giaÛi thoaÙt trong loØn g tay · 2016-07-16 · (1357-1419) saùng laäp. nhieàu tu só phaùi...

358

Upload: ngotuong

Post on 02-Mar-2019

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

GIAI THOAT TRONG LONG TAY

PABONGKA RINPOCHE

GIAI THOAT TRONG LONG TAY

Liberation in the Palm of Your Hand

Viet dch

THCH N TR HAItap 1

NHA XUAT BAN THI AI

LI GII THIEU

Cac e t Ni trng Thch n Tr Hai co trnh chochung toi xem dch pham Giai thoat trong long tay doNi trng chuyen dch.

Dch pham la mot cong trnh ln, chuyen tainhieu quan iem va phng phap thc nghiem sausac cua truyen thong Phat giao Tay Tang. Tac gia langai Pabongka Rinpoche, mot v Lama thuoc phaiHoang mao, co kien thc uyen bac va kinh nghiemthc hanh sau sac. iem ac biet cua ngai PabongkaRinpoche la, trong nhng bai thuyet giang cua mnh,Ngai luon luon at trong tam vao viec thc hanh bangcach ch ro nhng cach thc n gian va cu the nhate moi ngi co the ng dung cac phap mon tu tapcua ao Phat. Dch pham nay a c dch gia ra soatlai rat ky trc ngay ve hau Phat to, chac chan se giithieu nhieu noi dung sau sac cua truyen thong Phat

Nguyn tc Tng ng.

Tc gi: Pabongka Rinpoche.

Thch n Tr Hi dch sang Vit ng t bn dch Anh ng ca Michael Richards:

Liberation in the Palm of your Hand.

Wisdom Publications, 199 Elm St, Somerville, MA 02144, USA.

Dch phm c xut bn theo hp ng chuyn nhng bn quyn gia

Tu Uyn Vn Hnh v Wisdom Publications.

Bn quyn bn Vit ng:

2010, Tu Uyn Diu Khng & Thin Tri Thc.

Chm sc bn tho: Thch n Tu Dung.

OI LI CUA DCH GIA

ay la lan au tien dch gia co dp ra soat lai banthao trc khi in. Nhng ban in trc ay toan ngoaitam kiem soat cua dch gia nen co kha nhieu luomthuom sai sot.

Sau het va trc het, xin dang len Tam Bao,long than ho phap va ch thng s long tri an a chocon co c nhng ban ao xa gan ho tr cho phaps nay. Xa la nhng thien tri thc t khap ni aho tr phng tien. Gan la cac phap t trong vnTue, nhat la co Tue Dung, ngi cong s ac lc trongviec ieu chnh in an tat ca cac dch pham t trcen nay, va cac co Tue Khai, Tue Nha, a gop phanra soat lai cach trnh bay muc luc sach nay.

Tue Uyen Van Hanh,

ngay 22 thang 10 nam 2003

Dch gia can but,

Thch n Tr Hai

giao Tay Tang, rat li lac va bo ch cho nhng ai trantrong con ng tam linh.

Cam niem tham an cua Thay mnh, cac e tcua Ni trng a no lc xem lai ban thao cua dchpham va mong muon c an hanh; mot mat e cungdng Tam bao, mat khac e gii thieu mot cong trnhPhat phap, lam li ch cho nhieu ngi. ay la vieclam rat co y ngha cua ngi con Phat.

Chung toi co li tan than cac e t Ni trngThch n Tr Hai va tran trong gii thieu cong trnhdch thuat nay.

Thien vien Van Hanh.

Mua an c PL. 2549

Ty-kheo THCH MINH CHAU

Vien trng Vien Nghien cu

Phat hoc Viet Nam

8 Pabongka Rinpoche

LI GII THIEU

Nam 1921, khoang bay tram tang, ni, c s tu hoptai am that Chuzang gan Lhasa e nghe phap tu Lam-rim do bac thay Kyabje Pabongka Rinpoche giang.Suot ba tuan le ke tiep ho c hap thu nhng thiphap noi tieng nhat a tng c giang Tay Tang.

T ng Lamrim co ngha la nhng bc tienen giac ngo. No am ch mot so giao ly a c phathuy tai Tay Tang trong mot ngan nam qua, da trentac pham co ong khuc chiet cua bac thay Atshangi An, nhan e Dipamkara Shrijnana (en soi neoGiac) soan vao khoang nam 982-1054. Tac pham Giaithoat trong tam tay nay la tinh tuy cua truyen thongLamrim Tay Tang. oi vi ngi phng Tay, sachnay a thanh mot trong nhng giao ly y ngha nhatve Lamrim.

Ghi chu ve cach ghi so muc cac

tieu e trong ban Viet dch

Nhng so muc cho cac tieu e chnh va phu t ngayau cho en ngay th ba kha n gian. Nhng t ngayth t (oan IV: Trnh t ch giao) tr i, bat au coqua nhieu tieu muc phan chia nho dan, qua rm ranen chung toi theo quy c sau:

Tieu e sau so La Ma I, II, III, IV la ch in (v du A)

Tieu e phu ke tiep la so A Rap (v du IVA1 )

Chia na la mot cham roi so (v du IVA1.1)

Chia na th them mot so (v du IVA1.1.1)

Chia nho na lai them mot so (v du IVA1.1.2.1)

Sau ba so th en a,b,c (v du IVB2.3.2.1.a).

Neu sau o con them nhng tieu muc chi tiet hnna, th dung so La Ma nho (i), (ii), v du B2.321a (iv).Nh vay moi tieu muc thc te co the phan toi a bayky t (khong ke so La ma). Sau o th ch in am hoacin nghieng, e khoi co qua nhieu so muc lam roi tr.

10 Pabongka Rinpoche

o e cua Atsha lap thanh mot tong phai layten la Kadam, phan ln nhng truyen thong cua phainay c phai Gelug (mu vang hay Hoang mao) cuaPhat giao Tay Tang hap thu. Phai Gelug do Tsongkapa(1357-1419) sang lap. Nhieu tu s phai Kadam vaGelug viet nhng luan giai Lamrim, noi tieng nhat lakiet tac cua Tsongkapa nhan e Nhng giai oanchnh cua con ng tu tap (Lamrim Chen-mo). Nam1921 Pabongka Rinpoche a giang day da tren c caucua tac pham nay, nhng bai phap ma ve sau a ctap hp thanh tac pham Giai thoat trong tam tay. Tuynhien, trong khi tac pham cua Tsongkapa co tnh cachbac hoc th tac pham cua Pabongka lai tap trung nhieuhn vao viec ap ng nhu cau thc hanh cho nhnghanh gia. Tac pham nay i vao chi tiet khi ban cacvan e nh lam the nao e chuan b cho thien, phapao s Du-gia va s phat bo-e tam. Bi the, sach Giaithoat trong tam tay nay la mot tac pham at trong tam thc hanh, phu hp vi nhng hanh gia phng Taytrong thi ai nay cung nh vi nhng Phat t TayTang song phng Tay.

Trong so nhng ngi co mat tai phap hoi vaonam 1921 la Kyabje Trijang Dorje Chang (1901-1981),mot trong nhng e t than can cua Pabongka Rinpoche,ve sau la thay giao ao cho c Dalai Lama th 14 vala bon s cua nhieu Lat-ma thuoc phai mu vang(Gelug) a ri khoi Tay Tang vao nam 1959. TrijangRinpoche ghi chu nhng li giang day cua thay mnh,

Tren hai ngan nam tram nam trc, Phat Thch-ca a trai qua bon mi lam nam giang day giao lymot cach rong rai cho vo so ngi thuoc nhieu hangkhac nhau. Ngai khong thiet ke san nhng bai giang,ma tuy theo nhu cau tam linh cua thnh gia. Bi the,bat c ai khao cu toan bo tac pham cua c Phatcung thay thc kho tm cho ra mot con ng ro rete ap dung thc hanh. Tam quan trong cua phap Lam-rim do Atsha ket tap la, ngai a sap xep lai nhngli giang day cua c Phat theo mot trat t hp ly, vera mot ng loi tng bc mot e bat c ai muontheo cung co the hieu va thc hanh c, du ngiay thuoc trnh o nao.

Khong nhng luan s Atsha y c vao nhng gPhat thuyet, ma ngai con mang theo en Tay Tangnhng giao ly truyen khau con lu hanh qua mot hetruyen tha khong gian oan, ca ve ly thuyet (tuegiac) lan thc hanh (phap tu e at tue giac ay),truyen t c Phat en hai ngai Di-lac (Maitreya) vaVan-thu (Manjusri), xuong en Vo Trc (Asanga) vaLong Tho (Nagarjuna) va nhieu luan s v ai khaccua x An cho en nhng bac thay cua luan sAtsha. Nh vay, khong nhng Atsha a viet nhngvan ban Lamrim au tien, ma ngai con thu thapnhng giao ly khau truyen vo cung quan trong tontai en ngay nay, c giang day cho ngi phngTay nh nhng v tu s v ai ng thi nh cDalai Lama th 14.

12 Pabongka Rinpoche 13Giai thoat trong long tay

lai thng c giang day trc tien. Va ay la giaoly ma nhng bac thay thuoc Hoang mao phai thnggiang day nhieu nhat; no la s trng cua c DalaiLama, cua hai v giao ao ngai, Serkong Rinpoche,Song Rinpoche, va nhng v phap s uyen bac nhGeshe Ngawang Dhargyey, Geshe Rabten, Geshe Sopa,Lama Thubten Yeshe va Lama Thubten Zopa Rinpoche.

Trong li Dan nhap ngan gon cua ngai, KyabjeTrijang Rinpoche cho oc gia cam thay thc diemphuc nh the nao e c tham d phap hoi nam ay.Qua the, sach nay la tac pham rat hiem co trong sonhng kinh sach Tay Tang, cho no la but ky cuamot nen giao ly khau truyen, ch khong phai la motluan van. Do vay, khong nhng chung ta nhan cmot so li day rat quy bau, ngha la tinh yeu cua tamLamrim nong cot, ma chung ta con thay c bangcach nao nhng li giang ay a c giang day taiTay Tang. Nhng iem chi tiet ve nhng net ac saccua giao ly nay co the tm thay trong phan gii thieucua Trijang Rinpoche vao cuoi Ngay th nhat.

Moi chng tng ng vi mot ngay giang day,thng khi au bang mot mau chuyen ngan e khiday ni ngi nghe mot ong lc tot. (Muon biet quachi tiet toan the tien trnh a en giac ngo theo trnhbay trong sach nay, xin xem dan bai). Trong ay, phanong lc tu tap a c gian lc, nhng chng au,Ngay th nhat, noi ay u ve ong c va trnh baymot cach tuyet hao toan the phap Lamrim. Co the noi

va suot 37 nam sau o a kho cong ra soat lai nhngghi chu ay cho en khi san sang e c an loat thanhtac pham Giai thoat trong tam tay, bang Tang ng.

Pabongka Rinpoche co le la v Lat-ma mu vangco nhieu anh hng nhat cua the ky nay. Ngai namgi tat ca nhng trng phai quan trong ve kinh giaova mat ien, va truyen lai cho hau het nhng tu sxuat sac nhat cua Hoang mao phai trong hai the heke tiep. Bang ke nhng bai thuyet giang khau truyencua ngai that v ai ca ve chieu sau lan chieu rong.Ngai cung la bon s cua Kyabje Ling Rinpoche (1903-1983), v pho giao ao cua c Dalai Lama th 14, vacua nhieu bac ton s khac rat c knh ne. Toan botac pham cua ngai chiem mi lam pho sach ln, baogom moi kha canh cua giao ly Phat. Ai a tng thugiao vi mot v tu s thuoc Hoang mao phai, eu chuanh hng cua Pabongka Rinpoche. Mot tac phamtng t quyen sach nay co le se khong bao gi cviet tr lai, v le o ma toi noi rang sach nay la caoiem cua giao ly thuoc truyen thong Lamrim.

Co bon trng phai chnh trong Phat giao TayTang, trng phai nao cung co giao ly Lamrim rieng,nhng phai Nyingma, Sakya va Kagyu khong nhanmanh nhieu en Lamrim nh phai Gelug. Mac duthong thng, trong chng trnh giang day cac tuvien Hoang mao phai, phap Lamrim ch c giangday cho cac tu s vao giai oan thuan thuc cua ho trenng tu tap, song vi ngi phng Tay, phap nay

14 Pabongka Rinpoche 15Giai thoat trong long tay

GHI CHU CUA DCH GIA bAn AnH nG

Toi a co lam cho ban dch cang de oc cang hay,ma khong mat s chnh xac. Tuy nhien, v tac gia Tri-jang Rinpoche von la mot thi s noi tieng, chac chanban dch nay a mat i mot phan ve ep cua ban vanTang ng. Du sao, toi ngh toi cung a duy tr cban chat bnh d t nhien cua nhng bai giang cuaPabongka Rinpoche, va em lai cho ban dch tnh chattrc ch ay nang lc cua nguyen tac.

e giup oc gia phng Tay de hieu, toi a trnhbay tai lieu nay theo mot c cau co he thong ma banTang ng khong co. Co tat ca mi mot phan oanma nguyen ban khong phan chia. Nhng tieu e tomtat ai y c trnh bay trong phan Phu luc 1, co thexem nh mot bang muc luc chi tiet.

toan bo tac pham ch la mot bnh giang ve chngnay. Pabongka Rinpoche luon luon khai th s phatbo-e tam la cach y ngha nhat e leo lai cuoc i ta,va nhng nhan thc tuan t c uc ket trong Ngayth nhat a ta en muc ch ay. phan cuoi sach,ngai noi, Hay lam bat c g ban co the lam, e chngto s giang day cua toi khong la cong uong... Nhngtren het, hay lam sao e viec phat bo-e tam la phaptu chnh yeu cua ban.

Nhng giao ly nay cha ng nhieu ieu mime, xa la, nhng neu kien tr hoc hoi va t duy, hanhgia se c sang to.

