e drejta financiare
TRANSCRIPT
E DREJTA FINANCIARE
1-E DREJT FINANCIARE-quhet teresia e normave jiuridike qe rregullojne mardheniet financeiare juridike qe zhvillohen gjat mbledhjes, ndarjes dhe shpenzimit te mjeteve te destinuara per finsnacimin e shpnzimeve publike
2-TERMIN E DREJT FINANCIARE E PERDORIM NE 2 KUPTIME- a-si teresi dispoxitash juridike b-si disiplin shkencore qe studion mardh shoqerore
3-CILAT JANE DETYRAT E SHKENCES MBI FINANCAT- a-si,sad he prej kujt duhet te mblidhen mjetet b-si te behen ndarja e tyre midis subjekteve c-si te shpenxohen kto mjete
4-KU NDRYSHON VEPRIMTARIA FINANCIARE E SHTETIT NGA AJO E INDIVIDIT- a-shteti nuk synon te realixoje fitime ndersa individi po b-nuk ndjek parimin e kundersherbimit,kunderveprimit c-veprimtarit e shtetit jane te natyres jo materiale d-shteti shfrytezon te hyrat e detyrushme per te plotesuar nevojat e-plotesimin e nevojave mbar shoqerore f-organi qe vendos per te hyrat ,shpenzimet I vendos kuvendi
5-CILAT JANE PARIMET E PERBASHKTA NDERMJET SHTETIT DHE INDIVIDIT- a-kursimi b-efikasitetei ne shpenzim
6-MARDHENIE FINANCIARE JURIDIKE DHE OBJEKTI E SUBJEKTI I TYRE- jane mardh shoqerore qe krijohen ,ekzistojne dhe pushojne ne sferen e veprimit,financiar te shtetit+ organe te caktuara dhe rregullohen me dispoxita juridike te organeve kopetente. OBJEKT-eshet paraja SUBJEKT-shteti ne njeren ane dhe personat fizik ne anene tj
7-BURIMET E SE DR FINANACIARE NDERKOMBTARE- a-kontratat nderkombtare b-zakonet nderkombtare c-aktgjykimet e gjykatatve dhe arbritrazheve nderkombtare d-ligjet e brendshmee-dispoxita te caktuara te organixatave nderkombtare
8-TE HYRAT PUBLIKE-kuptojm mjete moneteare me ane te cilat shtatti I mbledh me sovranitetin e tij dhe ploteson nevojat e veta ne baze te kopetencave te tij
9-KARAKTERISTIKAT E TE HYRAVE PUBLIKE- a-ne para dhe sherbejne per plotesimin e nevojave publike shoqerore te cilat ndryshojne nga ato personale ,mblidhe ne interest e pergjithshem,mblidhen ne para b-te hyrat e shtetit jane pjes e vleres te krijuar rishtazi
10-NGA SE PERBEHET SISTEMI NGA SHTETET FEUDALE-a-rerita feudale b-dormeni c-regale d-taksat e-tatimet te cilat jene direkte dhe indirekte f-huat publike
11-KARAKTERISTIKAT E SISITEMIT TATIMOR NE KAPITALIZEM-a-zgjerimi I rrethit te obliguesve tatimor b-rritja e nr te formave tatimore c-rritja e ngarkimit tatimor
12-NGA SE PERBEHET SISTEMI I TE HURAVE NE SHTETET SOCIALISTE- a-te hyra nga ndermarje shtetrore b-nga koperativet c-nga popullsia
13-KLASIFIKIMI I TE HYRAVE PUBLIKE- a-burimore dhe te prejardhura b-juridiko publike ,private c-te rregullta e jot e rregullta d-nga person fizik,juridik e-te kthyshme,pakthyshme f-te destinuarar te adestinuara g-ne para ne natyr
