du limbourg belge - vliz.be
TRANSCRIPT
L T S T E
DES
COQUILLES DU TONGRIEN INFÉRIEUR
DU LIMBOURG BELGE
G-. VINCENT
SEANCE DU 2 JANVIER 1SSG -
INTRODUCTION
Le Musée royal d'histoire naturelle a acquis, dans ces dernières
années, deux collections recueillies par les soins de notre collègue
M. le comte G. de Looz. L'une consiste en restes animaux et végé-
taux de la marne heersienne d'Overbroeck, près Gelinden; l'autre
est composée de coquilles des sables long-riens de Grimmcrtingen et
de Neerrepen.
J'ai entrepris, il y a quelques mois, l'étude et la mise en ordre de
ces derniers fossiles, afin qu'ils pussent prendre place parmi les col-
lections de Nyst, et de Bosquet déjà exposées, provenant également Ac*
sables précités. Gomme j'avais à ma disposition, pour la comparaison,
la généralité des espèces connues de l'oligocène de Belgique et déter-
minées par les savants prénommés, je crus ma tache peu laborieuse.
Mais, rencontrant dans les nomenclatures respectives de Nyst et de
Bosquet des disparités fréquentes, je jugeai prudent de n'admettre
leurs déterminations qu'après un contrôle minutieux. Bien que j'aie
4 SOCIÉTÉ ROYALE MALACOLOGIQUE DE BELGIQUE
reconnu, dans la suite, que les assimilations laites par Bosquet
sont généralement exactes et concordent d'ordinaire avec celles des
auteurs allemands, et notamment avec celles de M. le professeur von
Koenen, il est, toutefois, certaines espèces que je n'ai pu admettre sous
les noms que le savant belge leur a assignés. Pensant qu'il est utile
de signaler ces modifications et voulant, d'autre part, faire connaître
un bon nombre de coquilles inédites, que j'ai rencontrées dans les
collections de Nyst, de Bosquet et de M. le comte G. de Looz, j'ai cru
bien taire en offrant à la Société la liste des espèces actuellement
connues des sables tongriens du Lhnbourg, sous les dénominations
que j'ai admises pour elles.
Comme Bosquet avait reconnu la plupart des espèces inédites qui
se trouvent dans sa collection, je crois devoir les signaler sous les
noms qu'il leur a donnés, en attendant qu'elles puissent être décrites
et figurées.
La liste de fossiles du tongrien inférieur établie par ce paléonto-
logiste et publiée, en 1868, par les soins de M. G. Dewalque, dans
son Prodrome d'une description géologique de la Belgique, puis repro-
duite, en 1881, par M. M. Mourlon, dans le deuxième volume de sa
Géologie de la Belgique, renseigne quelques espèces que je n'ai plus
retrouvées. Ayant pleine confiance dans les indications fournies par
Bosquet, j'ai maintenu ces espèces dans ma présente liste et les ai
notées dans une colonne réservée aux observations.
SOCIÉTÉ ROYALE MALACOLOCIQUE DE BELGIQUE
ENUMERATION
DES ESPÈCES.
DENOMINATIONS
SYNON'YMIQIES.
OBSERVATIONS.
Conus Beyrichii, V. Koen.
— Dunkeri, V. Kocn.— Grotriani? V. Koen.
K" — procerus, Beyr.
Pleurotoma acuticosta, Nyst.
aspera, Edw.fe — Beisseli, Bosq.
Beyrichii, Phil.
* bicoronata, Bosq.
Bosqueti, Nyst
.
Duchasteli. Nyst
7071
72
Dumonti, Nyst.
Dunkeri, Bosq.
innexa. Sol, var
postera, V . K.intorta, Brocc.
Konincki, Nyst.lepida, Bosq
.
letheniensis, Vint
laeviuscula, Edw.
multimonilifera,
Bosq
.
obliquinodosa,
Sandb.
pseudocolon, Gieb.
peracuta, V . Kocn.regularis, De Kon.
Conus concinnus, Beyr., non
Sou). ; Conus Lamarçki ,
Edw. pro parte.
