gay cang-chan-bs-dung
TRANSCRIPT
![Page 1: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/1.jpg)
ThS Trần Trung DũngBộ môn Ngoại
![Page 2: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/2.jpg)
ĐẠI CƯƠNGĐịnh nghĩa: theo cấu trúc giải phẫuLà thương tổn gãy xương thường gặp, chiếm
khoảng 60% tổng số các gãy xương( nghiên cứu tại Bệnh viện Việt Đức từ 2000-2005 của Trần Trung Dũng và cộng sự)
Thường gặp là gãy xương hởChẩn đoán không khóĐiều trị có thể phẫu thuật hoặc bảo tồn
![Page 3: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/3.jpg)
ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU ỨNG DỤNGCấu trúc xương: lăng trụ tam giác -> tròn ở chỗ nối 1/3
dưới nên đây là điểm yếuCác cơ quanh xương không đồng đều, phía sau có
khối cơ chắc, khoẻ, phía trước không có cơ vì vậy khi gãy dễ bị lộ xương.
Mạch máu phía trên ở trong khoang chật hẹp => dễ bị chèn ép khoang, phía dưới nghèo nàn =>dễ bị khớp giả.
![Page 4: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/4.jpg)
SỰ THAY ĐỔI CẤU TRÚC GiẢI PHẪU XƯƠNG CHÀY
![Page 5: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/5.jpg)
CÁC TỔN THƯƠNG LIÊN QUAN ĐẾN ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ MẠCH MÁU
![Page 6: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/6.jpg)
CẤU TRÚC GiẢI PHẪU THUẬN LỢI CHO GÃY HỞ
![Page 7: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/7.jpg)
Các khối cơ, mạch máu & TK 1/3 cẳng chân
![Page 8: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/8.jpg)
NGUYÊN NHÂNDO CHẤN THƯƠNG: đây là nguyên nhân chính gây
nên gãy xương. TN giao thông. TN lao động. TN sinh hoạt, T.D.T.T…DO BỆNH LÝ: Do u xương. Do viêm xương.
![Page 9: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/9.jpg)
GIẢI PHẪU BỆNH1. TỔN THƯƠNG XƯƠNG: Gãy đơn giản: gãy đôi ngang, gãy chéo. Gãy phức tạp: nhiều tầng, nhiều mảnh. Vị trí hay gãy:1/3 dưới. Có thể gãy 1 xương chày, hoặc 1 xương mác,
hoặc cả 2 xương.
![Page 10: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/10.jpg)
2.TỔN THƯƠNG PHẦN MỀM: đi kèm với thương tổn xương được chẩn đoán là gãy xương hở và phân độ theo Gustilo
Độ I: GXH mà VT nhỏ <1 cm, gọn sạch.Độ II: VT >1 cm =>10 cm, gọn sạchĐộ III: là GXH rất nặng, tỷ lệ cụt chi cao.Độ IIIa: VT lớn >10 cm, bẩn, dập nát nhiều.Độ IIIb: mất phần mềm nhiều, lộ xương gãy.Độ IIIc : tổn thương mạch máu, TK kèm theo
GIẢI PHẪU BỆNH
![Page 11: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/11.jpg)
Gãy xương hở cẳng chân
GIẢI PHẪU BỆNH
![Page 12: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/12.jpg)
3.TỔN THƯƠNG MẠCH MÁU, THẦN KINH: Tổn thương đứt mạch máu, thần kinh( trong gãy
xương kín, hoặc GXH độ IIIc) Hội chứng chèn ép khoang.
GIẢI PHẪU BỆNH
![Page 13: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/13.jpg)
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán gãy 2 xương cẳng chânChẩn đoán gãy hở 2 xương cẳng chânChẩn đoán biến chứng hội chứng khoang và thương
tổn mạch máu thần kinhChẩn đoán các thương tổn toàn thân phối hợp khác
![Page 14: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/14.jpg)
CHẨN ĐOÁN1.CHẨN ĐOÁN GÃY KÍN CẲNG CHÂN:Lâm sàng:Sau TN bệnh nhân rất đau, có thể gây sốc.Mất cơ năng cẳng chân. Cẳng, bàn chân xoay đổ ra ngoài.Sờ thấy đầu xương gãy di lệch ngay dưới daĐánh giá mức độ bong lóc da, cơ.
![Page 15: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/15.jpg)
CHẨN ĐOÁNX.quang: Chụp lấy được khớp gối và cổ chân.Xác định được loại gãy.Đánh giá sự di lệch các đầu xương.
