dr. metin tektaŞ hatay İl sağlık müdürlüğü 14. pratisyen hekimlik kongresi 30.ekim.2009

Dr. Metin TEKTAŞ Hatay İl Sağlık Müdürlüğü

14. Pratisyen Hekimlik Kongresi30.Ekim.2009

HATAY ’DA 2007 YILINDA AKUT HEPATİT B BİLDİRİMLERİNİN

DEĞERLENDİRMESİ

Amaç

•Bu çalışmada, Akut Hepatit B kesin olgu bildirimlerinin laboratuar tanısının konduğu andan itibaren, Sağlık Bakanlığına bildirilinceye kadar izlediği basamaklardaki sorunlar saptanıp bunların nasıl çözülebileceği konusunda öneriler getirilmiştir.

2Hatay ‘da 2007 Yılında Akut Hepatit B Bildirimlerinin Değerlendirmesi

Gerekçe

•Sadece Akut Hepatit B’nin değil, HBsAg pozitifliğinin ve kronik vakaların da bildirildiği,

•Sağlık Kurumlarında saptanan Akut Hepatit B olgularının tümünün Form 014 ile bildirilmediği,

•Sağlık Ocaklarına gönderilen Form 014’lerin tamamının 017/A ile bildirilmediği ,

•Sağlık Ocaklarına Form 014’le bildirilen Hepatit B olgularının filyasyon çalışmalarının yapılmadığı gözlenmektedir.


Gerekçe

•Hastanelerden bildirilen Hepatit B olgu sayıları ve Sağlık Bakanlığına bildirilen olgu sayıları arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir.

•2004 yılında geliştirilen Surveyans sisteminin sahadaki uygulaması konusunda niteliksel ve niceliksel bir değerlendirmenin var olmaması

bu çalışmanın gerekçelerini oluşturmaktadır.


Yöntem

•Araştırma tipi: Kesitsel•Araştırma grubu: Sağlık Müdürlüğü kayıtlarına

göre 2007 yılında form 014 ile ihbarı yapılan ve araştırma sırasında yeni tespit edilen tüm Hepatit B olguları incelenmiştir.

•Katma ölçütü: Kamu ve özel hastanelerinde tespit edilen Hepatit B olguları

•Dışlama ölçütleri: Hastane dışındaki bildirimler ve il dışı bildirimleri çalışmada dışlanmıştır.


Hatay ‘da 2007 Yılında Akut Hepatit B Bildirimlerinin Değerlendirmesi 6

Özel HekimÖzel HekimÖzel sağlık kurumlarıÖzel sağlık kurumları

SB Devlet hastaneleriSB Devlet hastaneleriSB Eğitim hastaneleriSB Eğitim hastaneleriÜniversite hastaneleriÜniversite hastaneleriBelediye hastaneleriBelediye hastaneleri

İl Sağlık İl Sağlık MüdürlüğüMüdürlüğü

Sağlık BakanlığıSağlık BakanlığıTemel Sağlık Hizmetleri Genel Temel Sağlık Hizmetleri Genel

MüdürlüğüMüdürlüğüBulaşıcı ve Salgın hastalıklar Kontrolü Bulaşıcı ve Salgın hastalıklar Kontrolü

Daire BaşkanlığıDaire BaşkanlığıSıtma Savaş Daire BaşkanlığıSıtma Savaş Daire BaşkanlığıVerem Savaş Daire BaşkanlığıVerem Savaş Daire Başkanlığı

Bilgi İşlem Daire BaşkanlığıBilgi İşlem Daire Başkanlığı

Sağlık Sağlık ocaklarıocakları

Form 014Form 014

Form 014Form 014

Form 017 AForm 017 A

Form 017 AForm 017 A

Grup A Hastalıkların Bildirim Sistemi

Aylık

Günlük

İl Sağlık Müdürlüğü

Aylık

Filyasyon çalışmaları

Form 016’ya kayıt

Tanı• Akut Hepatit B ‘nin Klinik Tanımlaması; Bir kişide ani

başlayan sarılık, koyu renkli idrar, iştahsızlık, halsizlik, sarılık, koyu renkli idrar, iştahsızlık, halsizlik, bulantı, sağ üst kadran hassasiyeti, idrarda bilüribin artışı ve bulantı, sağ üst kadran hassasiyeti, idrarda bilüribin artışı ve serum ALTserum ALT düzeyinin yükselmesiyle karakterize hastalık.


