![Page 1: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/1.jpg)
TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012
Şeref Özkara ([email protected]) Atatürk Göğüs Hastalıkları ve GCEA Hastanesi, Ankara
![Page 2: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/2.jpg)
Film Kalitesi
Kötü film
Film tekrarlanır
Okunabilir film
Önce film kalitesi değerlendirilir
![Page 3: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/3.jpg)
Film kalitesinin unsurları
• Dansitesi uygun olmalı. Parankim net görülmeli.– Yumuşak (beyaz), “underexposure”– Sert (siyah), “overexposure”
• Simetrik olmalı• İnspiryumda çekilmiş olmalı• Akciğerleri içermeli – Larinks ve kostofrenik sinüsleri içermeli.
• Skapulalar akciğer alanı dışında olmalı.• Artefaktlar görüntüyü engellememeli
![Page 4: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/4.jpg)
Mycobacterium tuberculosis: primer enfeksiyon
• Basille ilk karşılaşma sonrası enfeksiyon• Ghon odağı: yerel enfeksiyon• Ranke kompleksi: yerel enfeksiyon ve lenf bezi
yayılımı• Çocuklarda genellikle semptomsuz• Erişkin: kilo kaybı, ateş, öksürük, hemoptizi• Radyoloji muhtemelen %15 normal
![Page 5: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/5.jpg)
Mycobacterium tuberculosis: primer enfeksiyon 2
• Konsolidasyon, genellikle lobu tutar, yavaş temizlenir.
• Çocuklarda atelektazi• Kavite ve miliyer yayılım seyrek• Çocuklarda lenfadenopati tipiktir, erişkinlerde
seyrek• Plevra sıvısı görülebilir. AC hastalığı olmadan.
Çocuklara göre genç erişkinlerde daha fazladır
![Page 6: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/6.jpg)
Ghon lezyonu. Küçük, sınırlı, yoğun nodül.
![Page 7: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/7.jpg)
Ranke komleksi: Sınırlı, yoğun nodül ve hilusta kalsifiye nodül.
![Page 8: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/8.jpg)
Çocukta primer TB: (A) sağ paratrakeal LAP(B) 1 yıl önce, sağ paratrakeal bölge
normal, (C) BT’de düşük yoğunluklu
subkarinal lenf nodu büyümesi, sağ alt lop bronşunu daraltmış.
![Page 9: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/9.jpg)
Çocukta primer TB: konsolidasyon.
![Page 10: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/10.jpg)
Çocukta primer TB: bronkopnömoni. Yamalı konsolidasyon izleniyor.
![Page 11: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/11.jpg)
Tüberküloz, miliyer görünüm (1/3)A. Rasgele dağılmış çok sayıda nodül
![Page 12: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/12.jpg)
Tüberküloz, miliyer görünüm (2/3)B. YÇBT, rasgele dağılmış yaygın nodülleri gösteriyor
Oklar: subplevral nodüllerOk başları: sentrlobüler nodüller
![Page 13: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/13.jpg)
Tüberküloz, miliyer görünüm (3/3)C. Makroskopik görünüm. Rasgele dağılmış nodüller.
![Page 14: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/14.jpg)
Çocukta primer TB: havayolu tutulumu ve hacim kaybı. Sağ küçük fissür yukarı çekilmiş, hacim kaybını gösteriyor.
![Page 15: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/15.jpg)
Primer TB: plevra sıvısı. BT’de iki taraflı plevra sıvısı ve lingulada konsolidasyon. Plevra biyopsisinden M. tuberculosis üretilmiş.
![Page 16: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/16.jpg)
Perikart TB: kalsifiye perikardit. Oklar, perikarttaki kalsifikasyonları gösteriyor.
![Page 17: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/17.jpg)
Primer TB: kavite. Sağ orta alt zonda konsolidason ve kavite (ok)
![Page 18: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/18.jpg)
Postprimer (reaktivasyon) TB
• Latent enfeksiyonun aktifleşmesi ile• Genellikle üst lopların apikal ve posterior
segmentleri ile alt lobun superior segmentinde• Tedavisiz genellikle ilerleyici hastalık yapar• Kavite sıktır: endobronşiyal yayılım olabilir.
