gÁlatas - world english bible · gÁlatas1:1 1 gÁlatas1:7 gÁlatas pablo wenq'ika'ai...

23
GÁLATAS 1:1 1 GÁLATAS 1:7 GÁLATAS Pablo wenq'ika'ai pe' hats yijayan pa' Jesús i'ni' pa' sehe' Galacia. 1 Yakha' Pablo. Yakha' apóstol qe t'eku'myiiji' pa' Dios. Nite' t'eku'myiiji' qa nite' iye ts'ukin ene' jukhewƚe. Hakha'ƚe Jesucristo hik hakhaa'ija in t'eku'myiiji'. Qa pa' Intata Dios t'eku'myiiji' iye hik pakha' yiƚin pa'aj ha' Jesús in hats wa'mtax. * 2 Yakha' qa week iye enewe' inejefet- sipji' ha' Cristo in i'nyijup in hika'aƚ ha'ne witfaakanek t'ejuyets week he' inejefetsipji' ha' Cristo i'ni' ha' sehe' Galacia. * 3 Pa' Intata Dios qa ha' Yatsat'ax'inij Jesucristo qu' natsiyi'ƚ epji' pa' qi ƚe'wis qa' nikesimen iye pe' ataw- jetsi'ƚ week ekheweli'ƚ. 4 Ha' Jesucristo wetƚisƚi'ij pa'aj pakha' witwamhi' qe ta'ƚets pe' inwuƚ'ets qe qa' ƚeke'ye' qu' jinakik'uifik'i pekhewe' uƚ'ets yatsat'etsij ha'ne sehe' ipji' qe hik aka' yisu'un pa' Intata Dios qu' ƚunye'je'. * 5 Jitewqinhet pa' Dios ene' week ƚahatsiyij. Hik aka' qu' ƚunye'je' yijat'ij (Amén). Ham pekhewepe' iye wi'tlijeye' qu' jinamitii na' wa's. 6 Qi in tsitjuƚaxijpha'm ekheweli'ƚ in aje'eƚ ƚili'iƚij iye pa' Dios. Ƚakha' tayaitaxi'ƚ ei qe ta'ƚets pa' ƚeq'iltiye'j ha' Cristo, qa ƚijayani'ƚ pekhewep iye wi'tlijei, nite' ƚunyejey- iju'ƚ ekewe' ƚe'sits wi'tlijei. * 7 Yijaa'ija ham pekhewepe' wi'tlijeye' qu' ƚe'sitse' qu' jinamitii na' wa's. Na'lƚe * 1:1 Mt 5:16; 6:1; 11:27; Jn 8:42; Hch 9:6; 13:9; 20:24; 22:10-21; 26:16 * 1:2 Hch 16:6; 18:23; 1Co 16:1; 2Ti 4:10; 1P 1:1 * 1:4 Ro 4:25; 6:23; Tit 2:14; Mt 20:28; 1Co 15:3; Ga 2:20; Fil 4:20; 1Ts 1:3; 3:11,13; He 10:7; 1P 3:17; Ap 10:7 * 1:6 Col 3:15; 1P 1:15

Upload: vuliem

Post on 05-Dec-2018

223 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

GÁLATAS 1:1 1 GÁLATAS 1:7

GÁLATASPablo wenq'ika'ai pe' hats yijayan pa' Jesús i'ni' pa' sehe'

Galacia.1 Yakha' Pablo. Yakha' apóstol qe t'eku'myiiji' pa'

Dios. Nite' t'eku'myiiji' qa nite' iye ts'ukin ene' jukhewƚe.Hakha'ƚe Jesucristo hik hakhaa'ija in t'eku'myiiji'. Qa pa'Intata Dios t'eku'myiiji' iye hik pakha' yiƚin pa'aj ha' Jesúsin hats wa'mtax.* 2 Yakha' qa week iye enewe' inejefet-sipji' ha' Cristo in i'nyijup in hika'aƚ ha'ne witfaakanekt'ejuyets week he' inejefetsipji' ha' Cristo i'ni' ha' sehe'Galacia.* 3 Pa' Intata Dios qa ha' Yatsat'ax'inij Jesucristoqu' natsiyi'ƚ epji' pa' qi ƚe'wis qa' nikesimen iye pe' ataw-jetsi'ƚ week ekheweli'ƚ. 4 Ha' Jesucristo wetƚisƚi'ij pa'ajpakha' witwamhi' qe ta'ƚets pe' inwuƚ'ets qe qa' ƚeke'ye'qu' jinakik'uifik'i pekhewe' uƚ'ets yatsat'etsij ha'ne sehe'ipji' qe hik aka' yisu'un pa' Intata Dios qu' ƚunye'je'.*5 Jitewqinhet pa' Dios ene' week ƚahatsiyij. Hik aka' qu'ƚunye'je' yijat'ij (Amén).

Ham pekhewepe' iye wi'tlijeye' qu' jinamitii na' wa's.6 Qi in tsitjuƚaxijpha'm ekheweli'ƚ in aje'eƚ ƚili'iƚij iye

pa' Dios. Ƚakha' tayaitaxi'ƚ ei qe ta'ƚets pa' ƚeq'iltiye'j ha'Cristo, qa ƚijayani'ƚ pekhewep iye wi'tlijei, nite' ƚunyejey-iju'ƚ ekewe' ƚe'sits wi'tlijei.* 7 Yijaa'ija ham pekhewepe'wi'tlijeye' qu' ƚe'sitse' qu' jinamitii na' wa's. Na'lƚe* 1:1 Mt 5:16; 6:1; 11:27; Jn 8:42; Hch 9:6; 13:9; 20:24; 22:10-21; 26:16 * 1:2Hch 16:6; 18:23; 1Co 16:1; 2Ti 4:10; 1P 1:1 * 1:4 Ro 4:25; 6:23; Tit 2:14; Mt20:28; 1Co 15:3; Ga 2:20; Fil 4:20; 1Ts 1:3; 3:11,13; He 10:7; 1P 3:17; Ap 10:7* 1:6 Col 3:15; 1P 1:15

GÁLATAS 1:8 2 GÁLATAS 1:14ekheweli'ƚ pe' uja'x yisu'un qu' newuƚ'enheti'ƚju' qa yi-tujtseikanintax ekewe' ƚe'sits wi'tlijei ta'ƚets ha' Cristo.*8 Yekheweli'ƚ i'nƚi'i pa'qu' ewi'ƚ angele' qu' nata'ƚiipha'mna' wa's qu' nenfel pe'qu' wi'tlijeye' in nite' ƚunyejeyiju'ƚekewe' ƚe'sits wi'tlijei henfeli'ƚ e'm, qa' na'nipji' pa' qiiftsax ƚawak pa' Dios.* 9 Ka' hayiits henfeli'ƚ e'm qa'hiyeket iye qu' henfeli'ƚ e'm. Qu' nana'l pa'qu' nanami'ƚei qu' nenfel pe'qu' wi'tlijeye' in nite' ƚunyejeyiju'ƚ ekewe'yojo in ƚenikfe'li'ƚets ƚe'sits wi'tlijei, qa' na'nipji' pa' qiiftsax ƚawak pa' Dios.* 10 ¿Ƚekpa' ƚumti'iƚ? ¿Me howo'ƚi'iiqu' netsu'un ene' jukhew qa efuts, me i'nƚi'i pa' Dios?¿Ye' me ƚumti'iƚ qu' howo'ƚi'ii qu' hi'sinhetƚi'imkii qu'nek'iyetij i'nƚi'i pa'qu' haqsiimijkii pakhape'? Nite', nite'hik aka' qu' howo'oi. Qu' hik aka' howo'oi, ma' qa nite'ƚeke'ye' qu' ƚeqejkunenek'eyij ha' Cristo.*

Pa' ƚunye'jkii in i'nk'a apostolij pa' Pablo.11 Menikfeliti'ƚetsha week ekheweli'ƚ aka'an yejefet-

sipji' ha' Cristo, ekewe' ƚe'sits wi'tlijei henfelji'ij nite'ƚe'lijei pa'qu' jukhewe'ƚe. 12 Nite' hata'ƚijets eke' wi'tlijeipa'qu' jukhewe'ƚe qa nite' iye ts'iyayitij. Hakha'ƚe Je-sucristo hik hakhaa'ija in tsikfelitets.* 13 Ekheweli'ƚhats ƚenikfe'li'ƚets ka' hayiits yijunye'j in mexe hijayanke' ƚe'lijei pe' ƚawa'mhitsik'i judiol. Qa ƚenikfe'li'ƚetsiye in hanawitjiju'kii pekhel yeqfenyejeyijkii hekhewe'hats yijayan ha' Jesús qe howotaxii qu' hiwuƚ'enhetju'qekha hamitse'tax.* 14 Kekhewe' ƚe'lijei he' judiol lesheik'eenetsha qa ha'yanipji' he' yilanyejeyiju'ƚ qe lesin hijufta'x qa hent'unhet iye in heik'enets kekhewe'* 1:7 Hch 4:12; 1Co 3:11; Jud 4 * 1:8 Gn 16:7; Mt 13:49; Lc 1:11; Hch 5:19;Ap 14:6; Ro 15:20 * 1:9 Jud 3 * 1:10 1Ts 2:4 * 1:12 1P 4:13; 1Co11:23; 15:3 * 1:13 2P 3:11; Hch 8:1–9:2; 26:4; Fil 3:5-6; 2Ti 3:12