Vaka Sınıflandırılması

Olası Vaka

KFT’de değişikliklerle birlikte ve bu değişikliklerin başka nedenlerle açıklanamadığı durumlarda klinik ve geçiş uyumlu tüm vakalar “olası akut viral hepatit” “olası akut viral hepatit” olarak bildirilir.

Kesin Vaka

Klinik tanımlama ile uyumlu, anti-HBcIgM ve/veyave/veya HBsAg pozitif bulunan vaka olarak tanımlanmaktadır. (Rehber:Sayfa 77)

Tanı

Hepatit B tanısı için laboratuvar kriterleri; Bildirim sisteminde Hepatit B’nin bildirime esas tanısı için geçerli minimum teknik ELISA’dır.

Buna göre; farklı hepatit virus enfeksiyonlarının saptanmasında geçerli minimum parametreminimum parametre; Anti-HBc IgM ELISA pozitifliği (10) (Rehber:Sayfa 220)


Hepatit B Enfeksiyonunun Serolojik Belirleyicileri


HBsAG Anti HBs HBeAg Anti HBe Anti HBcHBV-DNA

Akut infeksiyon + - + - İgM (+) +

Kronik infeksiyon

Replikatif

+ - + - İgG (+) +

Nonreplikatif + - - + İgG (+) -

İyileşme - + - + İgG (+) -

Bulgular

10

Hatay ‘da 2007 Yılında Akut Hepatit B Bildirimlerinin Değerlendirmesi

•Araştırmamızda 139 olgu incelenmiştir.

Olguların cinsiyet dağılımı (%),Hatay,2007

11


Olguların yaş dağılımı (%), Hatay,2007

12


Bildirilen Hepatit B olgularının yapılan serolojik testler ve sonuçları, 2007

13


Sağlık Müdürlüğüne Yapılan Hepatit B Bildirimlerinin Durumu, Hatay,2007

14


Doğru Bildirim: Hastanelerden Anti-HBc-IgM pozitif olup form 014’le Sağlık Müdürlüğüne bildirilmiş olgulardır

Hepatit B bildirimlerinde Sağlık Ocaklarındaki uygulamaların durumu,(%), Hatay, 2007.

15


Evet %*

Form 014 var mı? 105 75,5

Form 016’ya kayıtlı mı? 47 33,8

Filyasyon formu düzenlenmiş mi? 0 0,0

Form 017 ile bildirimi yapılmış mı?

68 48,9

GBP Surveyans Formu ile bildirimi yapılmış mı?

52 37,4

*139 bildirim üzerinden yüzdeler hesaplanmıştır.

Tartışma

•Ülkemizde şu anda kullanılmakta olan bildirim ve sürveyans sistemi DSÖ ve CDC’nin önerdiği kriterleri içermektedir.

16


Tartışma

•Avustralya’da Hepatit B bildiriminde akut ve kronik olguların yanı sıra HBs-Ag pozitif olgular da bildirilmektedir (13).

17


Tartışma

Çalışmamızda ;• %88,5 oranında HBs-Ag pozitif tespit

edilmesine rağmen Anti-HBc IgM pozitifliği sadece %10,8 olarak tespit edilmiştir.

18


Tartışma

•Çalışmamızda saptanan HBs Ag (+)’liğinin hatalı olarak bildirilmesinin de toplum sağlığı yönünden olumlu faydaları olmuşolumlu faydaları olmuş, risk grubundaki kişilere Hepatit B aşısı ve Hepatit B İmmunglobulin uygulanmış ve hastalıktan korunmuşlardır.

•Ancak var olan rehberler ve uygulamalar birbirine uygun olmalıdır

19


Tartışma

•Mevcut rehberde Hepatit B kesin tanısı ile ilgili iki ayrı bölümde farklı ifadeler yer almaktadır.

•Hastaneler bildirim yaparken Rehbere uygun davranmamaktadır.

•Sağlık Müdürlüklerinin de surveyansa yeterli zaman ayıramadıkları ve yeterli teknik kapasitede personeli barındıramadıkları, yeterli denetim yapamadıkları görülmektedir.