Cryptoconus Dunkeri, V. Koen,
Conus alatus, Edw., var. se-
milissa.
Raphitornà acuticosta, Bosq.,
1868!
Pleurotoma denticula, Gicb.
Pleurotoma flexuosa, Goldf.,
1841 ; Pleurotoma aeumi-
nata, Nyst, non Souk; Pleu-
rotoma curvicosta, Phil.;
Pleurotoma plicatilis,P/ȕ.,
non Desh.; Pleurotoma sim-
ples, Phil., non Desh.
Pleurotoma Morreni, Nyst.— Waterkeyni, Nyst.
Borsonia obliquinodosa , Beyr.
et Bosq.; Pleurotoma uni-
plicata, Speyer (Sôllingen).
Pleurotoma Hôrnesi. Speyer.— belgica, Gddf.
Espèce-non dé-
crite. (Coll.
Bosq.)
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq. et de
Looz).
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq. et de
Looz.)
Coll. de Looz.
Coll. Bosq.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.).
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.).
Coll. Bosq. et
de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq. et de
Looz.)
Coll. Bosq.
MÉMOIRES
ENUMERATION
DBS ESPÈCES.
DENOMINATIONS
SYNONYMIQUKS.OBSERV ETIONS .
Pleurotoma Rœmeri '. V. Koen.
scabra, Pliil.
scalariaeformis,
Sandb.
Selysi, De Kon.
Staringi, Bosq.
subconoidea,(f 0/7'.
terebralis, Luth.
turbida, Sol.
* turricula, Brocc.* — undatella, Pliil.
Borsonia Deluci, Nysl.
— coarctata, V. Koen.f — plicata? Beyr.
Voluta décora, Beyr.
— fusus, Pliil.
— Rathieri, Héb.— suturalis, Nyst.
*Mitra unilineata, Semp.
* — perminuta, Braun,;;;Volvaria, sp.1
*Cyprœa sphaerica, Pliil.
* Ovula Bosqueti, Nyst.
Natica achatensis, Red.
Pleurot. Sandbei'geri, Desh.;
Pleurotoma flexuosum, Gieb.
Pleurotoma conoidea, Nyst,
non Sol
.
Murex turbidus, Sol., 1766;
Pleurotoma subdenticula,
fiolilf.; Pleurotoma cata-
phracta, Brocc.
Pleurotoma turrifera, Nyst.
Fasciolaria nodosa, Gieb.,
1864; Mitrabiplicata,P/u7.
Cordiera Biarritzana, A,Raoïdt.
Voluta maga, Ediv. , 1854; Vo-
luta anhaltina, Gieb., 1863.
Voluta multilineata, Speyer;
Voluta Siemsenii, Boll.; Vo-
luta parea, Beiir.; Voluta
alata, Speyer ; Vol. emersa,
Speyer ; Voluta rectiros-
trata, Speyer; Voluta, Ro-
meri, Speyer; Scapha multi-
lineata, Bosq.Voluta depressa, Niist.
— cingulata, Nysl; Vo-
luta Dunkeri, Speyer, 1862.
Natica achatensis Réel., in DeKon., 1837; Natica Nysti,
d'Orb., 1852; Natica glau-
cinoides, Nyst, non Soir.,
1843; Natica achatensis,
Cossm. etLanib., 1884.
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.).
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. Bosq. et
de Looz.
Coll. de Looz.
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Nyst et de
Looz.)
10 SOCIÉTÉ ROYALE MALAC.OLOGJQUE DE BELGIOUE
Y
ENUMERATION
DES ESPÈCES.
96
99100
10
102
103104
105
106
:
':Natica Combesi ? Bayan
.
— sutmutabilis, d'Orb.
Sigaretus Philippii, Speyer.
*Pyramidella, sp. ?
Odostomia plicatum, Mont,
107 *
108 *
* — obesulum? Dcsli.
Semperi, Bosq.
*Turbonilla conulus, Koch.* — eutsrpe, Semp.
109110111
112
113
114
ino? Soup.lineolata, Bosq.