GÁLATAS 1:15 3 GÁLATAS 1:24ƚawa'mhits ƚe'lijei.* 15 Qa pakha'ƚe Dios qa hayiitst'eku'myi' pa'aj in mexente' tsekfik'i. Qa pa' qi ƚe-qsu'unkaxyij hikpa' ta'ƚets qa tayaiyiiji' in hats yisu'un.*16 Pa' Intata qa ts'ethinij ha' Ƚa's hats'inha qu' yakha'ye'qu' henfeli'm ke' ƚe'sits ƚe'lijei pekhewe' nite' judiol, qanite' aje'eƚ qu' howo'oikii pa'qu' hanfaakanijkii qa' nenfelye'm ke' hayiits we'nika'ajji' pa'aj.* 17 Nite' tsamii iyeha' Jerusalenii hekhewe' yojo'oj in apostolitsij, qe aje'eƚyijat'ij hakji' ha' sehe' ei Arabia, qa i'nk'aƚe hetpilii iyeha' Damasco.* 18Qa in hats tsamijets wetshetk'ewi'ƚ inin-qapits qa tsamii ha' Jerusalén qe tsikfeliyu'ets ha' Pedro.Qa quince (15) neƚuts tsamijets in ha'nijup.* 19Qa nite'ƚehi'wen hekhewep iye apóstoles, ewi'ƚƚe ha' Jacobo (San-tiago) ƚek'inij ha' Yatsat'ax'inij.* 20 Pa' Intata nikfe'letsin yijaa'ija ekewe' he'nq'ika'aƚij ei. Nite' haqanƚekii.21 Qa i'nk'aƚe tsamii iye hekhewe' seheikal hakha' Siriaqa hakha' iye Cilicia.* 22 Qa mexeƚe nite' tsi'weenijahekhewe' hats yijayan ha' Cristo i'ni' ha' Judea ƚeqe sehe'.23Qa i'ye'ƚi'ij pa'aj qa yit'ijju': —Pakha' tooxik'i wotax'iniiqu' jinawitjiju'. Hane'ej hatste' nifel ke' wi'tlijei t'ejuyetspa' nite' witqekuye'j.— Hik hekhewe' tooxik'i hisu'untaxqu' hamitse'.* 24 Qa hane'ej pekhewe'en qa hats qi'ija inyiwqinhet pa' Dios qe ta'ƚ yiwets.

2Pekhewep apóstoles t'eku'miju'ƚ pa' Pablo.

* 1:14 Mr 7:3 * 1:15 Mt 24:22; Col 3:15 * 1:16 Jn 5:19; He 1:2 * 1:17Mt 23:37; Hch 8:1; Jud 17; Is 21:13; Jer 25:24; Ez 27:21; Ga 4:25; 2S 8:5 * 1:18Hch 9:26; Jn 1:42 * 1:19 Jud 1 * 1:21 Nm 23:7; Lc 2:2; Hch 6:9; 9:30;11:25-26; 15:23,41; 21:39; 22:3; 23:34; 27:5 * 1:23 Hch 8:1-3; Jud 3

GÁLATAS 2:1 4 GÁLATAS 2:71 Qa in hats tsamijets catorce (14) ininqapits qa tsamii

iye ha' Jerusalén qa yijts'ekii ha' Bernabé qa ha' Tito.*2 Tsamii ha' Jerusalén qe pa' Dios ts'ethinij in yisu'un qu'natsamii. Hik hakha'a' qa tsot'axi'ƚi' wetju'ƚ yu'ja'xƚi'iƚwetju'ƚ hekhewe' tenek'enhe'yipji' pe' hats yijayan ha'Cristo qa henfeli'm ekewe' wi'tlijei t'ejuyets qu' ji'ƚa'xe'hik ekewe' henfelji'ji'm hekhewe' nite' judiol. Haqsiijkiiaka'an in yu'ja'xƚi'iƚ wetju'ƚ hekhewe' tenek'enhe'yipji'pe' hats yijayan ha' Cristo qe nite' hisu'untax qu' hamne'weju'ƚi'ij kekhewe' hats haqsiijkii.* 3 Hakha' Titoin yijts'ekii, nite' tayajaxti'yijets qu' niwu'm ƚammi'sƚaxpa's. Hakha' Tito nite' judío, griegoƚe. 4 Yijaa'ijain na'l pekhewe' nite' yijaalija qu' inejefetsi'ipji' ha'Jesucristo in i'ntax initji'teje'm qa hamƚe nikfe'le'ets.Enewe'en in initji'teje'm qe nikfeliyu'ƚe inwets qa' ni'weniye ka' injunyejei in jitajayan ha' Cristo qa in hats nite'iye jiyophe'ƚ ke' Moisés ƚe'lijei qe ƚekhewel yisu'untaxqu' ƚeƚinheye'inij iye kekhewe'en.* 5 Qa nite'ƚe ewii'ƚijqu' hetisi'ƚij qu' niyeti'ƚ ek'ui qekha nenfeltax kekhewe'yisu'untax qu' jintaqsiijkii. Qe yekheweli'ƚ nite' hisu'uni'ƚqu' anqami'ƚij ekewe' yijaalija ƚe'sits wi'tlijei.* 6 Qahekhewe' tenek'enhe'yipji' hekhewe' hats yijayan ha'Cristo nite' yit'ij yiwets pa'qu' hijanik'i qa hik ta'ƚijupi'in ham pe'qu' nenfel ye'm qu' i'nk'aihitse'. Yakha' weekhisu'un nite' hijamti'iikii pa'qu' ƚuk'eleji' hekhewe'en metenek'enhei me i'nƚi'i qu' nite' netnek'enheye' qe pa'Intata nite' yejeƚ ene' jite'wen uja'xƚe in yejeƚ ji'teje'mpe' intawjets.* 7 Hekhewe'en nite' tseƚisij pa'qu' i'nk'ayeqfenye'je' yiwek qe hats nikfe'lets aka' yithayijkit inta'ƚets pa' Dios qu' henfeli'm eke' ƚe'sits wi'tlijei pe' nite'* 2:1 Hch 4:36; 15:2-30; Tit 1:4 * 2:2 1P 4:13 * 2:4 2P 2:1 * 2:5 2Ts2:10 * 2:6 Dt 16:19

GÁLATAS 2:8 5 GÁLATAS 2:13judiol hats'inha qu' iƚiye'ji'jek. Hik ƚunye'j ka' ƚ'ithayijkitha' Pedro in nifeli'm ekewe' ƚe'sits wi'tlijei he' judiol.*8 Pa' Dios in yukin ha' Pedro qu' apostoli'ij pekhewe'judiol, qa hik pakha' iye ts'ukin iye qu' ya'apostoli'ijekpekhewe' nite' judiol. 9 Qa hik ta'ƚijupi' ha' Jacobo qa ha'Pedro qa ha' Juan iye, ƚekhewel les tenek'enheeyija, innikfe'lets ka' yithayijkit in ta'ƚets pa' Dios qa hewetfeli'ƚijwetju'ƚ hekhewe'en yakha' qa na' Bernabé iye. Yaqsiijkiiaka'an qe qa' jutsiqaaxiija qu' yithayifetsi'iƚij. Qa hatsyi'sinhetijupi' qu' natsami'ƚii qa' henfeli'ƚi'm eke' wi'tlijeipekhewe' nite' judiol qa ƚekhewelƚe qa' nakijik'i' ek qu'nenfeli'mek eke' wi'tlijei pekhewe' judiol.* 10Ha' Jacoboqa ha' Pedro qa ha' Juan iye ewi'ƚƚe in iyintaxi'ƚij yiwetsqu' hasu'uj nastapi'iƚii pekhewe' if'iljetsits, qa hatsƚehayiits nite' tsitapi'ik'i aka'an in haqsi'jjiijkii.*

Pa' Pablo qa iyetijets pa'aj pa' yaqsiijkii pa' Pedro in hikƚunye'j qu' wetsjuk ƚejusitse'.

