ម៉ា� ក្រូ��សេ�ដ្ឋ�ច្ច�ក្រូ� មទី�១១

សេ��បសេ��ងសេ�យៈ�១. សេ�ងប��នឈែ�២. �!ងសាសេ�#ន

៣. ��ខជី�

២០១៣-២០១៤

សេ�ដ្ឋ�ច្ច�ក្រូបសេទី��ម)�ជា

 

I. ទី�តាំ,ងភូ.មសាក្រូ�/

ព្រះ��រាជាណាចព្រះម្ពុ��ជាមានទី�តាំ�ងស្ថិ��តនៅ�ភូ�ម្ពុ�ភាគអាស្ថិ��អានៅគ�យ៍! ខាងត$�ងឧបទី'�ប

ឥណ្ឌូ*� ច�ន។ រវាងរយ៍.ទីទី/ងជ១០°ន�ង១៥° ន�ងរយ៍.បនៅណា4 យ៍១០២°ន�ង១០៨°។ ម្ពុ��ជា

មានភូ�ម្ពុ�សាព្រះស្ថិ4អំ�នៅណាយ៍ផល នៅ;យ៍ម្ពុ��ជា មានស្ថិណា< នដី�ដី�ចបាតខ្ទះ@� ដែដីល

ស្ថិម្ពុ$�រនៅBនៅ;យ៍ស្ថិម្ពុ$ត4� ធម្ពុDជាត� នៅព្រះច�នអំនៅន ន�ងព្រះម្ពុទីទីEលរងនៅព្រះF� នៅ;យ៍ សារ នៅព្រះF�

ធម្ពុDជាត� ធGនHធGរដី�ចបណា4 ព្រះបនៅទីស្ថិនានា នៅល�ស្ថិលនៅJ ។

១.ផ្ទៃ12ដ្ឋ�

• ព្រះ��រាជាណាចព្រះម្ពុ��ជា  មានផ្ទៃផ@ព្រះឡាស្ថិរ �ប ១៨១,០៣៥គ�ឡូ�ដែម្ពុOព្រះតព្រះឡា ។

២.ក្រូ3,ឈែដ្ឋន

បPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាមាន�PដែដីនទីលHន/ងផ្ទៃQនៅ�ភាគខាងនៅជ�ងន�ងខាងល�ច៨០០គ.ម ន�ងJវនៅ�ភាគខាងនៅ�ត

នៅSTងខាងនៅជ�ង៥៤១គ.ម ន�ងនៅវTតណាម្ពុ នៅ�ភាគខាងនៅ�ត ន�ងខាងនៅ�តនៅSTងខាងត$�ង១២២៨គ.ម ។ ខាងត$�ងនៅSTង

ខាងល�ច ជាបHឈូ�ងស្ថិម្ពុ�ទីPផ្ទៃQ ៤៤៣ គ.ម ។

នៅ;យ៍នៅVងនៅBតាំម្ពុលWណ្ឌូ.ទី�នៅBផ្ទៃន  ស្ថិណា< នដី�ផ្ទៃន �PរាជាណាចP

ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ម្ពុ��ជា មានផPផតណាX លជាទី�នាបនៅY�យ៍�Zទី[ជ��វ \ញនៅ;យ៍ភូ��ន�ងខ្ទះ�ងHរាបន�ង

ជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាទី�ស្ថិន�រត�ជាត�បនHឈូ�ងស្ថិម្ពុ�ទីP។ម្ពុO^ងនៅទីTតនៅ;យ៍នៅVងនៅBតាំម្ពុនៅFល

ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាការអំភូ�វឌ្ឍaន! ត�បនHនៅទីស្ថិចរណ្ឌូ! នៅគបានដែចបPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាជា៤ផPធ�ៗគd៖

តំ,បន8វាលរាប

តំ,បន8ប<ងទីន=សាប

តំ,បន8ឆ្=��ម�ទី=

តំ,បន8ភូ?,នង ខ)ង8រាប

៣.�ណ្ឋា នដ្ឋ�

ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជា លទី[ផលផ្ទៃនការអំងPតចនៅនាf �ជ�នៅរgនបPជាសាស្ថិPម្ពុ��ជាឆ្នាំ� �២០១៣របស្ថិHវ \ទី^សា� នជាត�ស្ថិ��ត�ផ្ទៃនPស្ថិEង

ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាដែផនការបង្ហាj ញថា ច�នEនបPជាជនម្ពុ��ជាបាននៅ�ននៅឡូ�ងដីលH១៤ .៦៧៦.៥៩១នាH។ ជាជាជា ជាជាជាជាជា បPស្ថិមានច�នEន ៧.១២១.៥០៨នាH ស្ថិPមានច�នEន ៧.៥៥៥. ០៨៣នាH

ជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាច�នEនបPជាជនស្ថិរ �បនៅ�ននៅឡូ�ង១ .២៨០. ជាជាជា ជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជា ៩០៩នាH នៅប�បPបនៅធTបន/ងលទី[ផលជ�នៅរgនឆ្នាំ� �២០០៨ដែដីលមានច�នEន

ស្ថិរ �ប ១៣.៣៩៥. ជា៦៨២នាH គ�តជាភាគរយ៍នៅ�ននៅឡូ�ងបPដែYល៨.៧%  ជាជាជាជា នៅ�រយ៍.នៅ�ល ៥ឆ្នាំ� �ច�ងPយ៍នៅន�។

ជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជា ជាជាបPជាជននៅ�ទី�Pងនៅ�ននៅឡូ�ង��១៩ . ៥ ដីលH ២១. ជា ជាជាជាជា៤ភាគរយ៍ ផ្ទៃនច�នEនបPជាជនស្ថិរ �ប។ 

បPជាជនម្ពុ��ជា៩០% មាននៅដី�ម្ពុ�នៅណ្ឌូ� តខ្ទះPរ  ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាន�ងន�Vយ៍ភាសាខ្ទះPរភាសាផf�វកា។Pម្ពុភាគត�ចរបស្ថិH

ខ្ទះfEន រ Eម្ពុមានយ៍Eន (២.២០០.០០០នាH) ច�ន (១.១៨០.០០០នាH) ចាម្ពុ (៣១៧.០០០នាH)  ភូ�មា ន�ង

ខ្ទះPរនៅល� (៥៥០.០០០នាH)  ។ (នៅVងនៅBតាំម្ពុនៅគYទី��Zរwww.wikipedia.com)។

ក្រូបជាសាក្រូ�/1 .ក្រូបជាជីននង�បាយៈ3!ជីសា�នB

ព្រះបជាជនម្ពុ��ជា

15-19year 20-24year 25-29year

1,950,804

1,570,525

1,184,034902,788

682,402543,951

1,048,016888,123

640,083

Age Group

Total Male Female

�បាយៈកា�ណ៍B ឆ្នាំ? ,២០១១ �ប�8អងGកា� International Labour Office

• បាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបា បាបាបា បាបាបា បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាវបIធមKខ=�បាន�L�ច្ចម=ននង�L�សាយៈភាយៈសេ�យៈរាជាណ្ឋាច្ច�=ខ=�  ម៉ាន�ច្ចនាបថផ្ទៃន�បា,សាP បតំQ�មRនងច្ចម៉ាS �81=ងៗ។

2.វបIធមK

�តាំ/ 1=ងៗឈែដ្ឋលច្ច.ល� !មវVភាគទានដ្ឋល8វបIធមK�ម)�ជា� !មម៉ាន 3�ទីXសា�នាសេថ�វាទី   3=ហ្មRញ្ញ[សា�នា អាណ្ឋានគមនយៈមបារា]ង ��លភាវ.បន�យៈ�មRទី,សេន�ប។

3. សា�នា

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជា �លរដី<ម្ពុ��ជា បPកានHខាp បHន�វ�P��ទី[សាស្ថិនាន�ងបានចាតHទី�ជាសាស្ថិនារបស្ថិHរដី<។

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាបPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាមានបាវចនាជាត��PរាជាណាចPម្ពុ��ជាជាត�សាស្ថិនា�Pម្ពុហាrតP។P��អំ�

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាកានHសាស្ថិនា�P��ទី[sមានអំ�កានHសាស្ថិនាឥសាf ម្ពុគPស្ថិXន�ងសាស្ថិនាផPងៗម្ពុEយ៍ច�នEននៅទីTត។

សា�នាសេ^�ម)�ជា

សា�នា ភាគរយ៍

3=3�ទីX    ៩៦,៤%

ឥសាS ម    ២,១%

គ=�/    ១,៣%

1=ងៗ    ០,២%

នសេ`បាយៈ1.�បបនសេ`បាយៈ

ននៅVបាយ៍ជាត�នៅ�ម្ពុ��ជាច�លរ Eម្ពុ��ងPបខ្ទះណ្ឌូ* រដី<ធម្ពុDន�ញ្ញuរបស្ថិHជាត�នៅ�ឆ្នាំ� �១៩៩៣។

រ;< ភូ�បាលនៅន�គdជារាជាធ�បនៅតយ៍vអាស្ថិPយ៍រដី<ធម្ពុDន�ញ្ញuដែដីលបានដី�នៅណ្ឌូ� រការជាបPជាធ�បនៅតយ៍v

  អំ�ត�ណាងអាស្ថិPយ៍ស្ថិភា។ នាយ៍រដី<ម្ពុនP ន�ងអំ�ដែដីលតPវនៅគដែតងតាំ�ងជារដី<ម្ពុនPបPបPស្ថិHអំ�ណាច

 ជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាន�ត�បPត�បតX�ដែដីលអំ�ណាចន�ត�បញ្ញuតX�តPវបានដែចរwដែលនៅ;យ៍ន�ត�បPត�បតX�ន�ងស្ថិភា

ត�ណាងរាស្ថិP។ស្ថិមាជ�ស្ថិភាមាន១២៣អាស្ថិន.តPវបានជPស្ថិតាំ�ងតាំម្ពុរយ៍.បP�Zន[ត�ណាង

ស្ថិមាមាតPន�ងបPស្ថិម្ពុPបHរយ៍.នៅ�លបPឆ្នាំ� �។

2.�ដ្ឋធមRន�ញ្ញ[

ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជារដី<ធម្ពុDន�ញ្ញuផ្ទៃន�PរាជាណាចPម្ពុ��ជាឆ្នាំ� �១៩៩៣បPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាបPកានH ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជារបបបPជាធ�បនៅតយ៍vរាជាន�យ៍ម្ពុនៅស្ថិរ x�Y�បrអាស្ថិPយ៍រដី<ធម្ពុDន�ញ្ញuរ Eម្ពុ

មានអំ�ណាចធ�ៗច�នEន៣គd៖ អំ�ណាចន�ត�បPត�បតX� អំ�ណាចន�ត�បញ្ញuតX� ន�ង អំ�ណាចត�Jការ ។

3.�ចyស្ថិYព្រះបត�បតX�ការអំនXរជាត�

ម្ពុ��ជាជាស្ថិមាជ�ម្ពុEយ៍ផ្ទៃនស្ថិYបPជាជាត� តាំ�ង��QPទី� ១៤ធ�� ឆ្នាំ� � ១៩៥៥ ស្ថិមាជ�ផ្ទៃនធនាFរ��ភូ�នៅJ ន�ងម្ពុ�លន�ធ�រ �ប�យ៍វត��អំនXរជាត� ស្ថិមាជ�ម្ពុEយ៍ផ្ទៃនធនាFរអំភូ�វឌ្ឍaន!អាស្ថិ�� (ធ.អំ.អំ.)  ស្ថិមាជ�អាសាz ននៅ�QP ទី� ៣០ ដែខ្ទះ នៅម្ពុសា ឆ្នាំ� � ១៩៩៩

ម្ពុ��ជាបានបនៅង{�តនៅឡូ�ងន�វទី�នាHទី�នងការទី�ត ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាម្ពុEបPនៅទីស្ថិជាចPនរ;< ភូ�បាលនៅន�រាយ៍ការណ្ឌូ! ថា

សា� នទី�ត២០��ងបPនៅទីស្ថិនៅន� រ Eម្ពុមាន�Eអំ�ជ�តខាងអាស្ថិ��ន�ង បPនៅទីស្ថិទាំ�ងនៅនា���ងច�នៅណាម្ពុ�E

អំ�នៅដី�រតEស្ថិ�ខានH �ឡូ�ង�ចyចរចាស្ថិនX�ភា� បាO រ xស្ថិ រ Eម្ពុមានស្ថិ.រ. ជាជាជាជា ជាជា ជាជាជា ជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជា អំ�ស្ថិPល�កាណា;ច�នស្ថិYភា�អំdរ }�ប

(ស្ថិ.អំ.) ជបO�ន ន�ងរ �ស្ថិr�� ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា�Pម្ពុទាំ�ង២០សា� នទី�តផ្ទៃនបPនៅទីស្ថិជ�តខាងនៅ�អាស្ថិ��រ Eម្ពុមានសាធារណ្ឌូរដី<

ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាបPជាមាន�តច�នសាធារណ្ឌូរដី<ស្ថិង�ម្ពុន�យ៍ម្ពុនៅវTតណាម្ពុសាធារណ្ឌូរដី<បPជាមាន�តJវសាធារណ្ឌូរដី<�នៅរ }

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាខាងត$�ង សាធារណ្ឌូរដី<បPជាមាន�ត�នៅរ }ខាងនៅជ�ងន�ង�PរាជាណាចPផ្ទៃQជានៅដី�ម្ពុ។

សេ�ដ្ឋ�ច្ច�

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាបPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាបានបPកានHយ៍របបនៅស្ថិដី<�ចyទី�ផ�រនៅស្ថិរ x។

1.រ �ប�យ៍បណ្ឌូ�ជាត�

រ �ប�យ៍បណ្ឌូ�ជាត�របស្ថិHបPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាគdនៅរTល (៛)។

2. វV�aយៈ��មRភា3សេ�ដ្ឋ�ច្ច�

ម្ពុ��ជាបានចាតHទី�វ \ស្ថិZយ៍ធ�ៗ៤ ដែដីលជEយ៍បនៅង{�នស្ថិន@��នៅស្ថិដី<�ចyរបស្ថិHខ្ទះfEន

ឱ្យvឈាននៅឡូ�ង ��ងនៅនា�រ Eម្ពុមាន.

