xet HS thuc hien cac hoat d6ng (quan sat qua trinh) hoac nhan xet mot san phlm do HS \km ra (quan sat san pham).
Quan sat qua trinh: doi hoi trong thdi gian quan sat, GV phai chu y din nhihig hanh vi cua HS nhu: phat am sai tir trong mon tap dpc, su tuong tac (tranh luan, chia se cac suy nghT, bieu 16 cam xtic...) gitia cac em vdi nhau trong nhdm, ndi chuyen rieng trong ldp, bat nat cac HS khac, mat tap trung, co ve mat cang thing, lo ling, lung tung,.. hay hao hting, gia tay phat
A y *
bieu trong gid hoc, ngoi im thu dong hoac khong ngoi yen dugc qua ba phut... Quan sat san pham: HS phai tao ra san pham cu the, la bang chting cua su van dung cac
kien thtic da hoc. Nhftng san pham r l t da dang: bai luan ngln, bai tap nhom, bao cao ghi chep/bai tap mon khoa hoc, bao cao khoa hpc, bao cao thuc hanh, bieu d6, bieu bang theo chu de, ve mpt btic tranh tinh vat, tao ra dupe mpt dung cu thuc hanh/ thi nghiem... HS phai tu trinh bky san pham cua minh, con GV danh gia su tien bp hoac xem xet qua trinh lam ra san pham do. GV se quan sat va cho y kien danh gia ve san pham, giup cac em hoan thien san pham.
Mpt s i quan sat dupe tien hanh co chu dinh va dinh trudc, nhu trong truting hpp GV danh gia HS khi cac em doc bai trong nhom tap doc hoac trinh bay mpt bao cao trutic ldp. Trong nhung tinh huong nhu the, GV cd the quan sat mot tap hgp cac hanh vi ungxu cua HS. V i du,
A r
khi HS doc bai trade ldp, GV co the theo doi va lang nghe xem HS phat am tir vung co ro rang khong, cd len xuong gipng de nhan manh cac diem quan trong khong, cd touting xuyen ngudc len nhin trong khi doc hay khong, co the hien su tu tin, hi lu sau bai hay khong... Nhung quan sat nhu the da dupe dinh sin nen GV co thai gian d l chuin bi cho HS va xac dinh trade tirng hanh vi cu the nao se dupe quan sat.
Mot so cac quan sat khac cua GV lai khong chu dinh va ngdu nhien, nhu khi GV thly hai HS ndi chuyen thay vi thao luan bai hoc, nhan thly mot em HS cd bieu hien ton thuang khi bi ban cting ldp treu choc v i quln ao cua minh, hoac nhin thay mpt HS bin chon, ngoi khong yen va luon nhin ra ctia so trong suit gia khoa hpc... Nhting quan sat tu phat nhu the, dua tren nhung bit gap bit chat khi "quan sat HS", phan anh nhting chuyen xay ra thoang qua khong dinh sin ma GV ghi nhan dupe va phai suy nghT, diln giai. Cac quan sat chu dinh va nglu nhien cua GV <leu la nhung ki thuat thu thap thong tin quan trong trong ldp hpc.
2.1.2. Cdckl thuat thudng sir dung trong quan sat Th6ng thudng trong quan sat, GV cd the sti dung cac loai k l thuat sau de thu thap thong
tin. B6 la: ghi chip cac su kien thudng nhat; sir dung thang do; sir dying bang hem tra (bang kiem)/ bang tham chieu; su dung phieu hudng ddn danh gid theo tieu chu a) Ghi chip ng&n
Ghi chep ngln la mpt k! thuat BGTX thong qua viec quan sat hpc trong gid hpc, gid thuc
hanh hay trai nghidm thuc t l . Nhihig ghi chep khong chinh thtic nay cung cap cho GV thong tin ve muc do ngudi hpc tcip trung xu H thong tin, phoi hop vdi nhom ban hpc, nhung kho khan/vudng mac cua ngudi hpc... cung nhu nhung quan sat tdng hap vi each hpc, thdi dp va hanh vi hpc tap.
b) Ghi chep cac su kipn thudng nhpt Hang ngay GV lam viec vdi HS, quan sat HS va ghi nhan duac rat nhilu thong tin ve hoat
dong hoc tap cua HS. V i du, HSA luon thieu tcip trung chu y va hay nhin ra cua sS. HS B luon lam xong nhipm vu cua minh sdm vd giup do ede ban khac trong gid thuc hanh... Nhung su kien lgt vat hang ngay nhu vay cd y nghia quan trong trong danh gia. No giup cho GV du doan kha nang va each ung xu cua HS trong nhung tinh huong khac nhau hoac giai thich cho ki t qua thu dugc tir nhung bai ki lm tra vi l t cua HS.
Tuy nhien, nhung an tugng ma GV co dugc thong qua quan sat thudng mang mau sic chii quan, vi vay cln phai bilt each ghi chep that khoa hoc, cd he thing trong khi quan sat. Cach tot nhat la sir dying so cd nhan ghi chep nhung su kien thudng nhat.
Ghi chep nhung su kien thudng nhat la viec mo ta lai nhting su kien hay nhung tinh t i l t dang chu y ma GV nhan thly trong qua trinh tilp xuc vdi HS. Nhihig su kien cln dugc ghi chep lai ngay sau khi no xay ra. M6i HS cln dugc danh cho mot vai td trong s i ghi chep. Can ghi tach biet phan mo ta su kien vdi phln nhan xet v i su kien cua GV. Sau mot vai su kien, GV cd thl ghi chii nhung each giai quylt d l cai thien tinh hinh hoc tap cua HS hoac dilu chinh nhung sai l lm ma HS mlc phai.
M A U GHI CHEP SlT KIEN THITCING NHAT Ten HS: Ldp: Thdi gian: Bia diem:
Pit ll -J
9-*-
-*
"*
*• -a B
GV cd the sir dung so ca nhan d l ghi chep cac su kien thudng nhat... thu thap nhilu thong tin ve ki t qua hoc tip, v i k i t qua ren luyen va hoat dgng xa hgi cua HS.
Tuy nhien, GV khong cd kha nang quan sat va ghi chep dugc t i t ca nhung hanh vi , su kien, diln ra hang ngay cua HS du ring chung deu cd thl la nhihig thong tin co gia tri. Do vay, cln phai co sy chpn lua trong quan sat. B i viec quan sat va ghi chep co tinh kha thi, GV cln:
- Hudng viec quan sat vao nhung hanh vi khong thi danh gid dugc bang nhung phuong phap khac.
- Gidi han viec quan sat tap trung vao mot vai loai hanh vi nao do dugc xem Id dac trung, dien hinh... tuy theo muc dich danh gia va muc tieu quan sat ciia GV.
- Gidi han pham vi quan sat d mot vdi dSi tugngHS can tdi su giup do dac biet ciia GV. Uu diem ciia so ca nhan ghi chep su kien la no mo td lai nhung hanh vi ciia HS trong tinh
5
huong tu nhien. Qua hoat dong va viec lam cu the, HS the hien minh ro net va chan thuc nhat. Nhd vay, ket qua quan sat co the dem doi chieu vdi ket qua van dap va kiem tra viet de danh gia nhung dac diem thuc chat cua HS, nhung thay doi ve hanh vi cua cac em.
Viec ghi chep su kien cung cd the ghi lai dugc nhihig tinh huong rat hiem hoi, khong dien hinh nhung rat quan trong trong viec danh gia HS ma khong phuong phap nao thay th l dugc. V i du, m|t HS rl t it ndi tu dung lai ndi rat nhieu. Mot HS rat hung hang, tu dung lai hiln lanh d l men... Nhd chu y va ghi chep lai nhung tinh huong nhu vay ma GV cd the phat hien ra nhilu dac diem tinh each mdi me va xac dinh dugc bien phap giao due phu hgp vdi HS. *
Quan sat dac biet co ich doi vdi HS nhd, Ida tuoi chua cd kha nang lam bai kiem tra viet -hay chua cd kha nang tu danh gia hoac danh gia l ln nhau. Tre nhd lai thudng cd nhung hanh v i hot phat va khong kiem chi nen viec quan sat, giai thich hanh vi thudng d l dang va chinh xac hon.
Viec ghi chep su kien thudng nhat cd han che la no doi hoi GV phai dau tu nhieu thdi gian va cong sure de de ghi chep mot each lien tuc va co he thong. Nlu t i t cd cac GV bp mon cung tham gia ghi chep thi se bdt ganh nang cho GV chu nhiem. Hon nua, r l t kho de dam bao viec ghi chep va nhan xet cac su kien mot each hoan toan khach quan. Tuy nhien, viec tong hgp y k i ln ciia t i t ca cac GV tham gia ghi chep v i mot HS thi viec danh gia se khach quan hon.
Hanh vi cua HS thudng co xu hudng khong on dinh, luc nay hang hai, luc khac lai thd o; cd luc lanh lung, cd luc lai cdi md... tu^ vao 'tirng tinh huong, thdi gian, dia diem khac nhau. V i vay, GV kho cd the thu thap day du thong tin d l cd mot btic tranh toan dien ve HS. GV chi nen dua ra danh gia ciia minh khi da cd dly dii lugng thong tin can thilt.
Be viec ghi chep su kien thudng nhat cua HS co hieu qua, GV can tuan theo mot so yeu *
cau saw. - Xac dinh trudc nhung su kien can quan sat, nhung cung cln chii y din nhung su kien bit
thudng.
- Quan sat va ghi chep day du ve su kien dat trong mot tinh huong/bli canh cu the d l su kien trd nen cd y nghia hon. Su kien xay ra cln phai dugc ghi chep lai cang sdm cang tot.
- Tach rieng phln mo ta chan thuc su kien va phan nhan xet ciia GV. Can ghi chep ca nhung hanh vi tich cue va hanh vi tieu cue.
- Can thu thap dly du thong tin trudc khi dua ra nhung nhan xet, danh gia v i hanh vi, thai do ciia HS.
c) Thang do Khi BGTX, nlu dieu kien cho phep, GV cd thl sir dung thang do. N lu viec ghi chep
khong cd clu true nhung su kien diln ra hang ngay, thi thang do cho phep GV dua ra nhung nhan dinh cua minh theo mot trinh tu cd clu true. Thong thudng, mot thang do bao gbm mot he thong cac dac dilm, phlm chit can danh gia va cac muc do dat dugc d mdi phlm chit cua HS.
Thang do la mot cong cu d l thong bao ki t qua danh gia thong qua quan sat hoac tu danh gia, danh gia l ln nhau. Thang do dinh hudng cho viec quan sat nhim tdi nhung loai hanh vi cu thl.
