Download - Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
1/11
MUSEUM
S
RESTAURANT
E
UITSIGRO
ETES
NATUURLEWE
AVONTU
RE
MONUME
NTE
NASIONA
LEPARK
E
SLAGVELD
E
BERGPA
SSE
VOETSLAAN
PAAIE
STRA
NDE
KULTUUR
TERREINE
BERGFIET
SROETES NATUU
RWANDE
LINGS
WYNPLASE
GALERYE
Deur Marille Renssen en Hirsh Aronowitz
vir Suid-Afrikaners
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
2/11
Bladsy
Kitsvinder 3
Kaart van Suid-Afrika 4
Roete 1 - Tzaneen na Kruger 6
Roete 2 - N2 Kaapstad na Oos-Londen 14
Roete 3 - R62: Robertson na Oudtshoorn 24
Roete 4 - Calitzdorp na Beaufort-Wes 32Roete 5 - Calvinia na Upington 38
Roete 6 - Upington na Thabazimbi 46
Roete 7 - Swellendam na Saldanhabaai 54
Roete 8 - Swellendam na Calvinia 62
Roete 9 - Grahamstad na Uniondale 70
Roete 10 - Aliwal-Noord na Underberg 78
Roete 11 - Bloemfontein na Harrismith 86
Roete 12 - Pietermaritzburg na Harrismith 94
Roete 13 - Durban na Oos-Londen 102
Roete 14 - Port Elizabeth na George 110
Roete 15 - Swellendam na Gordonsbaai 118
Roete 16 - Calvinia na Kimberley 128
Roete 17 - Johannesburg na Welkom 136
Roete 18 - Beaufort-Wes na Vryburg 142
Roete 19 - Kaapstad na Bloemfontein 150
Roete 20 - Bloemfontein na Musina 158
Roete 21 - Ceres na Clanwilliam 168
Roete 22 - Durban na Mokopane 174
Roete 23 - Harrismith na Kosibaai 184
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
3/11
DorpsplanneNasionale parke
Skandeer hierdie QR-kodes vir kaarte van nasionale parke en
dorpsplanne vir hierdie afdeling (sien laaste bladsy van boek)
102
Durban se groot aantrekkingskrag is sy gematigde klimaaten betreklik warm see, veral in die middel van die winterwanneer die res van die land onder n ysige kleed bibber. Dieaangename winterweer is te danke aan die Indiese Oseaan sewarm Agulhasstroom wat die water tussen April en Oktoberteen om en by 25 C hou. Durban se strande is ook van dieland se veiligste; 234 km se haainette beskerm 320 km kuslyn,van Port Edward in die suide tot Zinkwazi-strand naby die
Tugelamond, met n beskermde strook by Richardsbaaiverder noord.
Die kus noord sowel as suid van Durban is bekend vir diestring dorpies en oorde; di gebied het trouens die hoogstekonsentrasie dorpe binne die kortste afstand van mekaar. Opplekke is dit skaars 10 km. Toerismeliggame het die Suidkus
tot die Saerkus herdoop vanwe sy 40 km diepblou oseaan.Die Wildekus, daarenteen, wat van die KwaZulu-Natalse
grens suidwaarts tot by Oos-Londen strek, word deur syafgesonderheid, eensaamheid en dus (iets om voor dank-baar te wees) sy onderontwikkeldheid gekenmerk. Jy kan diestrande steeds ongerep noem, terwyl die see agter die langskuimwit branders turkoois is. Die gebrek aan infrastruktuurbeteken dat elektrisiteit afwesig is en sonkrag dus heers,
terwyl verblyf gewoonlik eenvoudige grasdakrondawelsbeteken maar dis juis waarvoor besoekers aan die Wildekusso lief is. En moenie n funksionele paaienetwerk verwag nie:die teerpaaie wat van die N2 na Port St Johns en Koebaaiafdraai, is die ene slaggate, het nie padskouers nie en worddeur roekelose minibustaxis oorheers.
