Drejtor Artur Zheji - KryereDaKtor Arion Sulo - E mërkurë, 15 gusht 2012. numër 657. Viti iii botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mApo.Al e-mAil: gAZetAmApo@gmAil.com. AdreSA: blV "gjergj FiShtA"

Faqe

20

Kulturë

17 Nobeli i ‘97, replikat e Kadaresë me profesorin britanik

KapiteNi CaNa:S’jemi aNglia,por Duam Fitore

KomeNt/ 19

Të premten e shkuar, përgjatë netëve të organizuara nga “La Re-publica” në Bologna, duke bash-këbiseduar me Stefano Bartezza-ghi-n, m’u desh të ndalesha te kon-cepti i namit. Dikur nami ishte ose i mirë ose i keq dhe kur dikush rrezikonte t’i dilte nami i keq (ngaqë falimentonte, apo ngaqë e mbanin për brinar), puna shkonte deri te vetëvrasja ose te krimet për motive nderi. Natyrisht, të gjithë e dëshiro-nin namin e mirë. Por ka kohë që koncepti i namit ia ka lënë vendin atij të famës. Sot ka rëndësi të jesh “i njohur” nga të tjerët, por jo në kuptimin e njohjes si nderim apo si vlerësim, por në kuptimin më ba-nal, siç është rasti kur dikush kalon në rrugë dhe të tjerët thonë “shihni pak, po kalon ai!”...

umberto Eco

Të hash turpin me bukë

NgërÇ Nga bujar Kapexhiuop-eD / 18-19

Firmos e vulos

KomeNtAlekSAndër biberAj

Sali berisha Vs. ben blushi.bamir topi Vs. pandeli majko

Fushatat elektorale për zgjedhjet presidenciale...

Kriza po sulmon ethosin e perëndimit

Pse kombe si Gjermania dhe SHBA janë të pasura? Kryesisht...

New yorK timeS dAVid brookS

Ish-gazetari i ‘Zërit të Amerikës’ zbulon detaje nga replika mes shkrimtarit dhe kolumnistit të revistës prestigjioze ‘The New York Review of Books’

reforma në arsimin e lartë, pro dhe kundër procesit të bolonjësModelet dhe Sfidat e procesit të Bolonjës: Flasin profesorët: Marenglen Spiro, Aleksandër Xhuvani, Llukan Puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e Pëllumb Xhufi.

Michael Moritz i ka dhuruar Universitetit të Oksfordit 115 milionë dollarë

një histori personale pas donacioneve të oksfordit

Trajneri i moldavëve e pat krahasuar kombëtaren e Shqipërisë me atë të “Tre Luanëve”

Në breNDëSi

topalli dhe deputetët, 1.5 miliardë lekë për dieta dhe udhëtime jashtë

Pavarësisht përpjekjeve të qeverisë për të ulur shpenzimet e administratës shtetërore, Kuvendi i Shqipërisë mbetet një nga institucionet me shpenzimet më të larta operative, ku përfshihen dietat, tarifat e telefonave apo edhe udhëtimet e deputetëve dhe të kryetares së Kuvendit jashtë shtetit. Megjithëse në një periudhë krize,

vetëm për 6-mujorin e parë të këtij viti ky institucion ka harxhuar për këtë zë (telefoni celulare, dieta, udhëtime jashtë shtetit dhe pritje të delegacione-ve të huaja, si dhe një sërë shpenzimesh të tjera më me pak peshë, plot 151 mil-ionë lekë të reja ose thënë ndryshe 1.5 miliardë lekë të vjetra. Shumë kjo që po ta krahasosh, është e... FAqe 5

iNterViSta/ pohimi i pazakontë i Drita Vishës, gjyshes së 18-vjeçares që tregon se si e stërviti mbesën të vetëmbrohej nga Fiqiri muça. “armën ia mësova unë. e kam mbajtur një javë dhe ia kam mësuar. i tregova se si mbushet, si mbahet dhe si shkrepet. Çdo gjë ia kam treguar unë. Kur erdhi ai, automatikun e kishim vënë nën shkallë, pranë pragut të derës. Karikatorin e kisha mbushur unë dhe e ndoqa vajzën derisa e vrau. e them ballëhapur: për atë vajzë le të dënohem”. Dëshmia e 18-vjeçares në polici: e vrava se më nxiu jetën, më kërcënonte se do të vriste njerëzit e mi. Faqe 5

Unë ia mbUsha armën nazmies, e stërvita si të merrte hak

Drita Visha, gjyshja e Nazmie Vishës duke fol për mapo-n

Autoblinda për të shkulur 200 rrënjë hashash në Lazarat

mashtroi 182 turistë, pranga pronares së ‘pasha holidays’

Dy Ditë para ShitjeS, albpetrol ÇoN për turizëm Në moSKë 80 puNoNjëSAlbpetrol shpall garën me objekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it, kundrejt fondit 1 milion lekë. Vizita dy ditë para hapjes së ofertave

FAqe 6

FAqe 7

FAqe 8

rrëfimi i gjyshes:

Zbardhen shpenzimet operative të Kuvendit për 6 muajt e parë të vitit. 151 milionë lekë të reja janë shpenzuar për celularët e deputetëve, karburantin, pagesat për komisionet, biletat e udhëtimet jashtë vendit, hotelet dhe dietat

182 turistët që u braktisën nga agjencia në Sharm el Sheik arritën dje në orët e para të mëngjesit. 9 prej tyre u strehuan për një natë në ambasadën shqiptare në Kajro

Gjyshërit e 18-vjeçares rrëfejnë historinë 4-vjeçare të abuzimit dhe natën e vrasjes prapa varrezave të fshatit

MAPO 19MAPO13 qerSHor 2010www.GazeTamapo.com 05

Intervistoi: Dashamir Biçaku

Tiranë Gjyshes së Nazmije Vishës nuk “i bën syri tërr” kur pranon se e kishte mësuar mbesën të përdorte automatikun. Rrëfen se një javë të tërë kanë bërë stërvitje sesi ta për-dornin atë armë të vjetër e gjysmë të kalbur, që mbrëmjen e së dielës qën-dronte në prag të shtëpisë, në pritje të Fiqiri Muçës. Historia e mëpasme, e rrëfyer prej Drita Vishës, i përng-jan një filmi aksion, ku gratë e shtëpisë, të “lënë në baltë” nga bur-rat, vendosin t’i japin zgjidhje me plumb një historie të gjatë abuzimi. Në këtë intervistë për MAPO-n Dri-ta Visha rrëfen gjithë skenën e ndjekjes së Fiqiri Muçës, rrugës së varrezave në fshatin Qendër Kërra-bë dhe breshërinë e fundit, gjatë së cilës ishte dëshmitare. “Më vjen keq për familjen e tij dhe fëmijët, por jo për mendjen dhe shpirtin e tij, sepse i shkatërroi jetën vajzës”,-tregon Drita Visha, në këtë intervistë të pazakontë, siç është edhe historia e Nazmije Vishës.

Zonja Drita, si ndodhi vrasja, mbrëmjen e së dielës?

Unë rashë të flija dhe u çova nga ora 1 pas mes nate. I thashë Nazmijes që unë u çova dhe do hap pak syfyr. Se s’kisha më fuqi të çohesha më vo-në. Mirë,- më tha ajo, po ta shtroj unë, se kishte qenë duke parë televizor. I thashë të shikonte orën dhe më tha se ishte 1. Më vuri gjellën në tavoli-në, ndërsa nga jashtë dëgjova një zhurmë. Ishte një makinë. Mendova e thashë ç’mund të jetë. Nuk na e merrte mendja se kush ishte. I thashë mos të dilte. Është natë shumë dhe s’i dihet çfarë ka. Jo më tha ajo, vetëm pak sa të shoh në derë. Në atë mo-ment, ai po i thërriste në emër. I tha të bëhej gati në pak sekonda.

Unë menjëherë pas gocës, sa e dëgjova, i thashë: prit ku do shkosh? Ajo më tha se do të qëndronte aty. Unë kisha frikë. Burri ishte në gjumë, nusja dhe djali nuk ishin kë-tu.

Tani të them të drejtën, unë për-gatitjen për vetëmbrojtje ia kisha më-suar. I kam thënë edhe në polici dhe e them ballë hapur. Po qe për t’u dënuar, le të dënohem. Dhe s’kam pikën e gales hiç fare, për atë fëmijë.

Po si vazhdoi ngjarja? Fiqiriu ishte në derë dhe e pa aty.

I tha bëhu gati shpejt, për dy sekon-da se po të pres. Sa të marr qesen me rroba dhe sendet e mia,- i tha ajo. E kam gati- i tha. Mori automatikun dhe iu drejtua, por jo te kjo porta kë-tu, se nuk donim të na bëhej porta me gjak. Te një portë hekuri që është aty poshtë. Automatikun e kishim vënë nën shkallë, ishte gati. Karikatori ka

RRëfimi i gjyshes: Armën ia mbusha unë Nazmies, e stërvita si të merrte hakDrita Visha, gjyshja e 18-vjeçares së arrestuar për vrasjen e njeriut që e përdhu-noi, rrëfen minutat e tmerrit në varrezat e krrabës. “kur ai erdhi, automatikun e kishim vënë në shkallë. karikatorin e kisha mbushur unë dhe e ndoqa vajzën derisa e vrau. e them ballëhapur: për atë vajzë le të dënohem”

qenë i mbushur, e kam pas mbushur unë. Ka qenë një automatik i vjetër. I kishin mbetur vetëm hekurat, ka qe-në krejt i kalbur. E kam lidhur me një leckë aty afër që të mos digjte duart. Mori automatikun kjo dhe i tha atij: Hajde hape pak portën këtu. Armën unë e kisha bërë gati. Sa erdhi ai të hapte portën, ajo nxori automatikun dhe e shkrepi. Ai iku me vrap. Iku drejt varrezave. Ai vrap, ajo vrap, po e ndiqte. Unë pas atyre. Ai bërtiti nja dy herë. Ndërkaq, goca e ndiqte nga pas dhe bërtiti pak, se ishte një gardh me tela me gjemba dhe u ça nga këm-bët. Fillimisht nuk e kuptova se çfarë u bë. Uaaaa, e vrau thashë. Kur eca në livadh dhe mbërrita pranë tyre, pashë që ai ishte në cep të përroit. Ra poshtë. Po ta shohësh, habitesh se ra në një ferrë të madhe. Ndërsa përroi ishte 2- 3 metra i thellë. Unë mbërri-ta aty dhe dëgjova që ai rënkonte. A prapë je gjallë ti? – i tha goca. Pastaj e shkrepi me breshëri prapë. Nuk u dëgjua më. U kthyem mbrapsht. Më pas kishim hall se do na ikte shoferi i taksisë. Atë e zuri çuni, që ka shtëpi-në pak më lart. Ai na lutej dhe vinte duart në kokë dhe thërriste: O zot i maaaaaaadh! Më lironi se nuk kam faj. Më ka marrë dhe më ka mashtru-ar. Tani keq për familjen e tij më vjen. Për fëmijët e për njerëzit, por për mendjen dhe për shpirtin e tij nuk më vjen keq hiç, se ia shkatërroi jetën vajzës.

Po Nazmija ku dinte ta për-

dorte armën ?Ia kam mësuar unë. E kam mbaj-

tur një javë dhe ia kam mësuar. I tregova se si mbushet, si mbahet dhe si shkrepet. Çdo gjë ia kam treguar unë.

Po armën ku e keni gjetur ?Në një përrua matanë. E kemi gje-

tur aty. Kemi qenë një ditë duke kullotur delet, kur rastësisht duke gërmuar nëpër baltë më hasi dora në një copë hekuri dhe mendova qenka hekur dhe ta marrim e shesim për skrap. Kur doli arma. Ishte e ndry-shkur dhe e kalbur. Erdha në shtëpi dhe e vajisa. Të gjithën me vaj gjelle, se vaj për armë s’kishim.

Kush e lajmëroi policinë?Policia erdhi për një gjysmë ore. E

lajmëruam ne. I thashë vajzës të mos largohej nga vendi. Mos e lësho au-tomatikun dhe mos ia jep njeriu i thashë. Kisha telefonin në dorë, se doja të lajmëroja policinë, por më ra. Kisha një elektrik edhe ai më ra. Në ato momente, doli burri se ndjeu krismën dhe i doli gjumi. Çfarë ka ndodhur më pyeti ? I thashë erdhi ai qeni dhe më duket se e vrau goca. E vrau, s’e vrau, nuk shihet gjë më, se është errësirë dhe është në ferra. Nazmija më pas e mori në telefon po-licinë dhe iu tha: Unë jam një vajzë nga Kërraba me mbiemrin Visha. I tha se ishte te rruga e varrezave, sipër xhamisë dhe i tha se kishte vrarë një person. “Po ju pres këtu megjithë armën”-u tha. I pari erdhi një polic i

Në çfarë kohe ka nisur ngacmimi i vajzës?kjo ka ndodhur kur Nazmija ishte në klasën e tetë ose në klasë të nëntë, në këtë periudhë. këtë fakt e vërtetuan edhe mësuesit. Sepse ne nuk e dinim, neve nuk na tregonte njeri. Në këtë kohë, kërcënonte dhe vajzën me armë. Vetë Nazmija na ka treguar se i kishte kërkuar disa herë ta linte të qetë dhe i kishte thënë: “m’u hiq”. por ai e kishte kërcënuar me armë. I kishte thënë që po të tregonte, do ta vriste dhe i nxirrte pistoletën. e kërcënonte dhe i thoshte se do ta vriste nëse tregonte. Sepse sipas Fiqiriut, i ati nuk do ta besonte edhe po të tregonte vajza. I thoshte: Nuk e beson, sepse unë kam marrë motrën tuaj për vëllanë”. e torturonte pa fund. pavarësisht kësaj, vajza u fejua. Shkoi tetë muaj fejesë. e çoi nishanin atë ditë që e rrëmbeu. e mori gocën, e kërcënoi, i dha 1 milion lekë të vjetra dhe e futi në makinë. I tha se do ta çonte në maqedoni, për një kushëri të vetin. kjo situatë ndodhi kur vajza u largua në muajin maj. Vajza nuk ishte në shtëpi, ndërsa barinjtë kishin thënë që ka kaluar për në Burrel. po atë ditë që çuam nishanin,

miqtë na e kthyen mbrapsht. Do ikte vajza tek i fejuari. më mori në telefon Fiqiriu dhe më tha: Dalip, do të them një fjalë. Beqiri atë vajzë e ka fejuar pa na pyetur mua dhe ty. m’u betua që pa ua bërë sytë me lot atyre që e kishin bërë shkesën për fejesën e vajzës nuk rrinte. I thashë se nuk kishte çfarë i duhej atij me gocën e Beqirit. I thashë po ti, pse i fut hundët kështu? Ti i thashë mos më merr më në telefon. mbylli telefonin dhe pas dy ditësh mori vajzën dhe e çoi në pyll.

Po Beqirit a i kishte folur para se ta merrte vajzën?

Nuk kam pasur dijeni se do e merrte, por edhe nëse do të kishte qenë kështu, Beqiri nuk do ta linte. por ta kisha ditur unë se ai bënte veprime të tilla dhe Beqiri e linte, unë do e kisha vrarë Beqirin me duart e mia. por në të vërtetë edhe neve nuk na e merrte mendja. madje, ta kisha ditur se si dolën fjalët më vonë që shkonte kërcënonte mësuesit në shkollë, do e kisha përzënë vetë unë atë. ai e ka përdhunuar dhe torturuar që në shkollë, por vajza nga turpi dhe frika s’ka treguar.

a jeni në dijeni të rasteve të tjera, kur Fiqiriu shkonte në shtëpinë e djalit tuaj, Beqirit për të marrë vajzën dhe ta kërcënonte ?

Nuk e di, sepse neve nuk na tregonte Beqiri. Ta kisha ditur unë, e kisha përzënë me kohë atë njeri nga shtëpia. Do i kisha thënë: Ti nuk ke punë në shtëpinë time. por veç këtij fakti gabimin më të madh sipas meje e ka bërë policia e Burrelit. Sepse nuk bënë asgjë për ta ndaluar këtë person, që të mos bënte më veprime të tilla. kur policia e kapi në kohën kur ai rrëmbeu vajzën në muajin maj. Vajza na ka treguar se Fiqiriu u ka lënë 1 milionë lekë në tavolinë, më pas hëngrën e pinë. më pas, vajza na tregoi se ai i kishte dhënë 1 milionë lekë. Një polic që ishte në tavolinë aty, i kishte thënë Fiqiriut t’ia merrte lekët vajzës. “Ti duhet t’ia marrësh lekët gocës, pse duhet t’i japësh lekë gocës. Goca do të bëjë si të themi ne. Goca do thotë që ka ardhur me dëshirë pas teje. kështu duhet të thuash edhe ti vajzë. kam ikur me dëshirë duhet të thuash, sepse të shkosh tek familja jote nuk të mbajnë më, se nuk të duan. po të lërë edhe ky, ti ngel në rrugë”. Vajza na

Dalip Visha: Viktima pagoi policinë që të manipulonte rrëmbimin

Kërrabës me emrin Jashar Kukli. E takova atë dhe i tregova. Shkuam bashkë me të. I tregova se në vendin e ngjarjes, kisha qenë unë dhe vaj-za. Kishte qenë edhe çuni. Na shoqëruan në polici dhe më pas u treguam. I thashë se kishte ardhur

një person nga Burreli për të na marrë gocën. I dërguam te vendi i ngjarjes. E morëm edhe taksistin të shihte dhe të tregonte se kush ishte dëshmitar. Ne e mbajtëm taksistin dhe i thamë të tregonte të vërtetën. Ja, kaq ishte e gjithë historia.

Gjyshërit e Nazmijes, Dalip dhe Drita Visha

f kus2 MAPO e mërkurë, 15 GuSHT 2011

www.mapo.al

Pas krimit drama zhvendoset tek familjet e autores dhe viktimës. Frikë nga një hakmarrje e mundshme

Frikë nga hakmarrja në kërrabë, pas kërcënimeve nga njerëzit e 45-vjeçaritGjyshërit e Nazmie Vishës pohojnë se kanë marrë kërcënime nga babai i viktimës. “Pas asaj që ka ndodhur, nuk shkelim më te ta. Shteti të ndërhyjë që të mos ketë hakmarrje”

Dashamir Biçaku

Tiranë Historia 4-vjeçare e abuzim-it është mbyllur me vrasjen e Fiqiri Muçës dhe arrestimin e Nazmie Vishës, por drama është zhvendosur tashmë mes dy familjeve: e viktimës në Shijak të Durrësit dhe e autores në Zall-Bastar të Tiranës. Për polici-në, situata është delikate, pasi motra e madhe e Nazmies është e martuar me vëllanë e njeriut që ajo qëlloi për vdekje. Ndërkohë, ngjarja e së dielës është shoqëruar me kërcënime të ndërsjella nga të dyja palët. Gjyshi i 18-vjeçares, Dalip Visha, i tha MA-PO-s se kishte marrë një telefonatë kërcënuese nga babai i Fiqiriut, Zy-ber Muça. Përmes telefonit, ky i fun-dit paralajmëronte një hakmarrje të mundshme ndaj djemve të tij. E në këtë situatë tensioni, familja Visha merakun e ka te motra e Nazmies, që është nuse në atë shtëpi. “Miqësia jo-në me atë familje dihet që është mb-yllur tashmë. Pas kësaj që ka ndod-hur, ne nuk shkelim më atje”,-thotë Dalip Visha, teksa denoncon kër-cënimet e marra përmes telefonit. Por në shtëpinë e 18-vjeçares së ar-restuar, të gjithë besojnë se e drejta është me ta. Gjyshi i Nazmies tregon se i biri e ka mbajtur për vite të tëra në shtëpi Fiqiri Muçën, duke e traj-tuar si mik të ngushtë. Në këto rrethana, ky i fundit akuzohet se ka abuzuar me vajzën e shtëpisë, që prej kohës kur ajo nuk i kishte mbushur të 14-at. Dhe e gjitha ka ndodhur nën hundën e prindërve, të cilët preten-dojnë se nuk kanë qenë në dijeni të

abuzimeve mbi vajzën, deri në fillim të majit, kur ajo u zhduk për ditë të tëra nga shtëpia. Më pas, e gjithë his-toria u zbulua. Nazmie Visha u ka rrëfyer familjarëve se ajo është mba-jtur për 12 ditë në një pyll të Burrelit dhe është përdhunuar sërish nga Fiqiri Muça. Është gjetur nga poli-cia e këtij rrethi, por Fiqiri Muça ka mundur të ndryshojë rrjedhën e fatit

përmes miqve që kishte në radhën e uniformave blu. Gjyshi i Nazmies tregon për MAPO-n se së bashku me policët, 45-vjeçari e kishte bindur va-jzën të deklaronte se kishte ikur me dëshirë. Argumenti: As familja dhe as i fejuari nuk do ta donin më. Nazmia tërhoqi denoncimin dhe pri-ti që dikush ta merrte në drejtorinë e policisë së Tiranës. Ishin gjyshërit ata që morën përsipër ta strehonin, por 45-vjeçari nuk hoqi dorë prej saj. “Kërkonte që ta çonim vajzën te prindërit, sepse atje e kishte më të thjeshtë ta merrte”,- tregon më tej gjyshi, i cili shton se për këtë arsye kishte marrë telefonata edhe nga ba-bai i Fiqiri Muçës. E tashmë që his-toria është mbyllur me breshëri au-tomatiku, familja Visha bën apel për ndërhyrjen e shtetit, për të shman-gur një valë tjetër hakmarrje.

E arrestuara për vrasjen e Fiqiri Muçës ka pohuar në polici se ai e kërcënonte se do t’i vriste njerëzit e shtëpisë, nëse nuk kthehej me të

“e vrava se ma nxiu jetën. më kërcënonte se do më vriste të gjithë njerëzit e shtëpisë, nëse nuk kthehesha me të. më shkatërroi mua dhe prindërit e mi”. me këto fjalë është mbrojtur në polici Nazmie Visha, pak orë pasi kishte vrarë Fiqiri muçën. adoleshentja ka shpjeguar momentin e krimit e të njëjtën gjë ka bërë edhe gjyshja e saj, dëshmitare e të gjithë skenës. Hetuesit janë fokusuar te një telefonatë mes Nazmies dhe Fiqiriut, para se ky i fundit të merrte rrugën drejt kërrabës, ndërkohë që familjarët e saj në fshatin Vilëz të zallbastarit e

falenderojnë atë që u ktheu nderin. Babai i Nazmies pohon për median se miqësia familjare me Fiqiri muçën u mbyll me turp. Nëntë vjet më parë, kur Nazmije Visha ishte fëmijë, Fiqiri muça u prezantua në shtëpi nga kryefamiljari Beqir Visha. Të dy jetonin nga shitja e druve dhe i zoti i shtëpisë e strehoi atë gjatë dimrit dhe në vijim, për shkak të largësisë që viktima kishte me shtëpinë e tij në

fshatin ketë të Burrelit. miqësia mes tyre u forcua akoma më shumë kur Fiqiriu kërkoi dorën e njërës prej vajzave për të vëllanë, martesë kjo që u krye brenda pak muajsh. “Vajza ka qenë e vogël kur ai ka ardhur këtu”,- shprehet mejte Visha, e ëma e Nazmijes. por ndërsa Fiqiri muça vazhdonte të vinte në këtë shtëpi, ikja e vajzës që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç ra si një bombë në këtë familje. “piva helm, por më shpëtoi fati. Na thanë se e mbajti vajzën nëntë ditë në pyjet e Burrelit”, thekson e ëma e vajzës. por, për çudi, rrëmbimi apo ikja e vajzës që në atë kohë ende ishte minorene u mbyll për autoritetet: “Ikje me dëshirën e saj nga shtëpia”. kur policia e gjeti Nazmije Vishën ajo nuk u kthye më kurrë në shtëpinë e prindërve të saj. “Nuk e pranuam ne nga turpi i fshatit”, tregon nëna e Nazmijes.

