04

INDEX Απρίλιος 2012ΤΕΥΧΟΣ ΠΕΝΗΝΤΑΔΥΟ

52

----------- ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------

06 ΓΙΝΕ Ο ΔΙΠΛΑΝΟΣ ΠΟΥ ΤΟΣΟ ΨΑΧΝΕΙΣ10 ΤΟΥ ΚΙΘΕ ΜΠΛΟΜ13 ΤΩΡΑ ΤΩΡΑ ΤΩΡΑ34 ΑΝΕΜΟΜΑΖΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΜΟΣΚΟΡΠΙΣΜΑΤΑ37 ΕΝΑ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΡΟΥΒΑ40 ΖΩΝΤΑΝΑ ΑΠ’ ΤΗΝ «ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ»44 Κ.ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ: ΜΗ ΜΙΛΑΣ, ΜΗ ΓΕΛΑΣ, ΜΗ ΦΩΝΑΖΕΙΣ48 Σ.ΠΑΛΟΥΚΗΣ: ΠΑΙΞΕ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ50 ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΕΧΝΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ59 ΤΟ ΜΗΛΟ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΠΟΙΑ ΜΗΛΙΑ ΘΑ ΠΕΣΕΙ;

06 EDITORIAL09 SIMON SAYS10 PACMAN12 THIS & THAT34 ΕCO²36 VOX VOYAGE40 ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΒΙΝΙΕΤΕΣ42 GET A LIFE

47 ART STORIES52 FRESH ALBUMS55 CINEMATEQUE56 AGENDA58 BOOK ALLEY59 ΨΩΜΙ & ΑΛΑΤΣΙ62 GET OUT OF HERE66 ARTISTIC VIEW

Γίνε ο διπλανός που τόσο ψάχνεις

Έλα, σταμάτα πια να αναρωτιέσαι τι έφταιξε. Εδώ είσαι τόσο καιρό, το βλέπεις, το ακούς, το νιώθεις, το ζεις πραγματικά, το ξέρεις. Δεν έχει επιστροφή.Φτάνει...!!!

Ήρθε η ώρα να πράξεις αυτά για τα οποία βα-θιά μέσα σου, στο πίσω μέρος του μυαλού σου, καθημερινά, σκεφτόσουν πως αν τα κάνεις θα μπορέσεις να ζήσεις. Άσε τους άλλους να κάνουν αυτό που νομίζουν. Δεν μπορείς να κάνεις τίπο-τα. Ξέρεις πως δε μπορείς να κάνεις προσηλυτι-σμό σε κανένα μαλάκα που την Κυριακή θα πάει και θα τους ξαναψηφίσει πιστεύοντας πως θα επαναφέρει το χαμένο σύστημα που τόσα χρό-νια είχε μάθει να υπηρετεί. Απλά προσάρμοσε το εαυτό σου και δείξ’ τους τι σημαίνει να είσαι εντάξει. Σε όλα τα επίπεδα.

Δείξ’ τους πώς είναι να δουλεύεις με ειλικρίνεια, να πληρώνεις ή όχι, με ειλικρίνεια, να ζεις με ειλικρίνεια.

Δείξ’ τους πώς είναι να γνωρίζεις τι σημαίνει αλ-ληλεγγύη. Δειξ’ τους πως εδώ θα είσαι όταν όλοι αυτοί καταλάβουν το λάθος τους. Θα τους απλώ-σεις το χέρι λέγοντάς τους πως τώρα τα πράγμα-τα θα φτιάξουν. Αρκεί να μπορείς να μεταφέρεις όλα αυτά που έκρυβες τόσο καιρό μέσα σου στον τρόπο ζωής σου, στην καθημερινότητά σου.

Δείξ’ τους πώς είναι να βλέπεις τη ζωή μαζί με τις δυσκολίες της, θετικά, ειλικρινά, όμορφα. Μην τους πιέσεις να αλλάξουν, άλλαξε εσύ. Τόσο και-ρό το λες και τελικά ο ίδιος είσαι. Όχι δε θα σε κρίνω, απλά δες...

Φτάνει...!!!! Φτάνει να προσπαθούν να σε πείσουν πως δεν είσαι ικανός να τα καταφέρεις. Φτάνει να παρακολουθείς αυτούς που έχουν κάνει επάγγελμα τη διαφήμιση της μιζέριας. Το μόνο που χρειάζεσαι για να πετύχεις είναι να σε νιώθει ο διπλανός σου, να σε καταλαβαίνει, στα καλά και στα κακά. Γίνε ο διπλανός που τόσο ψά-χνεις. Ζήσε, δημιούργησε, ξέφυγε απ τη μιζέρια που υπάρχει γύρω σου -δικαιολογημένα- με ό,τι μέσα έχεις. Αρκεί η ψυχή σου.

Ασ’ τους άλλους να επιμένουν στη μαυρίλα, να γίνονται «πρόσκαιροι» ήρωες μέσα από αυτή. Να τα παρουσιάζουν όλα μαύρα. Είναι!!! Αλλά δεν μπορεί, ζήσε με αυτά που έχεις και όχι με αυτά που σου πλασάρουν. Πάλεψε για να κατακτήσεις όλα αυτά τα αυτονόητα που σου στερούν. Όμορ-φα, ειλικρινά, με αξιοπρέπεια.

06

του Ηλία Σεφέρογλου eliasseferoglou@freevox.gr

editorial # 52

Για την επιτυχία αυτού του τεύχους θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους φίλους και τους αναγνώστες μας, αυτούς που μας στήριξαν στις γκρίνιες και τα ξενύχτια μας για την υπομονή τους:

Εκδότης: Ηλίας Σεφέρογλου eliasseferoglou@freevox.gr

Διευθυντής Εντύπου: Νικόλας Λουκάκης nloukakis@freevox.gr

Αρχισυντάκτης: Μάνος Λυπάκης m.lypakis@freevox.gr

Σύμβουλος έκδοσης: Αντώνης Σπανάκης aspan@freevox.gr

Marketing manager: Κωσταντίνος Σταυρακάκης konstantinos.stavrakakis@freevox.gr

Συντάκτες: Αδαμάκη Ζωή, Αλευρά Φωτεινή, Δημόπουλος Θοδωρής, Καραδήμας Μανόλης, Καρουζάκης Στέφανος, Κοντο-μήτρος Θάνος, Κουτρούλης Κώστας, Κριτζάς Βύρων, Μανιάς Βασίλης, Μεσσαριτάκης Μάριος, Ντάλλη Κατε-ρίνα, Παπαδακάκης Γιώργος, Παπαδάκη Ρούλα, Παπά-ζογλου Ρένα, Πολυμίλης Χρόνης, Φραγκάκης Αλέξης

Creative art direction: Ground Branding Agencywww.groundbranding.com

Επιμέλεια Κειμένων: Ground Branding Agencywww.groundbranding.com

Διαχείρηση web: WebCare.gr

Εικονογράφηση Εξωφύλλου & Οπισθοφύλλου τεύχους 52: BRIC ‘A BRAC STUDIOwww.wearebricabrac.com

FREEVOX MAGAZINEΗράκλειο // Αργυράκη 14 // 71201 tel & fax 2815 007391www.freevox.gr // info@freevox.grΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Id The Oscar goes to:

Απρίλιος 2012ΤΕΥΧΟΣ ΠΕΝΗΝΤΑ ΔΥΟ

52

01

08

το μακρύ

το κοντό μας

Νικόλας Λουκάκης(για τις «ανεμογεννήτριες»)Να μας πάρεις μακριάΝα μας πας στα πέρα μέρηΦύσα θάλασσα πλατιάΦύσα αγέρι φύσα αγέρι

Κατερίνα ΝτάλληΣαν το σύννεφο φεύγω πετάωέχω φίλο τον Ήλιο-Θεόμε του αγέρα το νέκταρ μεθάωαγκαλιάζω και γη κι ουρανό

Ηλίας ΣεφέρογλουΕ, τώρα με μπέρδεψες ακόμη πιο πολύ.. Εκεί που είχα κατασταλάξει στο τι θα ψήφιζα, (Κοντολάζο φυσικά – Μπακογιάννη)έρχεται η υποψηφιότητα της Βανάρας και μου τα ανα-τρέπει όλα… Θα αποφασίσω και θα σου πω.

Αλέξης Φραγκάκης...μην σκας σου λέω, σκέψου μια βουλή με Βάνα, Τζούλια, Άδωνη και ΣΙΑ. Υπερθέαμα! Το να ορθοποδή-σουμε είναι θέμα ωρών μετά!

Θάνος Κοντομήτρος«Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορίακάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιάήταν μια λέξη μοναχά ελευθερίακι ύστερα είπαν πως την έγραψαν παιδιά»(Μάνος Λοΐζος – Ο δρόμος)

Ζωή Αδαμάκη«Ο δρόμος είχε τη δική του διμοιρία».

Μάνος Λυπάκης«Γλυκοχαράζει στα βουνάμοσχοβολούν τα γιασεμιάτραγούδι αρχίζουν τα πουλιάγελά η θάλασσα πλατιάκι εμείς οικόπεδα και Ι.Χψυγεία έπιπλα TVκουτόχορτο με πληρωμήκαι δίπλα φεύγει η ζωή»(Πάνος Τζαβέλας – Ξυπνήστε)

Αντώνης ΣπανάκηςΣκοτάδι πίνω για πιοτό, ντέφι της λύσσας μου κρατώ, και το μυαλό μου είναι θολό, πωπωπωπω, πωπωπωπω...(Φανφάρας - Σκοταδόψυχος, από την αρκετά διδακτική ταινία «Ξύπνα Βασίλη», 1969)

Μανόλης Καραδήμας«Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες», (Emma Goldman)

Χρόνης Πολυμίλης Θες να αλλάξουμε τον κόσμο; Να αλλάξουμε τους εαυτούς μας πρώτα…

Αρχίσαμεεεεεε...Παρακάτω ακολουθεί ανταπό-κριση από εκλογικό τμήμα του ΠΑΣΟΚ την ημέρα της εκλογής για την ανάδειξη νέου προέ-δρου...

Παππούς-Καλημέρα σας, ήρθα να ψηφί-σω.

Εφορευτική επιτροπή-Την ταυτότητά σας παρακαλώ.-Αμέσως.-Περάστε από εδώ να πάρετε το (!) ψηφοδέλτιο.-Μα..-Τι μα, κύριε... Το (!) ψηφοδέλ-τιο.-Μα... Είναι μόνο ένας ο υποψή-φιος επάνω.-Είναι στα πλαίσια της ανανέω-σης του κόμματος κύριε, για να υπάρξει και η απαραίτητη αλλα-γή (ξανά) της χώρα μας κύριε.-Ωραία, που να πάω να ψηφίσω;-Στο παραβάν κύριε, η ψηφοφο-ρία είναι μυστική.-Μα είναι μόνο ένας υποψήφιος ποια διαδικασία, ποια μυστική και ποιο παραβάν;-Η διαδικασία αυτή προβλέπεται από το καταστατικό του κόμμα-τος κύριε και δε μπορεί να παρα-καμφθεί γιατί έχει φτιαχτεί από εξωγήινους. Δεν μπορούν να την αλλάξουν οι απλοί άνθρωποι κύ-ριε. Αφήστε που είναι μια δια-δικασία που τόσος κόσμος του κινήματος μας ζητά, όπως και ολόκληρη η κοινωνία.-Τέλοσπάντων ας πάω στο παρα-βάν για να μη βλέπετε τι θα ψη-φίσω...

του Ηλία Σεφέρογλου eliasseferoglou@freevox.gr

09

Στην κάλπη...Εφορευτική επιτροπή-Δύο ευρώ κύριε.

-ΠαππούςΤι δύο ευρώ μαντάμ;-Για την ενίσχυση του κινήματος κύ-ριε.-Μα το κίνημα απ’ όσο ξέρω επιδο-τείται από το κράτος, πέραν από όλα όσα είναι κοινά μυστικά και αφορούν τη χρηματοδότηση του κινήματος με τρόπους όχι και τόσο ορθούς. Εγώ ελπίζω στην αλλαγή που λέτε αλλά τα δύο ευρώ για μια διαδικασία που γίνεται για επικοινωνιακούς λόγους δεν είναι λίγο... πολλά;-Μα κύριε σας είπα είναι για την ανα-νέωση του κόμματος -Που είναι ο «κώματος» μαντάμ; Ο μέ-σος όρος ηλικίας εδώ μέσα είναι 75+.-Είναι στα πλαίσια της ανανέωσης κύ-ριε.Τώρα θα μου πεις οι «απέναντι» είναι πιο φθηνοί... Η Νέα Δημοκρατία στα πλαίσια της «δημοκρατικής» στρο-φής που κάνει, παράλληλα με τη με-ταγραφή δύο αξιόπιστων και πολλά υποσχόμενων πολιτικών -Μπουμπού-κος, Βορίδης- προσφέρει σε όλη την κοινωνία την ευκαιρία να «βοηθήσει» το κόμμα στην προνομιακή τιμή των 1,48 (μαζί με ΦΠΑ), μέσω sms...Δε χρειάζεται να αναφέρω τίποτε άλλο καθώς η σιωπή από μόνη της εί-ναι ικανή να δείξει την κατάντια που βρίσκεται αυτή τη στιγμή η κοινωνία μας.Το μόνο που θα πω, παραφράζοντας τον Μπένι είναι:

Τι λέτε; ΑΡΧΙΖΟΥΜΕ κι εμείς σιγά σιγά;

10

του Μάνου Λυπάκη m.lypakis@freevox.gr

Τι να ψηφίσω ρε γαμώτο; Είμαι αυτό που λένε, αναποφάσιστος. Εγώ παλιά ήξερα τι μου γινόταν. Ψήφιζα το Γιωργάκι, ψήφιζα τα Κωστά-κια, κοιταζόμουν στον καθρέφτη κι έλεγα: «Φτου σου μαλάκα, τι όμορφος που είσαι σήμερα». Σήμερα κοι-τάζομαι και λέω: «Φτου σου όμορφε, τι μαλάκας που ήσουν τόσα χρόνια». Πραγματικά δεν ξέρω τι να ψηφί-σω. Πέτρα, ψαλίδι, μολύβι, χαρτί...

Σίγουρα δεν θα ψηφίσω τους δύο μεγάλους. Το λένε πολλοί τριγύρω, ακόμα κι ο παππούς μου. Μου πήρε μόνο μια 25ετία να καταλάβω ότι το τσιμέντο δεν είναι ανάπτυξη και τα θρανία δεν είναι προϊόν. Περνά, περνά η μέλισσα...

Να ψηφίσω Παπαρήγα; Όχι όχι όχι! Δεν ξέρω γιατί, οι λέξεις βγαίνουν ασυναί-σθητα από το στόμα. Μη μη μη! Μήπως Μ-Λ Κ.Κ.Ε.; ή Κ.Κ.Ε. μ-λ; ή Ε.Ε.Κ.; ή Ο.Α.Κ.Κ.Ε.; Αμπλχα-μντπρκτσιν....κράσαρε ο εγκέφαλος. Μου συμβαίνει όταν βλέπω μαζεμένα τόσα αρχικά. Έχω μια κολοκυθιά που έχει 4 κολοκύθια...

Να τη ρίξω στον Καρατζαφέρη; Άσε, φοβάμαι την κοινωνική καταστροφή που θα προ-κύψει αν ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ κατεβάσει το γε-νικό για να εκβιάσει την πολιτική, και αυτομάτως καεί η μνήμη από δύο εκατομμύρια υπολογιστές, με τραγικό αποτέλεσμα οι φοιτητές να πρέπει να ξαναμαζέψουν την ύλη που μάζευαν πέντε χρόνια. Σι μαριάμ μαριάμ μα-ριάμ...

Λες να τη δώσω στον Αλέξη; Εεε εμείς στην αρχή θέλαμε να μείνουμε στην Ευρώ-πη, αλλά αυτοί δεν θέλανε, ε και μεις μετά αφού αυτοί δεν θέλανε τότε και μεις μετά είπαμε όχι, αλλά αυτοί επειδή μετά θέλανε, ε είπαμε τελικά ότι θέλουμε. Αυτό ακριβώς... Αγαλματάκια ακούνητα, αγέλαστα, αμίλητα, μέρα ή νύχτα;

Να τη ρίξω στη Δημοκρατική Αριστερά; Δηλαδή υπάρχει και αυταρχική αριστερά; Ουφ, θα ξε-χάσω αυτά που ήξερα. Μα γιατί δεν μας τα έμαθαν αυτά στο πανεπιστήμιο; Θα ‘ταν μάλλον κάποιο επιλογής που δεν πήρα. Και το λεγα στον Παναγιώτη ότι διαλέγουμε στην τύχη τα μαθήματα. Το παπούτσι σου βρωμάει, άλ-λαξέ το...

Να ψηφίσω Ντόρα που είναι κι από τον τόπο μου; Μπααα, φοβάμαι όταν θα της ευχηθεί ο Μητσοτάκης. Αλάτι χονδρό, αλάτι ψιλό...Μήπως Παντελή ή Στέλιο, Νίκο ή Βασίλη; Άκατα μάκα-τα σούκουτου μπε...

Σε κάποια χώρα γίνονται εκλογές. Η καταμέ-τρηση των ψήφων στην πρωτεύουσα αναδεικνύει πρώτη δύναμη το λευκό με ποσοστό περίπου 70%. Οι εκλογές επαναλαμβάνονται την επόμενη Κυριακή και το λευ-κό ξεπερνά το 80%. Μπροστά στο διαφαινόμενο κενό εξουσίας, τα δύο μεγάλα κόμματα, ο κρατικός μηχα-νισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες εγκαταλείπουν την πόλη, καταστρώνοντας αστυνομικά σχέδια για να ανα-καλύψουν τον υποκινητή. Μια έκπληξη όμως περιμένει τους κρατούντες: ο πληθυσμός της πόλης αφυπνίζεται, «φωτίζεται», και ανακαλύπτει από την αρχή τις αξίες της αλληλεγγύης, της προσωπικής ευθύνης, της αλληλοβο-ήθειας.

Αυτή είναι η περίληψη του βιβλίου «Περί Φωτίσεως» του Πορτογάλου νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου, οι ήρωες του οποίου δεν διαλέγουν την αποχή αλλά αντιθέτως τη συμμετοχή στην πολιτική με τρόπους άμεσους, χωρίς διαμεσολαβητές.

Μήπως να ψηφίσω Βεργή με Τζούλια υπουργό παιδείας;Α μπε μπα μπλομτου κίθε μπλομα μπε μπα μπλομτου κίθε μπλομμπλιμ...;;;

11

12

του Αλέξη Φραγκάκη alfrtattoo@yahoo.gr

Εκείνος δηλαδή ο χρήστης που ανέβασε στο youtube το μικρό του κοριτσάκι να τραγουδά το αγαπημένο τραγούδι της οι-κογένειάς του; Του φάνηκε γλυκό και είπε να το μοιραστεί. Χμμ, ναι! Μπορεί να έχει ποινή. Α, δεν το είχαμε σκεφτεί αυτό. Μα ο άνθρωπος δεν είχε καμία σκοπιμότητα. Ε και; Θα πληρώσει πρόστιμο. Τι; Δεν αξί-ζει να το πληρώσει; Δεν το ήξερε; Συγνώμη φίλε μου, οι νόμοι είναι νόμοι. Όλα τα πα-ραπάνω, εάν και εφόσον περάσει το νομο-σχέδιο στο Αμερικάνικο Kογκρέσο.

Μη νομίζει κανείς όμως ότι αφορά μόνο την Αμερική. Στα της μεριάς μας, μία συμφωνία εν ονόματι A.C.T.A. (Anti-Counterfeiting Trade Agreement - Εμπο-ρική Συμφωνία Εναντίον της Πλαστογρα-φίας) αφορά 27 χώρες της Ε.Ε. και 10 ακόμα κράτη (ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικό, Ια-πωνία, Σιγκαπούρη, Ελβετία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Μαρόκο, Ν.Κορέα) και φυ-σικά έχει αντίστοιχες επιπτώσεις. Απλά δεν έχει ακουστεί τόσο.

Πιστεύετε ότι οι online εταιρίες όμως, από τη μεριά τους, θα έμεναν με σταυρωμέ-να χέρια; Στις 18 Ιανουαρίου 2012, τους έδωσαν ένα γερό χαστούκι μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρίες του χώρου. Google, Wordpress, Wikipedia, Yahoo, Flickr «μαύρισαν» τις σελίδες τους εκείνη τη μέρα και συνολικά πάνω από 75.000 σελίδες, πήραν μέρος στη μεγαλύτερη online απερ-γία που έχει γίνει ποτέ. Θα σκεφτεί κανείς: «μα εκείνοι έχουν οικονομικές απώλει-ες από αυτή την ιστορία». Σίγουρα, αλλά παρά ταύτα, ποιος μπορεί να φανταστεί το internet αυτή τη στιγμή χωρίς Facebook ή Youtube;

Υπάρχει μια ομάδα, οι Anonymous, οι οποίοι έχουν ενωθεί για έναν στόχο. «Την προστασία της ελευθερίας του ατόμου, από οποιοδήποτε κοινωνικό στρώμα ή πολιτικά πιστεύω και αν έρχεται. Το διαδίκτυο είναι ο τελευταίος χώρος που μπορεί κάποιος να εκφραστεί χωρίς επιπτώσεις». «Χτυπά-νε» ψηφιακά και ρίχνουν ιστοσελίδες στην προσπάθειά τους να προστατέψουν αλλά και να δείξουν τη δύναμη του κόσμου. Τις προηγούμενες μέρες αναφέρθηκαν χτυπήματα σε site όπως, CBS, FBI, CIA, Universal Music κ.α.

Προσωρινά, έχει αποσυρθεί το θέμα στο κογκρέσο μετά από την απεργία της 18ης Ιανουαρίου. Το οποίο σημαίνει ότι δεν πήγε η προσπάθεια στα σκουπίδια. Αλλά θα επανέλθουν. Το μόνο που φοβούνται εί-ναι μη χάσουν τη δημοτικότητά τους. Κα-νείς δεν λέει να μην υπάρχουν νόμοι στο internet. Αλλά όχι λογοκρισία. Το internet ήταν ένας κόσμος διαφορετικός και όσο μπορεί ελεύθερος. Ας το κρατήσουμε έτσι.

And what is S.O.P.A. anyway? Η ακριβής του μετάφραση είναι Stop Online Piracy Act. And P.I.P.A.? Protect IP Act. Όλοι τα έχετε ακούσει φαντάζομαι, αλλά δεν ξέρω πόσοι έχουν ιδέα τι γίνεται. Γι’ αυτό κι ένας online τύπος σαν κι εμένα, δε θα μπορούσε να μην ασχοληθεί. Απλά θα προσπαθήσω να δώσω μία απλή εξήγηση.Η βασική ιδέα είναι πολύ απλή. Χάνουν χρήματα οι εται-ρίες δικαιωμάτων ήχου και εικόνας. Ο καθένας με το που το άκουγε, θα σκεφτόταν σίγουρα ένα πράγμα. Σταματήστε το download. Αυτό ζητάνε θα πεις. Τσου. Θέλει λίγο περισ-σότερη προσοχή.

Ναι φυσικά και θα απαγορεύεται το downloading ταινιών και μουσικής κυρίως, αλλά θα απαγορεύεται και η παντός τύπου προβολή σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα χωρίς άδεια. Θα πληρώνουν πρόστιμο και η ποινή μπορεί να φτάσει έως και 5 έτη φυλάκιση. Θα έχουν το δικαίωμα οι εταιρί-ες που κρατάνε τα copyrights, να μπλοκάρουν μέσω του παρόχου, όποιο site περιέχει τέτοιο περιεχόμενο. Ακόμα θα μπορούν να ελέγχουν τις μηχανές αναζήτησης (βλέπε Google)… κι άλλες λεπτομέρειες που αν αναφερθώ τώρα δεν μας φτάνουν 50 σελίδες. Δηλαδή, ξεχάστε το internet με τη μορφή που το γνωρίζατε.

PIPA? SOPA? MPA...

13

Το να ζεις σε μια χώρα που βρίσκεται σε οικονομικό, κι όχι μόνο, αδιέξοδο είναι άσχημο. Το να ζεις όμως σε μια χώρα που θρέφεται με μιζέρια, απαι-σιοδοξία και παραπληροφόρηση είναι χειρότερο. Φτάνει πια με τη λέξη κρίση! Φτάνει πια με τη μαυρίλα που μας έχει πλακώσει! Μη σπαταλάτε τη ζωή σας στον καναπέ περιμένοντας από κάποιο ρεπόρτερ να ανακοινώ-σει κάποια χαρμόσυνη είδηση. Πότε επιτέλους θα ανεξαρτητοποιηθούμε από αυτή την άρρωστη εξάρτηση με τους πολιτικούς; Πότε επιτέλους θα κλείσουμε τις τηλεοράσεις; Πότε επιτέλους θα κάνουμε κινήσεις για τις οποίες θα ‘μαστε περήφανοι; Πότε θα κοιτάξουμε λίγο πιο μακριά από τη μύτη μας; Πότε θα δράσουμε; Τώρα, τώρα, τώρα…

14

του Χρόνη Πολυμίλη

ΔΙΩΞΕ ΤΗΜΥΓΑΑΠΟΠΑΝΩΣΟΥ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Όλα ξεκινάνε απο τη στάση ζωής που έχουμε υιοθετή-σει από παιδιά... κι αν δεν το κάναμε από τότε, αλλά με δική μας υπέρβαση την αποκτήσαμε σε μεγαλύτε-ρη ηλικία, 1000 μπράβο μας, αφού είναι ηρωικό να σηκώνεται κάποιος από την «ησυχία του», τη μίζερη αλλά βολική καθημερινότη-τά του και τη ρουτίνα που συνεπάγεται κακή διάθεση, να αφήνει λίγο τον εαυτού-λη του και ΝΑ ΑΝΑΛΑΜ-ΒΑΝΕΙ ΔΡΑΣΗ! (σήκω τώρα από το καναπέ). Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, πρέπει να αλλάξουμε πρώτα εμείς ώστε να δούμε αλλα-γές γύρω μας. Από τα πιο απλά: χαμογελάτε, είναι με-ταδοτικό! (θυμάστε την προ 10ετίας ατάκα της πρωινής ζώνης;). Ένα χαμόγελο αλη-θινό όμως, που να πηγάζει από μέσα μας, που μας προτρέπει να υψώνουμε τα ποτήρια μας στην παρέα και να αναφωνούμε: «viva ΣΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΡΘΕΙ ΑΚΟΜΑ!» (δοκιμάστε το, πιάνει!!)

Επειδή σαν όντα της φύσης έχουμε την τάση να αλλη-λοεπηρεαζόμαστε, καλό θα ήταν τους αμετανόητα μί-ζερους και απαισιόδοξους ανθρώπους να τους απομα-κρύνουμε από τη ζωή μας, να κλείσουμε την τηλεόρα-ση της τρομολαγνείας -Πρε-τεντέρηδων και σια- και να βάλουμε στην καθημερι-νότητά μας όλο και περισ-σότερους ανθρώπους με τους οποίους θα μπορούμε να ΓΕΛΑΜΕ. Ένα μεγάλο όπλο στην αντιμετώπιση των σημερινών συνθηκών που κάποιοι δημιούργησαν για ΜΑΣ, αλλά ΜΕ ΕΜΑΣ (μη ξεχνάμε πως για τη σημε-ρινή κατάσταση έχουμε μερίδιο ευθύνης).

Σταδιακά λοιπόν, στη θέση της τηλεόρασης μπορούμε να βάλουμε τη μουσική. Όσο πιο χορευτική, τόσο καλύτερα. Να προσπαθού-με να την ακούμε παντού... στη δουλειά, ενώ κάνου-με έρωτα, όταν ξυπνάμε το πρωί στον καφέ και να ΧΟΡΕΥΟΥΜΕ. Όποτε μπο-ρούμε, όπου μπορούμε. Ο

Επειδή σαν όντα της φύσης έχουμε την τάση να αλληλοεπη-ρεαζόμαστε, καλό θα ήταν τους αμετανόη-τα μίζερους και απαι-σιόδοξους ανθρώπους να τους απομακρύνουμε από τη ζωή μας

15

χορός είναι έκφραση ζωής, κάνει τα προβλήματα να φαίνονται μικρότερα και τη δίψα για ζωή μεγαλύτερη. Μην ξεχνάμε ότι ο ήρωας του Καζαντζά-κη, Ζορμπάς, σαν γνήσιος εραστής της ζωής, όποτε ένιωθε να ζορίζεται, άπλωνε τα χέρια του στον ορίζοντα, έστρεφε το κεφάλι στον ουρανό και άρχιζε το χορό. Θυμηθείτε την ανεξήγητη χαρά και αίσθηση ολοκλήρωσης που νιώσατε την τελευταία φορά που γυρίσατε στο τραπέζι σας μετά από ένα βαρύ κουτσαβίστικο ζεϊμπέκικο, που γυρίσατε σπίτι σας μετά από μια reggae συναυλία ή μετά από ένα μάθημα τάνγκο, ή ένα κρητικό γλέντι. Στις προτάσεις συμπεριλαμβάνεται οποιαδήποτε ενασχόληση ή χόμπι μας ταιριάζει και είναι ικανό να μας κάνει να δράσουμε, να συναναστραφούμε και να εκφραστούμε.

Μια άλλη πράξη-στάση ζωής που εάν υιοθετήσουμε θα μας βοηθήσει σε μια πιο ολοκληρωμένη συνειδητοποίηση του όμορφου πυρήνα που έχουμε όλοι έτσι κι αλλιώς μέσα μας, έχοντας ως συνέπεια τη χαρά και το χαμόγε-λο στη ζωή μας, είναι η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ. Προς όλους. Σε αυτούς που έχουν αδικηθεί, σε όσους έχουν την ευρύτερη ανάγκη μας, στο συνάνθρωπό μας. Με λίγο ψάξιμο στο διαδίκτυο θα βρούμε τόσα εθελοντικά κοινωνικά, οικο-λογικά κ.α. δίκτυα στα οποία μπορούμε να προσφέρουμε. Σε κάθε γειτο-νιά σχεδόν υπάρχει η δυνατότητα συνεισφοράς σε αυτοοργανωτικές ομάδες πολιτών που όλο και κάτι μπορούμε να προσφέρουμε. Αν υπάρξει προσφο-ρά, ηθική ή υλική, είναι απολύτως βέβαιο πως αυτό θα μας δημιουργήσει μια ανεξήγητη εσωτερική χαρά.

