Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 1
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT:1-2TuÇn lªn líp
Lý luËn v¨n häc:Bµi 1: Sù ph¸t triÓn lÞch sö cña v¨n häc
A,Môc tiªu bµi häc:1.HS n¾m ®îc c¸c kh¸i niÖm lý luËn v¨n häc c¬ b¶n: Sù vËn ®éng cña v¨n häc, thêi k× v¨n häc, trµolu v¨n häc vµ sù tiÕn bé trong v¨n häc.2.HS ®îc h×nh thµnh kÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸ c¸c vÊn ®Ò v¨n häc.3.H×nh thµnh cho HS niÒm yeu mÕn v¨n häc vµ cã c¸i nh×n khoa häc vÒ v¨n häc.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n 12, Tµi liÖu vÒ lý luËn v¨n häc.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:1.Ph¬ng ph¸p-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.2.Ph©n tiÕt-TiÕt 1: I.VËn ®éng cña XH vµ vËn ®éng cña VH
II.Kh¶o s¸t lÞch sö ph¸t triÓn cña VH:Thêi k× VH-TiÕt 2: II.Kh¶o s¸t lÞch sö ph¸t triÓn cña VH: Trµo lu VH
III.TiÕn bé VHD.TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh líp.II. Bµi cò:-KiÓm tra SGK,Vë ghi, vë so¹n bµi cña HSIII. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t
GV:Gäi 1 HS ®äc SGKGV:VËn ®éng cña VH phô thuéc vµonh÷ng yÕu tè nµo?
GV: Gäi 1 HS ®äc SGK.GV:ThÕ nµo lµ Thêi k× VH?GV: LÞch sö VH VN chia thµnh nh÷ngthêi k× VH nµo?
I . VËn ®éng cña x· héi vµ vËn ®éng cña v¨n häc:- Sù vËn ®éng cña v¨n häc g¾n bã víi sù vËn ®éng cña lÞch sö
x· héi.- V¨n häc còng cã lÞch sö ph¸t triÓn riªng c¶ vÒ néi dung lÉn
thêi ®iÓm.*Tãm l¹i: Sù vËn ®éng cña lÞch sö v¨n häc chÞu ¶nh hëngchung cña x· héi nhng ®ång thêi nã còng ®i theo nh÷ng quyluËt bªn trong cña nã. Nã bi chi phèi bëi quan hÖ phô thuécnhng còng ®ång thêicòng cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi trong quyluËt tån t¹i.II. Kh¶o s¸t lÞch sö ph¸t triÓn cña v¨n häc:1, Cã 2 c¸ch kh¶o s¸t:- C1: lÊy t¸c phÈm, nhµ v¨n, thêi k×.- C2: ph¬ng ph¸p lo¹i h×nh, cã c¸c lo¹i h×nh kh¸c nhau, xu
híng trµo lu kiÓu s¸ng t¸c, kiÓu phong c¸ch nghÖ thuËt.2, Mét sè kh¸i niÖm chung:a,Thêi k× v¨n häc:- Kh¸i niÖm: thêi kú VH lµ mét giai ®o¹n lÞch sö mµ trong ®ã
sù ph¸t triÓn cña v¨n häc mang nh÷ng nÐt riªng nµo ®ã kh¸c víinh÷ng giai ®o¹n tríc vµ sau ®ã.- C¸ch x¸c ®Þnh giíi h¹n cña thêi kú VH:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 2
GV: ThÕ nµo lµ trµo lu VH?
GV: Trong lÞch sö VH thÕ giíi cãnh÷ng trµo lu VH nµo?
GV: KÓ tªn c¸c trµo lu v¨n häc VN ?
Gv: TiÕn bé XH lµ g×?
GV: TiÕn bé VH ®îc hiÓu nh thÕnµo?
+ ĐÆc ®iÓm mèc lµ thêi k× cã thÓ trïng víi ®Æc ®iÓm mèc cñalÞch sö.+ ĐÆc ®iÓm mèc cña thêi k× cã khi chØ g¾n víi ®Æc ®iÓm nµo
®ã trong sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n v¨n häc.- V¨n häc c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ®Òu tr¶i qua c¸c thêi k× Ýt
nhiÒu gièng nhau: Thêi k× trung ®¹i, cËn ®¹i, hiÖn ®¹i….Nhng cã thÓ kh¸c nhau vÒ thêi ®iÓm.
* Tãm l¹i: khi ph©n chia thêi k× v¨n häc cã thÓ c¨n cø vµo nh÷ngtiªu chÝ kh¸c nhau miÔn lµm sao nªu bËt ®îc sù vËn ®éng v¨nhäc vµ ®Æc ®iÓm tõng thêi k×.b, Trµo lu v¨n häc:- Kh¸i niÖm: lµ k/n ®îc dïng ®Ó chØ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cñav¨n häc trong mét giai ®o¹n nµo ®ã víi nh÷ng t¸c ph¶m ®îcs¸ng t¸c theo nguyªn lÝ chung mang hµng lo¹t ®Æc ®iÓm chung.* Lu ý: +Trµo lu lµ mét hiÖn tîng cã tÝnh chÊt lÞch sö, nãxuÊt hiÖn trong tõng thêi ®iÓm nµo ®osau ®ã nã mÊt ®i.+ TÝnh chÊt chñ yÕu ®Ó x¸c ®Þnh trµo lu lµ tÝnh chÊt cã c¬nglÜnh, tÝnh tù gi¸c cña viÖc tu©n theo mét nguyªn t¾c, mét t tëngchñ ®Ç«n ®ã khi x©y dùng t¸c phÈm nghÖ thuËt ®îc nhµ v¨mñng hé vµ theo ®uæi. V× vËy c¸c trµo lu thêng t¹o ra ¸c trêngph¸i thêng g¾n liÒn víi chóng.+ Trµo lu kh«ng cã ngay tõ ®Çu khi v¨n häc míi ph¸t sinh. V×vËy cã thÓ nãi sù xuÊt hiÖn cña trµo lu ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓncña v¨n häc.-Mét sè trµo lu chÝnh:+CN cæ ®iÓn.+CN l·ng m¹n,cuèi thÕ kû XVIII ®Õn ®Çu thÕ kû XIX.+ Trµo lu hiÖn thùc: cuèi ®Çu thÕ kû XIX.+ Trµo lu hiÖn ®¹i CN: ®Çu TK XX.+ Trµo lu hiÖn thùc XHCN.- ë VN: + Trµo lu l·ng m¹n.+ Trµo lu hiÖn thùc.III. TiÕn bé trong v¨n häc:- Trong v¨n häc, tiÕn bé v¨n häc ®îc hiÓu theo nghÜa chung:nh÷ng t¸c phÈm XH sau h¬n nh÷ng t¸c phÈm tríc.- C¸c ®éc ®¸o cña tiÕn bé v¨n häc: kh¸c víi c¸c lÜnh vùc KHTN,ë ®©y kh«ng ph¶i bao giê c¸i cã sau còng h¬n c¸i cã trícvµ c¸icã tríc cßn cã gi¸ trÞ ®Ðn mai sau n÷a.VD:- C.M¸c cho r»ng: THÇn tho¹i vµ sö thi Hi L¹p lµ nh÷ng t¸cphÈm kh«ng thÓ b¾t chíc, 1 ®i kh«ng trë l¹i.
-TruyÖn KiÒu m·i lµ “ t©m sù cña con ngêi kh«ng chia l×amµ da thêi ®¹i” vµ NguyÔn du m·i lµ “bËc k× tµi ®êi nay kh«ngs¸nh kÞp”.
IV. Cñng cè, dÆn dß:-HS n¾m v÷ng c¸c kh¸i niÖm: Sù vËn ®éng cña VH va XH, Ph©n biÖt Thêi k× VH vµ trµo lu VH, TiÕn béVH kh¸c tiÕn bé KH?E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 3
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT:3-4TuÇn lªn líp:Lý luËn V¨n häc:
Bµi 2: C¸c gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc.A.Yªu cÊu cÇn ®¹t:1. Gióp HS hiÓu vµ n¾m v÷ng 2 vÊn ®Ò cã b¶n cña VH: Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn VH.2. RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu TPVH trªn c¬ së 3 gi¸ trÞ c¬ b¶n vµ cã c¸ch tiÕp nhËn VH phï hîp.3. Båi dìng lßng yªu mÕn VH vµ ý thøc tiÕp nhËn c¸c gi¸ trÞ cña VH.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ LLVHC. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D.TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh líp.II. Bµi cò:Muèn kh¶o s¸t sù ph¸t triÓn cña 1 nÒn VH ta thêng dïng kh¸i niÖm nµo? Nªu ng¾n gän kh¸i niÖm?
Yªu cÇu: HS nªu ®îc 2 kh¸i niÖm:* Thêi k× v¨n häc:- Kh¸i niÖm: thêi kú VH lµ mét giai ®o¹n lÞch sö mµ trong ®ã sù ph¸t triÓn cña v¨n häc mang nh÷ngnÐt riªng nµo ®ã kh¸c víi nh÷ng giai ®o¹n tríc vµ sau ®ã.*Trµo lu v¨n häc:- Kh¸i niÖm: lµ k/n ®îc dïng ®Ó chØ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña v¨n häc trong mét giai ®o¹n nµo ®ãvíi nh÷ng t¸c ph¶m ®îc s¸ng t¸c theo nguyªn lÝ chung mang hµng lo¹t ®Æc ®iÓm chung.III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t
- Gi¸ trÞ hËn thøc cña VH thÓ hiÖn nh thÕnµo?
- Muèn ®¸nh gi¸ TP VH vÒ ph¬ng diÖnnghÖ thuËt cÇn c¨n cø vµo nh÷ng tiªu chuÈnc¬ b¶n nµo?
- VH båi dìng cho con ngêi t×nh c¶m g×?
A/ C¸c gi¸ trÞ v¨n häc:1. Gi¸ trÞ vÒ nhËn thøc:A, Gi¸ trÞ vÒ nhËn thøc bao gåm: BiÕt, hiÓu- T¸c phÈm VH mang l¹i cho con ngêi trithøc(BiÕt).+ C¸c sù kiÖn lÞch sö, nhiÒu chi tiÕt kh¸cn÷a cã liªn quan ®Õn sinh ho¹t cña conngêi trong XH, trong mét ®Êt níc nµo ®ã,trong mét thêi ®¹i nµo ®ã.VD: t¸c phÈm:+ “T¾t ®Ìn”, “ChÝ phÌo”+ “ §Î ®Êt ®Î níc”+ Bé tuyÓn tËp “ TÊn trß ®êi”- Band¾c- TP VH cßn gióp ta hiÓu, bao gåm: hiÓu®êi, con ngêi, hiÓu chÝnh m×nh.b, Yªu cÇu chung- t/c ®¸nh gi¸:- TÝnh ch©n thùc- Sù s©u s¾c- TÇm k/q.2. Gi¸ trÞ vÒ t tëng- t/c:a, Béc lé 2 mÆt:- T1: Rung ®éng, c¶m xóc cña t¸c gi¶ göig¾m.VD: tinh cam nhÑ nhµng b©ng qu¬- T2: v® néi dung mang XH- nh©n v¨n,khuynh híng t tëng, t×nh c¶m bao gåm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 4
- Gi¸ trÞ thÈm mÜ cña TP thÓ hiÖn ntn?
- H·y lÊy VD minh ho¹ cho c¸c tiªu chuÈnx¸c ®Þnh néi dung thÈm mÜ cña TP.
Gäi HS ®äc SGK
TiÕp nhËn VH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g×?
T¹i sao cã hiÖn t¬ng 1 TPVH l¹i cã nhiÒuc¸ch hiÓu?- Em thêng tiÕp nhËn TP VH theo nh÷ng
+ Th¸i ®é cña nhµ v¨n víi ®Êt níc (t×nhyªu ®Êt níc)+Th¸i ®é cña nhµ v¨n víi con ngêi (lßngnh©n ¸i, CN nh©n ®¹o).+ Th¸i ®é cña nhµ v¨n víi ®¹o ®øc (tinhthÇn chuäng ®¹o lý)3. Gi¸ trÞ thÈm mÜ:a, C¸c biÓu hiÖn:- C¸i hay- ®Ñp cña TP VH: h×nh thøc, néidung-> hÊp dÉn ngêi ®äc, lµm ngêi ®äc tiÕpthu thÝch thó, cã Ên tîng.- C¸i hay, c¸i ®Ñp cña t¸c phÈm lµm n¶ysinh ph¸t triÓn ë ngêi ®äc nh÷ng rung ®éngthÈm mÜ gióp cho ngêi ®äc c¶m nhËn ®îcvÎ ®Ñp cña ®êi sèng con ngêi, ®ång thêikh¬i dËy nguån s¸ng t¹o.b, Nh÷ng yªu cÇu chung:- sù phï hîp gi÷a néi dung vµ h×nh thøc.- Sù ®iªu luyÖn.- TÝnh chÊt míi mÎ.- TÝnh ®éc ®¸o cña bót ph¸p thÓ hiÖn.* Lu ý:- Trong t¸c phÈm VH, mçi gi¸ trÞ ®Òu cã vÞtrÝ riªng, kh«ng thÓ thay thÕb»ng gi¸ trÞ kh¸c-ë mét t¸c phÈm vÜ ®¹i, cã sù thèng nhÊt caogi÷a c¸c gi¸ trÞ.B/ TiÕp nhËn v¨n häc:1. TiÕp nhËn v¨n häc lµ g×?- TiÕp nhËn v¨n häc- tiÕp nhËn kh«ng VH.- TiÕp nhËn- ®äc.- Kn tiÕp nhËn VH: sgk2. §Æc ®iÓm cña tiÕp nhËn v¨n häc:a, §Æc ®iÓm 1:- §Æc ®iÓm næi bËt cña tiÕp nhËn v¨n häc lµtÝnh ®a d¹ng vµ kh«ng thèng nhÊt cña nã.- BiÓu hiÖn: cïng mét t¸c phÈm v¨n häcnhng cã nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸c nhau.- C¬ së kh¸ch quan cña tÝnh ®a d¹ng:+ Sù ph©n phèi vÒ néi dung cña t¸c phÈm,tÝnh ®a nghÜa.+ YÕu tè t©m lÝ vµ phong c¸ch c¸ nh©n cñangêi ®äc.+ Do m«i trêng VH, XH mµ trong ®ãngêi ®äc ®ang sèng.b, §Æc ®iÓm 2:- §iÒu mµ t¸c gi¶ nãi ra vµ ®iÒu mµ ngêi®äc tiÕp nhËn kh«ng ph¶i lóc nµo còng trïnghîp.3. C¸ch tiÕp nhËn v¨n häc:- ChØ tËp trung vµo cèt truyÖn, diÔn biÕn t×nhtiÕt.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 5
c¸ch nµo? - Chó ý ®Õn néi dung t tëng cña t¸c phÈm- Chó ý ®Çy ®ñ h¬n ®Õn néi dung cña t¸cphÈm.- C¸ch c¶m nh mét s¸ng t¹o.
IV.Cñng cè, dÆn dß1.N¾m v÷ng 3 gi¸ trÞ c¬ b¶n cña TPVH, hiÓu kh¸i niÖm TiÕp nhËn VH.2.ChuÈn bÞ bµi: KÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn.E.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: TiÕt:5Ngµy gi¶ng:
Lµm V¨n: LËp ý vµ lËp dµn ý trong v¨n nghÞ luËn.A/ Môc ®Ých- Yªu cÇu:- Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ lËp ý vµ lËp dµn bµi tõ c¸c líp díi cô thÓ: c¨n cø ®Ó lËp ý,c¸c bíc lËp ý, c¸ch s¾p xÕp ý thµnh dµn bµi, c¸ch x¸c ®Þnh møc ®é tr×nh bµy mçi ý trong kh©u lËp ý vµ lËpdµn bµi.- Gióp häc sinh nhËn ra lçi vµ biÕt c¸ch söa lçi trong kh©u lËp ý vµ lËp dµn bµi.- Trªn c¬ së kiÕn thøc ®· nªu gióp häc sinh x¸c lËp thãi quen lËp ý, lËp dµn bµi trong khi lµm v¨n vµ ph©ntÝch c¸c kÜ n¨ng lËp ý, lËp dµn bµi.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ Lµm v¨n nghÞ luËn.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I æn ®Þnh tæ chøcII. KiÓm tra bµi cò ( kh«ng)III.Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
* Em h·y nh¾c l¹i c¸c bíc lËp ý.
* ThÕ nµo lµ lËp dµn ý?
A- LËp ý:Lµ ®Þnh ra néi dung cÇn tr×nh bµy trong bµi v¨nI. C¨n cø lËp ý:1, Nh÷ng chØ dÉn trong ®Ò bµi vÒ néi dung vµ ph¬ngph¸p nghÞ luËn.2, Nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n ho¸vµ XH mµ häc sinh ®·héchÆc tiÕp thu qua nh÷ng nguån ®¸ng tin cËy.II. C¸c bíc lËp ý:1, X¸c lËp nh÷ng ý lín.2, X¸c lËp nh÷ng ý nhá.B/ LËp dµn bµi:Lµ s¾p xÕp c¸c ý ®· t×m ®îc ë bíc lËp ýtheo trËt tù.thÝch hîpvµ x¸c ®Þnh møc ®é tr×nh bµy mçi ý theo theo tØlÖ tho¶ ®¸ng gi÷a c¸c ý.1, S¾p xÕp ý:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 6
* Khi lËp dµn bµi cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g×?