វ \ស្ថិZយ៍កាតHនៅដីរស្ថិនៅម្ពុf�ប�ពាH

វ \ស្ថិZយ៍ស្ថិ�ម្ពុD

វ \ស្ថិZយ៍នៅទីស្ថិចរណ្ឌូ!

វ \ស្ថិZយ៍ស្ថិ�ណ្ឌូងH

�. វV�aយៈ���មR ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាម្ពុ��ជា�/ងផPនៅល�វ \ស្ថិZយ៍ស្ថិ�ម្ពុDជាស្ថិ��លផ្ទៃន�នៅណ្ឌូ� ននៅស្ថិដី<�ចyដែដីលមាន

ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ទី/បPHបPមាណ្ឌូ៣០០Jនដី�Jf ��ងម្ពុEយ៍ឆ្នាំ� �។

ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា��ងនៅនា� មានផល�តម្ពុDស្ថិម្ពុPបHនា�នៅចញស្ថិPវនៅ�ស្ថិz�ន�ងផល�តផលជាចPន

នៅទីTត ។

ជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាស្ថិPវរដី�វវស្ថិ�ឆ្នាំ� �២០១១ផល�តផលជាម្ពុធvម្ពុច�នEន២ ,៩២ត/ Y

តនៅ;យ៍ទីទីEលបរ \មាណ្ឌូផលស្ថិរ �បបPមាណ្ឌូ៦, ៧Jននៅតាំន ។ ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាស្ថិPវរដី�វបPងឆ្នាំ� �២០១១ −២០១២ ជាជា ជាជាជាជាជាជាស្ថិម្ពុPចបានទី�ន�ផលជាម្ពុធvម្ពុ៤,៤

ត/ Yត នៅ;យ៍ទីទីEលបានបរ \មាណ្ឌូផលស្ថិរ �បបPមាណ្ឌូ៨, ជាជាជា ៧៨Jននៅតាំនស្ថិPវន�ង

ទី�ន�ផលម្ពុធvម្ពុបPចា�ឆ្នាំ� �៣,១៧ត/ Yត។

ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាម្ពុដីលHឆ្នាំ� �២០១១ ផ្ទៃផ@ដី�;�ដី��នៅ�ស្ថិz�ទី�ទាំ�ងបPនៅទីស្ថិមានច�នEន២១៣ . ១០៤ Y�ចតាំ គd

នៅ�ននៅឡូ�ង ១៧,៥% ជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា បPបនៅធTបនៅBន�ងឆ្នាំ� �២០១០��ងនៅនា�ការអំភូ�វឌ្ឍaនsវ \ស្ថិZយ៍នៅ�ស្ថិz�

ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជា ជា ជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា គPសារមានការអំភូ�វឌ្ឍaនsតាំម្ពុស្ថិន@��ម្ពុEយ៍គEរឱ្យvចាបHអារម្ពុDណ្ឌូ! ។

ការនៅធ'�អាជ�វម្ពុDនៅនសាទីទី/សាបបាននៅ�ននៅឡូ�ង ១០% គd�� ៤០៥ពានH នៅតាំននៅ�

ឆ្នាំ� �២០១០ ដីលH ៤៤៥ពានHនៅតាំននៅ�ឆ្នាំ� �២០១១ នៅY�យ៍អាជ�វម្ពុDនៅនសាទីស្ថិម្ពុ�ទីP

ជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាស្ថិម្ពុPចបាន៩១ពានHនៅតាំននៅ�ននៅល�ស្ថិឆ្នាំ� �ម្ពុ�ន៧ % ។ ការអំភូ�វឌ្ឍaនsវារ xវប$ម្ពុD ដី�ចជា

ជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជា ជា ជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ការច�ញ្ញy/ម្ពុតP បង្ហា� ការភា� ស្ថិH �នតP��ជ Pនៅ��ស្ថិម្ពុPចបាន៧២ពានHនៅតាំននៅ�នបាន

២០%។

ខ. វV�aយៈកាតំ8សេដ្ឋ��សេមSb�ប,ពា�8

ជា ជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជា គ�តម្ពុដីលHQPទី�៣១ដែខ្ទះត�Jឆ្នាំ� �២០១១ម្ពុ��ជាមាននៅរាងចPស្ថិរ �ប៣០០ដែដីល

ជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាបានច��បញ្ញp�ការ ជាម្ពុEយ៍គ�នៅរាងនៅរាងចPកានHដែតបPនៅស្ថិ�រនៅ�ម្ពុ��ជា។ ច�នEនម្ពុDរន�នៅVជ�តរY�តដីលH ៣៤៥. ៣៦៤ នាH ច�នEននៅរាងចPមានការ