Sandlcrgeri, Bosq.
sutulati, Mer.
*Eulima acicu'a? Sandb.* Kochi? Semp.* Naumanni, V. Koen .
Niso turris, V. Koen.
Mathilda scabrella, Semp.Cerithiam Genei, Bell, et Midi.
DENOMINATIONS
SYNONYMIQUES.
OBSERVATIONS.
Natica Combesi, Bayan, 1870;— micromphalus, Dcsli.;
— Picteti , Desh . non Héb
.
Ampullinasubmutabilis,Bo5g.
Cryptostoma elegans. PJùil ,
non Blainv.; Sigaretus sub-
elegans, d'Orb.; Sigaretus
clathratus, Semp.; Sigare-.
tus canaliculatus, Bosq.,
non Sow
.
Odostomia Semperi , Bosq.
(pars); Turbo plicatus,
Mont.; Odontostoma plica-
tum, Speyer; Turbo conoi-
deus, Brocc. ; Auricula co-
noidea, Phil.; Tornatella
conoidea, Nyst; Turbonilla
plicata, Lov. ; Turbonilla
conoidea, d'Orb.; Odontos-
toma fraternum, Sonp. ;
Odontost. plicatum, Weink.
Chemnitzia terebellun
non Phil.
.Karst..
Pvramidella subulata, Mer.;Tornatella spina, Nyst; Au-
ricula subcylindrica, Phil.;
Turbonilla" Nysti, d'Orb.;
Turbonilla Speyeri, Semp.;
Turbon. turriculata, Bosq.
Eulima subulata, Braun.
Nisoeburnea, Girb.; Nisotere-
bellum, Phil., non Chemn.
Ceritbium multispiratum,0'ïV/,'.,
non Desh.
Coll. de Looz.
Coll. de Looz
et Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. do Looz.
Coll. de Looz
et Bosq.
Coll. de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.)
Coll. Bosq. et
de Looz.
Coll. de Looz.
Coll. de Looz.
Coll. de Looz.
MÉMOIRES il
ENUMERATION
DES ESPÈCES.
115
no117
US
lit
120
121
122
123124
123
*Cerithium Henckeliusi, Nysl.
evaricausura? Sand.
Kochi, Semp.trilineatum. /'/i/7.
Triforis pervcrsus, L.
— lôevis, Pliil.
?Sandbergeria cancellata, Bosq.
*Chenopus alatus, Eichw.Turritella crenulata, Nyst.
planospira, Nyst.
Semp3ri, Bosq.
126
12
128
129
130
131
132
13313-1
135
136
137
13S
130
Scalaria Caillati? Desh.— ineequistriata, V. X.— pusilla, Phil.
Solarium canaliculatum, Lmk.— Dumonti, Nyst.
Ewaldi, V. Koen.Xenophora extensa, Lmk.— solida, V. Koen.
*Rissoa Beyrichi, Bosq.
* - Bosqueti, Vinc.
Emarginula Ny_ti, Bosq.
Calyptrœa striatella, Nyst.
*Capulus navicularis, Sandb.— planatus, Speyer.
DENOMINATIONS
SYNONYMIQUES.
1BSERVATI0NS.
Cerithium Henckeliusi, Nyst,
1836; Cerithium recticos-
tatum, Sandb.; Cerithium
Lamarcki , Speyer ,non
Desh.
Cerithium quadrisulcatum
,
Beyr.? Cerithium mondu-
\xxm,Desh.,Cerithium Sand-
bergeri, V. Koen., non
Desh. (pars).
Trochus perversus, L.; Ceri-
thium perversum, Brtuj.;
Murex granulosus, Brocc,Cerith. adyersum, Brown;Cerithium inversum, G rat.;
Cerithium sinistratum,iVy«v£.
Pyramidella cancellata, Nyst;
Cerith. cancellinum, Vinc. ;
] Sandbergeria cancellata ,
P. Fischer.
Xenophora subextensa, d'Orb.
Emarginula fissura, Gieb.,
non L.
Calyptraea laevigata, Gieb.,
non Desh.