6
No cung cap mQt bang tham chieu chung de so sanh cac HS v i cung mot loai phlm chat, dac dilm... No cung cap mpt phuong phap thuan tien de ghi chep nhung danh gia ciia ngudi quan sat. Cung giong nhu mpi cong cu do ludng khac, thang do cln phai dupe xay dung dua tren nhung tieu chi nham phuc vu nhihig muc tieu danh gia cu the.
Mpt so loai thang do dupe gidi thieu d Phu lpc. GV tham khao sur dung phu hop vdi dilu ki?n thpc tiln.
2.2. Nhom phuong phap van dap
2.2.1. Van dap (dgt cau hoi va tra Wi cau hoi) Van dap la nhdm phuong phap chii y lu thu hai ma GV thudng su dung d l thu thap du lieu
trong kiem tra danh gia tren ldp. Bay la phuong phap GV dat cau hoi va HS tra ldi cau hoi (hoac ngupc lai), nhlm nit ra nhung ket luan, nhihig tri thtic mdi ma HS can nlm, hoac nhlm tong ket, cung co, kiem tra md rpng, dao sau nhung tri thtic ma HS da hoc. Phuong phap dat cau hoi v ln dap cung cap r l t nhilu thong tin chinh thuc va khong chinh thtic v i HS.
Tuy theo vi tri cua phuong phap vln dap trong qua trinh day hpc, cung nhu tuy theo muc dich, npi dung cua bai, ngudi ta phan biet nhung dpng vln dap co ban sau:
- Van dap ggi mo: la hinh thuc GV kheo leo dat nhung cau hoi gpi md din dlt HS suy nghT, rut ra nhung nhan xet, nhung k i t luan cln thilt tir nhung su kien da quan sat dupe hoac nhtipg tai lieu da hoc dupe, dupe su dung khi cung clp tri thuc mdi.
GV su dung phuong phap nay d l din dlt HS, giup HS tu tim ra ldi giai thich hop ly. VD: Bieu gi se xay ra nlu trai dat ngirng quay?
Hinh thtic nay co tac diing khoi day tinh tich cue cua HS r l t inanh, nhung cung doi hoi GV phai kheo leo, tranh di dudng vdng, lan man, xa v ln de.
- Van dap cung cd: dupe sir dung sau khi giang tri thtic mdi, giup HS cung c l dupe nhung tri thtic co ban nhat va he thong hoa chung: md rong va dao sau nhung tri thuc da thu luom dupe, khlc phuc tinh thilu chinh xac ciia viec nlm tri thuc.
- Van dap tong kit: dupe sir dung khi can dan dlt HS khai quat hoa, he thing hoa nhung tri thuc da hpc sau mot van de, mot phan, mot chuong hay mpt mon hoc nhlt dinh. Dang v ln dap nay giup HS phat tr i ln nang lpc khai quat hoa, he thing hoa, tranh nlm bit nhung don vi tri thtic rdi rac - giup cho cac em phat huy tinh mem deo cua tu duy.
- Van dap kiim tra: dupe sir dung trudc, trong va sau gid giang hoac sau mpt vai bai hoc, giup GV ki im tra tri thuc HS mot each nhanh gpn kip thai d l cd thl bo sung, cung co tri thurc ngay nlu can thilt. No cung giup HS tu ki im tra tri thtic cua minh.
- Van dap trong danh gid nang luc va pham chat: dupe su dyng trong cac hoat dpng trai nghiem th\rc t l , cac cupc thi tim hi lu (nhu Dudng len dinh Olympia...). VD: sau mot hoat dong trai nghipm, HS dupe yeu clu tra ldi mot so cdu hoi (Bieu b i ich nhlt qua hoat dong trai nghiem nay la gi?... nhung dilu gi cln nit kinh nghiem?) hoac yeu clu HS dua ra mpt so cac cau hoi/kiln nghi...
Nhu vay la tuy vao muc dich va noi dung bai hoc, GV cd thl su dung mpt trong bin hoac
7
ca bin dang ki thupt vln dap neu tren. VI du: Khi day bai mdi, GV dung dang v ln dap gpi md: sau khi da cung clp tri thuc mdi, dung v ln dap cung c6 de dam bao HS nlm chic va day du tri thtic; cudi gid, dung van dap kiim tra de co thong tin ngupc kip thdi td phi a HS.
2.2.2. Mot so ki thugt van dap a) Dat cau hoi
K i thuat then chit cua phuong phap van dap la k l thuat dat cau hoi - day vua la mot van de khoa hoc, vira la mot nghe thuat. Be HS phat huy dupe tinh tich cue va tra ldi dung vao' van dh thi GV phai:
+ Chuan bi trudc nhung cau hoi se dat ra cho HS: xac dinh rd muc dich, yeu cau cua v ln dap, ede cau hoi can tip trung vao nhung npi dung/nhung v ln de quan trong cua bai hpc, lam doi tupng se hoi.
+ Khuyln khich HS tham gia dat cau hoi: dat cau hoi tu van minh va cau hoi cho cac ban hoc.
+ Bat cau hoi tot: cau hoi phai chinh xac, sat trinh do HS, sat vdi muc tieu, npi dung bai hpc, hinh thuc phdi ngln gpn d l hilu.
+ Sd dung da dang cac loai cau hoi de thu thap thong tin.
+ Hudng din HS tra ldi t i t : binh tinh ling nghe va theo doi cau tra ldi cua HS, hudng din tap the nhan xet bo sung roi GV mdi tong ket, chu y dong vien nhting em trd ldi tot va cd c6 glng phat bieu, du chua dung.
Viec lam chu, thanh thao cac k l thuat dat cau hoi dac biet cd ich trong khi day hoc:
Theo em, tai sao tac gid lai ket thuc cau chuyen cua minh theo each do? Em hay gidi thich cho cd mot phan sd la gi? Em nao cd the ndi cho cd nghe cau trd ldi nay chua phu hgp d chd nao? Ai cd the torn tdt budi thdo luan hdm qua ve d nhiem mdi trudng?...
Bay la nhung loai cau hoi thudng dupe dung de danh gid h i tip hoc tap cua HS trong ldp hoc. Viec hoi HS r l t cd ich trong khi day hpc, nhlt la khi can on lai mot chu de trudc do, suy nghi ve mot chu db mdi, xem HS co hieu bai hay khong va thu hut su chu y cua mpt HS nao do dang mlt tap trung. GV cd thl thu thap dupe thong tin minh mudn ma khong can den bat ki > mpt loai danh gid viet nao. Van dap la mpt dac trung rat phi bien cua moi ldp hpc va sau moi bai giang, day la hoat dong day hpc thudng dung nhlt.
b) Nhan xet bang ldi - Nhan xet tich cue blng ldi ndi cd tac dung dieu chinh hanh vi. Cac ki t qua nghien ctiu cho thay nhung danh gid dudi'dang nhan xet tich cue bang ldi cua
GV, cua ban cung ldp v i mpt san pham hoc tap nao do... co tac dung nuoi dudng nhftng suy nghi tich cue, hinh thanh su tu tin d HS. Bieu nay cd <f nghia vo cung quan trong v i no giup HS tu "cai dat" lai suy nghi/niem tin tich cue cho chinh minh.
Vi du: d l danh gid mpt san pham hpc tap (mpt btic tranh, mpt bai tho, mpt vai van...), GV
8
yeu cau mpt HS hay noi nhung ldi nhan xet cua ca nhan... GV gpi y, dinh hudng d l HS ndi ra nhftng nhan xet bang ldi mang tinh xay dung, tap trung vao nhung diem tich cue hon la nhftng diem chua tich c\rc. Mpt vi dp khac; mpt hpc sinh budc vao ldp dong cfta rat manh "danh ram"... GV thay v i nhan xet: "em khong co y thuc...", "khong dong cua manh nhu vay"... hay ndi: "em dong cua nhe hon cd duac khong?" hoac "em lam vay, cai cu no dau l l m day"...
- HS cd xu hudng tu dieu chinh hanh vi theo su ki vpng cua GV.
Nhftng HS khong dupe ton trong, ki vong cao thudng cd xu hudng suy nghi bi quan, tieu cue va dan den buong xuoi; ngupc lai nhftng HS dupe ton trong, ky vpng cao... co xu hudng suy nghT lac quan, tich cue se dat dupe nhftng thanh cong. Bieu nay phu thupc vao nhftng ldi nhan xet mang tinh xay dung, thl hien su tin tudng, ky vong cua GV d l giup HS tao dung nilm tin, ding thdi giup cac em tu dieu chinh hanh vi theo su ki vpng cua GV.
Vi du nhan xet ve kha nang lam vi$c hgp tac trong nhom cua mpt HS nhu sau : Em da thyc hipn tot phan vipc ciia cd nhan. Em nen tham gia them nhung vipc chung ciia nhom nhu : viet bao cao ket qua, hoac thay mat nhom trinh bay ket qua.
c) Trinh bay mieng/ki chuyen HS dupe yeu cau ndi ra nhftng suy nghT, quan,dilm ca nhan... chia se nhftng trai
nghipm, nhftng cau chuyen, nhftng bai hpc kinh nghiem... qua trao doi thao luan theo chu d l (VB: chu de hpc tieng Anh hieu qua. M6i HS dupe yeu cau trinh bay kinh nghiem hpc tieng anh cua ca nhan... k l cac cau chuyen blng tilng Anh... thuc hien cac trd choi d l phat trien kT nang nghe ndi tieng Anh).
d) Ton vinh hoc tap/ Giao luu chia se kinh nghiem Mpt su kipn (giao luu, gap gd, phong v ln nhftng ca nhan co thanh tich xuit sic ve hpc
tap, the thao... VB: Ngudi k l chuyen hay nhlt, ngudi viet thu hay nhat/ bao cao khoa hpc hay nhlt...), ma d do HS cd co hoi bao cao, chia se ki ln thuc, hilu bilt cua cac em v i mpt so lihh vuc mon hpc... vdi ban hpc, vdi GV va phu huynh.