Durban en die Suidkus, Wildekus, Dwesa-, Cwebe- en
Mkhambathi-natuurreservaat
DURBAN NA OOS-LONDEN
GOEIE REDES OM TE BESOEK
SEISOENSINLIGTING
Beste tyd van die jaar om die streek tebesoek, en vir kampering, stap,bergetsry, voetslaan of 4x4Heeljaar (somer baie vogtig, horenval)
Beste tyd vir watersport en duikHeeljaar (Aliwal Shoal: Mei toteinde Jul)
Beste tyd vir die sardientjieloopJun tot Jul
ROETE13
688km/8u
ur30min
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
4/11
103
HOOGTEPUNTE BladsyRekspring van Moses Mabhida-stadion af 104Skubaduik by Aliwal Shoal 105Stap of bergets langs die Pondolandkus 106
SO BAIE OM TE DOEN EN TE SIENBring tyd op Durban se strande deur 104Neem die kleintjies na Mini Town, Durban
se seekant 104Neem fotos van die laaste riksjas 104Speel by Wet n Wild, uShaka Marine World 104Besoek die akwarium en dolfyne by Sea World 104Gaan op die Xpanda-haaiduik by uShaka 104Neem Moses Mabhida se kabelspoorkar 104Doen die Moses Mabhida-avontuurstap 104Laat jou kinders in Durban se Natuur-
wetenskapmuseum slaap 104Besoek die Port Natal Maritieme Museum 104Haal die Inchanga-stoomtrein 104
KRY KOERS NA DIE OOP RUIMTESBring tyd op aManzimtoti deur 105Foeeslaaid oor Oribi Gorge 105Beproef Lake Eland WR se bergetsroetes,
Port Shepstone 105Toets die 4x4-, motorets- en vierwieler-
baan, Lake Eland 105Ry Clearwater Trail Centre se vier
bergets-roetes 105Gaan saam met jou kinders op Clearwater
se wonderlike roete 105
Ervaar Mkhambathi NR se natuurskoon 106Verken Port St Johns se natuurskoon 106Beleef Koebaai se wye ruimtes 107Aanskou die sardientjieloop in Junie/Julie 107Moenie Butterworth se Bawa- en Gxarha-
waterval misloop nie 108Kyk vols in Oos-Londen 108Beproef Kidds Beach se bergetsroetes 108
ANDER INTERESSANTE UITSTAPPIESStap of 4x4 in die Dwesa en Cwebe NR 107Bly in The Haven Hotel, Cwebe NR 107Neem die Keirivier-pont tot by Trennerys 108
Middel Feb Dusi-kanomarathon, www.dusi.co.zaDerde week Mrt Time of the Writer-fees, Durban,
www.cca.ukzn.ac.zaMrt/Apr Festival of Chariots-sierwaoptog, Durban,
www.indianspice.co.za/2013/03/durban-festival-of-chariotsEinde Apr Oos-Londense Landbouskou, www.elshow.co.zaEinde Apr Tour Durban-bergetsren (105 km, 45 km) en 55 km-Cyclo-Cross, www.tourdurban.co.zaEerste week Jun Durban Surf Carnival, Sentrum vir Skeppende Kuns,
http://durbansurfcarnival.blogspot.com/Eerste week Jul Vodacom Durban July-perdewedren,
www.vodacomdurbanjuly.co.zaEerste week Jul Mr Price Pro Ballito-branderplankkompetisie,Durban, www.mrpricepro.comMiddel Jul KZN Winter Air Tour (Durbanse vliegskou), Virginia-lughawe,
www.kznwinterairtour.co.zaSien Topgebeurtenis hieronder
>> Derde week Jul Imana Wild Ride-bergetsren (4 dae, 200 km),Wildekus, www.wildride.co.za/route.htm
Laat Jul Durbanse Internasionale Filmfees, www.durbanlmfest.co.zaLaat Jul Wild Coast Jikeleza-fees (plattelandse kermis), InkwenkweziPrivate Wildreservaat, www.wildcoastjikeleza.co.zaLaat Jul Wild Coast Jikeleza Wet & Wild-fees, www.inkwenkwezi.comEinde Jul Bomvu-kultuurmusiekfees, Koebaai,
www.wildcoastholidays.com/coee-bay.htmlLaat Aug Jomba! Kontemporre dansfees, Durban,
www.sneddontheatre.co.za/12th-jomba-contemporary-dance-festival.html
Vroeg in Sep Inheemse Plant-fees, Botaniese Vereniging SA, Durban,www.indigenousplantfair.org.za
Derde week Sep Durbanse Sandkasteelkompetisie,
http://streetscene.co.za/events/sandcastle-competition/Vroeg in Okt Diwali Fees van Ligte, Durban,www.indianspice.co.za/tag/durban-diwali-festival/
Middel Okt Poetry Africa, Durban, www.cca.ukzn.ac.za
>> TopgebeurtenisWildekus se Imana Wild RideDi opwindende bergetsren wat 200 km in vier dagskofte dek, neemryers van die Groot-Keirivier se mond tot die Umngazi River Bungalows,wat 20 km suid van Port St Johns gele is. Weens die wildheid en afge-sonderheid van die kusgebied is dit onmoontlik om n presiese roete uitte stippel, maar deelnemers ontvang n gelamelleerde roetekaart metuitvoerige instruksies en n voetslanerkaart van die kuslyn. Die doel is omdie gety te ry en daarom word deelnemers gevra om by die kusstrookte hou. Ryers beweeg net van die kusstrook binneland toe wanneer dieterreingesteldheid hulle verhoed om te ry of te dra.
Deelnemers dek ongeveer 45 km per dag, met n taai 63 km op die laasteskof. Dis n siek veeleisende wedren wat strandry, rivier- en pontoorgange,uitputtende heuwelklimme (met draseksies) en steil afdraandes insluit.Maar die natuurskoon en die skofte deur die inheemse bos in die Dwesa/Cwebe- en die Hluleka-reservaat help om jou die pyn te laat vergeet.En daar is niks wat die redelik ervare bergetsryer nie kan baasraak nie.
GEBEURTENISSE, FEESTE, WEDRENNELANGS DIE ROETE
OR TAMBO-ERFENISTERREINOp die R61, noordwes van Port Edward, is
Mbizana; 32 km noordwes daarvan draai n pad
af na Nkantolo, Oliver Tambo se geboorteplek. Werk is
hier aan die gang om die nuwe OR Tambo Heritage Precinct
and Garden of Remembrance te voltooi. Die terrein sal deel
word van die Nasionale Erfenisroete, wat ingestel is om die
bevrydingstryd te herdenk. Die gedagte is om Tambo se
geboorteplek met sy laaste rusplek in Wattville, Benoni, te
verbind. Op die terrein is rondawels, n kraal, n woonhuis, ver-
tolkingsentrum en grafstene opgeknap, en daar word gewerkaan die Gedenktuin, wat n erfenispaadjie met inligting en n
meer as lewensgroot standbeeld van Oliver Tambo sal bevat.