Dëshmia e Nazmies: E vrava se ma nxiu jetën

tregoi se u detyrua të thoshte siç thoshin ata, sepse ishte e frikësuar.

Po vajza si erdhi të rrinte në shtëpinë tuaj dhe jo të prindërve të saj?

kur e prunë në policinë e Tiranës, i thashë gruas dhe fëmijëve që të shkonin ta merrnin. ata thanë që nuk e marrim, sepse i ati nuk e merrte. ua mbusha mendjen që të shkonin ta merrnin dhe u thashë se vajza kishte gabuar dhe ishte torturuar e kërcënuar. uu thashë se ne nuk na kanë treguar të vërtetën. edhe djalit tim, Beqirit, ia pata thënë në fillim, kur e pata takuar njëherë Fiqiriun që të rrinte larg këtij njeriu, se nuk më pëlqente. Sepse dukej nga mënyra se si bisedonte, fliste gjëra të pista. por Beqiri nuk më besoi dhe e mbajti në shtëpi. I thashë gruas shko merr vajzën në polici se është fëmijë dhe do tallet dynjaja me ne. Shkoi ime

shoqe në policinë e Tiranës dhe ai ishte duke qeshur e duke u zgërdhirë. ata të Burrelit, morëm vesh që kishin ndërhyrë tek këta të Tiranës që të mos e ngacmonin se e kishin mik dhe se vajza kishte ikur me dëshirë. menjëherë sa e prura gocën këtu në shtëpi, direkt pas dy orësh e kishin lënë të lirë atë. Si mund të lëshohet një njeri i tillë kriminel që rrëmben fëmijën e tjetrit, e torturon, e kërcënon dhe e përdhunon? Vetëm mendoni kaq që e ka mbajtur 12 ditë në pyll dhe ka dashur ta shesë.

Po Beqiri ishte në dijeni të abuzimeve të mikut të tij me të bijën?

Nuk e di, sepse ne nuk na kishin treguar. por nuk ma merr mendja që ta dinte Beqiri, se e përzinte. por ai e mashtronte Beqirin, i jepte raki dhe e bënte tapë. por im bir i besonte shumë atij. mirëpo ai paska pas qenë njeri vagabond.

Gjyshi i Nazmies tregon se i biri e ka mbajtur për vite të tëra në shtëpi Fiqiri Muçën, duke e trajtuar si mik të ngushtë

Nazmije Visha

Shtëpia e gjyshërve të Nazmijes

3MAPOe mërkurë, 15 GuSHT 2011www.mapo.al

Njoftim

Adresa:Bulevardi “Gjergj Fishta”, Tiranë Tel/Fax +355 42 22 963; Tel +355 42 69 590E-mail erealb@ere.gov.al

Enti Rregullator i Energjisë me vendimin nr. 113 datë 31.07.2012, filloi procedurat për rishikimin e Rregullave të Alokimit të Kapaciteteve të Interkonjeksionit miratuar me vendimin e Bordit të Komisionerëve nr. 13, datë 22.02.2011.

Për sa më sipër ERE në mbështetje të nenit 26, të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të saj, të miratuara me vendimin e Bordit të Komisionerëve të ERE-s, nr. 21, datë 18.03.2009, të ndryshuar, është në fazën e rishikimit të Rregullave të Alokimit të Kapaciteteve të Interkonjeksionit”.

Të gjithë personat, shoqatat, institucionet, që mendojnë se kanë interes, ftohen të shprehin opinionet dhe komentet e tyre me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e publikimit të njoftimit.

Depozitimi i opinioneve apo komenteve do të bëhet pranë zyrave të ERE-s, në adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” Nr. 10, pranë Qendrës Gjeofizike, Kati III, Tiranë.

Republika e shqipeRiseEnti rrEgullator i EnErgjisE

Drejtoria juridike dhe Mbrojtjes se Konsumatorit

KRYEtARiSokol RAmADANi

www.ere.gov.al

politika Tiranë Sekretari për programin në pS, Ilir Beqaj, e cilësoi dje sezonin turistik të dështuar. “Sezoni turistik veror po hyn në fazën e tij përmbyllëse dhe treguesit e drejtpërdrejtë e të tërthortë konfirmojnë, për fat të keq, për një tjetër sezon turistik të dështuar. Në të vërtetë është në vazhdën e dështimeve të përsëritura të

qeverisjes së 7 viteve të fundit. pas 7 vjetësh të qeverisjes së Berishës, pushuesit e vizitorët ankohen për mungesën e ujit të pijshëm, pushuesit e vizitorët ankohen për mungesën e kanalizimeve, pushuesit e vizitorë ankohen për mungesën e energjisë elektrike, pushuesit e vizitorët ankohen

për mbeturinat e kudondodhura, ndërsa Sali Berisha në mes të sezonit turistik u bëri dhuratë lejet për import plehrash…”, - tha dje Beqaj. ai shtoi se “kjo është vera e fundit në sundimin e pushtetit të Saliut. Verën e ardhshme vendi do të drejtohet nga qeverisja e partisë Socialiste. Ne kemi një plan për rilindjen e turizmit shqiptar”.

Tiranë Në një konferencë për shtyp, ministri i Punëve të Jashtme, Edmond Panariti, foli gjatë për negociatat e de-ritanishme me Greqinë për mar-rëveshjen e ujërave, si dhe për projek-tin e gazsjellësit TAP. Për këtë të fun-dit, Panariti theksoi se është e rëndë-sishme që të tria vendet Italia-Greqia dhe Shqipëria të nënshkruajnë një marrëveshje ku të tregohet qartazi mbështetja specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjellësit. Në të kundërt, shanset, sipas tij, do të jenë të pakta. Ndërsa për marrëveshjen e ujërave, ministri i Jashtëm sqaroi se ne-gociatat po zhvillohen konform ven-dimit të dhënë nga Gjykata Kush-tetuese.

Mediat greke po raportojnë së fundmi se qeveria greke do të mbështesë projektin e TAP-it, ku është përfshirë edhe Shqipëria, por duhet që qeveria shqiptare të pranojë marrëveshjen detare. Ka ndonjë të vërtetë në të?

Ky nuk është qëndrimi zyrtar as i qeverisë greke dhe as i qeverisë shqip-tare. Unë jam i njohur me interpreti-min që bëjnë mediat jo vetëm ato greke, por edhe ato shqiptare, duke hequr një paralele midis dy marrëveshjeve, pra midis projektit TAP dhe Marrëveshjes së ujërave. Nuk ekziston asnjë varësi, asnjë lidhje funksionare midis dy problemeve. Këto probleme do të traj-tohen individualisht në mënyrë të veçantë, të pavarura nga njëra-tjetra, pra progresi i njërës nuk do të kush-tëzohet nga regresi, apo progresi i tjetrës. Për momentin, çështja që sh-trohet në raport jo vetëm me Greqinë, por edhe me Italinë, është mbështetja politike që kërkohet për projektin Transadriatik. Ju e dini që në fillim që Shqipëria ka qenë promotor i mbështetjes së këtij projekti. Gjithash-tu, ju e dini që vendet e tjera kanë pa-sur një qëndrim skeptik. Në këtë kuadër janë planifikuar edhe lëvizjet e mia. Në vizitën time të parë me ftesë të homologut tim Terzi, në Itali, unë kërkova haptazi përkrahjen nga Ital-ia, sepse ne e konsiderojmë këtë pro-jekt shumë të rëndësishëm për zhvill-imin e ekonomisë së vendit, për tërheqjen e investimeve të tjera që lid-hen me kalimin e këtij tubacioni në ter-ritorin shqiptar. Pa dyshim që m’u premtua nga z.Terzi që Italia do ta përkrahte këtë projekt në të gjitha fo-rumet e mundshme. Më vonë z.Terzi ma konfirmoi këtë edhe njëherë. Për fat të mirë përpara dy ditësh edhe ho-

mologu im grek, ministri i Jashtëm, Avramopulos, ma konfirmoi në një bisedë telefonike të drejtpërdrejtë të pakushtëzuar edhe përkrahjen që Greqia i bën projektin TAP. Është e rëndësishme që të tre vendet të nënsh-kruajnë një marrëveshje ku të tregoj-në qartazi mbështetjen specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjel-lësit. Pa një mbështetje të qartë politike nga këto tre vende, shanset janë që ky projekt të miratohet në fund të këtij vi-ti, nuk do të jenë aq të mëdha. Ne do ta nënshkruajmë këtë marrëveshje dhe kjo tashmë është e vendosur. Kështu shanset që ky projekt të miratohet do të jenë shumë të mëdha. Nga ana tjetër është e domosdoshme arritja e një mar-rëveshjeje të tillë, e një mekanizmi rregullator e një marrëveshje, për çështje të ndotjes së mjedisit, çështje të tjera të karakterit legjislativ, për kali-min e tubacionit në të tre vendet respe-ktive dhe jemi në rrugë të mbarë. Për t’iu rikthyer edhe njëherë mar-rëveshjes së ujërave, kjo çështje është plotësisht e ndarë nga problemi i parë. Do të adresohet në momentin e duhur, kur si pikë referimi do të jetë vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Janë krijuar grupe pune në Ministrinë e Punëve të Jashtme, të cilat po punojnë intensiv-isht për të dalë me opsionet përkatëse, të cilët do të jenë edhe baza e negociim-it të këtij problemi me qeverinë greke...

Zoti ministër, në takimin që do të keni me homologun tuaj, do të flitet për ndryshimin e mar-rëveshjes detare?

Akoma nuk kemi rëndë dakord për agjendën e bisedimeve tona. Natyrisht që nuk përjashtohet që edhe ky prob-lem të ngrihet, por vizita ime e parë në Greqi është vizitë që bëhet në kuadër të marrëdhënieve bilaterale mes Greq-isë dhe Shqipërisë. Është vizita ime e parë në Greqi në kapacitetin e minis-trit të Jashtëm, që do t’i shërbejë edhe forcimit të mëtejshëm të marrëd-hënieve shumë të mira që kemi. Jemi padyshim të hapur për të diskutuar për çfarëdolloj problemi që kemi pa as-një lloj paragjykimi në mënyrë kon-struktive, të drejtpërdrejtë dhe të sin-qertë.

Fakti që janë ngritur grupet e punës për të punuar për mar-rëveshjen e ujërave, a e keni kërkuar plotfuqinë e Presidentit?

Ne jemi në fazën e grupeve teknike, komisioneve të cilët po diskutojnë për të gjitha mënyrat e mundshme se si do të adresohet ky problem. Siç e thekso-

va edhe më përpara, që pika e referim-it do të jetë Gjykata Kushtetuese dhe në raport me të do të ketë pastaj edhe avancim të këtij procesi.

Ndërkohë në çfarë faze është procesi i kësaj marrëveshjeje, qoftë edhe nga ana teknike, që ju e përmendët?

Grupet e punës janë duke punuar, në momentin që unë do të kem rezul-tatet e duhura do të mblidhemi së bashku edhe do të bisedojmë për ecuri-në e mëtejshme.

Mbi ç’bazë do të punoni?Mbi bazën e legjislacionit të vendit

dhe legjislacionit ndërkombëtar.Apo mbi atë që është punuar më

herët?Ju e dini që ka një vendim të

Gjykatës Kushtetuese, i cili anulon praktikën e mëparshme dhe mbi këtë bazë po procedohet për ta riparë të gjithë procesin.

ujërat, Panariti: Negociata me Greqinë sipas vendimit të kushtetueses

4 MAPO e DIel, 5 GuSHT 2011www.mapo.al

Beqaj: Sezoni turistik dështoi, vitin tjetër do të rilindë

“është e rëndësishme që të tre vendet të nënshkruajnë një marrëveshje ku të trego-jnë qartazi mbështetjen specifike ndaj projektit të Transadriatik të gazsjellësit. pa një mbështetje të qartë politike nga këto tre vende, shanset janë që ky projekt të miratohet në fund të këtij viti, nuk do të jenë aq të mëdha” Ju e dini

që ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese, i cili anulon praktikën e mëparshme dhe mbi këtë bazë po procedohet për ta riparë të gjithë procesin.

Ndërsa në vendin tonë në çdo verë është bërë praktik rishikimi i Buxhetit të Shtetit për të shkurtuar shpenzimet për institucionet e ndryshme, kuvendi edhe pse ka pranuar të rishikojë buxhetin e vet, nuk ka bërë kufizim të tij, por e ka

shtuar atë me 600 mijë lekë të reja ose 6 milionë të vjetra. Bëhet fjalë për buxhetin e rishikuar që vetë kuvendi ka hartuar për t’ia dërguar më pas ministrisë së Financave, në rast se kjo e fundit do vendosë që të sjellë për miratim buxhetin e

rishikuar. kështu, nga 1 434 000.0 lekë të parashikuara për kuvendin në fillim të vitit, në buxhetin e rishikuar kuvendi i propozon ministrisë së Financave jo shkurtim të tij, por shtim me 6 milionë të tjera të vjetra duke e çuar shumën

totale në 1 434 625 0lekë. Shtesën kuvendi e parashikon pikërisht në shpenzimet korrente ku përfshihen ato operative dhe paga, ndërsa kërkon të mbajë të pandryshuar shumën e akorduar për investime.

Buxheti i rishikuar, kuvendi propozon shtim të fondeve

Zbardhen shpenzimet operative të Kuvendit për 6 muajt e parë të vitit. 151 milionë lekë të reja për telefonat e deputetëve, karburantin, pagesat shtesë për komisionet, biletat e udhëtimet jashtë vendit, hotelet etj.

Fejzi BrauShi

Pavarësisht përpjekjeve të qeverisë për të ulur shpenzimet e adminis-tratës shtetërore, Kuvendi i Shq-ipërisë mbetet një nga institucionet me shpenzimet më të larta operative, ku përfshihen dietat, tarifat e telefo-nave apo edhe udhëtimet e depu-tetëve dhe të kryetares së Kuvendit jashtë shtetit. Megjithëse në një peri-udhë krize, vetëm për 6-mujorin e parë të këtij viti ky institucion ka harxhuar për këtë zë (telefoni celu-lare, dieta, udhëtime jashtë shtetit dhe pritje të delegacioneve të huaja, si dhe një sërë shpenzimesh të tjera më me pak peshë, plot 151 milionë le-kë të reja ose thënë ndryshe 1.5 mil-iardë lekë të vjetra. Shumë kjo që po ta krahasosh, është e përafërt me shpenzimet për paga të deputetëve dhe gjithë punonjësve të adminis-tratës së Kuvendit, të cilat në total për këtë 6-mujor arrijnë në 210 mil-ionë lekë të reja. Këto janë të dhënat që përmban raporti i shpenzimeve buxhetore që ka hartuar vetë Kuven-di i Shqipërisë për periudhën janar-qershor 2012, ku ndër të tjera bie në sy dhe fakti se gjatë kësaj periudhe ky institucion ka paguar dhe 35 mil-ionë lekë të reja për kostot e konkur-sit ndërkombëtar për ndërtimin e

kompleksit të ri parlamentar.Shpenzimet operativeSiç raportohet në tabelën e

shpenzimeve buxhetore për 6-mu-jorin e parë të këtij viti, Kuvendi i Shqipërisë në tërësi ka arritur të re-alizojë buxhetin e vet në masën 47 për qind të shumës që i është akord-uar në fillim të vitit nga Ministria e Financave. Një nga zërat më të mëd-henj të buxhetit të legjislativit është ai për shpenzimet operative, ose thë-në ndryshe shpenzimet për telefoni-në, dietat, honorarët, udhëtimet jashtë vendit, pritjet e delegacioneve të huaja etj. Kështu në total për 6 muajt e parë të vitit Kuvendi ka shpenzuar për këto lloj shërbimesh 151 milionë lekë të reja, nga të cilat rreth 55% ose rreth 80 milionë vetëm pagesa për telefon, dieta brenda ven-di, honorarë për mbledhje komisio-nesh. Një pjesë të mirë të shpenzime-ve operative, 45% , e zënë natyrisht dhe përballimi nga ana e Kuvendit të pagesave të faturave për udhëtime jashtë shteti, që përfshijnë dieta dhe akomodime të delegacioneve parla-mentare, të cilat marrin pjesë në Konferenca, takime, Sesione Ndër-parlamentare. Këtu përfshihen ed-he shpenzimet që kryen kryetarja e Kuvendit në vizitat jashtë shtetit, qoftë në takimet me kolegët e saj, por edhe në kuadër të asaj që vet Jozefi-na Topalli e ka quajtur si diplomacia parlamentare. Gjithashtu në këtë shumë prej 1.5 miliard lekësh që ka shpenzuar Kuvendi për këtë gjashtëmujor përfshihen dhe për-ballimi i shpenzimeve të aktiviteteve që kryetarja e Kuvendit kryen në drejtim të dimensionit social që ajo është përpjekur t’i jap institucionit që vetë drejton. Gjithashtu, në këtë grup shpenzimesh përfshihen dhe

kuotat e anëtarësimit në Institucio-net ndërkombëtare. Buxheti vjetor i parashikuar është 10 milionë lekë, nga të cilat 5.6 milion janë shpenzuar dhe diferenca do të shpenzohet në vazhdim, sipas afateve të pagesave dhe duke patur parasysh dhe limit-et mujore te arkës së valutës. Gjatë 6-mujorit të parë 2012, përveç disa shtesave të kontratave për plotësi-min e nevojave emergjente të fillim vitit, janë realizuar tenderat për plotësimin e nevojave me karburant, me materiale pastrimi, higjieno-san-itare, me kancelari, materiale dhe shërbime mirëmbajtjeje të zyrave dhe pajisjeve të zyrave, siguracione autoveturash etj. Të tjera shpenzime të këtij grupi janë shpenzimet tele-fonike, energji, furnizim me ujë, shërbim postar, abonime në gazetat ditore, shpenzime pritje e përcjellje të delegacioneve të huaja

Shpenzimet për paga Shpenzimet për pagat janë reali-

zuar në vlerën 206 milionë lekë e ci-la është 47% e fondit vjetor të akord-uar. Kjo shifër përfshin pagat për periudhën 6-mujore për 126 depu-tetë dhe rreth 207 punonjës (nëpu-nës civil dhe punonjës mbështetës). Janë realizuar në vlerën 24 milion le-kë që është 47% e vlerës vjetore edhe s h p e n z i m e t p ë r s i g u r i m e t shoqërore dhe shëndetësore të pu-nëdhënësit. Gjatë këtij vitit Kuven-dit i është dashur të akordojë dhe një fond të veçantë për aktivitet so-cial me rastin e 8 marsit (vetëm kosto e drekës). Ndërkohë që është akorduar dhe një vlerë prej 90 360 lekë, si pagë e menjëhershme për ish-deputeten socialiste Ermelin-da Meksi, e cila ka lënë mandatin p ë r t ë k a l u a r n ë K ë sh i l l i n Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë.

Topalli dhe deputetët,1,5 miliard lekë për dieta dhe udhëtime

5MAPOe DIel, 5 GuSHT 2011www.mapo.al

Ndërsa sa i përket zërit të pagave dhe shpenzimeve operative Kuvendi ka mundur të realizojë 47 për qind të buxhetit të akorduar në fillim të vitit nga Buxheti i Shtetit, ai gjendet në një situatë të vë.shtirë sa i përket realizimit të fondit të investimeve. Në total për këtë 6-mujor nga 626 milionë lekë të reja të akorduara për investime janë realizuar në masën 35 milionë lekë ose rreth 6% të vlerës vjetore. Nga këto deri më tani rreth 5.6 milionë lekë janë shpenzuar për blerje pajisje teknike dhe zyre. Ndërkohë rreth 28 milionë lekë janë shpenzuar për të kryer pagesa për konkursin ndërkombëtar të Parlamentit të Ri. Gjithashtu është kryer pagesa në vlerën prej 1,8 milionë lekë në drejtim te firmës për Rikonstruk-sionin e Godinës Ekzistuese, likuidim i mbetur nga viti i kaluar për mungesë fondi. Ndër investime të tjera janë edhe Parlament i Ri, E- parlament, Sistem Sigurie në Seanca dhe Kryesi dhe Sistem Audio-Video në 4 Komisione parlamentare të cilat nuk janë

realizuar aspak për arsye sepse janë në proces prokurimi dhe realizimi i tyre bëhet sipas afateve të përcaktuara në regjistrin e prokurimeve. Gjatë 3-mujorit të dytë nga 10 milionë lekë të cilat ishin të ngrira nga Ministria e Financave është realizuar zhbllokimi i fondit prej 2 milionë lekësh të cilat janë përdorur për blerje pajisjesh të ndryshme zyre të kërkuara nga drejtoritë përkatëse të Kuvendit.

Dështojnë investimet, realizohen vetëm 6%

Ndër investime të tjera janë edhe Parlament i Ri, E- parlament, Sistem Sigurie në Seanca dhe Kryesi dhe Sistem Audio-Video në 4 Komisione parlamentare të cilat nuk janë realizuar sepse janë në proces prokurimi

ne 000 leke

Institucioni Kodi 1002001

(1) (2) (3) (4) (5)=(3)-(4)

Artikulli PBA Buxheti Buxheti i Fakti Diferenca

Kodi Emri Plan 2012 2012 Rishikuar 2012 2012 2012

600 Paga 436,000.0 436,000.0 206,022.0 229,978.0

601 Sigurime Shoqërore 52,000.0 52,000.0 24,307.0 27,693.0

602 Mallra dhe Shërbime të Tjera 310,000.0 310,315.0 145,225.0 165,090.0

604 90.0 90.0

605 Transferta Korente të Huaja 10,000.0 10,000.0 5,579.0 4,421.0

606 Ndihme Fondi Vecante 220.0 220.0 0.0

Nen-Totali Shpenzime Korrente 0.0 808,000.0 808,625.0 381,443.0 427,182.0

230 Kapitale të Patrupëzuara 35,000.0 28,064.0 6,936.0

230 Kapitale te Patrupezuara(Fngrire)

231 Kapitale te Trupezuara 616,000.0 583,000.0 7,407.0 575,593.0

231 Kapitale të Trupëzuara (F ngrire) 10,000.0 8,000.0 8,000.0

Nen -Totali Shpenzime Kapitale 626,000.0 626,000.0 35,471.0 590,529.0

0.0

Totali Korrente dhe Kapitale 1,434,000.0 1,434,625.0 416,914.0 1,017,711.0

Jashte Buxhetore 0.0

Totali (korrente + kapitale + jashte buxhetore) 0.0 1,434,000.0 1,434,625.0 416,914.0 1,017,711.0

Formati nr.6: Raporti i Shpenzimeve Faktike të Programit sipas Artikujve per Janar - Qershor 2012

Kuvendi i Shqiperise

Shpenzimet e Institucionit

Pagesa Suplementare

Shpenzimet faktike për janar-qershor 2012

Një 18-vjeçare nga Sukthi është gjetur e varur nga familjarët e saj në ambientet e banesës në të cilën banonte. k.c., 18 vjeçe, i ka dhënë fund jetës duke u vetëvarur, duke marrë kështu me vete edhe shkakun e që e çoi të merrte vendimin ekstrem. Familjarët kanë deklaruar për grupin hetimor se

vajza nuk ka shfaqur shenja mërzie, apo depresive kohët e fundit, ndërsa kanë mohuar kategorikisht faktin e ndonjë konflikti që vajza mund të ketë patur me ndonjë pjesëtar të familjes. për zbardhjen e ngjarjes në fjalë është ngritur një grup i posaçëm hetimor, i cili paraprakisht është shprehur se

kemi të bëjmë me një vetëvrasje. ekspertë të kriminalistikës shkuan në vendngjarje, në banesën e familjes. Teksa kanë këqyrur vendin e ngjarjes, hetuesit kanë marrë dhe dëshmitë e familjarëve dhe të afërmve të viktimës. 18-vjeçarja është gjetur nga gjyshja e varur në ambientet e brendshme

të shtëpisë ku jetonin. “Nga hetimet e deritanishme mund të themi se kemi të bëjmë me një vetëvrasje, kushtet e të cilës ende nuk dihen. Vajza nuk ka lënë asnjë letër apo mesazh, ku të thuhej diçka në lidhje me vendimin që kishte marrë”, u shpreh policia e Durrësit.