- lµ trËt tù tríc sau gi÷a c¸c ý ®· t×m ®îc.- ViÖc s¾p xÕp ý cÇn ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña lËp luËnvµ chó ýt©m lý ngêi tiÕp nhËn.2, X¸c ®Þnh møc ®é tr×nh bµy mçi ý- C¸c ý®îc tr×nh bµy ë møc ®é n«ng, s©u, kÜ, s¬qua…kh¸c nhau.- Th«ng thêng ý nãi kÜ lµ ý träng t©m.C/ Mét sè lçi thêng gÆp:- L¹c ý( l¹c ®Ò)- ThiÕu ý- LÆp ý- S¾p xÕp ý lén xén
IV.Cñng cè:RÌn kü n¨ng lËp dµn ý:Tríc khi cho häc sinh lµm bµi tËp1 vµ BT2 yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi 2 c©u hái vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau:1, C¨n cø vµo ®©u cho vÊn ®Ò lËp ý?2, Kh©u lËp ý gåm nh÷ng bíc nµo=> Ta cã thÓ tiÕn hµnh lËp ý theo 2 híng- Híng 1: T×m ý lín-> cô thÓ ho¸ thµnh ý nhá-> ý nhá bËc díi- Híng 2: Nªu ra tÊt c¶ c¸c ý-> s¾p xÕp, hÖ thèng.Gi¶i quyÕt cô thÓ trong tõng bµi.Bµi tËp1:§Ò 1: Tôc ng÷ cã c©u: “cã chÝ th× nªn ”. H·y CM ý kiÕn ®ãut ra bµi häc cho b¶n th©n.LËp ý:1, Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷:- ChÝ: quyÕt t©m bÒn bØ theo ®uæi môc ®Ých tèt ®Ñp.- Nªn: ®¹t ®îc môc ®Ých, trë thµnh ngêi h÷u Ých, ®îc XH vµ tËp thÓ thõa nhËn.2, Chøng minh néi dung c©u tôc ng÷:- lÊy dÉn chøng trong häc tËp, rÌn luyÖn.- lÊy dÉn chøng trong SX, nghiªn cøu khoa häc.- lÊy dÉn chøng trong chiÕn ®Êu, ho¹t ®éng chÝnh trÞ.3, Rót ra bµi häc:- Trong häc tËp, rÌn luyÖn th©n thÓ, tu dìng ®¹o ®øc , cÇn lu«n lu«n v¬n tíi nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp.- GÆp khã kh¨n kh«ng n¶n, ®¹t kÕt qu¶ kh«ng véi tù m·n, phÊn ®Êu kh«ng ngõng.b, §Ò 2: Bµi th¬ “Trµng giang” cña Huy CËn ®· biÓu lé kÝn ®¸o mµ thÊm thÝa t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc.Em h·y ph©n tÝch ®Ó lµm s¸ng tá.LËp ý: häc sinh dùa vµo kiÕn thøc gi¶ng v¨n häc ë líp 11 ®Ó lËp ýV. DÆn dß:- Häc sinh n¾m ch¾c lý thuyÕt.- Hoµn thµnh tÊt c¶ c¸c bµi tËp.E/ Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 7
Ngµy so¹n: TiÕt 6-7Ngµy gi¶ng:
Lµm v¨n:Bµi viÕt sè 1
A/ Yªu cÇu cÇn ®¹t:1.Qua bµi kiÓm tra ®Çu n¨m häc gióp häc sinh «n tËp, hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n häc giai ®o¹n1930-1945, ®Æc biÖt «n l¹i kiÕn thøc vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cña c¸c nhµ v¨n Nam Cao, NguyÔn Tu©n, VòTräng Phông.2.RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶ng v¨n ®Ó lµm v¨n nghÞ luËn: ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc3.Båi dìng n¨ng khiÕu häc v¨n, t×nh yªu v¨n ch¬ng.B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I. æn ®Þnh tæ chøc: kiÓm tra sÜ sèII. KiÓm tra bµi cò( kh«ng)III. Bµi míi: ChÐp ®ÒIV. §Ò bµi:C©u 1:(2 ®)C¨n cø vµo néi dung truyÖn, h·y gi¶i thÝch v× sao Nam Cao ®Æt tªn truyÖn lµ “§êi thõa”.C©u 2: (8®)Bi kÞch cña ChÝ PhÌo lµ g×? ý nghÜa kq vµ c¸ tÝnh cña nh©n vËt ChÝ PhÌo?V. §¸p ¸n vµ tiªu chuÈn cho ®iÓm:1> §¸p ¸na, Yªu cÇu vÒ kü n¨ng:C©u 1: Häc sinhbiÕt th©u tãm, kh¸i qu¸t néi dung TP vµ gi¶i thÝch ng¾n gän, ®Çy ®ñ.C©u 2: HiÓu ®óng yªu cÇucña ®Ò bµi. BiÕt kÕt qu¶ ý nghÜa tãm t¾t cña TP kh«ng chØ biÕt ph©n tÝch nh©n vËtmµ cßn ph¶i chØ ra tÝnh ®¹i diÖn vµ tÝnh c¸ thÓ cña nh©n vËt.BiÕt lµm bµi v¨n ph©n tÝchTP VH, kÕt cÊu chÆt chÏ, bè côc m¹ch l¹c, diÔn ®¹t tr«i ch¶y, cã c¶m xóc, ch÷ viÕtcÈn thËn.b, Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc:C©u 1: Häc sinh nªu ®îc nh÷ng ý- TruyÖn ng¾nviÕt vÒ tÊn bi kÞch cña nh©n vËt Hé, mét v¨n sÜ nghÌo.+ Hé gÆp bi kÞch: Lý tëng>< HiÖn thùc.+ Hé gÆp bi kÞch lÏ sèng b×nh thêng: NghÖ thuËt>< T×nh th¬ng.- §øng trøc sù lùa chän Hé cay ®¾ng vµ chau ch¸t ý thøc r»ng cuéc sèng cña m×nh lµ v« Ých, mét ®êi thõa.-> Tùa ®Ò cña TP lµ “§êi thõa”.C©u 2: Híng tr¶ l× cã thÓ nh sau:1, Bi kÞch cña ChÝ PhÌo: BK bÞ cù tuyÖt quyÒn lµm ngêi- BK thÓ hiÖn s©u s¾c nhÊt tõ khi ChÝ PhÌo gÆp ThÞNë.2, Nh©n vËt ChÝ PhÌo cã ý nghÜa kh¸i qu¸t cao ®évµ c¸ tÝnh ®éc ®¸o:- Nh÷ng nh©n vËt cña mét sè nhµ v¨nthêng kh¸i qu¸t tÝnh c¸ch cßn nh©n vËt cña NC- ChÝ PhÌo l¹i kh¸i qu¸tmét hiÖn tîng XH næi bËt trong ®êi sèng tinh thÇn cña d©n téc. §ã lµ hiÖn tîng phæ biÕn ®· trë thµnh quiluËt trong XH thùc d©n phong kiÕn lóc bÊy giê hiÖn tîng nh÷ng ngêi d©n nghÌo, l¬ng thiÖn do bÞ ¸p bøcnÆng nÒ bÞ ®Èy vµo con ®êng tha hãa, lu manh ho¸.-ChÝ PhÌo lµ nh©n vËt cã c¸ tÝnh ®éc ®¸o:+ D¸m b¸n rÎ nh©n h×nh, nh©n tÝnh vµ tù thñ tiªu sù sèng cña m×nh khi nh©n phÈm ®· quay trë vÒ.+ Võa lµ con quû d÷ cña lµng Vò §¹i, võa lµ kÎ khao kh¸t l¬ng thiÖn.+ Lµ ngêi l¬ng thiÖn thøc tØnh, mét ®Çu ãc s¸ng sña nh©t lµng Vò §¹i khi ®Æt ra nh÷ng c©uhái cã tÇm kh¸iqu¸t s©u vÒ quyÒn ®îc lµm ngêi l¬ng thiÖn.2> Tiªu chuÈn cho ®iÓm:C©u 1: Nªu mçi ý ®îc 0,5 ®iÓmC©u 2:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 8
§iÓm 8: §¸p øng ®îc yªu cÇu nªu trªn, cã sù c¶m nhËn so s¸nh ë mét sè ®iÓm. V¨n viÕt cã c¶m xóc. Bµis¹ch ®Ñp.§iÓm 6: CB ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu trªn, ý cha thËt ®Çy ®ñ song ph©n tÝch sau s¾c s¸ng t¹o ë mét sè chitiÕt. V¨n viÕt cha tr«i ch¶y nhng diÔn ®¹t ®óng ý.§iÓm 4: Tá ra hiÓu yªu cÇucña ®Ò song míi ph©n tÝchnhiÖm vô mµ chakh¸i qu¸t thµnh tõng luËn ®iÓm côthÓ – V¨n cha cã c¶m xóc nhng kh«ng m¾c lçi ng÷ ph¸p, chÝnh t¶.§iÓm 2 Cha hiÓu yªu cÇu cña ®Ò.IV. Cñng cè- DÆn dß:¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n häc 30-45.c.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 9
Ngµy so¹n: TiÕt:8-9TuÇn lªn líp:
V¨n häc sö:NguyÔn ¸i Quèc- Hå chÝ minh
( 1890- 1969)
A/ Yªu cÇu cÇn ®¹t:Gióp häc sinh n¾m ®îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cuéc ®êi vµ quan ®iÕm s¸ng t¸c cña HCM.Qua sù nghiÖp v¨n häc lín lao cña HCM, hiÓu “Ngêi lµ anh hïng gi¶i phãng d©n téc VN, danh nh©nv¨n ho¸ thÕ giíi” nh tæ chøc GD-KH vµ v¨n ho¸ liªn hîp quèc(UNCSCO)®· ghi nhËn vµ suy t«n n¨m1990.HiÓu ®îc nh÷ng nÐt lín vÒ phong c¸ch nghÖ thuËt cña HCM.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ B¸c Hå.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I. æn ®Þnh tæ chøc líp:- KiÓm tra sÜ sè.- KiÓm tra bµi säan.II. KiÓm tra bµi cò: ( kh«ng)III.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹tGäi 1 HS ®äc SGKH·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc ®êi HCM?Nh÷ng yÕu tè nµo trong c® B¸c gãp phÇn t¹odùng nªn sù nghiÖp VH vÜ ®¹i cña Ngêi?
H·y nªu c¸c quan ®iÓm s¸ng t¸c cña B¸c?
B¸c s¸ng t¸c nh÷ng thÓ lo¹i nµo?KÓ tªnnh÷ng TP tiªu biÓu cho mçi thÓ lo¹i?
I. TiÓu sö:1. Tãm t¾t nÐt chÝnh vÒ tiÓu sö:2. Nh÷ng yÕu tè gãp phÇn t¹o nªn sù nghiÖp v¨n häc:- Ngêi ®· sinh ra trªn quª h¬ng vµ gia ®×nh cã truyÒnthèng hiÕu häc, yªu níc.- Ngêi ®· sinh ra trong hoµn c¶nh níc mÊt, nhµ tan->t×nh yªu níc ch¸y báng nªn Ngêi ®· chän cho m×nhsù nghiÖp cøu níc.- Trong ho¹t ®éng CM, Ngêi nhËn thøc v¨n ch¬ngnh lµ vò khÝ.- Ngêi cã mét tµi n¨ng thùc sù.II. Sù nghiÖp v¨n häc:1, Quan ®iÓm s¸ng t¸c:-HCM xem v¨n nghÖ lµ mét ho¹t ®éng tinh thÇn, phôcvô cã hiÖu qu¶ cho sù nghiÖp CM, nhµ v¨n còng ph¶i ëgi÷a cuéc ®êi, gãp phÇn vµo sù nghiÖp ®Êu tranh vµph¸t triÓn XH.- HCM ®Æc biÖt chó ý ®Õn ®èi tîng thëng thøc v¨nch¬ng trong thêi ®¹i CM ph¶i coi qu¶ng ®¹i quÇnchóng lµ ®èi tîng phôc vô.- HCM lu«n quan niÖm TP v¨n ch¬ng ph¶i cã tÝnhch©n thËt.2. C¸c t¸c phÈm: 3 lÜnh vùc: v¨n chÝnh luËn, truyÖn kÝ,th¬ ca.a, V¨n chÝnh luËn: C¸c bµi b¸o, B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©nPh¸p; Tuyªn ng«n ®éc lËp; lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 10
§Æc ®iÓm Phong c¸ch nghÖ thuËt cña B¸c?
chiÕn(1946); kh«ng cã g× quÝ h¬n ®éc lËp tù do(1966);di chóc(1969)b, TruyÖn vµ kÝ: Vi hµnh; NhËt kÝ ; GiÊc ngñ 10 n¨m;Võa ®i ®êng võa kÓ truyÖn(1963)c, Th¬ ca: NhËt kÝ trong tï(1942-1943); th¬HCM(1967); th¬ ch÷ H¸n HCM(1990)III. Vµi nÐt vÒ phong c¸ch nghÖ thuËt:-§a d¹ng mµ thèng nhÊt, kÕt hîp s©u s¾c mµ nhuÇnnhuþ gi÷a chÝnh trÞ va v¨n ch¬ng, gi÷a t tëng vµnghÖ thuËt, gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i.-ë mçi thÓ lo¹i, ngêi ®Òu cã phong c¸ch riªng, ®éc®¸o:+V¨n chÝnh luËn béc lé t duy s¾c s¶o,giµu tri thøc v¨nho¸,g¾n lý lu¹n víi thùc tiÔn,giµu tÝnh luËn chiÕn,vËndông cã hiÖu qu¶ nhiªï ph¬ng thøc biÓu hiÖn.+TruyÖn vµ kÝ: ngßi but chñ ®éng, s¸ng t¹o®Ëm chÊt trÝtuÖ vµ hiÖn ®¹i, cã tÝnh chiÕn ®Êu cao.+Th¬:
Th¬ tuyªn truyÒn: gi¶n dÞ,gÇn gòi, ®Ô thuéc, dÔnhí.
Th¬ nghÖ thuËt:hµm sóc, uyªn th©m, cæ ®iÓn mµhiÖn ®¹i, thÐp mµ t×nh.
IV.Cñng cè, dÆn dß:1.N¾m v÷ng quan ®iÓm s¸ng t¸c,phong c¸ch nghÖ thuËt cña B¸c.2.Su tÇm th¬ v¨n cña B¸c.3. §äc vµ t×m hiÓu truyÖn ng¾n Vi hµnh.E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 11
Ngµy so¹n: TiÕt:10-11TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:Vi hµnh
( TrÝch “ Nh÷ng bøc th göi c« em hä do t¸c gi¶ dÞch tõ tiÕng An Nam”)-NguyÔn ¸i Quèc-
A/ Môc ®Ých- Yªu cÇu:1.Cho häc sinh thÊy ®îc bót ph¸p trµo phóng cña NAQ trong thÓ lo¹i truyÖn vµ kÝ. T¸c gi¶ ®· phª ph¸nmét c¸ch chÝnh ®¸ng c¸i lè bÞch, kÖch cìm cña Kh¶i §Þnh trong chuyÕn y ®i Ph¸p. ë ®©y cÇn nhÊn m¹nhthµnh c«ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm.2.HS cã kÜ n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch truyÖn ng¾n NguyÔn ¸i Quèc.3. Yªu mÕn vµ tù hµo vÒ tÇm vãc vÜ ®¹i cña B¸c, t×m ®äc truyÖn ng¾n cña B¸c.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ Th¬ v¨n B¸c Hå.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I. æn ®Þnh tæ chøc líp:-KiÓm tra sÜ sè- KiÓm tra bµi so¹nII. KiÓm tra bµi cò:C©u hái:1, Tr×nh bµy quan ®iÓm sngs t¸c cña HCM?2, T¸c phÈm v¨n th¬ cña HCM gåm mÊy bé phËn, ®Æc ®iÓm tõng bé phËn?Yªu cÇu:1, Quan ®iÓm nghÖ thuËt:- Lu«n xem v¨n nghÖ lµ mét ho¹t ®éng tinh thÇn phong phó vµ phôc vô cã hiÖu qu¶ cho sù nghiÖp CM.- §Æc biÖt chó ý ®Õn ®èi tîng thëng thøcvµ tiÕp nhËn v¨n ch¬ng.- Lu«n quan niÖm v¨n ch¬ng ph¶i cã tÝnh ch©n thËt.2, Nªu c¸ch ph©n chia sù nghiÖp v¨n häc cña HCM- Theo SGK: 3 bé phËn chÝnh:+ ChÝnh luËn.+TruyÖn KÝ+ Th¬ caMçi bé phËn nªu TP tiªu biÓuvµ ®Æc ®iÓm chung vÒ néi dung, nghÖ thuËt- Chia theo néi dung:+ V¨n th¬ tuyªn truyÒn+ V¨n th¬ víi nh÷ng xung c¶m thÈm mÜ ®Ých thùc.III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹tGäi HS ®äc tiÓu dÉn SGK.Nªu kh¸i qu¸t hoµn c¶nh ra ®êi cñaVi hµnh? Môc ®Ých t¸c gi¶ viÕt TP ®Ólµm gi?
I. T×m hiÓu chung:1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c- Môc ®Ých s¸ng t¸c:- 1922 thùc d©n Ph¸p ®a vua Kh¶i §Þnh sang Ph¸p.- 1923 NAQ ®· viÕt mét lo¹t TP ®Ó v¹ch trÇn ©m mu cñachÝnh phñ Ph¸p vµ lËt tÈy bé mÆt bï nh×n b¸n níc cña Kh¶i§Þnh.- §èi tîng s¸ng t¸c lµ ngêi d©n Pari B¸c viÕt b»ng tiÕngPh¸p theo nghÖ thuËt Ch©u ¢u hiÖn ®¹i.2. Chñ ®Ò: v¹ch trÇn bé mÆt thËtbï nh×n lè l¨ng cña Kh¶i§Þnhvµ ©m mu th©m ®éc nham hiÓm cña thùc d©n Ph¸p ®èi
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 12
Néi dung chñ yÕu cña TP lµ g×?H×nh ¶nh vua K§ cã gi ®éc ®¸o?
B¸c kÕt téi cña K§ lµ g×?
B¸c tè c¸o chÝnh s¸ch g× cña Ph¸p 맫ng D¬ng?
ChÝnh s¸ch cña Ph¸p ë chÝnh quèc víingêi VN nh thÕ nµo?