Hier kan besoekers meer te wete kom van Tambo se jeug,
sy tyd in ballingskap en die land se eerste swart prokureurs-
rma wat hy en Nelson Mandela gestig het.
:http://dac.sita.co.za/content/or-tambo-house
:http://liberationheritage.co.za/
UNIEK SUID-AFRIKAANS
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
5/11
104
1 REKSPRING VAN MOSES MABHIDA-STADION AFDi vernuftig ontwerpte stadion met sy saagtand-
balke, wat soos die vlymskerp tande in n haai se
oopgesperde kake lyk, is op sigself n skouspel.
Maar nou kan jy ook aan sy rukrek spring en swaai.
Jy staan in die stadion op n brug 106 m bo die sport-
veld, spring in die ruimte in en swaai in n boog van
220 m onder die sentrale koepelboog.
2 NEEM MOSES MABHIDA SE KABELSPOORKARn Kabelspoorkar, wat oor die lengte van die stadion se noordelike boog loop,
neem 2 minute van die onderste tot die boonste stasie se SkyPlatform, waar
jy met verstommende 360-uitsigte oor die stad begroet word. Passasiers
staan regop en hou aan n handreling terwyl hulle oor die boog beweeg. Om-
dat die boog se gradint aansienlik wissel, is die kar met n selfgelykmakende
vloer toegerus.
4 HAAL DIE INCHANGA-STOOMTREINuMgeni Steam Railway word deur n groep vrywillige stoomtreinentoesiaste
bestuur, wat ou lokomotiewe restoureer en hulle dan vir georganiseerde ritte op
n spoorlyn van Kloofstasie, waar die Stokers Arms-kroeg/restaurant gele is, na
iNchangastasie en terug gebruik. Die spoorlyn na iNchanga, n koloniale stasie wat
in 1895 gebou is, is self in die laat 19de eeu gel en is een van die oudste aktiewe
spoorlyne in Suid-Afrika. Die rit van 45 min, aan die rand van die betowerende
Vallei van n Duisend Heuwels, vind die laaste Sondag van elke maand plaas. Treine
loop ook van Pietermaritzburg na Bayneseld, Nottingham Road en Wartburg.
3 DOEN DIE MOSES MABHIDA-AVONTUURSTAPDi keer op die stadion se suidelike boog, word tot nege mense op n slag van
veiligheidstoerusting voorsien, waarna hulle onder die wakende oog van gekwali-
seerde instrukteurs oor sowat 500 trappies na die top van die boog (en ondertoe)
klim. Jy gaan staan op verskeie plekke om jou aan die kromming van Durban se see
en sand te verkyk. Wanneer jy by die Groot Swaai se brugplatform verbystap, kan
jy jou op die rug klop dat jy jou nie deur vriende of gesin laat ompraat het nie
Durban Port Edward
VIER DINGE OM IN EN OM DURBAN LANGS DIESTRAND TE DOEN Bring tyd op die beste Suidkusstrande deur. Di
wat onlangs Blouvlagstatus verwerf het d.w.s.
hulle is skoon, veilig en omgewingsgesond is
onder meer Hibberdene, Southport (net noord van
Port Shepstone), Lucien en Marina (naby Margate,n baie gesinsgeorinteerde oord), Ramsgate en
Trafalgar (net noord van Port Edward). Verskeie
van die strande het getypoele.
Neem jou kinders na Mini Town aan die Durbanse
seekant. Hier is al die stad se beroemde landmerke
tot knieho modelle (n skaal van 1:24) verklein.
Treine tjoek-tjoek ononderbroke langs n uitge-
breide spoornet, en n skip en sleepboot vaar in
die hawe rond.
Kyk hoe polisie op hul perde die kuslyn langs
Durban se Promenade patrolleer.
Neem n foto in die vakansietyd van die laaste
oorblywende Zulu-riksjatrekkers op MarineParade. n Mens moet hulle eenvoudig bewonder:
die veelkleurige, sierlike hooftooisels, sewe keer so
lank soos hul kop, wat bo hul wenkbroue uittroon.
VIER AKTIWITEITE BY uSHAKA MARINE WORLD Gly by die Wet n Wild-temapark op die Plunge,
n vryvalglybaan, tot in n poel. As jy daarna nog
staan, kan jy die Tornado- of Kamikaze-glybaan
aandurf om jou ingewande om te woel. En jy kan
natuurlik nie die aftog blaas voordat jy dit op die
Drop Zone van 18 m, glo Afrika se hoogste glybaan,gewaag het nie.
Ervaar Sea World, die grootste akwarium in
die Suidelike Halfrond, deur sy ondergrondse
kykvensters. Betree 500 m se galerye wat die
seediere se natuurlike habitats naboots en volgens
n spookskiptema ontwerp is deur n gat in een
van vier ou skeepswrakke.
Besoek die dolfyne om onder meer vir Gambit,
Frodo en hul kleintjie, Khethiwe, te ontmoet; en
groet die groenseeskilpad bekend as Wasabi.
