eydemiller dobryakov semeyny diagnoz

365
МЭТРЫ МИРОВОЙ ПСИХОЛОГИИ Э. Г. Эйдемиллер И. В. Добряков И. М. Никольская СЕМЕЙНЫЙ ДИАГНОЗ и семейная психотерапия Рекомендуется Учебно-методическим объединением по медицинскому и фармацевтическому образованию вузов России в качестве учебного пособия для системы послевузовского образования врачей РЕЧЬ Санкт-Петербург 2006 ББК 88.56 Рекомендуется Учебно-методическим объединением по медицинскому и фармацевтическому образованию вузов России в качестве учебного пособия для сиситемы послевузовского профессионального образования врачей Рецензенты: Карвасарский Борис Дмитриевич руководитель отделения неврозов и психотерапии Санкт -Петербургского научно -исследовательского психоневрологиеского института им. В. М. Бехтерева, доктор медицинских наук, профессор, заслуженный деятель науки РФ. Соловьева Светлана Леонидовна заведующая кафедрой педагогики и психологии Санкт-Петербургской медицинской академии им. И. И. Мечникова, доктор психологических наук, профессор Эйдемиллер Э. Г., Добряков И. В., Никольская И. М. Семейный диагноз и семейная психотерапия. Учебное пособие для врачей и психологов. Изд. 2-е, испр. и доп. — СПб.: Речь, 2006, 352 с, илл. ISBN 5-9268-0204-0 Учебное пособие подготовлено сотрудниками кафедры детской

Upload: gabriela-popenco

Post on 25-Sep-2015

224 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

edmiler

TRANSCRIPT

. . . . . . - - 2006 88.56 - : - - . . . , , , . - . . . , , . ., . ., . . . . . 2-, . . .: , 2006, 352 , .ISBN 5-9268-0204-0 . ( , ); ; , . . - , - , , , -. : . . , , , , .ISBN 5-9268-0204-0 . ., . ., . ., 2003 , 2006 . . , , 2003. - ? . ., . ........6 1. . ., . ........................................................... 101.1. , , .........................101.1.1. .........................................................................101.1.2. . ..............................................................................131.1.3. ......................................................................141.1.4. ( ) ................................................................161.2. ..............................................................................................................191.2.1. ................................................................................191.2.2. ...........................................................................211.2.2.1. ...................................................................211.2.2.2. ......................................................221.2.2.3. ....................................................................................241.2.2.4. ..................................................................251.2.2.5. ........................................................................................271.2.2.6. ....................................................................................281.2.2.7. ......................................................................291.2.3. . .................................................................................311.3. .......................................................................321.3.1. ............................................................321.3.2. ............................................................331.3.3. . ... 35 2. ............................................................372.1. . ...................................................................................372.2. . ., . ...............................492.3. . ., . ................................582.4. () . ., . ... 632.5. (FACES-3) . ., . ., . .......................................................682.6. () . ....................................................................................................................732.6.1. ......................................................732.6.2. () ...................................................................762.6.3. .........77z./. . ......912.7.1. ().......... ................912.7.2. . ...............932.7.3. ( PART)........952.7.4. ()......................... ..............982.7.5. ()............................................. 100 3. . .................................................1043.1. ................................................................................................................................. 1053.2. .................................................................................................................... 1063.2.1. ............................................................................ 1103.3. ................................................................................................................. 1193.4. .................................................................................................. 1213.5. ................................ 1253.6. ................................................................. 1323.6.1. , ................................................ 1343.6.2. , ................... 1353.6.3. - , .................................................................................... 138 4. . .......................1404.1. ............................................... 1404.2. ....... 1434.3. .................................... 1434.4. ............................ 1494.5. ........................... 151 5. - . ............................................................................................................1545.1. - ...... 1545.2. ....................................................................... 1555.2.1. ............................................................................................... 1555.2.1.1. ..........................1555.2.1.2. ................................ 1645.2.2. .......................................................... 1725.3. - ................................................................................................. 1775.3.1. - ................................................................. 179 6. . ...........................1836.1. ......................1836.2. ...................................................1846.3. .......................1916.4. ............1936.5. ......................194 7. . ..........................................................................................................2007.1. ..................................2007.2. , ....................2027.3. ..................2047.4. .......................................................2097.5. .................................216 8. - . ...................................................................2238.1. .............2238.2. ..........................................................................2268.3. - ............................................................................................................235 9. . .................2699.1. ..................................................2699.2. ...................................................274 10. . ...............................................................28010.1. ............................................28010.2. -...................................................................................................28310.3. .....................................................28810.4. ..................................................................298 11. . ......................................30711.1. . . 30711.2. . ................311.................................................................................................................................320 . .................................................................................................................320..................................................................................................................................325. FACES-3 ......................................................335 ? . ( ), . , ( , . . ) - , : , , , , , , , , . . , ? , , : , . , . , , , , , , . , . , , . , . , . , , , , , . , , , . ( ., 1992, . 15). . , : , , , , , . : , , . , - . : , , , . , , . , . : 1) , 2) . () , , . , , , . ( , , , ). , , , . , , . . , . , . , . . , , . () , , . () . , - . , . , , . , , . - , . XX . ( . ., 1973; . , . ., 1976; . ., ., 1990, 1999). , - . - , , , ( [] ) . . .1. . , - ; ; , , ; - .2. . , . , , . , .3. , . , . , , , .4. () , ., , , .1. , .2. .3. , : - ? - : , , - , , , . , , , . ( , ); ; , ; , - , ; , -. : . . : . . . (.: , 1990) (.: , 1999), ( . . , . . , . . .: , 2000), ( . . . . .: , 2002), . . (.: -, 1996), . . . . - (.: -, 2001). . . . . . , , . , : , . ( ) " ( , , ). , , . 1 1.1. , , 1.1.1. ( ), , , , , ( . ., 1977). , (- . , 1990): , (66 % ); , (45 %); (37 %); (27 %); (26 %); (24 %); (19 %); (7 %). , . , -10 . . . , . , ( . 1996). , , XX . ( , , , .). . , , , , . . . , : , , ( . ., 1998). . : , , . , : , . . : , . , . , . . , . , , , . . , , , . , . - , : . , , . (, , , .). , , , , . , , . , , , , . XX . . -- - , . , , , . , , , 1. , , -. , , . 3. . , - , . , , . : , . - . . , , 70- XX ., , , (Weiss R., 1970; Fletcher R., 1988; Roussel L., 1989; . ., 1998). . . : , ire , , . . .2 , . , , .3 , , , , ( . ., 1998).121.1.2. . , ( . ., ., 1999). - , . , . , , , . .- ( , . .). , . , , , , . , . () , . . , .- - . , - . , , , , ( , ). , , . : , . , ( ., 1995). , , . , , , . . , : .13 , , , . , , , , - . . : , , , . , , , , . (, .) () , , .1.1.3. , . , : , . , , , . ( . ., 2002). , , . (kohasion) . () , , () . . , . . -, , , , , . , ( . ., 1990). . , , -14 ( , ). , , ( ., 1984). , : . ( . , . 1986). . - ( ) , , , . , . , ( . , . ., 1990). , (, , ) ( ). . . , , ( . ., 2002)./ , .S , , () .S , , , ( ), , .s , - : , , .S , , , - , , .S , , , - , , , , , , .15 , . , , . , . , - . (, , , ) , ( ), . , , , . , (Minuchin S., 1984). ( ) (Bowen M., 1978). , , ( ., 1998).1.1.4. ( ) . , . (). . , , , .. 1950 . , (Duval E., 1977).0. . , .1. . : , ; , ; .2. ( 2,5 ). : , ; , , .3. - ( 2,5 6 ). : ; , .164. ( 6 13 ). : ; .5. ( 13 20 ). : ; , , .6. ( , ). : ; .7. ( ). : ; .8. ( ). : ; ; . , , , . , , , (Burnham J. ., 1991). , , . , ( ) , ( ). . - , (Nichols M. ., 1984). .0-1. .1-2. .2-3. .3-4. ( ).4-5. .5-6. .7-8. .8-9. . , , . . . (Carter E., Mcgol-dric M., 1980).1. . . 17 , . . , (, ). , , .2. . , . , , , . , , . . , , . , , ; , .3. . , , . -, : . -, . , . , . , .4. -. . - (Duval E., 1977).S .S . S . S ./ ( ).S .18 , , . , , , . , ( , , .). , , , , - , .5. . , . , . , . - .6. . . : , , , . , . . . , , .1.2. 1.2.1. (Jackson D., 1965) , , , . , , . : 1) , , 2) -, , , 3) -19 . , , , . , , . , , , , , ( ). , . , , , , , (Minuchin S., Fishman H. S., 1981). , , ( , , , , . .). , . , . , . , , . , , , : . : , . , , . , . . , - , ( , ), : , , ? . : . , . , , . , , ( ), , ., . , , .201.2.2. : ; ; . : ; () ; ; (); .1.2.2.1. , , , , (Minuchin S., 1974). , , , , , , . , , . , . , , . . , . , , , . . , . , , . : (), , , , , , , , , , , . , , , (, , , ). . .1. . , (, , , , , , , ).212. , , , , . , , , , - .3. , . , - ( ). , , - .4. , . , , , . , . , . , , , . (Richter H. ., 1970; Barker Ph., 1981). , , . , , , , , , , . () : , , . . ( . ., 2002). , 66 % , - , , (- . ., ., 1990).1.2.2.2. , , (Nichols M., 1984; , 1998). , , , . . , , 22 : , , , . , , , , , . , , , , . (Minuchin S., 1974). , . , - , . , . ( , , ), , . . , . : , . , . , . , , . , , , , , . , , . . , , . , -, ( . ., 2001). , . , , , - , , ( . ., ., 1999). , . , , 23. . , , (, , ).1.2.2.3. , . , . . , , : , , , , . , . , , , , . . , : , , , , . , : , , , . , . , , . , , . , , - . , , . , . , , . , , . , . . . . , , , . , (, ), ( , ). . . - (, ) , . , , , . . , , . . . . (2001), . , , . , , , - ( , -, , -). ( ). , , . ( ). , , . . . , , , , . .\1.2.2.4. () , , . , , . , , () : , , , , , , , . ( ). , . 25 . , -, . , . , . , . , , , , . , . . , , . , : 1) , 2) , 3) , 4) , 5) . . , . . , , , . : ?, : , , . : ? : , , ? , . . . , , , , , , , , , , , , . . ( ). : , , , , . , , . , - . - ( ), , , , , , .26 , . .1.2.2.5. , . : , , , , , , (Ferreira A. J., et.al, 1966; . ., 1978, 1983; . ., . 2000). ( . ., 1983). . . , , ( - , ). . , . , (Ferreira A. J. et.al., 1966). , . (2002), , , : , , . , . , . , , . , . , , , , , . , , . , . . , , - , . . . - (1994), 27 . . , , . , , . ( , , .). , , , , . , , , . . , . , , , . , . , . , , . . . : 1) , , , 2) , , , ( ). , . . , , ( , ), (, , ) . , , , . 30 , , . , () . . ( ). - (, , ) . . , , , . . , . , . , - . , , . , -, , .1.2.3. . , - ( ) . ( ) . , . , , -31 . . , , - . - , .1.3. 1.3.1. , , ( . . ., 1999; - . ., ., 1999). . . ( ) :1. : , , , (, ), (, , .).2. : , , , .3. : , , , . :1. , ( , , , .).2. , ( , , , ).3. , ( , , , , ). , , .1. , ( , , , , , .).2. ( , , , , , .).3. ( ).4. .5. .6. .7. .8. ( ).9. (, , , , .).10. ( , , , ' .).1.3.2. , , . , , , ( , , ), . : , , , . : , -, - . , , , , - , . , -1 . (1981), , . ( ).33 . , , , , , , , , . - , . - . : , , , . , , . -. , , - , , ( , , ). . (Hill R., 1946), - . , (X) : (), () (). , , : , , , , - (Reiss D. ., 1981). , , , . , : , , , , . . , (, , ), ( , , , ), , - (McCubbin H. J., Patterson J. ., 1983; Burr W. R., Klein S. R., 1994). , . . 34 , , ( . . -., 1999). . , , , : ' , , ; , , ; , , . : , , ; , ; , , . ( ) - . ( FACES-3), (. 2). , , . . . (1999).1.3.3. . , , , . , , , , . ( ) ( , , ) . , . - . , , . , , . -- : , , , - ( . ., ., 1999; , 2002). -35. ( ) , , , , - ( ) . : ) ) - . : ; ; ; - . : ; ( , , ); ( , , , .). , , . , . , -, , - . - , , , ( ) . 2 2.1. . - ( . , . ., 1991; . ., 1995; - . .; . .; 1999, . , . X., 2000; ., 2000; ., 2001). - : , , , , . . , , , , , , , , . 15 20 21 29 , . . , , , . , , -. .1. . , , .372. , 3. , .4. () .5. , , , . ( ) , . , 15 , , , . : ?, ?, ?, ?, ? . . : ; , - ( ) , , , . , , . . : . , . , , , , . :1. . , , , - , . : , .2. . , , , . , , : , , .3. , , . , , , , . , , (, , , , ).38 , ( . ., 1995; ., 2001). 1. : . , : , , , (. 2.1,2.2). . . ., 8 , 1- . (. 2.1): - . . , , . : : . . : ? . , , ? , . , ... . , . , . . , , , , . , : . ! . . , . , , . ., 9 , 3- . (. 2.2): . , . . , . : . , , , . , . , . . . . . . , . , . . , : , , , . : . , , : , , . -, , .39