16 Pabongka Rinpoche

th chn va mi t Jammu, ay ban dch c hoantat sau tai nan; cam n Cathy Graham va Jeremy Rus-sell a co nhng gi y quy gia e cai thien ban thao;cam n me va cha a qua co, nhng ngi luon nang toi; cam n Alan Hanlay, Lisa Heath va MichaelPerrott; cam n cac ban Keith Kevan va Andy Bren-nand; cam n Angela, ngi v than yeu a san se tatca kho nhoc ma cong viec lau dai nay em lai. Nangluon luon kien nhan va hi vong; s khuyen khch vahi sinh cua nang thc la vo b ben.

Cuoi cung, toi xin ghi n Eva Van Dam va RobertBeer ve nhng minh hoa tuyet hao cua ho, GarethSparham va Trisha Donnelly ve cuoc phong van RilburRinpoche, ghi n thay Sonam Jampa a viet Ch muc(Index) va nhng v trong Nha xuat ban Wisdom ve viecin an sach nay: Nick Ribush, Robina Courtin, SarahThresher, Lydia Muellbaauer va Maurice Walshe.

Michael Richards

Toi khong dch tat ca nhng tieng Phan, ma enguyen nhng t nao khong co tng ng Anh ng.Chang tha nh vay con hn la at ra mot t Anh maco le oi vi oc gia con xa la hn danh t tiengPhan. Va lai cang ngay cang co nhieu t Phan ng vePhat hoc trong cac t ien Anh ng.

Xin chan thanh tri an Bon s Gen RinpocheGeshe Ngawang Dhargyey, ngi a giang day banvan nay tai Th vien tang tr nhng tac pham va vankho cua Tay Tang, va a khau truyen cho toi toan botac pham vao nam 1979. Toi cung rat tri an AmchokRinpoche, ngi a no lc lam viec suot nam nam eduyet lai toan bo tac pham, cai thien ban dch nayvi nhng e ngh tuyet hao. Gala Rinpoche cung agiup toi khi dch Ngay th mi mot va mi hai taiUc vao nam 1980-1981, va Rilbur Rinpoche, mot trongso t nhng e t con song cua Pabongka Rinpoche,a cho toi nhng hoi c ve bac thay cua mnh; oivi ca hai v, toi eu chan thanh ghi an.

Toi cung cam n nhieu bang hu va cong s Dharamsala ve s tr giup, khuyen khch va nang cua ho: Losang Gyatso, luc bay gi la ngi thong dchcho Geshe Dhargyey, a e ngh toi dch sach nay;Gyatsho Tshering va cac cong s tai th vien TayTang; Jean-Pierre Urolixes, Mervyn Stringer cung tatca moi ngi Benh vien Delek ve s giup cua hotrong thi gian toi b tai nan giao thong vao nam 1983;cam n David Stuart a lay lai ban dch thao Ngay

18 Pabongka Rinpoche 19Giai thoat trong long tay

PAbOnGKA RInPOCHE Do Rilbur Rinpoche ghi lai

Thay toi, ngi t te trong ba cach1, ngi a giapmat than Heruka, ngi ma ton hieu toi khong damthot len Lord Pabongka Vajradhra Dechen NyingpoPael Zango ngai an sinh mien Bac Lhasa vaonam 1878. Than phu ngai la mot quan chc nho nengia nh ngai khong giau lam.

Luc ngai chao i, co anh sang chieu khapphong mac du ang em toi mt, va ben ngoai, ngita trong thay mot v than ho mang ng tren mai nha.

Pabongka Rinpoche la mot hoa than cua hoc giav ai Jangkya Rolpao Dorje (1717-1786), trong khi

1. Truyen gii, giang day va ch cach tu DG phu chu

Toi sinh tnh Kham ve pha ong Tay Tang,trong so nhng v thay au tien cua toi co hai v la et cua Pabongka Rinpoche. Bi the toi ln len trongbau khong kh tin tng tuyet oi vao Pabongka nhla tin chnh c Phat. Mot trong hai v thay cua toico mot tam anh cua Pabongka Rinpoche ang nhonhng giot cam lo t gia hai long may. Chnh mattoi trong thay chung, bi the, cac ban co the tngtng toi sung sng xiet bao khi cuoi cung toi cdien kien ngai.

Nhng con co ly do rieng t khien toi at hettin tng vao Pabongka Rinpoche. Toi la con trai duynhat trong mot gia nh danh gia, va mac du c DalaiLama th 13 a cong nhan toi la mot v Lama tai sinh,va Pabongka Rinpoche bao toi nen vao tu vien Sera Lhasa, cha me toi khong may hoan nghenh viec nay.Nhng khong bao lau th ong chet, va toi co the khihanh i Lhasa. Ban khong the nao tng tng noi ssung sng cua toi khi khi s cuoc du hanh suot haithang trng tren lng nga ay. Luc ay toi mi mibon tuoi, va i tu qua la chuyen ma mot be trai tuoiay nen lam. Toi co cam tng rang c hoi i Lhasae thu gii va song cuoc i cua mot bac chan tu nhli c Dalai Lama phan day, tat ca chuyen o eula mot phep la cua Pabongka Rinpoche.

Khi toi mi en Lhasa, Pabongka Rinpoche ang Tashi Choeling, mot hang ong pha tren tu vienSera. Toi xin mot buoi gap va t hom sau, toi cung me

trc ay ngai la tai sinh cua mot v Geshe uyen bac tu vien Sera-mae. Ngai nhap tu vien vao nam lenbay, theo hoc chng trnh thong thng cua tu s, laybang Geshe (tien s Phat hoc) va theo hoc hai nam aihoc Mat giao Gyutoe. Bon s cua ngai la Dagpo LamaRinpoche Jampael Lhuendrub Gyatso, Lhoka. Ngai hanla mot v Bo-tat hoa than, va Pabongka Rinpoche la et au tien cua ngai. Ngai song trong mot hang ong Pasang va viec hanh tr chnh yeu cua ngai la bo-e tam; than ho mang cua ngai la Quan T Tai(Avalokitesvara). Ngai thng niem cau than chu OMMANI PADME HUM moi em nam van lan. Khi lan augap Dagpo Rinpoche tai mot le Tsog Lhasa, KyabjePabongka a xuc ong en ri le v niem knh ngng.

Xong khoa hoc, Pabongka Rinpoche vieng thamDagpo Lama Rinpoche trong ong cua ngai, va ca en mot ni nhap that tu Lamrim gan ay. DagpoLama Rinpoche cho mot e muc Lamrim e PapongRinpoche ve thien quan, roi sau o tr lai trnh baycho mnh a ngo. Dagpo lai day mot phap khac ethien quan, c the tiep tuc trong mi nam (hoi conchuyen g la lung hn the!)

Pabongka co bon ai e t la Kyabje Ling Rin-poche, Kyabje Trijang Rinpoche, Khangsar Rinpocheva Tathag Rinpoche, mot v nhiep chnh cua TayTang. V nay la thay giao ao chnh cua c DalaiLama khi ngai con th au va la ngi a the phat quyy cho ngai.

22 Pabongka Rinpoche 23Giai thoat trong long tay

thien, va toi khong ngng trom nhn ve pha ay (toich mi la be trai 14 tuoi, rat to mo). Rinpoche baotoi c viec vao trong ma xem cho biet. No ch gommot toa cu va mot ban th nho. Rinpoche goi ten tatca nhng tng tren ban th: t trai sang phai co thayTsongkapa, Heruka, Yamantaka, Naeljorma va Pael-gon Dramze, mot hoa than cua than Mahakala. Dinhng pho tng ay bay nhng o cung.

Toi cha thanh tu s, nen Jamyang, ngi th gialau nam cua Rinpoche, c sai i lay mot quyen lche nh ngay cho toi xuong toc, mac du toi cha mmieng xin xuat gia g ca. Rinpoche qua ang cho toitat ca moi s toi hang khat khao, va toi cam thay ngaithat qua t bi. Khi t gia ngai, long toi sung sng nhbay bong tan may xanh.

Ngi hau cua Rinpoche la mot ngi co ve dtn, ngi ta bao ong ay la hoa than cua mot than hophap. Mot lan, vao dp Rinpoche du hanh xa, ong taa pha cai nha cu ky cua thay mnh e xay lai mott dinh rong ln gan bang t dinh cua c Dalai Lama.Khi Rinpoche tr ve, ngai hoan toan khong hai long,bao: Toi ch la mot an s quen, ang le ong khongnen xay cho toi mot ngoi nha nh the nay. Toi khongco tieng tam, va cot tuy nhng g toi day la s t boi song xa hoa the tuc. Bi the toi rat lung tung vnhng can phong sang trong nay.

Toi thu giao Lamrim vi Pabongka Rinpochenhieu lan. Nhng so ghi chu cua toi sau nay a b that

toi va mot gia nhan ci nga len nui. Chung toikhong nh trc gi gap, nhng khi chung toi va lenen, th Pabongka a cho ngi hau don thc an vatra banh mi lam xong. ieu nay lam toi tin chacPabongka co thien nhan thong, v ngai cung la mothien than cua ang Kim Cng Tr (Vajradhara).

Sau khi an xong, toi en ra mat Rinpoche. Toinh ro viec nay nh mi hom qua. Mot cau thang hepdan len can phong nho cua ngai, ay ngai ang ngoitren ging. Ngai trong giong nh bc anh cua ngai map, thap ngi. Ngai bao: Ta biet con se en, vabay gi chung ta a gap nhau. Ngai vuot hai ben matoi. Khi toi ang ngoi ay, th mot v tan tien s(Geshe) t tu vien Sera i vao dang cho Rinpoche mota tsampa ac biet von ch lam vao dp co ngi lanhbang tien s. Rinpoche nhan xet that la mot iemlanh, khi v tan tien s nay en ma co toi hien dien ay, va ngai bao ong ta hay o ay bat cua toi nha o cho ngai... Ban cung co the tng tng ieu aylam toi xuc ong ti mc nao.

Can phong hau nh trong trn. Cai vat la lungnhat la mot pho tng cao hai tac Anh bang vang rongcua Dagpo Lama Rinpoche, bon s cua Pabongka Rin-poche. Pho tng c vay quanh bang nhieu vat cungdng nho be. Sau lng tng la nam bc tranh(thangka) trnh bay linh kien cua Khaedrubje veTsongkapa sau khi v nay a vien tch. Ngoai ra trongphong ch con mot cho e ngoi uong tra. Toi cung cothe nhn thay trong goc co mot gian phong nho e

24 Pabongka Rinpoche 25Giai thoat trong long tay

Vi toi, ngai la v Lat-ma quan trong nhat cuaTay Tang. Ai cung biet bon e t chnh cua ngai vai ti mc nao. The ma ngai lai la thay cua ho. Ngaibo nhieu th gi ngh ve y ngha thc tien cua giao ly,va thc chng nhng giao ly ay bang tim cua ngai.Ngai a thc hanh tat ca nhng g ngai hoc gan enmc o vien man. Ngai khong ch noi suong ma cothc chng moi s. Lai na, khong bao gi ngai noigian; bat c s gian d nao cung hoan toan b dap tatbi bo-e tam ni ngai. Nhieu khi co nhng hang daingi ng ch ngai ban phep lanh, the ma Rinpochevan hoi tham tng ngi mot, vo au ho. oi khi ngaicho thuoc. Ngai luon luon t hoa. Tat ca ieu nay lamcho ngai that ac biet.

Theo toi, ngai co hai c chnh yeu; ve phngdien mat tong, ngai a thc chng va co kha nanghoa hien lam than Heruka, con ve phng dien kinhien th ngai co kha nang giang day Lamrim.

Ngay trc khi vien tch, ngai c mi giangvan tat ve Lamrim ngoi chua cua bon s ngai, tuvien Dagpo Shidag Ling Lhoka. Ngai a chon motban van ngan nhan e Con ng nhanh cuaPanchen Lama th hai. ay la bai Lamrim au tienma Dagpo Lama Rinpoche a day cho ngai, va ngainoi no se la bai phap cuoi cung ngai giang day. Moikhi vieng tham tu vien cua bon s, Pabongka Rin-poche thng xuong nga ngay khi va trong thay toanha xuat hien, va t cho xuong nga, ngai lay dai choen khi ti cong. Khi ri tu vien th ngai i lui cho

lac, nhng ket qua cua nhng li day ay toi van coneo mang trong mnh, mot cai g rat ac biet. Moi khinghe ngai day, toi lai mong muon tr thanh mot thiens thc thu, rut vao mot am an c, boi tro ay mat mangoi thien. Cang ln cam giac nay cang phai dan trongtoi, va bay gi th toi hoan toan khong ngh g tichuyen ay, nhng toi thc tnh muon tr thanh motthien gia chan chnh nh thay toi.

Thay lam nhieu phap quan anh nh phap quananh Yamantaka, Heruka va Guhyasamaja. Chnh toicung nhan nhng phap ay t ni thay. Toi thng vaot that cua thay e lam nhng le khai ao quan trongtrong mat giao, con thay th thng xuong tu vien egiang day cho tat ca moi ngi. Thnh thoang thay lai ichiem bai cac tu vien. Vieng tham Pabongka Rinpocheco le cung giong nh tham vieng Lama Tsongkapa lucsinh tien.

Moi khi day, ngai thng ngoi suot tam tiengong ho khong c ong. Khoang chng hai ngan conngi ti nghe phap va nhan le quan anh, vi nhnggiao ly ac biet th so ngi theo hoc t hn, nhngkhi ngai truyen bo-e tam gii th co ti mi nganngi hien dien. Khi ngai lam phep quan anh cuathan Heruka, ngai thng co mot ve rat la lung. oimat ngai m ln, long lanh, khien toi tng nh ngaichnh la than Heruka, mot chan dang ra mot chan colai. Toi b kch ong manh liet ti noi oa khoc nhthe a thay chnh v than Heruka. That la chuyen acbiet la lung.

26 Pabongka Rinpoche 27Giai thoat trong long tay

LAmRIm

Mot ch dan sau sac, hoan toan chnh xac e traotruyen phap Giai thoat trong long tay cua ban, tinhhoa t tng cua Tsongkapa, bac tng quan chanhphap vo song.