TruyÖn x©y dùng mÊy t×nh huèngnhÇm lÉn?KÓ tªn?
víi nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa.II. Ph©n tÝch:1. Gi¸ trÞ néi dung:a, Ch©m biÕm lËt tÈyb¶n chÊt bï nh×n cña K§* Ch©n dung K§ qua c¸i nh×n cña nh©n d©n Ph¸p- DiÖn m¹o: mòi tÑt, mÆt bñng nh vá chanh.- Trang phôc: ngãn tay ®eo ®Çy nh÷ng nhÉn, c¸i chôp ®Ìnchôp lªn c¸i ®Çu quÊn kh¨n.- Cö chØ th¸i ®é: nhót nh¸t, lóng tóng.- Hµnh ®éng: lÐn lót cã mÆt t¹i trêng ®ua, tiÖm cÇm ®å, gatµu ®iÖn ngÇm.-> K§ hiÖn lªn nh mét thø ®å cæ xa l¹ kÖch cìm lè l¨ng.trong XH ph¬ng t©y hiÖn ®¹i h¾n kh«ng cã t c¸ch cña mét®Õ v¬ng.- Ch©n dung K§ ®îc dùng lªn qua sù miªu t¶ cña ®«i traig¸i ngêi Ph¸p-> ®¶m b¶o ®îc tÝnh kh¸ch quan.- Hä gäi K§ lµ h¾n, ngêi kh¸ch cña chóng ta, anh vua, sos¸nh víi nh÷ng trß gi¶i trÝ tÇm thêng-> vua K§ nh mét thø®å ch¬i, mét con rèi, mét trß gi¶i trÝ rÎ tiÒn.=> H¹ bÖ K§ h¾n kh«ng xøng ®¸ng lµ kÎ ®¹i diÖn quèc giachuyÕn ®i cña h¾n chØ nh»m môc ®Ých ®µng ®iÕm kh«ng ph¶iv× lîi Ých cña ®Êt níc.* Lêi kÕt téi K§ qua liªn tëng b×nh luËn cña ngêi kÓtruyÖn.- Nhê ®Õn chuyÖn xa, vua ThuÊn- Pie-> hä vi hµnh xøng®¸ng-> phª ph¸n K§ víi nh÷ng hµnh tung mê ¸m tÇmthêng-> kÕt téi K§: téi lµm nhôc quèc thÓ.- T¸c gi¶ ®Æt ra rÊt nhiÒu c©u hái: ph¶i ch¨ng ngµi muènbiÕt…=> chÊt vÊn K§ tõ ®ã ®i ®Õn kÕt téi K§: h¹i níc h¹id©n, b¸n níc vµ lµm tay sai cho Ph¸p.b. V¹ch trÇn bé mÆt gi¶ rèi th©m ®éc cña thùc d©n Ph¸p:* Tè c¸o chÝnh s¸ch cai trÞ cña Ph¸p ë thuéc ®Þa.- “ C«ng b¶o hé” khai th¸c vµ lµm kiÖt quÖ kinh tÕ tµi chÝnh§«ng D¬ng: Nhµ b¨ng §«ng D¬ng lu«n c¹n r¸o=> chÝnhs¸ch bãc lét.- “C«ng khai ho¸” b»ng rîu cån vµ thuèc phiÖn=> chÝnhs¸ch ngu d©n.* Tè c¸o chÝnh s¸ch khñng bè ë chÝnh quèc:- V¹ch trÇn luËn ®iÖu “tù do b×nh ®¼ng b¸c ¸i”: ngay t¹i nícPh¸p chÝnh phñ Ph¸p ®· thi hµnh chÝnh s¸ch khñng bè theodâi nh÷ng ngêi yªu níc ViÖt Nam trªn níc Ph¸p.KL: T¸c phÈm ®¹t ®îc c¶ hai môc ®Ých ph¶n ®Õ vµ ph¶nphong.2. Nh÷ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt:a, Nh÷ng t×nh huèng nhÇm lÉn ®éc ®¸o- §«i trai g¸i ngêi Ph¸p nhÇm TG lµ K§.- D©n chóng Ph¸p nhÇm nh÷ng ngêi VN trªn ®Êt Ph¸p lµK§.- ChÝnh phñ Ph¸p nhÇm nh÷ng ngêi An Nam trªn ®Êt Ph¸p®Òu lµ K§.=> 3 t×nh huèng liªn tiÕp t¨ng cÊp.* ý nghÜa:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 13
ýnghÜa nh÷ng t×nh huèng nhÇm lÉn?
H×nh thøc cña truyÖn ng¾n nµy lµ g×?T¸c dông?
§¸nh gi¸ cña em vÒ Vi hµnh?
- ThÓ hiÖn th¸i ®é kh¸ch quan cña ngêi kÓ chuyÖn.- T×nh huèng nh ®ïa nh bÞa lµm t¨ng tÝnh hµi híc khiÕncho K§ hiÖn lªn cµng trë lªn lè bÞch nh mét c©u truyÖn tiÕul©m.b, H×nh thøc viÕt th:- B¸c viÕt th cho c« em hä ë An Nam.* ý nghÜa: t¹o ®îc sù gÇn gòi vµ kh«ng khÝ nh thËt.-KhiÕn cho TP hÊp dÉn mang d¸ng dÊp mét bøc th t×nh- Cã thÓ ®a ra nh÷ng ph¸n ®o¸n gi¶ ®Þnh.- §æi giäng chuyÓn c¶nh kinh ho¹t, liªn hÖ t¹t ngang so s¸nhtho¶i m¸i.c, Nh÷ng thµnh c«ng kh¸c:- NghÖ thuËt lµm bÊo.- Ng«n ng÷ sinh ®éng hÊp dÉn ®a giäng ®iÖu.- ThÓ v¨n trµo phóng th©m thuý s©u cay.- NghÖ thuËt dùng ch©n dung ®éc ®¸o, miªu t¶ K§ mµ kh«ngcÇn K§ xuÊt hiÖn.III. Tæng kÕt:- Vi hµnh thÓ hiÖn søc m¹nh trong ngßi bót chiÕn ®Êu cñaHCM.- Vi hµnh còng thÓ hiÖn tµi n¨ng v¨n ch¬ng cña B¸c.
IV.Cñng cè:N¾m ch¾c hoµn c¶nh s¸ng t¸c ®Ó thÊy ®îc gi¸ trÞ cña TP?V.DÆn dß:T×m hiÓu ®Ò v¨n: Nh÷ng s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña NAQ trong Vi hµnhE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 14
Ngµy so¹n: TiÕt:12TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:NHẬT KÍ TRONG TÙ(Ngôc trung nhËt kÝ)
Hồ Chí MinhA.Mục đích yêu cầu Giúp HS:-Nắm được những điểm cơ bản nhất về ND và giá trị NT của tp NKTT.-Từ đó có phương hướng đúng đắn phân tích những bài thơ rút từ tập NKTT được chọn giảng trongchương trình.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ NhËt kÝ trong tï.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bµi cò:
Bµi kiÓm tra 15 phót sè 1* §Ò bµi:1.Nêu hoàn cảnh ra đời của tp Vi hành và phân tích nhan đề của tác phÈm.2.Phân tích chân dung bù nhìn của KĐ ở pháp để thấy được bộ mặt xấu xa bỉ ổi của Thùc d©n
Ph¸p?*§¸p ¸n:1.a.Hoàn cảnh ra đời-Năm 1922 thực dân Pháp đưa Khải Định sang dự cuộc đấu xảo ở Véc xây với âm mưu:+Lừa gạt nhân dân Pháp: KĐ là người đứng đầu đại diện cho một nước thuộc địa sang quy phục
mẫu quốc, cảm tạ công ơn của mẫu quốc, thừa nhận sự bảo hộ của người Pháp.+Từ đó Pháp kêu gọi ND ủng hộ cho chúng đầu tư vào Đông Dương.-Trước tình hình đó NAQ viết truyện ngắn này để châm biếm, đả kích KĐ và vạch trần bản chất
gian xảo của TD Pháp.b.Nhan đề tác phẩm.-Vi hành dịch từ incognito có nghĩa là: không để người ta biết, đội một cái tên không phải là tên
thật.-NAQ muốn nói đến hành vi lén lút, không chính đáng của KĐ khi sang Pháp2.Chân dung bù nhìn Khải Định.-Điệu bộ, cử chỉ: “nhút nhát, lúng ta lúng túng”: hành vi ám muội, hèn hạ, không có được sự
đường bệ của một đấng quân vương.-Trang phục: “có cả……đủ cả bộ hạt cườm”: kệch cỡm, diêm dúa như một diễn viên hài kịch. KĐ
tự biến thành 1 món đồ cổ “lơ ngơ giữa Paris hoa lệ” (Phan Cự Đệ)-Hành vi: khi thì ở “trường đua” khi thì ở “tiệm cầm đồ”, “muốn nếm … công tử”.-> ăn chơi vô độ, trên xương máu nhân dân.-Việc “trị quốc an dân” của hắn hết sức tồi tệ, người dân đương thời chỉ “được uống…” và không
hế biết đến “chút ấm no”-> sự tàn bạo, thối nát của chế độ phong kiến đương thời.-KĐ trở thành một đối tượng cho người Pháp mua vui, giải trí, đó là một tên hề lố bịch, rẻ tiền
nhất-KĐ trở thành một công cụ tuyên truyền, một con rối không hơn không kém của thực dân.=>Với cách mô tả trên, NAQ đã vạch rõ bộ mặt xấu xa, ngốc nghếch, lố bịch của vua KĐ, không
hề có một chút tự trọng dân tộc, không biết cái nhục của vị vua mất nước.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 15
=>Truyện Vi hành đã vạch rõ âm mưu của TD Pháp. Chúng đưa vua KD sang Pháp nhằm lừa gạtND Pháp rằng tình hình các nước thuộc địa đã yên ổn. Vua KD đại diện cho Dt An Nam đã đầu hàng,công nhận sự bảo hộ, khai hoá của người Pháp->®¸nh lõa d luËn.
*BiÓu ®iÓm:- C©u1: 2®iÓm, mçi ý 1 ®iÓm.Trõ 1 ®iÓm nÕu ®ñ ý nhng diÔn ®¹t yÕu.- C©u 2: +7- 8 ®iÓm, ®ñ ý, kÜ n¨ng tèt, kh«ng sai lçi chÝnh t¶, tr×nh bµy s¹ch.
+5- 6 ®iÓm, ®ñ ý, kÜ n¨ng kh¸, cã 1 vµi lçi nhá trong diÔn ®¹t vµ tr×nh bµy.+3- 4 ®iÓm, ®ñ ý c¬ b¶n, kÜ n¨ng kh¸, cßn m¾c nhiÒu lçi trong tr×nh bµyvµ diÔn ®¹t.+ 1-2 ®iÓm, thiÕu ý c¬ b¶n hoÆc cã ý sai kiÕn thøc c¬ b¶n,kÜ n¨ng yÕu, m¾c nhiÒu lçi trong
diÔn ®¹t, tr×nh bµy.+ 0 ®iÓm: Kh«ng lµm bµi, l¹c ®Ò hoµn toµn.
III.Bài mới:Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Dựa vào phần tiểu dẫn SGKcho biết hoàn cảnh HCM st tậpNKTT?
Trình bày những hiểu biết củamình về nội dung tập NKTT?
Yêu cầu HS lấy ví dụ minhhoạ.
Em bé trong nhà laoTD, Vợngười bạn tù, Cờ bạc , Người n/dđói kém.
Mới ra tù tập leo núiChiều tối.
I.Hoàn cảnh sáng tác.-8/1942 NAQ- HCM trở lại TQ tranh thủ sự ủng hộ của thế giới
với cuộc chiến tranh chống xâm lược. Ngày 29/8/42 tại Túc VinhQuảng Tây Người bị chính quyền TGT bắt giam. 13 tháng tù bị giảiđi qua 30 nhà lao của 13 huyện thuộc QT, Người st 133 bài thơ bằngchữ Hán và lấy tiêu đề là Ngục trung nhật kí.II.Giá trị của tác phẩm.
1.Nội dung.a.Phản ánh chân thực bộ mặt đen tối của nhà tù & chính quyền
phản động Tưởng Giới Thạch:-Bắt giam vô lí người vô tội: Cháu bé trong nhà lao TD; Gia
quyến người bị bắt lính.-Xã hội bất công vô nhân đạo đày ải người tù dã man: Cấm hút
thuốc lá, Tiền vào nhà giam, Cờ bạc.-Hình ảnh những người tù luôn đói cơm rách áo, tiều tuỵ khổ ải
đến chết: Cơm tù, một người tù cờ bạc vừa chết, Bốn tháng rồi.b.Bức chân dung tinh thần tự hoạ của HCM: Đại nhân, Đại trí ,
Đại dũng.(Viên Ưng)-Tâm hồn lớn:+Lòng nhân đạo sâu sắc mang tinh thần của giai cấp vô sản
( thương yêu không phân biệt với người cùng khổ): -Dành tình yêuthương cho mọi kiếp người , c/đ đau khổ mà Bác gặp trong tù vàtrên đ/n TQ.
-Thương nhớ đất nước và nd Việt Nam đang sống trong cảnhnô lệ: Om nặng , không ngủ được, Tức cảnh….
+Tình yêu thiên nhiên nồng nàn, sâu sắc : TN trong thơ sinhđộng có hồn , gửi gắm tâm sự & thể hiện tâm hồn Bác.
+Yêu tự do tha thiết đấu tranh suốt đời cho tự do của nd: Bị hạnchế.
-Trí tuệ lớn ; tầm tư tưởng lớn:+Nhận thức quy luật cuộc sống theo hướng biện chứng tích cực:+Tầm nhìn khái quát, tổng kết được những bài học quý trong
cuộc sống và trong đấu tranh: Học đánh cờ, Nghe tiếng giã gạo, Điđường.
-Dũng khí lớn:+Giữ vững tinh thần ý chí CM,kiên cường trong mọi hoàn cảnh
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 16
Nêu những nét nghệ thuật nổi bậtcủa tập NKTT?
gian khổ.+Tinh thần lạc quan vượt mọi kkhó khăn trước mắt: Ngắm
trăng, Trên đường đi, Giải đi sớm.=>HCM là một tâm hồn yêu nước, một tấm lòng nhân đạo lớn,
một cốt cách nghệ sĩ lớn.2.Nghệ thuật:Tập thơ thể hiện bút pháp nghệ thuật đặc sắc & phong cách độc
đáo của HCM.a.Thơ bác bình dị mà sâu sắc: Lính gác khiêng lợn đi cùng,
Nghe tiếng giã gạo.b.Cổ điển và hiện đại.-Cổ điển.+Đề tài( lên núi , Đi đường..)+Miêu tả thiên nhiên = bút pháp chấm phá ghi lại linh hồn của
tạo vật .+NV trữ tình ung dung tự tại, nhàn tản hoà hợp với tự nhiên, vũ
trụ.-Hiện đại:+HT thơ vận động hướng tới sự sống , ánh sáng & tương lai.+Con người trong quan hệ TN là c/sĩ.c.Phong phú đặc sắc trong giọng điệu: Trữ tình, dí dỏm, triết lí.
IV.Củng cố:-Nội dung thơ HCM?V.Dặn dò:-Học bài cũ, soạn bài Chiều tối (NKTT- HCM).E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 17
Ngµy so¹n: TiÕt:13TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:ChiÒu tèi
(Mé)Hồ Chí Minh
A. Mục đích yêu cầu:Giúp HS:1.Cảm nhận được vÎ ®Ñp cña bµi th¬ :-Một tâm hồn của một người chiến sĩ, thi sĩ trên bước đường chuyển lao gian khổ: Chất thép và
chất trữ tình hài hoà.-Cảm nhận được đÆc s¾c NT của bài thơ:+Cổ điển và hiện đại.+Quy luật vËn ®éng của hình tượng thơ HCM.+NT diễn tả sự vận động của thêi gian.2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch 1 bµi th¬ tø tuyÖt Hå ChÝ Minh.3.Yªu mÕn th¬ v¨n vµ t©m hån B¸c.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ NhËt kÝ trong tïC. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*Nêu hoàn cảnh sáng tác của tập thơ NKTT& nêu giá trị nội dung của tp?*§¸p ¸n:
- Hoàn cảnh sáng tác.-8/1942 NAQ- HCM trở lại TQ tranh thủ sự ủng hộ của thế giới với cuộc chiến tranh chống xâm
lược. Ngày 29/8/42 tại Túc Vinh Quảng Tây Người bị chính quyền TGT bắt giam. 13 tháng tù bị giảiđi qua 30 nhà lao của 13 huyện thuộc QT, Người st 133 bài thơ bằng chữ Hán và lấy tiêu đề là Ngụctrung nhật kí.- Giá trị nội dung.của tác phẩm.
+Phản ánh chân thực bộ mặt đen tối của nhà tù & chính quyền phản động Tưởng Giới Thạch :-Bắt giam vô lí người vô tội.-Xã hội bất công vô nhân đạo đày ải người tù dã man.-Hình ảnh những người tù luôn đói cơm rách áo, tiều tuỵ khổ ải đến chết.
+Bức chân dung tinh thần tự hoạ của HCM: Đại nhân, Đại trí, Đại dũng.-Tâm hồn lớn:
<>Lòng nhân đạo sâu sắc mang tinh thần của giai cấp vô sản:Dành tình yêuthương cho mọi kiếp người, c/đ đau khổ mà Bác gặp trong tù và trên đ/n TQ; Thương nhớ đất nước vànd Việt Nam đang sống trong cảnh nô lệ.
<>Tình yêu thiên nhiên nồng nàn, sâu sắc : TN trong thơ sinh động có hồn ,gửi gắm tâm sự & thể hiện tâm hồn Bác.