Hipponix planata , Speyer,
1868; Capulus planatus,
Speyer, 1864.
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. Bosquet.
Cetteespèce, si-
gnalée par
Bosquet, n'a
pas été re-
trouvée.
Coll. de Looz
et Bosq.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.').
Cette espèce, si-
gnalée par
Bosquet, n'a
pas été re-
trouvée.
Coll. Bosq. et
•le Looz.
Coll. Bosq. et
de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq.
*
de Looz.
12 SOCIÉTÉ ROYALE MALACOLOGIQTE DE BELGIQUE
£
ENUMERATION
DES ESPÈCES.
DENOMINATIONS
SYN'ONYMIQUES.
OBSERVATIONS.
140 *Actaeonpunctato-sulcatus, Phil.
141 — simulatus, Sol.
142 Bulla acuminata, Brug.
143 — dilatata, Phil.
144 * — utricula, Brocc.
145 — teretriuscula, Phil.
140 Ringicula gracilis, Sandb.
147 Dentalium acutum, Hcb.
148* — Sandbergeri, Bosq.
149 Ostrea callifera, Lmk.
150 — Queteleti, Nyst.
— ventilabrum, Goldf.
152 Anomia Albertiana, Nyst.
> Pecten bellicostatus, Wood.
154 — corneus, J. 'S'oie.
155 * — pictus, Goldf.
150 Ilauchecornei.F. Koen.
Tornatella tornatilis, Karsl.,
non Lin.; Tornatella limnei-
formis, Sandb.; Tornatella
semistriata, Koch.Bulla simulata, Sol., 1766;
Tornatella Nysti, Duch.
Volvula apicina, Pliil.; Vol-
vula striata, Semp.; Bullina
apicina, Karst.; Bulla acu-
minata, Speycr.
Scaphander dilatatus, Bosq.
Cylichna teretriuscula, Bosq.
Dentalium grande, Nyst, non
Desh.
Ostrea cariosa, Nyst et Bosq.,
non Desh.; Ostrea gigantea,
Bosq., non Soir.; Ostrea
transversa, Nyst ; Ostrea
Collini, Mer.Ostrea cochlear, Nyst, non
Poli.
Ostrea ventilabrum, Goldf.,
1833 ; Ostrea prona, Wood,1881.
Anomia Albertiana, Nyst,
1843, non Brocc.
Pecten bellicostatus, Wood,1861 ; Pecten reconditus,
Nyst, 1843, non Sol.; Pec-
ten subreconditus, d'Ol'b.,
1847.
Pecten solea, Phil. , non
Desh.; Pecten Semperi,
Desh.
Pecten Deshayesi, Nyst, 1836;
Pecten Diomedes, d'Orb.,
1847; Pecten Ryckholti,
Nyst, 1868; Pecten veno-
sus, Speycr, 1864; Pecten
transverse lineatus, Speycr,
1864.
Coll. de Looz.
Coll. de Looz
et Bosq.
Coll. de Loozet Bosq.
Coll. de Looz.
Coll. de Looz.
MÉMOIRES 13
ES
ENUMERATION
DES ESPECES.
' Pecten incurvatus, Nyst.
'- Spondylus Buchi, Phil.
159 *Avicula stampinensis? Desh.
100 Pinna Dumonti. Nyst.
101 Modiola Nysti, Kickx.
162 — Sandbergeri, Bosç.
103 *Crenella Speyeri, G'.Vinc.
104 Arca appendiculata, J. Sow.
165 * — laevigata. CaUl.
166 Pectunculus pulvinatus, Lmh167 — Philippii? Desh.
168 Limopsis costulata, Goldf.
169 — pygmaea, P/»7.
170 Leda Galeottiana, Nyst.
171 — Deshayesiana, Nyst.
172 — gracilis, Desh.
173 * glaberrima, Munst.174 *Nucinella ovalis, 5. PFbod.
75 *Nucula similis, Sol.
176 — Decheni. Phil.
DENOMINATIONS
SYNONYMIQUES.
OBSERVATIONS.