នៅ�ននៅឡូ�ងច�នEន ៩%  នៅY�យ៍ច�នEនម្ពុDរន�នៅVជ�តsនៅ�ននៅឡូ�ងច�នEន ៧ % 

ផងដែដីរ។ ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ការនា�នៅចញស្ថិនៅម្ពុf�ប�ពាHកាតHនៅដីរ ��បPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាបាននៅ�ននៅឡូ�ងរY�តដីលH

៣, ៤៧ នៅកាដី�ដី�Jf រ ��រយ៍.នៅ�ល ១០ ដែខ្ទះ ដី�ប�ងនាឆ្នាំ� �២០១១។

3. វV�aយៈសេទី�ច្ច�ណ៍B

នៅប�គ�តម្ពុដីលHនៅដី�ម្ពុឆ្នាំ� �២០១៣ ម្ពុ��ជាបានទីទីEលនៅភូ��វនៅទីស្ថិចរណ្ឌូ! អំនXរ

ជាត�បPមាណ្ឌូជាង២Jន នាH។ ��ងម្ពុEយ៍ឆ្នាំ� �ៗ ច�ណ្ឌូ� លមានទី�Y�ជាទី/បPHបPមាណ្ឌូ

៥០០Jនដី�លP J។ នៅភូ��វនៅទីស្ថិចរណ្ឌូ! អំនXរជាត�ដែដីលបានច�លម្ពុទីស្ថិrនា ��ងនៅនា�មាន �នៅរ }ខាងត$�ង

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាច�ន ជបO�ន ស្ថិYរដី<អានៅម្ពុរ \ អំ�ស្ថិPល�ន�ងបf�អំdរ }�បម្ពុEយ៍ច�នEនរ Eម្ពុទាំ�ងបណា4 បPនៅទីស្ថិ

ជាស្ថិមាជ�អាសាz នទាំ�ងអំស្ថិH។

គ. វV�aយៈ�,ណ៍ង8

  បាបាបាបាបាបា បា បា បាបាបា បាបាបាបាបា  វV�aយៈ�,ណ៍ង8�ប�8�ម)�ជាបានទីទី!លទី<�ប=�8វVនសេ`គ�� �បច្ច,ន!ន ២ ១៤១ លាន

ដ្ឋ�លាS សេ^�?�ង ៨ឈែខដ្ឋ,ប.ង ផ្ទៃនឆ្នាំ? ,២០១៣ ឈែដ្ឋលបានសេ��នសេ��ង ៤០% បា បាបា បា 3�ទី<�ប=�8១៥៣៣

លានដ្ឋ�លាS សេ^�?�ង�យៈ�សេ3លដ្ឋ.ច្ចគ្នា? កាល3�ឆ្នាំ? ,ម�ន។ បាបាបាបា បាបា បាបាបាបាបា បាបាបាបា បាបាបាបាបា សេ^�?�ងអ,��ងឈែខម�រា ម�ដ្ឋល8ឈែខ ��ហា នាឆ្នាំ? ,សេនg គម=ងសាង�ង8ច្ច,ន!ន១០៩៨ជាម!យៈ

ន<ងទី,ហ្ម,1=ដ្ឋ� ៥, ៥លានឈែម�តំ=កាសេ� i ឈែដ្ឋលបានអន�ញ្ញា[ តំសេ�យៈអាជាk ធ��ម)�ជា ទីល8ន<ងគម=ង

បាច្ច,ន!ន ២១ ២១៣ ជាម!យៈន<ងទី,ហ្ម,1=ដ្ឋ�៤ , បាបាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបាបាបា បាបាបា បាបា ៧លានឈែម�តំ=កាសេ� iសេ^�?�ង�យៈ�សេ3លដ្ឋ.ច្ចគ្នា? កាល3�

ឆ្នាំ? ,ម�ន។ កា�វVនសេ`គសេmសេល� វV�aយៈ�,ណ៍ង8សេ^�ម)�ជា�?�ងឆ្នាំ? ,២០១១ម៉ានច្ច,ន!ន ២. ១២៩គម=ង

បា បាបាបាបាបាបាសេ�R�ន<ងទី<�ប=�8�� �បជាង១. ៧០០លានដ្ឋ�លាS សេពាលគnសេ��នសេ��ងជាង១០៦ភាគ�យៈ សេប�

សេធ�បន<ងឆ្នាំ? ,២០១០ឈែដ្ឋលម៉ាន២. បាបាបាបាបាបាបា បាបាបា បាបាបាបាបាបា បា បាបាបា បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបា បាបាបា ១៤៩គម=ងសេ�R�ន<ងទី<�ប=�8�� �បប=ម៉ាណ៍ជា៨៤០លាន

ដ្ឋ�លាS �អាសេម�V�។

3. GDP នងGDP �ក្រូម៉ាប8មន��pម៉ា? �8ៗ

សេ^ឆ្នាំ? , ២០១៣ តាំមកា�3q��ណ៍B បឋម សេ�យៈសេ`ងតាំមទីន?នaយៈ�Pតំ1S.វកា�

បាបាបាបាបាបាបាបាបាបា បាបាបា បាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបា បាបាបា �ប�8សាP បaនពា�83នX កា�តាំម�ន� !មគ្នា? �ប�8�=�!ងសេ�ដ្ឋ�ច្ច�នងហ្ម�ញ្ញ[វតំP�នង