Κάτι άλλο που βοηθάει είναι η επαφή με τη φύση. Έχουμε προσέξει όλοι πως κάθε φορά που βρισκόμαστε δίπλα σε ένα ποτάμι, μια ερημική πα-ραλία, ένα δάσος, ένα χαμόγελο ζωγραφίζεται στο προσωπό μας, και αυτό το μικρό σφίξιμο που νιώθουμε στην πόλη μένει εκεί, κάπου στα κορνα-ρίσματα, τις φωνές και τα μουτζώματα στο άγχος της μεγαλούπολης, που περισσότερο για φυλακή μοιάζει παρά για μέρος ευχάριστο για να ζήσει κάποιος.

Τα πράγματα είναι απλά, πιο απλά από όσο φαίνονται. Αν «ψαρώναμε» λιγότερο από τα μοντέλα ζωής που μας προωθούν, τόσα αχρείαστα πράγ-ματα που τόσο επιπλέον άγχος μας προκαλούν για να τα αποκτήσουμε,

θα χαμογελούσαμε περισσότερο. Αν αντί για το νέο Ipad ή το ακρι-βό αμάξι με το φούλ ηχοσύστημα κάναμε αυτό που πραγματικά θέ-λαμε και γέμιζε τη ψυχή μας π.χ. αποταμιέυαμε τα χρήματα για ένα μακρινό ταξίδι, ανακαλύπτοντας μέρη και ανθρώπους, ακούγοντας κουβέντες και γνωρίζοντας κουλ-τούρες που δεν θα βλέπαμε ποτέ, αν ζούσαμε εμπειρίες που θα μας ανέβαζαν επίπεδα συνείδησης... ΘΑ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥΣΑΜΕ ΠΕΡΙΣ-ΣΟΤΕΡΟ.

Τέλος, ας ΕΡΩΤΕΥΤΟΥΜΕ. Αφή-νοντας εγωισμούς και ανασφά-λειες ολοκληρωτικά. Ας συσχετι-στούμε, ας μοιραστούμε τα όνειρά μας, δεν έχει νόημα να τα κρατά-με μέσα μας. Ας ερωτευτούμε χω-ρίς όρια, και ας πονέσουμε, όλα εμπειρίες είναι μέσα στη ζωή μέσα από τις οποίες εξελισσόμαστε, ας ΖΗΣΟΥΜΕ και τότε... ακόμα κι αν όλα καταρρέουν γύρω μας θα χαμογελάσουμε, συμπαρασύρο-ντας και τους γύρω μας σε αυτόν το χορό.

του Αντώνη Σπανάκη aspan@freevox.gr

16

ΔΟΥΛΕΨΕ ΓΙΑΤΙΓΟΥΣΤΑΡΕΙΣ,ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΣ*

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Να σου πω την αλήθεια, φίλε αναγνώστη, είναι ανώφε-λο πια να σε παραφουσκώνω συνεχώς με σάπιες πλη-ροφορίες που σε τρομοκρατούν. Τον ρόλο αυτό καλά κρατούν τα μεγάλα ΜΜΕ. Ψέμματα, συνομωσίες, προδοσίες. Απολύσεις, ανεργία. Μειώσεις μισθών, κα-τάργηση επιδομάτων, κατάργηση κατώτατου μισθού. Υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, λουκέτα, αυτοκτονίες. Τράπεζες, εγκληματικότητα, τοκογλυφία. Φόροι, νέοι φόροι, πιο νέοι φόροι. Ξέρω, σε θέλουν τρομοκρα-τημένο. Έτοιμο να τα δεχτείς όλα. Το τελευταίο που θέλω είναι να σου μαυρίσω την ψυχή.

Μην τα δέχεσαι όλα άκριτα. Μην είσαι μοιρολάτρης. Το καταλαβαίνεις ότι φταίει η εποχή. Σε σπρώχνει να αναθεωρείς συνεχώς τους στόχους και τα σχέδιά σου. Συμβαίνει συνεχώς και σε όλους. Όπως όταν χωρίζεις. Βρίσκεις άλλη/ον. Τόσο εύκολο. Τι γίνεται, όμως, στο διάστημα εκείνο που οδηγείσαι από το τέλος μιας εποχής στην αυγή μιας άλλης; Είναι άλλο ένα της ζωής μας ταξίδειον. Να το θυμάσαι, είναι σαν να βρί-σκεσαι μεσοπέλαγα. Ο χρόνος του ταξιδιού σε γεμίζει με σκέψεις, αδημονή. Αναμοχλεύεις τις αναμνήσεις σου. Αναζητάς τον προορισμό σου. Τη στιγμή που θα πατήσεις το πόδι σου στο νέο χώμα, ξέρεις πολύ καλά τι πρέπει να κάνεις. Αρκεί να ταξιδεύεις. Ψυχή τε και σώματι.

Το ταξίδι σ’έχει φουσκώσει, όπως κι εμένα. Δε θέλεις άλλα λόγια του αέρα. Δε θέλεις άλλον ένα να σου χαϊ-δέψει λίγο ακόμη τ’αυτιά για το πόσο ικανός είσαι. Βιώνεις την αδικία γύρω σου. Δουλεύεις σε έναν κα-κοπληρωτή εργοδότη. Δουλεύεις υπερωρίες και δεν το λες. Δε ξέρεις αν θα έχεις δουλειά αύριο, ανασφάλεια. Δε βρίσκεις δουλειά. Μια δουλειά που σε εκφράζει. Σε απέρριψαν γιατί προτίμησαν κάποιον με λιγότερα προσόντα και απαιτήσεις. Ξέρεις ότι έχεις τη γνώση,

την τόλμη και τα κότσια. Ξέρεις ότι δε ζητάς ένα κομ-μάτι ψωμί αλλά μια θέση σ’αυτόν τον κόσμο. Χρεώ-θηκες να πληρώσεις γιατί τόλμησες να έχεις όνειρα. Να πιάσεις μια δουλειά ρε συ. Να βγάλεις το σαράκι που σε τρώει. Να νιώσεις λίγη αυτοεκτίμηση. Ότι κάτι άφησες πίσω σου, στο διπλανό σου και τον μακρυνό σου. Να νιώσεις άνθρωπος, χρήσιμος στην κοινωνία.

Όλοι κάνουμε το ταξίδι μας. Άλλοι σε τράτες, άλλοι σε κρουζιερόπλοια, άλλοι σε πειρατικά. Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις διαφυγής. Δε θέλω να σε ποτίσω με λό-για ευφάνταστα, λόγια που δανείστηκα από το ένα εναλλακτικό μπλογκ, λέξεις που ξεστόμισε ένας επι-τυχημένος επιχειρηματίας, καλές πρακτικές, παρα-δείγματα προς μίμηση. Βαρέθηκα τις έτοιμες λύσεις από το ράφι. Σου φουσκώνουν πιο πολύ το μυαλό. Σε κάνουν ακόμη πιο ανυπόμονο, πιο αναποφάσιστο, πιο ανεύθυνο, πιο ασυνεπή. Και μετά παραίτηση. «Αφού το βλέπεις, δε πάει άλλο». «Και πώς θα βρούμε τα λεφτά;». «Άστο καλύτερα, χάσιμο χρόνου». Βάλ’το καλά στο μυαλό σου. Αν δε λερώσεις τα χέρια σου, δε φτιάχνεις τίποτα. Δεν υπάρχει παρθενογένεση. Δούλε-ψε για να πλάσεις το αυθεντικό. Κυνήγησε το αυθόρ-μητο, αλλά κάνε το αληθινό. Πρωτίστως για σένα. Και μετά θα’ρθουν και τα φράγκα.

ΓYΡΙΣΕ ΣΤΗ ΦYΣΗ!Μήπως το τσιμεντένιο και γκρίζο αστικό τοπίο σε κά-νει να μελαγχολείς; Μήπως καταπιέζεσαι σε μια δου-λειά καρέκλας; Μήπως πιστεύεις ότι οι γνώσεις και το κοφτερό μυαλό σου χαραμίζονται σε τέσσερις τοίχους για το συμφέρον κάποιου ξένου; Μην απογοητεύεσαι και κυρίως ξέχνα τους ψυχολόγους. Αναθεώρησε τους στόχους και βρες τη θέση σου σ’αυτό τον μάταιο κόσμο

*παράφραση του «Είσαι ελεύθερος άνθρωπος, όχι μισθοφόρος. Να παλεύεις χωρίς να καταδέχεσαι να ζητάς ανταμοιβή, αυτό είναι η αληθινή ελευ-θερία», από την Ασκητική του Καζαντζάκη

17

με μια πρώτη επίσκεψη στο χω-ριό. Να οξυγονωθεί ο εγκέφαλος. Μην πας βέβαια εκεί που πάνε όλοι. Διάλεξε εσύ το μονοπάτι. Πήγαινε μια μέρα να ρίξεις λίπα-σμα και να κλαδέψεις τις ελιές με τον θείο σου. Κάψτε τα λιόκλαδα, ψήστε λουκάνικο, φάτε αθότυρο και πιείτε κόκκινο κρασί. Ρώτα επίμονα τη γιαγιά σου να μάθεις πώς να περιποιηθείς το δυόσμο, τον μαϊντανό και το σέλινο που φύτεψες στο μπαλκόνι σου. Κά-τσε μια μέρα πάνω από το τσου-κάλι να μάθεις πώς μαγειρεύει η μάνα σου το κουνουπίδι γιαχνί (κι ας μην σ’αρέσει).

Κάνε μια βόλτα στο χωριό. Δες το σαν μια ευκαιρία να μάθεις ποια είναι η περιουσία σου, ποια εί-ναι τα κτήματά σου. Αν σκεφτείς

πόσους γνωστούς και εμπειρίες έχεις αποκτήσει και πόσο τυ-χερός/ή είσαι που υπάρχει το διαδίκτυο για να αντλήσεις πλη-ροφορίες για νέες γεωργικές καλ-λιέργιες, θα καταλάβεις ότι π.χ. η σαλιγκαροτροφία είναι μια πολύ ανταγωνιστική εξαγωγική επιχεί-ρηση. Σκέψου πόσο περήφανο θα έκανες τον παππού σου αν δού-λευες τα ίδια χώματα που μεγά-λωσαν τον πατέρα σου, κι εσένα ακόμη.

ΖΩH ΠΟΔHΛΑΤΟΈχεις παρατηρήσει ότι πληθαί-νουν οι ποδηλάτες γύρω σου τε-λευταία. Αν είσαι ένας από αυ-τούς, θα έχεις συνειδητοποιήσει ότι το ποδήλατο δε σου προσφέ-

ρει μόνο την ευκαιρία να γυμνα-στείς αλλά και να εξοικονομήσεις χρήματα στις μετακινήσεις σου και βέβαια να μην επιβαρύνεις το φυσικό περιβάλλον γύρω σου. Αν έχεις αρχίσει να πιστεύεις ότι πλέον το ποδήλατο θα συνεχίσει να γίνεται τρόπος ζωής για πάρα πολλούς, τότε σίγουρα θα υπάρ-χει ανάγκη για νέα καταστήματα πώλησης ποδηλάτων. Γιατί δεν πι-έζεις τον δήμο να διαθέσεις προς ενοικίαση τα δημοτικά ποδήλατα, που παρεπιπτόντως σκουριάζουν στα κλειστά σημεία ενοικίασης; Κι αν σου φαίνεται αυτό τόσο δύ-σκολο, γιατί δεν μετατρέπεις το υπόγειο του σπιτιού σου σε μινι συνεργείο συντήρησης και με-ταποίησης ποδηλάτων; Λύσε και δέσε παλιά σου ποδήλατα για να μάθεις τη δουλειά. Περιποιήσου

ποδήλατα συγγενών σου, που χρει-άζονται βαφή, νέα ανταλλακτικά για να τους ενθαρρύνεις να ανέβουν πάλι στο ποδήλατο, να νιώσουν και πάλι παιδιά. Δείξε στους φίλους σου πόσο εύκολα μετατρέπει ένας ηλεκτροκι-νητήρας ένα ποδήλατο σε οικολογικό σκούτερ.

Κι αν δεν τα καταφέρνεις καλά με τις βίδες και τα κατσαβίδια, τότε κάνε το ποδήλατό σου επιχείρηση ταχυμετα-φορών. Κάντο όπως ο θεσσαλονικιός Κώστας Συμελίδης (bike2door.gr) ο οποίος μεταφέρει δέματα μέσα στην πόλη γρήγορα, οικονομικά και οικο-λογικά. Πόσοι από εσάς δεν μπορείτε να αφήσετε ούτε μια στιγμή το μαγαζί σας ή το πόστο σας για να πεταχτείτε και να παραλάβετε ή να παραδώσετε κάτι επείγον;

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΕ ΤΟ Ή ΚΑΝΤΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ!Όσο πληθαίνουν οι ποδηλάτες γύρω σου, τόσο πληθαίνουν και τα υπαί-θρια παζάρια. Ανταλλακτικά παζάρια. Παζάρια με μεταποιημένα ενδύματα και κοσμήματα. Φεστιβάλ χειροτε-χνίας και οικοτεχνίας, όπως το «Εν Οίκω». Όσο το εισόδημα θα συρρι-κνώνεται, τα εμπορικά καταστήματα θα χάνουν τζίρο γιατί ο κόσμος θα τριγυρνά σε λαϊκές και παζάρια για φθηνές λύσεις. Αν για κάποιους/ες από εσάς το χόμπι σας είναι να μετα-ποιείτε παλαιά σκεύη, ενδύματα, κο-σμήματα, συσκευές κ.α., τότε ξεκινή-στε να λαδώνετε τις μηχανές σας γιατί ο κόσμος αναζητά ήδη νέες λύσεις που ικανοποιούν πάγιες ανάγκες. Αν οι καλλιτεχνικές σας δημιουργίες πι-στεύετε ότι ξεπερνούν το όρια αυτής της πόλης ή/και χώρας, τότε φτιάξ-τε και μια σελίδα στο etsy.com όπου μπορείτε να προωθήσετε τη δουλειά σας σε όλο τον κόσμο.

Αν κάθεστε από τη μέσα πλευρά του ταμείου, μην απογοητεύεστε με την πτώση του τζίρου στο κατάστημά σας. Δεν φταίει σε όλα η κρίση αλλά κι ούτε υπάρχει απο μηχανής θεός. Μη βραχυκυκλώνετε. Αν είχατε βγει μια βόλτα στην εξοχή, όπως παραπάνω, θα είχατε ήδη γεμίσει ιδέες κι ελπί-δα για μια νέα αρχή. Όπως μια νεαρή καταστηματάρχης από τη Θεσσαλονί-

18

Βάλ’το καλα΄στο μυαλό σου. Αν δε λερώσεις τα χέρια σου, δε φτιάχνεις τίποτα. Δεν υπάρχει παρθενογένεση. Δού-λεψε για να πλάσεις το αυ-θεντικό. Κυνήγησε το αυθόρ-μητο, αλλά κάνε το αληθινό. Πρωτίστως για σένα. Και μετά θα’ρθουν και τα φράγκα.

19

κη, η οποία ενοικιάζει με επιτυχία τα εμπόρευματά της, ρούχα αμπιγιέ, τουαλέτες και ταγιέρ επίσημα για ξεχωριστές εξόδους, αντί να τα πωλεί. Απευθυνόμενος κυρίως στις κυρίες, πόσα ρούχα ιδιαίτερων περιστά-σεων δεν σκλαβώνονται στις ντουλάπες σας; Απελευ-θερώστε τα!

Αν ο παλιός σου Η/Υ σέρνεται, δε χρειάζεται να αγο-ράσεις άλλο. Κατ’αρχήν αναλογίσου το μικρό Κινεζά-κι που μεγαλώνει δίπλα στα ψηφιακά σου σκουπίδια. Δεν του αξίζει τέτοια τύχη. Μπορείς απλά να ρωτήσεις ένα φίλο σου πληροφορικάριο, να πιάσεις την κουβέ-ντα στον τεχνικό της γειτονιάς σου, να μπεις σε κά-ποιο forum στο διαδίκτυο. Ρωτώντας πάνε στην πόλη και στο ταξίδι μέχρι εκεί θα μπορούσες να μάθεις ότι ίσως να μην χρειάζεσαι καμία αναβάθμιση αν βάλεις linux αντί windows. Θέλεις να πάρεις ipad, ντε και καλά γιατί είναι της μόδας. Θέλεις να πληρώσεις μια περιουσία σε μια συσκευή που κάνει λιγότερα από τον φορητό σου; Αν σου αρέσει απλά η αίσθηση της αφής στην οθόνη, ρώτα και θα βρεις σίγουρα έναν τε-χνικό που μπορεί να μετατρέψει την παλιά σου CRT ή ακόμη και TFT σε οθόνη αφής. Οι καιροί επιβρα-βεύουν τους πολυμήχανους, αυτούς που πιάνουν τα χέρια τους και καταφέρνουν να αποκτούν προστιθέ-μενης αξίας δεξιότητες.

ΖΩΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΑν είστε από αυτούς που πιστεύουν ότι η ζωή δεν εί-ναι εκεί έξω αλλά εκεί μέσα (στα κοινωνικά δίκτυα), υπάρχει και για εσάς η λύση: social sitting. Ναι, οι πιο έξυπνοι θα έχουν καταλάβει ήδη ότι υπάρχει συ-νάφεια με το baby sitting. Ακόμη κι αν, λοιπόν, είστε εθισμένοι με τα κοινωνικά δίκτυα (και το παραδέχε-στε), μη ντρέπεστε γι’αυτό. Ξεπεράστε το. Είμαι σίγου-ρος ότι δεν αντιμετωπίζετε κάποιο σοβαρό πρόβλημα κοινωνικοποίησης. Ακόμη κι αν οι άλλοι σας θεωρούν τεμπέληδες, αποδείξτε τους το αντίθετο ξεκινώντας από την ζεστασιά του σπιτιού σας να δημιουργείτε, να διατηρείτε και να ενημερώνετε τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, LinkedIn) ενός φίλου επαγγελματία ή ενός καταστήματος που δεν διαθέτει είτε τη γνώση είτε τον ελεύθερο χρόνο για να το κάνει. Που ξέρετε, ίσως οι δουλειές σας να πάνε τόσο καλά που να καταφέρετε να ανοίξετε το δικό σας διαφημιστικό γραφείο.

Αν είσαι πάλι ένας από τους ανώνυμους ακτιβιστές hackers, που είδε με αποτροπιασμό το κλείσιμο της σελίδας διαμοιρασμού αρχείων Megaupload.com και την απαγγελία κακουργήματος στους ιδρυτές και υπαλλήλους της, και που μάχεται ενάντια στον νόμο ACTA και στον περιορισμό της ελεύθερης πρόσβασης, υπάρχει στ’αλήθεια και για σένα μια ευκαιρία απα-σχόλησης σ’αυτόν τον άδικο κόσμο: εντόπισε λάθη (bugs) στον περιηγητή (browser) Chrome της Google και κέρδισε μέχρι 1337$ ανά bug. Σε όσους αυτά

ακούγονται κινέζικα, ο Chrome είναι μια εφαρμογή ανοιχτού κώδικα, που σημαίνει ότι καθένας από εμάς έχει πρόσβαση στις γραμμές κώδικα από τις οποίες αποτελείται το πρόγραμμα για να τις εξετάσει και να διορθώσει τυχόν προβλήματα δυσλειτουργίας.

Κι αν είστε απ’αυτούς που μόλις γυρίσατε από μια βόλτα εκεί έξω στη φύση, τότε ίσως να επιστρέφετε στην πόλη απογοητευμένοι γιατί βλέπετε το λάδι που μαζέψατε με τόσο κόπο αυτή τη χρονιά να παραμένει αναξιοποίητο στις δεξαμενές του αγροτικού συνεταιρι-σμού της περιοχής σας. «Φταίνε οι χαμηλές τιμές του λαδιού» λένε όλοι, από το καφενείο του χωριού μέ-χρι τους ειδικούς του συνεταιρισμού. Αν είστε κάπως προβληματισμένοι πάνω στο ρόλο και την επιτυχία του αγροτικού συνεταιρίζεσθαι στην περιοχή σας, τότε γιατί να μην προσπαθήσετε μόνοι σας να εκμεταλ-λευτείτε την προώθηση του ελαιολάδου σας μέσω του διαδικτύου; Κάντο όπως η κυρία Κολοκοτρώνη, που ανέδειξε το λάδι της περιοχής της, βιολογικής καλλι-έργειας από παραγωγό της Πελοποννήσου, στη ιστο-σελίδα oliveology.co.uk και πλέον το πουλά σε λιανι-κή και χονδρική στη Βρετανία. Δεν είναι δα ανάγκη να κάνεις κάτι τόσο ευφάνταστο και εξωπραγματικό για να πετύχεις. Αρκεί να αγαπάς αυτό που κάνεις.

Επίλογος

Είναι αυτή η αρχέγονη συνείδηση του τέλους. Μην πάει ο νους σε μακάβρια πράγματα. Το παρεξηγημέ-νο τέλος που στην ουσία παραπέμπει στην εκπλήρω-ση ενός σκοπού. Της κορυφαίας ανάγκης που μοι-ραζόμαστε αθόρυβα αλλά κάνουμε λίγα για να την ικανοποιήσουμε. Την ανάγκη της αυτοπραγμάτωσης. Κι αν δεν κατάλαβες ακόμη τι εννοώ, αυτό το κάτι που επιδιώκουμε όλοι να καταφέρουμε να γίνουμε. Κάτι χρήσιμο για τους εαυτούς μας και τους γύρω μας. Να καταφέρουμε να γεμίσουμε το κενό. Να μην καλύ-πτουμε την ανασφάλεια με ένα νέο κινητό ή ακίνητο. Να πετύχουμε τον έναν και μοναδικό σκοπό, τον αυ-τοσκοπό.

Να μιλήσουμε για αυτά που έχουν πραγματικά νό-ημα για τη ζωή μας. Να αναζητήσουμε μια δουλειά που μας εκφράζει. Να επενδύσουμε σε μια επιχειρη-ματικότητα που μας γεμίζει. Να δούμε τις ανάγκες των γύρω μας ως τον αυτοσκοπό μας. Να μάθουμε να προσφέρουμε λύσεις στις ανάγκες των γύρω μας. Ανι-διοτελώς ή ακόμη κι από θεμιτό συμφέρον. Να ανα-ζητούμε συνέχεια το γιατί. Για τί έχουν πραγματικά ανάγκη. Δε χρειαζόμαστε περισσότερες ή νέες λύσεις από αυτές που υπάρχουν. Χρειαζόμαστε οι σωστές λύ-σεις να ικανοποιούν τις σωστές ανάγκες.

H ΓΗ ΔΕΝ ΣΕ ΠΡΟΔΩΣΕ ΠΟΤΕ...ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ

του Στέφανου Καρουζάκη s.karouzakis@freevox.gr

20

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Η δύσκολη περίοδος που διανύουμε μας έχει οδηγή-σει στο να αναζητάμε λύσεις διαφυγής από τα πολλα-πλά αδιέξοδα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Μιας και μάθαμε στο εύκολο, εξακολουθεί να υπάρχει η τάση αναζήτησης κάτι άμεσου, που να αποδίδει γρή-γορα και εύκολα. Κάποιοι μπορεί να τα καταφέρουν, όμως για τους πολλούς ο δρόμος είναι μακρύς και δύ-σβατος. Ένας τέτοιος δρόμος είναι η καλλιέργεια και παραγωγή κάποιου προϊόντος. Είναι πλέον συχνό το φαινόμενο να συναντάμε καθημερινά ανθρώπους που είτε έφυγαν για να παράγουν, είτε σκέφτονται τους τρόπους διαφυγής. Δεν είναι όμως λίγοι και εκείνοι που παραδοσιακά ήταν και είναι στον τομέα της πα-ραγωγής και τώρα αναζητούν τόσο νέες καλλιέργειες όσο τρόπους και διαδικασίες τυποποίησης και διακί-νησης των προϊόντων τους.

ΠΕΡΙΣΣOΤΕΡΗ ΔΟΥΛΕΙA - ΛΙΓOΤΕΡΟ ΦEΪΣΜΠΟΥΚΔεν σας κρύβω ότι κι εγώ μαζί με πολλούς αναζητώ τρόπους που θα με οδηγήσουν σε μια μετάβαση μα-κριά από πόλεις. Έτσι, είπα να συναντήσω κάποιους ανθρώπους που τόλμησαν να άλλαξουν τρόπο σκέ-ψης, παρά τα τείχη που είχαν να γκρεμίσουν. Ο δρό-μος μου λοιπόν με έβγαλε στη λαϊκή του Σαββάτου. Εκεί συνάντησα την κυρία Άννα, μια σκληροτράχηλη γυναίκα που μόλις της είπα τι σκοπό είχα, ήταν σα να με περίμενε. Σα να ‘θελε από καιρό να τα πει κάπου. «Είμαι αγρότισσα. Γεννήθηκα στα χωράφια και συνέ-χισα αυτό που βρήκα από τους προγόνους μου. Ασχο-λήθηκα με την ελιά και το αμπέλι δηλαδή, αλλά είδα την εκμετάλλευση. Πριν από 15 χρόνια έλεγα στον άντρα μου: Τι θα γίνει; Έτσι θα είμαστε; Θα δουλεύ-ουμε για να πληρώνουμε ίσα ίσα τους αγρότες και τα έξοδα μας; Και μου έλεγε, έτσι είναι οι αγρότες, αν πουλήσουμε τη σταφίδα, αν πιάσει τιμή το λάδι και το σταφύλι...». Η κυρία Άννα αποφάσισε να μην εί-ναι έτσι. Αποφάσισε να ασχοληθεί με άλλα πράγματα που θα της αποδίδουν τουλάχιστον τους κόπους της. «Κακά τα ψέματα...» -μου εκμυστηρεύτηκε κάποια στιγμή- «...η ελιά αλλά και τ’αμπέλι είναι το χρυσάφι. Το μόνο που μπορείς να κάνεις όμως με τούτη την εκμετάλευση, είναι το λάδι και το κρασί της χρονιάς σου και πράμα άλλο».

Πήρε λοιπόν τα βουνά και άρχισε να ψάχνει τα βότα-να του τόπου μας. Μ’ενα κλωναράκι δίκταμο, άρχισε να καλλιεργεί τα «μεταφυσικά» βοτάνια που τούτος ο ευλογημένος τόπος δεν είναι τυχαία γεμάτος. Τώρα, μετά από πολύ κόπο, πράγμα που το μαρτυ-ρούσε ακόμα και το βλέμμα της, στον πάγκο της θα δεις κάθε λογής βοτάνι. Δεν σταμάτησε όμως εκεί. Έπιασε τον παλμό της αγοράς, έχοντας το κεφάλι της ανοιχτό και έτοιμο να δεχτεί και να δοκιμάσει και-νούργια πράγματα, εν αντιθέσει με το πλήθος των συ-ναδέλφων της. Περήφανη πλέον μιλά για τη στέβια παραγωγής της, το ιπποφαές, το goji berry και το λι-ναρόσπορο και σχεδόν θυμωμένη μου μιλάει για τους

νέους. «Οι νέοι δεν στρώνονται. Διαβάστε, ενημερω-θείτε και στρωθείτε στη δουλειά. Σηκωθείτε απ’ τσοι καναπέδες και δουλέψτε 20 ώρες τη μέρα. Φτάνει το φεϊσβούκ και οι υπολογιστές. Δε λέω καλό το ιντερ-νέτ, το βλέπω και ‘γω στη δουλειά μου, αλλά όχι μόνο αυτό. Εχω πολύ καιρό να δω νέο άνθρωπο να θέλει, αλλά να θέλει να δουλέψει».

Εκείνη τη στιγμή σαν από θαύμα ήρθε ένας νέος να αγοράσει στέβια. «Να ο κύριος είναι νέος ζαχαροπλά-στης. Ήρθε πριν καιρό, με βρήκε και με ρώτησε για τη στέβια. Όταν τον είδα είπα επιτέλους ένας νέος. Ασχολήθηκε αρκετά, τον βοήθησα και ‘γώ όσο μπο-ρούσα και έφτιαξε ένα κουλουράκι με ηλιόσπορο, λι-ναρόσπορο και στέβια. Τώρα το κουλουράκι το παίρ-νουν όλοι οι διαβητικοί και όχι μόνο». Κάπου εκεί συμφωνήσαμε πως ευκαιρίες υπάρχουν όσο μαύρα και αν είναι τα πράγματα, αρκεί να είμαστε ικανοί να τις δούμε. Πέρασε ο καιρός, μου είπε η κυρία Άννα καθώς την αποχαιρετούσα. Έφυγε η εφηβεία, σπου-δάσατε, πήγατε φαντάροι...άντε τώρα, είναι ώρα για δουλειά. Αφήστε καναπέδες, τσιγάρα και καφέδες...είναι ώρα για δουλειά.

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ - ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ -ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣΤην επόμενη μέρα η τύχη με οδήγησε στο Ρέθυμνο. Είχα ραντεβού με το Νίκο. Ο Νίκος είναι ένας νέος άν-θρωπος που χρόνια τώρα προσπαθεί...και προσπαθεί σκληρά. Σπούδασε στο Οικονομικό της Νομικής και για χρόνια ψαχνόταν από δουλειά σε δουλειά, ώσπου να κατασταλάξει. Τώρα είναι ένας από τους ιδιοκτήτες μιας εταιρείας τυποποίησης διαφόρων προϊόντων (κύ-ριως παράγωγα ελιάς και σταφυλιού). Κουρασμένος από την εξαντλητική καθημερινότητά του, αλλά συγ-χρόνως γεμάτος διάθεση να συνεχίσει να προσπαθεί αλλά και να μεταδώσει το δρόμο που τον γοήτευσε.

«Εγώ στην τυποποίηση μπήκα σαν λογιστής, είδα τις διαδικασίες αυτές και μου άρεσαν πολύ. Ξεκίνησα με το μοναστήρι της Αγ. Τριάδας, όπου υπήρχαν κρασιά και λάδια και μπήκαμε στη διαδικασία να τα εμφια-λώσουμε και να τα δώσουμε στην αγορά. Εκεί άρχισα ν΄ανακαλύπτω πως λειτουργεί το όλο σύστημα της τυ-ποποίησης, της παρουσίας και των δικτύων πώλησης. Βέβαια, οφείλω να ομολογήσω ότι τότε ήμουν παντε-λώς άπειρος, με αποτέλεσμα να έχω φάει πολλές κα-τραπακιές. Αν δεν έχεις κάποιον να σου μεταδώσει τη γνώση όλο και κάποιο λάθος θα κάνεις και δυστυχώς στην κοινωνία μας, τη γνώση δεν τη μεταδίδουν εύκο-λα. Εγώ προσωπικά δεν κρύβω τίποτα, έχω άλλη νο-οτροπία και στο μέλλον θα δείξει αν είχα δίκιο ή άδι-κο». Ήταν εύκολο εξ΄αρχής να διαπιστώσω πως είχα να κάνω με έναν διαφορετικό επιχειρηματία. Έναν άνθρωπο με άλλες αξίες και ιδανικά από αυτά που μας έχουν συνηθίσει η πλειοψηφία των συναδέλφων του. Δεν άργησα να επιβεβαιωθώ αφού η κουβέντα μας ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον αποκτούσε.