11 Qa ha'ƚe Pedro in yamii ha' witset Antioquía qak'iyetijets, qe ka' yaqsiijkii qi in uƚ'ax qa week tsepi'ye'ej.12 Qe in mexe ƚekufetstax hekhewe' nite' judiol hatsyijayan ha' Jesús qa namets hekhewe' uja'x jukhew nukinha' Jacobo. Qa hik akaa'ijha qawe'nitonimets qa hats nite'ƚekufets hekhewe' nite' judiol qe nijiweyiju'ƚ he' jukhewjudiol i'nji'teje'm he' hats yijayan ha' Jesús qa hikhe'he' uja'x he' yisu'untax qu' weeke' pe'qu' hats nijayanha' Jesús qa' niwu'mji'ij ƚammi's ƚaxpa's (circuncisión).13 Qa hekhewep iye judiol hats yijayan ha' Cristo qa hikƚeqfenyejeyij ha' Pedro ka' yaqsiijkii in hik ƚunye'j qu'wetsjuk ƚejusitse'. Qa hakha' iye Bernabé i'nji'teje'm qa* 2:7 Col 3:11; Lc 6:14; Hch 10:32 * 2:9 Jud 1; Jn 1:42; 21:7; 1Ti 3:15; Ap3:12; 10:1 * 2:10 Mr 14:7; Ro 15:26

GÁLATAS 2:14 6 GÁLATAS 2:20yijayanij iye ka' ƚunyejei hekhewe'en.* 14 In hi'wen innite' yaqsiijkii pakha' yijaataja ta'ƚets eke' ƚe'sits wi'tlijeiqa week tsepi'ye'ej iye ka' hit'ijets ha' Pedro: —Akha'e'judio hats ƚanape'ej in ekifetskii hekhewe' nite' judiol.¿Qa inhats'ek in ƚisu'un qu' ƚunyejeye' ne' nite' judiolkakha' ƚunyejei nekhewe' judiol?—*

Ke' Moisés ƚe'lijei nite' yiwu'm pe' inwuƚ'ets.15 Inekhewel jinekijfik'i in je'judiol. Qa nite' injunyejey-

iju'ƚ pekhewepwitsetiikal in yaqsiijkii pa' uƚ'ax. 16Ƚa'mekqa jinikfe'lets in hampa'qu' ewii'ƚe' qu' netwumhiti'yik'uipe' ƚewuƚ'ets qu' nata'ƚets in yaqsiijkii ke' Moisés ƚe'lijei(ley) qe ham pa'qu' ƚeke'ye' qu' nanq'axiji'pji' ekewe'en.Ewi'ƚƚe yijat'ij qu' jintek'enets ha' Jesucristo. Qa hikta'ƚijupi' inekhewel in nite' jiteqeku' ha' Jesucristo qe qa'ƚeke'ye' qu' netwu'mhitii'ink'ui pe' inwuƚ'ets qe ta'ƚetsin nite' jiteqeku', qa nite' ke' Moisés ƚe'lijei qu' nata'ƚets,qe ham pa'qu' ewii'ƚe' qu' hats nanq'axiji'pji' ke' Moisésƚe'lijei qa' netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'ets.* 17 Inekhewelin jiwotaxii qu' niwu'm ink'ui ha' Cristo pe' inwuƚ'ets, qajitaqsi'jƚi'ijkii iye pa' uƚ'ax, ¿me ikji' aka'an qu' jineƚisijha' Cristo in jitaqsiijkii pa' uƚ'ax? Nite' inek ikji' aka'an.*18Qe qu' haqsiijkii iye kekhewe' hats hiwuƚ'enhettaxijkii,ma' qa hats yakha'ƚe in ta'ƚ yiwets,* 19 qe in t'ejuyetske' wi'tlijei yika' pa'aj pa' Moisés (ley) yakha' hik yi-junye'j qu' hats hawa'm qa in t'ejuyets pa' Intata qa hikyijunye'j qu' yi'ƚa'xe'.* 20Ha' Cristo hik ƚunye'j qu' weekhe'neni'ƚ ji'pha'm pe' cruz. Qa hik ta'ƚijupi' yakha' inhats nite' yakha'ƚe qu' yi'ƚa'xe', hakha'ƚe Cristo i'nyitji'.* 2:13 Ro 2:28-29; Mr 12:15 * 2:14 Ro 1:13; 6:2; 14:2 * 2:16 Ro 3:20;Ga 3:2,5,10 * 2:17 Ro 6:23; 1Ti 1:15; 1Co 3:5; Lc 20:16 * 2:18 Hch 20:32;Ro 2:25,27; Stg 2:9,11 * 2:19 Ro 7:4; 1P 2:24; Fil 1:21

GÁLATAS 2:21 7 GÁLATAS 3:5Aka' haqsiijkii hane'ej inmexe ha'nipji' ha'ne sehe' ta'ƚetspa' nite' yeqekuye'jij ha' Intata Ƚa's in qi in tsisu'un qawetƚisƚi'ij pa' witwamhi' qe ta'ƚets pe' yiwuƚ'ets.* 21Nite'hisu'un qu' hoyoqoweyiju'ƚ pakha' tseƚisƚi'ij pa' Diosham ƚaja'ye' qe qu' nata'ƚets ke' Moisés ƚe'lijei (ley) qu'netwu'mhitii'ink'ui pe' uƚ'ets, qekha hamtax ne'weju'ƚi'ijin wa'm infi ha' Cristo.*

3¿Me ke' Moisés ƚe'lijei me i'nƚi'i pa' nite' witqekuye'jij pa'

Jesús?1 Gálatas ƚeiƚets, hayits qa qi in ƚanf'ali'iƚij ka' ƚaqsi-

iƚijkii. ¿Ƚekpa' naqani'ƚkii in hats nite' ƚ'ek'eni'ƚetskekhewe' yijaaltaxija ƚe'sits wi'tlijei? In k'efeli'ƚi'mkekhewe' ƚe'sits wi'tlijei qa k'eqethentaxiƚimik'iha iye ka'ƚunyee'jkiiha ha' Jesucristo in we'nenji'pha'm pe' cruz.*2 Enfeli'ƚ ye'm hane'ej aka' qu' k'afaakani'ƚij. ¿Ƚekpa'neƚisi'ƚij pa' Espíritu Santo? ¿Me in ƚaqsiiƚijkii ke' Moi-ses'ik'i ƚe'lijei (ley), me i'nƚi'i in ƚepi'ye'eƚik'i qa nite'ƚeqeku'uƚik'i ha' Jesucristo in wa'm infi? 3 ¿Inhats'ekekheweli'ƚ in qi ka' ƚanf'ali'iƚij in ƚaqsiiƚijkii? In i'nk'aa'ijaqa yojotaxi'ƚ ek'ui pa' Espíritu Santo qa ne'feni'ƚij qaƚaqsi'jtaxi'ƚijkii pa' yisu'un pa' Intata, qa hane'ej ¿meƚumti'iƚ qu' ƚeke'ye' qu' ekhewele'ƚi'iƚ qu' aqsi'jƚi'iƚijkiipa' yisu'un pa' Intata? 4 In nami'ƚ ewets pe' wekwekuƚ'ets qa ƚe'nt'unheti'ƚiju'ƚ qe ta'ƚets in ƚijayani'ƚ ha' Jesús.Aka'an in ƚaqsiiƚijkii, ¿me ƚumti'iƚ qu' ham ne'weju'ƚi'ij?Yakha'ƚe qa humti qu' nana'l hatse' pa'qu' ne'weju'ƚijaka'an.* 5 Pa' Dios neƚisi'ƚij pa' ƚeqe Espíritu Santo ma'* 2:20 Mr 10:38; 2Co 13:5; Jn 3:16; 5:19; He 1:2; 2Ts 2:13; Tit 2:14; Lc 20:38; Ro14:8 * 2:21 1Co 8:11; Ef 3:10 * 3:1 Ro 1:14; Mt 27:22 * 3:4 Fil 1:29