Pecten incurvatus, Nyst, 1 843;
Vola incurvata, Ztosf.
Spondylus auriculatus, Nyst,
1843; Spondylus limœfor-
mis, Érïefc., 1864.
Pinna admis' M/s/.
Modiola Nysti. Nyst, 1836;
Mvtilus hastatus, Goldf.,
1841.
Crenella sp. nov., Speyer,
1884 (Abbildungen der
Bivalven der Casseler ter-
tiàrbildungen, tab. XXII,
fig. 13).
Arca sulcicosta, Nyst, 1843.
Pectunculus lunulatus, Nyst.
Limopsis granulata, Goldf.,
non Lmh.Limopsis decussata, Nyst et
Westend., 1839.
Leda Galeottiana, Nyst, 1843;
Leda eommutata , Phil. ,
1847 ; Leda mucronata ,
Gai., 1837, non Sow.
Nucinella reinotidens, Bosq.
fin litteris).
Coll. de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Nyst, Bosq.
et de Looz.)
Espèce non dé-
crite. (Coll.
Bosq. et de
Looz.)
Coll. de Looz.
Coll. Bosq. et
de Looz.
Cette espèce,
mentionnée
par Bosq.,
n'a plus été
retrouvée.
Coll. de Looz.
Coll. Bosquet
et de Looz.
Coll. Bosquet,
et de Looz.
Cette espèce,
mentionnée
par Bosq.,
n'a pas été
retrouvée.
MÉMOIRES
Y.
ENUMERATION
I»KS ESPÈCES.
DENOMINATIONS
SYNONYMIQl ES.
OBSERVATIONS.
197
198
199
200201
202
203
20420520620208209
210
211
*Crassatella Semperi, Bosq.
intermedia, Nyst.
Cyprina rotundata, Braun.
Isocardia multicostata, Nyst.— substransversa, d' Orb
Cypricardia Sacki, Phil.
Anisocardia pectinifera, Sow.
Cytherea Bosqueti, Héb.— incrassata, J. Sow.— splendida, Mer.
*Tellina filosa, /. Sow.— Nysti, Desh.
* — textilis, Edw.
— larcopagia) Loozi, Vinc
*Endosterigma ovale, Defr.
212213
Psammobia stampinensis, Desh.
Syndosmyia brevis, Bosq.
214 *Ensis Hausmanni, Schlot.
215 *Solen, sp. I
216 Siliqua Nysti. Desh.
217 *Poromya, sp. ?
2 1 8 Corbula striata, Walk. et Boys
.
219220
— ficus. Sol.
Corbulomyadonaciformis, Nyst.
Cyprina Nysti, Oes/i.; Cyprina
scutellaria,./Vt/s£, nonDesh.;Cyprina Nysti, Bosq.
Isocardia transversa, Nyst.
Isocardia carinata, Nyst ; Cy-
pricardia carinata, V.Koen;Cypricardia isocardioides ?
Desh.
Cypricardia pectinifera, J.
Sow.; Cypricardia pectinu-
lata, Seinp.
Venus sublsevigata, Nyst.
Solen ovalis, Defr., 1827;Solatellina ovalis, Desm.,1832; Solecurtus ovalis,
d'Orb., 18.n0 ; Tellina pel-
licula, Desh., 1860;Endos-
tërigma ovale, Cossmann,1886.
Solecurtus compressas, Ni/st.
Ligula brevis, Bosq., 1851 ;
Svnd. brevis, Desh., 1864.
Corbula striata, Walk. et
Boys:, 1787; Corbula striata,
Oliv., 1792; Corbulapisum,J. Sow, 1811 ; Corbula sub-
pisiformis , Scmdb., 1863;Corbula subpisum d'Orb.,
1848.
Corbula Henckeliusi, Nyst.
Corbulomyaconiplanata, ZteiVi.
1860, non J. Sow.
Espèce non dé-
crite. Coll.
Bosq. et de
Looz.
Coll. de Loozet Bosq.
Coll. Bosq. et
de Looz.
Espèce non dé-
crite. (Coll.
de Looz.)
Coll. Looz.