14-TE HYRA BIMORE ,DERIVATIVE ,JURIDIKO PUBLIKE PRIVATE- TE HYRA BIMORE-te hyra qe shteti I realizon me aktivitetin e tij ek ose ne baze te se dr pronsis . PREJARDHURA-I
realizon ne baze te pushtetit te tij Sovran, jane te prejardhura nga forcat ek dhe personave juridik e fizizk . JURIDIKO PUBLIKO –ne rastin kur pozita e shtetit e shte me e priviligjuar se atyre privat. JURIDIKO PRIVATE-ku pozita e shtetit eshte e pjeserisht e barabart me ate privat
15-TATIMET-jane pages ate detyrushme ne ngargkim te kontribusve qe sherbejne ne plotsimin e nevojave mbar shoqerore
16-KARAKTERISTIKAT E TATIMEVE- a-ne para b-te detyrushme c-derivative d-te shtetit e-me interes public f-pa kundershperblim g-pa destinancion h-territorialiteti shtetror dhe territory pra paguhen sipas tatimit territorial
17-DERIVATSHMERI TE TATIMEVE-kuptojm tatimet devijone nga pasuria e personave fizik e juridik ne pasurin e shtetit
18-MENYRAT E APLIKIMIT TE DETYRIMIT TATIMOR NE SISTEME TE NDRYSHME- a-ne sistemin skllavapronar me dhune b-ne sisitemin feudal aplikimi behet ne baze te kontarates c-aplikimi tatimor ne kapitalizem behet me ligj ne baze te parimeve kushtetuse
19-PSE THEMI QE TATIMET MBLIDHEN PA KUNDERSHPERBLIM TE DR- sepse per Shumen e tatimit te paguar shteti nuk jep kompesim ted r por kjo nuk do te thot obligusi nuk ka asnje dobi, dobia eshte indirekte
20-SI MBLIDHEN TATIMET--ne para ,jane pafesa te detyrushme ,jane pa kundershperblim te drejteperdrejt, mblidhen me interest e pergjithdhem
21-PSE MBLIDHEN PER INTERES TE PERGJITHSHEM,PSE JANE PA DESTINANCION- sepse plotsohen nevojat mbar
shoqerore dhe sepse nuk I dihet destinancioni pra nuk dihet se per cfar do perdore
22-TERRITORIALITETI NE PAGIMIN E TATIMEVE NENKUPTON- zbatimin e shtetesis ,pagimin e tatimeve pavarsisht nese jane shtetas.parimi I territorialitetitmshtetsia obligim te pakufizuar.
23-THELBI I TEORIS SE CMIMIT TE SAKRIFICES TE RIPRODHIMIT DHE TE TEORIS ORGANIKE- a-eshte cmimi qe paguajne per sherbimet qe kryen shteti b-I sacrifices ne duhet te sakrifikojme per sherbimet qe na kryen shteti duke paguar tatimet c-teoris se ripridhimit kur tatimet perdoren ne menyre productive qe tatimet te prodhojn tatimet d-teoris organike ku ekziston 1 lidhje midis popllit e shtetit qe per te mbajtur ne kembe kte lidhje duhet te financojme
24-KLASIFIKIMI I TATIMEVE-a-direkte dhe indirekte b-subjektive dhe objective c-sintetike dhe analitike d-pergjithshme dhe destinuara e-kadastrale dhe tarifore f-supozuara dhe faktike g-sipas vleres specifike h-propocionale dhe speciale i-te rregullta dhe jot e rregullta j-themelore dhe plotsuse k-qendrore dhe lokale
