Download - Meandry e learningu1
Meandry E-learninguMeandry E-learninguGrażyna Penkowska
1
2
3
Myśląc o e-learningu mamy przed oczami obraz dzieci siedzących w domu przed ekranem monitora, biorących udział w wirtualnej lekcji. Poprzez klikniecie wybierają one rodzaj aktywności spośród możliwych opcji, a kontaktują się głównie tekstowo z nauczycielem i innymi członkami klasy. Taki statyczny, bezosobowy i antyspołeczny obraz kształcenia online posiada wielu nauczycieli, rodziców, ale takie realizacje e-learningu występują w praktyce, bo kształcenie zdalne ma wiele różnych form i metod. Wskazuje na to raport „Beyond Virtual Schools” opublikowany pod koniec 2009 roku.
4
E-learningE-learningW literaturze dotyczącej kształcenia online na wiele różnych sposobów jest definiowane pojęcie „e-learning”. Wszystko jednak się komplikuje, gdy bliżej przyjrzymy się tym określeniom, bo żadne nie oddaje w pełni charakteru procesu, który opisuje. Jest wiele pojęć powiązanych z e-learningiem. W języku angielskim kilka terminów charakteryzuje edukację zdalną i są to między innymi pojęcia: distance learning, distance education, e-learning, blended learning itp.
5
Pojęcia powiązane z e-Pojęcia powiązane z e-learningiemlearningiemkształcenie na odległość,telematyka,kształcenie zdalne, e-kształcenie,
kształcenie online, kształcenie przez Internet,
kształcenie komplementarne, kształcenie hybrydowe,
distance learning, distance education, blended learning,
uczenie się w środowisku wirtualnym, e-edukacja.
6Określenia e-learningu
7
Źródło: opracowanie własne
Edukacja
E-edukacja
E-learningE-learning
akademicki E-learning korporacyjny
E-learning szkolny E-learning ....
Określenia e-learningu
Usytuowanie e-learningu w edukacji
Najkrótsza definicja e-Najkrótsza definicja e-learningulearningu
„Uczenie się przez Internet”(„Learning via the Internet”)
H. Shea-Schultz, J. Fogarty, Online learning today: 7 Strategies That Work, E-learning Magazine, January 8, 2003
„Kształcenie w całości oparte na komunikacji zdalnej (realizacja przewidzianego cyklu tematycznego lub całego kursu wyłącznie za pośrednictwem Internetu)”
J. Bednarek, Kształcenie na odległość. Podstawy dydaktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2008, s. 118
8Określenia e-learningu
E-learning w opinii studentówE-learning w opinii studentów
Zapytano studentów I roku pedagogiki, jak rozumieją pojęcie „e-learning”. Oto niektóre odpowiedzi:
Metoda studiowania za pośrednictwem Internetu, umożliwiająca naukę w dowolnym miejscu, czasie i tempie
Metoda nauczania wykorzystująca sprzęt i programy multimedialne oraz łącza internetowe
Sposób, metoda nauczania z wykorzystaniem dostępnych mediów elektronicznych
Nowoczesny system zarządzania kształceniem oraz prowadzenia zajęć na odległość
Elektronicznie wspomaganie i uzupełnianie wiedzy zdobytej drogą tradycyjną w szkole
Uczenie się za pośrednictwem platform edukacyjnych Możliwość zdobywania wykształcenia w środowisku
wirtualnym Określenia e-learningu 9
Inne definicje e-learninguInne definicje e-learningu Konsultant e-learningu w Nowej Zelandii Mark Nichols:
„e-learning, to użycie różnych narzędzi technicznych, które albo bazują na Sieci, albo są dystrybuowane przez Sieć albo dostosowane do Sieci (Web-capable) w celach edukacyjnych”
M. Nichols, Teoria e-learning, Wirtualna Edukacja Czasopismo Elektroniczne Nr 16/2003 przedruk za Educational Technology & Society, 6(2), 1-10.
J. Mischke: „E-learning, to: instytucje, prawo, metodyka nauczania, proces nauczania oraz jego organizacja i wreszcie relacje między uczestnikami tego procesu, które prowadzą do zdobycia przez studenta nowej wiedzy, umiejętności i kompetencji przy użyciu nowoczesnych technologii informacyjnych.”
J. Mischke, Dylematy współczesnej edukacji: nauczanie tradycyjne czy zdalne?, [w:] Pedagogika @ środki informatyczne i media, [red.] M. Tanaś, Wyższa szkoła Pedagogiczna ZNP, Warszawa – Kraków 2005, s. 46.