Sluk jou vrees by uShaka Marine World en waag
dit op die Xpanda-haaiduik. Trek swemklere aan,
sit n masker en snorkel aan en sak in n akrielhok
af om Zambezi- en skeurtandhaaie van aangesigtot aangesig te ontmoet. Dis nie so erg nie, regtig;
party haaie kring om die hok, ander gly stadig
verby, maar dis die naaste wat jy ooit aan di
jagters van die diep waters sal kom.
uShakaMarineWorld
TWEE MUSEUMS VIR DIE KINDERS Watter kind klouter nie graag oor bote, veral as dit n stoomaangedrewe sleep-
boot of n mynver is nie? In die Port Natal Maritieme Museum se kleinboothawe,
het die 38 jaar oue sleepbootJR Morese oliestookenjin tallose bergingsvaarte op
die onstuimige see oorleef. Die mynver SASDurbanis 42 jaar oud, maar n snuiter
langs die steenkoolgedrewe uLundi, wat al 75 jaar daar is. Daar is ook n bonus:
toegang tot die museum is gratis!
As jy in die Julieskoolvakansie in die stad is, doen navraag by Durban se Natuur-
wetenskapmuseum, wat in die stadsaal gele is, of hulle n uitslaapaand beplan.
Jou kinders sal hul eie Nag in die Museum, net soos in die iek, beleef.
ROETE13
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
6/11
105
5 BRING TYD OP aMANZIMTOTI DEURDi strand en oord is gewild onder gesinne; die waterglybane gee
die kleintjies se stembande oefening, terwyl Funland n oplossing vir
tiener-kortaandagspan-sindroom is. Volgens Zulu-oorlewering het
die naam aManzimtoti in 1828 by Koning Shaka ontstaan wat, toe hy
n kalbas met water uit die rivier (later Manzimtoti genoem) gegee is,
ges het Kanti amanzi mtoti(So, die water is soet).
7 FOEFIESLAAID OOR ORIBI GORGEIn die Lake Eland-wildreservaat, 40 km buite Port Shepstone, is n
4,5 km lange reeks van 14 foeeslaaids oor die dramatiese Oribi Gorge
aangebring. Met die een kabel gons jy oor die 300 m diep ravyn, met
n ander sweef jy laag oor die meer (kyk of jou tone deur die water kan
klief), en met die laaste een gly jy deur n tonnel en oor n rivier.
8
BEPROEF LAKE ELAND WR SE BERGFIETSROETES, 4x4-, MOTORFIETS-EN VIERWIELERBAANVan die 4 km Bambi-baan vir kinders tot die 2445 km-roetes vir die
meer ervare bergetsers, is daar in die Lake Eland-wildreservaat buitelug-
aktiwiteite vir almal. Goed onderhoude roetes neem bergetsers deur
skilderagtige wildkykwreld wat deur vier verskillende ekosisteme (bosveld,
grasveld, vleigebied, kuswoud) loop, maar ook n veeleisende klim teen
Dunstonespas uit insluit.
Daar is n spesiaal ontwerpte 4x4-baan in die reservaat, ook geskik vir motor-
etse en vierwielmotoretse.
6 SKUBADUIK BY ALIWAL SHOALIn Suid-Afrikaanse skubaduikkringe (en ook internasionaal), word
Aliwal Shoal in dieselfde asem as die beste van die land se warm-
waterriwwe genoem. Met uitstekende sigbaarheid en temperature
wat selde tot onder 19 C daal, ervaar duikers n rif met lewendige
koraal waar dit wemel van seediere soos steenvisse, vuurvisse, bont-
palings en aartappelbaarse. Selfs meer opwindend is die seeskilpaaie,
re en walvisse. Maar die heel opwindste is seker die Zambezi-, skeur-tand- en tierhaaie.
Butterworth Oos-Londen
Koedoe-ooi
OribiGorge
10 CLEARWATER SE WONDERLIKE ROETE VIR KINDERSDi 800 m lange sirkelpaadjie, n mengsel van pret, natuur en
leer in die Clearwater Trail Centre, lei kinders deur bergwoud en
rotsagtige grasveld. Die sentrum se ryke verskeidenheid vols
en wild word met lewensgroot geskilderde uitsnymodelle gevier,
elkeen genommer met verwysing na n kontrolelys wat jy met
jou saamneem. n Ystervark beloer jou van agter n bos uit, n
bosbok verras jou onder n boom, en skielik sien jy n glimp van
kleur uit die hoek van jou oog n bosloerie op die tak bo jou!
Wie weet, op die ou end is jy net so betower soos jou kinders.
9 VIER BERGFIETSROETES BY CLEARWATER TRAIL CENTREDi sentrum, net buite Port Edward, het vier roetes gebou, wat van maklik tot
moeilik gegradeer is en van 6 km tot 14 km oor grond, gruis en teer wissel.
Ryers word deur natuurlike opdraandes, skerp sigsagdraaie, berms, bre en
driwwe uitgedaag.
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
7/11
106
11 IKONIESE WILDEKUSWat maak die Wildekus so uniek (buiten sy blougroen water
en strooisuikerstrande)? Eerstens, die grasdakrondaweltjies
wat babablou, pastelgroen en roomyspienk geverf is. Dan is daar
die buitebande wat potplanthouers geword het en elke tweede
grasdakspits versier (kyk uit vir die aalwyne!). En die mees
ikoniese is die koeie wat soos slaapwandelaars op die strand
dwaal. Glimlag maar; hulle is eintlik baie vriendelike siele.