Van t ghi lai mot bai giang khuc chiet ve cacgiai oan tren con ng en giac ngo. Tinh tuy cuamoi kinh ien. Co ong Phap vu cam lo.

en khi khong con trong thay bong. Lan nay khi ritu vien, ngai lay them lan na khi ngoi chua a khuatdang, va en lai trong mot ngoi nha lan can. Hiau bung, ngai lui vao ngh em. Ngai bao th gia ira trong khi ngai tung kinh cau nguyen, va ngai tungln tieng hn le thng. Luc ay nghe dng nh ngaiang giang ve Lamrim. Khi ngai tung xong, cac ngihau i vao phong th thay ngai a chet. Mac du rat oiboi roi, Thatag Rinpoche cung sai bao c chung toiphai lam g. Tat ca chung toi eu au buon. Di hai cuaPabongka Rinpoche c boc trong lua theu va hoatang theo nghi thc co truyen. Co mot bao thap thcep c xay len. Tuy the, toi cung lay lai c vai xali cua ngai, va a hien tang cho tu vien Sera-mae.Ngay nay cac ban co the en ay chiem ngng xa li.

Ngay nay toi co thanh cong phan nao ve phngdien hoc gia, va ve phng dien hanh gia, toi cung lamot Lama co hang, song nhng ieu ay khong co gla quan trong. ieu duy nhat co y ngha oi vi toi,ay la c lam e t cua Pabongka Rinpoche.

(Rilbur Rinpoche, ngi ghi lai tieu s tren ay,sinh tai mien ong Tay Tang vao nam 1923. Luc lennam, ong c c Dalai Lama 13 nhan ra la hoa thanth sau cua Sera-mae Rilbur Rinpoche. Ong vao aihoc tu vien Sera Lhasa nam 14 tuoi, o tien s Phathoc nam 24 tuoi, Ong thien nh, giang day cho ennam 1959. Cuoi i ong sang An o, song tu vienNamgyal tai Dharamsala.)

28 Pabongka Rinpoche

LI DAn nHAPCUA TRIjAnG RInPOCHE

Hi Lama Lozang Dragpa,

Ngai la mot vi Thch-ca Mau-ni va Kim Cng Tr,

Tong the cua moi ni nng ta tuyet hao,

Mot mandala toan ven vi ba c nhiem mau cua Giac ngo,

Hay ma xuong cho chung con mi trieu ieu lanh.

Oi hi ang ao s cua con, Ngi che ch cho con,

Ngi vi Co xe toi thng,

a chien thang cc oan, tm bnh an v ky,

Ngi khong mang tien nghi the tuc,

a e cao Ba vo lau hoc

Va giao ly cua ang Chien thang

Ngi ma nhng thien s cao ca

va c a tien en cang ngay cang gan vo lngieu vi dieu. Chnh bac ao s thanh thien quangvinh cua toi a lam viec nay. Long t bi cua ngai thatla vo b ben. Danh hieu cua ngai toi xin tran trongnhac lai v mot muc ch tot lanh la Jetsun JampaTaenzin Trinlae Gyatso Paelzangpo. Mac du nhngngi nh toi rat thieu trng thanh, thieu van hoava thieu tnh sang tao, co mot thi tai ni an cChuzang, toi a c thng thc nhng giao ly khautruyen cua ngai khai th vao dieu phap Toi thngtha. ay la mot thanh a a tr thanh thieng liengnh s hien dien cua nhieu thien gia v ai.

Ngai a khai giang khoa hoc khau truyen nayvao ngay ba mi thang bay nam Con Chim sat, 1921(tc nam Dau, thuoc hanh Kim, theo am lch), va keodai trong 24 ngay. Moi ngi a phai vat va lam mien c ay. Ho en t ba tu vien chnh Lhasa, tmien Trung Tay Tang, t tnh Tsang, Amdo va Kham,e thng thc v cam lo cua giao ly khau truyen tni ngai, nh nhng ngi khat chay co khat khaoc nc uong. Co khoang ba mi v Lama va taisinh cua Lama, va nhieu v tinh thong ba tang giaoien, tat ca gom tren bay tram ngi. Giao ly ngai giangday phoi hp nhieu truyen thong Lamrim khac nhau nhng chang ng en giac ngo. Co hai truyenthong khau thuyet lien he en ban kinh Ngon thuyetcua c Van-thu. Mot trong nhng truyen thong nayrat chi ly, a phat trien mien Trung Tay Tang; mot

Khong b hoen o v tam ban tam cua the gian (li, hai, khen, che, vinh, nhuc, c, thua)

Ngai chnh la suoi nguon cua moi ieu lanh. Moi li Thay noi ra eu la thuoc hay e xua tan hang tram chng benh; Tam non dai cua chung con

that la nhng bnh cha nho nhoi oi vi bien giao ly bao la cua Thay. Mot nguon suoi dieu phap ngot ngao nh the Giao ly vi dieu nay ma b quen lang Th thc ang buon xiet bao ay con ch ghi lai c mot phan nho.

Trong qua kh co vo lng v Phat a xuat hien,nhng nhng chung sinh vo phuc nh toi a khong uxng ang e lam e t trc tiep cua c Thch-caMau-ni, Ngi che ch tot nhat, Ngi noi bat nhmot oa sen trang muot trong so ngan c Phat v ai,nhng bac cu tinh cua thi kiep may man nay. Trchet trong qua kh chung ta a phai co gang phat khithien tam du trong mot giay lat, nh the ma ta mic tai sinh lam mot con ngi. Roi chung ta lai cch day con ng chan chnh khong chut loi lam nay,con ng se dan ta en trnh o toan tr, luc o tase at giai thoat.

Nhng noi tom lai, toi a c cu vt nhieulan thoat khoi vo so ieu xau ac u loai khac nhau,

32 Pabongka Rinpoche 33Giai thoat trong long tay

ghi chu ma moi ngi ghi trong luc nghe. Bi the yeucau ong hay an hanh mot quyen sach, a vao trongay bat c g ong cam thay chac chan.

Trong tac pham nay toi a ghi lai mot cach chanxac nhng li day cua thay toi, vi hi vong lam lilac cho nhng ai muon tu tap thanh cong.

truyen thong khac thnh hanh mien Nam. Ngai congiang day mot giao ly co ong, Lamrim Con ngnhanh; va trong phan Pham vi Rong ln noi en soi a v mnh vi ngi, ngai day cach luyen tamgom bay iem.

Moi phan cua giao ly c lam cho phong phuthem bang nhng li ch day rut t nhng giao ly khautruyen b mat. Moi phan eu c minh hoa bangnhng an du, luan ly hnh thc, nhng mau chuyen,va nhng trch dan ang tin cay. S giang day nayngi s hoc cung co the hieu c mot cach de dang,nhng s thc hanh th lai danh cho moi trnh o trithc va tam linh. Giao ly nay that bo ch v no ginhieu cam hng tot. oi khi chung ta phai ph ci,am ra tnh tao han len, va bng song day. oi lucchung ta phai ri le, khoc rong. Lai co nhng luc taam ra s hai, va cam thay muon hang hai t bo mois e hoan toan dan mnh vao viec thc hanh giaoly. Cai cam giac muon t bo nay trao dang manh liet.

ay, nhng li giang day cua ngai ky dieu nhthe ay, phat sinh nhng cam xuc a dang nh theay. Lam sao toi co the ghi het lai tren giay c! Tuynhien, that ang tiec biet bao neu nhng iem thenchot trong nhng li giang day ay cam hng nayphai b mai mot. Y ngh ay khien toi manh dan vietra quyen sach nay. Bac ton s a khuyen toi: Mot sonhng ngi hien dien khong the theo doi het nhngli giang. Toi e rang toi khong tin cay noi nhng li

34 Pabongka Rinpoche 35Giai thoat trong long tay

PHAN MOT

nHnG CHUAn b s KHI

Ngay th nhat

Kyabje Rinpoche, mot bac tng quan chanh phapvo ty, a noi t li chuan b cho chung ta co nhngong lc thch ang khi on nhan nhng li giang daytiep theo. Ngai noi:

c Tsongkapa, bac ai nhan, bac tng quanchanh phap cua ca ba coi, a noi:

Than the vat ly thuan li nay

Co gia tr hn ca vien ngoc nh y.

Ban ch c no mot lan ma thoi.

Kho thay c than ngi, de thay b mat no,

No nh mot lan chp gia bau tri.

Hay quan tng ieu ay, roi ban se thay

Moi hoat ong the gian nh trau b thoi bay

Va ban phai no lc em ngay

thanh tu c nh mang than ngi trong i nay;bi v ban khong the s dung nhng bao chau ay eche ch mnh khoi tai sinh vao cac oa x trong isau. Nhng vi than ngi hien tai cua ban, ban cothe t e phong cho khoi sa oa vao cac coi xau ac.Hn na, neu ban muon tai sinh lam Pham vng, ethch, van van, ban cung co the lam ieu ay nh thanngi hien tai. Neu ban muon i en nhng coi tnhnh coi tri Thang Lac (Abhirati), coi Cc Lac (Sukha-vati), coi au-suat (Tushita), ban cung co the lamc, nh cai than ngi hien tai cua mnh. Nhngcha het au, bi v ban con co the at en nhngtrang thai giai thoat giac ngo nh than nay. ieu bancan lam la, hay tom lay c hoi. ieu quan trong hnca la nh than tai sinh hien tai ma ban co the at tia v Kim Cng Tr (hp nhat gia than nh huyenvi ai lac) trong vong mot i ngan ngui, ngay trongthi ai suy oi nay; mot ket qua ma thong thngphai mat ti ba a-tang-ky kiep mi thanh tu c.Nh vay, c tai sinh lam ngi con gia tr hn cangan ty vien ngoc quy.

Neu ban lang ph cuoc i nay ma ban a coc, th ieu ay con ang tiec hn la neu ban mati ngan ty vien ngoc bau. Khong co s mat mat naoln hn s mat mat nay, khong co s mu quang naohn s mu quang nay, khong co s lam lac nao hns lam lac nay. Shantideva co noi:

Khong co s me lam nao te hn. Neu khongs dung than nay e tu tap sau khi a c than ngi

e rut c mot t tinh hoa t i song ban.

Toi, mot an s Du-gia, a tu tap nh the;

Nhng ngi khat khao giai thoat nen tu.

T thi gian vo thuy, chung ta a mang khongbiet bao nhieu than xac cho en ngay nay, nhng taa khong rut ta c mot tinh tuy nao t nhng thanxac ay. Khong co mot kieu kho au nao ma ta chatng nem trai, cung khong co mot kieu hanh phuc naoma ta cha tng thng thc. Nhng du ta a co baonhieu xac than i na, ta cung a khong rut ta cchut tinh hoa nao t ni chung. Bay gi khi ta a cmay man mang than ngi, th ta nen lam cai g erut ta t tinh hoa t o. Neu khong suy ngh chnchan, th ta khong cho than ngi quy bau nay co tamquan trong chut nao, ta cung khong tiec nuoi g khilang ph c may c sinh lam ngi. Co le neu bmat tien, chung ta se nuoi tiec nhieu hn. The ma caithan ngi ta ang co lai vo van quy bau hn bat cvien ngoc nh y nao.

Neu ban phai lau chui mot vien bao chau nh ybang cach moi ngay ra ba lan, anh bong ba lan, roiat tren nh mot cai trang phan cua s chien thang,ban se co c de dang tat ca nhng s tot ep cuathe gian nh o an mac , van van. Ban co the chang tram, hang ngan, hang tram ngan vien ngoc nhthe, nhng chung khong the em lai cho ban du chmot ieu nho nhat trong nhng ieu ma ban co the

40 Pabongka Rinpoche 41Giai thoat trong long tay

nen. Hoac cac ban cung co the tai sinh lam mot ngaquy, phai song ma khong kiem c mot chut g ean, cung khong tm c mot giot nc uong. Hoaccac ban cung co the tai sinh vao cac a nguc, phaichu ng nhng noi kho nong, lanh, b luoc trongnc soi hay thieu trong la o.

Tam ban van tiep tuc sau khi chet, nen no phaichap nhan tai sinh. Ch co hai con ng luanchuyen cho tai sinh, o la ng i len cac coi caova ng i xuong cac oa x. Neu ban tai sinh vaoa nguc vo gian, th ban phai ay vi mot thanthe tran khap hoa nguc, khong khac g vi hoa ngucay. Trong nhng a nguc nhe hn, nh a ngucsong lai lien tuc, th ban b chet i song lai moi ngayhang tram lan, lien tuc chu ng nhng cc hnh.Lam sao co the chu ng ieu ay khi ma ban tay bbong mot chut ban a khong chu noi? Ay vay ma tase phai au n nh the ay, het nh khi than thehien tai cua ta phai chu ng cn nong bc. Chungta co the t hoi, Phai chang khi vao ay se de chung hn, noi au n khong nhieu nh ta tng?Nhng khong phai the au.

Neu tai sinh lam nga quy, th trai qua nhieu namban se khong kiem c mot giot nc. Bay gi banthay kho chu noi mot ky nhap that nhn oi, th lamsao ban chu noi tai sinh lam nga quy? Con tai sinhlam suc sinh, chang han lam con cho. Ban hay xemky nhng cho cho thng , cach chung kiem an, loai

nh mot c may hiem co. Khong co s mu quang naoln hn the na.

Bi the ban phai no lc rut ta mot t tinh tuy tcuoc i nay ngay bay gi. Du the nao i na, chacchan ban se phai chet, va ban khong biet c lucnao th cai chet en vi mnh.

Hien tai chung ta ang theo hoc phap, nhngtrong vong mot tram nam na, khong ai trong chungta con song sot. Trong qua kh, c Phat, ang aos cua chung ta nh a tch luy cong c va tr tuetrai vo so kiep ma c than Kim cng bat hoai. Tuythe, oi vi con mat pham th ngay ca Ngai cung anhap Niet-ban. Sau Ngai con nhieu hoc gia, luan s,dch gia va nhng bac hien tr An cung nh TayTang, nhng tat ca cac v ay cung eu a t gia cuoci nay. Khong con g ve ho ngoai danh hieu vanhng g ma ngi ta con noi ve ho. Tom lai la bankhong the a ra mot v du nao chng minh van conco ngi c cai chet buong tha. The th lam saorieng ban co the song hoai khong chet? Ban khong hivong g thoat khoi chet.

