filipino morpolohiya

7
Mga Pagbabagong Mga Pagbabagong Morpoponemiko Morpoponemiko - Anomang pagbabago ng morpema na Anomang pagbabago ng morpema na taglay ng kanyang kapaligiran. taglay ng kanyang kapaligiran. - Kahit anomang maliit na salitang ikakabit - Kahit anomang maliit na salitang ikakabit nito ay nakakaimpluwensiya sa nito ay nakakaimpluwensiya sa pagbabagong anyo ng morpema pagbabagong anyo ng morpema

Upload: judy93

Post on 08-Jul-2015

784 views

Category:

Documents


18 download

TRANSCRIPT

Page 1: Filipino morpolohiya

Mga Pagbabagong Mga Pagbabagong MorpoponemikoMorpoponemiko

-Anomang pagbabago ng morpema na Anomang pagbabago ng morpema na taglay ng kanyang kapaligiran.taglay ng kanyang kapaligiran.

- Kahit anomang maliit na salitang ikakabit - Kahit anomang maliit na salitang ikakabit nito ay nakakaimpluwensiya sa nito ay nakakaimpluwensiya sa pagbabagong anyo ng morpemapagbabagong anyo ng morpema

Page 2: Filipino morpolohiya

Iba’t ibang uri ng Pagbabagong Iba’t ibang uri ng Pagbabagong MorpoponemikoMorpoponemiko

1.1. AsimilasyonAsimilasyon

2.2. Pagpapalit ng PonemaPagpapalit ng Ponema

3.3. MetatesisMetatesis

4.4. Pagkakaitas ng ponemaPagkakaitas ng ponema

5.5. Paglilipat-diinPaglilipat-diin

6.6. PagsusudlongPagsusudlong

7.7. Pag - aangkopPag - aangkop

Page 3: Filipino morpolohiya

AsimilasyonAsimilasyon

Nagbabago ang [anlaping Nagbabago ang [anlaping pangpang kapag kapag kinakabitan ng mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga salitang-ugat na nagsisimula sa mga letrang d, l, r, s, t at ito nagsisimula sa mga letrang d, l, r, s, t at ito ay nagiging ay nagiging pan.pan.

Ito ay nagiging Ito ay nagiging pam pam kapag ang ikinakabit sa kapag ang ikinakabit sa mga salitang – ugat na nagsisimula sa mga salitang – ugat na nagsisimula sa pp at at bb..

PangPang – kapag ang salitang-ugat ay nagsisimula – kapag ang salitang-ugat ay nagsisimula sa mga letrang hindi nabanggit.sa mga letrang hindi nabanggit.

Page 4: Filipino morpolohiya

Dalawang uri ng Asimilasyon:Dalawang uri ng Asimilasyon:

Asimilasyong Parsyal o Di-GanapAsimilasyong Parsyal o Di-Ganap- Ito ay mapapansin sa pagbabagong Ito ay mapapansin sa pagbabagong

nagaganap sa isang morpema na nagaganap sa isang morpema na sinusundan ng mga salitang nagsisimula sinusundan ng mga salitang nagsisimula sa mga letrang hindi nabanggit. sa mga letrang hindi nabanggit.

Tandaan: Tandaan: Ang /n/ ng /pang/ ay naging /m/ o /n/.Ang /n/ ng /pang/ ay naging /m/ o /n/.Mananatili ang /n/ ayon sa kasunod na Mananatili ang /n/ ayon sa kasunod na

tunog.tunog.

Page 5: Filipino morpolohiya

Halimbawa:Halimbawa:

1.1. /pang/ + bato – pambato/pang/ + bato – pambato

2.2. /pang/ + panood – pampanood/pang/ + panood – pampanood

3.3. /pang/ + takas – pantakas/pang/ + takas – pantakas

4.4. /pang/ + lagay - panlagay/pang/ + lagay - panlagay

Page 6: Filipino morpolohiya

Asimilasyong GanapAsimilasyong Ganap

- Taglay ang asimilasyong ganap kung ang Taglay ang asimilasyong ganap kung ang unang ponemang inuunlapian ay unang ponemang inuunlapian ay naasimulang ganap ng tunog ng panlapi.naasimulang ganap ng tunog ng panlapi.

Mapapansin ito sa panlaping /pam/ na Mapapansin ito sa panlaping /pam/ na inuunlapian sa ponemang /p/ tulad ng inuunlapian sa ponemang /p/ tulad ng patay.patay.

/pang/ + patay – pampatay – pamatay/pang/ + patay – pampatay – pamatay

Page 7: Filipino morpolohiya

Ngunit hindi lahat ng mga salitang Ngunit hindi lahat ng mga salitang nagsisimula sa /p,b,s,t/ ay nagkakaroon nagsisimula sa /p,b,s,t/ ay nagkakaroon ng asimilasyong ganap. May mga salitang ng asimilasyong ganap. May mga salitang ugat na inuunlapian ay nananatili ang ugat na inuunlapian ay nananatili ang anyo:anyo:

Hal:Hal:

Pampalakas – hindi pamalakasPampalakas – hindi pamalakas

Pambarko – hindi pamarkoPambarko – hindi pamarko