![Page 19: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/19.jpg)
Postprimer (reaktivasyon) TB 2
• Sınırları net olmayan konsolidasyon• Kavite %40-87 görülür. • YÇBT’de sentrlobüler nodüller ve “tomurcuklu
ağaç görünümü”• Lenfadenopati ve plevra sıvısı seyrektir• Miliyer yayılım• Hava yolu tıkanıklığı• Tüberküloma
![Page 20: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/20.jpg)
Postprimer TB: Konsolidasyon. A. Apikal ve posterior lop
konsolidasyon ve lineer, nodüler opasiteler.
B. B. Tedavi bitimindeki film. Lineer opasiteler ve hacim kaybı (trakea yer değiştirmesi)
![Page 21: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/21.jpg)
Postprimer TB: konsolidasyon, kavite ve küçük nodüller. A. Yamalı konsolidasyon (ok),
küçük nodüllerB. BT’de, konsolidasyon ve kavite
(ok başı) ile küçük sentrlobüler nodüller (ok)
![Page 22: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/22.jpg)
Postprimer TB. A. Makroskopi: bronşların dolması,
tomurcuklu ağaç görünümü patolojisi
B. YÇBT’de çok sayıda küçük nodüller ve dallanmalar. Bunlar; mukus, püy ve döküntüler ile bronş tıkanmasına bağlıdır (tomurcuklu ağaç görünümü)
![Page 23: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/23.jpg)
Posprimer TB: hızlı AC yıkımı. A. Sol alt lop bronşektazisi ve AC
yıkımı, lingula da etkilenmiş.B. Daha sonra çekilen BT: sol alt
lop yıkımı artıyor.
![Page 24: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/24.jpg)
Posprimer TB: hızlı AC yıkımı. C. Birkaç ay sonraki AC filmi, sol AC
yıkımı ve mediasten yapılarının sola kayması
D. Y(+) kalan hastada sol pnömonektomi yapılınca aşırı hacim kaybı ve bronşektazi görünüyor.
![Page 25: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/25.jpg)
Posprimer TB: kavite. Sağ üst lopta konsolidason, lineer ve nodüler opasiteler, kavite. Sol üst loptaki nodüller, endobronşiyal yayılım ile oluşan “asiner” nodüllerdir.
![Page 26: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/26.jpg)
Posprimer TB: kaviteA. Sağ üst lopta kaviteB. BT’de sağ üst lop
kavitesi duvarı orta derecede kalın ve düzensiz
![Page 27: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/27.jpg)
Postprimer TB: enfeksiyonun endobronşiyal yayılımı. Bronşektazi ve kavite ve sentrlobüler nodüller
![Page 28: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/28.jpg)
Postprimer TB: tedavi yanıtıA. Aktif TB dönemi. Yamalı infiltrasyon, küçük nodüller, kavite
![Page 29: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/29.jpg)
Postprimer TB: tedavi yanıtıC. Sağ apikal kavite de ve sol üst loptaki konsolidasyon ve nodüllerde gerileme. Apikal plevra kalınlaşması artmış.
![Page 30: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/30.jpg)
Postprimer TB: bronkoplevral fistül. BT’de çok sayıda hava sıvı seviyesi ve bronkoplevral fistül.
![Page 31: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/31.jpg)
Postprimer TB: spontan pnömotoraks.BT’de pnömotoraks ve sağ akciğer konsolidasyonu görülüyor.
![Page 32: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/32.jpg)
Postprimer TB: TB ampiyem.BT’de plevrada kalsifikasyon ve büyük bir plevra sıvı varlığı izleniyor.
![Page 33: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/33.jpg)
Postprimer TB: tüberkülom. Akciğer filminde sol apekste nodül izleniyor.
![Page 34: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/34.jpg)
Postprimer TB: tüberkülom. Sol apikal lezyon kontrast tutmuyor ve kalsifiye değil.
![Page 35: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/35.jpg)
Postprimer TB: tüberkülom. TB tedavisi sonrası nodülde kısmi gerileme izleniyor.
![Page 36: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/36.jpg)
Postprimer TB: kavite ve yerel endobronşiyal yayılım
![Page 37: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/37.jpg)
Postprimer TB: bronkolitiyazis. Bronkolit basısı nedeniyle sağ orta lop medial segmentte kısmi tıkanma
![Page 38: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/38.jpg)
Postprimer TB: bronkostenoz. AC filminde sol üst lopta hacim kaybı. Sol üst lopta sisli bir opasite, sol kalp sınırı silinmiş. Koronal BT’de sol ana bronşta darlık.
![Page 39: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/39.jpg)
ÇİD-TB hastası. BT’de konsolidasyon ve kavite izleniyor.
