dÜnya zeytİn koleksİyonun kurulmasi, korunmasi ve yÖnetİmİ

DÜNYA ZEYTİN KOLEKSİYONUN KURULMASI, KORUNMASI VE

YÖNETİMİ

Dr. Melek GÜRBÜZZeytincilik Araştırma İstasyonuBornova30 OCAK 2013

Projenin başlangıcıZeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Merkezi

Madrid’de bulunan Uluslararası Zeytin Konseyi – UZK (International Olive Council) tarafından “Dünya Zeytin Koleksiyonunun Kurulması, Korunması ve Yönetimi” konulu yayınladığı hibe çağrısına Haziran 2010 yılında başvurmuş ve Kasım 2011 yılında bu projeyi;

Türkiye > İran > Ürdün > Mısır > Suriye 455.2 414.7 397.5 375.5 ---

geride bırakarak ülkemizde gerçekleştirmeye hak kazanmıştır.

İZMİR DÜNYA ZEYTİN KOLEKSİYONUNUN KURULMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ

Projenin Amacı• Zeytincilik Araştırma İstasyonuna ait Kemalpaşa Deneme ve

Uygulama Sahası’nda, Dünya Zeytin Koleksiyonunun kurulması, korunması ve yönetimi amaçlanmıştır.

• Bu proje ile dünyada mevcut zeytin gen kaynaklarının gelecek kuşaklar için koruma altına alınması, zeytinciliğin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve değişen iklim ve çevre koşullarına daha uygun çeşitlerin geliştirilebilmesi mümkün olacaktır.


• İlk ikisi Kordoba (İspanya) ve Marakeş (Fas)’te oluşturulan koleksiyonların devamı niteliğindeki bu girişim, Dünya zeytin gen kaynaklarını Doğu Akdeniz havzasında farklı bir ekolojide koruma altına almayı hedeflemektedir.

• Koleksiyonun, aynı zamanda AR-GE projeleri ile UZK üyesi ülkelerin bilimsel çalışmalarına hizmet etmesi planlanmaktadır.


Proje Yeri : Zeytincilik Araştırma İstasyonu’na ait Kemalpaşa Deneme ve Uygulama Sahası


3 yıl (9 Ekim 2012 – 9 Ekim 2015)

Proje Süresi :


Dr. Melek GÜRBÜZ Proje LideriMetin ALTINDAĞ Teknik Koordinatör Mehmet ULAŞ, Murat ÖZALTAŞ Yetiştirme Tekniği Böl.Özgür DURSUN ”Nurengin METE, Dr. Öznur ÇETİN Islah Bölümü Mehmet HAKAN, Hülya KAYA ” Mustafa ŞAHİN, Hükümran GÜL ”Nurcan ULUÇAY ”Kenan ALTAN, Naciye ALPER İşletme Bölümüİştihar ÇİÇEK ” Nuray KÖRÜKMEZ, Serkan KAPTAN Bitki Sağlığı Bölümü

Proje Ekibi


1. Dünya Zeytin Koleksiyonu (1970) : Kordoba2. Dünya Zeytin Koleksiyonu (2003) : Marakeş3. Dünya Zeytin Koleksiyonu (2012 – 2015) : İzmir

DÜNYA ZEYTİN KOLEKSİYONLARI


•UZK ülkelerinde RESGEN projesi sonucu elde edilmiş 1198 zeytin çeşidi bulunmaktadır.

•Marakeş’te 576 çeşit•Kordoba’da 525 çeşit bulunmaktadır


9-15 Aralık 2012 tarihleri arasında ;

• Marakeş Dünya Zeytin Koleksiyonu• Kordoba Dünya Zeytin Koleksiyonu• UZK (Madrid)

Dr. Melek GÜRBÜZMehmet ULAŞ Yetiştirme Bölümü ŞefiNurengin METE Islah Bölümü Şefi


Marakeş Dünya Zeytin Koleksiyonu• Marakeş Dünya Zeytin Koleksiyonu

INRA (Institut National de la Recherche Agronomique)’ya ait Tassaout bölgesinde 2003’te oluşturulmaya başlandı.

• UZK ve INRA “Dünya Zeytin Koleksiyonunun kurulması, korunması ve yönetimi“ projesi için 2005’te beş yıllık bir anlaşma imzaladı. Proje 2010’da sona erdi.

• Proje henüz tamamlanamadı…


2011 yılı itibarıyla Marakeş Koleksiyonunda, 14 üye ülkenin ulusal koleksiyonlarından alınmak üzere 576 adet farklı çeşit bulunmaktadır.