Gjyshja e gjen të varur, mister vetëvrasja e 18-vjeçareskronikë

Njoftim

Adresa:Bulevardi “Gjergj Fishta”, Tiranë Tel/Fax +355 42 22 963; Tel +355 42 69 590E-mail erealb@ere.gov.al

CEZ Shpërndarje sh.a me shkresën nr. 4199 Prot., datë 06.07.2012 ka dërguar në ERE propozimet e saj mbi rishikimin e Rregullave të Tregut të Energjisë të ndryshuara me vendimin nr. 23, datë 24.02.2012 të ERE-s përsa i përket kushteve të nivelit të kamatëvonesës për faturat e shërbimit të transmetimit.

Për sa më sipër Enti Rregullator i Energjisë në mbështetje të nenit 26, të Rregullave të Praktikës dhe Proçedurave të ERE-s, të miratuara me vendimin e Bordit të Komisionerëve të ERE-s, nr. 21, datë 18.03.2009, të ndryshuar, është në fazën e rishikimit të Rregullave të Tregut Shqiptar të Energjisë Elektrike”.

Të gjithë personat, shoqatat, institucionet, që mendojnë se kanë interes të njihen me këto propozime, ftohen të shprehin opinionet dhe komentet e tyre me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e publikimit të njoftimit.

Me propozimet e shoqërisë CEZ Shpërndarje sh.a mund të njiheni në zyrat e ERE-s (në Drejtoritë Juridike dhe Mbrojtjes së Konsumatorit dhe atë të Tarifave dhe Çmimeve) në adresën: Bulevardi “Gjergj Fishta” Nr. 10, pranë Qendrës Gjeofizike, Kati III, Tiranë.

Republika e shqipeRiseEnti rrEgullator i EnErgjisE

Drejtoria juridike dhe Mbrojtjes se Konsumatorit

KRYEtARiSokol RAmADANi

www.ere.gov.al

aeroporti i Sharm el Sheikh

aldo hoxha

02

Mashtroi 182 turistë, pranga pronares së ‘Pasha holidays’182 turistët shqiptarë që u braktisën nga agjencia turistike në Sharm el Sheik arritën dje në orët e para të mëngjesit në aeroportin e Rinasit. 9 prej tyre u strehuan për një natë në ambasadën shqiptare në Kajro

Pronarja e “Pasha Holidays” është ar-restuar nga policia pak orë pas kthimit të pjesës më të madhe të 182 turistëve që ajo braktisi në Sharme el Sheik. Marse-linda Kortoci ishte vënë më herët nën hetim, por duket se policia ka vendosur të ndryshojë masën e sigurisë pas qa-rtësimit të situatës menjëherë pas mbër-ritjes së grupit të turistëve, që thonë se u mashtruan prej saj. Ndërkohë 182 tur-istët shqiptarë në Sharm el Sheik ar-ritën dje në orët e para të mëngjesit në aeroportin e Rinasit. Të gjithë këta pas-agjerë paguan vetë udhëtimin e kthim-it, pasi agjencia turistike që i kishte çuar në Egjipt shpalli falimentin. 9 turistë mbetën pa hipur në avion, për shkak se u plotësua numri që mund të mbajë avi-oni. Ata pritet të kthehen në atdhe me një avion të Bell Air, ndërkaq janë ako-moduar në ambientet e ambasadës shq-iptare në Kajro. Ndërkohë para se të mund të niseshin drejt Tiranës, policia egjiptiane mbajti ‘peng’ 15 nga turistët shqiptarë, të cilët u braktisën në mëshirën e fatit nga agjencia turistike

“Pasha Holiday”. Turistët u bllokuan në një hotel në Sharm El Sheik, për shkak se nuk kishin paguar biletat e ho-telit. Një prej turistëve që u bllokua në hotel tha se në mesin e tyre ndodheshin dhe pesë fëmijë. Sipas gruas, policia egjiptiane i mbajti peng për 5 mijë euro, ku shënoheshin shpenzimet e hotelit për katër ditët e qëndrimit jashtë afatit, situata u zhbllokua pas disa verifikime-ve dhe thuajse të gjithë turistët mundën të kthehen drejt Shqipërisë. Ndërkohë thuajse menjëherë pas kthimit të tyre policia e Tiranës arrestoi pronaren e agjencisë turistike “Pasha Holiday”, Marselinda Kortoci, nën akuzën e

mashtrimit, fshehjes së të ardhurave dhe falimentimit të detyruar. Efektivët e krimit ekonomik arrestuan dje në Ti-ranë pronaren e agjencisë turistike, që braktisi në Egjipt rreth 180 turistë shq-iptarë, që kishin paguar paketën e plotë të pushimeve. Pronarja e agjencisë “Pa-

sha Holiday” deklaroi para hetuesve se ka shpallur falimentin, ndaj për këtë shkak nuk siguronte dot kthimin e tur-istëve në Shqipëri. 180 turistë shqiptarë u braktisën në Egjipt nga agjencia tur-istike “Pasha Holiday”, e cila, pasi mo-ri prej tyre paratë për paketën e plotë turistike, nuk e përmbushi detyrimin e saj. Për kthimin në vend turistët u vet-organizuan dhe paguan biletat e avion-it. Ndërkohë mjaft prej tyre kanë rrëfy-er se mashtrimi ka qenë në disa kahe, sepse disa kishin paguar qëndrim në hotele me 5 yje dhe janë dërguar në ho-tele me tre yje dhe abuzime të tjera të ngjashme.

20-vjeçari i arrestuar disa ditë më parë për grabitje me dhunë dhe vrasjen e Fatbardha Tafës, është lënë me masë sigurie në burg nga Gjykata e Tiranës. aldo Hoxha deklaroi në gjykatë se nuk ishte ai që kishte kryer krimin dhe se ishte i pafajshëm, ndërsa prokuroria tha se kishte prova që fajësonin Hoxhën për vrasjen e gruas në sy të fëmijëve të saj. Seanca ndaj 20-vjeçarit nisi rreth orës 10.00 të ditës së djeshme, por u ndërpre me kërkesë të avokatit të të riut, arben qeleshi, i cili kërkoi kohë për t’u njohur me dosjen. Seanca rifilloi pas 30 minutash. Gjykatësi Neritan cena pranoi kërkesën e prokurorisë për caktimin e masës “arrest me burg” ndaj Hoxhës. organi i akuzës pretendon se ka prova të forta për të provuar përfshirjen në krimin e ndodhur në zonën pranë ish-Fushës së aviacionit, ku Fatbardha Tafa mbeti viktimë e grabitësve, ndërsa e motra lumturi Gjana, për fat i mbijetoi vdekjes. prokuroria nënvizoi se ka në duar provën më të fortë shkencore: përputhje në një masë të lartë të njollave të gjakut të gjendura në një kapelë, që sipas organit të akuzës i përket aldo Hoxhës, me gjakun e viktimës Fatbardha Tafa. Sipas prokurorisë, aldo Hoxha ka në trup edhe disa hematoma, të shkaktuara nga fëmijët e viktimave, në përpjekje

për të ndihmuar nënat e tyre. Ndërkohë 20-vjeçari nuk e ka pranuar akuzën dhe ka mohuar krimin në gjykatë. ai ka thënë se as dëshmitarët nuk mund ta njihnin pasi nuk ishte ai njeriu që kishte kryer krimin. Fatbardha Hoxha bashkë me të motrën, lumturi Gjana, dhe dy fëmijët e tyre ishin duke bërë një shëtitje me këmbë në një rrugë dytësore pranë ish-Fushës së aviacionit, kur u sulmuan nga dy të rinj me motor, të cilët tentuan t’i grabisnin varësen e floririt. për fat të keq Tafa ndërroi jetë nga goditja me thikë, ndërsa e motra, lumturi Gjana, mbeti e plagosur. aldo Hoxha është i dyshuari kryesor për ngjarjen, në një kohë që ende nuk është identifikuar bashkëpunëtori i tij që po ashtu dyshohet të jetë një i ri.

Gjykata lë në burg 20-vjeçarin, akuzohet se vrau për 1 varëse floriri

interpol Tirana i dërgon italisë 5 të kërkuarTiranë- zyra qendrore kombëtare e Interpol Tirana ekstradoi dje nga Shqipëria drejt Italisë, pesë shtetas shqiptarë të shpallur në kërkim ndërkombëtar nga Interpol roma, për vepra të ndryshme penale të kryera në këtë vend. Burime zyrtare nga policia bënë të ditur se “shtetasit e ekstraduar janë Namik Demaj, 61 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; myrteza arifaj, 35 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “vrasjes me dashje e kryer në bashkëpunim”; Skënder Gockaj, 42 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; adnand Xhelili, 42 vjeç, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike”; dhe erjon Xhafa, 33 vjeç, i njohur ndryshe edhe si Xhevahir mernica, i akuzuar për veprën penale të “trafikimit të lëndëve narkotike” . Sipas policisë, ekstradimi i këtyre shtetasve është kryer në bazë të marrëveshjes ndërmjet republikës së Shqipërisë dhe republikës së Italisë.

6 MAPO e mërkurë, 15 GuSHT 2011www.mapo.al

Për kthimin në vend turistët u vetorgani-zuan dhe paguan biletat e avionit

Aksidenti në Peqin, arrestohet shoferi shqiptaro-maqedonas

Sherr banal, plagosetme armë 25-vjeçari

Seksioni i mbrojtjes së miturve dhe dhunës në familje zbulon 61 raste

Peqin-Arrestohet shoferi i kamionit që shkaktoi aksidentin në Peqin. Shërbimet e policisë në këtë qytet arrestuan shoferin shqiptaro-maqedonas Jasin Abduli 48 vjeç, me banim në fshatin Cellopek në Tetovë, pasi në vendin në aksin rrugor Elbasan-Peqin, në vendin e quajtur “Kryqëzimi Gjocaj”, duke drejtuar mjetin tip kamion trajler me targë koke TE 644 DI dhe targë trajleri TE 234 BT, është përplasur me mjetin veture tip “Golf”

me targë FRTG 809, të drejtuar nga shtetasi Bardhyl Lundraxhiu, 58 vjeç, banues në Peqin. Si pasojë e këtij aksidenti kanë gjetur vdekjen e menjëhershme drejtuesi i mjetit tip Golf, Bardhyl Lundraxhiu dhe shtetasi Qemal Zhguni, 55 vjeç, banues në Paskuqan-Ti-rane, i cili ishte pasagjer në këtë mjet. Pas kryerjes së procedurave në vendin e ngjarjes policia ka ngritur ndaj tij akuzën e shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor. F.S.

Shkodër-Një grindje e çastit mes dy personave ka sjellë plagosjen e njërit prej tyre ndërsa autori akoma nuk është kapur nga policia. Ngjarja ka ndodhur në orët e vona të së hënës në lagjen “Tom Kola” të qytetit Shkodër, ku është plagosur me armë zjarri pistoletë, në shpatull, shtetasi A.L., 25 vjeç, banues në lagjen “Salo Halili” të qytetit Shkodër, i cili aktualisht ndodhet në Spitalin Rajonal Shkodër, jashtë rrezikut për jetën. Sipas policisë nga veprimet e para hetimore, rezultoi se

autor i ngjarjes është Bledar Dyli, 23 vjeç, banues në lagjen “Vojo Kushi” të qytetit Shkodër, për të cilin u bë shpallja në kërkim dhe po punohet për kapjen e tij. Nga hetimet e bëra, mëso-het se ngjarja ka ndodhur për motive të dobëta, si pasojë e një konflikti të çastit mes dy të rinjve.

ElbaSan-61 raste ushtrimi dhune ka mundur të zbulojë dhe parandalojë seksioni i mbrojtjes së fëmijëve dhe dhunës në familje në drejtorinë e policisë së Elbasanit. Ky seksion ka kohë që operon brenda sektorëve të drejtorisë së policisë dhe sivjet rezultatet janë të dukshme. Sipas specialistëve, është fakt që janë rritur rastet e dhunës, por nga ana tjetër cilësohet si mjaft pozitiv fakti që është rritur edhe ndërgjegjësimi për denoncimin e këtyre ras-teve në polici dhe organet e drejtësisë. Dhuna ndaj fëmijëve dhe në familje është e shprehur si në qytet ashtu edhe në fshat. Bazuar në statistikat që zotëron ky seksion, rezulton se në 6 muajt e fundit janë

evidentuar 25 vepra penale me 27 shtetas të dëmtuar, mes të cilave 18 raste janë femra e 4 raste fëmijë. Ndërsa ajo që vlen të veçohet është fakti se gjatë këtij harku kohor vetë seksioni ka mundur të zbulojë 61 raste të kësaj natyre, ku 55 prej tyre janë gra e vajza. Nisur nga kërkesat e viktimave, por edhe për të parandaluar ngjarje me pasoja, seksioni ka lëshuar 20 kërkesë padi për urdhër të menjëhershëm të mbrojtjes. F. Salliu

Policia ka hyrë në fshat me mjete të blinduara dhe me ndihmën e tyre ka prishur një mur dhe më pas shkulur 200 rrënjë drogë të mbjella në banesën e një 44-vjeçari, i cili është arrestuar bashkë me të shoqen

Pas dy sulmeve të fundit me armë ndaj policisë në Lazarat, kjo e fun-dit ka zgjedhur të hyje në fshat duke përdorur automjete të blin-duara. Forca të FNSH dhe ato të policisë së Gjirokastrës kanë mësyrë në fshatin “problematik” herët në mëngjes, ndërsa kanë go-ditur një parcelë dhe shkulur 200 rrënjë kanabis dhe arrestuar të zotët e shtëpisë, që u kapën në banesë në momentin që policia hy-

ri në avllinë ku ishte mbjellë droga. Sipas burimeve zyrtare në Drej-

torinë e Policisë në Gjirokastër, op-eracioni antikanabis është zhvilluar në lagjen “Bregu i Spillos”, në terri-torin e banesës në pronësi të

44-vjeçarit Zenel Basha. “Ne dis-pononim informacione të mara në rrugë operative, sipas të cilave në territorin e kësaj banese kultivo-heshin bimë narkotike të maskuara në mes të disa parcelave të mbjella me misër”, thonë specialistët për Parandalimin dhe Hetimin e Krimit në Komisariatin e Policisë Gjiro-kastër. Mbi bazën e këtyre informa-cioneve efektivat e policisë së Gjiro-kastrës të mbështetura dhe nga FNSH-ja kanë hartuar një operacion të veçantë për asgjësimin e sipër-faqes së mbjellë me kanabis dhe ndëshkimin ligjor të kultivuesve të tyre.

Operacioni antikanabis ka nisur rreth orës 05.00, të së martës, në zo-nën në afërsi të banesës, në territo-rin e së cilës policia dyshonte se kul-tivoheshin bimë narkotike. “Filli-misht ne shembëm murin rrethues të shtëpisë me një mjet të blinduar

d h e m ë p a s hymë në territo-rin e banesës së Z. Bashës”, thotë një prej efekti-vave policorë pjesëmarrës në këtë operacion.

Gjatë veprimeve ligjore policia kon-statoi se në bahçen e shtëpisë ishin mbjellë 118 rrënjë kanabis të cilat varionin nga 180 centimetra deri në 2 metra të larta, si dhe rreth 82 bimë të cilat varionin nga 70 deri në 90

centimetra të larta. “Ne asgjësuam në total me anë të djegies rreth 200 rrënjë kanabis”, pohoi policia e Gjirokastrës pas këtij operacioni. Në momentin e kontrollit policia gjeti në banesë 44-vjearin Zenel Basha si dhe bashkëshorten e tij Merita Ba-sha, të cilët u shoqëruan për në mje-diset e Drejtorisë së Policisë në

Gjirokastër. Pas intervistimit të tyre dhe hetimeve të mëtejshme, policia konstatoi se Merita Basha figuronte në listën e personave të shpallur në kërkim pasi ishte dënuar nga Gjyka-ta e Rrethit Gjyqësor Gjirokastër me 3 vjet heq je lirie për kultivim të bimëve narkotike disa vite më parë. Në përfundim të veprimeve heti-more policia e Gjirokastrës ndaloi në flagrancë Zenel Bashën për veprën penale “prodhim dhe shitje të nar-kotikëve”, ndërkohë që për të njëjtën vepër penale u ndalua edhe gruaja e tij. Prokuroria e Gjirokastrës vijon hetimet e mëtejshme në lidhje me këtë ngjarje. Bledar Shehu

Autoblinda për të shkulur 200 rrënjë hashash në Lazarat

Aksioni“Ne asgjësuam në total me anë të djegies rreth 200 rrënjë kanabis”, pohoi policia e Gjirokastrës pas këtij operacioni

Operacioni antikanabis ka nisur rreth orës 05.00, të së martës, në zonën në afërsi të banesës, në territorin e së cilës policia dyshonte se kultivoheshin bimë narkotike

SHKURT

gazetamapo.com/

ekonomi

@

rretheMAPO 0313 qershOr 2010

www.GazetamapO.cOmSHKURT MAPO 21e martë, 18 jaNar 2011www.mapO.al MAPO

e shtuNë, 16 qershOr 2012www.mapO.al MAPOMAPOe mërkurë, 15 Gusht 2012www.mapO.al 7

krujë-Një turist turk ka rënë pre e grabitjes në kalanë e krujës, në momentin që ai po kryente një fotografi. Grabitësi ka mundur të largohet menjëherë nga perosoni turk, por ka rënë në prangat e policisë, e cila është njoftuar nga ana e turistëve të tjerë. sipas burimeve zyrtare të policisë së krujës, mësohet se grabitja ka

ndodhur rreth orës 16.30, në kalanë e krujës. “F.c. nga kruja i ka marrë telefonin celular të markës Iphone shtetasit turk V.N., 37 vjeç, në kohën kur ai po bënte fotografi me të. me të marrë telefonin F.c. është larguar me shpejtë-si nga kalaja”. turisti nga turqia i është vënë pas dhe ndjekja prej tij ka bërë që edhe banorët e

zonës të ndihmojnë policinë e krujës për të bërë të mundur identifikimin e grabitësit e më pas uniformat blu, rreth orës 19.00, kanë bërë arrestimin në flagrancë të F.c., 17 vjeç. Ndaj F.c policia e krujës ka ngritur edhe akuzën e gra-bitjes me dhunë, ndërsa shtetasi turk pas de-noncimit është larguar menjëherë nga qyteti.

Grabitet në kala të Krujës turisti turk

ekonomi Gjatë 3-mujorit të dytë për vitin 2012, Banka emporiki Shqipëri-crédit agricole Group, shënoi një përmirësim të dukshëm në rritjen e numrit të klientëve të depozitave. ky rezultat i dedikohet veçanërisht përmirësimit të aktivitetit të Njësisë së Ndërmarrjeve dhe retailit, duke përfshirë dhe përmirësimin në efiçencën e rrjetit të degëve dhe promocionit të fuqishëm të emrit dhe brandit të ri të Grupit crédit agricole. Niveli i kreditimit të klientelës ka

qenë i kontrolluar, në përputhje me strategjinë e grupit nëpërmjet kujdesit të vazhdueshëm dhe duke mbajtur të ulët riskun për aktivitetin kreditues. megjithatë, Banka emporiki Shqipëri ka vazhduar të mbështesë segmente të ndryshme të klientelës së retail dhe projekte të korporatave, veçanërisht në ato linja që janë në sinergji me Grupin. Gjatë 3-mujorit të dytë 2012, Banka emporiki Shqipëri - crédit agricole Group rriti kapitalin e saj,

me qëllim ruajtjen dhe përmirësimin e mëtejshëm të treguesve të kapitalizimit, duke u fokusuar më shumë në Nivelin e mjaftueshmërisë së kapitalit. kostoja e riskut reflektoi një përkeqësim gjatë 3-mujorit të dytë e ndikuar nga klima e vështirë ekonomike në Shqipëri, efekte këto të importuara nga vendet fqinje, të cilat edhe pse jo në mënyrë të konsid-erueshme influencuan në rezultatin e të ardhurave neto të bankës.

Tremujori i dytë, ecuri pozitive e Bankës emporiki Shqipëri

Dy ditë para shitjes, Albpetrol çon për turizëm në Moskë 80 punonjësAlbpetrol shpall garën me objekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it, kundrejt fondit 1 milionë lekë. Vizita dy ditë para hapjes së ofertave

Kompania, akoma shtetërore Alb-petrol, vetëm më pak se një muaj nga privatizimi, shpall tenderin me ob-jekt prokurimi: “Udhëtim turistik 6-ditor, me avion në Rusi, Moskë dhe Shën Petërburg për 80 punonjës të Albpetrol-it. Fondi limit, i vënë në dispozicion nga të ardhurat e vetë kompanisë, është 7 000 000 lekë pa tvsh. Data e zhvillimit të tenderit është përcaktuar të jetë 5 shtatori 2012, vetëm dy ditë përpara zhvillimit të tenderit të privatizimit të Albpet-rol-it. Interesant gjithashtu është fakti që udhëtimi bëhet në Rusi, ku është dhe selia kryesore e një prej ofertuesve më të mëdhenj për blerjen e Albeptrolit, Gazproom. Ndërkohë që me 7 shtator hapen ofertat për blerjen e një prej kompanive më të mëdha në pronësi të shtetit, gara është në fazën kulminante të saj. Kompanitë tashmë janë duke për-dorur të gjitha mjetet për të tërhequr vëmendjen e qeverisë shqiptare dhe të kompanisë. Rusët e Gazproom po

këmbëngulin fort. Interesi i tyre për të hyrë në tregun shqiptar ka gjetur hapësirë në shumë media të rajonit, të cilat janë duke e parë me interes ri-valitetin Lindje-Perëndim për naftën shqiptare. Burime jo zyrtare bëjnë të ditur se për blerjen e kompanisë shtetërore të naftës janë të interesu-ara rreth 14 kompani me emër në tre-gun ndërkombëtar, të tilla si kompa-nia ruse “Gazprom”, kompania kanadeze që operon aktualisht në nxjerrjen e naftës në vendin tonë, “Bankers Petroleum”; dhe kompan-ia turke “Çalik Enerji”, e cila është e njohur në vendin tonë, pasi zotëron BKT, kompaninë “Albtelekom”dhe atë celulare “Eagle Mobile”. Së fun-di, interesin për blerjen e Albpetro-lit e ka shprehur edhe kompania shtetërore kineze ‘Sinopec’ dhe kom-pania tjetër kineze GPRO. Shihet qa-rtë një interes i madh nga rusët, ki-

nezët dhe turqit për kompanitë “Ça-lik” dhe “Kurum”. Mirëpo ofertat e sakta zyrtare do të mësohen më 7 shtator në orën 12, ku Ministria e Ekonomisë ka lajmëruar se do të hapë ofertat nëse nuk vendoset për një shtyrje tjetër të garës. Ndërkohë, këto ditë përfaqësuesit e kompanive të sipërpërmendura kanë zbarkuar në “Albpetrol” për t’u njohur nga af-ër me kompaninë dhe asetet e saj. Nga ana tjetër, qeveria është në pritje të vlerave të larta monetare nga kjo shitje. Për të rritur vlerën e kompa-nisë, kohët e fundit janë dhënë më shumë se 6 leje e licenca për tregti me shumicë në energjinë elektrike, gazin dhe disa leje ekskluzive për kërkim të naftës në det dhe në tokë. Vlera e pritshme nga shitja është më shumë se 350 milionë euro, të cilat pritet të rikuperojnë edhe buxhetin e shtetit që po përjeton arkëtime të ulëta për shkak të krizës. Vlera e aksioneve të Albpetrolit është llogaritur nga kon-sulentët e huaj 13.3 miliardë lekë ose rreth 90 milionë euro. Shuma si e til-lë është publikuar në dokumentet e tenderit për shitjen e kompanisë. Si-pas ofertës së shitjes, Albpetroli është ndarë në 13 360 997 aksione nominative me një vlerë 1000 lekë se-cila. Kompanitë që ofrohen për bler-jen e kompanisë shtetërore të nxjer-rjes së naftës “Albpetrol”, duhet të ke-në të paktën 80 milionë euro likuide në cach, ndërsa kapitali i tyre duhet të jetë mbi 100 milionë euro.