![Page 16: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/16.jpg)
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán gãy 2 xương cẳng chânChẩn đoán gãy hở 2 xương cẳng chânChẩn đoán biến chứng hội chứng khoang và thương
tổn mạch máu thần kinhChẩn đoán các thương tổn toàn thân phối hợp khác
![Page 17: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/17.jpg)
CHẨN ĐOÁN2. CHẨN ĐOÁN G.X.H:Chẩn đoán xác định GXH dựa vào tổn thương phần
mềm, ổ gãy thông với bên ngoài.Chẩn đoán độ GXH theo Gustilo.
![Page 18: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/18.jpg)
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán gãy 2 xương cẳng chânChẩn đoán gãy hở 2 xương cẳng chânChẩn đoán biến chứng hội chứng khoang và thương
tổn mạch máu thần kinhChẩn đoán các thương tổn toàn thân phối hợp khác
![Page 19: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/19.jpg)
CHẨN ĐOÁN3. CHẨN ĐOÁN HC CHÈN ÉP KHOANG VÀ CÁC
BiẾN CHỨNG MẠCH MÁU THẦN KINH:Hay gặp sau một chấn thương: 80% có gãy xương.Vị trí: mâm chày, gãy cao thân xương chày (đoạn có
cơ bụng chân rất chắc & dày).Có 4 khoang: khoang trước, khoang bên, khoang
sau nông & sâu
![Page 20: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/20.jpg)
Các khoang cẳng chânCác khoang cẳng chân
![Page 21: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/21.jpg)
CHẨN ĐOÁNL¢M SµNG Matsen đưa ra 5 biểu hiện LS sớm của HC CEK:
Đau quá mức thông thường của gãy xương.Căng cứng toàn bộ cẳng chân.Tê bì & có cảm giác “kiến bò” ở đầu ngón.Đau tăng khi vận động thụ động.Liệt vận động các ngón
![Page 22: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/22.jpg)
CHẨN ĐOÁNCËN L¢M SµNG
Đo áp lực khoang: bình thường Pk # 10 mmHg, khi Pk >30 mmHg => Mở cân ngay.
Đo Doppler mạch.X.Q: chụp film thường, chụp mạch, C.T.X.N: CTM, sinh hoá máu, các yếu tố đông máu.
![Page 23: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/23.jpg)
H.C C.E.K T.T MẠCH T.T T.K
Đau khi căng thụ động cơ bắp
+ + -
Tê bì + + +
Liệt vận động + + +
Mạch đập ± - +
Áp lực khoang + - -
CHẨN ĐOÁN
![Page 24: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/24.jpg)
C¸c khèi c¬ c¼ng ch©n C¸c khèi c¬ c¼ng ch©n bÞ ho¹i töbÞ ho¹i tö
![Page 25: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/25.jpg)
Đo áp lực khoang bằng Whitesides
![Page 26: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/26.jpg)
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán gãy 2 xương cẳng chânChẩn đoán gãy hở 2 xương cẳng chânChẩn đoán biến chứng hội chứng khoang và thương
tổn mạch máu thần kinhChẩn đoán các thương tổn toàn thân phối hợp khác
![Page 27: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/27.jpg)
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán các tổn thương toàn thân phối hợp
khác:Tổn thương sọ não cột sốngTổn thương bụngTổn thương ngựcTổn thương xương chi khác
![Page 28: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/28.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuĐiều trị gãy xương kínĐiều trị gãy xương hởĐiều trị biến chứng cấp tínhĐiều trị di chứng
![Page 29: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/29.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuBất động tạm thời bằng nẹp.Phòng & chống sốc.Giảm đau bằng các loại thuốc.Phát hiện các thương tổn phối hợp khác
![Page 30: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/30.jpg)
Nẹp gỗ bất động cẳng chân
![Page 31: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/31.jpg)
Nẹp Cramer bất động cẳng chân
![Page 32: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/32.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuĐiều trị gãy xương kínĐiều trị gãy xương hởĐiều trị biến chứng cấp tínhĐiều trị di chứng
![Page 33: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/33.jpg)
ĐIỀU TRỊ ĐIỀU TRỊ BẢO TỒN
Bó bột ngay những ca gãy không di lệch.Nắn + bó bột những ca gãy ít lệch và gãy vững. Kéo
nắn bằng tay hoặc nắn trên khung Boehler -> bó bột Đ-C-BC để gối gấp 20độ.