21

22

Έχοντας φτιάξει μια μονάδα τυποποίησης σε ακατάλληλη στιγμή, όπως μου εξήγησε, έπρεπε να κάνουν κάτι που να διαφοροποιείται από αυτό που κάνουν όλοι. Η διέξοδος βρέθηκε όταν δύο άλλοι νέοι, με γνώσεις σε άλλα αντικείμε-να τυποποίησης μπήκαν στην επιχείρηση. Ένωσαν λοιπόν τις γνώσεις τους (ο ένας είχε εξει-δίκευση σε λάδι,ξύδι και κρα-σί, ο άλλος στα βότανα και ο άλλος στο μέλι) και δημιούρ-γησαν καινοτόμα προϊόντα με παραδοσιακές πρώτες ύλες. «Η κρίση μας ένωσε», μου είπε ο Νίκος, που με ενθουσιασμό συνέχισε να μου μιλά για την καινοτομία. «Μου αρέσει να γίνονται πράγματα που να μην υπάρχουν. Εκεί υπάρχει όφελος, να προσπαθήσεις να διαφοροποιηθείς και να και-νοτομήσεις. Για παράδειγμα, λαδάδες υπάρχουν 1500, στα ράφια όμως 3 λάδια θα δεις να κυριαρχούν. Άρα το παιχνίδι είναι χαμένο».

Τρία πράγματα μέχρι στιγμής είχαν καρφωθεί στο κεφάλι μου: Εξειδίκευση - Συνεταιρι-σμός - Καινοτομία. Είναι τρία βασικά στοιχεία για να κατα-φέρουμε κάτι στις δύσκολες μέρες που διανύουμε, όμως θέλουν προσοχή, όπως μου επισήμανε και ιδιαίτερα το δεύτερο. «Ο συνεταιρισμός εί-ναι μια έννοια που έχει βου-λιάξει. Όμως εγώ σας λέω πως όταν λειτουργεί σωστά είναι ένα πράγμα ιερό για τον πα-ραγωγό. Εμείς συνεταιριστή-καμε με εμπειρία στην τυπο-ποίηση, όχι τρεις άσχετοι. Με τους συνεταιρισμούς τι έγινε; Εννωθήκαμε οι παραγωγοί, οι ταλαίπωροι και φτιάξαμε το συνεταιρισμό, αλλά βάλαμε να διοικείται από άσχετους. Ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, δεν ήταν της δουλειάς. Να μπορούν να αντιλαμβάνονται τον κόπο του αγρότη».

Ωραία! Όλα καλά μέχρι έδω, αλλά σε μια εποχή δυσκολή που η αγορά έχει παγώσει και

η αξιοπιστία του έθνους μας έχει πήλινα πόδια, τι το κάνεις το προϊόν; Σε μια εποχή που η ελιά και το αμπέλι ολοένα και χάνουν έδαφος αξίζει να επι-μείνει κανείς στις παραδοσια-κές καλλιέργιες; «Βασικό είναι ότι έχουμε μεράκι και βασικό επίσης είναι ότι είναι πρώτες ύλες του τόπου μας και ΄μεις θέλουμε να αξιοποιήσουμε τις ύλες του τόπου μας. Χω-ρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είμαστε ανοιχτοί και σε άλλα βιώσιμα σενάρια. Όμως ό,τι ενέργεια και να κάνουμε τώρα, θα πρέπει να απευθυνόμα-στε κυρίως έξω, ειδικά για τα αγροτικά προϊόντα. Εμείς που-λάμε στο εξωτερικό, γιατί στη Ελλάδα υπάρχει κρίση και δεν πληρώνεσαι ή αργείς πολύ να πληρωθείς, ενώ στο εξωτερικό θα πληρωθείς και σε καλύτερη τιμή απ’την Ελλάδα. Η αξιοπι-στία τώρα, είναι κάτι που εμείς χτίζουμε. Θέλω να πω, πως η ποιότητα του προϊόντος σου, σε πρώτη φάση, δείχνει ποιος είσαι. Σε δεύτερη φάση αν εί-σαι τυπικός με τη συμφωνία, δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι απ΄την εικόνα που δημιουργή-θηκε».

Θα δανειστώ λόγια του Νί-κου και θα πω κλείνοντας: Δεν υπάρχει γενικός κανόνας. Όλα είναι πολύ δύσκολα και πολύ εύκολα. Δεν θα πρέπει ν΄ακούμε τις τηλεοράσεις και να τα βάψουμε όλα μαύρα, να κλειστούμε μέσα στα σπί-τια μας. Θα περάσουμε πολύ δύσκολες μέρες και κάποιοι ήδη τις περνάνε. Κρίση είναι και η κρίση θα περάσει. Υπήρ-ξαν στο παρελθόν χειρότερες κρίσεις απ΄αυτές, απλά τώρα είχαμε καλομάθει και μας κα-κοφαίνεται η αλλαγή. Μέσα στην κρίση θα δημιουργηθούν ευκαιρίες. Τώρα, πρέπει να μάθουμε να αξιοποιούμε και την παραμικρή ευκαιρία. Εξει-δίκευση - Συνεταιρισμός - Και-νοτομία... και δουλειά. Πολύ δουλειά.

Πέρασε ο καιρός, μου είπε η κυρία Άννα καθώς την αποχαιρετούσα. Έφυγε η εφηβεία, σπουδάσατε, πή-γατε φαντάροι...άντε τώρα, είναι ώρα για δουλειά. Αφήστε καναπέ-δες, τσιγάρα και καφέδες...είναι ώρα για δουλειά.

του Θάνου Κοντομήτρου kontomitros@freevox.gr

24

ΨΑΞΤΟΛΙΓΟΠΑΡΑ-ΠΑΝΩ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Πίσω από κάθε καταστροφή κρύβεται και μια αισιό-δοξη πτυχή. Είναι αυτές οι φωτεινές χαραμάδες που σε βοηθάνε να αντιμετωπίσεις με περισσότερο σθένος την οποιαδήποτε δυσάρεστη κατάσταση που μπορεί να χεις βρεθεί εσύ και οι γύρω σου. Σαν φωτεινές χα-ραμάδες λοιπόν, οι οποίες ευτυχώς ολοένα και αυξά-νονται, έχουν ξεπηδήσει ανά την Ελλάδα κινήσεις και δράσεις που σκοπό έχουν να διευκολύνουν σε πρώτο στάδιο τους πολίτες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, αλλά και να δείξουν σε όλους τους πο-λίτες ανεξαιρέτως κατάστασης ένα διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης της καθημερινότητας.

ΥΓΕΙΑΗ οικονομική κρίση και η προσπάθεια των κεφαλαιο-κρατών να την μεταβιβάσουν στον κόσμο της εργασί-ας έχουν ως αποτέλεσμα η ανεργία και η φτώχεια να αυξάνονται ραγδαία, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους στο περιθώριο. Από την άλλη, στο πλαίσιο της υλοποί-ησης της περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής και της εμπορευματοποίησης της υγείας μειώνονται δραματικά οι δαπάνες του δημοσίου στο ζωτικό τομέα της υγείας-πρόνοιας και το κράτος αποσύρεται από την στοιχειώδη ευθύνη να καλύψει ακόμα και τις πιο βασικές υγειονομικές ανάγκες μεγάλου τμήματος των κατοίκων της χώρας. Λαμβάνοντας υπ όψιν ότι η υγεία είναι η πρώτη προτεραιότητα κάθε ανθρώπου, πολλές οργανώσεις ή ανεξάρτητα ιατρεία - φαρμακεία προσφέρουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

ΙΑΤΡΕIΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚHΣΑΠΟΣΤΟΛHΣ ΣΤΗΝ ΑΘHΝΑΤo πρώτο Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής για ανασφά-λιστους και οικονομικά αδύναμους πολίτες εγκαι-

25

νιάζουν ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών και η φιλανθρωπική εταιρεία «Αποστολή» της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Αυτοί που θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις υπηρε-σίες του Ιατρείου Κοινωνικής Αποστολής είναι:

● Δεκάδες χιλιάδες ανασφάλιστοι πο-λίτες που είναι αποκλεισμένοι από υπηρεσίες υγείας.

● Ένας στους 4 εργαζόμενους που εί-ναι ανασφάλιστος.

● 150.000 μακροχρόνια ανασφάλιστοι του ΟΑΕΕ, ομοίως αποκλεισμένοι από τις παροχές του συστήματος Υγείας.

● Νέο - άστεγοι, πρώην έμποροι και επιχειρηματίες.

ΚΟΙΝΩΝΙΚO ΦΑΡΜΑΚΕIΟ ΣΤΑ ΧΑΝΙAΦάρμακα σε άπορους και ανασφάλιστους ασθενείς θα παρέχει δωρεάν το κοινωνικό φαρμακείο, που θα ξεκινήσει να λειτουργεί την Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου στο Εργατικό Κέντρο Χανίων, έπειτα από πρωτοβουλία των Ιατρικού και Φαρμακευτικού Συλλό-γων Χανίων και τη διάθεση του χώρου από τη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου. Το κοινωνικό φαρμακείο θα είναι ανοιχτό για το κοινό κάθε Τρίτη και Πέμπτη από τις 10.30 το πρωί έως τις 12.30 το μεσημέρι και Δευτέρα και Τετάρτη από τις 6 το από-γευμα μέχρι τις 8 το βράδυ. Τηλέφωνο του Εργατικού Κέντρου: 2821092429.

ΚΟΙΝΩΝΙΚO ΙΑΤΡΕIΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓYΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝIΚΗΤο Κοινωνικό Ιατρείο θα λειτουργεί καθημερινά τις εργάσιμες ημέρες και θα έχει τακτικά ιατρεία γενικής ιατρικής, νευρολο-γικό, παιδιατρικό, ψυχιατρικό, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, οδοντιατρείο και φαρμακείο. Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να κλείσουν ραντεβού στο τηλέφωνο 2310 520386 τις πρωινές ώρες των εργάσιμων ημερών.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΠΑΙΔΕΙΑ«Ζήσε σαν να ήταν να πεθάνεις σήμερα, μάθε σαν να ήταν να ζή-σεις για πάντα». Το δικαίωμα στη γνώση και την εκπαίδευση το έχουν άπαντες και είναι αδιαπραγμάτευτο. Πόσο διατεθειμένος είναι όμως ο καθένας μας να μοιραστεί τις γνώσεις του; Και με τι αντίτιμο; ΔΩΡΕΑΝ. Έμεινα έκπληκτος από την γκάμα των επιλο-γών που υπάρχουν για πρόσβαση στην εκπαίδευση.

ΑΝΟΙΧΤH ΒΙΒΛΙΟΘHΚΗ (openbook.gr)Η ανοιχτή βιβλιοθήκη πραγματικά με εντυπωσίασε! Υπάρχουν βιβλία σε όλες τις κατηγορίες για να διαβάζεις για μια ζωή! Νόμι-μα και δωρεάν!! Ποίηση, Δοκίμια, Πεζογραφία, Ξένη - παιδική- κλασική Λογοτεχνία! ‘Άλλες εναλλακτικές λύσεις: altfactor.ath.cx, free-ebooks.gr, ebooks4greeks.gr

ΔΩΡΕAΝ ΜΑΘHΜΑΤΑ (jaba.gr)Εκπαιδευτικοί διαφόρων ειδικοτήτων προσφέρονται να μοιρα-στούν τις γνώσεις τους και να διδάξουν δωρεάν σε παιδιά από-ρων και ανέργων ή φοιτητές. Επίσης υπάρχουν και κάποιοι που ανταλλάσσουν τις γνώσεις τους! Η ποικιλία και εδώ μεγάλη! Εκτός από θετικές - θεωρητικές και τεχνολογικές επιστήμες προσφέρο-νται και μαθήματα μουσικής - εκγύμνασης - τεχνών!

26

κόσμο. Ανταλλάσσουν μεταξύ τους αντικείμενα, τα οποία θα κατέληγαν σε χωματερές. Το σκουπίδι του ενός είναι το δια-μάντι κάποιου άλλου. Στην Ελ-λάδα υπάρχουν αρκετοί online κόμβοι που εξυπηρετούν πολ-λές πόλεις. Το ελληνικό δίκτυο έχει περίπου 10.000 μέλη.

ΔΩΣΕ - ΠΑΡΕ (dwsepare.ning.com)Στην ίδια λογική ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών κινείται και το «Δώσε - Πάρε» που έχει πάνω από 1.200 μέλη. Θα βρεις από κρέμα για πανάδες μέχρι πλαστικές ραφιέρες. Μπες στο site και θα πάθεις πλάκα.

ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΚΟΠΕΣΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ (homelink.gr)Θες να κάνεις δωρεάν διακοπές στο εξωτερικό; Υπάρχουν πολ-λοί διεθνείς οργανισμοί. Ένας από αυτούς είναι η Homelink International, όπου γίνεσαι μέ-λος με συνδρομή 100 ευρώ το χρόνο και έχεις τη δυνατότητα να περάσεις τις διακοπές σου σε σπίτι άλλου μέλους στο εξω-τερικό, παραχωρώντας το δικό σου σπίτι ή εξοχικό για ανάλογο χρόνο. Μπορείς να ανταλλάξεις ακόμα και το αυτοκίνητό σου, εξοικονομώντας και τα χρήμα-τα που θα δαπανούσες για τις μετακινήσεις σου. Έχεις τη δυ-νατότητα να μείνεις σε περισσό-τερα από 50 χώρες σε όλο τον κόσμο. Σ’ αυτές η Homelink έχει περίπου 16.000 μέλη.

SECOND HAND(stockoutlets.gr)Τρόπους και λύσεις για να αντι-μετωπίσουν τη μεγάλη ακρίβεια αναζητούν οι καταναλωτές. Μια λύση που κερδίζει συνεχώς έδα-φος, είναι η αγορά ρούχων από δεύτερο χέρι, τα περισσότερα εκ των οποίων έρχονται από το εξω-τερικό και πωλούνται σε δελεα-

στικές τιμές. Τα μεταχειρισμέ-να ρούχα γίνονται από ανάγκη μόδα, καθώς με σύμμαχο τις τιμές κάνουν θραύση. Όποιος είναι έξυπνος και έχει φαντασία ψωνίζει από δεύτερο χέρι.

ΧΑΡΙΣΕ ΤΟ(xariseto.gr)Μην το πετάς. Χάρισε το. Ηλε-κτρονική πλατφόρμα με μια τεράστια γκάμα από προϊόντα όλων των ειδών που χαρίζονται. Χαρίζοντας πράγματα σε συναν-θρώπους μας, κάνουμε και μια καλή πράξη. Βοηθώντας τους άλλους αισθανόμαστε ότι προ-σφέρουμε στην κοινωνία και αυτομάτως αποκτούμε περισ-σότερη αυτοεκτίμηση. Και αυτό είναι το «κλειδί» της υπόθεσης: η αυτοπεποίθηση. Όταν νιώ-θουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, γινόμαστε πιο αισιόδοξοι και βλέπουμε τη θετική πλευρά της ζωής. Σφύριξε χαρούμενα, μπορείς!

ΚΑΕΡΕΤΙ (kaereti.gr)Δίκτυο Εναλλακτικής Οικονο-μίας Ιεράπετρας όπου τα μέλη ανταλάσσουν αγαθά ή υπηρε-σίες χρησιμοποιώντας το κοι-νωνικό νόμισμα καερέτι που είναι απλά μια εικονική μονάδα μέτρησης που ο ρόλος της είναι η εξυπηρέτηση της ανταλλαγής και μόνο. Η έννοια του κέρδους δεν υπάρχει. Παρόμοια δίκτυα με το Καερέτι είναι το Πανελλα-δικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγα-θών και Υπηρεσιών του Πελίτι, το Δίκτυο Ανταλλαγών Χανίων, η Τράπεζα Χρόνου Πλατείας Συντάγματος, ο Οβολός της Πά-τρας κ.α.

ΣΧΟΛΕIΟ ΤΗΣ ΦYΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΩΜAΤΩΝΣαν κερασάκι στη τούρτα θα χρη-σιμοποιήσω το «Σχολείο της φύσης και των χρωμάτων». Ένα σύγχρονο θαύμα στο χωριού Φουρφουρά, στο Ρέθυμνο, που η διάδοση και η μί-μηση αυτού αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ο δάσκαλος ξέφυγε από το ασφυκτικό «Εβδομαδιαίο Πρόγραμ-μα», που ορίζει το Υπουργείο Παιδεί-ας, και οργάνωσε το παλιό σχολείο του χωριού, μεταμορφώνοντας το από ένα εγκαταλειμμένο οίκημα σε σχολείο του 21ου αιώνα. Ζωγράφισε φωτεινούς και έγχρωμους τους τοί-χους, πλούτισε την βιβλιοθήκη του και έφερε υπολογιστές. Κυρίως όμως θέλησε να δώσει πραγματική γνώση στους μικρούς μαθητές. Τους έμα-θε να τραγουδούν, να νοιώθουν την ποίηση, να παίζουν θέατρο, να χο-ρεύουν, αλλά επίσης να καλλιεργούν μποστάνια και να φτιάχνουν το δικό τους κοτέτσι.

Στη συνέχεια, τους έμαθε να πουλάνε την παραγωγή τους -αυγά, καρπού-ζια και λαχανικά- προκειμένου να εξασφαλίσουν χρήματα για τα έξοδα του σχολείου. Ο νεαρός δάσκαλος δημιούργησε και μια διαδικτυακή εκπαιδευτική τηλεόραση για τα παι-διά. Πρόκειται για την Φουρφουρά Web TV, η οποία αποτελεί έναν δί-αυλο επαφής και επικοινωνίας των παιδιών με την υπόλοιπη Κρήτη και την Ελλάδα!

ΑΝΤΑΛΛΑ-ΖΩ& ΧΑΡΙ-ΖΩΊσως το πιο ουσιαστικό κομμάτι του παζλ της κρίσης. Η ανταλλακτική νο-οτροπία και τα εναλλακτικά δίκτυα οικονομίας είναι η νέα τάση που ξε-πήδησε μέσα από την κρίση.

THE FREECYCLENETWORK (freecycle.org/group/GR/Greece)Παγκόσμιο δίκτυο που αριθμεί πάνω από 8 εκατομμύρια μέλη σε όλο τον

του Μάνου Λυπάκη m.lypakis@freevox.gr

28

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ

ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ ΟΤΑΝ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΤΑΛΙΟΥΣΟΥ...Μήπως ήρθε πραγματι-κά η ώρα να αλλάξουμε κάτι στον τρόπο μετα-κίνησής μας; Να αφή-σουμε στην άκρη τη μόδα, και να κοιτάξου-με την ουσία του πράγ-ματος; Να αναλογι-στούμε τελικά τι είναι αυτό που μας συμφέρει και απλά να το κάνου-με; Μια όμορφη αστική ιστορία κρύβεται γύρω μας και περιμένει από μας να την αφηγηθού-με. Με το πάτημα ενός κουμπιού...

ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟ ΤΟΥΟΤΑ;Για πόσο λέτε ακόμα να πληρώνουμε αυτό το διάολο; Η τιμή αρχικής αγο-ράς είναι το λιγότερο μπροστά σε αυτά που ακολουθούν. Σέρβις, επισκευές, βενζίνη, τέλη ταξινόμησης, ασφάλιση, πρόστιμα. Έχουμε συνδέσει το μαρα-φέτι με τη λέξη ανεξαρτησία. Και βλέπεις μετά τους ανεξάρτητους Έλληνες να πηγαίνουν παρέα έξι άτομα για φαγητό με πέντε αυτοκίνητα. «Εγώ το πήρα γιατί μπορεί να φύγω 5 λεπτά νωρίτερα, εγώ το πήρα γιατί θα φύγω 5 λεπτά αργότερα, κι εγώ το πήρα γιατί θα φύγω στην ώρα μου». Για να μην πω για εκείνον τον φοβερά ανεξάρτητο τύπο που ιδρώνει μέσα στο αυτοκί-νητο περιμένοντας στην ουρά για να φτάσει στο κέντρο όπου θα κάνει 3-4 κύκλους μέχρι να παρκάρει πάνω σ’ ένα πεζοδρόμιο ή μπροστά σε μια στά-ση λεωφορείου κι εκείνη τη στιγμή θα δει δίπλα του να περνάει χαλαρός ο πεζός που είχε δει όταν ξεκινούσε έξω από το σπίτι.

Κι επειδή το μαραφέτι θα συνεχίσει να υπάρχει στη ζωή μας, γιατί σίγου-ρα είναι χρήσιμο κάποιες φορές, μήπως να σταματήσουμε να αγοράζουμε αυτοκινητάρες, τζιπ και κουρσάρες; Οι Γάλλοι που έχουν diesel Clio και Twingo, ενώ έχουν τον πολλαπλάσιο μισθό μας, είναι χαζοί; Μήπως να δώ-σουμε λίγο σημασία στον όγκο και την κατανάλωση του αυτοκινήτου και να αφήσουμε στην άκρη τα ζαντολάστιχα; Ααα, κι ας βάλουμε και λίγο χρώμα στη ζώη μας. Μαύρη είναι η μοίρα μας, αλλά μην το δείχνουμε με τα αυ-τοκίνητά μας. Ας δείχνουμε εμείς ότι είναι κόκκινη, κίτρινη και πράσινη. Και με λίγη στοιχειώδη συνεννόηση και λίγο υπομονή, νομίζω ότι χωράμε 4 άτομα σ’ ένα αυτοκίνητο και να μετακινηθούμε όλοι όπου χρειάζεται.

Φαντάζεστε μια πόλη με λίγα αυτοκίνητα; Ένα κέντρο χωρίς αυτοκίνητα; Βόλτες χωρίς κόρνες και καυσαέρια; Ένα ικανοποιητικό ποσό στην τσέ-πη μας μηνιαίως το οποίο θα καταναλώνουμε εκεί που θέλουμε; Εσύ τι

29

θα κάνες με τα 100-200€ που θα εξοικονομούσες μηνιαίως;

ΒAΛΤΕ ΛIΓΟ ΔΙΑΣΚEΔΑΣΗ ΑΝAΜΕΣΑ ΣΤΑ ΠOΔΙΑΑπό είδος προς εξαφάνιση που ήταν το ποδήλατο έχει αρχίσει και κινείται γύρω μας. Είναι όμως αυτό ικανοποιητικό; Νομίζετε ότι έχουμε φτάσει στο επιθυμητό στά-διο; Το ποδήλατο πάντως σίγουρα θα διαφωνούσε μιας και δεν έχει δείξει ακόμα τις πραγματικές του δυνατότητες στην Ελλάδα. Κλεί-στε τα μάτια και φανταστείτε μια πόλη γεμάτη ποδηλάτες, σημεία ενοικίασης δημοτικών ποδηλά-των με 15€ το χρόνο, καλαθάκια με ένα καρβέλι ψωμί μπροστά, στοιχειώδεις ποδηλατόδρομους χωρίς κάδους απορριμάτων, σχά-ρες υπονόμων και παρκαρισμέ-να αυτοκίνητα πάνω. Φαντάζεστε να βάφαμε τα ποδήλατά μας και να σχεδιάζαμε πάνω τους διάφο-ρες πατέντες αντί να βγάζουμε τις κουτσουλιές από το παρμπρίζ; Δεν είμαι φαντασιόπληκτος! Είναι τόσο δύσκολο να συμβεί αυτό, όσο το να πάρεις αυτή τη στιγμή το πο-δήλατο και να πας βόλτα στο κέ-ντρο. Φαντάζεσαι να το κάνει κι ο διπλανός σου, κι ο διπλανός του, κι ο διπλανός του, κι ο διπλανός του; Η ζήτηση είναι αυτή που θα φέρει και την προσφορά. Μήπως να ψηφίσουμε με βάση ποιος θα φτιάξει ποδηλατόδρομους κι όχι με βάση ποιός θα βγάλει την Ελ-λάδα από το χρέος; Είναι σίγουρα πιο ρεαλιστικό το πρώτο.

Εξάλλου εσύ δεν είσαι που γκρι-νιάζεις όλη μέρα ότι έχεις παχύ-

νει, ότι δεν έχεις ανάσες, ότι δεν έχεις λεφτά; Τι στο διάολο περι-μένεις ακόμα και δεν πιάνεις το πετάλι; Αν ακόμα πιστεύεις ότι είναι πιο εύκολο να αδυνατίσεις με σουβλάκι κοτόπουλο και κά-νοντας σβούρες γύρω γύρω με την καρέκλα γραφείου, να σου βάλουν καινούργια καρδιά, να σου περάσουν ένα καθάρισμα τα πνευμόνια και να ξεχρεώσει η Ελ-λάδα με τις καινούργιες κυβερνή-σεις που θα ρθουν, τότε συγνώμη που σε ξύπνησα! Καληνύχτα!

PEUGEOT ΔYΟΚούνα λίγο τα ποδαράκια σου. Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά αφού τα έχουμε ξεχάσει. Στράτα... στρατούλα! Το ξέρεις ότι μπορείς να πας στο περίπτερο κάτω από το σπίτι σου χωρίς μηχανάκι; Άκου-σα ότι μπορούμε να πηγαίνουμε και στο σούπερ μάρκετ στο άλλο τετράγωνο χωρίς το αυτοκίνητο. Είδες που έχει φτάσει ο άνθρω-πος! Μάλιστα είπανε ότι ένα εξε-λιγμένο μοντέλο ανθρώπου που ανακάλυψαν πρόσφατα χρησιμο-ποιεί τα πόδια του για να πηγαίνει από μία περιοχή σε μια άλλη γει-τονική. Στόχος μιας επιστημονι-κής ομάδας είναι κάποια στιγμή ο άνθρωπος να μπορεί με τα πόδια να διασχίζει και 2-3 περιοχές συ-νεχόμενες και να κατεβαίνει από το σπίτι στο κέντρο με τα πόδια.

Μέχρι να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο προλαβαίνεις... να δέσεις τα κορδόνια σου. Συμφέρει οικο-νομικά, γυμνάζεσαι, είναι ασφα-λές, δεν χρειάζεται να παρκάρεις κάπου κάτι, μπορείς να κατανα-λώσεις αλκοόλ και που ξέρεις... καθώς περπατάς, μπορεί να πα-

ρατηρήσεις πράγματα που μέχρι τότε αγνούσες στην πόλη που τόσα χρόνια ζεις.

ΔΗΜOΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝIΑΤο ξέρω, δεν έχουμε την καλύτε-ρη. Και το καλοκαίρι μυρίζει η μασχάλη του διπλανού. Όμως την χρησιμοποιείς εσύ καθόλου για να απαιτείς να βελτιωθεί; Ε δεν είναι και τόσο δύσκολο να κάτσεις σε ένα παράθυρο και να απολαύσεις τη μικρή διαδρομή σου. Κι αν τύ-χει και δεν βρεις θέση να κάτσεις, μην βάζεις μουντρούχο το κεφάλι κάτω στο πάτωμα μέχρι τη στάση που κατεβαίνεις. Πού ξέρεις... μια συζήτηση με αυτόν που στέκεται δίπλα σου μπορεί να σου αλλάξει όλη τη ζωή. Έχεις ακούσει για το φαινόμενο της πεταλούδας;

ΚΑΙ ΤΑ ΡΟΔΑΚΙΑΚΑΝΟΥΝ ΔΟΥΛΕΙΑΓια όσους δεν έχουν πρόβλημα με τις γρατζουνιές και τα σπασίματα, τότε τα skateboards και τα πατί-νια σας περιμένουν για να κάνετε την επίδειξή σας και να στρέψετε τα βλέμματα πάνω σας. Αφήστε τις σούζες και τις εξατμίσεις και φτιάξτε μια ράμπα για να κάνετε το καλύτερο πέταγμα. Πάρτε τα πατίνια και κάντε μια βόλτα στην πόλη. Εκβιάστε τους πολιτικούς ότι για να τους ψηφίσετε όταν θα πάτε 18 να σας φτιάξουν μια πίστα κάπου στο λιμάνι για να περνάτε την ώρα σας αντί για καφετέριες και ίντερνετ καφέ. Και να θυμάστε ότι οι Καταλανοί στη Βαρκελώνη ή οι Ολλανδοί στο Άμστερνταμ δεν είναι εξωγήινοι....

του Μανόλη Καραδήμα m.karadimas@freevox.gr

30

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Μ’ ΕΝΑΣΜΠΑΡΟΔΥΟ ΤΡΙΓΩΝΙΑΌλοι έχουμε ακούσει από κάπου συμβουλές τύπου: «κλείνε το φως όταν βγαίνεις από το δωμάτιο» ή «μην αφήνεις τη βρύση να τρέχει» ή «κλείνε την τηλεόραση από τη βάση της και όχι από το τηλεκοντρόλ». Άλλοι το λένε για εξοικονόμηση χρημάτων και άλλοι γιατί οι φυσικοί πόροι που απαιτούνται για όλα αυτά περι-ορίζονται ολοένα και περισσότερο. Δίκιο έχουν όμως και οι δύο. Γιατί αν είσαι πιο οικολογικός εκεί που μπορείς και επιβάλλεται, δηλαδή στο ίδιο σου το σπί-τι, και σπαταλάς λιγότερο «ανούσιο» χρήμα και είσαι φιλικός προς το φυσικό περιβάλλον, που σε τελική ανάλυση εξαιτίας αυτού υπάρχεις. Εξάλλου με τους νέους νόμους τα νεόδμητα σπίτια πρέπει να έχουν ενεργειακά πιστοποιητικά. Αλλά και στα υπάρχοντα σπίτια μπορείς, είτε με μία επένδυση είτε αλλάζοντας λίγο τον τρόπο ζωής σου, να μειώσεις το ενεργειακό σου αποτύπωμα και να περιορίσεις τις σπατάλες σε χρήμα και φυσικούς πόρους.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑΕίπαμε κλείνετε τα φώτα όταν βγαίνετε από ένα δω-μάτιο. Τσάμπα σπατάλη και για τη διάρκεια ζωής του λαμπτήρα και για το λογαριασμό της ΔΕΗ που όσο πάει φουσκώνει και περισσότερο. Ακόμα καλύτερη είναι η αντικατάσταση των κοινών λαμπτήρων με λα-μπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας ή λάμπες LED. Το φως τους (ιδιαίτερα των LED) μπορεί να σας ξενίσει στην αρχή, αλλά όλα μια συνήθεια είναι. Ιδιαίτερα αν αναλογιστείτε ότι μία λάμπα εξοικονόμησης ενέργειας των 11 Watt αποδίδει 50W συμβατικών λαμπτήρων, ρίχνοντας την κατανάλωση ενέργειας κατά 80% πε-

ρίπου. Βέβαια οι ερωτευμένοι στα χρόνια της κρίσης μπορούν να δειπνήσουν υπό το φως των κεριών. Και πιο ρομαντικά και σαφώς πιο οικονομικά.