Khong nhng chac chan ban phai chet, ma bancon khong biet chac luc nao th cai chet se en vimnh. Ban khong biet chac nam ti ban con song trongthan xac nay khong, con mang ba y Ty-kheo khongna. Vao ngay nay nam sau, co the rang cac ban atai sinh thanh mot con thu mang long oi sng cung

42 Pabongka Rinpoche 43Giai thoat trong long tay

thay kieu hanh va ban nga cang phong len, thay mnhquan trong. Ba phan nay ong lc, viec lam, bccuoi that la toan ven, khong the nao toan hao hnthe! Hoac gia khi ban giet mot con ran. ong lc cuaban la s thu ghet manh liet. Ban lan tron no gia haingon tay, hanh ha no mot hoi lau, roi cuoi cung migiet no. Bc cuoi la ban tr nen rat cao ngao, camthay mnh lam nh vay la co ly lam. Thoi ac a trthanh cng liet qua ba giai oan ay.

Chung ta c tng c o cua mnh ln lam,song ky thc no rat nho be. Neu thien tnh ni ta thcmanh liet, th ba giai oan cua viec lanh ong lc,viec lam, bc cuoi, tc phan hoi hng cong c phai c thc hien mot cach thuan tnh. Trc tien,co ong lc thuc ay ta hanh thien. Toi ngh, hiemkhi chung ta lam viec lanh v khao khat co c mottai sinh tot hn ch mot ong lc toi thieu nh thecon khong co, noi g en ong lc tot nhat, tc bo-etam hng en giac ngo, hay tot nh la s t bo. Ngayt au, chung ta thng ch c ao thanh tu nhngnguyen vong lien he en chuyen an, mac, trong inay ma thoi. Bat c li nguyen nao ta lam e at mucch ay qua thc la toi loi. Con ve phan chnh cuahanh ong, th moi viec ta lam eu co tnh cach chieule; chang han niem mot chuoi OM MANI PADMEHUM ta cung khong chuyen chu cho het chuoi. Hoacta ngu guc, hoac ta suy ngh mong lung. That kho matap trung du ch trong thi gian oc mot lan cau than

thc pham ma cho thng tm c. Ban co ngh rangban chu noi kieu song nh vay khong? Ban co thengh rang, cac oa x that xa vi qua. Nhng ky thc,s d ban thay mnh con xa xoi vi cac oa x, ch lav ban ang con th c.

Neu khong suy xet ky, th chung ta khong baogi ng rang mnh co the ang i en cac oa x.Chung ta co the ngh rang chung ta co phan nao tuangi gii luat, tung kinh hang ngay, khong vi pham toiloi nao tram trong nh giet ngi, cp cua. Phienmot noi la, ta a khong nhn s viec mot cach thchang. Ngh ky lai mi thay rang ta khong co t do echon la mnh co i xuong nhng coi tai sinh thaphay khong. ieu nay c nh oat bi nghiep lccua ta. Trong dong tam thc cua chung ta, co nhngnghiep xau tot lan lon. Vao luc ta chet, th nao manhhn trong hai th nay, se c cham ngoi bang thamai va chap thu. Khi nhn lai dong tam thc cua ta xemthoi nao manh hn, ta se thay rang khuynh hng batthien thang lt. Mc o manh yeu c nh oatbi nang lc cua ong lc hanh ong, bi viec lam,va bi bc cuoi cung. Nh vay, mac du ta co the nghla mnh ch lam nhng ieu ac nho nhat, khong angke, song ky thc sc manh cua no rat ln lao.

Ta hay lay mot v du. Gia s ban la ray e t.Ban b thuc ay bi cn han hoc la ong lc, con vieclam la ban s dung nhng t ng gay gat nhat lamsao cho ho phai au n. Va bc cuoi la, ban cam

44 Pabongka Rinpoche 45Giai thoat trong long tay

T bat thien, phat sinh moi au kho va cac oa x.

T c hanh, phat sinh moi coi cao

va tai sinh ay phuc lac.

Chung ta khong the chac chan ve nhng chuyennh kiep sau mnh se i ve au. Nhng bac ao scua chung ta a thay ro va a giang day mot cachkhong lam lan. Chung ta ch co the tin c nh suyluan, va chung ta nen tin tng s cong bo chan chnhcua c Phat ve van e nay.

Bi the, neu ieu chac chan la ta se b oa, thngay t gi phut nay tr i ta phai tm phng the gngan chuyen ay khoi xay ra. Neu thc tnh muonthoat khoi cac oa x, chung ta phai tm mot chonng ta che ch nh ke t toi tm s bao boc cuamot quan chc co anh hng ln e thoat khoi thnh. Neu ta a b nhiem o v nghiep ac khong thedung th, v nhng toi loi ta a lam, th ta co nguy cchu s trng phat cua luat nhan qua nghiep bao vaphai i en cac oa x. Ta nen tm chon nng tala Ba ngoi bau Phat, Phap, Tang, v ch co Ba ngoi baunay mi che ch chung ta khoi ri vao oa x. Nhngtm ni nng ta ma thoi cha u, ta phai thay oicach hanh x cua mnh cho phu hp vi giao ly ve squy y. Neu ch Phat co the xoa sach toi loi nghiepchng cua ta, chang han bang cach lay nc riau, hay a tay dat dan, th cac ngai a lam vay tkhuya, chung ta au co con kho cho ti bay gi.

chu Mot tram v ch thien coi au-suat. Va khi engiai oan hoi hng, th ta lai thut lui, hng nhngc nguyen cua ta ve cuoc i nay. Bi the, mac duchung ta tng mnh lam cong c ln, ky thc nhngcong c ay rat nho be.

oi khi chung ta khong lam cong viec mot cachthch ang; khi khac ta lai bo qua ong lc va bccuoi; va co nhng luc chung ta khong thc hien motbc nao trong ba bc ay mot cach thch ang ca.Bi the ch co nghiep bat thien trong dong tam thccua chung ta la rat cng liet; chnh no la yeu to duynhat co the c khi ong khi ta chet. Va neu ayla ieu thc s xay ra th chung ta ch con nc taisinh vao cac oa x, o la cai chac. Chung ta laibao, cac thay cua chung ta co kha nang boi toan, tase xin thay tien oan xem ta se tai sinh ve coi nao.Chung ta cam thay nhe nhom neu c thay tienoan se co tai sinh tot ep, va am ra lo s neu thaybao la xau lam. Nhng lam sao ta co the at tintng vao nhng chuyen boi toan ay? Chung takhong can boi bang xuc xac, coi thay, hay xem thienvan ly so e biet i sau ta se i ve au. ang aos ay t man cua chung ta a tien oan cho ta trongkinh tang, va ta cung c nhieu bac hien tr uyenbac, An cung nh Tay Tang, ch bao cho biet.Chang han bac thanh Long Tho (Nagarjuna) a noitrong tac pham Chuoi ngoc quy rang:

46 Pabongka Rinpoche 47Giai thoat trong long tay

kh, ta a tng lam Pham vng, e thch, song trongcac cung tri. ieu nay a nhieu lan xay ra, tuy thechung ta lai phai t gia nhng coi ay ma quan quaitren ging sat nong cua a nguc. Chuyen nay cunga tng nhieu phen tai dien. cac cung tri, chungta thng thc v cam lo cua ch thien; roi khi ri khoicoi ay, chung ta phai uong nc ong soi trong anguc. Chung ta a tng hng lac thu cung vi nhngtien ong tien ba, roi lai phai song trong a nguc vingu au nguc tot vay quanh. Chung ta c sinh lamvua Chuyen Luan cai quan hang tram ngan than dan,roi lai tai sinh lam nhng toi t no t hang bet nhci la va gi trau. Co luc ta c sinh lam than mattri, than mat trang, than the chung ta toa ra nhieuanh sang ti noi ta chieu sang khap bon chau luc a.Roi chung ta lai tai sinh vao di ay ai dng,khoang gia cac chau luc, ni hoan toan toi tam tinoi ngay en tay chan ta, ta cung khong nhn thayc. ai loai nh the. Du ban co thanh tu c baonhieu phuc lac the gian, ieu ay thc khong ang tincay, khong co mot thc chat nao.

Chung ta a trai qua khong biet bao nhieu la noikho, nhng chng nao cha thoat khoi vong luan hoisinh t, th chung ta van con phai chu ng dai dainhieu kho au hn na. Neu em chat ong lai motni tat ca nhng phan ue va nhng th d day machung ta a an trong bao i kiep lam than suc sinh,th cai ong phan ue ay co the la cao hn nui Tu-di,

Khong, cac ngai khong the lam chuyen ay c. angao s giang phap, nhng chnh chung ta phai thayoi cach hanh x ung theo luat nhan qua mi c.Mot ban kinh co noi:

Ch Phat khong ra sach toi loi

Khong a tay ban phep

e cho hu tnh bt kho au

Khong trao s chng ngo chan nh cua ngai cho ke khac.

Ngai giai thoat cho con ngi

Bang giao ly ve chan nh.

en ay ban co the ngh, Toi se tm tru an trongBa ngoi bau e khoi sa vao oa x, va se ap dungnhng phng phap giai thoat khoi oa x, Toi se thayoi cach hanh x phu hp vi luat nhan qua. ay laban a khi len mot ong lc trnh o Lamrim thuocPham vi Nho.

Tuy nhien, co phai ch can giai thoat khoi oax ma thoi chang? Cha u. Cung lam la ban se leolen c cac coi tren chng mot hai kiep, roi lai rttr lai vao nhng oa x, ni ma nghiep ac bat kpban. Vay ay khong phai la giai phap toi hau, bankhong the tin cay vao no. Qua the, chung ta a baonhieu kiep tng c sinh vao cac coi tri, roi sau ori tr lai vao cac oa x. Bay gi chac chan ta cungse lam vao tnh trang tng t. Trong nhng kiep qua

48 Pabongka Rinpoche 49Giai thoat trong long tay

Cuoi cung ho se rt xuong coi di, vay nen ho cungkhong thoat khoi kho.

Noi tom lai, chng nao cha vnh vien ra khoiluan hoi, th ban van cha thoat khoi ban chat cuakho au. Bi the can phai dt khoat t giai thoat mnhra khoi luan hoi, va ban phai lam chuyen ay ngaytrong i song nay cua ban.

Thng chung ta noi: Toi khong the tu kiep nayc va cau nguyen cho kiep sau. Nhng ta co thelam viec ay ngay trong i nay. Chung ta a cthan ngi thuan li, ay la hnh the vat ly thuan linhat cho viec thc hanh chanh phap. Chung ta a gapc nhieu duyen lanh, gap giao ly cua Phat, van van.Vay neu ta khong tu hanh e at giai thoat ngay baygi, th i en khi nao?

Nh vay, ban co the ngh, du sao i na ta nhatquyet phai thoat khoi sinh t luan hoi. Va giai thoatch co the thc hien nh ba vo lau hoc. Bi the, ta setu hoc ba mon ay e giai thoat ta ra khoi bien tramluan rong ln nay. ay la ban a khi mot ong lctu tap Lamrim thuoc trnh o Pham vi Trung bnh.

Nhng ca en cach khi tam nay cung cha u.Du co tu hanh e chng en qua Thanh van hay ocgiac ban cung cha hoan tat nhng nhu cau cua riengmnh, va hau nh cha co mot chut g li ch chongi khac. Ay bi v ban cha t bo mot vai ieu canphai t bo, ay la nhng chng ngai che lap tr giac

vua cua cac day nui. Ay vay ma ta con phai an nhieuphan d hn the na, neu ta cha thoat khoi luan hoi.Neu em tat ca nhng cai au cua ta b ke thu chattrong nhng kiep qua kh ma chat ong lai, th cainui au ay con cao hn coi Pham thien. Tuy the neuta khong cham dt vong luan hoi sinh t cua ta, th tacon phai mat nhieu au hn na. Trong qua kh vaonhng kiep ta phai tai sinh a nguc, th nc ongsoi ma ta a tng uong tnh ra con nhieu hn ca nctrong bon bien, nhng ta con phai uong nhieu hn naneu cha thoat khoi sinh t luan hoi. Ngh enchuyen c phai lang thang mai khong muc ch vcha thoat vong luan hoi sinh t, ai ma khong lo sauthong thiet?

Ngay ca khi c tai sinh lam ch thien hayloai ngi, ta cung cha han a thoat khoi ban chatcua kho au. Loai ngi co cai kho sinh, gia, benh,chet, xa la nhng g ta than yeu, gan gui nhng gta kho chu, mong cau g cung khong c toai y.Loai tri, tu la cung co noi kho b thng tat, b quequat trong khi anh tran, va luon luon kho v longganh ghet ray rt tam can. Tai sinh nhng coi triDuc gii th co noi kho la, khi nam suy tng xuathien la thay cai chet a gan ke. Ch thien hai coitren (sac va vo sac) khong co noi kho nao hien ro.Tuy the t ban chat, ho van trong tam cua cai kholien he en moi phap hu vi, bi ho cha at ti trnho t tai e duy tr trang thai thanh tnh cua mnh.

50 Pabongka Rinpoche 51Giai thoat trong long tay

may khac biet gia s t te cua me ban va s t tecua moi hu tnh.

Tuy nhien, co le ban ngh: Tat ca hu tnhkhong phai me toi. Neu ho la me toi, th toi phai nhanra ngay ch. The ma toi khong nhan ra. Nhng ieuco the xay ra la, ngay trong i hien tai, cung co ngikhong nhan ra me mnh. Vay, khong the ch v khongnhan ra ma ban co the bao la khong phai me. Conhng ngi ngh rang, Me trong cac i trc athuoc ve qua kh. That khong nen noi rang hien taiho van con la nhng ba me nhan t cua ta. Nhngs t te cua nhng ba me trong qua kh vi s t tecua ba me hien tai oi vi ban thc khong co khacnhau chut nao ca. Long t te van la mot, du ban nhanmot vien ngoc t ngi nao nam ngoai hay nam nay.Thi gian cua hanh vi khong lam cho mc o cua longtot ay co thay oi. Vay th, moi hu tnh eu co longt man oi vi ban.