25-CILAT JANE KRITERET PER TE KLASIFIKUAR TATIMET NE DIREKT E JODIREKT- a-teoria mbi vleren (fiziokratike) b-kriteri I bartjes c-momenti I pagimit
26-TATIME KADASTRALE- kuptojm obligim tatimor percaktohet ne baze te dhenave ne regjistrim kadastral TATIM PROGRESIV-tarifa tatimore ndryshojne ne varsi te bazezs tatimore TATIME PROPOCIONALE-perqindje tatimore nuk nderyshon me ndryshimin e bazes tatimore
27-CILAT JANE KRITERET PER TU CILSUAR SUBJEKT TATIMOR –a-te jesh parashikuar nga ligjin b-te mbash barren e tatimit ligjerisht
28-CMARDHENIE KA OBLIGUSI ME PAGUSIN TATIMOR- jane I njejt9 person me perjashtim te ardhurave personale
29-PAGUSI DEFINITIV- eshte personi mbi te cilen bie barra tatimore
30-CMUND TE THEMI PER BURIMIN DHE OBJEKTIN E TATIMIT- ato perputhen me perjashtim te tatimit nominal mbi pasurin
31-BORXH TATIMOR-kuptojm teresi detyrimesh qe obligusi tatimor e ka per detyr te paguaj
32-VERTETIM TATIMOR,- kuptojm teresia e procedurave qe ndjekin organet percaktimin,mbledhjen e detyrimit. PARASHKRIMI-humbja e ted r percaktimin dhe pagimin e tatimit dhe perkthimin e pjesese se tatimit te paguar- a-organeve per te mbledhur b-e obligusve per 1 shume teper
33-PARIMET SIPAS ADAM SMITHIT- a-cdo shtetas eshte I detyruar te mare pjese ne mbulimin e shpenzimeve te tij b-detyrimi tatimor duhet te jete I caktuar saktesisht ne menyre qe te mos lejohet arbritariteti I organeve financiare te shprehura sakt e qart c-cda tatim duhet te paguhet ne menyr dhe kohe me te pershtatshme per obligusin tatimor d-shpenzimet per percaktimin dhe mbledhjen e tatimeve duhet te jen sa me te vogla
34-MJAFTUESHMERIA SIPAS VAGNERIT- me ane te tatimeve duhet te mblidhen te gjitha mjetett financiare, se bashku me te hyrat e tj shtetrore do mundesojne financimin e te gjitha shpenzimeve
35-KUSH JANE KRITERET PER TE QENE SUBJEKT TATIMOR-a-jane te detyruar ligjerisht te paguaj tatimin, te mbajne efektivisht baren tatimore b-te paarshikohet shprehimisht si subject nga dispozitat e ligjeve tatimore
36-UNIVERSALITETI-nenkupton barazi ne pagesen e obligimit tatimor ku tatimi eshte universal te gjith duhet te paguajn tatimin
37-BARAZIA NE TATIME-kuptojme qe barra tatimore duhet te jete e ndare ne menyre te barabart per te gjith obliguesit tatimor
38-ELASTICITETI- nenkupton mundesin e sistemit tatimor per tju pershtatur sa me shpejt e sa me sukses ndryshimeve te lartetesis se shpenzimeve publike
39-BARTJET TE TATIMEVE –kuptojme kalimi I barres tatimore te 1 person tj konsumatorit ndodh kur obligusi tatimor bene perpjekje ta kaloj barren tek personi tj me qellim qe te shmang nga vetja efektet e padeshiruara te tatim it
40BARTJA E QELLISHME-eshte kur vete ligji parashikon mundsin e bartjes se bares tatimore nga obligusi te personi tj.