GÁLATAS 3:6 8 GÁLATAS 3:12qa yaqsi'ji'ƚ e'mijkii pekhewe' ham ƚunyejeyi'iju'ƚ, ¿qaaka'an me ta'ƚets ke' Moisés* ƚe'lijei (ley), me i'nƚi'i inƚepi'ye'eƚik'i qa nite' ƚeqeku'uƚik'i ha' Jesucristo in wa'minfi pa'aj? 6 Pa' Abraham nite' yeqeku' pa'aj pa' Dios qa hikta'ƚijupi' pa' Dios in yisinhetijupi qu' nit'ijets yatsathen pa'Abraham. (Gn 15:6)* 7Qa hik ta'ƚijupi' hane'ejekheweli'ƚ les ƚe'wis qu' enikfe'li'ƚets pekhewe' yijaalijain nite' yeqeku' pa' Intata, pekhewe'en hik ƚunyejei qu'nata'ƚets pa' Abraham'ik'i.* 8 Ke' Intata ƚe'lijei hayiitsnifel pa'aj qu' niwu'mik'ui week pe' ƚewuƚ'ets pe' nite'judiol pekhewe' qu'nte' neqeku'ye' pa' Intata. Pa' Intatahayiits nifeli'm iye pa'aj pa' Abraham'ik'i ekewe' ƚe'sitswi'tlijei in yit'ijets pa'aj: —Akha' qu' nata'ƚ ewets qu' weekƚe'sitsi'imkii hatse' pe' witsetits ha'ne sehe' epji'.— (Gn12:3)* 9Qa hik ta'ƚijupi', pekhewe' qu'nte' neqekuyi'ik'i qa'netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'ets qa' ni'fen pa' Intata qa'ni'sinheti'mkii iye, ma' qa' hik ƚunyejeye' pa' testi'yij pa'Abraham'ik'i in nite' yeqeku' pa'aj.* 10 Pekhewe' qu'nte'niliyi'ij in yumti qu' week naqsiijkii ke' Moisés ƚe'lijei(ley) qa' namii na' wa's, pekhewe'en hats i'nipji' pa' qiƚawak pa' Dios, qe ke' Intata ƚe'lijei yit'ij pa'aj: —Weekpakha' qu'nte' nanq'axiji'pji' ekewe' hats we'nika'ajji' Moisésƚe'lijei (ley) qa hats i'nipji' pa' qi ƚawak pa' Dios.— (Dt27:26)* 11 Hats jinikfee'letsha in ham pa'qu' ewi'ƚe' qu'netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'ets qu' nata'ƚets in yaqsiijkiike' Moisés ƚe'lijei (ley). Qe ke' Intata ƚe'lijei yit'ij pa'aj: —Pa'qu' ewi'ƚe' qu' netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'ets qa' iƚa'xe' qeta'ƚets in nite' yeqeku' pa' Intata.— (Hab 2:4)*12Qe eke' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i (ley) nite' hik ƚunyejei* 3:5 Mr 13:22 * 3:6 Jn 14:1; Gn 15:6 * 3:7 Jn 8:37,39 * 3:8 Jn 8:37;He 2:16; Gn 16:15; 18:18 * 3:9 Jn 8:39 * 3:10 Stg 3:10; Hch 15:15; Ro 4:15* 3:11 Fil 1:21

GÁLATAS 3:13 9 GÁLATAS 3:17pa'nte' witqekuye'j, qe ekewe'en yit'ij: —Week pakha' qu'nanq'axiji'pji' ekewe' wenit'ij qu' jintaqsiijkii (ley) qa hik ekewe'qu' nata'ƚijets pa'qu' ƚiƚa'xe'.— (Lv 18:5) 13 Cristo hatsjitaqaweniju'ƚ pa' qi ƚawak pa' Intata qe ta'ƚets kekhewe'yikaninij pa'aj pa' Moises'ik'i (ley), qe pa' qi ƚawak pa'Intata t'eku'mi' ha' Cristo qe ta'ƚ inwets qa wa'mjipha'mpe' cruz, qe ke' Intata ƚe'lijei yit'ij pa'aj: —Week pa'qu'ewi'ƚe' qu' ne'nenji'pha'm pe'qu' tsupjuye' qa nawa'm qa' hikpa'qa' na'nipji' pa' qi ƚawak.— (Dt 21:23)* 14Aka'an inƚunye'jkii pa'aj hats'inha pa' yiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Diospa' Abraham'ik'i qa' week netesti'yij pekhewe' nite' judiolqe ta'ƚets ha' Jesucristo. Qa' ƚeke'ye' qu' week netesti'yijpa' Espíritu Santo week pekhewe' qu'nte' neqeku'ye'.*

Pe' Moisés ƚe'lijei qa pa' yiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Dios pa'Abraham'ik'i.

15 Yejefetsipji' ha' Jesús, henfeli'ƚ e'm pa'qu' ewi'ƚhejeyumtshenijupi'. Pa'qu' ewi'ƚe' jukhewe' qu' hatsnika'ajji'ju' pa'qu' witfaakanek'e qa ham pa'qu' jukhewe'qu' ƚeke'ye' qu' ni'nk'aihit qa' nukintaxets iye pe'ye'.16 Qa hane'ej, pa' Dios hats yaqsiijkii pakha' hats yi-wjutsiqeni'm pa'aj pa' Abraham'ik'i qa ha' ta'ƚets pa'Abraham'ik'i. Eke' Intata ƚe'lijei nite' yit'ij: —Pekhewe'ta'ƚets pa' Abraham'ik'i,— qe hik ƚunye'j qu' olotse' pe'qu'jukhewe'. Qa yi'tƚi'ij: —Pa' ta'ƚets pa' Abraham'ik'i.— Aka'an ikji' in ewi'ƚƚe pa' jukhew. Pakha'an hikha'Cristo.* 17 Aka' tseqitijineyu'uƚij ewets week ekheweli'ƚ.Pa' Dios pakha' yiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Abraham'ik'i inhats yamijets cuatrocientos treinta (430) ininqapits qai'nk'aƚe qa hats na'l pa'aj ke' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i(ley). Qa ekewe' yika' pa' Moises'ik'i (ley), qa nite' ƚeke'* 3:13 1P 2:24; Hch 5:30 * 3:14 Ro 4:16 * 3:16 Gn 12:7; 13:15; 17:8; 24:7

GÁLATAS 3:18 10 GÁLATAS 3:23qu' niwuƚ'enhetju' pa' hayiits yiwjutsiqeni'm pa'aj pa'Dios pa' Abraham'ik'i.* 18Qe pa' hats yiwjutsiqeni'm pa'ajpa' Dios pa' Abraham'ik'i qu' netisƚi'ij ham ƚaja'ye'. Qu'net'ejuyets ke' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i (ley) ma' qa hatsnite' hik ƚunye'j qu' ham ƚaja'ye'. Qa pa' Dios hatsƚehayiits yiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Abraham'ik'i qu' netisƚi'ijham ƚaja'ye'.

¿Inhats'ek in na'l pe' Moisés ƚe'lijei (ley)?19 ¿Qa ƚekpa' t'ejuyets kekhewe' yika' pa'aj pa' Moi-

ses'ik'i (ley)? Pa' Intata tisij pa'aj pa' Moises'ik'i hats'inhaqa' week nenikfe'lets in yaqsiijkii pe' wekwek uƚ'ets yami-jii in nam ha' ta'ƚets pa' Abraham'ik'i (Cristo). Pa' Diosyiyaji'ijets pe' angelits qu' netisij pe' ƚe'lijei pa' Moi-ses'ik'i. Qa pa'Moises'ik'i qa hik pakha'ye' qu' nethinij pe'judiol.* 20 Pa' Dios in tisij pa'aj pe' ƚe'lijei pa' Moises'ik'iqa ƚakha' qa nifelji'ji'm pe' Israel ƚeiƚets, qa pakha'ƚeyiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Abraham'ik'i qa ƚakhaa'ija pa'ajpa' Intata in nifeli'm.* 21 ¿Me ikji' aka'an qu' net'ejuyiju'ƚke' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i (ley) pa' hats yiwjutsiqenpa'aj pa' Dios qu' nana'l? Nite' inek ikji' aka'an. Qeqek nana'l pa'qu' ewi'ƚ wi'tlijeye' (ley) qu' jineƚisij pa'witiƚa'x, ma' qekha hats je'ƚe'sitsetaxi'ƚ wetju'ƚ pa' Dios qejitaqsiijkii pa' yit'ij pa' ewi'ƚ wi'tlijei (ley). 22Qa yi'tƚi'ijetspa'aj ke' Intata ƚe'lijei in week pe' jukhew qa efuts iyeha'ne sehe' epji' nophe'ƚju' pa' uƚ'ax, hats'inha pekhewe'qu'nte' neqeku'ye' ha' Jesucristo qa' netesti'yij pa' hatsyiwjutsiqen pa'aj pa' Dios qu' jineƚisij pakha'an witiƚa'x.*23 Inmexehamik'ui pa'aj ha' Cristo qa kekhewe' yika' pa'aj* 3:17 Gn 15:13; Ex 12:40; Hch 7:6 * 3:19 Ro 4:15; 5:20; Gn 16:7; Mt 13:49;Lc 1:11; Hch 5:19; Ap 14:6; He 8:6 * 3:20 Dt 6:4 * 3:22 Mr 11:24; Jn 3:16;Hch 10:43; Ro 3:22; 6:23; 10:9; 1P 1:8-10