Αν θέλετε να αγοράσετε κάποια ηλεκτρική συσκευή, όπως ψυγείο, πλυντήριο, τηλεόραση κτλ. θα πρέπει να θέσετε ως βασική προδιαγραφή να είναι ενεργεια-κής απόδοσης Α. Η τιμή με τις απλές είναι περίπου η ίδια, άντε κανένα 100ευρω πάνω αλλά η κατανάλωση ενέργειας μειώνεται έως 60% και γλιτώνουν περίπου 150 κιλά CO2 ετησίως από το περιβάλλον. Ιδιαίτερα για τις κουζίνες υπάρχει και η επιλογή του υγραερί-ου. Οι κουζίνες υγραερίου είναι ιδιαίτερα διαδεδομέ-νες τόσο στο εξωτερικό όσο και στα εστιατόρια που οι κουζίνες παίρνουν «φωτιά». Σίγουρα η αγορά τους κοστίζει περισσότερο αλλά είναι πολύ πιο γρήγορες και το υγραέριο που χρειάζεται πολύ πιο λίγο και πιο φθηνό από το ρεύμα που απαιτείται από μία συμβα-τική. Και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, δεν όσο επί-φοβες νομίζουμε.

Σχεδόν όλοι στην Κρήτη διαθέτουν ηλιακό θερμο-σίφωνα για το ζεστό νερό τους. Γιατί αν δεν έχουν στην Κρήτη με την τόση ηλιοφάνεια, πού θα έχουν. Το κόστος του φτάνει τα 1000 ευρώ, αλλά μειώνει το λογαριασμό της ΔΕΗ κατά 20-25% και παράλληλα αποφεύγεται η έκλυση περίπου 28 τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα. Βέβαια για όσους διαθέτουν κάποιο κε-φάλαιο ή μπορούν να πάρουν επιχορήγηση από κά-ποια τράπεζα, η καλύτερη λύση είναι η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στέγης για συμπαραγωγή ενέργειας. Γιατί να μην παράγεις την ενέργεια που καταναλώνεις και να πουλάς το πλεόνασμα; Κοστίζουν περίπου 25-30 χιλ. ευρώ για εγκατάσταση 10 κιλοβάτ, αλλά δεν

31

ρυπαίνουν (περίπου 1,5 τόνος λιγότερο C02 ανά κιλοβάτ ετη-σίως), λειτουργούν αθόρυβα με μεγάλη αξιοπιστία και η διάρκεια ζωής τους φτάνει τα 30 χρόνια. Η απόσβεση της επένδυσης γίνεται σε μία 7ετία περίπου και από κει και πέρα υπάρχουν μόνο κέρδη. Ειδικά όταν πρόκειται για και-νούργια εξοχική κατοικία, που βρίσκεται σε απομακρυσμένη περιοχή, το κόστος διασύνδεσης με τη ΔΕΗ είναι υψηλό και μην ξεχνάμε και το επιπλέον χαράτσι. Τα εξοχικά έχουν χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις που μπο-

ρούν να καλυφθούν από φωτο-βολταϊκά και οικιακές ανεμογεν-νήτριες.

ΝΕΡΟΌσον αφορά το νερό η μεγαλύτε-ρη σπατάλη γίνεται από τις βρύ-σες που μένουν ανοιχτές. Μια ανοιχτή βρύση ξοδεύει 10-15 λίτρα το λεπτό. Έτσι αν κλείνου-με τη βρύση όταν πλένουμε τα δόντια ή κατά το ξύρισμα εξοι-κονομούμε περίπου 10 λίτρα και αρκετά περισσότερα κατά το πλύ-

σιμο των πιάτων. Το ίδιο ισχύει και όταν προτιμάμε το ντους (αν κλείνουμε βέβαια τη ροή όταν δεν ξεπλενόμαστε) από το μπάνιο με γεμάτη τη μπανιέρα. Εξάλλου μια βρύση που στάζει, εκτός από κινέζικο βασανιστήριο, μπορεί να σπαταλήσει και 10 λίτρα την ημέρα. Για να αποφύγουμε τις σπατάλες αυτές υπάρχουν φίλτρα εξοικονόμησης νερού με λιγότερο από ένα 10ευρω. Τα φίλτρα αυτά αναμειγνύουν αέρα με το τρεχού-μενο νερό και δίνουν την αίσθη-ση δυνατότερης ροής με λιγότερη κατανάλωση νερού. Για το πόσιμο

νερό απ’ την άλλη υπάρχουν φίλ-τρα καθαρισμού. Πρόκειται για πιο ακριβά συστήματα άλλα συμ-φέρουν σε βάθος χρόνου, καθώς μας γλυτώνουν από τα έξοδα του εμφιαλωμένου και το κουβάλημα των «εξάδων».

ΘΕΡΜΑΝΣΗ-ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣΤο πετρέλαιο «τελειώνει», οπότε η τιμή του ανεβαίνει. Συνεπώς ανε-βαίνει και το κόστος θέρμανσης κάθε σπιτιού που χρησιμοποι-εί λέβητα πετρελαίου. Επιπλέ-ον, εκλύονται στην ατμόσφαιρα αρκετοί τόνοι καυσαερίων. Για όσους κτίζουν καινούργια σπίτια είναι καλή ιδέα να κοιτάξουν τα ενεργειακά τζάκια. Τα ενεργειακά τζάκια με κλειστού τύπου εστία αυξάνουν την αποδοτικότητα σε 80% και με τη χρήση βεντιλατέρ (αγωγοί μεταφοράς του θερμού αέρα) μπορούν να ζεστάνουν και τα υπόλοιπα δωμάτια του σπι-τιού. Είναι πιο ακριβά, περίπου 2 χιλ. ευρώ, αλλά είναι σαφώς πιο ωραία συντροφιά, καλύτερα για το περιβάλλον και μειώνουν κατά πολύ τη χρήση πετρελαίου, ώστε να γίνεται η απόσβεση.

Μία εξίσου ενδιαφέρουσα λύση είναι οι σόμπες-καλοριφέρ pellet. Τα pellets είναι μηχανικά επε-ξεργασμένη φυτική βιομάζα. Δη-λαδή ξύλο αποστραγγισμένο από την υγρασία και συμπιεσμένο σε μικρούς κυλίνδρους χωρίς καμία προσθήκη χημικών ουσιών, γεγο-νός που το καθιστά άκρως οικο-λογικό. Οι σόμπες pellet λειτουρ-γούν όπως το ενεργειακό τζάκι και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στις χώρες που αξιοποιείται η βι-ομάζα. Επίσης μπορούν να συν-δεθούν στο ήδη υπάρχον δίκτυο καλοριφέρ αντικαθιστώντας τους καυστήρες πετρελαίου.

Η περισσότερη θερμότητα από ένα σπίτι χάνεται από τα παράθυ-ρα, έστω και αν αυτά είναι κλει-στά. Έτσι για τη σωστή μόνωση του σπιτιού πρέπει να χρησιμο-ποιούνται στεγανοποιητικά κου-

φώματα και παράθυρα με διπλά τζάμια. Τα δύο τζάμια απέχουν λίγα χιλιοστά μεταξύ τους και το κενό που δημιουργείται γεμίζεται με αέρα ή με κάποιο αδρανές αέ-ριο, προσφέροντας μεγάλη θερ-μομονωτική προστασία. Μάλιστα, στην Αγγλία για ακόμα καλύτερη μόνωση χρησιμοποιούν παράθυ-ρα με τριπλά τζάμια. Για τη δρο-σιά του σπιτιού σημαντική είναι η φύτευση των εξωτερικών χώρων (μπαλκονιών-ταράτσας). Τα φυτά είναι καλαίσθητα, εξοικονομούν ενέργεια από τον κλιματισμό και δεσμεύουν 2,5 τόνους CO2 ανά τ.μ. Ακόμα ένας ανεμιστήρας οροφής των 80 ευρώ μπορεί να αντικαταστήσει το κλιματιστικό στα ευάερα σπίτια και καταναλώ-νει όσο μια κοινή λάμπα για τη λειτουργία του. Όσοι δεν πιστεύ-ουν ότι μπορεί να βγει ένα ζεστό καλοκαίρι, χωρίς air-condition, μόνο με ανεμιστήρες και φυτά, πρέπει να προτιμήσουν κλιματι-στικά inverter ενεργειακής από-δοσης Α στα κατάλληλα BTU για το χώρο τους. Κοστίζουν παρα-πάνω αλλά εξοικονομούν αρκετό ρεύμα στο on/off αλλά και κατά τη διάρκεια λειτουργία τους.

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑΤα νοικοκυριά παράγουν πολ-λούς τόνους σκουπίδια καθημε-ρινά. Αυτό φαίνεται κάθε φορά που έχουν απεργία τα απορριμ-ματοφόρα. Και δεν δημιουργού-νται εστίες μόλυνσης μόνο στους κάδους, αλλά περισσότερο στις χωματερές λόγω των κακών υπο-δομών στη διαχείριση απορριμ-μάτων. Όμως ο καλύτερος τρόπος για να ξεφορτωθεί ο καθένας μας τα σκουπίδια του είναι η ανα-κύκλωση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πως η ενέργεια και οι πρώτες ύλες που κρύβουν τα σκουπίδια μας παίζουν σημα-ντικό ρόλο σε μια βιώσιμη κοι-νωνία. Γι’ αυτό σε χώρες με πιο οικολογική συνείδηση κυριαρχεί η νοοτροπία της διαλογής των σκουπιδιών στην πηγή τους, δη-λαδή στα ίδια τα σπίτια και μάλι-

στα σε τουλάχιστον πέντε κατηγο-ρίες (χαρτιά, συσκευασίες, γυαλί, πλαστικά, οργανικά απορρίμμα-τα). Γιατί με το διαχωρισμό στο σπίτι γίνεται πολύ πιο εύκολα η επεξεργασία των σκουπιδιών ώστε να παραχθεί μεγάλο εύρος πρώ-των υλών, που περιλαμβάνει από ανακυκλωμένο χαρτί μέχρι βιο-αέριο και συστήματα θέρμανσης μέσω καύσης.

Επίσης πρέπει να γίνεται ανακύ-κλωση στις χαλασμένες ηλεκτρι-κές συσκευές καθώς περιέχουν πολλά χρήσιμα στοιχεία που μπορούν να επαναχρησιμοποι-ηθούν κατόπιν επεξεργασίας. Η ανακύκλωση επιβάλλεται στις μπαταρίες, οι οποίες περιέχουν επιβλαβή χημικά υγρά. Βέβαια, είναι προτιμότερες οι επαναφορ-τιζόμενες μπαταρίες που, αν και ακριβότερες, έχουν πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής με αποτέλεσμα να βγαίνεις αρκετά κερδισμένος.

Μία άλλη πολύ διαδεδομένη και άμεση μέθοδος οικιακής ανακύ-κλωσης είναι η κομποστοποίη-ση. Το μόνο που χρειάζεται είναι ο ειδικός κάδος κομποστοποί-ησης, τον οποίο μπορούμε να προμηθευτούμε με περίπου 100 ευρώ στη χώρα μας, αν και στις περισσότερες χώρες του εξωτερι-κού διανέμεται δωρεάν από τους δήμους. Ο κάδος αξιοποιεί τα απορρίμματα οργανικής προέ-λευσης, στην ουσία δηλαδή τα αποφάγια μας, μετατρέποντας τα σε βιολογικό λίπασμα (κομπόστ) για τον κήπο ή τις γλάστρες μας. Ταυτόχρονα είναι άοσμος και μειώνει τουλάχιστον κατά 70% τον όγκο των οργανικών απορριμ-μάτων που καταλήγουν στις χω-ματερές.

32

34

eco2

“Ανεμομαζώματακαι Ανεμοσκορπίσματα”

Στα τέλη του 2011 ξεκίνησαν οι ετοιμασίες για την εφαρμογή του προγράμματος «Ήλιος». Το «Ήλιος» προβλέπει την εγκατάσταση φωτο-βολταϊκών και αιολικών μονάδων στην Ελλάδα με σκοπό την παρα-γωγή ενέργειας βιομηχανικής κλί-μακας μέσω ανανεώσιμων πηγών. Το πρόγραμμα στοχεύει στην παρα-γωγή 10 GW (γιγαβάτ) ενέργειας, η οποία δεν θα χρησιμοποιείται μόνο για εγχώρια χρήση, αλλά θα γίνεται εξαγωγή της σε χώρες της Ευρώπης με χαμηλότερη ενεργειακή αποδοτι-κότητα των ΑΠΕ, όπως η Γερμανία. Εν ολίγης στοχεύει να καταστήσει την Ελλάδα ως «πρίζα της Ευρώ-πης». Η διασύνδεση θα γίνει με υπο-θαλάσσια καλώδια που θα ενώνουν το δίκτυο της Ελλάδας με το ισχυρό ευρωπαϊκό δίκτυο της Ιταλίας, μέσω της οποίας θα μεταφέρεται στη Γερ-μανία. Έτσι θα παρακάμψουν τα αναξιόπιστα και αδύνατα δίκτυα των βαλκανικών χωρών για να μειωθούν οι απώλειες ενέργειας.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιματικής Αλλαγής και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προω-θούν εντατικά το project, καθώς θε-ωρείται ένα βασικό «χαρτί» για την απόσβεση του δημοσίου χρέους. Τα έσοδα από την εξαγωγή ενέργειας υπολογίζονται σε 80 με 100 δισ. για τα επόμενα 25 χρόνια, βάσει των τι-μών απορρόφησης που ισχύουν στη Γερμανία. Θεωρητικά μοιάζει ελκυστική πρό-ταση, καθώς για να αποπληρώσεις

ένα χρέος πρέπει να παράγεις κά-ποιο προϊόν και να το εμπορεύεσαι στο εξωτερικό, ώστε να έρθουν χρή-ματα στη χώρα. Και η ενέργεια είναι ένα προϊόν το οποίο, μάλιστα, εισά-γαμε για αρκετά χρόνια από Βουλ-γαρία και Αλβανία σε περιόδους αυ-ξημένης εγχώριας ζήτησης. Βέβαια για τα παραπάνω εκτιμώμενα έσοδα υπάρχουν αρκετές ενστάσεις, αφού δεν είναι βέβαιο ότι η Γερμανία θα συμφωνήσει με αυτές τις τιμές. Και η Ελλάδα θα επωφεληθεί το 30% των κερδών (1,2 δισ. το χρόνο περίπου) για την παραχώρηση της δημόσιας γης στην οποία θα εγκατασταθούν οι ΑΠΕ, αφού λεφτά για να γίνει ολό-κληρη η επένδυση από την Ελλάδα δεν υπάρχουν.

Όπως ήταν αναμενόμενο, μία από τις βασικότερες περιοχές που θα εγκατασταθούν οι μονάδες είναι η ηλιόλουστη και ανεμοδαρμένη Κρή-τη. Στην ιστοσελίδα της, η ΡΑΕ έχει αναρτήσει τις θέσεις εγκατάστασης των μονάδων ΑΠΕ. Με μια ματιά στο χάρτη φαίνονται οι υπερβολικά πάρα πολλές θέσεις εγκατάστασης των μονάδων ΑΠΕ. Και έτσι ξεκίνη-σαν οι αντιδράσεις, πρώτα στο Ρέθυ-μνο και στη συνέχεια σε ολόκληρη την Κρήτη. Συστάθηκε το Παγκρή-τιο Δίκτυο Αγώνα κατά των Βιομη-χανικών ΑΠΕ το οποίο διοργανώνει ημερίδες και ενημερώνει τους κα-τοίκους των περιοχών μελλοντικής εγκατάστασης των ΑΠΕ. Και η αλή-θεια είναι ότι έχουν ένα δίκιο από την πλευρά τους. Γιατί, Ελλάδα εί-

Project «Ήλιος»του Μανόλη Καραδήμα m.karadimas@freevox.gr

σαι, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν όλα βάσει ενός σοβαρού προγράμματος και συντονισμέ-νων μελετών. Και αν αρχίσουν να «φυτεύονται» φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες ανεξέλεγκτα τότε μόνο ζημιά θα προκαλέσουν τόσο στο φυσικό περιβάλλον και στα εν-δημικά είδη όσο και στον εναλλα-κτικό τουρισμό. Βέβαια κάποιες στιγμές ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθούμε στο άλλο άκρο. Να απο-ποιηθούμε τη χρησιμότητα και τη σημασία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να βλέπουμε με αρ-νητικό μάτι κάθε φωτοβολταϊκό πάνελ ή ανεμογεννήτρια. Γι’ αυτό ένα τέτοιου είδους project πρέπει να γίνει με προσοχή και με ουσι-αστικές μελέτες για το πλήθος και τις θέσεις που θα εγκατασταθούν οι ΑΠΕ. Γιατί οι ΑΠΕ υπάρχουν για να βοηθήσουν το περιβάλλον όχι να το καταστρέψουν. Και αν δημιουργηθεί μια τέτοιου είδους σύγχυση, θα βλάψει μόνο το πε-ριβάλλον.

35

Οι Γερμανοί ξανάρχονται;του Νικόλα Λουκάκη nloukakis@freevox.gr

Οι Γερμανοί ξανάρχονται κι αυτή τη φορά όπως φαίνεται έρχονται για να μείνουν…

Καθ’ ότι η Ελλάδα και δη η Κρήτη είναι μία από τις πιο ηλιόλουστες περιοχές της Ευρώπης (φωτοβολταϊκά) και εξαιτίας του ότι, εκτός της ηλιοφάνειας έχουμε την τύχη -ή την ατυχία (όπως θες πάρτο)- να ζούμε και σ’ ένα τόπο που συχνά πυκνά ανε-μοδέρνεται (ανεμογεννήτριες) βρισκόμαστε στο κέντρο ενός «ενεργειακού» κυκλώνα.

Βέβαια θα μου πεις -και να σου πω καλά θα κάνεις- μα τι κακό μπορεί να προκαλέ-σει μία τέτοια ΤΕΡΑΣΤΙΑ επένδυση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας;

Παράγεται ρεύμα χωρίς την εκπομπή ρύπων, χωρίς να χρειάζεται η αγορά λιγνίτη ή πετρελαίου... Με λίγα λόγια θα βρίσκονται εκεί και θα τροφοδοτούν μ’ ενέργεια και το νησί αλλά και τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας ή άλλων χωρών.Σοβαρές θα είναι η παρατηρήσεις σου και εγώ μαζί σου, χωρίς πολύ σκέψη θα σου απαντούσα…Μ’ ένα μεγάλο «Αν» όμως.

Αν ληφθεί υπόψη πως οι περιοχές που έχουν σκοπό να εγκαταστήσουν τέτοιες μονά-δες αποτελούν σημεία ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς! Περιοχές «καταφύγιο» πολλών σπάνιων πτηνών, θηλαστικών όπως και «καταφύγιο» για πολλά σπάνια ήδη ενδημικής χλωρίδας.

Αν ληφθεί υπόψη πως σ’ άλλες πάλι περιοχές μπορεί να μην υπάρχει τόση μεγά-

λη βιοποικιλότητα αλλά δεν παύει να υπάρχει ένα άλλο είδος «βιομηχανίας», αυτή που χρόνια τώρα καυχιό-μαστε πως είναι η μοναδική που έχουμε και δεν είναι άλλη από τη βιομηχανία του τουρισμού.

Ας αναλογιστείς τα κάλλη της χώρας σου ή πιο συγκε-κριμένα του νησιού σου, να σκεφτείς επίσης για ποιο λόγο κάθε καλοκαίρι επιλέ-γουν τον τόπο σου τόσα εκα-τομμύρια επισκέπτες, να τα ζυγίσεις και τελικά να κατα-λήξεις. Τι θα ήθελες; Και εδώ φτάνουμε στο ζη-τούμενο…

Η Ελλάδα και πιο συγκε-κριμένα η Κρήτη είναι ένας προικισμένος τόπος που δυ-στυχώς όπως φαίνεται από την ιστορία, τον διοικεί ένας «στρατός» πολλές φορές από αδαείς, ιδιοτελείς και φι-λάργυρούς ανθρώπους. Στο βωμό της ανάπτυξης -η ιστο-ρία το έχει δείξει, δεν το λέω εγώ- έχουν θυσιαστεί περιο-χές ιδιαίτερης ομορφιάς και ιστορίας.

Ας μας γίνει επιτέλους και κάτι μάθημα γιατί το πά-θημα το έχουμε ήδη προ-σπεράσει… Να κάνουμε και κάτι σωστά.

Με σωστές μελέτες, μελέτες για τις ανεμογεννήτριες που χρειάζονται για όσο ρεύμα έχουμε ανάγκη. Μελέτες για ανεμογεννήτριες που θα το-ποθετηθούν σε μέρη που δε θα προσβάλουν ούτε τη δική μας αισθητική μα ούτε και των επισκεπτών του τόπου μας. Σε μέρη που δε θα βιά-ζεται η βιοποικιλότητα που έχουμε την τύχη να μας πε-ριτριγυρίζει και τέλος αφού γίνουν τα παραπάνω ας καταφέρουμε επιτέλους να αποκτήσουμε και ένα είδος ενεργειακής ανεξαρτησίας. Ρομαντικό πιστεύεις;

Ίσως και να ‘ναι…μα σίγου-ρα δεν είναι ουτοπικό.Εγώ πάντως «ψήφισα» και «ρεύμα» μα και «φύση»…«Παν μέτρον άριστον» ειδάλ-λως «Ανεμομαζώματα και Ανεμοσκορπίσματα»…

ΝΑ ΜΑΣ ΠΑΡΕΙΣ ΜΑΚΡΙΑ...ΝΑ ΜΑΣ ΠΑΣ ΣΤΑ ΠΕΡΑ ΜΕΡΗΦΥΣΑ ΘΑΛΑΣΣΑ ΠΛΑΤΙΑ...ΦΥΣΑ ΑΓΕΡΙ.. ΦΥΣΑ ΑΓΕΡΙ(Στίχοι: Διονύσης Σαββόπουλος)

36

37

Δεν είναι υπερβολή να πω πως είναι ένα από τα ομορφότερα φαράγγια της Κρήτης. Δεν είναι πάλι υπερβολή να σου πω ότι είναι και ένα από τα ομορφότερα δάση της Κρήτης. Το φαράγγι του Γάφαρη (γνωστό και ως Αγίου Νικολάου του Βοτόμου) αλλά και το δάσος του Ρούβα, η κατάληξη του φαραγγιού, σίγουρα θα σου τα πρότεινα ως μία από τις ομορφότερες εξορμήσεις στην κρητική ύπαιθρο καθώς κι ως μία από τις συγκλονιστι-κότερες «ανοιξιάτικες» εμπειρίες που θα μπορούσες να έχεις στο νησί. Μόλις μία ώρα από την πόλη του Ηρακλείου…

Οδοιπορικά με το Νικόλα Λουκάκη nloukakis@freevox.gr

ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΓΑΦΑΡΗΚΑΙ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΡΟΥΒΑ…

ΕΝΑ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ…

Καλώς ήρθες στον Ψηλορείτη και στο Ρούβα… και ας ξεκινήσουμε από τα απλά…

Είναι πρωί (πολύ πρωί) και εσύ γεμά-τος όρεξη φτιάχνεις το σακίδιο σου με όλα τα απαραίτητα για μια διανυκτέ-ρευση στο βουνό…Ξέρεις, αντίσκηνο, υπνόσακο, φακό, ένα ζεστό πανωφόρι, φαγώσιμο -ό,τι τραβά η ψυχή σου- ένα γκαζάκι, άμα θες, και ξεκινάς για το Ζαρό και τη μικρή όμορφη λίμνη του. Το σημείο όπου ξεκινάει κανονικά και το μονο-πάτι για το φαράγγι του Γάφαρη και κατ’ επέκταση για το δάσος του Ρούβα.

Μετά από καμιά ωρίτσα έχεις ήδη ξεκι-νήσει το περπάτημα κερδίζοντας συνε-

χώς υψόμετρο μέχρι τη μονή του Αγί-ου Νικολάου του Βοτόμου που παρότι βρίσκεται σ΄ένα πανέμορφο αμφιθεα-τρικό σημείο στην αρχή του φαραγγιού δυστυχώς η αρχιτεκτονική αισθητική της δεν είναι ανάλογη των «απαιτήσε-ων» σου. Δεν πειράζει, γούστα θα μου πεις είναι αυτά..

Περνάς μέσα από το μοναστήρι και ξεκινάει το μονοπάτι. Αυτή η περιοχή πριν χρόνια είχε πληγεί από μια τερά-στια φωτιά και τα κατάλοιπά της είναι ορατά μέχρι και σήμερα… μην πτο-είσαι, όσο προχωράς τόσο η ομορφιά του τοπίου σε αποζημιώνει. Το φαράγ-γι τρέχει καθάριο παγωμένο νερό, τα πεύκα όλο και αυξάνουν την παρουσία τους ενώ όσο περνάει η ώρα τόσο κερ-

38

39

δίζεις και υψόμετρο αποκτώντας και μια πιο πανοραμι-κή θέα προς τον κάμπο της Μεσαράς.

Είναι πανέμορφα…

Σε πολλά σημεία, λόγω του βαρύ χειμώνα και των ισχυ-ρών βροχοπτώσεων το μονοπάτι έχει καλυφθεί από το ποτάμι και θέλει λίγο την προσοχή σου.

Έχει περάσει μία, μιάμιση ώρα ακόμα και το τοπίο αλ-λάζει. Τα κάθετα ασβεστολιθικά βράχια που μέχρι τώρα σε συντρόφευαν κατά μήκος του φαραγγιού παραχω-ρούν τη θέση τους στους πρίνους, στα σφεντάμια και στα πλατάνια ενώ το βουητό από το ορμητικό ποτάμι εξαφανίζεται σιγά σιγά όσο η κλίση «γλυκαίνει».

Από εδώ ξεκινάει και το δάσος του Ρούβα, το δάσος που εκτός των πολλών σπάνιων πτηνών και φυτών που φιλο-ξενεί αποτελεί και καταφύγιο για τον κρητικό αγριόγα-το, είδος που μέχρι κάποια χρόνια πριν νομίζαμε πως είχε εξαφανισθεί.

Χείμαρροι κατεβαίνουν από κάθε ρεματιά του βουνού ενώ εσύ ακολουθείς σε μια διασταύρωση το δεξί μονο-πάτι που σε οδηγεί κατά κάποιο τρόπο στην καρδιά του δάσους.

Στο λιβαδάκι με τα πλατάνια στην σκιά του Ψηλορείτη εκεί που βρίσκεται το εκκλησάκι του Αη Γιάννη αλλά και ένα κτίσμα που λειτουργεί ως καταφύγιο για τους περιπατητές ή του επισκέπτες της περιοχής...

Εσύ και η φύση.Μόλις έχεις ξεπλυθεί από το παγωμένο ρυάκι και έχεις ξαποστάσει, έχεις πιει το καφεδάκι σου έχεις στήσει το

αντίσκηνό σου και καθώς σουρουπώνει πίσω από τη Μαύρη (μια από τις ψηλές κορυφές του Ψηλορείτη) συνεχώς συνειδητοποιείς το πόσο σωστά έπραξες που ήρθες.

Που ήρθες σ’ ένα από τα ομορφότερα δάση της Κρήτης στην καλύτερη εποχή του χρόνου…

Την άνοιξη στο φαράγγι του Γάφαρη και στο δάσος του Ρούβα!

με τη Μαρία Τσόλκα

40

Ζωντανά απ’ την «Καρδιά του Σκότους» και του τυριούΜάρτιος 2012, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ή Κονγκό-Κινσάσα ή πρώην Ζαΐρ

Ανοίγω το σκληρό μου δίσκο, στο φάκελο με τις φωτογρα-φίες, ξεχνιέμαι για κανά δίωρο χαμένη ανάμεσα σε ανα-μνήσεις και εικόνες. Ρωτάω τους φίλους μου αν θυμού-νται καμιά καλή ιστορία που τους έχω αφηγηθεί. Κάθε φορά η διαδικασία επιλογής είναι το ίδιο δύσκολη. Αυτή τη φορά αποφάσισα να κάνω τα πράγματα πιο εύκολα για μένα και να γράψω για το μέρος που βρίσκομαι ετούτη τη στιγμή. Να ανοίξω τη μνήμη της φωτογραφικής μηχανής μου κατευθείαν και να σας δείξω πράγματα που είδα τον τελευταίο μήνα σε αυτό το ταξίδι που δεν έχει τελειώσει ακόμα.

Ζωντανά λοιπόν απ’τα Βόρεια της λίμνης Kivu, σε μια επαρχία στα ανατολικά του όμορφου Κονγκό, μιας χώ-ρας σχεδόν 17 φορές το μέγεθος της δικής μας Ελλάδας με πληθυσμό που πλησιάζει τα 70 εκατομμύρια. Αχανής και σκοτεινή όπως την περιέγραψε στη νουβέλα του ο J. Conrad, εν έτει 1903, παραμένει ένας επικίνδυνος ταξι-διωτικός προορισμός για το ευρύ κοινό.

Σε αυτόν τον τόπο ταξιδεύοντας στην επικράτεια του Masisi, ένα μέρος που μαστίζεται απο συχνές επιθέσεις διαφόρων αυτόνομων ομάδων ανταρτών που δραστηριο-ποιούνται στη περιοχή, βρέθηκα να γεύομαι ένα από τα πιο νόστιμα τυριά που έχω δοκιμάσει στη ζωή μου. Απο-

φάσισα να ακολουθήσω τα ίχνη του κατά τ’άλλα γνωστού για τους Κονγκολέζους τυριού. Επισκέφτηκα λοιπόν το κρυμμένο στα περίχωρα της μικρής πόλης Masisi, μο-ναστήρι του Lubumbashi, όπου παρασκευάζεται και το εν λόγω τυρί.