. 2.1. .2. :. , : , (. 2.2, 2.3);. ( ): , .3. . , , , , . , , , , (. 2.3). , , , , , .40

. 2.3. . ., 15 , 9- . (. 2.3): ( , ). , , . , . , . , ( ). . : . , . , , , . , . , . ? . : ? , ? , . , : , . : , , .4. , : , , , (. 2.3). , , , : , (. 2.4).5. , , (. 2.4). ., 17 , 1- (. 2.4): . : , , 15 . , . : . : ? ... ? ... , , , . , . , , -, . . , . , , : , .42

. 2.4. . ( , ). , ( , , ). . , , ( , , , , 6-10 . ). , . , , , , . . , , . , . ( ) , , , . (, ) , .6. , 43

. 2.5. . (. 2.5). , .7. , (. 2.5, 2.6).8. / , . , (. 2.5).9. , . 6 , , . . , (. 2. 5).44 ., 7,5 , 1- . (. 2.5)- . ( : , - , , ). : , , ( ). , . : , . , , . - . : ? - -. . , . - ? - , - . - . , , - . -, , , 1. , , , , . - . , . , , . , , , , .10. , (, , .) . , (. 2.6). (, ) .11. () (. 2.6). ., 11 , 7- . (. 2.6): ( ; , , , ). . , . , . , , , 16 ( , ). : . , . , . . , . . , , . . , .1 - .45

. 2.6. .12. , , , , ( ). , (. 2.7).13. ( ) . , . : , (. 2.7). ., 13 , 9- . (. 2.7): .: , , . - , , . : , , , 11 . , , . , . , .46

. 2.7. . , , . , : , , , .14. , (, ) (. 2.8). , , .15. , , , , (. 2.8). , . .16. , , , , . -, , (. 2.8).17. , (. 2.8). , , , , , .18. , . -47 , , , , (. 2.8). ., 16 , 10- . (. 2.8): . / : , , . , : , , . : , . (). (). ', , . . . , . , , . , , , , , , . -, . , , , , , . , -

. 2.8. . , , . , . , , , , . , , . , , . , . . , . - .2.2. ( . ., . ., 1990; . ., 1996; , 2002). . 110 (. 2.9).: . . , . , :1) , ;2) ;3) ;4) . , , , . , , , , . - , , . . , ^ , , -49

. . ( ). , , . ., , ( ). , . , , , , . , , (. 2.10). , -50, , 3% . , , , , (. 2.11). ., 8 , (. 2.11) , : ( ) ( ); ( , , ); ( , , , , ); . (. 2.11, ) , ( , , , , , , ). , , . , , . , . , , , . , . -, , . . , : , , . , , . , , ,

. 2.11. . () ()51 . , , , , ., , , , , . . () (). . , , , . , , . , , , . , , . , . . , . , , , , . , . (. 2.12). (. 2.12) , ( ). , , ( ) ().

. 2.12. () () 52 , , : . , : . , , , ().. . :1) , ;2) , (. 2.13) / , (. 2.14, 2.15).3) , (. 2.15). , , , . , , , , . . ., 16 (. 2.13): 1. , (. 2.13). . , , , , . , . . , ( ) . : , , . , , , , . , , , . , , (. 2.13, ). : , (. 2.13, ). , . . , . , , . , , ( ), . (. 2.7).53

. 2.13. . ( , ). , . , , (. 2.13, ). , . , , , . - . , . -, , . : , , . . . : , ? (. 2.13, ), . -54

. 2.14. . : , . , . , , . , , , . ., 15 , 10- . (. 2.14) -, . . - , . . -. : 55 . . . , . , , (. 2.14, ). , , . - , (. 2.14, ). . . ( , ). , ( ). , , , . . , . , . (). : . (. 2.14, ). , ., . ., 49 (. 2.15) . , 27 , ( , ). . . . . , . . (. 2.15, ). , . . ( ) , ( ). , , . , , . , , . , , , (. 2.15, ). , .56

. 2.14. . , (. 2.15, ). . . . , . , , , , , . , , . . , . . . (1994), , , .57 1 1966 . . 1970 . ., (. 2.16) (. 2.16) , 1880 . ., 1912 . 1888 . . 1914 . , 1940 . 1910 . . : 1940 . . ( 1992 .), 1945 . . 1948 . . 19791980 . 1980 . . 1962 . 1940 . . - 1924 . . 1922 . ., 1943 . . 1966 . . 1968 . 1970 . 1945 . . 1980 . - . 1982 ., 1990 1940 . . 1968 . 1944 . . 1995 . ( ) 1913 . . 1930 . 1905 . . : 1932 ., 1993 ., 1943 . 1967 . 1938 . . ( ) 1914 . . 1911 . . 1935 . 1936 . ., 1990 . : 1970 . 1972 . . 1990 . . : 1992 . 2000 . . . . (. 2.17) (. 2.18) . , ., 11 (. 2.17) ., 11 , , . 4 5, !' , , .