GÁLATAS 3:24 11 GÁLATAS 4:3pa' Moises'ik'i (ley) mexe jiyophe'ƚju' qe jit'otki'ik'ui qu'nanam ha' Cristo.* 24Qa hik ta'ƚijupi' kekhewe' yika' pa'ajpa' Moises'ik'i (ley) hik yeqjunyejeyi'ƚij qu' netsijts'eniƚiiha' Cristo, hats'inha qu' heik'eeniƚetsha hakha'an qa'ƚeke'ye' qu' ye'ƚe'sitsi'iƚ wetju'ƚ pa' Dios.* 25 In hats nampa'aj ha' Cristo, qa ke' Moisés ƚe'lijei in jiyijts'entaxkii qahats nite' jiyejeƚiji'pji'.* 26Week ekheweli'ƚ hats ƚelitsi'ƚ ejpa' Dios qe ta'ƚets in nite' ƚeqeku'uƚ ha' Jesucristo. 27 Qeweek pekhewe' hats wempuli'jju' qe ta'ƚets ha' Cristo,pekhewe'en hats tujtseika' ƚunyejei. Hats hik ƚunyejeiqu' neqhinataji' ha' Cristo.* 28 Qa hane'ej qa hats hampa'qu' tujtseika' ƚunye'je', i'nƚi'i qu' judioye' qa i'nƚi'iqu' griegoye' qa i'nƚi'i iye qu' witqejkunenek'e i'nƚi'i qu'nite' witqejkunenek'e, ham pakha' qu' tujtseika' ƚunye'je'jukhew qa efuts. Week ƚunyejei qe in hats ƚa'ni'ƚ ji'teje'mha' Cristo qa hik ƚunye'j qu' ewi'ƚe' pa'qu' i'nese'ne'.*29Qe qu' natsat'etsi'ƚ ej ha' Cristo ma' qa hats hik ƚunye'jqu' ata'ƚi'ƚets pa' Abraham'ik'i. Qa hik ta'ƚijupi' qu'esti'yi'ƚij pakha' yiwjutsiqeni'm pa'aj pa' Dios.*

41 Aka' hisu'un qu' hit'iƚij ewets, qu' nana'l pa'qu'

ewi'ƚe' wita'se' qu' netesti'yij hatse' qu' naya'xij pe' wek-wek. Qa mexeƚe omeƚa's qa hik ta'ƚijupi' in mexe hikƚunye'j na'aj witqejkunenek pakha'an in yemjeetax inweek tenek'enhe'yij.* 2Na'l pa'qu' jukhewe' i'nƚi'i pe'qu'efuye' qu'mexe nejeƚijets week pe' wekwek yamijii in hatsyafits pe' ƚeqe'ninqapits ƚeqjeyumtshenek pa' ƚatata, ma'qa' netisij. 3 Qa hik aka' ƚunye'j pa'aj inekhewel in mexe* 3:23 Jud 3; Lc 10:21 * 3:24 Mt 5:17; Col 2:17; He 9:10 * 3:25 Jud 3* 3:27 Pr 31:25 * 3:28 Jn 8:33; 17:11; Ro 10:12; 1Co 12:13; Ga 5:6 * 3:29Ro 4:13,14; 8:17 * 4:1 Nm 26:52-62; Col 3:22

GÁLATAS 4:4 12 GÁLATAS 4:11hik injunyejei qu' jomehetse' qa mexe yatsat'ets inipji'kekhewe' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i.* 4 Qa in hats yametsƚahats'ij qa pa' Dios qa nukinju' ha' Ƚa's qa uiji'teje'm pe'ewi'ƚ efu qa hik pekhe' ta'ƚets in nekfik'i. In nam pa'aj qate'weyik'uiju' iye pa'aj kekhewe' yika' pa'aj pa'Moises'ik'i(ley).* 5 Nam qe qa' nijanin pa' ƚajanye'j qu' ƚeke'ye' qu'jiniwejin in jiyophe'ƚtaxju' ke' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i(ley) ma' qa' ƚeke'ye' qu' jinaqsi'j qa' ƚelitse'inij pa' Dios.*6 Inekhewel hats ƚelits inijha pa' Dios. Qa hik ta'ƚijupi' inyukin ji'teje'm pe' intawjets pa' ƚeqe Espíritu ha' Ƚa's. Qapa' Espíritu Santo in i'n i'nitji'teje'm qa jitit'ijiipha'm: —Tata.—* 7Qahik ta'ƚijupi' akha' hane'ej hats ƚas'ej pa' Dios.Hats nite' e'witƚinek'ij. Qa in hats ƚas'ej qa pa' Dios qa'neƚisij hatse' pe' hats nifel pa'aj qe ta'ƚets ha' Cristo.*

Pablo yitawje'meten pe' hats yijayantax pa' Cristo.8 Tooxik'i ekheweli'ƚ mente' ƚenikfe'li'ƚets pa' Dios,

mexe ƚeƚinheyi'ƚ ej pekhewe' ƚumtitaxi'ƚ qu' diositse'.*9 Qa hane'ej qa hats ƚenikfe'li'ƚets pa' Dios, ye' qete'e'les ƚe'wis yijat'ij qu' hit'ij, hats nikfe'li'ƚ ewets pa' Dios.¿Qa inhats'ek in ƚapiliƚets iye kekhewe' yika' pa'aj pa'Moises'ik'i? Ham ƚet'unhaxitse' qa hamweju'ƚi'ij iye. ¿Ye'me ƚisu'uni'ƚ qu' natsat'etsi'ƚ ej qa' ƚeƚinheyi'iƚ ej iye?*10 Hane'ej ekheweli'ƚ ƚaqsiiƚijkii qa ƚiwqinheti'ƚji' na'ajneƚu qe yamets, ne'ej juwelji', na'aj ƚahats'ij qe k'uy qain elejei iye qa in yamets iye na'aj ininqa'pji' qa ƚiwqin-heti'ƚji'.* 11Qi in tsitawje'meten kakha' yithayijkit qu'nte'* 4:3 Ro 7:6; 2P 2:20 * 4:4 Jn 5:19; He 1:2; Gn 3:15; Lc 2:7; Fil 2:7 * 4:5Dt 14:1; Mt 5:9 * 4:6 Hch 16:7; Ro 5:5,20; 8:9,15,16; 2Co 3:17; Mr 14:36; Mt5:16; 6:1; 11:27; Jn 8:42 * 4:7 Mt 5:9; 10:24; Ap 1:1; Dt 14:1; Nm 26:52-62; Ro4:14; 8:17 * 4:8 Jn 7:28; Fil 3:8 * 4:9 Pr 2:6; Fil 3:8; Mr 14:17; Ro 15:26;Col 2:8 * 4:10 Ro 14:5; Col 2:16