Ban n nao co the lam ng nhng ba me t mancua mnh ang b chm am trong bien sinh t, mach cau giai thoat cho rieng mnh? ieu ay cung changkhac nao nhng a tre c ng tren b ma nhay muaca hat trong khi mot ngi rat than cua chung, v dume chung, a rt vao mot t thuy trieu tren bien.Ln song ang cuon cuon ra khi, ba me ang haihung keu cu, vay ma bon tre hoan toan bo mac ba.Con g tan nhan hn, ang khinh hn the? Nhng tsong ai dng c goi la xoay nc; ieu kinh

toan ven va bon nguyen nhan cua vo minh. Chuyennay cung giong nh phai loi qua song hai lan: mac duco the ban a at tat ca qua v tu hanh len ti qua vA-la-han trong ao lo Thanh van tha, khi ay ban vancon phai phat bo-e tam va tu tap cac phap tu canban cua mot ngi con ang Phap vng, khi aubang con ng tch tap cong c cua ai tha. Giongnh la khi gia nhap mot tu vien, ban phai tu tap ta v mot ngi phu bep tr len cho en khi thanhtu vien trng. Roi khi gia nhap mot tu vien khac, banlai phai tr lui ve phuc vu trong nha bep nh cu.

Chandragomin viet trong Th gi mot e t:

Ho nh nhng ba con ang mac ket trong

bien luan hoi,

B ri vao luong song d gia ai dng;

V trai qua nhieu phen song chet va tai sinh

Nen ban khong nhan ra ho, va ban lam ng.

Bi the, ban that te neu ch lo thoat lay mnh.

Noi cach khac, mac du chung ta khong thenhn nhan c nhau, ky thc khong co mot chungsinh nao khong tng la me cua ban. V ban a traiqua vo so kiep tai sinh, nen ban cung a co vo some. Va long thng yeu ma nhng ba me trong quakh trut len ban cung khong khac g long thng yeuma ba me hien tai danh cho ban. Khong mot may

52 Pabongka Rinpoche 53Giai thoat trong long tay

phat t than Phat co nang lc a vo lng hu tnhen trnh o thuan thuc, ngay ca en giai thoat. ChPhat hoa ra nhieu than xuat hien trc moi hu tnh.Nhng than hnh ay ng hp vi tnh tnh, kha nang,c nguyen va ban nang cua cac hu tnh ay. ChPhat giang day phap cho chung sinh bang chnh ngngon cua chung. ay la s lc vai kha nang cua Phat.Bi the ch Phat la nhng ang Vo t trong cach cacngai lam viec li lac cho hu tnh.

Chung ta co the thanh tu Phat qua khong? Cothe, va muon at thanh Phat qua th ta phai co motthan tai sanh thuan li. Chung ta a c mot loaithan tai sanh rat ac biet la c sinh ra t bao thaingi luc a phng Nam (Nam thiem bo chau), laico u giac quan. Ta ch can li dung c hoi nay ethanh tu Kim cng tr ngay trong i nay. Phngtien e at thanh Phat qua la phap toi thng tha,va giao ly cua Tsongkapa, ang Chien thang th hai(sau Phat), ve co xe toi thng tha that la toan hao.Nhng li giang day vo cau cua ngai phoi hp vakinh giao va mat giao. Chung ta a c gap motnen giao ly nh the.

Tom lai, chung ta a gap moi ieu kien thuanli, khong b mot chng ngai nao trong viec tu tap.Chung ta ch co the tu sai ng, i lac hng neukhong no lc at thanh Phat qua. Than tai sanh lanhmanh nh the nay khong phai luon luon ta co c,cung khong phai ta se luon luon gap c giao ly nh

khung nhat la khi mot con thuyen, chiec be hay vatg khac b lot vao ay, th chac chan se b cuon hutva chm nghm. Bay gi ban dng nh khong co chutlien he nao vi hu tnh, nhng ngi a ri vao xoaync tren bien kho luan hoi. Nhng ky thc, ho eula nhng ba me t bi cua ban, ban phai bao ap longthng cua ho. em thc an cho ke oi, thc uong chongi khat, tai san cho ngi ngheo, thoa man nhngnhu cau cua ho, la ban tra c phan nao an c cuaho, nhng ky thc ieu ay khong li lac bao nhieu.Cach hay nhat e tra n la lam sao cho ho c hngmoi hanh phuc, thoat khoi moi au kho. Khong cachen ap nao tot hn the.

Vi nhng t duy nh tren, ban co the khi leny ngh: Mong sao cho nhng hu tnh nay co u moith an lac. ay goi la phat trien tam t. Ban cungngh: Mong sao cho ho thoat khoi moi au kho. ayla phat trien tam bi. Ban phat trien tam v tha khi banngh: Toi va ch mnh toi phai ganh lay trach nhiemthc hien hai muc tieu ay. Toi se lam viec cho haicu canh ay.

Nhng, ban co the lam nhng viec ay ngay baygi khong? Ban khong the cu tat ca kho, ban tat cavui du cho ch mot ngi, noi g en tat ca hu tnh.Vay th ai co the? Ch v Bo-tat tru trong cac a vthanh tnh, va cac bac Thanh van hay Duyen giac cothe li lac hu tnh phan nao, nhng ho ch lam cmot t nhng g ma ch Phat co the lam. Moi tia sang

54 Pabongka Rinpoche 55Giai thoat trong long tay

khi len mot ong lc nh sau: Toi se chu y langnghe Lamrim, roi thc hanh theo ay.

Thong thng, can yeu la phai khi au moi stu tap bang mot trong nhng ong lc noi tren. Nhngquan trong hn na, khi ban nghe giang ve Lamrim,th mot trong nhng ong lc tren cha u. t nhat banphai lang nghe kem vi mot tam bo-e gng ep. Vingi a kinh nghiem s phat bo-e tam, ho co thenh ngh mot cong thc ngan gon nh V tat ca chungsinh la u. Tuy nhien, ieu nay khong u chuyenhoa noi tam mot ngi mi hoc ao. Neu ban ngh veLamrim, khi t s kho khan muon van e co cthan ngi thuan li, khi ay tam ban se quay ve bo-e tam. ieu nay khong phai ch ap dung cho viecnghe Lamrim ma thoi. Nhng tu s phai Gelug chungtoi moi khi tham d mot phap hoi nao, nh le quananh, le khau truyen, giang kinh, hay bat c g khac,chung toi thng on lai tat ca giai oan Lamrim kenh chuan b e co mot ong lc ung. Ngay ca nhngthi cau nguyen ngan cung phai bao gom ca ba phamvi cua Lamrim. ay la net ac sac nhat cua giao lythuoc phai Kadampas ngay xa va cua chung toi ngaynay, nhng ngi thuoc phai Kadampas mi. Bac tons cua toi a noi ieu nay nhieu lan. Cac ban naomuon nhan trach nhiem bao tr nen giao ly nay thcan phai hoc tap theo cach ay. (Tuy nhien, khi lamle quan anh cau song lau th ngi ta co le khongnoi ve vo thng chet van van, v ay la iem g:

the nay. Co ngi bao: Chung ta that a khong maysinh nham thi mat phap, gap thi ac on. Nhng kythc, ke t dong luan hoi vo th en nay, cha baogi ta gap c mot thi gian co nhieu tiem nang lilac hn bay gi. Khong the co thi nao tot hn. Tach gap c hoan canh nay co mot lan, bi vay canphai tu tap hng en giac ngo cho du bat c ieug xay en.

Nh the, ieu nay phai lam ban phat nguyen:Toi se lam moi s co the lam e at muc tieu lathanh Phat v tat ca hu tnh. Y ngh ay khi daytam bo-e, va nh the la ban a phat khi ong lctu tap cua ban theo Pham vi rong ln cua Lamrim.Ban a phat tam bo-e neu ban thc tnh cam nghiemy tng ay mot cach t nhien ma khong co mot gngep nao trong tam.

Ban phai thc hanh e at thanh Phat qua ay.Va ban can biet phai thc hanh nh the nao e thanhcong. Nhieu ngi muon tu nhng khong biet tu cachnao nen i en mot cho vang nao o, tung vai cauthan chu, lap t li cau nguyen, ngay ca co tm cachchng c mot vai tang trong chn tang thien chng,nhng ngoai ra ho khong biet lam g khac. Ban phainghien cu hoc hoi nhng giao ly khong loi lam, nhnggiao ly khong bo sot mot chuyen g trong viec thchanh phap, th ban mi biet c phai lam nhng g.Va vua cua nhng giao ly ay chnh la Lamrim, mo tanhng bc ng i en giac ngo. Bi the ban phai

56 Pabongka Rinpoche 57Giai thoat trong long tay

Sau ay se la phan chnh cua giao ly.

Trc het, phap ma ban sap tu tap phai la doPhat noi ra, va do nhng bac thanh An o giang giai.S tu tap cua ban phai la phap tu ma t o nhngbac hien tr v ai a rut ta c nhng tue giac vathc chng; neu khong, mot s giang day co the cgoi la sau xa mac du no khong do Phat thuyet vacac bac hoc gia hien tr cha tng biet ti. Neu banquan tng ve nhng th giang day kieu o th banco nguy c se at mot vai ket qua ma t trc cha aitng at, ke ca ch Phat cung cha tng at ti! Bithe ban phai xet ky cai phap ma ban se dung lamphap tu cua mnh. Sakya Pandit noi:

Khi kinh doanh buon ban

Lam lai nga, buon chau

Ban tra xet u ieu

Va at nhieu nghi van.

Ban can man lam sao

Vi viec vat i nay.

Tng lai hanh phuc hay kho au

eu do ban co hieu sau vi dieu phap,

The ma vi phap ay ban co thai o

Nh con cho ngon thc an:

Ban on ngay cai g gap c

Khong can xem ky no chanh hay ta.

ch noi en s c sinh lam than ngi thuan li nayla rat kho.)

Co nhng ngi tham d mot thi phap ma nghrang: Toi that may phc c hoc giao ly nay,nhng toi khong the thc hanh c. Co ngi inghe v bat chc: Neu ban i th toi cung i vi chovui. Khong ai i nghe phap e kiem song bang cachi lam le cho cac gia chu. Nhng viec nay co xay ravi nhng giao ly khac, chang han nhng phep quananh chnh yeu. Khi ban theo hoc nhng giao ly nay,co the ban ngh mnh se co c kha nang tung thanchu e tr ta uoi quy, hoac cha benh, hang phucma, co tai san, co quyen lc, van van. Co nhng ngi,du a hoc bao nhieu la giao ly Phat, cung van xemphap cua ngai nh la cai von e lam an; ho tronggiong nh nhng ngi sap i nhng ni nh Mong-co e kinh doanh buon ban. Nhng ngi nh the atch luy vo so toi nghiep bang phng tien phap cuaPhat. c Phat, ang ao s cua chung ta, ban ennhng phng tien e at giai thoat va toan tri. Khaithac li dung nhng giao ly ay v nhng muc tieu thetuc th chang khac nao ep mot ong vua ang ngoi trenngai xuong chui nha.

Bi the, neu ban tnh c dng nh cung conhng ong lc xau xa tng t, th hay xua uoichung i; ho trieu mot cai tam bo-e bat ac d noilen i cung c, roi nghe phap. Thoi, chng ay cungu e ket thuc phan khi ong lc cho ung.

58 Pabongka Rinpoche 59Giai thoat trong long tay

Phap Lamrim khong phai do Je Rinpoche(Tsongkapa) sang che, hay do Atsha at ra. He truyentha cua no bat nguon t chnh c Phat, ang Toangiac, va ch t ni Ngai ma thoi. Nhng khi ban hieura rang co mot phap c goi la Lamrim trong khi cacphap khac khong co ten goi ay, ban se thay rang tatca moi kinh ien eu la Lamrim. Bo kinh ton quy Bat-nha Ba-la-mat la bo kinh toi thng trong tat ca kinhien cua ang ao s chung ta. Trong kinh ay Ngaiday ro phan tham thuy noi ve nhng giai oan trenao lo a en tr Bat-nha (thc chng Tanh khong)ma la cot loi cua tam muon bon ngan phap; ngai cungam ch cai phan rong rai cua Lamrim trong nhngphng phap cua ch Phat. Vay, ay la nguon goc cuahe truyen tha. Phan rong rai nay c truyen cho et trc tien cua Phat la Di-lac (Maitreya), Di-lac truyencho Vo Trc (Asanga). Phan sau xa cua Lamrim truyent Van-thu (Manjusri) en Long Tho (Nagarjuna). ay lacach ma truyen thong Lamrim c tach lam hai phap Sau va phap Rong.

e lam sang to Lamrim, Di-lac a soan nam boluan, Vo Trc viet Nam luan ve cac trnh t, LongTho viet Sau luan, van van. Nh vay cac he phai Lam-rim Sau va Rong a truyen xuong cho bac thanh vo tla Atsha. Ngai nhan he phai Rong t Suvarnadvi, vahe phai Sau t Vidyakokila; ngai phoi hp hai he phaithanh mot dong. Ngai con tha ke he phai NhngHanh ong Uy manh nhat ma Shantideva hap thu cua

Khi muon mua mot con nga chang han, ta xemxet nhieu th, trc het la coi boi, va i hoi nhngngi ngoai. Ngay ca mot tu s thong thng khi muamot am pha tra cung xem ky mau sac, trong lng,hnh dang e bao am no khong r nc, va lai conhoi y kien nhieu ngi. Neu khong may gap cai bnhxau th bat qua no cung ch anh hng en vai tachtra. Ban thng tra tam rat ky ve nhng chuyen chco gia tr nhat thi; the ma ban dng nh khong tratam chut nao cai phap ma ban phai tu tap, mac duieu nay la can ban cho nhng hi vong tai sinh cuaban trong tng lai. ay la cach mot con cho nuottrong thc pham vao bung. That sai lam biet bao! Neusai lam bc au, la ban a tan hai nhng hi vongve i tng lai cua ban. Bi the, can phai xet kyphap ma ban nh tu tap trc khi khi cong tu hanh.

Neu xet phap hien tai cua chung ta la Lamrim,ban se thay phap ay la tuyet hao trong tat ca cacphap. Tnh sau sac ky dieu cua mat tong xuat x tLamrim. Neu khong khai trien ba can ban cua s tuhanh (s t bo, bo-e tam va chanh kien ve Tanhkhong) trong dong tam thc, th ban khong the atgiac ngo ngay trong mot i. Toi a nghe nhieu giaoly c cho la sau sac, phat xuat t tri kien sau xahay t nhng mat ien, nhng giao ly c xem lamang lai cac nang lc than thong bien hoa so vinhng giao ly ay th qua thc ba can ban cua s tuhanh khong co ve g la mot giao ly hap dan ac bietcho lam.