10Określenia e-learningu
Najczęściej pojawiające się Najczęściej pojawiające się aspekty w opisach e-learninguaspekty w opisach e-learningu
EkonomicznePrawneSpołecznePedagogiczneTechnologiczne
11Uwarunkowania rozwoju kształcenia zdalnego
Aspekty ekonomiczne Aspekty ekonomiczne
Na korzyść e-learningu przemawia:nieograniczona liczba studentów (brak
limitów przyjęć); zmniejszenie nakładów na infrastrukturę
stałą typu: akademiki, biblioteki; możliwość studiowania w dowolnym miejscu
na świecie bez zmiany miejsca zamieszkania, przejazdów itp.;
możliwość wielokrotnego wykorzystania materiałów szkoleniowych itd
12
Aspekty ekonomiczneAspekty ekonomiczne
Elementy kursu e-learningowego Szacowany koszt w USD
Program kursu z harmonogramem wykonania 6 000
Tekst 12 000
Tekst z odnośnikami do materiałów źródłowych 18 000
Tekst z odnośnikami do materiałów źródłowych i
ilustracjami
37 500
Audio i video 120 000
Symulacje 250 000
Wirtualna rzeczywistość 1 000000
13
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: C. McIntosh, Perspectives on Distance education. Lifelong Learning &Distance Higher Education, Commonwealth of Learning / UNESCO Publishing 2005, s. 34.
Uwarunkowania rozwoju kształcenia zdalnego
Na niekorzyść e-learningu przemawiają wysokie koszty przygotowania kursów zdalnych. Poniżej zaprezentowano szacowany koszt kursu e-learningowego oszacowanego przez Arizona Learning System (ALS).
Prawne uregulowania e-learningu w PolscePrawne uregulowania e-learningu w Polsce1. „Zajęcia dydaktyczne na studiach mogą być prowadzone
także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.” Dz. U. Nr 164, poz. 1365. z dnia 27 lipca 2005 r.
2. § 5. Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie może być większa niż:
1) 80 % – w przypadku jednostek organizacyjnych uczelni posiadających uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego,
2) 60 % – w przypadku jednostek organizacyjnych uczelni posiadających uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora,
3) 40 % – w przypadku pozostałych jednostek organizacyjnych uczelni
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2007 roku (Dz. U. Nr 188 poz. 1347)
14Uwarunkowania rozwoju kształcenia zdalnego
15
"§ 5. Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie może być większa niż 60 % ogólnej liczby godzin zajęć dydaktycznych określonych w standardach kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kształcenia, z wyłączeniem zajęć praktycznych i laboratoryjnych.„
Dz. U. 90 poz. 551 z dnia 9 maja 2008
Uwarunkowania rozwoju kształcenia zdalnego
Typ kursu w zależności od ilości materiału dostarczanego Typ kursu w zależności od ilości materiału dostarczanego zdalniezdalnie
Typ kursuIlość materiału
dostarczanego zdalnieOpis kursu
Tradycyjny 0%
Kurs bez zastosowania technologii
informacyjnej (materiał dostarczany
pisemnie lub ustnie)
Wspomagany siecią Internet 1%-29%
Kurs tradycyjny wspomagany
technologią informacyjną (materiał
umieszczony na platformie CMS
Komplementarny (Blended
Learning)30%-79%
Kurs łączony, tradycyjny i zdalny.
Możliwa jest zarówno dyskusja online,
jak i spotkania „twarzą w twarz”
Zdalny 80%-100%
Większość, lub całość materiału
dostarczana zdalnie. Raczej bez
spotkań tradycyjnych.
16
Źródło: Opracowanie własne na podstawie I. Elaine Allen, Jeff Seaman, Richard Garrett, Blending in. The Extend and Promise of Blended Education in the United States, Published Sloan Consortium March 2007, s. 4
Modele kształcenia online
Znane modele kształcenia Znane modele kształcenia onlineonline
Kształcenie synchroniczne, asynchroniczne, mieszane
Modele wykorzystujące otwarte technologieModel 3JModel agregowany Model m-learninguModel ADDIEModel Gilly SalmonWiodące modele e-learningowe w USAPolski Uniwersytet Wirtualny
17Modele kształcenia online
Model m-learninguModel m-learningu
18
Parametry techniczne
Cechy ucznia
Aspekty społeczne
m-learning
Technologia użytkowa
Interaktywne uczenie się
Technologia społeczna
Kontekst informacyjny
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: M. L. Koole, A Model for Framing Mobile Learning [w:] M. Ally, Mobile Learning: Transforming the Delivery of Education and Training, AU Press, Athabasca University, Canada 2009, s. 27.
Modele kształcenia online
Model ADDIEModel ADDIEAnaliza (Analiza)Projektowanie (Design)Rozwój (Development)Wdrożenie (Implementation)Ocena (Evaluation)
19Modele kształcenia online
Model Gilly SalmonModel Gilly Salmon
20Modele kształcenia online
Wiodące modele e-learningowe w Wiodące modele e-learningowe w USAUSA
Model University of PhoenixModel University of Illinois OnlineModel z Harwardu
21Modele kształcenia online
Liczba szkół oferujących w 1996 roku studia zdalne na Liczba szkół oferujących w 1996 roku studia zdalne na świecieświecieRodzaje szkół Szkoły w Stanach Zjednoczonych Szkoły w innych krajach świata
Akredytowane w pełni zdalne 81 25
Akredytowane zdalne z krótkim pobytem
101 21
Akredytowane zdalne z dłuższym programem pobytowym
359 23
Nie akredytowane zdalne 66 19
Nie akredytowane zdalne z krótkim pobytem
15 1
Nie akredytowane zdalne z dłuższym programem pobytowym
22 2
Nie akredytowane częściowo zdalne szkoły prawnicze (także korespondencyjne)
11 0
Szkoły medyczne 16 11
Szkoły innych specjalności oferujące nauczanie zdalne
332 0
Szkoły religijne 2 0
Korespondencyjne kursy na poziomie akademickim
105 53
Szkoły oferujące uzyskanie dyplomu typu diploma mills
46 67
Ogółem 1156 222
22Modele kształcenia online
Źródło: J. Bear, M. Bear, Guide to Earning Degrees Nontraditionally, Beneficia 1996, C&B Publishing.