Ka mbetur vetëm një muaj e gjysmë kohë për individët që kanë të ardhura vjetore mbi 2 milionë lekë. Ata duhet t’i deklarojnë të ardhurat dhe shpenzimet, ndryshe mbajnë përgjegjësi penale. Bode udhëzon edhe njëherë të gjitha procedurat

Blerina hoxha

Të gjithë qytetarët që kanë të ardhu-ra 2 milionë lekë në vit kanë afat de-ri me 30 shtator për të deklaruar të ardhurat dhe shpenzimet e përfitu-ara gjatë vitit 2011. Ministria e Fi-nancave në një udhëzim të posaçëm që nxori këto ditë orienton qytetarët që janë objekt i këtij ligji sesi duhet të veprojnë. Diferenca ndërmjet to-talit të të ardhurave bruto dhe shpenzimeve të zbritshme përbën të ardhurën e tatueshme të individit, e cila tatohet 10%.

kush deklaronDeklarata individuale vjetore e

të ardhurave dorëzohet në drejto-rinë rajonale tatimore më të afërt me vendbanimin e individit. Dorëzimi i deklaratës individuale vjetore bëhet jo më vonë se data 30 prill e vitit që pason periudhën tati-more për të cilën bëhet deklarimi. Përjashtimisht, nga ky afat vetëm për vitin tatimor 2011, deklarata dorëzohet deri në datën 30 shtator 2012. Sipas udhëzimit të Bodes, deklarata individuale vjetore e të ardhurave plotësohet me numrin e identifikimit personal të letërn-joftimit të individit, i cili shërben si kod fiskal.

Shpenzimet e zbritshme Tatimpaguesit, të cilët nuk janë

subjekt i deklarimit, por duan të plotësojnë deklaratën për të për-fituar nga shpenzimet e zbritshme, duhet të deklarojnë kontributet për pension për jetën dhe shëndetin, të derdhura nga vetë individi. Kufiri maksimal i shpenzimeve, i njohur

për kontributet vjetore, është kufi-ri i përcaktuar në ligj. Gjithashtu duhet deklaruar shuma e interesit bankar të kredisë së marrë për shkollim, për vete apo për fëmijët dhe personat në kujdestari . Shpenzimet për mjekim, për vete apo për fëmijët dhe personat në ku-jdestari, për pjesën e pambuluar

nga sigurimi i detyrueshëm shën-detësor, sipas përcaktimeve të rregulluara me VKM. Shuma e shpenzimeve të zbritshme nuk duhet të jetë më e madhe sesa shu-ma e të ardhurave bruto të tat-ueshme vjetore.

PenalitetNë rastin kur individi tatimpa-

gues, në deklaratën vjetore të të ar-dhurave, jep informacion të gabuar apo të rremë e të pakorrigjuar nga ai vetë, brenda afatit të parashikuar nga ky ligj për korrigjimin, zbatohen dispozitat e Kodit të Procedurës Pe-nale dhe të Kodit Penal. Për eviden-timin e individëve tatimpagues, të cilët paguajnë tatim mbi të ardhurat personale që vetëdeklarohen, ad-ministrata tatimore hap një regjistër të veçantë, ku regjistron të gjitha të dhënat identifikuese të individëve. Ky regjistër do të përpilohet nga Dre-jtoria e Përgjithshme e Tatimeve, në formën e një database elektronik, të miratuar nga drejtori i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve.

Individët, deklarimi i të ardhurave afati mbaron me 30 shtator

8 MAPO e mërkurë, 14 GuSHT 2012www.mapo.al

Fondi limit, i vënë në dispozicion nga të ardhurat e vetë kom-panisë, është 7 000 000 lekë pa tvsh

Dorëzimi i deklaratës indi-viduale vjetore bëhet jo më vonë se data 30 prill. Këtë vit lejohet deri më 30 shtator

Godina e albpetrolit

ridvan Bode

www.mapo.al

Donacionet në universitet

Ora e një pedagogu

Pas donacioneve të Oksfordit, një histori personale. Michael Moritz, dhuron 115 milionë dollarë për Universitetin e Oksfordit

Besart Kadia rrëfen për përvojën dhe lidhjet e dukshme e të padukshme mes dy pasioneve: gazetarisë dhe ekonomisë

RefoRma e aRsimit të laRtë

fenomen profil

Zona europiane e edukimit

Vënia në jetë e procesit të Bolonjës zyrtarisht filloi në vitin 2002 me 2 projekte-pilot në UpT dhe UBT. Shqipëria firmosi anëtarësimin e saj në vitin 2003, në mbledhjen e Berlinit, e orientuar nga modeli italian.

Arsimi

pro-të dhe kundrat e procesit të Bolonjës

10 MAPOE mërkurë, 15 gusht 2012www.mapo.al

doSje

Ja cilat janë sfidat me të cilat përballen aktorët e arsimit të lartë në Shqipëri, afro 10 vjet pas firmosjes në procesin e Bolonjës...

Peizazhi i arsimit të lartë ka ndryshuar shumë. Lista e risive është e gjatë. Nga rritja e numrit të studentëve, mobilite-ti, transferimi i krediteve, shtimi i in-stitucioneve të arsimit të lartë deri te krijimi dhe lulëzimi i sektorit privat. Po sa i suksesshëm ka qenë procesi i Bolonjës në Shqipëri? Reforma në ar-simin e lartë ka qenë gjithnjë në fokus jo vetëm të politikëbërësve, ekzekuti-vit, opinionit publik, por edhe studi-uesve. Modele dhe sfida të procesit të Bolonjës; një panoramë me pikat e for-ta dhe të dobëta të procesit e sjellë nga një grup akademikësh. Marenglen Spi-ro, Aleksandër Xhuvani, Llukan Puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e Pëllumb Xhufi analizojnë të gjitha detajet dhe ecuritë e procesit në vendin tonë.

AleksAnDër XhuvAni vështrim historik i procesit të Bolonjës “La Magna Charta Universitatum”,

ishte mbledhja e rektorëve botërorë në Bolonjë në shtator të 1988-ës, ku u fol për çështje të menaxhimit si: autono-mia e universiteteve për të siguruar që arsimi i lartë dhe procesi kërkimor t’i përshtatej nevojave të zhvillimit të shoqërisë europiane. Më 17 prill 1997 mbahet Konventa e Lisbonës, të cilën e ka firmosur edhe Republika e Shq-ipërisë. Diskutohet mbi njohjen aka-demike të kualifikimeve në rang kon-tinental. Deklarata e Sorbonës në maj të vitit 1998, ku flitet për rolin kryesor të universiteteve në zhvillimin e di-mensioneve kulturore europiane dhe krijimin e hapësirës europiane të ar-simit të lartë. Më pas vijmë në ngjarjet e procesit të Bolonjës, që nisin me Deklaratën e Bolonjës më 19 qershor 1999. Pse u ndërmor ky hap?! Vende si Italia, Spanja e Portugalia, kishin vëre-jtur futjen e krahut të kualifikuar të pu-nës në treg me një farë vonese. U men-dua, së pari, që krahu i kualifikuar i pu-nës të futej në aktivitet sa më shpejt. Ndarja e arsimit të lartë në cikle; jo të gjithë kanë dëshirë t’i shkojnë deri në fund studimeve të thelluara. Për këtë nevojitej adaptimi i një sistemi të gra-dave shkencore dhe titujve akademikë e universitarë të njohshëm dhe të kra-hasueshëm. U tha në Bolonjë që siste-mi i arsimit të lartë do të propozonte për rininë dy cikle formimi... Që stu-dentët të integroheshin, duhej që tregu të bazohej në nivel kontinental.

Duheshin gjetur mënyrat për ekuival-entimin e periudhave të studimeve, të pjesshme e të plota. Lindi sistemi eu-ropian i krediteve të transferimit, që mundësonte njohjen e periudhave të mësimit. Nëpërmjet krijimit të këtij mjedisi mundësohej mobiliteti i studi-meve. Në nivel kontinental do të ven-doseshin edhe disa piketa të përbash-këta cilësie. U krijua dimensioni euro-pian i arsimit të lartë, brenda të cilit “IAL- institucione të arsimit të lartë”, të gjenin veten për t’u krahasuar, për-balluar dhe avancuar. Më pas, Konfer-enca e Pragës në vitin 2001, ku për-forcohet ideja e adaptimit të sistemit të gradave shkencore dhe se cikli i dytë më i thelluar i studimeve i çon në nivel më të lartë në tregun e punës dhe në vetë institucionet e arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor. U hodh hapi për bashkëpunim europian për garanti-min e cilësisë. Agjenci akreditimi në nivel kombëtar dhe kontinental do të garantonin cilësinë për formim. U hodh ideja e të mësuarit gjatë gjithë jetës. Në Mbledhjen e Berlinit, shtator 2003, ministrat europianë të arsimit u angazhuan ta krijonin hapësirën euro-piane të arsimit të lartë. Ministrat ven-dosën një strukturë të veçantë: “Bolo-gna followup group”, që ndjek proce-sin në nivel kombëtar e kontinental.

Në Berlin ishte mbledhja dhe vendi ku Shqipëria zyrtarisht firmosi pjesë-marrjen e saj në procesin e Bolonjës dhe mori pjesë realisht në grupin që ndjek procesin e Bolonjës nga 2006-a në nivel kombëtar dhe kontinental. Në mbledhjen e Bergenit, më 2005-ën, u promovua korniza kombëtare e kuali-fikimeve. Çdo vend kishte kornizën kombëtare që, përmes asaj europiane, ekuivalentohej në kornizën kombëtare të vendit tjetër. Korniza e kualifikime-ve kombëtare shqiptare tashmë është kthyer në ligj dhe ndjekim trendin e ko-rnizës europiane të kualifikimeve.

Konferenca e Londrës, 18 maj 2007, vit ku u miratua ligji shqiptar i arsimit të lartë, i orientuar nga Bolonja. Flitet për hapësirë reale europiane të arsim-it të lartë, tashmë e mbështetur në tre cikle studimi. Edhe studimet dokto-rale të quheshin cikël normal univer-sitar. Në Konferencën e Leuvenit më 2009-n u mendua se Procesi i Bolonjës nuk duhej të drejtohej vetëm nga vende të unionit, por edhe vende kandidate si Shqipëria dhe menjëherë me Belgjik-ën morën drejtimin e procesit europi-an të Bolonjës.

Konferenca e Budapestit dhe Vjen-ës, 2010, ishte për të festuar përvjetorin e Deklaratës së Bolonjës, ku tashmë

reforma e arsimit të lartë; pro-të dhe kundrat e procesit të Bolonjës

modelet dhe Sfidat e procesit të Bolonjës; disa këndvështrime nga profesorët e akademisë së arteve dhe Shkencave si: marenglen Spiro, aleksandër Xhuvani, llukan puka, Fatos Tarifa, Tonin Gjuraj e pëllumb Xhufi.

bënin pjesë 47 firmëtarë. Në mbledhjen e Bukureshtit, prill 2012, theksi u ven-dos që të investohet në arsimin e lartë, i cili, me kompetencat që ka, të japë kontributin për përballimin e krizës fi-nanciare.

MArenglen spiro A ishte mjedisi shqiptar i gatshëm për procesin e Bolonjës?!Principet që përgatitën terrenin për

impelementimin e Bolonjës i hapin horizonte vendit, por vërej që vendeve si ne na takon t’i hapim rrugë pjesës përmbajtësore. Skema është e qartë, logjike, ka argumente mjaft intere-sante. Kemi dëgjuar zhurma dhe ko-mente nga të gjitha llojet. Ka opinione dhe interpretime se në Itali ka dështu-ar. T’i lëmë opinionet nga jashtë e të shohim gjendjen brenda. Ka pasur shumë diskutime, edhe në MASh. Stu-dentët kanë kërkuar të ndjekin Master, megjithëse vendet kanë qenë të kufi-zuara, sepse nuk e shihnin veten në frontin e punës me të përfunduar cik-lin trevjeçar. Parimi i Bolonjës është dalja më shpejt në tregun e punës, formim i lexueshëm, transferim dhe mbështet diversitetin. Cikli i parë i kor-respondon një niveli kualifikimi për hyrjen në tregun europian të punës. Pas tre viteve përgatitjesh për të hyrë në tregun e punës, gjë që në asnjë nga dokumentet tona zyrtare nuk thuhet, e kemi dëgjuar opinionin: Çdo të dalë në tre vjet? Atëherë të vazhdojë pesë. U detyrua qeveria, në kurriz të shpenz-imeve të veta të hapë vendet master,

duke kaluar direkt në kundërshtim me parimin për të grumbulluar një farë eksperience pune. A do t’i interesonte Shqipërisë të dilte shpejt në punë? Di-jet kanë evoluar, është koha që të zënë vendin dije të reja dhe në kohë të kufi-zuar; nga 4 në 3 vjet.

Në shumë debate e dokumente, një institucioni që të ndjekë formimet që i duhen praktikës, nuk e ka të mundur të krijojë strukturën me departament apo fakultet, por në ato struktura që ka mund të rendisë një seri lëndësh, ta markojë me kredite dhe mbledhja e tyre të nxjerrë një profesion të ndërm-jetëm në krahasim me ata që ka aty. Sistemi në Shqipëri është i tillë: Dok-toratura 3 ose më shumë vite, Master 1 dhe 2 vjet, Bachelor 3 ose 4 vjet. Duhet të dallojmë termat, gradim për diplo-mim universitar dhe diplomë, kur Bachelori ka orientim profesional. Kë-to drejtime përpiqen të krijojnë dy lloj bachelor, një përmes rrugës teorike dhe tjetri duke shfrytëzuar aftësitë praktike. Mund ta ruanim sistemin katërvjeçar, por pati diskutime. Koha kur sapo lindën universitetet private që postuluan kërkesat, vendosën katër, nga administrata doli vërejtja “nuk e ke sipas Bolonjë me 3 vite” dhe në fund u arrit konsolidimi në 3 vjet. Diplomat e dhëna në fund të ciklit të parë i për-shtaten hyrjes në tregun europian të punës. Cikli Master dy llojesh nuk është në të gjitha vendet e Europës. Në Francë ka dyvjeçar shkencor profe-sional. Ne profesionalin e kemi një vit,

Flasim për një sistem të arsimit të lartë, duke i përfshirë të dy sektorët dhe nuk na pengon kush të bashkëpunojmë. Kemi mundësi të punojmë bashkë dhe të nxisim reformat që synojnë rritjen e cilësisë. Nëpërmjet nesh, shoqërisë civile dhe medias duhet të marrë fund kjo ndarje sikur kemi konflikt me njëri-tjetrin.

këto kumtesa janë mbajtur në forumin e dytë të Akademisë së Arteve dhe shkencave, më 9 korrik 2012

11E mërkurë, 15 gusht 2012www.mapo.al

MAPO

por me përsosjen e sistemit do t’u japim mundësi edhe atyre që shfrytëzojnë af-tësitë praktike profesionale të arrijnë në sistem doktorate. A është masiv ar-simi i lartë? Shifrat e fundit, ku gjysma e atyre që del nga shkollat e mesme - në nivel europian- shkon në shkollë të lartë, tregon se është masiv. Po dokto-rata, a është bërë masive? Ka opinione që i japin të njëjtin kuptim. Përsa i për-ket akreditimin jam i mendimit se duhet shoqëruar me një deklaratë që përmend edhe cilësitë e institucionit.

llukAn pukA reformim në kuadrin e transformimit shoqërorNë rastin tonë ky proces u realizua

në kuadrin e transformimit të sistemit shoqëror dhe mban vulën e tij me të mi-ra e të këqija. Nuk mund të rrinte pa u reformuar arsimi ynë i lartë. Bolonja i shkonte më për shtat. Lista e risive është e gjatë, bashkë me problemet që e shoqërojnë. Si rezultat i zbatimit të procesit, erdhi demokratizimi apo thë-në ndryshe masivizimi. Sipas disa statistikave në arsimin e lartë të marra më 2007-ën, nga grupmosha 20-25 vjeç shkojnë në arsimin e lartë rreth 300 mi-jë individë, pra rreth 60 mijë në vit.

Këtë vit në provimin e maturës shtetërore konkurruan 42 mijë mat-urantë të rinj. Kalueshmëria është deri në 98%. Rreth 70% e 18-vjeçarëve shko-jnë në shkollën e lartë, tregues mbase shumë i lartë për një vend të vogël me burime modeste financiare dhe kapa-citete modeste akademike. Politika ar-

gumenton për përqindje të ulët të të shkolluarve me arsim të lartë, por kjo nuk përmirësohet lehtë, as me masiv-izimin e arsimit të lartë.

Ç’bën shkolla e lartë? Masave tejet heterogjene, në shumë aspekte, i propo-zohet një formë organizimi homogjene. Diplomë Bachelor në një formë të vetme, shkollim universitar, masiv, në të cilin mungon seleksionimi, riorientimi. Ndryshimi i drejtimit, bëhet duke ia ni-sur nga e para. Kemi demokratizuar ed-he hyrjen edhe daljen.

Të mësuar me diplomat e vjetra, nuk e konvertojmë dot këtë trevjeçare, por ky cikël është themeli i shkollës së lartë. Sivjet janë 49 mijë vetë potencial-isht kandidatë për shkollën e lartë. Duke mos e vlerësuar këtë diplomë, të gjithë synojnë diplomën Master. Diver-sifikimi duhet rishikuar. Do rivlerësu-ar në këtë aspekt; të bëhet koherente me kërkesat e mjedisit të punës, të shi-het si zgjatim i shkollës së mesme.

FAtos tAriFA epërsia e modelit amerikan në arsimin universitarNë dhjetë universitetet më të mirët

e botës, nuk ka asnjë europian, ata ja-në në Amerikën Veriore, Kanada, Ja-poni. Në 100 vetëm 19 janë universitete europiane. Ironikisht, aty ku univer-sitet lindën janë në gjendje jo shumë të mirë. Ku po shkojmë? Po ndjekim modelin italian? Asnjë universitet ital-ian nuk përfshihet në 100 më të mirët e botës. Flasim për model anglo-sakson, por nuk ka një të tillë. Univer-

sitetet angleze dallojnë nga ata ameri-kanë. Janë 2364 universitete ose ko-legje që japin bachelor, gjysmat janë krijuar pas Luftës së Dytë Botërore, të reja krahasuar me universitetet euro-piane. Më pak se gjysma kanë pro-grame Master. Shumë pak prej tyre japin doktoratura. Nga 406 që japin doktoratura vetëm 50 prodhojnë pop-ullsinë më të madhe me doktoraturë; rreth 60 mijë. Popullsia më e madhe e Ph.D-ve në të gjithë botën.

Strukturat e tyre dhe financimi janë të ngjashëm. Financat e tyre varen së shumti nga tarifat e studimit, që vari-ojnë nga 7 në 40 mijë dollarë , nga kon-tributet, donatorët dhe institucionet shtetërore. Qeveria federale, departa-menti i arsimit nuk mban kurrfarë përgjegjësie për arsimin e lartë, është prerogativ i shteteve, është buxheti i tyre që i mbështet. Departamenti bux-heton deri në nivelin e arsimit të mesëm. Në Amerikë shohim lidhje funksionale mes mësimdhënies dhe aktivitetit kërkimor shkencor. Nuk ka universitet ku nuk bëhet shkencë dhe ironikisht ky model ka ardhur nga Gjermania, por u braktis në Europë. Kjo ka bërë të mundur të ketë mobilitet të gjerë idesh, stafesh akademike dhe resursesh njerëzore e financiare. Bash-këpunimi i universiteteve është shumë i ngushtë. Kush e financon kërkimin në shkencë? Institucionet kërkimore, industritë private, bizneset e mëdha etj. Mund të marrim disa përvoja në Shqipëri. Ne e shkurtojmë buxhetin për arsimin e lartë. Kur flasim për pro-cesin e Bolonjës harrojmë të themi se më mirë sesa sistemi është përmbajtja e arsimit të lartë; programe moderne ku bëhet shkencë reale. Të mos kërkojmë andej-këtej modele mbi të cilat të reformojmë sistemin e arsimit tonë universitar, por të përqafojmë modelin amerikan, i cili është provuar dhe pranohet gjerësisht se është mod-eli më i mirë – “standardi i artë”, të cilin përpiqen ta imitojnë, ose ta përshtatin pjesa më e madhe e vendeve të botës.

tonin gjurAj Bashkëpunim për rritjen e cilësisëProcesi i Bolonjës është strukturim

i ri, por nga përmbajtja mund të mar-rim pozitivet dhe dominancën në sis-temet arsimore. Mund të nënvizojmë atë që mund të quajmë ofertë forma-tive. Modeli amerikan ka kurse e mod-

ule interesante nga ana metodologjike. Në punimet e diplomave këto kurse ja-në të rëndësishëm. Është model i suk-sesshëm dhe mund ta përfshijmë dhe ta përdorim në universitetet tona. Ajo që ka ndodhur, fatkeqësisht, është keqkuptimi për arsimin e lartë në Shq-ipëri. I pari midis shumë syresh është ndarja midis sektorit shtetëror dhe joshtetëror. Flasim për një sistem të ar-simit të lartë, duke i përfshirë të dy sek-torët dhe nuk na pengon kush të bash-këpunojmë. Kemi mundësi të punojmë bashkë dhe të nxisim reformat që syn-ojnë rritjen e cilësisë. Nëpërmjet nesh, shoqërisë civile dhe medias duhet të marrë fund kjo ndarje sikur kemi kon-flikt me njëri-tjetrin.