12 ONTDEK N PARADYS IN DIE MKHAMBATHI NRKlein, maar asemrowend mooi: hoboomwoud, digbegroeide
groen klowe, sandsteenkranse en tuimelende watervalle, waarvan
een oor kranse regstreeks in die see stort. Di reservaat is wild,
afgele en ongerep. Elande, koedoes, rooihartbeeste en sebras
wei op die grasveld; en wees op die uitkyk na die endemiese
Pondopalm. Verblyf is in die vorm van n luukse selfsorgherbergen selfsorgrondawels.
13 BERGFIETS- EN STAPROETES AAN DIE PONDOLANDSE KUSn Onderneming bekend as Drifters het, met die samewerking van
plaaslike gemeenskappe, vier wilderniskampe langs die pragtige
kusstrook tussen die Mkhambathi-natuurreservaat en Port St Johns
ontwikkel. Bergetsers en voetslaners het die keuse om een van
die kampe as basis te gebruik of om die kuslyn van kamp tot kamp,
elk tussen die melkhoutduine, te verken. Jy moet selfversorgend
wees, maar die grasdaktenteenhede bevat al die nodige geriewe.
Voetslaners stap tot 16 km op n dag, terwyl bergetsers 35 km vantegnies moeilike en veeleisende terrein moet aanpak: verwag steil
heuwels, kleierige paadjies, knieho gras, trapsgewyse rotslyste en
sagte sand.
Hoogtepunte is tuimelende dolfyne en spuitende walvisse;
Waterfall Blu, waar n rivier 100 m loodreg in die see stort; en
Katedraalrots se gebarste en versplinterde sandsteenboog.
16 BLY OOR IN DIE UMNGAZIRIVIER-BUNGALOWSDi oord denieer feitlik die Wildekus; hy is pragtig gele (glo
een van die beste plekke aan die Wildekus), uiters gewild, en
gesinne stroom keer op keer hierheen. Gele aan die uMngazi-
riviermond, naby die Silaka-natuurreservaat (goeie vollewe omdie Gxwalenirivier), is dit nie n plek waarheen jy vir alleenheid kom
nie. Dis vir die georganiseerde kinderaktiwiteite, die kanovaarte,
voetslaan en bergetsry, die visvang, die strandmeer, wit sand
en bruisende branders.
14 RUSTIGE PORT ST JOHNSPort St Johns word gekenmerk deur twee
duidelike pieke, Mount Thesiger en Sullivan,
waartussen die Mzimvuburivier vloei. Dis n plek
van bre-blaarpiesangbome en subtropiese woud.
Buiten vir die subtropiese natuurskoon en die
beroemde kusvoetslaanpad na Koebaai, kom
mense hierheen om agteroor te sit en te ontspan.
Party met n bietjie hulp van n bekende plant.
Port St Johns se beste kamerahoeke is ongeveer
5 km buite die dorp teen Mount Thesiger op. Trap
versigtig by die verraderlike afgronde, want daar is
nie relings om jou te beskerm nie, maar die uitsigte
op die Mzimvuburivier, waar hy lui-lui in die see
vloei, is verruklik.
17 NEEM FOTOS VAN DIE HOLE IN THE WALLEk weet, jy het die foto al n duisend keer gesien, maar nou kan jy
jou eie beeld vir die nageslag vasl. Di beroemde, groenbedekte
rotsformasie waardeur die meedonlose aanslae van die see n ton-
nel geboor het, word omraam deur n grys klippiestrand en n see
wat n diep turkoois gekleur is.Stap dan die 500 m na Boiling Point, waar die see stoei en bruis
en tussen twee kranse breek. Die water skiet 5 m die lug in en laat
n fyn sproei neerdaal wat jy op jou vel kan voel.
15 STAP NA DIE BLAASGAT EN DIE GAPINGOngeveer 2 km buite die dorp sal jy di twee natuurverskynsels
aantref. Om by Die Gaping-rotsformasie te kom, moet jy met n
primitiewe paalleer teen n krans ondertoe klim. n Gewurm deur
die nou Gaping bring jou by n tweede leer, waarlangs jy alim na
die Blaasgat toe, wat jy op n gladde swart rotslys sal tekom. Die
rustelose see skiet in n klipskoorsteen op en spuit waaiervormig
uit. Slaan ag op die teken wat hulle herdenk wat deur die siedende
see afgeslaan en meegesleur is. Dis gevaarlike wreld. Wees op die
uitkyk na die dolfyne se boogspronge in die deining.
Durban Port Edward
DIE WILDEKUS SE PAAIEHou in gedagte dat n rit oor die Wildekus se grond- en gruis-
paaie, ongeag die omstandighede, n stadige proses sal wees.
Paaie vermy altyd versperrings, wat beteken dat hulle kronkel en
dikwels daal om oor riviere in diep valleie te kom. Hulle is ook klip-
perig en verspoel en die ene slaggate; wanneer dit ren, raak hulle
klewerige glybane van modder en klei. Onthou ook dat, in hierdie
deel van die wreld, skape, bokke en beeste voorrang het. En hulleoefen daardie reg dikwels uit.
TipieseWildekustoneel
ROETE13
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
8/11
107
19 AANSKOU DIE SARDIENTJIELOOPGedurende ses weke in Junie en Julie, migreer miljoene
sardientjies (of, eh, sardyne dieselfde ding), deur n koue
seestroom uit die Suid-Kaap meegevoer, al langs die Pondo-
landse kuslyn tot by Durban en verder teen die ooskus op. Dit
lok derduisende seevols wat plonsduik om aan die ongewe-
naarde fees deel te h. Dis ook n goeie tyd vir walvisse, haaie
en dolfyne, wat nie op hulle laat wag om saam fees te vier nie.