41-FORMAT E EVAZIONIT TE PALIGJSHEM- a-fshehje e plote e tatimit e te ardhurave pasuris fakteve e sendeve e ngjarjeve b-fshehja e pjesshme e tatimit e te ardhurave te pasurise te gjitha ne menyre te pjesshme
42-FORMAT E EVAZIONIT TE LIGJSHEM- a-ndrrimi I vendbanimit b-boshlleqet e ligjeve c-zvoglimi I konsumit d-perqendrim vertical
43-TATIMET E DYFISHTA-ndodh atehere kur ne te njejten periudh kohe ngarkohet ne te njejtin tatim ,I njejti subject ose object tatimor ne 2 ose me shum shtete
44-MBITATIMI- kur I njejti obligues tatimor per te njejten periudh kohe u paguan 2 ose me sh tatime te te njejtit lloj njesi e politico territoriale te ndryshme
45-KUMULIMI-kur I njejti obligues tatimor per te njejten periudh kohe nga I njejti burim tatimor paguan disa lloj tatimesh
46-DALLIMI I MBITATIMIT ME KUMULIMIN- a-mbitatimi ndryshon vetem organi b-kumulimi ndryshon tatimi
47-METODAT ELIMINIMIT TE TATIMEVE TE DYFISHTA- a-masa unilateriale kur shmangia ndodh Brenda te njejtit vend ,pra masa e perjashtimit b-masa bilateriale dhe multirateriale ne mardhenie midis shteteve,e kreditimit
48-QELLIMET E KONVENTAVE TATIMORE- a-shmangia evazionit fiscal b-shmangia e tatimit te dyfisht nderkombtar
49-TVSH-eshte tatim mbi vleren e shtuar eshte tatim I pergjithshem indirect dhe mbi konsumin
50-PARIMET E TVSH-a- zbatohet me 1 shk 20 perqind b-zbatohet ne te ghitha hallkat c-per te gjitha funizimet pervec tokes dhe baneses d-parimi destinancionit e-bazohet tek fatura
51-PERSONAT E TATUSHEM ME TVSH- jane te gjitha ata qe krijojne 1 xhiro vjetore mbi 8 milion ne vit dhe te gjith at qe regjistrohen sit e tille
52-MEKANIZMI I LLOGARITJES SE TVSH QE DO PAGUHET- tatimi mbi vleren e shtuar paguhen nga 1 person tatushem per 1 periudhe tatimore qe do llogaritur duke zbritur nga tvsh per periudhen tatimore mbi vleren totale te tatushme te te gjitha funizimeve te bera nga ky person cdo kreditim tatimi te lejuar per kte person
53-KUR LEJOHET KREDITIMI- a-per te gjitha funizimet e tatushme nga 1 person I tatushem b-importet qe bejne te gjith personat e tatushme c-borxhi I keq
54-BORXHI I KEQ-eshte regjistruar si e ardhur ,fshir nga librat kontabel nuk eshte arritur arketimi
55-OBJEKTI I LIGJIT MBI TE ARDHURAT- mardheniet qe krijohen ne fushen e tatimit mbi te ardhurat personale mbi fitimin me tatimin qe mbahet
56-DALLIMI I TATIMIT TE DYFISHT DHE KUMULIMI-a- kur kemi subject, object,kohe ,tatim dhe organe tatimore jane te ndryshushme kemi mbitatim b-kur kemi subject,object,kohe,tatim dhe organe tatimore dhe tatimi eshte I ndryshem kemi kumulim
57-PIKAT E PERBASHKTA MIDIS SHTETIT PERSONIT FIZIK E JURIDIK- a-kursimi b-efikasiteti I shpenzimit
58-LLOGARITJA E FITIMIT TE TATUSHEM –behet diferenca midis te ardhurave dhe shpenzimeve
59-FORMAT E TE HYRAVE PUBLIKE- a-dhuratat b-prerja e luftes dhe plackitja c-pasuria shtetit d-monopoli e-tatimet
60-AKCIZAT-jane tatime mbi 1 nr te kufizuar mallrash per konsum masiv te brendshem pavarsisht nese provahen Brenda vendit apo importohen