GÁLATAS 4:12 13 GÁLATAS 4:20nefeni'iƚ, qu' ham ne'weju'ƚi'ij. 12 Yejefetsipji' ha' Cristo,k'iyini'ƚij ewets qu' ojonketiƚik'i ka' yijunye'j in ewi'ƚƚe inhijayan ha' Cristo qe yakha' hili'ij kekhewe' hijayantaxqa ekheweli'ƚ iye hats ƚili'iƚij iye. Ekheweli'ƚ ham pa'qu'uƚ'axe' qu' aqsi'ji'ƚ ye'mijkii. 13Hats ƚenikfe'li'ƚets yakha'in mexe qi in hanqaats'e' qa hiwu'metsji' ha' etset'iƚqa hik aka'aj qa henfeli'ƚ e'm kekhewe' ƚe'sits wi'tlijeit'ejuyets qu' ji'ƚa'xe'. 14Kakha' yawtshek qitax in iwe'me'tqa niihet iye qa ekheweli'ƚ nite' ƚetsuteniƚij qa nite' iyeƚetswu'miƚfik'i. Qa ƚ'ekumi'ƚ yiju'ƚ hik eqjunyejeyi'ƚyijpa'qu' ewi'ƚ ƚaqa angele' pa' Dios, hik ƚunye'j qu' hikyijunye'je' iye ha' Jesucristo. 15Qahane'ej ¿qa pa'n ikji' ka'hats ƚ'efe'lhitiitaxiƚi'm qa qi in nesinhettaxiƚi'mkii? Nite'tsitapi'ik'i in qi in e'ƚe'sitsi'ƚi'mkii qa ƚisu'untaxi'ƚ qu'iftits'iƚ yiwets qa ƚittaxiƚijets qu' ƚeke'ye' ne' otoyi'ƚ qu'enifte'eƚpha'm qekha esƚistaxi'ƚij. 16 Qa hane'ej ¿me hatsejuihife'eƚyij qu' nata'ƚets inhenfeli'ƚ e'mkekhewe' yijaal-ija?* 17 Qe hekhewe' jukhew in yisu'untax qu' ijayani'ƚqa nite'ƚe ƚe'wis pa' yisu'untax. Ƚekhewel yisu'untax qu'jitotse' wetju'ƚ qa' jinak'eskii iye, ma' qekha isu'untaxi'ƚhekhewe'en. 18Yijaa'ija in ƚe'wis qu' neneqjunu'uƚ'ej ene'jukhew qu' nijatsheni'ƚ, qa hasu'ujƚe qu' uƚ'exe' pa'qu'nisu'untax qu' ƚunye'je', qa hasu'uj iye qu' ewi'ƚe'ƚi'ijqa ha'njii'ƚ etji'teje'm qu' neneqjunu'uƚ ej. 19 Yilits,hats wapilijupi' iye in hik yijunye'j ne'ej ewi'ƚ efu qenaqalkeyu' qa qi in yaats'eji', yamijii qu' hik ejunye-jeyi'iƚha ha' Cristo.* 20 Ƚe'wistax yijat'ij qek ye'metitsi'iƚe'mha qekha tujtseika' pa' qek hi'ttaxi'ƚij ewets qe nite'tsikfe'li'ƚ ewets pa'n ejunyejeyi'ƚ hane'ej.

Yejeyumtshenijupi' pe' Agar qa pe' Sara.* 4:16 Ef 4:15 * 4:19 1Ts 2:11; 1Co 4:15; Stg 1:18

GÁLATAS 4:21 14 GÁLATAS 4:2821 Ekheweli'ƚ pekhewe' yisu'un qu' naqsiijkii kekhewe'

yika' pa'aj pa' Moises'ik'i (ley), enfeli'ƚ ye'm, ¿meƚenikfe'li'ƚik'i pa' yit'ij kekhewe' wi'tlijei (ley)? 22 Qeke' Intata ƚe'lijei nifel pa'aj pa' Abraham'ik'i in na'li'mpe' wetsjuk ƚelits, ewi'ƚ pa' ta'ƚets pe' witƚinki' ƚeqe-jkunenki' pe' ƚewhe'ye' qa pakhap qa ta'ƚetsek pe' ƚe-whe'yee'ija. Pekhe'en nite' witƚinki'.* 23 Pakha' ƚa's pe'witƚinki' in nekfik'i qa hik ƚunye'j ne'ej week omehetsqe nekfik'i. Qa pakha'ƚe ƚa's pekhe' nite' witƚinki' innekfik'i qe qa' nasiinik'iha pakha' hats yiwjutsiqeni'mpa'aj pa' Dios. 24 Aka'an hik ƚunye'j qu' ewi'ƚ newet-jeyu'mtshenijupi'. Pekhewe' wetsjuk efuts hik ƚunye'jqu' wetsjuk'e wi'tlijeye'. Pe' ewi'ƚ hikpe' pe' witƚinki' ƚiiAgar hik ƚunye'j pekhewe' wi'tlijei (ley) ta'ƚets pa'aj pe'utek Sinaí. Qa pekhewe' t'eku'mi' ke' wi'tlijei (ley) qahik ƚunyejei qu' nenekijfik'i qu' witƚinheyi'ij.* 25 Pekhe'Agar hik ƚunye'j pekhe' utek Sinaí i'ni' pa' Arabia ƚeqesehe', qa hik ƚunye'j iye hane'ej na' Jerusalén, qe ha'newitset qa weeki'ƚ pe' ƚelits in witƚinheyij.* 26 Qa pakha'ƚeJerusalén i'ni' na' wa's nite' witƚinek'ij qa inekhewelƚelits'inij pakha'an.* 27 Qe ke' Intata ƚe'lijei in nifelt'ejuyets pa' wa'sji' Jerusalén qa yit'ij: —E'ƚe'wisi'imkii efuin ham pa'qu' oqwomehe'ye' qe nite' ƚeke' qu' altsai it'unhetik'iqu' aya'yijkii in e'ƚe'wisi'mkii. Akha' in nite' ƚenikfe'lets pa'ƚaqa'tiye'j ne'ej naqalkeyu'. Qe pe' efu tewu'mhitii hikpe' leesqu' olotse' pe'qu' ƚelitse' qa tees qu' ƚunye'je' pekhe' qu' nana'ltaxpa'qu' ƚewhe'ye'ye'.— (Is54:1)* 28 Yejefets, pa' Dios in yiwjutsiqen pa'aj qu' nana'lpa' Isaac'ik'i. Inekhewel hik injunyejei pakha'an qe pa'* 4:22 Gn 16:15; Jn 8:37; He 2:15,16; Ro 8:15,21 * 4:24 Ex 16:1; Gn 16:1* 4:25 Is 21:13; Jer 25:24; Ez 27:21; Ga 1:17; Mt 23:37; Hch 8:1 * 4:26 He12:22; Ap 3:12; 21:2,10 * 4:27 Hch 15:15; Gn 11:30; Lc 1:7

GÁLATAS 4:29 15 GÁLATAS 5:5Dios hayiits jiyiwjutsiqen iye pa'aj qu' jinana'l.* 29Qa hikpakha'aj na'aj wita's qu'nte' nata'ƚe'ets pa' Espíritu Santoin nekfik'i qa napjaxi'm pakha' qu' nata'ƚets pa' EspírituSanto qa hik ƚunye'j iye hane'ej.* 30 ¿Qa pa'n yit'ij ke'Intata ƚe'lijei? Yit'ij: —Iwu'mfik'i pekhe' witƚinki' qa pa' ƚa's,qe pa' ƚa's pe' witƚinki' nite' ƚeke' qu' netesti'yij pe'ye' pe' wekwekt'ejuyets qu' naya'xij pa' ƚa's pe' nite' witƚinki'.— (Gn21:10) 31 Yejefets, nite' ƚelits'inij pekhe' witƚinki', pe' nite'witƚinki', hikpe' ƚelits'inij yijat'ij.*

5Cristo hats jiyiwejinfik'i in je'wit'opheƚiitaxij.

1 Ha' Cristo yiwk'itsinii pa' jit'opheƚitiitaxijju' ma'qa hats nite' ƚeke' qu' jinapilets qu' ji'nt'opheƚitiiju'iye. Qa hik ta'ƚijupi' qu' matjanitheni'ƚij in hats nite'e'wit'opheƚiyi'ƚij, qu' nana'l pa'qu' nepilettaxi'ƚets iyeqa' hasu'uj ek'eni'ƚiju'ƚ.* 2 Ek'eni'ƚ yiwetsha. Yakha',Pablo, hit'iƚij ewets ekheweli'ƚ. Qu' aqsiiƚijkii qu' iwu'mi'ƚƚammi's axpa'si'iƚ (circuncisión) qe ƚumti'iƚ qu' ami'ƚiina' wa's, qa ekheweli'ƚ ma' qa' hats hik ejunyejeyi'iƚetsqu' ham ne'weju'ƚi'ij ha' Cristo. 3 Ewi'ƚij iye qu' hen-feli'ƚ e'm in week pekhewe' qu' niwu'm ƚammi's ƚaxpa's,qa lees ƚe'wis qu' week nanq'axiji'pji' qu' naqsiijkiikekhewe' yika' pa'aj pa' Moises'ik'i (ley). 4 Ekheweli'ƚpekhewe' yumtitax qu' netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'etsqu' naqsiijkii kekhewe' yika' pa' Moises'ik'i (ley), hatstotsi'mii ha' Cristo qa hats totsimets iye pakha' qi ƚe-qsu'unka'x pa' Dios hats jiyeƚistaxij.* 5 Qa inekhewelƚeqa na'l ine'm pakha' inq'otkineyejeyik'ui pakha' qi ƚe'wis* 4:28 Sal 105:9; Stg 2:21; Gn 12:7; Ro 9:8; Ga 3:29 * 4:29 Sal 51:11; Jn 1:33;Hch 2:4; Ro 8:9; Ga 5:25; Tit 3:5; Ap 3:22; Gn 21:9 * 4:31 1P 3:6 * 5:1 Ro14:4; Ef 5:2 * 5:4 2P 3:18

