dziedzictwo staroŻytnoŚci
DESCRIPTION
DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI. Materiały pomocnicze dla uczniów klasy V szkoły podstawowej Opracowała: Iwona Zarębska. Pojęcia dotyczące sposobów sprawowania władzy w starożytności. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/1.jpg)
DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI
Materiały pomocnicze dla uczniów klasy V szkoły
podstawowejOpracowała: Iwona Zarębska
![Page 2: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/2.jpg)
Pojęcia dotyczące sposobów sprawowania władzy w starożytności
DESPOTYZM – sposób sprawowania władzy, polegający na wszechwładzy jednego człowieka, przykład to władza faraona w Egipcie.
REPUBLIKA – sposób sprawowania władzy w starożytnym Rzymie, polegający na sprawowaniu władzy przez senat, konsulów i trybuna ludowego; elementy ustroju republikańskiego można zauważyć także w sposobie rządzenia w niektórych państwach współczesnych.
![Page 3: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/3.jpg)
DEMOKRACJA ATEŃSKA
Sposób sprawowania władzy w starożytnych Atenach, polegający na tym, że miastem-państwem rządziło zgromadzenie ludowe składające się z wolnych Ateńczyków (wolni mężczyźni urodzeni z rodziców Ateńczyków), spotykające się raz w miesiącu, podejmujące ważne decyzje w drodze głosowania.
![Page 4: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/4.jpg)
DEMOKRACJA WSPÓŁCZESNA – sposób rządzenia polegający na trójpodziale władzy na:
władzę ustawodawczą władzę wykonawczą władzę sądowniczą
cechy charakterystyczne demokracji współczesnej to:
dwuizbowy parlament prezydent powszechne głosowanie, czyli wybory do władz
państwowych i lokalnych, w których uczestniczą wszyscy pełnoletni obywatele
![Page 5: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/5.jpg)
Pojęcia dotyczące architektury starożytnej
KOLUMNY – element architektoniczny służący do wspierania dachu lub stropu, w Grecji rozróżniamy trzy rodzaje kolumn:
doryckie – geometryczna prostota, jońskie – zakończone zawijasami u góry, korynckie – najbardziej ozdobnie zakończone,
z elementami roślinnymi, mnóstwem nieregularnych detali.
KOPUŁY – element architektoniczny charakterystyczny dla budowli starożytnego Rzymu, półkolisty dach.
![Page 6: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/6.jpg)
ŁUKI TRYUMFALNE – olbrzymie ozdobne bramy wznoszone u wejścia do miast rzymskich na cześć powracającej zwycięskiej armii i jej wodza.
AMFITEATRY – budowle w kształcie koła rozszerzające się ku górze, z widownią wznoszącą się wysoko i kolistą sceną na dole, bez dachu, do przedstawień teatralnych.
TERMY – łaźnie miejskie w Rzymie, służące także jako miejsce spotkań towarzyskich i dyskusji prowadzonych przez uczonych i filozofów.
![Page 7: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/7.jpg)
PARTENON – budowla na Akropolu w Atenach, poświęcona Atenie
PANTEON – budowla rzymska, poświęcona starożytnym bóstwom rzymskim.
AKROPOL – wzgórze w Atenach, na którym znajduje się największy zespół świątyń i teatrów starożytnej Grecji.
![Page 8: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/8.jpg)
POJĘCIA DOTYCZĄCE TEATRU STAROŻYTNEGO
AMFITEATR – budowla służąca do wystawiania i oglądania sztuk teatralnych.
KOTURNY – specjalny rodzaj obuwia dla aktorów starożytnych na bardzo wysokiej podeszwie.
TRAGEDIA, KOMEDIA, DRAMAT – rodzaje sztuk teatralnych wystawianych w starożytnym teatrze.
![Page 9: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/9.jpg)
POJĘCIA Z DZIEDZINY NAUKI PISMO OBRAZKOWE /HIEROGLIFY/ – rodzaj
pisma, jakim posługiwali się m.in. starożytni Egipcjanie, jeden znak zastępował całe zdanie, zwrot, a nawet dłuższą wypowiedź, można je spotkać na ścianach piramid, świątyń i grobowców.