61-DOGANAT-eshte 1 lloj I vacant I tatimit te terthort qe paguhen ne momentin e kalimit te 1 malli te caktuar pertej klufirit diganor
62-TAGRA DOGANORE-eshte e dr e shtetit per te tatuar mallrat ne castin e kalimit te kufirit
63-DEKLARATA DOGANORE-eshte flete paraqitje e mallit qe plotesohet nga pronari dhe permban te vendit te sakta mbi mallin de cdo te dhene llogaritet tyarifa doganore MBIKQYRJA DOGANORE-perfshin masat qe meren per te siguruar pandryshueshmerine e mallit te mjetetit ekujpiazhit e per te penguar veprimet e palejushme ne mallin qe I nenshtrohet doganes MEGANIZIMI DOGANOR-sasia e kompesimit qe paguhet per mallin e vendosur ne magazinen doganore CARTER-TIR-eshte 1dokument doganor qe leshohet ne baze te marveshjes doganore te lidhu nepermjet vendeve antare se organizates per bashkepunim ek qe krijon lehtesi per pagim neper dogana BAMERA-aplikimi ne perqindje te larta me qellim uljen per importin dhe per eksportin kur prodhimi nuk del RRUGET-jane rruget toksore ,ajrore dhe detare nepere te cilat mbartet,trasportohet,importohet,eksportohet malli pertej kufirit
64-LLOJET OSE KLASIFIKIMI I DOGANAVE SIPAS DREJTIMIT TE MALLIT- a-dogana importi b-eksporti c-tranzit
65-LLOJET E DOGANAVE SIPAS QELLIMIT TE APLIKIMIT-a-dogana fimnanciare ,fisklale b-dogana ek,mbrojtese c-dogana antidumping d-dogana repressive
66-LLOJET E DOGANAVE SIPAS MENYRES SE MATJES- a-sipas vleres b –specifike c-te perziera d-rreshqitese
67-QELLIMI I APLIKIMIT TE DOGANAVE EK- eshte mbrojtja e prodhusve te vendit dh eek ne teresi
68-LLOJET E DOGANAVE SIPAS NXJERRJES SE DISPOZITES- a-autonome b-kon vencionake ose kontraktuse
69-LLOJET E DOGANAVE SIPAS LARTESIS SE NGARKIMIT DOGANOR- a-diferenciale b-preferenciale
70-DOGANA KONVENCIONALE-jane rezultat I marveshjesh midis 2 a me sh shteteve
71-DOGANA PREFERENCIALE- jane ato ku ne rastin e doganimit aplikohet perqindja me e vogel doganore se ajo e pergjithshme
72-NDARAJA E ORIGJINES SE MALLIT SIPAS KODIT DOGANOR- a-origjin preferenciale b-jopreferenciale
73-NE CRREGJIM VENDOSET MALLI SIPAS KODIT DOGANOR- rregjimi I perpunimit aktiv ,pasiv,I lejimit te perkoshem dhe regjimit transit
74-REGJIMI I PERPUNIMIT AKTIV-percakton ted r e importusitr qe punon ne fushen e perpunimit te lendeve te para me qellim eksportin e plote apo te pjesshem te produkteve nga ky perpunim
75-REGJIMI I LEJIMIT TE PERKOSHEM- percaktohet si e dr e importuesit te makinerive apo mjeteve qe sherbejne perkohesisht per realizimin e veprimtarive te caktura e pas ktij sherbimi kthehet ne vendin e origjines ose vendet e tj
76-REGJIMI I PERPUNIMIT PASIV- percaktohet si e dr e importuesit per te importuar te njejta mallrat e eksportuara me pare me perjashtim te taksave doganore
77-TAKSAT-jane cmimi per sherbimet speciale qe ofron shteti
78-KU VIHET ELEMENTI DETYRIM NE PAGESEN E TAKSAVE-a-sherbim pas pageses b-forcen shtenguese c- cakton ne menyre te 1 anshme nga shteti
79-KLASIFIKIMI I TAKSAVE SIPAS NIVELIT TE SHPENZIMEVE-a-taksa e barabarte me nivelin e shpenzimit b-taksa me e madhe se niveli I shpenzimit c-tksa me e vogel se niveli I shpenzimit