2.2.3. Ifu, nhuffc diem cua van dap Neu dupe van dpng kheo leo, phuong phap vln dap se cd nhftng uu diem sau: - Kich thich tinh cue doc lap tu duy d HS de tim ra cau tra ldi toi uu trong thdi gian ngln
nhat. - B l i dudng cho HS nang luc diln dat blng ldi ndi; b l i dudng hftng thu hpc tap qua k i t
qua tra ldi. - Giup GV thu tin hieu ngupc tir HS mpt each nhanh gon k l kip thdi dieu chinh hoat dong
cua minh, mat khac cd dieu kien quan tam din tung HS, nhat la nhftng HS gidi va kem. - Tao khong khi lam viec soi n l i , sinh dong trong gid hoc. Nlu vpn dpng khong kheo leo, phuong phap van dap cd thl cd it nhilu han chi: - BS lam mat thdi gian, anh hudng khong tot din k l hoach len ldp cftng nhu mlt nhilu
thdi gian d l so^n he thong cau hoi. N lu khong kheo leo se khong thu hut dupe toan ldp ma chi la d l i thoai gifta GV va mot HS.
2.3. Nhom phirong phap viet
2.3.1. Khai niem
Nhom phuong phap viet de cap den each thftc, ki thuat danh gia the hien qua viec phan tich bai viet luan, cac san phlm ma trong do HS phai viet cau tra ldi cho cac cau hoi hoac van dh vao giay. Bay chinh la nhom phuong phap kiem tra danh gia kieu truyen thong no dupe su dung ca trong danh gia dinh ki (vdi 2 dang chinh la bai kiem tra tu luan va kiem tra trac nghiem). Nhom phuong phap nay cung dupe su dung pho bien trong BGTX.
BGTX sir dung cac ki thuat viet nhu: ghi chep ngln, v i l t thu, viet ldi nhan xet, viet ldi binh ... viet ra nhung suy nghT (yeu cau, mong muon/udc ma... kho khan, suy nglm ca nhan). Khi HS dupe yeu clu viet ra nhung suy nghT cua minh ve mpt van de gi do, hoan thanh mpt bai tap ve nha dang viet ldi binh/kien nghi, v i l t thu gui..., viet muc tieu/ k l hoach,... viet mpt ban bao cao, ve mpt buc tranh, viet, hoac dien thong tin vao mpt bang ma tran ghi nhd, bang ma tran kien thftc kT nang ca ban..., tdc la cac em dang cung cap cac chftng cur blng giay muc cho GV.
2.3.2. Cac ki thuat a) Viet nhan xet
- GVviet nhan xet: Viet nhan xet la mpt ky thuat dupe sir dung phi biln trong BGTX. GV thudng phai viet nhan xet vao vd, bai kiem tra, cac san pham hpc tap... Viet nhan xet cln mang tinh xay dung, chua nhung cdm xuc tich cue, niem tin vao HS... Nhu vay khi viet nhan xet, GV can d l cap din nhung uu diem trudc... nhung ky vpng... sau do mdi de cap din nhung dilm can xem xet lai, nhung ldi... can dieu chinh. Tranh nhung nhan xet chung chung, vo hon: "chua dftng/sai/lam lai..."; "chua dat yeu cau"; "lac de"; "cln co glng/cd t i ln bp"... Khi v i l t nhan xet nen su dung ldi le nhe nhang, the hien thai dp than thien, ton trpng, tranh xftc pham... HS se d l tilp nhan hon, tap trung vao mpt so nhung 16i/ sai sot cd tinh he thong, dien hinh can sdmkhlcphuc.
- HS viet ldi nhan xet: GV can hudng dan HS each viet nhan xet mang tinh xay dung, tap trung phat hien nhung diem tich cue da lam dupe... thay vi chi chii y nhftng dilm han chl/chua lam dupe.
b) Viet ldi binh/suy ngam Suy ngam la sir suy nghT sau, sir nglm nghT ve dieu gi do. Hoat dpng hpc tap rat can
nhftng tinh huong... bupc HS trai nghiem, suy nglm d l rut ra nhftng bai hpc. Trong BGTX, GV cln tao ca hoi cho HS khong chi ndi ra ma la vi l t ra nhftng suy nghT va suy nglm de danh gia nhftng kho khan, that bai hay thanh cong cua minh trong hpc tap...
Tu danh gia suy ngam la viec ngudi hpc xem xet tu dat ra nhftng cau hoi lien quan din muc tieu, udc ma... cong viec va su t i ln bp cua ban than. Hinh thuc danh gia nay gdp phan thftc dly hpc tap suit ddi, blng each suy ngam, nit ra nhftng bai hpc tir su thanh cong hay that bai cua ban than, ngudi khac, giup ngudi hpc cai thien thanh tich hoc tap cua ban than.
10
VD: GV co the yeu cau moi HS hay suy ngdm va tu hoi minh, ty trd ldi nhung cau hoi dudd day:
1. Ifac ma cua em? 2. Ba diiu em thich nhdt? Ba diiu em ghet nhdt? 3. Ba dieu em thich nhdt a cd giao? Ba dilu em chua thich a cd giao? 4. Ba ban em thich nhdt trong lap? 5. Mon hoc nao em thich nhdt? Mon hpc nao em thay kho khan va khong thich ? 6. Em cam thay dieu gi lam em vuinhdt? 7. Dieu gi khien em dang lo ngai ? kho khan hien tpi cua em la gi ?... Hay yeu cau HS viet ra nhung suy nghi/cau tra ldi cho nhung cau hoi nay vao cac phieu
tra ldi . . . va khuyen khich HS co thl chia se chung vdi nhom bEtn/cha me/thly co... GV hay tim hieu va xem xet k l ve nhung suy nghT, nilm tin cua HS hoc 16 qua nhihig suy nglm nay d l dieu chinh phuong phap day hoc va giao due tung HS trong ldp sao cho phu hop vdi tam ly tung em de dat hieu qua cao nhlt.
c) Viet ban thu hoach/tpp san
Tap san ciia ldp la tap hop nhihig bai viet luan ngln xung quanh mot chu de nao do vS 6 nhilm moi trudng/ pha rCrng/ ve sinh thuc pham/ an toan giao thong... V i l t ban thu hoach/bao cao ket qua sau mot hoat dong trai nghiem thuc te... Bay la ky thuat danh gia duac GV su dung kha ph6 bien. Cd the GV sft dung cac san phlm cua HS tir cac nhiem vu hoc tap hap tac nhom, tir hoat dong trai nghiem thuc te... d l danh gia nang luc chung, phlm chit cua HS hoac nang lyre hoc tap mon hoc. Chiing cd thl d dang cau hoi md HS tu nghT ra sau do v i l t cau tra ldi dudi dpng bai tu luan ngln hoac GV cd thl cung cap cac cau hoi hudng din, dinh hudng trong bao cao thu hoach d l HS tra ldi. Bai luan, ban thu hoach.. .phai th§ hien kha nang quan sat, phat hien, suy ngam, bai hoc kinh nghiem... dieu nay thudng cung clp nhung thong tin r l t huu ich ve mute do HS nhan thuc duac y nghTa cua viec hoc tap, ren luyen... nhu la ket qua cua su trai nghipm giao due va phat triln nhan each cua cac em.
d) Hd sff hoc tap Ho so hoc tap la m6t tap hap dai dien san pham hoc tap cua mot ngudi hoc, thudng bao
gom nhung san pham tot nhat cho tai nay va mpt so san pham dang duac hoan thanh... de the hien qua trinh n§ luc hoc tap cua ngudi hoc.
Ho sa hoc tap cung cd the la h6 so doc: HS luu tru mot h6 sa tat ca tai lieu doc doc lap cua cac em d trudng va d nha. Ho so nay can chua dung cac tac pham da hoan thanh va nhung tac pham mdi bit dau nhung chua hoan thanh. Ngoai ten cua cuon sach / bai bao... va tac gia, h6 sa can chfta dirng nhung nhan xet, binh luan, mang tinh phan hoi ca nhan doi vdi cac tac pham ma cac em da doc. Viec thao luan dinh ki npi dung h6 so nay se giup GV biet duac mftc do phat tri ln cua ngudi hoc vdi tu each la ngudi doc doc lap va gpi y cac each thftc de GV cd thl khich lp bo sung. H6 sa doc cd thl dua vao' h6 sa hoc tap cua ngudi hpc.
11
Ho so hoc tap cung co the la m6t tap hop san phlm hoc tap cua HS thupc mot lihh vuc noi dung ciia mon hoc (vi du: tap hop nhung bai viet ciia HS trong mot niia hoc kjO- Trong do moi san phlm deu co nhan xet cua GV hoac tu danh gia cua HS. GV hoac HS co the doi chieu san pham dau vdi lan lupt cac san pham tilp theo de dua ra nhan xet ve qua trinh HS tien bo d tung chi bao.
Vi du: tap hgp 4 bai viet ciia HS a nuahoc ky I cho thay: - Do dai bai viet tang len (so doan trong phan than bai nhieu han : tu 1 doan phat
triin thanh 3 doan) - Chu de cua mdi doan trong bai viet tie muc chua dugc the hien bang cau chu de den
muc da dugc the hien bang cau chu de
- Ldi chinh ta, ldi dung tie, ldi ket ndi cau da gidm ddn.
2.4. Mot so ky thuat khac Cd mot s6 ky thuat BGTX khac dupe GV sii dung, lien quan den ca 3 nhom phuong
phap: quan sat, van dap, viet.
a) Phan tich vd phan hoi
Phan tich va phan hoi la mpt ky thuat dupe dung phi biln trong BGTX. Phan tich ket qua dupe thuc hien trudc, phan h l i dupe thuc hien tren co sd phan tich. Viec phan tich ket qua dupe dua tren chuan kien thuc ky nang hoac chuan nang luc, nghia la phan tich ket qua theo cac chi bao va mftc dp thuc hien ciia moi chi bao trong chuan de lam can eft cho phan hoi. Viec ph&n hoi phai mang tinh tich cue, nghia la trudc tien can chi ra nhftng dieu TIS da hoan thanh tot hoac da hoan thanh, tilp do chi ra nhftng dieu HS chua hoan thanh, sau cung dua ra khuyen nghi de HS bilt each nang cao ket qua d mdi chi bao. Vi du: Phep cong a mon Toan lap 1.
d lap 1 khi HS thyce hien cac phep tinh cong (khong nhd) cac so cd hai chu so, GV quan sat thay HS mac du ket qua thuc hien phep tinh dung nhung HS do luon thuc hien phep tinh tie trai qua phai, cong hang chuc trudc rdi mdi cpng hang dan vi. Khi do, GV hoi HS neu each tinh va hudng ddn HS sua ldi, GV ghi lai de theo doi va cd bien phap hd trg HS.
b) Thuc hanh, thi nghiim, thuc hien nhiem vu thuc tien HS ti ln hanh thuc hanh, thi nghiem va vi l t bao cao ve ket qua thuc hanh, thi nghiem, hoac
thuc hien mpt nhiem vu thuc tien. Ky thuat nay thudng sft dung phoi hop ca quan sat, van dap, -viet.