GÁLATAS 5:6 16 GÁLATAS 5:14t'ejuyets qu' hats haamija hatse' pe' inwuƚ'ets qe ta'ƚetspakha' Espíritu Santo qa pakha' nite' inqekuye'jij ha'Jesucristo.* 6 Qa pa'qu' hats nijayan ha' Jesucristoqu' hats niwu'mtax pa'aj ƚammi's ƚaxpa'se', i'nƚi'i qu'nite' niwu'me qa ƚunye'j ji'ij iye qe aka'an hats hamweju'ƚi'ij. Pakha' nite' inqekuye'j hikpa' weju'ƚij yijat'ijqa hikpa' ta'ƚets pa'qu' ineqsu'unka'xe'.* 7 Ekheweli'ƚ ini'nk'aa'ija mexe ƚatsathentaxi'ƚ in ƚekumaxi'ƚ qa hane'ejqa ¿ƚekpa' naq'ayiniƚij in ƚ'ek'entaxi'ƚets pa' yijaa'ija?*8 Aka'an in ƚaqsi'ji'ƚijkii nite' ta'ƚets pa' Intata. Pa'Intata hikpa' tayaitaxi'ƚ ewetskii.* 9 Ƚammi'stax ne'ejlevadura qa yiju'fjufinhetƚi'ik'i na'aj week fo'ji'. 10Yakha'tsikfe'lets in ƚijayani'ƚ ha' Yatsat'ax'inij qa hik ta'ƚijupi'in humti qu' ku'mi'ƚi' ekewe' hit'iƚij ewets. Pakha' Intatayitanithen hatse' pakha' nef'ululinhettaxi'ƚkii inye'jƚu'pa'qu' ƚunye'je'ƚe.* 11 Yejefets, yakha' qu' mexe nite'hiliyi'ij in henfel kakha' yiwu'm ƚaxpa's (circuncisión)¿qa inhats'ek qu' menjiit natsjayankii ne' judiol? Qainhats'ek iye qu' menjiit niwakaninkii ne' judiol in henfeleke' wi'tlijei nifel ha' Cristo in wa'mjipha'm pe' cruz.*12 Qa pekhewe' nef'ululinheti'ƚkii, ƚe'wistax ƚekhewel yi-jat'ij qu' week niwu'm qa hasu'uj qu' ƚammise'ƚe pa'qu'niwu'm. 13 Qe ekheweli'ƚ, yejefets, ƚ'enekumhiyiƚiiji' qa'nite' e'wit'opheƚiyi'iƚij qa nite'ƚe ƚanatkini'ƚ in hats nite'e'wit'opheƚiyi'ƚ qa ƚumti'iƚ qu' hats ƚeke'ye' qu' aqsiiƚijkiipekhewe' uƚ'ets yisu'un ene' i'nesenits. Les ƚe'wis yijat'ijqu' e'witqejkunenheyi'iƚij qa' meteni'feni'ƚ wetju'ƚkii qeta'ƚets in ƚewetsu'uni'ƚ.* 14 Qe week kekhewe' yika'pa'aj pa' Moises'ik'i (ley) week yasin ji'teje'm ha'ne ewi'ƚ* 5:5 Jud 21; Ro 8:23-25; 1Ts 1:3 * 5:6 1Ts 1:3; 1Co 13:1; Stg 2:18-22 * 5:7Jn 8:14; 1Jn 5:20 * 5:8 Col 3:15; 1P 1:15 * 5:10 Mr 12:40 * 5:11 Lc9:23 * 5:13 Col 3:15

GÁLATAS 5:15 17 GÁLATAS 5:21wi'tlijei in yit'ij: —Isu'un week pa'qu' mete' e'm jukhew qaefuts in ejunye'jek in ƚewetsu'unƚe.— (Lv19:18)* 15 Qa qu'nte'ƚe menikesimeti'iƚ qa hik ƚunye'j qu'menikfe'jƚi'iƚju' qa ƚewetƚujƚi'iƚ iye, jeƚi'ƚiju'ƚ, hasu'uj qu'ekhewele'ƚi'iƚ qu' metwuƚ'enheti'ƚju'.*

Pa' yisu'un ene' i'nesenits t'ejuyiju'ƚ pa' yisu'un pa' EspírituSanto.

16 Qa hik ta'ƚijupi' qu' hit'iƚij ewets aka'an. Aqsiiƚijkiipa' yisu'un pa' Espíritu Santo, qa'nte' aqsi'ji'iƚijkii pa'uƚ'ax yisu'un ene' i'nesenits.* 17 Qe pekhewe' yisu'unene' i'nesenits t'ejuyiju'ƚ pa' Espíritu Santo. Qa pa'Espíritu Santo pa' yisu'un qa t'ejuyiju'ƚek pekhewe'yisu'un ene' i'nesenits. Enewe'en t'ejui wetju'ƚ qa hikta'ƚijupi' in nite' ƚeke' qu' aqsiiƚijkii pakha' ƚisu'untaxi'ƚ.*18Qa qu' pakha'ye' Espíritu Santo qu' nojo'oƚ ek'ui, ma' qahats nite' yatsat'etsi'ƚ epji' kekhewe' wi'tlijei yika' pa'ajpa' Moises'ik'i (ley). 19 Nite' jutsitax qu' jinenikfe'letspekhewe' yisu'un ene' i'nesenits: yisu'un qu' nanawitjiƚe,wanawitji'iƚju' pekhewep nite' ƚewhe'yetstax, nite'wepinij in yisu'un qu' nanawitji'iƚ pakhape' i'nƚi'ipekhepe'.* 20 Iyinii ne'ej witeqsi'nq'alits qa wenijatshenijiye qu' weihetetsi'ij. Apjanhetets, nayu'uj wetju'ƚkiipe'ye', qa eqemtshenetsits iye. Nayuuƚekii, yaqsiijkii qaƚ'ejuihifetsij pekhewep. Nite' t'eku'mij wetju'ƚ pa'qu'ewiƚe' wetqethenju'kii, wetqethenijju' pa'qu' numti qu'ƚunyejeyi'ij pa' Intata.* 21 Nite' ƚeke' qu' nineqwenijpa'qu' ƚe'wise' qa teqemtshenijkii, yek'uwetju'kii,yijalkisijkii najai in yek'uwetju' qa tayaiƚe wetju'ƚkii* 5:14 Mt 1:22; 7:12; 19:19; 22:37-40; Jn 13:34 * 5:15 Ga 5:20; Fil 3:2,20* 5:16 Ro 8:4; 1Ti 3:16; 2P 1:4; 2:10 * 5:17 1P 2:11; Ro 7:15,23; Fil 2:13* 5:19 Mr 7:21,22; 1Ts 4:3,7 * 5:20 Col 3:5; 1P 4:3; Ap 14:19; 18:23; Tit 3:9;Stg 3:4; Ro 2:8; 8:7; 16:17; 2P 2:1

GÁLATAS 5:22 18 GÁLATAS 6:1iye. Qa pekhewep iye hik ƚunyejei iye ekewe'en. Hit'iƚijewets ka' hats hit'iƚij ewets toxik'i, pe'qu' hik ƚunyejeye'aka'an nite' ƚeke' qu' namii hatse' pa' tenek'enhe'yi' pa'Dios.*

Pakha' ta'ƚets pa' Espíritu Santo.22 Pakha' ta'ƚets pa' Espíritu Santo ƚunye'j: qi wite-

qsu'unka'x, qi ƚe'wisi'mkii, qi ikesimen ƚatawe'j, nite'eq'itaqsuna'x, nite' apjanhetax, teik'unei, nite' yaqanƚekiipa'qu' hats nit'ij,* 23 nite' watpatunen, yejeƚ ƚotok'oipa'qu' ƚunye'je'. Qa ekewe'en ham pa'qu' wi'tlijeye' (ley)qu' net'ejuyiju'ƚ.* 24Qe pekhewe' hats yatsat'eetsijha ha'Jesucristo, pekhewe'en hats hik ƚunyejei qu' hats neni-jji'pha'm pe' ƚ'esenits pe' cruz pe' ƚewuƚ'ets qa pe' wek-wek uƚ'ets yijamti'etskii yisu'untax qu' naqsiijkii pa'aj.*25 Inekhewel in hats na'l initji'teje'm pa' Espíritu Santo qales ƚe'wis qu' jinewetwejinij qu' nojo i'nk'uikii.* 26Hasu'ujjitumti qu' je'qitse'ji'. Hasu'uj jitawakaninkii pe'ye'. Qahasu'uj iye nana'l ine'm pa' witqaq'ayinkeya'xij pe' wek-wek.*

6Jeƚiju'ƚ, akha' ƚeke' iye qu' newu'mju' pa' uƚ'ax.