Masivizimi është një nga tensionet e universitetit pas viteve ’90. Nuk është gabim që është masivizuar. Bota në vitet ’90 kishte rreth 50 milionë stu-dentë në 6 miliardë banorë. Sot ka 173 milionë studentë dhe bota është 7 mil-iardë. Rreth 90 për qind e maturantëve shkojnë në shkollë të lartë, por në ra-port me ShBA-në dhe Europën, në 100 banorë vetëm 10 kanë arsim të lartë. Kjo përqindje e lartë nuk na bën dëm si shoqëri. Kemi deklaruar si UET, që jemi gati për reformën që universitetet private të mos jenë fitimprurëse, por duhet rregulluar për të gjithë sektorin. A mbështetet arsimi privat? Përkundër kësaj ka kuota pafund në publik dhe nuk e di si do ndihmohet sektori privat, sepse kjo shkatërron konkurrencën dhe nuk janë rregulla të barabarta. Publiku deklaron se ka shtuar kuotat dhe nuk është meritë e tyre, por e qe-verisë dhe këtë e ndajmë me shqetësi-met e reformës financiare që ka nisur por nuk dihet kur do të përfundojë. Sektori është i gatshëm të kthehet në jo fitimprurës, ku parimi të jetë i qartë; paraja të shkojë te studenti dhe jo te in-stitucioni. Dhe së fundi shqetësimi që dalin shumë nga universiteti. Në dalje përsëri mund të organizohet provimi i shtetit dhe pasi janë shpallur profe-sionet e rregulluara. Akreditim për të gjitha programet në të dy sektorët dhe pastaj rankimi nga një kompani e be-sueshme që të informojë opinionin publik.

pëlluMB XhuFi reforma e sistemit shkencor; jo fort e menduarNdryshimet e mëdha që ndodhën

e sollën nevojën e një riformulimi të sistemit shkencor në Shqipëri. Debat që vazhdon edhe sot, por si gjithnjë u përfshi edhe politika, e cila për fat të keq ndikoi për ta vendosur problemin mbi baza të ndarjes dikotomike; shkenca e diktaturës dhe ajo e de-mokracisë. Kjo qe përgjithësisht sh-truarje e gabuar e problemi u reflek-tua në reforma të thella strukturore. Është e rëndësishme të mendohet që kërkimi shkencor është proces në vazhdimësi.

Shkenca ka disa principe që jo gjithmonë përkojnë me trendin social dhe rëndësi kanë disa gjëra, siç është organizimi, planifikimi dhe tutela, ndihma e institucioneve shtetërore për shkencën kryesisht. Në këtë as-pekt pati një reformë e cila çoi në as-gjësimin e disa strukturave të vjetra si: Akademia e shkencave dhe insti-tutet kërkimore rreth saj, rreth 12 in-stitute kërkimore-shkencore me emër dhe kontribute. Me reformën që u bë te ne, u vendos që kërkimi shkencor të përqendrohej në institucione uni-versitare. Është një precedent i zbat-uar në Europë, por ka edhe vende si Austri, Belgjikë dhe vende të Ballka-nit, që e kanë sistemin të përqendruar në Akademinë e Shkencave. U bë re-formë jo fort e menduar dhe jo me përshkallëzimin e duhur.

Universiteti nuk ishte i përgatitur, të paktën flas për Publikun, të absor-bonte këtë valë që vinte nga institutet e mbyllura. Një pjesë e mirë nuk ar-ritën të futen në katedrat e univer-siteteve tona publike, disa kaluan te privatët, të tjerë emigruan jashtë, duke ndërruar profesion. Nëse marr shembullin e Studimeve alban-ologjike, gjatë regjimit janë bërë Kon-ferenca madhore, ku kanë ardhur studiuesit më të mëdhenj. U humb ky primat. Ç’ka ndodhur? Institutet që merren me shkencat albanologjike ja-në riorganizuar në Qendrën e studi-meve albanologjike, një akademi e re, administratë e re, janë skartuar pu-nonjësit shkencorë, nuk financohemi. Marrim rrogat rregullisht, por kër-kim shkencor nuk ka. Vështirësi ka edhe për botimet. Duhet rregulluar gjithçka në sistem. Nga ana e tyre in-stitucionet e mësimdhënies nuk e ka-në fituar atë statusin si një qendër ed-he kërkimore shkencore.

FillimEt E prOcEsit në shqipëriVënia në jetë e procesit të Bolonjës zyrtarisht filloi në vitin 2002 me 2 projekte-pilot në UpT dhe UBT. Shqipëria firmosi anëtarësimin e saj në vitin 2003, në mbledhjen e Berlinit, e orientuar nga modeli italian.

Në Shqipëri, si në të gjithë europën, sistemi i krediteve është: 25 orë mësimi dhe arsimi i lartë është i ndarë në tre cikle: bachelor, master dhe doktoraturë.

më 2007 u miratua ligji i arsimit të lartë konform parimeve të procesit të Bolonjës.

por në raport me shtetet europiane numri i të arsimuarve është i ulët, në 9%, vetëm 10 në 100 banorë kanë arsim të lartë.

Sipas statistikave, rreth 70% e grupmoshës 18 vjeç shkon në shkollën e lartë, që është tregues i lartë për një vend të vogël, me burime financiare modeste, kapacitete akademike të kufizuara etj. Këtë vit janë rreth 49 000 vetë potencialisht kandidatë për në shkollën e lartë.

Në prill të këtij viti ministrat e arsimit të 47 vendeve europiane u mblodhën në Bukuresht për të rënë dakord mbi hapat e mëtejshëm të procesit të gjatë të Bolonjës.

Në një studim prej 5 vitesh ecurie të studentëve të Universitetit politeknik të Tiranës, ishte vërejtur numri në rritje i atyre që braktisnin studimet. më pak se 40% e studentëve i kryenin brenda 5 viteve studimet.

2007

9%

14 MAPOE mërkurë, 15 gusht 2012www.mapo.al

proFil Gazetaria i ka rrënjët më të hershme tek ai dhe përpara se të merrte vendimin se ku do të

kanalizohej e ardhmja profesionale.

Ora e një pedagogu

“Të veshësh petkat e akademikut është një hap i rëndësishëm dhe me përgjegjësi. Për këtë arsye duhet gjetur një balancë mes seriozitetit të profesionit, moshës, dhe titullit shkencor që mban”

Nuk bëhet fjalë vetëm për atë klasiken 60-minutëshe në auditorët e leksioneve, por për orën televizive, atë që peda-gogu i Fakultetit Ekonomik në UET, Besart Kadia, e kalon si drejtues i emisionit “Ora Ekonomi”...Ai rrëfen për përvojën dhe lidhjet e duk-shme e të padukshme mes dy pasioneve: gazetarisë dhe ekonomisë

Rrugët me gazetarinë i janë takuar shumë me herët sesa të niste të drejtonte emisionin “Ora Ekono-mi”. Ishte shumë i vogël për të kup-tuar, por e dinte mirë që filmi apo programi më i preferuar do t’i ndër-pritej për t’ia lënë hapësirën edicion-it të lajmeve, i cili me një baba gazetar nuk kishte si të mos ishte i pari në shtëpinë e tyre. Ndaj ky profesion me të gjithë kuptimin ishte familjar për të.

Ama, në Britaninë e Madhe, edhe pse u shpërngulën të gjithë si familje për shkak të shërbimit të të atit në BBC World Service, në seksionin shqiptar, ai do të zgjidhte rrugën e tij. Në fillim në Radley College, në rrethinat e Oksfordit, dhe më pas në Universitetin e Bristolit, ku kreu stu-dimet Bachelor dhe Master për Eko-nomi dhe Financë.

Vetëvendosi edhe për t’u rikthyer në Shqipëri dhe të niste një karrierë në fushën e studimeve ku qe diplo-muar. U gjend brenda një mjedisi universitar, si pedagog në Fakultetin Ekonomik, i shoqëruar me drojën e moshës së re të një të sapodiplo-muari dhe emocionet se do të ndan-te mjediset me profesorë të njohur e me një barrë përvojë në sferën aka-demike shqiptare.

“Pasi mbarova studimet prej gjashtë vitesh në Angli, m’u duk si-kur më shkonte përshtat të mbetesha

në ambient universitar. Pavarësisht se nuk e kisha menduar se do të pu-noja si pedagog, duhet thënë se është një punë e bukur dhe që kërkon përkushtim të vazhdueshëm dhe që me kohën fillon dhe e kupton që është një profesion i veçantë dhe që ka një impakt të rëndësishëm për të ardhmen e shoqërisë”, tregon Besar-ti, ndërsa pyetjes së miqve anglezë se ku po punonte, ua kthente me shaka se kish gjetur një punë ku thjesht kishte ndryshuar vendin ku ulej në klasë.

Tani kanë kaluar tre vjet nga dita ku ndërroi vendin se ku ulej në au-ditorë dhe ka gjetur të gjitha mundësitë për t’u zhvilluar dhe ecur përpara profesionalisht.

“Të veshësh petkat e akademikut është një hap i rëndësishëm dhe me përgjegjësi. Për këtë arsye duhet gje-tur një balancë mes seriozitetit të profesionit, moshës, dhe titullit shkencor që mban”, është i mendim-it Besi, i cili ka zbuluar se roli i ri prej moderatori televiziv nuk ndryshon edhe aq nga ai i mësimdhënësit.

“Media vizive ka një fuqi të mad-he në edukim dhe në një farë mënyre roli i saj nuk është shumë i ndryshëm nga ai i pedagogut. Sot, shumë uni-versitete në botë ofrojnë mësimd-hënie online, ku pedagogu nuk tako-het asnjëherë fizikisht me studentin, por përdorin kamerat për të dhënë mesazhin e tyre akademik. Për këtë arsye emisioni që unë drejtoj, “ORA Ekonomi”, mundohet të trajtojë në thellësi një temë të caktuar me pro-fesionistët e ftuar. Në këtë mënyrë, publiku mundet të informohet mbi një temë ekonomike pa patur asnjë interpretim ideologjik apo partiak”, shton ai.

Është e qartë që puna si gazetar - sidomos kur ajo vjen e ndërthurur në mënyrë harmonike me çështjet e ekonomisë, fushë në të cilën ai është profesionist – e ka pasionuar, por jo aq sa për të hequr dorë prej së parës.

Nuk është tunduar t’i lërë të gjitha për një karrierë televizive, megjithëse gazetaria i ka rrënjët më të hershme tek ai dhe përpara se të merrte ven-dimin se ku do të kanalizohej e ardh-mja e tij profesionale.

Por padyshim që pasioni i t’et e ka prekur edhe Besartin, i cili në tetëvjeçare përdorte kompjuterët e zyrës së të atit për të hedhur të gjitha materialet që duheshin për të botuar gazetën e shkollës. As në Angli nuk hoqi dorë prej gazetarisë, por në vend të shkruante siç bënte dikur, tani analizonte.

“Atje fillova të dëgjoja përditë ra-dio dhe të lexoja gazetat kryesore, pasi dhe dega që studioja, politika, kërkonte një përditësim të vazh-dueshëm. Ajo që më bëri përshtypje në kulturën angleze ishte respekti i jashtëzakonshëm për gazetarin si profesion. Shpesh herë pedagogët përdornin si referenca në leksione

artikuj të gazetave dhe shumica e studentëve ishin të abonuar në një gazetë të përditshme. Kjo marrëd-hënie mjaft e bukur me gazetën duket se nuk është në Shqipëri. Shumë prej studentëve të mi kanë gati alergji nga gazeta, duke i paragjykuar pa i shfletuar asnjëherë ato”.

Por përvojën që ka si pedagog, af-tësitë komunikuese e prezantuese me të cilat ky profesion e pasuron, i sheh të pazëvendësueshme. Debati në një studio televizive nuk do t’i linte të njëjtën shije nëse nuk do të shoqërohej me bisedat e lirshme të të shprehurit një mendim mes ko-legësh, veçanërisht për çështje me interes të tij, si ekonomia apo poli-tika. Prandaj, Besart Kadia ka ven-dosur t’i bëjë të dyja: edhe gazetarin edhe pedagogun. Me të mbyllur orën e leksioneve, do i drejtohet asaj televizive.

Në Radley College,Besart Kadia ka studiuar Ekonomi, Politikë, Matematikë dhe Histori. Kjo i mundësoi më pas studimet në Universitetin e Bristolit, ndër më elitarët në Angli, për Ekonomi dhe Politikë. Si në Radley College ashtu dhe në Universitetin e Bristolit ka marrë pjesë në aktivitetet e organizuara. Në kolegj përfaqësoi shkollën

në konkursin për Politikat Monetare të organizuar nga Banka e Anglisë, ku arriti deri në çerekfinale mes tërë gjimnazeve të Anglisë. Në Universitetin e Bristolit ishte pjesë e Shoqërisë së Debatit ku herë pas here bëheshin konkurrime me Universitetet e tjera, si Oksford, London School of Economic etj.

15E hënë, 15 gusht 2012www.mapo.al

MAPO

Londër: “Nuk do të isha sot këtu po të mos ishte për bujarinë e të panjohurve”, kështu shprehej Michael Moritz, ndërsa bënte të ditur donacionin e madh në Universitetin e Oksfordit.

Një ish-reporter i revistës “Time”, zoti Moritz, la gazetarinë për t’u bërë një nga kapitalistët më të suksesshëm në Silicon Valley. Përmes “Sequoia Capital”- firmës që iu bashkua më 1986-ën dhe të cilën e ka drejtuar për shumë vite- z. Moritz ka qenë një investitor i hershëm në Google, Yahoo, PayPal dhe LinkedIn. Pasuria e tij vlerëso-het me mbi 1 miliardë dollarë.

Michael Moritz dhe bashkëshortja, nov-elistja Harriet Heyman, i kanë dhuruar Universitetit të Oksfordit rreth 115 milionë dollarë, për të ngritur një program bursash, që synon të ndihmojë financiarisht stu-dentët nga familje me të ardhura të ulëta.

Pas titujve rreth vlerës së dhuratës ishte një histori familjare emigrimi, edukimi dhe ndjenjë detyrimi që ka kapërcyer breza.

Në konferencën për shtyp, kur bëri me dije donacionin, një gazetar vuri në dukje se tetë donatorët më të mëdhenj të univer-siteteve përfunduan duke pasur emrat e tyre në ndërtesa.

“Jam rritur në Kardif, kam ndjekur një shkollë të zakonshme dhe isha i vetmi nxë-nës në atë vit që shkova në Oksbrixh”, sqa-roi z.Moritz. “Im atë u dëbua kur ishte ad-oleshent, nga nazistët gjermanë, dhe pati mundësinë të studionte në një shkollë të mirë në Londër, me bursë”.

Më pas ai rrëfen se i ati, Alfredi, ishte rri-tur në Mynih, ku i ati ishte gjykatës dhe e humbi postin kur nazistët erdhën në fuqi. E ëma, Doris, ishte pjesë e “Kindertrans-

port”, një përpjekje shpëtimi që solli rreth 9300 fëmijë të pashoqëruar - më së shumti hebrej nga Gjermania, Austria, Polonia dhe Çekia- drejt Britanisë menjëherë pas fil-limit të Luftës së Dytë botërore. Familja për-fundoi pranë Kardifit në Uells, ku i ati i z.Moritz jepte letërsinë klasike në universitet.

“Është shumë e lehtë për të mos e kujtu-ar”- thotë Moritz, i cili ka një diplomë në Histori në Oksford dhe ka qenë redaktor i gazetave letrare studentore në Oksford, ndërsa ishte ende student.

Në maj, ai lajmëroi se po tërhiqej nga përgjegjësitë e tij në kompaninë në Seqoiua. I diagnostikuar me një sëmundje të rrallë, ai shtoi se në 10 vitet e ardhshëm cilësia e jetës së tij do të bjerë. “Për mua jeta ka mar-rë kuptim tjetër dhe duhet të bëj ca rregullime.”

Charlotte Anderson, studente e vitit të dytë për gjermanisht në Oksford, është per-soni i parë nga familja e saj që shkon në uni-versitet dhe thotë se ankthi për t’u futur në borxhe gati sa nuk e bërë t’i refuzonte ofer-tën e shkollës. “Është bukur të mendosh që studentët që do të ndjekin shembullin tim do e bëjnë pa frikën në të cilën kalova unë”.

I pyetur nëse fushata e universitetit për të financuar bursat e studentëve përmes donacioneve private në vend të fondeve të qeverisë do të thoshte se Oksfordi po heq dorë nga përpjekjet për të siguruar më shumë mbështetje publike, kancelari i uni-versitetit, Chris Patten, tha se Oksfordi do të vazhdojë të mbështetet në mënyrë të kon-siderueshme te financimet publike, [por shtoi se universiteti sapo ka mbyllur një fushatë të suksesshme për të ngritur £1.25 miliardë në fondet e donatorëve, duke shtu-ar se universiteti po forcon rolin e filantro-pisë.

*mArrë ngA new York Times

FeNomeN

Donacionet në universitet

michael moritz dhe bashkëshortja, novelistja Harriet Heyman, i kanë dhuruar Universitetit të

oksfordit rreth 115 milionë dollarë

Donacionet janë të rëndësishme për mbajtjen e standardeve të larta dhe progresit të universiteteve, duke u përdorur në:

Teknologji të rejaprogramet akademikeBursa për studentët në nevojëZhvillimin e fakulteteve resurse mësimore etj.

pas donacioneve të Oksfordit, një histori personale universitetet kanë nevojë të ngrenë fonde të mëdha dhe për këtë u drejtohen donatorëve, duke arritur tek individë apo korporata e duke hyrë në bashkëpunim, të cilat në disa raste kryqëzohen me kurrikula apo staf akademik.

sfida e universiteteve është të ndërtojnë strukturat e duhura qeverisëse për të pranuar që shkolla të pranojë para nga jashtë e në të njëjtën kohë të mbrojë autonominë dhe integritetin e vet.

përsa kohë që dy parimet kryesore të autonomisë dhe mendimit të pavarur respektohen, donacionet mund ta transformojnë për mirë një universitet.

me mijëra donacione nga individë privatë apo korporata bëhen në universitete pa asnjë lloj detyrimi.

Në disa raste, emrat e donatorëve vendosen edhe në auditorë apo në krejt ndërtesën.

8MAPOe DIeL, 29 korrIk 2012www.mapo.aL

Uji është jeta prandaj dUhet ta mbrojmë atë!

rikujtojmë të gjithë abonentët e “Ujësjellës Kanalizime” sh.a. durrës:

Ujësjellës kanalizime sh.a. Durrës

Uji në këto ditë të nxehta vere është komponenti më i nevojshëm për jetën tonë, mos e shpërdoroni atë!

për t’ju mundësuar një shërbim cilësor dhe të vazhdueshëm, paguani faturën e ujit!

në këtë mënyrë do të na mundësoni rritjen e furnizimit me ujë cilësor, të keni një ambient më të pastër dhe t’i përgjigjemi me korrektësi nevojave e kërkesave tuaja !

sh.a. Ujësjellës-Kanalizime durrës, Lagjia 17, rruga “dalip peza”, durrës, tel. +355 522 38329; email: info@ukdurres.Com , www.Ukdurres.Com

MAPO 17e eNjTe, 20 TeTor 2011www.mapo.al

kritika për nobelin

Ish-gazetari i ‘Zërit të Amerikës’ zbulon detaje nga replika mes shkrimtarit dhe kolumnistit të revistës prestigjioze “The New York Review of Books” në prag të kandidimit të Ismail Kadaresë për çmimin Nobel në vitin 1997

Nga Gjekë GjoNlEkaj

Helena Kadare në veprën letrare “Kohë e Pamjaf-tueshme”, botuar vitin e kaluar në Tiranë, në

faqen 340 përmend emrin e autorit në lidhje me replikat midis profesorit anglez të Universitetit të Oxfordit, Noel Malcolm, dhe shkrimtarit Is-mail Kadare. Ky i fundit rrëfen disa detaje rreth replikës së shkrimtarit që ishte kandiduar për ‘Nobel’ dhe pro-fesorit anglez të revistës prestigjioze “The New York Review of Books”. Në letrat amerikane të kulturës Ismail Kadare është emër i njohur për më shumë se tri dekada. Shqiptarët në këtë kontinent janë kryelartë për ve-primtarinë letrare të këtij shkrimtari të madh shqiptar. Gazetat dhe revi-stat më të njohura të Amerikës kanë shkruar më shumë për krijimtarinë letrare të Ismail Kadaresë vetëm, se për të gjithë shkrimtarët ose poetët shqiptarë së bashku. Botimet në mbështetje të ‘Nobelit’ për shkrimta-rin tonë janë pritur mirë nga shumi-ca e shqiptarëve të Amerikës. Fitoren e Çmimit ‘Nobël’ për Paqe të Nënës Terezë në vitin 1979 e kujtoj si një prej ditëve më të lumtura të jetës. Çmimi ‘Nobel’ i Nënës Terezë na dha shpresë se edhe shqiptarët e tjerë mund ta fitojne këtë Kurorë tepër të nderuar. Pra, Nëna Tereze hyri me këmbë të mbarë në derën e ‘Nobelit’, sepse di-sa vjet më vonë u laurua edhe shqip-taro-amerikani Ferid Murat, për zbu-limet e tij të mëdha në fushën e mjekë-sisë. Për pothuajse tri dekada Ismail Kadare është kandidat serioz për Çm-imin ‘Nobël’. Botimet në mbështetje të ‘Nobelit’ për shkrimtarin tonë janë pritur mirë nga shumica e shqip-tarëve. Deri në vitin 1997 në shtypin amerikan nuk është botuar asnjë shkrim kundër Ismail Kadaresë.Shkrimi i parë kundër tij u botua në pranverë të vitit 1997 në revistën amerikane “The Weekly Standard”. Autori Stephen Schwartz në shkrim-in e tij i bën thirrje Fondacionit ‘No-bel’, që Ismail Kadaresë të mos i jepet Çmimi ‘Nobël’. Ai kishte shkruar ed-he më përpara kundër tij. Titulli dhe nëntitujt e këtij shkrimi ishin tepër të shëmtuar. Një pjesë e shqiptarëve të Amerikës u shqetësuan për qëndri-min e Stephen Schwartz. Artikulli i zotit Schwartz ishte i dëmshëm për kombin dhe kulturën shqiptare, sepse ishte botuar në një revistë pres-tigjioze amerikane. Përveç laureatëve të ‘Nobelit’ për Paqe, për fituesit e tjerë nuk flitet shumë. Pas botimit të këtij shkrimi bëmë disa përpjekje modeste kundër qëndrimit të Ste-phen Schwartz. Dërguam një tele-gram Fondacionit ‘Nobël’ që të mos merret parasysh shkrimi i tij se ato që kishte thënë nuk janë të vërteta, bile ua theksuam se Ismail Kadare është i vetmi shkrimtar i madh botëror që shkruan në gjuhën e Nënës Tereze. Kështu menduam se e mbyllëm këtë kapitull. Por jo, sepse më 6 Nëntor 1997 Noel Malcolm botoi një shkrim në revistën e madhe letrare ameri-kane: “The New York Review of Books” kundër Ismail Kadaresë. Shkrimi i autorit anglez ishte shumë i gjatë. Noel Malcolm kishte bërë di-sa krahasime absurde. Në paragrafin e parë të atij shkrimi e cilësonte Ismail Kadarenë si shkrimtarin më të madh të botës komuniste pas Solzhenicit, ndërsa në paragrafin e dytë e kraha-sonte me Zhdanovin. U shqetësova

shumë për këtë dhe për disa të dhë-na të tjera, siç ishte për shembull bot-imi i poemës “Mësuesit e Atit” (Jo-seph Visarionovich Stalin) përkthy-er anglisht. U brengosa sepse ky shkrim mund të ishte i dëmshëm për fitoren e Çmimit ‘Nobël’. Nuk u duro-va dhe menjëherë e thirra në telefon (Ismail Kadarenë) në Paris dhe i tregova për këto dhe disa vërejtje të tjera të Noel Malcolmit. Nuk kisha dëgjuar kurrë për poezinë që i kishte kushtuar Stalinit. E pyeta Kadarenë për elegjinë kushtuar Stalinit. Po- tha Kadare, nuk ngurroi fare- Në atë ko-hë isha 18 vjeç. U qetësova menjëherë, sepse më përpara kisha lexuar një rrëfim intim të nobelistit An-drei Sakharov, i cili tregonte se në moshën e tij të re kishte menduar se Stalini është njeriu më i mirë në botë. Ndërsa bisedonim në telefon shfaqa mendimin për ta futur në gjyq Noel Malcolm. Ismail Kadare nuk e pëlqeu idenë time për një veprim të tillë. Zo-ti Kadare tha se Profesor Noel Mal-colm është mik i madh i Kosovës dhe padia gjyqësore do të ishte e dëm-shme për shqiptarët. Një akt i tillë mund të dëmtojë qëndrimin e Profe-sorit Malcolm për Kosovën. U gëzo-va shumë për qëndrimin atdhetar e

fisnik të shkrimtarit tonë. Atëherë ramë dakord për një replikë në re-vistën “The New York Review of Books”. Natyrisht se këtë çështje e kishte biseduar me Claude Durand të Shtëpisë Botuese “Fayard” dhe agjen-tin amerikan të librave Andreë Wy-lie, me të cilin isha takuar disa herë në New York, sipas sugjerimeve të Kadaresë. Zoti Wylie e adhuronte shumë krijimtarinë letrare të Kadaresë. Bile më kujtohet në një rast kur tha se Kadare është tepër i thellë në mendime dhe lexuesit e rëndom-të amerikanë nuk gëzojnë shumë nga shkrimet e tij. Europianët janë më të sofistikuar dhe i kuptojnë më lehtë veprat letrare të Kadaresë. Shtëpia Botuese “Arcade” e New York-ut vazhdonte përkthimin dhe botimin e veprave të këtij autori gjigant shqip-tar. Me pronarët e kësaj Shtëpie Bot-uese kisha lidhje të vazhdueshme. Shumë librari të Kosovës kërkonin veprat e Kadaresë dhe për disa vjet mund të kem dërguar mijëra kopje në Prishtinë për shumë lexues të huaj dhe për shqiptarë. Pas vdekjes se Richard Seaver, pronar i “Arcade” Publishing, u ndërpre totalisht vep-rimtaria botuese e kësaj shtëpie. Richard dhe Janet Seaver ishin entu-