60 Pabongka Rinpoche 61Giai thoat trong long tay

thay nhng linh anh cua Atsha, Dromtoenpa, Potowava Sharawa trong suot mot thang tri. Ba linh anh saucuoi cung tan thanh mot vi linh anh Atsha, v nayat tay len au ngai Tsongkapa ma noi:

Hay giang day giao ly nay i, ta se giup ngi.

ieu nay co ngha rang chnh Atsha a xuikhien Tsongkapa viet tac pham Nhng giai oanchnh cua con ng tu tap. Tsongkapa hoan tat tacpham nay en cuoi phan noi ve tnh ch. ai s Van-thu (Manjusri) yeu cau ngai hoan tat tac pham, ketqua la ngai viet them chng noi ve tue quan ac biet.Vay, ta phai y thc rang sach nay la mot kho tangc s gia tr cua nhieu phep mau nhiem, mac du takhong biet c nhng ngi nao a yeu cau ngaisoan sach. ieu nay c am ch trong oan bat au:Nh nhng phep mau ky la cua cac ang Chienthang va nhng phap t cua cac ngai...

Ve sau, ngai soan tac pham Nhng giai oangia cua ao lo e tom tat cot tuy cua van e akhong c noi en trong Nhng giai oan chnh cuang tu. Tac pham nay phan ln ban ve nhng hephai khau truyen trc tiep va nhng he phai giangkinh co xa hn; ca hai Lamrim nay c cho la botuc lan nhau vi nhng iem then chot khac nhau rutt nhng li day truyen khau.

Co le ban khong biet lam sao e the nhap nhngban van nay vao viec tu tap cua mnh. Je Rinpoche(tc Tsongkapa) noi ve sau:

Van-thu, cung nh nhng he phai ve mat chu, vanvan. Nh the, nhng he phai ma ngai tha ke bao gomca kinh giao lan mat giao.

Atsha soan tac pham en soi neo Giac tai TayTang. Tac pham nay phoi hp nhng iem then chottrong toan bo giao ly. Nhng li giang day ve sau cmang ten Lamrim. T thi Atsha, nhng he phailien he tri kien sau xa va hanh ong rong rai a phoihp thanh mot dong duy nhat. Nhng dong nay laitach lam ba he phai vao thi ai cua phai Kadampa:he phai Co ien, he phai Nhng giai oan cua aolo, va he phai Ch giao (Instruction.) Moi he phai taptrung vao mot kha canh khac nhau. Ve sau, JeTsongkapa hap thu ca ba he phai nay t NamkhaGyaeltsaen Lhodrag, v nay la mot hoc gia uyen bac,va t Chekyab Zangpo, tu vien trng cua tu vienDragor. T thi ay tr i, truyen thong tr lai thanhmot phai duy nhat.

c Je Tsongkapa v ai a lam le cau nguyenvi nhng bac tien boi trong he truyen tha cua ngaiben Tang a hnh s t tai Retreng ve pha bac Lhasa,tai ay ngai khi s viet mot cuon sach ve con ngtu tap. Ngai mang theo mnh mot pho tng v thanhtang Atsha. Pho tng trnh bay bac thanh vi chiecau nghieng ve mot pha. Moi khi ngai cau xin trcpho tng nay, ngai lien thay c nhng linh anhcua tat ca nhng bac thay cua he phai Lamrim hienra cung ngai am luan ve phap. Lai na, ngai con

62 Pabongka Rinpoche 63Giai thoat trong long tay

nay. V quan te tng Tagpugpa va cac o e ngai vesau a anh gia cao he truyen tha ban van nay. Ngaituyen bo rang neu gap ban nay sm hn, th ngai akhong trai qua bao nhieu van e nan giai lien henhng e muc tu thien trong Lamrim. ieu nay ungnh ngai noi: giao ly co ong cua Con ng Nhanh,va hai dong trong tac pham Li c Van-thu phoi hplai, lam thanh mot giao ly vo cung sau sac.

Khi c Phat, ang ao s cua chung ta giangday, th khong co chuyen phan thanh hai he phai mot he phai truyen khau va mot he phai giang kinh.Ch ve sau, khi giao ly cua Ngai khong con hoan toande hieu, th mi co chuyen giang kinh tach biet vithuyet phap. Nhng bai giang nao ban chi tiet venhng t ng trong kinh c goi la giang co bai ban.Ngc lai s giang gon, am ch nhng li giang daykhong can c nhieu tren danh t cua kinh van, malai trnh bay cot tuy cua giao ly, thien xao nh nhngy s giai phau mot t thi trc mat cac hoc tro. Caicach ho ch ro luc phu ngu tang, van van, em lai chongi hoc mot s dan nhap song ong. Trong bai giangtheo kieu noi chuyen than mat, v thay noi kinhnghiem cua rieng mnh, cach day nay cot gay mot anhhng ln nhat tren dong tam thc cua nhng monsinh. Con loi giang thc tien la nh sau: Mon sinh chung trong mot nha nhap that. Ho c day mote muc e thien quan. Ho khong c day them emuc nao neu cha at mot vai tue giac ve e muc

Nhng ngi thay khong the nao hieu noilam sao thc hanh tat ca giao ly nay, th nen thamkhao nhng ban van ngan gon hn nhieu, ch daycach tu tap.

Bi the ban phai tham khao nhng van ban sauay. c Dalai Lama th Ba Lama Soenam Gyatso viet tac pham Tinh chat cua vang rong. c DalaiLama th Nam v ai viet Lamrim do chnh c Van-thu noi, ke nh mot luan giai cho tac pham nay. cPanchen Lama (Ban-thien Lat-ma) Lozang ChekyiGyaeltsaen viet Con ng De, va Lozang Yeshe(mot tai sinh khac cua Panchen) soan luan giai chosach nay vi tac pham Con ng Nhanh. Chnh cTsongkapa cung viet ba tac pham ve Lamrim: ngLn, ng Trung bnh, ng Nho (con goi la Nhngbai ca t kinh nghiem hay Chng ao ca). Ngoai bonsach giao ly khuc chiet cua cac v Dalai Lama vaPanchen Lama noi tren, Ngagwang Dragpa Dagpocon viet Con ng cua kinh giao vi dieu. ay la tamgiao ly noi tieng nhat ve Lamrim.

Ban phai thu giao nhng bai giang truyen thave nhng kinh van can ban nay cung vi nhng luangiai. Ch thu giao mot bai giang ma thoi th khong u.Lai na, co en hai bai giang ve tac pham Li cVan-thu, mot bai chi tiet hn bai kia. Mot trong haiban van nay c truyen tnh Trung ng, ban kiatruyen mien Nam; do vay ma co s phan thanh haiphai. Ban cung phai thu giao rieng re ca hai he phai

64 Pabongka Rinpoche 65Giai thoat trong long tay

Ngay th hai

Lama Pabongk Rinpoche m au: c Tsongkapa v ai (trong li Dan nhap tac

pham Ba can ban cua s tu hanh) a viet:

Toi se co giai thch y ngha

Tinh tuy cua tat ca kinh ien

Cua ang Chien thang,

ao lo c tan dng

Bi tat ca ch Phat va nhng phap t cac ngai.

o la ca vao cho nhng ngi may man muon at giai thoat.

Giao ly nay la tinh tuy cua tat ca kinh ien Phatthuyet. Trong phan Pham vi Nho, ban c thuc giucphai t bo nhng coi xau ac, trong phan Pham vi

trc. Loi giang day nay truyen xuong chung ta quanhng he phai thien ve tue quan. ay la nhngphng phap tot nhat e hang phuc dong tam thc.

Giao ly ma toi sap giang day thuoc ve loai noichuyen than mat. Mot vai v hien dien trong aycung kha khong may v ch c theo hoc giao ly naymot vai buoi. Ho cung ham thch giao ly nay thc,nhng sau o ho phai i con ng cua mnh. Vnhng ngi nay ma toi se phoi hp Con ngNhanh va hai he phai giang ve tac pham Li c Van-thu. Ve sau, khi giang en phan ay, toi se a ra Bayiem tu tam bang cach oi a v mnh vi ngi.

Toi khong co s de dat nao trong khi giang giaoly nay. No se tao cong c cho hai nha quy toc quaco ma khoa giang nay c lam e tng niem. Vakhi giang day Lamrim, toi khong phai can nhac lihai oi vi thay hay mon e, nhng toi phai can nhackhi day nhng giao ly khac, chang han cac phap quananh. S giang day ve Lamrim ch co the em lai lilac ma thoi.

Tat ca cac ban, hay tu kieu nao ban co the tu,va nh cau nguyen cho hai nha quy toc qua co.

(Kyabje Pabongka Rinpoche khau truyen nhngdong m au cua nhng ban van Lamrim nay. Sau ochung toi c giai tan.)

66 Pabongka Rinpoche

Nhng cau chuyen than mat ve nhng giaioan cua con ng en giac ngo co the nam dimot tieu e can ban: Giao ly thc thu. Nhng conhng tieu e c a them vao e an nh ban chatcua Lamrim, nhng ban ke khac nhau ve no, va tht giang day giao ly nay. Ban phai quen thuoc vinhng tieu e nay e biet chac cai nao i vi e mucthien ac biet nao, chung c giai thch nh the nao,nhng trch dan a ra trong nhng tieu e ay, hegiao ly khau truyen ve chung, va nhng ch dan machung ham cha. Neu khong, ngha la neu ban nghemot giao ly khi khi khong co tieu e nao ca, th sekho lam cho nhng thien quan tr thanh li lac chodong tam thc ban. No se giong nh la ban co layrieng ra xai hoac tra, hoac b, muoi, soda... sau khichung a c bo chung mot bnh. Co nhieu loat tieue khac nhau, mot so dung cho nhng Lamrim ngangon, mot so danh cho nhng ban dai hn. Ban nentheo nhng tieu e cua giao ly ma ban a hap thu.

Bay gi toi se theo phan ln s thc hanh cuaton s toi ap dung tieu e cho Con ng Nhanh. Loattieu e ac biet nay c trang iem bang nhieu chgiao khau truyen. Trc ay no cha tng c butky, nhng ngai het sc can than khi giang day chungmot cach cong khai; va toi cung a c thu giaonhng tieu e ay mot mnh vi thay. Toi a het scthan trong thu thap chung lai va viet len giay. Nhngtieu e ay khong qua ngan cung khong qua dai, va conhieu iem oc ao a c cho la rat cong hieu.

Trung bnh, ban c thuc giuc phai t bo toan bovong sinh t luan hoi, van van. Nhng ban se khonglam noi nhng viec ay neu khong da vao Lamrim.Tam bo-e ton quy la con ng ma tat ca ch Phatva cac ang Phap vng t (Bo-tat) eu ca ngi. Cavao cho nhng ngi mong at giai thoat chnh lachanh kien ve Tanh khong, xa la hai cc oan thngkien va oan kien, ban cung khong thanh tu cieu nay neu khong da vao he thong giao ly Lamrim.Bi the, e at thanh Phat qua, can phai phat trientrong dong tam thc ban ba can ban ay cua s tuhanh. Muon phat sinh ba can ban nay trong tam thc,ban phai da vao Lamrim. Bi the ma ngay t au,hay khi ong lc nh sau: Toi se at thanh Phat quav li lac cho tat ca hu tnh va v ly do ay toi setham d buoi noi chuyen than mat nay ve ba phamvi khac nhau cua Lamrim. Hay tap trung tat ca nhngong lc va hanh ong cua ban theo chieu hngnhng y tng ay, roi hay lang nghe.

Va phap ma cac ban sap nghe la phap g? o laphap Toi thng tha, giao ly a ngi may man enPhat qua. o la con ng truyen thong cua hai vtien phong v ai la Long Tho va Vo Trc. o la tinhhoa t tng cua c Atsha vo song va c Tsongkapa,phap vng cua ba coi. Giao ly nay sau xa la nh vayo. No co moi iem then chot c tm thay trong tinhhoa cua tam van bon ngan kinh ien, no to chc nhngthc tap tuan t a ta en giac ngo.

68 Pabongka Rinpoche 69Giai thoat trong long tay

I. TNH V AI CUA CAC TAC GIA,

C NOI LEN E CHNG MINH RANG GIAO LY

NAY CO MOT NGUON GOC TRONG SACH.

Nh phan trc toi a noi, theo truyen thongcua nhng hoc gia An, th phap ma ban se thc hanhphai la do Phat day, c giang giai bi nhng bachoc gia hien tr, va c s dung e thien quan binhng hanh gia uyen bac co the phat sinh nhngthc chng ve than thong va tue giac trong dong tamthc ho.

Ve phan chung ta, chung ta can nhieu hn lac tin, tr tue, va kien tr tinh tan; neu thc hanhmot phap ch co ve hu ly, th ta se khong at cket qua nao. Ta a thay tan mat nhieu ngi va trtue va kien nhan a lang ph th gi vo ch kieu ay.Hn na, du mot giao ly co c cho la phat xuat tnhng linh kien sau xa en au, th ba can ban cuas tu hanh nh toi a noi, van quan trong hn cacsadhanas (nhng phng phap ac qua) va nhng giaoly day cach chng cac than thong, bi v nhng thnay tham ch con khong hn c viec giang day baphap quy y.

Muon tm ve nguon cua mot con song, ban canphai i ngc ve lan ranh tuyet. Cung the, ban phaitruy tam mot phap tr lui ve c Phat, bac Thay cuachung ta. Neu co th gi e ban chi tiet ieu nay, toi

Nhng hoc gia cua tu vien Nalanda a noi enba s thanh tnh trc khi giang phap: s thanh tnhcua giao ly khau truyen cua v thay, s thanh tnh cuadong tam thc ni mon sinh, va s thanh tnh cuaphap ang c trnh bay. Nhng hoc gia cua Vikra-mashla trong nhng phan dan nhap thng noi entnh v ai cua tac gia, tnh v ai cua phap, va cachlang nghe giao ly ay. Toi se theo truyen thong saucung nay.