<> Yêu tự do tha thiết đấu tranh suốt đời cho tự do của nd.-Trí tuệ lớn, tầm tư tưởng lớn:
<>Nhận thức quy luật cuộc sống theo hướng biện chứng tích cực.<>Tầm nhìn khái quát, tổng kết được những bài học quý trong cuộc sống và
trong đấu tranh.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 18
-Dũng khí lớn:<>Giữ vững tinh thần ý chí CM,kiên cường trong mọi hoàn cảnh gian khổ.<>Tinh thần lạc quan vượt mọi kkhó khăn trước mắt.
=>HCM là một tâm hồn yêu nước, một tấm lòng nhân đạo lớn, một cốt cách nghệ sĩ lớn.III.Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Gv giới thiệu bài thơ.Gv giải thích thêm.
Gọi HS đọc bài thơ.Gv sửa, đọc lại.Bức tranh chiều tối hiện ra
qua những hình ảnh nào?
“Chim hôm thoi thóp về rừngĐoá trà mi đã ngậm trăng …”
“Chim mỏi … ngủ” khác vớichim bay về tổ -> không phảihình ảnh vui, ấm áp …
So sánh với nguyên tác thìbản dịch thơ còn thiếu chữ “cô” ,chưa dịch hết nghĩa từ láy “mạnmạn”.
Đặt bài thơ trong hoàn cảnhs/t em cảm nhận được điều gì?
So sánh giọng thơ trongnguyên tác và bản dịch, nhận xét?
So sánh hai câu đầu với câuthứ ba, ta thấy sự vận động gì?
GV: giải thích sự luân chuyểncủa từ ngữ và cái nhìn biện chứngvề thời gian của tác giả.
Bài thơ thể hiện sự vận độngnào thừơng gắp trong thơ HCM?
“Vần thơ của Bác….
I.Tìm hiểu chung-Bài thơ được st trên chặng đường Bác bị giải lao cùng với một
số bài như: Tẩu lộ( Từ Tĩnh Tây tới Thiên Bảo). Dạ Túc Long tuyền.-Thơ Bác xuất hiện nhiều thời khắc của một ngày: Tảo – Ngọ –
Mộ –DạMộ = Chiều tối: gợi buồn.II.Phân tích
1.Thiên nhiên chiều tối miền sơn cước.-Bức trang chiều tối hiện ra qua vài nét chấm phá:*Cánh chim;- Mỏi
-Về rừng tìm chốn ngủ.Dấu hiệu của buổi chiều muộn. Cánh chim mang ý nghĩa t/g&k/gian (gợi cái bao la của bầu trời) là hình ảnh thường gặp trongthơ cổ điển.
-Cánh chim trong thơ Bác tìm về với sự sống thường ngày (ngủ)có hồn và đầy tâm trạng.
*Chòm mây: Cô vân; chòm mây đơn độc lẻ loi trôi lững lờ trênkhông.
Mạn mạn; như có linh hồn nhuốm đầy tâmtrạng :gợi ra một k/g mênh mông hoang vắng.
=> Hình ảnh thơ buồn nhưng không ảm đạm, bi luỵ, TN nhưngười bạn để người tù xẻ chia tâm trạng, tâm cảnh và ngoại cảnh hàihoà với nhau, cảm thông cho nhau -> Tấm lòng nhân ái của Bác vớiTN.
2.Hình ảnh con người miền sơn cước-“Sơn thôn thiếu nữ”: Cô em xóm núi. Nguyên tác thể hiện cái
nhìn trân trọng của nhân vật trữ tình với con người qua giọng điệuthơ trang trọng; con người dân dã, mộc mạc, con người của cuộcsống lao động.
-Từ hai câu đầu đến câu ba có sự vận động của hình ảnh thơ(thiên nhiên – con người) và quan điểm nhân sinh của Bác: trong bấtcứ hoàn cảnh nào, HCM cũng hướng về cuộc sống con người trầnthế, của người dân lao động.
-Trong hai câu cuối, điệp ngữ “ma bao túc” nối dòng thơ ba vớidòng kết: vòng quay đều đặn của cối xay và động tác xay ngô. Ngôhết thì lò than vừa đỏ, ánh lửa rực hồng là tâm điểm của bức tranh:báo hiệu trời tối hẳn.
- tỏa ánh sáng và hơi ấm vào đêm tối. => không nói tối mà thấytối. Dùng cái sáng để nói cái tối, tài hoa HCM.
Chữ “Hồng”: nhãn tự của bài thơ.-Hai câu kết diễn tả sự vận động tinh tế của thời gian: cô gái
xay ngô khi trời còn sáng => xay hết, trời đã tối. Bút pháp hiện đại,cái nhìn biện chứng về thời gian.
3.Sự vận động của hình tượng thơ, tư tưởng người tù-thi sĩ.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 19
…bát ngát tình”
GV: đánh gía chung về bàithơ
-Bài thơ là sự vận động bất ngờ của các hình tượng thơ: bóngtối - ánh sáng; buồn bã, cô đơn-vui tươi, ấm áp, từ mệt mỏi chuyểnsang khoan khoái, khoẻ khoắn; từ tàn lụi-có sự sống.
-Tâm trạng người tù vận động từ buồn sang vui; từ cảnh ngộcủa cá nhân đến niềm vui của người khác: tấm lòng nhân đạo vàchất thép của người chiến sĩ.III.Kết luận.
-Bài thơ có vẻ đẹp vừa cổ điển, vừa hiện đại; thể hiện tâm hồn,tài hoa của người tù, người chiến sĩ CM, người thi sĩ HCM.
IV.Củng cố:- HS ®äc thuéc bµi th¬ vµ nhắc lại những nét chính của bài.V.Dặn dò:-HS học bài và soạn trước bài mới: Gi¶i ®i símE.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: TiÕt:14TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:GIẢI ĐI SỚM
(T¶o gi¶i)Hồ Chí Minh
A.Mục đích yêu cầu:1Cho HS hiểu rõ về nghệ thuật tả một phong cảnh động (có diễn biến bằng màu sắc, âm thanh,
cảm giác). Qua đó thấy được khí phách hiên ngang của người chiến sĩ CM.2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch 1 bµi th¬ tø tuyÖt Hå ChÝ Minh.3.Yªu mÕn th¬ v¨n vµ t©m hån B¸c.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ NhËt kÝ trong tï.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*Đọc thuộc và ph©n tÝch ng¾n gän néi dung bài thơ “Chiều tèi”*§¸p ¸n:
1.Thiên nhiên chiều tối miền sơn cước.-Bức tranh chiều tối hiện ra qua vài nét chấm phá :
+Cánh chim:Mỏi,Về rừng tìm chốn ngủ.->Dấu hiệu của buổi chiều muộn. Cánh chimmang ý nghĩa t/g &k/gian (gợi cái bao la của bầu trời) là hình ảnh thường gặp trong thơ cổ điển.->Cánh chim trong thơ Bác tìm về với sự sống thường ngày (ngủ) có hồn và đầy tâm trạng.
+Chòm mây: Cô vân-> chòm mây đơn độc lẻ loi trôi lững lờ trên không.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 20
Mạn mạn->như có linh hồn nhuốm đầy tâm trạng ->gợi ra một k/g mênhmông hoang vắng.
-NhËn xÐt: Hình ảnh thơ buồn nhưng không ảm đạm, bi luỵ, TN như người bạn để người tù xẻchia tâm trạng, tâm cảnh và ngoại cảnh hài hoà với nhau, cảm thông cho nhau -> Tấm lòng nhân áicủa Bác với TN.
2.Hình ảnh con người miền sơn cước-“Sơn thôn thiếu nữ”: Cô em xóm núi->cái nhìn trân trọng của nhân vật trữ tình với con người qua
giọng điệu thơ trang trọng; con người dân dã, mộc mạc, con người của cuộc sống lao động-> sự vậnđộng của hình ảnh thơ (thiên nhiên – con người) và quan điểm nhân sinh của Bác: trong bất cứ hoàncảnh nào, HCM cũng hướng về cuộc sống con người trần thế, của người dân lao động.
-§iệp ngữ “ma bao túc” nối dòng thơ ba với dòng kết: vòng quay đều đặn của cối xay và động tácxay ngô. Ngô hết thì lò than vừa đỏ, ánh lửa rực hồng là tâm điểm của bức tranh: báo hiệu trời tối hẳn.
-Chữ “Hồng”: nhãn tự của bài thơ-> tỏa ánh sáng và hơi ấm vào đêm tối. -> không nói tối màthấy tối. Dùng cái sáng để nói cái tối->tài hoa HCM.
-Hai câu kết diễn tả sự vận động tinh tế của thời gian: cô gái xay ngô khi trời còn sáng => xay hết,trời đã tối. Bút pháp hiện đại, cái nhìn biện chứng về thời gian.
NhËn xÐt:-Bài thơ là sự vận động bất ngờ của các hình tượng thơ: bóng tối - ánh sáng; buồn bã, cô đơn-vui
tươi, ấm áp, từ mệt mỏi chuyển sang khoan khoái, khoẻ khoắn; từ tàn lụi-có sự sống.-Tâm trạng người tù vận động từ buồn sang vui; từ cảnh ngộ của cá nhân đến niềm vui của người
khác: tấm lòng nhân đạo và chất thép của người chiến sĩ.III.Bài mới:Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
GV giới thiệu hoµn c¶nh s¸ngt¸c tác phẩm
GV đọc và yêu cầu HS đọc.Thời gian và cảnh vật thiên
nhiên trong đêm chuyển lao?
So sánh ý thơ nguyên tác vàbản dịch?
Sự chuyển ý giữa hai câu thơ?
Tâm thế người tù?
Nghệ thuật ngôn ngữ thơ vàcách miêu tả của HCM có gì đặcsắc?
I.Giới thiệu chung.Tảo giải là một bài thơ có thể tách thành hai bài tứ tuyệt độc
lập và cũng có thể gộp lại thành một bài thống nhất, trọng vẹn.II.Phân tích.
1.Khung cảnh đêm chuyển lao (4 câu đầu)-Thời gian: gà gáy, đêm chưa tan: quá nửa đêm sắp chuyển
sang ngày, cảnh vật có sự hoang vắng, lạnh lẽo bao quanh người tù.-Cảnh vật: “quần tinh……” : thiên nhiên xuất hiện trong tình
cảm gắn bó nâng đở nhau.+Đỉnh núi mùa thu: câu thơ đậm ý vị, sắc màu cổ điển.+So với câu 1, ý thơ có nhiều bất ngờ.
C1 khung cảnh tối tăm, C2 có ánh sáng huyền ảo củatrăng sao.C1 người tù lên đường trong cô đơn, C2 cùng lúc đó, có
trăng sao như người bạn khời hành, chia sẻ: thiên nhiên tri âm.=>Trong hoàn cảnh thiên nhiên khắc nghiệt nhưng tâm hồn
nhà thơ CM luôn hướng tới ánh sáng, sự hoà hợp giữa thiên nhiên vàcon người: chất thép trong thơ HCM.
-“Chinh nhân …… trận hàn”.+Điệp từ chinh và trận tạo âm hưởng trầm hùng, rắn rỏi và
mạnh mẽ cho câu thơ.+Chinh nhân: người đi xa vì lý tưởng, sứ mệnh lớn lao (khác
người tù bình thường)+Nghênh diện: tư thế chủ động.+Trận trận hàn: từng cơn gió thu lạnh liên tiếp thổi tới.=> con ngừơi ra đi vì lí tưởng trong hoàn cảnh vô vùng khắc
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 21
Bốn câu thơ vẽ lên một bứctranh như thế nào?
Hai câu đầu khổ thơ thứ 2 chota thấy điều gì?
Sự khác biệt so với khổ 1?Mối liên hệ giữa cảnh vật và
tâm hồn người nghệ sĩ?Kết luận?
nghiệt vẫn chủ động sẵn sàng đón nhận: tư thế của một chiến sĩ ý chíkiên cường của một nhà CM lớn.
*Bốn cấu thơ dựng lại bức tranh chuyển lao khi trời chưa sáng,một tiếng gà, một chòm sao từng cơn gió lạnh và ngừơi tù nơi đất lạnhưng con người không cô đơn, rất ung dung vướn lên làm chủ hoàncảnh.
2.Bình minh ngày mới-Tâm hồn thi sĩ.-Hai câu đầu của khổ thơ thứ 2 mở ra cảnh đẹp chân trời lúc
rạng đông: màu trắng chuyển sang hồng, bóng tối hết sạch.+So với khổ 1 có sự vận động.+Thiên nhiên như có cuộc đấu tranh và ánh sáng đã chiến
thắng.+Câu thơ “Hơi ấm……trụ” tạo ra một khung cảnh mới, sức
sống mới.-Con người: “Người đi……nồng” sức sống của thiên nhiên,
hơi ấm của đất trời khơi hứng tâm hồn thi sĩ.III.Kết luận.
Hai khổ thơ nói về việc giải người tù HCM đi trong cảnh khắcnghiệt nhưng không thấy bóng dáng của người tù, chỉ thấy đó mộtchiến sĩ, một thi sĩ ung dung cất bước và nồng n thi hứng CM.
IV.Củng cố:-Hình ảnh người chiến sĩ CM HCM?V.Dặn dò:-HS học bài và soạn trước bài mới: Míi ra tï tËp leo nóiE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 22
Ngµy so¹n: TiÕt:14+1TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:MỚI RA TÙ TẬP LEO NÚI(T©n xuÊt ngôc häc ®¨ng s¬n)
Hồ Chí MinhA.Mục đích yêu cầu:
Giúp HS thấy được1.Vẻ đẹp néi dung và nghệ thuật của bài thơ.-Tâm hồn thi sĩ, chất thép trong thơ Bác.-Màu sắc cổ điển trong bài thơ.2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch 1 bµi th¬ tø tuyÖt Hå ChÝ Minh.3.Yªu mÕn th¬ v¨n vµ t©m hån B¸c.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ NhËt kÝ trong tïC. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.C. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:
*Đọc thuộc và nêu nội dung chính bài “Giải đi sớm”*§¸p ¸n:
1.Khung cảnh đêm chuyển lao (4 câu đầu)-Thời gian: gà gáy, đêm chưa tan: quá nửa đêm sắp chuyển sang ngày, cảnh vật có sự hoang vắng,
lạnh lẽo bao quanh người tù.-Cảnh vật: “quần tinh……” : thiên nhiên xuất hiện trong tình cảm gắn bó nâng đở nhau.->Trong hoàn cảnh thiên nhiên khắc nghiệt nhưng tâm hồn nhà thơ CM luôn hướng tới ánh sáng,
sự hoà hợp giữa thiên nhiên và con người: chất thép trong thơ HCM.-“Chinh nhân …… trận hàn”:Con ngừơi ra đi vì lí tưởng trong hoàn cảnh vô vùng khắc nghiệt vẫn
chủ động sẵn sàng đón nhận->tư thế của một chiến sĩ ý chí kiên cường của một nhà CM lớn.=>Bốn cấu thơ dựng lại bức tranh chuyển lao khi trời chưa sáng, một tiếng gà, một chòm sao từng
cơn gió lạnh và ngừơi tù nơi đất lạ nhưng con người không cô đơn, rất ung dung vướn lên làm chủ hoàncảnh.
2.Bình minh ngày mới-Tâm hồn thi sĩ.-Cảnh đẹp chân trời lúc rạng đông: màu trắng chuyển sang hồng, bóng tối hết sạch.
->Thiên nhiên như có cuộc đấu tranh và ánh sáng đã chiến thắng.-Con người: “Người đi……nồng” -> Tõ chinh nh©n thµnh hµnh nh©n råi thi nh©n, kh«ng ph¶i lµ
tï nh©n.III.Bài mới:Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Gv giới thiệu về bài thơ.Bài thơ được viết sau khi Bác ratù….
Bên lề tờ báo ghi những giòngchữ Hán viết tay “Chúc chưhuynh ở nhà khoẻ mạnh & cốgắng công tác tốt, bên này bình
I.Giới thiệu chung1.Hoàn cảnh sáng tác.-Ra tù nhưng còn rất yếu về sức khỏe, Bác leo núi để rèn luyện
và khi đến đỉnh núi cao, Bác đã xúc động viết bài thơ.-Bài thơ đã được gởi về nước để báo tin: Bác đã tự do và vẫn
luôn hướng về tổ quốc.
2.Đề tài.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 23
yên”.
HS đọc bài thơ, Gv sửa và đọclại .
Bức tranh “sơn thuỷ” đượcphác hoạ như thế nào?
Trật tự “vân – sơn”… cho tathấy vị trí của nhà thơ ntn?
So sánh bản dịch với nguyêntác…
Thiên nhiên góp phần biểuhiện tình cảm sâu kín của bác.
Qua hai câu cuối h/a nhân vậttrữ tình hiện ra như thế nào?
Nhà thơ có tâm trạng ntn…?
Lúc này bác hướng về ai?
HS kết luận lại bài học.
Đăng sơn-tức cảnh-sinh tình.II.Phân tích.
1.Bức tranh “Sơn thuỷ hữu tình”“Núi ấp……núi”-Nghệ thuật nhân hóa và thủ pháp đảo ngữ tạo sự sinh động và
linh hồn cho cảnh vật. Mây-núi quấn quýt, gắn bó, nồng ấm và cótình
Trật tự: vân-sơn, sơn-vân diễn đạt chính xác vị trí thế đứng vàtầm nhìn của nhà thơ.
-Trùng sơn: vẻ đẹp hùng vĩ của núi non.“Lòng sông gương sáng…”-Dòng sông dưới chân núi trắng sáng, phẳng lặng, không chút
bụi: ấn tượng về sự thanh khiết đến tuyệt đối của dòng sông.=>Vẻ đẹp ấy tạo hình ảnh về tâm hồn thanh cao của nhà thơ,
ngoại cảnh cũng là tâm cảnh.Đặt bài thơ vài ý nghĩa nhắn tin với đồng bào của Bác thì h/ảnh
trên chứa ẩn một thông điệp: dù thế nào Bác vẫn vượt lên tất cả đểgởi trọn tấm lòng mình cho nhân dân, cho CM: đó là một tấm lòngcao đẹp đến tuyệt vời.