. 2.17. , ., 11 . , . ( ) ( ). , , . , , . . , . ( ) , , . 17 , . . , , . , (, ). . (. 2.17). , . , , . , , . , , . , , , , , . , , , . : , , , , . . (. 2.18) 1898 . ., 1918 . . , 1920 . 1893 . . , 1942 . 1924 . . 1942 . , 1963 . 1935 . , , , . 1975 . . .61

: | , || , |[| . ( ) . . 2.19 .

62 2.19. - . 2.20. - , , -, . 2.20. , - , , .2.4. () () . Family Environmental Scale (FES), R. H. Moos 1974 . : ) ( ), ) , ( ), ) (, ). . . (1985). , , . , .. 1. (). , , ; .2. (). , .3. (-). , , .. 4. (). , , .635. (). , (, .) .6. - (). , , .7. (.). , .8. - (). .8. 9. (). , , .10. (-). , , . : 90 . , , . (. 2.1). , , "" , "" (). , , "" , "" (). , . , , . 1. .2. .3. .4. - ( ).5. , .6. .7. .8. - .9. .10. - .11. .12. , .13. .14. .15. ( ) .16. , .17. .18. , .19. , , .20. , , .21. .22. , -.23. , .24. .25. , .26. , , .27. , , . .28. - .29. , .30. , .31. .32. .33. .34. , .35. .36. .37. , , , . .38. .39. .40. .41. , - .42. - , .43. .44. .45. , .46. .47. .48. , .49. .50. .51. .52. , - .53. .54. , - .55. , . .56. - .57. .58. , , .59. .60. .61. .62. .63. , .64. .65. .66. .67. ( ).6568. , .69. .70. , .71. - .72. , .73. - .74. , - .75. , .76. , .77. .78. .79. .80. : !81. .82. ().83. , .84. , .85. , .86. - , , .87. .88. .89. .90. . , . , (. 2.2). (), ( . ., 1985). . . . 8, Moral-Religious Emphasis (- ) , . . . 1985 . , . 100 ( 276 ), -, , . . FES ( ) ( ) . 66 ( , )

67 . ; - . . . 15 . , - , , , . () , . , - .2.5. (FACES-5) . X. , . , . 1985 . . 1986 . 1990 . . . -, , . . . . . , . (CIRCUMPLEXMODEL) , : , . . . : . . . . (), , , FACES-3. . . . ( , 2002, . . ., 2003). 2005 . . . , , . . , . ( . ., . ., 2001; . ., . ., 2004; . ., 2004). . . , . . . . . (2003) .68 , . . .-, , . .-, FACES-3 ( , ). .-, , ( ) . , , ... FACES-3 . , . , (, , ) ( . ., 2005; . ., . ., . . 2005). -. . , . . . . ( ) . . FACES-3 . FACES , , , . FACES-3 FA CES. . 1100 ( , , ). . , . , , , , , . , , , , - . : , , , (. 2.3).69 FACES-3

1,19,11

5,7

17

9

3

13,15

6,18

2,12

4,10

8,16,20

14

. : (disengaged), (separated), (connected) (enmeshed). , : (rigid), (structured), (flexible) (chaotic). () () , . , . , . 16 . . , . : , . , , . . , . , . . . , , . , . , , . , . . , 12 . , , . ( 1 20). , : 1; 2; 3; 4; 5. , , , . . . , , . , . , , , - . . . 2.4-2.6 FACES-3, . (Olson D., 1985). . ( ). . .71 2.4 FACES-3 2

FACES-3XSDXSDXSD

---------------------------- 39,8 24,15,4 4/~37,1 24,36,1 4,841,64,7

26,14,2

2.5 FACES- {cohesion) ' 2 1

%%%

10-3416,310-3118,610-3614,9

35-4033,832,3730,337,4237,2

41-45 46-5036,3 13,638-43 44-5036,414-743-46 47-5034,9 13,0

2.6 FACES-

: < = 2453;2 N