18 KOFFIEBAAI: BESOEK DIE MINDER BEKENDE PLEKKERoep n gids se hulp in, want die minder bekende aantreklikhede spoor
jy nie maklik self op nie. Die pad na Baby Hole, die babaweergawe van
die meer bekende gat, loop langs die rand van n duiselingwekkende
afgrond bo die woedende see. n Entjie nadat jy die Mtonjanerivier
oorgesteek het (nat of droog na gelang van die tyd van die jaar) kan jy
die gat, wat deur n kleiner rif uitgekalwer is, net sien deur terug te kyk.
Ongeveer 500 m die binneland in en 5 minute se stap van die grond-
pad af, skuil die voorvaders, saam met n aantal oerdiere, volgens oor-
lewering in die Heilige Poele se geheimsinnige dieptes. Palms omsoom
die waterkant en in die somerhitte kan jy van oorhangende bome in
die water spring. Maar wie die voorvaders se sluimerslaap sal wil ver-
steur (en jou dalk hul toorn op die hals haal), gaan my verstand te bowe.
Butterworth Oos-Londen
HoleintheWall
Wildekusstrand
RAAK DEEL VAN DIE KOFFIEBAAIGEES
Laat kolletjies in die Xhosatradisie op jou gesig skilder en leeriets van die plaaslike kultuur.
Koop n handgemaakte tamboer by n plaaslike kunstenaar.
Bly n nag (of n paar) in die Coee Shack rugsakherberg om die
gesellige bymekaarkom van mense uit alle uithoeke van die wreld
te ervaar.
20 STAP EN KYK VOLS IN DWESA NR EN CWEBE NRDi twee klein reservate, wat deur die Mbasherivier geskei
word, is betreklik onontwikkel met hoofsaaklik voetpaaie en
4x4-spore as n manier om die verskillende habitats te verken.
n Mengsel van inheemse kusbos, grasbedekte heuwels wat
na die kus toe golf, kronkelende riviere en n afgele kuslyn
maak di reservate aanloklik, en volkyk is uitstekend. Kyk ofjy sangers, tinktinkies, visvangers en die bosloerie kan opspoor.
n Bykomende aantreklikheid in Dwesa is die hervestigde
wild buels, elande, blouwildebeeste en rooihartebeeste
terwyl Cwebe met watervalle in die bos en n pragtige meer
spog, waar jy dalk n groototter kan verras.
Die reservate het n swak reputasie vir gesluite en onbe-
mande hekke, besprekings wat soms nie nagekom word nie
en swak diens ontwikkel, dus moet jy maar voorberei kom.
21 GAAN TUIS IN CWEBE SE HAVEN HOTEL
Die voordeel van di gesinshotel, met sy rietdakchalets watop n grasbedekte bult gerangskik is, is sy ligging binne
die reservaat. Dis, aan die een kant, n klipgooi van die
pragtige woud met geelhout, ysterhout, nieshout en
wildevy en, aan die ander kant, van die kuslyn met
sy wit branders. Stap na die Banyane-waterval, wat
30 m oor n krans stort; klim daarlangs af na n poel
om te swem of piekniek te hou. Of geniet n hand-
galoppie langs die strand op een van The Haven
se Boerperdreune.
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
9/11
108
22 HAAL N PONT OOR KEIRIVIERMONDVakansiegangers van Oos-Londen wat by die gewilde Trennerys
Hotel aan die Qholoramond wil uitkom, moet die Keiriviermond,
noord van Morganbaai, op n pont oorsteek. Twee ponte, wat
elk twee voertuie kan vervoer, vaar gelyktydig heen en terug en
neem ongeveer 10 min van die een na die ander oewer.
26 BERGFIETSRY BY KIDDS BEACHVan Kidds Beach af straal n reeks bergetsroetes uit, van ritte met
die strand langs en tot in die Gulu- en Tyolomnqa-kusreservate tot
binnelandse plaasroetes wat gerek kan word om 100 km te dek.
Die strandroete loop oor harde en sagte sand met veeleisende
rotsgedeeltes, en gaan verby Gulu se pragtige sandduine. Die plaas-
roete is n enkelspoor wat op en af oor sand, gruis en rotse en deur
landelike gehuggies loop.
23 BAWA-WATERVAL, PLEK VAN TEREGSTELLINGMoenie die Bawa-waterval, suidoos van Butterworth, in
n afgele sytak van die Groot-Keirivier, misloop nie. n Dun
pluim baan sy weg deur n nou kanaal wat in soliede rots uit-
gekalwer is en stort 103 m tot in n donker poel. Toergidse vertel
graag dat dit hier is waar Xhosa-opperhoofde di wat van
heksery beskuldig is oor die krans se rand
gestoot het.
24 BESOEK DIE GXARHA-WATERVALTussen Butterworth en Qholoramond is
die Gxarha-waterval in die rivier van dieselfde naam, wat deur
die Xhosa-profetes, Nongqawuse, beroemd gemaak is. In 1856
het Nongqawuse haar beroemde visie op die oewer van die rivier
gehad, wat tot die ondergang van duisende van haar mense gelei
het. Volgens die boodskap van haar voorvaders moes die mense
hul vee slag en hul gesaaides verbrand, waarna die Britte in die
see gedryf sou word. Die Xhosas sou dan met n oorvloed beeste
en graan beloon word. Die werklikheid was dat haar mense vanhonger omgekom het.