*Đôi nét chấm phá đơn sơ về núi, mây, sông nước đã ghi lạilinh hồn của tạo vật, làm nên một bức tranh thuỷ mặc hài hòa, thểhiện đầy đủ vẻ đẹp tâm hồn và cốt cách người chiến sĩ CM HCM.
2.Vẻ đẹp của nhà thơ CM HCM-Nhân vật trữ tình: một mình dạo bước trên đỉnh Tây Phong,
nhìn về trời nam nhớ bạn cũ.+Bồi hồi dạo bước: phong thái ung dung của một nhà hiền triết
suy ngẫm về việc đời.Tâm trạng bồn chồn, xao xuyến, bâng khuâng; niềm vui tự do
và suy nghĩ hướng về chặng đường CM sắp tới.+Nỗi nhớ cố quốc, cố nhân: tấm lòng cao đẹp của Bác luôn
hướng về tổ quốc, về đồng bào, đồng chí; luôn canh cánh một nỗiniềm trước vận mệnh dân tộc. Tứ thơ “đăng sơn” cổ điển bỗng chânthực và hiện đại vô cùng.
-Tinh thần của NV trữ tình đó thể hiện sức mạnh tinh thần thépvĩ đại: vượt mọi đớn đau về thể xác vươn tới sự thanh thản trongtinh thần.
III.Kết luận:-Bài thơ thể hiện vẻ đẹp hoàn thiện của tâm hồn HCM, một thi
sĩ giàu cảm xúc.-Bài thơ có vẻ đẹp vừa cổ điển, hiện đại ở đề tài, bút pháp NT.
IV. Củng cố:-Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại của bài thơ.V.Dặn dò:-Học thuộc bài thơ, soạn bài mới: T©m t trong tï.E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 24
Ngµy so¹n: TiÕt:15TuÇn d¹y:
Lµm v¨n: Tr¶ bµi sè 1-Ra ®Ò sè 2 (lµm ë nhµ)A/ Yªu cÇu cÇn ®¹t:- Cho HS lËp dµn bµi t¹i líp- ChØ ra nh÷ng lçi c¬ b¶n nhÊt; nh÷ng ®iÓm m¹nh yÕu c¶u häc sinh- Nªu mét sè bµi tiªu biÓu, c¸ch diÔn ®¹t, söa ch÷a lçi…B/ Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:- Gi¸o ¸n, bµi viÕt ®· chÊm, vë chÊm bµi…C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Cho HS tù lËp dµn ý: 10 phót- GV nhËn xÐt u nhîc ®iÓm: 10 phót- Söa ch÷a lçi: 25 phótD/ TiÕn tr×nh d¹y häc:I. æn ®Þnh líp:
II. KiÓm tra bµi cò:III. Néi dung giê häc:Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t- GV chÐp ®Ò lªn b¶ng cho c¶ líp lËp dµn ý vµovë, gäi 2 häc sinh cïng lªn b¶ng lµm- GV söa ch÷a cho hoµn chØnh
- GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm c¬ b¶n nªu tªnnh÷ng HS viÕt kh¸
- GV nhËn xÐt nh÷ng nhîc ®iÓm, nªu tªn HS
- GV trÝch dÉn c¶ diÔn ®¹t sai, c©u sai tõ bµi lµmv¨n cña HS
I. ChÐp ®Ò lËp dµn ý1. ChÐp ®Ò2. Dµn ý: 3 phÇn: - Më bµi , th©n bµi, kÕt luËn->hÖ thèng ýII. NhËn xÐt:1> u ®iÓm:- NhiÒu em hiÓu ®Ò; tr×nh bµy t¬ng ®èi ®ñ néidung kiÕn thøc; diÔn ®¹t tr«i ch¶y, tr×nh bµy s¹chsÏ2. Nhîc ®iÓm:- PhÇn lín:+ thiÕu kiÕn thøc tr×nh bµy s¬ sµi+ DiÔn ®¹t lñng cñng, thiÕu m¹ch l¹c+ Tr×nh bµy cÈu th¶ ch÷ xÊu, m¾c lçi c©u, lçichÝnh t¶…III. Lçi vµ c¸ch söa ch÷a lçi:1. Lçi:- Sai kiÕn thøc, lÉn tªn nhµ v¨n nhµ th¬( T¶n §µ-ThÕ L÷- Xu©n DiÖu….)- Lçi chÝnh t¶:- ViÕt t¾t: mét-1; ®îc-®c+ ViÕt thêng tªn riªng: T¶n §µ- t¶n ®µ- Lçi c©u: c©u qu¸ dµi( nhiÒu néi dung mµ kh«ngcã dÊu c©u)+ C©u sai kÕt cÊu c©u- Lçi diÔn ®¹t:- ViÕt cÈu th¶: nhiÌu HS cÈu th¶,lêi rÌn luyÖn- Cha hiÓu ®Ò2. Mét sè c¸ch söa ch÷a lçi:VD: t¸c gi¶ Nam Cao viÕt bµi “ChÝ PhÌo” nh»mphª ph¸n XH phong kiÕn vµ gi¸ trÞ nt tõ mét anhn«ng d©n må c«i tõ nhá trë thµnh mét con quû cñalµng Vò §¹iSöa ch÷a:+ T¸ch c©u
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 25
+ Lçi viÕt t¾t…T¸c gi¶ Nam Cao s¸ng t¸c “ChÝ PhÌo” Nh»m phªph¸n XHPK nöa thùc d©n, TP cã c¸i nh×n ch©nthùc vÒ cuéc ®êi, sè phËn mét anh n«ng d©n hiÒnlµnh kh«ng cha kh«ng mÑ, bÞ chÝnh c¸i XHPKbiÕn thµnh con quû d÷, thµnh mét tªn lu manh=> Tãm l¹i: Muèn viÕt tèt mét bµi v¨n, ngoµi viÖccã mét lîng kiÕn thøc phong phó, HS cßn cã ýthøc, kü n¨ng vÒ hµnh v¨n.
IV. Cñng cè:V. DÆn dß:- TËp dùng ®o¹n theo c¸c c¸ch diÔn ®¹t; liªn kÕt ®o¹n- So¹n tríc bµi “T©m t trong tï”- Tè H÷u theo hÖ thèng c©u hái SGK(xem tríc bµi t¸c gi¶ Tè H÷u)- Ra ®Ò bµi sè 2 cho HS vÒ nhµ lµm
Bµi viÕt sè 2(VÒ nhµ)A- Yªu cÇu cÇn ®¹t:- Ra ®Ò vÒ t¸c gia HCM ë møc ®é võa ph¶i- Ra ®Ò n»m trong ch¬ng tr×nh HS ®· häc, GV ®· d¹y- Ra ®Ò ph¶i mang tÝnh võa søcB- §Ò bµi:C©u 1: C¶m nhËn “Tuyªn ng«n ®äc lËp”- HCMC©u 2: T×m hiÓu chÊt cæ ®iÓn vµ tinh thÇn hiÖn ®¹i trong “NKTT”- HCMC- Yªu cÇu ®èi víi HS:1. KiÕn thøc:C©u 1: Lµm næi bËt ®Æc trng thÓ lo¹i v¨n chÝnh luËnb»ng viÖc ph©n tÝch hÖ thèng lËp luËn, lÝ lÏ cña TP- Ph©n tÝch ®îc hÖ thèng gi¸ trÞ cña TPC©u 2:- ChÊt cæ ®iÓn trong th¬ cæ vµ cæ ®iÓn trong NKTT ( nghÖ thuËt miªu t¶; thi liÖu; thi nh©n…)- Tinh thÇn hiÖn ®¹i trong NKTT:tinh thÇn chiÕn sÜ vît lªn mäi khã kh¨n, lµm chñ hoµn c¶nh…2. KÜ n¨ng:- Tr×nh bµy ®ñ hÖ thèng ý cña tõng c©u, m¹ch l¹c, râ rµng- Ch÷ viÕt s¹ch sÏ dÔ ®äc, kh¾c phôc lçi chÝnh t¶- DiÔn ®¹t tr«i ch¶y h¹n chÕ lçi c©u…- C¸ch ®a vµ ph©n tÝch dÉn chøng ph¶i hîp lÝ, tr¸nh khiªn cìngD- Thang ®iÓm:C©u 1,2 ®ñ ý; kü n¨ng kh¸: 5 ®iÓm§îc 2/3 ý, kü n¨ng kh¸: 4,5 ®iÓm§îc 2/3 ý, kÜ n¨ng ®¹t, mét sè lçi:3,5- ®iÓm§îc 2/3 ý, kÜ n¨ng ®¹t, cha râ rµng: 3 hoÆc díi 3 ®iÓmGV: C¨n cø thùc tÕ bµi lµm cña HS ®Ó chÊm, cã thÓ sö dông ®iÓm tõ 0,5 trë lªn…E/ Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 26
Ngµy so¹n: TiÕt:16+1TuÇn lªn líp:
TÂM TƯ TRONG TÙTố Hữu
A.Mục đích yêu cầu:Giúp HS :1.Cảm nhận được những rung động và tâm trạng của chủ thể trữ tình trong bài thơ. Qua đó thấy
được tâm hồn nhạy cảm lòng yêu tha thiết cuộc sống, niềm khao khát tự do và ý chí kiên định CM củangười thanh niên cộng sản lần đầu bị giặc bắt giam .
2.Hiểu và phân tích được mối quan hệ giữa tình cảm , cảm xúc và nhận thức ý chí trong diễnbiến nội tâm của chủ thể trữ tình trong bài thơ.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ VHVN 1930-1945, Th¬ Tè H÷u.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*§äc thuéc vµ nêu nội dung chính bài “Mới ra tù tập leo núi”
*§¸p ¸n:1.Bức tranh “Sơn thuỷ hữu tình”
-Trùng sơn: vẻ đẹp hùng vĩ của núi non.-Dòng sông dưới chân núi trắng sáng, phẳng lặng, không chút bụi: ấn tượng về sự thanh khiết đến
tuyệt đối của dòng sông.=>Vẻ đẹp ấy tạo hình ảnh về tâm hồn thanh cao của nhà thơ, ngoại cảnh cũng là tâm cảnh.Đặt bài thơ vài ý nghĩa nhắn tin với đồng bào của Bác thì h/ảnh trên chứa ẩn một thông điệp: dù
thế nào Bác vẫn vượt lên tất cả để gởi trọn tấm lòng mình cho nhân dân, cho CM: đó là một tấm lòngcao đẹp đến tuyệt vời.
2.Vẻ đẹp của nhà thơ CM HCM-Nhân vật trữ tình: một mình dạo bước trên đỉnh Tây Phong, nhìn về trời nam nhớ bạn cũ.=>Tâm trạng bồn chồn, xao xuyến, bâng khuâng; niềm vui tự do và suy nghĩ hướng về chặng
đường CM sắp tới.-Nỗi nhớ cố quốc, cố nhân: tấm lòng cao đẹp của Bác luôn hướng về tổ quốc, về đồng bào, đồng
chí; luôn canh cánh một nỗi niềm trước vận mệnh dân tộc. Tứ thơ “đăng sơn” cổ điển bỗng chân thựcvà hiện đại vô cùng.
=>Thể hiện sức mạnh tinh thần thép vĩ đại: vượt mọi đớn đau về thể xác vươn tới sự thanh thảntrong tinh thần.
III.Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
GV giới thiệu qua về tác giả,Tố Hữu sẽ có bài học VHS riêng.
Yêu cầu HS dựa vào phầntiểu dẫn nêu những nét cơ bản .
I.Giới thiệu.1.Tác giả. (SGK)2.Tác phẩm.a.Hoàn cảnh sáng tác-Đầu năm 1939, tình hình thế giới hết sức căng thẳng, CTTG
thứ 2 có nguy cơ bùng nổ, thực dân Pháp tiếp tục đàn áp phong tràoCM ở Đông Dương và VN.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 27
Bố cục bài thơ? Mỗi phần thểhiện một nội dunh trọng tâm gì?
Gọi HS đọc bài thơ.Gv sửa ( giọng điệu bài thơ
sôi nổi thiết tha, mạnh mẽ)An tượng về phần đầu của bài
thơ? An tượng đó được tạo nênbởi thủ pháp NT nào?
Đọc 4 câu đầu
+Những ngày trước đó ngườithanh niên trẻ tuổi đang say mêh/đ giữa bè bạn đ/c với bao sungsướng tin yêu vậy mà….
Ý nghĩ đó được bộc lộ trongnhững câu thơ nào?
Nhà tù> < c/s bên ngoài.
Nhà tù được t/g miêu tả ntn?
T/giới bên ngoài được t/g hìnhdung ntn? Có gì đặc biệt?
Tất cả cho ta thấy điều gì?
Câu thơ “Nghe…lạnh” gợicho em suy nghĩ gì?
-Tố Hữu bị bắt khi đang tham gia hăng hái phong trào CM ởThừa Thiên. Trong tù, biệt lập với bên ngoài, ông đã sáng tác bàithơ thể hiện tình cảm của mình. TP là bài mở đầu trong tập “Từấy”.
b.Bố cục: gồm hai phần:-Phần 1: 24 câu đầu: Tình cảm cô đơn của người chiến sĩ CM
trong những ngày đầu bị giam .-Phần 2: đoạn còn lại: ý chí và tinh thần chiến đấu của tác giả.
II.Phân tích.1.Nỗi cô đơn vô hạn và tình yêu cuộc sống của người tù.-Thủ pháp điệp: “cô đơn…” khẳng định, tô đậm, khắc sâu tâm
trạng cô đơn của người tù đồng thời thể hiện niềm khát khao cháybỏng cuộc sống tự do của người chiến sĩ trẻ => âm hưởng chungphần đầu bài thơ.
-“Cảnh thân tù”: xác nhận sự thật mất tự do được thấu hiểubằng sự trải nghiệm của chính bản thân,
+Chịu cảnh giam hãm- tù đầy,+ Phải xa cách đồng chí,+ Xa phong trào CM.
=>Tức giận ,buồn bực ; tư tưởng đó thể hiện sự gắn bó thathiết của người tù với cả thế giới sôi động bên ngoài nhà giam.
Chính sự gắn bó đó làm cho ước muốn hoà nhập với thế giớibên ngoài cháy bỏng. Người chiến sĩ trong xà lim như tập trungtoàn bộ tưởng mình hướng ra bên ngoài :
“Tai ……. Bao nhiêu”Khát khao hoà nhập với cuộc đời dồn nén và tập trung cao độ vàosự chú ý của thính giác ( tai…) của cảm giác (lòng…) bồn chồn rạorực -> nghe mà như nhìn thấy bao âm thanh của cuộc sống đang lănvào nhà giam mang theo cái náo nức , vui sướng của c/đ ngoài kia=> càng làm cho nỗi cô đơn tăng lên.
-Sự tương phản giữa hai t/giới,bên ngoài> < trong tù:Trong tù thì: “Đây âm u….sầm u” cuộc sống trong tù được t/g
miêu tả rõ nét:+Vài tia nắng nhợt nhạt của buổi hoàng hôn lan nhẹ qua ô của
sổ bị bao kín bởi những song sắt.+Bốn bức tường vôi xám xịt, khắc hổ bao lấy người tù và
những ván im lát sàn đen đủi làm nhà giam thêm âm u.=>T/giới ảm đạm , nhợt nhạt, khắc nghiệt với người tù c/sĩ
luôn sống yêu đời, khát khao tự do và lí tưởng.Ngoài kia: Qua hình dung của ng/tù , có âm thanh có tiếng
gió , tiếng đập cánh của rơi, tiếng lạc ngựa, tiếng guốc ….- nhữngâm thanh rất bình thường , rất quen thuộc với cuộc sống, nhữngngười tự do ít để ý tới. Với TH thì lại khác .
*Sự tưởng tượng k/khí tự do khiến nhà thơ hình dung ra tiếngchim hót như reo, gió mạnh như thuỷ triều dâng, tiếng rơi đập cánhnhư rộn rã: Động từ mạnh khiến những âm thanh bình dị có sức gợicảm và lay động mạnh mẽ, cuộc sống qua cái nhìn của người mấttự do như hối hả gấp gáp & sôi động hơn.
“Nghe lạc… lạnh”: sự cảm nhận tinh tế, ý thơ gợi cảm, chấtchứa tâm trạng.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 28
Nhận xét của em về cách cảmnhận c/s bên ngoài của nhà thơ?
Nhưng XH đương thời có thậttự do, thật đẹp như suy nghĩ banđầu của tg?
TH đã nhanh chóng nhận rađiều gì?
Hình ảnh so sánh :Tôi…” chota thấy điều gì?
Tinh thần chiến đấu của ngừơichiến sĩ CM.
Nhận xét của em về câu thơcuối?
Tổng kết bài thơ?
“Dưới đường… đi về”: tiếng guốc vốn là âm thanh bìnhthường của c/s chợt có sức lay động mạnh mẽ, nó thể hiện lòng khátkhao từ một tâ hồn nhạy cảm.
-Cuộc sống bên ngoài qua trí tưởng tượng lãng mạn của ngườitù thật đẹp:“Ôi hôm…ngày”
+C/s tràn đầy sinh lực, niềm vui ngập tràn, rộng rãi, thoáng đạtvà đầy hoa thơm trái ngọt.
+C/s đó càng hối thúc tâm trạng cô đơn của nhà thơ, hối thúckhát vọng tự do, t/y c/s.
2.Thức tỉnh trước thực tế-Ý chí chiến đấu.-Lý trí thức tỉnh, người CS nhận ra: “Ở…”.+C/s bên ngoài chỉ có tự do trong tưởng tượng, vạn người của
thế giới đó đang chịu cảnh đoạ đầy đau khổ không khác gì cảnhngục tù.
+Nhận thức sâu sắc: XH bên ngoài là một nhà tù lớn, nó cơman những nhà tù nhỏ, sự tù tội cá nhân của nhà thơ chỉ là bi kịchnhỏ giữa cái bi kịch lớn của cuộc đời.
