Evrim Eylem Akpınar1 , Ahmet Haliloğlu2,Esra Büyük1, Salih Boğa2,Meral Gülhan1

1Ufuk Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D. ANKARA2Ufuk Üniversitesi, Üroloji A.D., ANKARA

KOAH’lı Hastalarda Metabolik Sendrom Varlığının ve Hipoksemi Derecesinin Erektil Fonksiyona Etkisi

Bu çalışmayla ilgili herhangibir kurum veya kuruluşla çıkar çatışması yoktur.

Giriş-AmaçKronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) görülme

sıklığı gittikçe artan , önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir.

Solunumsal semptomların yanı sıra, hastalığın sistemik etkileri nedeniyle yaşam kalitesi ve fonksiyonel kapasite değişen derecelerde etkilenmektedir.

Sistemik inflamasyonun bir sonucu olarak, metabolik sendrom prevelansının KOAH’lı hastalarda daha yüksek olduğu gösterilmiştir.¹

Bu çalışmada, KOAH’lı hastalarda metabolik sendrom varlığının, erektil disfonksiyonun (ED) sıklığına ve ağırlığına etkilerini değerlendirmeyi amaçladık.

¹Lam KB, Eur Respir J 2010;35(2):317-23.

Metod:Çalışmaya orta-ağır, stabil KOAH’lı 29 erkek hasta

alındı.

KOAH ağırlığı Global Initiative for Obstructive Lung Disease (GOLD) kiterlerine göre,

Metabolik sendrom (MS) tanısı ise The National Cholesterol Education Program’s Adult Treatment Panel (ATP) III kriterlerine göre belirlendi.

Dışlama kriterleri

Kronik nörolojik hastalıkCerrahi travma (örn:prostat op)Üriner sistem hastalığıPsikiyatrik hastalıkHormonal bozukluklar (örn:Prolaktinoma)

ATP III kriterleri

Risk faktörü

Abdominal obeziteErkekKadınTrigliseridHDLErkekKadınKan basıncıAçlık Glukozu

> 102 cm >88 cm >150 mg/dL

<40 mg/dL<50 mg/dL ≥130/ 85 mm Hg≥110 mg/dL

Arter kan gazı analizi yapıldı.

Ürogenital muayene ve serum seks hormonlarının ölçümü

International Index of Erectile Function (IIEF) anketi uygulanarak ED varlığı ve ağırlığı değerlendirildi.

Tablo 1:IIEF’e göre ED varlığı ve ağırlığı

Erektil disfonksiyon skoru  ED sınıflaması 0-6  

7-12     

13-18   

 19-24

25-30    

Ağır

Orta

Hafif/Orta

Hafif

Erektil disfonksiyon yok

Sonuçlar:Hastaların yaş ortalaması 69±9,84 yıl idi.

On iki hastada (%41,4) MS vardı.

Hastaların tamamında (%100) değişen derecelerde ED saptandı

Ağır: n=14 (%48.3) Orta: n=6 (%20.7) Hafif/orta:n=5 (%17.2) Hafif: n=4 (%13.8)

Tablo 2: ED ağırlık gruplarında yaş ortalaması

EREKTİL DİSFONKSİYON AĞIRLIĞI

Ağır-Orta Hafif/Orta-Hafif p

n (%) 20 (%69) 9 (%31)

Yaş (yıl) 72,6±8.5 60.8±7.7 0.001

Tablo 3: Hastaların ED ağırlığının GOLD evrelerine göre dağılımı

GOLD EREKTİL DİSFONKSİYON AĞIRLIĞI Toplam

Ağır-Orta Hafif/Orta-Hafif pII

III-IV

6 (%75)

14 (%66)

2 (%25)

7 (%34)

8 (%100)

21(%100)1.000

20 (%69) 9 (%31) 29 (%100)

Tablo 4:Hastaların ED ağırlığının MS varlığına göre dağılımı

MS EREKTİL DİSFONKSİYON AĞIRLIĞI ToplamAğır-Orta Hafif/Orta-Hafif p

Var

Yok

11 (%91)

9 (%53)

1 (%0.9)

8 (%47)

12(%100) 17(%100)

0.043

Toplam 20(%69) 9 (%31) 29(%100)

Tablo 5:Hastaların IIEF ağırlığının hipoksemi derecesine göre dağılımı

Hipoksemi EREKTİL DİSFONKSİYON AĞIRLIĞI

Toplam

Ağır-Orta Hafif/Orta-Hafif pHafif

Orta

14 (%70)

5 (%55.6)

6 (%30)

4 (%44.4)

20 (%100)

9 (%100)0.675

Toplam 19 (%65.5) 10 (%34.5) 29 (%100)

Tartışma Erektil disfonksiyon dünya çapında erkekleri etkileyenciddi bir problemdir.