Bai giang ve nhng giai oan cua Con ngen Giac ngo co bon phan chnh:

I. Tnh v ai cua cac tac gia, c noi len e chngminh rang giao ly nay co mot nguon goc trong sach.

II. Tnh v ai cua phap Lamrim, c noi e tangniem knh phap.

III. Cach thch ang e giang day va lang nghe phap.

IV. Th t nhng ch giao thc thu.

Bon tieu e nay c tm thay trong tac phamNhng giai oan ln cua con ng (cua Tsongkapa).Bat ky loai Lamrim nao c trnh bay Con ngDe, Con ng Nhanh, van van bat ke no c giangchi tiet en au, truyen thong khau truyen noi banphai khi s bang nhng tieu e ay, neu khong ngita se khong phat sinh ay u niem tin.

70 Pabongka Rinpoche 71Giai thoat trong long tay

IA. Atsha sinh vao mot gia nh quy toc

Atsha sinh tai mien at noi tieng ong An,bay gi la Bengal, ni mot o th ln co mot tram nganho dan c, tong so dan la ba trieu nam tram ngan.Lau ai cua than phu ngai c goi la Lau ai cuanhng la c vang chien thang. Co mi ba ngoi chuavang, va hai mi lam trang phan chien thang bangvang. Gia nh ngai rat giau va co the lc. Than phungai la vua Kalyanashr, than mau la Prabhavat. Lucngai ra i co nhieu iem la.

IB. Ngai a at c nhng ky c

ngay trong i nay nh the nao?

Khi v thai t hai nhi ch mi mi tam thangtuoi, song than ngai vieng tham mot ngoi en Vikramapuri. Dan chung sap hang hai ben ng exem thai t. Ngai trong thay am ong va hoi cha me:

Nhng ngi nay la ai the?

Ho tra li: ay la than dan cua con.

Hai nhi nhn moi ngi vi ve thng xot va thotra li ke:

c g ho eu nh toi:

Giau co, nhieu cong c sang choi,

Tha ke ngai vang, mot thai t ay quyen lc.

c sao tat ca ho eu tin theo dieu phap!

se khi s vi lch s cuoc i c Phat va tieu scua nhng bac thay thuoc tat ca cac he phai, lam thenao cac ngai a s dung con ng nay e at ennhng qua v cao sieu. Nhng toi khong u th gi eban dai dong nh the. Toi ch ke cho cac ban nghemot t chuyen nay thoi.

(Khi ay, Pabongka Dorje Chang (Kim Cng Tr) kes cho chung toi nghe lam the nao a co hai he truyentha t c Phat xuong Atsha; va lam the nao Atshaa phoi hp hai he phai thanh mot dong. Ngai tiep:)

Atsha viet en soi neo Giac tai Tay Tang; tng Lamrim ve sau mi xuat hien. Trong tat canhng tac pham ve giao ly Lamrim nh Con ngToi thng, Giao ly tuan t, van van, tac pham chnhve e tai nay en soi neo Giac la kiet tac cuangai. Bi the Atsha gan nh la tac gia cua tat canhng phap mon ay. Ngay ca Tsongkapa v ai cungviet: Tac gia sach nay ky thc chnh la Atsha. Bi theang le toi phai ke cho cac ban nghe lch s chi tietcuoc i ngai, song v t th gi, toi ch noi s lc.

Tieu s nay co ba tieu e:

IA. Atsha sinh vao mot gia nh quy tocIB. Ngai a at c nhng ky c ngay trong i naynh the nao?IC. Nhng viec Ngai a lam sau khi co c nhngs ac

72 Pabongka Rinpoche 73Giai thoat trong long tay

Khi thai t len ba

Ngai a gioi ve toan,

Van chng va thi phu.

Khi len sau tuoi

Ngai co the phan biet Phat phap, phi Phat phap.

Phan biet Phat phap vi khong phai Phat phapthat la chuyen vo cung kho khan. Co le chuyen sauay se cho ban vai khai niem. Co lan Atsha a noi:

An o ch co ba ngi biet phan biet Phatphap va phi Phat phap la Naropa, Shantipa va toi.Naropa a chet, con toi a i Tay Tang. Co thi naoma x An lam vao mot tnh the te hn khong?

Chnh s kien Atsha co the phan biet nh vayvao luc len sau, oi vi toi dng nh la dau hieuchng to ngai a uyen bac ngay t luc nho.

Khi ngai mi mot tuoi, nhieu cong nng congchua xng oi va la a tm u moi nghe thuat muahat e quyen ru ngai; nhng nhng canh tng ay chgi cho ngai s gm ghiec va xuat ly. Co mot co gailan da ngam en von la hoa than cua Tara, a noivi ngai:

Thai t, ch b vng mac.

Hi ngi diem phuc, ng b vng

Neu mot anh hung nh ngi

Moi ngi rat oi kinh ngac. Khi vao en, moingi, ke ca cha me ngai, eu cau nguyen khongbenh, song lau, giau co, khoi sa vao oa x, c sanhlen thng gii, van van. Rieng thai t lai cau nguyennh sau:

Toi a c tai sanh lam ngi,

Mot ngi c u ai.

Giac quan toi khong t vet,

Toi gap c Ba ngoi bau.

Mong sao con luon luon knh can

oi tren au con Ba ngoi ton quy.

Ke t hom nay, xin Ba ngoi bau lam cho nng cua con.

Mong sao con ng bao gi b cong viec gia nh troi buoc,

Mong sao con co nang khieu ve phap

gia ai chung tang-gia.

Mong sao con cung dng Tam bao

Ma long khong mot chut kieu cang.

Mong sao con nhn moi hu tnh vi long thng xot.

Mi mi tam thang tuoi, v thai t hai nhi anoi en chuyen quy y va phat tam bo-e. Ngay tiem nay trong tieu s i ngai, ngai a lam chochung ta tin tng.

Tac pham Quyen sach cua he phai Kadampascho chung ta biet ve s phat trien sm cua ngai:

74 Pabongka Rinpoche 75Giai thoat trong long tay

gii Bo-tat, va cho thai t biet ve Bodhibhadra (TrHien) Nalanda, ngi co duyen nghiep vi thai tt i qua kh. Thai t lien i gap bac thay ay vadang cung ngai nhieu ngoc nga chau bau. Bodhib-hadra rat hoan h. Bac thay nhap nh va lam pheptnh hoa ba ca (than khau y) cho thai t. Ngai cungcho thai t nhieu li ch giao lien he en s phat tambo-e, roi gii thieu thai t en bac thay Vidyakokila,v nay cung day thai t ve s phat bo-e tam roi githai t en mot bac thay t i trc cua thai t laAvadhutipa.

Avadhutipa bao thai t:

Hay tr ve kinh o cua phu vng ngay homnay. Hay quan xet nhng khuyet iem ni loi songcua mot c s the tuc.

Va the la thai t ve nha, khien phu vng mauhau rat oi vui mng. Ho hoi:

Con i au the, hi Chandragarbha (NguyetTang). Con co met chang? Co sau muon chang? Oi thattot lanh thay, con a tr ve.

Thai t tra li:

Con a i tm thay hoc ao

V thay la ni nng ta quy bau nh Phat.

Con a tm trong hang nui

Va nhng ni tch mch hoang vu,

Ma b tom trong vung lay duc vong

Th cung nh con voi sa lay.

Nhng ngi mac ao giap gii c th khong chm am.

Ta hay suy xet rong rai li noi cua nang. Nangbao thai t ng vng mac, trc het la vao i nay,va th en la vng vao sinh t luan hoi noi chung.V du nang dung ve con voi sa lay co ngha rang, vcon voi co than xac khong lo, nen con kho g mnhra khoi snh lay hn nhng con vat khac. Neu nhngngi bnh thng ma pham vai ieu quay, th ch cohai cho ban than ho ch khong the phng hai ens lan truyen giao ly. Nhng neu nhng tu s v aihoac nhng tai sanh cua Lama ma hanh x sai trai,th se lam cho s giang day giao ly trong vung ay matanh hng. Neu nhng v nay hanh x thch ang, thgiao ly vung ay se thnh. Lai na, vi toi dng nhieu ay muon noi rang ieu quan trong nhat la nhngngi ln nh quy v can phai a van, co ao c, tbi, va quy v nen gi gn nhng truyen thong Gelugpathuan tnh.

Thai t tra li rang nhng yeu cau cua co gailam cho thai t rat hai long.

Khong lau sau o, vua cho mot tram ba mi ks vay quanh thai t. Thai t gia v ra i tham hiemnui rng vung lan can. Muc ch thc cua ngai la rai tm thay hoc ao. Ngai gap Ba-la-mon Jitar angsong trong mot ngon nui, ong cho thai t quy y va tho

76 Pabongka Rinpoche 77Giai thoat trong long tay

Ngai tr thanh mot o e cua Avadhutipa, ngikhai th cho ngai s phat tam bo-e. Ong bao:

Hay i en chua Krshnagiri (Hac sn) ni tienRahulagupta ang . Ong ay cung tng la thay controng qua kh.

Bac thay Rahula luc ay ang giang day giao lymat tong. Khi thay thai t i vao, mac du a biet thait en cau phap, e th thach, ong tung mot luongset anh vao thai t, roi i len nh nui cho co motngoi thap ta than Trthika mau en. Cac an s tuy tunghoi Rahula ngi ay la ai the. Rahula tra li:

Trong nam tram nam mi hai i tai sinh,ong ay luon luon lam hoc gia. Bay gi ong la thai tsap noi ngoi vua Phap x Bengal la Kalyanashr.Ong ta khong mang i song vng gia, ma mongmuon thc tap kho hanh.

Moi ngi eu ngac nhien. Ho ng len mi thait gia nhap oan an s.

Khi gap bac thay nay, Atsha noi:

Hi ao s thanh thien, xin nghe con ay:

Con a t bo gia nh

Con mong at giai thoat

Nhng con a sinh vao nha danh tieng

Va co the b troi buoc vao x Bengal.

Nhng du i en au

Con cung co the thay loi lam cua sinh t.

Bat c ngi ban nao con gap

eu noi cho con nghe nhng loi lam cua sinh t.

Mac du the, con van cha c va long.

Xin cho con t do e quay ve vi phap.

Phu vng bao vi thai t rang, neu canh sinht lam cho ngai au kho nh the th thai t nen lenngoi vua roi tha ho ma cung dng Tam Bao, bo thcho ngi ngheo, xay chua, trai tang tao phc. Nhvay ngai se hoan toan hanh phuc. Thai t tra li:

Con a thay nhieu canh kho sinh t. Conkhong chut nao b loi cuon vao cam bay cua cuoc ilam vua chua. Cung vang ien ngoc oi vi con khongkhac g lao nguc. Nhng my n oi vi con khongkhac g con gai cua ma vng. Ba chat ngot ngaochang khac g tht cho, mu va mau. Mac lua la, trangsc chau bau vi ap mot cai men rach khong co khacg nhau. Con se vao rng e thien nh. Hom nay haycho con mot t tht, sa, mat, ng ma e con i enbac thay Avadhutpa.

ay la ai y nhng bai ca c thai t hat chophu vng mau hau. Song than cho phep ngai lamtheo y muon, va thai t khi hanh vao rng cung vimot ngan k sy i theo.

78 Pabongka Rinpoche 79Giai thoat trong long tay

quyet nh rang ngai khong con u t cach e tr vna, va khong ai cam c nc mat.

Phu than ngai la ngi buon sau nhat. Ong noi:

Oi con toi! T khi con sinh ra,

Cha a thay con co gia tr phi thng

Cha nhng tng con se lam phan s quoc vng

Con ai hanh phuc hn con na?

S an c trong rng a tac hai g en tam con?

Thai t ap:

Tha cha, neu con lam vua

Con ch c song vi cha trong i nay

Nhng roi cha con khong nhan ra nhau trong nhngi sap ti.

That sai lam biet bao khi lam mot viec

Khong em lai li ch g ma ch co hai.

Neu con t bo i song vng gia

Ma thc hanh Con ng bao am

a en giai thoat giac ngo,

Th cha con mnh se c hanh phuc

Trong nhng i tng lai.

Bi the, cha hay buong con ra!

Con a ton th nhng bac thay

Jitari, Bodhibhadra, Vidyakokila va Avadhutpa, nhng bac ao s co than thong

Nhng ngay en bay gi, con van cha thoat khoinhng phan s lam vua.

Nay con c gi en Thay, hi bac ao s;

Xin hay khai th cho con giao ly ai tha

Va s phat bo-e tam,

Mong sao con thoat khoi nhng troi buoc.

Thai t tiep tuc nan n v thay suot mi bangay. Cuoi cung ong ap ng, lam phap quan anhHevajra cho thai t va truyen rieng cho ngai tat canhng ch giao. Thai t c phap danh trong matgiao la Jnanaguhyavajra.

Roi Rahula bao tam v nam n kho hanh loa theco nhieu than thong khung khiep rang:

Hay i theo ong ay ve Bengal, lam cho nhavua oi y. Khi thai t a c giai thoat khoi phans lam vua, th hay a ong en bac thay cua ong laAvadhutpa.

Bay gi thai t trang phuc nh than Heruka, ivao hoang cung. Moi ngi khi trong thay eu nhanra ngai va rat hoang s. Ngai lang thang suot ba thang,hanh x nh mot ngi ien. Nhng tu s kho hanhi theo ngai th chay nhay cung khap. Moi ngi eu

80 Pabongka Rinpoche 81Giai thoat trong long tay

bang vang rong, va cung ien gia co mi ba ngoichua. Nhng ton gia Atsha a hien mnh cho Chanhphap, t bo tat ca cam bay cua vng quyen nh nhonc bot. c Phat, ang ao s cua chung ta, cunga tng lam tng t: mac du trong tay nam chac ngoiv chuyen luan vng ay quyen uy, ngai a t bo exuat gia. Bi vay, cac ban phai oc lai mot cach saysa lch s cua cac ngai. Con chung ta bay gi neu coai bao xa gii hoan tuc se c lam quan trng, cole ta xa gii ngay khong chut do d. The cung uchng minh mc o phat tam cua chung ta. Chung takho ma t bo nhng vat vat vanh trong can phong nhohep cua mnh, noi g en chuyen t bo uy quyen cuavng v. That hoan toan trai ngc vi Atsha, ngivt bo vng v xem nh m dai, ngi theo thayhoc ao trai qua bay nam rong. Ngai con tho giao Kimcang tha vi nhieu bac ao s co than thong khac,va tr thanh mot hoc gia ve tat ca co th va ve moinganh giao ly. Mot hom ngai khi len y ngh Ta thatuyen tham ve mat giao th bong mong thay mot son than (dakins) cho xem nhieu pho sach mat giaoma ngai cha tng thay. T o ngai het kieu man ves uyen bac cua mnh. Va khi ngai co t tng, Tase at nhng than thong toi thng ve ai thu an(mahamudra) ngay trong i nay bang cach ap dungmot kieu hanh x co nhieu tnh chat mat giao hnna (ngha la co v), th ao s Rahulagupta hienen vi ngai bang than thong i xuyen qua tngvach ma bao:

Ba me noi:

Me khong the thuyet phuc con

Nghiep a nem chung ta vao sinh t.