Hình ảnh so sánh: “Tôi……bé nhỏ” có sức gợi về thực trạngđen tối của XH về thân phận bi thảm của con người đương thời.
-Tuy thế, người CS CM vẫn kiên trung và quật cường trongđấu tranh.
+Tg dự cảm được những thử thách khắc nghiệt đang chờ đợi.+Nhưng sẽ không cúi đầu, sẽ chiến đấu và chiến đấu cho đến
hơi thở cuối cùng=> tinh thần thép trong đấu tranh CM.+Câu thơ cuối có sức gợi tả cao, cho thấy một ý chí và niềm tin
bất diệt đầy tích cực.III.Kết luận.-Bài thơ là sự vận động mạnh mẽ của tình cảm, sự vận động đóthống nhất trong một mạch cảm xúc tiến bộ và CM của tg.-Tác phẩm không chỉ thể hiện ý chí chiến đấu của TH mà còn làtiếng nói đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do chính đáng của conngười; tố cáo và lên án chế độ thực dân, phong kiến đang tước đinhững giá trị sống cơ bản nhất của con người.
IV.Củng cố:- Diễn tiến mạch cảm xúc của nhà thơ?V.Dăn dò:-Học bài và soạn bài trước ở nhà
E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 29
Phần 4VĂN HỌC VIỆT NAM
TỪ CÁNHMẠNG THÁNG TÁM 1945 ĐẾN 1975
Ngµy so¹n: TiÕt:17-18-19TuÇn lªn líp:
V¨n häc sö:KHÁI QUÁT VỀ VĂN HỌC VN
TỪ CÁCHMẠNG THÁNG TÁM 1945 ĐẾN 1975A.Mục đích yêu cầu:
Giúp HS nắm được một cách khái quát:-Đặc điểm chung của VHVN từ 1945 đến 1975.-Những thành tựu chính trong từng giai đoạn cụ thể.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ VHVN 1945-1975C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:* Đọc thuộc và nêu chủ đề bài thơ “Tâm t trong tù” của Tố Hữu?
*§¸p ¸n: Tác phẩm không chỉ thể hiện ý chí chiến đấu của TH mà còn là tiếng nói đấu tranh đòiquyền sống, quyền tự do chính đáng của con người; tố cáo và lên án chế độ thực dân, phong kiến đangtước đi những giá trị sống cơ bản nhất của con người.
III.Bài mới:Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Gọi HS dọc phần I SGK.Văn học giai đoạn này có gì
đổi mới so với nền VH 30-45?
Vai trò của Đảng đối với nềnVH mới?
Nhận xét về lớp nhà văn mớitrong thời kì này?
Thế nào là hiện thực CM?
I.Đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng và sự đóng góp sángtạo của các nhà văn cho nền văn học CM.
-CMT8 thành công, đất nước độc lập, VH VN được thốngnhất, phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng. VH trở thành một bộphận trong sự nghiệp CM, là một hoạt động phong phú và có hiệuquả trong đấu tranh và phát triển XH. Sự nghiệp VH là của nhândân, mỗi nhà văn là một chiến sĩ trên mặt trận văn hoá nghệ thuật.
-Đường lối văn nghệ của Đảng đã xác định cho người viết lậptrường nhân dân. Nhân dân là nguồn cảm hứng sáng tạo, là đốitượng phục vụ của văn nghệ.
-Đường lối văn nghệ của Đảng giúp nhà văn phát huy truyềnthống tốt đẹp của văn nghệ dân tộc (nhân đạo, yêu nước…); pháttriển sức sáng tạo và tinh hoa văn nghệ của các dân tộc anh em, kếthợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại.
-Nhờ đó, một lớp nhà văn mới đầy nhiệt tình, có nhân sinhquan đúng đắn và CM đã cho ra đời nhiều tp có giá trị, phản ánhkhông khí thời đại và mang một tinh thần chiến đấu cao.II.Hiện thực CM khơi nguồn sáng tạo và là đối tượng phản ánhchủ yếu của nhiều tp v/chương.
-Hiện thực CM vô cùng phong phú mở ra trên khắp các trậntuyến. Trong thời đại mới, có biết bao tấm gương chiến đấu, bao
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 30
GV giảng thêm về khái niệmhiện thực XHCN.
Cuộc sống mới đã tác độngđến nền VH như thế nào
Nhận xét về truyện ngắn và kítrong giai đoạn này.
Các bước phát triển của vănxuôi?
Những thành tựu chính.
Giá trị nội dung của truyện vàkí giai đoạn này?
Những hạn chế của văn xuôitrong giai đoạn này?
Những thành tựu của thơ ca?
Nét nổi bật về nghệ thuật củathơ ca?
Văn xuôi giai đoạn này tậptrung thể hiện những nội dung gì?
Các bước phát triển mới củathơ ca?
Những tác giả tiêu biểu.
cuộc đời đẹp, bao câu chuyện đáng nhớ đã làm cơ sở cho sáng tạovăn học.
-VH thời kì này là văn học hiện thực XHCN hầu hết các tpnghệ thuật đều lấy cảm hứng, đề tài từ cuộc sống thật. Sự hư cấunếu có cũng xuất phát từ những kinh nghiệm hiện thực của nhà văn,tất cả tạo nên sự đa dạng và một diện mạo đặc biệt cho nền văn họcmới.
-Đời sống hiện thực từ sau CM bộc lộ nhiều vẻ đẹp, gợi nênniềm vui và ước nơ dễ làm nảy sinh cảm hứng lãng mạng, chất trữtình; sự phản ánh rộng lớn và hiện thực tạo chất sử thi và tất cả đãtrở thành những thành tố quan trọng cho văn học thời kì này.III.Những thành tựu quan trọng của VH qua các giai đoạn pháttriển.
1.Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.-Truyện ngắn và kí với đặc điểm cơ động, linh hoạt đã mở đầu
cho văn xuôi giai đoạn này Tiêu biểu có Trần Đăng (Một lần tới thủđô, Một cuộc chuẩn bị), Nam Cao (tn Đôi mắt, nk Ở rừng) ngoài racòn có Kim Lân (Làng), Hồ phương (Thư nhà), Ng.Tuân (Tuỳ bútkháng chiến)…
-1950 – 1954, văn xuôi CM có những bước phát triển mới,dung lượng mở rộng, đề tài, thể loại phong phú hơn. Thành tựuchính là những tp được giải thưởng của Hội văn nghệ VN như:Vùng mỏ-Võ Huy Tâm, Xung kích-Ng.Đình Thi, Kí sự Cao Lạng-Nguyễn Huy Tưởng, Truyện Tây Bắc-Tô Hoài, Đất nước đứng lên-Nguyên Ngọc, Con trâu-Ng.Văn Bổng…
Truyện và kí giai đoạn này đã phản ánh chân thực và sinh độngnhiều mặt của đời sống, là nguồn khích lệ, động viên, thúc giục tinhthần chiến đấu và niềm tin CM đúng đắn được miêu tả bằng nghệthuật hiện đại và có bản sắc.
Tuy thế, nhựơc điểm của truyện và kí giai đoạn này là chưa đisâu vào khai thác tâm lí nhân vật, chỉ tập trung miêu tả đám đông, ítchú trọng vai trò cá nhân.
-Thơ ca thời kì chống Pháp cũng có nhiều thành tựu đáng kể.Hình ảnh các tầng lớp nhân, chiến sĩ; mặt trận, quê hương…đượcphản ảnh sinh động với những tình cảm, ý nguyện, chí hướng tíchcực và đẹp đẽ. Nhiều tp có sức sống trường tồn trong lòng ngườiđọc (Cảnh khuya, Rằng tháng riêng, Cảnh rừng Việt Bắc củaHCM, Tây tiến của QD, Bên kia sông Đuống của HC, Đất nước củaND9T và đặc biệt là tập thơ Việt Bắc của TH…). Về nghệ thuật,thơ hướng về dân tộc, nhiều thể thơ quen thuộc được khai thác,chất lãng mạn, hào hùng được thể hiện đặc sắc.
2.Giai đoạn đầu xây dựng hoà bình, CNXH (1955-1964).-Văn xuôi giai đoạn này có nhiều đề tài của đời sống: đề tài
kháng chiến chống thực Pháp, tiếp tục đào sâu với cách nhìn toàndiện (Đất nước đứng lên-Nguyên Ngọc, Sống mãi với thủ đô-Ng.Huy Tưởng, Cao điểm cuối cùng-Hữu Mai…; đề tài xây dựngCNXH ở miền Bắc đã thu hút được nhiều nhà văn như NguyễnKhải, Đào Vũ, Chu Văn, Nguyễn Kiên...
-Thơ ca giai đoạn này rất thành công. Nhiều nhà thơ tìm đượccảm hứng sáng tạo mới mẻ từ hiện thực và vẻ đẹp của những con
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 31
Gv giới thiệu thêm về gìongthơ miền nam.
Đánh giá về nghệ thuật kịch?
Thành tựu truyện và kí tronggiai đoạn này?
Thơ ca chống Mỹ có gì nổibật, những tác giả mới?
Nội dung chủ đạo của thơ ca?
Đặc điểm nổi bật của văn họcVN thời kì này?
Biểu hiện cụ thể của lí tưởngyêu nước, yêu CN XH?
Thế nào là một nền VH CMmang tính nhân dân sâu sắc?
Đánh giá về sự phát triển của thểloại và phong cách tác giả?
người đang hăng say xây dựng cuộc sống mới. Các tg tiêu biểu cóHuy Cận, Tố Hữu, CLV, Xuân Diệu, NG.Đình Thi, Hoàng TrungThông… Thành tựu thơ ca giai đoạn này là mối duyên đầu của nhàthơ với CNXH, những đổi thay tốt đẹp của c/s đã tạo một cảm hứngmới đẹp, chân thực và giàu ước mơ.
Bên cạnh dòng thơ về hiện thực c/s mới có những “giòng thơlửa cháy” về miền Nam, lửa nước đang rên xiết dưới ách kìm kẹpcủa Mỹ: Tế Hanh.
-Kịch nói có những bước phát triển đáng kể: Chị Hoà, Mộtđảng viên- Học Phi. Quẫn-Lộng Chương…
3.Giai đoạn chống Mỹ cứu nước (1965-1975)-Truyện và kí có nhiều thành tựu với chất liệu hiện thực, chất
lý tưởng được bồi đắp giàu có, phản kịp thời các bước phát triểncủa CM.
VHCM Miền Nam: Sống như anh, Người mẹ cầm súng, Bútkí, Bức thư Cà Mau, Hòn đất, Rừng U Minh…
VHCM Miền Bắc: Truyện ngắn, kí phát triển, tiểu thuyết bắtđầu xuất hiện: Vào lửa, Mặt trận trên cao, Cửa sông, Dấu chânngười lính…
-Thơ ca giai đoạn chống Mỹ cứu nước với một đội ngũ nhà thơđông đảo trưởng thành trong chiến tranh. Bên cạnh những nhà thơđi trước đã xuất hiện những nhà thơ trẻ như Xuân Quỳnh, Ng.KhoaĐiềm, Phạm Tiến Duật…với chủ đề yêu nước, chủ nghĩa anh hùngCM. Hình tượng đất nước, con người Việt Nam được miêu tả đậmnét và gợi cảm. Trong thơ còn có thêm những âm hưởng hào hùng,chất suy tưởng sâu lắng và chất chính luận sắc sảo.IV.Một vài đặc điểm chung.
1.Lý tưởng và nội dung yêu nước, yêu CN XH là đặc điểmnổi bật của VH trong giai đoạn này.
-Lý tường y/nước, yêu CNXH là cảm hứng cao đẹp chi phốitrang viết
+Khai thác những sự kiện lớn của dân tộc anh hùng.+Đánh giá tầm nhìn cao xa của LS-Văn nghệ là vũ khí theo sát nhiệm vụ CM. Như vậy, văn học
VN là văn nghệ tiên phong chống đế quốc (thiên chức, danh hiệucao quý của VHCM)
-VHCM hội tụ nhiều giá trị VH của các dt anh em.2.Nền VHCMmang tính ND sâu sắc.-VH đã đúc kết và miêu tả được nhiều giá trị cao đẹp về nhân
dân anh hùng-C/s kiên cường mạnh mẽ, nhân hậu đã làm nền và tạo cảm
hứng cho sức sáng tạo.-Nền VH mới được hình thành trong thử thách. Nội dung tuy
không được miêu tả trau chuốt nhưng là tấm lòng, nhiệt huyết củanhà văn.
3.Một nền VH có nhiều thành tựu về sự phát triển thể loại,phong cách tác giả.
-VH 1945-1975 có sự phát triển tương đối đồng đều về thểloại: thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, lí luận phê bình…
-VH CM hình thành nhiều phong cách sáng tác: Tô Hoài,
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 32
Nguyễn Tuân, Huy Cận, Nguyễn Thi, Xuân Diệu…-Sau 1975, lịch sử dt sang trang, VH bước vào giai đoạn mới.
Các nhà văn gắn bó với nhân dân, đất nước điều đó dự báo nhữngtác phẩm có giá trị cao ra đời.
IV.Cñng cè:-HÖ thèng ho¸ néi dung bµi häc:+TiÒn ®Ò cña v¨n häc 1945-1975.+C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn.+§Æc ®iÓmV.DÆn dò:- Học bài và soạn bài trước ở nhà:Tuyªn ng«n ®éc lËpE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 33
Ngµy so¹n: TiÕt:20-21TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n:TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí MinhA.Mục đích yêu cầu:
Giúp HS:-Nắm được quan điểm sáng tác, hoàn cảnh ra đời, đặc trưng thể loại của Bản tuyên ngôn.-Từ đó phân tích và đánh giá đúng Tuyên ngôn độc lập như một áng văn chính luận mẫu mực.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Ng÷ v¨n12, Tµi liÖu vÒ VHVN 1945-1975, V¨n chÝnh luËn Hå ChÝ Minh.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, gi¶ng b×nh.D. Các bước lên lớp
I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*KÓ tªn các giai đoạn phát triển của VHVN thời kì 1945-1975?Những đặc điểm chung của
VHVN thời kì này?§¸p ¸n:
* Các giai đoạn phát triển:1.Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.2.Giai đoạn đầu xây dựng hoà bình, CNXH (1955-1964).3.Giai đoạn chống Mỹ cứu nước (1965-1975)
*Một vài đặc điểm chung.1.Lý tưởng và nội dung yêu nước, yêu CN XH là đặc điểm nổi bật của VH trong giai đoạn này.-Lý tường y/nước, yêu CNXH là cảm hứng cao đẹp chi phối trang viết-Văn nghệ là vũ khí theo sát nhiệm vụ CM. Như vậy, văn học VN là văn nghệ tiên phong chống
đế quốc (thiên chức, danh hiệu cao quý của VHCM)-VHCM hội tụ nhiều giá trị VH của các dt anh em.2.Nền VHCM mang tính ND sâu sắc.-VH đã đúc kết và miêu tả được nhiều giá trị cao đẹp về nhân dân anh hùng-C/s kiên cường mạnh mẽ, nhân hậu đã làm nền và tạo cảm hứng cho sức sáng tạo.-Nền VH mới được hình thành trong thử thách. Nội dung tuy không được miêu tả trau chuốt
nhưng là tấm lòng, nhiệt huyết của nhà văn.3.Một nền VH có nhiều thành tựu về sự phát triển thể loại, phong cách tác giả.-Sự phát triển tương đối đồng đều về thể loại: thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, lí luận phê bình…-Hình thành nhiều phong cách sáng tác: Tô Hoài, Nguyễn Tuân, Huy Cận, Nguyễn Thi, Xuân
Diệu…-Sau 1975, VH bước vào giai đoạn mới. Các nhà văn gắn bó với nhân dân, đất nước điều đó dự
báo những tác phẩm có giá trị cao ra đời.III.Bài mới:Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc phần tiểu dẫn SGK.
Đối tượng tiếp nhận bảnTNĐL?
I.Giới thiệu.1.Hoàn cảnh sáng tác.-CMT8 thắng lợi mở ra một kỉ nguyên mới. Nhưng vận mệnh
của dt lúc này là ngàn cân treo sợi tóc: thực dân Pháp, đế quốc Mỹ,thực dân Anh, quân Tưởng lăm le xâm lược nước ta. Ngày 2/9/1945,HCM đã đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh nước VNDCCH và vạch
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 34
Bản TNĐL được viết theo thểloại nào?
Gọi HS đọc văn bản (giọngđọc phù hợp ).
Chia đoạn? Nêu nội dung từngđoạn?
Phần mở đầu có gì đặc biệt?
Bác s/dụng T/ngôn của kẻ thùvới dụng ý gì?
Khéo léo vì tỏ ra rất trân trọngnhững danh ngôn bất hủ củangười P, Mĩ. Nhưmg bên trongt/hiện sự mềm dẻo của sách lược,thắt buộc chúng “ lạt mềm buộcchặt”. Kiên quyết vì nhắc nhở họđừng phản bội tổ tiênmình……đừng làm vấy bùn lên lácờ nhân đạo của chúng nếu xâmlược VN.
Bác đặt ba cuộc CM…..ngang hàng nhau với mục đíchgì?
G viên liên hệ bài Bình Ngôđại cáo .
“Phát súng lệnh khởi đầu cho bãotáp cách mạng ở các nước t/địa sẽlàm sụp đổ CNTD trên khắp t/giớivào nửa sau T/k XX”.( Ng. ĐăngMạnh).
rõ âm mưu đen tối của thực dân, đế quốc xâm lược.-Đối tương tiếp nhận TNĐL: Toàn thể dt VN, nhân dân thế giới
trong đó có thực dân Pháp.2.Thể loạiVăn chính luận: lí lẽ đanh thép, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng
xác thực không thể chối cãi => thuyết phục người đọc và đánh địchbằng lí lẽ.