Vi du: Bai tap danh gid nang luc thuc hien nhiem vu. Cung nghien cftu hai cay trong sau (xem tranh hoac quan sat thuc td). Cay nao khoe manh va cay nao bi benh (sft dung nhftng tieu chi quan sat nao...)? Giai thich ro vi sao ban ket luan mot cay bi benh, mot cay khod manh? Ban cd the lam gi de cftu chfta cay bi benh?
12
Nhan xet: - Nhif m vu nay bat nguln tu mot van de th\rc t l trong cupc song.
- Nhidm vu nay doi hoi HS phai so sanh nhung dac diem cua hai cay, ding thai yeu cau cac em gidi thich va dua ra giai phap.
- Nhifm vy nay danh gia nang luc van dung ki ln thuc d muc do cao: tu duy phan tich, sang tao va nang luc giai quylt van de.
c) Dinh hudng hpc tpp Bjnh huong hoc tap la ky thuat ket noi kien thuc moi vdi v l n kiln thuc da biet cua hoc
sinh, no cd tac dung r l t t i t trong h i trg HS hpc tap. Ky thuat nay thudng dugc dung vao luc HS chuan bi hoc mot kien thftc, ky nang, gia tri mdi hay mot thanh phln cua nang luc nao do tren nen nhung dieu da hoc trudc do. Khi dung ky thuyt nay, GV cln neu ra nhftng chi bao va tieu chi can cho viec hoc kien thftc, ky nang, gia trj md! hoac thanh phln cua nang luc nhlm dinh hudng cho HS quan tam chft y den nhftng chi bao va tieu chi nay d l hoc cai mdi.
Vi du: Trudc khi hpc ve cau ghep, GV can dung mot bang kiem di danh gid nhung hieu biet cua HS ve cau noi chung, ve cau don va du doan vi cau ghep.
ft
Dung 1. Cau dung di neu mpt sy viec 2. Cau dung de neu nhieu su viec 3. Cau can cd chu ngu va vi ngu 4. Cau neu mpt su viec can cd 1 cpp chu ngu va vi ngu 5. Cau neu nhieu sy viec cd lien quan vdi nhau can cd nhieu cap chii ngu va vf ngu
d) The/phieu kiim tra Mot hoat dong tuong d l i de keo dai trong 3-5 phftt nhlm kiem tra kien thftc cua ngudi
hoc trudc, trong va sau mot bai hoc hoac mot buoi hoc. HS dugc yeu tra ldi 3 cau hoi do GV dua ra.
Vi du khi ki t thftc bai hpc/ gid day GV yeu cau HS tra ldi 3 cau hoi ngln sau: (1) Bieu gi trong bai hpc hay gid hpc nay lam em thich nhat? (2) Chi nao, phan nao hoac dilu gi trong bai hpc hay gid hpc nay lam em kho hilu ? can
co giai thich lai?
13
(3) Bieu gi em dac biet quan tam hay mong muon dupe biet, nhung thay/co trong bai hpc nay chua de cap den?
HS dupe GV yeu clu vi l t nhanh cau tra ldi vao the hay philu kiem tra. GV co the doc nhanh cac cau tra ldi se biet dupe nhieu thong tin... r l t bo ich va lap k l hoach cho viec dieu chinh hoat dong giang day dap ftng nhu cau HS.
d) Xft ly tinh huong
BGTX doi hoi GV phai bilt xft ly tinh huong. Tinh huong trong hpc tap, giao due thudng hit sure da dang, do vay khi su dung tinh hudng GV de HS tu do dua ra each giai quyet de biet • cac em co kha nang gi? Hoac dua ra yeu cau, gpi y cac tieu chi danh gia de gidi han pham vi .
VD: Tinh huong - Bac em song d vung trung du Blc BO, CO du dinh kinh doanh blng each trdng mot so loai cay. Em se tu v ln cho bac trong nhung loai cay gi d vimg do? L i giai tai sao em lai tu van nhu vay.
e) Trd chffi
o Tac dung cua trb chffi Cac phuong phap, Id thuat d l BGTX tren ldp hpc hit sue da dang, tuy nhien su dung
chung thl nao de thu thap dupe dly du cac thong tin, khong tao ap luc len HS, phu hop vdi dac diem tam If lfta tuoi HS t i lu hpc la dieu khong d l dang.
Theo cac chuyen gia mot s i each thftc BGTX can dupe to chftc dudi dang cac trd choi... se de dang thu thap dupe cac thong tin that su khach quan. Vi du cac trd choi: 3 dieu gia tri, xin dung, ndi ldi cam an, udc ma cua em,... nhan dien ngudi ban thuc su. o To chiec trb chffi
Budi day la mot vi du cd the sft dung trd choi tao tinh huong d l HS boc 16 va sft dung each danh gia da chieu doi vdi moi HS.
Ban hay thuc hien trd choi "Nhan dien ngudi ban thuc su" sau day trong cac hoat dong cau lac bp/nhdm ban hay tap the ldp (chia thanh nhom nhd).
Cach choi: Moi nhom. gom 5-7 HS, moi HS co 5 -6 phut suy nghi sau do viet that nhanh nhung cam nhan ve su khac nhau giua ngudi ban binh thudng va ngudi ban thyc su... roi ddn tdt cd nhung cau da viet ra len bdng/td giay AO treo tren tudng di cac ban trong nhom cung doc.
M6i ngudi trong nhom cd nhiem vu chpn ra 1 - 2 cau minh thich nhat d l ly giai y nghia cua chftng va chu nhan cua cau ndi do lam trong tai nhan xet, hoac danh dlu + va nhihig cau
14
khong thich danh dau - . K6t thuc cudc choi, ai co nhieu dlu + nhat se chiln thing va nhan thudng hoac dai dien cho nhom thuylt trinh trudc ldp. Nhihig san pham, bai thuyet trinh ciia HS dugc dan xung quanh ldp hpc hoac noi cd nhilu HS qua lai (thu vien, loi vao ldp...).
Cac phuong phap quan sat, van dap va phuong phap vilt vdi cac nhom ki thuat cu t h l tuong thich cho nhihig boi canh danh gia gin vdi thyc ti ln, se bd sung cho nhau trong danh gia ldp hpc. Mdi loai thong tin dlu can thiet de thuc hien danh gia day du va y nghia trong ldp hpc. Vi the, viec GV nlm vftng tat ca cac phuong phap, k i thuat BGTX de thu thap dly du thong tin ve timg HS tren co sd do lam cac quyet dinh... la rat quan trong.
III . Hudng dan thuc hanh danh gia thudng xuyen 3.1. Lap ke hoach danh gia thudng xuyen
BGTX diln ra trong qua trinh HS hpc mpt bai hpc, mpt chuong hoac mpt chii de, mpt hpc ky, mpt nam hpc. Bo tinh chat cua hoat dong BG diln ra trong mpt thdi gian tuong doi dai nen GV can lap k l hoach cho hoat dong nay. Tren co sd nhung hilu bilt ve chuan kien thuc va ky nang hoac chuln nang luc (bao gdm cac chi bao va tieu chi, cac muc dp hoan thanh chi bao va tieu chi), vd cac phuong phap BG va ky thuat BG, GV cln lap ke hoach danh gia cho mdi chii de hpc tap ciia mpt mon hpc d l cd the chu dong thuc hien hoat dong nay trong suot hpc ky hoac nam hpc.
3.2. Thuc hien danh gia thudng xuyen tren ldp 3.2.1. Chpn lua va phdi hop cac phuong phap, kl thuat khac nhau trong danh gid thudng xuyen
Khi hoc tap dl bilt each su dung cac phuong phap, ky thuat, cong cu dung d l BGTX thi can tach biet tung phuong phap, ky thuyt, cong cu. Tuy nhien khi van dung nhung phuong phap va ky thuat danh gia can va nen phdi hop mpt sd ky thuat, cong cu trong viec danh gia d mdi bai hpc, mdi chii de hpc tap. Mdi ky thuat cd the manh va phat huy tac dung tdt trong viec danh gia mpt so chu de, ndi dung hpc tap nao do, nhung chua chic da phu hpp vdi nhung chii de, npi dung kh&c.
Cac phuong phap quan sat, van dap va viet bo sung cho nhau trong qua trinh BGTX tren ldp hpc va ngoai ldp hpc. Hay tudng tuong khi phai ra quyet dinh trong ldp hpc ma GV khong thd quan sat ve mat, phan ling, su the hien ki nang hpc tap mdn hpc ciia HS, khong the dat cau hoi hoac khong thu thap dupe cac thong tin phan hoi cua HS trong ldp hpc tir phuong phap viet... thi se nhu the nao. Mdi loai thong tin thu dupe tir cac phuong phap, Id thuat danh gia khac nhau, dlu can thiet d l thuc hien danh gia dly du va y nghia timg HS trong ldp hpc.
Mdi phuong phap cd nhung ky thuat khac nhau, mdi k l thuat lai cd nhung cong cu khac nhau, mpt cong cu (phieu danh gia) cd the sft dung vai Id thudt. V i thl, viec GV can nlm vftrig tat ca cac phuong phap, Id thuat thu thap thong tin thudng xuyen la rat quan trong. Bdng thdi can nhlc, chpn lua, phoi hop cac ki thuat cho phu hop vdi muc dich, muc tieu danh gia va doi tuong danh gia Lam the nao de lua chpn dugc phuong phap danh gid phu hgp?
Cd the chia nhihig ndi dung va chu de hpc tap d clp tieu hpc thanh mly loai ldn sau: 15
- Thu nhat: Kien thftc khoa hoc va nhftng ki nang nhan thftc. Loai nay gom nhftng noi dung hoc vd quy tic, quy trinh, khai niem, doc hieu van ban.
- Thu hai: Ky nang hoat dong. Loai nay gom nhftng ky nang: doc (dpc thanh tieng, doc dien cam), viet, noi, nghe, lam tinh, giai toan, phan loai ddi tuong, lam thi nghiem, tao ra san pham, giai quyet van dd...
- Thu ba: Thai do, gia tri, niem tin. Loai nay gom nhftng noi dung: nhan thftc ve thai dp, gia tri, nidm tin; the hien thai dp, gia tri, niem tin qua hanh vi.. .
Phuong phap Viet, V i n dap phat huy tac dung tdt vdi vide danh gia loai ndi dung thft nhat. Phuong phap Quan sat, Viet, Van dap phat huy tac dung tot vdi vide danh gia loai ndi -
dung thft hai. Phuong phap Quan sat, Vidt phat huy tac dung tot vdi vide danh gia loai ndi dung thft ba.