វVទីqសាP នជាតំ�Pតំសេ^ឈែខ មថ�នា ឆ្នាំ? , ២០១៣ �,សេណ៍� ន GDP សេ^ឆ្នាំ? , ២០១៣ម៉ានច្ច,ន!ន ៧,៦%

អតំ=ប�Vតំ/1�ណ្ឋា (GDP deflator) ម៉ាន�,�Vតំ ០,៨%

GDP បាបាបាបាបា បា បាបាបា បាបាបា បាបាបា បាបាបាបាបាបាបាបា បាបាថ=បច្ច��បIន?ឆ្នាំ? ,២០១៣អាច្ចន<ងម៉ានច្ច,ន!ន៦១ . ៥២៥ ពាន8លានសេ��ល ឬ

បាបាប=ម៉ាណ៍១៥. ១៩១លានដ្ឋ�លាS � GDP បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបាបាបាបា �ម=ប8មន��pម៉ា? �8ម៉ានច្ច,ន!ន ១. ០៣៦   ដ្ឋ�លាS �អាសេម�V� ។

សេ^�?�ងឆ្នាំ? ,២០១១ 1លតំ1ល �?�ង�=��� �ប គតំជាទី<� ប=�8ប=ម៉ាណ៍

១៣, ០០១ពាន8លានដ្ឋ�លាS ��ហ្ម�ដ្ឋអាសេម�V� ។

ការ�^រណ្ឌូ! របស្ថិHធនាFរអំភូ�វឌ្ឍaន!អាស្ថិ��

2007 2008 2009 2010 2011 20120

200

400

600

800

1000

1200

656760 753

830911

973

GDP per capita

(US$)

�បាយៈកា�ណ៍B �ប�8អងGកា�ILO (2012)

4. អំព្រះតាំ�នៅណ្ឌូ� ននៅស្ថិដី<�ចy

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ការ�^រណ្ឌូ! របស្ថិHPស្ថិEងនៅស្ថិដី<�ចyន�ងY�រញ្ញuវត��ន�ងវ \ទី^សា� នជាត�ស្ថិ��ត�នៅ�ដែខ្ទះម្ពុ�Q�នាឆ្នាំ� �

២០១៣ ស្ថិមាស្ថិធាត�ផ្ទៃន�នៅណ្ឌូ� នមានដី�ចជា៖ ជាជាជា ជាជាជាជា ជា ជាផPស្ថិ�ម្ពុDមាន�នៅណ្ឌូ� ន៤ ,២% ��ងនៅនា�វ \ស្ថិZយ៍ដី�ណា�មាន�នៅណ្ឌូ� ន ៤,១% ន�ង

វ \ស្ថិZយ៍នៅនសាទីន�ងវារ xវប$ម្ពុDមាន�នៅណ្ឌូ� ន ៧,១% ។ ជាជាជាជាជាជាជា ជា ជាផPឧស្ថិ�Yម្ពុDមាន�នៅណ្ឌូ� ន៩,៣% ។ វ \ស្ថិZយ៍អំគ��ស្ថិន� ឧស្ថិDZន ន�ងទី/សា� តមាន�នៅណ្ឌូ� ន ៨,៥% ។ វ \ស្ថិZយ៍ស្ថិ�ណ្ឌូងHមាន�នៅណ្ឌូ� ន ១៧,២% ។ ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជា ជា ជាផPនៅស្ថិវាម្ពុDមាន�នៅណ្ឌូ� ន៨ ,៨% ��ងនៅនា�វ \ស្ថិZយ៍ពាណ្ឌូ� ជpម្ពុDមាន�នៅណ្ឌូ� ន

៧,៧% វ \ស្ថិZយ៍ស្ថិណា< Fរន�ងនៅភាជន�យ៍;< នមាន�នៅណ្ឌូ� ន ១៣,៧% វ \ស្ថិZយ៍Y�រញ្ញuវត�� មាន�នៅណ្ឌូ� ន ១២,៣% ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជា ន�ង វ \ស្ថិZយ៍អំចលនទីP�vន�ងជ�នEញមាន�នៅណ្ឌូ� ន

១០,៩% ។

5. នម្ពុDភា3

ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាអំតPFD នការង្ហារនៅធ'�នៅ���ងបPនៅទីស្ថិម្ពុ��ជាបានQយ៍ច��០.២០% នៅ���ងឆ្នាំ� �២០១១

ជាម្ពុនៅ�តPម្ពុ០.១០% នៅ���ងឆ្នាំ� �២០១២ (របាយ៍ការណ្ឌូ! របស្ថិHធនាFរអំភូ�វឌ្ឍaន!អាស្ថិ��) ។