3.Bố cục: ba phần.-Mở đầu: “Hỡi đồng bào… chối cãi được”: nêu chân lí, xác
định quyền độc lập, tự do tất yếu của nước VN.-Phần tiếp theo đến “ đất nước VN”: Tố cáo tội ác thực dân, đập
tan luận điệu của Pháp trước dư luận thế giới.Phần còn lại: Quyền độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam, ý
chí quyết tâm giữ vững nền độc lập ấy.II.Phân tích.
1.Phần mở đầu. Nêu cơ sở pháp lí của TNĐL:-Bác trích dẫn những đoạn tiêu trong hai đoạn tuyên ngôn của
Pháp (1791)& Mĩ (1776). Khẳng định quyền bình đẳng , tự do,hạnh phúc của tất cả mọi người => những lời bất hủ được l/sử c/m,được nhân loại thừa nhận. Đó là chân lí muôn đời.
-Trích dẫn những câu tiêu biểu trong tuyên ngôn của kẻ thùHCM tỏ ra kiên quyết & khéo léo trong việc khẳng định quyền độclập của nd VN.( Việc trích dẫn có n2jiều dụng ý).
+Pháp & Mĩ đều là kẻ thù trước mắt của nd ta chúng xâm lượcnước ta tức là: làm vấy bùn lên lá cờ nhân đạo của chúng. Đánh địch= lý lẽ “ gậy ông lại đập lưng ông”.
Bác đặt 3 cuộc cách mạng, 3 nền độc lập , 3 bản tuyên ngônngang hàng nhau. Sánh vai với VM t/g và gợi lại niềm tự hào dântộc trong truyền thống đấu tranh dựng nước => nối liền mạch y/n, tựhào dân tộc của quá khứ và hiện tại.
+Từ TN của hai nước P &M, HCM đã mở rộng, nâng cao mộtcách sáng tạo và phù hợp với thực tế VN “Lời bất hủ ấy suy rộngra….. tự do”-> từ lẽ phải không thể chối cãi được về quyền bất khảx/ phạm của cá nhân con người khẳng định lẽ phải cần phải đượcthừa nhận quyền bất khả x/phạm của dân tộc VN: -Thức tỉnh trí tuệcủa n/loại tiến bộ , nd VN. –cổ vũ p/trào giành độc lập của nd cácnước thuộc địa. –tạo cơ sở pháp lí vững chắc cho nền độc lập , t/docủa d/tộc VN.
=>cơ sở pháp lý của nền độc lập tự do được khẳng định chắcchắn = những lí lẽ chặt chẽ, đầy sức thuyết phục.
2.Phần hai. Cơ sở thực tế của TNĐL:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 35
Để tăng sức thuyết phục Bácđã đưa ra những dẫn chứng nào?
Tội ác của TDP bị bóc trầnntn?
Bác sử dụng từ ngữ ntn đểmiêu tả tội ác của P?
Nhận xét về ngòi bút m/tả củaNAQ khi tố cáo tội ác của kẻ thù?
Luận điệu VN là thuộc địa của P bịHCM phản đối lại ntn?
Đánh giá chung:
-Tố cáo tội ác của TDP, kể thù trực tiếp của dân tộc:*“Thế mà…”( chuyển p1- p2): Tác dụng lay chuyển nhận thức
người nghe từ những nguyên lí cao đẹp vừa nêu trong hai bản TNđến thực tế nước VN khi P xâm lược.
+Lừa bịp ndVN “Khai hoá VM” – thực chất là x/lược làm thuộcđịa, cướp nước ta, áp bức đồng bào….
+Thủ tiêu quyền d/chủ, thi hành luật pháp dã man, chia cắt đấtnước, thẳng tay chém giết những người yêu nước, thi hành chính sáchngu dân, bóc lột nd đến xương tuỷ -> hậu quả nặng nề: Đ/n nghèonàn thiếu thốn, xơ xác tiêu điều, giống nòi suy nhược, gần 2 triệuđồng bào chết đói.
+Không bảo hộ nước ta mà hai lần bán nước ta cho Nhật nd ta“một cổ hai tròng”
-Với hệ thống từ ngữ:+Động từ mạnh liên tiếp “thi hành luật pháp dã man”, tắm các
cuộc k/c trong bể máu…..”. nhấn mạnh tội ác của kẻ thù….+Điệp từ “Chúng” khẳng định và nhấn mạnh kẻ thù là những
chủ nhân của tội ác đó.+Câu văn ngắn gọn liên tiếp s/dụng những lời tố cáo đanh thép,
sâu sắ tội ác của kẻ thù.+Các dẫn chứng xác thực : 9/3, 1940…Buộc tội TDP khiến
chúng không thể chối cãi và biện minh.=> Ngòi bút thật sắc sảo & bằng chứng xác thực đã vẽ lên bức
tranh về 1 thời kì lịch sử dau thương của d/tộc, vạch trần bộ mặt tànbạo của TDP đi ngược lại với truyền thống văn hoá P; tư tưởng nhânđạo của nhân loại , khoá miệng những kẻ rêu rao luận điệu bảo hộ,khai hoá nước ta. Đằng sau đó là nỗi day dứt , trái tim nhân đạo củaHCM.
-Tình thế tương phản đối lập giữa thực dân pháp – d/t ta.+Khi Nhật đến: TDP bỏ chạy , đầu hàng. Nd VN anh dũng vùng
lên quật khởi giành chính quyền từ tay Nhật.+Khi chống PXN: TDP không liên kết với nd ta mà còn thẳng
tay đàn áp VM; giết tù c/trị ở Yên Bái….Nd ta khoan hồng, nhânđạo cứu P ra khỏi nhà tù của Nhật, bảo vệ tính mạng cho họ.
Bản chất ươn hèn tàn bạo & phản động của TDP…khôngxứng đáng bảo hộ nước ta. Bản chất anh dũng nhân ái tốt đẹp của ndVN rất xứng đáng với tư cách người làm chủ đất nước có độc lập ,tự do.
-Trực tiếp bác bỏ luận điệu Đ/Dương, VN là thuộc địa của P= chứng cứ l/sử:
+Mùa thu 1940 nước ta là thuộc địa của Nhật & chúng ta giànhchính quyền từ tay người Nhật chứ không phải từ tay người P.
+Pháp chạy vua Bđại thoái vị -> nd VN lập chế độ Dân ChủCộng Hoà.
+Điệp từ “sự thật” khẳng định sức mạnh chính nghĩa của nd ta,cùng với lí lẽ thuyết phục người nghe.=>Cơ sở thực tế của TNĐL được khẳng định bằng chứng cứ l/sử vềtội ác của kẻ thù, sức mạnh chính nghĩa của d/tộc ta. Giọng văn củaHCM hùng hồn, khắc tạc hình ảnh dân tộc bất khuất, vừa vạch trần
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 36
Phần cuối của bản TNĐL Bác đãkhẳng định điều gì?
Đưa d/c minh hoạ?
Gọi HS tổng kết bài học?
hành động trái nghĩa , phi nhân đạo của kẻ thù.3.Tuyên Ngôn chính thức- ý chí bảo vệ độc lập của nd VN.
- Khẳng định VN thoát li hoàn toàn nước P.+Xoá những hiệp ước Pháp kì về VN+Xoá mọi đặc quyền của P ở VN.- Khẳng định đ/tranh của chúng ta phải gặt hái được kết
quả chân chính tốt đẹp : là nước độc lập …-Khẳng định quyết tâm giữ gìn nền độc lập t/do của d/tộc:
h/sinh tính mạng , của cải , lực lượng….-Bắt buộc các nước phải thừa nhận quyền độc lập của VN = cấu
trúc phủ định hai lần “không thể…..”-Những câu văn khẳng định : Kết cấu song song….. tạo những
điệp khúc âm vang hào hùng đanh thép: “Nước VN phải được độclập……”.
III.Kết luận:-TNĐL là 1 văn bản ngắn gọn khúc chiết khẳng định quyền tự
do bất khả xâm phạm của d/t VN; có tính chiến đấu cao đập tan luậnđiệu của kẻ thù xâm lược nước ta.
-TNĐL t/hiện tầm tư tưởng ; tầm văn hoá lớn của tư tưởng y/n& căm thù giặc s/ sắc của HCM, xứng đáng là một bản hùng văn củad/tộc ta.
IV.Củng cố:-Giá trị của bản TNĐL?V.Dặn dò:-Học bài cũ, chuẩn bị bài mới.E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 37
Ngµy so¹n: TiÕt: 22TuÇn d¹y:
Lµm v¨n: LËp luËn trong v¨n nghÞ luËnA/ Môc tiªu bµi häc:1, Trang bÞ cho häc sinh nh÷ng hiÓu biÕt vÒ lËp luËn- C¸c yÕu tè hîp thµnh lËp luËn; c¸c ph¬ng ph¸p luËn chøng; c¸c kiÓu lçithêng gÆp trong khi lµm v¨n nghÞluËn2, RÌn kü n¨ng lËp luËn cho häc sinh: x©y dùng luËn ®iÓm; luËn cø; tæ chøc thµnh hÖ thèng lËp luËn chÆt chÏ.3, BiÕt vµ tr¸nh mét sè lçi trong khi lËp luËnB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹nC/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi; mét sè VD SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi….D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò:*Cách lập ý và lập dàn ý?Những lỗi thường gặp khi lập ý và lập dàn ý?*§¸p ¸n:
1. LËp ý:Lµ ®Þnh ra néi dung cÇn tr×nh bµy trong bµi v¨na. C¨n cø lËp ý:- Nh÷ng chØ dÉn trong ®Ò bµi vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghÞ luËn- Nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n ho¸vµ XH mµ häc sinh ®· héchÆc tiÕp thu qua nh÷ng nguån ®¸ng tin cËyb. C¸c bíc lËp ý:- X¸c lËp nh÷ng ý lín- X¸c lËp nh÷ng ý nhá2. LËp dµn bµi:-Lµ s¾p xÕp c¸c ý ®· t×m ®îc ë bíc lËp ýtheo trËt tù thÝch hîpvµ x¸c ®Þnh møc ®é tr×nh bµy mçi ýtheo theo tØ lÖ tho¶ ®¸ng gi÷a c¸c ý.-C¸c bíc:+ S¾p xÕp ý:+X¸c ®Þnh møc ®é tr×nh bµy mçi ý3 Mét sè lçi thêng gÆp:- L¹c ý( l¹c ®Ò)- ThiÕu ý- LÆp ý- S¾p xÕp ý lén xén
III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t- GV híng dÉn HS ®äc SGK; ph©n tÝch VD vµrót ra kÕt luËn lÝ thuyÕt.
- LËp luËn lµ g×?
II. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn:A- LËp luËn vµ c¸c yÕu tè cña lËp luËn:1> LËp luËn lµ g×?VD: “ Cïng mét c¶nh n¬i mé ®¹m tiªn…”Ph©n tÝch:- Nªu hµng lo¹t lÝ lÏ, dÉn chøng vÒ sùthay ®æi cña TNTrong T. KiÒu( 4 lÝ lÏ+ dÉn chøng) ngêi viÕt ®i®Õn mét kÕt luËn “ T. nhiªn trong truyÖn KiÒucòng lµ…”=> Qu¸ tr×nh tr×nh bµy, dÉn d¾t vÊn ®Ò ®i tõ nh÷ng
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 38
- Nªu KN
- HS ®äc VD SGK råi ph©n tÝch, rót ra kÕt luËn vÒluËn ®iÓm lµ g×?
-Ph©n tÝch VD: luËn ®iÓm lµ g×?
- §äc SGK ph©n tÝch VD rót ra mÕt luËn:LuËn cø lµ g×?
- LuËn chøng lµ g×?
- §äc SGK; ph©n tÝch VD vÒ luËn chøng diÔn dÞchråi rót ra kÕt luËn.
- XÐt VD SGK, rót ra kÕt luËn vÒ luËn chøng quin¹p?
- XÐt VD SGK vµ tr¶ lêi thÕ nµo lµ luËn chøng T-H-P?
lÝ lÏ, dÉn chøng ®Õn mét kÕt luËn: gäi lµ lËp luËn* KN: lµ ®a ra lÝ lÏ, dÉn chøng mét c¸ch ®Çy ®ñ,chÆt chÏ nhÊt qu¸n, ®¸ng tin cËy nh»m dÉn d¾tngêi ®äc, ngêi nghe ®Õn mét kÕt luËn hoÆc métkÕt luËn nµo ®ã mµ ngêi viÕt muèn.2> C¸c yÕu tè cña lËp luËn:a, LuËn ®iÓmVD: SGK- LuËn ®iÓm lµ ý kiÕn x¸c ®Þnh cña ngêi viÕtvÒvÊn ®Ò ®îc ®Æt ra:VD: LuËn ®iÓm lín: “NguyÔn Du ddax t¸it¹o…cã thËt”- LuËn ®iÓm nhá: dïng thuyÕt minhh luËn ®iÓmlín:+ Trong thêi gian Êy cã nh÷ng ngêi sèng rÊt thËt+ C¶nh vËt còng rÊt sèng=> Tãm l¹i: luËn ®iÓm ph¶i chÝnh x¸c, phïhîp ,cã tÝnh thuyÕt phôcb, LuËn cø:VD: SGK (13)- LuËn cø lµ c¸c tµi liÖu dïng lµm c¬ së thuyÕtminh cho luËn ®iÓm+ LuËn cø thùc tÕ: ( rót ra tõ ®êi sèng, tõ VH lµm®·n chøng)+ LuËn cø lÝ lÏ: (nh÷ng ch©n lÝ, lÝ lÏ ®· ®îc c«ngnhËn)=> LuËn cø ph¶i ch©n thùc, x¸c ®¸ng, toµn diÖnmíi gióp luËn ®iÓm ®øng v÷ng.c, LuËn chøng:- lµ c¸ch lµm cho luËn ®iÓm næi bËt b»ng viÖcdïng lÝ lÏ, dÉn chøngVD: SGK(14)=> Ph¬ng ph¸p luËn chøng ph¶i chÆt chÏ(nãiph¶i ch¾c lÝ, cã lÝ)B- Mét sè c¸ch luËn chøng:1, LuËn chøng diÔn dÞch:VD: SGK(15) cña Hoµng Ngäc HiÕn- DiÔn dÞch lµ c¸ch luËn chøng ®i tõ kh©u lÝchung, quy luËt chungmµ suy ra c¸c hÖ luËn c¸cbiÓu hiÖn cô thÓ.2> LuËn chøng quy n¹p:VD: SGK(16)- §Æng Thai Mai- Quy n¹p lµ c¸ch luËn chøng ®i tõ c¸i cô thÓ mµrót ra nhËn ®Þnh tæng qu¸t=> Quy l¹p lµ c¸ch luËn chøng ngîc l¹i cña diÔndÞch3> Tæng- Ph©n- Hîp:VD: SGK(16)- NguyÔn §Æng M¹nh- Lµ c¸ch luËn chøng ®i tõ mét nhËn ®Þnh chungnhÊt®Õn nh÷ng vÊn ®Ò nhá h¬n, cô thÓ h¬n sau ®ãl¹i rót ra kÕt luËn=> mét nhËn ®Þnh phï hîp nhËn®Þnh ban ®Çunhng ®îc n©ng cao h¬n
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 39
- Ph©n tÝch VD vµ kÕt luËn vÒ luËn chøng ph¶n®Ò?
- §äc SGK tr¶ lêi cã nh÷ng phÐp luËn chøng sos¸nh nµo?xÐt VD vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ nã?
- ThÕ nµo lµ luËn chøng theo kiÓu nh©n qu¶? LuËnchøng tõng lo¹i?
- VÊn ®¸p trong qu¸ tr×nh luËn chøng lµ g×?
- GV lÊy VD tõ bµi v¨n cña HS chØ râ lçi.
- GV nªu c¸c lçi thiÕu logic trong lËp luËn HS t×mc¸ch kh¾c phôc?