Lam the nao de lua chpn dugc ky thuat, cong cu phu hop? va phdi hgp su dung cac ky thuat, cong cu mot each hieu qua?
Tuy thudc vao ndi dung, chu de hpc tap, tuy thudc vao phuong phap danh gia da chpn, GV cd the phdi hop mpt so ky thuat BGTX de danh gia trong qua trinh HS hpc mpt bai hpc hoac hoc mpt chu dd hoc tap.
V i du BGTX mon Lich sft va Bia ly blng ki thuat: Quan sat, su dungphieu danh gid theo tieu chi ',J3t ^
k: I
to
1 Chu de - Xac dinh chu dd phu hop vdi yeu cau va dung trong tam.
- Xac dinh chu de phu hop vdi yeu cau.
- Xac dinh chu dd chua phu hprp vdi yeu cau.
2 Npi dung
- Ti t ca ndi dung ddu dang tin cay va phong phft.
- Hau hdt ndi dung dang tin cay va phong phft.
- Ndi dung khong dang tin cay, chua phong phft.
3 Hinh thftc trinh bay
- Trinh bay cac npi dung chinh mpt each logic, sang tao, sinh ddng vdi cac chi tiet minh hoa
- Trinh bay dupe hau het cac ndi dung chinh tuong doi logic.
- Chi trinh bay dupe mpt so ndi dung chinh nhung chua logic.
4 Thuyet trinh
- Cach thuyet trinh de hidu, antupng, cuonhftt ngudi nghe; dam bao thdi gian quy dinh.
- Cach thuyet trinh de hidu, chua an tuong; dam bao thdi gian quy dinh.
- Cach thuyet trinh kho hieu, khong dam bao thdi gian quy dinh.
Cd the danh gia kien thftc ve tir loai d mdn Tidng Viet ldp 4 bang phuong phap van dap va phuong phap viet vdi vide sft dung cac ky thuat dat cau hoi, HS danh gia l ln nhau, phan tich va phan hoi thong qua cac cong cu cau hoi md, cau hoi trac nghiem khach quan, ldi nhan xet. 3.2.2. Mpt so each thuc eff ban dugc thudng sir dung trong danh gid thudng xuyen
Cac nghidn cftu cho thly cd rat nhieu each thftc dang dupe GV sft dung de BGTX chat
16
lupng hoc tap, ren luyen cua HS. Tuy thudc vao mpc dich / mpc tieu, doi tuong, GV lua chpn, phoi hop nhftng each thftc danh gia khac nhau cho phu hop.
Dudi day la cac each thftc BGTX nhlm cung cap cho GV va HS nhftng thong tin c ln thiet dd nang cao chat lupng giang day va cai thien kdt qua hoc tap, dupe dd cap nhieu nhlt trong cac tai lipu vidt vd danh gia giao due.
*GVdanh gid
- Cach thftc GV tim hidu nhu clu, nang luc cua HS: sft dpng phidu hoi, bang kiem, thang do, phieu danh gia tieu chi, tra ldi nhanh nhftng cau hoi md, cac trd choi 3 dieu... xin dung hoac viet ra nhftng gi em dang suy nghi/ lo ling...;
- Cach thftc GV khich 1? dinh hudng hpc tap: suy nglm, tp danh gia, tra ldi cac cau hoi md;...
- Cach thftc GV giam sat su tidn bp: du gid, ho so hoc tip, ke hoach hpc tap, sd theo ddi hpc tap/ sd ghi chep thudng nhat;
- Cach thftc kiem tra danh gia su hidu bidt, ky nang thuc hanh: ghi chep ngin, the kidm tra, phieu hoi, phidu quan sat, phong vin, hd so hpc tip..*
* HS tu danh gid
Tu danh gia la qua trinh HS danh gia hoat dong va ket qua dat dupe cua ban than. Tu danh gia la mpt chidn lupc hpc tap co ban, HS can dupe hudng din dd cd thd sft dung hidu qua chien lupc nay nhim tu phan hoi ddi vdi tat ca cac Hnh vuc hpc tip. HS khong chi tu danh gia ma con cd thd dupe tham gia vao qua trinh xac dinh cac tieu chi danh gia the nao la mpt thanh qua tdt. T\r danh gia cd mdi lien he chat che vdi mpt trong nhftng muc tieu chinh cua giao due: hoc tap theo dinh hudng cua ban than.
Uu didm va han chd cua tu danh gia: Tu danh gia giftp HS nhan thftc sau sic hon vd nhftng gi minh da hpc, da tien bp va nhftng gi cin co ging, HS biet chiu trach nhipm trudc ket qua hpc tap cua minh, tu tin hon vd nhftng gi cac em cd the lam dupe, ren luyen dupe each tu hpc cho HS.
* HS danh gid lan nhau HS tham gia vao vide danh gia san pham, cong vide cua nhftng HS cung hpc khac. HS
phai dupe hudng din dd nam ro nhftng ndi dung du kien se danh gia trong san pham, cong vipc cua ban hoc. Bay chinh la qua trinh tirng HS trong ldp hoc cung tham gia mpt hoat ddng/chuong trinh hpc tap danh gia lan nhau.
HS cd thd sft dung cac bang kiem, phieu hudng din danh gia theo tieu chi hoac tra ldi blng phieu danh gia doi vdi san pham cua mpt ban khac. Su ket hop gifta tu danh gia va danh gia ngudi khac (d do cd su kdt hop gifta GV va cac ban hpc cung tham gia danh gia...). Bay la su doi thopi gifta ngudi hpc va GV... nhung su danh gia cudi cung v ln la cua GV.
HS quan sat cac ban trong qua trinh hpc tap, vi vay, thong tin ma cac em cd vd hoat dong cua nhau mang tinh chi tidt, cu thd hon la thong tin thly/ cd thu dupe. Banh gia l l n nhau khong tap trung vao danh gia tong kdt cudi ki ma nhlm muc dich hd trp HS trong suot qua
17
trinh hpc tap ciia cac em. Bidu nay co nghia la HS se danh gia l ln nhau dua tren cac tieu chi da dupe dinh trudc. Cac tieu chi nay se do GV tu xac dinh hoac do thay va trd cung thing nhat xac dinh va phai thuc hidn blng nhftng ngdn tir cu thl, phu hop vdi kha nang nhan thuc cftaHS.
Trong nhieu trudng hop, GV cln cung cap cho HS tieu chi, cac mire dp hoan thanh tieu chi dudi dang nhftng cau hoi gpi y de HS danh gia ban.
Vidu : Muon HS danh gid bai doc thanh tieng cua ban, GV co the hoi:
- Em co nghe ro ban doc khong? (tieu chi ve dm lupng)
- Em thay ban doc chua dung nhung tu nao? (tieu chive doc dung)
- Bah dd ngat hoi d cau dai chung ta vua luyen doc chua? (tieu chi vi doc tron)
- Ban doc vua hay chqm? (tieu chi ve toe do)
Ifu diem va han che cua danh gid lan nhau: Qua danh gia hoat ddng, san phlm hoc tap cua ban, HS co thl hpc hoi nhftng diem hay hoac rftt kinh nghiem tir nhftng chua tot cua ban; hinh thanh kha nang tu chiu trach nhiem vdi nhftng nhan xet, danh gia cua minh ve ban hpc; thong qua viec danh gia ban hpc, HS hinh thanh ro rang hon trong ban than minh cac yeu cau v i hoc tap, v i each ftng xu vdi ngudi khac, tir do, dieu chinh hay phat trien hanh vi , thai dp cua ban than. Tuy nhien danh gia l ln nhau phu thudc r l t nhieu vao cam tinh cua HS; kho thu thap dupe thong tin ve nhftng HS nhftt nhat, it dupe ban chft y.
TV. Sft dung ket qua danh gia thudng xuyen X X ^
4.1. Sir dung ket qua danh gid thudng xuyen de dieu chinh hoat dong day vd hoc Muc dich cua BGTX tap trung chu ylu cung cap thong tin phan hoi cho HS, GV va d l hd
trp phat triln hoat ddng hoc tap ciia HS. Bac biet k i t qua BGTX cln dupe cung cap kip thdi d l HS cd du thong tin va nhanh chdng dilu chinh vide hoc ciia minh nhlm cai thien k i t qua trong thdi gian tiep theo dftng vdi yeu cau ciia chuong trinh.
Nhftng ket qua BGTX ciia mdi HS trong ldp la nhftng thong tin quan trong giftp GV phan tich dilm manhj diem ylu trong mdi npi dung hoac chii dd hpc tap. Tren co sd do, GV tim ra nhftng each thftc dieu chinh ndi dung hoc tap hoac phuong phap day hpc cho phu hpp hon vdi HS nhlm dat dupe yeu cau cua chuong trinh.
Khi phan loai HS vao cuoi mdi nam hoc, GV khong chi can eft vao ki t qua k i im tra cuoi nam hpc ma can can eft vao ca ki t qua BGTX mdi HS trong ca qua trinh hpc dd dua ra quylt dinh, dac biet la nhftng quylt dinh quan trong nhu: cho HS co hdi lam lai bai k i im tra cudi nam nlu nhu HS co k i t qua kiem tra cuoi nam thap mpt each la thudng (VB: dat 5-6 diem) trong khi k i t qua BGTX ciia HS do lai thudng d mftc hoan thanh tot nhiem vu hpc tap.
GV khong dung ki t qua BGTX dd so sanh thanh tich ciia HS nay vdi HS khac, didu nay khong phu hpp vdi muc tieu ciia BGTX va khong ton trong HS.
18
4.2. Thong bao ket qua danh gia thirdng xuyen cho hoc sinh, cha mp hoc sinh Viec BGTX diln ra chu yeu tren ldp hoc. Do do ki t qua cua viec BGTX thudng dupe
GV thong bao true tilp cho HS tai luc diln ra hoat dong danh gia. Chinh vi tinh chat true tilp va t?i chi nay da lam cho viec thong bao ki t qua BGTX cua GV d l gay ra nhung van de nhay c&m vdi HS. Be tranh dieu nay, GV can cd thai dp tich cue, xay dung trong viec thong bao k i t qua danh gia cho HS. Viec GV cln lam la luon khlng dinh nhung phln ki t qua tich c\rc HS da hoan thanh hoac hoan thanh tot trudc, nhung di lu HS chua hoan thanh GV khong nen thong bao dudi dang ldi che, hoac phu nhan su co glng ma nen ndi ring em da cd su c l glng, nhung co dac biet mong muln nhin thly nhung n l luc hon nfta... d l HS tu nhan ra gia tri cua minh va tap trung vao phln viec minh chua hoan thanh. Quan trong hon, GV cln dua ra nhung ldi gdp y, hudng din d l HS bilt each lam tot hon nhung dieu HS chua lam dupe. Vdi nhung HS vln chua dat, chua hoan thanh, GV can cd them ldi Idling dinh em da cd t i ln bp, nhung v ln cln c l glng them theo each nay each kia. . . d l k i t qua t i t hon.