1 Yejefets, qu' i'weni'ƚ i'nƚi'i qu' enikfe'li'ƚets pe'ye'qu' nenwu'mju' pa' uƚ'ax pe' hats yijayan pa' Intata,ekheweli'ƚ in lees ƚijayani'ƚha pa'qu' nisu'un pa' Es-píritu Santo, ƚe'wis qu' i'feni'ƚ hats'inha qa' ƚeke'ye' qu'neniyik'uipha'm pa' uƚ'ax, qa hasu'ujƚe meniwqinhetiƚij* 5:21 Ro 1:29; 13:13; 1P 4:3; 1Co 6:10; 15:50 * 5:22 Mt 7:16-20; Ro 6:21;7:4; 8:5; Ef 5:9; 1Co 13:1; Flm 5; Jn 15:11; 2Co 6:6,10; Ex 34:6; 2Ti 3:10; Sal 25:6* 5:23 Stg 3:13; 2P 1:6 * 5:24 Nm 3:12; Ro 8:12; 2P 1:4; 2:10 * 5:25 Fil1:21; 3:16 * 5:26 Fil 2:3

GÁLATAS 6:2 19 GÁLATAS 6:10in ƚi'feni'ƚ qe akha' iye ƚeke' qu' najaajin iye pa' uƚ'ax.*2Meteni'feni'ƚij wetju'ƚkii yijat'ij qu' eka'xi'ƚ pe' wekwekniihetits nekipji' ha'ne sehe'. Qa aka'an qu' aqsiiƚi-jkii, ma' qa hats ƚaqsiiƚijkii kakha' ƚeqe ley ha' Cristo.*3 Qe pakha' qu' numtiƚetax qu' qiye'ji', in nite' qitaxji',ma' qa hats ƚakha'ƚe ƚete'm in watqanƚekii.* 4 Qa hikta'ƚijupi' les ƚe'wis yijat'ij qu' week ewiƚei ekheweli'ƚqu' jeƚ eku'ni'ƚijupkii pe' ithayijkititsi'ƚ, hats'inha qu'enikfe'lets qu' hats ƚe'wise'ju' ma' qa' hayitse' qu'it'ijets qu' e'niya'yij. Qa hasu'ujƚe qu' it'ijets qu' leesƚe'wise'ju' pakha' ƚaqsiijkii qa pekhewepƚe qa' nite'ƚe'sitseju' pe' yaqsiijkii.* 5 Qe week ewiƚei qu' ne'nenihapakha' hats testi'yijek in ƚ'ithayijkit. 6 Qa pakha' qu'net'ijatshenhetiyij ke' Intata ƚe'lijei, ƚe'wis qu' ni'fenpa'qu' ƚaqa maestroye' qa natqapk'asiyijets week pa'qu'nana'li'm.*

Pakha' jit'enju' qa hik pakha' qa ta'ƚji'.7Hasu'uj umti'iƚ qu' ƚeke'ye' pa'qu' aqani'ƚijkii pa' Dios,

qe pa' Dios ham yawitjiye'. Qe week ne'ej yenju' na'ajjukhewe' qa hik ne'ej qa nifte'ji' ne'ej ƚei. 8Qe pakha' qu'hik ƚunye'je' qu' nenju' pa'qu' ƚakha' ye'ƚe qu' nisu'un,qa' nata'ƚ pe' ƚeqei qa' nenifte'ji' witwamhi' nite' yili'ij.Qa pakha'ƚe qu' hik ƚunye'je' qu' nenju' pa' yisu'un pa'Espíritu Santo, qa' nata'ƚ pe' ƚeqei qa' nenifte'ji' witiƚa'xnite' yili'ij.* 9Hasu'uj jiyiwefju' in jitaqsiijkii pa' ƚe'wis, qequ' namets pa' ƚahats'ij qu' nuji' pe' ƚei qa' jintifte'ji' qu'nite' jiniwefe'ju'.* 10 Qa hik ta'ƚijupi' in yamets ƚahats'ijqu' ƚeke'ye' qu' jinti'fen pa'qu' ƚunye'je'ƚe ene' weekji',* 6:1 Stg 1:13; 3:13; Sal 51:12 * 6:2 1Co 9:21 * 6:3 1Co 3:18; 2Co 12:11;Ga 2:6 * 6:4 Mr 14:6; Ga 3:10; Stg 2:14-26 * 6:6 Ro 15:27 * 6:8 Sal51:11; Jn 1:33; 12:25; Hch 2:4; 13:48; Ro 8:9; Ga 5:25; Tit 3:5; Ap 3:22 * 6:92Ts 3:13; Lc 18:18; Stg 4:17

GÁLATAS 6:11 20 GÁLATAS 6:17ƚe'wis qu' jinti'fen, qa lesƚe in ƚe'wiisija qu' jinti'fenpekhewe' hats inejefetsipji' ha' Cristo.*

Pablo ƚakha'ija in yika' pe' teke'lenju' ƚe'lijeyii pe' Gálatas.11 Jeƚi'ƚju' ene' yeq'ikatii hayits qa qitsji'. Hane'ej hit'ij

ha'ne yikooyija in he'nq'ika'aƚ ei. 12 Pekhewe' yit'ijetsqu'nte' ƚeke'ye' qu' hamitsi'iƚ e'm kakha' yiwu'mi'ƚƚaxpa's (circuncisión) qe yisu'unƚe qu' nisu'un pekhewep,hats'inha qa'nte' natawitjaxtiye' in i'nq'ijatshentaxijin ewi'ƚƚe pe' ƚeqe cruz ha' Cristo qu' jiniƚin.* 13 Qapekhewe'en in judiol qa yaqsi'jtaxijkii kakha' yiwu'mƚaxpa's (circuncisión) qa nite'ƚe yaqsiijijkiiha weekkekhewe' yit'ij ke' Moisés ƚe'lijei (ley). Qa yisu'unƚequ' iwu'mi'ƚ ƚammi's axpa'si'iƚ, qe qa' neniwqinhetijqe ta'ƚets in nayaji'iƚij ewets qa' eka'xi'ƚkii pa'qu'jiif'iyeji' pe' ajitsi'ƚ.* 14 Qa yakha'ƚe qa nite' hisu'unqu' heniwqinhetijji' pe'ye'. Ewi'ƚƚe in hiwqinhetji' inwa'mjipha'm hakha' Yatsat'ax'inij Jesucristo pe' cruz.Hik hakha' in ta'ƚets qa pe' wekwek ha'ne sehe' epji'qa hik yeqjunyejeyij qu' hats nanaxju', qa pe' wekwekha'ne sehe' epji' qa hik ƚeqjunyejeiyijek qu' hats hawa'm.15 Inye'jƚu' pa'qu' hats niwu'mtax ƚaxpa'se', i'nƚi'i qu'mente' niwu'metax. Ekewe'en hats hamweju'ƚi'ij. Pakha'weju'ƚij yijat'ij ta'ƚets in ƚ'ek'enets ha' Jesucristo ma' qahats i'nk'ayik pa' ejunye'j.* 16 Qa pekhewe' tek'eenik'ihaaka'an, pa' wit'ikesimeya'xƚekii qu' nanipji' qa pa'ƚeq'iltiye'j iye pa' Dios week pekhewe' ink'aihits ƚeqeIsrael pa' Dios.* 17 Qa hane'ej hats nite' hisu'untax qu'ewi'ƚij qu' esƚisi'ƚij qa' hepi'ye'ek'i iye week ekewe'en, qeyakha' na'l ye'm enewe' jif'imji' i'ni' ha'ne yaj ta'ƚets* 6:10 2Jn 8; Gn 1:31; 3Jn 11; 1Ti 5:8; Jud 3 * 6:12 Fil 3:3,18; Hch 15:1; 2Ti3:12 * 6:13 Lc 11:28 * 6:15 Col 3:11; Jn 1:3; Ap 3:14 * 6:16 Lc 3:8

GÁLATAS 6:18 21 GÁLATAS 6:18in ewi'ƚƚe in hijayan ha' Jesús.* 18 Yejefets, pa' qiƚeqi'fenkeye'j ha' Yatsat'ax'inij Jesucristo qu' hikpa'na'ni'ƚ ejupha week ekheweli'ƚ. Hik aka' qu' ƚunye'je'(Amén).*

* 6:17 Fil 3:10 * 6:18 Sal 51:12

22INTATA ȽE'ȽIJEI

New Testament in Makacopyright © 2013 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: MakaTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Maka

© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-08-06Updates

23eBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 17 Nov 2018 from source files dated 24 Oct20189c3673e4-2b93-51ec-8ba3-aac5c1cd65b0