80-CFARE MER PARSYSH SHTETI NE LARTESIN E TAKSAVE-a-nga kosto e shpenzimit b-nga dobia e gjith shoqeris c-dobia individuale
81-KLASIFIKIMI I TAKSAVE SIPAS ORGANIT QE KRYEN VEPRIMET- a-administrative b-gjygjsore c-nenpunsit
82-KLASIFIKIMI I TAKSAVE SIPAS ORGANEVE QE CAKTOJN OBLIGIMIN TOKSOR- a-qendror b-lokal
83-KLASIFIKIMI SIPAS MENYRES SE PAGESES-a-ne para b-me pulle
84-KLASIFIKIMI SIPAS KOHES SE PAGESES-a-parakryerjes se sherbimit b-pas kryerjes se sherbimit
85-HUAJA-mardhenie juridiko financiare kontraktuale nepermjet shtetit dhe personave fizik e juridik si huadhenes. Kontrata ne baze te cilave huadhensi jep huamarrsit 1 sasi te hollash duke percaktuar detyrimin e hua marrsit te kthej kto te holla ne afat te percaktuar se bashku me iteresin
86-KARAKTERISTIKAT E HUAS-a-te jete e kthyshme b-te kete te percaktuar afatin e kthimit c-te shoqerohet me perindje e interesit
87-DALLIMI I HUAS PUBLIKE NGA BORXHI SHTETROR- a-borxhi eshte nocion me I gjere se huaja ai e perfshin ate +dhe disa sherbime te tj
88-DALLIMI I HUASE NGA KREDIT SHTETRORE- te krediti me parat e kreditorve shteti nuk I disponon parat lirisht si pronar sepse kreditori I terheq ato kur te doj
89-KUSHTET QE SHTETI TE EMERTOJ PARA- a-te ekzistoj kerekesa per mjetet monetare b-te ekzistoj oferta mjete monetare te lira c-leverdia interesi reciprok I paleve d-te ekzistoj garancia per kthimin e huas
90-ELEMENTET E HUAS PUBLIKE- a-vlera nominale e huas b-kursi I huas c- e ardhura nominale
91-BORXH AKTUAL-behet fjale kur huaja sa po eshte lidhur dhe shteti mer detyrimin per ta shlyer psh kuota afat shkurter
92-BORXHI I KONSOLIDUAR-eshte shuma e huave te trasheguara kohe pas kohe psh huat afat gjata
93-PARIMET E HUASE PUBLIKE- 1-ndarja e barabarte e bares se huase 2-parimi I rentabilitetit 3-parimi I ritjes ekonomike
94-KLASIFIKIMI I HUAVE PUBLIKE- 1-te brendshme dhe te jashtme, 2-vullnetare,te detyrueshme,patriotike, 3-afat shkurter, afat gjate,afat mesem, e perjetshme 4-produktive dhe joproduktive 5-sipas paritetit,nenparitetit dhe nenparitet 6-hua kombetare dhe vendore 7-borxhi actual dhe I konsoliduar , 8-hua ne para dhe ne mall.
95-SSHPENZIMET PUBLIKE- quhen ato shpenzime publike qe kryhen per te plotesuar nevojat shoqerore dhe shteterore
96-KLASIFIKIMI I SHPENZIMEVE PUBLIKE- 1-te rregullta dhe jot e rregullta 2-produktive dhe jo productive 3-investuese dhe trasferuese 4-materjale dhe personale 5- te oganeve endrore dhe lokale 6-ne natyre dhe ne para 7-ne para dhe ne mall.
97-MBI CKRITERE KLASIFIKOHEN SHPENZIMET NE PRODUKTIVE DHE JOPRODUKTIVE-mbi kriterin e krijimit te te ardhurave
98-SHPENZIMET INVESTUESE jane ato lloj shpenzimesh qe ndikojn ne rritjen e te ardhurave kombetare psh ndertimi I rrugeve dhe investimet ne ekonomi etj. SHPENZIMET TRANSFERUESE-nuk kontribuojn ne rritjen e te ardhurave kombetare psh shpenzime per pensioneSHPENZIME MATERJALE-jan ato lloj shpenzimesh qe kryen shteti per te blere te mirat e caktuara SHPENZIMET PERSONALE jane ato lloj shpenzimesh qe kryhen per pagesat e punonjesve per pune.