Be phan h l i k i t qua BGTX phat huy hieu qua tich cue, GV nen:
- Tap trung phan h l i nhung diem manh, trao d l i thing nhat vdi HS/phu huynh nhung bien phap cu th l d l duy tri, phat huy dilm manh cua m l i HS.
- Trao dli/phan hoi ve mot so diem han che, cin khac phuc ngay, va thong nhat cac bien phap cii the d l khlc phuc han che. GV can phan. h l i mpt each khde leo d l khong lam ton thuong phu huynh.
- Trao d l i thing nhat each phoi hpp (dinh ky va dot xuat), giam sat su t i ln bo cua HS vdi phu huynh. K i t qua BGTX moi HS d mpt mon hoc nao do cd bien dong bat thuong (tiln bp nhanh,
hoac sut giam) co the se dupe GV thong bao vdi cha me HS ngay sau buli hpc hoac tuan hoc, d l cha me kip thdi phl i hpp vdi GV dong vien, khuyln khich con trong hoc tap hoac tao dilu kien hon, h i trp con nhieu hon trong hpc tap. Trong nhung lan hpp phu huynh dau nam hpc, cuoi hpc ky I va cuoi nam hoc, ben canh viec thong bao cho tung phu huynh bil t k i t qua hpc
* A *
tap cua con em qua bai kiem tra dinh ki, GV cd the thong bao ket qua BGTX cua HS trong nhung trudng hpp sau:
- Phu huynh cua HS cd yeu clu nhan xet v i qua trinh hpc tap cua con. - Nhung HS chua dat chuin can cd su phoi hpp giao due gifta GV va phu huynh. - Nhung HS hoan thanh t i t nhiem vu hpc tap / cd nhung t i ln bp dot xult. Khi phu huynh cd yeu cau nhan xet ve viec hpc tap, ren luyen cua hpc sinh, GV cd the
cung cap nhung blng chung thu thap dupe qua quan sat, qua v ln dap va qua bai viet trong qua trinh BGTX dl giai thich k i t qua hoc tap, ren luyen ciia HS da neu trong danh gia dinh ky, dong thdi d l phu huynh bilt dupe mat manh, mat y lu cua con ma tilp tuc h i trp, dong vien con trong thdi gian t i lp theo.
Vdi nhftng HS con gap nhilu kho khan trong hpc tap, ren luyen, GV can thilt phai thong bao k i t qua BGTX cua HS d l khong chi giai thich k i t qua hpc tap, ren luyen cua HS qua bai danh gia dinh ky ma con d l trao doi vdi GV nhftng dilm con em hp con ylu, nhftng viec ho can lam de ho trp con em.
19
Vdi nhung HS cd thanh tich hoc tap, ren luyen tot, GV cung cln thong bao ket qua DGTX ciia HS cho phu huynh de ho biet con em cd diem manh gi, nhung viec hp can lam de h i trp con em hoc tap tot hon nua theo nhip dp phdt trien cua HS.
20
PHU LUC • •
G l C f l T H I E U M O T S O L O ^ I T H A N G D O C O T H E S U ' D U N G
T R O N G D A N H G I A T H I T O N G X U Y E N
Thang do co nhilu loai, nhung nhin chung co mot so loai thang do sau day: - Thang do dang so: Bay la mot trong nhftng loai thang do don gian nhat. Ngudi su
dung danh dlu hoac khoanh vao, mot con s6 chi muc do bieu hien cua mot phlm chat d HS. Thong thudng, mdi con s6 chi mftc do dupe mo ta blng ldi va su mo ta nay thong nhat d t i t ca cac cau trong thang do. Boi khi ngudi sft dyng thang do chi dupe chi din ring con s6 ldn nhlt la chi mftc dp cao nhlt, con so nhd nhlt la chi mftc dp thlp nhlt, nhftng so d gifta la chi cac gia tri trung binh.
Thang do dang sd dupe sft dung khi nhftng dac dilm, pham chit dua ra co the dupe phan loai thanh mpt s6 lupng nhlt dinh cac mftc dp ( t u 3 - 5 mftc do) va co su thing nhat ve gia tri ma moi con so dai dien.
V i dp ve thang do dang so:
Hudng dan: Hay chi ra mftc do ma HS tham gia vao buli thao luan chung cua ldp blng each khoanh tron vao nhftng con s6 tuong ftng. Trong do 1 = khong tich cue; 2 = it tich cue; 3= lftc tich cue, lftc chua (trung binh); 4 = co ban tich cue; 5 = r l t tich cue 1. HS tham gia thao luan d mftc dp nao?
Khong tich cue 1 2 3 4 5 Rat tich cue
2. Thang do cac nang luc, pham chit (xem chi tiet d phu luc)
Hay khoanh tron vho mgt s6 thich hop bieu thj flung nhat hdnh vi ciia HS. Chi chpn 1 trong 3 muc dp.
(1 = Hiemkhi, khong dung; 2 = Thi thoang, doi khi dung; 3 - Thuong xuyen, thudng xuyen dung)
STT i„,; :") ' " ,\ 'Cap chi bao hanh vi (bieu hipn,cu the) ' i t> r dupe quan sat ft tirng nang luc,'pham chat
Mftc dp ' . STT
i„,; :") ' " ,\ 'Cap chi bao hanh vi (bieu hipn,cu the) ' i t> r dupe quan sat ft tirng nang luc,'pham chat 1 '« 3
Nang luc
I Tu phuc vu, tu quan 1 HS tir cham soc than the, an, mac gon gang sach se 2 3
2 HS tir chuan bi do dung hoc tap ca nhan ft tren ldp 2 3
3 HS tir giac hoan thanh cong viec dupe giao dung hen 2 3
4 HS chu dong khi thuc hien cac nhiem vu hoc tap 2 3
5 HS tir sap xep thdi gian hoc tap, sinh hoat ca nhan, vui choi hpp li 2 3
6 HS tir sip xep thdi gian lam c&c bdi tap theo yeu clu cua GV 2 3
1
3. HS....... co gap nhung van de sau day d muc do nao? 11
^̂^̂
^ itfll
1 Lanh liing, it ndi, giao tiep kdm tu tin
2 Thu dong, khong tu tin khi thuc hien nhiem vu hoc tap
3 Hay gay go hoac pha roi, treu choc cac ban
4 Nhut nhat, khong than vdi ban nao trong ldp '
5 Lam gi sai hay dd ldi cho ngudi khac
6 Dd bi klch ddng, kho kiem soat xuc cam tieu cue
- Thang do dang do thi: Thang do dang dd thi md ta cac mftc do bilu hien cua hanh vi theo mot true dudng thang. Ngudi quan sat danh dlu vao doan thing do. Mot he thong cac mftc dp dupe xac dinh d nhung vi tri nhat dinh tren doan thang nhung ngudi danh gia van cd the danh dlu vao diem gifta cac mftc dp tren doan thing.
Vidu: 1. HS tham gia vao cac hoat dong chung cua ldp thl n&o?
i r • i " i i Rat thu ddng thu dong Binh thudng Kha chu dong Rat chu ddng
Can luu y ring nhung md ta cac mftc dp tren thang do dang do thi cd the giong nhau d t i t ca cac cau hdi nhung cung cd the mdi cau hdi cd mpt each md ta mftc dp khac nhau.
Md ta mftc dp theo dang dudng thing cd the danh dlu vao khoang giua cua nhung mftc dp danh gia giftp cho viec danh gia chinh xac hon.
Danh gid bang thang do can tudn theo nhung yeu caul'nguyen tac sau: - Nhftng tieu chi cua thang do can phai la nhftng npi dung giang day va giao due quan
trong.
- Nhftng md ta trong thang do phai la nhftng blng chftng cd the true tiep quan sat dupe. - Cac mftc do va mo ta mftc dp cua thang do phai dupe dinh nghia r5 rang. - Nen dua ra tu 3 din 5 mftc dp trong thang do. - Nen cho phep ngudi su dung thang do bd qua nhftng cau ma hp cam thly khong cd du
bang chftng de danh gia.
- Neu cd thl , hen ki t hpp ki t qua danh gia cua nhieu ngudi quan sat tren cung mot d l i tuong.
2
d) Bang tham chieu chuan danh gid mon hoc (theo chuan kiln thuc ky nang hoac chuan nang lye)
Vi dy: Bang tham chieu chuan danh gid mon toan giua hoc ki I (Lap 1) Theo doi qua BGTX cac bieu hien hdnh vi ciia HS, dua tren chuan kien thuc, kT nang ve mon
Toan, den gifta hoc ki I , GV lupng hod thanh ba mftc:
1 = Chua hoan thanh (CHT): HS chua thuc hiyn duac yeu cau ndy (chi bao hanh vi). 2 = Hoan thanh (HT): HS ca bdn thyc hien dupe yeu cau ndy (chi bao hanh vi). 3 = Hoan thanh tot (HTT): HS thuc hien thanh thao yeu clu ndy (chi bao hdnh vi).