![Page 40: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/40.jpg)
TB kollaps tedavisi. İçi boş toplarla yapılan plombaj
![Page 41: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/41.jpg)
TB kollaps tedavisi, torakoplasti. Kalsifiye fibrotoraks izleniyor
![Page 42: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/42.jpg)
TB’de sık görülmeyen bulgular
• Atipik parankim yerleşimi: postprimer TB’de üst lop anterior segment, alt lop tutulumu
• Postprimer TB’de LAP, birlikte parankim opasitesi olsun ya da olmasın
• TB ile ilişkili yaygın (diffüz) opasiteler• Akciğer kavitelerinde hava-sıvı düzeyleri• Kitle benzeri opasiteler ya da tüberkülomalar• 40 yaş üstü hastalarda primer TB görünümleri• Tek başına plevra sıvısı
![Page 43: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/43.jpg)
TB’nin komplikasyonları
• Aspergilloma• Rasmussen anevrizması• Bronkolitiyazis• Bronşektazi ve akciğer
harabiyeti• Trakeoösefageal fistül• Ösefagomediastinal
fistül
• Hava yolu darlığı• Ampiyem• Perikardit• Mediasten fibrozisi• Göğüs duvarı absesi• Spinal osteomiyelit
![Page 44: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/44.jpg)
Santral sinir sistemi TB: tüberkülomlar
![Page 45: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/45.jpg)
Kas-iskelet TB: spina ventosa. İkinci parmak kemik dokusunda kistik harabiyet ve yumuşak doku şişliği
![Page 46: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/46.jpg)
Genitoüriner TB: Cam macunu böbrek, böbrek şeklinde amorf kalsifikasyon
![Page 47: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/47.jpg)
TB aktif mi?• Görüntüleme, bakteriyolojinin yerini tutmaz. • 6 ay ya da daha eski film var ve bulgular stabil ise inaktif olduğu
düşünülür. BAZI FİLM BULGULARI AKTİFLİK LEHİNEDİR
• Lenfadenopati • Konsolidasyon (hava boşluğu ya da AC lobu)• Endobronşiyal yayılım görünümü
– Sentrlobüler nodüller (YÇBT)– Dallanma göstermesi (YÇBT)
• Miliyer görünüm• Akciğerde kaviteler• Bu bulguların fibrozis ya da yapısal bozulma olmadan görülmesi
![Page 48: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/48.jpg)
YÇBT ve TB aktifliği
AKTİFLİK LEHİNE• Konsolidasyon• Nodüller (özellikle dallanma görünümü ile)• Buzlu cam opasitesi
İNAKTİFLİK LEHİNE• Bronşektazi • Lineer ve retiküler opasiteler• Yapısal bozulma• Kalsifiye nodüller
![Page 49: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/49.jpg)
BAĞIŞIKLIĞIN BASKILANMASI VE TB
• Bağışıklık fazla baskılanınca (CD4<200hc/µL)– Akciğer dışı TB sık görülür– Toraks bulguları primer TB’ye benzer.
• Konsolidasyon• LAP• Plevra sıvısı
• Miliyer görünüm, bağışıklık ciddi şekilde baskılanınca daha fazla görülür.
• Ciddi bağışıklığı baskılanmış hastada LAP sıklıkla baskın ya da tek bulgudur. – Tutulan lenf bezinin dış kenarlarında kontrast tutulur.– HIV’de periferik kontrast tutulumlu LAP, mikobakteri
lehinedir.
![Page 50: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/50.jpg)
HIV/AIDS ile birlikte TB: primer TB görünümü. Alt lobda konsolidasyon, plevra sıvısı
![Page 51: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/51.jpg)
HIV/AIDS ile birlikte TB: primer TB görünümü: sağ paratrakeal LAP. BT’de lenf bezi merkezinde dansite düşük, nekrozu düşündürüyor.
![Page 52: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/52.jpg)
HIV/AIDS ve anti retroviral tedavi (ART) ile bağışıklığın geri gelmesi sendromu (immune reconstitution syndrome): ART öncesi film, minimal, hilus periferi değişiklikler. ART’den aylar sonra sağ paratraekal LAP görülüyor.
![Page 53: TB Radyolojisi TTD TB Kontrolü Kursu, 11.04.2012](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062305/568154d5550346895dc2d8f8/html5/thumbnails/53.jpg)
Teşekkürler