Ja pse Kadare nuk e hodhi në gjyq Noel Malcolm-in

Me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë ky titan i Letërsisë Shqiptare dhe Botërore meriton përpjekje dhe përkushtim të veçantë gjithkombëtar për t’iu dhanë Çmimi i Merituar ‘Nobël’ për Letërsi

ziastë se Isamil Kadare një ditë do të fitonte Çmimin ‘Nobël’. Disa autorë të cilët i kishin botuar ata kishin fitu-ar këtë Çmim. Në bashkëpunim me “Arcade” Publishing dhe me Misio-nin e Shqipërisë në Kombet e Bash-kuara organizuam promovimin e “Piramidës” në një prej lokaleve më luksoze të New York-ut, ku morën pjesë personalitete të larta të kulturës dhe diplomacisë botërore në OKB. Ndërkohë prisnim me padurim rep-likën e Kadaresë në “The New York Review of Books”, e cila u botua më 15 janar 1998. U gëzova shumë për këtë botim! Prej ngazëllimit nuk e lexova me vëmendje. I telefonova që është botuar, por iu luta që të më je-pte kohë ta lexoja edhe njëherë dhe përsëri do t’i bëja telefon. Pasi e lexo-va me kujdes për të dytën herë e kup-tova se replika e Kadaresë kishte qe-në e shkëlqyeshme. Në të njëjtin edi-cion ishte botuar edhe kundër-përgjigjja e Noel Malcolm. Kadare e kishte goditur aq rëndë profesorin anglez, sa që iu luta tekstualisht me këto fjalë: “Mos i bie ma”. Reagova si një refer në ndeshje boksit. Përgjigj-ja e Kadaresë ishte shumë e kulturu-ar dhe argumentet ishin të qëlluara. Shihej qartë nga kundërpërgjigjja se Profesori Malcom ishte penduar dhe tregonte keqardhje për këtë shkrim. Menjëherë e kuptova keqardhjen e Noel Malcolmit dhe indirekt kërkon-te falje. Për këtë arsye iu luta Kadaresë të mos e godiste më. Natyrisht se gju-ha ndryshon në momentet e ngazël-limit. Me të vërtetë ishte një shprehje tipike shqiptarçe e Malësisë së Mad-he “mos i bie ma”. Në Kosovë thonë “mos i mësho ma”, në jug “mos e qël-lo më”, “mos e godit më”, e kështu me radhë.Me rastin e 100-vjetorit të Pa-varësisë së Shqipërisë ky titan i Letër-sisë Shqiptare dhe Botërore meriton përpjekje dhe përkushtim të veçantë gjithkombëtar për t’iu dhanë Çmimi i Merituar ‘Nobël’ për Letërsi.

(shkrimi është botuar së pari në gazetën “Dielli” në New York)

Natyrisht, kur sheh raste të tilla mendja të shkon te politika shqiptare, ku të kalon si film pa zë tranzicioni 22-vjeçar. Nëse i referohemi thënies së politikanit të shquar britanik winston churchill, se “problemi është qeverisja”, të vijnë ndër mend kryeministrat që kanë drejtuar shqipërinë, ku natyrisht më i spikaturi për “respektim etike”, rekordmeni i sharjeve mbetet kryeministri aktual, i cili ka 22 vjet që vetëm shan, fyen dhe akuzon 24 orë jo vetëm kundërshtarët politikë, por edhe të vetët, edhe ata që i ka pasur bashkëpunëtorët më të afërt për vite e vite, edhe në ditët më të vështira të karrierës së tij politike.

MAPO18 e mërkurë, 15 Gusht 2012www.mapO.al

OpEdmartirizimi është e vetmja mënyrë, një njeri bëhet i famshëm pa ndonjë aftësi.

moda, në fund të fundit, është vetëm epidemi e inkurajuar.

Një qeveri që ia zhvat pjetrit për të paguar palin gjithmonë mund të besojë te mbështetja e palit. -George Bernard Shaw

01

02

03Opinione dhe Editoriale

Firmos e vulos

Nga BujAr KAPexhiu

Sali Berisha Vs. Ben Blushi

Fushatat elektorale për zgjed-hjet presidenciale në ShBA mbeten gjithmonë jo vetëm

ngjarje me rëndësi botërore, por ed-he leksione të mirëfillta demokracie. Si simpatizant i modelit anglo-sakson të demokracisë, aplikuar në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Sh-BA, i kam ndjekur me shumë vë-mendje zgjedhjet presidenciale në SHBA, si nëpërmjet medias ashtu edhe në terrenin amerikan, gjatë qëndrimeve atje.

Gjithsesi, le të fokusohemi për pak çaste te fushata elektorale për zgjed-hjet presidenciale të 6 nëntorit 2012 në ShBA. Pas garës presidenciale brenda Partisë Republikane dhe për-caktimit të kandidatit për president Mitt Romney (kandidatura e të cilit do të formalizohet nga Konventa Kombëtare e Republikanëve që do të mbahet në fund të muajit gusht në Florida), fushata po i drejtohet edhe fazës finale dhe më interesante, asaj të ballafaqimit ndërmjet kandi-datëve, presidentit në detyrë de-mokratit Barack Obama dhe sfidan-tit republikan Mitt Romney. Sipas modelit amerikan, krahas kandidatit për president nominohet edhe kan-didati për zv.president, i cili komple-menton kandidatin për president, dhe jo në pak raste në historinë amerikane kandidatët për zv.presi-dent kanë bërë edhe diferencën, duke i dhënë fitoren partisë së tyre.

Para katër vitesh, një ndër ele-mentet që kritikohej te kandidati de-mokrat Obama, ishte mungesa e eksperiencës dhe përvojës në diplo-maci dhe politikën ndërkombëtare, element që Obama e komplementoi shumë mirë duke nominuar si kan-didat për zv.president senatorin e Delaware, një politikan me reputa-cion të lartë dhe me një përvojë të gjatë në diplomaci dhe marrëdhënie n d ë r ko m b ë t a r e, Jo e B i d e n . Ndërkohë që zgjedhja e Biden pati shumë efekte pozitive në suksesin e dyshes Obama-Biden drejt Shtëpisë së Bardhë, nuk mund të thuhet e njëjta gjë për nominimin e guverna-tores së Alaskës, Sarah Palin, si kan-didate për zv.presidente nga senato-ri i nderuar i Arizonës, heroi i luftës së Vietnamit, kandidati republikan për president, John McCain, i cili me sa duket donte te komplementonte më shume elementet sociale të moshës dhe gjinisë.

Sot pas katër vitesh, atë që Obama e bëri shumë mirë katër vjet më parë me nominimin e Biden, duket se po e bën shumë mirë edhe rivali i tij Mitt Romney, duke zgjedhur Paul Ryan si kandidat për zv.president, kon-

gresmenin e shquar dhe aktiv të Wisconsin, një ekspert i politikave buxhetore dhe atyre fiskale (për të cilin ka nevojë shumë politika dhe ekonomia amerikane), por edhe një urë lidhëse me konservatorët e Tea Party. Natyrisht ndër të parët që re-agoi për nominimin e Ryan nga Romney ishte edhe presidenti në detyrë Barack Obama, i cili kundër-shtarin Ryan e vlerësoi si qytetar të denjë amerikan, si udhëheqës ide-ologjik, si njeri të ndershëm dhe familjar, si një ekspert shumë të mirë, sikur të ishte kandidat i tij për zv.president dhe jo i Mitt Romneyt, ndërsa pjesa tjetër politike kuptohet që i përket garës presidenciale dhe ata janë kundërshtarë politikë.

Të njëjtën gjë bëri edhe para katër vitesh ish-kandidati republikan për president senatori John McCain, për kundërshtarin e vet, njëkohësisht edhe për kolegun e vet të nderuar Joe Biden, sapo Obama nominoi Biden për zv.president.

Natyrisht, kur sheh raste të tilla mendja të shkon te politika shqip-tare, ku të kalon si film pa zë tranzi-cioni 22-vjeçar. Nëse i referohemi thënies së politikanit të shquar bri-tanik Winston Churchill, se “prob-lemi është qeverisja”, të vijnë ndër mend kryeministrat që kanë drejtu-ar Shqipërinë, ku natyrisht më i spi-katuri për “respektim etike”, rekord-meni i sharjeve mbetet kryeministri aktual, i cili ka 22 vjet që vetëm shan, fyen dhe akuzon 24 orë jo vetëm kundërshtarët politikë, por edhe të vetët, edhe ata që i ka pasur bashkë-punëtorët më të afërt për vite e vite, edhe në ditët më të vështira të karri-erës së tij politike.

Si counterpart të Sali Berishës për referim nga PS po marr Ben Blushin, thjesht për konvencion (duke shpre-suar gjithmonë në mirëkuptimin e tij), kuptohet as për t’i bërë reklamë dhe as për të aluduar si numri dy i PS-së, pasi kjo nuk varet aspak nga unë. Në një ndër debatet e fundit ndërmjet Berishës dhe Blushit, në atë farë Parlamenti, i pari i drejtohet të dytit se “kur ke qenë i vogël ke qe-në hajdut dhe prandaj ta lidhnin dorën që të mos vidhje”, gjë që s’ka nevojë për koment. Pa u zgjatur më gjatë, thjesht për rikujtesë dhe il-ustrim, Sali Berisha nuk ka lënë gjë pa thënë për Fatos Nanon dhe sot e ka aleat, nuk ka lënë gjë pa thënë për Ilir Metën dhe sot e ka shtyllën që e mban atë dhe qeverinë e tij në këm-bë, nuk ka lënë gjë pa thënë për Edi Ramën dhe kur ia do interesi ulet dhe bën marrëveshje me të, nuk ka lënë gjë pa thënë për Arben Imamin,

alekSaNdër BIBeraJ

komeNt

sot pas katër vitesh, atë që Obama e bëri shumë mirë katër vjet më parë me nominimin e Biden, duket se po e bën shumë mirë edhe rivali i tij mitt romney, duke zgjedhur paul ryan si kandidat për zv.president, kongresmenin e shquar dhe aktiv të wisconsin, një ekspert i politikave buxhetore dhe atyre fiskale (për të cilin ka nevojë shumë politika dhe ekonomia amerikane), por edhe një urë lidhëse me konservatorët e tea party. Natyrisht ndër të parët që reagoi për nominimin e ryan nga romney ishte edhe presidenti në detyrë Barack Obama, i cili kundërshtarin ryan e vlerësoi si qytetar të denjë amerikan, si udhëheqës ideologjik, si njeri të ndershëm dhe familjar, si një ekspert shumë të mirë, sikur të ishte kandidat i tij për zv.president dhe jo i mitt romneyt...

Genc Rulin apo Genc Pollon dhe sot i ka që të tre në qeveri, për të vazhd-uar me sulmet barbare ndaj Taulant Ballës dhe shumë e shumë depu-tetëvë, politikanëve, intelektualëve apo qytetarëve të tjerë, dhe për të përfunduar te sulmet halucinante ndaj ish-presidentit Topi dhe kry-eprokurores Ina Rama.

“Moralin” dhe “etikën” e këtij modeli politik e nxjerr vetë lexuesi. Duke menduar për këtë model poli-tik tepër barbar dhe primitiv, m’u kujtua Asambleja Parlamentare e Këshillit të Europës, ku natyrisht në pozicionin e kryetarit të delegacion-it shqiptar, debatet më të ashpra i ki-sha me kundërshtarët tanë histor-ikë, serbët, grekët dhe rusët. Ndërsa rusët dhe grekët ishin më të ku-jdesshëm në debate, serbët ishin më të papërmbajtur dhe më arrogantë. Në dy raste ekstreme, gjatë debateve për Kosovën, kryetari i komitetit ka ndërprerë seancën pasi anëtarët e asamblesë, deputetët serbë Nikoliç (sot President i Serbisë) dhe Daçiç (sot Kryeministër i Serbisë) kanë sharë nëpër dhëmbë shqiptarët në gjuhën serbo-kroate. Duke i kuptu-ar sharjet e tyre nga rusishtja që kam bërë në shkollë, kam kërkuar ndër-prerjen e seancës dhe përjashtimin e tyre nga seanca, për shkelje të etikës dhe cenim të dinjitetit. Duke bërë një analizë të thjeshtë, duke di-tur se burrat shqiptarë të zakonit dhe sidomos malësorët nuk shajnë, jo vështirë arrin në konkluzionin që sharjet në politikën shqiptare janë një model i huazuar nga sllavo-ko-munistët që sharjet, fyerjet, shpifjet apo trillimet nga më të paimagjinu-arat i kanë mjet pune, model që fat-keqësisht filloi të instalohej në trojet shqiptare pas ndarjes së Kosovës nga Shqipëria në vitin 1913 dhe në Shqipëri pas themelimit të PKSH nga Miladin Popoviçi në vitin 1941, model që siç dihet pati pasoja katastrofike për shqiptarët kudo në Ballkan.

Vitin tjetër në Shqipëri janë zgjed-hjet legjislative, të cilat përkojnë ed-he me 100-vjetorin e përhapjes zyr-tare të modelit sllav në trojet shqip-tare, zgjedhje të cilat do të jenë një shans shumë i mirë për shqiptarët për të flakur tej këtë model sllavo-komunist që kemi sot në politikën shqiptare dhe në qeverisje, këtë model barbar dhe primitiv, dhe për ta zëvendësuar atë me modelin perëndimor që ne kemi ëndërruar, që ne meritojmë si komb, atë model

që aplikon sot Barack Obama me kundërshtarin e vet politik Paul Ry-an, atë model që do të aplikojë nesër Bamir Topi me kundërshtarin e vet politik Pandeli Majko, duke e respe-ktuar Majkon për ato që ka bërë mirë gjatë këtyre 22 viteve, por duke e konsideruar konkurrent politik dhe jo armik që duhet denigruar dhe as-gjësuar politikisht me çdo mjet dhe metodë.

Shqiptarët duhet ta flakin tej këtë model që ka 100 vjet që i ngatërron, dhe shansin për ta bërë këtë e kane fare afër dhe jam i bindur se do ta bëjnë.

*Autori është një nga anëtarët themelues të FRD. Për çdo koment mund të shkruani në adresën a.biber-aj@yahoo.com

Bamir Topi Vs. Pandeli Majko

UmBerto eco

Heroi i parë i dukjes ka qe-

në teveqeli që ta bënte

me dorë nga prapa per-sonit që in-tervistohej.

Me këtë gjest bëhej i njo-

hur në mbrëmje te bari i lagjes (“E di që të

pashë në televizor?”),

por sigur-isht, kjo

rënie në sy nuk zgjaste

më shumë se dy orë

Pse kombe si Gjermania dhe SHBA janë të pasura? Kryesisht nuk është sepse ato kanë burime të pasura natyrore-shumë kombe i kanë ato. Kryesisht është për shkak të zakoneve, vlerave dhe kapitalit social

Është sepse shumë njerëz në këto vende, siç edhe nënvizon Arthur Brooks i American Enterprise Institute, besojnë në një formulë morale të thjeshtë: përpjekjet duhet të çojnë në shpërblim sa më shpesh të jetë e mundur. Njerëzit që punojnë shumë dhe sillen sipas rregullave duhet të kenë një shans për të arritur mirëqenie. Paratë duhet t’u shkojnë njerëzve në bazë të meritave dhe iniciativës. Vetëkontrolli duhet të shpërblehet, ndërsa përtacia dhe vetëkënaqësia, jo. Institucionet e komunitetit duhet të ushqejnë përgjegjësi dhe drejtësi. Ky ethos (tipar dominues) nuk është një pronë gjenetike e pandryshueshme, e cila pakujdesshëm mund të merret për të mirëqenë. Është një strukturë sociale e çmuar, që mund të sulmohet dhe degradohet. Pikërisht tani, ky ethos po sulmohet nga të gjitha anët. Njerëzit po shohin se si lobistët po i devijojnë paratë në bazë të lidhjeve; ata po shohin se si traders-at bëjnë m i l i o n a f a l ë m a n i p u l i m e ve afatshkurta; shohin se si qeveritë po vjedhin nga brezat e ardhshëm për të shpërblyer votuesit e sotëm. Rezultati është një krize legjitimiteti. Loja është e manipuluar. Besimi social është tkurrur. Përpjekjet nuk i a v l e j n ë m ë . M a k i n e r i a e prosperitetit po ngadalësohet. Megjithatë, sulmi ndaj këtyre vlerave vazhdon, sidomos në Europë. Përgjatë dekadave të fundit, kombe të ndryshme europiane, si Gjermania dhe Holanda, kanë luajtur sipas rregullave dhe kanë praktikuar qeverisje të mirë. I kanë shtrirë këmbët sa kanë pasur jorganin, kanë ndërmarrë reforma t ë v ë s h t i r a , k a n ë r r i t u r konkurrencën dhe përforcuar vlerat . Tani këto kombe po kritikohen sepse nuk duan të nxjerrin nga balta kombe si Greqia, Italia dhe Spanja, të cilat nuk i bënë këto gjëra, të cilat morën hua të mëdha që po zgjedhin të mos i ripaguajnë. Llogaritet që kostoja e këtyre ‘nxjerrjeve nga balta’ të jetë shumë e madhe dhe mund të jetë më e m a d h e s e s a k o s t o j a e dëmshpërblimit që pagoi Gjermania pas Luftës së Parë Botërore. Gjermanët po kritikohen se nuk duan të nxjerrin nga balta Greqinë, ku edhe sot shumë njerëz nuk janë të gatshëm të paguajnë taksat e tyre. Ata po kritikohen se nuk duan të shpëtojnë Italinë, ku perspektivat për një rritje në të ardhmen janë

akoma të pasigurta. Po u kërkohet të shpëtojnë kombe me sektorë publik të pafundmë dhe demografi të tmerrshme. Po u kërkohet të mbulojnë probleme ekonomike thelbësore me një mal parash. Është e vërtetë që gjermanët përfituan jashtë mase shumë nga eurozona d h e n g a f l lu sk a e Eu r o p ë s

Juglindore, dhe që bankat gjermane dhe franceze janë shumë larg të qenit të pafajshme. Është e vërtetë që pasojat për botën mund të jenë katastrofike nëse eurozona kriset. Është e vërtetë që në kohë krizash bën gjëra që nuk do i bëje në rrethana të zakonshme; bën gjëra që dhunojnë vlerat e tua të përditshme. Por duhet ta simpatizojmë kombin gjerman. Ata nuk po tregohen egoistë duke insistuar për reforma strukturore në këmbim të shpëtimit. Ata nuk janë pengje të një ideologjie strikte. Nuk janë të trullosur nga ndonjë bestytni gjysmë e çmendur Weimar-eze për inflacionin e shfrenuar. Ata po mbrojnë vlerat, doket dhe kontratën sociale mbi të cilën është bazuar prosperiteti i Perëndimit. Gjëja më e frikshme është se shumë prej njerëzve që po kritikojnë Gjermaninë duket se janë shumë pak të angazhuar me formulën përpjekje-shpërblim, themelin e kapitalizmit. Në një anë janë t e k n i k ë t , t ë c i l ë t j a n ë t ë pavëmendshëm ndaj vlerave. Për ata, çdo gjë që nuk mund të numërohet dhe modelohet është një parëndësi primitive. Në anën tjetër janë njerëzit që e shohin krizën europiane nëpërmjet prizmit të ndonjë lufte kozmike klasash. Nuk ka rëndësi mënyra se si njerëzit po sillen, por nëse ata janë një kam apo nuk-kam. Burden of proof (Barra e provës) është kundra atyre që kanë. The benefit of doubt (një gjykim i favorshëm në mungesë provash) ë s h t ë m e n u k k a m - ë t . Ç d o kundërshtim për rishpërndarje pritet me furi. Mësimi i vërtetë nga kriza financiare është se, në kulmin e krizës, ti bën atë çka duhet të bësh. I nxjerr nga balta bankat. I nxjerr nga balta qeveritë e dobëta europiane. Por, në të njëjtën kohë, ti mbërthen fortë politika që forcojnë hallkën thelbësore midis përpjekjes dhe shpërblimit. Dhe, sapo kriza të kalojë, lëviz për të riparuar legjitimitetin e sistemit. Kjo nuk ndodhi pas krizës amerikane të 2008-ës. Njerëzit që e shkaktuan krizën kur nuk dhanë llogari. Kur nuk pati një strategji daljeje për të çliruar borxhin e madh që ishte g r u m b u l l u a r . P r o b l e m e t strukturore që rënduan ekonominë, kurrë nuk u adresuan. Dhe si rezultat, Shtetet e Bashkuara të Amerikës po vuajnë një krizë të tmerrshme besimi që po ngadalëson rritjen, kufizon veprimin e qeverisë dhe i shpërndan politikat tona në drejtime të çuditshme. Sfida e Europës nuk është vetëm tejkalimi i kolapsit financiar, por tejkalimi i tij në një mënyrë të tillë që nuk helmon fidanishten e prosperitetit. Cilat vlera do të shpërblehen dhe riforcohen? Do të jetë përpjekja, prodhimtaria dhe vetëdisiplina? Apo do të jetë keqqeverisja, tani e përgjithmonë?