របាយ៍ការណ្ឌូ! ស្ថិ��ម្ពុEយ៍បានបង្ហាj ញឲ្យvនៅ��ញថា យ៍�វជនដែដីលមានអាយ៍�ចាបH��

១៥ ដីលH២៤ឆ្នាំ� � ច�នEនជាង២ដែស្ថិននាHFD នការង្ហារនៅធ'�នៅ���ងឆ្នាំ� �២០១២ ��ងនៅនា�ប�រស្ថិមាន

ជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាអំតPខ្ទះ�ស្ថិHជាងស្ថិPត�។��ងច�នៅណាម្ពុអំ�FD នការង្ហារនៅធ'�ជាង៧ម្ពុ�dននាHបានបញ្ញyបHការស្ថិ��

ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាថា� Hបឋម្ពុស្ថិ�� ជាង៧ម្ពុ�dននាHផPងនៅទីTតបានបញ្ញyបHថា� Hម្ពុធvម្ពុស្ថិ��ន�ងជាង២ម្ពុ�dននាH

បានបញ្ញyបHសាលវ\ទី^លZយ៍។ ច�ដែណ្ឌូឯម្ពុន�ស្ថិrជាង១៣០០នាHនៅទីTត បានបញ្ញyបHវគ�ស្ថិ��

ផPវ \ជាp ជ�វ.។( ជាជាជាជាជាជា ជាជាជារបាយ៍ការណ្ឌូ! របស្ថិHវ \ទី^សា� នជាត�ស្ថិ��ត�របស្ថិHPស្ថិEងដែផនការឆ្នាំ� �២០១៣)

6. អក្រូតាំអតំ1�ណ្ឋា

2007 2008 2009 2010 2011 20120

5

10

15

20

25

5.9

19.7

45.5

2.2

Inflation rate

បញ្ជាp H៖ ទី�ន�នZយ៍នៅ�ឆ្នាំ� �២០១២ គdគ�តតPម្ពុដែត៨ដែខ្ទះនៅដី�ម្ពុឆ្នាំ� �

(%)

ជា ម្ពុ��ជារw�/ងថា អំតPអំត�ផរណា ��ងឆ្នាំ� �២០១៣ មានតPម្ពុដែត៤% បO�នៅណា� � ខ្ទះណ្ឌូ.ដែដីល

�នៅណ្ឌូ� ននៅស្ថិដី<�ចyម្ពុ��ជា��ងឆ្នាំ� �២០១៣ន/ងនៅ�នដីលHជាង៧% ។

បដី�វតXន! ��ងវ \ស្ថិZយ៍ជលផល ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជា នៅ���ងPបខ្ទះZណ្ឌូ* ទី�ទាំ�ងបPនៅទីស្ថិបានន�ង���ងរ Eម្ពុច�ដែណ្ឌូ

ជាជាជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជា VO ងស្ថិ�ខានHតាំ�ង��ឆ្នាំ� �២០១១ដីលHការកាតHបន�យ៍ម្ពុPតអំត�ផរណានៅ�ម្ពុ��ជា។ ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជាជា អំតPបX�របPHតPវបានរ�ឲ្យvមានស្ថិ��រភា�ជាទី�នៅB��ងរយ៍.នៅ�លបO�នាD នឆ្នាំ� �ច�ងPយ៍នៅន�

ជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជា នៅY�យ៍តម្ពុPបPHនៅរTលបាននៅ�ននៅឡូ�ងបនX�ច។ជាHស្ថិPងនៅ���ងឆ្នាំ� �២០០៨បPHនៅរTល

មានតម្ពុP ៤. ០៦៥ នៅរTល ��ង១ដី�Jf រ នៅY�យ៍នៅ���ងឆ្នាំ� �២០១២ មានតម្ពុP ៤. ០៥០ នៅរTល

��ង ១ដី�Jf រ។

7. កា�នា,សេច្ចញនា,ច្ច.ល

ការនា�នៅចញនា�ច�លរបស្ថិHម្ពុ��ជា នៅ�៨ដែខ្ទះនៅដី�ម្ពុឆ្នាំ� �២០១៣ ទី�ន�ញស្ថិរ �បគ�ត ជាទី/បPH