Διασχίζοντας ένα ειδυλλιακό μονοπάτι -που εύκολα θύ-μιζε ελβετική επαρχία- φτάνει κανείς στο μοναστήρι. Το γάλα προέρχεται απο αγελάδες που περιφέρονται ελεύ-θερα στους ηφαιστειογενείς καταπράσινους λόφους της γύρω περιοχής κάτω από τη σκιά του ενεργού ακόμα Nyiragongo και παρασκευάζεται σχεδόν χειροποίητα. Η παρασκευή τυριού συστήθηκε από Βέλγους μοναχούς κατά τα σκοτεινά έτη ενός αποικιοκρατικού καθεστώτος που χαρακτηρίστηκε ως ένα απ’ τα πιο αιματηρά στην ιστορία της ανθρωπότητας και παραμένει μια από τις κυ-ριότερες πηγές εσόδων για πολλές οικογένειες στη γύρω περιοχή.

Δε θα το βρείτε όμως σε κανένα απο τα delicatessen σού-περ μάρκετ της γειτονιάς σας καθώς δεν περνάει τους αυ-στηρούς ελέγχους «ποιότητας» για εξαγωγή σε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι να ταξιδέψετε λοιπόν εδώ, στο γραφικό Masisi, γευτείτε το οπτικά!

Τσουκούντου, το περίφημο ποδήλατο/μέσο μεταφοράς αντικειμένων διαδεδομένο στη περιο-χή του Kivu, αραγμένο έξω απ’ το μοναστήρι περιμένοντας να μεταφέρει τα τυριά στην πόλη προς πώληση.

Διαδικασία πλυσίματος, στεγνώματοςκαι αποθήκευσης του τυριού.

artmusiccine

book alley

41

Το κοντινό χωριό Bihamwe, και οι πράσινοι λόφοι όπου πολλές από τις αγελάδες, απ’ όπου προέρχεται το γάλα, περνούν τη μέρα τους.

Έ λα, εντάξει. Για τους περισσότερους -αν όχι για όλους- ήταν ένας δύσκολος χειμώνας. Παγωμένος, ζόρικος και αλλοπρόσαλλος.

Ίσαμε χίλιες φορές φτωχύναμε, θολώσαμε, «νταου-νιάσαμε», κρυώσαμε, την αρπάξαμε και γκρινιάξα-με. Πολύ όμως. Και δεν είμαι και απόλυτα σίγουρη ότι αυτά τα παραπάνω (κακά) φταίνε που, επειδή μας βρήκανε ταυτόχρονα, χαλαστήκαμε τόσο ή φταίει η καθιερωμένη επιδραστική χειμωνιάτικη μελαγχολία που τα έκανε όλα χειρότερα απ΄ότι τους άξιζε να είναι. Και δεν είμαι σίγουρη, διότι αν αναλογιστώ ότι δεν έχουμε δικαίωμα ν’ αναλώνου-με ευτυχία χωρίς να τη δημιουργούμε, όπως και να σπαταλάμε πλούτο χωρίς να τον παράγουμε (όχι εγώ, ο Τζ. Μπέρναρντ Σω κάποτε), εξηγείται από-λυτα ορθολογικά γιατί μας βρήκαν όλα τα στραβά μαζεμένα σε αυτήν τη χώρα που ζούμε. Αλλά αυτό θα τ΄αναλύσουμε άλλη ώρα.

Εδώ και λίγες μέρες φτιάχνει ο καιρός, η διάθεση, οι νύχτες και σα να στρώνει το πράγμα σιγά-σιγά. Όχι ότι έγιναν ξαφνικά όλα ρόδινα αλλά, αυτά τα winter blues που θέλανε να μας τσιμεντώσουν τα πόδια, την κάνουν με ελαφρά μαζί με τον χειμώνα. Και αφού συμβιβαστήκαμε με το αναπόφευκτο, ας πάμε παρακάτω και ας μην τρελαινόμαστε κιόλας. Ακριβώς επειδή η ευτυχία της ζωής μας εξαρτάται από την ποιότητα των σκέψεών μας, ας το πάρουμε λίγο αλλιώς.

Στην απεραντοσύνη του σύμπαντος όλα είναι μα-γνητικά, αλληλένδετα και αλληλεξαρτώμενα. Και αφού υπάρχουμε σε αυτό το σύμπαν και το σύμπαν είναι νους, ας φορτώσουμε λίγη αισιοδοξία και χα-μογελάκια. Και πεταλούδες στο στομάχι... και στο μυαλό. Η άνοιξη είναι επιτέλους εδώ, έτοιμη να φω-τοσυνθέσει αλλά δεν θα κάτσει για πολύ και μετά θα σου λείπει πάλι. Και θα μου πεις, κάθε άνοιξη έτσι δεν είναι πάντα, τώρα το κατάλαβες εσύ, όμως κάπου-κάπου πρέπει να εκτιμάμε και τα αυτονόητα

της Ζωής Αδαμάκη zadamaki@freevox.gr

«ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΚΕΨΗ»

#52

42

Στη νίκη αξίζουμε σαμπάνια.Στην ήττα τη χρειαζόμαστε.Ναπολέων Βοναπάρτης

για να μας αγαπάνε κι αυτά. Είπαμε, αν δεν παινέ-ψεις το σύμπαν σου, θα πέσει να σε πλακώσει. Και δεν είναι καιρός για τέτοια τώρα. Γι αυτό λοιπόν, να ελέγχουμε τις σκέψεις μας, να ενεργοποιήσουμε τις θετικές και να περιμένουμε -μόνο- το καλύτε-ρο. Νομοτελειακά, όλα ξεκινάνε από τον τρόπο που σκεφτόμαστε και επειδή υπάρχει η δύναμη του νου πάνω στην ύλη, απαγορεύονται ρητά όχι μόνο οι αρ-νητικές σκέψεις αλλά και οι αρνητικές φράσεις.

Σε αυτήν τη διάσταση λοιπόν, που το εξωτερικό είναι αντανάκλαση του εσωτερικού, ας το πάρουμε από-φαση, όσο επιπόλαιο ή ακατόρθωτο κι αν ακούγε-ται: οι αποτυχίες είναι απλά νέες ευκαιρίες, τα λάθη είναι εμπειρίες και οτιδήποτε τελείωσε και έγινε πα-ρελθόν είναι αναμνήσεις. Η ευτυχία θα πρέπει να υπάρχει «εδώ και τώρα» σε ουσιαστικές και πραγ-ματικές σχέσεις και όχι σε ένα αόριστο και μακρινό «κάποτε».

Αφού λέμε και ξαναλέμε πως η ευτυχία κατακτιέται και δεν χαρίζεται και πως οτιδήποτε σκέφτεσαι το μπορείς, αρκεί λοιπόν ο κάθε άνθρωπος να ξεθολώ-σει και να φτιάξει τις δικές του εικόνες.

Η (θετική) σκέψη είναι η αρχή. Και η αρχή είναι το μισό του ολόκληρου. Το θετικό ελκύει το θετικό, η σκέψη ελκύει τη δράση, το καταλάβαμε; Το κα-ταλάβαμε.

Α, και τώρα που το σκέφτηκα, πάω να βάλω κάπου την «τελεία» που κουβαλάω στην τσέπη μου όλο το χειμώνα. Γιατί; Γιατί μπορώ.

artmusiccine

agendabook alley

Πολλές φορές νιώθουμε να θέλουμε να κάνουμε πράγματα και κάτι να μας εμποδίζει. Είναι σαν μια αόρατη δύναμη η οποία μας κλειδώνει και μας δημιουργεί περιορισμούς. Μιλήσαμε με τον Κωνσταντίνο Τσακιρέλη, χορογράφο της επιτυχημένης παράστασης «117 Ξεκλειδώματα» που είχα-με την τύχη να φιλοξενήσουμε στο Ηράκλειο τον περασμένο Ιανουάριο, και προσπαθήσαμε να ξεκλειδώσουμε τις τέχνες στην Ελλάδα.

Πώς ξεκίνησε η παράσταση;Την παράσταση την ανεβάσαμε για πρώτη φορά το 2009 μόνο με 3 χορευτές σε ένα γαλλικό φεστι-βάλ στην πόλη Millau σε μορφή work in progress, με τίτλο «Dédié à personne» («Αφιερωμένο σε κα-νένα»). Τότε μας είχαν καλέσει να παρουσιάσουμε ένα έργο, διότι την προηγούμενη χρονιά σαν ομάδα είχαμε κερδίσει τον εθνικό διαγω-νισμό νέων χορογράφων της Γαλλί-ας με το έργο «L’ echo du silence» («Η ηχώ της σιωπής»). Αργότερα με αφορμή κυρίως τα γεγονότα του Δε-

κεμβρίου του 2008, με τη δολοφο-νία του Αλέξη Γρηγορόπουλου αλλά και τη στρατιωτική μου θητεία, απο-φάσισα να εξελίξω το έργο «Dédié à personne» και να το παρουσιάσω στην ολοκληρωμένη του μορφή με τίτλο «117 ξεκλειδώματα».

Γιατί 117 ξεκλειδώματα;Ο τίτλος προέρχεται από τη συνέ-ντευξη του συλληφθέντα διαδηλωτή Θοδωρή Ηλιόπουλου στον Σταύρο Θεοδωράκη στο βιβλίο «Οι Άνθρω-ποί μου», στην οποία μιλάει για τα ξεκλειδώματα των κελιών που άκου-

γε κάθε πρωί μέχρι να έρθει η σειρά του. Η λέξη μου άρεσε, γιατί στην ουσία κάθε θέμα που διαπραγμα-τεύεται η παράσταση προσπαθεί να το ξεκλειδώσει από διάφορες οπτι-κές γωνίες.

Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε απ’ όλα τα «πρέπει» και τα «μη» που κατακλύζουν την καθημερι-νότητά μας;Πιστεύω ότι δεν μπορούμε να απαλ-λαγούμε πλήρως. Κάποιους περιο-ρισμούς τους βάζουμε ασυνείδητα οι ίδιοι στους εαυτούς μας γιατί

44

συνέντευξη στο Μάνο Λυπάκη

ΜΗ ΜΙΛΑΣ, ΜΗ ΓΕΛΑΣ, ΜΗ ΦΩΝΑΖΕΙΣ

ΜΗ ΜΙΛΑΣ, ΜΗ ΓΕΛΑΣ, ΜΗ ΦΩΝΑΖΕΙΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΙΡΕΛΗΣ

45

πολύ απλά έτσι έχουμε μάθει κι έτσι έχουμε μεγαλώσει. Παρόλα αυτά νομίζω ότι σε ένα μεγάλο βαθμό μπορούμε να περιορίσουμε τα «μη» και τα «πρέπει» και να κρατή-σουμε μόνο αυτά που θέλουμε. Σίγουρα δεν είναι εύκο-λο. Κι εγώ ο ίδιος, παρόλο που το λέω τώρα, βρίσκομαι σε ένα συνεχή εσωτερικό αγώνα για να φτάσω στο σημείο που κάποια στιγμή ότι κάνω θα είναι καθαρά επιλογή μου κι όχι μέσο επιβολής από άλλους παράγοντες.

Μπορεί η σημερινή κρίση να αποτελέσει αφορμή για να έρθουν αυτά τα ξεκλειδώματα στον άνθρωπο;Είναι σίγουρα θλιβερό που έπρεπε να έρθει μια τέτοια κρίση για να προβληματιστούμε με σημαντικά θέματα της ζωής μας που είχαμε παραμελήσει τόσα χρόνια. Από την άλλη, έστω και αργά, είναι θετικό το γεγονός ότι πλέ-ον αρχίζουμε και δίνουμε σημασία σε μικρά πράγματα, τα οποία θεωρητικά τα βλέπαμε ως μικρά πριν, όμως τώρα καταλαβαίνουμε την αξία και το μέγεθός τους.

Ο κόσμος έχει ανάγκη από τέχνη, η οποία να τον ξεσηκώνει και να τον κάνει να σκέφτεται κι όχι από θεάματα που απλά τον διασκεδάζουν. Πώς βιώνουν οι τέχνες στην Ελλάδα τη σημερινή κρίση;Τα θεάματα που απλά διασκεδάζουν είναι οπωσδήποτε απαραίτητα αρκεί να μη μένουμε μόνο σ’ αυτά. Σχετικά με τη διαβίωση των καλλιτεχνών στην Ελλάδα σήμερα, κάποιες κρατικές επιχορηγήσεις που διδόντουσαν για την τέχνη, όπως καταλαβαίνετε έχουν σταματήσει ή μειωθεί κατά πολύ. Δυστυχώς υπάρχει μια ομάδα καλλιτεχνών που μένει σε αυτό και απλά παραπονιέται χωρίς να κά-νει τίποτα. Τώρα τελευταία όμως, βλέπω με μεγάλη μου χαρά όλο και περισσότερους ανθρώπους να προσπαθούν να κάνουν κάτι στο χώρο των τεχνών παρόλες τις αντί-ξοες συνθήκες και τα σημαντικά πρακτικά προβλήματα που σε αποθαρρύνουν από το να κάνεις μια δουλειά. Οι καλλιτέχνες συνεργάζονται πιο εύκολα μεταξύ τους και

νιώθουν την ανάγκη να δουλέψουν περισσότερο για κάτι που τους γεμίζει, ακόμα και αφιλοκερδώς. Αποτέλεσμα όμως, του να δουλεύουν οι ερμηνευτές αφιλοκερδώς σε παραστάσεις, είναι να πρέπει να κάνουν και μια άλλη δουλειά, μειώνοντας έτσι τον προσωπικό τους χρόνο στο ελάχιστο. Εν τέλη σε αυτούς τους καιρούς υπάρχει διάθε-ση και ένωση απ’ την πλευρά των καλλιτεχνών.

Ένας λαός δυστυχισμένος λένε ότι παράγει τους με-γαλύτερους καλλιτέχνες. Στην Ελλάδα από δυστυ-χία πάμε καλά. Από καλλιτέχνες;Στην Ελλάδα έχουμε πολύ καλούς ερμηνευτές. Το πρό-βλημα εντοπίζεται στους δημιουργούς και την έλλειψη οργάνωσης που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ένα έργο όπως πρέπει. Ένας δημιουργός χρειάζεται ανθρώπους γύρω του οι οποίοι θα ασχοληθούν με τα πρακτικά ζητή-ματα του έργου και θα υλοποιήσουν στην ουσία τη σκέψη και τις ιδέες του. Αυτοί οι άνθρωποι καλώς ή κακώς πρέ-πει από κάποιον να πληρωθούν. Δυστυχώς η έλλειψη πό-ρων στις τέχνες στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα οι ιδέες να μένουν στα χαρτιά ή να παρουσιάζονται με μεγάλες εκπτώσεις στην ποιότητά τους και οι ερμηνευτές να μην απορροφώνται σωστά. Ταλέντο στην Ελλάδα υπάρχει και μάλιστα πολύ! Γι αυτό και πολλοί Έλληνες καλλιτέχνες διαπρέπουν στο εξωτερικό. Όμως η τέχνη στη χώρα μας υστερεί πολύ σε ζητήματα επικοινωνίας, οργάνωσης και προώθησης.

Ο Ρώσος ποιητής Μαγιακόφσκυ είχε πει: «Η τέχνη δεν είναι καθρέπτης της κοινωνίας, αλλά ένα σφυρί με το οποίο της δίνουμε σχήμα». Τι σχήμα έχουμε δώσει στην τέχνη στην Ελλάδα;Η παλιότερη γενιά καλλιτεχνών όπως ο Κουν, ο Χατζι-δάκις κι ο Τσαρούχης μας άφησαν μια πολύ υψηλής ποιότητας καλλιτεχνική κληρονομιά. Μετά από αυτή τη γενιά περάσαμε και περνάμε ακόμη, μια λίγο αδιάφορη

ΜΗΝ ΤΡΕΧΕΙΣ / ΜΗ ΦΕΥΓΕΙΣ / ΜΗΝ ΑΡΓΕΙΣ / ΜΗ ΓΕΛΑΣ / ΜΗΝ ΠΑΙ-ΖΕΙΣ / ΜΗΝ ΚΛΕΙΝΕΣΑΙ / ΜΗΝ ΑΝΟΙΓΕΣΑΙ / ΜΗΝ ΤΡΕΛΑΙΝΕΣΑΙ / ΜΗ ΧΑΪΔΕΥΕΣΑΙ / ΜΗ ΦΩΝΑΖΕΙΣ / ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΡΚΑΡΕΤΕ / ΜΗ ΒΓΑΙΝΕΙΣ ΕΞΩ / ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΤΑΤΕ ΤΟ ΓΚΑΖΟΝ / ΜΗΝ ΠΑΣ ΜΑΚΡΙΑ / ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ / ΜΗ ΣΚΑΡΦΑΛΩΝΕΙΣ / ΑΠΑΓΟΡΕΥΕ-ΤΑΙ / ΜΗ ΜΟΥΤΖΩΝΕΙΣ / ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ / ΜΗ ΜΙΛΑΣ ΟΤΑΝ ΜΙΛΑΝΕ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ / ΜΗ ΜΙΛΑΣ / ΠΡΕΠΕΙ / ΜΗ

«117 ΚΕΛΙA, 117 ΞΕΚΛΕΙΔΩΜΑΤΑ. ΚΡΑΚ, ΚΡΑΚ, ΚΡΑΚ... ΜΕΤΡΑΓΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ Η ΣΕΙΡΑ ΣΟΥ. ΟΙ ΗΧΟΙ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ. ΠΑΓΩΜΕΝΟΙ, Ο ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ. ΓΙΝΕ-ΤΑΙ ΕΧΘΡΟΣ. ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΘΡΥΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ, ΣΥΡΡΙΚΝΩΝΟΝΤΑΙ, ΕΓΚΛΩΒΙΖΟΝΤΑΙ. ΟΛΑ ΕΔΩ ΣΥΝΘΛΙΒΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΗΝ ΨΥΧΗ, ΤΗ ΣΚΕΨΗ, ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ. ΚΑΙ ΟΛΑ ΜΕΛΕΤΗΜΕΝΑ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣ. ΧΩΡΙΣ ΦΩΣ, ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΘΥΡΟ, Η ΑΠΟ-ΜΟΝΩΣΗ, ΤΑ ΜΠΛΕ ΚΕΛΙΑ ΣΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ. ΚΑΘΕ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ (ΕΔΩ) ΣΕ ΑΠΟ-ΜΑΚΡΥΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΖΩΗ. ΟΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΠΑΝΟΡΘΩΤΕΣ. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΛΗΡΥΝΟΥΜΕ ΣΑΝ ΚΑΛΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ. ΑΝ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΠΟΛΥ ΟΜΩΣ, ΘΑ ΧΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ. ΓΙΑΤΙ ΒΑΘΙΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΑΔΥΝΑΜΟ, ΑΒΟΗΘΗΤΟ ΚΑΙ ΑΘΩΟ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕ-ΡΕΙ. ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ»

46

περίοδο καλλιτεχνικά, με κάποιες σημαντικές εξαιρέσεις φυσικά. Ο Μαρμαρινός, ο Βογιατζής, ο Μοσχόπουλος και κάποιοι άλλοι, είναι πραγματικά σπουδαίοι καλλιτέ-χνες τους οποίους εγώ δεν γνώριζα πριν πάω στην Αθήνα για σπουδές, διότι δεν έχει έρθει ποτέ παράστασή τους στην πόλη μας. Στο Ηράκλειο είναι πολύ συγκεκριμένα τα θεάματα που βλέπουμε κάθε καλοκαίρι και με μεγάλη μου λύπη σας λέω πως αυτό δεν θα αλλάξει άμεσα. Είμαι αισιόδοξος όμως, γιατί βλέπω γύρω μου να αναδύονται νέοι, ανεξάρτητοι καλλιτέχνες, με πολύ ταλέντο και γνώ-σεις, οι οποίοι θα πάρουν τη σκυτάλη από τους παλιούς, κι οι οποίοι έχουν πολύ όρεξη να δημιουργήσουν και να προσφέρουν ο καθένας στο αντικείμενό του. Αν η Ελλάδα λοιπόν καταφέρει να ορθοποδήσει, θεωρώ ότι το καλλι-τεχνικό επίπεδο θα ανέβει και πάλι, και το σχήμα της τέχνης θ’ αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Τηλεόραση, υποκουλτούρα και φθηνιάρικη ψυχα-γωγία. Μπορούμε να στραφούμε ξανά προς τις τέ-χνες και να διώξουμε από πάνω μας όλη τη σαβού-ρα;Για μένα δεν υπάρχει καλή ή κακή τέχνη. Είμαι της άπο-ψης ότι υπάρχουν απλά διαβαθμίσεις στην ποιότητα της τέχνης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ένα θέαμα χαμηλής ποιότητος δεν έχει κι αυτό λόγο ύπαρξης. Όταν μιλάω για ποιότητα, μιλάω για πρακτικά ζητήματα, όπως για πα-ράδειγμα το χρόνο που διαθέτει κανείς στην έρευνα του θέματος που πραγματεύεται πριν το παρουσιάσει. Καλό θα ήταν να δοκιμάσουμε πιο εναλλακτικούς τρόπους ψυ-χαγωγίας και διασκέδασης που σίγουρα είναι και πιο οι-κονομικοί. Καθημερινά αναδύονται όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες μικρού βεληνεκούς που τόσο καιρό έμεναν στην αφάνεια, αλλά η δουλειά τους πολλές φορές έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Ακόμα μπορεί ο κόσμος να στραφεί ξανά προς τα βιβλία, να αξιοποιήσει δημιουργικά τις δυ-νατότητες για έρευνα που του προσφέρει το διαδίκτυο και να κλείσει την τηλεόραση, που εδώ που τα λέμε δεν προ-σφέρει και πολλά πράγματα.

Ποιο το μέλλον των τεχνών στην Ελλάδα και ποιο το χρέος του καθενός μας;Πρέπει να προσαρμοστούμε στο πνεύμα της δικής μας εποχής, του τώρα, και να δώσουμε στους νέους το βήμα να εκφραστούν όπως αυτοί νομίζουν κι όχι στα πολιτιστι-κά πλαίσια του ‘80. Επίσης είναι απαραίτητο να διεκδι-κούμε αυτό που θέλουμε επώνυμα. Πρέπει να λέμε ότι είμαστε οι τάδε και ζητάμε π.χ. από το Δήμο να φέρει αυτά τα καλλιτεχνικά δρώμενα στο Ηράκλειο. Ευτυχώς υπάρχουν πολλά μέσα και τρόποι που μπορεί κανείς να εκφραστεί και να προωθήσει την ιδέα ή την πρότασή του. Από την άλλη θεωρώ πως κι εμείς οι καλλιτέχνες από τη μεριά μας έχουμε χρέος να συνεννοηθούμε μεταξύ μας, να οργανωθούμε και να απαιτήσουμε από τον εκάστο-τε κρατικό φορέα να συναποφασίζουμε και να συνδιορ-γανώνουμε τα πολιτιστικά δρώμενα. Πρέπει κι εμείς να έχουμε λόγο σε ό,τι γίνεται στη χώρα μας και να μπορού-με να συμφωνούμε ή να διαφωνούμε με κάτι.

Πώς κρίνεις την κατάσταση στο Ηράκλειο, μιας και κατάγεσαι από δω;Κάνω ανοιχτή πρόταση στους Ηρακλειώτες, να μαζευτού-με καλλιτέχνες απ’ όλους τους χώρους των τεχνών, να συζητήσουμε χωρίς να προσπαθεί ο καθένας να περάσει το δικό του και να προτείνουμε στο Δήμο ιδέες που μπο-ρούν να γίνουν στην πόλη. Να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί τα πολιτιστικά του Ηρακλείου. Δεν χρειάζεται να πετάμε άσκοπα λεφτά σε αποκριάτικα καρναβάλια και ακριβά παιχνίδια για τα παιδιά. Με τα χρήματα που διέ-θεσε ο Δήμος Ηρακλείου για το καρναβάλι θα μπορούσε να γίνει ένα φεστιβάλ με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον που θα προσέλκυε και κόσμο εκτός Κρήτης. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με δημοσιεύματα, το ολιγοήμερο αποκριάτικο καρναβάλι κόστισε τα τριπλάσια χρήματα από το τρίμηνο καλοκαιρινό φεστιβάλ. Ευτυχώς έχουμε άτομα από την Κρήτη που διαπρέπουν σε όλες τις τέχνες. Το μόνο που χρειάζεται είναι η συνεννόηση και η διεκδίκηση.

art stories

ΠάμεΤζάμπα Μπες στο freevox.gr, δήλωσε συμ-μετοχή στην εκδήλωση που σε ενδια-φέρει και κέρδισε προσκλήσεις για θέ-ατρο, μουσική, σινεμά, εκθέσεις κ.α.

από την Κατερίνα Ντάλλη k.ntalli@freevox

ART

«117 ΚΕΛΙA, 117 ΞΕΚΛΕΙΔΩΜΑΤΑ. ΚΡΑΚ, ΚΡΑΚ, ΚΡΑΚ... ΜΕΤΡΑΓΕΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ Η ΣΕΙΡΑ ΣΟΥ. ΟΙ ΗΧΟΙ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ. ΠΑΓΩΜΕΝΟΙ, Ο ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ. ΓΙΝΕ-ΤΑΙ ΕΧΘΡΟΣ. ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΘΡΥΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ, ΣΥΡΡΙΚΝΩΝΟΝΤΑΙ, ΕΓΚΛΩΒΙΖΟΝΤΑΙ. ΟΛΑ ΕΔΩ ΣΥΝΘΛΙΒΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΗΝ ΨΥΧΗ, ΤΗ ΣΚΕΨΗ, ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ. ΚΑΙ ΟΛΑ ΜΕΛΕΤΗΜΕΝΑ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣ. ΧΩΡΙΣ ΦΩΣ, ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΑΘΥΡΟ, Η ΑΠΟ-ΜΟΝΩΣΗ, ΤΑ ΜΠΛΕ ΚΕΛΙΑ ΣΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ. ΚΑΘΕ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ (ΕΔΩ) ΣΕ ΑΠΟ-ΜΑΚΡΥΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΖΩΗ. ΟΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΠΑΝΟΡΘΩΤΕΣ. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΛΗΡΥΝΟΥΜΕ ΣΑΝ ΚΑΛΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ. ΑΝ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΠΟΛΥ ΟΜΩΣ, ΘΑ ΧΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ. ΓΙΑΤΙ ΒΑΘΙΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΑΔΥΝΑΜΟ, ΑΒΟΗΘΗΤΟ ΚΑΙ ΑΘΩΟ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕ-ΡΕΙ. ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ»

Πολιτιστικές πρωτεύουσες για το 2012 ανακη-ρύχθηκαν το Μάριμπορ της Σλοβενίας και το Γκιμαράες της Πορτογαλίας.

Τρεις πίνακες εκλάπησαν από την Εθνική Πινακο-θήκη. Πρόκειται για το «Γυναικείο Κεφάλι» του Πικάσο, ο «Μύλος» του Ολ-λανδού Πιτ Μοντριάν και ένα ιταλικό σχέδιο του 17ου αιώνα.

Χρυσές Σφαίρες 2012! Η βωβή, ασπρόμαυρη ται-νία «The Artist» απέσπασε τρια βραβεία, δυο η ταινία «Οι από-γονοι» με τον George Clooney, ενώ ο Woody Allen απέσπασε βραβείο καλύτε-ρου σεναρίου για τα «Μεσάνυχτα στο Παρίσι».

Το ελληνικό σινεμά ταξίδε-ψε σε φεστιβάλ του εξωτε-ρικού! Στο Φεστιβάλ Ρότερ-νταμ συμμετείχε «Ο Άδικος Κόσμος» του Φ.Τσίτου, οι «Άλπεις» του Γ.Λάνθιμου, το «L» του Μ.Μακρίδη και «Το παιδί τρώει την τροφή του πουλιού» του Έ. Λυγί-ζου. «Τα Μετέωρα», ελληνο-γερμανική παραγωγή του Σ.Σταθουλόπουλου διεκδί-κησε τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνί-ας 2011. Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απο-νεμήθηκε στο Ντίνο Χριστιανόπουλο, ο οποίος όμως αρνήθηκε να το παραλάβει δηλώνοντας: «Δε θέλω ούτε τα βραβεία, ούτε τα λεφτά τους».

Οι εργασίες ανα-στήλωσης της Σ π ι ν α λ ό γ κ α ς έχουν ήδη ξεκι-νήσει και ανα-μένεται να δια-ρκέσουν τρία χρόνια.

Επίτιμος διδάκτορας του τμήματος της Ιταλι-κής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα αναγορευτεί ο Ρομπέρτο Μπενίνι.

48

ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΛΟΥΚΗΣ

Συνέντευξη στην Κατερίνα Ντάλλη k.ntalli@freevox.gr

ΠΑΙΞΕΜΕΤΗΖΩΗ…Τον γνώρισα τυχαία ένα Σαββατιάτικο πρωινό του Νοέμβρη. Συμμετείχαμε σ’ ένα παιχνίδι: «Το κυνήγι του ελεύθερου βιβλίου» που διοργανώθηκε από το Bookcrossing και τον Όμιλο UNESCO Νέων Θεσσα-λονίκης. Συμμετείχα στην μπλε ομάδα και ο Σπύρος ήταν ο φωτογράφος μας. Τελικά ήταν διασκεδαστικό να μας ακολουθεί ο φακός και να καταγράφει κάθε μας κίνηση. Μετά τις καθιερωμένες συστάσεις ρώτη-σα: «Ασχολείσαι επαγγελματικά με τη φωτογραφία ή είσαι κι εσύ ένας ερωτευμένος ερασιτέχνης;». Απά-ντηση καταφατική χωρίς περαιτέρω σχολιασμούς. Το βράδυ επέστρεψα εξουθενωμένη σπίτι, αλλά ως συ-νήθως έκανα αυτό το μαγικό κλικ και περιηγήθηκα στη σελίδα του Σπύρου: www.spyrospaloukis.com Φωτογράφος, συγγραφέας, εκδότης.

49

Λίγους μήνες μετά τον ξανασυναντώ, αυτή τη φορά για λογαριασμό του Freevox. Η κουβέντα μας κράτησε περί τις τρεις ώρες και εξελισσόταν ασταμάτητα.

Σκέφτομαι από πού να ξεκινήσω. Παίρνει την πρωτοβουλία και λέει: «Από το 2003, αυτή είναι η αρχή μου, πάντα αυτή θα ‘ναι». Ανακα-λύπτω ότι μας συνδέει κάτι το οποίο έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του είναι μας. Βρε-θήκαμε και οι δυο στα είκοσι τρία μας στις Κάτω Χώρες, ο Σπύρος στο Βέλγιο κι εγώ στην Ολλανδία. Βέβαια εγώ το έζησα το 2011, ενώ εκείνος το 2003. Γυρνάει πίσω εννιά χρό-νια, εκεί όπου αναζητούσε τον εαυ-τό του. «Το 2003 αποτελεί το σω-τήριο έτος Erasmus. Εκεί βρήκα την ισορροπία και την ηρεμία στη φωτογραφία και στη συγγραφή που πάντα συνδέονται με το τα-ξίδι».