Të premten e shkuar, përgjatë netëve të organizuara nga “La Republica” në Bologna, duke bashkëbised-uar me Stefano Bartezzaghi-n, m’u desh të ndalesha

te koncepti i namit. Dikur nami ishte ose i mirë ose i keq dhe kur dikush rrezikonte t’i dilte nami i keq (ngaqë falimen-tonte, apo ngaqë e mbanin për brinar), puna shkonte deri te vetëvrasja ose te krimet për motive nderi. Natyrisht, të gjithë e dëshironin namin e mirë. Por ka kohë që koncepti i namit ia ka lënë vendin atij të famës. Sot ka rëndësi të jesh “i njo-hur” nga të tjerët, por jo në kuptimin e njohjes si nderim apo si vlerësim, por në kuptimin më banal, siç është rasti kur di-kush kalon në rrugë dhe të tjerët thonë “shihni pak, po kalon ai!”. Vlerë mbizotëruese është bërë të dukurit dhe mënyra më e sigurt është dalja në televizor. Dhe nuk është nevoja të jesh Rita Levi Montalcini ose Mario Monti, mjafton të pranosh se bashkëshorti ta ka dredhur, te ndonjë nga ato emisionet ku të bëjnë që lotët të të rrjedhin rrëke.

Heroi i parë i dukjes ka qenë teveqeli që ta bënte me dorë nga prapa personit që intervistohej. Me këtë gjest bëhej i njohur në mbrëmje te bari i lagjes (“E di që të pashë në tele-vizor?”), por sigurisht, kjo rënie në sy nuk zgjaste më shumë se dy orë. Kështu që, pak e nga pak, fitoi terren ideja se për të rënë në sy tamam duhet të bësh gjëra që, herët a vonë, do ta nxjerrin namin e keq. Nuk është puna se njerëzit s’e duan namin e mirë, por ai i shkretë nuk arrihet dot lehtë: të duhet të bësh ndonjë akt heroik, të fitosh në mos çmimin ‘Nobel’, të paktën çmimin ‘Strega’, të kalosh një jetë të tërë duke mjekuar lebrozët dhe këto nuk janë gjëra që arrihen fët e fët. Është më kollaj të bëhesh interesant kur je i çekuilibruar, nëse shkon në shtrat për para me një njeri të famshëm, ose kur të akuzojnë për korrupsion. Nuk po bëj shaka, mjafton të shohësh pamjen krenare të zyrtarit hajdut apo të mash-truesit të vockël kur shfaqen në ekranet e lajmeve, qoftë ed-he ditën e arrestimit: i akuzuari zbardh dhëmbët ngaqë ca ditë burg në këmbim të famës është ku e ku më mirë se parashkrimi i dënimit. Pastaj s’mbahet mend prej sa vjetësh nuk dëgjojmë më që dikujt t’i jetë nxirosur jeta sepse i kanë hedhur hekurat. Shkurt, parimi është ky: “Kur del Madon-na pse të mos dal dhe unë?”. Punë e madhe se ti nuk je vir-gjëreshë.

Për këto po flisnim të premten, 15 qershorin e shkuar, kur pikërisht të nesërmen doli te “Republica” një shkrim i gjatë i Roberto Esposito-s (“Turpi i humbur”), ku bënte reflek-sione edhe për librat e Gabriella Turnaturi-t (“Turpi. Metamorfoza e një emocioni”, botues Feltrinelli) dhe të Mar-co Belpoliti-t (“Pa turp”, botues Guanda). Me një fjalë, tema e humbjes së ndjenjës së turpit është e pranishme në për-siatje të ndryshme mbi zakonet bashkëkohore.

Sot, mania për t’u dukur (dhe dëshira për t’u bërë i njo-hur me çdo çmim, edhe me çmimin e asaj që dikur quhej damka e turpit) vjen nga humbja e ndjenjës së turpit apo turpin e hamë me bukë pasiqë vlerë mbizotëruese në shoqëri është të dukurit, qoftë edhe me koston e turpërimit? Anoj nga teza e dytë. Rënia në sy, të qenit objekt diskutimi është një vlerë aq mbizotëruese sa njerëzit janë gati të heqin dorë nga ajo që dikur e quanim cipë (ose ndjenja e xhelozisë për privatësinë e vet). Esposito vërente se edhe të folurit me zë të lartë në celular, në një mjedis publik, duke i bërë të njo-hura për gjindjen problemet e tua vetjake, ato që dikur pësh-përiteshin në vesh, është shenjë e mungesës së turpit. Nuk është fjala për rastin kur robi s’e çan kokën se të tjerët po e dëgjojnë (në këtë rast kemi të bëjmë me një të paedukuar), është fjala për ata që, me papërgjegjshmëri, dëshirojnë që t’i dëgjojnë të tjerët, anipse çështjet e tyre vetjake s’kanë kur-rfarë rëndësie. Por, ajmé, s’jemi të gjithë Hamletë apo Ana Karenina, që të kemi probleme vetjake të rëndësishme, kësh-tu që mjafton të na njohin bota për escort apo si borxhli pa një kacidhe në xhep.

Lexova se një lëvizje fetare, s’më kujtohet emri i saj, dëshi-ron të rikthejë rrëfimin faqe publikut. I kanë rënë pikës, se ç’lezet ka që turpet e tua t’i marrë vesh vetëm prifti?

www.reSpuBlica.al. përktheu: henrik ligori

Kriza po sulmon ethosin e Perëndimit Të hash turpin

me bukëdavId BrookS

Sot, mania për t’u dukur (dhe dëshira për t’u bërë i njohur me çdo çmim, edhe me çmimin e asaj që dikur quhej damka e turpit) vjen nga humbja e ndjenjës së turpit apo turpin e hamë me bukë pasiqë vlerë mbizotëruese në shoqëri është të dukurit, qoftë edhe me koston e turpërimit? Anoj nga teza e dytë. Rënia në sy, të qenit objekt diskutimi është një vlerë aq mbizotëruese sa njerëzit janë gati të heqin dorë nga ajo që dikur e quanim cipë (ose ndjenja e xhelozisë për privatësinë e vet).

— umBerto eco

New York tImeS

komeNt

MAPO 11MAPO 11MAPOe mërkurë, 15 Gusht 2012www.mapO.al 19

kjo nuk ndodhi pas krizës amerikane të 2008-ës. Njerëzit që e shkaktuan krizën kur nuk dhanë llogari. kur nuk pati një strategji daljeje për të çliruar borxhin e madh që ishte grumbulluar.  problemet strukturore që rënduan ekonominë, kurrë nuk u adresuan. Dhe si rezultat, shtetet e Bashkuara të amerikës po vuajnë një krizë të tmerrshme besimi që po ngadalëson rritjen, kufizon veprimin e qeverisë dhe i shpërndan politikat tona në drejtime të çuditshme. sfida e europës nuk është vetëm tejkalimi i kolapsit financiar, por tejkalimi i tij në një mënyrë të tillë që nuk helmon fidanishten e prosperitetit. cilat vlera do të shpërblehen dhe riforcohen? Do të jetë përpjekja, prodhimtaria dhe vetëdisiplina? apo do të jetë keqqeverisja, tani e përgjithmonë?

sport Duket se Federata Shqiptare e Futbollit nuk ka ndërmend që të lëvizë nga pozita e saj, ndërsa për momentin ka vendosur që të vendosë dy gjeneratorë në stadiumin kombëtar “qemal Stafa”, ku njëri do të qëndrojë i ndezur gjatë gjithë zhvillimit të takimit,

ndërsa tjetri në gatishmëri në rast të ndonjë defekti të gjeneratorit tjetër. kështu, federata ka vendosur që ta plotësojë në një formë të tillë kërkesën e ueFa-s për të paktën dy burime energjie, duke shpëtuar kështu edhe orarin e ndeshjes, që do të jetë ai i paracaktuari, 20:30.

Ndërkohë, në federatë mësohet se vijojnë bisedimet me cez në lidhje me furnizimin e stadiumit me energji elektrike për ndeshjet eliminatore, derisa pronësia e stadi-umit të marrë formë zyrtare me përfundimin e procedurave të kalimit të tij në kujdesin e FSHF-së.

Trajneri i moldavëve e pat krahasuar kombëtaren e Shqipërisë me atë të “Tre Luanëve”, por kjo natyrisht që nuk mund të bëjë të lufturojnë kuqezinjtë që janë ende në kërkim të kualifikimit të parë të madh

Jeton SEliMi

Lorik Cana dhe Hamdi Salihi dalin përpara mediave nën hijen e çadrave të hotelit ku përfaqësuesja është ako-moduar. Është vapë, por si kapiteni ashtu edhe sulmuesi janë të du-rueshëm dhe u përgjigjen të gjitha pyetjeve. Sikundër është tradita, fjalën e merr i pari kapiteni, ndaj Lor-iku nis menjëherë komentin e kësaj miqësoreje ndaj një rivali të një nive-li jot ë lartë. “Çdo ndeshje ka rëndësi-në e saj, por duke pasur parasysh që kemi vetëm tre javë për t’u përgatitur për ndeshjen e parë zyrtare. Duam të japim më të mirën në këtë ndeshje trajneri duhet ti ketë gjërat më të qa-rta për të ditur se çfarë duhet të bëjë gjatë eliminatoreve. Na kanë kraha-suar me Anglinë? (qesh) Vlerësojmë respektin e trajnerit kundërshrar, por nuk jemi në nivelin e Anglisë, mbase bëhemi, por nuk jemi. Shq-ipëria ka kualitete është një skuadër që ecën përpara” Më pas, Loriku kërkon të sqarojë edhe çështjet e pu-nës që është bërë në përfaqësuese dhe të kritikës së Lalës për repartin e mbrojtjes. “Çdo gjë që thuhet, sido-mos kur thuhet nga Altini, duhet dëgjuar dhe vlerësuar. Ai e njeh mirë kombëtar dhe e di se çfarë i duhet kësaj kombëtareje. Ne duhet të për-mirësohemi në çdo repart. Skuadrat më të forta në botë, ato që pretendo-

jmë se janë më të mirat në sulm, gjithçka e nisin nga mbrotjtja,” thotë lojtari i Lacios, që më pas bën një rezyme edhe të grupit tonë elimina-tor. “Duke pasur parasysh që jemi në vazon e katërt, tregon që jemi të katërtit si favoritë dhe qëllimi është që minimalisht të mos shkojmë më poshtë. Ka skuadra me nivel dhe re-zultat më të lartë se Shqipëria. Do të jetë garë shumë e fortë. Kemi kapur skuadrat më të forta të vazos 5 dhe 6, dhe kjo e bën grupin shumë të forte”, thotë ndër të tjera kapiteni i përfaqë-

sueses së Shqipërisë dhe lojtari i Lacios në Serie A, Lorik Cana.

Salihi: Nuk i druhem konkurrencësHamdi Salihi do të luajë ndeshjen

e tij të parë në përfaqësuese që pas transferimit në MLS-në amerikane, ndërsa është takuar për herë të parë edhe me trajnerin De Biazi. Ish-sul-muesi i Rapidit të Vjenës, është i lum-tur që do të veshë sërish fanellën kuqezi. “Është gjithmonë mirë të

kapiteni Cana:S’jemi anglia,por duam fitore

PërPlaSja

MiqëSorEaNGola – mozamBIk 12:00BolIVI – GuajaNa 12:00BoTSaVaNa – TaNzaNIa 12:00kINa – GaNa 12:00el SalVaDor – XHamajka 12:00lukSemBurG – GjeorGjI 12:00NIGer – NIGerI 12:00omaN – eGjIpT 12:00kaTar – kuVajT 12:00SINGapor – HoNG koNG 12:00ToGo – BurkINa FaSo 12:00TuNIzI – IraN 12:00japoNI- VeNezuela 12:30korea juGuT – zamBIa 13:00azerBajXHaN – BaHreIN 15:00ruSI – BreGu FIlDISHTë 17:00armeNI – BjelloruSI 18:00BullGarI – qIpro 20:00NorVeGjI – GreqI 20:00SueDI – BrazIl 20:00ukraINë – ÇekI 20:00DaNImarkë – SlloVakI 20:15SHqIpërI – molDaVI 20:30auSTrI – TurqI 20:30kroacI – zVIcër 20:30HuNGarI – Izrael 20:30malI I zI – leToNI 20:30maqeDoNI – lITuaNI 20:30BelGjIkë – HolaNDë 20:45eSToNI – poloNI 20:45GjermaNI – arGjeNTINë 20:45IrlaNDë e VerIuT – FINlaNDë 20:45SerBI – IrlaNDë 20:45SlloVeNI – rumaNI 20:45uellS – BoSNje-HerceGoVINë 20:45aNGlI – ITalI 21:00FraNcë – uruGuajI 21:00ISlaNDë – ISHujT Faroe 21:15porTuGalI – paNama 22:00porTo rIko – SpaNjë 22:30

Trajneri Joakim Lëv, pasi ka drejtuar të besuarit e tij në gjysmëfinalen e Euro 2012, ku dështuan ndaj Italisë, është gati për të rinisur punën. Numri një i stolit të “panzerave”, që doli për herë të parë në konferencë për shtyp pas eleminimit nga Euro 2012, iu rikthye humbjes 2-1 ndaj Italisë duke pranuar gabimet dhe duke theksuar se skuadra është gati për të fitu-ar titull. Tashmë vëmendja e Gjermanisë shkon në kupën e botës Brazil 2014, por më parë duhet të kualifikohet. Për të parë formën e skuadrës së tij, Lëv ka në prag një miqësore luksi ndaj Argjentinës së Li-onel Mesit. “Kjo ndeshje ndaj një skuadre të nivelit të lartë si Argjentina është një mundësi për t’u testuar për kualifikueset e botërorit që nisin në muajin shtator. Për këtë arsye ne e kemi vlerësuar shumë këtë sfidë. Objektivi ynë përpara dy vitesh, pas Kupës së Botës 2010 ishte të ndërtonim

një skuadër që të kishte identitetin e vet, të dominonte dhe të fitonte tituj. Ne u më-suam me lojën e bukur dhe për këtë arsye jemi të zhgënjyer pas humbjes me Italinë. Ne duhet të punojmë për të evituar ato gabime që na sollën eleminimin dhe më duhet të pranoj që jo gjithcka është per-fekte. Prandaj duhet të ndryshojmë disa gjëra dhe të fitojmë tituj.” Për sfidën ndaj

Argjentinës, Lëv nuk do të ketë në dis-pozicion katër lojtarë të Bajernit. Portieri Nojer, kapiteni Lahm, mesfushori Shva-jnshtaiger dhe sulmuesi Gomez do të mungojnë për shkak të dëmtimeve të pë-suara.

angli-italiKjo është ndeshja e parë për italianët

e Çezare Prandelit, pas humbjes tur-përuese në finalen e Euro 2012, ndërsa tekniku do t’i besojë shumë emrave të rinj si silmuesit Fabrini dhe El Sharaui. “Këto teste janë decizivë për të parë skuadrën dhe për të provuar lojtarët e rinj. Sigurisht, është e rëndësishme të fitojmë, por në këto sfida ka të tjera gjëra që më interesojnë më shumë”,-ka thënë Prandeli, skuadra e të cilit do të zbresë në fushë me një imitim të unifor-mës së vitit 1982, kur Italia fitoi Kupën e Botës.

20 MAPO e mërkurë, 14 GuSHT 2012www.mapo.al

FShF sfidon CEZ, 2 gjeneratorë për ndeshjen

lëv vendos objektivin e tij:Të fitojmë kupën e Botës

kthehesh në kombëtare, e njëjta kënaqësi e mrekullueshme. De Biazi? Kur vjen një trajneri i ri, njerëzit presin çfarë do ndryshojë, çfarë do sjellë të re. De Biazi ka stilin e vet, është italin është i përqëndruar shumë te taktika,” thotë Salihi që më pas u lëshon dorashkën e sfidës të gjithë lojtarëve të tjerë për një vend në formacion duke e deklaruar konkurrencën si diçka mëse nor-

male. “Konkurrenca ka qenë gjithnjë dhe nuk është se kemi pasur ndon-jëherë komodidete. Ka pasur gjjith-një emra sulmuesish, ka pasur gjith-një lojtarë të shkëlyqer që kërkonin të linin emrin e tyre në kombëtare. Do të ketë konkurrencë sepse janë lo-jtarët e grumbulluar janë lojtarëq ë janë zgjedhur me kujdes dhe që duan të tregojnë veten,” përfundon shko-drani i sulmit kuqezi.

afrimi i fillimit te sezonit të ri ka rritur presionin te klubet për përforcimet e fundit cilësore. zyrtarizimet e bëra deri tani kanë krijuar edhe panoramën e skuadrave pretendente, të cilat gjithsesi do të duhet ta vërtetojnë një gjë të tillë në fushën e lojës. janë pikërisht këto klube, që po tentojne të realizojnë edhe goditjet e fundit, për të dëshmuar edhe diferencën me rivalët apo synimet maksimale për sezonin e ri. emri i fundit i lakuar në merkato është mesfushori i përfaqësueses sonë, Hair zeqiri. Vlonjati i aktivizuar sezonin e fundit te rizespor në Turqi, mund të pranojë të luajë i huazuar në kampionatin tonë. Flamurtari dhe Tirana kanë shfaqur menjëherë interes, me kuqezinjtë që synojnë

të rikthejnë në shtëpi një futbollist te vlefshëm dhe me bardheblutë që do të mund të kënaqnin shijet e trajnerit Hulian rubio. Njëkohësisht, Tiranës do t’i duhet të vendosë për limanin dhe të rinjtë Hoxha dhe Fejzullahu. Në garë me kohën janë edhe drejtuesit e Skënderbeut, të cilët synojnë edhe të paktën dy blerje të tjera. pas zyrtarizimit me caushajn, tratativat janë në fazë të avancuar me futbollistin më të mirë të kosovës, mentor zhdrella, ndërsa ka ende shpresa për një blerje big nga tregu i huaj. Ndërkohë, Vllaznia duket se do t’i japë fund kërkimeve për një sulmues, pasi në kampin kuqeblu janë pajtuar me idenë se kosovari rexha është një alternativë e vlefshme.

Tirana-Flamurtari, një duelpër Zeqirin e përfaqësueses

lorik Cana

Ndërsa Twitter ka regjistruar një boom postimesh të papara ndonjëherë, që kanë kulmuar me garat e Usain Bolt dhe daljen në skenë të Spice Girls

Olimpiada e Londrës mori fund të dielën. Britania e Madhe, si organi-zatore, është ndjerër e kënaqur me rjedhën e këtij evenimenti madhësh-tor, por jo edhe me përfitimet nga ai. ‘Londra 2012’ ka sjellë më pak para nga turizmi se që kanë pritur ekspertët, ku shumica e bizneseve me turistë kanë shënuar humbje krahasuar me vitin e kaluar. Sipas një studimi të bërë me më shumë se 250 operatorë të turizmit dhe ho-telerisë, është vërejtur se trafiku i turizmit nuk ka rënë vetëm në Londër, por në tërë Britaninë, ka bërë të ditur UKinbound, një aso-ciacion që përfaqëson operatorët e turizmit në Britani. Sipas studimit, 88 për qind e biznesit të orientuar nga turizmi në Britani ka raportuar humbje gjatë Lojërave, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Zyrtarët ende janë duke e llog-aritur numrin e përgjithshëm të tur-istëve që e kanë vizituar, apo i janë shmangur Londrës kësaj vere. Kryeqyteti britanik zakonisht viz-itohet nga rreth 1.5 milion turistë gjatë muajit gusht. Kurse, shifrat zyrtare për sivjet nuk do të dihen de-ri në shtator. Restorantet dhe dyqa-net janë ankuar se vizitorët e Lo-jërave Olimpike nuk e kanë shpen-zuar sasinë e parave për ushqime dhe gjësende tjera, të cilën e bëjnë vizitorët e zakonshëm gjatë verës. Mirëpo, ka pasur edhe shenja pozi-

tive gjatë Olimpiadës. Visa, që ishte karta e vetme e kreditit e pranuar në Olimpiadë, ka raportuar se vizitorët ndërkombëtarë në Britani kanë shpenzuar më shumë se 450 milio-në stërlina gjatë javës së parë të Lo-jërave, që është rritje për 8 për qind krahasuar me vitin e kaluar.

Boom në TwitterPor Olimpiada e Londrës kishte

një sukses të frikshëm në mediat so-ciale. Njëri prej tyre, Twitter ka njof-tuar se gjatë periudhës së ‘Londra 2012’, që zgjati 16 ditë, ka parë një numër të pabesueshëm prej 150 mil-

ionë postimesh, ose afërsisht 10 mil-ionë në ditë. Më shumë ‘shpërthime’ pati gjatë disa evenimenteve, posa-çërisht kur Usain Bolt garoi në 200 metra sprint. Vrapimi i tij për medalje të artë shkoi në 80 mijë pos-time për minutë. Ndërkaq, vrapimi i tij në 100 metra gjeneroi rreth 74 mijë postime për minutë. Ndërkaq, fitorja e Endi Mërrejt ndaj Roxher Federerit në finale solli 57 mijë pos-time për minutë. Festa e sukseseve është shfaqur më së shumti në me-diat sociale. Pesë sportistët më të diskutuar, të cilët kanë pranuar më

shumë se 1 milion postime në lloga-ritë e tyre gjatë Olimpiadës, ishin Usain Bolt, Majkëll Felps, Tom Dej-li, Rajan Lokte e Gabi Daglas. Gjithashtu, në top-10 ishin edhe En-di Mërraj, Kobi Brajant, Johan Blejk e LeBron Xhejms. Futbolli ishte sporti që grumbulloi më së shumti postime. I dyti ishte noti, i ndjekur nga atletika. Por, kush ishin yjet reale të kësaj Olimpiade? ‘The Spice Girls’, të pak-tën në Twitter. Paraqitja e grupit të njohur britanik gjatë ceremonisë mb-yllëse, bëri sensacion, duke regjistru-ar 116 mijë postime për minutë.

Post-olimpiada, londra bën hesapet,88% e bizneseve raportojnë humbje!

Flamuri zyrtar i lojërave olimpike ka mbërritur në qytetin brazilian të rio de zhaneiro, qyteti mikpritës i lojërave të ardhshme. kryebashki-aku i rio-s, eduardo paes tundi flamurin pas daljes nga avioni me zyrtarët e tjerë dhe atletët braziliane që konkurruan në londër. Flamuri iu dorëzua paes të dielën në londër, para se flaka në stadiumin olimpik të shuhej nga nga qytetari

i parë i londrës, Boris Xhohnson, përmes presidentit të komitetit olimpik Ndërkom-bëtar, zhak rog, pas ceremonisë mbyllëse të ‘londra 2012’. ky veprim shënon fillimin zyrtar të përgatitjeve të rios për lojërat e 2016-ës. rio do të jetë i pari qytet amerikanojugor që do të presë olimpiadën. qyteti ka ende punë për ndërtimin e parkut olimpik e objekteve të tjera,

ndërsa shumë personalitete kanë shprehur shqetësimin e tyre se sa shumë punë ka ende për t’u bërë përpara eventit. Të martën, flamuri me pesë rrathë ka udhëtuar drejt kryeqytetit Brazilia, për ceremoninë zyrtare të mirëseard-hjes. olimpiada e rios do të jetë e 31-ta në histori të këtij evenimenti madhështor të sportit.