Ry na The Gates, 3 km noord van Nongqawuse se kraal,
waar die Qholorarivier deur n dramatiese kloof tussen ho
kranse vloei.
25 GAAN KYK VOLS IN OOS-LONDENn Netwerk klein reservate om die stad huisves n verskeiden-
heid habitats, van kusbos en ruigte tot kuslyn. Die Umtiza-
natuurreservaat is die tuiste van woudvols in Oos-Londen,
terwyl vleivols in die Gonubie-natuurreservaat oorheers. In die
Nahoon-riviermonding kan volkykers waadvols sien en in die
kusbos word jy onder meer met die grysborstjagra en Knysna-
speg beloon. In die Amalinda-natuurreservaat, boer Europese
rietsangers en visvangers om die dam.
Durban Port Edward
Keimondpont HuisetussenButterworthenMthatha
ROETE13
NELSON MANDELA-JEUG-EN-ERFENISSENTRUM, QUNUDi sentrum is op Qunu, Nelson Mandela se tuisdorp
net suid van Mthatha, gele. Dit bevat uitstallings wat sy
lewe en sy beroemde pad na demokrasie in Suid-Afrika uitbeeld,
maar die beste manier om te ervaar wat die museum te bied het, is
om n Footprints Village Tour mee te maak. Op di wandeling sien jy
onder meer die velde waar Mandela as kind gespeel het, die oorblyf-
sels van die laerskool waar n onderwyser hom op sy eerste skooldag
die naam Nelson gegee het, n gladde rots waarop hy en sy maats af-
gegly het, en die oorspronklike woning met sy tradisionele hutte waar
hy grootgeword het.Op Mthatha word die Bhunga-museum, deel van die Nelson
Mandela-museumkompleks, vir heropening in 2014 opgegradeer.
Intussen word geskenke wat Mandela van mense, inrigtings en rege-
rings van oor die wreld ontvang het, in die Qunu-museum uitgestal.
047 538 0217:www.nelsonmandelamuseum.org.za
UNIEK SUID-AFRIKAANS
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
10/11
109
HOOGTEPUNTE
Aliwal Shoal: skubaduik
039 973 2233 (Aliwal Dive Centre):www.aliwalshoal.co.za/contact.html
Moses Mabhida-stadion: rekspring!
031 312 9281
:www.mosesmabhidastadium.co.za
Pondolandkus: voetslaan of bergets
011 888 1160 (Drifters)
:www.drifters.co.za
DINGE OM TE DOEN EN TE SIEN
Durbanse Natuurwetenskapmuseum
031 311 2256
:www.durban-tourism.com/Natural-Science-
Museum.html
iNchanga-stoomtrein
082 353 6003:www.umgenisteamrailway.co.za
Mini Town, Durbanse seekant
031 337 7892
:www.durban-tourism.com/Mini-Town.html
Moses Mabhida-stadion: Kabelspoor of
Avontuurstap
031 582 8242
:www.mosesmabhidastadium.co.za
Port Natal Maritieme Museum
031 311 2231
:www.durban.gov.za/city_services/
parksrecreation/
Sea World, uShaka Marine World
031 328 8222, www.seaworld.org.za
uShaka Marine World
031 328 8000
:www.ushakamarineworld.co.za
Wet n Wild, uShaka Marine World
:www.ushakamarineworld.co.za
BUITEAKTIWITEITE
Clearwater Trail Centre: bergets, pretstap
083 549 6710:http://clearwatertrails.co.za/
Koebaai: verken
:www.wildcoast.co.za
Oos-Londense natuurreservate: volkyk
043 701 9600
:www.ecparks.co.za
Kidds Beach, Oos-Londen: bergetsroetes
043 781 1624 of 082 838 4181
Lake Eland WR: foeeslaaid, bergetsroetes
039 687 0395
:www.lakeeland.co.za
Port St Johns se skilderagtige plekke
047 564 1187
:www.portstjohns.org.za
Sardientjieloop in Junie/Julie021 422 0394 of 082 253 5678
:www.sardinerun.net
ANDER INTERESSANTE UITSTAPPIES
Dwesa NR en Cwebe NR: voetslaan of 4x4
047 499 7900 (Dwesa) of 073 866 7895 (Cwebe)
:www.wildcoast.co.za/dwesa
:www.ecparks.co.za
Mkhambathi NR
043 701 9600
:www.ecparks.co.za/product/2231/
Mkhambathi_Nature_Reserve
VERBLYF
Koebaai, Coee Shack Backpackers
047 575 2048 of 083 656 4350:www.coeeshack.co.za
Cwebe NR, The Haven Hotel
047 576 8904 of 083 996 5343
:www.havenhotel.co.za
Durban
:www.wheretostay.co.za/kzn/dm/
Durban Suidkus
:www.wheretostay.co.za/kzn/sc/
Oos-Londen
:www.wheretostay.co.za/ec/am/
accommodation/east-london-area.php
Port St Johns, uMngazi River Bungalows
047 564 1115/6/8/9
:www.umngazi.co.za
Qholoramond, Trennerys Hotel047 498 0004/95
:www.trennerys.co.za
Wildekus
:www.wildcoast.co.za/accommodation
NASIONALE PARKE & RESERVATE
Dwesa- en Cwebe-natuurreservaat
047 499 7900 (Dwesa)
073 866 7895 (Cwebe)
:www.wildcoast.co.za/dwesa
:www.ecparks.co.za