ORIJIN DİKİM YILI TOTAL

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

İtalya 158 9 167İspanya 65 24 89Güney Kıbrıs

31 31

Yunanistan

17 17

Portekiz 15 15

Fransa 13 13Tunus 15 12 2 29

Fas 8 33 41Cezayir 44 44

Hırvatistan

16 16

Mısır 19 19Slovenya 10 10

Lübnan 15 15Suriye 70 70TOTAL 268 64 15 0 8 134 85 0 2 576

Ülkelere ve Yıllara göre Çeşit Sayısı


Marakeş Zeytin Koleksiyonu


Giriş Kayıt numarası (Blok numarası, Sıra numarası, Ağaç numarası)

Ağaçların Etiketlenmesi


BASE DE DONNEES DE LA COLLECTION MONDIALE DE L'OLIVIER MARRAKECH

Situatioinfevrier 2012

N°enregistrement Variété

Numero origine

Date de réception

Pays Type de plantDate

plantation

Coordonnées Arbre

ObservationParcelle Ligne Rang Bloc

00001 OTTOBRATICA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 25 19 00001 OTTOBRATICA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 26 19 00001 OTTOBRATICA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 25 20 00001 OTTOBRATICA 01.03.2002 Italie Plant greffé 03.06.2008 I 26 20 00002 CICIARELLO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 21 00002 CICIARELLO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 21 00002 CICIARELLO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 22 00002 CICIARELLO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 22 00003 DRITTA DI MOSCUFO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 25 3 00003 DRITTA DI MOSCUFO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 26 3 00003 DRITTA DI MOSCUFO 01.03.2002 Italie I 25 4 NP00003 DRITTA DI MOSCUFO 01.03.2002 Italie I 26 4 NP00004 MAIATICA DI FERRANDINA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 9 21 00004 MAIATICA DI FERRANDINA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 10 21 00004 MAIATICA DI FERRANDINA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 9 22 00004 MAIATICA DI FERRANDINA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 10 22 00005 CAROLEA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 19 00005 CAROLEA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 19 00005 CAROLEA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 20 00005 CAROLEA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 20 00006 SANT'AGOSTINO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 15 11 00006 SANT'AGOSTINO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 16 11 00006 SANT'AGOSTINO 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 15 12 00006 SANT'AGOSTINO 01.03.2002 Italie I 16 12 NP00007 CARBONCELLA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 17 00007 CARBONCELLA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 17 00007 CARBONCELLA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 3 18 00007 CARBONCELLA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 4 18 00008 NOCIARA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 11 15 00008 NOCIARA 01.03.2002 Italie Plant greffé 21.02.2003 I 12 15

INRA – Marakeş Köklendirme Serası


Marakeş koleksiyonunda karşılaşılan problemler;

- Ulaşım sırasında kaybedilen çeşitler- Etiketleri kaybolup dikilmemiş çeşitler- Bitki transferlerinin düzenli yapılmaması- Aşılı fidanların gelmesi


• 1970 yılından başlayarak oluşturulmuş, şimdilerde ise “IFAPA” olarak bilinen Endülüs Tarım, Balıkçılık, Gıda ve Organik Üretim Araştırma ve Eğitim Enstitüsü’nün üstlendiği bir koleksiyondur.

• Koleksiyon Endülüs Hükümetine ait ve UZK ile legal bir bağlantısı bulunmamaktadır.

Kordoba Dünya Zeytin Koleksiyonu


IFAPA – KordobaÇelik alma işlemleri


IFAPA - Kordoba


IFAPA – KordobaKöklendirme serası


IFAPA - Kordoba


Kordoba ZeytinKoleksiyon Bahçesi


Blok no - Sıra no - Ağaç no – Giriş Kayıt no (Accession)


Koleksiyondan değişik varyete görüntüleri


Koleksiyonun zayıf noktaları:- Fitosanitari problemleri var ve şehre yakınlığı sebebiyle kentsel

tehdit altında.. - Mevcut çeşitlerin hepsi ulusal koleksiyonlardan gelmemiş..

Bu sebeple “Kordoba Üniversitesi” 200 hektarlık bir alanda yeni bir koleksiyon kurma kararı almıştır.

Koleksiyonun güçlü noktaları:- Onlarca yıllık deneyim, bilimsel network ve uluslararası bilimsel

ortaklıklar..


Dr. Angjelina Belaj, Kordoba Koleksiyonu Sorumlusu - IFAPA - CordobaDr. Raul de la Rosa, IFAPA - CordobaDr. Agustine Romero, Gözlemci , Raportör IRTA- Barselona


PROTOKOL

• Bitkilerin gönderiminde uyulacak kurallar• Alıştırma seralarında bitki yönetimi• Araziye dikim protokolu• Veri toplama protokolu• Koleksiyonun tarımsal yönetim protokolu

Protokol


“Accession 1” 10 bitki …“Accession N” 10 bitki

UZK hibe sertifikasıFitosanitari sertifikası

Pasaport bilgisi (Kayıt no, çeşit ismi, bitki tipi, geldiği ülke, vs.)