PISMO LITEROWE /ALFABETYCZNE/ - rodzaj pisma upowszechnionego przez Fenicjan, składającego się ze znaków graficznych (liter) przyporządkowanych dźwiękom mowy.
![Page 10: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/10.jpg)
ALFABET ŁACIŃSKI – wprowadzony przez Rzymian, wzorowany na fenickim piśmie literowym zaczerpniętym przez Rzymian od Greków.
CYFRY – znaki odwzorowujące dźwięki nazw liczb, pochodzą z Indii, nazywamy je w Europie arabskimi, bo dotarły tu za pośrednictwem Arabów.
![Page 11: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/11.jpg)
FILOZOFIA – dziedzina nauki prężnie rozwijająca się w starożytności, dała początek naukom humanistycznym, przyrodniczym i pedagogicznym.
PRAWO – dziedzina nauki, którą zapoczątkowali starożytni Rzymianie, prawo regulowało stosunki międzyludzkie i międzynarodowe.
![Page 12: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/12.jpg)
ATENY Partenon na
ateńskim Akropolu, zniszczony w XVII wieku. Wówczas był tam skład prochu i amunicji, który wybuchł w czasie działań wojennych. Wygląd współczesny.
![Page 13: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/13.jpg)
GRECJA - DELFY Basen
w delfickim gimnazjonie służył do relaksu i odpoczynku sportowcom, przygotowującym się do udziału w starożytnych igrzyskach olimpijskich.
![Page 14: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/14.jpg)
GRECJA - DELFY
Starożytny stadion sportowy w Delfach
![Page 15: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/15.jpg)
GRECJA - EPIDAWROS
Amfiteatr w Epidawros -najsłynniejszy, z najlepszą akustyką, do dziś odbywają się tam przedstawienia teatralne.
![Page 16: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/16.jpg)
GRECJA - PELLA Mozaiki wykonane
przez starożytnych artystów z drobnych kamyczków zbieranych na plaży, zwanych otoczakami.
Takimi mozaikami były zdobione ściany i podłogi domów bogatych Greków.
![Page 17: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/17.jpg)
EGIPT - KAIR Piramidy w Gizie
koło Kiru, największe osiągnięcie inżynierskie czasów starożytnych, zbudowanie ich możliwe było dzięki wielkiej wiedzy matematycznej i astronomicznej starożytnych uczonych.
![Page 18: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/18.jpg)
EGIPT – KAIR - GIZA
Piramidy – miejsce wiecznego spoczynku faraonów.
![Page 19: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/19.jpg)
EGIPT – KAIR - GIZA
Piramida Cheopsa – największa na świecie ze znanych piramid.
![Page 20: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/20.jpg)
EGIPT – KAIR - GIZA SFINKS – jedna
z największych rzeźb starożytnych, powstała z jednego kawałka skały.
![Page 21: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/21.jpg)
EGIPT - LUKSOR
Wejście do zespołu świątyń w Karnaku – największego zespołu zabytków sakralnych starożytnego Egiptu.
![Page 22: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/22.jpg)
EGIPT – LUKSOR - KARNAK Przykład
pisma hieroglificznego i płaskorzeźb zachowanych na ścianie grobowca.
![Page 23: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/23.jpg)
EGIPT – LUKSOR - KARNAK
Przykłady pisma hieroglificznego z zachowaną kolorystyką.
![Page 24: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/24.jpg)
EGIPT – LUKSOR - DEIR AL-BAHARI
Świątynia Hatszepsut, przykład monumentalnej architektury starożytnego Egiptu
![Page 25: DZIEDZICTWO STAROŻYTNOŚCI](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070406/56814061550346895dabd859/html5/thumbnails/25.jpg)
EGIPT – LUKSOR
Monumentalne posągi faraonów strzegły wejść do poświeconych im świątyń.