Mkhambathi-natuurreservaat
043 701 9600
:www.ecparks.co.za
WOONWA & KAMPERING
aManzimtoti, Wavecrest-oord
031 916 1617 of 082 568 5976
:www.wavecrest.caravanparks.co.za
Oos-Londen, Gonubie-vakansieoord
043 705 9748
:www.gonubie.caravanparks.co.za
Port Edward, TO Strand-vakansieoord
039 319 2729
:www.tostrand.net
Port Shepstone, uMtentweni-woonwa-oord039 695 0531
:www.umtentweni.co.za
Port St Johns, The Pont
047 564 1324 of 083 340 1762
:www.thepont.co.za
Queensburgh, Queensburgh-woonwaoord
031 464 5800
:www.queensburgh.caravanparks.co.za
Scottburgh, Greenpoint Lodge & Caravan Park
039 973 0211 of 072 128 3350
:www.greenpointlodge.caravanparks.co.za
RESTAURANTE
Durban
:www.wheretostay.co.za/restaurants/kzn/dm
Durban Suidkus
:www.wheretostay.co.za/restaurants/kzn/sc/
Oos-Londen
:http://eatout.co.za/Restaurants/City/512/
East-London
Port Shepstone
:http://eatout.co.za/Restaurants/City/596/
Port-Shepstone
DORPSTOERISTESENTRUMS
Durban-toerisme
031 322 4164
:www.durbanexperience.co.za
Koebaai
:www.sa-venues.com/attractionsec/
coee-bay.php
Oos-Londen
:www.eastlondon.org.za (kontak deur
webwerf)
Port Shepstone
:www.southcoasthappenings.co.za/
portshepstonehomepage.htm
Port St Johns
047 564 1187
:www.portstjohns.org.za
STREEKSTOERISTESENTRUMS
Durban en Suidkus (Saerkus)
:www.durbanexperience.co.za
Oos-Kaapse Parke043 701 9600 of 086 111 3320
:www.ecparks.co.za
Wildekus
:www.wildcoast.co.za
:www.wildcoastholidays.com
Langs die Roete: Besienswaardighede en Verblyf
Ander Kontakte
Butterworth Oos-Londen
-
5/20/2018 Suid-Afrika vir Suid-Afrikaners
11/11
Ons land is groot ons het n landoppervlakte van net meer as 1,2 miljoen km,ongeveer so groot soos Frankryk en Spanje saam. Suid-Afrikaners is daarom
gewoond om groot afstande te ry net om van A na B te kom (die totalepaaienetwerk is 747 000 km). Dink net: as jy skuins oor die land ry, van Kaapstadin die suidweste tot Musina in die verre noorde, l jy sowat 2 000 km af. Ons doel
hier is om reise oor sulke afstande so interessant moontlik te maak.
In Suid-Afrika vir Suid-Afrikanersdeurkruis 23 roetes van wisselende afstandedie hele land, baie van hulle oor nasionale en provinsiale paaie. Daar is baie omin ons nege provinsies te verken, en die wye hemelruin, eindelose vergesigte en
ure se sonskyn het van ons n aktiwiteitsoekende buitelugnasie gemaak. Dis waaropdi boek ingestel is. Met elke provinsie wat radikaal verskil wat biome, landskap
en klimaat betref, is die aansporing groot om jou reis te onderbreek en langsdie pad met die gesin pret te h. Op n lang reis gaan dit tog
nooit net om die bestemming nie.
Die doel van di boek is nie om net op die groot toeriste-aantreklikhede te fokuswaarmee Suid-Afrikaners so bekend is nie, maar om liewer weg te draai van dieoorbekende besoekerspaaie, en minder bekende, ongewone aktiwiteite bekendte stel. Van voetslaan, bergetsry, 4x4-roetes en wildkyk tot volkyk, visvang en
strandlopery, is di boek vol nuwe verrassings. Reisigers word ook genooi om meerte verken as die meestal saai hoofstraat wat deur plattelandse dorpies loop.
Van koddige padstalle, kleindorpse museums, monumente en stadswandelingstot slagvelde, kultuurterreine en interessante munisipale parke, dit kry jy alles hier.
Jy leer dalk nog n paar dinge wat jy nooit van jou land geweet het nie
Deur Marille Renssen en Hirsh Aronowitz
vir Suid-Afrikaners
ISBN 9 7 8 - 1 -7 7 0 2 6 -5 2 1 - 9
9 781770 265219
MAC/CPT/0114/NB/GH/TG
Skandeer hierdie QR-kode omdie MapStudio-webwerf te sien
ENIGE KOMMENTAAR [email protected]
BESOEK ONS WEBWERF VIR BYWERKINGS, AFLADINGS,
KAARTE, KATALOGUSSE & SPESIALE AANBIEDINGS
MapStudio en die MapStudio-logo is handelsmerke wat aanNew Holland Publishing (South Africa) (Pty) Ltd. behoort.1ste uitgawe MapStudio 2013.Alle regte voorbehou. Geen gedeelte van hierdie publikasie maggereproduseer, in n ontsluitstelsel bewaar of weergegee word inenige vorm of op enige manier, hetsy elektronies of meganies, deurfotokopiring en die maak van opnames of andersins, sonder dieskriftelike toestemming van die Kopiereghouer nie.