•Sağlık Ocaklarındaki uygulamalarda da eksiklikler mevcuttur.

20


Sonuç olarak;

1.Hastanede, 2.Sağlık Müdürlüğünde,3.Sağlık Ocağında mevcut surveyans sisteminin işleyişinde ciddi sorunlar mevcuttur.

21


Öneriler

Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuar Rehberi gözden geçirilmeli, çelişkili ifadeler düzeltilmeli, daha anlaşılır, kullanımı kolay, kolay taşınabilecek bir başvuru kitabı haline getirilmelidir.

Hastanelerde Bildirim ünitesi daha fonksiyonel olmalı, kurum içi denetimler yapmalı ve hizmet içi eğitimlere önem vermelidir.

22


Öneriler

Hepatit B bildirimi yeniden düzenlenmeli, akut olguların yanı sıra HBs-Ag pozitif olgular ve kronik olgular da gerekli alt yapı hazırlanarak bildirilmelidir.

Sağlık Müdürlüklerinde Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi güçlendirilmeli ya da yeniden yapılandırılmalıdır. Olasıysa Sağlık Bakanlığı’nda olduğu gibi GBP Şubesi ve Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi olarak iki şubeye ayrılmalıdır.

23


Kaynaklar1. Hepatitis B. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases The Pink Book 8th ed. 8th ed. CDC; 2004. p. 191-212.(

http://www.sanofipasteur.com.tr/sanofi-)

2. (Lavanchy D. J of Viral Hepatitis, 2004; 11: 97 107 Hou J, Int J Med Sci.2005; 2(1): 50-7)

3. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Çalışma Yıllığı 2006 (http://www.saglik.gov.tr/TR/istatistik/2006/sekil50.htm)

4. Hepatitis B immunization. Introducing hepatitis B into national immunization services. (Fact sheet.) Geneva, 2001 (unpublished document WHO/V&B/01.28; available from Vaccines and Biologicals, World Health Organization, 1211 Geneva 27, Switzerland and on the Internet at www.who.int/vaccines-documents/DocsPDF01/www598.pdf).

5. WHO,hepatitis B, fact sheet, accédé en mars 2004 http://www.who.int/vaccines/en/hepatitisb.shtml

6. Sağlık Bakanlığı Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi 2008/14

7. T.C. Sağlık Bakanlığı Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi–2004 (sayfa:77) (www.saglik.gov.tr)

8. Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM) ‘nden Hatay İl Sağlık Müdürlüğü verileri kullanılmıştır. Sağlık Müdürlüklerinin aylık çalışmaları girdiği veritabanıdır.

9. http://www.bilim.gen.tr/public/page.aspx?id=75 (06.01.2009)

10.T.C. Sağlık Bakanlığı Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi–2004 (sayfa:220) (www.saglik.gov.tr)

11.WHO,Departmant of Communicable Diseases Surveillance and Response. HepatitisB. (http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisB_whocdscsrlyo2002_2.pdf. 18.12.2008)

12.CDC, (Wasley A., Miller T.,Finelli L, Surveillance for Acute Viral Hepatitis-United States,2005, Division of Viral Hepatitis, National Center for HIV/AIDS, Viral Hepatitis, STD, and TB Prevention (proposed), 1600 Clifton Rd., N.E., MS G-37, Atlanta, GA 30333. Telephone: 404-718-8500; Fax: 404-718-8585; E-mail: [email protected],March 16, 2007 /56(SS03);1-24,)

13.(Dore G, Wallace J, Locarnini S, Desmond P, Gane E. Crawford D. Hepatitis B in Australia: Responding to a Diverse Epidemic. http://www.ashm.org.au/uploads/Hep-B-in-Australia.pdf. 18.12.2008)

14.(Wasley A, Miller JT, Finelli L.Surveillance for Acute Viral Hepatitis - United States, 2005. MMWR 2007; 56(SS03):1–24.

24


TEŞEKKÜR EDERİM

Dr. Metin TEKTAŞ Hatay Sağlık Müdürlüğü

[email protected]

dr. metin tektaŞ hatay İl sağlık müdürlüğü 14. pratisyen hekimlik kongresi 30.ekim.2009

Documents