Το καλοκαίρι του 2003 τον βρίσκει ως μοναχικό ταξιδιώτη στη Σύρο. Εκεί γίνεται αυτόπτης μάρτυρας μιας τρυφερής στιγμής ανάμεσα σε δυο κορίτσια. Η αποτύπωση αυτής της στιγμής του προσέφερε μια υπέροχη φωτογραφία και του απέφερε το δεύ-τερο βραβείο σ’ένα πανευρωπαϊκό δι-αγωνισμό με θέμα τη «φιλία». «Είναι ένα πράγμα μικρό από αυτά που συμβαίνουν λες κι έρχεται μια νε-ράιδα στο αυτί και σου ψιθυρίζει «καλά πας». Πιο πολύ είναι σημά-δι, παρά γεγονός».

Οι πολλές σκέψεις, οι ιδέες και τα βιώματα του συνομιλήσανε κάποια στιγμή κι έτσι εμπνέεται τον «Καρλο-μάγνο και την κάμερα με τα μυστικά του» (εκδόσεις Μαγικό Κουτί), ανα-ζητώντας την ελληνική και ευρωπα-ϊκή μας ταυτότητα. «Πάντα αυτό θα είναι το αγαπημένο μου έργο!». Η σιγουριά στα μάτια του με εκπλήσ-σει. Και συνεχίζει «γιατί στον Καρ-λομάγνο έχω την πιο αθώα ματιά που θα μπορούσα να έχω συγγρα-φικά και φωτογραφικά και ήταν το βήμα που με οδήγησε στο σή-μερα».

Μα πώς ξεκίνησε όλο αυτό; «Τα βι-ώματα τα είχα όπως και τις φω-τογραφίες στο σκληρό δίσκο, οπότε έστειλα ένα τυχαίο email στο Νίκο το Βλαντή σκεπτόμενος «κάνε το καθήκον σου και ξέχνα το»». Ο Νίκος (συγγραφέας 10 βιβλί-ων και ιδρυτής του εκδοτικού οίκου Μαγικού Κουτιού) ήταν ο άνθρωπος που του έδειξε το μονοπάτι και τον «τράβηξε» από την αμφιβολία (αν και

ήταν ήδη σε αυτό το μονοπάτι).

Μετά τον Καρλομάγνο έχει την αυ-τοπεποίθηση να συνεχίσει. Έτσι το 2009 κυκλοφορεί το φωτογραφικό λεύκωμα «Έδεσσα» με έντονο εικαστι-κό και ταξιδιωτικό ενδιαφέρον για τον γενέθλιο τόπο του από τις εκδόσεις Fata Morgana (Οπτική ψευδαίσθη-ση - μάγισσα του βασιλιά Αρθούρου) που ίδρυσε ο ίδιος.

Η επιτυχία αυτού του λευκώματος αποτελεί το εφαλτήριο για νέα δημι-ουργία, το «Daydreaming: εκατό Έλ-ληνες του Βελγίου ονειρεύονται την Ελλάδα». Το «Daydreaming» απο-τελεί το πιο φιλόδοξο έργο μου γιατί ξεκίνησα μόνος το 2003 από μια άγνωστη χώρα κι επιστρέφω ξανά το 2009 ως καλλιτέχνης για να υλοποιήσω το όνειρο μου με μια μηχανή στο χέρι». Πραγματι-κά αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο ήταν αυτό το εγχείρημα. «Απαιτεί εγρή-γορση, μιας και δεν τους ήξερα, έπρεπε να τους βρω, να με δε-χτούν, να με υποδεχτούν, να τους αποκωδικοποιήσω και να τους κερδίσω σε δευτερόλεπτα ώστε να με εμπιστευτούν και να κλεί-σουν τα μάτια τους». Ναι έκλειναν τα μάτια τους και ονειρευόντουσαν την Ελλάδα τους. «Μιλάς, μιλάς, μι-λάς γι’ αυτό το μαγικό δευτερόλεπτο».

Επιλογή εκατό Ελλήνων; Βιβλίο πε-ντακοσίων καφέδων, χιλιάδων email, συναντήσεων στο skype για να ανακα-τώσει τον ελληνισμό και να βρει αυτό που έψαχνε: να φωτογραφίσει εκατό Έλληνες του Βελγίου που κατοικού-σαν σε διάφορες πόλεις και ανήκαν σε διάφορες κοινωνικοοικονομικές βαθμίδες. «Αρχικά είσαι μια φωνή που ψάχνει μόνη της τους εκατό, στο διάβα συναντάς τους εκατό κι έπειτα αυτοί ψάχνουν εσένα». Το λεύκωμα εκδόθηκε το 2010 και προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με αποκορύφωμα την παρουσίαση του τον Οκτώβρη του 2011 στο Ευρωκοι-νοβούλιο, προσφέροντας του δύναμη και ένα δώρο μαγικό. Τι δώρο; Ανα-λαμβάνει τη διαχείριση του Μαγικού Κουτιού (εκδόσεις του πρώτου του βιβλίου-www.themagicbox.gr) κι έτσι επιβραβεύεται ο κόπος του για την αγάπη και την δουλειά που κάνει για το βιβλίο. «Από ένα μολυβένιο στρατιωτάκι του Μαγικού Κου-τιού γίνομαι ο ιδιοκτήτης του». Αν και προτιμά να αποκαλείται εμ-ψυχωτής του μιας και όρος αυτός εμπεριέχει την ενέργεια, αυτή που δίνεις και αυτή που παίρνεις. Έτσι ένας νέος κύκλος έχει ανοίξει.

Αυτό το διάστημα δουλεύει πυρε-τωδώς. Ετοιμάζει ένα φωτογραφικό παραμύθι βασισμένο σε μύθους της περιοχής της Έδεσσας ενώ παράλ-ληλα προετοιμάζει το project «Λό-γος» για την Photobiennale Θεσσα-λονίκη 2012.

Πόσο ευτυχισμένος άραγε πρέπει να ‘ναι ένας άνθρωπος που πραγματο-ποιεί το παιδικό του όνειρο; Αναρω-τιέμαι. Χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως «gladiator» (μονομάχος) ζώντας και δουλεύοντας με πείσμα αλλά και ρομαντικό αφού τα βιβλία είναι πάντα ρομαντικά, αλλιώς θα έκανε άλλη δουλειά, μου εξομολογείται χαρακτηριστικά. Και πόσο δύσκολο είναι στην Ελλάδα του σήμερα να εί-σαι ονειροπόλος και δημιουργικός; Το τελευταίο του βιβλίο «Η γενιά του Μπλακ Άουτ» είναι τόσο επίκαιρο στην εποχή που ζούμε. Αν και το ολοκλήρωσε το 2009, εκδόθηκε το 2011. Εκεί βλέπει τους ανθρώπους να φοράνε μαύρη κουκούλα για να μη φαίνονται τα κεφάλια τους. «Στη γενιά του Μπλακ Άουτ ανήκουν αυτοί που βρέθηκαν -βρίσκο-νται- να ζήσουν σ’ένα κόσμο στον οποίο κόπηκε το ζωοποιό ρεύμα. Το σκοτάδι είναι μεταφυσικό. Εί-ναι το σκοτάδι που έχουμε μέσα μας και δεν ικανοποιούμαστε με τίποτα. Ας μην παίρνουμε τον εαυτό μας σοβαρά, οπότε μην παίρ-νουμε και την κρίση στα σοβαρά».

Πριν τον αποχαιρετήσω του ζητάω να μου πει μια φράση που τον αντιπρο-σωπεύει.«Spiele Leben» - «Παίξε» με τη ζωή!

50

Γυρεύγανε οι Κρητικοίτσι τέχνες να γλεντήσουν,κ’ είπαν να κάμουν φεστιβάλμα πως να το βαφτίσουν;

κι αφού δεν βρήκαν όνομαμε Κρητικό μεράκι,πήγαν, ρωτήξαν το θεόκ’ είπε «ΦεστιβαλάΚι»!

σύγχρονο κρητικό φεστιβάλ τεχνών & πολιτισμού

To «ΦεστιβαλάΚι», όπως υποδηλώνει και το όνομα, είναι ένα φεστιβάλ με καταγωγή από την Κρήτη. Πρόκειται για ένα σύγχρονο, ετήσιο, πολυσυλλε-κτικό φεστιβάλ - θεσμό με επίκεντρο τις τέχνες και τον πολιτισμό της Κρήτης που δημιουργείται εξ ολοκλήρου από το κοινό μέσα από αλληλεπίδραση και συμμετοχή.

Η Κρήτη είναι ένας τόπος που ανέκαθεν γεννούσε ανεξάντλητα τέχνη και πολιτισμό, προστατεύοντας και διαιωνίζοντας ταυτόχρονα τις παραδόσεις και τα έθιμα του όσο λίγοι τόποι. Υπό αυτόν τον παρονομαστή, το «ΦεστιβαλάΚι», ως φεστιβάλ αλλά πρωτίστως ως κοινότητα ανθρώπων με κοινό πάθος για την Κρήτη και τον πολιτισμό της, έρχεται να προστατεύσει, να μεταδώσει και να αναπαράγει τις τέχνες και τον πολιτισμό του νησιού, συγκεντρώνοντας και παρουσιάζοντας -με σύγχρονο τρόπο και μέσα- τις πολιτιστικές παραδόσεις και τις σύγχρονες πολιτιστικές τάσεις του τόπου, μέσα από καλλιτεχνικά δρώμενα, εκθέσεις, εργαστήρια, διάλογο και συμμετοχή, αποσκοπώντας τε-λικά να γεφυρώσει το χθες με το σήμερα... για το αύριο. Σε αυτό το πλαί-σιο, έρχεται να δώσει βήμα έκφρασης σε κοινό και καλλιτέχνες -με κοινή πηγή έμπνευσης την Κρήτη- και παράλληλα να δημιουργήσει ένα δυναμικό πυρήνα προστασίας, ανάδειξης, έμπνευσης, αναπαραγωγής και μετάδοσης του κρητικού πνεύματος τόσο πρός εμάς τους Κρητικούς όσο και προς τους επισκέπτες μας που έρχονται να γνωρίσουν την Κρήτη και τον πολιτισμό της.

Χαρακτηριστική καινοτομία του φεστιβάλ είναι η «εξ ολοκλήρου» δημιουργία του φεστιβάλ από το ίδιο το κοινό, χαρακτηριστικό που καθιστά την συμμε-τοχή όλων μας μια ζωτικής σημασίας προϋπόθεση για τον σχεδιασμό και την επιτυχή υλοποίηση του. Στο δεύτερο λοιπόν, στάδιο της προετοιμασίας του, κατόπιν της ονοματοδοσίας του, δημιουργικοί καλλιτέχνες απο όλη την Ελλάδα κλήθηκαν να υποβάλλουν τις προτάσεις του για το λογότυπο του φεστιβάλ... το σύμβολο δηλαδή που θα εικονοποιεί την ταυτότητα και το περιεχόμενο του φεστιβάλ προς πάσης φύσεως αποδέκτες. Στο διαγωνισμό ανταποκρίθηκαν περισσότεροι από 30 καλλιτέχνες από όλη την Ελλάδα και το κοινό κλήθηκε να αξιολογήσει τις προτάσεις τους μέσω ψηφοφορίας στο facebook. Στο παρόν αφιέρωμα παρουσιάζονται οι δημιουργικές προτάσεις που ξεχώρισαν ενώ περισσότερες πληροφορίες για τις συμμετοχές καθώς και το νικητήριο λογότυπο μπορείτε να βρείτε στην σελίδα του φεστιβάλ στο facebook: Festivalaki: Cretan festival of Arts & Culture ή στo site του περιοδικού μας www.freevox.gr.

Το «ΦεστιβαλάΚι» θα είναι διήμερο και θα λάβει χώρα στα τέλη Ιουλίου -υπό την αιγίδα του Δήμου Ηρακλείου- σε κεντρικό χώρο της πόλης του Ηρα-κλείου που θα ανακοινωθεί σύντομα. Όσοι ενδιαφέρονται να ενημερωθούν περαιτέρω για το φεστιβάλ και να συμμετέχουν στην προετοιμασία του μπο-ρούν να συντονιστούν στην σελίδα Festivalaki: Cretan festival of Arts & Culture στο facebook και προσεχώς στο www.festivalaki.gr.

Όσοι πιστοί και λάτρεις της Κρήτης... προσέλθετε!

Θεματικά πεδία●Mουσικές συναυλίες●Έκθεση Φωτογραφίας●Προβολές - Video art●Εκθέσεις εικαστικών●Κρητικοί χοροί●Λογοτεχνία - Ποίηση - Μαντινάδα●Λαϊκές τέχνες●Τοπικά προϊόντα

51

01.

05.

09.

13.

17.

04.

08.

12.

16.

03.

07.

11.

15.

02.

06.

10.

14.

18.

01. Lime Design. Ρέθυμνο02. Αμαλία Μπικάκη. Θεσσαλονίκη03. Ανώνυμος. Χανιά04. Γιάννα Δερμιτζάκη. Άγιος Νικόλαος.05. Γιάννα Δερμιτζάκη. Άγιος Νικόλαος06. Δημήτρης Ευαγγέλου (Design Good studio). Λάρισα07. Κώστα Φιλιππάκης. Αθήνα08. Λιάκουρα Μυρτώ. Αθήνα

09. Μarianno Fabregnes Kapouranis. Λάρισα10. Μανουρά Μαρία. Αθήνα11. Μίλτος Μπόττης (Dislectic). Γιάννενα12. Νατάσσα Σταύρου. Ηράκλειο13. Νίκος Σηφάκης. Ηράκλειο.14. Νίκος Σηφάκης. Ηράκλειο15. Νίκος Σηφάκης, Ηράκλειο16. Δημήτρης Σιμόπουλος. Πάτρα17. Πέτρος Παρθενίου. Αθήνα18. Σαλαπάτα Ευαγγελία. Αθήνα

PORCELAIN RAFT Strange Weekend Mauro Remiddi / dream pop, indie rock, ambient8/1 0Γεννήθηκε στη Ρώμη αλλά μένει στο Λονδίνο. Ασχολείται με τη μουσική εδώ και 27 χρόνια αλλά ως Porcelain Raft, κυκλοφορεί την πρώτη του δι-σκογραφική δουλειά τo “Strange Weekend” που είναι ένα ντεμπούτο που το περιμέναμε εδώ και καιρό.Το άλμπουμ στο σύνολο του βγάζει μια τρομερή ευαισθησία, πράγμα που σε φτιάχνει ακόμα πε-ρισσότερο! Οι δομές τους απλές και προσιτές, με τους synth ήχους και τις ακουστικές κιθάρες να βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με τα ανδρόγυ-να φωνητικά που δίνουν στον ήχο του Remiddi έναν σαγηνευτικό και συνάμα μυστηριακό τόνο. Το “Strange Weekend” είναι ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο. Είναι η πρώτη κατάθεση ενός ταλα-ντούχου καλλιτέχνη και μια κυκλοφορία που θα εκπλήξει ευχάριστα και θα μαγέψει τον κάθε ακροατή.

GONJASUFI MU.ZZ.LENate Patrin / Lo-fi, experimental 8 ,5/1 0Από το San Diego ένας δάσκαλος της yoga, o Sumach Ecks κατά τον κόσμο γνωστός ως Gonjasufi, έρχεται για μια ακόμη φορά να τα-ράξει τα νερά στη μουσική με το ολοκαίνουριο MU.ZZ.LE, ένα mini album με 10 σκοτεινά και υποβλητικά κομμάτια που ηχούν στα αυτιά μας για σχεδόν 25 λεπτά.Mοναδικές οι συνθέσεις και οι εκτελέσεις που μας χαρίζει κάθε φορά ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης. Οι στίχοι κάθε τραγουδιού είναι άρρηκτα συνδε-δεμένοι με τα συναισθήματα που προκαλούν.Έτσι και αν και μικρό σε έκταση, τα μηνύματα του MU.ZZ.LE... πολλά! Πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές ερμηνείες που καθορίζουν τον ίδιο ως καλλιτέχνη. Γραμμένο κυριολεκτικά στο δρόμο.

THE LION’S ROAR First Aid Kit Mike Mogis / folk 7,5/1 0Οι First Aid Kit μας έρχονται από τη Σουη-δία και αποτελούνται από τις αδελφές Johanna και Klara Söderberg, των οποίων οι φωνητικές αρμονίες μαζί με τα δάση που προβάλλονται σε αρκετά βίντεο τους μας δίνουν ένα υπέροχο αποτέλεσμα. Yπάρχουν έντονες folk επιρροές καθώς επίσης και η σύνθεση των τραγουδιών συνδέεται με τους Fleet Foxes. Tο δεύτερο album του folk duo έρχεται να απο-γειώσει τις First Aid Kit, δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του ντεμπούτου τους, «The Big Black & The Blue». Album που γεννήθηκε μέσα από τη νοσταλγία για να καταλήξει να μεταμορ-φωθεί σε έναν ύμνο στο συναίσθημα.

ISLETIlluminated PeopleDrew Morgan / rock , post rock ,punk 6 ,5/1 0Αν και έχουv κυκλοφορήσει μόνο δύο EPs προ-ηγουμένως, η μπάντα από το Κάρντιφ αποτε-λούμενη από την Emma Daman και τα αδέλφια John και Mark Freeman απογειώνεται στο ντε-μπούτο άλμπουμ τους. Τα περισσότερα από τα κομμάτια επωφελούνται πλήρως από το να διο-χετεύουν το ταλέντο τους σε ρυθμικά εκλεκτική μουσική. Αυτό που βρίσκω εντελώς απροσδόκη-το είναι ότι, παρά τη φήμη τους ως «ρυθμική» μπάντα, μπορούν να βγάλουν ήχο σαν δυνατό ροκ συγκρότημα καθώς και το ότι τα ψήγματα psychedelic ροκ δίνουν κάτι διαφορετικό στην μουσική τους.

Fresh AlbumsCH

ARTS

52

MUSIC προτείνει ο Μάριος Μεσσαριτάκης oasis@freevox.gr

UK Album charts*1. Madonna - MDNA

2. David Guetta - Nothing But The Beat

3. Emeli Sandé - Our Version Of Events

4. Adele - 19

5. Jessie J - Who are you

6. Katy Perry - Teenage Dream

7. Coldplay - Mylo Xyloto

8. Ed Sheeran - +9. Lana Del Rey - Born To Die

10. Paul Weller - Sonik Kicks

* επίσημες πωλήσεις στην Αγγλία σύμφωνα με ΒΒC

Billboard top 101. Fun. Featuring Janelle Monae - We Are Young

2. Kelly Clarkson - (Stronger) What Doesn’t Kill You

3. The Wanted - Glad You Came [Alex Gaudino Dub]

4. Gotye - Somebody That I Used to Know

5. Nicki Minaj - Starships

6. Adele - Set Fire To the Rain

7. Flo Rida - Wild Ones

8. Katy Perry - Part Of Me

9. Drake - Take Care

10. David Guetta - Turn Me On

53

BALKANFUNK

του Θοδωρή Δημόπουλου dimopoulos@freevox.gr

Ο τρόπος που εκφράζει κάποιος τα συναισθήματά του ποικίλει όπως και τα μέσα που χρησιμοποιεί για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στις εκάστοτε κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις, όταν μάλιστα νιώθει ότι όλα είναι εναντίον του. Ένας πάει στο γήπεδο και φωνάζει (στην καλύτερη περίπτωση) όσο περισσότερο μπορεί, άλλος βγαίνει στους δρόμους και χαιρετάει (επίσης στην κα-λύτερη περίπτωση) με τα δυο του χέρια ανοιχτά (κοι-νώς «μούντζα») και κατεύθυνση προς το κοινοβούλιο της χώρας του. Κάποιος τρίτος απλά προσπαθεί να βελτιώσει τον εαυτό του και προτρέπει έναν ακόμα να κάνει το ίδιο. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δια-μαρτύρονται με μια από τις ομορφότερες ανθρώπινες εκφράσεις, τη μουσική. Ιδιαίτερα όταν χρησιμοποι-ούν καυστικό πολιτικό στίχο, προσπαθώντας όχι μόνο να πουν την αλήθεια, όπως αυτοί την αντιλαμβάνο-νται αλλά και να προτείνουν λύσεις σε διάφορα ζητή-ματα που «καίνε» το λαό κάθε χώρας. Έτσι ο ακροα-τής, ικανοποιώντας την ανάγκη που έχει να εκφράσει την καλαισθησία του ακούγοντας μουσική, λαμβάνει ευκολότερα και με ευχαρίστηση πολλές πληροφορίες μέσα από τους στίχους. Αυτές τις πληροφορίες είτε τις είχε ακούσει ξανά να συζητιούνται, είτε τις λαμβάνει για πρώτη φορά, αλλά με τον τρόπο που αυτός θέ-λει, απολαμβάνοντας ένα τραγούδι. Έπειτα καλείται να τις αξιολογήσει με ενδεχόμενο αποτέλεσμα να έχει

εντονότερη επιθυμία έκφρασης των συναισθημάτων του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

Ένα πολύ μεγάλο κύμα μουσικών συγκροτημάτων με ανατρεπτικό και ξεκάθαρο πολιτικό στίχο δημι-ουργήθηκε στις χώρες που προέκυψαν μετά από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Εκεί ήταν τόσο άδικα τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ν.Α.Τ.Ο. ενάντια στο λαό, ενώ άλλο τόσο απροκάλυπτα έγινε η εισχώρηση των «μεγάλων» συμφερόντων στις οικονο-μίες τους. Όλα αυτά δεν μπορούσαν παρά να έχουν ένα αποτέλεσμα με κοινό παρανομαστή κάτι καθό-λου ευχάριστο: τη δυστυχία. Τρεις από τις μπάντες που αποφάσισαν να «μιλήσουν» στους συμπολίτες τους είναι οι Σέρβοι presing (alternative rock) και οι hip hop Beogradski sindikat όπως και οι Βόσνιοι Dubioza kolektiv (reggae dub rock). Αξίζει σίγουρα να τους ακούσετε! Γιατί εκτός από τον σκληρό ήχο των presing και τις dub δημιουργίες των dubioza kolektiv, θα καταλάβετε και πώς εκφράζουν οι συ-γκεκριμένοι καλλιτέχνες τη «συμπάθεια» τους στο κοινωνικο-πολιτικό σύστημα. Οι Σέρβοι ράπερ (Beogradski sindikat) τα «χώνουν» κανονικά στους πολιτικούς αλλά και σε όσους συμβιβάζονται με τις εξελίξεις και την οκνηρία τους. Μήπως έφτασε η ώρα να τραγουδήσουμε κι εμείς οι ίδιοι;

Avat

arD

rive

Σκηνοθεσία: Τζέιμς ΚάμερονΣενάριο: Τζέιμς ΚάμερονΠαίζουν: Σαμ Γουόρθινγκτον, Ζόι Σαλντάνα, Σιγκούρνεϊ Γουίβερ, Μισέλ Ροντρίγκεζ Η.Π.Α. | 2009 | Φαντασίας | 162’

Από τις 24 Ιανουαρίου, οι φίλοι του sci-fi, μπορούν να απολαύσουν την επικών δι-αστάσεων ταινία του Τζέιμς Κάμερον σε μια επικών διαστάσεων κασετίνα, η οποία εκτός από την ταινία όπως κυκλοφόρησε στις αίθουσες, περιλαμβάνει μεταξύ άλ-λων και σαράντα πέντε λεπτά από σκηνές που δεν έχουν προβληθεί, το ντοκιμα-ντέρ «Capturing Avatar», ένα Collector’s Extended Cut με 16 επιπλέον λεπτά και το Special Edition Re-release.Κυκλοφορεί blu-ray από τις 25 Ιανουαρίου.

Σκηνοθεσία: Νίκολας Γουάιντινγκ ΡεφνΣενάριο: Χουσεϊν Αμίνι (βιβλίο: Τζέιμς Σάλις)Παίζουν: Ράιαν Γκόσλινγκ, Κάρεϊ ΜάλιγκανΗ.Π.Α. | 2011 | Θρίλερ | 100’

Το Drive φιγουράρει, δικαίως ήδη στις πε-ρισσότερες λίστες με τις καλύτερες ταινίες για τη χρονιά που πέρασε. Ο γόης Ράιαν Γκόσλινγκ, οδηγεί, το πρωί ως κασκαντέρ σε γυρίσματα ταινιών και το βράδυ αμείβε-ται ως οδηγός του get away car διαφόρων παράνομων συναναστροφών του. Η ασάφεια γύρω από το παρελθόν, τις ελπίδες και τους φόβους του underground hero, που δεν δείχνει ίχνος συναισθήματος τροφοδοτεί το ενδιαφέρον για τον χαρακτήρα, την ιστορία ακόμα και τα κυνηγητά με τα αυτοκίνητα.Κυκλοφορεί σε dvd και blu-ray από 31 Ια-νουαρίου.

Από τη Φωτεινή Αλευρά falevra@freevox.gr

DVDC I N E

54

10+1ΤΑΙΝIΕΣ ΓΙΑ ΤΟ2011Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέ-τος, αυτή εδώ η λίστα, απαριθ-μεί τις καλύτερες ταινίες, πάντα με προσωπικό κριτήριο, για το 2011.

1.Το Δέντρο της Ζωής(The Tree of Life)

2. Πρέπει να Μιλήσουμε για τον Κέβιν(We need to talk about Kevin)

3. Drive4. Moneyball5. Ένας Χωρισμός(A Separation)

6. The Artist7. Το Δέρμα που Κατοικώ(La Piel Que Habito)

8. Μέσα από τις Φλόγες(Incendies)

9. Οι Πρωτάρηδες(Beginners)

10. Το Κορίτσι με το Τατουάζ(The Girl with the Dragon Tatoo)

(+1). Rango

Ο Πρωτάρης / (The Graduate)Σκηνοθεσία: Μάικ Νίκολς / Σενάριο: Κάλντερ Γουίλινγκαμ, Μπακ Χένρι, (βιβλίο: Τσαρλς Γουεμπ) / Παίζουν: Αν Μπάνκροφτ, Ντάστιν Χόφμαν, Κάθριν Ρος / Η.Π.Α. / 1967 / Κωμωδία / 106’

Πάνε σαράντα πέντε χρόνια, από τότε που η κα Ρό-μπινσον (Αν Μπάνκροφτ) αποπλάνησε, για πρώτη φορά τον «πρωτάρη» Μπεν (τον φρέσκο τότε Ντάστιν Χόφμαν), υπό τους ήχους και τους στίχους των Σάιμον και Γκαρ-φάνκελ. Αν αυτό που θυμάσαι από την ταινία είναι μια εξαρτημένη και ανήθικη μεσήλικα να εκμεταλλεύεται ένα δύσμοιρο νεαρό που θέλει να κάνει την επανάστα-σή του, ξαναδές την. Η κα Ρόμπινσον είναι ό,τι πιο ζω-ντανό και ενδιαφέρον υπάρχει σε αυτό το ειλικρινές, αυτο-εξηγούμενο καλλιτεχνικό προϊόν, του μαιτρ των σχολίων πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις Μάικ Νίκολς.Ο Μπεν είναι ένας νεαρός απόφοιτος, που γυρίζει μετά το κολέγιο στο σπίτι των δικών του και στην ασφυκτική ζωή του «καθωσπρέπει» προαστίου. Θέλει απελπισμένα να του συμβεί κάτι διαφορετικό και τότε μπαίνει στη ζωή του η κα Ρόμπινσον.Με τον «Πρωτάρη» ο Νίκολς μπήκε στη σφαίρα των με-γάλων σκηνοθετών και η Αν Μπάνκροφτ βγήκε αλώβη-τη από ένα δύσκολο και επικίνδυνο ρόλο. Ειλικρινής, γοητευτική και ελκυστική η Μπάνκροφτ, μαζί με την γνήσια και ακριβή αμηχανία του Χόφμαν, κάνει την αποπλάνηση -τον κινητήριο μοχλό της ταινίας- τόσο πειστική, που δεν έχεις άλλη επιλογή από το να υπο-κύψεις...

55

56

από τη Ρούλα Παπαδάκη culture@freevox.gr

Ηράκλειο

05/04-06/05«Requiem ή αλλιώς Buffa»

από τη Θεατρική Ομάδα «Iυττός»Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββα-το και Κυριακή εκτός της Μεγάλης ΕβδομάδαςΠαγοποιείον 1st Floor UndergroundΏρα έναρξης: 22:00

13/04Lee Burton (Klik Records) & Mr. RoussosStone Cocktail & Sushi BarΏρα έναρξης: 23:30-07:00

18/04Revolt Closing PartyPlastelina Bar

21/041st Tribute to legend Bob Marley

με τον κιθαρίστα του Bob Marley - Earl Chinna SmithCine Studio

28/04ΕυσταθίαCine Studio

05/05Last DriveCine Studio

Μάρτιο - Αύγουστο«Οι Δεινόσαυροι της Παταγονίας

στην Κρήτη»Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Κάθε ΠαρασκευήΖ. Πινακουλάκης Guitar Trio40 ΚύματαΏρα έναρξης: 22:30

Κάθε ΚυριακήΜέλπω Τσερεβελάκη & Μανόλης ΛιακάκηςΕ2

Κάθε Πέμπτη“Headliners”Cuckoo bar

Έως 31/05TATU TABU

Έκθεση από τους Bric a Brac studioTrito Bar

AGENDA

Χανιά

Έως 04/07«Μια στιγμή για πάνταAn instant forever»Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

11/04Urban DanjaPraxis

14/04Mr.RoussosSKALA bar Παλαιόχωρα

Ρέθυμνο

Έως 31/05«Μια μέρα τον Αύγουστο»

Έκθεση φωτογραφίας από την ομά-

δα phasma2Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ΚρήτηςΚαθημερινά 09:00-14:00, Τετάρ-τη & Παρασκευή και στις 19:00-21:00, Σαββατοκύριακο 10:00-15:00, Δευτέρα Κλειστά.

28/04-27/05«Μας κλέψανε τον Αίσωπο»από τον Θεατρικό ΠερίπλουΚάθε Σάββατο και Κυριακή στις 18:ζζζ00

Λασίθι

13/04NO RABBITZ invite DJ RAFDal MareΣητεία

18/04Τρίφωνο LIVEΠολυχώρος ΠερίπουΆγιος Νικόλαος

Κάθε ΚυριακήGroove Sun-Days Dal Mare ΣητείαΏρα έναρξης: 17:00

57

1. Limitτου Φρανκ ΣέτσινγκΕκδόσεις Καστανιώτη1338 σελ. Τιμή: € 25,56

Μετά την παγκόσμια επιτυχία που του χά-ρισε το οικολογικό «Σμήνος», ο Σέτσινγκ επανέρχεται με το ογκώδες 1338 σελί-δων μυθιστόρημα του. Φόρος τιμής στον Κιούµπρικ που σκηνοθέτησε την περίφηµη ταινία επιστηµονικής φαντασίας «2001, η Οδύσσεια του Διαστήµατος», θα έλεγε κα-νείς. Η ιστορία αρχίζει µε ένα επεισόδιο-πρόλογο που χρονολογείται από τον Αύ-γουστο του 1924, όταν ο αστροναύτης Βικ Θορν σκοτώνεται στο διαστηµόπλοιό του από λάθος του ροµπότ που χειρίζεται τα όργανα πλοήγησης του σκάφους. Το µυθι-στόρηµά µας μεταφέρει στο εγγύς μέλλον όπου ΗΠΑ και Κίνα μάχονται για το μο-νοπώλιο της εξόρυξης του ήλιον-3 από τη σελήνη. Βαδίζοντας σε πολιτικοοικονομικά μονοπάτια, το Limit αναμένεται να εντυπω-σιάσει γι άλλη μια φορά ανεξάρτητα από τον όγκο του.

2. Βαϊμάρη: Η ανάπηρη δημοκρα-τία 1918-1933του Heinrich A. WinklerΕκδόσεις Πόλις394 σελ. Τιμή: € 20,00

Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης (1918-1933) ήταν το πρώτο δημοκρατικό πολίτευμα στην ιστορία της Γερμανίας. Γεννήθηκε από την ήττα της αυτοκρατορικής Γερμανί-ας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πέθανε με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης αποτέλεσε έργο των μετριοπαθών πολιτικών δυνάμεων της Γερμανίας (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμ-μα, Κόμμα του Κέντρου, Φιλελεύθεροι). Αντιμετώπισε την κρυφή ή απροκάλυπτη εχθρότητα των άκρων (Ναζί, Συντηρητικοί Εθνικιστές, Κομμουνιστές). Κλήθηκε να διαχειριστεί μια πρωτοφανή οικονομική κρίση υπό έναν ασφυκτικό διεθνή έλεγχο. Προσέφερε γόνιμο έδαφος για την ανάπτυ-ξη και την άνθηση της καλλιτεχνικής πρω-τοπορίας.Το ερώτημα παραμένει: η πτώση της Δη-μοκρατίας της Βαϊμάρης και η άνοδος του ναζισμού ήταν αναπόφευκτη;Ο H. A. Winkler καταγράφει με επιστη-μονική ακρίβεια την ιστορική πορεία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, και η νηφάλια αφήγησή του μάς επιτρέπει να παρατηρή-σουμε τις προφανείς και επικίνδυνες ανα-λογίες με το σήμερα.

3. Ντάσταρ της Μάρας ΜεϊμαρίδηΕκδόσεις Καστανιώτη561 σελ. Τιμή: € 19,17

Η Μάρα Μεϊμαρίδη αφού ξεζούμισε κυρι-ολεκτικά την επιτυχία του προηγούμενου βιβλίου «οι Μάγισσες της Σμύρνης», κυ-κλοφόρησε το Ντάσταρ. Όταν λέμε ξεζού-μισε, το εννοούμε. Αφού πούλησε περίπου 350.000 αντίτυπα και είδε την μεταφορά του στην TV, κατάλαβε ότι είχε την κότα με τα χρυσά αυγά. Βλέποντας ότι ο συν-δυασμός μαγείας και ξεχασμένων πατρί-δων αποφέρει τα μάλα κυκλοφορεί την ει-δική τράπουλα, αποφασίζει να σπουδάσει αστροφυσική και κοσμολογία και το απο-κορύφωμα είναι το άνοιγμα καταστήματος με το ίδιο όνομα το οποίο ειδικεύεται σε μαγικά ματζούνια, φίλτρα και βότανα που θα ζήλευε ακόμα και ο Πανοραμίξ. Έλεος πια κα Μεϊμαρίδη. Όσον αφορά το Ντάσταρ έχουμε να κάνουμε με την μετεμψύχωση μιας θεάς που έρχεται στο δικό μας κόσμο για να μονιάσει Τούρκους και Έλληνες. Βλέπω νέα τηλεοπτική διεθνής παραγωγή να μας έρχεται!

4. Το πρόβλημα Σπινόζατου Irvin Yalom Εκδόσεις Άγρα506 σελ. Τιμή: € 22,00

Ο Yalom κάποτε έδωσε μια διάλεξη στην Ολλανδία και σαν αμοιβή ζήτησε να πε-ράσει μια μέρα αφιερωμένη στον Σπινόζα. Οπότε ξεναγήθηκε σε όλα τα σημαντικά σημεία, τον τάφο του, τις κατοικίες του αλλά και στο μουσείο Σπινόζα. Το μουσείο καταλαμβάνει το μισό ενός σπιτιού και η συλλογή περιλαμβάνει διάφορα πορτρέ-τα του Σπινόζα καθώς και την βιβλιοθήκη του. Τα βιβλία όλα είχαν κατασχεθεί από τους Ναζί και φυλάχτηκαν για πολύ καιρό σε ένα ορυχείο αλατιού. Αργότερα ο Yalom βρήκε ένα έγγραφο από τον διοικητή του Ράιχ που αναφερόταν στο πρόβλημα Σπι-νόζα. Όταν λοιπόν το μουσείο αγόρασε και το άλλο μισό του σπιτιού βρέθηκε μια μυστική καταπακτή που οδηγούσε στη σο-φίτα. Εκεί σε όλη την διάρκεια του πολέ-μου κρύβονταν δύο Εβραίες, μια μητέρα και μια κόρη. Αυτό ήταν το υλικό πάνω στο οποίο έχει βασίσει το νέο του βιβλίο ο Irvin Yalom. Πώς επιβίωσαν και ποιος τις βοήθησε; Ένα μυθιστόρημα με φόντο τον μεγαλοφυή φιλόσοφο του 17ου αιώνα που το έργο του άσκησε μεγάλη έλξη στον Ναζί διανοούμενο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ.

58

Βιβλιοκριτικές από το Βύρων Κριτζά b.kritzas@freevox.gr

1

2

3

4

Το μήλο κάτω απόποια μηλιά θα πέσει;Όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στην υγεία μας τα φρούτα και τα λαχανι-κά. Το φωνάζει άλλωστε ένα φρεσκοκομμένο μήλο ή μια τομάτα, στην πρώτη δαγκωνιά. Το επιβεβαιώνει ένας φυσικός χυμός, που ενεργεί άμεσα σε μια ατονία. Αλλά ακόμα καλύτερα φαίνεται στον οργανισμό που καταναλώνει καθημερινά επαρκείς ποσότητες φρούτων και λαχανικών. Άλλωστε, «ένα μήλο την ημέρα, τον ιατρό τον κάνει πέρα». Άραγε, πόσα χρόνια να πέρασαν από τότε που ακούστηκε για πρώτη φορά η παραπάνω λαϊκή ρήση; Είναι το μήλο ικανό να μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από συχνές επι-σκέψεις σε ιατρούς;

Για το μόνο που μπορώ να είμαι σίγουρος, είναι πως η ποιότητα των μήλων που κατα-νάλωναν τότε, ήταν σαφώς καλύτερη από αυτά που καταναλώνουμε σήμερα και συνε-πώς ικανότερα να βοηθήσουν στην προώθηση της καλής υγείας. Για να μην παρεξηγη-θώ όμως θα το γενικεύσω, αφού στόχος μου δεν είναι να ενοχοποιήσω το μήλο, αλλά να αναρωτηθώ μαζί σας κατά πόσο τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι πλέον ικανά να μας βοηθήσουν να πετύχουμε καλή υγεία.Ανεξάρτητα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία ανήκουμε, θεωρώ δεδομένο πως τα τρό-φιμα που καταναλώναμε στην παιδική μας ηλικία ήταν εντελώς διαφορετικά με αυτά που καταναλώνουμε σήμερα. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σχετικά με την πε-ριεκτικότητα φρούτων και λαχανικών, βρέθηκε ότι τα επίπεδα βασικών βιταμινών και μετάλλων είναι σαφώς χαμηλότερα σήμερα, απ’ότι ήταν πριν 30 χρόνια. Σε μια άλλη έρευνα, συγκρίθηκαν βάσεις δεδομένων του 1930 και του 1980 για 8 ιχνοστοιχεία, σε 40 διαφορετικά φρούτα και λαχανικά. Αυτό που παρατηρήθηκε ήταν μια ουσιαστική μείωση σε ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, χαλκό, νάτριο και κάλιο.

Γιατί όμως χάνονται στην πορεία όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά; Σίγουρα οι αιτίες ξε-κινούν πριν από το στάδιο της αναπαραγωγής των φυτών ως το στάδιο της αποθήκευσης - συντήρησης. Αλλωστε σημασία δεν έχει η διατροφική αξία των φρούτων και των λαχα-νικών, αλλά η βελτίωση των χαρακτηριστικών, του χρόνου και του όγκου παραγωγής. Για παράδειγμα, τα επίπεδα καροτενοειδών είναι σαφώς υψηλότερα σε ώριμα φρούτα, που ωριμάζουν φυσικά. Η τομάτα που ωριμάζει πάνω στο φυτό, περιέχει υψηλότερα επίπεδα λικοπενίου, β-καροτίνης και διαλυτών ινών, σε σύγκριση με τις τομάτες που ωριμάζουν κάτω από τεντητές συνθήκες. Το γάλα αγελάδας που τρέφεται με φρέσκα χόρτα και όχι με σανό, είναι πιο πλούσιο σε βιταμίνες Α, D και E.

Τέλος, πολλά από τα τρόφιμα που αγοράζουμε δεν προέρχονται από τον τόπο μας. Στην καλύτερη περίπτωση έχουν ταξιδέψει αρκετά χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν στο πιάτο μας, πράγμα που σαφέστατα επηρεάζει την τελική διαθρεπτική τους αξία. Βέβαια δεν είναι όλα μαύρα όπως πιθανότατα φαίνονται από την άποψη που σας παρουσίασα. Είμαστε ακόμα τυχεροί και ο τόπος που ζούμε είναι ικανός (δεν ξέρω για πόσο), να μας παρέχει φρούτα και λαχανικά που μπορούν να μας θρέψουν σωστά. Αρκεί οι επιλογές που κάνουμε να είναι οι σωστές. Αρκεί να αποκτήσουμε συνείδηση ως καταναλώτες και να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι στις απαιτήσεις μας. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι δύο από τις βασικότερες ομάδες που δεν πρέπει να λείπουν από την καθημερινότητα μας. Ας κερδίσουμε τα μέγιστα απ’ αυτά. Εντοπιότητα, εποχικότητα, συνείδηση. Αρ-κούν για να επιλέξουμε τα πιο φρέσκα.

του Στέφανου Καρουζάκη s.karouzakis@freevox.gr

59

ΤΙΠΟΤΑΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ

Γεμιστά αβοκάντο με σαλάτακοτόπουλοΥλικά:• 2 αβοκάντο ώριμα• ½ φλυτζάνι ψιλοκομμένο κοτόπουλο ψημένο• ½ ξερό κρεμμύδι μέτριο ψιλοκομμένο• 6-8 ελιές χωρίς κουκούτσι (ό,τι ελιές προτιμάτε)• 2- 3 φύλλα μαρουλιού ψιλοκομμένα• 2 κουτ. σούπας φέτα τριμμένη• 1 κουτ. γλυκού ξύδι• 1 κουτ. γλυκού λεμόνι• 2 κουτ. γλυκού ελαιόλαδο• Αλάτι, πιπέρι

Διαδικασία παρασκευής:Αφού ψιλοκόψουμε τα παραπάνω υλικά, το-ποθετούμε σε γουδί ή σε μπλέντερ τη φέτα, το ξύδι, το λεμόνι, το ελαιόλαδο, το αλάτι και το πιπέρι. Δουλεύουμε το μίγμα μας ελα-φρά, μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά μας. Γι’αυτό προτιμότερο είναι να τοποθετή-σουμε πρώτα όλα τα υλικά, χωρίς τη φέτα και στο τέλος να τοποθετήσουμε και τη φέτα. Μόλις φτιάξουμε τη σάλτσα, τοποθετούμε το μαρούλι, το κοτόπουλο, το κρεμμύδι και τις ελιές και περιχύνουμε. Ανακατεύουμε καλά και ξεκινάμε με το καθάρισμα των αβοκά-ντο. Αν έχουν σκληρό περίβλημα τότε απλά τα κόβουμε στη μέση και αφαιρούμε το κου-κούτσι. Αν όχι, καλό είναι να αφαιρέσουμε και το περίβλημα. Γεμίζουμε τα αβοκάντο με τη σαλάτα μας, τρίβουμε λίγο φρέσκο πι-πέρι (αν θέλουμε) και είμαστε έτοιμοι. Η παραπάνω συνταγή είναι ιδιαίτερα θρε-πτική, περιέχει τρόφιμα εποχής που παρά-γονται στον τόπο μας. Φροντίστε οι πρώτες ύλες να είναι φρέσκες και ποιοτικά σωστές και σας εύχομαι να την απολαύσετε.

60

EIFFELΌ,τι πιο φρέσκο…Ο λαός μας λέει πως… «το μήλο κάτω απ τη μηλιά θα πέσει»… Έτσι και έγινε. Ο Λευ-τέρης, με την εμπειρία που του δίδαξε ο πατέρας του (ζαχαροπλαστείο ΛΑΜΠΡΙΚΙ-ΔΗ) δημιούργησε, εδώ και λίγο καιρό, το δικό του χώρο ο οποίος προσφέρει, πέραν του γλυκού, ένα όμορφο στέκι ξεκούρασης. Έναν χώρο ιδανικό να απολαύσει κανείς τις χειροποίητες δημιουργίες ή το ρόφημά του. Ένα «γλυκοπωλείο» που πραγματικά προσφέρει τα πιο φρέσκα γλυκά της πόλης. Δημιουργήματα τα οποία παράγονται με τις αυθεντικές συνταγές των μεγαλύτερων patisserie του κόσμου. Το μυστικό; Απλά τα περισσότερα από αυτά γίνονται μπροστά στα μάτια μας για να διαπιστώνει κανείς την ποιότητα και την φρεσκάδα τους. Το παράτολμο εγχείρημα το οποίο ξεκίνησα, λέει ο Λευτέρης, το έκανα με πολύ όρεξη, συνέπεια και ειλικρίνεια. Αυτό πιστεύω πως είναι το μυστικό για μια επιχείρηση η οποία δε θέλει να έχει καμία σχέση με την κρίση.Έτσι απορρίπτοντας κατηγορηματικά την προσαρμογή στην μετριότητα, μας ανέφε-ρε, πως θα συνεχίσει έτσι όπως ακριβώς ξεκίνησε!

Παπανδρέου και Ιωνίας γωνία - 2811753224

ΤΡΙΤΟΤο στέκι…Ο Μανόλης Φωσκολάκης, γνω-στός στους περισσότερους απ’ τις ωραίες μουσικές βραδιές που μας χαρίζει εδώ και 30(!) χρόνια, τε-λικά τα κατάφερε. Δημιούργησε αυτό που σκεφτόταν εδώ και και-ρό.

Το Τρίτο (3ο) είναι ένας νέος χώ-ρος στο Ηράκλειο. Ένας χώρος ο οποίος υπόσχεται να μας προ-σφέρει, μεταξύ άλλων, τις ωραίες εναλλακτικές μουσικές του, οι οποίες σαφώς είναι ό,τι πιο πρό-σφατο υπάρχει.

Παράλληλα, οι… Δημήτρηδες (Βαβουρανάκης - Μοσκοφίδης), γνωστοί για τις εκπληκτικές δημι-ουργίες τους πίσω από την μπά-ρα, δίνουν τη δυνατότητα να δοκι-μάσει κανείς νέες γεύσεις cocktail σε συνδυασμό με το πρωτότυπο fingerfood (ζητήστε το).

Πέραν όλων των άλλων ο χώρος φιλοξενεί, ενίοτε, εικαστικές εκ-θέσεις, οι οποίες τραβούν το ενδι-αφέρον του κοινού.

Παρά την κρίση λοιπόν, ο Μανό-λης γεμάτος όρεξη και σιγουριά, έκανε αυτό που έχει στο μυαλό του. Το βασικό είναι, αναφέρει, να ξέρεις τι θέλεις, να το προσαρ-μόζεις αναλλοίωτο και να το προ-σφέρεις απλόχερα. Επιπλέον μας ανακοίνωσε και μία σπουδαία έκ-πληξη η οποία θα πραγματοποιη-θεί άμεσα.

Γι αυτό το λόγο αξίζει να παρα-κολουθείς «στενά» την κάθε «ανά-πτυξη» του «3ου».

Μεραμβέλου 3 - 6944842085

ΚΙ ΟΜΩΣΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΝΜΙΑ ΧΑΡΑΝέοι χώροι στην πόλη - παρά την κρίσηΡίσκαραν, άλλοι μόνοι τους, άλλοι όχι, άλλοι δανείστηκαν για να δη-μιουργήσουν νέα στέκια. Το κοινό τους σημείο; Τα καταφέρνουν και χαμογελούν.

61

ΛΑΔΟΚΟΛΛΑΤο νέο «γνώριμο» μαγαζί…Όχι - όχι, μην απορείτε άλλο, το γνωστό για την ιδιαιτε-ρότητα στις γευστικές απολαύσεις, την ποιότητα και την πρωτοτυπία μεζεδοπωλείο είναι και πάλι κοντά μας στον ολοκαίνουργιο χώρο του. Η Αναστασία Ψαρρά, με περισσό-τερη σιγουριά από ποτέ έκανε ένα νέο ξεκίνημα. Δίνοντας έτσι, απάντηση σε όλο αυτό το κοινό το οποίο συνεχώς τη-λεφωνούσε και ρωτούσε γεμάτο απορία. Έτσι, ο νέος χώρος είναι πλέον πραγματικότητα και περιμένει τον πελάτη ο οποίος αναζητά αυτό που προσφέρει η Λαδόκολλα. Γεμάτη αισιοδοξία, η Αναστασία, επισημάνει πως η επιτυχία ενός τέτοιου χώρου, οφείλεται στην σταθερή και αδιαπραγμά-τευτη ποιότητα, στην ειλικρίνεια, ενώ αναφέρει πως είναι υποχρεωμένη να κοιτάξει ακόμη πιο ρεαλιστικά τις τιμές. Αναφορικά με αυτό που βιώνουμε -κρίση- στη χώρα μας, είμαστε εδώ για να την αντιμετωπίσουμε. Πιστεύω πως θα τα καταφέρουμε αν η δουλειά την οποία προσφέρουμε χα-ρακτηρίζεται από επαγγελματισμό και ειλικρίνεια μας λέει.Πλ. Πειραιώς & Ζώτου - 2810256391

GROTTESQUEΤο πολυσημειακόΠριν 3 μήνες ήταν που ο Δημήτρης Παναγιωτάκης και ο Ηρακλής Σπανάκης δημιούργησαν το Grottesque. Ένας νέος χώρος στο Ηράκλειο, στην πλατεία Αγίου Δημητρίου λίγο πιο κάτω από το κέντρο. Η απόφαση είναι δύσκολη σε τέτοιους καιρούς θα πείτε. Όμως αν πιστεύεις σε κάτι πολύ, μπορείς ανεξάρτητα από το αν πετύχεις ή όχι, του-λάχιστον να είσαι συνειδητά ήσυχος ότι προσπάθησες με ό,τι μέσα έχεις. Με απλότητα, με αλήθεια πάνω απ όλα και υπομονή, όπως αναφέρουν οι ιδιοκτήτες, αποφάσισαν να ανοίξουν ένα νέο χώρο που προσφέρει κάτι διαφορετικό. Grottesquebar. Η έννοια του πολυσημειακή. Διαφορετικό, ιδιαίτερο, όχι καθωσπρέπει με την ευρύτερη έννοια, φτιαγ-μένο πέρα από τους κλασικούς κανόνες. Ένα πολιτιστικό στέκι στο κέντρο του Ηρακλείου που σκοπό έχει να προ-σφέρει πέρα από ποτό και καλή μουσική.Πλατεία Αγίου Δημητρίου(πύργος Candia) - 6945387731

SVELTOΟ «σβέλτος» καφές στο χώρο σαςΝέος χώρος, νέοι άνθρωποι, νέο ξεκίνημα. Τα έβαλε κάτω, τα μέτρησε και τελικά πήρε την απόφαση να ρισκάρει. Τώρα; Χαμογελάει. Ο λόγος για τον Μανόλη Λιναρδάκη, ο οποίος πριν από μερικούς μήνες, μπήκε στη διαδικασία να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Να δημιουργήσει το πιο γρήγορο coffee point του κέντρου. Το λέει και το όνομά του εξ άλλου. Έτσι, σε έναν όμορφο χώρο ο Μανόλης και οι συνεργάτες του δημιουργούν από το πρωί τον καφέ σου (τον οποίο μάλιστα τον έχουν έτοιμο στο γραφείο ή στη δουλειά σου την ώρα που εσύ θα τους πεις), το ρόφημα ή το κολατσιό σου. Βέβαια το SVELTΟ είναι αυτό που θα σου προσφέρει ποικιλία στο κο-λατσιό ή ακόμη και στο μεσημεριανό σου διάλειμμα… Ο επι-μένων νικά, αναφέρει ο Μανόλης. Αυτό που είχα στο μυαλό μου, το έκανα πράξη. Η αρχή όπως και κάθε αρχή αρκετά δύ-σκολη. Όμως όταν ξέρεις τι ακριβώς θέλεις να προσφέρεις και τον τρόπο να τα καταφέρεις, δε μένει τίποτε άλλο παρά μόνο σκληρή δουλειά (δοκιμάστε το γιαούρτι με τις… εκπλήξεις).Κατεχάκη & Αμαλθείας - 2810244548

ΟΠΤΙΚΑ ΜΙΧΕΛΑΚΗ – ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗΑντικρίζουν κατάματα...Αντιλαμβανόμενη την ανάγκη του κόσμου για εξειδικευμένες υπηρεσίες, η γνωστή για την εμπειρία της στο χώρο των οπτι-κών κ. Μιχελάκη - Αστυρακάκη, το ‘πε και το κανε.Εν μέσω κρίσης, επέλεξε να δημιουργήσει τον δικό της χώρο ο οποίος υπόσχεται πως θα ικανοποιήσει όλους όσους ή «δε βλέπουν καλά τα πράγματα» ή όλους όσους περιμένουν πως και πως τον καλοκαιρινό ήλιο. Ο νέος αυτός χώρος, τονίζει η κ. Μιχελάκη, δημιουργήθηκε με σκοπό να προσφέρουμε στο κοινό μας πρωτότυπες εξειδικευμένες οπτικές εφαρμογές, ποιότητα, μα πάνω απ όλα εξυπηρέτηση σε όλα τα επίπεδα. Θεωρώ, συνεχίζει η κ. Μιχελάκη πως για να αφήσει μια επιχεί-ρηση πίσω της αυτούς τους δύσκολους καιρούς, χρειάζεται να δημιουργεί με ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα και ρεαλισμό. Έτσι, όταν η εμπειρία συνδυάζεται με πρωτότυπες παροχές και με την απαραίτητη συνεχή ανανέωση των προϊόντων, τότε η επιτυχία θεωρείται δεδομένη. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ιδιοκτήτες είναι ήδη ικανοποιημένοι και θεωρούν πως η επι-τυχία τους, αν συνεχίσουν έτσι, είναι σίγουρη...Αργυράκη 13 - 2810243080

ΗράκλειοΟ ΣπόροςΠλατεία ΔασκαλογιάννηΚαφενείο, στέκι από το πρωί για καφέ, τσικουδιά ή ούζο πά-ντα με τον ανάλογο μεζέ.

Λίγο κρασί…λίγο θάλασσαΜαρινέλη & Μητσοτάκη2810 300501Για ψαρομεζέδες που συνδυ-άζονται με το Κυριακάτικο ουζάκι…

ΛούκουλοςΚοραή 5, 2810 224435Διαχρονικό εστιατόριο στο κέ-ντρο της πόλης. Από το καλύτε-ρο φαγητό που θα μπορούσατε να βρείτε.

ΚαγιαμπήςΜονοφατσίου 12, 2810 226286Μεζεδοπωλείο με εξαιρετικούς μεζέδες!!! Κλασικό πια στέκι για όμορφες «μεσημεριανές».

Τα πράσσειν άλογαΧάνδακος & Κυδωνίας 212810 283429Απολαύστε τις gourmet γεύσεις του.

ΈργανοςΓ. Γεωργιάδη 5, 2810 285629Ταβέρνα/εστιατόριο με απόλυ-τη έμφαση στην κρητική κουζί-να. Πιλάφι, απάκι, λουκάνικο κ.α. είναι μερικά από τα πιάτα που θα γευθείτε στην έργανο δίπλα στο τζάκι.

Ο ΠαρασκευάςΓρεβενών 1, 2810 244024Πολύ καλό, ποιοτικό, δοκιμα-σμένο φαγητό.

Νότιο ΣέλλαςΜεραμβέλλου 132810 240027Μεζεδοπωλείο - ρακάδικο, ση-μείο προτίμησης πολλών νέων.

GET OUT OF HERE

TasteΟι κούπεςΑγ. Τίτου 22, 6977 259038Το πρώτο μεζεδοπωλείο του πε-ζόδρομου...

Λίγο απ’ όλαΕυρώπης 26Το νεοκλασικό, μας υπόσχεται υπέροχες γεύσεις...

Οι εφτά θάλασσεςΗρακλείτου και Ηροδότου2810 342945Φρέσκο ψάρι και υπέροχα «θα-λασσινά» πιάτα…

Άλλα κι άλλαΚαγιαμπή 16, 2810 220760Λιτές καταστάσεις αλλά δια-χρονικές.

50-50Μέσα στην αγοράΚρεατομεζέδες μετά ελληνικής μουσικής.

ΠαρασιέςΠλ. Ιστορικού Μουσείου2810 225009Όταν σκέφτεστε για φαγητό καπνιστή χοιρινή μπριζόλα ή σταβλίσια μοσχαρίσια στις Πα-ρασιές πρέπει ν΄ αποτανθείτε...

The MexicanΧάνδακος 71, 2810 220334Μεξικάνικα πιάτα, coctails με βάση την tequila στον πεζόδρο-μο της Χάνδακος.

Παλιό καφέΚαγιαμπή 13, 2810 289547Από τα καφενεία με άποψη. Μικρός ζεστός χώρος και με-ζέδες για την τσικουδιά πάντα ανάλογα με την εποχή.

AlfredoΓ. Γεννηματά 2, 2810 214141Ο Ιταλός μαγειρεύει ιταλική κουζίνα! Το πιο αυθεντικό ιτα-λικό εστιατόριο της πόλης.

ΒράκαςΛ. Μαρινέλη 1, 2810 243243Παλιό στέκι των ψαράδων σή-μερα στέκι των (ψαρό)καλοφα-γάδων.

Η πλάνηΠασιφάης 8Δοκιμάστε τις πρωτότυπεςγεύσεις.

Ο ΙππόκαμποςΣ. Βενιζέλου, 2810 280240Ψαρομεζέδες πάνω στη θάλασ-σα! Ό,τι πρέπει για ουζάκι.

Στου Τερζάκη Πλ. Αγίου Δημητρίου2810 221444Από τα πρώτα ουζερί στο Ηρά-κλειο στον πεζόδρομο του Αγί-ου Δημητρίου. «Άπειρες» επιλο-γές με βάση τα ψαρικά.

ΒρανάςΨαραγοράΨάρι φρέσκο μέσα στην ψαρα-γορά. Το ότι η ίδια οικογένεια έχει και δυο τρία «ψαράδικα» νομίζουμε ότι τα λέει όλα.

ΓρανάζιΜιλάτου 6, 2810 288352Το καινούργιο στέκι στο κέντρο της πόληςγια όλες τις ώρες της ημέρας. Καφές - μεζές - ποτό

Σιγά - σιγάΜινωταύρου 2, 2810 227779Στέκι για ουζάκι και ρακί μέσα στο κέντρο της πόλης. Δοκιμά-στε και τις ποικιλίες κρεάτων.

ΜεράστριΧρυσοστόμου 172810 221910 Εστιατόριο προδιαγραφών με εκλεκτή κρητική κουζίνα. Για τους πιο απαιτητικούς.

Αγορά 1866, 2810 223848Γνωστό παραδοσιακό κρητικό στέκι με λαχταριστές νοστιμιές του τόπου μας.

Petrou & PavlouΣοφοκλή Βενιζέλου 192810 301448Πραγματικά καλό φαγητό και προσεγμένο σέρβις.

ΚυριάκοςΔημοκρατίας 53, 2810 222464Εστιατόριο από τα παλιά… Για φαγητό εγγυημένα καλό…

Η κουζίνα της ΠόπηςΣμύρνης 19, 2810 222124Εξαιρετικός χώρος και εξαι-ρετική κουζίνα… Πίσω από το ταχυδρομείο η κουζίνα της Πό-πης είναι το ιδανικό μέρος για ένα Κυριακάτικο μεσημεριανό γεύμα.

Golden DragonΕυγενικού 4, 2810 283770Κινέζικη κουζίνα σε ανάλογο περιβάλλον… Σερβίρεται και sushi!

ΓιακουμήςΘεοδοσάκη 8 & Έβανς2810 284039 Πανσέτα και παϊδάκια, «παρα-δοσιακά», μέσα στα «γρουσου-ζάδικα»… και μαγειρευτό.

Chop SticksΣαπφούς 1 & Επιμενίδου2810 282861Από τα καλύτερα κινέζικα εστι-ατόρια της πόλης. Έχει και delivery…

BaltasΠλ. Ελευθερίου Βενιζέλου 2810 282356Στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, με θέα την Κρήνη του Μοροζίνι (Λιοντάρια). Δoκιμά-στε τις… κρητικές του γεύσεις αλλά και το καταπληκτικό κό-τσι…

ΚουζεινερίΛοχαγού Μαρινέλλη 112810 346452Ωραίο περιβάλλον, έτοιμο να δεχθεί όσους επιθυμούν να φάνε κρητικούς, πρωτότυπους μεζέδες. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το «κότσι»

Το αλατοπίπεροΚορωναίου 21, 2810 223552Απολαύστε νέες γεύσεις με ποι-ότητα. Διανομή κατ’ οίκον.