Con hay tu phap g con xem la tot nhat

Me cau c gap con trong tat ca cac i sau.

Roi cha me eu cho phep thai t xuat gia.

Thai t cung vi nhng tu s kho hanh ri cungien t sang sm e i en ni an c trong rng cuabac thay Avadhutpa, ay ngai hoc phap cua trngphai Trung quan. T nam 21 tuoi cho en nam 29tuoi, Atsha c thu giao ve nhng ieu vi te sau xacua luat nhan qua, cuoi cung ngai gan ngang vi bacthay Avadhutpa. Van tat la ngai a thien quan,chiem nghiem ve moi phap ngai hoc c. Tac phamQuyen sach xanh ve nhng bua chu noi: Ngai a theohoc Avadhutpa trong bay nam.

Atsha ang le a len lam vua, s nghiep rc rkhong thua g hoang e Trung quoc Ly The Dan mahoang cung co en mi van ngoi nha vi nhng trangphan chien thang, hai mi lam ngan ao tam, baytram hai mi lac vien, va nam mi sau ngan co thu.Ngai a co the s hu ba trieu ri than dan. Cungien cua ngai c vay quanh vi bay lp trngthanh noi lien bang ba tram sau mi ba cay cau bacngang. Co hai mi lam ngan trang phan chien thang

82 Pabongka Rinpoche 83Giai thoat trong long tay

Nhng mac du ngai a hoc va hanh tat ca kinhgiao va mat giao co the tm thay c vao thi ay taiAn, ngai van khong ngng t hoi con ng nao lang nhanh nhat en giac ngo, va Rahulagupta bacthay ngai, ang trong hang ong nui Krishnagiri,biet c tam niem ngai nh tha tam thong, lien ien bao:

Co g hay ho trong viec thay nhng linh kienve cac than bao ho, lam xuat hien c nhieu bo loaich than trong nhng o hnh, pho dien c vai thanthong vat vanh, hoac at c nh vng nh nui a?Hay luyen tam ngi ve long t man va tam bo-e.c Thien thu Quan The Am la v Bo-tat cua long tman, hay cau ngai lam than bao ho cho ngi va phatnguyen lam li lac hu tnh cho en khi coi sinh ttrong rong.

Mot ngay kia, trong khi ang kinh hanh quanhKim cang toa cua Phat tai bo-e trang, Atsha nghecuoc am thoai gia hai pho tng. Mot lan khac, cohai thieu n a vt qua c nhng gii han cuathan xac con ngi, ang noi chuyen tren bau tripha nam cua bo-e trang. Mot co hoi:

Muon at giac ngo cho toan ven va nhanh thngi ta nen tu theo phap nao?

Co kia bao:

Hay tu luyen tam bo-e.

Cai g? Con a quen chung sinh roi sao? Haythu gii ngay. ieu ay se lam li lac cho nen giao lyva cho nhieu chung sinh hn.

Khi ay than Heruka xuat hien trc ngai, va cungyeu cau nh the. Ngai cung mong thay c Thch-caao s chung ta va c Di-lac bao ngai phai thu gii.Ngai ben tho gii cu tuc vi ngai Shlaraksha (Giiho), mot tu vien trng thuoc bo phai Mahasamgika(Ma-ha tang-ky-vc), ngi a at giai oan Nhan trenao lo chuan b. Atsha c tho cu tuc gii vao nam29 tuoi.

Atsha a theo hoc mot tram nam mi bay bacthay, hoc tat ca cac hoc thuat, kinh giao va mat giaocung nhng bai day truyen khau lien he. Ngai lam motkhao cu ac biet ve tat ca nhng iem then chot trongT phan Luat di s hng dan cua Dharmarakshita(Phap ho), va lam mot bo luan khong lo bao gom mottram le tam bai tung trnh bay bay phan cua Thangphap (Abhidharma) goi la Luan ve nhng iem acbiet. Ngai nghe giang nhng giao ly nay trong mihai nam, va nghien cu tng tan. Ngai con am tngtat ca nhng phap tu khac nhau cua mi tam bo phai(thuoc phai Vaibhashika ai ty-ba-sa), ve nhng vane nh thanh phan nao trong tang chung phai tnh thmot phan thc pham mnh xin c, hoac th ncnao c phep uong, van van. Bi the ngai tr thanhvien ngoc toi thng cua ca mi tam bo phai An o.

84 Pabongka Rinpoche 85Giai thoat trong long tay

e thu giao mot cach toan triet ve bo-e tam. Ngaivt qua ai dng suot mi ba thang tren mot conthuyen cung vi vai thng gia i buon ban. Khi aythan duc lac (Kamadeva) v khong chu noi s lantruyen cua Phat phap, muon can tr tam bo-e cuaAtsha lien thoi mot luong gio manh lam cho chiecthuyen xoay quanh, lai hoa mot con ca voi ln an ngtrc mui thuyen khong cho i ti, hoa sam chp, vanvan, gay kha nhieu roi loan. Hien tr Kshitagarbha xinAtsha s dung than thong gian d. Ngai ben nhapnh, quan tng than Yamantaka mau o hien ra ehang phuc am quy quay pha, va cuoi cung oanngi en Nam Dng.

Atsha a tr thanh mot hoc gia va hanh gia vai. Nh ta a noi, luc mi mi tam thang tuoi, ngaia t thot ra nhng li chng to ngai a am tng vetam bo-e. The ma ngai van tnh nguyen trai bao giankho e en Nam Dng, ieu ay chng to cho chungta thay trong ai tha, khong co g quan trong cot canhn la bo-e tam.

Atsha trai qua cuoc hanh trnh en mi bathang nhng khong bao gi ngai ci chiec ao tu s, dauhieu cua gii phap. Ngai khong du hanh nh chungta ngay nay. Cac tu s bay gi moi khi i xa, va rakhoi tu vien la a khoac y phuc the gian, mot so ngilai con eo gm dai vao na. Toi ngh co le ngi taphai s hai khi trong thay ho va t hoi, Co phai labon cat co ngi ta chang? Vay ta phai neu gng

Phai ay, bo-e tam la phng tien cao ca nhat.

Atsha a dng kinh hanh e nghe cuoc amthoai, va ghi het vao trong tim nh mot bnh chanhan nc trut t bnh khac.

Co lan trong luc ang ng canh bc tng raobang a do bac thay Long Tho dng len, Atisha nghemot ba gia bao mot co gai:

Bat c ngi nao muon at giac ngo sm euphai tu luyen tam bo-e.

Lai co lan trong khi ang kinh hanh gan photng Phat hanh lang ngoi ai ien tai bo-e trang,pho tng bao Atsha:

Hi khat s, neu muon at giac ngo sm, thngi hay tu luyen tam t, tam bi va tam bo-e.

Mot lan khac, khi ngai i quanh vach a motam coc nho, pho tng c Thch-ca bang nga voi noivi ngai:

Hi thien gia, hay tu luyen tam bo-e neungi muon sm at toan giac.

T ay Atsha phat trien tam bo-e hn bat cluc nao, va v muon at en trang thai cao nhat cuabo-e tam, ngai t hoi: Ai la ngi nam gi toan bogiao ly ve bo-e tam nh? Ngai tra tam, va nhan rachnh Suvarnadvpi Nam Dng la bac thay noitieng ve tam bo-e. Ngai d nh i en Nam Dng

86 Pabongka Rinpoche 87Giai thoat trong long tay

vi ngai ve Bat-nha, me cua tat ca ch Phat. Ho cungen e hoc phap ai tha ve huan luyen tam ephat nguyen va khai trien nhng hnh thc tu taptam bo-e.

Suvarnadvip noi:

Ky dieu thay mot hoc gia v ai nh the aen x ta. Chung ta phai en chao on.

Khi Atsha en gan toa lau ai cua Suvarnad-vipi, ngai va tuy tung trong thay t xa mot am rcang en on mng, dan au chnh la bac thay Su-varnadvip, theo sau la nam tram ba mi lam tu s.Ho trong nh nhng v A-la-han, mac ba y co mau sacthch ang vi tu s, mang theo o ng nc va gaysat thc ep, co sau mi hai sa-di theo hau. Tat caoan gom nam tram chn mi bay v a tho ai gii.Va trong thay am rc trang nghiem ay, giong nhnhng v La-han thi Phat, oan cua Atsha vo cunghoan h.

Roi nhng bac hien tr tinh thong ngu minh nhAtsha va Kshitagarbha, va nhng ty-kheo thong batang, khi s i en t that cua bac thay Suvarnad-vpi. Ho eu mang dep ung luat va ap ba y nhuommau vang cua x Kashmir, c phai Mahasamghika(ai chung bo) a chuong. e moi ngi ban x cothe tu phc cung dng, ho mang bat khat thc bangsat a c tu bo chnh te, va em theo tat ca dungcu ung luat cua ty-kheo, nh bnh cha nc bang

bang cach ng ci bo phap phuc, dau hieu chng tota a thu gii cu tuc. Kaedrub Rinpoche noi:

Than the v ty-kheo ep la nh phap phuc. Khitu s mac y phuc the gian la dau hieu giao ly suy tan.

Mot vai ngi tuyen bo: Ngi ta nen thuanthuc ben trong va khong gi be ngoai chut nao. ieunay khong tot cho giao ly noi chung. Moi hoat ongcua tang chung can c thc hien co gii luat va antnh. Xa-li-phat at en a v kien ao la nh thaycung cach cua Ashvaji.

Tr lai chuyen Atsha en ao Nam Dng.Ngai trong thay mot vai thien gia e t cua Suvar-nadvip. Atsha cung nhng o e cua ngai ngh ngina thang va yeu cau cac thien gia ke cho nghe cauchuyen ve cuoc i ao s Suvarnadvip. Neu lachung ta th khi en ay, chung ta se en dien kienbac thay tc khac; nhng Atsha khong lam vay.Thay v the, ngai xem xet cuoc i cua bac thay.Ngai neu mot tam gng cho ta: trc het phai tratam ve bac thay cho ung cach.

Mot vai ngi voi va i en bac thay Suvarnadvipva bach:

Bach thay, nha ai hoc gia Dpamkara Shrij-nana, ngi noi tieng nhat khap vung ong va tay An,a vt bien vi bao gian nan suot mi ba thang cungvi mot tram hai mi lam o e, a en e thu giao

88 Pabongka Rinpoche 89Giai thoat trong long tay

Vo Trc. Ho cung nhan nhng ch giao ac biet ves ao luyen tam bo-e nh phng phap oi a vmnh vi ngi; he phai nay la t c Van-thu truyenxuong Shantideva. Ho hoc hoi, quan tng, va thiennh ve nhng li ch giao ay mot cach toan triet. Nhtrao oi a v mnh vi ngi, ho a phat trien tambo-e chan thc trong tam thc, di chan bac thay.

Mot ngay kia, bac thay goi Atsha bay gi alam chu nen giao ly tien oan ngai i Tay Tang seco nhieu mon e.

Tha ngai, ngai khong nen lai ay

Ma hay i ve phng bac

Hng en X Tuyet.

IC. Nhng viec Ngai a lam sau khi co c

nhng s ac

Co hai phan: (IC1) Ngai lam g An o;

(IC2) Ngai lam g Tay Tang.

IC1. Tai An o

Khi tr ve x Ma-kiet-a (Magadha), Atsha ctru tai bo-e trang, va a ba lan ngai luan bai (anhbai bang tranh luan) nhng ngi theo cac ta giao,a ho ve chanh phap. Ngai con lam sang nen giao

ong co the cha mot drona, n v o Magadha(Ma-kiet-a), va chiec gay bt sat ma c The Tonthng ca ngi. Tat ca eu oi mao hoc gia vi nhngchop mao cun, khong nhon, e chng to s vang bongkieu cang. Va tat ca eu trnh trong cam nhng chiecphat tran. Ca oan gom mot tram hai mi lam v ihang mot thap tung Atsha, cach khoang nhau ungphep mot dong ngi i toan hao nh mot cai rangcau vong ngu sac. Moi s that huy hoang, lam cho chthien hoan h ma hoa xuong cung dng. Moi ngidan tren quan ao eu ngac nhien tan than nhngcung cach cua hai bac ao s nay, va phat sinh tnhtn. Atsha dang v thay mot cai bnh trong suot ngay vang, bac, xa c, san ho, ho phach. C ch totlanh nay bao trc ngai se thu giao tat ca nhng chgiao ve ao luyen tam bo-e, het nh mot cai bnhcha tat ca nhng g ma mot bnh khac trut sang.

Ho lui ve phong cua bac thay trong toa lau aivi long che bang bac. Tai ay, bac thay Suvarnadvau tien day ho mi lam (trong so bay mi) e tait tac pham cua c Di-lac, S trang hoang cho thcchng, kem theo nhng ch giao khau truyen lien he.Bac thay ngay tc khac rat hai long vi Atsha, ho cungngh em tai mot ni. Va the la bat au mi hai namrong, trong thi gian ay Atsha va nhng mon e cuangai thu giao toan bo nhng li giang day ve y nghatham ao cua ton kinh Bat-nha Ba-la-mat-a ba methanh theo he truyen tha ma Di-lac a truyen cho

90 Pabongka Rinpoche 91Giai thoat trong long tay

cho dan Tay Tang. Tat ca eu chet ch con lai haiv: Rinchen Zangpo va Legdaen Sherab; ca hai eutinh thong giao ly nhng van cha co the rc Atshatheo ho ve Tay Tang. Khi ve nc, ho yet kien n