Flamuri olimpik mbërrin në rio de Zhaneiro

Bajern Mynih futet në valle për SongBajern mynih futet mes arsenalit dhe Barcelonës për mesfushorin 24-vjeçar, aleksandre Song. Skuadra gjermane, e cila po has vështirësi të mëdha për të shkëputur Havi martinez nga atletik Bilbao, mendon t’i bëjë një ofertë të kënaqshme arsen Vengerit, gjë të cilën nuk e ka bërë deri tani Barcelona, e cila ofron deri në 15 mln euro.

juventus, goditja e vërtetë është Tevezmund të jetë karlitos Tevez, “top player” që juventusi po kërkon gjatë gjithë verës. pasi ra poshtë pista Van persi, dhe me jorenten e Xekon që për motive të ndryshme nuk bindin totalisht, apashi mbetet ëndrra në sirtar e Bepe marotës, që vazhdon të bëjë përpjekjet e tij, në mënyrë që të sjellë Tevezin në Torino. Sipas Tuttosport, tashmë që milani është zyrtarisht jashtë, pasi nuk ka më vënd për ekstrakomunitar në skuadër, juven-tusi do të hidhet në sulm për të mbyllur tratativat me mançester Sitin.

uest ham ofertë për remi të Marsejësuest Ham junajtid po bën hapa konkretë për të transferuar sulmuesin e olimpik marsejës, loik remi. Daily mail bën të ditur se uest Ham ka shfaqur interesim për sulmuesin te skuadra franceze. por transferimi është vështirë i realizueshëm pasi marsejë është duke kërkuar 18 milionë stërlina dhe lojtari vështirë se do të preferonte të kalonte te uest Ham, pasi dëshiron një klub që garon në europë

arsenali nuk heq dorë nga Teo uolkotDrejtuesit e arsenalit janë të bindur se do të sigurojnë kontratë të re për Teo uolkot. Sulmuesi anglez është në 12 muajt e fundit të kontratës ekzistuese dhe është lidhur me një largim nga emirates. por, Daily mail thotë se klubi ka besim se uolkot do të vazhdojë kontratën edhe përtej verës së ardhshme. përveç uolkot, arsenali është duke luftuar të mbajë në ekip edhe kapitenin robin van persi.

MerKato kutinjo prenoton vendin:Dua të luaj krah ShnajderitFilipe, datëlindja 1992, flet mbi të gjitha rreth besimit. “Në muajt e mi të huazimit tek espanjoli, fitova besim te vetja ime, kam luajtur shumë ndeshje radhazi dhe për një lojtar gjë-ja më e rëndësishme është pikërisht besimi. Tani jam vërtet i kënaqur që jam rikthyer këtu, në një skuadër të madhe dhe i gatshëm për të zhvilluar një sezon të madh.” etapa e tij e parë ka qenë paraeliminatorja e europa league. “e kaluam turin e parë, që ishte gjëja më e rëndësishme, dhe shpresojmë që të përmirëso-hemi edhe më. kundër Hajdukut, në ndeshjen e kthimit, nuk bëmë një ndeshje të mirë, nuk arritëm të bënim ato që bëjmë në stërvitje, por jemi vetëm në fillim të sezonit dhe objek-tivi i parë ishte kalimi i turit”.Stramaçoni po përpiqet që t’i gjejë një rol në fushë dhe që parashikon bashkëjetesën me Shnajderin. “ues është një fenomen, të luash në kra-hun e tij është e bukur sepse papritur të shërben një top të atillë që e sheh

veten përballë portës. Në atë rol duhet që të përpiqem që të qëndroj sa më afër zonës së rreptësisë dhe është pikërisht kjo që po kërkoj të bëj”. Sa i përket trajnerit të tij, kutinjo ka thënë se “Stramaçoni flet gjithnjë me të tërë dhe jep besim. që kur ka ardhur, na ka thënë gjithmonë se nëse dikush do të kishte nevojë që të fliste më të, ai do të ishte gjithnjë i gatshëm. kjo është diçka e rëndë-sishme për skuadrën,” përfundon kutinjo.

34

21MAPOe mërkurë, 14 GuSHT 2012www.mapo.al

rosi-tifozëve të Ducati: Më vjen keqpas zrytarizimit se në vitin 2013 do të rikthehet te Yamaha, Valen-tino rosi thyen heshtjen për herë të pare. Italiani shkuan se i vjen keq që nuk arriti të jetë kompeti-tiv me një motor si Ducati dhe që gjërat nuk shkuan ashtu siç duhej mes tij dhe skuadrës italiane. 9 herë kampioni i botës shton se do të ishte një kënaqësi e madhe për të gjithë nëqoftëse do arrinte rezultate më pozitive edhe pse 30-vjeçari pranon se nuk do të dorzohet deri në fund të sezonit dhe do vazhdojnë të punojnë me motorin e tij. Valentino rosi do të zhvillojë edhe 8 gara me Ducati deri në përfundimin e këtij sezoni, kurse përsa i përket ndalesës së rradhës që zhvillohet këtë fundjavë në Indianapolis, piloti premton se do të japë maksi-mumin.

sportlojëraT 2016

LargIMI

Zyrtarët ende janë duke e llogaritur numrin e përgjithshëm të turistëve që e kanë vizituar, apo i janë shmangur Londrës kësaj vere

3

8

1

3

9

6

5

5

t

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:102, 214, 216, 254, 321, 421, 529, 545, 563, 620, 804, 987. Numra me 4 shifra:1518, 1556, 1568, 2737, 2925, 4747, 4785, 5867, 5381, 5641, 5829, 6369, 8126, 8139, 8751, 8954.

Numra me 5 shifra:06691, 20152, 27104, 32145, 52169, 53249, 69514, 77878, 83457.Numra me 6 shifra:197126, 21552, 965847.Numra me 7 shifra:3218642, 6127283, 6486695, 7848541, 9544252

Numërkryq

Shah | nivel mesatar

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Përg

jIgj

et N

r të

dje

Shëm

gjeN

I 10

Ndry

ShIm

et

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

MAPO22

LUANI (23/VII-22/VIII)

ShIgjetArI (22/XI-21/XII)

dAShI (20/III-20/IV)

VIrgjereShA (23/VIII-22/IX)

BrICjAPI (22/XII-20/I)

demI (21/IV-20/V)

PeShOrjA (23/IX-22/X)

UjOrI (20/I-19/II)

BINjAKet (21/V-20/VI)

AKrePI (22/X-21/XII)

PeShQIt (20/II-19/III)

gAFOrre (21/VI-22/VII)

Ditë tërësisht e rrethuar nga dashuria. Për pjesën më të madhe të çifteve do ketë shumë bashkëpunim dhe mirëkuptim. Beqarët do jenë më shumë se kur-rë entuziastë dhe pasion-antë. Do jepni shumë nga vetja që të gjeni personin e duhur dhe do ia arrini.

Në lidhjen tuaj do mbani më shumë përgjegjësi për veprimet që do bëni dhe do i pranoni edhe fa-jet. Harmonia do të mbi-zotërojë gjatë gjithë ditës. Për beqarët do je-në mjaft të favorizuara lidhjet e qëndrueshme dhe tradicionale.

Falë ndikimit mjaft pozi-tiv të Diellit në qiellin tuaj, kjo ditë do jetë një nga më të bukurat e këtij viti për ju. Mundohuni ta shfrytë-zoni sa më shumë! Do ndi-heni shpesh të lumtur. Be-qaret do jenë në qendër të vëmendjes falë shar-mit që do kenë.

Do komunikoni qetësisht me partnerin dhe nuk do keni mosmarrëveshje. Nëse jeni vetëm ka shumë mundësi të gjeni shpirtin tuaj binjak. Në fil-lim do ju duket thjesht një aventurë, por me kalimin e kohës do e kuptoni që nuk është kështu.

Marrëdhënia në çift do të karakterizohet nga intoler-anca . Do doni të dalë e juaja por partnerit nuk do i pëlqejë. Në disa momente do ndiheni edhe të pasigurt për vazhdimësinë e kësaj lidhjeje. Beqarët do jenë joshës dhe do e bëjnë për vete atë që pëlqejnë.

Urani do jetë në anën tuaj sot dhe ju do kërkoni më tepër liri në jetën në çift. Do jeni edhe me autoritarë, por gjithsesi partneri do ju kuptojë dhe do jua plotëso-jë dëshirat. Beqarët do fil-lojnë një aventurë kot së koti dhe shumë shpejt do të zhgënjehen.

Sektori i dashurisë së çifteve nuk do të influen-cohet nga asnjë planet dhe dita do jetë përgjithë-sisht ashtu si e kishit dëshiruar. Shfrytëzojeni! Për beqarët do jetë ditë e favorshme për deklarata dashurie dhe kërkesa për martesë.

Nën influencën e Mërkurit, jeta juaj në çift do jetë gjithçka përveçse rutinë. Përgatituni për shumë emocione dhe surpriza që do ju lënë me gojë hapur. Beqarëve do ju interesojë më shumë të argëtohen dhe të ndihen mirë sesa të njohin dashurinë e madhe.

Prezenca e Venusit do sjellë shumë avantazhe në jetën tuaj në çift. Do ndiheni të qetë dhe do përjetoni edhe emo-cione të këndshme. Jeni me fat që keni atë per-son pranë! Për beqarët, sektori i takimeve do jetë premtues.

Marrëdhënia me partner-in tuaj do të përmirësohet mjaft sot dhe ju do ndiheni shumë mirë. Në mbrëmje do kaloni edhe disa mo-mente romantike. Beqa-rët do përjetojnë mjaft kënaqësi. Venusi do ju ndi-hmojë edhe të takoni per-sonin që keni ëndërruar.

hOrOSKOPI I dItëS

horizoNtalisht:1. Ndijime a përfytyrime të rreme që i shfaqen një njeriu kur është sëmurë rëndë, kur është në kllapi, ose kur është tronditur shumë shpirtërisht. 12. Liqen i vendit tonë. 13. Krejt, tërësisht; në mënyrë të plotë. 15. Lumë i ven-dit tonë. 18. Tase e volejbollit. 19. Gadishull në Europë. 21. Tonin, kompozi-tor i njohur. 22. Nënë në dialekt. 23. Ngjyrë. 24. Notë muzikore. 25. Peter Brigel, ish-trajner i skuadrës sonë përfaqësuese. 27. Livadh pranë pyllit a në mes të korijeve, ku kullot bagëtia. 29. Urë e futur në det. 31. Vend i shen-jtë. 33. Lëvizje në ujë. 34. Notë muzikore. 36. Kryeqyteti i Vietnamit. 37. Stiller, aktor i njohur amerikan. 38. Shtet në Europën veriore. 40. Filloj, ose... 41. Rrethi i Polit të Veriut. 43. Simboli kimik i radiumit. 44. Organizatë Amerikane. 45. Trupa të zgjedhura ushtarake. 47. Dëshiron. 48. Pije që të hap oreksin. 49. Daulle e veshit.

Vertikalisht:1. Tërësia e ujërave që shtrihen a që lëvizin në sipërfaqen e Tokës. 2. Lëku-ra e drurëve. 3. Pija e njohur Coca ... 4. Ndërmarrje prodhimi. 5. Sheshi i luftimeve. 6. Adriano, këngëtar i njohur italian. 7. Boletini i historisë. 8. Pak optimizëm. 9. Kryeqyteti i Kenias. 10. Fis ilirësh që kanë jetuar në Kosovën e sotme. 11. Akt i shkruar i kryetarit të shtetit që ka fuqi ligjore. 13. Simboli kimik i hekurit. 14. Repart Italian. 16. Kolonja në makina. 17. Një nga kryeveprat e Shekspirit. 20. Dru, degë a një send tjetër, që mbaron në njërën anë me një degëzim më dysh. 22. Është pemë e lartë. 26. Qël-limi që kërkojmë të arrijmë e për të cilin përpiqemi. 28. Maliqi, këngëtare. 30. Therrës i bagëtive. 32. Shpend uji. 35. Markë makine. 37. Element kim-ik me simbol Br. 39. Ne në Itali. 41. Krasta i televizionit. 42. Trup gjeometrik. 45. Kuçova në makina. 46. Ndërmarrje Tregtare.

Fjalëkryqi klasikFjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkry-qet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

15 16 17 18 19 20

21 22 23

24 25 26 27 28

29 30 31 32 33

34 35 36 37

38 39 40 41 42

43 44 45 46 47

48 49

Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat

nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

7 4 2 8

6 1

8 6 7

1 7 2 9

2 5 1 7

8 3 6 4

6 1 8

5 2

1 6 7 3

5 3 2

3 6 2

7 1 5

2 8 7

7 6

6 9 5

8 2 1

8 6 5

7 3 2

P R O D A N I K R A H I N A P

R I G A T E P U R O E L B A

O P J A V A P I R I T A K

F A R R A T I M I O P I I

A R S E N A L R B O A K S

N I S S A L A M A N D E R T

M M E T R O P O L E M I A

P M A L E V E D U K A T A N

A D E L I N A Z E K A U A I

H A S V I T I L E M E R I

2 6 3 5 2 1 0 4 5 8 9 9

9 5 8 7 4 8 5 4 1 5 2 1

0 2 3 2 0 0 0 2 3 2 6 6

9 9 0 9 0 9 0 9 2 1 5 4

5 8 7 4 8 5 4 1 5 2 1 0

2 3 6 2 5 9 6 5 2 1 4 7

8 5 2 1 0 2 6 3 5 1 9

5 6 4 8 8 8 7 4 1 2 0 1

4 5 6 3 2 0 1 4 7 8 4 8

7 4 1 0 2 5 6 3 2 1 5 9

6 5 8 7 4 4 4 4 4 4 1 1

0 1 2 4 6 3 2 1 4 7 8 3

BALeNA gAtI U hOdh Në ANIjeN e PeShKAtArëVe Një grup peshkatarësh ka bërë një xhirim të jashtëzakonshëm të balenës e cila ka dalë nga thellësia e detit dhe për pak është hedhur në anijen e peshkatarëve. Njeriu që kishte organizuar peshkimin në British Columbian të Kanadasë për pak ka rënë nga anija kur balena ka kërcyer përpara tyre dhe është përplasur me stomakun e saj në sipërfaqen e detit, duke i spërkatur peshkatarët. Udhëheqësi i grupit të peshkatarëve Met Tornton me anijen e tij i është afruar grupit të balenave për t’i parë më mirë, kur balena si një predhë minahedhësi me shpejtësi kishte dalë nga uji.

E MËRKURË, 15 GUSHT 2012www.MAPO.AL

Jeta juaj në çift do të influ-encohet nga Saturni. Ko-munikimi do jetë i vakët dhe nuk do ndiheni shumë rehat. Mundohuni ta ndry-shoni sa më parë situatën! Për beqarët priten dashuri me shikim të parë, por e keni vetë në dorë nëse do doni t’i vazhdoni apo jo.

KUrOrëzImI Në UjëThonë se martesa do të jetë e lumtur, me plotë dashuri dhe shumë fëmijë në qoftë se në ditën e kurorëzimit bie shi.Nëse ka diçka të vërtetë në këto, atëherë nuk ka dyshim se martesa e Ramonisto dhe Ernelia Ruasol Kampo do të jetë e përjetshme dhe do të bekohet me trashëgimtarë të shumtë.Këta dy të rinj filipinas kanë e thënë “PO” njëri- tjetrit gjatë përmbytjeve të mëdha në Manila dhe provincat përreth.Çifti i ri është fotografuar derisa puthej në kishë dhe rrugë në ujin që u mbërrinte deri te gjuntët. 

Keni shumë nevojë për dia-log me njëri-tjetrin, të ndani entuziazmin, mërzitjet, pa-sionin. Shprehuni! Për be-qarët, planetët kanë rezer-vuar disa surpriza mjaft të këndshme, nga të cilat ju do ndiheni mjaft mirë. Kujdes nga influenca e Mërkurit në sektorin e financave.

MAPO 23e mërkurë, 15 Gusht 2012www.mapO.alfaqja e fUndiT

SOTshtatë shokë, studentë teologjie në univer-sitetin e parisit, themeluan shoqërinë e je-zusit, e cila shpejt do quhej shoqata e je-zusit, më 15 gusht 1534, ndërkohë që ishin me pushime. kreu i tyre Ignatius lojola, bask, ishte një ish-ushtar që kish’ përjetuar konvertimin fetar ndërkohë që po merrte veten nga një plagë lufte. pas një viti pushim në manresa, afër Barcelonës, ai ia kishte kushtuar veten një jete me studime dhe lek-sione, gjë që e solli në paris. Duke u lutur me miqtë, bënë një betim solemn për varfëri dhe abstinencë në imitim të krishtit dhe

premtuan të shkonin në jerusalem për të konvertuar muslimanët e pafe. por në Vene-dik nuk qenë në gjendje të gjenin një anije që do t’i shpinte në palestinë kështuqë shkuan në romë dhe e vunë veten në shërbim të papës. Ignatiusi hartoi një kushtetutë për urdhrin fetar në romë në vitin 1539, e cila u miratua nga papa pali III më 27 shtator 1540, megjithëse aty kufizohej numri i anëtarëve i cili nuk duhet të kalonte 60. shoqëria e je-zusit u themelua si urdhër misionarësh i gatshëm për të shkuar ku të kërkonte papa “ndërmjet turqve, në Botët e reja, te luter-

anët, në çdo vend besimtarësh apo jobesim-tarësh”; siç shkruante Ignatiusi. Në vitin 1548 Ignatiusi hapi një shkollë për studentë laikë në medina të siqelisë dhe arsimimi u bë një nga veprimtaritë më të rëndësishme të urdhrit. theksi te bindja dhe përkushtimi e bënë efektiv në trajnimin e mendjeve të re-ja për katolicizmin dhe shkollat jezuite do të luanin një rol kyç në rimarrjen nga kundër-reforma të hapësirave të humbura ndaj protestanizmit, veçanërisht në Vendet e ulëta dhe poloni. –Marrë nga ‘1001 ditë që ForMëSuan Botën’

15 gusht

1534

MAPOGAZETA

info@mapo.al cel: 068 20 55 477GazetamapO@GmaIl.cOm ceL: 068 20 55 477

Drejtor: Artur Zheji kryeredaktor: Arion SuLo. Zv/kryeredaktor: Alfred LeLA, Aleksandra BoGdAni. Politika: nevila Përndoj, Fejzi BrAuShi. Kronika: Leonard BAKiLLAri, dashamir BiçAKu Rrethe: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina hoxhA. Sociale: jonida tAShi. Kultura: Aida tuci. Sporti: jeton SeLimi. Komentatorë&Analistë: Gentian eLeZi, Arjan VASjAri, Prof. Asoc. dr. Adrian ciVici. Karikatura: Bujar KAPexhiu. Faqosja: Florenc eLeZi. ilir driZAri, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çiLi. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë uet

themelohet Shoqëria e jezusit

kulti i personalitetit, burgosje arbitrare, dënime me vdekje, tortura, pasurim i familjes në pushtet…Bachar përdori të njëjtët përbërës me dik-taturën e vendosur në siri pas grushtit të shtetit të hafez al -assad në vitin 1970. kështu, statujat dhe afishet me fytyrën e hafez al assad, dikur nëpër sheshet dhe ndërtesat zyrtare, u zëvendësuan pak nga pak me ato të birit. ato ishin edhe objekti i parë i sulmit të të revoltuarve gjatë pranverës 2011.

Trashëgimtar i pushtetit sirian në vitin 2000, ai mishëroi për një moment fare të shkurtër shpresën për ndryshim, por shumë shpejt kërcëllitën dyert e qelive të vendit të tij. Gjatë 17 muajve të fundit Bachar al Assad ka treguar fytyrën e një prej diktatorëve më gjakatarë të kohës së tij. Me më shumë se 100 të vdekur në ditë, revolta siriane po e shkruan his-torinë me bojën e skuqur nga gjaku i popull-sisë.

Bachar al Assad, i ndriçuari, bashkëshorti i bukuroshes Asma, Bachar i edukuari, oftalmologist dhe jo ushtarak karriere, tregoi më në fund fytyrën e tij të vërtetë. Komuniteti ndërkombëtar ushqeu për një farë kohe shpresën se edhe Siria do të ulej në t avo l i n ë n e ve n deve t ë r e s p e k t u e s h m e . P o r “Pranvera e Damaskut” ishte e shkurtër. Disa sallone ku borgjezia siriane kishte filluar të fliste hapur gjatë kalimit të pushtetit nga Hafez al -Assad tek i biri, u kyçën shumë shpejt. Nuk bëhej më fjalë për lirinë e shprehjes. Kurse ata që në rrëmbim e sipër i morën ëndrrat për realitet, u burgosën. Megjithatë, skenari nuk ishte parashikuar kështu. Fillimisht, pushtetin duhet ta merrte vëllai i madh, Basel, por ai gjeti vdekjen në një aksident me makinë në vitin 1994. I takoi Bacharit t’u përgjigjej detyrimeve që i caktoi i ati. Pas vdekjes së Hafez al - Assad, Parlamenti ndryshoi edhe Kushtetutën për të ulur moshën minimale për zgjedhjet presidenciale, nga 40 në 34 vjeç. Bachar në atë kohë ishte 35 vjeç.

trashëgimi e përgjakurKulti i personalitetit, burgosje arbitrare,

dënime me vdekje, tortura, pasurim i familjes në pushtet…Bachar përdori të njëjtët përbërës me diktaturën e vendosur në Siri pas grushtit të shtetit të Hafez al -Assad në vi-tin 1970. Kështu, statujat dhe afishet me fytyrën e Hafez al Assad, di-kur nëpër sheshet

dhe ndërtesat zyrtare, u zëvendësuan pak nga pak me ato të birit. Ato ishin edhe objekti i parë i sulmit të të revoltuarve gjatë pranverës 2011. Të dalë nga

minoriteti Alaouite në një vend me shumicë Sunnite, diktatorët, atë e bir, i kanë përdorur gjithmonë me kujdes minoritetet kurde, druze, ose të krishtera, dhe kanë mbajtur shumicën Sunnite nën thundrën e përgjakur. Trashëgimtar i një babai tiranik që nuk hezitoi të zhdukte nga faqja e dheut një pjesë të qytetit Hama kur ai guxoi të revoltohej në vitin 1982, Bachar al Assad po ecën në të njëjtat gjurmë të dhu-nës ekstreme këto muajt e fundit.

një rrjet tortureMë 3 korrik, organizata Human Rights Watch bëri

publik një raport prej 81 faqe mbi përdorimin e tor-turës ndaj kundërshtarëve të regjimit të Bachar Al -Assad me titull “Arkipelagu i torturës”. I hartuar si-pas dëshmive të ish-të burgosurve, por edhe të ish-anëtarëve të forcave të sigurisë, dokumenti numëron jo më pak se 27 qendra torture në vend. Katër agjen-ci shërbimi informativ drejtojnë këtë rrjet të gjerë. Të burgosurit “mbahen në pozicione të dhimbshme për një kohë të gjatë, shpesh me ndihmën e aparateve të ndërtuara për këtë qëllim”, shpjegon HRW, që de-noncon gjithashtu “përdorimin e elektricitetit”, “dj-egiet me acidin e baterive të makinave”, “dhunime dhe poshtërime seksuale”, “shkulje thonjsh” dhe “simulime ekzekutimi”. Ish-të burgosurit që takoi HRW flasin edhe për burgje të mbipopulluara, ush-qim të keq, dhe mungesë e ndihmës mjekësore. Shumë prej tyre tregojnë se kanë parë njerëz të vde-sin gjatë torturave.

Me rreth 20 000 të vdekur, shtypja në Siri ka ar-ritur në një nivel të tillë që konsiderohet si luftë civi-le nga shumica e vëzhguesve. Bachar al Assad vazh-don ta paraqesë politikën e tij shtypëse si përgjigje ndaj terroristëve të huaj. Mos është çmendur? Mos është izoluar nga realiteti? Apo u zhyt në një spirale dhune pa gjetur më rrugëdalje? Në krye të një vendi që ka marrë zjarr, ai nuk është aspak bindës për sa u përket aftësive për të mbajtur ende pushtetin. Kundërshtarët e regjimit lëkunden midis dëshirës për ta parë të gjykohet nga Gjykata penale ndërkom-bëtare për krimet e kryera dhe asaj për ta parë të ekze-kutuar si Kadafin.

*përktheu : Blerta hySka. Marrë nga le nouvel oBServateur.

tiraniBAchAr Al AssAd

24 MAPO e mërkurë, 15 GuSHT 2011www.mapo.al

CmYk