23
Największy, prywatny, akredytowany uniwersytet online w USA – ponad 180000 studentów rocznie
Zasadnicze cechy modelu Uniwersytetu w Phoenix:
•Ustalone administracyjnie dokładne procedury studiowania•Podział na autorów treści i tutorów prowadzących kursy•Tutorzy traktowani jak pracownicy korporacyjni•Wysoka interaktywność student-system
Modele kształcenia online
24
Powstał w 1997 roku jako jednostka koordynująca kształcenie zdalne w filiach Uniwersytetu of Illinois (Chicago, Springfield i Urbana-Champaign). Nadrzędnym celem tej inicjatywy jest utrzymywanie wysokiej jakości kształcenia na odległość
Cechy modelu Uniwersytetu of Illinois Online:
•Luźniejsze procedury studiowania•Autorzy treści są profesorami uczącymi•Łączenie nauczania tradycyjnego z online•Koncentracja na interakcyjności student – nauczyciel
25
• Zajęcia online stanowią jedynie sekcję zajęć na kampusie
• Główną formą zajęć zdalnych są nagrania wideo tradycyjnych wykładów
• Dyskusja online nie jest obowiązkowa
Modele kształcenia online
26
Polski Uniwersytet Wirtualny PUW
Modele kształcenia online
Pedagogiczny kontekst e-learningu Pedagogiczny kontekst e-learningu
Perspektywa konstruktywistyczna i behawiorystyczna e-learningu
Multimedialność, interaktywność, hipertekst itp.
Zmiana roli nauczyciela - moderator, kompetentny tutor
Organizacja procesu kształcenia - kształcenie tradycyjne zastąpione samokształceniem kierowanym
Nowe trendy w edukacji - edukacja bez szkoły, kryzys tradycyjnej szkoły, bezpieczna edukacja
27Pedagogiczna perspektywa kształcenia online
Zalety e-learninguZalety e-learningumożliwość łatwiejszego powiązania z innymi
kursami zdalnymibliższy kontakt z nauczycielempowtarzalną jakość przygotowanych kursów łatwość uaktualniania treści i modyfikacji
aktywności studentówwygodniejszy dla prowadzących i studentów
sposób prowadzenia zajęć indywidualizacja kształcenia, negocjowalność
programów i wymagańwiększa możliwość aktywizowania studentów w
różnorodne aktywnościuczenie się w środowisku bliższym studentom
28Pedagogiczna perspektywa kształcenia online
Wady e-learninguWady e-learninguspory koszt przygotowania kursubrak ofert gotowych, standaryzowanych
kursów na poziomie wyższymproblemy z aktualizacją treści kursu trudność z motywowaniem uczestników kursubłędy w trakcie prowadzenia zajęć zdalnych
np.: zbyt duże, lub zbyt małe wymagania wobec studentów; słabe zaangażowanie nauczyciela w procesie komunikowania się ze studentami; niezrozumiały interfejs użytkownika, utrudniony dostęp do treści i ćwiczeń itp.
czasem niska jakość kursu
29Pedagogiczna perspektywa kształcenia online
Kompetencje współczesnego Kompetencje współczesnego człowieka wg Janusza Gajdyczłowieka wg Janusza Gajdy
Znajomość języka mediów i zasad wychowania przez media
Odpowiedzialności moralnej za rozpowszechniane treści
Pedagogiczna perspektywa kształcenia online 30
Najważniejsze medialne umiejętności Najważniejsze medialne umiejętności nauczycielanauczycielaFriedrich Kron, Alivisos SofosFriedrich Kron, Alivisos SofosPrzygotowanie techniczno-instrumentalne Korzystanie z zasobów wirtualnych Praca w sieci Dydaktyka mediów Doświadczenie etyczno - emocjonalne Przekaz medialny
Pedagogiczna perspektywa kształcenia online 31
Kształcenie zdalne a misja Kształcenie zdalne a misja uniwersytetuuniwersytetuDecydując się na e-learning zderzamy się z
wieloma pytaniami i problemami. Oto niektóre z nich:
Czy i jaki e-learning rozwijać w polskich uczelniach?
Komu przyniesie korzyść rozwój kształcenia online? Jaki jest sens, by bezpośredni kontakt z uczonymi
zastępować interakcjami w sieci?Czy można zdalnie zdobywać wiedzę i umiejętności
uniwersyteckie tak samo efektywnie, jak tradycyjnie?
Jakie modele e-learningu realizować w uczelniach?
32Pedagogiczna perspektywa kształcenia online