Kéo liên tục rồi bó bột cho những ca gãy không vững, những BN có chống chỉ định P.T.
![Page 34: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/35.jpg)
ĐIỀU TRỊĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬTĐinh nội tuỷ: có mở ổ gãy hoặc đóng kín dưới màn
huỳnh quang tăng sáng.Bắt nẹp vít A.OBắt vít đơn thuần với gãy chéo.
![Page 36: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/36.jpg)
Minh họa kỹ thuật đóng đinh nội tủy xương chày
![Page 37: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/37.jpg)
§ êng vµo c¼ng ch©n
![Page 38: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/41.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuĐiều trị gãy xương kínĐiều trị gãy xương hởĐiều trị biến chứng cấp tínhĐiều trị di chứng
![Page 42: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/42.jpg)
ĐIỀU TRỊĐIỀU TRỊ GÃY HỞ: ( xem bài G.X.H)Cắt lọc- rạch rộng VT.Xử lý tốt da và phần mềm.Cố định xương chắc chắn.Che phủ các tổ chức cần che phủ như: xương,
khớp, mạch máu, thần kinh, gânĐể hở da.Phòng ngừa nhiễm khuẩn, uốn ván.
![Page 43: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/43.jpg)
Khung cố định ngoài cẳng chân
![Page 44: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/44.jpg)
Các loại khung cố định ngoài
Hoffmann Judet Muler Orthofix Ilizarop
![Page 45: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/45.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuĐiều trị gãy xương kínĐiều trị gãy xương hởĐiều trị biến chứng cấp tínhĐiều trị di chứng
![Page 46: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/46.jpg)
ĐIỀU TRỊĐIỀU TRỊ H.C CHÈN ÉP KHOANG:Theo dõi: Khi LS chưa rõ, Pk<30 mmHg* Cho BN vào viện, kéo cẳng chân liên tục trên khung
Braun.* Cho thuốc giảm đau, giảm phù nề, kháng sinh,
chống đông.* Theo dõi liên tục 24-48 giờ:
Các thông số lâm sàngCác chỉ số xét nghiệm: chức năng gan, thận,
men CK
![Page 47: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/48.jpg)
ĐIỀU TRỊRach cân ngay để giải phóng 4 khoang cẳng chân.Xử lý tổn thương mạch máu & thần kinh.Cố định xương vững bằng khung cố định ngoại vi,
kéo liên tục, sử dụng kim Kirchner hay bó bột. (Xem thêm bài H.C C.E.K)Sau mổ: Kháng sinh toàn thân, giảm đau, giảm phù
nề,…
![Page 49: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/49.jpg)
Đường rạch cân cẳng chân
![Page 50: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/51.jpg)
ĐIỀU TRỊ CÁC BIẾN CHỨNG KHÁCBIẾN CHỨNG NGAY: Shock chấn thương, đặc biệt trong GXH. Tổn thương mạch, thần kinh. Hội chứng chèn ép khoang. Gãy xương hở2. BIẾN CHỨNG SỚM: Nhiễm khuẩn, đặc biệt trong GXH. Rối loạn dinh dưỡng kiểu Sudex. Hoại tử da gây viêm lộ xương thứ phát
![Page 52: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/52.jpg)
Hoại tử da thứ phát gây lộ xương
![Page 53: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/53.jpg)
ĐIỀU TRỊSơ cứuĐiều trị gãy xương kínĐiều trị gãy xương hởĐiều trị biến chứng cấp tínhĐiều trị di chứng
![Page 54: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/54.jpg)
ĐIỀU TRỊCÁC DI CHỨNG CÓ THỂ XẢY RA: Chậm liền: nếu sau 4–5 tháng xương không liền Khớp giả: ngoài 6 tháng xương không liền. Can lệch: gây nên ngắn xương, lệch trục chi. Viêm xương: là hậu quả của GXH.
![Page 55: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/55.jpg)
Điều trị cal lệch cẳng chân
![Page 56: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/56.jpg)
Khớp giả phì đại Khớp giả xơ teo
![Page 57: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/57.jpg)
Điều trị khớp giả theo kỹ thuật của Judet( decortication)
![Page 58: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/58.jpg)
Các kỹ thuật điều trị khớp giả
![Page 59: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/59.jpg)
Các kỹ thuật điều trị khớp giả
![Page 60: Gay cang-chan-bs-dung](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062503/587145471a28ab55588b5539/html5/thumbnails/60.jpg)
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN !