forum of federations

138

Upload: others

Post on 11-Feb-2022

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rfjrefrmEkdifiH½kH;

Forum of Federations Myanmar Country Office

trSwf 5(u)? 5 vTm? e0&wfuGef'kd? prkHvrf;? '*kHNrdKUe,f? &efukefNrdKU/

zkef; - +95 1 387 551

ykHESdyfjcif;

wwd,tBudrf (ZGefv 2019)

tkyfa&

2000 tkyf

xkwfa0ol

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rf jrefrmEkdifiH½kH;

ykHESdyfol

OD;ausmfol? o'¨grkd;ykHESdyfwkduf (00008)

ykHESdyfxkwfa0rIwm0efcH

Golden Art

Printing & Advertising Media Service

rsufESmzkH;'DZkdif;

Mi Khayae Thin

bmomjyef

xufrif;vGif

pmwnf;

xGef;rif;OD;

pD;yGm;a&;tusKd;tvkdYiSm &nf½G,fokH;pGJjcif; r[kwfvQif ,ckpmtkyfwGif

azmfjyxm;onfrsm;ukd z,f'&,fEkdifiHrsm;zkd&rf\ trnfukd azmfjyvsuf

vGwfvyfpGm azmfjy? jzefYa0? ul;,lEkdifygonf/

342

Marcus Brand (xufrif;vGif)

vufxJu iSufwaumif (2008 jrefrmhzGJpnf;ykHtajccHOya'\

zuf'&,fykHpHudk avhvmokH;oyfcsuf)^

Marcus Brand (xufrif;vGif)/ - &efukef

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rf (jrefrmEkdifiH½kH;)? wwd,tBudrf? 2019/

134 pm? 13.96 x 21.59 pifwD/

(1) vufxJu iSufwaumif (2008 jrefrmhzGJpnf;ykH

tajccHOya'\ zuf'&,fykHpHudk avhvmokH;oyfcsuf)^

By

rmwdum

trSm

pmwrf;tESpfcsKyf

rnfokdYaom EkdifiHa&;pepfonf zuf'&,fpepf

jzpfoenf;/

jrefrmhorkdif;&Sd zuf'&,f0g'? 0d0g'uGJjym;rIrsm;?

rauseyfrIrsm;tay: NcHKiHkokH;oyfcsuf/

2008 ckESpf jynfaxmifpkor®w jrefrmEkdifiHawmf

zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif yg0ifaom zuf'&,ftajccH

rsm;/

u/

c/

*/

i1

3

11

30

31

35

36

40

jynfaxmifpktqifhatmuf (sub-national) wGif

jynfe,f? wkdif;a'oBuD;tqifh tpkd;&w&yf wnf

½Sdjcif;ESifh ,if;jynfe,frsm;? wkdif;a'oBuD;rsm;

(individual units) \ wnf½SdrIukd zGJUpnf;ykHt&

tmrcHay;xm;jcif;/

tcsKyftjcmtmPm usifhokH;rIukd jynfaxmifpk

tqifh? wkdif;a'oBuD;^jynfe,ftqifhESifh udk,f

ykdiftkyfcsKyfcGifh& a'otqifhrsm;wGif cGJa0usifh

okH;MuykH/

jynfaxmifpkvTwfawmf½Sd trsKd;om;vTwfawmf

wGif jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'oBuD;rsm; tnD

trQ udk,fpm;jyKcGifh &½Sdjcif;ESifh jynfolYvTwfawmf

wGif tcsKd;rnDrQpGm jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'o

BuD;rsm; udk,fpm;jyKcGifh &½Sdjcif;/ (disproportional

representation)

zuf'&,f (jynfaxmifpk) Oya'jy|mef;&mwGif

jynfe,f? wkdif;a'oBuD;rsm;ukd udk,fpm;jyKonfh

trsKd;om;vTwfawmfudk tenf;i,f tcsKd;rnD

1/

2/

3/

4/

t

t

aom tcGifhta&;ay;xm;jcif;/

zuf'&,ftzGJUtpnf;rsm;? &mxl;ae&mrsm; (federal

oragans) a½G;cs,f&mwGif (trsKd;om;vTwfawmf

rS wqifh ao;i,faom ,lepfrsm;twGuf buf

rnDaom (ykdomaom) tcGifhtmPmrsm; ay;

xm;jcif;/

zuf'&,ftqifh (jynfaxmifpktqifh) ESifh wkdif;

a'oBuD;? jynfe,f (sub-national) tpkd;&tqifh

toD;oD;twGuf Oya'jyKa&;tmPmrsm;ukd zGJU

pnf;ykHu jy|mef;cGJa0ay;xm;jcif;/

wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;onf a<u;NrD

udpörsm;tygt0if ,if;wkdY\ udk,fykdifbwf*suf

Oya'rsm; jy|mef;EkdifaMumif; zGJUpnf;ykHu tmPm

tyfESif;xm;onf/

Oya'ydkif;qkdif&m tjiif;yGm;rI wpkHw&may:

aygufvmvQif rnfokdY rnfykH ajz½Sif;aqmif½Guf

&rnfukd zGJUpnf;ykHu jywfom;½Sif;vif;aom

tqifhqifhaqmif½Guf&ef tpDtpOfwckukd csrSwf

ay;xm;onf/

tpkd;&tqifhqifhESifh ,lepfrsm;tMum; zGJUpnf;ykH

ukd tajccHaom tjiif;yGm;rI wpkHw&m ay:

aygufvmvQif tajccHOya'ckH½kH;u pD&ifqkH;jzwf

csufcsrSwfay;jcif;/

wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;ESifh udk,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& pD&ifpkrsm;\ e,fedrdwfrsm;ukd jyKjyifajymif;

vJrI? tpkd;&tqifhrsm;\ vkyfydkifcGifhrsm;ukd jyK

jyifajymif;vJrIrsm;ukd zGJUpnf;ykHwGif tao;pdwf

jy|mef;ay;xm;jcif;ESifh ,if;,lepfrsm;\ oabm

qE´rygbJ ajymif;vJEkdifcGifhr½Sdjcif;/

5/

6/

7/

8/

9/

10/

42

44

47

48

50

55

wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;twGuf tkyfcsKyfrI

tmPmusifhokH;a&;qkdif&m rlabmifukd zGJUpnf;ykH

u csrSwfjy|mef;ay;xm;jcif;/

zGJUpnf;ykHu tqifhqifhaom tpkd;&toD;oD;\

tkyfcsKyfa&;qkdif&m vkyfydkifcGifh tmPmrsm;ukd

tao;pdwfazmfjyxm;onf/

zGJUpnf;ykHu jynfe,f? wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh

jynfaxmifpktMum; b@ma&;qkdif&m &if;jrpf

rsm;ukd rnfokdYrnfykH cGJa0okH;pGJ&rnf qkdonfh

rlabmifukd jy|mef;ay;xm;onf/

tpkd;& w&m;pD&ifa&;u@/

obm0o,HZmw&if;jrpfrsm;/

ed*kH;

aemufqufwGJ u

aemufqufwGJ c

aemufqufwGJ *

&nfnTef;csufrsm;

11/

12/

13/

14/

C/

58

61

64

69

73

76

90

104

106

109

- i -

'AtrSm

a'gufwmrm;uyfpfb&ef; 2012 u a&;om;aom 'A bird in the

hand...'-The federal pattern of Myanmar's 2008 Constitution

ukd vufxJu iSufwaumif 2008 jrefrmhzGJUpnf;ykHtajccHOya'\

zuf'&,fykHpHukd avhvmokH;oyfcsuf [lí zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rfu

2013 ckESpfwGif jrefrmbmomokdY jyefqkdcJhygonf/

2013 w0kdufrSm or®wOD;odef;pdefu Nidrf;csrf;a&;zdwfac:í Nidrf;csrf;

a&;aqG;aEG;rIrsm; pwift½Sdef&aecsdef jzpfygonf/ Nidrf;csrf;a&;aqG;

aEG;&mwGif t"duusonfh zuf'&,fta&; aqG;aEG;rIrsm;vnf;

us,fus,fjyefYjyefY ay:aygufvmcsdef jzpfygonf/ Nidrf;csrf;a&;?

zuf'&,fta&; ajymwkdif; zGJUpnf;ykHtajccHOya'taMumif;t&monf

vnf; rygrjzpfonfh taMumif;t&m jzpfonfhtavQmuf 2008 zGJU

pnf;ykHtajccHOya'udpöonfvnf; tNrJMum;&onfh taMumif;t&m

jzpfvmygonf/

a'gufwmb&ef;\ ,ckpmwrf;rSm 2008 zGJUpnf;ykH\ zuf'&,fykHpH

ukd ynm&yfydkif;qkdif&m ½Iaxmifhu a&;om;wifjyxm;csufjzpf&m

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rfu usif;yonfh tvkyf½kHaqG;aEG;yGJrsm;wGif

2008 zGJUpnf;ykHESifh zuf'&,ftquftpyfukd aqG;aEG;&mü aemufcH

pmwrf;tjzpf aqG;aEG;Ekdkif&ef bmomjyefcJhjcif;jzpfygonf/ pmwrf;½Sif

\ rl&if;t*Fvdyfbmomjzifh pmwrf;wGif ,ckpmwrf;wckvkH;rSm

pma&;ol\ yk*¾vdutmabmfom jzpfaMumif; azmfjyxm;onfhtwkdif;

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rfuvnf; uRefawmfwkdY\ tmabmfr[kwfbJ

vuf½Sd zGJUpnf;ykHqkdif&m? zuf'&,fqkdif&m aqG;aEG;rIrsm;ukd ykdrkdus,f

jyefYpGm aqG;aEG;Ekdif&ef? taxmuftuljyKEkdif&ef &nf½G,f&if;jzpfyg

aMumif; xyfavmif; azmfjyvkdygonf/

- ii -

pmwrf;rSm 2012 ckESpf or®wOD;odef;pdef tpkd;& tapmydkif;umvrsm;

u a&;om;cJhonfh pmwrf;jzpf&m tpkd;&pepf? tpkd;&\ pGrf;aqmif&nf

ESifh pyfvsOf;í okH;oyfcsufrsm;rSm or®wOD;odef;pdefvufxufu

tpkd;&tay: a'gufwmb&ef;\ ukd,fykdifokH;oyfcsufrsm;om jzpf

onfukdvnf; owdcsyfapvkdygonf/ odkY&mwGif ,if;okH;oyfcsufrsm;

tay: vuf½SdtajctaeESifh csdefxkd;? ,SOf[yfokH;oyfEkdifvQifvnf;

tusKd;,kwfp&mr½Sd[k uRefawmfwkdY xifjrifygonf/

jrefrmEkdifiH\ zuf'&,faqG;aEG;rIrsm;twGuf þpmwrf;u tkwf

wcsyf? oJwyGifhtaeESifh tokH;0ifEkdifrnf[k arQmfvifh,kHMunfygonf/

xufrif;vGif

Xmaeukd,fpm;vS,f

zuf'&,fEkdifiHrsm;zkd&rf jrefrmEkdifiH½kH;

- 1 -

pmwrf;tESpfcsKyf

jrefrmEkdifiH\ zGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif zuf'&,fqkdaom pum;vkH;

ukd *½kjyKa½Smif½Sm;xm;aomfvnf; zuf'&,fpepf[k qkdEkdifonfh

0daoovu©Pmrsm; yg0ifaeonfjzpf&m jrefrmEkdifiH tpkd;&pepf\

zGJUpnf;ykHtajccHqkdif&m ykHpHukd wykdif;zuf'&,fykHpH (quasi-federal) [k

qkdvQif twdusqkH;ESifh taumif;qkH;azmfjyEkdifrnfjzpfonf qkdonfh

tcsufukd þpmwrf;wGif wifjyaqG;aEG;xm;ygonf/ okdY&mwGif

,if;zGJUpnf;ykHwGif jrefrmEkdifiHukd zuf'&,fpepf[k jywfjywfom;om;

rqkdEkdifaom tjypftemtqmtcsKdUvnf; ½Sdaeygao;onf/ xkdYjyif

zGJUpnf;ykHtajccHOya'u zuf'&,frlabmifukd csrSwfay;xm;aomf

vnf; vufawG YtaumiftxnfazmfrIrSmrl t[yfuGmvsuf ½Sdae

ao;aMumif;ukdvnf; þpmwrf;u azmfjywifjyxm;ygonf/

jrefrmhzGJUpnf;ykHukd wykdif;zuf'&,f[k qkd&eftwGuf taMumif;tcsuf

tcsKdU ckdifckdifvkHvkH ½Sdaeygonf/ yxrqkH;taeESifh ,if;okdY qkddvkduf

jcif;aMumifh tpkd;&tkyfcsKyfrIykHpHukd jzpfay:apaom zGJUpnf;ykHtajccH

Oya'qkdif&mESifh Oya'aMumif;qkdif&m rlabmift0ef;t0kdif;rsm;ukd

em;vnfapEkdifNyD; jrefrmEkdifiHwGif vkdtyfaom tcsufrsm;ukd azmfxkwf

Ekdifrnf jzpfonf/ jynfolYa&;&m 0efaqmifrI? wm0efcHrI? jynfolY

b@ma&;ESifh tkyfcsKyfa&;qkdif&m pDrHaqmif½GufrI (&if;jrpfrsm;) rsm;

ESifh pyfqkdifaom tpkd;&u@toD;oD;wGif wkduf½kdufoufa&muf

onfh udpörsm;vnf; ay:aygufvmygonf/ xkdYjyif wkdif;&if;om;

vlrsKd;pkrsm;[k jrefrmEkdifiHwGif ac:qkdavh½Sdaom vlenf;pk wkdif;&if;

om;rsm;ESifh EkdifiHawmf (state) tMum; zuf'&,f0g'ukd umv½Snf

MumpGm awmif;qkdvmcJhrI rnfokdYrnfykH t[yfuGmaeonfukdvnf;

tjrif½Iaxmifhopfw&yfrS ½IjrifEkdifrnf jzpfygonf/ vuf½SdzGJUpnf;ykH

tajccHOya'rSm wykdif;zuf'&,fykHpHjzpfonfukd em;rvnfEkdifMuaom

- 2 -

aMumifh jrefrmEkdifiHwGif;rS yk*¾dKvfrsm;omru jrefrmEkdifiHtm; tultnD

ay;tyf&ef okdYr[kwf ajymif;vJvmaom EkdifiHa&; abm*aA' tajc

tae (pD;yGm;a&;tajctae) ukd pdwf0ifpm;aeMuonfh jyifyyk*¾dKvf

rsm;yg tjrif? txif rSm;,Gif;rIrsm; jzpfay:aevsuf½Sdonfukdvnff;

þpmwrf;u azmfxkwfwifjyxm;ygonf/

- 3 -

u/ rnfokdYaom EkdifiHa&;pepfonf zuf'&,fpepfjzpfoenf;/

urÇmwvTm; tpkd;&tkyfcsKyfrI ykHpHtoD;oD;wGif zuf'&,f[k ac:qkd

Ekdifaom tpkd;&tkyfcsKyfrIykHpHrsm;rSm trsKd;rsKd; uGJjym;vsuf ½Sdyg

onf/ t"dyÜm,fowfrSwfcsuftay: rlwnfí qkd&vQif ,aeY

urÇmwGif zuf'&,f[k ac:qkd&rnfh pepfudk usifhokH;vsuf½Sdaom EkdifiH

aygif; 25 EkdifiHcefY ½Sdygonf/ okdY&mwGif ,if;EkdifiHaygif; 25 EkdifiH

teuf rsm;pGmaom EkdifiHwkdYrSm zuf'&,fqkdaom pum;&yfukd wrif

rokH;bJ a½SmifMuonfukd awG Y&ovkd? tjcm;aom wjynfaxmifEkdifiH

[k owfrSwfac:qkdMuaom EkdifiHtcsKdUonfvnf; zuf'&,f[k

ac:qkdEkdifonfh ta&;BuD;onfh 0daoovu©Pmrsm; ½Sdaeonfukd

awG Y&rnf jzpfygonf/ xkdYjyif zuf'&,fpepfESifh ywfoufvmvQif

rSm;,Gif;aom t,ltqrsm; us,fjyefYpGm vufcHxm;Muonfukdvnf;

awG Y&rnf jzpfygonf/ okdY&mwGif þpmwrf;wGifrl zuf'&,fpepfESifh

pyfvsOf;í tao;pdwf razmfjyEkdifbJ tusOf;tm;jzifhom azmfjyrnf

jzpfygonf/ Oyrmjy&vQif jynfolYa&;&m tmPmykdif tzGJUtpnf;rsm;ukd

A[kdcsKyfukdifrIavQmhcsxm;onfh twkdif;twmonf EkdifiHwEkdifiH\

zuf'&,fykHpH jzpf? rjzpfqkdonfh udpöESifh rqkdifqkdonfh tcsufyif jzpf

ygonf/ tcsKdUzuf'&,fpepfrsm;rSm A[kdcsKyfukdifrI tvGefrsm;jym;

onfukd rSwfom;xm;oifhNyD; tcsKdUaom w&m;0if tac:ta0:t&

wjynfaxmifpepf[k ac:qkdMuonfh EkdifiHrsm;rSmvnf; tmPmcsKyf

ukdifrI avQmhcsjcif;ukd us,fjyefYrsm;jym;aom twkdif;twmESifh ,if;

EkdifiH½Sd tcsKdUaom okdYr[kwf tpdwftykdif;rsm; tm;vkH;twGuf ay;tyf

aqmif½Gufxm;Muonfukd awG Y&rnfjzpfygonf/

zuf'&,fpepfESifh ywfoufNyD; jiif;ckHcJhMuonfrSm jrefrmEkdifiH

vGwfvyfa&;&NyD; ueOD;umvrsm;uyif jzpfonf/ jrefrmEkdifiH½Sd

vlrsKd;pk vufeufukdif y#dyu©rsm;ESifh pyfvsOf;í ajymMuqkdMu

vQifvnf; ,if;vlenf;pk wkdif;&if;om;rsm;\zuf'&,frl awmif;qkd

- 4 -

rIESifh ,if;awmif;qkdrIukd ppfwyftpkd;&u tNrJjiif;qkdvmcJhonf

qkdonfh aemufcHtajctaeukd xnfhoGif;½Sif;vif;Muavh½Sdonf/

2 1962 ckESpftxd tmPmwnfcJhaom 1947 jrefrmEkdifiH zGJUpnf;

tkyfcsKyfykH tajccHOya'rSm jynfe,frsm;taeESifh cGJxGufvkdu cGJxGuf

EkdifcGifh tcGifhta&;ukdyg ay;tyfxm;onfh zuf'&,fykHpHESifh a&;qGJ

xm;jcif; jzpfonf/ 1974 ckESpf zGJUpnf;ykHwGifrl zuf'&,f pepf[k ac:

qkdEkdifrnfh 0daoo vu©Pmrsm; yg0ifvmjcif; r½Sdawmhay/ 1962

ckESpfESifh 1988ckESpf? ppfwyfu tmPmodrf;NyD; aemufykdif;umvrsm;

wGifrl wrsKd;om;vkH;pnf;vkH;nDñGwfrI? e,fajrqkdif&m tcsKyftjcm

wnfwHha&;ESifh EkdifiHa&;t& A[kdcsKyfukdifxm;rIwkdYukd tav;ay;

aqmif½GufcJhonfukd awG Y&rnf jzpfonf/

okdY&mwGif jyifyurÇmuyg owdrjyKrdMuonfhtcsufrSm 2008 zGJUpnf;

ykHonf umv½SnfMumNyD;? wyfu wif;MuyfpGm xdef;csKyfxm;

aom tajctaeatmufwGif a&;qGJcJhjcif;jzpfaomfvnf; jrefrmEkdifiH

ukd wykdif;zuf'&,fEkdifiH[k Oya'aMumif;t& qkdEkdifonfh ta&;BuD;

aom 0daoovu©Pmrsm; yg0ifonfh EkdifiHawmfwnfaqmufykHrsKd;

(state structure) &½Sdxm;aponf qkdonfhtcsufyif jzpfonf/ Union

qkdaom pum;vkH;ukd okH;pGJxm;jcif;? trsKd;om;pnf;vkH; nDñGwfa&;

ukd zGJUpnf;ykHwGif awmufavQmufxnfhoGif;azmfjyxm;jcif;rsm; ½Sdae

onfhwkdif þtcsufrSm rSefuefqJyif jzpfygonf/ 3

zuf'&,f[laom pum;&yfESifh pyfvsOf;í rSm;,Gif;aom ½IjrifrIrsm;

ukd ½Sif;vif;&mwGif zuf'&,fqkdaom oabmw&m;ukd urÇmay:wGif

rMumao;rD ESpfykdif;umvrsm;twGif; ÚmPfopfvIyf½Sm;rI (&DaeqGef;)

uJhokdYaom udpö&yfwcktjzpf ½IjrifvmMuonfukd rSwfom;&ef vkdyg

onf/ vlrsKd;pkt&? bmoma&;t&? bmompum;t&rwluGJjym;rI

rsm; ½Sdaeaom EkdifiHrsm;wGif y#dyu©ukd a½SmifvTJEkdifrnfh enf;vrf;

w&yftjzpf zuf'&,fpepfukd ½IjrifokH;oyfvmMuonfukd awG Y&rnf

- 5 -

jzpfygonf/ xkdokdY ,lqokH;oyfMuonfESifhtnD zuf'&,fpepf

ukd eDayg? oD&dvuFm? tDoD,kd;yD;,m;? ql'ef? uGef*kd'Drkdu&ufwpf

or®wEkdifiHESifh tD&wfEkdifiHwkdYwGif ajymqkdaqG;aEG;vmMuNyD; twkdif;

twmwcktxd taumiftxnfazmfaqmif½GufvmMuonfukdvnf;

awG Y&rnf jzpfygonf/

urÇmwvTm; zuf'&,fpepfESifh pyfvsOf;í ynm&yfqkdif&m avhvmrI

rsm; ykdrkdrsm;jym;vmonfukdvnf; awG Y&rnf jzpfygonf/ 4 urÇmay:

wGif zuf'&,f0g'ESifh pyfvsOf;vmvQif txif½Sm;qkH;ESifh OD;aqmif

OD;½GufjyKaeonfh ynm½Sifrsm;teuf wOD;tygt0ifjzpfonfh ygarmu©

½Gef0yfu zuf'&,fpepf usifhokH;aom EkdifiHrsm;wGif awGU½Sd&onfh

t"du0daoovu©Pmrsm;ukd atmufyg twkdif; zGifhqkdwifjycJhyg

onf/ 5

]]zuf'&,fEkdifiHrsm;wGif zuf'&,f[k qkdEkdifaponfh tifpwDusL;½Sif;

qkdif&m 0daoovu©Pm&yfrSm zuf'&,ftpkd;&ESifh jynfe,ftpkd;&

rsm;tMum; zGJUpnf;ykHtajccHOya't& vkyfykdifcGifhtmPmrsm; cGJa0tyf

ESif;xm;jcif;yif jzpfonf/ xkdYjyif zuf'&,fEkdifiHrsm;ESifh tjcm;A[kd

csKyfukdifrI avQmhcsxm;onfh jynfaxmifpkrsm;? uGefzuf'a&;½Sif;EkdifiH

rsm;tMum; uGmjcm;aponfhtcsufrSm zuf'&,fEkdifiHrsm;wGif zGJUpnf;ykH

tajccHOya'u tpkd;&tvTmtoD;oD;twGuf owfrSwfay;xm;

onfh vkyfief;wm0efrsm;ukd oD;jcm;vGwfvyfpGm vkyfukdif aqmif½Guf

EkdifcGifhtmPmukd xnfhoGif;tmrcHay;xm;jcif;yif jzpfonf/ 6}

ygarmu©0yf tvkdt& zuf'&,fEkdifiHrsm;wGif t"duusonfh vu©Pm

&yfrsm;rSm atmufygtwkdif; jzpfonf -

tenf;qkH;tpkd;&ESpf&yf½SdNyD; wEkdifiHvkH;twGuf aqmif½Guf

aom A[kdtpkd;&ESifh a'o,lepfrsm; (jynfe,frsm;) twGuf

t

- 6 -

aqmif½Gufaom a'otpkd;&rsm; (jynfe,ftpkd;&rsm;) ½Sdjcif;?

EkdifiHom;rsm;twGuf aqmif½GufpDrHay;jcif;/

Oya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfa&;tmPmESpf&yfukd zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'u oD;jcm;ykdif;jcm;owfrSwfjy|mef;ay;xm;jcif;? b@m

a&;qkdif&m &if;jrpfrsm;tay: tpkd;&ESpf&yftMum; cGJa0okH;pGJ

rIukdvnf; zGJ Ypnf;ykHwGif ykdif;jcm;owfrSwfay;xm;jcif;ESifh ,if;

tpkd;&tqifhwqifhpDtwGuf pDrHaqmif½GufykdifcGifh tmPm

rsm;ukd oD;jcm;pD vGwfvyfpGm usifhokH;aqmif½GufEkdif&ef

ykdif;jcm;owfrSwfay;xm;jcif;/

zuf'&,ftpkd;&\ rl0g'csrSwfonfh tifpwD;usL;½Sif;rsm;

twGif; a'oqkdif&m tpkd;&rsm;tay: tusKd;oufa&mufaprnfh

qkH;jzwfcsufrsm; csrSwf&mwGif ,if;a'oqkdif&m tpkd;&rsm;

vnf; yg0ifywfoufEkdifap&ef udk,fpm;jyKcGifh (representation)

ukd jy|mef;owfrSwfay;xm;jcif;? (trsm;tm;jzifh wEkdifiHvkH;

twkdif;twmESifh oufqkdifaom second chamber jrefrm

EkdifiHwGif trsKd;om;vTwfawmf) w&yfyg ½Sdapjcif;/

zuf'&,f tqifhwqifhwnf;u jyifqifEkdifjcif;rsKd;r[kwf

bJ a'otoD;oD; (wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;teuf)

a'otawmfrsm;rsm;u vufcHoabmwlnDrIjzifhom jyifqif

Ekdifonfh pmjzifh a&;om;xm;aom? EkdifiHw0Srf; Oya'teuf

tjrifhqkH;Oya'jzpfonfh zGJUpnf;ykHtajccH Oya'w&yf½Sdjcif;/

(tpkd;&rsm;tMum; tjiif;yGm;rIrsm;ukd) tNyD;owftwnf

jyK tqkH;jzwfay;Ekdifaom (w&m;½kH; okdYr[kwf qE´cH,lyGJ

okdYr[kwf txl;tcGifhtmPmrsm; tyfESif;xm;aom txuf

vTwfawmfuJhokdYaom) tmPmykdif tzGJUtpnf;w&yf½Sdjcif;/

t

t

t

t

- 7 -

tpkd;& vkyfykdifcGifhrsm;? wm0efrsm;tMum;? tpkd;&ESpf&yf rQa0

vkyfaqmifaom? okdYr[kwf rvTJom ra½SmifombJ xyfae

aom udpö&yfrsm; aqmif½Guf&mwGif tpkd;&ESpf&yftMum;

yl;aygif;taumiftxnfazmfrIukd ulnDaxmufyHhay;Ekdifaom

jzpfpOf (process) ESifh tifpwDusL;½Sif;rsm; (institutions)

wnf½Sdjcif;/

txl;owdjyK&rnfh tcsufrSmrl tpDtpOfuserIudpö (order) yif

jzpfonf/ 0yffu xyfavmif;ñTefjyonfh tcsufrSm zGJUpnf;ykHt& ½Sd

aom ykHpHESifh vufawG Yvkyfief;aqmif½GufrIqkdif&m yuwdtajctae

rwl qkdaom tcsufyif jzpfonf/ okdY&mwGif zuf'&,fpepfukd usifh

okH;onfh ykHpHonf tcsdefMumvmonfESifhtrQ ajymif;vJvmrnfjzpf

onf/ tdE´d,EkdifiHESifh uae'gEkdifiH Oyrmrsm;wGif zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'rSm tapmykdif;u wykdif;zuf'&,f ykHpHjzpfNyD;? A[kdu csKyfukdif

xm;onfh pepfrsm;wGif awG Yjrif&wwfonfh A[kd vTrf;rkd;csKyfukdifrI

rsm; wnf½Sdyg0ifaecJhonfh om"uukd awG YEkdifygonf/ vufawG Y

vkyfief;aqmif½GufrItay: txl;tm;jzifh rlwnfaom EkdifiHrsm;rSm

rav;½Sm;? ygupöwef? &yf½Sm;? awmiftmz&du? pydefESifh AifeDZGJvm;

EkdifiHwkdYyif jzpfMuygonf/ xkdYaMumifhyif 0yfu zuf'&,fpepfESifh

pyfvsOf;í avhvmajymqkdMu&mwGif ,if;zuf'&,fEkdifiHrsm;ukd tao

tcsmem;vnf&efrSm zGJUpnf;ykH tajccHOya'rsm;t& jy|mef;xm;rIrsm;

ukd avhvm½kHrQrubJ vufawG Yvkyfief;aqmif½Guf&mwGif rnfokdY

rnfykH aqmif½GufonfukdvJ avhvm&ef vkdonf[k rD;armif;xkd;

ñTefjycJhjcif;yif jzpfonf/ jrefrmEkdifiH zGJUpnf;ykHukd rnfokdYa&;om;

xm;NyD; tkyfcsKyfrIqkdif&m vufawG Yvkyfief;usifhokH;&mwGif rnfokdY

usifhokH;onfqkdonfukd em;vnfvkdvQif ,if;tcsufrSm txl;ta&;

ygonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ 7

t

- 8 -

2008 zGJUpnf;ykHwGif wyfrawmftwGuf oD;jcm;vkyfykdifcGifh tmPmrsm;

tyfESif;xm;onfjzpf&m ,if;tcsufaMumifhyif ykHrSefajymqkdaeusjzpf

onfh 'Drkdua&pD pHEIef;rsm;ESifhrnD? tpDtpOfrusjzpfonf[k qkd&rnf

jzpfonfhtjyif zuf'&,f pepf[k qkd&efvnf; cufcJapygonf/

okdY&mwGif txufazmfjycJhaom ½IaxmifhrS csOf;uyfygu wyfrawmfu

yg0ifpdk;rkd;rIrSm jynfaxmifpktqifh? jynfe,ftqifh[k cGJjcm;xm;jcif;

rsKd;r½SdbJ tqifhwkdif;wGifyif yg0ifaeonfjzpf&m ,if;tcsufrSm pepf

oabmtm;jzifh ywfoufaeaom taMumif;csif;&mwcktjzpf ,l&

rnf jzpfNyD; EkdifiHawmf (state) wckvkH;\ zuf'&,foabmobm0

ukd pOf;pm;&mwGif xnfhoGif;pOf;pm;&ef roifhacs/ 8 zuf'&,f0g'

ESifh 'Drkdua&pDtMum;wGif ½IyfaxG;aom ywfoufqufEG,frI w&yf

½Sdygonf/ orkdif;tpOftvmt& zuf'&,fpepfrsm;udk 'Drkdua&pD

r[kwfaom EkdifiHa&;pepfrsm;wGifvnf; awG Y½SdEkdifygonf/ (Oyrm -

qkdAD,ufjynfaxmifpk? csufukdpvkdAufuD;,m;ESifh ,l*kdpvm;AD;,m;

EkdifiH)/ okdY&mwGif zuf'&,fpepfonf ,if;uJhokdYaom 'Drkdua&pD

ryg0ifonfh tajctaersKd;rsm;wGif ½Sifoef&yfwnf&ef cJ,Of;NyD;

,if;ekdifiHrsm; 'Drkdu&ufwkdufaZ;½Sif;vkyfief;pOfrsm; aqmif½GufMu

onfhtcg tqkH;owfwGif NydKuGJoGm;apcJhonfukdvnf; xnfhoGif;

pOf;pm;&ef vkdygonf/ zuf'&,fpepfukd rSefrSefuefuefusifhokH;&ef

qkdygvQif A[kdtpkd;&\ tmPmukd avQmhcsuefYowfxm;&ouJhokdY

yif vpfb&,f 'Drkdua&pDpepfwGifvnf; EkdifiHawmf\ vkyfykdifcGifh

tmPmrsm;ukd zGJUpnf;ykH tajccHOya'? w&m;Oya'rsm;ESifh abmif

twGif;rS tuefYtowfESifh usifhokH;Ekdifap&ef aqmif½Gufxm;rSom

trSefwu,f vpfb&,f'Drkdua&pD jzpfEkdifayonf/ tcGifhta&;rsm;

ukd xda&mufpGm umuG,fay;EkdifrSom? tjyeftvSef xdef;ausmif;rI

rsm; trSefwu,f wnf½SdaerSom? okdYr[kwf tmPmykdif;jcm;cGJa0

usifhokH;rI ½SdaerSomvQif 'Drkdua&pDukdvnf; trSefwu,f usifhokH;

Ekdifrnf jzpfayonf/ w&m;0if zuf'&,fEkdifiHjzpfaom ygupöwef

EkdifiHukd MunfhvQif þtcsufudk aocsm½Sif;vif;pGm om"ujyKEkdif

- 9 -

rnf jzpfygonf/ tb,faMumifhqkdaomf EkdifiHa&;udpörsm;wGif ppf

bufu 0ifa&mufyg0ifywfoufrIrsm;? ,if;uJhokdY yg0ifywfoufrI

ukd cGifhjyKay;onfh zGJUpnf;ykH jyifqifrIrsm;ukd aemufydkif;wGif jyKvkyf

vmrIrsm;ESifh A[kdESifh jynfe,f (province) rsm;tMum; b@ma&;ESifh

tkyfcsKyfa&;tmPmrsm;udk cGJa0usifhokH;rIrsm;rSm wzufapmif;eif; jzpf

vGef;rujzpfNyD; zuf'&,fpepftay: tjyeftvSef oHo,rsm;

BuD;xGm;vmrIwkdYrSm xif½Sm;aomaMumifh jzpfygonf/

jrefrmEkdifiH\ zGJUpnf;ykHwGifvnf; zuf'&,fpepfESifh rukdufnDaom

tjcm;tykdif;u@rsm;vnf; ½Sdygao;onf/ Oyrm - wkdif;ESifh jynfe,f

vTwfawmfrsm;\ oufwrf;onf jynfaxmifpkvTwfawmf\ oufwrf;

ESifh wlnDaejcif;? 9 wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f0efBuD;csKyfrsm;\ wm0ef

xrf;aqmifrIonf ,if;wkdY wm0efcH&onfh 11 or®w\ &mxl;oufwrf;

twkdif; 5 ESpfMumjrifhjcif;? 10 0efBuD;csKyfrsm;ukd z,f½Sm;Ekdifonfh

tmPmukd or®wtm; tyfESif;xm;jcif;? 12 wkdif;a'oBuD;? jynfe,f

vTwfawmfrsm;½Sd vTwfawmfukd,fpm;vS,frsm;teufrS or®wu 0efBuD;

csKyf&mxl; a½G;cs,fcefYtyfEkdifjcif; (vTwfawmfu twnfjyKay;&onf)?

13 wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;taeESifh ,if;wkdYtay: tusKd;ouf

a&mufEkdifrnfh udpö&yfrsm;ESihf pyfvsOf;í zGJUpnf;ykHtajccHOya'ukd

jyifqifonfhtcg ,if;wkdY oabmqE´ukd yg0ifEkdifaprnfh taetxm;

rsKd;½Sdraejcif; 14 ESifh wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f\tajctae

ay:ukd rlwnfí ajymif;vG,fjyifvG,f½SdEkdifaprnfh tpkd;&tifpwDusL;½Sif;

ykHpHrsKd;r[kwfbJ wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&rsm; tm;vkH;

ukd ykHpHwl tifpwDusL;½Sif;rsm;tjzpf wif;MuyfpGm zGJUpnf;xm;jcif;?

15 jrefrmbmompum;ukd wckwnf;aom ½kH;okH;bmompum;tjzpf

owfrSwfxm;jcif;rsm;yif jzpfonf/ 16 okdY&mwGif ,if;tcsufrsm;rSm

urÇmay:wGif zuf'&,fpepfudk wenf;wzkH usifhokH;aeonf[k qkdEkdif

aom EkdifiHrsm;wGifvnf; ½Sdaeonfom jzpfygonf/

- 10 -

rnfokdYyif jzpfapumrl þpmwrf;u azmfjyonfrSm zGJUpnf;ykHtajccH

Oya'twkdif; ½Sif;vif;ajymqkd&vQif (txufazmfjyyg) zuf'&,f0g'

tjzpf zGifhqkdEkdif&ef ukdufnD&rnfh 0daoovu©Pm&yfrsm;tm;vkH;ESifh

nDñGwfjynfhpkHjcif; r½Sdonfhwkdif jrefrmzGJUpnf;ykHonf trsm;pkaom

0daoovu©Pmrsm;ESifh ukdufnDjynfhpkHvsuf½Sd&m ,if;zGJUpnf;ykHudk

tenf;qkH;taetm;jzifh wykdif;zuf'&,fjzpfonf[kyif qkd&rnf jzpf

ygonf/ tjynfht0zuf'&,fjzpfonf[k rqkdEkdifbJ wydkif;zuf'&,f

jzpfonf[k qkd&jcif;uyif ,if;zGJUpnf;ykHonf 'Drkdua&pD tjynfht0

jzpfonf qkdonfhtcsuftay: oHo,jzpfzG,f ½Sdonfqkdonfh

tcsufESifh ,if;oHo,rSmvnf; wyfrawmfukd txl;ay;tyfxm;

aom vkyfydkifcGifhtmPmrsm;ESifh wyfrawmf\ txl;tcGifhta&;

tqifhtwef;tay: trsm;tm;jzifh pkd;&drfylyefMujcif;aMumifhyif qkd

onfukd ay:vGifapygonf/

zuf'&,fpepfwGif jynfhpkH&rnfh tjcm;t&nftcsif;w&yfrSm xkd

zGJUpnf;ykH tajccHOya'rlabmif? t0ef;t0kdif;wGif owfrSwfjy|mef;ay;

xm;rIrsm;ukd vufawG YEkdifiHa&;tmPmusifhokH;&mwGifvnf;aumif;?

b@ma&;? tkyfcsKyfa&;? Oya'aMumif;t& okH;oyfrIqkdif&m u@rsm;?

tifpwDusL;½Sif;rsm;\ pGrf;aqmif&nfESifh jynfolvlxk em;vnf

oabmaygufrI rnfrQ ½Sdonf? vufawG YrnfrQ usifhokH;aeonfqkd

onfh tcsufyif jzpfygonf/ okdYaomfjim;vnf; vuf½SdyGifhvif;vGwf

vyfvmaom EkdifiHa&;jzpfpOfESifh 'Drkdu&ufwkdufaZ;½Sif;vrf;aMumif;

rS aoGznfroGm;bJ qufvufaqmif½GufNyD; vmrnfh ESpfrsm;twGif;

'Drkdua&pD &ifhoefckdifrmatmif aqmif½Gufrnf? xkdenf;wl zGJUpnf;ykH

tajccHOya'u owfrSwfjy|mef;ay;xm;onfrsm;ukd vufawG Yjzpf

ay:vmatmif tmrcHay;Ekdifrnf? aemifcsJUxGifjy|mef;vmrnfh Oya'

ESifh usifhxkH;rsm;wGif xnfhoGif;aqmif½Gufrnf? xkdYjyif EkdifiHawmf\

tifpwDusL;½Sif;rsm;wGifvnf; ,if;zGJUpnf;ykH t0ef;t0kdif;twkdif; aqmif

½GufoGm;rnfqkdygu tjcm;zuf'&,fEkdifiHrsm;enf;wl jrefrmEkdifiH

- 11 -

onfvnf; tem*wfumvwGif zuf'&,fykHpHEkdifiHtjzpf a&muf½Sd

vmEkdifrnfh tajctae ½Sdaeygao;onf/

c/ jrefrmhorkdif;½Sd zuf'&,f0g'? 0d0g'uGJjym;rIrsm;? rauseyfrIrsm;

tay: NcHKikHokH;oyfcsuf/

2008 zGJUpnf;ykHrwkdifrD jrefrmEkdifiHtaeESifh vGwfvyfa&;&pOfumv

rS pí 1947 zGJUpnf;ykHESifh 1974 zGJUpnf;ykH[lí zGJUpnf;tkyfcsKyfykH

tajccHOya'ESpf&yf ½SdcJhonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ odkYaomf ,if;

47 ESifh 74 zGJUpnf;ykHwkdYrSm 14 ESpfcefYpDom wnfwHhcJhNyD; aESmif;ykdif;

umvrsm;wGif ppfwyfu OD;aqmifaom EkdifiHawmfaumifpDrsm;uom

A[kdcsKyfukdifrI rsm;jym;aom wjynfaxmifpepfjzifh tkyfcsKyfcJhMuonf

udk awG Y&rnf jzpfygonf/ rnfokdYyifqkdapumrl ,if;zGJUpnf;ykH

tajccHOya'ESpf&yfonf vuf½SdzGJUpnf;ykHqkdif&m? tkyfcsKyfpDrHcefYcGJrI

qkdif&m ykHpHrsm;tay:wGif ta&;ygaom vTrf;rkd;rIrsm;½SdNyD; ,if;zGJUpnf;

ykHrsm;wGif zuf'&,f[k qkd&rnfh tykdif;u@rsm; yg0ifonfukdvnf;

awG Y&rnf jzpfygonf/ (,if;zGJUpnf;ykHESpfckteuf) 1947 zGJUpnf;ykH

rSmrl ykdí zuf'&,fusonf[k qkd&rnf jzpfNyD; 1974 zGJUpnf;ykH

rSmrl wkdif;ESifh jynfe,ftqifhrsm;taeESifh tmPmukd cGJa0okH;pGJrI

(shared rule) ukd aqmif½GufEkdif&ef tcGifhrombJ jrefrmhqkd½S,fvpf

vrf;pOfpepfu vTrf;rkd;BuD;pkd;aeonfukd awG Y&rnf jzpfonf/

jrefrmEkdifiHwGif zuf'&,f0g'ESifh pyfvsOf;í ajymqkdaqG;aEG;jiif;ckHrI

rsm;rSm orkdif;ukd jyefajymif;MunfhvQif 'kwd,urÇmppftNyD;? NAdwdoQ

ukdvkdeDvufatmufrS vGwfajrmufpOf tcsdefuwnf;u pwifcJhonf

ukd awG Y&rnf jzpfonf/ vGwfvyfaom jrefrmEkdifiHtjzpf a&muf½Sd

vQif rnfokdYrnfykH aqmif½Gufoifhonfukd xkdtcsdefu EkdifiHa&;ESifh

ppfa&;acgif;aqmifrsm; awG;awmBuHqaeaom tcsdefuyif pwif

onf[k qkd&rnf jzpfonf/ 17 AkdvfcsKyfatmifqef;acgif;aqmifaom

- 12 -

Armtpkd;&ESifh ½Srf;? ucsifESifh csif;acgif;aqmifrsm; oabmwlcsKyfqkdcJh

Muaom? xif½Sm;onfh yifvkHpmcsKyfwGif awmifwef;a'orsm;\

ta&;udpörsm;udk awmifwef;om;rsm; ukd,fwkdif vGwfvyfpGm pDrHcefYcGJ

ykdifcGifhukd tmrcHonfh rlrsm;ukd xnfhoGif;a&;qGJcJhMuaomfvnf;

zuf'&,fykHpHukd rnfokdY usifhokH;rnfukdrl twdtusazmfñTef;cJhjcif;

r½Sdacs/ 18 1947 ckESpfwGif wkdif;jyKjynfjyK vTwfawmf ac:,lNyD;

,if;wkdif;jynfjyK vTwfawmfu zGJUpnf;ykH tajccHOya'ukd a&;qGJcJh

onf/ xkdzGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif zuf'&,fvu©Pmrsm; yg0ifNyD;

oD;jcm;vGwfvyfpGm tkyfcsKyfpDrHcefYcGJykdifcGifh½Sdonfh a'orsm; pepfwus

pDrHay;onfh enf;jzifh wkdif;&if;om;? bmompum;ESifh ,Ofaus;rI

qkdif&m rwluGJjym;rIrsm;ukd todtrSwfjyKcJhovkd zGJUpnf;ykHwGifvnf;

vkyfykdifcGifhtmPmrsm;ukd (jynfe,fESifh jynfaxmifpktMum;) owfrSwf

xm;aom pm&if;ukd xnfhoGif;a&;qGJcJhMuNyD; ,lepfrsm; (jynfe,frsm;)

u jynfaxmifpktqifhwGif ukd,fpm;jyKcGifhudkvnf; tajrmftjrif½Sd½Sd

xnfhoGif;aqmif½GufcJhMuonf/ 19 umvtm;jzifhvnf; 1947 tajccH

Oya'onf q,fpkESpf pGef;pGef;om tmPmwnfcJhovkd? jynfwGif;ppf

jzpfyGm;aecsdefwGif taumiftxnfazmfcJh&jcif;? jynfyusL;ausmfrI

rsm; ½SdaeNyD; tkyfcsKyfa&;ykdif; ,kd,Gif;ysufpD;um EkdifiHa&;tm;jzifhvnf;

rwnfNidrfaom tajctaewGif taumiftxnfazmfcJh&jcif; [lonfh

tcsufrsm; ½Sdaeaomfvnf; ,if; 47 tajccHOya'onf ,cktcsdef

wGif MoZmvTrf;rkd;aeqJ jzpfonf/ vuf½Sd jrefrmEkdifiHtaeESifh

zuf'&,fpepf usifhokH;vkdvQif ,if; 47 ykHpHkukd jyefoGm;oifhonf

[k wcgw&H &nfñTef;ajymqkdMuonfyif ½Sdygonf/ 20 orkdif;aMumif;

wavQmuf wkd;wufvmrIrsm;ukd jyefajymif;Munfh½IvQif ,if; 1947

ykHpHrSm jrefrmEkdifiHtaeESifh zuf'&,fpepfESifh teD;pyfqkH;aom ykHpH

rsKd;ukd a&muf½SdusifhokH;EkdifcJhjcif;jzpfonf[k qkdEkdifonfjzpf&m ,if;

zGJUpnf;ykH\ t"duusaom 0daoovu©Pmrsm;ukd þae&mwGif

xnfhoGif;azmfjyvkdygonf/

- 13 -

1947 zGJUpnf;ykHu EkdifiHudk jynfaxmifpk (union) [k azmfjyygonf/

(1974 ESifh 2008 ckESpf zGJUpnf;ykHrsm;wGifvnf; ,if;twkdif;yif

azmfjyxm;Muygonf/) 47 pepfrSm ygvDrefpepfjzpfNyD; txuf?

atmufygvDrefESpf&yfaygif; a½G;aumufwifajr§mufaom or®wyg0if

onfh 21 ykHpHrsKd; jzpfygonf/ or®w&mxl; oufwrf; 5 ESpf? oufwrf;

ESpfBudrf xrf;aqmifEkdifNyD; tpkd;&tzGJUacgif;aqmif0efBuD;csKyfukd ygvDref

u a½G;cs,fygonf/ atmufvTwfawmfESifhh vlrsKd;pkvTwfawmf[lí

vTwfawmfESpf&yf½Sdonfh ygvDrefykHpH jzpfygonf/ okH;aomif;ESifh

wodef;Mum;½Sdaom vlOD;a&twGuf atmufvTwfawmfwGif vTwfawmf

trwfwOD;pD½SdNyD; vlrsKd;pkvTwfawmfu jynfolYvTwfawmf\ xuf0uf

ta&twGuf jzpfonf/ (250^125) 22 okdY&mwGif jynfaxmifpkwGif;

½Sd rJqE´e,ftoD;oD;twGuf vTwfawmftrwfESifh vlOD;a&tcsKd;

wlnDrI ½Sd&rnfqkdonfh rlukd csrSwfxm;ygonf/ 23 1947 ck {NyDv

wGif a½G;aumufwifajr§mufaom wkdif;jyKjynfjyKvTwfawmf tpnf;

ta0;wGif ArmjynfrrS 210 OD; yg0ifNyD; ,cifawmifwef;a'orsm;

rS 45 OD; yg0ifygonf/ ,if;wkdif;jyKjynfjyKvTwfawmf tpnf;ta0;

uyif 1951 ckESpf a½G;aumufyGJrsm;rwkdifrDtxd ,m,DygvDref

tjzpf aqmif½Gufygonf/ atmufvTwfawmfwGif trwf 250 OD;

yg0ifNyD; atmufvTwfawmf\ w0ufta&twGuf½Sdonfh vlrsKd;pk

vTwfawmfukdrl atmufygtwkdif; zGJUpnf;cJhygonf/

vlrsKd;pkvTwfawmf ae&m 125 ae&mteuf

(u) 25 ae&mukd ½Srf;jynfe,frS ukd,fpm;vS,frsm;ESifhvnf;aumif;? 24

(c) 12 ae&mukd ucsifjynfe,frS ukd,fpm;vS,frsm;ESifhvnf;aumif;? 25

(*) 8 ae&mudk csif;0daoowkdif;rS udk,fpm;vS,frsm;ESifhvnf;aumif;?

(C) 3 ae&mukd u&ifeDjynfe,frS ukd,fpm;vS,frsm;ESifhvnf;aumif;?

(i) 24 ae&mukd u&ifjynfe,frS ukd,fpm;vS,frsm;ESifh vnf;aumif;? 26

(p) usef 53 ae&mukd tjcm;aom jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHwGif; usef½Sd

aom e,fajrrsm;rS udk,fpm;vS,frsm;ESifh vnf;aumif; zGJUpnf;yg0ifygonf/

- 14 -

(1947 ckESpf vlrsKd;pk vTwfawmfESifh 2008 ckESpf trsKd;om;vTwfawmf

wkdY\ ukd,fpm;jyKrIukd EIdif;,SOfcsuf/ 1947 Oya'u vlOD;a& tcsKd;tpm;

tay: rlwnfí ae&mrsm;udk cGJa0ay;rI ydkrsm;NyD; 2008 zGJUpnf;ykHurl

wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm; tm;vkH;ukd wef;wlnDrQ 12 ae&mpD ay;

xm;onfukd awG Y&rnf/ &ckdifESifh rGefjynfe,fwkdYrSm 47 aemufykdif;rS

jynfe,f&½Sdjcif;jzpfNyD; ,if;a'orsm;ESifh vlOD;a&rSm 1947 zGJUpnf;ykH

wGif a&maESmaevsuf ½Sdygonf/ jynfe,f ckESpfck\ vlOD;a&trSef

rSm jrefrmwEkdifiHvkH; vlOD;a&\ av;ykHwykHcefY jzpfygonf/ jynfe,f

rsm;? wkdif;a'oBuD;rsm;wGif wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm; rnfrQysHUESHY ae

xkdifaMumif;ukd ,kHMunfzG,f tcsuftvuf okdYr[kwf w&m;0if

tcsuftvufwpkHw&m r½Sdyg/)

EkdifiHawmfukd bufrnDaom zuf'&,fykHpHjzifh zGJUpnf;xm;NyD; wkdif;&if;

om;rsm;twGuf owfrSwfay;xm;aom jynfe,frsm; (½Srf;jynfe,f?

ucsifjynfe,fESifh u&ifeDjynfe,f) wkdYtwGuf oD;jcm;? tao;pdwf

tpDtpOfrsm; jyKvkyfay;xm;onf/ 27 jynfe,fwckpDwGif jynfe,f

aumifpDw&yfESifh tpkd;&½Sdonf/ u&ifjynfe,fwGifrl tjcm;aom

jynfe,frsm;uJhokdY jynfe,fzGJUpnf;xm;jcif;r[kwfbJ txl;Oya'

jy|mef;csufrsm;ESifh u&ifa&;&maumifpDukd zGJUpnf;ay;xm;onfhtjyif

u&ifa&;&m0efBuD;wyg;ukdvnf; uwfbdeufwGif cefYtyfay;xm;

Chins8, 7% Karenni State

3, 2%

Shan State25, 20%

Kachin State12, 10%

Karens24, 19%

Rest 53, 42%Rest 50%

Shan State8%

Kachin State7%

Karen State7%

Rakhine State7%

Mon State7%

Karenni State7%

19472008

Chin State7%

- 15 -

onf/28 ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh twkdif;twm yrmPwcktxd jynfe,f

rsm;&½SdcHpm;EkdifMuNyD; A[kdvufatmufwGif ½Sdaom e,fy,ftoD;oD;

rS tpkd;&tqifhrsm;twGufrl Oya'jy|mef;ay;xm;jcif;rsKd; r½Sdacs/

,if;e,fy,frsm;ukd pkpnf;&mwGif tkyfcsKyfpDrHa&;qkdif&m wkdif;rsm;

tvkduf pkpnf;xm;onfukdom awGU&onf/ 1974 ckESpfwGifrS

jynfe,fjzpfvmaom csif;0daoowkdif;wGifrl jynfe,frsm;atmuf

avsmhenf;aom vkyfykdifcGifhtmPm½Sdonfukd awGU&rnf jzpfygonf/

jynfe,f e,fedrdwfrsm;ukd ajymif;vJowfrSwfEkdifovkd ygvDrefu

tufOya'rsm; jy|mef;NyD; qkdif&m,lepfrsm;u oabmwlvQif jynfe,f

opfrsm; xlaxmifay;EkdifcGifhvnf; ½Sdaeygonf/zGJUpnf;ykH tajccH

Oya' ukd,fxnfonfvJ 1974 ESifh 2008 zGJUpnf;ykHuJhokdY r[kwfbJ

jyKjyif&ef ydkrkdvG,fulNyD; txuf? atmufygvDrefvTwfawmf ESpf&yf

aygif; yl;wGJ ygvDreftpnf;ta0;wGif okH;ykH ESpfykHrJjzifh jyifEkdifonf

ukd awG Y&ygonf/ jynfe,frsm;twGuf a&;qGJydkif;jcm;ay;xm;aom

Oya'jyKpm&if;ESifh tcGefpm&if;ukd jyKjyifvkdvQifrl vTwfawmftrwf

trsm;pkqE´jzifh jyKjyifEkdifNyD; oufqkdif&m jynfe,ftoD;oD;rS

ukd,fpm;vS,frsm; trsm;pku axmufcH&rnf[k azmfjyxm;onfukd

awG Y&rnf jzpfygonf/ 29

1947 tajccHOya'\ txl;jcm;qkH;tcsufrSm tcef; 10 wGif azmfjy

yg½Sdonfh jynfaxmifpkrS cGJxGufykdifcGifhyif jzpfonf/ ,if;

tcGifhta&;ukd ½Srf;jynfe,fESifh u&ifeD (u,m;) 30 jynfe,fwkdYokdY

tyfESif;xm;onfukd awG Y&rnf jzpfonf/ q,fESpftMumwGif cGJxGuf

vkdu cGJxGufEkdifonf[k jy|mef;ay;xm;jcif;jzpfNyD; cGJxGufcGifhukd

jynfe,faumifpD\ okH;ykHESpfykHu rJay;&rnf jzpfonf/ ,if;aemuf

jynfe,fvlxk\ oabmqE´cH,lyGJjzifh,if;tcGifhta&;ukd usifhokH;

Ekdifrnf jzpfonf/ 31 þtcGifhta&;ESifh ywfoufí tjiif;yGm;rIrsm;?

0d0g'uGJvGJrIrsm;u 1962 ppfwyftmPmodrf;rIukd jzpfay:apNyD;

1947 Oya' ed*kH;csKyfoGm;cJhovkd ,if;tcsdefrS pwifNyD; jrefrmEkdifiH

- 16 -

wGif wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;ESifh zuf'&,fta&;? udk,fhMur®m udk,f

zefwD;cGifh &½Sda&;ESifh ywfoufí aqG;aEG;ajymqkdrI rSeforQtay:

tusKd;oufa&mufrIrsm; ½Sdvmygawmhonf/

1947 tajccHOya'wGif tifpwDusL;½Sif; ykHpHrsm;? jynfaxmifpk

tpkd;&ESifh qufoG,fa&;udpörsm;? jynfe,frsm; cHpm;Ekdifaom ukd,fykdif

tkyfcsKyfcGifhyrmPtwkdif;twmukd taotcsm ykHazmfxm;onfukd

awG Y&rnf jzpfygonf/ jynfe,frsm;½Sd Oya'jyKa&;ESifh ukd,fpm;jyKa&;

ukd aqmif½Gufay;aom jynfe,faumifpDrsm;ukdrl oD;jcm;a½G;

aumufwifajr§mufjcif; rjyKbJ jynfaxmifpkygvDrefwGif jynfe,f

toD;oD;rS vma&mufMuaom vTwfawmftrwfrsm;ESifh zGJUpnf;onf

ukd awG Y&onf/ okdYjzpf&m jynfe,frsm;rS ygvDreftrwfrsm;rSm

jynfaxmifpkygvDref vTwfawmf\ trwfrsm;vJ jzpfovkd wNydKifeuf

wnf;rSmyif jynfe,faumifpD toD;oD;\ trwfrsm;vJ jzpfay&m

jynfaxmifpkw0Srf;vkH;ESifh ywfoufaom Oya'jyKa&; udpörsm;ESifh

,lepf (jynfe,f) rsm;ESifh ywfoufaom Oya'jyKa&;udpö? ESpfckpvkH;

wGif yg0ifywfouf&onfukd awG YEkdifayonf/

jynfe,ftpkd;&tBuD;tuJrsm;onfvnf; ,if;okdYyif u@ESpf&yfpvkH;

wGif yg0ifonfukd awG Y&rnf jzpfonf/ jynfe,ftpkd;&tBuD;tuJ

rsm;onf jynfaxmifpktpkd;&tzGJU tzGJU0ifrsm;vnf; jzpfovkd jynfe,f

aumifpDrsm;ESifh wkdifyifvsuf 0efBuD;csKyfu trnfpm&if;wifoGif;NyD;

32 or®wu cefYtyfwm0efay;onfh jynfe,ftBuD;tuJrsm;vnf; jzpf

vmMuonf/ 33 ½Srf;jynfe,f0efBuD;? ucsifjynfe,f0efBuD;? u,m;

jynfe,f0efBuD;? u&ifa&;&m0efBuD;ESifh csif;a&;&m0efBuD;wkdYonf

vnf; oufqkdif&mjynfe,frsm;\ tkyfcsKyfa&;tBuD;tuJrsm; jzpfvm

Muovkd jynfe,fOya'jyKpm&if;wGif yg0ifaom udpö&yfrsm;ESifh pyf

vsOf;í oufqkdif&m jynfe,faumifpD\ vTJtyfwm0efay;rIESifhtnD

tkyfcsKyfpDrHydkifcGifhtmPmukd &½SdMuonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/

- 17 -

,if;uJhokdY jynfaxmifpktqifhwGifa&m? jynfe,ftqifhwGifyg Oya'

jyKa&; tkyfcsKyfa&;u@rsm;ukd wm0ef,laqmif½Gufonfh ykHpHonf

vkyfief; vufawG Y taumiftxnfazmf&mESifh tcsif;csif; tjyeftvSef

yl;aygif;aqmif½GufMu&mwGif rnfokdY oufa&mufrIrsm; ½Sdonfqkd

onfhudpörSm txl;azmfxkwfavhvmzG,f aumif;onfh udpöyif jzpf

onf/ ,if;okdY ESpfqifhpvkH;wGif yg0ifrIu twkdif;twm wpkHw&m

txd ½IyfaxG;rIESifh &Hzef&Hcg a&maxG;,SufwifrIrsm;ukdyif jzpfapEkdif

rnfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ xkdenf;wlyif jynfe,ftqifhrsm;

taeESifhvnf; udk,fykdifpDrHtkyfcsKyfykdifcGifh avsmhenf;apEkdifonfh

oabmrsKd;½SdNyD; A[kdcsKyfukdifrI½Sdaom jynfolY0efxrf;pepfrSmvnf;

wckwnf;om ½Sdonfjzpf&m A[kdtpkd;&u ,if;,lepftoD;oD;ukd

wif;usyfpGm csKyfukdifxm;Ekdifrnfom jzpfonf/

jynfe,frsm;twGuf cGJa0ay;xm;aom Oya'jyKa&;ESifh tcGefaumufcH

ykdifcGifh pm&if;rSmvnf; jynfe,ftqifh &½Sdaom jynfe,f okH;jynfe,f

(½Srf;? ucsifESifh u,m;) wkdYtwGufom jzpfonf/ <uif;useftmPm

(residual power) udkrl jynfaxmifpkokdY tyfESif;xm;NyD; 34 jynfe,frsm;

taeESifhrl jynfe,fESifh pyfvsOf;aom a'oEÅ&qkdif&m? yk*¾vduqkdif&m

oabmobm0½Sdaom udpörsm;ukd vGwfvGwfvyfvyf aqmif½GufpDrH

ykdifcGifhukd cGifhjyKxm;onfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ jynfaxmifpk

tqifhwGif umuG,fa&;? EkdifiHjcm;a&;? qufoG,fa&; (avaMumif;?

ta0;ajy;vrf;rsm;? rD;&xm;vrf;rsm;? a&aMumif;ykdYaqmifa&;? pmwkduf

ESifh aMu;eef;)? b@ma&;? A[kdbPfESifh aiGaMu;qkdif&m udpö&yfrsm;?

oef;acgifpm&if;? a½G;aumufyGJ? &mZ0wfESifh w&m;rOya'? owif;

rD'D,m? pDrHudef;? vlrIESifh tvkyform;qkdif&m udpö&yfrsm;? jywkduf

taqmuftOD;rsm;? pufrIzGH YNzdK;a&;? or0g,r? opfawm? owåKwGif;

ESifh a&eHokdufrsm;ESifh tjcm;u@rsm; yg0ifygonf/ jynfe,ftqifh

wGifrl Oya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfpDrHa&;qkdif&m udk,fykdiftkyfcsKyfcGifhukd

txkduftavsmufay;xm;onfukd awGU&onf/ ,if;zGJUpnf;ykHwGif

- 18 -

jynfe,ftaeESifh jynfe,fzGJUpnf;ykHw&yf oD;jcm;xm;½SdykdifcGifh?

jynfe,fqkdif&m jynfolYa&;&m 0efaqmifrIrsm;ukd pDrHaqmif½Guf

ykdifcGifh? jynfolY0efxrf;qkdif&maumfr½Sifw&yf zGJUpnf;ykdifcGifh? v,f,m

pkdufysKd;a&;? a&vkyfief;ESifh ajr,mvkyfief;rsm;? aps;ESifh yGJvrf;obif

qkdif&m vkyfaqmifykdifcGifhrsm;? jynfe,ftcsif;csif;Mum; qufpyfae

aom jrpfrsm;rSty tjcm;a&&if;jrpfrsm;qkdif&m pDrHcefYcGJykdifcGifh? aus;½Gm

&Jvkyfief;uJhokdYaom w&m;Oya' pdk;rkd;a&;vkyfief;rsm;ESifh w&m;pD&if

a&;? a'oEÅ& tajccHtaqmuftOD? (tqifhjrifhynma&;rSty)

ynma&;? usef;rma&;qkdif&m udpö&yfrsm;? rdv’moefY½Sif;a&;qkdif&m

udpö&yfrsm;? arG;aopm&if;uJhokdYaomrSwfykHwifpm&if;qkdif&m udpö&yf

rsm;ESifh a'oEÅ&tpkd;&qkdif&m udpö&yfrsm; yg0ifonf/

jynfe,fu aumufcHykdifcGifh½Sdaom tcGeftcrsm;pm&if;wGif a&eH?

wGif;xGufowåK? opfawmrsm;ESifh &mbmxkwfvkyfjcif;vkyfief;rsm;?

,pfrsKd;ESifh opfawmqkdif&m udpörsm;twGuf ckdifaMu;rsm;vnf; yg0if

onfukd awG Y&ygonf/ okdY&mwGif ,if;vkyfief;rsm; aqmif½GufEkdif&ef

twGufrl jynfaxmifpktqifhrS axmufyHhay;rIrsm;ESifhom aqmif½Guf

EkdifcJhonfukd em;vnfxm;&ef vkdtyfrnf jzpfonf/ b@ma&;qkdif&m

zuf'&,fpepftwGuf vkdtyfaom pHEIef;rsm;? okdYr[kwf b@ma&;

qkdif&m aumfr½SifzGJUpnf;ykdifcGifhukdrl zGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif jy|mef;

ay;xm;jcif; r½Sday/ 47 ckESpf zGJUpnf;ykHt& jynfe,frsm;u

trSefwu,f aumufcH&½Sdaom tcGeftcrsm;ESifh tokH;p&dwfrsm;udk

avhvmrnfqkdvQif 47 zGJUpnf;ykHpepf vufawG YwGif rnfokdY tvkyf

vkyfonfukd txift½Sm;awG Y&rnf jzpfaomfvnf; xkduJhokdY avhvm

xm;aom okawoersKd;rSm vwfwavm tajctaewGif xGufay:

vmjcif; r½Sdao;yg/

47 zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGifrl wkdif;&if;om;vlrsKd;tkyfpkrsm;twGuf

oD;jcm;jzpfaom? bufrnDaom pDrHay;xm;rIrsm; twkdif;twmwck

- 19 -

txd yg0ifaeonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/om"utm;jzifh u&if

vlrsKd;rsm;twGuf (u&ifjynfe,f[k jynfe,fzGJUpnf;vQif jynfe,f

twGuf tcsKd;t& enf;oGm;rnfjzpfaomfvnf;) u&ifvlrsKd;rsm;\

yuwdvlOD;a&twkdif; ygvDref atmufvTwfawmfwGif cGifhjyKay;xm;

onfjzpf&m rQwaom ygvDreftrwfOD;a& &½Sdonfukd awG Y&rnf jzpf

ygonf/ ucsifjynfe,fqkdvQif ucsifjynfe,f[kom qkdaomfvnf;

ucsifr[kwfaom vlrsKd;rsm;vnf; trsm;tjym;aexkdifMuonf jzpf&m

ucsifjynfe,fOuú|onf ucsifr[kwfaom tjcm;vlrsKd;rsm;ukd

ukd,fpm;jyKonfh uufbdeuftzGJU0ifrsm;ESifh wkdifyifn§dEIdif;NyD;rSom

vkyfief;rsm; aqmif½GufEkdifonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ þokdY

pDrHay;xm;rIrsm;ukd avhvmMunfh½IrnfqkdvQif cGJjcm;qufqHrI r½Sdap

jcif; okdYr[kwf tcsKd;usukd,fpm;jyKrIuJhokdYaom us,fjyefYonfh

tajccHoabmaqmifonfh rl0g'rsm;jzifh aqmif½Gufxm;jcif;rsKd;

r[kwfbJ wkdif;&if;om;vlrsKd;pk wpkpDESifh oD;jcm;oabmaqmifonfh

aqG;aEG; n§dEIdif;rI &v'frsm;t& taumiftxnfazmfxm;jcif;rsKd; jzpf

onfukd awG Y½Sd&rnf jzpfygonf/ ½Srf;apmfbGm;rsm;? e,f½Sifrsm;

twGuf oD;jcm;cGJa0ay;aom tmPmcGJa0rI ykHpHrsm;ukdvnf; awG Y&

rnf jzpfovkd e,f½Sifpepf½Sdaeao;NyD; tcsKdUae&mrsm;wGif cGJjcm;

qufqHrIrsm;½Sdonfh ykHpHrsm;udkvnf; awG Y&rnf jzpfonf/ odkYjzpf&m

zGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif azmfjyxm;aom vpfb&,f - 'Drkdua&pD

pHEIef;rsm;? &DywfyvDuef (or®wpepf) qkdif&m pHEIef;rsm;ESifh uGJvGJae

onfukdvnf; awG Y&rnfjzpfNyD; ,if;uGJjym;jcm;em;rIrsm;u rnDrQrI

rsm;ESifh tpOftvm tmPmykdif tkyfcsKyfrIrsm;ukd tcsKdUae&mrsm;wGif

jzpfay:aponf/ 35

]]1935 ArmEkdifiHtpkd;& tufOya'tajccHt& udkvkdeDpepfuwnf;u

½SdcJhaom AsL½kdua&pD tkyfcsKyfrI ykHpHrsm;ukd (...) qufvufxdef;odrf;

xm;onfukd awG Y&rnf jzpfygonf}} [k awvmu qkdygonf/

awvmhtqkdt&rl ]]okdY&mwGif oD0&Doabmt& jrefrmEkdifiHonf

- 20 -

1948 ckESpfwGif wckwnf;aom Oya'qkdif&m tmPmtkyfcsKyfrI

atmufwGif a&muf½Sdonf[k qkd&rnfjzpfaomfvnf; &mZ0wfOya'

rsm;uJhokdYaom u@rsm;wGif ½Srf;jynfe,fESifh tjcm;xdef;odrf;xm;

aom e,fajrrsm;rSm 1962 ckESpfwkdifatmifyif A[kdEkdifiHawmftkyfcsKyf

rIxJwGif ryg0ifbJ oD;jcm;jzpfaeonfukd awG Y&rnf jzpfonf/

1948 ckESpf aemufykdif;wGif apmfbGm;rsm;taeESifh ,if;wkdY\ oD;jcm;

bwf*sufrsm;ukd ,cifutwkdif; aqmif½GufEkdifMuao;onfukd awGU

&rnfjzpfNyD; &Jvkyfief;? a'oEÅ&tcGefaumufcHrIpepfrsm;tygt0if

t&mxrf; trIxrf;rsm;ukd ,if;okdYtwGuf pdwfBudKufcefYxm;ydkifcGifh

rsm; ½Sdaeao;onfukd awGU&rnf jzpfygonf/ odkY&mwGif ,if;uJhodkY

aqmif½GufrIrsm;rSm A[kdjynfolY0efxrf; t&m½Sdrsm;\ BuD;Muyf

vrf;ñTefrIrsm; rygbJ apmfbGm;rsm;pdwfBudKuf NAdwdoQpepfvkd aqmif

½Gufjcif;rsKd; jzpfonf/}} 36

jynfwGif;ppf? wkdif;wyg;usL;ausmfrIwkdYrSm wenf;qkdvQif EkdifiHawmf

\ tcGifhtmPmukd ,SOfNydKifxdyg;cJhonfudk awG Y&rnfjzpf&m vGwf

vyfaom jrefrmEkdifiH\ orkdif;wavQmufwGif EkdifiHawmf (state)

onf wnfNidrfaom zuf'&,fykHpHESifh zGJUpnf;ykHt& tpkd;&tkyfcsKyfrI

ykHpHrsKd; (constitutional governance) ukd taumiftxnfrazmfEkdifcJh

onfukd awG Y&rnf jzpfonf/ oefYjrifhOD;u 37 -

]] jrefrmEkdifiH\ jynfwGif;ppfrSm urÇmay:wGif oufwrf;

t½SnfMumqkH; jynfwGif;ppfjzpfNyD; vGwfvyfa&;&onfh tcsdefrS

,aeYtcsdeftxd ykHpHwrsKd; r[kwfwrsKd;ESifh wnf½SdaecJhonf/

jrefrmhEkdifiHa&;wGif aoewfrsm;ukd b,fwkef;urQ rz,f½Sm;Ekdif

cJhbJ aoewfu tNrJygpNrJom jzpfcJhonf/ 1941 ckESpftcsdef

rS pí ,cktcsdeftxd wufvmcJhonfh rnfonfh tpkd;&urQ

jrefrmEkdifiHw0Srf;vkH;ukd tcsKyftjcmtmPmydkifí tkyfpdk;Ekdif

aom tajctaersKd; r½SdcJhacs/ wEkdifiHvkH; tjynfh? a½G;aumuf

- 21 -

yGJrsm;ukd b,faomtcgurQ usif;yay;EkdifcJhjcif;r½Sdovkd

aumif;rGefqDavsmfonfh oef;acgifpm&if;udkvnf; rnfonfh

tpkd;&urQ aumufcHazmfxkwfEkdifjcif; r½SdcJh/ tcsKdUaom

tenf;pke,fpyfa'orsm;rSm ,aeYxdatmif vufeufukdif

ykefuefolrsm;\ vufatmufwGif ½SdaeqJ jzpfonf/ 38 }} [k

a&;om;azmfjyonf/

&nfrSef;csufBuD;rm;aomfvnf; 1947 zGJUpnf;ykHukd jrefrmjynfwGif

vufawG Y taumiftxnfazmf&onfh tajctaerSm jynfxJ rNidrf

oufonfh tcsdef? usD;vefYpm pm;ae&onfh tajctaersKd; jzpf&m

oufwrf;Eke,fao;onfh tifpwDusL;½Sif;rsm;twGuf arQmfvifhxm;

oavmuf avmufavmufvm;vm; zGHH YNzdK;vmjcif; r½SdcJhay/

]] 1950 jynfhESpf jrefrmjynftajctaeukd MunfhvQif jynfwGif;

ppf qufvufjzpfyGm;aeqJ jzpfonfukd awG Y&rnfjzpfNyD; EkdifiH

w0Srf;tajctaerSm rwnfNidrfovkd EkdifiHtESYH jynfwGif;ppf

ysHUESHYvmcJhonfukd awG Y&rnf jzpfonf/ EkdifiHhae&m tawmfrsm;

rsm;wGif rif;rJhtkyfpkd;rI tajctaersKd; jzpfaeonfukd awG Y&rnf

jzpfonf/ aus;vufa'orsm;ukd olykeftzGJUrsm;u xdef;odrf;

xm;onfukd awG Y&rnf jzpfNyD; jzpfysufaeykHrSm tpkd;&xdef;

csKyfrIatmufwGif ½Sdonfh uRef;i,fuav;rsm;ukd raocsm?

ra&&monfh tmPmykdiftkyfcsKyfrI ½Sdaeonfh yifv,fBuD;u

0ef;&Hxm;onfESifhyif wlacsao;awmhonf/ 39 }}

jrefrmEkdifiH zGJUpnf;ykHtajccHOya'rsm;\ orkdif;tpOftvmrSm þ

aemufcH taetxm;wGifyJ tNrJ½SdaecJhonfjzpf&m txufazmfjyyg

tcsufukd txl;pOf;pm;&ef vkdtyfygonf/ jrefrmhzGJUpnf;ykH tajccH

Oya'ESifh ywfoufvmvQif zGJUpnf;ykH pmudk,frsm;ukd? pmtwkdif;

avhvmqef;ppf&efrSm yuwdtajctaersm;udk xnfhoGif;rpOf;pm;bJ

- 22 -

jzpfEkdifonf r[kwfyg/ zGJUpnf;wnfaqmufykHqkdif&m tajccHOya'

ay;xm;csufrsm;rSm oabmw&m; rlabmiftjzpf omru vufawG Y

tkyfcsKyfrIydkif;wGifvnf; ta&;BuD;ygonf/ 1947 zGJUpnf;ykHESifh 1974

zGJUpnf;ykHwkdYrS tcsKdUaom tcsufrsm;? ykHpHrsm;ukd 2008 zGJUpnf;ykHwGif

tarGqufcHxm;onfukdvnf; txl;yif jrifomonfukd awG Y&rnf

jzpfygonf/ 1947 tajccHOya'rS qufvuf tarGcHxm;onfh udpö

rsm;rSm EkdifiHawmfukd jynfaxmifpk (union) [kac:wGifjcif;? e,fedrdwf

tykdif;tjcm;qkdif&m owfrSwfcsufrsm;ESifh ½Srf;? ucsif? u,m;ESifh

csif;jynfe,frsm;tjyif aESmif;ykdif;wGif u&ifjynfe,f ponfjzifh ,cif

utwkdif;yif owfrSwfxm;jcif;? Oya'jyKa&;? tkyfcsKyfa&;tmPm

rsm;udk zuf'&,fykHpHjzifh zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif A[kdtpkd;&ESifh

jynfe,f? wkdif;a'oBuD;rsm;tMum; ykdif;jcm;owfrSwfay;xm;jcif;ESifh

wkdif;&if;om;jynfe,frsm;\ tcGifhta&;ukd txkduftavsmuf tmrcH

onfh taejzifh vTwfawmfESpf&yfxm;½Sday;xm;jcif;ESifh wzufowf

zGJUpnf;ykH jyKjyifajymif;vJrIrsm; rjzpfay:ap&ef (jynfe,frsm;ESihf pyf

qkdifaom udpörsm;wGif) jynfe,frsm;\ tcGifhta&;rsm;ukd xnfhoGif;

jy|mef;ay;xm;jcif;wkdYyif jzpfonf/

1961 ckESpfwGif 1947 tajccHOya'udk ydkrkdzuf'&,fusap&ef jyKjyif

ajymif;vJrI rsm; jyKvkyfa&; tqkdw&yfukd ½Srf;jynfe,faumifpDu

wifoGif;cJhygonf/ ½Srf;rlwGif t"duusaom tcsufrSm ArmvlrsKd;

rsm; aexkdifaom (,cif udkvdkeDvufxufu ministerial burma [k

ac:aom) Armjynfrukdyg jynfe,fwcktjzpf owfrSwf&ef (½Spf

jynfe,frl) yif jzpfygonf/ ydkí bufnDaom zuf'a&;½Sif;tjzpf

wnfaqmuf&ef tqdkjyKwifjycsufrsm;rSm tcsKdUtjrifwGif aMumuf

rufzG,f? tcsKdUtjrifwGif tvGefaumif;vGef;í rjzpfEkdifzG,f[k ,lq

cJhMuNyD; pHykHpH zuf'&,fwckukd wnfaqmuf&efqkdonfh ta&;BuD;

qkH; udpö&yfukd ab;okdY wGef;ykdYvkdufMuovkd jzpfcJhygonf/ 40 odkY&m

wGif AkdvfcsKyfBuD; ae0if;wGifrl tjcm;t,ltqrsm;½SdaecJhNyD; A[kdcsKyf

- 23 -

ukdifrI avQmhcsa&; awmif;qkdcsufrsm;ukd cGJxGufa&;qkdaom ajcmuf

vSefYrIjzifh taMumif;jyum (1962 rwfv) wGif EkdifiHawmftmPm

ukd odrf;,lcJhonf/

þokdYjzifh 47 ckESpftajccHOya'rSm ppfbufu OD;aqmifaom awmfvSefa&;

aumifpD\ EkdifiHawmftmPmodrf;rIjzifh y,fzsufcHcJh&onf/ awmfvSefa&;

aumifpDu 47 Oya't& zGJUpnf;aom wkdif;&if;om;jynfe,f

aumifpDrsm;ukd zsufodrf;ypfcJhovkd wEkdifiHvkH;ukd A[kdOD;pD;pepfjzifh

tkyfcsKyfpkd;rkd;cJhonf/ 41 aemifq,fhESpfESpfMumonftxd AkdvfcsKyfBuD;

ae0if;\ wcsufvTwftrdefYrsm;jzifhom EkdifiHukd tkyfcsKyfawmhonf/

1974 ckESpfa&mufrSom zGJUpnf;ykHtajccHOya'opfukd twnfjyK

jy|mef;NyD; þzGJUpnf;ykHwGifrl jrefrmhenf;? jrefrmh[ef qkd½S,fvpf0g'

ukdom txl;jyKazmfjyawmhonfukd awG Y&rnf jzpfonf/ ,l*kdpvyf

ESifh qkdAD,ufzuf'&,f zGJUpnf;ykHrsm;ESifh ykHpHwlyif ,if;zGJUpnf;ykHwGif

EkdifiHawmf tcsKyftjcm tmPmukd jrefrmhqkd½S,fvpf vrf;pOfygwDu

usifhokH;NyD; zGJUpnf;ykH tajccHOya't& EkdifiHawmfukd ygwDuom OD;

aqmif&rnfqkdaom rlukd usifhokH;onfukd awG Y&rnf jzpfygonf/

42 qkd½S,fvpf0g' usifhokH;aom tjcm;EkdifiHrsm;enf;wlyif qkd½S,fvpf

jrefrmEkdifiH\ zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif jynfolYvTwfawmfukd jynfol

vlxkykdif tcsKyftjcmtmPm wnf½SdtyfESif;jcif;cH&aom jynfolY

tzGJUtpnf;tjzpf azmfjyNyD; tjcm;aom EkdifiHawmftzGJUtpnf;t&yf

&yfukd ,if;qkd½S,fvpf jynfolYvTwfawmfatmufwGif xm;½Sdonf/

EkdifiHawmfukd pnf;urf;wif;Muyfaom A[kdrS atmufokdY tqifhqifh

zGJUpnf;ykHrsKd;jzifh zGJUpnf;NyD; atmufqkH;wGif aus;½Gmtkyfpkrsm;? &yfuGuf

rsm;½SdNyD; ,if;rS NrdKUe,frsm;? jynfe,frsm;ESifh wkdif;rsm;? xkdrS EkdifiHawmf

tqifhtxd zGJUpnf;xm;onfukd awG Y&ygonf/

1974 ckESpf zGJUpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya'u jynfe,ftqifh

zGJUpnf;ykHukd ½Sif;vif;NyD;? pHowfrSwfum? EkdifiHawmftqifh\ atmuf

- 24 -

wGif xm;½Sdazmfjyonf/ jynfe,ftopf okH;ckxyfrHwkd;vmNyD; 43 wkdif;

wck wkd;vmonfukd awG Y&rnf jzpfovkd ,if;jynfe,frsm;ESifh wkdif;

rsm;onf tqifhwlnDonf[laom t,ltqukd xnfhoGif;vmonf

ukd awG Y&rnf jzpfygonf/ jynfe,fckepfckESifh wkdif;ckepfckrSm ,ck

vuf½SdtajctaewGif ½Sdaom wkdif;a'oBuD;? jynfe,fq,fhav;ck

ESifh xyfwlxyfrQyif jzpfNyD; vuf½SdtcsdefwGif ,cifwkdif;rsm;ukd wkdif;

a'oBuD;tjzpf tac:ta0: ajymif;vJoGm;jcif;rQom ½Sdygonf/ 44

jynfolYaumifpDrsm;udk a½G;aumufyGJrsm;ESifh tqifhqifh wifajr§mufa½G;

aumufonf/ (okdY&mwGif ukd,fpm;vS,frsm;udkrl ygwDuom trnf

pm&if;ay;onf/) okdYjzpf&m jynfolYaumifpDrsm;udk wkdif;? jynfe,f

tqifh? NrdKUe,ftqifhESifh &yfuGuf? aus;½Gmtkyfpktqifhrsm;tm;vkH;

wGif wifajr§mufa½G;aumufonfukd awG Y&rnf jzpfonf/ ,if;jynfolY

aumifpDrsm;u tkyfcsKyfa&;aumfrwDrsm;ukd zGJUpnf;ay;ovkd? jynfolY

w&m;½kH;rsm;ukdvnf; tqifhqifh zGJUpnf;ay;onfukd awG Y&rnf jzpf

onf/ A[dktpkd;&udkrl zuf'&,f[k qkdEkdifaom 0daoovu©Pm

w&yftjzpf jynfe,fESifh wkdif;rsm;rS jynfolYaumifpD0ifrsm;teufrS

EkdifiHawmf aumifpD0ifwOD;pDudk a½G;cs,fonf/ ,if;EkdifiHawmf aumifpD

wGif Ouú|wOD;ukd a½G;cs,fNyD; EkdifiHawmf aumifpDOuú|onfyif

EkdifiHawmfor®wtjzpf xrf;aqmifonfukd awG Y&rnf jzpfonf/

1974 tajccHOya'onf (zuf'&,fpepfwGif t"duusaom)

tmPmESifh wm0ef,laqmif½GufrI cGJa0a&;xuf oufqkdif&m jynfolY

aumifpDrsm;ukd ]Oya'ESifhtnD taumiftxnfazmfaqmif½Guf&rnf}

[k qkdum azmfjyyg vkyfief;pOfrsm;ukd aqmif½Guftaumiftxnf

azmfapjcif;om ½SdcJhonf/ xkdvkyfief;pOfrsm;wGif pD;yGm;a&;? vlrI

a&;vkyfief;rsm;ESifh jynfolYtkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&;? a'oEÅ&

vkHNcHKa&;? umuG,fa&;? w&m;Oya'pkd;rkd;a&;? wkdif;&if;om;vlrsKd;pk

rsm; pnf;vkH;nDñGwfa&;ESifh 4if;wkdY\ tcGifhta&;rsm; umuG,fapmifh

- 25 -

a½Smufa&;? 4if;wkdY\ ½kd;&m,Ofaus;rIrsm; jr§ifhwifEkdifa&;? oufqkdif&m

e,fy,ftoD;oD;wGif aexkdifMuaom jynfolrsm;\ tcGifhta&;rsm;

ukd umuG,fapmifha½Smufa&;? vkyfief;wm0efrsm;ukd aumif;rGefpGm aqmif

½GufekdifMuap&ef pkpnf;ay;a&;ESifh wkdufwGef;EId;aqmfa&;? pD;yGm;a&;

vkyfief;pOfrsm; csrSwfa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfaqmif½Guf

a&;? ESpfpOf&okH;aiGpm&if; jyifqifa&;qGJjcif;ESifh aygif;pyfn§dEIdif;ay;

a&; tp½SdonfwkdY yg0ifonf/ þonfrSm tpkd;&tqifhtm;vkH;

(aumifpDtqifhqifh) ukd wlnDaom vkyfief;pOfrsm; cefYtyfxm;jcif;

rsKd;om jzpfNyD; wm0efcHrItykdif;rSmvnf; e,fajrtay:wGifom rlwnf

í cGJa0xm;jcif;rsKd;om jzpfay&m oD;jcm;vkyfief;wm0efrsm;ukd

rwlnDaom tpkd;&tqifhtoD;oD;okdY cGJa0tyfESif;onfh zuf'&,f

pepfESifh ajzmifhajzmifhBuD; qefYusifaeonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/

vufawG YwGifvnf; qkH;jzwfcsuftrdefYrsm;rSm txufrS atmuf

okdY csrSwfay;onfh tajctaersKd;om jzpfNyD; a'oEÅ& okdYr[kwf

a'oqkdif&m oD;jcm;vGwfvyfpGm pDrHaqmif½GufydkifcGifhrsKd; r½Sdonfukd

awG Y&rnf jzpfygonf/ ,if;tcsufrsm;ukd pkaygif;Munfh½IvQif

zuf'&,f0g'ukd a,bk,stqefqkH;? tus,fjyefYqkH; teuft"dyÜg,f

pHukduf owfrSwfcsufESifh zGifhqkdonfhwkdif 74 zGJUpnf;ykHonf rnfokdYrQ

zuf'&,f[k tusKH;r0ifonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ zuf'&,f

0g'\ tESpfom&rSm tmPmcGJa0jcif;yif jzpfay&m jrefrmhqkd½S,fvpf

vrf;pOfatmufwGif zefwD;xm;aom þzGJUpnf;ykHrSm tmPmcGJa0jcif;

udpö wpkd;wpdrQ ryg½Sdonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/

odkYaomf 1974 zGJUpnf;ykHwGif azmfjyyg½Sdaom tcsKdUzGJUpnf;ykH

owfrSwfcsufrsm;rSm ,ckxufwkdif raysmufrysuf 2008 zGJUpnf;ykHxd

yg0ifvmcJhonfukd awG Y&rnf jzpfygonf/ odkY&mwGif ,if;tcsuf

ESpfcsufukd rawG Y½SdMubJ vspfvsL½IcJhMuonfu rsm;ygonf/ yxr

tcsufrSm a½G;aumufyGJrsm;twGuf jy|mef;&mwGif jynfolYvTwfawmf

rJqE´e,frsm;ukd NrdKUe,ftoD;oD;tm; owfrSwfonf qkdaom tcsuf

- 26 -

ESifh ,if;NrdKUe,fwNrdKUe,fpDu jynfolYvTwfawmf ukd,fpm;vS,f

wOD;pDukd a½G;aumufwifajr§mufonfh tcsufyif jzpfonf/ þ

onfrSm NrdKUe,frsm;onf vlOD;a&tcsKd;tpm; rwlnDbJ uGJjym;jcm;

em;Muonf qkdonfhtcsufudk vspfvsL½Ixm;jcif;yif jzpfonf/ 45

zGJUpnf;ykHjyifqif&mwGifvnf; zGJUpnf;ykHyg yk'frrsm;ukd jyifqifvQif

75 &mckdifEIef; trsm;pkrJjzifh jyifqif&rnf[k jy|mef;xm;NyD; tajccH

EdkifiHawmf wnfaqmufykHESifh pyfvsOf;aom jy|mef;azmfjycsufrsm;ukdrl

75 &mckdifEIef;tjyif jynfvkH;uRwf qE´cH,lyGJusif;yNyD; ,if;qE´cH

,lyGJwGif rJay;EkdifcGifh½Sdol OD;a&\ xuf0ufausmf axmufcHqE´rJ

jzifhom jyifqifEkdifonf[k xnfhoGif;jy|mef;xm;onfukd awG Y&

onf/ ,if;xl;jcm;aom jy|mef;csufrsm;ukd 2008 zGJUpnf;ykHwGifvnf;

xyfwlxdef;odrf;xm;onfukd awG Y&rnf jzpfonf/

1988 pufwifbmvwGif EkdifiHawmf Nidrf0yfydjym;rI wnfaqmufa&;

tzGJUu EkdifiHawmftmPmudk odrf;,lvkdufNyD; 74 ckESpf tajccHOya'

ukd zsufodrf;vkdufonf/ odkYaomf tkyfcsKyfa&;ykHpHrsm;rSm 1988 rS

2011 txd ,cifutwkdif; wnf½SdaecJhonf/ 2011 wGifrS 2008

ckESpfwGif jy|mef;twnfjyKcJhaom zGJUpnf;ykH tajccHOya' touf0if

vmcJhonf/

ArmEkdifiH\ orkdif;wavQmuf zGJUpnf;ykH tajccHOya'rsm;u vuf½Sd

zGJUpnf;ykHtay: rnfokdY rnfykH vTrf;rkd;rI ½Sdonfqkdonfukd avhvm&m

wGif csefvSyfí r&paumif; onfh tcsufwcsuf ½Sdygonf/ ,if;rSm

1940 jynfhvGefESpfrsm;wGif pwifNyD; 1950 jynfhvGefESpfrsm;ESifh 1960

jynfhvGefESpfrsm;wGif t½Sdefjyif;xef vmaom jynfwGif;ppf? vufeuf

udkif y#dyu©rsm;? olykefxrIrsm;? e,fajrodrf;ykdufrIrsm;ESifh jynfhESuf

aeNyD; tvGefw&m ½IyfaxG;aom? e,fajra'otrsm;pkukd tus,f

tjyefY xdckdufapcJh&m 1947 ESifh 1974 zGJUpnf;ykHu azmfjyxm;aom

jy|mef;csufrsm;ukd EkdifiH\ tcsKdUae&mrsm;wGif vufawG YtoufoGif;

- 27 -

&ef rjzpfEkdifcJhonfukd awG Y&rnf jzpfonf/ okdYjzpf&m zGJUpnf;ykHudk

rnfokdYyif A[kdu jy|mef;vkdufygap? wEkdifiHvkH;twkdif;twmESifh

,if;jy|mef;csufudk vufawG YtaumiftxnfazmfEkdif&efrSm tvGef

cufcJonf[k qkdvQif jzpfEkdifygonf/ txl;ojzifh jynfe,frsm;

yg0ifaom awmifwef;a'orsm;wGif vufawG Ytaumiftxnfazmf

&efrSm txl;cufcJygonf/

]]t"duusaom wkdif;&if;om;wyf tawmfrsm;rsm;u vGwf

vyfonfh tao;pm; EkdifiHawmf[k ac:qkdvQif &Ekdifavmuf

onfh EkdifiHawmfi,fav;rsm;ukd xlaxmifMuonf/ ,if;wkdY

tvkdt& vGwfajrmufe,fajr[k qkdMuonfh xkde,fy,f

rsm;ukd umuG,fxm;MuNyD; a'oEÅ&tkyfcsKyfa&;? ausmif;?

aq;ay;cef; jynfhjynfhpkHpkH ½SdMuonf/ a'ocHrsm;ukd tcGef

aumufcHonfh enf;vrf;jzifh aiG½SmNyD; e,fpyfukefoG,fa&;?

opfvkyfief;? rkdif;vkyfief; ponfwkdYrSvnf; tcGefrsm;

aumufcHMuonf/ w&m;r0if vkyfief;rsm;jzpfonfh rl;,pf

aq;0g;xkwfvkyf? o,fykdYjcif;vkyfief;rsm;ukdyg tcsKdUvkyf

aqmifMuonfukd awG Y&onf/ 46

ArmBuD;pkd;aom Armjynf uGefjrLepfygwD\ acgif;aqmifrIukd

EkdifiH\ ta½SUajrmufydkif;wGif ½Sdonfh wkdif;&if;om;vlenf;pk

wyfrsm;u awmfvSefvkdufMuaomtcg txl;ta&;BuD;aom

tjzpftysufwck 1989 wGif ay:aygufvmonf/ ,if;tjzpf

rSm Armjynf uGefjrLepfygwD NydKvJoGm;jcif;jzpfNyD; wkdif;&if;om;

wyfrsm;u rdrdwkdY wkdif;&if;om;vlrsKd;tavsmuf tzGJUtpnf;

topfrsm; zGJUpnf;Mujcif; jzpfonf/ ,if;tzGJUtpnf;rsm;

teuf 0wyfrawmf (United Wa State Army, UWSA) ESifh

ukd;uefYwyf (Myanmar National Democratic Alliance

Army (Kokang)) wkdYvnf; yg0ifonf/ tpkd;&u ay:ayguf

- 28 -

vmonfh tcGifhta&;ukd rvGwfwrf; zrf;qkyfEkdifcJhNyD; tkyfpk

opfrsm;twGuf tusKd;tjrwf½Sdaprnfh typftcwf&yfpJa&;

oabmwlnDcsufrsm;ukd urf;vSrf;cJhjcif;tm;jzifh ppfa&;t&

tBuD;qkH;Ncdrf;ajcmufrIukd ausmfvTm;EkdifcJhonf/ 47 }}

tvGefw&m½IyfaxG;NyD; rNyD;jywfao;onfh wkdif;&if;om;y#dyu©orkdif;

aMumif;\&v'fwckrSm ]]wkdif;&if;om;vlenf;pk udk,fpm;vS,frsm;u

ArmvlrsKd;pkonf ,if;wkdY\ awmfvSefa&;vkyfief;ukd em;vnfrI

r½Sdoavmuf enf;yg;aMumif;? vlenf;pkwkdif;&if;om;rsm;\ b0

tajctaeukd todtrSwfjyKrI trSefwu,f r½SdaMumif;}} xkwfazmf

ajymqkdavh½SdMujcif;yif jzpfonf/ wkdif;&if;om;rsm;u ,if;wkdY\

tkyfcsKyfpDrHa&;qkdif&m udpörsm;ukd pGufzufaESmuf,SufrI wpkHw&m

r½SdbJ olwkdYvufokdYom tyfvkdufapvkdonfh qE´½SdvmMuonf/

enf;vrf;rSmvnf; ESpfvrf;jzpfEkdifonf/ yxrenf;vrf;rSm jynfe,f

ykdif oD;jcm;wyfrsm; ½Sdaom EkdifiHawmfti,fuav;rsm;jzpfNyD;? 'kwd,

enf;vrf;rSm udk,fykdiftkyfcsKyfpDrHEkdifaom (autonomous) wkdif;&if;

om;jynfe,frsm;jzifh aygif;pk zGJUpnf;xm;aom zuf'&,faygif;pnf;rI

ykHpHrsKd; jzpfonf/} 48

1947 ESifh 1974 zGJUpnf;ykH\ tcsKdUtpdwftykdif;rsm;rSm vuf½Sd

jrefrmEkdifiH\ EkdifiHawmfwnfaqmufykHwGif usef½Sdaeao;onfukd

awG Y&rnf jzpfonf/ vGwfvyfa&;&pOfupí jynfaxmifpkukd

jynfe,frsm;toD;oD;ykdif;jcm;vsuf ay:aygufvmonfukd awG Y&rnf

jzpfovkd wjznf;jznf; tajcuspkaygif; vmonfukdvnf; awG Y&rnf

jzpfonf/ atmufazmfjyyg u@wGif 2008 zGJUpnf;ykHu ol Ya½SUu

zGJUpnf;ykHrsm;xuf zuf'&,frltajccHrsm; jy|mef;xnfhoGif;rIwGif

rnfokdYomvGef? ausmfvGefaMumif;ukd azmfjyrnf jzpfonf/

- 29 -

emwm½Snf vufeufukdif y#dyu©ESifh eD;uyfpGm ywfoufqufEG,f

aeovkd (y#dyu©aMumifh ppfabmifus,f&ovkd) jrefrmEkdifiH zGJUpnf;ykH

topf\ xll;jcm;aom? 0daoovu©Pmw&yfyif jzpfonfh wyf\

BuD;rm;us,fjyefYonfh tcef;u@udk ajymqkdaqG;aEG;onfhtcgwkdif;

,if;udpö&yfukd aemufcHtajctaewGif xnfhoGif;pOf;pm;zkdY txl;

ta&;BuD;ygonf/ qkdvkdonfrSm vuf½SdzGJUpnf;ykHwGif wyfrawmfukd

txl;tav;ay;xm;onfrSm odomxif½Sm;onfh tcsufjzpfovkd ,ck

pmwrf;wGif zGGJUpnf;ykH tajccHOya'\tjcm;tjcm;aom u@rsm;?

tpdwftykdif;rsm;ukd aqG;aEG;wifjyonfhtcg t"duOD;wnfcsufrSm

(wyf\ ta&;ygrI[lonfh) ,if;tcsufukd arhavsmhoGm;jcif;rsKd; r½Sdap

vkdjcif;yif jzpfygonf/ vuf½Sd zGJUpnf;ykHukd rnfonfh aemufcHtajc

taewGif a&;qGJonf? jy|mef;onfESifh (zGJUpnf;ykHyg) zuf'&,f

'Drkdua&pD ykHpHrsm;tm;vkH;rSm ,if;aemufcH tajctaewGif (wyfrawmf

xHrSyif) ay:aygufvmjcif;jzpfaMumif;ukd oefYjrifhOD;u þokdY a&;ygonf/

]] ArmhppftmPm½Siftpkd;&rSm urÇmay:wGif oufwrf;

t½SnfqkH;ESifh wif;jynfh ppftmPm½Sif pepfjzpfygonf/

t&yfom;rsm;ESifh vnfywfaeaom EkdifiHawmfukd xdyfqkH;u

ppfbuftmPmykdifrsm;u xdef;csKyfxm;aom ppftpkd;&rsKd;

r[kwfay/ 1990 jynfhESpf jrefrmEkdifiHwGif ppfwyfonfyif

vQif EkdifiHawmfjzpfonf/ ppfbuft&m½Sdrsm;onf udpötm;

vkH;ukd yg0ifaqmif½Gufvsuf ½SdMuNyD; ykHrSef (t&yfom;

rsm;? yg0ifaom)tpkd;&rSm n§dK;a&mfaysmufuG,foGm;ayNyD/ 49

vuf½Sdtaetxm;wGif ppfbuf,EÅ&m;u ae&mwkdif;wGif

vnfywfvsuf ½Sdonf/ tjcm;tifpwDusL;½Sif;rsm;rSm t&dyf

ta,mifrQom usefaumif;usef&m usefawmhonf/ Arm

EkdifiHwGif vkyfaqmif&rnfh tvkyfrSm tpkd;&tvkyfukd ppfwyf

u 0ifvkyfaejcif;ukd z,f½Sm;&efrQom r[kwfbJ? vuf½Sdd

- 30 -

wnf½Sdaeaom ppfwyfucsnf; yg0ifonfh EkdifiHawmfukd

tpm;xkd;Ekdifrnfh tjcm;EkdifiHawmfqkdif&m tifpwDusL;½Sif;

rsm;udk tpu jyefzefwD;í tpm;xkd;&efyif jzpfawmhonf/ }}

2006 u a&;om;cJhjcif;jzpfNyD; vGefcJhonfh ESpfrsm;wGif thHtm;oifh

zG,f tajymif;tvJrsm; ay:aygufvmvdrfhrnf[k rnfolurQ arQmfvifh

rxm;csdefwGif a&;om;cJhjcif; jzpfaomfvnf; ,aeYwkdif txufyg

pmykd'frsm;rSm jrefrmhzGJUpnf;ykHtopfukdvufawG Y taumiftxnfazmf

&mwGif (rl0g'rsm;ukd vufawG Yjzpfatmif aqmif½Guf&mwGif) trSef

wu,f rnfonfhae&mu pwif&rnfqkdonfh tcsufukd rD;armif;

xkd;azmfjyvsuf ½Sdaeayonf/

*/ 2008 ckESpf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'wGif yg0ifaom zuf'&,ftajccHrsm;

zGJUpnf;ykH\ tajccHrlrsm; tcef;wGif EkdifiHawmfwnfaqmifykHukd

em;vnfEkdif&efESifh oabmw&m;rlabmifoGif;Ekdif&ef ta&;ygaom

jy|mef;csufrsm; yg0ifonf/ ,if;tajccHrlrsm;wGif jynfaxmifpk

rNydKuGJa&;? wkdif;&if;om; pnf;vkH;nDñGwfrI rNydKuGJa&;? tcsKyftjcm

tmPmwnfwHhckdifNrJa&;wkdYukd azmfjyxm;onf/ xkdYjyif EkdifiHawmf

ukd jynfaxmifpkpepfjzifh zGJUpnf;wnfaqmufonf[k azmfjyyg½Sd

onf/ ,if;azmfjycsufaMumifh EkdifiHwEkdifiHudk zuf'&,fjzpfonf

okdYr[kwf zuf'&,f r[kwf[k qkH;jzwf&ef rvkHavmufay/ trsm;

tm;jzifh jynfaxmifpk[k &nfñTef;xm;aom EkdifiHrsm;onf wjynf

axmifpepfEkdifiHrsm;xuf zuf'&,fEkdifiH? zuf'&,fpepfjzpfMuonf

ukd awG Y&rnf jzpfonf/

,if;tajccHrlrsm;wGif jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'oBuD;rsm;onf tqifh

tm;jzifh wlnDMuonf[k &nfñTef;aom &nfñTef;azmfjycsufw&yf

- 31 -

vnf; yg½Sdonfukd awGU&onf/ (jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'oBuD;rsm;

ukd atmufwGif azmfjyxm;ygonf/)

1/ jynfaxmifpktqifhatmuf (sub-national) wGif jynfe,f? wkdif;a'o

BuD;tqifh tpkd;&w&yf wnf½Sdjcif;ESifh ,if;jynfe,frsm;? wkdif;a'oBuD;

rsm; (individual units) \ wnf½SdrIukd zGJUpnf;ykHt& tmrcHay;xm;jcif;/

zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif EkdifiHawmf\ e,fajrrsm;ukd pkzGJUxm;onfh

,lepfrsm;ukd trnfxif½Sm;azmfjyxm;NyD; ½Sd&if;pG Je,fajrtykdif;tjcm;

twkdif; ykdif;jcm;xm;onfukd awG Y&onf/ þonfrSm 1974 zGJUpnf;ykH

t& zGJUpnf;xm;aom e,fedrdwfrsm;ukd aESmif;ykdif;wGif e0wu

jyKjyifajymif;vJxm;onfhtwkdif; wnf½Sdaeaom e,fedrdwfrsm;ukd qkd

vkdjcif; jzpfonf/ odomxif½Sm;aom tajymif;tvJrSm NrdKUawmf

(aejynfawmf) ukd jynfaxmifpke,fajrtjzpf ykdif;jcm;owfrSwfxm;

jcif;om tajymif;tvJ[k qkdEkdifrnf jzpfonf/ ,if;wkdY\ trnf?

e,fedrdwf? zsufodrf;jcif;? aygif;pnf;jcif;rsm;tm;vkH;ukd aqmif½Guf

vkdvQif zGJUpnf;ykHukd jyifqifEkdif&ef vkdtyfonfh trsm;pk (qualified

majority) ESihfom jyifqifEkdifonf/ 50

9/ (u) ½Sd&if;pGJ wkdif;(7)wkdif;ukd wkdif;a'oBuD; (7) cktjzpf vnf;

aumif;? ½Sd&if;pGJ jynfe,f (7) jynfe,fukd jynfe,f (7) jynfe,f

tjzpf vnf;aumif; ykdif;jcm;owfrSwfonf/ xkdwkdif;a'oBuD; (7) ck

ESifh jynfe,f (7) jynfe,fwkdYonf tqifhtwef;wlnDMuonf?

(c) xdkwkdif;a'oBuD; (7)ckESifh jynfe,f (7) jynfe,fwkdY\ trnf

rsm;ukd ½Sd&if;pGJtwkdif; ac:qkdokH;EIef;onf?

(*) wkdif;a'oBuD;wckck\ trnfukd jzpfap? jynfe,f we,fe,f

\ trnfukd jzpfap ajymif;vJowfrSwfvkdvQif oufqkdif&m wkdif;a'o

BuD; okdYr[kwf jynfe,ftwGif; aexkdifMuaom EkdifiHom;rsm;\ qE

&,lNyD; Oya'jy|mef;jcif;jzifh ajymif;vJowfrSwf&rnf/

- 32 -

49/ EkdifiHawmfukd atmufyg wkdif;a'oBuD; (7) ck? jynfe,f

(7) jynfe,fESifh jynfaxmifpke,fajrrsm;jzifh ydkif;jcm;owf

rSwfonf - 51

(u) ucsifjynfe,f?

(c) u,m;jynfe,f?

(*) u&ifjynfe,f?

(C) csif;jynfe,f?

(i) ppfukdif;wkdif;a'oBuD;?

(p) weoFm&Dwkdif;a'oBuD;?

(q) yJcl;wkdif;a'oBuD;?

(Z) rauG;wkdif;a'oBuD;?

(ps) rEÅav;wkdif;a'oBuD;?

(n) rGefjynfe,f?

(#) &ckdifjynfe,f?

(X) &efukefwkdif;a'oBuD;?

(!) ½Srf;jynfe,f?

(¡) {&m0wDwkdif;a'oBuD;?

(P) jynfaxmifpke,fajrrsm;/

þtajctaewGif jynfaxmifpke,fajrwck yg0ifvmjcif;rSm pdwf0ifpm;

zG,faumif;onf/ tb,fhaMumifhqkdaomf ,if;uJhokdYaom vu©Pm

rsKd;rSm zuf'&,fpepf usifhokH;onfh EkdifiHrsm; (Oyrm - tar&duef

jynfaxmifpk? MopaMw;vs? ruúqDukd? AifeDZGJvm;? b&mZD;?

ygupöwef? Ekdif*sD;&D;,m;? tDoD,kd;yD;,m;ESifh tdE´d,EkdifiH) rsm;wGifom

omreftm;jzifh awG Y&avh½SdaomaMumifhyif/ aejynfawmf tkyfcsKyf

pDrHrIukd or®w\ wkduf½kdufpDrHcefYcGJrIatmufwGif xm;½Sdonfh oD;jcm;

jy|mef;csufw&yfudkvnf; zGJUpnf;ykHwGif awGU&ayrnf/ 52

- 33 -

jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;rsm; (sub-national level) tjyif udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& e,fajrig;ck\ wnf½SdrI? e,fedrdwftykdif;tjcm;ESifh

vkyfykdifcGifhtmPmrsm;udk zGJUpnf;ykHu tao;pdwfazmfjyxm;onfukd

awGU&rnf/ ,if;udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& e,fajrrsm;rSm ½Srf;jynfe,f

ESifh ppfukdif;wkdif;a'oBuD;wkdYwGif wnf½Sdonf/ zGJUpnf;ykHukd jyif

qif&efrSm jrifhrm;onfh vkdtyfcsufrsm; ½Sdaeay&m zGJUpnf;ykHwGif ,ck

uJhokdY ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'orsm;ukd xnfhoGif;jy|mef;ay;xm;

jcif;rSm zGJUpnf;ykHt& umuG,frI ukd ckdifckdifrmrm &½Sdonf[kyif

qkd&ayrnf/

- 34 -

56/ ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;ESifh ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'orsm;ukd

atmufygtwkdif; owfrSwfonf -

(u) ppfukdif;wkdif;½Sd av½SD;NrdKUe,f? v[,fNrdKUe,fESifh eef;,Gef;

NrdKUe,fwkdYukd pkpnf;NyD; em*udk,fykdif tkyfcsKyfcGifh& a'o?

(c) ½Srf;jynfe,f½Sd ½GmiHNrdKUe,fESifh yif;w,NrdKUe,fwkdYukd pkpnf;NyD;

"Ekudk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o?

(*) ½Srf;jynfe,f½Sd [kdykef;NrdKUe,f? qDqkdifNrdKUe,fESifh yifavmif;

NrdKUe,fwkdYudk pkpnf;NyD; ytkd0f;udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o?

(C) ½Srf;jynfe,f½Sd erfhqefNrdKUe,fESifh refwkHNrdKUe,fwkdYukd pkpnf;NyD;

yavmif udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o?

(i) ½Srf;jynfe,f½Sd ukef;Murf;NrdKUe,fESifh avmufukdifNrdKUe,fwkdYukd

pkpnf;NyD; udk;uefYukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o?

(p) ½Srf;jynfe,f½Sd [kdyefNrdKUe,f? rkdif;armNrdKUe,f? yef0kdifNrdKUe,f?

em;zef;NrdKUe,f? rufref;NrdKUe,fESifh yefqef; (yef;crf;) NrdKUe,f ajcmuf

NrdKUe,fwkdYukd c½kdifESpfc½kdif zGJU NyD; ]] 0}} udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;/ 53

ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'orsm;\ tqifhrSm jynfe,frsm;? wkdif;a'o

BuD;rsm;atmuf edrfhNyD; jynfaxmifpktqifhwGif jynfe,frsm;? wkdif;

a'oBuD;rsm;uJhokdY udk,fpm;jyKcGifh r&aomfvnf;? ,if;wkdY\ wkdif;a'o

BuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;\ ukd,fpm;vS,frsm;tjzpf udk,fpm;jyKcGifh

&½SdMuonf/ 54 ½Srf;jynfe,ftwGuf trsKd;om;vTwfawmf ae&m 12

ae&mwGif ig;OD;rSm ,if;ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'oajcmufck\

udk,fpm;vS,frsm; jzpfMuNyD;? ½Srf;jynfe,fvlOD;a&\ usef½Sdaom

tpdwftydkif;u ckESpfOD;ukdom a½G;aumufwifajr§mufjcif;jzpfavonf/

- 35 -

(ajrykH - Transnational Institute, Netherlands / em*-1? yavmif - 2?

ukd;uefY 3? ytkd0f; - 4? "Ek - 5? 0-6)

2/ tcsKyftjcmtmPmusifhokH;rIudk jynfaxmifpktqifh? wkdif;a'o

BuD;^jynfe,ftqifhESifh ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'otqifhrsm;wGif

cGJa0usifhokH;MuykH/

,cifzGJUpnf;ykHrsm;ESifh rwlbJ 2008 zGJUpnf;ykHonf EkdifiHawmftmPmukd

usifhokH;&mwGif tpkd;&tqifhqifhtMum; cGJa0usifhokH;onfukd awG Y&

onf/ ,if;tqifhqifhukd jynfaxmifpktqifh? jynfe,fESifh wkdif;a'o

BuD;tqifhESifh udk,fykdif tkyfcsKyfcGifh& a'otqifh [lí pm&if;wif

xm;NyD; cGJa0usifhokH;Muonf/

11 (u)/ EkdifiHawmftcsKyftjcmtmPm\ cufrokH;jzmjzpfonfh

Oya'jyKa&;tmPm? tkyfcsKyfa&; tmPmESifh w&m;pD&ifa&;

tmPmwkdYudk wwfEkdiforQ ykdif;jcm;okH;pGJjcif;ESifh tcsif;csif; tjyef

tvSef xdef;ausmif;jcif;wkdYjyKonf?

(c) xkdokdY ykdif;jcm;xm;onfh EkdifiHawmftmPmokH;&yfukd

- 36 -

jynfaxmifpk? wkdif;a'oBuD;rsm;? jynfe,frsm;ESifh udk,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& pD&ifpkrsm;tm; cGJa0tyfESif;onf/

12/ (u) EkdifiHawmf\ Oya'jyKa&;tmPmukd jynfaxmifpk

vTwfawmf? wkdif;a'oBuD;vTwfawmfESifh jynfe,f vTwfawmfrsm;tm;

cGJa0tyfESif;onf/ udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkrsm;tm; þzGJUpnf;ykH

tajccHOya'u owfrSwfaom Oya'jyKa&; tmPmukd cGJa0tyf

ESif;onf/

17/ (u) EkdifiHawmftkyfcsKyfa&;tmPmukd jynfaxmifpk? wkdif;

a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;tm; cGJa0tyfESif;onf/ ukd,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& pD&ifpkrsm;tm; udk,fykdiftkyfcsKyfa&;tmPmukd þzGTJUpnf;ykH

tajccH Oya't& owfrSwfay;onfhtwkdif; cGJa0tyfESif;onf?

199/ (u) EkdifiHawmftkyfcsKyfa&;tBuD;tuJonf EkdifiHawmfor®w

jzpfonf/

(c) (1) EkdifiHawmf\ tkyfcsKyfa&;tmPmukd jynfaxmifpk wkdif;

a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;tm; cGJa0tyfESif;onf?

(2) ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkrsm;tm; udk,fykdiftkyfcsKyfa&;

tmPmukd zGJUpnf;ykHtajccHOya't& owfrSwfay;onfhtwkdif; cGJa0

tyfESif;onf/

3/ jynfaxmifpkvTwfawmf½Sd trsKd;om;vTwfawmfwGif jynfe,frsm;

ESifh wkdif;a'oBuD;rsm; tnDtrQ udk,fpm;jyKcGifh &½Sdjcif;ESifh jynfolY

vTwfawmfwGif tcsKd;rnDrQpGm jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'oBuD;rsm;

udk,fpm;jyKcGifh &½Sdjcif;/ (disproportional representation)

zuf'&,fpepfrsm;wGif trsm;qkH; awGU&avh½Sdaom 0daoovu©Pm

wckrSm zuf'&,fEkdifiH\ yg0ifaom ,lepfrsm;ukd udk,fpm;jyKonfh

- 37 -

'kwd,csdefbm (second chamber) wckukd ygvDrefvTwfawmfwGif

xnfhoGif;xm;jcif;yif jzpfonf/tcsKdUaom EkdifiHrsm; (Oyrm -

tar&duefqD;edwf) wGif ,if;,lepfrsm;ukd nDrQpGm ukd,fpm;jyKcGifh ay;

xm;NyD; vlOD;a&udk xnfhoGif;pOf;pm;jcif; r½Sdacs/ okdY&mwGif tcsKdU

EkdifiHrsm;wGifrl vlOD;a&tcsKd;udk trsKd;rsKd;xnfhoGif;pOf;pm;Muonf

ukdvnf; awGU&onf/ jrefrmEkdifiHwGifrl tBuD;qkH;,lepfESifh

ti,fqkH;,lepf (,lepfqkdonfrSm EkdifiHawmfudk zGJUpnf;xm;aom

jynfe,frsm;ESifh wkdif;a'oBuD;rsm;udk qkdvkdygonf/ pum;csyf)

tMum; uGm[rIrSm 25qyif ½Sdonf jzpfaomfvnf; trsKd;om;

vTwfawmfwGifrl ,lepfrsm; (wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;) tm;vkH;

wef;wl ukd,fpm;jyKcGifh&onfukd awGU&onf/ jynfe,frsm;rSm wkdif;

a'oBuD;rsm;ESifh ,SOfvQif vlOD;a& enf;yg;NyD; (jynfe,frsm; tm;vkH;\

pkpkaygif;rSm wEkdifiHvkH; vlOD;a& av;ykHwykHxuf tenf;i,fom

rsm;aomfvnf; trsKd;om;vTwfawmf½Sd a½G;aumufcHae&m\ xuf0uf

ukd &½Sdxm;onf) wkdif;&if;om;vlenf;pkrsm; aexkdifMuonfjzpf&m

þjy|mef;ay;xm;csufrsm;rSm tenf;qkH;awmh Armvlenf;pkrsm;xuf

vlenf;pk wkdif;&if;om;rsm;twGuf oG,f0kdufaom enf;tm;jzifh vkyfykdif

cGifh? aocsmykdifcGifh ydkrkday;tyfxm;onf[k qkdEkdiffrnf jzpfayonf/

12/ (c) jynfaxmifpk vTwfawmfwGif NrdKUe,fudk tajccHí

vnf;aumif;? vlOD;a&ukd tajccHí vnf;aumif;? a½G;aumufwif

ajr§mufonfh vTwfawmfw&yf? wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;rS

ukd,fpm;vS,fOD;a& wlnDpGm a½G;aumufwifajr§mufonfh vTwfawmf

w&yf [lí vTwfawmfESpf&yf yg½Sdonf/

trsKd;om;vTwfawmfzGJU pnf;jcif;

141/ trsKd;om;vTwfawmfukd vTwfawmfudk,fpm;vS,fOD;a& trsm;

qkH; 224 OD;jzifh atmufygtwkdif; zGJUpnf;&rnf -

(u) ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif; okdYr[kwf udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o

- 38 -

wckpDrS ukdf,fpm;vS,f wOD;pDyg0ifapNyD; oufqkdif&m jynfaxmifpk

e,fajrrsm;tygt0if wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fwckpDtwGuf

udk,fpm;vS,f 12 OD;uspD wlnDpGmjzifh a½G;aumufwifajr§mufonfh

trsKd;om; vTwfawmf udk,fpm;vS,f 168 OD;?

(c) oufqkdif&mjynfaxmifpke,fajrrsm;tygt0if wkdif;a'oBuD; okdY

r[kwf jynfe,fwckpDtwGuf udk,fpm;vS,f av;OD;uspDjzifh wyfrawmf

umuG,fa&;OD;pD;csKyfu Oya'ESifhtnD trnfpm&if; wifoGif;onfh

wyfrawmfom; trsKd;om;vTwfawmf ukd,fpm;vS,f 56 OD;?

(*) yk'frcGJ (u) ESifh (c) wGif azmfjyxm;onfhtwkdif; zGJUpnf;

&mwGif oufqkdif&m jynfaxmifpke,fajrqkdonfrSm zGJUpnf;ykH tajccH

Oya't& owfrSwfxm;onfh jynfaxmifpke,fajrrsm;onf vnf;

aumif;? jynfaxmifpkvTwfawmfu Oya'jy|mef;í owfrSwfaom

jynfaxmifpke,fajrrsm;onfvnf;aumif;? trsKd;om;vTwfawmf

ukd,fpm;vS,f a½G;aumufwifajr§muf&ef udpötvkdYiSm tqkdyge,fajr

yg0ifcJhonfh jynfe,f odkYr[kwf wkdif;wGif jzpfap? wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,fwGif jzpfap yg0ifjcif;udk qkdonf/

Population per seat in Pyithu Hluttaw

350,000

300,000

250,000

200,000

150,000

100,000

50,000

302,423 299,700

248,571

223,944 215,680206,892

187,235169,567 163,200 149,422

99,34583,944

59,222 48,000

- 39 -

trskdK;om;vTwfawmfwGif wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;twGuf

nDrQpGm udk,fpm;jyKcGifhukd txift½Sm;ay;xm;onfhtjyif (ESm - 12 rS

1947 ck vlrsKd;pk ygvDrefykHESifh txufazmfjyyg ykHukd EIdif;,SOfMunfhyg)

jynfolYvTwfawmfwGif ukd,fpm;jyKrIqkdif&m udpöESifh pyfvsOf;í rnDñGwf

rIrsm; txkduftavsmuf½Sdaeonfukdvnf; *½kjyKrd&ef vkdtyfygonf/

a½G;aumufyGJqkdkif&m Oya'rSm 1947 ckESpf tpDtrHt& ay:aygufaom

ykHpHukdyif qufvuftajccHxm;ykH ay:ygonf/ a½G;aumufyGJ rJqE´

e,frsm;ukd NrdKUe,frsm;tay: tajccHí zGJUpnf;xm;NyD; tvGefBuD;rm;

aom NrdKUe,ftcsKdUtwGufom jyKjyifajymif;vJxm;onfukd awGU&

onf/ þokdY vlOD;a&tm;jzifh uGm[rI½Sdaeaom NrdKUe,frsm;ukd

xnfhoGif;pOf;pm;jcif; r½SdrIuvnf; vTwfawmf udk,fpm;vS,f

wOD;csif;pDu udk,fpm;jyKaom rJqE´½Sif jynfolOD;a&rsm; rsm;pGm

rnDrQrI ½Sdaeovkd a½G;aumufyGJpepfrSmvnf; wrJom tEkdif&pepf

(first past the post system) jzpfjcif;aMumifh e*kduyif bufrnDrI

½Sdaeaom a½G;aumufyGJ &v'frsm;ukd ykdí bufrnDaponfukd awGU&

rnf jzpfygonf/ okdYjzpf&m jynfolUvTwfawmfwGif vTwfawmftrwf

wOD;u ukd,fpm;jyKonfh rJqE´½Sif ta&twGufrSm {&m0wDwkdif;

a'oBuD;wGif vlOD;a& okH;odef;ESpfaxmiftwGuf vTwfawmfudk,fpm;

vS,fwOD; (jynfolUvTwfawmf) &½SdNyD; u,m;jynfe,fwGifrl vlOD;a&

av;aomif;½SpfaxmifrQ ½Sd½kHjzifh vTwfawmfukd,fpm;vS,fwOD; &½Sd

onfukd awGU&rnf jzpfonf/ þokdY jzpfaejcif;aMumifhvnf;

wkdif;&if;om;jynfe,frsm;ukd tvkH;pkH tompD;ay;xm;onf[kvnf;

qkdEkdifjyefonf r[kwfyg/ ½Srf;? ucsif? csif;ESifh u,m;jynfe,f

rsm;rSm rJqE´½Sif avsmhenf;aomfvnf; jynfolUvTwfawmfukd,fpm;

vS,f &½Sdaeonfjzpfojzifh jynfolUvTwfawmfwGif ykdrkd udk,fpm;jyKEkdifrI

(over representation) &½SdonfrSm rSefaomfvnf; rGefjynfe,fESifh

u&ifjynfe,fwkdYrSm jynfe,fwGif; NrdKUe,fenf;yg;rIaMumifh avsmhí

ukd,fpm;jyKrI (under represent) jzpfaeonfukd awGU&rnf jzpfyg

- 40 -

onf/ vlOD;a&tcsKd;tpm;ESifh qkdygu wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f

14 ckteuf {&m0wDwkdif;a'oBuD;rSm tBuD;qkH;jzpfNyD; u,m;

jynfe,fu ti,fqkH;jzpfaomfvnf; udk,fpm;jyKEkdifrI twkdif;twm

rSmrl ,if;vlOD;a&t½G,ftpm;tay: worwfwnf; tcsKd;us

jzpfraeonfukdvnf; awGU½Sd&ygonf/ (ykH)

700,000

600,000

500,000

400,000

300,000

200,000

100,000

Population per seat in Amyotha HluttawPopulation per seat in Pyithu Hluttaw

0

4/ zuf'&,f (jynfaxmifpk) Oya'jy|mef;&mwGif jynfe,f? wkdif;

a'oBuD;rsm;ukd udk,fpm;jyKonfh trsKd;om;vTwfawmfukd tenf;i,f

tcsKd;rnDaom tcGifhta&; ay;xm;jcif;/

txufwGif a½SUajy;azmfjycJhaom taMumif;rsm;aMumifh vTwfawmfESpf

&yfaygif; jynfaxmifpkvTwfawmfwGifrl jynfolUvTwfawmf trwf

OD;a&u omojzifh jynfolUvTwfawmfu tqkH;wGif vTrf;rkd;Ekdifrnf

jzpfaomfvnf; þvTwfawmfESpf&yfukd (trsKd;om;vTwfawmfESifh

jynfolUvTwfawmfukd) Oya'jyKa&;wGif zGJUpnf;ykHu xyfwlnDrQeD;yg;

tmPmay;tyfxm;onfrSm ta&;BuD;aom tcsuf jzpfygonf/

tar&duefjynfaxmifpkwGifrl qD;edwftxuf vTwfawmfESifh atmuf

vTwfawmfwkdYukd wef;wlnDrQonfh tcGifhta&;ay;xm;onfukd awGU&

rnf jzpfonf/

- 41 -

95/ (u) jynfolUvTwfawmfwGif jzpfap? trsKd;om;vTwfawmf

wGif jzpfap pwifwifoGif;onfh Oya'Murf;udk vTwfawmfESpf&yf

vkH;u twnfjyKvQif ,if;Oya'Murf;ukd jynfaxmifpkvTwfawmf

u twnfjyKonf[k rSwf,l&rnf?

(c) Oya'Murf;w&yfESifh pyfvsOf;í jynfolUvTwfawmfESifh trsKd;om;

vTwfawmfwkdY oabmuGJvGJygu jynfaxmifpkvTwfawmfwGif aqG;aEG;

qkH;jzwf&rnf/ 55

139/ (u) jynfolUvTwfawmfonf trsKd;om;vTwfawmfu ay;ykdY

aom Oya'Murf;w&yfukd vufcH&½Sdonfhtcg trsKd;om;vTwfawmf

u qkH;jzwfonfhtwkdif; oabmwlaMumif; okdYr[kwf oabmrwl

aMumif; okdYr[kwf jyifqifcsufrsm;jzifh oabmwlaMumif; qkH;jzwfEkdif

onf/ xkdOya'Murf;ukd jynfolUvTwfawmf\ qkH;jzwfcsufESifhtwl

trsKd;om;vTwfawmfokdY jyefvnfay;ykdY&rnf?

(c) jynfolUvTwfawmfu ay;ykdYcJhonfh Oya'Murf;ukd trsKd;om;

vTwfawmfu jyifqifcsufrsm;jzifh jyefvnfay;ykdYvmvQif jynfolU

vTwfawmfonf trsKd;om;vTwfawmf\ jyifqifcsufukd vufcHygu

,if;Oya'Murf;ukd jynfaxmifpkvTwfawmf em,uxH ay;ykdY&rnf?

(*) jynfolUvTwfawmfonf trsKd;om;vTwfawmfokdY ay;ykdYcJhaom

Oya' Murf;w&yfESifh pyfvsOf;í trsKd;om;vTwfawmfESifh oabm

uGJvGJvQif jynfaxmifpkvTwfawmf\ tqkH;tjzwf &,l&rnf/

86/ (u) jynfaxmifpkvTwfawmfwGif tqkH;tjzwfjyK&rnfh

taMumif;t&mw&yfESifh pyfvsOf;í rJcGJ qkH;jzwf&mü zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'wGif tjcm;enf;jy|mef;xm;jcif;r½SdvQif tpnf;ta0;okdY wuf

a&mufí qErJay;onfh jynfaxmifpkvTwfawmf udk,fpm;vS,f

rsm;\ rsm;&m qErJjzifh qkH;jzwf&rnf/

- 42 -

5/ zuf'&,ftzGJUtpnf;rsm;? &mxl;ae&mrsm; (federal organs) a½G;

cs,f&mwGif (trsdK;om;vTwfawmfrS wqifh) ao;i,faom ,lepfrsm;

twGuf bufrnD aom (ykdomaom) tcGifhtmPmrsm; ay;xm;jcif;/

txufwGif azmfjycJhonfhtwkdif; ao;i,faom ,lepfrsm;u (constituent

units) Oya'jyKa&;wGif bufrnDonfh (ykdomaom) u@wGif

yg0ifcGifh&onfhenf;wl EkdifiHhtkyfcsKyfa&; tjrifhqkH;tmPmykdifrsm;ukd

a½G;cs,f&mESifh tjcm;aom tzGJUtpnf;rsm;? aumfrwDrsm; a½G;cs,f

&mwGif ao;i,faom ,lepfrsm;u ykdomaom tcGifhta&; &½Sdonfukd

awGU&rnf jzpfonf/

60/ (u) EkdifiHawmfor®wudk or®wa½G;cs,fwifajr§mufa&;tzGJ Y

jzifh a½G;cs,fwifajr§muf&rnf/

(c) or®wa½G;cs,fwifajr§mufa&;tzGJUukd jynfaxmifpkvTwfawmf

ukd,fpm;vS,f tpktzGJU okH;zGJ Yjzifh atmufygtwkdif; zGJUpnf;&rnf -

(1) wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;rS udk,fpm;vS,fOD;a&

wlnDpGm a½G;aumufwifajr§mufonfh vTwfawmf½Sd a½G;

aumufwifajr§mufjcif;cH&aom vTwfawmf ukd,fpm;vS,f

rsm; tpktzGUJ?

(2) NrdKUe,fukd tajccHí vnf;aumif;? vlOD;a&ukd

tajccHí vnf;aumif;? a½G;aumufwifajr§mufonfh

vTwfawmf½Sd a½G;aumufwifjr§mufjcif;cH&onfh vTwfawmf

ukd,fpm;vS,frsm; tpktzGJU ?

(3) azmfjyyg vTwfawmf ESpf&yftwGuf wyfrawmfumuG,f

a&; OD;pD;csKyfu trnfpm&if; wifoGif;onfh wyfrawmf

om;vTwfawmf udk,fpm;vS,frsm; tpktzGJU /

- 43 -

(*) ,if;tpktzGJU wzGJUpDu 'kwd,or®w wOD;pDukd vTwfawmf

ukd,fpm;vS,frsm;xJrS jzpfap? vTwfawmfukd,fpm;vS,f r[kwfolrsm;

xJrS jzpfap a½G;cs,fwifajr§muf&rnf/

xkdenf;wlyif or®wukd pGyfpGJjypfwif&mwGifvnf; rnDrQaom (ykdom

aom) udk,fpm;jyKrI &½Sdonfukd awGU&rnf jzpfonf/

71/ (u) EkdifiHawmfor®wukd jzpfap? 'kwd,or®wwOD;OD;ukd jzpfap

atmufygtaMumif;w&yf&yfjzifh pGyfpGJjypfwifEkdifonf -

(1) EkdifiHawmf\ aus;Zl;opömawmfukd azmufzsufjcif;?

(2) þzGJUpnf;ykH tajccHOya'yg jy|mef;csufrsm;ukd azmufzsuf

usL;vGefjcif;?

(3) tusifhodu©m ysufjym;jcif;?

(4) þzGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif jy|mef;xm;aom EkdifiHawmf

or®w okdYr[kwf 'kwd, or®w\ t&nftcsif; ysuf,Gif;jcif;?

(5) Oya't& ay;tyfaom wm0efrsm;ukd ausyGefpGm raqmif

½Gufjcif;/

(c) EkdifiHawmfor®w okdYr[kwf 'kwd, or®w wOD;OD;ukd pGyfpGJjypfwif

vkdygu jynfaxmifpkvTwfawmfwGif yg0ifaom vTwfawmfESpf&yfrS

vTwfawmf w&yf&yf\ vTwfawmfudk,fpm;vS,f pkpkaygif; OD;a&

teuf tenf;qkH; av;ykH wykHu vufrSwfa&;xkd;NyD; rdrdwkdY\ pGyfpGJ

csufukd oufqkdif&m vTwfawmftBuD;trSL;xH wifjy&rnf?

(*) ,if;pGyfpGJcsufukd oufqkdif&m vTwfawmf\ vTwfawmf

ukd,fpm;vS,f pkpkaygif; OD;a&teuf tenf;qkH; okH;ykHESpfykHu

axmufcHrSom qufvuf ta&;,laqmif½Guf&rnf?

(C) vTwfawmfw&yf&yfu pGyfpGJcsufudk ta&;,laqmif½Guf&ef

- 44 -

axmufcHvQif tjcm;vTwfawmf w&yfu ,if;pGyfpGJcsufukd tzGJ YzGJ Yí

pkHprf;ppfaq; &rnf?

(i) pGyfpGJcsufudk pkHprf;ppfaq;onfhtcg EkdifiHawmfor®w odkYr[kwf

'kwd,or®w udk,fwkdifaomf vnf;aumif;? ukd,fpm;vS,fjzifh aomf

vnf;aumif; acsycGifh ay;&rnf?

(p) pGyfpGJcsufudk pkHprf;ppfaq;NyD;onfhtcg pGyfpGJcsufudk ppfaq;aom

okdYr[kwf pkHprf;ppfaq;apaom vTwfawmf\ vTwfawmfudk,fpm;

vS,f pkpkaygif;OD;a&teuf tenf;qkH; okH;ykH ESpfykHu xkdpGyfpGJcsufonf

rSefuefNyD; pGyfpGJcH&aom jypfrIonf EkdifiHawmfor®w okdYr[kwf 'kwd,

or®wtm; &mxl;wGif qufvufxrf;½Gufap&ef roifhaMumif;

qkH;jzwfvQif pGyfpGJcH&aom EkdifiHawmfor®w okdYr[kwf 'kwd,or®w

tm; &mxl;rS &yfpJ&ef ,if;vTwfawmfu jynfaxmifpk vTwfawmf

tBuD;trSL;xH wifjy&rnf/

(q) jynfaxmifpkvTwfawmftBuD;trSL;onf wifjycsuf&½SdvQif

&½Sdcsif; pGyfpGJcH&aom EkdifiHawmfor®w okdYr[kwf 'kwd,or®wtm;

&mxl;rS &yfpJaMumif; aMunm&rnf/

6/ zuf'&,ftqifh (jynfaxmifpktqifh) ESifh wkdif;a'oBuD;? jynfe,f

(sub-national) tpkd;&tqifhtoD;oD;wGif Oya'jyKa&; tmPmrsm;

ukd zGJUpnf;ykHu jy|mef;cGJa0ay;xm;jcif;/

zuf'&,fEkdifiHawmf wnfaqmufykHwGif r½Sdrjzpf ta&;BuD;qkH;ESifh

bkHtusqkH; 0daoovu©Pmw&yfrSm jynfaxmifpk^zuf'&,f

tqifhu rnfonfhOya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfa&;rsm;ukd wm0ef,laqmif

½Gufrnf? jynfaxmifpktqifh atmufedrfh aom ,lepfrsm;u rnfonfh

Oya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfa&; tmPmrsm;ukd wm0ef,laqmif½Gufrnf

qkdonfh e,fy,fykdif;jcm; owfrSwfrIrsm;ukd zGJUpnf;ykH tajccHOya'

- 45 -

u ydkif;jcm;owfrSwfay;jcif;yif jzpfayonf/ zuf'&,fEkdifiHtrsm;pk

wGif <uif;useftmPm (residual power) ukd rnfonfh tqifhu

&½Sdxdef;odrf;onfukdvnf; xnfhoGif;azmfjyavh½SdMuonf/ <uif;usef

tmPmqkdonfrSm zGJUpnf;ykHwGif xnfhoGif;jy|mef;xm;jcif; r½Sdaom

tjcm;udpörsm;tay: Oya'jyKcGifhESifh pDrHtkyfcsKyfcGifhtmPmukd qkd

vkdjcif;jzpfonf/ ,if;<uif;useftmPmqkdif&m udpö&yfrsm;ukd Z,m;

qGJí zGJUpnf;ykH tajccHOya' pmukd,fwGif xnfhoGif;jcif;onf

vnf;aumif;? aemufqufwGJtjzpf xnfhoGif;jcif;onfvnf;aumif;

usKd;aMumif;qDavsmfjcif; r½Sdacs/ tdE´d,zGJUpnf;ykHwGif ,if;okdY xnfh

oGif;xm;onfukd awGU&rnfjzpfonf/ tcsKdUEkdifiHrsm;url ]wlnD

tmPm} [kac:qkd&rnfh concurrent powers ukd okH;pGJMuonfvnf;

½Sdonf/ okdYr[kwf tcGifhtmPmudk u@tvdkuf (Oyrm - usef;rma&;?

ynma&; ponfjzifh) rcGJjcm;awmhbJ zuf'&,ftqifh (jynfaxmifpk

tqifh) ESifh ,lepfrsm;tqifhtjzpf vkyfydkifcGifhrsm;ukd (Oyrm - Oya'

jyKa&;ukd wOD;u ,lí taumiftxnfazmfa&;udk wOD;u ,lonfh

ykHpHrsKd;) jzifh cGJjcm;Muonfvnf; ½Sdonf/

96/ jynfaxmifpkvTwfawmfonf Z,m; (1) wGif azmfjyxm;aom

jynfaxmifpk Oya'jyKpm&if;yg udpö&yfrsm;ESifh pyfvsOf;í jynfaxmifpk

w0ef;vkH;twGufaomf vnf;aumif;? jynfaxmifpk\ wpdwfwa'o

twGuf aomfvnf;aumif; tmPmoufa&mufap&ef Oya'jyKcGifh

½Sdonf/

98/ jynfaxmifpk? wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fESifh ukd,fykdiftkyf

csKyfcGifh&wkdif; odkYr[kwf ukd,fykdif tkyfcsKyfcGifh&a'o OD;pD;tzGJU Oya'jyK

pm&if;rsm;wGif azmfjyrxm;aom tjcm;udpö&yfrsm;ESifh pyfvsOf;onfh

Oya'jyKydkifcGifh tmPmukd jynfaxmifpkvTwfawmfokdY tyfESif;onf/

- 46 -

188/ wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmfonf Z,m; 2

wGif azmfjyxm;aom wdkif;a'oBuD; (odkYr[kwf) jynfe,f Oya'jyK

pm&if;yg udpö&yfrsm;ESifh pyfvsOf;í wkdif;a'oBuD; (okdYr[kwf)

jynfe,f w0ef;vkH;twGufaomf vnf;aumif;? wkdif;a'oBuD;

(okdYr[kwf) jynfe,fwpdwfwa'twGufaomfvnf;aumif; tmPm

oufa&mufap&ef Oya'jyKcGifh ½Sdonf/

(aemufqufwGJazmfjyxm;aom Z,m; 1? 2? 3 EIdif;,SOfcsufudk

Munfhyg/)

txufazmfjyxm;csuft& jrefrmEkdifiHwGif <uif;useftmPmukd

jynfaxmifpktqifhokdY tyfESif;xm;onfudk awGU&rnf jzpfonf/ ,if;

ykHpHrsKd; <uif;useftmPmukd zuf'&,ftqifhodkY tyfESif;xm;onfh

EkdifiHrsm;rSm om"utm;jzifh uae'gEkdifiH? tdE´d,EkdifiHESifh b,fvf*sD,H

EkdifiHwkdY jzpfygonf/ jrefrmEkdifiHwGif zGJUpnf;ykHt& ydkif;jcm;ay;xm;

onfh udpö&yfrsm;wGif Oya'jyKa&;tmPmukdom tyfESif;xm;onfrQ

rubJ ,if;Oya'jyKtmPmukd tyfESif;cH&onfhtqifhuom vkyfykdif

cGifh½Sdonfukd awGU&ygonf/ wenf;tm;jzifh jynfe,frsm;ESifh wkdif;

a'oBuD;rsm;okdY tyfESif;xm;aom Oya'jyKa&;rsm;ESifh pyfvsOf;vm

vQif jynfaxmifpku 0ifa&mufaqmif½Guf&ef zGJUpnf;ykHu vkyfydkif

cGifh tyfESif;xm;jcif;r½Sd[k qkdvkdjcif; jzpfygonf/ tajymif;tvJ

umvwGifrl ,if;udpörSm ar;cGef; xkwfp&m jzpfygonf/ tb,f

aMumifhqkdaomf vuf½Sd wnfqJOya'rsm;rSm jynfaxmifpkvTwfawmf

u zsufodrf;jcif;? okdYr[kwfjyifqifjcif; rjyKao;orQ umvywf

vkH; zGJUpnf;ykH tajccHOya'ESifh rqefYusifvQif twnfjzpfonf[k

jy|mef;xm;csufvnf; yg½Sdjyef&m wnfqJOya'rsm;wGif jynfe,f

ESifh wkdif;a'oBuD;rsm;\ Oya'jyK tmPmvkyfydkifcGifhwGif usa&muf

aeaom Oya'rsm; yg½SdaeaomaMumifhyif jzpfayonf/ 56 A[kdOD;pD;

- 47 -

pepfrS zuf'&,fpepfokdY ajymif;vJaom EkdifiHwkdif;vkdvkdyif Oya'

a&;&m ½Sif;vif;jywfom;rI udpö? Oya'jyifqifa&;wGif a&½Snf

wnfwHhaom? pepfusaom jyKjyifajymif;vJa&;jzpf&ef udpöESifh

tifpwDusL;½Sif;rsm;\ wm0efcHEkdifrIukd taotcsm tjiif;yGm;p&m

r½Sdatmif aqmif½Guf&jcif;udpö ponfh wlnDaom pdefac:rIrsm;ukd

BuHKawG Y&pNrJyifjzpfayonf/

7/ wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;onf a<u;NrDudpörsm;tygt0if

,if;wkdY\ udk,fykdifbwf*sufOya'rsm; jy|mef;EkdifaMumif; zGJUpnf;ykHu

tmPmtyfESif;xm;jcif;/

Oya'jyK&ef Oya'ykdif;qkdif&m wm0efESifh ,if;Oya'jyKonfh u@rsm;

ukd pDrHtkyfcsKyfykdifcGifh tmPmrsm;ukd owfrSwfazmfjyxm;onfh u@

rsm;wGif zGJUpnf;ykHu oufqkdif&m ,lepfrsm;ukd zuf'&,fpepfwGif cGJa0

tyfESif;NrJjzpfouJhokdYyif tcGeftcrsm;? tokH;p&dwfrsm;ESihf pyfvsOf;

í ukd,fykdifqkH;jzwfcsufrsm; csrSwfykdifcGifhESifh ykHrSef &okH; rSef;ajcaiG

pm&if; (bwf*suf) jy|mef;cGifhukd zGJUpnf;ykHu tyfESif;xm;onfukd

awGU&onf/

193/ (u) wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&tzGJUuom wif

oGif;cGifh½Sdaom wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,f? ESpfpOfb@maiG

t&tokH;qkdif&m Oya'Murf;ukd owfrSwfxm;onfh enf;vrf;rsm;ESifh

tnD wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmfodkY wifoGif;&rnf?

(c) yk'frcGJ (u) yg Oya'Murf;ESifh pyfvsOf;í jynfaxmifpk\ b@m

aiG t&tokH;qkdif&m Oya' okdYr[kwf aemufxyf b@maiG cGJa0

okH;pGJa&; Oya't& wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftvkduf

jynfaxmifpk b@m&efykHaiGrS &½Sdonfh b@maiGrsm;tygt0if

- 48 -

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f t&tokH;cefYrSef;ajc aiGpm&if;ukd

oufqkdif&m 0efBuD;csKyf\ axmufcHwifjycsuftay: oufqkdif&m

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmfu vkdtyfovkd aqG;aEG;í

oabmwltwnfjyKjcif;? jiif;y,fjcif;? avQmhí cGifhjyKjcif;wkdYukd

trsm;qEESifh tnD aqmif½Guf&rnf/

8/ Oya'ykdif;qkdif&m tjiif;yGm;rI wpkHw&m ay:aygufvmvQif rnf

okdY rnfykH ajz½Sif;aqmif½Guf&rnfukd zGJUpnf;ykHu jywfom;½Sif;vif;

aom tqifhqifh aqmif½Guf&ef tpDtpOfwckukd csrSwfay;xm;onf/

Oya'jyKcGifhtmPmudk tpkd;&tqifh toD;oD;odkY cGJa0tyfESif;xm;

onfh zuf'&,fpepfrsm;wGif Oya'jyKa&;qkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;

ay:aygufvmwwfpNrJjzpf&m ,if;okdY ay:aygufvmvQif rnfokdY

rnfykH ajz½Sif;aqmif½Guf&rnfukd ½Sif;vif; jywfom;pGm vufcHxm;

aom pnf;rsOf;rsm; xm;½Sd&pNrJ jzpfygonf/ A[kdcsKyfukdifrIrsm;aom

(wykdif;zuf'&,f) pepfrsm;wGifrl zuf'&,f^jynfaxmifpktqifhukd

OD;pm;ay;wwfMuNyD; tcsKdUpepfrsm;wGifrl tqifhqifh tpkd;&rsm;udk

wlnDpGm wef;wlqufqHaqmif½GufMuNyD; zGJUpnf;ykH Oya'ukd Oya'

aMumif;t& zGifhqkdrIESifh pyfvsOf;aom y#dyu©rsm;udk zGJUpnf;ykH

tajccHcHk½kH; okdYr[kwf tvm;o@mefwlaom Oya'aMumif;tifpwD

usL;½Sif;rsm;odkY vTJtyfxm;onfukd awGU&rnf jzpfonf/

Oya'rsm;\ tusKd;oufa&mufrI

198/ vTwfawmftqifhqifhESifh udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpk OD;pD;tzGJU

rsm;u jy|mef;onfh Oya'rsm;\ tusKd;oufa&mufrIrSm atmufyg

twkdif; jzpfonf -

- 49 -

(u) jynfaxmifpkvTwfawmf? wkdif;a'oBuD;vTwfawmf? jynfe,f

vTwfawmf? udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;tzGJU okdYr[kwf udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& a'oOD;pD;tzGJUu jy|mef;vkdufonfh Oya'yg jy|mef; csuf

w&yf&yfonf vnf;aumif; wnfqJOya' w&yf&yfonf vnf;

aumif;? zGJUpnf;ykH tajccHOya'yg jy|mef;csufw&yf&yfESifh qefYusif

aevQif zGJUpnf;ykH tajccHOya'ygtwkdif; vkdufemusifhokH;&rnf?

(c) wkdif;a'oBuD;vTwfawmf odkYr[kwf jynfe,f vTwfawmfu

jy|mef;vkdufonfh Oya'yg jy|mef;csufw&yf&yfonf jynfaxmifpk

vTwfawmfu jy|mef;onfh Oya'ygjy|mef;csufw&yf&yfESifh qefYusif

aevQif jynfaxmifpkvTwfawmfu jy|mef;onfh Oya'ygtwkdif;

vkdufemusifhokH;&rnf?

(*) ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;tzGJU odkYr[kwf udk,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& a'oOD;pD;tzGJUu jy|mef;vkdufonfh Oya'yg jy|mef;csuf

w&yf&yfonf jynfaxmifpkvTwfawmfu jy|mef;onfh Oya'yg

jy|mef;csufw&yf&yfESifh qefYusifaevQif jynfaxmifpkvTwfawmfu

jy|mef;onfh Oya'ygtwkdif; vkdufem usifhokH;&rnf?

(C) udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;tzGJU odkYr[kwf udk,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& a'oOD;pD;tzGJUu jy|mef;vkdufonfh Oya'yg jy|mef;csuf

w&yf&yfonf oufqkdif&m wkdif;a'oBuD;vTwfawmf odkYr[kwf

jynfe,fvTwfawmfu jy|mef;onfh Oya'yg jy|mef;csufw&yf&yfESifh

qefYusifaevQif oufqkdif&m wkdif;a'oBuD;vTwfawmf odkYr[kwf

jynfe,fvTwfawmfu jy|mef;onfh Oya'ygtwkdif; vkdufemusifhokH;

&rnf/

½kwfw&ufMunfhvkdufvQif txufjy|mef;xm;csufrsm;t& udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& a'orsm;xuf wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;ukd? wkdif;

a'oBuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;xuf A[kd? jynfaxmifpktqifhukd tom

- 50 -

ay;xm;aom wif;usyfonfh tqifhqifh vkyfxkH;vkyfenf;rsm; a&;qGJ

xm;onf[k xifEkdifzG,f½Sdaomfvnf;? zGJUpnf;ykH tajccHOya'onf

jynfaxmifpkOya'jyKa&;ukd vTrf;rkd;xm;onfh tjrifhrm;qkH;Oya'jzpf

NyD; ,if;Oya't& jynfaxmifpkatmufedrfhaom sub-national units

rsm;ukd umuG,fay;xm;jcif;jzpfonfukd awGU&rnf/ (,if;,lepfrsm;

\ vkyfydkifcGifhtmPmrsm;ESifh vkyfief;aqmifwmrsm;ukd zGJUpnf;ykHwGif

½Sif;vif;jywfom;pGm jy|mef;xm;onf/) zGJUpnf;ykHtay: av;pm;rI

(respect for constitutionality) rSm zuf'&,fpepfudk tusKd;½SdpGm?

tvkyfjzpfatmif armif;ESif;Ekdif&ef r½Sdrjzpfvkdtyfaom tajccH

taMumif;w&m;jzpfonf[k qkd&rnf jzpfonf/

9/ tpkd;&tqifhqifhESifh ,lepfrsm;tMum; zGJUpnf;ykHukd tajccHaom

tjiif;yGm;rI wpkHw&m ay:aygufvmvQif tajccHOya'ckH½kH;u pD&if

qkH;jzwfcsufcsrSwfay;jcif;/

tpkd;&tqifhqifhtMum; zGJpnf;ykHyg ay;xm;azmfjycsufrsm;ESifh pyf

vsOf;í Oya'aMumif;t& tjiif;yGm;rI wpkHw&m jzpfay:vmvQif

,if;tjiif;yGm;rIukd rnfokdY rnfykH ajz½Sif;&efukd zuf'&,fpepf usifh

okH;aom EkdifiHrsm;wGif zGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif jy|mef;xm;avh

½SdNyD; trsm;tm;jzifh ,if;tjiif;yGm;rIrsm;ukd tqkH;tjzwfay;&ef

EkdifiHa&;r,SufEG,fbJ oD;jcm;vGwfvyfaom w&m;pD&ifa&;tzGJUrsm;

(okdYr[kwf) tifpwDusL;½Sif;rsm; (Oyrm - zGJUpnf;ykHcHk½kH;? w&m;

vTwfawmfcsKyf (okdYr[kwf) ykHrSefw&m;pD&ifa&;tzGJUrsm;) okdY tyfESif;

xm;avh½Sdygonf/ ,if;w&m;pD&ifa&;½kH;rsm;u Oya'ukd teufzGifh

qkdrItay: rlwnfí zuf'&,f pepfrsm;ukd ykHpHtrsKd;rsKd;ESifh awGUEkdif

rnf jzpfygonf/ tar&duefjynfaxmifpk?uae'gEkdifiH? MopaMw;vs?

tdE´d,? b&mZD;?tm*sifwD;em;? rav;½Sm;ESifh Ekdif*sD;&D;,m; (trsm;pk

,if;EkdifiHrsm;rSm pD&ifxkH;Oya' (common laws) usifhokH;aom EkdifiH

rsm; jzpfonf/) uJhodkYaom EkdifiHrsm;wGif w&m;vTwfawmfcsKyfu

- 51 -

zGJUpnf;ykHqkdif&m aemufqkH;tNyD;tjywf qkH;jzwfcsufcsrSwfaom tzGJU

tpnf;jzpfygonf/ *smreD? MopBwD;,m;? b,fvf*sD,HESifh pydefpaom

EkdifiHrsm;wGifrl zGJUpnf;ykHqkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;ESifh zGJUpnf;ykHESifh quf

EG,faom tjcm;ta&;BuD;udpö&yfrsm;wGif tNyD;owf qkH;jzwfcsuf

csrSwfonfh wm0efukd zGJUpnf;ykHqkdif&m ckH½kH;rsm;u xrf;aqmifonfukd

awGU&rnf jzpfygonf/ jrefrmhzGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif tjcm;ykHrSef

zGJUpnf;ykHckH½kH;rsm;ESifh ododomom uGJjym;jcm;em;csufwckrSm zGJUpnf;ykH

tajccHOya'ckH½kH;\ oufwrf;rSm vTwfawmf? tpkd;&tzGJU\ oufwrf;

ESifh twlwl ig;ESpfoufwrf; jzpfaeonfh tcsufyif jzpfygonf/

ykHrSef w&m;a&;pepf (txl;tm;jzifh w&m;vTwfawmfcsKyf) udkrl zGJUpnf;ykH

qkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;ESifh rqufpyfaom tjcm;aom w&m;a&;qkdif&m

tjiif;yGm;rIrsm;tm;vkH;\ tNyD;owf tqkH;tjzwfay;&m Xmetjzpf zGJUpnf;

ykHu tmPmtyfESif;xm;onfudk awGU&rnf jzpfygonf -

295/ (u) jynfaxmifpk w&m;vTwfawmfcsKyfom atmufygudpö&yf

rsm; twGuf rlvrI pD&ifydkifcGifh tmPmrsm; ½Sdonf -

(1) jynfaxmifpk EkdifiHawmfu csKyfqkdaom jynfaxmifpk tcsif;csif;

qkdif&m pmcsKyfrsm;ESifh pyfvsOf;í ay:aygufvmaom udpö&yfrsm;?

(2) jynfaxmifpktpkd;&ESifh wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&

wkdYtMum; jzpfyGm;onfh zGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m jyóemrsm;rS

ty tjcm;tjiif;yGm;rIrsm;?

(3) wkdif;a'oBuD; tcsif;csif;? jynfe,ftcsif;csif;? wkdif;a'oBuD;ESifh

jynfe,ftcsif;csif;? jynfaxmifpke,fajrESifh wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf

jynfe,ftcsif;csif;wkdYtMum; jzpfyGm;onfh zGJUpnf;ykHtajccHOya'

qkdif&m jyóemrsm;rSty tjcm;tjiif;yGm;rIrsm;?

- 52 -

zGJUpnf;ykHqkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;ESifh pyfvsOf;í tNyD;owf tqkH;tjzwf

csydkifcGifh tmPmudk zGJUpnf;ykHt& zGJUpnf;ykHqkdif&m cHk½kH;okdY tmPm

tyfESif;onf[k qkdaomfvnf; ,if;tzGJUtpnf;rSm trnftm;jzifhom

ckkH½kH;jzpfaomfvnf; oabmobm0tm;jzifh tjcm;EkdifiHrsm;wGif xm;½Sd

aom zGJUpnf;ykHqkdif&m w&m;½kH; oabmrsKd; jzpfonfukd awGU&ygonf/

jynfaxmifpktwGif; zGJUpnf;ykHqkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;ESifh pyfvsOf;

í tNyD;owf tqkH;tjzwfcsrSwfydkifcGifhukd tzGJU0ifudk;OD;yg0ifaom

EkdifiHawmfzGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m ckH½kH;okdY tyfESif;xm;NyD; ,if;

ckH½kH;taeESifh w&m;Oya'pkd;rkd;a&;ESifh zGJUpnf;ykH tajccHOya'udk xdef;

odrf;apmifha½Smuf&ef t"du usaom tcef;u@rS yg0ifaqmif

½GufzG,f½Sdonfukd awGU&ygonf/

46/ þzGJUpnf;ykHtajccHOya'yg jy|mef;csufrsm;ukd teuft"dyÜg,f

zGifhqkdjcif;? jynfaxmifpkvTwfawmf? wkdif;a'oBuD;vTwfawmfrsm;ESifh

jynfe,fvTwfawmfrsm;u jy|mef;onfh Oya'rsm;onfvnf;aumif;?

jynfaxmifpk? wkdif;a'oBuD;rsm;? jynfe,frsm;ESifh ukd,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& pD&ifpkrsm;\ tkyfcsKyfrIqkdif&m tmPmykdifrsm;\ aqmif½Guf

csufrsm;onf vnf;aumif;? EkdifiHawmfzGJUpnf;ykH tajccHOya'ESifh

nDñGwfrI½Sd? r½Sd pdppfjcif;? jynfaxmifpkESifh wkdif;a'oBuD;tMum;?

jynfaxmifpkESifh jynfe,ftMum;? wkdif;a'oBuD;tcsif;csif;? jynfe,f

tcsif;csif;? wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fESifh ukd,fykdiftkyfcsKyf

cGifh& pD&ifpktMum;? udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkc½kdif tcsif;csif;

jzpfay:onfh EkdifiHawmfzGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m tjiif;yGm;rI

rsm;ukd Mum;emqkH;jzwfjcif;ESifh þzGJUpnf;ykHtajccHOya'u tyfESif;

onfh tjcm;wm0efrsm; aqmif½Gufjcif;wkdYukd jyEkdif&ef EkdifiHawmf

zGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m ckH½kH;w½kH;ukd zGJUpnf;&rnf/

- 53 -

321/ EkdifiHawmfor®wonf rdrda½G;cs,fxm;onfh tzGJU0if okH;OD;?

jynfolYvTwfawmfOuú|u a½G;cs,fxm;onfh tzGJU0if okH;OD;ESifh

trsKd;om;vTwfawmfOuú|u a½G;cs,fxm;onfh tzGJU0ifokH;OD;?

pkpkaygif; ukd;OD;\ trnfpm&if;ukdvnf;aumif;? ,if;wkdYteuf

EkdifiHawmfzGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m ckH½kH;Ouú|tjzpf wm0efay;

tyf&ef tzGJU0ifwOD;\ trnfukd vnf;aumif;? jynfaxmifpk

vTwfawmfodkY wifoGif;vsuf oabmwlnDcsuf&,l&rnf/

322/ EkdifiHawmfzGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m ckH½kH;\ vkyfief;wm0ef

rsm;rSm atmufygtwkdif; jzpfonf/

(u) zGJUpnf;ykH tajccHOya'yg jy|mef;csufrsm;udk teuft"dyÜg,f

zGifhqkdjcif;?

(c) jynfaxmifpkvTwfawmf? wkdif;a'oBuD; vTwfawmf? jynfe,f

vTwfawmf odkYr[kwf ukd,fykdif tkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;tzGJJUESifh udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& a'oOD;pD;tzGJUwkdYu jy|mef;onfh Oya'rsm;onf

zGJUpnf;ykH tajccH Oya'ESifh nDñGwfjcif; ½Sd r½Sd pdppfjcif;?

(*) jynfaxmifpk? wkdif;a'oBuD;rsm;? jynfe,frsm;ESifh udk,fydkif

tkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkrsm;\ tkyfcsKyfrIqkdif&m tmPmydkifrsm;\

aqmif½Gufcsufrsm;onf zGJUpnf;ykH tajccHOya'ESifh nDñGwfrI ½Sd r½Sd

pdppfjcif;?

(C) jynfaxmifpkESifh wkdif;a'oBuD;tMum;? jynfaxmifpkESifh

jynfe,ftMum;? wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,ftMum;? wkdif;a'oBuD;

tcsif;csif;? jynfe,ftcsif;csif;? wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f

ESifh udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpktMum;? ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpk

tcsif;csif; jzpfay:onfh zGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m tjiif;yGm;rI

rsm;ukd qkH;jzwfjcif;?

- 54 -

(i) wkdif;a'oBuD;? jynfe,f okdYr[kwf ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpk

wkdYu jynfaxmifpkOya'ukd taumiftxnfazmfaqmif½Guf&mwGif

jynfaxmifpkESifh wkdif;a'oBuD;? jynfe,f okdYr[kwf udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkwkdY\ tcGifhta&;ESifh wm0efrsm;ESifh pyfvsOf;í

ay:aygufonfh tjiif;yGm;rIrsm;ukd qkH;jzwfjcif;/

zGJUpnf;ykHtajccHOya't& EkdifiHawmfor®w? jynfaxmifpkvTwfawmf

em,u? jynfolUvTwfawmf Ouú|? trsKd;om;vTwfawmf Ouú|?

jynfaxmifpk w&m;olBuD;csKyf? jynfaxmifpk a½G;aumufyGJaumfr½Sif

Ouú|wkdYu zGJUpnf;ykH tajccHOya' qkdif&m ckH½kH;\ t"dyÜg,fzGifhqkdcsuf?

qkH;jzwfcsuf? oabmxm;rsm;ukd wkduf½kduf&,lEkdifonf[k jy|mef;

xm;NyD;? wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,f0efBuD;csKyf? wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf Ouú|? ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;

tzGJU okdYr[kwf ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'oOD;pD;tzGJU Ouú|? jynfolU

vTwfawmf okdYr[kwf trsKd;om;vTwfawmf udk,fpm;vS,ftm;vkH;\

tenf;qkH; 10 &mckdifEIef;ta&twGuf½Sdaom udk,fpm;vS,frsm;onf

zGJUpnf;ykH tajccHOya'qkdif&m ckH½kH;\ t"dyÜg,fzGifhqkdcsuf? qkH;jzwf

csuf? oabmxm;rsm;udk owfrSwfxm;aom enf;vrf;rsm;ESifhtnD

wifoGif;cGifh ½Sdonf[k jy|mef;xm;&m ,if;tcsufrSm cGJjcm;qufqH

rItenf;i,f½Sdaeonfukd awGU&rnf jzpfygonf/ 57 vTJa½Smifí r&Ekdif

aom? EkdifiHawmf wnfaqmufrIykHpHwGif;½Sd y#dyu©rsm;ukd w&m;Oya'

pkd;rkd;a&;tajccH? zGJUpnf;ykH y"me0g'? vkyfydkifcGifhtmPmrQwrI

½Sdaom csOf;uyfrIrsKd;ESifh aqmif½GufEkdifjcif; ½Sdr½SdESifh ,if;aMumifhyif

,cif½Sd&if;pGJ txuftqifhqifhuyif vTrf;rkd;oGm;í A[kduom

tm;omaeaom tajctaersKd;ukd a&mufoGm;? roGm;url wkduf½kduf

wifoGif;ykdifcGifhr½Sdonfh udpöudk rnfokdY xdef;n§daqmif½Gufrnf? ,if;

aMumifh sub-national level u ckH½kH;okdY xda&mufpGm wifoGif;cGifh ½Sd?

r½Sdqkdonfh tajctaetay:wGifom rlwnfrnf jzpfygonf/

- 55 -

10/ wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;ESifh udkf,fydkiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpkrsm;

\ e,fedrdwfrsm;udk jyKjyifajymif;vJrI? tpkd;&tqifhrsm;\ vkyfydkifcGifh

rsm;udk jyKjyifajymif;vJrIudk zGJUpnf;ykHwGif tao;pdwf jy|mef;ay;xm;

jcif;ESifh ,if;,lepfrsm;\ oabmqE´rygbJ ajymif;vJEkdifcGifhr½Sdjcif;/

zuf'&,fpepfwGif ykHrSefawGU½Sd&pNrJ jzpfonfh tjcm;0daoovu©Pm

&yfwckrSm jynfaxmifpk\ tpdwftykdif;,lepfrsm; wnf½SdrIudk zGJUpnf;

ykHt& twkdif;twmwcktxd tmrcHcsufay;xm;jcif;jzpfNyD; A[kd

tpkd;&\ wzufowfjyKjyifajymif;vJrIaMumifh xdcdkufepfemjcif; r½Sd&

avatmif zGJUpnf;ykHu umuG,fay;xm;jcif; jzpfonf/ þonfrSm

A[kdcsKyfukdifrI avQmhcsxm;aom wjynfaxmifpepfEkdifiHrsm;wGif vkyf

ydkifcGifhtmPmrsm;ukd tkyfcsKyfa&;tqifh toD;oD;okdY vTJtyfay;xm;

onfrSefaomfvnf; A[kdtpkd;&tvkdtwkdif; e,fedrdwfrsm;? trnf

rsm;ESifh jynfaxmifpkatmufedrfhaom tpkd;&rsm;\ vkyfief;aqmifwm?

wm0ef,lrIrsm;ukd tcsdefra½G; Oya'xkwfjyefí aomfvnf;aumif;?

tkyfcsKyfa&;trdefY xkwfjyefí aomfvnf;aumif;? jyefvnf½kyfodrf;

Ekdifonfh tajctaeESifh rwljcm;em;rIyif jzpfonf/ jrefrmhzGJUpnf;ykH

wGifrl wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;ESifh udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& pD&ifpk

rsm;ukd A[kdtpkd;&\ wzufowfjyKjyifrIrS tawmftwef aumif;

rGefpGm umuG,fay;xm;onfukd awGU&rnf jzpfNyD; ,if;okdY jyifqif

jyKjyifvkdvQif owfrSwfxm;onfh vkyfxkH;vkyfenf;rsm;twkdif;om

aqmif½Guf&rnf jzpfaMumif; jy|mef;azmfjyay;xm;onfukd awGU&rnf

jzpfonf/

52/ (u) EkdifiHawmfe,fedrdwfudk jyifqifowfrSwf&ef vkdtyfygu

EdkifiHawmf or®wonf jynfaxmifpk vTwfawmf tBuD;trSL;xH

EkdifiHawmfe,fedrdwf jyifqifowfrSwfa&;twGuf jynfaxmifpk

vTwfawmf\ oabmxm;ukd &,lay;yg&ef yxrOD;pGm taMumif;

Mum;&rnf?

- 56 -

(c) EkdifiHawmfe,fedrdwf jyifqifowfrSwfa&;twGuf EkdifiHawmf

or®w\ taMumif;Mum;pm &½Sdonfhtcg jynfaxmifpkvTwfawmf

tBuD;trSL;onf atmufygtwkdif; vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;\

qEudk &,l&rnf -

(1) wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh jynfe,frsm;rS udk,fpm;vS,f OD;a&

wlnDpGm a½G;aumufwifajr§mufxm;onfh vTwfawmfwGif

yg½Sdaom vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;\ xuf0ufausmf

axmufcHqErJ?

(2) NrdKUe,fudk tajccHí vnf;aumif;? vlOD;a&ukd tajccH

í vnf;aumif;? a½G;aumufwifajr§mufxm;onfh

vTwfawmfwGif yg½Sdaom udk,fpm;vS,frsm;\ xuf0uf

ausmf axmufcHqErJ/

(3) xkdvTwfawmfESpf&yf½Sd oufqkdif&m e,fedrdwfESifh tusKH;0ifaom

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frS vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;\

xuf0ufausmf axmufcHqErJ/

(*) txufygtwkdif; axmufcHqErJtoD;oD;&½SdvQif EkdifiHawmf

e,fedrdwfudk vkdtyfovkd jyifqifowfrSwfay;&ef jynfaxmifpk

vTwfawmf tBuD;trSL;u EkdifiHawmfor®wxH taMumif;Mum;&rnf/

(C) txufyg owfrSwfxm;aom enf;vrf;rsm;ESifhtnD vTwfawmf

w&yf&yfujzpfap? xkdvTwfawmfESpf&yf½Sd oufqkdif&m e,fedrdwfESifh

tusKH;0ifaom wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,frS vTwfawmf

udk,fpm;vS,frsm;ujzpfap e,fedrdwfjyifqifa&;ESifh pyfvsOf;NyD;

oabmrwlaMumif; qkH;jzwfvQif jynfaxmifpkvTwfawmf\ oabm

xm;ukd &,laqmif½Guf&rnf/ jynfaxmifpkvTwfawmf ukd,fpm;vS,f

pkpkaygif;\ av;ykHokH;ykHESifh txufu axmufcHvQif EkdifiHawmf

e,fedrdwfukd vkdtyfovkd jyifqifowfrSwfay;&ef jynfaxmifpk

vTwfawmftBuD;trSL;u EkdifiHawmfor®wxH taMumif;Mum;&rnf/

- 57 -

(i) jynfaxmifpkvTwfawmf\ oabmxm;udk &½Sdonfhtcg

EkdifiHawmfe,fedrdwfjyifqifowfrSwfa&;ESifh pyfvsOf;í EkdifiHawmf

or®wu vkdtyfovkd aqmif½Guf&rnf/

53/ (u) wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ffwe,f\ e,fedrdwfukd

jyifqifowfrSwf&ef taMumif;ay:aygufvmygu ,if;e,fedrdwfESifh

tusKH;0ifonfh NrdKUe,ftwGif; aexkdifMuaom qErJay;ykdifcGifh½Sd

olrsm;\ qEoabmxm;ukd OD;pGm yxr&,l&rnf/

(c) ,if;odkY &,lonfhtcg ,if;NrdKUe,ftwGif; aexkdifMuonfh

qErJay; ykdifcGifh ½Sdol OD;a& pkpkaygif;\ xuf0ufausmf

axmufcHqErJ r&vQif ,if;e,fedrdwf jyifqifowfrSwfjcif;ukd

aqmif½Gufjcif; vkH;0 rjyK&?

(*) ,if;NrdKUe,ftwGif; aexkdifMuaom qErJay;ykdifcGifh½Sdol pkpkaygif;

\ xuf0ufausmfu e,fedrdwf jyifqifoifhaMumif; axmufcHqErJ

ay;vQif ,if;e,fedrdwfESifh tusKH;0ifonfh oufqkdif&m

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf udk,fpm;vS,frsm;\

qE&,l&rnf?

(C) oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf

ukd,fpm;vS,fpkpkaygi;f\ av;ykH okH;ykHESifhtxuf axmufcHqErJ

&½SdvQif jynfaxmifpkvTwfawmf\ oabmwlnDcsufudk &,lNyD;

EkdifiHawmfor®wu wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fwe,f\

e,fedrdwfukd jyifqifowfrSwfay;&rnf?

(i) oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf

w&yf&yfu e,fedrdwfjyifqif&ef oabmrwlaMumif; qkH;jzwfvQif

jynfaxmifpkvTwfawmf\ tqkH;tjzwfudk &,l&rnf?

(p) jynfaxmifpkvTwfawmfudk,fpm;vS,f pkpkaygif; OD;a&\ av;ykH

okH;ykHESifh txufu e,fedrdwf jyifqifoifhaMumif;? axmufcHqErJ

ay;vQif EkdifiHawmfor®wu wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f\

- 58 -

e,fedrdwfudk vkdtyfovkd jyifqifowfrSwfay;&rnf/

55/ udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;wckck\ trnfukd jzpfap? udk,fykdif

tkyfcsKyfcGifh& a'owckck\ trnfukd jzpfap? ajymif;vJowfrSwf

vkdvQif wkdif;a'oBuD;wckck\ trnfukd jzpfap? jynfe,fwckck\

trnfukd jzpfap? ajymif;vJowfrSwfonfh enf;vrf;twkdif; ajymif;vJ

owfrSwf&rnf/

11/ wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;twGuf tkyfcsKyfrItmPm usifhokH;

a&;qkdif&m rlabmifukd zGJUpnf;ykHu csrSwfjy|mef;ay;xm;jcif;/

tcsKdUaom zuf'&,fpepfrsm;wGif jynfaxmifpkukd zGJUpnf;xm;aom

,lepfrsm; (jynfe,frsm;) taejzifh zuf'&,fzGJUpnf;ykHu owfrSwfuefY

owfay;xm;aom tuefYtowft0ef;t0kdif;twGif; rdrdwkdY jynfe,f

twGuf udk,fykdifzGJUpnf;ykH jy|mef;ykdifcGifh tmPm½Sdonfukd awGU&

rnf jzpfonf/ ,if;zGJUpnf;ykHuyif tpkd;&tkyfcsKyfrI rlabmifukd

jy|mef;avh½Sdonfudkvnf; awGU&rnf jzpfonf/ om"utm;jzifh tdEd,

EkdifiHESifh tar&duefjynfaxmifpkwkdYwGif jynfe,frsm;onf 4if;wkdY\

jynfe,fwGifvTwfawmfw&yf xm;½Sdrnf? okdYr[kwf ESpf&yfxm;½Sdrnf?

,if;wkdY\ tpkd;&tzGJUtBuD;tuJukd rnfokdY a½G;cs,frnf? okdYr[kwf

zuf'&,ftqifhwGif ,if;wkdYukdudk,fpm;jyKonfh udkf,fpm;vS,frsm;

udkyif rnfokdYrnfykH a½G;cs,frnf qkdonftxd jynfe,frsm;taeESifh

vkyfykdifcGifh? qkH;jzwfykdifcGifh½SdNyD; wjynfe,fESifh wjynfe,f rwljcm;

em;Muonfukd awGU&rnf jzpfygonf/ tjcm;aom A[kdcsKyfukdifrI

rsm;aom zuf'&,fEkdifiHrsm;uJhodkYyif jrefrmEkdifiHwGifrl jynfaxmifpk

atmufedrfhaom tpkd;&rsm;taeESifh ,if;uJhokdY vGwfvyfrIrsm; r&½Sd

Muacs/ zuf'&,fzGJUpnf;ykHuom jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tqifh

tifpwDusL;½Sif;rsm;udk rnfodkYrnfykH zGJUpnf;&rnf? ,if;wkdY rnfokdY

rnfykH vkyfief;aqmif½Guf&rnfudk twdtus jy|mef;ay;xm;onfukd

awGU&rnf jzpfygonf/

- 59 -

jrefrmEkdifiHwGif jynfaxmifpktpkd;&or®wu oufqkdif&m wkdif;a'o

BuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmfrsm;\ twnfjyKcsufjzifh oufqkdif&m

0efBuD;csKyfrsm;ukd cefYxm;ykdifcGifh tmPm½Sdonfudk awGU&rnf jzpfyg

onf/

wkdif;a'oBuD; tpkd;&tzGJU okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&tzGJU

zGJUpnf;jcif;

248/ (u) wkdif;a'oBuD;wGif wkdif;a'oBuD; tpkd;&tzGJU?

jynfe,fwGif jynfe,f tpkd;&tzGJU zGJUpnf; xm;½Sdonf?

(c) wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&tzGJUukd atmufazmfjyyg

yk*¾dKvfrsm;jzifh zGJUpnf;onf/

(1) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD;csKyf?

(2) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD;rsm;?

(3) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fOya'csKyf?

(*) EkdifiHawmfor®wonf oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; (odkYr[kwf)

jynfe,fvTwfawmf\ oabmwlnDcsufjzifh -

(1) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD;Xmersm;ukd vkdtyfovkd

owfrSwfEkdifonf/ xkdYjyif owfrSwf 0efBuD;Xmersm;ukd jyifqifjcif;?

jznfhpGufjcif; jyKEkdifonf/

(2) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD; OD;a&ukd vkdtyfovkd

owfrSwfEkdifonf/ xkdYjyif owfrSwfOD;a&ukd wkd;jcif;? avQmhjcif;

jyKEkdifonf/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f Oya'csKyfESifh pm&if;ppfcsKyfwkdYukd

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD;csKyfu wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf twnfjyKcsufjzifh cefYxm;&efukdvnf;

zGJUpnf;ykH tajccHOya'wGif xnfhoGif;ay;onfukd awGU&rnf jzpfyg

- 60 -

onf/ 58 Oya'csKyf\ t"duvkyfief; wm0efrSm Oya'tBuHOmPfrsm;

&,lEkdif&efESihf Oya'qkdif&m wm0efrsm; ay;Ekdif&ef jzpfNyD; pm&if;

ppfcsKyfrSm wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fpm&if;rsm;ukd ppfaq;

&efESifh awGU½Sdcsufrsm;ukd tpD&ifcH&ef jzpfonf/

a'oEÅ&tqifh tkyfcsKyfa&;udkrl zGJUpnf;ykHwGif tenf;i,frQom

jy|mef;xm;onfukd awGG Y½Sd&onf/

c½kdifESifh NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;

288/ c½kdiftqifhESifh NrdKUe,ftqifhwkdY\ tkyfcsKyfa&;ukd EkdifiHh0efxrf;

rsm;tm; wm0efay;aqmif½Gufap&rnf/

&yfuGuf odkYr[kwf aus;½Gmtkyfpk tkyfcsKyfa&;

289/ &yfuGuf odkYr[kwf aus;½Gmtkyfpk\ tkyfcsKyfa&;ukd &yf½Gmu

MunfndKav;pm;NyD; odu©morm"d½Sdonfh yk*¾dKvfwOD;OD;udk Oya'ESifh

tnD cefYtyfwm0efay;aqmif½Gufap&rnf/ 59

e,fbuf0efxrf;rsm; (civil service) ESifh pyfvsOf;írl zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'wGif a,bk,soabmom azmfjyxm;NyD; ,if;jynfaxmifpk

tqifhatmufedrfhaom (jynfe,ftqifh? wkdif;a'oBuD;tqifh) e,f

buf0efxrf; tzGJUtpnf;rsm; trSefwu,fjzpfay:vmNyD; jynfe,f

tqifh? wkdif;a'oBuD;tqifhrsm;taeESifh zGJUpnf;ykHyg aqmif½Guf

taumiftxnfazmf&ef jy|mef;ay;xm;aom vkyfief;wm0efrsm;ukd

trSefwu,f aqmif½GufEkdif&ef tjcm;enf;vrf; (Oyrm - yk*¾vdu

u@ESifh yl;aygif;aqmif½Gufjcif;? odkYr[kwf uefx½kdufrsm;jzifh

aqmif½Gufjcif;) wkdY vkyfaqmifEkdifjcif; ½Sd? r½Sdukdvnf; taotcsm

azmfjyxm;jcif; r½Sday/

- 61 -

EkdifihH0efxrf;

290/ EkdifiHh0efxrf;rsm; cefYxm;jcif;? &mxl;wkd;jr§ifhjcif;? tNidrf;pm;

,ljcif;? pnf;urf;xdef;odrf;jcif;? trIxrf; pnf;urf;owfrSwfjcif;ESifh

ta&;,ljcif; rsm;ukkd Oya'ESifh tnD aqmif½Guf&rnf/ 60

12/ zGJUpnf;ykHu tqifhqifhaom tpkd;&toD;oD;\ tkyfcsKyfa&;qkdif&m

vkyfydkifcGifh tmPmrsm;ukd tao;pdwfazmfjyxm;onf/

u@wcktwGuf Oya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfa&;tmPmukd trsm;tm;

jzifh tpkd;&tqifhw&yftwGuf yl;wGJay;tyfxm;onfukd awGU&aomf

vnf; EkdifiHwkdif;wGifawmh þykHpHrsKd; tNrJwap awG Y&onf

r[kwfyg/ jrefrmEkdifiHwGifrl tkyfcsKyfa&;tmPmukd usifhokH;&mwGif

oufqkdif&m Oya'jyKa&;tmPmESifhyl;wGJjy|mef;xm;onfukd awGU&

rnf jzpfygonf/ okdY&mwGif (zGJUpnf;ykH tajccHOya'yk'fr 225 wGif

jy|mef;xm;csufrSm) rnfonfh u@rsm;? udpö&yfrsm;wGif jynfaxmifpk

ESifh jynfe,f? wkdif;a'oBuD;rsm; yl;aygif;vkyfaqmif&rnfukd ½Sif;½Sif;

vif;vif; azmfjyxm;jcif; r½Sday/ zGJUpnf;ykH tajccHOya'onf aemif

tcsdefwGif twkdif;twmwcktxd vkyfief;wm0efrsm;ESifh vkyfief;

aqmifwmrsm;tMum; jynfaxmifpkESifh jynfe,frsm;tMum; xyfae

aom udpörsm; ay:aygufvmzG,f ½Sdonfukd BudKwifarQmfjrifxm;ykH&

onf[k ½IjrifEkdifygonf/ ,if;twGufyif tjcm;aom EkdifiHrsm;

wGif ]yl;aygif;aqmif½Gufaom zuf'&,fpepf} (co-operative

federalism) [k ac:qkdonfh pepfusifhxkH;udk &nfñTef;azmfjyxm;onf

[k ,lqEkdifzG,f ½Sdygonf/ jynfe,frsm;ESifh zuf'a&;½Sif;tMum;

vkyfief;rsm;qkdif&m wm0efcHrIukd jywfjywfom;om;vkdif;wm;xm;

aom ykHpHrsKd; r[kwfonfukd awGU&rnf jzpfayonf/

xkdYjyif yk'fr 249 t& wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,ftpkd;&rsm;onf

jynfaxmifpk Oya'w&yf&yft& ,if;tpkd;&rsm;udk aqmif½GufcGifhjyK

- 62 -

onfh udpö&yfrsm;ukdvnf; tkyfcsKyfpDrHydkifcGifh½Sdonf[k qkdxm;NyD;?

yk'fr 259 t& jynfaxmifpktpkd;&u jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tpkd;&

rsm;ukd tcgtm;avsmfpGm tkyfcsKyfa&;qkdif&m vkyfief;aqmifwmrsm;

vTJtyfEkdifovkd jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tpkd;&uvnf; aqmif

½Guf&rnf jzpfonf/ xkdYaMumifh zuf'&,fOya't& jynfaxmifpk

twGuf jzpfaom tkyfcsKyfa&;qkdif&m vkyfief;aqmifwmrsm;ukd

jynfaxmifpkatmuf wqifhedrfhaom tpkd;&tqifhrsm;okdY vTJtyfEkdif

rnf jzpfNyD; ,if;pepfrSm yl;aygif; aqmif½Gufaom zuf'&,fpepfudk

usifhokH;onfh *smreDESifh MopBwD;,m;wkdYwGif awGU&aom enf;vrf;

uJhokdYyif jzpfonf/

216/ zGJUpnf;ykH tajccHOya'yg jy|mef;csufrsm;ESifh rqefYusif

vQif jynfaxmifpk\ tkyfcsKyfrI tmPmonf jynfaxmifpkvTwfawmf

u Oya'jyKEkdfifaom tkyfcsKyfrIqkdif&m udpö&yfrsm;okdYvnf; ouf

a&mufysHUESHYonf/

225/ jynfaxmifpktpkd;&onf wkdif;a'oBuD;tpkd;& okdYr[kwf

jynfe,ftpkd;&wkdYu vnf;aumif;? udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;

tzGJU odkYr[kwf ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'oOD;pD;tzGJUwkdYu vnf;

aumif;? vkyfief;rsm;ukd taumiftxnfazmfaqmif½GufMu&mwGif

xda&mufatmifjrifrI½Sdapa&;twGuf aygif;pyfn§dEIdif;ay;onf/

wkdif;a'oBuD; tpkd;& okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&\ tkyfcsKyfrI

tcGifhtmPm

249/ zGJUpnf;ykH tajccHOya'yg jy|mef;owfrSwfcsufrsm;ESifh

rqefYusifvQif wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&\ tkyfcsKyfrI

tmPmonf wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmfu

Oya'jyKEkdifaom udpö&yfrsm;okdY oufa&muf ysHUESYYHonf/ xkdYjyif

- 63 -

jynfaxmifpk Oya'w&yf&yft& wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f

tpkd;&tm; aqmif½GufcGifhjyKonfh udpö&yfrsm;odkYvnf; oufa&muf

ysHUESYHonf/

250/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf jynfaxmifpk

tpkd;&u EkdifiHawmfwnfNiddrfa&;? &yf½Gm at;csrf;om,ma&;ESifh

w&m;Oya' pkd;rkd;a&;wkdYudk xdef; odrf;apmifha½Smuf&mwGif ulnD&ef

wm0ef½Sdonf/

251/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf jynfaxmifpk

tpkd;&u csrSwfxm;onfh rl0g'rsm;ESifh aomfvnf;aumif;?

jynfaxmifpk Oya'rsm;ESifh aomfvnf;aumif;? rqefYusifapbJ

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftwGif; taumiftxnfazmf

aqmif½Gufrnfh vkyfief;rsm;ESihf pyfvsOf;onfh pDrHudef;rsm;ukd

oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmf\ oabm

wlnDcsufjzifh aqmif½Guf&rnf/

257/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf EkdifiHh0efxrf;

qkdif&m jynfaxmifpkOya'ESifhtnD vnf;aumif;? jynfaxmifpktpkd;&

ESifh BudKwifn§dEIdif;í vnf;aumif;? rdrdwm0ef,ltaumiftxnf

azmf&onfh vkyfief;rsm;ukd aqmif½GufEkdif&ef -

(u) wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fqkdif&m e,fbuf0efxrf;

tzGJUtpnf;rsm;udk vdktyfovkd zGJUpnf;Ekdifonf?

(c) vkdtyfaom e,fbuf 0efxrf;rsm;ukd cefYtyfEkdifonf/

- 64 -

258/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf -

(u) oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmfu

tcgtm;avsmfpGm csrSwfonfh tkyfcsKyfa&;qkdif&m qkH;jzwfcsufrsm;udk

taumiftxnfazmfaqmif½Guf&rnf/ rdrd\ ta&;,laqmif½Guf

csufrsm;ukd oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmf

ukd jyefvnftpD&ifcH&rnf?

(c) rdrde,fajra'o\ tajctaet&yf&yfESifh pyfvsOf;onfh

tpD&ifcHpmukd jynfaxmifpktpkd;&ESifh oufqkdif&m wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,fvTwfawmf okdY wifjy&rnf/

259/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf jynfaxmifpktpkd;&

u tcgtm;avsmfpGm ay;tyfvmonfh vkyfief;wm0efrsm;ukd

xrf;aqmif&rnf/

wkdif;a'oBuD;tpkd;&tzGJU okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&tzGJU½kH;/

260/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f taxGaxGtkyfcsKyfa&;

OD;pD;Xme tBuD;trSL;onf &mxl;tavsmuf oufqkdif&m wkdif;

a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftpkd;&tzGJU\ twGif;a&;rSL; jzpfonf/

xkdYtjyif wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftaxGaxG tkyfcsKyfa&;

OD;pD;Xmeonf oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&

tzGJU½kH;vnf; jzpfonf/

13/ zGJUpnf;ykHu jynfe,f? wkdif;a'oBuD;rsm;ESifh jynfaxmifpk

tMum; b@ma&;qkdif&m &if;jrpfrsm;ukd rnfokdYrnfykH cGJa0okH;pGJ&rnf

qkdonfh rlabmifukd jy|mef;ay;xm;onf/

zuf'&,fpepfrsm; okdYr[kwf A[kdcsKyfukdifrI avQmhcsxm;aom EkdifiH

a&;pepfrsm;ukd em;vnfavhvm&mwGif b@ma&;qkdif&m &if;jrpf

- 65 -

rsm;ukd rnfodkYrnfykH cGJa0onfqkdonfukd em;vnfavhvm&ef txl;

ta&;BuD;ygonf/ zuf'&,f zGJUpnf;ykH tajccHOya'trsm;tjym;wGif

oufqkdif&m tpkd;&tqifhtoD;oD;u ,if;wkdY\ ukefusp&dwfrsm;

twGuf &½Sd&ef vkdtyfonfh b@maiGudk rnfonfh b@m&if;jrpfrsm;

rS &½SdMurnf qkdonfh pm&if;rsm;ukd a&;qGJazmfjyxm;avh½Sdygonf/

jynfe,ftpkd;&rsm;u ,if;wkdY\ udk,fykdif&if;jrpfrsm;tay: rSDwnfí

tkyfcsKyfa&;vkyfief;rsm;ESifh jynfolYa&;&m 0efaqmifrIrsm;udk vkyfukdif

aqmif½GufEkdifonfqkdonfrSm tvGef½Sm;yg;ygonf/ zuf'&,fpepf

trsm;pkrSm pD;yGm;a&;tajctae? 0ifaiGponfh udpö&yfrsm;wGif rwlnD

rIrsm; tenf;ESifhtrsm;qkdovkd ½SdaeMuonfom jzpfNyD; jynfolUa&;&m

0efaqmifrIrsm;ESifh tjcm;udpö&yfrsm;wGif (jynfe,frsm; toD;oD;

tMum;) nDñGwfrQwrI ½Sdap&ef jyefvnfcGJa0ay;rI (redistribution)

ykHpHwrsKd;rsKd;jzifh aqmif½GufMu&pNrJ? ,if;jyefvnfcGJa0rItay: rSDckdMu

pNrJ jzpfygonf/ zuf'&,f zGJUpnf;ykH tawmfrsm;rsm;yif ,if;

(jyefvnfcGJa0a&;qkdif&m qkH;jzwfcsufrsm;ukd) b@ma&;qkdif&m

aumfr½Sifrsm;rS qkH;jzwfcsufcsrSwf&ef pnf;rsOf;jy|mef;xm;avh½SdNyD;?

vkdtyfonfh tcsuftvufrsm;tay: rlwnfí azmfjrLvmrsm; azmf

xkwfjy|mef;xm;avh½SdMuygonf/ (Oyrm - vlOD;a&tvkduf? e,fajr

a'otus,ft0ef;tvkduf? pD;yGm;a&;tajctaetvkduf ponfjzifh?

pum;csyf) jrefrmEkdifiH zGJUpnf;ykHwGifvnf; jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;

tpkd;&rsm; udk,fwkdif aumufcHEkdifaom tcGeftcrsm;ukd zGJUpnf;ykH

u jy|mef;ay;xm;ovkd jyefvnfcGJa0a&; vkyfaqmif&ef vkdtyf

onfukdvnf; todtrSwfjyKxm;NyD; ,if;okdY aqmif½Guf&ef aumfr½Sif

w&yfvnf; azmfjyyg½Sdxm;ygonf/ odkY&mwGif jyefvnfcGJa0a&;

aqmif½Guf&mwGif rnfonfhtcsufrsm;tay: rlwnfí aqmif½Guf&

rnf qkdonfukdrl azmfjyxm;jcif; r½Sdacs/

252/ wdkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftpkd;&onf zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'yg jy|mef;csufrsm;ESifhtnD jynfaxmifpk\ ESpfpOft&tokH;

- 66 -

cefYrSef;ajcaiGpm&if;tay: tajcjyKvQuf wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf

jynfe,f\ b@maiG t&tokH;qkdif&m Oya'Murf;ukd jy|mef;ay;Ekdif

a&;twGuf oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmf

okdY wifoGif;&rnf/

254/ (u) wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,frsm;u Z,m; (5)

yg tcGeftcrsm;ukd Oya'ESifhtnD aumufcHí wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,fb@m&efykHaiGodkY ay;oGif;&rnf?

(c) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frsm;onf wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f b@m&efykHaiGrsm;ukd Oya'ESifhtnD okH;pGJcGifh

½Sdonf/

b@ma&;aumfr½Sif zGJUpnf;jcif;

229/ (u) b@ma&;aumfr½Sifukd atmufyg yk*¾dKvfrsm;jzifh

zGJUpnf;&rnf -

(1) ekdifiHawmfor®w - Ouú|

(2) 'kwd,or®w - 'kwd,Ouú|rsm;

(3) jynfaxmifpk a½SUaecsKyf - tzGJU0if

(4) jynfaxmifpk pm&if;ppfcsKyf - tzGJU0if

(5) wkdif;a'oBuD;0efBuD;csKyfESifh

jynfe,f0efBuD;csKyfrsm; - tzGJU0if

(6) aejynfawmf aumifpDOuú| - tzGJU0if

(7) jynfaxmifpk b@ma&; 0efBuD; - twGif;a&;rSL;

(c) (1) b@ma&; aumfr½Sifukd zGJUpnf;onfhtcg tzGJU0iftjzpf

xrf;aqmif&rnfh &mxl;ae&mwGif taMumif;wpkHw&maMumifh

wm0efay;tyfjcif;cH&ol r½Sdao;ygu EkdifiHawmfor®wonf xkd

ae&mtwGuf oifhavsmfonfh yk*¾dKvfwOD;OD;tm; ,m,DtzGJU0if

tjzpf wm0efay;tyfEkdifonf/

- 67 -

(2) b@ma&;aumfr½Sif zGJUpnf;jcif;ukd EkdifiHawmfor®wu xkwfjyef

aMunm&rnf/ xkdYjyif b@ma&;aumfr½SiftwGuf vkdtyfaom trdefY?

ñTefMum;csuf ponfrsm;ukdvnf; EkdifiHawmfor®w okdYr[kwf EkdifiHawmf

or®wu wm0efay;tyfonfh yk*¾dKvfu xkwfjyefaMunmekdifonf/

b@ma&;aumfr½Sif\ wm0efESifh vkyfydkifcGifh

230/ (u) jynfaxmifpk0efBuD;Xmersm;\ t&tokH;cefYrSef;ajc

aiGpm&if;rsm;ESifh jynfaxmifpktqifh tzGJUtpnf;rsm;\ t&tokH;

cefYrSef;ajc aiGpm&if;rsm;ukd EkdifiHawmfor®wu wm0efay;tyfaom

'kwd,or®wwOD;u OD;aqmifpdppfí jynfaxmifpk0efBuD;Xmersm;

tygt0if jynfaxmifpktqifh tzGJUtpnf;rsm;\ t&tokH; aiG

pm&if; vsmxm;csufukd b@ma&; aumfr½SifodkY wifjy&rnf?

(c) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ft&tokH; aiGpm&if;rsm;udk

EkdifiHawmfor®wu wm0efay;tyfaom usef'kwd,or®w wOD;u

OD;aqmifpdppfNyD; wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ft&tokH;

aiGpm&if; vsmxm;csufukd b@ma&;aumfr½SifokdY wifjy&rnf?

(*) b@ma&;aumfr½Sifonf

(1) jynfaxmifpke,fajrtokH;p&dwfrsm;yg½Sdaom jynfaxmifpk\

t&tokH; cefYrSef;ajcaiGpm&if;? wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frsm;

twGuf jynfaxmifpk b@m&efykHaiGrS b@maiGrsm;ukd oifhawmf

ovkd jznfhqnf;ay;jcif;? txl;udpöw&yftaejzifh axmufyHhjcif;?

acs;aiGrsm; cGifhjyKjcif;tygt0if jynfaxmifpk\ b@maiGt&tokH;

qkdif&m Oya'Murf; okdYr[kwf aemufxyfb@maiG cGJa0okH;pGJa&;

Oya'Murf;ukd jynfaxmifpk vTwfawmfodkY axmufcHwifjy&rnf?

(2) b@ma&;qkdif&m aqmif½Gufoifhonfh udpörsm;ukd tBuHjyKEkdif

a&;twGuf aqmif½Guf&rnf?

- 68 -

(3) ckdifrmaom b@ma&;pepf jzpfay:apa&;twGuf jynfaxmifpk

vTwfawmfu Oya'jy|mef;í wm0efay;tyfonfh udpö&yfrsm;udk

aqmif½Guf&rnf/

(C) b@ma&;aumfr½Sif jynfaxmifpk\ t&tokH;cefYrSef;ajc

aiGpm&if;? wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frsm;tm; jynfaxmifpk

b@m&efykHaiGrS b@maiGrsm;ukd oifhwifhavsmufywfpGm jznfhqnf;

ay;jcif;? txl;udpöw&yftaejzifh axmufyhHjcif;? vkdtyfrnfh acs;aiG

rsm; xkwfacs;jcif;wkdY yg0ifonfh jynfaxmifpk\ b@maiG t&

tokH;qkdif&m Oya'Murf;udk jynfaxmifpk vTwfawmfokdY wifjyEkdifa&;

twGuf EkdifiHawmfor®wxHokdY axmufcHwifjy&rnf/

(i) b@ma&;aumfr½Sifonf vkdtyfygu b@ma&;uRrf;usif

olrsm;\ tBuHOmPfrsm;udk &,lEkdifonf/

231/ (u) jynfaxmifpkonf wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f

rsm;u aumufcHcGifh½Sdaom Z,m; (5) yg tcGeftcrsm;rSty tjcm;

tcGeftcrsm;ukd Oya'ESifhtnD aumufcHí jynfaxmifpk b@m

&efykHaiGokdY ay;oGif;&rnf?

(c) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frsm;u aumufcH&ef owfrSwf

xm;onfh &aiGrsm;ESifh tcGeftc trsKd;tpm;rsm;ukd jynfaxmifpk

e,fajrrsm;twGuf aumufcH&ef½Sdygu jynfaxmifpku Oya'ESifhtnD

aumufcHNyD; jynfaxmifpk b@m&efykHaiGodkY ay;oGif;&rnf/

(*) jynfaxmifpkonf jynfaxmifpk b@m&efykHaiGukd Oya'ESifhtnD

okH;pGJcGifh ½Sdonf/

- 69 -

14/ tpkd;&w&m;pD&ifa&;u@/

zuf'&,fpepf usifhokH;aom EkdifiHrsm;toD;oD;wGif rdrdEkdifiH\ w&m;

a&;pepfukd rnfokdY aqmif½GufpDrHrnf qkd&mwGif wEkdifiHESifhwEkdifiH

rwlaom csOf;uyfrIrsm; ½SdMuonfukd awGU&rnf jzpfonf/ tcsKdUEkdifiH

rsm; (Oyrm - tdE´d,EkdifiH? MopBwD;,m;EkdifiH)wkdYwGif pepfwckxJ

(zuf'&,fu usifhokH;aom pepf) ½SdouJhokdY? tar&duefjynfaxmifpk

uJhokdYaom ekdifiHwGifrl jynfe,fwGif oD;jcm;jynfe,f w&m;pD&ifa&;

pepf½SdNyD; zuf'&,f Oya'rsm;ESifh pyfvsOf;vmrSom zuf'&,f

w&m;½kH;rsm;u 0ifa&mufpGufzufykdifcGifh ½Sdonfukd awGU&rnf jzpfonf/

jrefrmEkdifiH\ zGJUpnf;ykHrSm ½kwfw&uf MunfhvkdufvQif tar&duef

jynfaxmifpkuJhokdYyif jynfe,frsm; wkdif;a'oBuD;rsm;ukd tcsKdUudpö&yf

rsm;wGif w&m;pD&ifa&;pepf oD;jcm;½Sdovkd jzpfaeygonf/ zGJUpnf;ykH

wGifvnf; w&m;pD&ifa&;tmPmudk jynfaxmifpk\ tpdwftykdif;

rsm;toD;oD;odkY cGJa0tyfESif;onf[k qkdxm;NyD; jynfe,fESifh wkdif;

a'oBuD; w&m;vTwfawmfrsm;u oufqkdif&m vTwfawmftoD;oD;odkY

wm0efcH&rnf[k qkdxm;ygonf/ okdYaomf Oya'qkdif&m rlabmifrSmrl

jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tm;vkH;u jynfaxmifpk\ wckwnf;aom

Oya'rlabmiftwkdif;om aqmif½GufMu&onfukd awGU&rnf jzpfyg

onf/ 62

18/ (u) EkdifiHawmf\ w&m;pD&ifa&;tmPmudk jynfaxmifpk

w&m;vTwfawmfcsKyf? wkdif;a'oBuD; w&m;vTwfawmfrsm;? jynfe,f

w&m; vTwfawmfrsm;ESifh udk,fykdif tkyfcsKyfcGifh& pD&ifpk w&m;½kH;rsm;

tygt0if tqifhqifhaom w&m;½kH;rsm;tm; cGJa0tyfESif;onf?

(c) jynfaxmifpkwGif jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&yf xm;

½Sdonf/ jynfaxmifpk w&m;vTwfawmfcsKyfonf EkdifiHawmf\

tjrifhqkH; w&m;½kH;jzpfonf/

- 70 -

(*) jynfaxmifpk w&m;vTwfawmfcsKyfwGif pmcRefawmftrdefYrsm;

xkwf ydkifcGifh tmPmrsm; ½Sdonf/

(C) wkdif;a'oBuD;wkdif;wGif wkdif;a'oBuD;vTwfawmf w&yfpDvnf;

aumif;? jynfe,fwkdif;wGif jynfe,f w&m;vTwfawmfw&yfpD vnf;

aumif; xm;½Sdonf/

305/ wkdif;a'oBuD;wGif wkdif;a'oBuD; w&m;vTwfawmfudk

vnf;aumif;? jynfe,fwGif jynfe,f w&m;vTwfawmfukd vnf;

aumif; xm;½Sdonf -

306/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmfrsm;wGif

Oya'ESifhtnD atmufygw&m;pD&ifykdifcGifhtmPmrsm; ½Sdonf -

(u) rlvrIudk pD&ifjcif;

(c) t,lcHrIukd pD&ifjcif;

(*) jyifqifrIudk pD&ifjcif;

(C) Oya'w&yf&yft& owfrSwfxm;aom udpö&yfrsm;ukd pD&ifjcif;/

308/ (u) (1) wkdif;a'oBuD; w&m;vTwfawmf okdYr[kwf jynfe,f

w&m;vTwfawmf\ tBuD;trSL;ukd wkdif;a'oBuD; w&m;vTwfawmf

w&m;olBuD;csKyf odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf w&m;olBuD;

csKyf[k ac:&rnf?

(c) (1) EkdifiHawmfor®wonf jynfaxmifpk w&m;olBuD;csKyf?

oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f0efBuD;csKyfwkdYESifh n§dEIdif;

NyD; oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf

w&m;olBuD;csKyftjzpf cefYtyf&ef trnfpm&if;ukd jyKpkí,if;trnf

pm&if;ukdvnf;aumif;? oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f

0efBuD;csKyfonf jynfaxmifpk w&m;olBuD;csKyfESifh n§dEIdif;NyD;

- 71 -

oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf

w&m;olBuD;rsm;tjzpf cefYtyf&ef trnfpm&if;ukd jyKpkí ,if;trnf

pm&if;rsm;ukdvnf;aumif;? oufqkdif&m wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf

jynfe,fvTwfawmfodkY ay;ydkY&rnf/

wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f w&m;vTwfawmfrsm;ukd w&m;pD&ifa&;

tqifhqifh½Sd w&m;½kH;rsm;ukd BuD;MuyfykdifcGifhukd zGJUpnf;ykHu jy|mef;

ay;xm;NyD; w&m;vTwfawmfcsKyftwGufudkrl ,if;uJhodkYaom taxG

axGvkyfydkifcGifhrsKd; azmfjyxm;jcif; r½Sdacs/ odkYaomf w&m;vTwfawmf

csKyfrSmrl t,lcHrIrsm; tm;vkH;twGuf tNyD;tjywf t,lcH&mjzpfonf

[k azmfjyyg½Sdonf/

314/ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf BuD;MuyfrI

atmufü atmufygtwkdif; w&m;½kH;tqifhqifh ½Sdonf -

(u) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftwGif; udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh&

pD&ifpk r½SdvQif

(1) c½kdifw&m;½kH;rsm;?

(2) NrdKUe,fw&m;½kH;rsm;/

(c) wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftwGif; udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh&

pD&ifpk ½SdvQif

(1) udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;ü

(uu) udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& wkdif;w&m;½kH;?

(cc) NrdKUe,fw&m;½kH;rsm;/

(2) udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'oü

(uu) udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& a'o w&m;½kH;?

(cc) NrdKUe,fw&m;½kH;rsm;/

(3) usefa'orsm;ü

- 72 -

(uu) c½kdifw&m;½kH;rsm;?

(cc) NrdKUe,fw&m;½kH;rsm;/

(*) jynfaxmifpk e,fajrü

(1) c½kdifw&m;½kH;rsm;?

(2) NrdKUe,fw&m;½kH;rsm;/

(C) Oya't& wnfaxmifxm;aom tjcm;w&m;½kH;rsm;/

295/ (C) jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfonf zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'yg jy|mef;csuf w&yf&yfukd jzpfap?tjcm;Oya'yg jy|mef;

csuf w&yf&yfukd jzpfap rqefYusifapbJ wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf

jynfe,f w&m;vTwfawmf\ pD&ifcsufrsm;ukd qkH;jzwfekdifaom

t,lcHrI pD&ifydkifcGifh tmPm½Sdonf/ xkdYtjyif tjcm;w&m;½kH;rsm;

u csrSwfaom pD&ifcsufrsm;ukdvnf; Oya'ESifhtnD ppfaq;qkH;

jzwfEkdifaom t,lcHrI pD&ifykdifcGifh tmPm½Sdonf?

(i) jynfaxmifpk w&m;vTwfawmfcsKyfonf Oya'ESifhtnD jyifqifrI

pD&ifykdif cGifhtmPm ½Sdonf/ 63

- 73 -

obm0o,HZmw&if;jrpfrsm;

tajccHrlrsm;wGif (yk'fr 22 rS 37 txd) EkdfifiHawmftwGuf

vrf;ñTefrlrsm; yg½SdNyD; ,if;yk'frrsm;wGif ]]EkdifiHawmfonf}}

[laom pum;ESifh tpcsDxm;onf/ ,if;rlrsm;wGif bmom

pum;rsm;ukd umuG,f&efrS pí tvkyfvufrJh yaysmufavsmh

enf;ap&eftqkH; azmfjycsufrsm; pkHpkHvifvifyg½Sdonf/ þ

ae&mwGif EkdifiHawmfonfqkdaom pum;rSm zGJUpnf;ykH tajccH

Oya'u ,if;vkyfief;aqmifwmrsm;udk tpkd;& tqifhwqifh

qifhokdY tyfESif;wm0efay;jcif;rsKd; [kwf[efrwlbJ wEkdifiHvkH;

twkdif;twmESifh qkdvkdaom EkdifiHawmfjzpfykHay:ygonf/

tu,fí ,if;vkyfief;aqmifwmrsm;tm;vkH;ukd jynfaxmifpk

tpkd;&u wm0ef,laqmif½Guf&efjzpfonf[laom taersKd;

em;vnfzwf½IygvQifrl aemufqufwGJZ,m;rsm;wGif jy|mef;

xm;aom Oya'jyKa&;ESifh tkyfcsKyfa&;qkdif&m vkyfydkifcGifh

tmPmrsm;ESifh qefYusifonfh oabmoufa&mufoGm;ayvdrfh

rnf/ ,if;tcef;wGifyif EkdifiHawmf\ Oya'jyKa&;tmPmukd

jynfaxmifpkvTwfawmf? wkdif;a'oBuD;vTwfawmfESifh jynfe,f

vTwfawmfrsm;tm; cGJa0tyfESif;onf[k qkdxm;NyD; 64 EkdifiHawmf

tkyfcsKyfa&;tmPmukd jynfaxmifpk? wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f

rsm;tm; cGJa0tyfESif;onf[k qkdxm;ayonf/ 65 zGJUpnf;ykHukd

t*Fvdyfbmomrljzifh a&;om;azmfjy&mwGif jynfaxmifpkqkd

aom pum;&yfukd union [k rokH;bJ pyidaungsu [kyif

wkduf½kdufac:bmomjyef azmfjyxm;jcif;rSm zGJUpnf;ykHyg union

qkdaom tokH;onf tcgtm;avsmfpGm ESpfcG t"dyÜg,fxGuf

Ekdifojzifh ,if;okdY ESpfcGt"dyÜg,fxGufjcif;ukd a½Smif½Sm;onf

[k ,lqEkdifygonf/ wEkdifiHvkH;twkdif;twmudk &nfñTef;

- 74 -

aom EkdifiHawmf (union) rSm wEkdifiHvkH;twkdif;twmukd &nf

ñTef;jcif;rsKd;jzpfNyD; zGJUpnf;ykH\ tjcm;ae&mrsm;wGif (txl;

ojzifh vkyfykdifcGifh wm0efrsm;ukd tpkd;&tqifhtoD;oD;okdY cGJa0

tyfESif;&mwGif) azmfjyyg½Sdaom union jynfaxmifpkqkdonfh

tokH;rSmrl wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,ftpkd;&rsm;udk &nfñTef;jcif;

r[kwfrlbJ A[kdtpkd;&? zuf'&,ftpkd;&ukd &nfñTef;jcif; jzpf

ayonf/

,if;EkdifiHawmftajccHrlrsm;wGif obm0o,HZmw&if;jrpfrsm;

ukd tkyfcsKyfpDrHcGifhESifh pyfvsOf;í yk'fr 37 wGif atmufygtwkdif;

azmfjyyg½Sdonf/

37/ EkdifiHawmfonf

(u) EkdifiHawmf½Sd ajrtm;vkH;? ajray:ajratmuf? a&ay:

a&atmufESifh avxktwGif;½Sd o,HZmwypönf;

tm;vkH;\ yif&if;ykdif½Sifjzpfonf?

(c) EkdifiHykdif o,HZmwypönf;rsm;tm; pD;yGm;a&;

tiftm;pkrsm;u xkwf,lokH;pGJjcif;udk uGyfuJBuD;

MuyfEkdif&ef vkdtyfonfh Oya' jy|mef;&rnf/

(*) EkdifiHom;rsm;tm; ypönf;ykdifqkdifcGifh? tarGqufcHcGifh?

udk,fydkif vkyfukdifcGifh? wDxGifcGifhESifh rlykdifcGifhwkdYukd Oya'

jy|mef;csufESifhtnD cGifhjyK&rnf/

txufwGif azmfjy½Sif;vif;cJhonfhtwkdif; þjy|mef;csufrSm

EkdifiHawmfonf ajrtm;vkH;ESifh obm0o,HZmw&if;jrpfrsm;

ukd ydkifqkdifonfqkd&mwGif jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;rsm;

- 75 -

ESifh roufqkdifbJ jynfaxmifpktpkd;&uom ydkifqkdifonf

qkdaomoabmrsKd; teuft"dyÜg,fzGifhqkd&rnf r[kwfacs/

tykd'f (c)onfvnf; EkdifiHykdif &if;jrpfrsm;[k qkdvkd&if;jzpfNyD;

yk*¾vduykdifESifh uGmjcm;ap&ef azmfjyxm;jcif;rsKd; jzpfayonf/

EkdifiHawmfu Oya'jy|mef;&rnfqkdonfh tcsufudkvnf;

A[kdjynfaxmifpktpkd;&uom ,if;uJhokdYaom Oya'rsKd;ukd

jy|mef;Ekdifonf[k t"dyÜg,fzGifhqkdvQif tpdk;&tqifhtoD;oD;

twGuf tao;pdwfjy|mef;ay;xm;aom tmPmcGJa0rIrsm;

ESifh rsm;pGm qefYusifoGm;ayrnf/ txl;ojzifh aemufquf

wGJwGif azmfjyxm;aom Z,m;rsm;ESifh qefYusifoGm;rnf jzpf

ayonf/ odkYjzpfaomfjim;vnf; jrefrmEkdifiHwGif tpkvkduf

tNyKHvkduf? tkHESifh usif;ESifh awGU&aom obm0o,HZmw

&if;jrpfrsm;jzpfonfh a&eH? obm0"mwfaiG Y? vQyfppfpGrf;tif?

ow¬KwGif;xGuf? rkdif;vkyfief;? &wemvkyfief;? ykvJvkyfief;

ESifh opfawmvkyfief;rsm;rSm jynfaxmifpkpm&if;wGif yg0if

aeonfjzpfav&m ,if;okdY jzpfonfESifhtnD jynfaxmifpk

Oya'jyKpm&if;t& jynfaxmifpku Oya'jyKrnfjzpfNyD; pHrsm;

owfrSwfjcif;ESifh pDrHcefYcGJjcif;wkdYukdvnf; jynfaxmifpkuom

aqmif½Gufrnfjzpfavonf/

- 76 -

C/ ed*kH;

þpmwrf;\ &nf½G,fcsufrSm urÇmwvTm;½Sd zuf'&,fpepf[k

todtrSwfjyK vufcHMuonfh Oya'rsm;? usifhxkH;rsm;ukd tokH;jyKvsuf

jrefrmEkdifiH\ 2008 zGJUpnf;ykHtajccHOya'yg jy|mef;csufrsm;ukd

tusOf;rQ avhvmokH;oyfEkdif&efyif jzpfygonf/ rQrQwwqkd&vQifrl

jrefrmEkdifiH\ zGJUpnf;ykH tajccHOya'rSm wydkif;zuf'&,f (quasi-federal)

[k qkd&ygvdrfhrnf/ odkY&mwGif ta&;BuD;aom tcsuftcsKdUukd xyfrH

jznfhpGufwifjyvkdygao;onf/ yxrtcsufrSm ykHrSefxkH;wrf;t&

zGJUpnf;ykH tajccHOya'rlabmif\ jyifywGifom vIyf½Sm;vkyfaqmif

avh½Sdaom ppfwyfukd zGJUpnf;ykHwGif tom;ay;xm;jcif;ESifh 'Drkdua&pD

enf;usxdef;n§dapmifhMunfhEkdifrI vufvSrf;rrSDonfh taetxm;wGif ½Sd

aejcif;jzpfNyD; ,if;wm0efcHEkdifrI (accountability) tm;enf;aejcif;rSm

jrefrmhwydkif;zuf'&,fEkdifiH wnfaqmufykHykHpHtay: tusKd;ouf

a&mufrI ½Sdaejcif;yif jzpfayonf/ vufawGU tvkyfjzpfa&;0g'Drsm;

url bmzGJUpnf;ykHrS r½SdbJ ESpfaygif;rsm;pGm aexkdifcJh&onfh yuwd

trSefw&m;ukd tajccHvsuf zGJUpnf;ykHr½SdbJ ppfwyfu tvkH;pkH

xdef;csKyfonfh tajctaewGif ae&onf xufpmvQif ,cktajctaeu

txkdufavsmuf awmfao;onf[k jyefvnf jiif;csufxkwfzG,f

½Sdygonf/ þpmwrf;rSmrl ,if;tjiif;tckHudpöukd 0ifa&mufajymqkd

&efr[kwfbJ zGJUpnf;ykH tajccHOya'ukd ppfykdif;okH;oyfMunfh&ef

tm;xkwfjcif;jzpf&m xkdudpöukd xnfhoGif;ajymqkdrIukd tjcm;ae&m

rsm;wGif tjcm;yk*¾dKvfrsm; jiif;ckHcJh? jiif;ckHqJ? jiif; ckHMuvdrfhrnf[kom

qkd&ef ½Sdygonf/ 66

aemufxyf ta&;BuD;aom tcsuf? pOf;pm;&ef tcsufwcsufrSm

rnfonfh Oya'aMumif;qkdif&m jy|mef;csufrqkd jy|mef;taumif

txnfazmfNyD; wESpftMumwGif tajymif;tvJ? vufawGU xdxd

a&mufa&muf taumiftxnfazmfa&; ponfh udpörsm;wGif pdefac:rI

- 77 -

rsm; BuHKawGU&pNrJyif jzpfonf qkdonfh tcsufjzpfygonf/ 2008

zGJUpnf;ykHwGif ,cif 'Drkdua&pDacwfaum? 'Drkdua&pDr[kwfonfh

acwfuyg usifhokH;cJhonfh vu©Pm&yfrsm;ukd xnfhoGif;a&;qGJxm;

ovkdyif? tjcm;wcgzl;rQ prf;rokH;Munfh&ao;aom? topfpufpuf

tcsufrsm;vnf; yg½Sdayonf/ wydkif;zuf'&,fykHpHrSm ,if;pdwful;

pdwfoef;topfrsm;teufu ta&;BuD;qkH; tcsufwcsuf[k qkd&rnf

jzpfygonf/

zGJUpnf;ykH tajccHOya'ukd q,fhig;ESpfMum tcsdef,la&;qGJcJh&onf

[k qkdonhfwkdif (,cif zGJUpnf;ykHESpfck tmPmwnfonfrSmyif

q,fhig;ESpfrMumay) ,if;zGJUpnf;ykHukdvufawGUtaumiftxnfazmf

&mwGif pepfwus jzpfap&efESifh tul;tajymif;jiifomí pkpnf;

pepfusap&ef BudKwifjyifqifxm;rI wpkHw&mudkrl r,fr,f&& rawGU

&acs/ vGefcJhonfh wESpfwmumvwGif þOya'yg tpDtrHrsm;ukd

ajrprf;c&rf;ysKd; aqmif½GufaeMu&onfrSm ,if;tcsufukd rD;armif;

xkd;jyaeonfh om"uwckyif jzpfygvdrfhrnf/

þwykdif;zuf'&,fykHpHukd vufawGU taumiftxnfazmf&mwGif txl;

pOf;pm;xkdufonhf tcsufwcsufrSm ,cktcsdefxd ,if;zGJUpnf;ykH oabm

w&m;udk tawG;aygufatmif? OmPfa&mufatmif (conceptualize)

raqmif½GufEkdifMuao;qkdonfh tcsufjzpfayonf/ vuf½Sd tkyfcsKyf

a&;usifhxkH;rsm;ukd zGJUpnf;ykHESifhtnD? zGJUpnf;ykHyg qkdvkd&if;tESpfom&

(spirit) ESifhtnD jzpfatmifqkdvQif BuD;rm;aom? pepfusaom?

awmfovkdr[kwfbJ tcsdef,laom (sustain) jyKjyifajymif;vJa&;

vkyfief;rsm; BudK;pm;tm;xkwf&ygvdrfhrnf/ {NyDv 6 &ufaeYwGif

or®w OD;odef;pdefu jynfaxmifpktqifh 0efBuD;rsm;ESifh jynfe,f?

wkdif;a'oBuD;tqifh 0efBuD;rsm;tm; ajymMum;aom rdefYcGef;wGif

or®wu tpkd;&taeESifh A[kdcsKyfukdifrI avQmhcsa&; tav;xm;aqmif

½Guf&ef wkdufwGef;ajymMuonfh wNydKifeufwnf;rSmyif wkdif;a'o

- 78 -

BuD;ESifh jynfe,ftqifh tzGJUtpnf;rsm;ukd A[kdtpkd;&csrSwfonfh

rl0g'abmiftwGif; aqmif½GufMu&efvnf; owday;ajymMum;cJh

onfukd awGU&ayrnf/ 67

]]acwfopf pepfopfjzpfwmeJYtnD ,cifwkef;u aqmif½GufwJh ykHpHrsKd;?

,cifpdwf"mwfrsKd;r[kwfbJ ajymif;vJMuzkdY vkdygw,f}} [k qkdovkd

]]oufqkdif&mjynfe,fESifh wkdif;a'oBuD; 0efBuD;rsm;twGuf vkyfief;

wm0efrsm;toD;oD;ukd csrSwfwm0efay;xm;NyD;vnf; jzpfygw,f}} [k

ajymMum;jyefygonf/ ]]A[kdcsKyfukdifrIukd avQmhcsxm;NyD; jynfe,fESifh

wkdif;a'oBuD;rsm;ukd toD;oD;wm0efrsm;ESifh vkyfykdifcGifhtmPmrsm;

vGTJtyfxm;NyD; jzpfygw,f/ 'gaMumifh ukd,fhwm0eftoD;oD;ukd udk,f

wm0ef,lNyD; aqmif½Guf&rSm jzpfygw,f}} [k qdkygonf/ odkY&mwGif

,if;tcsufudk zuf'&,frl odkYr[kwf wydkif;zuf'&,frlrsm;ukd

&nfñTef;aom zGJUpnf;ykHyg jy|mef;xm;csufrsm;ESifh qufpyfajymqkdoGm;

jcif;rsKd; r½Sday/ 68

EkdifiHwGif;? a'otESHYtjym;½Sd vufawG YBuHK&ykH om"uwkdYukd axmuf

xm;í vnf;aumif;? wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,ftpkd;&rsm;? vTwfawmf

rsm;ESifh udk,fwkdifqkH? BuHKcJh&onfh tjzpfwkdYukd axmufxm;í

vnf;aumif;? azmfjy&vQif vuf½SdtajctaewGif qkH;jzwfcsuftrsm;pk

rSm jynfaxmifpktqifhuyif csrSwfqJ csrSwfaeNrJyifjzpfNyD; zGJUpnf;ykH

\ tESpfom&jzpfonfh tmPmcGJa0ay;xm;jcif; (devolution) tay:

,cifpepfa[mif; t<uif;tusef AsL½kdua&pDtqifhqifhuom vTrf;rkd;NrJ

vTrf;rkd;aeqJjzpfonfukd awGU&ayonf/ wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f

rsm;rSm 0efBuD;csKyf OD;aqmifaom tpkd;&rsm; zGJUxm;NyD; jzpfovkd

vTwfawmfrsm;vnf; ay:aygufvmNyD jzpfonf/ odkYaomfvnf;

rsufarSmufavmavmq,f tajctaerSmrl 0efBuD;csKyftm;vkH;yif

wyfausmaxmufaemufcHjyK jynfckdifNzdK;ygwDuvmMuolrsm; jzpfNyD;

jynfckdifNzdK;ygwDuyif jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;vTwfawmftoD;oD;

- 79 -

wGif trsm;pkae&m&onfukd awGU&rnf jzpfonf/ ,if;wkdYrSm pDrHudef;

rsm;? bwf*sufrsm; a&;qGJMuonfrSm rSefyg\/ odkYaomfjim;

udk,fykdifvGwfvyfpGm pDrHykdifcGifh½Sdonfh ,lepfrsm;tjzpf zGJUpnf;ykHu

jy|mef;tmPm tyfESif;xm;onfhtwkdif; wu,faqmif½GufEkdifjcif;

½Sd? r½SdrSmrl ab;xkdifbkajymorm; r[kwfonfh yk*¾dKvfrsm;uyif ,ck

tcsdefxd oJoJuGJuGJ r½SdvSao;[k aumufcsufcsMurnf jzpfayonf/

þokdY qkdvkdufojzifh zGJUpnf;ykHyg pepfopfukd atmifjrifapcsifolwkdYukd

pdwfysuftm;avsmhatmif ajymjcif; r[kwfyg/ wESpfom;oufwrf;om

½Sdao;aom wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,fvTwfawmfrsm;rSm zGJUpnf;ykHu

ay;tyfjy|mef;xm;onfhtwkdif; tjynfht0taumiftxnfazmfEkdif

&efESifh zGJUpnf;ykHu arQmfvifhxm;onfhtwkdif; vufawG Yjzpfatmif

aqmif½GufEkdif&efrSm rvG,fvSaom udpö jzpfygonf/ zuf'&,f

EkdifiHrsm;a&m? zuf'&,fr[kwfonfh EkdifiHrsm;wGifyg a'oEÅ&

tpkd;&rsm;ukd pwifxlaxmifMu&mwGif ueOD;umvrsm;ü ,if;okdY

aom aES;auG;rIrsm;? roJuGJrIrsm; ½SdwwfMupNrJyif jzpfygonf/

tcsdefMumvmonfESifh trQ? vkyfxkH;vkyfenf;rsm;ukd vufawGU

taumiftxnfazmfvmMuonfESifhtrQ? wwfpGrf;aom yk*¾dKvfrsm;

ay:aygufvmNyD; &if;jrpfrsm; vkHavmufpGm pkpnf;vmEkdifonfESifhtrQ

,if;tpkd;&tqifhrsm; ckdifrmvmMupNrJom jzpfayonf/ jrefrmEkdifiH

udk zuf'&,f[k ajymajym? wykdif;zuf'&,f[k qkdqkd? wjynfaxmif

[kyJ orkwforkwf? rsm;pGm aocsmonfhtcsufrSm zGJUpnf;ykHtopf

wGif tpkd;&tqifhtoD;oD;okdY tmPmrsm; twkdif;twmwcktxd

ododomom cGJa0csxm;ay;onfqkdonfh tcsufyif jzpfayonf/

vuf½Sd zGJUpnf;ykHrlabmifESifhtnD jzpfatmif tkyfcsKyfa&;? w&m;Oya'

aMumif;qkdif&mESifh aiGaMu;qkdif&m pepfrsm;? vkyfxkH;rsm;ukdrl jyKjyif

ajymif;vJMu&OD;rnf jzpfayonf/ tu,fí zGJUpnf;ykHay;xm;onfh

twkdif; ta&;BuD;onfh tpdwftykdif;rsm;ukd vufawGUatmifjrifatmif

raqmif½GufEkdifvQifrl þzGJUpnf;ykHonfvnf; a½S;u aemifawmfrsm;

- 80 -

uJhokdYyif rSwfwrf;tjzpfom usef&pfcJh½kH ½Sdygvdrfhrnf/ vuf½SdzGJUpnf;ykH

udk vufrcHolwkdYtzkdY þzGJUpnf;ykHwGif tmPmcGJa0rI rsm;jym;jcif;r½SdbJ

rjzpfpavmufom[k qkdaumif;qkdMuayrnf/ xkdyk*¾dKvfwdkY oabm

aygufem;vnf&efrSm waeYaeY tmPmukd trsm;tjym;cGJa0vmonf

xm;bdOD;? ,if;uJhokdY vufawG Y taumiftxnfazmfEkdif&ef ajrjyif

tajctaeudk jyifqifxm;&rnf? qkdvkdonfrSm vufawGUwGif tpkd;&

tqifhtoD;oD;jzifh tkyfcsKyfrIpepf jzpfay:vmap&efESifh jynfe,f?

wkdif;a'oBuD;wkdY\ tvkyfvkyfEkdifrI? tav;omrIukd wjznf;jznf;

wkd;jr§ifh,loGm;&ef vkdonf/ t"dutm;jzifh &if;jrpfcGGJa0okH;pGJEkdifrI?

jynfolYa&;&m 0efaqmifrIvkyfief;rsm;ukd aqmif½Gufay;EkdifrIESifh

qkH;jzwfcsuf csrSwfEkdifrItykdif;wkdY us,fjyefYvmatmifBudK;pm;zkdY qkd

onfhtcsufyif jzpfyg\/ odkYrSom tmPmukd cGJa0oavmuf tusKd;

½Sd½Sd okH;Ekdif&ef tqifoifhjzpfrnf qkdonfhtcsufyif jzpfygonf/

þtcsuf? þvrf;aMumif;ukd zuf'&,fESifh wydkif;zuf'&,fEkdifiH

trsm;tjym;wGif awGU&vsuf ½Sdygonf/ uae'g? tdE´d,ESifh pydef

EkdifiHwkdYrSm ,if;tcsufukd txl;ododomom om"uazmfjyvsuf

½Sdaom EkdifiHrsm; jzpfMuygonf/

jrefrmEkdifiHwGif zuf'&,fpepf\ orkdif;aMumif;ukd jyefMunfhvQif

jrefrmEkdifiH½Sd wkdif;&if;om;vlrsKd;pktMum; tqifajyacsmarGUatmif

raqmif½GufEkdifcJhonfh tm;xkwfrIrsm;udkom awG Yjrif&rnf jzpfyg

onf/ vkdtyfcsuft& ay:aygufvm&onfh 2008 zGJUpnf;ykHrSm

,if;okdY wkdif;&if;om;vlrsKd;pkH twl,SOfwGJaexkdifaeatmif vuf½Sd

tcsdeftxd aemufqkH;BudK;yrf;tm;xkwfrIyif jzpfygonf/ xkdYtwlyif

a&½SnfwnfwHhonfh tajzwck&½Sd&ef aocsma&&maom BudK;yrf;rI[k

qkdEkdifonfh tvm;tvm½Sdaom tm;xkwfrIw&yfvnf; jzpfayonf/

umvtMumBuD; tcsdef,lí a&;qGJcJhonfhwkdif ,if;vuf½Sd zGJUpnf;ykH

tajccHOya'onf us,fjyefYaom jyefvnf&ifMum;apha&;jzpfpOfukd

xnfhoGif;aqmif½GufcJhEkdifjcif; r½Sdonfhtavsmuf wkdif;&if;om;a&;&m

- 81 -

y#dyu©rsm;? rauseyfemusnf;rIrsm; ajyvnfoGm;atmif raqmif½Guf

EkdifcJhonfukd awGU&rnf jzpfonf/ a&;qGJ&mwGif tzGJUtpnf;pkH? tkyfpkpkH

yg0ifcJhonfqkdaomfvnf; vlenf;pkwkdif;&if;om;rsm;\ (w&m;ojzifh

jzpf½Sdaeonf[k qkdEkdifaom) rauseyfrIrsm;ukd ajyvnf? ajyNidrf;atmif

aqmif½Gufay;Ekdif&ef rvkHavmufao;acs/ a0;uGmaeayao;onf/

rsKd;qufrsm;pGm vufeufukdifwkdufyGJrsm;? y#dyu©rsm;ESifh Oya'rJh

xif&mpkdif;cHcJh&rIrsm;tNyD; vlenf;pk wkdif;&if;om;rsm;tzkdYrSmvnf;

olwkdY\ tcGifhta&;onfyifvQif tqkH;owfyef;wkdifozG,f jzpf

vmcJhavonf/ odkY&mwGif jrefrmEkdifiHwGif ykdí w&m;rQwaom

ydkí tqifajyoifhavsmfaom EkdifiHa&;tajctaew&yf jzpfvmatmif

zGJUpnf;ykHu rlabmifzefwD;ay;Ekdif&ef? atmifjrifrI&½Sd&efrSm ,if;

zGJUpnf;ykHukd rnfokdY taumiftxnfazmfonfqkdonfh tcsuftay:

wGifom rlwnfvsuf ½Sdayonf/ zGJUpnf;ykHtajccHOya' oufouf

rSmawmh vlYtzGJUtpnf;w&yfukd rnfokdY tkyfcsKyf&rnfqkdonfukd

azmfjyaom tajccHtcsufomvQif jzpfayonf/

,uf½Sf*kdif;ESifh a*saumhx&Jurl zGJUpnf;ykHy"me0g' (constitutionalism)

ukd vkdvm;awmifhwae½kHESifh r&Ekdifyg/ ,if;0g'ukd jyif;jyaom

pdwfydkif;jzwfrI? ravQmhpwrf; wuf<uaqmif½GufrIESifh tjrpfwnf

atmif wnfaqmuf,l&rnfom jzpfygonf/ zGJUpnf;ykHoufouf

ESifhawmh bmrQ&Ekdifrnf r[kwfyg/ ,if;zGJUpnf;ykHukd a½GUvsm;atmif

aqmif½Guf&ygvdrfhrnf/ ,if;twkdif; vufawGUaqmif½GufrIrsm;jzpf

vmatmif taumiftxnfazmf&ygvdrfhrnf/ tokH;jyK&ygvdrfhrnf/

zGJUpnf;ykHqkdonfrSm tvkdtavsmuf tvkyfvkyfonfr[kwfbJ vlu

tvkyfvkyfatmif taumiftxnfazmf&onfh trsKd;jzpfygonf/ odkY

jzpf&m zGJUpnf;ykH y"me0g'ukd wnfaxmif&mwGif vufawGUaqmif½Guf

&rnfh vkyfief;rsm;rSm tjcm;vkyfief;rsm;jzpfonfh EkdifiHa&;? w&m;

pD&ifa&;? ya&mfzuf½Sife,f0g' xGef;um;a&;? EkdifiHom;pdwf"mwf

ukd tajccHonfh tzGJUtpnf;rsm; xGef;um;a&;ESifh ynmOD;pD;onfh

- 82 -

acgif;aqmifrI ay:aygufvma&;qkdonfh vkyfief;rsm;tay:vnf;

rSDwnfvsuf ½Sdayonf[k qkdygonf/ 69

a,bk,s NcHKiHkajym&vQif ,if;tcsufrsm;rSm jrefrmhzGJUpnf;ykHwGif xnfh

oGif;jy|mef;xm;aom zuf'&,fpepf odkYr[kwf wykdif;zuf'&,f

pepftwGufvnf; twlwlyif jzpfygonf/ zuf'&,fpepfaum?

vpfb&,f'Drkdua&pDaum ESpfckpvkH;yif zGJUpnf;ykH y"me0g'ESifh w&m;

Oya'pkd;rkd;a&;? vlenf;pktcGifhta&;ukd av;pm;a&;ESifh EkdifiHa&;

tmPmukd cGJa0,la&;wkdYtay:wGif rSDwnfvsuf ½Sdonfom jzpfyg

onf/ ,if;aMumifhyif 0yfu vpfb&,f 'Drkdua&pDenf;us

EIef;pHrsm;ukd azmfñTef;&mwGif zGJUpnf;ykHyg jy|mef;csufrsm;? vkyfxkH;

vkyfpOfrsm;ukd tav;*½kjyKaom? w&m;Oya'pkd;rkd;a&;ukd tav;

*½kjyKaom? a'oEÅ& vlenf;pkrsm;ukd av;pm;aom? onf;cHwwf

onfh tESpfom&½Sdaom? tjyeftvSef aphpyfajyNidrf;Ekdifaom vu©Pm

rsm;tay: tajccHonfh xda&mufaom? zuf'&,fEkdifiHa&;pepf\

ueOD;tajccHrsm;[k zGifhqkdjcif; jzpfayonf/ wenf;tm;jzifh

zuf'&,f0g'u vpfb&,f 'Drkdua&pDqkdif&m EIef;pHrsm;ukd enf;vrff;

ESpf&yfjzifh wkd;yGm;aponf[kk qkd&rnf jzpfonf/ yxrenf;vrf;rSm

jynfolvlxkrJqE´jzifh a½G;aumufwifajr§mufvkdufNyD; jynfolvlxk

ukd wm0efcH&aom zuf'&,ftpkd;&aum? jynfe,ftpkd;&rsm;yg

'Drkdua&pDenf;us w&m;enf;vrf;usrIukd tmrcHay;Ekdifjcif;yif jzpf

onf/ 'kwd,enf;vrf;rSm EkdifiHa&;t0ef;t0kdif;twGif; qkH;jzwfcsuf

csEkdifonfh A[kdcsufrsm; trsm;tjym;jzpfay:apjcif;[lonfh w&m;

enf;vrf;usonfh tmPmcGJa0jcif;jzifh tmPm½Sifpepf rjzpf&av

atmif apmifhMunfhxdef;n§djcif; enf;vrf;yifjzpfayonf/ 70 jrefrm

EkdifiHtkyfcsKyfrIESifh EkdifiHa&;,Ofaus;rIwGif ,if;0daoo vu©Pm

&yfrsm;ukd NrJNrHpGm twlaygif;pyfxm;EkdifrSomvQif jrefrmEkdifiH\

'Drkdua&pDudk ppfrSefaom 'Drkdua&pD? zuf'&,fpepfukdvnf; tjcm;EkdifiH

rsm;ESifh wef;wljzpfaom zuf'&,fpepf[lí t&nftcsif;jynfh0

- 83 -

onf[k owfrSwfEkdifrnf jzpfayonf/

rMumcPqkdovkd &nfñTef;ajymqkdavh½Sdonfh ppfrSefaom zuf'&,f

pepf? wenf; tjynfhzuf'&,fpepfqkdonfrSm vkd&if;tESpfom&

tm;jzifh jrefrmEkdifiHwGif em;vnfoabmaygufaeMuovkdrsKd; r[kwf

acs/ jynfaxmifpk rNydKuGJa&;? wkdif;&if;om; pnf;vkH;nDñGwfrI rNydK

uGJa&;? tcsKyftjcmtmPmwnfwHhckdifNrJa&;qkdonfh pdwftm;xuf

oefvSonfh ½Sif;vif;jywfom;onfh a<u;aMumfoH? 'kdYwm0efta&;

okH;yg;udk MunfhvQifyif EkdifiHNydKuGJrnfukd tjrpfwG,fpkd;rkd;aMumuf½GHU

rI? txl;ojzifh wyfbuf acgif;aqmifykdif;\ zuf'&,frltay: xm;

onfh aMumuf½GHUrIudk xifxif½Sm;½Sm;jrifawGUEkdifrnf jzpfayonf/ 71

udk,fykdif jy|mef;cGifhukd azmfjyjcif;? tokH;jyKEkdifapjcif;twGuf cGJxGuf

cGifh tcGifhta&;ukd owfrSwfjy|mef;ay;xm;jcif;rSm qkdAD,ufzGJUpnf;

ykHwGif yg0ifaom vDeift,ltqw&yf jzpfayonf/ qkdAD,ufrSty

tjcm;ae&mrsm;wGif ,if;t,ltqukd vufcHolr½Sdavmufatmifyif

enf;vSNyD;? pwmvifacwfwGif ,if;tcGifhta&;ukd b,faomtcg

urQ vufawGU tokH;jyKcGifhay;&ef r&nf½G,fonfukdvJ txift½Sm;

yif awGU&rnf jzpfonf/ ae½Sif; (nation) rsm;? EkdifiHrsm; (states)

ESifh ukd,fykdifjy|mef;cGifhqkdif&m udpö&yfrsm; pOf;pm;&mwGifrl þ ethnic

tay: tajccHaom zuf'&,foabmw&m;u rsm;pGm vTrf;rkd;rI½Sdonfh

om"ursm;vnf; ½Sdygonf/ 72 ,if;cGJxGufa&;qkdonfh zuf'&,f

pepfESifh vkH;vkH;vsm;vsm;rS rqkdifonfh tcGifhta&;onfyifvQif jrefrm

EkdifiH½Sd A[kdtmPmykdifrsm;tzkdY vkH;vkH;vufrcHEkdifonfh tcsuf

jzpfaeayonf/ ,if;tcsufrSm txl;tqef;r[kwf[kvnf; qkd&rnf

yif jzpfayonf/ xkdenf;wlyif? trsm;pkwkdif;&if;om; vlenf;pk

acgif;aqmifrsm;taeESifh ,if;uJhokdY EkdifiHrS cGJxGuf&ef t,ltqukd

pGefYvTwfcJhMuNyD; jzpfonfhwkdif EkdifiHa&;avmutaeESifh zuf'&,f

0g'oabmw&m;a&;ESifh a0g[m&qkdif&m zGifhqkdrIrsm;udk vufrcH

vkdMuonfukd awGU&ayonf/ 73 zGJUpnf;ykHtajccHOya'\ yk'fr 10

- 84 -

wGif EkdifiHawmfwGif yg0ifonfh wkdif;a'oBuD;rsm;? jynfe,frsm;?

jynfaxmifpke,fajrrsm;? udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh&pD&ifpkrsm; ponfh EkdifiH

awmf\ e,fedrdwftykdif;tjcm;[lorQonf EkdifiHawmfrS rnfonfhtcg

rQ cGJrxGuf&[k ½Sif;vif;pGm azmfjyxm;onfukd awGU&rnfjzpfay

onf/ odkY&mwGif ,if;okdY azmfjyxm;jcif;onf EkdifiHwEkdifiH\ zuf'&,f

jyKrI? wydkif;zuf'&,fjzpfrI ponfudpöESifh rnfokdYrQ oufqkdifjcif;

r½Sdonfukd awGU&rnfom jzpfygonf/

jrefrmEkdifiH½Sd zuf'&,fudpöukd umv½SnfMumavhvmonfh yk*¾dKvf

vnf; jzpf? vlYtcGifhta&; awmif;qkdvIyf½Sm;olvnf; jzpfonfh

MopaMw;vsvTwfawmftrwf *seJqufzifu jrefrmEkdifiH½Sd zuf'&,f

udpö aqG;aEG;ajymqkdrIrSm tqkH;owfwGif zuf'&,fESifh ywfouf

vmvQif tvTrf;rkd;qkH;jzpfonfh cGJxGufjcif;ESifhom nDrQjcif; csjcif;cH&NyD;

,if;odkY pOf;pm;Mujcif;aMumifhyif zuf'&,f0g'ukd aMumuf½GHY Yjcif; wdk;

yGm;vmNyD; qkdif&myk*¾dKvfrsm;taeESifh ,if;aqG;aEG;rIukd qufvuf

raqmif½Gufjcif; om tzwfwif usef&pfavonf[k qkdygonf/ 74

tkdifpD*sD (International Crisis Group) \ 2011 tpD&ifcHpmwGifvnf;

zuf'&,frlqkdaom pum;&yfrSm ruGJjym;aom wkdif;&if;om;wkdY\

vkdvm;csufudk,fpm;jyK pum;vkH;ozG,f? okdYr[kwf rjywfom;aom

vkdvm;rIqkdif&m pdwfvIyf½Sm;rIozG,f jzpfvmonf[k azmfjyxm;

ayonf/ 75 okdY&mwGif wuf<uvIyf½Sm;olrsm;? wkdufwGef;EId;aqmfae

olrsm; oHk;cJhMuonfh zuf'&,f0g'udk tkdifpD*sDu tao;pdwfavhvm

qef;ppfMunfhaomtcgwGifrl vuf½Sd EkdifiHa&;t0ef;t0kdif;? ppfwyf

t0ef;t0kdif;u aMumufvefYaeonfESifh wkdif;&if;om;acgif;aqmif

rsm;\ vufawGUvkdvm;csufrSm rwlnDbJwjcm;pDjzpfaeonfukd

awGU&rnf[k qkdayonf/ 76 ½Srf;? u&ifponfh wkdif;&if;om;

tkyfpkrsm;u ppfrSefaom zuf'&,fpepfukd awmif;qkdMuaomfvnf;

,if;wkdY trSefwu,f vkdvm;onfh ppfrSefaom zuf'&,fpepfqkd

- 85 -

onfrSm b,fvkdb,fykHqkdonfukd azmfjy&ef rMumrP arhavsmh

ysufuGufwwfMuonf[k qkdayonf/ 77 NydKuGJ&efom ydkOD;wnf

onfjzpf&m ,if;okdY rajymqkdbJ tao;pdwfxifomjrifom½Sdaom

½Sif;vif;jywfom;aom tqkdjyKcsufrsm;jzifh awmif;qkdMu&efom 78

qufzifu tBuHjyKxm;ayonf/ ppfbufacgif;aqmifrsm;? EkdifiHa&;

acgif;aqmifrsm;rSm zuf'&,fpepfudk ½Ijrif&mwGif u,fwif½Sifvnf;

jzpfovkd? zsufqD;oltaeESifhvnf; qufvuf½IjrifMuqJyif jzpfyg

onf/ vuf½Sd zuf'&,fudpöESifh pyfvsOf;í jrefrmEkdifiHwGif ay:ayguf

aeaom ta&;udpöukd yg0ifywfoufoltm;vkH;u zuf'&,f0g'\

oabmobm0ukd em;vnfoabmaygufNyD; aumif;usKd;? qkd;jypfrsm;

ukd aocsmod½SdNyD;? wkdif;&if;om;rsKd;pkH½Sdonfh jrefrmEkdifiH\ tajctae

ESifh udkufnDap&ef rnfokdYrnfykH zuf'&,f0g'ukd usifhokH;Murnf

qkdonfudk twlwuG r½SmazGEkdifao;oa½GU ajz½Sif;EkdifOD;rnf

r[kwfyg/ ,if;okdY em;vnfNyD;? twlwuG ½SmazGEkdifMurSomvQif

þta&;udpöukd ajz½Sif;ekdifrnf jzpfygonf/ 79

zGJUpnf;ykHtajccHOya'ukd twnfrjyKrD? trsKd;om;nDvmcHu zGJUpnf;

ykHtajccHOya'ukd a&;qGJ&mwGif tajccH&rnfhrlrsm; ay:xGufvm

onfhtcg qufzifu tkyfcsKyfrIwGif A[kdcsKyfukdifrIukd ajzavQmhxm;

aomfvnf; tmPmukd A[kdwGif pkpnf;xm;onfh wjynfaxmifykHpH

aemufwrsKd;awmh vmacsjyefNyD[k aumufcsufcsygonf/ trSefrSm

,if;tcsufwGif vuf½SdzGJUpnf;ykHonf 1974 zGJUpnf;ykHenf; ESifESif

om/ ,if;ay;xm;csuftwkdif; vufawGUtaumiftxnf azmfjyefyg

uvnf; a½SUu aemifawmfBuD;rsm;vkdyif þzGJUpnf;ykHvnf; usqkH;OD;

rnfom/ tb,faMumifhqkdaomf jrefrmEkdifiH\zuf'&,fjyóem

udk ykHpHusajz½Sif;&ef BudK;pm;xm;jcif; r½SdaomaMumifhjzpfonf[k

qufzifu qkdygonf/ 80 ,if;enf;ESifESifyif 2011 ckESpf

International Crisis Group \ tpD&ifcHpmuvnf; 2008 zGJUpnf;ykH

onf A[kdcsKyfukdifrI avQmhcsxm;aom Oya'jyKa&;? tkyfcsKyfa&; qkdif&m

- 86 -

ykHpHrsm;jzifh ukd,fydkiftkyfcsKyfcGifh wpdwfwa'o ay;tyfxm;onfrSm

rSefygonf/ odkY&mwGif wjynfaxmifpepftwGif;wGifom jzpfonf[k

qkdygonf/ 81 tvm;wlyif jrefrmEkdifiH wkdif;&if;om;y#dyu©a&;&m

rsm;ESifh jrefrmhEkdiffiHa&; okH;oyfavhvmol bmwD;vpfwemuvnf;

vuf½Sd zGJUpnf;ykHtajccHwGif zuf'&,fpepfukd t&dyfta,mifrQyif

rjrif&[k qkdNyD; jrefrmEkdifiH\ ppfwyfu a&;qGJaom zGJUpnf;ykHrSm

zuf'&,fzGJUpnf;ykHr[kwf[k rMumao;cifuyif a&;om;cJhygonf/ 82

,if;enf;wl autif,luvnf; 2008 zGJUpnf;ykHtajccHOya'ukd

wjynfaxmifpepfom jzpfonf[k ½IHUcscJhygonf/ 83

þaqmif;yg;url ,if;uJhodkY r,lqbJ rwlaom ½IaxmifhrS csOf;uyf

xm;ygonf/ zGJUpnf;ykHrlabmiftwGif;wGif wyftaeESifh yg0ifywf

oufonhf tcef;u@udk acwåab;z,fxm;vQif (okdYaomfvnf;

þtcef;u@rSm ta&;BuD;onfh tcef;u@vnf; jzpfjyefonf/)

2008 jrefrmhzGJUpnf;ykHonf zuf'&,fEkdifiHa&;pepf\ 0daoo

vu©Pmjzpfaom tcsuftawmfrsm;rsm; yg0ifaeonfukd awGU&yg

onf/ odkY&mwGif ,if;tcsufrsm;ukd vufawGUtkyfcsKyf&mwGif usifh

okH;Ekdifjcif;? us,fjyefYaom Oya'rlabmifazmfxkwf&mwGif rsm;pGm

usifhokH;Ekdifjcif; r½Sdjim;aomfvnf; wESpfom;cefYom Mumjrifhonf

jzpfaom zGJUpnf;ykHwckrS ,if;uJhokdY usifhokH;Ekdifa&;twGuf rsm;pGm

arQmfvifhxm;&efrSm cufcJrnf jzpfygonf/ vufawGUwGifrl xif½Sm;

jrifomaom zuf'&,fpepf usifhokH;rI r½SdvSyg/ odkYjzpfaomfvnf;

þpmwrf;wGifrl Oya'ykdif;qkdif&m? pmt½Sdtwkdif; (zGJUpnf;ykHwGif azmfjy

xm;onfhtwkdif;) ½Iaxmifhrsm;ESifh t"ducsOf;uyfxm;ygonf/ Oya'

jyKa&;udpötm;vkH;ukd pdppfay;Ekdifaom? zGJUpnf;ykHESifhtnD jzpfonfh?

pOf;pm;qifjcifaom? aumuf½kd;rD;r[kwfaom? em;vnfvufcHzG,f

&mjzpfaom tajymif;tvJESifh ,if;okdY taumiftxnfazmfEkdifrnfh

r[mAsL[mrsKd; (zuf'&,ftajccHrsm;ukd xnfhoGif;pOf;pm;xm;aom?

- 87 -

us,fjyefYaom tkyfcskKyfa&;ESifh jynfolYb@ma&;qkdif&m jyKjyifajymif;

vJrIrsm; yg0ifaom r[mAsL[mrsKd;) r½SdvQifrl zGJUpnf;ykHonf vlY

tzGJUtpnf;ESifh EkdifiHawmfukd vufawGUvrf;ñTefEkdifaom tajctae?

zGJUpnf;ykHukd tav;*½krlaom zGJUpnf;ykHy"me 0g'rsKd;? tajctaersKd;

jzpfvmvdrfhrnf r[kwfacs/ 84

tkdifpD*sD wifjyonfh tjcm;tcsufwckrSm rnfonfht"du

wkdif;&if;om;vufeufukdif tzGJUtpnf;urQ vGwfvyfa&; &½Sd&ef

tm;oGefcGefpkduf BudK;yrf;aeMujcif;r½SdbJ ,if;wkdY\ vkdvm;csufrSm

zuf'&,fjynfaxmifpktwGif; wkdif;&if;om;rsm;\ ukd,fykdiftkyfcsKyf

cGifh &½Sda&;[lonfh zuf'&,f rl0g'ukd vkdvm;jcif; jzpfonfqkdonfh

tcsufyif jzpfygonf/ wNydKifeufwnf;rSmyif 2008 zGJUpnf;ykHonf

wkdif;&if;om;tzGJUtpnf;rsm;\ vkdvm;csufrsm;ESifh tjynfht0 udkuf

nDjcif; r½Sdonfhwkdifatmif wykdif;zuf'&,fpepf[k owfrSwfajymqkd

&ef xkdufwefao;onf qkdonfhtcsufyif jzpfygonf/ ,if;aMumifh

yif zuf'&,ftpkd;& tkyfcsKyfrI ykHpHukd rnfokdYrnfykH ydkrkd euf½Idif;

tjrpfwG,fatmif aqmif½Guf&rnfqkdonfukd em;vnfoabmayguf

&efESifh vuf½Sd zGJUpnf;ykHtajccHOya'rlabmifukd prSwfwcktjzpf

tokH;jyKNyD; oufqkdif&m jynfolvlxku tjynfht0 ydkifqkdifaom

(pyfqkdifaom) xda&mufonfh tkyfcsKyfa&;w&yf ay:aygufvmatmif

rnfokdY aqmif½GufEkdifrnfukd ½SmazGazmfxkwf&ef ta&;BuD;jcif;yif

jzpfonf/

qkdvkdonfrSm jynfaxmifpkESifh zuf'&,fqkdonfh pum;&yfrsm;tay:

tjiif;yGm;&ef r[kwfbJ A[kd csKyfukdifrI avQmhcsjcif; tqifhqifh

udk rnfodkY aqmif½GufrnfESifh tkyfcsKyfa&;qkdif&mESifh wkdif;&if;om;

ta&;qkdif&m udpörsm;wGif vuf½Sdrltm;jzifh rnfrQ zuf'&,fjzpfae

onf qkdonfukd avhvmqef;ppf&efyif jzpfonf/

- 88 -

vuf½Sd zuf'&,fvu©Pmrsm; ydkrkd BuHhckdifaumif;rGefwkd;wufvmap

&ef? zGJUpnf;ykH rlabmifu ay;tyfxm;onfh A[kdcsKyfukdifrI avQmh

csxm;onfh tcef;u@udk rnfokdY wkd;jr§ifhoifhoenf;qkdonfukd

om"ujy&vQif vuf½Sd wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;ukd ykdrkdí

tkyfcsKyfa&;ykdif;ESifh b@ma&;qkdif&m &if;jrpfrsm; cGJa0ay;jcif;rsKd;yif

jzpfonf/ jynfaxmifpktqifh vTwfawmfrsm;u jy|mef;aom Oya'rsm;

wGif jynfaxmifpku Oya'ukd jy|mef;NyD; vufawGUtaumiftxnf

azmfaqmif½GufrIwGifrl jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;tqifhrsm;odkY vTJtyf

vkduf&efyif jzpfonf/ wkdif;a'oBuD;? jynfe,frsm;\ jynfolU

b@m tokH;p&dwfukd wkd;jr§ifhay;&ef jzpfonf/ oufqkdif&m a'o

tay: rlwnfí vlrla&;&mESifh yx0Dtaetxm;tajctaersm;ukd

tajccHvsuf jynfaxmifpktqifh? trsKd;om;tqifh rlabmifrsm;ukd

csrSwfxm;aomfvnf; qkwfomwufom tajctaersKd;? tavQmh

twif;rsKd; zefwD;ay;xm;&efjzpfonf/ jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;

tpkd;&rsm;ESifh A[kdtpkd;&tMum; yl;aygif;aqmif½GufrIrsm;ukd jr§ifhwif

&ef jzpfonf/

A[kdcsKyfukdifrI avQmhcsa&;twGuf rlabmifwck csrSwfzefwD;&rnf

jzpfNyD;? tkyfcsKyfa&;qkdif&m udpörsm;ukdvnf; a'oEÅ&tqifhrsm;

(Oyrm - NrdKUe,ftqifh) odkY avQmhcsay;&rnfjzpfNyD; a'oEÅ&

udk,fykdiftkyfcsKyfcGifhukd trSefwu,f jzpfxGef;ay:aygufvmatmif

aqmif½Gufay;&rnf jzpfonf/ tjcm;aqmif½Guf&ef udpö&yfrsm;wGif

a½G;aumufyGJpepfudk jyKjyifNyD; ydkrkdtcsKd;usaom pepfjzpfay:vm

apa&;? ,if;odkY jzpfay:vmapjcif;jzifh tmrcHay;onfh udpörsm;ukd

ykdrkdcGifhjyKvmEkdifNyD; udk,fpm;jyKjcif; rcH&onfh tkyfpkrsm; (Oyrm -

wkdif;&if;om;? vlenf;pkrsm;? bmompum;vlenf;pkrsm;) twGuf

aqmif½Gufay;Ekdifjcif;? jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;rsm;taeESifh a'oEÅ&

bmompum;rsKd;ukd ajymqkdokH;pGJydkifcGifh qkdif&m udpörsm;wGif vGwfvyf

pGm qkH;jzwfcsufcsrSwfEkdifa&;? a'oEÅ& vkdtyfcsufrsm;ukd ydkrkd

- 89 -

jznfhqnf;ay;Ekdifrnfh owif;tcsuftvufrsm;udk jynfe,fESihf

wkdif;a'oBuD;tpkd;&rsm;udk ay;tyfjcif;tm;jzifh pDrHudef;ESifh &if;ESD;

jr§KyfESHrIqkdif&m udpörsm;ukd ydkrkdxda&mufpGm aqmif½GufvmEkdifapa&;ESifh

EkdifiHom;rsm;? jynfolvlxk\EkdifiHa&;jzpfpOfwGif yg0ifrIukd a'oEÅ&

tqifh? jynfe,f? wkdif;a'oBuD;tqifhrsm;wGif trSefwu,fcGifhjyK

Ekdifapa&; ponfh udpörsm; yg0ifayonf/ ,if;udpörsm;ESifh tjcm;

tjcm;aom udpörsm;ukd vuf½SdzGJUpnf;ykHt& vufawGUvkyfaqmifEkdif

rnf jzpfNyD;? tajccHausmrGJ jynfolvlxkukd vufawGU tusKd;½Sdaprnfh

EkdifiHawmfqkdif&m pGrf;aqmif&nfudkvnf; wkd;jr§ifhay;Ekdifrnfh enf;vrf;

w&yf vufawGU jzpfay:vmygvdrfhrnf/

zGJUpnf;ykHudk axmufcHaeolrsm;a&m? zGJUpnf;ykHukd uefYuGufaeolrsm;yg

zGJUpnf;ykH tajccHrlabmifrSm wydkif;zuf'&,fjzpfonf qkdonfhtcsuf

ukd em;vnfMuykH r&yg/ vufawGUwGif pepfwus? oyfoyf&yf&yf

taumiftxnfazmfrnf? jynfe,fwkdif;tqifhrsm;udk vufawGUwGif

EkdifiHa&;t&aum? tkyfcsKyfa&;t&yg jzpfwnfrI cGifhjyKNyD; ,if;wkdY\

vufawGUaqmif½GufrIrsm;udk cGifhjyKEkdifNyD; zuf'&,fEkdifiHwGif; nDrQ

aom wkdif;a'oBuD;rsm;? jynfe,frsm;tjzpf ay:aygufvmaprnf

qkdygu ,cifA[kdtkyfcsKyfrIrsm;NyD;? tqifhqifh MoZmBuD;pkd;onfh

EkdifiHa&; ,Ofaus;rIrSonf t,ltqrsKd;pkHukd azmfjyydkifcGifh? a'oEÅ&

vGwfvyfykdifcGifhESifh jynfolvlxkESifh rl0g'csrSwfolrsm;tMum; uGm[

aerI avsmhusapjcif; ponfwkdY trSefwu,fay:aygufvmrnf jzpf

ygonf/ 85 ,if;okdYqkdvQif zGJUpnf;ykHwGif azmfjyxm;onfh tEÅdr

yef;wkdif? &nfrSef;csufESifhvnf; wom;wnf;usrnf jzpfovkd? jrefrm

EkdifiHtaeESifh MumjrifhpGm aysmufqkH;cJhaom a&½SnfwnfwHhaom

Nidrf;csrf;a&;? aumuf½kd;rD;r[kwfbJ a&½SnfwnfwHhaom vlom;zGH YNzdK;

a&;wkdYukd jyefvnf &½SdvmEkdifrnfom jzpfayonf/

- 90 -

aemufqufwGJ u

Z,m; 1 - jynfaxmifpkOya'jyKpm&if;/

(yk'fr 96 ukd &nfñTef;onf/)

Z,m; 2 - wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fOya'jyKpm&if;/

(yk'fr 188 ukd &nfñTef;onf/)

Z,m; 3 - udk,fykdif tkyfcsKyfcGifh&wkdif; okdYr[kwf udk,fydkiftkyf

csKyfcGifh& a'oOD;pD;tzGJU\ Oya'jyKpm&if;/

(yk'fr 196 ukd &nfñTef;onf/)

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

1/ EkdifiHawmf umuG,fa&;

ESifh vkHNcHKa&;u@/

(u) jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf

ESifh jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf

\ e,fajrtpdwftykdif;rsm;

umuG,fa&;? ,if;okdY

umuG,fa&;twGuf

pDrHjyifqifjcif;/

(c) umuG,fa&;ESifh vkHNcHKa&;

qkdif&m pufrIvufrI vkyfief;rsm;/

(*) ZD0ESifh "mwkponfh

vufeufrsm;tygt0if

vufeufcJ,rf;rD;ausmuf

rsm;ESifh aygufuGJapwwf

onfh ypönf;rsm;/

1/ b@ma&;ESifh

pDrHudef;u@

(u) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

t&tokH; cefYrSef;ajc

aiGpm&if;/

(c) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

b@m&efykHaiG/

(*) ajr,mcGef/

(C) ,pfrsKd;cGef (rl;,pf

aq;0g;ESifh pdwfukd

ajymif;vJapwwf

onhf aq;0g;rsm;ryg)/

1/ NrdK YjyESifh aus;½Gm

pDrHudef;rsm;

2/ vrf;wHwm;rsm;

azmufvkyf? wnf

aqmuf? jyKjyifxdef;

odrf;a&;/

3/ jynfolY

usef;rma&;/

4/ pnfyifom,m

a&;vkyfief;/

5/ rD;ab;tEÅ&m,f

BudKwifumuG,fa&;/

6/ pm;usufajrrsm;

xdef;odrf;a&;/

- 91 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(C) tPkjrLpGrf;tif?

tPkjrLavmifpm? tPkjrL

a&mifjcnfESifh ,if;wkdYukd

jzpfxGef;apaom "mwf

ow¬Kyif&if;tajctjrpfrsm;/

(i) ppfaMunmjcif;ESifh

ppfajyNidrf;jcif;/

(p) EkdifiHawmf wnfNidrfa&;?

at;csrf;om,ma&;ESifh

w&m;Oya'pkd;rkd;a&;/

(q) &JwyfzGJ Y/

(i) taqmufttkHESifh

ajrcGef? a&cGef? vrf;

rD;cGef? bD;cGefponfh

pnfyifom,ma&;

qkdif&m tcGeftcrsm;/

(p) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

rsm;\ 0efaqmifrI

vkyfief;rsm;/

(q) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

ykdifypönf;rsm; a&mif;

csjcif;? iSm;&rf;jcif;

ESifh tjcm;enf;jzifh

aqmif½Gufjcif;/

(Z) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

b@m&efykHaiGrsm;

jynfwGif;ü

xkwfacs;jcif;/

(ps) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

b@m&efykHaiGrsm;

jynfwGif;ü

&if;ESD;jr§KyfESHjcif;/

(n) a'oEÅ& pDrHudef;/

(#) tao;pm;aiGacs;

vkyfief;/

7/ opfawmrsm;

umuG,fxdef;odrf;

a&;/

8/ jynfaxmifpku

jy|mef;onfh Oya'

ESifhtnD

obm0 ywf0ef;usif

xdef;odrf;a&;

9/ NrdKUESifh aus;½Gmrsm;

twGif; a&ESifh

vQyfppfrD;

qkdif&m udpö/

10/ NrdKUrsm;ESifh

aus;½Gmrsm;\

aps;rsm;qkdif&m udpö/

- 92 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

2/ EkdifiHjcm;a&;u@/

(u) oHwrefa&;&m?

aumifppfa&;&mESifh

tjcm;a&;&mqkdif&m

ukd,fpm;vS,frsm;/

(c) ukvor*¾/

(*) tjynfjynfqkdif&m?

a'oqkdif&mESifh

ESpfjynfaxmifqkdif&m

nDvmcHrsm;? aqG;aEG;yGJ

rsm;? tpnf;ta0;rsm;?

toif;rsm;ESifh tjcm;

tzGJUtpnf;rsm;wGif

yg0ifaqmif½Gufa&;ESifh

,if;wkdY\ qkH;jzwfcsuf

rsm;ukd txajrmufapa&;/

(C) tjynfjynfqkdif&mESifh

a'oqkdif&m pmcsKyfrsm;?

oabmwlnDcsufrsm;?

uGefAif;½Sif;rsm; ESpfjynfaxmif

qkdif&m oabmwlnDcsufrsm;?

pmcsKyfrsm;ukd csKyfqkda&;ESifh

txajrmufapa&;/

(i) EkdifiHul;vufrSwfrsm;ESifh

rnfolrnf0gjzpfaMumif;

oufaocH vufrSwfrsm;/

(p) jynf0ifcGifhADZm/

jynfaxmifpk jrefrmEkdifiH

twGif;okdY 0ifcGifhjyKa&;? aexkdif

- 93 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

cGifhjyKa&;? EkdifiHrS xGufcGmcGifhjyK

a&;? vl0ifrIBuD;Muyfa&;ESifh

jynfe,f'Pfay;a&;/

(q) jypfrIusL;vGefoltm;

oufqkdif&m EkdifiHokdY jyefvnf

vTJtyfay;a&;ESifh oufqkdif&m

EkdifiHrS awmif;qkda&;/

3/ b@ma&;ESifh pDrHudef;u@

(u) jynfaxmifpk t&tokH;

cefYrSef;ajc aiGpm&if;/

(c) jynfaxmifpk b@m

&efykHaiG/

(*) aiGpuúLxkwfvkyfa&;?

'*Fg;oGef;vkyfa&;/

(C) jrefrmEkdifiHawmfA[kdbPf

ESifh aiGa&;aMu;a&; tzGJUtpnf;

rsm;/

(i) EkdifiHjcm;okH;aiG xdef;odrf;

BuD;Muyfa&;/

(p) t&if;tESD;ESifh aiGaMu;

aps;uGuf/

(q) tmrcHvkyfief;/

(Z) 0ifaiGcGef/

(ps) ukefoG,fvkyfief;cGef/

(n) wHqdyfacgif;cGef/

- 94 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(#) taumufcGef/

(X) atmifbmavxD/

(!) tcGeft,lcHjcif;/

(¡) jynfaxmifpk\ 0efaqmifrl

vkyfief;rsm;/

(P) jynfaxmifpkydkif ypönf;rsm;

a&mif;csjcif;? iSm;&rf;jcif;ESifh

tjcm;enf;jzifh aqmif½Gufjcif;/

(w) jynfaxmifpk b@m

&efykHaiGrsm; xkwfacs;jcif;?/

(x) jynfaxmifpk b@m&efykHaiG

rsm; &if;ESD;jr§KyfESHjcif;/

(') jynfwGif;jynfyrS

aiGacs;,ljcif;/

(") jynfaxmifpktwGuf ypönf;

&,ljcif;/

(e) jynfyrS aiGaMu;tultnD

ESifh taxmuftyHh/

2/ pD;yGm;a&;u@/

(u) jynfaxmifpku

jy|mef;onfh Oya'ESifh

tnD wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

twGif; aqmif½Guf

onfh pD;yGm;a&;

udpörsm;/

4/ pD;yGm;a&;u@/

(u) pD;yGm;a&;/

(c) ul;oef;a&mif;0,fa&;/

(*) or0g,r/

(C) aumfykda&;½Sif;? bkwftzGJU ?

vkyfief;? ukrÜPD? tpkpyf/

- 95 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(i) oGif;ukef? xkwfukefESifh

,if;ukefypönf;rsm;\ t&nf

taoG;owfrSwfjcif;/

(p) [kdw,fESifh wnf;ckdcef;/

(q) c&D;oGm;vma&;vkyfief;/

(c) jynfaxmifpku

jy|mef;onfh Oya'ESifh

tnD wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

twGif; aqmif½Guf

onfh ul;oef;a&mif;0,f

a&; udpörsm;/

(*) jynfaxmifpku

jy|mef;onfh Oya'ESifh

tnD wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

twGif; aqmif½Guf

onfh or0g,r

udpörsm;/

5/ pkdufysKd;a&;ESifh arG;jrLa&;

u@/

(u) ajr,mpDrHcefYcGJrI/

(c) ajrvGwf? ajrvyfESifh

ajr½kdif;rsm; azmfxkwfjcif;/

(*)aMu;wkdifESifh ajrpm&if;/

(C) ajrwkdif;/

(i) jynfaxmifpku pDrHcefYcGJ

onfh qnfajrmif;? wmwrHESifh

pkdufysKd;a&&½Sda&;vkyfief;rsm;/

(p) rkd;av0o? ZvaA'ESifh

ajrivsif wkdif;wma&;/

3/ pkdufysKd;a&;ESifh arG;jrL

a&;u@/

(u) v,f,m

pkdufysKd;a&;/

(c) tyifESifh oD;ESHzsuf

ykd;rTm;a&m*g

umuG,fa&;ESifh

ESdrfESif;a&;/

(*) "mwfajrMoZm

pepfwus okH;pGJa&;ESifh

obm0"mwfajrMoZm

rsm; pepfwus

xkwfvkyfokH;pGJa&;/

(C) pkdufysKd;a&; acs;aiG

- 96 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(q) pmcsKyfpmwrf;rSwfykHwif

jcif;/

(Z) pufrIv,f,m/

(ps) pkdufysKd;a&;okawoe/

(n) "mwfajrMoZmESifh

ykd;owfaq;xkwfvkyfa&;/

(#) yifv,fig;vkyfief;/

(X) wd&pämefrsKd;yGm;a&;? a&m*g

umuG,fa&;? ukoa&;ESifh

okawoe vkyfief;rsm;/

ESifh pkaiGrsm;/

(i) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,fu

pDrHcefYcGJcGifh½Sdaom

qnfajrmif;? wmwrH?

a&uef? a&Ekwfajrmif;

ESifh pdkufysKd;a&;&&Sda&;

vkyfief;rsm;/

(p) a&csKdig;vkyfief;/

(q) jynfaxmifpku

jy|mef;onfh Oya'ESifh

tnD wd&pämef arG;jrL

a&;ESifh pepfwus

xdef;ausmif;a&;/

6/ pGrf;tif? vQyfppf? ow¬KESifh

opfawmu@/

(u) a&eH? obm0"mwfaiG YESifh

jynfaxmifpk Oya't& ab;

tEÅ&m,fjzpfavmufatmif

avmifuRrf;apwwfonf[k

owfrSwfxm;aom tjcm;

t&nftcJ ponfrsm;/

(c) jynfaxmifpk vQyfppf

"mwftm; xkwfvkyfjzefYjzL;a&;/

(*) ow¬Krsm;? ow¬KwGif;rsm;?

ow¬KwGif; tvkyform; ab;

uif;a&;? obm0 ywf0ef;usif

4/ pGrf;tif? vQyfppf?

ow¬KESifh opfawmu@

(u) jynfaxmifpku

pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh

tBuD;pm; vQyfppf"mwf

tm; xkwfvkyfjzefYjzL;a&;

rSty r[m"mwftm;

vkdif;ESifh qufoG,fjcif;

r½Sdaom wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,fu

pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh

tvwfpm;ESifh

tao;pm;vQyfppf

"mwftm; xkwfvkyf

jzefYjzL;a&;/

- 97 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

xdef;odrf;a&;ESifh jynfvnf

jyKjyif wnfaqmufa&;/

(C) ausmufrsuf&wem

(i) ykvJ

(p) opfawm

(q) awm½kdif;wd&pämefrsm;?

obm0tyifrsm;ESifh obm0

e,fajrrsm;tygt0if

ywf0ef;usifumuG,fa&;ESifh

xdef;odrf;a&;/

(c) qm;ESifh qm;xGuf

ypönf;/

(*) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,f

twGif; ausmufrsuf

&wem jzwfawmuf

jcif;? aoG;jcif;/

(C) aus;½Gmxif;

pkdufcif;/

(i) tyef;ajzpcef;rsm;?

wd&pämefO,smOf?

½ku©aA'O,smOf/

7/ pufrIvufrIu@/

(u) jynfaxmifpk tqifhu

aqmif½Gufrnfh pufrIvkyfief;

rsm;/

(c) pufrIZkefrsm;/

(*) xkwfvkyfonfh ypönf;rsm;

twGuf tajccHpHcsdefpHñTef;rsm;/

(C) odyÜHESifh enf;ynm? odyÜHESifh

enf;ynmqkdif&m okawoe/

(i) tav;wif;awmif;?

twkdif;twm ponfwkdYukd

pHjyKjcif;/

(p) rlydkifcGifhrsm;? wDxGifrI

rlykdifcGifhrsm;? ukeftrSwfwHqdyf

5/ pufrIvufrIu@/

(u) jynfaxmifpktqifh

u aqmif½Guf&ef owf

rSwfxm;onfh pufrI

vkyfief;rSty tjcm;

pufrIvkyfief;rsm;/

(c) tdrfwGif;pufrI

vufrI vkyfief;rsm;/

- 98 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

rsm;? pufrIqkdif&m 'DZkdif;rsm;

ponfh todOmPfqkdif&m

ypönf;rsm;/

8/ ydkYaqmifa&;? qufoG,fa&;?

ESifh aqmufvkyfa&; u@/

(u) jynfwGif; a&aMumif;o,f

,lykdYaqmifa&;/

(c) a&aMumif; vrf;rsm; jyKjyif

xdef;odrf;a&;/

(*) a&t&if;tjrpfESifh

jrpfacsmif;rsm; zGH YNzdK;wkd;wuf

a&;/

(C) yifv,fa&aMumif; o,f,l

ykdYaqmifa&;/

(i) yifv,ful; oabmF

qdyfurf;BuD;rsm;/

(p) rD;jywkduf? rD;jyoabmFESifh

rD;jytpDtrHrsm;/

(q)oabmFwnfaqmufa&;?

jyifqifxdef;odrf;a&;/

(Z) avaMumif;o,f,lykdYaqmif

a&;/

(ps)avaMumif;ysHoef;a&;? xdef;

odrf;a&;ESifh av,mOfuGif;

wnfaqmufa&;/

6/ ykdYaqmifa&;?

qufoG,fa&;ESifh

aqmufvkyfa&;u@

(u) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,fu

pDrHcefYcGJcGifh ½Sdonfh

qdyfurf;rsm;? oabmF

qdyfrsm;? qdyfcHrsm;/

(c) wkdif;a'oBuD;

odkYr[kwf jynfe,fu

pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh

vrf;rsm;? wHwm;rsm;/

(*) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

twGif;om oGm;vmonfh

yk*¾vdu,mOfrsm;

pepfwus ajy;qGJEkdifa&;/

- 99 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(n) ukef;vrf;o,f,l

ykdYaqmifa&;/

(#) rD;&xm;

(X) jynfaxmifpku pDrHcefYcGJ

onfh vrf;rBuD;rsm;?

wHwm;BuD;rsm;/

(!) pmwkduf? aMu;eef;?

w,fvDzkef;? zufpf? tD;ar;vf?

tifwmeuf? tifx&meufESifh

tvm;wl qufoG,fa&;rsm;/

(¡) ½kyfjrifoHMum;? N*dKvfwk

qufoG,fa&;? toHvTifh

toHzrf;vkyfief;ESifh tvm;wl

qufoG,fa&;rsm;? tdrf&mESifh

taqmufttkHrsm;//

9/ vlrIa&;u@//

(u) ynmoifMum;a&;qkdif&m

oif½kd;ñTef;wrf;? oif½kd;

rmwdum oifjyenf;pepf?

okawoe? pDrHudef;?

pDrHcsufESifh pHrsm;/

(c) wuúokdvf? 'D*&Daumvdyf?

odyÜH ponfh oifwef;rsm;ESifh

tqifhjrifhynm tjcm;tzGJU

tpnf;rsm;/

(*) jynfaxmifpku owfrSwf

onfh pmar;yGJrsm;/

7/ vlrIa&;u@/

(u) jynfaxmifpku

csrSwfxm;onfh wkdif;&if;

aq;qkdif&mrl0g'rsm;

ESifh rqefYusifaom wkdif;

&if;aq;qkdif&m

udpörsm;/

(c) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,f

twGif; vlrIY0efxrf;

vkyfief;rsm;/

(*) rD;ab;ESifh obm0

- 100 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(C) ukd,fykdifausmif;rsm;ESifh

oifwef;rsm;/

(i) trsKd;om;tm;upm;/

(p) trsKd;om;usef;rma&;/

(q) wkdif;&if;aq;ynmESifh

wkdif;&if;aq;0g;

zGH YNzdK;wkd;wufa&;/

(Z) ukokdvfjzpf aq;½kHrsm;ESifh

aq;cef;rsm;? yk*¾vdu aq;½kH;

rsm;ESifh aq;cef;rsm;/

(ps) rdcifESifh uav;

apmifha½Smufa&;/

(n) MuufajceDtoif;/

(#) tpm;taomuf? aq;0g;?

aq;ypönf;ESifh tvSukef

ponf

wkdY wkya&maESmxkwfvkyf

a&mif;csjcif;rS umuG,fa&;/

(X) uav;oli,frsm;? vli,f

rsm;? trsKd;orD;rsm;?

roefrpGrf;olrsm;?

oufBuD;½G,ftkdrsm;?

tajctaerJhrsm;tm; apmifh

a½Smufa&;/

(!) u,fq,fa&;ESifh jyefvnf

xlaxmifa&; udpö&yfrsm;/

ab;tEÅ&m,frsm;

BudKwifumuG,fa&;/

(C) ukefwif? ukefcs

vkyfief;/

(i) wkdif;a'oBuD;

okdYr[kwf jynfe,fu

pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh

(1) ,Ofaus;rI tarG

tESpfrsm; xdef;odrf;a&;/

(2) jywkdufESifh

pmMunfhwkduf/

(p) Zmwf½kH? ½kyf½Sif½kHESifh

AD'D,kd½kH/

(q) "mwfykH? yef;csD?

yef;yk? ponfh jyyGJrsm;/

- 101 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(¡) rD;owfwyfzGJU/

(P) tvkyfvkyfcsdef? em;csdef?

tvkyfydwf&ufrsm;ESifh

vkyfief;cGif qkdif&m

ab;tEÅ&m,fuif;½Sif;a&;/

(w) 0gPdZÆ y#dyu©/

(x) vlrIzlvkHa&;/

(') tvkyform;

tzGJUtpnf;rsm;/

(") jynfaxmifpku pDrHcefY

cGJonfh

(1) a½S;a[mif;,Ofaus;rI

okdYr[kwf orkdif;0ifa'orsm;?

taqmufttkHrsm;? txdrf;

trSwfrsm;? rSwfwrf;rsm;?

ausmufpmrsm;? rifpmrsm;?

ayyk&ykdufrsm;? vufa&;pmrsm;?

vuf&mrsm;? ½kyf0w¬Kypönf;rsm;?

a½S;a[mif;okawoe

vkyfief;rsm;/

(2) jywkdufrsm;? pmMunfhwkduf

rsm;/

(e) pmay? obif? *Dw? ½kd;&m?

yef;? ½kyf½Sif? AD'D,kd/

(y) arG;zGm;jcif;ESifh aoqkH;jcif;

qkdif&m rSwfykHwifa&;/

- 102 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

10/ pDrHcefYcGJa&;u@/

(u) taxGaxG tkyfcsKyfa&;/

(c) ½Gmajr? NrdKUajrpDrHcefYcGJa&;/

(*) tdrfiSm;? ajriSm;/

(C) rl;,pfaq;0g;ESifh pdwfukd

ajymif;vJapwwfaom aq;0g;/

(i) EkdifiHawmf vQKd0Sufcsuf

xdef;odrf;a&;qkdif&m udpörsm;/

(p) toif;tzGJUrsm;/

(q) tusOf;axmifrsm;/

(Z) e,fpyfa'o zGH YNzdK;

wkd;wufa&;/

(ps) oef;acgifpm&if;/

(n) EkdifiHom;jzpfjcif;? EkdifiHom;

jyKjcif;? EkdifiHom;tjzpfrS

&yfpJjcif;? ½kyfodrf;jcif;?

EkdifiHom;pdppfa&;ESifh

rSwfykHwifvkyfief;/

(#) bGJUxl;? *kPfxl;/

8/ pDrHcefYcGJa&;u@/

(u) pnfyifom,ma&;/

(c) NrdKU½GmESifh tkd;tdrf

zGH YNzdK;wkd;wufa&;/

(*) *kPfxl;aqmif

vufrSwfrsm;ESifh *kPfxl;

aqmif qkypönf;rsm;/

11/ w&m;pD&ifa&;u@/

(u) w&m;pD&ifa&;/

(c) a½SUaersm;/

(*) jypfrIqkdif&m Oya'rsm;?

usifhxkH;rsm;/

- 103 -

Z,m; 1 Z,m; 2 Z,m; 3

(C) w&m;r Oya'rsm;? usifhxkH;

rsm; tygt0if? y#dnmOf?

tEknmw pD&ifqkH;jzwfa&;?

w&m;pGJqdkydkifcGifh½Sdaom

epfemcsufrsm;? vlrGJtjzpf cH,l

jcif;? ,kHrSwftyfESHjcif;ESifh

,kHrSwf tyfESHxm;ojzifh

pDrHykdifcGifh½Sdolrsm;?

tarGxdef;ESifh ypönf;xdef;?

rdom;pkqkdif&m

Oya'rsm;? tkyfxdef;olrsm;ESifh

tkyfxdef;cH&olrsm;? ypönf;vTJ

ajymif;jcif;? tarGqufcHa&;/

(i) oufaocHOya'/

(p) umvpnf;urf;owf/

(q) trIwefzkd;owfrSwfjcif;/

(Z) oD;jcm;oufomcGifh/

(ps) EkdifiHjcm;pD&ifykdifcGifhtmPm/

(n) yifv,fa&aMumif;

pD&ifykdifcGifh/

(#) yifv,f"m;jyrIrsm;? EkdifiH

wum yifv,fjyif okdYr[kwf

aumif;uif,Hü usL;vGefaom

jypfrIrsm;? tjynfjynfqkdif&m

Oya'ukd azmufzsufí ajrjyif

okdYr[kwf EkdifiHwumyifv,fjyif

okdYr[kwf aumif;uif,Hü

usL;vGefaom jypfrIrsm;/

- 104 -

aemufqufwGJ c

Z,m; 5 wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,frsm;u aumufcH&rnfh

tcGeftcrsm; 86 yk'fr 254 ukd &nfñTef;onf/

1/

2/

3/

4/

5/

6/

7/

8/

9/

ajr,mcGef/

,pfrsKd;cGef/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fu pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh qnf

rsm;? wmwrHrsm;ukd t&if;cHonfh a&cGef? wmwrHcGefESifh

xkdqnfrsm;? wmwrHrsm;\ a&tm;jzifh xkwfvkyf&½Sdonfh

vQyfppf"mwftm; okH;pGJc/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,frsm;u pDrHcefYcGJcGifh½Sdonfh

vrf;rsm;? wHwm;rsm; jzwfoef;c/

(u) a&csKdig;vkyfief;tay:wGif pnf;MuyfaumufcHonfh

b@mawmf aMu;/

(c) owfrSwfxm;aom tuGmta0;twGif; yifv,fig;zrf;

vkyfief;tay:wGif pnf;MuyfaumufcHonfh b@mawmfaMu;/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f ukef;vrf;? a&vrf;okH;,mOf

rsm; qkdif&m Oya't& pnf;Muyfaom tcGef/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fydkif ypönf;rsm;a&mif;&aiGESifh

iSm;&rf;crsm;? ,if;ypönf;rsm;rS &½Sdaom tjcm;tusKd;tjrwf

rsm;/

wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,frsm;u 0efaqmifrIvkyfief;

rsm;twGuf owfrSwfaumufcHonfh tcaMu;aiGrsm;? tjcm;

tcGeftcrsm;ESifh tjcm;&aiGrsm;/

wkdif;a'oBuD; w&m;vTwfawmf odkYr[kwf jynfe,f w&m;

vTwfawmf tygt0if wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftwGif;

½Sd w&m;½kH;rsm;u csrSwfonfh 'PfaiGrsm;? 0efaqmifrItwGuf

aumufcHonfh tcGeftcrsm;ESifh tjcm;&aiGrsm;/

- 105 -

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f b@m&efykHaiGrsm; xkwf

acs;ojzifh &½Sdaom twkd;rsm;/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,f\ &if;ESD;jr§KyfESHrIjzifh &½Sd

onfh tusKd;tjrwfrsm;/

wkdif;a'oBuD; okdYr[kwf jynfe,ftwGif;½Sd opfawmrsm;rS

atmufyg ypönf;rsm; xkwf,lonfhtwGuf aumufcHonfh

tcGeftcrsm;

(u) uRef;ESifh owfrSwfaom opfrmrsm;rSty usefopf

rsm;tay:wGif aumufcHonfh tcGef?

(c) xif;? rD;aoG;? Budrf? 0g;? iSufokduf? ½Smap;? oeyfcg;?

xif;½I;qD? opfarT;? ysm;xGufypönf;rsm; ponfwkdY

tay: aumufcHonfh tcGef/

rSwfykHwifaMu;/

yGJcGef/

qm;cGef/

jynfaxmifpk b@m&efykHaiGrS &½Sdonfh b@maiGrsm;/

wkdif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,ftwGif;½Sd pnfyifom,m

a&;qkdif&m tzGJUtpnf;rsm;\ xnfh0ifaiGrsm;/

ykdif½Sifray:aom oGif;xm;aiGrsm;ESifh ypönf;rsm;/

&wemodkuf/

10/

11/

12/

13/

14/

15/

16/

17/

18/

19/

- 106 -

ya'o&mZf ½Srf;jynf/ (ArmEkdifiHtpkd;& EkdifiHa&;Xmeu 1922

ckESpf? pufwifbmv 27 &ufaeYpGJjzifh trdefYxkwfjyefcsuf

31 wGif azmfjyyg½Sdonfhtwkdif;? ,if;trdefYukd þtufOya'

tmPmrwnfrD jyKjyifajymif;vJcsuf½Sdu ,if;½Sdonfhtwkdif;/)

ya'o&mZf ½Srf;jynfwGif ryg0ifonfh ½Srf;e,frsm;/ (ArmEkdifiH

tpkkd;& EkdifiHa&;Xmeu 1922 ckESpf? atmufwkdbmv 5 &ufaeY

pGJjzifh trdefYxkwfjyefcsuf 41 wGif azmfjyyg½Sdonfhtwkdif;?

,if;trdefYukd þtufOya'tmPmrwnfrD jyKjyifajymif;vJ

csuf½Sdu ,if;½Sdonfhtwkdif;/)

&ckdifawmifwef;a'orsm;/

csif;awmifpD&ifpk/

jrpfBuD;em;? Aef;armfESifh uom pD&ifpkwkdY yg0ifaom ucsif

awmifwef;a'orsm;/

qGrf&a'o/

Bwd*He,fajr[k wGifaom a'o/

txufcsif;wGif;pD&ifpk ajrmufbufwGif - ½Sdonfh [l;aumif;

awmifMum; a'o[k wGifaom a'o/

oHvGifpD&ifpk/

tkyfcsKyfrI r½Sdao;aom a'otm;vkH;/

1/

2/

3/

4/

5/

6/

7/

8/

9/

10/

aemufqufwGJ * - (1947 zGJUpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya')

'kwd,Z,m;? txl;tkyfcsKyf&ef owfrSwfaom a'orsm;

tykdif; (1)

- 107 -

tykdif; 1 wGif ryg0ifonfh jrpfBuD;em;ESifh Aef;armfwdkYrS

tpdwftydkif;rsm;/

txufcsif;wGif; pD&ifpk½Sd [kr®vif; qyf'D0DZH? armfvkduf 'D0DZH?

,cifu wrl;NrdKUe,frS aus;vufa'orsm;/

Mumtif;NrdKUe,f? aumhu&dwfNrdKUe,frS jr0wDwkdufe,f?

awmifilpD&ifpkta½SUbufjcrf;ESifh oxkHpD&ifpk½Sd awmifwef;

a'orsm; (bk&ifrif;jrwfu aumifpDwGif azmfjyawmfrlonfh

twkdif;)/

1/

2/

3/

tykdif; (2)

aemufqufwGJ 4

wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,frsm;½Sd cefYrSef;vlOD;a&pm&if;/

Manda

lay R

egion

Ayeya

rwad

y Reg

ion

Yango

n Reg

ion

Sagain

g Reg

ion

Bago R

egion

Shan S

tate

Magway

Reg

ion

Rakhin

e Stat

e

Mon S

tate

Kayin

State

Tanin

tharyi

Reg

ion

Kachin

Stat

e

Naypy

idaw U

nion .

..

Chin S

tate

Kayah

Stat

e

7

6

5

4

3

2

1

0

- 108 -

jynfe,frsm; (teD) ESifh wkdif;a'oBuD;rsm; (tjzL) jy ajrykH

(0DuDyD;'D,m;rS &,lonf/)

- 109 -

&nfnTef;csufrsm;

1. This paper has been drafted by Marcus Brand, who holds a doctoral

degree in constitutional law from the University of Vienna, and has

worked for the UN and other intergovernmental organizations in post-

conflict or democratic transition contexts such as Kosovo, Macedonia,

Nepal, Tunisia, and most recently Myanmar. The opinions expressed

in this paper are the author’s only, and nothing in this paper should

be construed as having been endorsed or approved by the United Na-

tions or any part thereof. The paper is intended to stimulate debate

and reflection, and constructive critical comments or corrections of

factual errors are gratefully received at [email protected]

2. For instance, the Karen National Union (the political wing of the

armed KNLA) states on its website that its objective is to “to establish a

genuine Federal Union”. At a recent public event in Bangkok organized

by the Foreign Correspondent’s Club in Thailand, KNU representatives

restated these demands as central to their struggle and as core

demands in their negotiations with the Myanmar government.

Interestingly, the KNU uses the Burmese term for union “pyidaungsu”,

but translates it as “federal union” in English. For more see http://

karennationalunion.net./index.php/burma/freedom/about-the-knu.

3. This paper is written with reference to the English version of the

2008 Constitution of the Republic of the Union of Myanmar, published

by the Ministry of Information. The official and binding version of the

Constitution is in Myanmar language, which is not accessible to the

author of this paper.

- 110 -

4. The Forum of Federations, an international organization based in

Ottawa, Canada, is dedicated to the study of federalism, the exchange

of experiences among federal countries and assists countries in

building federal systems.

5. Watts, in his Comparative Federal Systems, qualifies South Africa,

Russia, and Argentina as quasi-federations, and Malaysia and

Venezuela as centralized quasi-federations, and India as a federation

with some quasi-federal aspects. The book was published before the

new Constitution of Myanmar came into force.

6. Ronald Watts, Comparing Federal Systems, 2008

7. Although the author has had the privilege to meet and learn from

Prof. Watts in person before, he was not consulted in the context of

preparing this paper. The interpretation of Watts’ characterizations

and their application to Myanmar is only based on the author’s

personal interpretation, and has not been endorsed by Prof. Watts

himself.

8. The Defence Services provide a quarter of the members of the

two union chambers, and a third of the members of state/region

assemblies. Enabling the Defence Services to be able to participate

in the national political leadership role of the state is one of the six

basic principles governing the Constitution as a whole. The military

essentially operates as a closed system in itself, and is not governed

and controlled by civilian laws and institutions.

9. Art 168,

- 111 -

10 Art 262 (m)

11 Art 262 (l)

12 Art 264 (b)

13. Art 261

14 Amending the Myanmar Constitution is particularly difficult:

while the general rule is to obtain a vote by a majority of more than

seventy-five percent of all the representatives of the bicameral

Union Parliament, many provisions relating to the basic structure

and functioning of state institutions are additionally protected by the

requirement of a referendum (Art. 436). This high threshold, effectively,

also gives the military a veto against any such amendments, as at least

some of the military MPs would have to support such changes.

15. Except small differences such as in the numbers of members of the

state/regional Hluttaws, see Article 161.

16. Art. 450

17. The debates actually predate the independent period to some

extent, as already the British colonial administration, not least

through its Government of India Act and Government of Burma Act of

1935 had laid down important elements of autonomy that were later

incorporated into the 1947 Constitution, offered on an asymmetrical

basis to the frontier areas beyond “Ministerial Burma”. It stated that

“no Act of the Legislature shall apply to any area specified in the

- 112 -

Second Schedule to this Act unless the Governor by public notification

so directs”. The Second Schedule lists what later became the Shan,

Kachin, Chin States as well as other areas (see Annex).

18. The agreement also confirmed the “financial autonomy now vested

in the Federated Shan States” and recognized the entitlement of the

Kachin Hills and the Chin Hills to receive financial assistance from the

revenues of Burma. Janelle Saffin’s analysis of the 1947 Constitution is

that “whilst the establishment of a federal system was not included in

the Panglong Agreement, it was however premised on it, as was the

Panglong meetings themselves, and it was agreed that it was also to

be the subject of detailed consideration by the Constituent Assembly.

(...) Certainly some federal elements were included, not many, with

secession included, but the essence of federalism was left out.” See

fn 20.

19. Robert Taylor, in his magnum opus “The State in Myanmar”

explains that one of the conditions the British had insisted on before

granting independence was that the leaders of the Shan States and of

the hill tribes had to agree to cede their territories to an independent

government in Rangoon and that, as called for by the 1947 Aung San-

Attlee accord, the Shan sawbwas and the ‘leaders of the Kachins and

Chins’ agreed to join Burma in a federation (emphasis added). That

agreement was later ratified by a British House of Commons Special

Committee. Founding myths of ‘coming-together’ federations vs.

‘holding-together’ federations are a significant element determining

the dynamics between constituent units and the federation, but

are also often left unresolved even in existing and well- functioning

federal systems.

- 113 -

20. Janelle Saffin, in her article “Federalism, Burma and How the

International Community Can Help”, describes how “Federalism was

at the heart of the decision of ethnic leaders’ decision to join together

to form a modern post- independence ‘Union of Burma’.” However, it

soon became clear that “the federalism envisaged by Burma’s ethnic

leaders was not being implemented.”

21. The President could act, as a rule, only upon the advice of the

Union Government.

22. With an overall population of around 15 million, this figure would

have translated to between 150 and 500 members (it was in fact 250,

that is 60,000 population per member). At the current size of the

population this would be a minimum of 600 and a maximum of 2000

(and at the same rate as in 1950, that would be equivalent to around

980 members).

23 Except for the Special Division of the Chins and the Karenni State,

where the ration could be higher.

24 They would be elected by the Shan sawbwas (traditional councils).

25 Of which six would be Kachins and six non-Kachins.

26. Notably not “of Karen State” as that had not been established

along the same lines as the others. Karens also habitually reside in

areas outside Karen State proper in large numbers. Note that ICG in

its 2011 report No. 214 quoted a Karen community leader as saying

that a federalism based on ethnic minority states was not a workable

- 114 -

solution for addressing Karen political aspirations, as more than half

the Karen population does not live in Karen State.

27. Only Kachin had had its tradition of separate statehood, in the

form or the Federated Shan State and Wa state. Karenni/Kayah had

until then been part of the Federated Shan States, and Kachin was

formed out of two districts of Mandalay division.

28. As the Karens had not signed up to the wartime Panglong

agreement, the Karen State was created only in 1951. The particular

problem of a Karen State is the fact that a significant portion of

Myanmar’s Karens live outside what is nowadays Kayin State, in Yangon

and areas of Bago and Ayeryarwaddy Region, as well as Mon State.

29. Art. 209 of the 1947 Constitution

30. Karenni was renamed Kayah in 1952. To avoid confusion, only

Kayah is used for the State from here.

31 Art. 201 to 206 of the 1947 Constitution

32 The Prime Minister could dismiss any member of government at will.

33. In the case of Shan State, it had to be an elected member of the

Shan State Council. In the case of Kachin, it had to be a Kachin from

among the members of the Kachin State Council. In the case of Karen,

it had to be a member of parliament representing Karens. For Karenni,

it would have to be a member of parliament representing the Karenni

State.

- 115 -

34. Third schedule, List I, Art. 5(40) of the 1947 Constitution

35. ICG refers to the 1947 provisions for power sharing between the

centre and the various ethnic states as the “result of hasty, fragile and

inconsistent compromises with ethnic leaders”. See Myanmar: A New

Peace Initiative, ICG Report No. 214, 30 November 2011.

36. Robert Taylor, The State in Myanmar, p.229-230, see also fn 20.

37 Quote from The River of Lost Footsteps, Thant Myint-U, 2006.

38. Despite an overall improvement of the situation and a significant

number of ceasefires, the overall characterization appear to still be

accurate today, six years later after Thant first published his book.

39. See fn 37.

40. Janelle Saffin, Federalism, Burma and How the International

Community Can Help. Thant Myint-U, in River of Lost Footsteps, writes

that although the Shans “had a constitutional right to secede, and

though they promised not to use it, they wanted a new deal. [Prime

Minister] U Nu was not unsympathetic and promised to work with the

Shans and others. In early 1962 he convened a Nationalities Seminar

in Rangoon to discuss these and related issues.”

41. ICG, 2011

42 In that, it went even further than its Yugoslav (1974) or Soviet

(1977) counterparts.

- 116 -

43. Chin was upgraded to a State, Arakan was turned from a Division

into a State, and Mon was created from parts of Tenasserim Division.

44. In 1989, Karen became Kayin, Tenasserim became Tanintharyi,

Pegu became Bago, Arakan became Rakhine, Rangoon became

Yangon and Irrawaddy became Ayeyarwaddy. Constitutionally, these

new names were however only formalized with the 2008 Constitution.

The 2008 Constitution also brought the creation of Naypyidaw, the

territory of which had previously been part of Mandalay Division, as

a Union territory.

45. Art 176. In order to balance out some of the distortions of

proportionality this would create, the provision also included

that townships with large populations shall, in addition, elect

representatives in proportion to population as prescribed by electoral

law and that additional members of the Pyithu Hluttaw shall, by law,

be allotted to States or Divisions having less than 10 townships and

less than 1 million in population. As candidates could be put forward

only by the Burma Socialist Programme Party, the fact that some

electoral constituencies were more or less represented than others

was of rather marginal relevance, however.

46. ICG, 2011

47. Wa and Kokang are two of the areas that are constitutionally

guaranteed as autonomous self-administered areas within Shan State.

48. ICG, 2011

- 117 -

49. Thant Myint-U, The River of Lost Footsteps, 2006

50 See Art. 436.

51. The map, taken from Wikipedia, is not included in the Constitution

itself and is added here for illustration.

52. Art. 284 to 287

53. ICG’s 2011 report states that following an agreement between

the Shan State Peace Making Group and the United Wa State Army,

“the UWSA could maintain its existing relations with China. This is

important for the Wa, since they are heavily reliant on China. They have

extensive business connections there, use its currency, communicate

via its mobile telephone networks and even operate on its time zone.

Wa-issued identification documents are accepted across the border,

and Wa children can enrol in Chinese high-schools.”

54. This distinction makes the self-administered areas more similar to

the status of sub-provincial autonomous regions in China, than - to

relate a famous example from Socialist Yugoslavia - the Province of

Kosovo (between 1974 and 1989), which was at the same time an

autonomous province with the Republic of Serbia, and a federal unit

en par with other Republics of the SFRY.

55. Art. 74. The Pyidaungsu Hluttaw comprises of the (up to) 440

Members of the Pyithu Hluttaw and the 224 Members of the Amyotha

Hluttaw.

- 118 -

56. Art. 446

57 At 325 and 326.

58. Articles 265 and 270. The President is given the formal power of

appointment, but does not appear to have a right to refuse.

59 A new Ward and Village Tract Act, replacing its 1907 predecessor,

has recently been adopted by the Union parliament. It foresees the

election of Ward and Village Tract Administrators.

60. Art. 26, in the Section on Basic Principles, also relates to the Civil

Service stating that civil services personnel shall be free from party

politics, and that laws shall be enacted for Civil Services personnel

to have security and sufficiency of food, clothing and shelter, to

get maternity benefits for married women in service, and to ease

livelihood for welfare of retired Service personnel.

61. See Annex.

62. See also section 11 (judiciary) of the list of powers of the Union

tier of government, which gives the power to legislate on matters

related to the judiciary to the Union legislature.

63. Revisional jurisdiction is a principle of the common law tradition

that ensures that ‘no one should be left without any remedy’. It is

applicable in those cases where no right to appeal is otherwise

afforded by the law. It is a type of supervisory jurisdiction based on

the idea is to correct miscarriage of justice.

64. Art. 12 (a)

- 119 -

65. Art. 17 (a)

66. This article should not be construed to the effect that it justifies,

endorses or approves of the new Constitution of Myanmar or any

parts thereof. This would be completely beside the point, and also

rather irrelevant. It is also not to downplay, ignore or excuse any of

the human rights violations the state or other actors stand accused

of having committed in the past or may still inflict on Myanmar’s

people. Important as they are, such considerations simply fall outside

the scope of this paper. They have every right to be considered in the

broader debate about the constitution and the emergence of the rule

of law in Myanmar.

67. Reported by Ko Htwe in http://www.irrawaddy.org/article.

php?art_id=21107 . The article is based on a report of the speech in

the official state newspaper The New Light of Myanmar.

68 The author recalls, however, a recent private conversation with one

of the key presidential advisors who explicitly referred to the “federal

pattern” of the 2008 Constitution.

69. The Millennium Declaration, Rights and Constitutions, Yash Ghai

and Jill Cottrell, Oxford University Press, 2010

70. Watts, Comparing Federal Systems

71. This being the first of the basic principles laid down by the

Constitutional Convention, and repeated in the Preamble and Basic

Principles Part of the Constitution.

72. Robert Taylor, in The State of Myanmar, explains how the “prevailing

- 120 -

mood of nationalism in the 1930s and 1940s gave emotional and

intellectual credence to claims for unique national status for the

‘Karen’, ‘Karenni’, ‘Chin’, ‘Kachin’, and ‘Shan’ groups which the British

had nominated as ethnically (or in those days ‘racially’) distinct from

the ‘Burman’ who lived in the plains. Even Burma’s Communists,

borrowing from Stalin’s doctrines about nationalities, accepted the

legitimacy of these labels and it was their ideas, along with notions

about nationality common in liberal thought at the time, that shaped

the ‘federal’ nature of the Union of Burma as set forth in the 1947

Constitution.”

73. This was, however, also the case in similar circumstances in

Indonesia earlier, and, more recently, in Nepal.

74 Saffin, Federalism, Burma ... (see fn 20)

75. ICG, 2011. The report includes interesting quotes that vividly

illustrates this point: “On the morning of the 1962 coup, General Ne

Win was quoted as saying: “federalism is impossible – it will destroy

the Union”; a few days later his chief spokesman cited federalism

as the main reason for the coup. During the National Convention

that drew up the principles for the 2008 constitution, the military

government again rejected the concept, explaining: “It’s not possible

to build small houses inside a big house”.”

76. The ICG report quotes a Mon leader as saying that independence

was no longer sought. “The aim, he said, was to devolve power to

promote and protect the Mon identity and culture; create political

space to govern their own affairs; and establish the right to manage

their own natural resources and receive a fair share of the benefits.”

- 121 -

77. Ibid.

78 Saffin, Federalism, Burma ...

79. Ibid.

80 Ibid.

81 ICG, 2011, p.15

82. Lintner writes, in his recent Asia Times online article ‘Myanmar’s

endless ethnic quagmire’, that “the new 2008 constitution grants the

formation of local assemblies and the old divisions have been renamed

“regions”, but Myanmar is a Union only in name. (...) there has been no

deviation from the previous ceasefire strategy: stop fighting, engage

in business, and forget any visions of a federal Myanmar. According to

sources familiar with recent government-ethnic group negotiations,

ethnic leaders have been told that “a discussion about federalism

is not even on the table.” [...] Scrapping the 2008 constitution and

drafting a new one based on some kind of federal concept is likely

the only viable way ahead to resolving Myanmar’s unresolved ethnic

issue. Judging from the government’s response to ethnic demands,

that isn’t likely to happen any time soon.”

83. KNU spokesperson at the FCCT in Bangkok on 3 May 2012.

84. Myanmar would not be the first country to emerge as a functioning

democracy on the basis of a Constitution drafted by the military, often

in the context of a coup d’état. Chile, Turkey, Indonesia and Thailand

are examples for countries that have experienced such circumstances.

- 122 -

85. The true test of the federal nature of the Constitution will, most

likely, only emerge when at least some of the States and Regions are

governed by a different political majority than the one prevailing at

the Union level. The completion of a number of full budget cycles

at the Union and Region/State level will also produce a number of

discrepancies and challenges that will test the federal nature of the

system.

86. The International Crisis Group, in its 2011 report ‘A New Peace

Initiative’ describes the context for the distribution of resources as

follows: “Ethnic minority communities feel that they have not had

the economic opportunities they deserve. There are several aspects

to this, but first among them is that some of the country’s most

valuable resources are found in ethnic minority areas. This includes

much of the remaining stands of teak and other timber, its jade

and gemstones, gold and silver, mineral deposits and hydroelectric

potential. Communities believe that they have not benefited from

a fair share of the profits from these resources. Under the new

constitution, region/state governments do not control or have

authority to tax the majority of these resources. This power lies with

the national government in the case of teak and other restricted

hardwoods, all underground resources, including gemstones, and all

large-scale electric power production. While region/state budgets

receive national contributions, there are no provisions for resource-

sharing to factor in the calculation of those contributions.”