' rMaS -Tham"
chieu A * ' \ Tieu chi va chi bao hanh vi (bieu hien cu the), . . ' fa v ^ " , f * ^ 4 ' i 3 i j j i' *
, T \ "Mftc 36 • ' rMaS -Tham"
chieu A * ' \ Tieu chi va chi bao hanh vi (bieu hien cu the), . . ' fa v ^ " , f * ^ 4 ' i 3 i j j i' *
CHTr (1)- (2)
•HTT (3)
1.1.1 Bilt vd hilu dupe f nghia ciia cac s6 ty nhien cho din 10
1.1.1.1 Bilt dim, dye, vilt cac si din 10
1.1.1.2 Nhan bilt so lupng ciia myt nhom dli tuyng (khong qua 10 phdn tu)
1.1.1.3 Bilt so sdnh ede si trong pham vi 10
1.1.2 Thyc hiyn dupe phep c§ng trong phym vi 5
1.1.2.1 Sft dyng dupe cac mo hinh, hinh ve, thao tac dl minh hoa, nhan bilt dupe y nghia cua phdp c§ng trong pham vi 5
1.1.2.2 Thuyc bdng cyng trong pham vi 5 vd bilt cong nham dupe trong pham vi 5
1.1.2.3 Budc dau nhan bilt dupe vai trd ciia si 0 trong phep c0ng (trong pham vi 5)
1.1.3 Thyc hiyn dupe mpt si thao tac vdi hinh vuong, hinh trdn, hinh tam giac
1.1.3.1 Budc dau nh§n bilt hinh vuong vd nh$n ra dupe hinh vuong tft ede vdt thyt
1.1.3.2 Budc dau nhan bilt hinh trdn vd nhan ra dupe hinh trdn tu cac vat theft
1.1.3.3 Budc dlu nhan bilt hinh tam giac vd nhan ra hinh tam gidc tu cac vat that
Kit qud danh gia (lupng hoa dua tren 3 tieu chi vdi 9 chi bao)
*llt
IP
.sr. mmmmm
So chi bao
Byt mftc
d) Bang kiem Bang ki im co hinh thftc va sft dung gin giong nhu thang do. Tuy nhien, thang do doi hoi
ngudi danh gia chi ra mftc dp bieu hien cua mpt pham chit hoac mftc dp thudng xuyen cua mot hdnh vi, con bang ki im chi yeu clu ngudi danh gia tra ldi cau hoi don gian: co / khong hoac dong y/khong ding y.... Bo la phuong phap ghi lai xem mpt pham chit co bieu hien hay khong hoac mpt hanh vi co dupe thuc hien hay khong.
Bang ki im thudng dupe sft dung khi qua trinh danh gia dua tren quan sat nhieu hon la cac hinh thftc k i im tra viet va k i im tra mieng. Bang ki im cung co ich trong viec danh gia nhung
3
k i nang thuc hanh, nlu no dupe chia ra thanh nhung hanh dong cu the. Vi du: Bang kiim danh gid qua trinh tham gia mot nhiem vu hoc tap Hudng ddn: Trong khodng trong phia trudc moi cau, hay danh dau + neu hanh dong dat
yeu cau hoac danh dau — neu hanh dong khong dat yeu cau. f~]l. Thdo luan vdi cac thanh vien de thong nhdt lua chon chii de, muc tieu. [~]2. Lang nghe, de hieu ro muc tieu, nhiem vu duac phan cong. f~]3. Lap ke hoach cd nhan de thuc hien nhiem vu duac phan cong. f~/4. Tu danh gid ket qua thuc hien nhiem vu so vdi muc tieu. f~]5. Bao cao ket qua, chia se kinh nghiem, hoan thien san pham.
Trong danh gia thuc hanh, thi nghiem... bang kiem co the duac thiet ke theo cac budc sau:
- Xac dinh tirng hanh vi cu the trong hoat dpng thuc hanh. A r
- Cd the them vao nhung hanh vi lam sai neu no co ich cho viec danh gia. - Sap xep cac hanh vi theo dung thft tu dien ra. - Hudng dan each danh dau de nhan bilt khi hanh vi do xuat hien (hoac danh so thft tu cac
hanh vi theo trinh tu thuc hien).
Ngoai viec danh gia nhftng k! nang thuc hanh, bang ki im con dupe su dung d l danh gia san pham. Trong trudng hpp danh gia san pham, bang ki im thudng bao g6m mot day nhftng dac dilm ma mpt san pham hoan thien can cd. GV danh gia blng each ki im xem tung dac dilm dua ra trong thang do cd d san pham cua HS hay khong.
Trong lihh vuc phat triln nhftng ki nang xa hoi, bang kiim cd th l la mpt cong cu thuan tien d l ghi lai nhftng blng chftng v i su t i ln bp cua HS trong mpt muc tieu hpc tip nhlt dinh. Thong thudng, bang ki im se liet ke ra nhftng hanh vi diln hinh cho muc tieu cln danh gia va GV quan sat xem nhftng hanh vi do cd hay khong.
Vi du: Danh gia thdi quen lam viec, GV cd th l liet ke ra nhftng hanh vi sau (yeu clu tra ldi Cd hoac Khong):
Cd Khong Ton trong y kien ngudi khac. • • Yeu cau dupe giup do khi can thilt. • • Hpp tdc vdi cac ban. • • Dung chung dung cu hoc tap vdi cac ban. • • Hoan thanh nhiem vu dupe giao... • • Ket luan:
Tuy tung loai cong cu quan sat dupe mo ta rieng biet, nhung trong thuc te cac loai cong cu quan sat dupe sft dung ket hop vdi nhau d l danh gia thanh qua hpc tap cua HS.
4
e) Phieu danh gid theo tieu chi
- Danh gid theo tieu chi: la mot ki thuyt danh gia the hien cac yeu clu v i chit lupng. Philu hudng din danh gia theo tieu chi giup ngudi hpc tu dinh hudng va t\r danh gia cung nhu lam phuong tien giao tiep giua ngudi hpc va GV.
Phieu danh gia theo tieu chi la mpt tap hop cac tieu chi (dupe cu the hoa thanh cac chi bao hay cac bilu hien hanh vi cd the quan sat, do dim dupe) thl hien muc dp dat dupe ciia muc tieu hpc tap va dupe su dung de danh gia hoac thong bao ve san pham, nang luc thuc hien hoac qua trinh thuc hien nhiem vu cua ngudi hpc.
Phieu danh gia theo tieu chi bao gom mpt hoac nhilu khia canh nhu nang luc thuc hien dupe danh gia, cac dinh nghia va/hoac vi du lam sang to nhung yeu to dang dupe danh gia va mot thang dilm cho tung khia canh. Cac khia canh thudng dupe gpi la tieu chi, thang danh gia dupe gpi la mite do, dinh nghia dupe gpi la thong tin mo td.
- Cac muc do trong phieu hudng ddn danh gid theo tieu chi: phieu hudng din danh gia theo tieu chi gom cac muc do cua nang lire thuc hien va cac thong tin mo ta ung vdi mdi muc do. Su dung cac muc do: VD: 3 muc (1, 2, 3), 4 muc (1,2, 3, 4) hoac hay 5 mftc (1, 2, 3, 4, 5).
Cac mftc do co the la: Chua tich cue, tich cue, rat tich cue... Hoac ki lu thang Likert 5 mftc dp, tuong ftng vdi cac dilm so tir 1 - 5, trong do di lm 1 la
thap nhat, diem 5 la cao nhlt.
GV co thl sft dung ki thuat nay (md ta rd ndi ham tirng mftc dp cua mdi tieu chi) dd lupng hoa nhung khai niem trim tuong.
GV phai dua ra cac tieu chi, mdi tieu chi lai gdm cac chi bao md ta cac bieu hien hanh vi dac trung... de cd blng chftng ro rang cho cac danh gia.
• Vidu:
Phieu tu danh gia va danh gia lan nhau trong hop tac nhom (khi thuc hien mpt nhiem vu hoc tap)
Hp va ten HS: Ldp: trudng:
1. Hay danh gia sir ddng gdp cua em trong nhdm theo thang dilm tir 1 den 5 (5 la cao nhat)
- 5 diem: Cd nhftng ddng gdp rat quan trong (dli vdi tat ca cac phln cua de tai va trong tat cd cac giai doan thyc hipn; tyo dieu kien ho trp cong viec cua ede ban khac trong nhdm ma khong 1dm thay).
- 4 diem: Cd ddng gdp cd y nghTa (dua ra nhftng gpi y quan trong va giup do cac ban khac mdt each cd hieu qua; cd vai trd tac dong din tat cd cac phln cua de tai).
- 3 diem: Cd mpt so ddng gdp (dua ra mpt so gpi f hftu ich, giup nhftng ngudi khac nghien cftu, gidi quyet van de, vd ddng gdp cho viec phat triln cac phan khac nhau cfta de tai).
- 2 diem: Cd ddng gdp nhd (dua ra it nhat m|t gpi y hftu ich, doi khi giup do ngudi khac, lang phi it thdi gian, cd vai trd nhd trong viec phat triln mot hoac hai phan khac nhau cua de tai).
- 1 diem: Khong cd ddng gdp thyc su nao (khong dua ra gpi y gi, khong giup dd ai, khong hoan thanh vipc dupe nhdm giao, lang phi thdi gian).
5
Khoanh trdn so diem cda em: 1 2 3
Lf gidi ngln gon tai sao em lai cho diem bdn than nhir vay:
4 5
2. Hay cho diem tirng ban trong nhom:
Ban: : Ban: : Ban:
Ban: : Ban: : Ban:
Ban:..... : Ban:... ....: Ban:
3. Em co the ly gidi tai sao em lai cho diem nhu vay (neu duac yeu cau)?
6
T H A N G B O N A N G L I / C , P H A M C H A T
(GVco the tham khao s& dung khi danh gid HS tieu hoc)
Hp va ten HS: ; Tuoi: ; Nam/Nft: Ldp: Trudng: Hp va ten giae vien: Ngay danh gia:
Hudng ddn: Dudi day la nhung bieu hien hanh vi cd the quan sat thay d mpt hoc sinh (HS). Giao vien (GV) hay dpc ki timg cau va danh gia xem HS nay thuc hi$n a muc dp nao? Hay khoanh vao mot so thich hop bieu thi dung nhlt hanh vi cua HS nay. (Chi chpn 1 trong 3 muc dp)
1 - Hiem khi, khong dung; 2 = Thi thodng, doi khi dung; 3 = Thudng xuyen, thudng xuyen dung
A. C a c nang lire, pham c h i t
-STVT»: Cdc chi bao hanh vi (bilu hifn cy thl)n
/< > *' ' dupe quan satid tung nang lye, phlm chat- . 1 ' ' • ' . ' Mftc dp , -STVT»:
Cdc chi bao hanh vi (bilu hifn cy thl)n
/< > *' ' dupe quan satid tung nang lye, phlm chat- . 1 ' ' • ' 2 3 Nang lyre
I Ty pit vie vitytyquan 1 HS tu cham sdc thdn the, dn, mac gpn gdng sych sg i 2 3 2 HS ty chuln bj do dung hpc t£p ca nhan d tren ldp i 2 3 3 HS ty giac hodn thanh cong vipc dupe giao dung hpn l 2 3 4 HS chii dpng khi thuc hi?n cac nhi&n vy hpc tap i 2 3 5 HS ty sip xep thdi gian hpc typ, sinh hoat ca nhan, vui choi hop H 1 2 3 6 HS ty sip xlp thdi gian lam ede bai tap theo yeu clu cua giao vien 1 2 3
77 Hyp tac
7 HS cd kT nang giao tiep, sin sang giup dd ede ban 1 2 3
8 HS tich cue tham gia vao cac cong viec d td/nhdm 1 2 3
9 HS dl lam quen, dl dang ket ban 1 2 3
10 HS biet noi ldi cdm on khi ngudi khdc giiip minh m$t dieu gi do 1 2 3
11 HS tich cue, ty gidc hodn thanh cong viec dupe nh6m giao dung hpn
12 HS ling nghe va dl ddng thod thuyn vdi cac ban trong nhom 2 3
777 TyhQC va gidi quyit van di
13 HS ty thyc hipn dupe ede nhiem vy hpc tap ca nhan, hpc tap theo nhom 2 3
14 HS tu giac, chii dpng hodn thanh cac bai typ dupe giao diing h?n 2 3
15 HS tu kiem tra, ddnh gid kit qua hpc typ dl dieu chinh viec hpc 2 3
16 HS van dung dieu da hpc dl gidi quylt cac van de trong hpc tap 2 3
17 DS giai quylt mpt van de, HS thudng c l glng den cung 2 3
18 HS chii dpng nghT ra nhftng each khac nhau dl giai quyet van de 2 3
Pham chit
IV Cham hpc, cham lam
19 HS tu giac tham gia 1dm cac cong viec d ldp, d trudng 2 3
20 HS tich cue thuc hipn nhftng cong viec dupe giao, khong can nhlc nhd 2 3
21 HS thl hien su chdm chi, sin sdng giup dd ede ban trong ldp 2 3
22 HS cd su tap trung, chu y ling nghe trong cac gid hpc 2 3
7
STT Cac chi bao hanh vi (biiu hien cu the) ' > - . - , '
* , duyc quan sat 6" timg nang lye,'pham chat yYMvcaQ'fa
STT Cac chi bao hanh vi (biiu hien cu the) ' > - . - , '
* , duyc quan sat 6" timg nang lye,'pham chat •AK; 2 3
23 HS chii dpng neu thlc mdc vd tich cue phdt bieu y kien trong gid hpc 1 2 3
24 HS hodn thanh ede cdng viec dupe giao d ldp dung hen 1 2 3
V Tu tin, track nhiem
25 HS tu tin trong giao tilp ung xit vdi cac ban trong ldp ! 2 3
26 HS chii dong, tu tin trong ede tinh huong hpc tdp vd rdn luyen ! 2 3
27 HS thl hidn sy tu tin trong ede cupc thdo luan nhdm ! 2 3
28 HS thl hien tinh trdch nhiem trong hoyt dpng hpc tap, ren luyen bdn than 1 2 3
29 HS tu chju trdch nhiem, khong do ldi, sin sdng nhan ldi khi lam sai 1 2 3
30 HS ludn dupe ede byn trong nhdm/ldp tin tudng 1 2 3
VI Trung thyc, ki luat .
31 HS the hien su that thd, ghdt su gian dli 1 2 3
32 HS ludn ndi dung ve su viec, khdng ndi sai vi ngudi khdc 1 2 3
33 HS bilt bdo ve cda cdng, khdng liy nhttng gi khdng phdi cua minh ! 2 3
34 HS ton trong cam ket, gift ldi htia 1 2 3
35 HS ton trong npi quy vd thuc hien nghidm ttic quy djnh vd hpc tdp 2 3
36 HS tu side tan trune cho ede nhidm vu hoc tan. khdnt? can nhac nhd l 2 3 mt
VII Doan kit. viu thuffne m £rl*£J ^Wrf £* £ £* f* # £ C
37 HS the hidn s\r ton trpng, nhudng nhjn, gan ket trong nhom ban l 2 3
38 HS biet edeh dng xu, khdng gay mat doan kit trong tl, ldp l 2 3
39 HS khdng ndi xdu ban hoac ganh ghdt ede ban trong ldp 2 3 40 HS yeu thuang, quan tam cham sdc dng bd, cha me, anh em 2 3 41 HS yeu trudng, ldp, biet an thay giao, cd giao 2 3 42 HS yeu thuang byn, sin sdng gitip da ban 2 3
B. Hoc sinh gap nhftng van de sau day ft mftc do nao?
14<* A
f^t Mil
1 Lanh ldng, it ndi, giao tiep kdm tu tin
2 Thu ddng, khdng ty tin khi thuc hien nhidm vu hpc tap
3 Hay gdy go hoac phd rli , trdu chpc cac ban
4 Nhut nhdt, khdng than vdi ban nao trong ldp
5 Ldm gi sai hay do Ioi cho ngudi khdc
6 Dd bj kich dpng, khd kiem soat xiic cam tieu cue
8
3- Hoc sinh co nhftng diem manh/kho khan nao?
a) Nh&ng diem mcinh (ve nhan th&c, kindng, thai do)
b) Nh&ng diem hoc sinh gap kho khan
4. Giao vien da lam gi de giup hoc sinh phat huy diem manh, khac phyc diem yeu?
T H A N G D O NANG L I T C , PHAM C H A T
(GV co thi tham khao su dung khi danh gid hoc sinh tu l&p 3 din l&p 5)
Ho va ten hoc sinh: ; T u o i : N a m / N f t : Ldp: ; Trudng: . Ngay danh gia: Hu&ng ddn: Dudi day la nhftng hanh vi ma mot ngudi d lua tuoi em cd the lam. Em hay doc kT
tirng cau va nghT xem minh thuc him a muc dp nao? Sau do khoanh vao mpt so thich hpp bieu thi dung nhat hanh vi ciia minh. (Chi chpn 1 trong 3 muc dp)
1 - Hiem khi, khdng dung; 2 = Thi thoang, doi khi dung; 3 = Thuang xuyen, thuang xuyen dung
A. Cac nang lye, pham chat
STT Cac chi bao hdnh vi (bieu hien cu the) *
dupe quan sat 6" timg nSng luc, pham chat - - -Muc dp
STT Cac chi bao hdnh vi (bieu hien cu the) *
dupe quan sat 6" timg nSng luc, pham chat - - - rff 3 Nang luc
j Tu phuc vu, ty quan 1 Em tu cham s6c than thi, an, mac gpn gang sych se i 2 3
2 Em tu chuan bj do dung hgc tap cd nhdn d tren ldp, d nha i 2 3
3 Em tu gidc hodn thdnh cong vide dupe giao diing hen i 2 3
4 Em chu dpng khi thuc hidn cac nhidm vu hpc tdp i 2 3
5 Em tu sip xep thdi gian hpc tap, sinh hoat cd nhan, vui choi hop li i 2 3
6 Em tu sdp xep thdi gian 1dm cac bai tap theo yeu cau ciia giao vidn T 2 3
II Hyp tac
7 Em co kT nang giao tiep, sin sang giup dd cac ban 1 2 3
8 Em dd lam quen, dd dang kit ban 1 2 3
9 Em biet noi ldi cdm on khi ngudi khdc giiip minh mpt diiu gi do 1 2 3
10 Em tich cue, ty giac hoan thanh cong vide dupe nhom giao dung hen 1 2 3
11 Em ling nghe vd dd ddng thod thuan vdi ede ban trong nhdm 1 2 3
12 Em dd choi vdi cac byn dii hp khdc minh vi nhiiu diem 1 2 3
III Ty hgc va giai quyet van di
13 Em tu thyc hidn dupe ede nhidm vy hpc tap cd nhan, hpc tap theo nhdm 1 2 3
14 Em tu gidc, chu d0ng hodn thdnh ede bai t§p dupe giao dung hen 1 2 3 15 Em tu kiim tra, ddnh gid kit qud hpc tdp di diiu chinh vide hpc 1 2 3 16 Em tim hidu ro van de khi cd bat dong, di hiiu li do, ma khong tiic gidn 1 2 3
17 De gidi quyet mpt van di, em thudng c6 ging din cdng 1 2 3 18 Em nghT ra nhung each khdc nhau de giai quylt van di 1 2 3
Pham chat IV Cham hgc, cham lam 1 2 3
19 Em tu gidc tham gia lam ede vide vat trong nhd giup b6 me 1 2 3
20 Em thich dupe thdy co giao ede cdng vide d ldp, d trudng 1 2 3
21 Em cdm thay hanh phdc khi dupe giup b6 me 1dm ede vide vat trong nha 1 2 3 22 Em cd sy tap trung, chii y ling nghe trong ede gid hpc 1 2 3 23 Em chii dpng neu thic mic va tich cue phdt bieu y kien trong gid hpc 1 2 3 24 Em chii d0ng, tich eye tham gia vdo ede hoat dpng tdp the d ldp, d trudng 1 2 3
10
tJ X X Cac chi bao hanh vi (bieu hien cu the)
dupe quan sat 6* tung nang lpc, pham chat Mure dp
tJ X X Cac chi bao hanh vi (bieu hien cu the)
dupe quan sat 6* tung nang lpc, pham chat 1 2 3 27 Em thudng tu tin trong cac cupc thao luan nhom 1 2 3 28 Em co trach nhipm khi thuc hipn cac nhiem vy dupe giao 1 2 3 29 Em luon n§ lyc, co trach nhiem trong hoc tap, ren luyen ban than 1 2 3 30 Em ty chiu trach nhiem, khong do ldi, sin sang nhan ldi khi lam sai 1 2 3 VI Trung thyc, kiluqt
31 Em yeu sy that tha, ghet su gian doi 1 2 3 32 Em ndi dung ve sy viec, khong ndi sai ve ngudi khac 1 2 3 33 Em biet bdo ve cua cong, khong lay nhung gi khong phai cua minh 1 2 3 34 Em ton trong cam ket, gift ldi hira 1 2 3 35 Em ton trong npi quy va thyc hipn nghiem tuc quy djnh ve hpc tap 1 2 3 36 Em tu giac, tap trung cho cac nhiem vy hpc tap, khdng tin nhlc nhd 1 2 3
VII Doan kit, yeu thuong
37 Em the hien su ton trpng, nhudng nhjn, gin ket trong nhdm ban 1 2 3
38 Em biet each ung xu, khdng gay mlt doan kdt trong to, ldp 2 3 39 Em khdng ndi xlu sau lung ban hoac gay gd vdi cac ban trong ldp 2 3 40 Em yeu thuang, quan tam chdm sdc dng ba, cha me, anh em 2 3
41 Em yeu trudng, ldp, biet on thay giao, cd giao 2 3 42 Em yeu thuang ban, sin sang giup dd ban 2 3
B. Em co nhung diem manh, kho khan nao?
a) Nhung ctiim manh (vi nhan thuc, kinang, thdi dp)
b) Nhung kho khan
11