ED prevelansı 60-70 yaş arasında %20-40 iken 70 yaşın üzerinde %50-75’e varan sonuçlar ortaya çıkmıştır.

Türkiye’de 40-70 arası orta-şidetli ED %36, hafif eklendiğinde %69. ²

² Anafarta K, Bedük Y, Arıkan M. Temel Üroloji.Akkuş E ; Erkek cinsel işlev bozuklukları, epidemiyoloji,fizyopatoloji ve tanı (içinde). Ankara: Öncü basımevi, 1017-1022, 2007.

KOAH’ın sistemik etkileri hastaların yaşam kalitesini etkilemekte, morbidite ve mortaliteyi arttırmaktadır.

KOAH’lı hastalarda sistemik inflamasyonun önemli bir belirleyicisi olan metabolik sendrom (MS) prevelansının genel popülasyona göre arttığı daha önce gösterilmiştir.1

ED, KOAH’ın ekstrapulmoner belirtilerinden biridir ve KOAH ağırlığı arttıkça insidansı artmaktadır.3

¹Lam KB, Eur Respir J 2010;35(2):317-23.

3 Jiang R.Zhonghua Nan Ke Xue 2009;15(119:963-6.

Karadağ ve ark. orta-ağır, stabil KOAH’lı bir grup hastanın %87’sinde ED saptamış (Orta-ağır derecede ED: %57 ).

Orta-ağır ED olanlarda TNF-α konsantrasyonu hafif-orta ED olanlardan daha yüksek bulunmuş.3

Stabil KOAH’lı hasta grubunun tamamında ( %100) değişen derecelerde ED saptandı (Orta-ağır ED: %69)

MS sıklığı, orta-ağır ED olan hastalarda, hafif/orta-hafif ED olanlara göre anlamlı derecede yüksekti.

³ Karadag F, et al.Respirology 2007;12:248-253.

Köseoğlu ve ark. tüm evrelerden hasta içeren stabil KOAH’lı bir grup hastada %75.5 oranında ED saptamış. (%28.3 ağır, %11.3 orta, %15.1 hafif-orta, %20.8 hafif)4

Ağır: %48.3Orta: %20.7Hafif/orta:%17.2Hafif: %13.8

4 Köseoğlu N, et al. J Urol 2005;174(1):249-52.

KOAH’da ED sıklığının mekanizması tam olarak bilinmemektedir.

Hipoksi ED patofizyolojisinde rol oynayabilir.5

Overlap sendromlu hastalarda CPAP tedavisi ile ED’de izlenen düzelmenin gece ölçülen O2 satürasyonundan bağımsız olduğu görülmüş.6

5 Verratti V, et al.Sleep Breath 2009;13(1):3-10. 6Perimenis P, et al. Respiratory Medicine 2007;101:210-216.

Bu çalışmanın sonucuna göre hipoksemi derinleştikçe ED ağırlığında anlamlı artış izlenmedi.

Orta-ağır ED olanlarda TNF-α konsantrasyonunun daha yüksek bulunması3 ve çalışmamızda MS sıklığının bu hastalarda daha yüksek bulunması KOAH’daki sistemik inflamasyonun ED gelişimine yol açtığını düşündürebilir.

³ Karadag F, et al.Respirology 2007;12:248-253.

Sonuç: KOAH’lı hastalarda ED sıklığı artmıştır.

Metabolik sendromun eşlik ettiği hastalarda daha ağır ED görülmektedir.

Hipokseminin derecesi ED ağırlığını etkilemiyor gibi görünmektedir.

KOAH’lı erkek hastalarda yaşam kalitesini arttırmak için ED varlığı araştırılmalıdır.

KOAH’da gelişen ED mekanizmalarıyla ilgili ileri araştırmalara gerek vardır.

Hüzünlü Sakura