Η παράγκα της αγοράς1866 αρ 26, 2810 240777Παίρνουμε μπόλικη επαγ-γελματική υπερηφάνεια. Τη ζυμώνουμε με ευτυχισμένες παιδικές αναμνήσεις και την απλώνουμε στο ταψί. Τα υπό-λοιπα είναι περιττά.

+ ΟΥΣΙΑ1866 αρ 11, 2810 390667Κλασικό μεζεδοπωλείο στην αρχή της παλιάς αγοράς του Ηρακλείου. Εκπληκτικοί με-ζέδες σας περιμένουν να τους γευτείτε απ’ το πρωί μέχρι αργά το βράδυ.

EiffelΠαπανδρέου & Ιωνίας 11Ίσως το πιο αυθεντικό ζαχαρο-πλαστείο της πόλης. Τα γλυκά ετοιμάζονται μπροστά σας. Μην παραλείψετε να δοκιμά-σετε το λαχταριστό, «ζεστό» μιλ-φέιγ συνοδεύοντάς το με ένα από τα ποιοτικά ροφήματα.

Καφενείο «Λάκουβα» Κόσμά Ζώτου 11Πλατεία Αγ. Δημητρίου Καινούργιο, ωραίο και μερα-κλίδικο. Ένα από τα πιο «ενη-μερωμένα» καφενεία της πόλης σ’ ένα ήσυχο πεζόδρομο δίπλα στο λιμάνι.

Pepe NeroΧάνδακος 63, 2810 287863Εστιατόριο αυθεντικών ιταλι-κών γεύσεων. Η ποιότητα και οι γεύσεις μας μεταφέρουν από το Ηράκλειο στην όμορφη γρα-φικότητα της Ιταλικής παραδο-σιακής κουζίνας.

ΧανιάΑποστόληςΛιμάνι, 28210 49470Τα ψαροκάικα «δένουν» απ’ έξω και ο Αποστόλης παίρνει τα καλύτερα. Το ψάρι πιο φρέσκο δε γίνεται.

Θαλασσινό ΑγέριΤαμπακαριά28210 56672, 51136Πάνω στο κύμα στην παλιά συνοικία των Ταμπακαριών βρίσκεται το Θαλασσινό Αγέρι που πάντα έχει φρεσκο ψάρι. Η καλύτερη ώρα είναι στο ηλιοβασίλεμα…

ΤαμάμΠαλιά πόλη, 28210 96080Από τα πιο όμορφα μαγαζιά με εξίσου καλό φαγητό. Πρόσφατα ανακαινισμένο!

AκρολίμανοΤέρμα Αγία Κυριακή - Ταμπακαριά28210 50233 6977 603484Παλιά ψαροταβέρνα από τις καλύτερες στην πόλη των Χα-νιών. Είκοσι χρόνια τώρα ταΐζει τους καλούς ψαροφαγάδες των Χανίων…

ΠόρτεςΠόρτου 48, 28210 76261Σ’ ένα από τα όμορφα σοκά-κια της παλιάς πόλης με πολύ καλό φαγητό…

Πίτσες μπλεΧατζημιχάλη Νταλιάνη 4128210 23102Μαγαζί με ιδιόμορφο όνομα και με πολύ καλή πίτσα. Στο πίτσες μπλε μαζεύεται όλη η πόλη για πίτσα και για μπύρες!

Κουζίνα επεΔασκαλογιάννη 2528210 42391Εδώ θα φας καλά, θα πιεις καλά και θα πληρώσεις λίγα. Ο Μάνος και η μητέρα του έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά και 2 χρόνια τώρα το «Κουζίνα επε» έχει γίνει το αγαπημένο μαγαζί των νέων αλλά και των μεγαλύ-τερων της πόλης. Εμείς όποτε πάμε εκεί τρώμε…

62

GallerakiΙδαίου Άνδρου 11Από τη Θεσσαλονίκη τώρα και στο Ηράκλειο έφτασε το Galleraki mou, το νέο στέκι στο κέντρο της πόλης. Χαλαρά από το πρωί για καφέ, μέχρι αργά το ξημέρωμα για δροσιστικά ποτά και cocktails!

Το Μήλο της ΈριδοςΚοραή 18, 2810 241820Ήσυχο καφέ με φόντο την πλα-τεία Κοραή.

PLASTELINAΙδαίου Άνδρου 5Αν θες cocktail εδώ πρέπει να έρθεις. Από τα αγαπημένα μας!

La brasserieΚοραή 15, 2810 223580Το πολύχρωμο bar-café της πόλης με τους Jazz, Rock, Alternative, Funk και Punk ήχους.

ΟυτοπίαΧάνδακος 51, 2810 341321Η πασίγνωστη σοκολατερί της πόλης μας με τα πληθωρικότατα fondue...

Route 66Χάνδακος 66Ροκ καταστάσεις café-bar… εκεί όπου πολλοί ενηλικιώθηκαν.

GuernicaΚρήτης 2Είκοσι χρόνια στέκι. Ένα από τα πιο διαχρονικά μπαρ του Ηρα-κλείου.

Τίτα μπρίκιΜεραμπέλου 16Το στέκι που αγάπησαν όλοι τα τελευταία χρόνια για τις εναλλα-κτικές του μουσικές βραδιές.

ΡέθυμνοΠρίμα ΠλώραΑκρωτηρίου 4, 28310 56990Εξαιρετικές πρώτες ύλες, από μικρούς παραγωγούς της Κρή-της και πολλά βιολογικά προϊ-όντα. Ένα θαυμάσιο εστιατόριο πάνω στη θάλασσα με απίθανη θέα και εξαιρετικό φαγητό. «Όλα πρίμα».

Το αυγό του κόκοραΠαλιά πόλη, 28310 35790Μεζεδοπωλείο για νεανικές πα-ρέες και όχι μόνο με αρκετά ευφάνταστα πιάτα.

ΟυσίεςΠαλιά πόλη, 28310 56643Μεζεδοπωλείο στην Παλιά πόλη. Συχνά και με ζωντανή μουσική.

VenetoΕπιμενίδου 4, 28310 56634Σίγουρα ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της πόλης. Αν θέ-λετε να φάτε πολύ καλά είναι μία από τις εγγυημένες σας επιλογές.

ΑυλήΞανθουδίδου 22Παλιά πόλη, 28310 26213Σ’ ένα παλιό βενετσιάνικο αρ-χοντικό που μεταξύ άλλων μπορείτε και να βρείτε κατσίκι φουριάρικο. Πανέμορφος και πολύ προσεγμένος χώρος…

ΛεμονόκηποςΕθνικής Αντιστάσεως 100 - Παλιά πόλη, 28310 57087Φαγητό εξαιρετικό σε μια αυλή διάσπαρτη από λεμονιές. Εξ’ ου και ο λεμονόκηπος.

Άγιος ΝικόλαοςΤα κάτω καφενείαΛίμνες, 28410 33323Σουβλακι: Μια επίσκεψη είναι αρκετή για να σας μείνει αξέ-χαστο. Μέσα στα γραφικά σο-κάκια του χωριού απολαμβά-νετε το φαγητό σας, εγγυημένα χωρίς πολλα εξοδα.

ΚαρνάγιοΑγιος Νικόλαος, 28410 25968Με θέα τη λίμνη του Αγίου Νικολάου μπορείτε να απο-λάυσετε ποικιλία φαγητών σε σχετικά λογικές τιμές.

ΠέλαγοςΣτρατηγού Κόρακα & Κατεχάκη 10, 28410 25737 Ένα από τα πιο καλά εστιατό-ρια του Αγίου Νικολάου. Με-σογειακή κουζίνα και πάντοτε φρέσκο ψάρι!

Το ΠεύκοΠλάκα ΕλούνταςΊσως το μοναδικό οικονομι-κό μεζεδοπωλείο στην Πλάκα μετά την επιτυχημένη σειρά «το νησί» για να απολάυσετε τα ουζάκια και τους μεζέδες σας μετά από το μπάνιο ή αργά το βράδυ.

ΕρωτόκριτοςΛιμνες, 28410 34073Από τις λίγες πιτσαρίες στην περιοχή του Αγίου Νικολάου που κρατάνε ποιότητα/κόστος σε πολύ καλη αναλογία.

Το περιγιάλιΕλουντα, 28410 42509Δίπλα στη θάλασσα προσφέ-ρει κρέατα άριστης ποιότητας (εφόσον διατηρεί και κρεοπω-λείο), καθώς και θαλασσινά και όλα σε τιμές πιο οικονομικά απ’ όσο μπορείτε να φαντα-στείτε.

Day& NightΗράκλειοIl baretoΔίπλα στα λιοντάρια Πρόσφατο αλλά πολύ γρήγορα αναδείχθηκε σ’ ένα από τα κα-λύτερα μπαρ της πόλης.

E2Θεοτοκοπούλου 146936 404052Καφενείο με ενημερωμένη κουζίνα, εξαιρετική μουσική, θαυμάσια αυλή και «φίνα» ποτά. Πολύ συχνά γίνονται και προβολές ταινιών και ντοκιμα-ντέρ…

Το ΤρίτοΜεραμβέλου 32810 333282 Από τις πιο σωστές «μπάρες» του Ηρακλείου. Εξαιρετικά ποτά και ευφάνταστα συνοδευ-τικά…

Londonthe capital barΑρχ. Μακαρίου & Σοφ. Βενιζέλου 11Νέος χώρος, νέα φιλοσοφία. Από τις 10:00 το πρωί για καφέ, τσάι & ιδιαίτερες γεύσεις ως το βράδυ για κρασί, ποτό & ξεχωριστά cocktails.

DRAFTΑρκολέωντος 9, 2810 301341Συνδυάστε τον καφέ με υπέρο-χα snacks... Δοκιμάστε αρκε-τές γεύσεις μπύρας.

VENETOΕπιμενίδου 45, 2810 223686Για «κουλτουριάρικό» καφέ ή «φίνο» κρασάκι με θέα το λιμά-νι του Ηρακλείου.

ΠαγοποιείονΑγ. Τίτου, 2810 346028Το πιο «εναλλακτικό» café - bar - εστιατόριο της πόλης δίπλα στον Άγιο Τίτο.

HabaneroΧάνδακος 55Ένα εναλλακτικό bar το οποίο μας δίνει τη δυνατότητα να κα-ταλάβουμε τις ικανότητές μας στο χορό.

Central parkΑρκολέωντος 192810 346500Κοσμικό. Για εσάς που θέλετε να πιείτε έναν καλό καφέ και παράλληλα να δείτε όλους αυ-τούς που έχετε να δείτε καιρό. Και για ποτό.

ΜπισκότοΧάνδακος 36Γ2810 288977Ένα από τα ωραιότερα καφέ της πόλης. Διακοσμημένο με μεράκι και με μουσική χαλα-ρή, είναι το κατάλληλο μέρος για ένα χαλαρωτικό ρόφημα με μπισκότο. Ιδανικό για αντικα-πνιστές.

Avant GardeΘεοτοκοπούλου 26πάρκο ΟΤΕ2810 336346Εναλλακτικό καφέ-αναγνω-στήριο σε έναν από τους πιο ήσυχους χώρους στο κέντρο. Φιλοξενούνται καλλιτεχνικές εκθέσεις, ενώ οι cocktail βρα-διές αλλάζουν τους ρυθμούς και τη διάθεση.

Take 5Αρκολέοντος 72810 226564Το γνωστό καφέ του πάρκου, που τα βράδια μεταμορφώνεται σε ένα υπέροχο bar.

Το καφέ στο πάρκο ΓεωργιάδηΟ πιο «ήρεμος» καφές στο πιο ανθρώπινο περιβάλλον μέσα στην πόλη

GalleryΚαπετάν Χαραλάμπη 3 - όπισθεν ΟΤΕΦίνα ποτά και εξαιρετική μου-σική σε ένα από τα πιο όμορφα κτήρια της πόλης.

K1Καλλεργών 1, ΛιοντάριαΚαφέ και ποτό στο κεντρικό-τερο σημείο του Ηρακλείου. Μπροστά του απλώνεται όλος ο πεζόδρομος της 25ης Αυγού-στου.

63

ΕνοδίαΚοραή 22810 226085Το διαχρονικό rock στέκι της πόλης.

Dish barΑγίου Τίτου 12810 227118Αγαπημένο fashion party restaurant με νέες γευστικές προτάσεις έτοιμες να σας ξαφ-νιάσουν ευχάριστα.

Blow upΚρήτης 4Old time classic bar με underground ρυθμούς.

ΦιξΑρετούσας 2 & Μεραμβέλου γωνία, 2810 289023Σε νέα διεύθυνση, στο πάρ-κο 626, απολαμβάνεις καφέ, μπύρα, ποτό και μουσικές του κόσμου, υπό σκιά! Γιατί... και το καινούριο Φιξ, κάνει καλό!

ΧανιάΜινιατούρα BarΧατζημιχάλη ΝταλιάνηΜικρό στο μάτι, αλλά… Το μινιατούρα μπορεί να βάζει λίγους ανθρώπους μέσα αλλά είναι ένα από τα καλύτερα after μαγαζιά της πόλης.

Το κλειδίΠλατεία της ΣπλάντζιαςΘέλεις να βρεις Pisco από το Περού ή καλή βότκα από τα υψίπεδα της Ρωσίας (?), αν ναι τότε το κλειδί για αυτές τα εξε-ζητημένα ποτά θα το βρεις στην πλατεία της Σπλάντζιας. Δε θα δυσκολευτείς πήγαινε απλώς στο μαγαζί Κλειδί!

Δύο ΛουξΣαρπηδόνος 8Στέκι για καφέ, ποτό και παγω-μένη μπύρα. Από τα πιο γνω-στά στέκια των Χανίων…

Fagotto ανανεώμενοΑγγέλου 1628210 71877Μουσική άψογη και καλά ποτά! Το παλιό Fagotto ανα-νεωμένο!

ΙπποπόταμοςΣαρπηδόνος 6Ζωντανό και όμορφο μαγαζί σ’ ένα από τους πιο γνωστούς για τα μπαρ του δρόμους των Χανιών.

Maesa Mema barΑγίων Δέκα 21Από μουσικούς για μουσικό-φιλους! Τζαζ ακούσματα και άλλα πολλά σ’ ένα από τα πιο ενημερωμένα μουσικά «μαγα-ζιά» των Χανίων…

bar raki στο λιμάνι (λυράκια)Μεζέδες νεολαία και ρακόμελα μέχρι το πρωί!

Το Μοναστηρι του ΚαρόλουΧατζημιχάλη Νταλιάνη 2228210 50172Στο χώρο του παλιού Μοναστη-ριού, σήμερα ένα πάρα πολύ όμορφο café bar!

ΡέθυμνοFigaroΕμμανουήλ Βερνάδου 21 -2328310 29431Το στέκι του Ρεθύμνου. Ροκ ακούσματα στο κλασικότερο μπαρ της πόλης του Ρέθυ-μνου…

Bar codeΕλευθερίου Βενιζέλου 828310 27450Ένα πολύ καλά «ενημερωμένο» café/bar στην παραλιακή του Ρεθύμνου. Πολύ καλά ποτά καλή μουσική και εξ’ ίσου καλή διακόσμηση.

Escobar Beers & MoreΈλ. Βενιζέλου 36 & Θερίσου6992 014258Στην παραλιακή του Ρεθύμνου μία μπυραρία με τους ανά-λογους «μεζέδες» και μεγάλη ποικιλία στις μπύρες… Πολύ συχνά γίνονται και live!

Άγιος ΝικόλαοςCafé Du Lac28ης Οκτωβρίου 1728410 22711Εξαιρετικό café με θέα τη λί-μνη του Αγίου Νικολάου. Από τα πιο νεανικά στέκια της πό-λης και πάντα με πολύ καλή μουσική…

Πολυχώρος Περίπου28ης ΟκτωβρίουΑν θες να αγοράσεις ένα βι-βλίο ή ένα cd και παράλληλα να πιεις και τον καφέ σου το Περίπου σε περιμένει. Αν πάλι δε θες πάλι σε περιμένει. Και σ’ αυτό υπέροχη θέα προς τη λίμνη.

ΖυγόςΠάνω στη λίμνη κάτω από τους ναυτοπροσκόπους. Από τις παλιές καφετέριες της περιοχής.

ΜιγόμηςΝικολάου Πλαστήρα 2428410 23904Με θέα τη λίμνη για φαγητό ποτό και καφέ. Καμιά φορά και υπό την συνοδεία πιάνου.

Φαγητό

έξω

από την πόλη

Ηράκλειο

ΕαρινόΚάτω Ασίτες, 2810 861528Από τις καλύτερες ταβέρνες στο νομό Ηρακλείου και σίγουρα «υποψήφια» για την καλύτερη θέα προς την πόλη του Ηρα-κλείου. Μεταξύ άλλων δοκιμά-στε το αντικρυστό του Γιώργου και τα πιτάκια της Μαρίας... έχει και θαυμάσιους ξενώνες…

ΑγροικίεςΆγιος Θωμάς28940 22365-6Παραδοσιακό φαγητό σε πανέ-μορφο μέρος. Έχει και πολύ περιποιημένους, καλαίσθητους ξενώνες.

Ταβέρνα «Μύρος»Άνω Καπετανιανά6978242672Με «πιάτο» το Λιβυκό πέλαγος ο Μύρος είναι μία από τις κα-λύτερες επιλογές για φαγητό στ’ Αστερούσια.

Παραδοσιακό καφενείοΝύβριτος, 28940 31296Μπορεί να λέγεται παραδοσια-κό καφενείο αλλά στο χώρο του Δημήτρη κανείς δε θα μείνει παραπονεμένος. Φεύγοντας, μην παραλείψετε ν’ αγοράσετε και βότανα που είναι μαζεμένα από την ευρύτερη περιοχή.

Στουςγιούστουςη ταβέρναΦόδελε, 2810 521224Απόλυτα Κρητικές γεύσεις πάνω από ποτάμι με τσοι πά-πιες και τσοι κύκνους, στην καρδιά του πανέμορφου Φό-δελε... Ανακαλύψτε άπειρα παραδοσιακά αντικείμενα διάσπαρτα στο χώρο. Ανοικτά Παρασκευή, Σάββατο και Κυ-ριακή όλη μέρα.

Το στέκι του ΧοχλιούΠλουτή, 28920 96352Παραδοσιακό φαγητό δίπλα στο τζάκι… έχει και εξαιρετι-κούς χοχλιούς.

Παραδοσιακος ξενώνας/ταβέρνα ΘαλώρηΚαπετανιανά,28930 41762 & 6976 994896Σ’ ένα από τα πιο όμορφα μέρη της Κρήτης θα βρείτε πραγμα-τικά παραδοσιακό φαγητό από εξαιρετικές πρώτες ύλες.

ΛίμνηΖαρός, 28940 31338 Στη λίμνη του Ζαρού, λοιπόν, για καλό φαγητό.

ΒότομοςΖαρός28940 31666Πέστροφα και σολομός από τη μοναδική ιχθυοκαλλιέργεια γλυκού νερού της Κρήτης.

Ελιά και ΔυόσμοςΣκαλάνι, 2810 731283Βραβευμένο εστιατόριο με εναλλακτική κρητική κουζίνα. Η Αργυρώ, η ιδιοκτήτρια, είναι σίγουρα μια από τις καλύτερες μαγείρισσες της πόλης.

Η ταβέρνα του ΝίκουΣκαλάνιπριν την κεντρική πλατεία του χωριούΆλλη μία βραβευμένη ταβέρνα δίπλα από το Ηράκλειο. Πολύ καλό φαγητό.

Χωριάτικη ταβέρνα«Αφροδίτη»Κάτω Σύμη, Βιάνου 28950 31463Εξαιρετική ταβέρνα με ντό-πια προϊόντα σε μία λαγκαδιά κατάφυτη και διάσπαρτη από πάμπολλα ρυάκια. Ό,τι κι αν δοκιμάσετε εδώ θα σας ενθου-σιάσει.

64

ΧανιάΛουτρόΦρες Αποκορώνου28250 71595Κάτω από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο δρόμο που ενώνει το Φρε με τις Βρύσ-σες βρίσκεται η ταβέρνα του Σήφη και της οικογενείας του. Εδώ δοκιμάστε οπωσδήποτε τα παϊδάκια… Θα μας θυμηθείτε.

Η Στέρνα του ΜπλουμοσήφηΒάμος, 28250 83220 & 28250 23251Μια από τις καλύτερες τα-βέρνες στο νομό Χανίων. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε χοιρινό με στάκα και αρνί στον ξυλόφουρνο (!), όπως και μην παραλείψετε να ζητήσετε από το Σπύρο κάποιο τραγούδι της αρεσκείας σας… Έχει σχεδόν τα πάντα (!)

ΚανάκηςΑσκύφου, 6942403646 & 28250 95346Αχ Σοφία με τις πατάτες σου και τους φασιανούς σου!!! Ναι καλά διαβάσατε, σ’ αυτήν ταβέρνα θα βρείτε μεταξύ άλλων και φασια-νό. Αν θελήσετε σπιτικό εξαιρετι-κό φαγητό και καλή παρέα η τα-βέρνα του Κανάκη είναι ιδανικός προορισμός.

ΠατρελαντώνηςΜαράθι, 28210 63337Πάνω στην παραλία Μαράθι βρίσκεται η ψαροταβέρνα Πα-τρελαντώνης. Για φρεσκότατο ψάρι!

Μύλος του ΚερατάΠλατανιάς, 28210 68578Ευφάνταστα πιάτα με βάση την κρητική και μεσογειακή κουζί-να. Άψογο σέρβις…

Τα τρία ΑδέρφιαΑνώπολη Σφακίων28250 91150Απομακρυσμένο αλλά πολύ καλό. Όλα τα προϊόντα είναι δική τους παραγωγής. Αν ο δρόμος σας βγάλει προς τα κει το συνιστούμε ανεπιφύλακτα.

Το ΜετερίζιΘέρισος, 28210 78930Σε περιοχή που φημίζεται για την ιστορία της αλλά και για το φαγητό της. Μια πολύ καλή ταβέρνα.

το ΛημέριΘέρισος, 28210 778846974 767785Όλα όσα θα βρείτε στο Λημέρι είναι πολύ καλά. Φροντίστε να πάτε πεινασμένοι.

Του ΒοσκούΘέρισος, 28210 78444Όπως και στα δύο παραπάνω έτσι και εδώ το φαγητό είναι πολύ καλό. Γενικά οι ταβέρνες στο Θέ-ρισο αξίζουν μία επίσκεψη σας.

Το ΕξάριΟμαλός, 28210 7-67181Στα 1100 μέτρα σ’ ένα από τα πιο όμορφα οροπέδια της Κρήτης. Καλό φαγητό έχει και δωμάτια…

Το ΠανόραμαΑσκύφου, 28250 95492Το λέει και το όνομα, το Πανόρα-μα με θέα όλο το οροπέδιο του Ασκύφου είναι σίγουρα μια από τις καλύτερες ταβέρνες του νο-μού. Έχει πάρει και τις ανάλογες διακρίσεις/βραβεύσεις σε σχέση με την παραδοσιακή κρητική κουζίνα.

ΝτουνιάςΔρακώνα28210 65083, 6974 989 248Εξαιρετικό εστιατόριο/ταβέρνα έξω από την πόλη των Χανιών. Ό,τι φάτε εδώ θα το βρείτε αρί-στης ποιότητας αφού όλα τα προϊόντα είναι βιολογικά και μάλιστα δικής τους παραγωγής…

ΡέθυμνοΤου Ζήσηπαλιά εθνική οδός Ρεθύμνου, 28310 28814Μαγειρείο παλιό και αγαπη-μένο στους καλοφαγάδες του Ρεθύμνου. Μην αμελήσετε να δοκιμάσετε τους λαχανοντολ-μάδες του.

Το Ζύγωμα Ανώγεια, 28340 3140731333, 6944884715Όπως και στον «Αετό» έτσι και εδώ θα φάτε και θα πιείτε καλά.

ΧρυσούλαΑδελιανός Κάμπος28310 71479Έξι χιλιόμετρα από την πόλη του Ρεθύμνου. Ελάτε εδώ για να γνωρίσετε την κρητική πα-ραδοσιακή κουζίνα!

ΠάνακρονΔίπλα στη Σχολή Ασωμάτων28330 22120Αν σας βάλει ο δρόμος προς τον κάμπο του Αμαρίου είναι μάλλον μια από τις καλύτερες επιλογές για πολύ καλό φα-γητό.

ΝτελίναΑνώγεια28340 31701, 6942058170Χώρος μεγάλος αλλά και μι-κρός απέναντι στο καλόγου-στο πετρόχτιστο καφενεδάκι. Φαγητό πολύ καλό που πολύ συχνά συνοδεύεται και από την λύρα του Βασίλη Σκουλά και αν θέλετε για κάτι παραπάνω δεν έχετε παρά να μείνετε και στους ξενώνες/σουίτες που βρί-σκονται πίσω από την ταβέρνα. Έχει και θερμαινόμενη πισίνα.

ΚάστροΠάνορμο, 28340 51362Σ’ ένα πολύ όμορφο περι-βάλλον, στην παραλιακή του Πανόρμου για πολύ καλό φα-γητό…

ΤζίτζικαςΑρμένοι Αποκορώνου2825041144Πάρα πολύ καλό φαγητό από εξαιρετικές πρώτες ύλες σ’ ένα από τα πιο όμορφα χωριά του Αποκόρωνα… Θαυμάσιο μέρος μέσα στα πλατάνια…

Ο ΑετόςΑνώγεια, 28340 31262Παλιό και γνωστό για το αντι-κρυστό του.

ΛασίθιΠιπεριάΠεύκοι, δήμος Μακρύγιαλού28430 52471, 6936 775069Άλλη μια βραβευμένη ταβέρνα για το εξαιρετικό της φαγητό. Η μητέρα του ιδιοκτήτη Φάνη μαγειρεύει και οι πάντες μέ-νουν απλώς άναυδοι απολαμ-βάνοντας από ψηλά τη θέα προς το φαράγγι των Πεύκων και κατ’ επέκταση προς το Λι-βυκό πέλαγος.

Σκαπάνηςστο δρόμο προς Άγιο Νικόλαο πάνω από το χωριό Μεσα Λα-σίθι, Οροπέδιο Λασιθίου6944 316520Στο ψηλότερο σημείο πάνω από το οροπέδιο με σπιτικό φαγητό. Υπάρχουν πιθανότητες να βρείτε και τυρί της «τρύπας».

ΜοναστηράκιΜοναστηράκι, 28420 93565Στην έξοδο του φαραγγιού του Χα, στον παραδοσιακό οικισμό Μοναστηρακι ένα εξαιρετικό καφενείο/ταβέρνα με υπέροχη κρητική κουζίνα. Ανοιχτό μετά τις 19:00.

Σπηλιά του Δράκουστο δρόμο προς τη ΜονήΚαψά μετά το Μακρύγιαλό28430 51494Τα πάντα ή τα περισσότερα εί-ναι παραγωγής τους. Ζυμωτό ψωμί και απίθανο φαγητό.

ΚρούσταςΚρούστας, 28410 51362Από τις καλύτερες ταβέρνες της περιοχής. Μην παραλείψετε να φάτε σκιουφιχτά μακαρόνια και να δοκιμάσετε και το εφτά-ζυμο ψωμί τους.

ΒιλαέτιΑγ. Κων/νοςΟροπέδιο Λασιθίου28440 31983, 6974 469594Το παλιό πετρόχτιστο του «Σταυρονικολή» έγινε ένας θαυ-μάσιος ξενώνας και μία εξίσου θαυμάσια ταβέρνα… Η Αλίκη και ο Γιώργος θα σας «ταϊσουν» και με το φαγητό τους θα σας θυμίσουν το φαγητό και τις γεύσεις που ίσως να θυμάστε από τη γιαγιά σας…

ΣτεφανήςΚράσι6937 507148, 28970 51576Ο ξυλόφουρνός ζεστός, το φα-γητό θαυμάσιο σ’ ένα από τα πιο «πράσινα» χωριά της ανατο-λικής Κρήτης.

ΑποσπερίδαΚάτω Περβολάκια28430 31010Σ’ ένα πανέμορφο μικρό χωριό, στην αρχή του φαραγγιού των Περβολακίων -ή Καψα- ο Μα-νώλης και η γυναίκα του έκα-ναν μια ταβέρνα που και μόνο για το φαγητό της αξίζει να κά-νεις πολλά χιλιόμετρα.

ΖέρβαςΟροπέδιο Καθαρού28410 51223Στη σκιά των Λασιθιώτικων βουνών και σε υψόμετρο 1100 μέτρα ο Ζέρβας, χειμώνα καλο-καίρι, σερβίρει λίγα πράγματα αλλά πάντα καλά.Τυρι, πατάτα στο γκάζι, βρα-στό, σαλάτα, ομελέτα και κα-μία ξυδάτη μπριζόλα. Τι άλλο θέλεις… Όλα είναι τέλεια.

Αργουλιάς, ΚουρίτεςΤζερμιάδο, Οροπέδιο Λασιθίου28440 22054 & 22754Περιποιημένοι ξενώνες με θεα σ’ όλο το Οροπέδιο και φαγητό πάντα πολύ καλό.

ΓιώργοςΠλάκα Ελούντας28410 41353Φρέσκο ψάρι με θέα την Σπι-ναλόγκα. Στις μέρες μας η πε-ριοχή γνωρίζει στιγμές μεγάλης δόξας οπότε μία κράτηση από πριν θα ήταν λογική.

Οροπεδίου γεύσειςΤζερμιάδο, Οροπέδιο Λασιθίου6974 019827Εδώ βρίσκεις τα πάντα και αν είναι η εποχή τους ο Μανώλης θα έχει και άγριους «αμανί-τους»…

65

Άρης ΚαλογερόπουλοςΟ Άρης είναι μουσικός και φωτογράφος.Τώρα ζει στη Γερμανία. Αφησε πίσω του την Ελλάδα... “που πληγώναμε” και πέρα-σε απέναντι: στην Ελλάδα... “που ονειρευόμαστε” και ταυτόχρονα δημιουργούμε την Ελλάδα που ονειρευόμαστε. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι αγκάλιασαν την προσπάθειά του. (Ευχαριστούμε τον Άρη Καλογερόπουλο για την παραχώρηση της φώτο από το project του για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα.)

Εκφράσου μέσα από τη στήλη μαςΣτείλε τη δική σου καλλι-τεχνική έμπνευση-φωτο-γραφία, ζωγραφιά, σκίτσο, σχέδιο, ποιήμα- που θα δη-μοσιεύεται κάθε μήνα στη στηλη artistic view.

ARTISTICVIEW

66

03