99-STRUKTURA E SHPENZIMEVE PUBLIKE- 1-per sigurimet shoqerore 2-per arsimin 3- ushtarake 4- per administrten shteterore 5-per nderhyrjen e shtetit ne ekonomi 6-per shkencen 7-per mjedisin
100- STRUKTURAT E SHPENZIMEVE NE SHQIPERI 1-korente 2-kapitale 3- huadhenje dhe pjesemarrja ne kapitale me aksione 4-pagesat e principalit per huamarrjet
101-BUXHETI- jne te gjitha te ardhurat qe mblidhen me ane te instrumenteve financiare te ndryshme qe perdoren per te finanncuar shpenzimet publike.
102- PARIMET E BUXHETIT- 1-PARIMI I UNITETIT BUXHETOR-esht parimi ku te gjithe te hyrat publike dhe shpenzimet publike paraqiten ne 1 tabele te vetme dhe kjo lejon krahasimin. 2-PARIMI I EKUILIBRIT BUXHETOR-esht nje nga parimet me te rendesishme ku te gjithe te hyrat publike dhe shpenzimet publike duhet te jene ne ekuiliber midis tyre.
3-PARIMI I PERIODICITETIT- buxheti hartohet per 1 periudhe te caktuar, zakonisht esht 1 vjecare. 4-PARIMI I QARTESISE BUXHETORE- ne buxhet duhet te shkruhen saktesisht te gjitha te hyrat dhe destinacini I tyre. 5-PARIMI I SAKTESISE BUXHETORE-ne buxhet gjejme jo vetem buurimin por edhe shifrat e shpenzimeve publike dhe te hyrat publike 6-PARIMI I MIRATIMIT PARAPRAK- buxheti nuk mund te hyje ne ligj pa miratimin e kuvendit. Nese nuk arrin te miratohet per shkaqe te ndryshme, atehere merret ne konsiderat buxheti tjeter me 1/12 e shpenzimeve te vitit te kaluar per 3 muaj. 7-PARIMI I PUBLICITETIT- esht nje nga parimet themelor, te hyrat dhe shpenzimet publike shkruhen ne fletoren zyrtare dhe behen publike. 8-PARIMI I TERESISE BUXHETORE- do te thote se me buxhet paraqiten gjithe te hyrat dhe gjithe shpenzimet publike por ne neto pra thjesht diferenca. 9-PARIMI I SPECIFIKIMIT BUXHETOR-do te thote se ne buxhet specifikohen te gjitha te hyrat publike dhe shpenzimeve,specifikimi sasior dhe specifikohen dhe afatet ,pra specifikimi kohor.
103-KARAKTERISTIKAT E BUXHETITR TE SHTETIT 1-tabele krahasuese e te gjitha te hyrave dhe shpenzimeve qe kryhen shteti 2-karakter planifikues 3-paraqet ekuiliber buxhetor 4-progami I qeverise
104-REGJIMET PER ET VENDOSUR MALLRAT NE RSH1-regimi I perpunimit aktiv 2-I lejimniit te perkohshem 3-tranzit 4-perpunimit pasiv
105-KUR LIND BORXHI DOGANOR I IMPORTIT? 1-Nepermjet vendosjes nbe qarkullim te lire te mallrave qe u nenshtrohe detyrimeve te importit 2-nepermjet vendosjes se ketyre mallrave nen regjimin e lejimit te perkohshem ne perjashtim te pjesshem nga detyrimet e importit.
106-SHKELJA E DOGANAVE- 1-kundravajteje administrative 2-kondrabande
107-BARTJA PERPARA esht kur bara perpara kalon nga prodhuesi te konsumatori BARTJA PRAPA esht kur bara kalon nga konsumatori te prodhuesi.
108- TEORIA E SIGURIMIT kuptojme cmimin qe obliguesi tatimor duhet ti paguaje shtetit per sherbimet qe I ben duke siguruar pasurine dhe integritetin fizik te tij. TEORIA E SHFRYTEZIMIT-ne paguajm tatimet ne menyre qe shteti ten a kryeje mundesine qe te shfrutezoje me te qete pjesen e pasurise qe na mbetet!!