មានច�នEន ១០,៤៥ពាន8លាន ដី�Jf រអានៅម្ពុរ \ នៅ�ននៅឡូ�ងបPមាណ្ឌូ២០% នៅប�នៅធTប ន/ង

ជារយ៍.នៅ�លដី�ចF� កាល��ឆ្នាំ� �២០១២ ដែដីលមានទី/បPHដែត៨, ៦៧ ពានHJនដី�Jf រ។

ការនា�នៅចញបាននៅ�ននៅឡូ�ង២៧% ជានៅស្ថិD�ន/ងទី/បPHបPមាណ្ឌូ៤ ,៥២ពានHJន

ដី�Jf រ

ការនា�ច�ល នៅ�ននៅឡូ�ង ១៥% ៥នៅស្ថិD�ន/ងទី/បPH៥ , ៩៣ពានHJនដី�Jf រ ។ ដី�ចP

៥នា�ឲ្យvមានឱ្យនភា�ពាណ្ឌូ� ជpម្ពុDន�វទី/បPH១,៤១ពានHJនដី�Jf រ។

ផល�តផលច�បងៗដែដីលម្ពុ��ជា នា� នៅចញនៅBបរនៅទីស្ថិមានរ Eម្ពុមានដី�ចជា អំង{រ

ស្ថិនៅម្ពុf�ប�ពាH ជZរនៅ�ស្ថិz� ន�ងផល�តផលស្ថិ�ម្ពុDម្ពុEយ៍ច�នEននៅទីTត។ ផល�តផលនា�ច�លវ\ញ មានដី�ចជា ម្ពុj�បអាហារ នៅភូស្ថិជp. សារ ធាត�គ�ម្ពុ� បPងឥន[ន.

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាឱ្យស្ថិQបរ \កាW រនៅ�ទីv គPងស្ថិ�អាងវត��ធាត�នៅដី�ម្ពុស្ថិម្ពុPបHឧស្ថិ�Yម្ពុDកាតH  

នៅដីរ ស្ថិមា� រ.ស្ថិ�ណ្ឌូង ន�ងVនជ�ន��ព្រះគបHព្រះបនៅភូទី។

ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជា ជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា បPនៅទីស្ថិធ�ៗដែដីលជាផ្ទៃដីគ�ពាណ្ឌូ� ជpម្ពុDរបស្ថិHម្ពុ��ជាមានដី�ចជាស្ថិYរដី<អានៅម្ពុរ \

ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជា បPនៅទីស្ថិ��ងស្ថិYគម្ពុន!អំdរ }�បច�ន�នៅរ }ខាងត$�ងជបO�នផ្ទៃQនៅវTតណាម្ពុស្ថិ�ងjប�រ x

ន�ង មាO នៅឡូស្ថិ�� ។

រយ៍.នៅ�លចាបH��ឆ្នាំ� � ២០០៨- ២០១២ បាននៅ�ននៅឡូ�ងជាម្ពុធvម្ពុ ១៣, ៦ភាគរយ៍ ��ង

ម្ពុEយ៍ឆ្នាំ� � ដែដីល��ងនៅនា� ច�ណ្ឌូ� ល�ន[;រ បាននៅ�ននៅឡូ�ង ១៥, ៣ ភាគរយ៍ ច�ណ្ឌូ� ល

គយ៍ ន�ងរ;< រ ១១, ៨ ភាគរយ៍ ន�ងច�ណ្ឌូ� លម្ពុ�នដែម្ពុនសារនៅ���ន[១១, ៦ភាគរយ៍។

ជាជាជា ជា ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជា ជា ជាជាជាការនា�នៅចញ ស្ថិនៅម្ពុf�ប�ពាH ន�ង ស្ថិPនៅជ�ងនៅBស្ថិYរដី<អានៅម្ពុរ \ន�ងស្ថិYភា�

អំdរ }�បបាន �ងPបនPម្ពុនៅ;យ៍11.3 % នៅធTបន/ងឆ្នាំ� �ម្ពុ�ន $ 2.3 ពានHJនដី�Jf រ ។ ជាជា ការនា�នៅចញ អំង{រ នៅ�ននៅឡូ�ងទីPដីងគd $ 122 Jនដី�Jf រអានៅម្ពុរ \ នៅ���ង ៦

ដែខ្ទះដី�ប�ងផ្ទៃន ឆ្នាំ� � 2013 ។ ជាជាជាជាជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជាជាជា ជា ជាជាជា ជាជាជាជាជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជា ជាជាជាជាជា ជាជា ជាជាជាជាជាជា ស្ថិ��ត�ផ្ទៃនPស្ថិEងពាណ្ឌូ� ជpម្ពុDឆ្នាំ� �២០១២ម្ពុ��ជាបាននា�នៅចញដី�ឡូ�ងម្ពុ�បPមាណ្ឌូ

៧២២, ២៥០នៅតាំន នៅ;យ៍រច�ណ្ឌូ� លបាន ៣៨ពានHJនដី�Jf រ។

2007 2008 2009 2010 2011

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

10.1

15.7

-9.9

20.618.9

12.1

22.6

-10.2

16.8 16.3

Exports Imports

បាបាបាបាបាបា បាបាបាបាបាបាបាបាបាបាបាអតំ=នា,សេច្ចញនា,ច្ច.លប=ចាំ,ឆ្នាំ? ,

(%)

របាយ៍ការណ្ឌូ! របស្ថិHអំង�ការ ILO (2012)

�.មអគ�ណ៍!