Morfolojik özellikleriDNA bilgileri

Tam bitki listesi

“Bitki Taşınımı”(Herbiri ayrı etiketlenmiş)

Ülke 1


• Dikime ait şema oluşturulması

• İstatiksel Model:– Tesadüf blokları– 2 blok, her blokta 2 ağaç– Tesadüf unsuru “giriş kayıt no”suna göre olacak

Bitki Dikimi Protokolu

Ac 01 Ac 05 Ac 19 Ac 13 Ac 15

Ac 12 Ac 17 Ac 22 Ac 03 Ac 21

Ac 25 Ac 23 Ac 06 Ac 10 Ac 16

Ac 09 Ac 04 Ac 08 Ac 24 Ac 18

Ac 14 Ac 02 Ac 11 Ac 20 Ac 07


PROTOKOLVeri Toplama protokolu

• Veri çeşidi:– Objektif: Ölçülebilir veriler– Subjektif: Gözlemler

• Önerilen:–400-500 ağaç/kişi /gün–100-125 çeşit/kişi /gün–1000 çeşit /2 kişi/ 1 hafta


Veritabanı Oluşturma• Giriş Kayıt bilgileri• Fenolojik incelemelerin girileceği veri tabanı• Pomolojik analizlerin girileceği veri tabanı• Moleküler analizlerin girileceği veri tabanı• Gıda Teknolojisi veri tabanı• Yaprak- Toprak analizleri veri tabanı• Bitki sağlığı veri tabanı• Meteoroloji veri tabanı

Server- veri toplanması: Veri girişlerinin yapılacağı bir server sisteminin oluşturulması


2013• Yeni köklendirme serası yapımı ve mevcut seranın iyileştirilmesi (Bornova)• Arazi düzenlemesi (Kemalpaşa)• Koleksiyonun güvenliği için bahçe etrafının çitle örülmesi• Kemalpaşa’da çalışma ofisleri ve küçük ölçekli pomoloji lab.’nın oluşturulması

İŞ TAKVİMİ

2015• Kemalpaşa’da fidan dikimleri (Öngörülen tarih : Şubat- Mart 2015)

2014• Alıştırma Seralarının Yapılması (Kemalpaşa)• Arazi düzenlemesi (Kemalpaşa)• Veri tabanı : Veri girişlerinin yapılacağı bir server sisteminin oluşturulması


Proje Bütçesi : 700.000 Euro (48.000 € UZK – 652.000 € Türkiye)


Malzeme/Hizmet alımı talebi

Gerekçe Yaklaşık maliyet

Bahçe panel çiti Koleksiyon bahçesinin güvenliğini sağlamak amacıyla etrafının koruma altına alınması

300.000 TL

Traktör Toprak işleme, gübreleme ve kimyasal mücadelede kullanmak üzere

80.000 TL

Altyapı Bakım-OnarımKemalpaşa’da mevcut altyapının iyileştirilmesi, araştırma personeli için çalışma ofisinin kurulması, küçük ölçekli pomoloji laboratuvarının oluşturulması

120.000 TL

TOPLAM 500.000 TL

2013 bütçe planlaması


Koleksiyonun Başarısı

• Deneyim

• Veritabanının doğru oluşturulması

• Hataların tespiti ve doğru şekilde çözümlenmesi

• Tarımsal yönetim

• Mali destek


Koleksiyonun Önemi

• Koleksiyon, kurulacağı ülkeye “uluslararası” bir merkez konumu kazandıracak olması yönünden önem taşımaktadır

• Koleksiyon, bilim dünyasına materyal sunma ve sayısız araştırmaya olanak sağlaması açısından önemlidir

• Koleksiyon, Bornova Zeytincilik Araştırma İstasyonu’nun dünya literatüründe atıf almasını sağlayacak olması açısından önemlidir

• Koleksiyon, gerçekleştirilecek araştırmalar ve işbirlikleri ile ülkemiz zeytinciliğine yapacağı olumlu katkıları yönünden önemlidir


TEŞEKKÜRLER

www.gsb.gov.tr

Zeytincilik Araştırma İstasyonuBornova – İzmirwww.zae.gov.tr

Dr. Melek GÜRBÜ[email protected]

Promosyon Çalışması 21 Aralık 2011

Zeytinyağı Tadım Paneli Oluşturma 5-9 Kasım 2012

Uluslar arası Zeytin Konseyi – UZK Hibe Projeleri

IFAPA – KordobaÇelik alma işlemleri

İZMİR DÜNYA ZEYTİN KOLEKSİYONUN KURULMASI, KORUNMASI VE YÖNETİMİ

IFAPA - Kordoba


IFAPA – Kordoba

Oleasters


• Gönderecek Ülke;–UZK ‘yı ve– Bitkinin gideceği ülkeyi bilgilendirmek zorunda

• Bilgiler– Uçağın kalkış zamanı– Havayolları– Uçuş numarası– Varış zamanı– Varılacak Havaalanı ismi

Bitkilerin gönderiminde uyulacak kurallar


PROTOKOL

• Kayıt (accession) numarası• Çeşit ismi• Bitki tipi (kendi kökünde, aşılı)• Geldiği ülke• Alındığı tarih• İlgili dosyalanmış evraklar (sertifikalar, vs)

Giriş Kayıt (Accession) bilgileri


Tarımsal Yönetim

• Damla sulama • Gübreleme (yaprak analizi)• Tek gövde ve vazo şekli (80 cm’de 2-3 dallı)• Hastalık ve zararlılarla mücadele


Proje Bütçesi : 700.000 Euro (48.000 € UZK – 652.000 € Türkiye)


dÜnya zeytİn koleksİyonun kurulmasi, korunmasi ve yÖnetİmİ

Documents