- GV dïng b¶ng phô, thÓ hiÖn nh÷ng bµi tËp trªn®ã vµ híng dÉn HS lµm bµi- GV yªu cÇu vÒ nhµ lµm bµi tËp 3
4> LuËn chøng nªn ph¶n ®Ò:- VD: SGK(17)- Lª §Þnh K×- Lµ nªu ra mét luËn ®iÓm gi¶ ®Þnh víi diÔn gi¶i®Õn tËn cïng ®Ó chøng tá ®ã lµ luËn ®iÓm sai, tõ®ã kh¼ng ®Þnh luËn ®iªkr ®óng cña m×nh. §©y lµc¸ch lËt l¹i vÊn ®Ò ®Ó xem xÐt5> LuËn chøng kiÓu so s¸nh:a, So s¸nh t¬ng ®ång: (lo¹i suy)VD: SGK(17)- TN§L-HCM- Tõ mét ch©n lÝ ®· biÕt suy ra mét ch©n lÝ t¬ngtù cã chung mét logic bªn trongb, So s¸nh t¬ng ph¶n:- VD: SGK(18)- Lu Träng L- Lµ ®èi chiÕu c¸c mÆt tr¸i ngîc nhau ®Ó lµm næibËt luËn ®iÓm.6> Ph©n tÝch nh©n qu¶:a, Tr×nh bµy nguyªn nh©n tríc hÖ qu¶ sau:VD: SGK- 18- NguyÔn §×nh Thib, Nªu kÕt qu¶ tríc, tr×nh bµy nguyªn nh©n sau:VD:SGK- 18- NguyÔn V¨n H¹nhc, Tr×nh bµy hµng lo¹t sù viÖc theo qhÖ nh©n qu¶liªn hoµnVD: SGK-19- HCM7> VÊn ®¸p:- VD: SGK-19- NguyÔn §×nh Thi- Lµ c¸ch nªu c©u hái trong khi viÕt råi tù tr¶ lêihoÆc bá löng ®Ó ngêi ®äc tr¶ lêi.c, Mét sè kiÓu lçi vÒ lËp luËn:1, LuËn ®iÓm kh«ng râ rµng:- Nãi, viÕt lan man- DiÔn ®¹t thiÕu lµnh m¹nh=> Kh«ng nªu ®îc ýkiÕn, nhËn ®Þnh vÒ vÊn ®Ò cÇn nãi2. LuËn chøng kh«ng chuÈn x¸c, kh«ng ®¸ng tincËy:VD: Nªu ®o¹n th¬, ®o¹n v¨n kh«ng chÝnh x¸c,dÉn ®Õn viÖc ph©n tÝch kh«ng chÝnh x¸c.3. LuËn ®iÓm thiÕu logic:- LËp luËn m©u thuÉn- LËp luËn kh«ng nhÊt qu¸n- LËp luËn kh«ng ®ñ lÝ do=> Ngêi ®äc hiÓu nhÇm hoÆc kh«ng hiÓu g× c¶D- LuyÖn tËp:Bµi 1:a, So s¸nhb, Tæng- Ph©n- Hîpc, So s¸nh t¬ng ph¶nd, Nh©n qu¶e, Nªu ph¶n ®ÒBµi 2: So s¸nh; Tæng- Ph©n- HîpBµi 3: SGK– vÒ nhµ lµm
IV. Tæng kÕt, cñng cè:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 40
- Trong v¨n nghÞ luËn viÖc lËp luËn lµ v« cïng quan träng, ChÝnh v× thÕ HS cÇn n¾m v÷ng lËp luËn lµ g×; c¸cyÕu tè lËp luËn; c¸c c¸ch luËn chøng; ph¸t hiÖn lçi vµ t×m c¸ch kh¾c phôc lçi trong lËp luËnV. DÆn dß:- §äc l¹i s¸ch GK: tãm t¾t c¸c phÇn ®· häc- Lùa chän mét vµi ®o¹n v¨n.-Bµi míi:T©y tiÕnE. rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 41
Ngµy so¹n: TiÕt: 23-24TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:T©y tiÕn
Quang DũngA.Yêu cầu cÇn ®¹t:
1. Giúp HS cảm nhận được: Vẻ đẹp hùng vĩ và mĩ lệ của rừng Tây Bắc, địa bàn hoạt động củađoàn quân Tây Tiến.Hình ảnh dũng cảm và hào hoa lãng mạn của đoàn quân Tây Tiến.Đặc sắc NTtrong bài thơ: chất bi tráng hào hùng, chất lãng mạn hào hoa hoà quyện với nhau.
2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch t×m hiÓu 1 bµi th¬ kh¸ng chiÕn3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc th¬ kh¸ng chiÕn.
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò:*Nªu giá trị của bản TNĐL? Nêu néi dung của bản TNĐL?*§¸p ¸n:1.Gi¸ trÞ:-VÒ chÝnh trÞ: Lµ b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp-VÒ v¨n ch¬ng: ¸ng v¨n chÝnh luËn mÉu mùc.2. Néi dung:-Nêu chân lí, xác định quyền độc lập, tự do tất yếu của nước VN.- Tố cáo tội ác thực dân, đập tan luận điệu của Pháp trước dư luận thế giới.- Quyền độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam, ý chí quyết tâm giữ vững nền độc lập ấy.III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc tiểu dẫn.
Địa bàn h/đ: Châu Mai, C/Mộc, Sầm Nưa (Lào), Thanh Hoá.
Sống chung với đói rét , thúdữ , bệnh tật -> nhiều chiến sĩchết vì bệnh trên đường hànhquân.
Tại sao QD lại đổi tên là TT?T/g không dùng chữ nhớ
nhưng đọc lên vẫn thấy nỗi nhớda diết.
Gọi HS đọc bài thơ. Chiađoạn?Nỗi nhớ của về TT của QD đượcthể hiện ntn?
I.Giới thiệu:1.Tác giả – tác phẩm.-QD : Bùi đình Diệm (1921- 1988). Quê ; Đan Phượng Hà
Tây.-Viết thơ, văn và vẽ tranh: Rừng biển quê hương (1957), Mùa
hoa gạo (1950), Đường lên châu Thuận ( 1964), Gương mặt HồTây( bút kí, 1984) ……
2.Đoàn binh Tây Tiến:-Thành lập 1947: Bảo vệ biên giới Việt Lào , tiêu hao lực lượng
quân P ở Tây Lào & Bắc Bộ VN.-Địa bàn hoạt động: vùng rừng núi TB VN & Thượng Lào rất
hiểm trở núi cao , sông sâu, thú dữ, vùng có nhiều d/t thiểu số sinhsống => Đời sống c/ đ của người lính khó khăn, gian khổ đói rétbệnh tật hoành hành.
-Lính TT: Thanh niên HN, có HS, Sv rất trẻ trung, hào hoa,thanh lịch, lãng mạn và anh dũng yêu nước.
3.Hoàn cảnh sáng tác:-1948 sau 1 năm QD là đại đội trưởng của đ/binh TT, anh
chuyển đơn vị. Trong nỗi nhớ đơn vị cũ anh đã viết bài thơ này tạiPhù Lưu Chanh.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 42
“Nhớ ai bổi hổi bồi hồi………ngồi đống than” (C/dao)
Núi rừng TB được vẽ ra trongnỗi nhớ của n/thơ ntn?
“ súng ngửi trời”: Một cáchnói hóm hỉnh vui đùa của ngườilính TT khi đối mặt với khó khăn.
Núi rừng TB được t/g miêu tảntn?
H/a “cơm lên khói…” gợi chota cảm giác gì?
Trong đoạn thơ 2 vẻ đẹp củaTB được thể hiện qua những cảnhtượng nào?
“Man điệu”: nhạc d/t mền núi.
QD miêu tả dáng ai trên độcmộc?
-Lúc đầu bài thơ có tên là “Nhớ TT” -> Ttiến.II.Phân tích:
1.Tây Bắc hùng vĩ trong nỗi nhớ của nhà thơ. (đoạn 1).-Xa TT QD nhớ về đơn vị cũ bằng nỗi nhớ khó tả “nhớ chơi
vơi”: nỗi nhớ không có hình, không cụ thể nhưng rất sâu nặngmênh mang da diết -> t/g dùng từ đắc địa d/tả chính xác cảm xúckhó tả.
-Nhớ về rừng núi địa bàn hoạt động ngày xưa“Dốc lên khúc khuỷu….. xa khơi”
+Chặng đường h/quân của TT trùng điệp ,khó khăn, khắcnghiệt; Núi thẳm , dốc cao vực sâu.
T/g đã sử dụng nhiều từ tượng hình để diễn tả: “Kh/khuỷu,th/thẳm, heo hút , cồn mây, súng …” + với các thanh trắc liên tiếpdiễn tả sự hiểm trở của đèo TB.
“Ngàn thước …..xuống”. = thủ pháp đối lập -> đường gấp khúclên cao xuống sâu.
“Nhà ai….Khơi” s/dụng toàn thanh bằng, trải ra mật khônggian mênh mang của mây mưa với những ngôi nhà thấp thoáng….Cho thấy một cảm giác thư thái , khoan khoái, sau chặng đườnghành quân vất vả.
+Vẻ hoang dại dữ dội của núi rừng TB được khai thác “Ch/chiều…..người”: Gợi mở một không gian của núi rừng bí hiểm thácgầm, cọp dữ . Đầy mối đe doạ với con người; thử thách lớn đối vớingười lính TT .
+Hình ảnh kết thúc “Nhớ ôi…….xôi”: Cảnh tượng sum họpđầm ấm của con người TB mà người lính TT bắt gặp trên đườnghành quân. “Cơm lên khói…..xôi” xua tan mệt mỏi trên gương mặtcủa người lính => cảm giác êm dịu, ấm áp đối lập với những câu thơtrên.
=>Kỷ niệm về TT gắn liền với những khó khăn vất vả cũng nhưniềm vui bình dị mà QD và những người lính TT đã trải qua trênđường hành quân. Kỷ niệm đó sâu đậm khó quên.2.Tây Bắc mĩ lệ và thơ mộng:( đoạn 2).
-4 câu đầu tái hiện cảnh tượng đêm liên hoan văn nghệ củađoàn binh TT, đ/bào địa phương.
+Doanh trại bừng sáng trong ánh lửa bập bùng, lung linh.+Người thiếu nữ hiện ra trong trang phục lộng lẫy duyên dáng e
ấp: “Kìa em”; bất ngờ vui sướng say mê của những người lính trướch/ảnh đẹp của người thiếu nữ TB.
+Am thanh dìu dặt, réo rắt của tiếng khèn->Không gian huyền ảo , cảnh vật, con người đều ngả nghiêng
rạo rực trong đêm hội.-Cảnh sông nước TB mênh mang mờ ảo, thơ mộng “người đi
CM….đong đưa”.+Dòng sông trong buổi chiều sương với những hàng lau hoang
dại (nhưng lại có hồn) đang tìm nơi neo đậu tâm hồn -> h/a thơ tinhtế gợi cảm.
+”Dáng người trên độc mộc”: dáng đứng đẹp hiên ngang, hùngdũng của chàng trai , cô gái hoặc người chiến sĩ TT trên con thuyềnđộc mộc lao trên sóng nước .
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 43
Trên cái nền h/vĩ mĩ lệ củaTN là h/a người lính TT rất đẹprất xứng đáng với bức tranh.
Người lính TT được m/t quanhững từ ngữ nào, chi tiết nào?
Người lính TT được miêu tảqua những từ ngữ, chi tiết nào?
Câu thơ “Mắt trừng… kiềuthơm” cho ta thấy điều gì?
Nhận xét về tinh thần củangười lính TT?
Sự mất mát mà người lính TTphải gánh chịu?
Nhận xét về câu thơ“Ao …độc hành”?
Sự hi sinh, vất vả của ngườilính TT được thể hiện trong đoạnthơ ntn?
Tinh thần chung thời TT?
Tổng kết bài học?
=>Ngòi bút QD không chỉ tả mà còn gợi lên phần hồn thiêngliêng của tạo vật 4 câu thơ d/tả một t/g thơ mộng huyền ảo, vạn vậtcó nết riêng đặc trưng của núi rừng TB.3.Đoàn quân T©y tiÕn:
-Người lính TT được miêu tả với tư cách 1 tập thể hội tụ nhữngnết chung tiêu biểu.
+Đoàn quân không mọc tóc, Quân xanh màu lá giữ oai hùm: Tảthực những khó khăn mà người lính phải trải qua;
Đói rét bệnh tật làm cho dáng vẻ họ tiều tuỵ ….;Bút pháp tươngphản “không mọc tóc “, xanh màu lá > < “giữ oai hùm”, tô đậm vẻoai phong lẫm liệt của người lính TT trước kẻ thù.
+“Mắt trừng gửi mộng”, Mơ dáng kiều thơm”; phác hoạ vẻ đẹptinh thần của người lính: Tâm hồn trẻ trung lãng mạn, trái tim đầyyêu thương và khát khao hp = tâm hồn của những con người thân áivà đẹp đẽ nhất.
+Lính TT là những người có ý chí, nghị lực, t/c yêu nước phithường “Rải rác…….xứ”: tạo cảm giác buồn thương bi khi gợinhững h/a người lính TT phải nằm xuống trên đường đi. Những nấmmồ vô danh rải giác khắp biên cương.
“Chiến trường ….. xanh”: cái bi thảm buồn thương trở thành bitráng; Lính TT biết hi sinh biết gian khổ nhưng chấp nhận ra đi,chấp nhận h/sinh tuổi xuân đẹp đẽ của mình cho đất nước => cáichết nhẹ nhàng hơn.
“Ao bào……hành”: gợi cảm.-Câu thơ cổ kính, cái chết của người lính trở thành thiêng liêng.-Về đất : cách nói giảm nhẹ, người a/hùng ngã xuống chỉ như
sự quay về nơi mình đã đi.“Sông Mã…hành”: Sự dữ dội, hào hùng của t/nhiên tạo âm
hưởng bi tráng, gợi lên h/ảnh người tráng sĩ xưa “Một đi không trởvề”.
=> Đoạn thơ nói đến những khó khăn, mất mát mà người línhTT phải chịu đựng nhưng không gợi sự bi lụy, lụi tàn mà trái lại, rấthào hùng đầy chất bi tráng và lãng mạn.
4.Không khí và tinh thần chung thời TT.-Khẳng định ý chí cương quyết ra vì nghĩa vụ cao đẹp với tổ
quốc của người lính TT, của thế hệ con người, của một thời đại.-Khẳng định tâm hồn, tình cảm của những người lính TT: vẫn
gắn bó máu thịt với “mùa xuân ấy”, với sứ mệnh bảo vệ đất nước,với địa bàn từng gắn bó.III.Kết luận.
-Bài thơ xây dựng tượng đài đẹp đẽ vả độc đáo về người línhTT trong thời kì kháng chiến: anh dũng, kiên cường và hào hoa,lãng mạn.
-Bài thơ được viết với cảm hứng lãng mạn và bi tráng, thể hiệntài năng và tâm hồn tinh tế của QD-người nghệ sĩ, chiến sĩ TT.
IV.Củng cố:- Hình tượng người 1lính TT?V.Dặn dò:-Học thuéc bµi th¬
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 44
-So¹n bài Bªn kia s«ng §uèng.E. Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: TiÕt: 25+1TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:BÊN KIA SÔNG ĐUỐNG
Hoàng CầmA.Mục đích yêu cầu:
1Hiểu và đánh giá được nội dung trữ tình đặc sắc của bài thơ2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch t×m hiÓu 1 bµi th¬ kh¸ng chiÕn3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc th¬ kh¸ng chiÕn. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nước trongmỗi HS
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò:
* Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬ T©y TiÕn ? B×nh luËn vÒ chÊt l·ng m¹n trong bµi th¬ T©yTiÕn?
*§¶m b¶o kiÕn thøc c¬ b¶n sau:1.Hoµn c¶nh s¸ng t¸c- T©y tiÕn lµ ®¬n vÞ thµnh lËp n¨m 1947 trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. §Þa bµn ho¹t ®éng cña®oµn qu©n lµ khu rõng nói hiÓm trá vïng T©y B¾c vµ biªn giíi ViÖt Lµo. ë ®©y thiªn nhiªn rÊt kh¾cnghiÖt cho lªn nh÷ng chiªnsix bÞ bÖnh tËt hoµnh hµnh mµ ®a phÇn hä l¹i lµ nh÷ng thanh niªn Hµ Néi®ang lµ häc sinh sinh viªn. Quang Dòng thuéc trong sè nµy.- N¨m 1948 Quang Dòng chuyÓn sang ®¬n vÞ kh¸c. Bµi th¬ ®ù¬c viÕt t¹i Phï Lu Chanh, ban ®Çu cãtªn lµ Nhí T©y TiÕn2. ChÊt l·ng m¹n trong bµi th¬ T©y TiÕn-Kh¼ng ®Þnh bót ph¸p chñ yÕu cña TP lµ L·ng m¹n.-Gi¶i thÝch ®îc thuËt ng÷ C¶m høng l·ng m¹n nãi chung vµ l·ng m¹n c¸ch m¹ng nãi riªng.-BiÓu hiÖn c¶m høng l·ng m¹n cña bµi th¬ T©y tiÕn:+Thiªn nhiªn ®Ñp k× vÜ, hoµnh tr¸ng, d÷ déi, võa d÷ d»n, hoang s¬, hiÓm trë, l¹i võ tr÷ t×nh, nªn th¬+Ngêi lÝnh T©y tiÕn võa anh hïng l¹i võa m¬ méng, víi c¸i chÕt bi tr¸ngIII.Bài mới:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 45
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
GV cho HS đọc tiểu dẫnSGK.
Giới thiệu sơ lược những đặcđiểm văn hóa của KB làm cơ sởcho HS hiểu sâu sắc hơn.
HC sáng tác bài thơ tronghoàn cảnh nào?
GV giới thiệu thêm về tìnhcảm xúc động đặc biệt của nhàthơ khi sáng tác.
Gọi HS đọc bài theo hướngdẫn và đọc mẫu của GV.
Cảm xúc ban đầu của nhà thơkhi nhớ về sông Đuống?
Sông Đuống trong hoài niệmcủa tác giả?
Nghệ thuật so sánh trong câuthơ “Sao…bàn tay” thể hiện điềugì?
Nhận xét chung về sôngĐuống và quê hương KB trongmắt nhà thơ?
Quê hương KB trong quá khứđược miêu tả qua những chi tiếtnào?
Những chi tiết đó cho ta biếtđiều gì về mảnh đất KB?
Thực trạng sông Đuống khi giặcxâm lược?
Con người nơi quê hương KB
I.Giới thiệu chung.1.Vài nét về tác giảSGK2.Vài nét về sông Đuống và quê hương kinh bắc.-Sông Đuống là một nhánh của sông Hồng nối với sông Thái
Bình.-Làng quan họ Kinh bắc: vùng đất cổ của người Việt có nhiều
di tích LS là quê hương của những truyện cổ tích và những làn điệudân ca quen thuộc với tâm hồn Việt Nam.
-HC sinh ra, lớn lên và gắn bó máu thịt với Kinh bắc.3.Hoàn cảnh sáng tác-Đêm tháng 4 năm 1948, khi HC đang công tác ở chiến khu
Việt Bắc thì nghe tin giặc Pháp đánh phá quê hương ->xúc động vàviết tp. Đến tháng 6/1948 được đăng trên báo Cứu quốc và phổ biếnkhắp đất nước.
=>Bên kia sông Đuống là mạch cảm xúc nuối tiếc, xót thươngcăm giận, là thế giới KB với những vẻ đẹp tiêu biểuII.Phân tích
1.Toàn cảnh “Bên kia sông Đuống”.-Bài thơ mở đầu bằng tiếng gọi, lời an ủi.+Em: nhân vật phiếm chỉ, đối tượng giải bày cảm xúc của nhà
thơ – tạo sự đồng cảm với người đọc.+Đưa em về…: không phải hành động cụ thể mà là đưa về bằng
con đường hoài niệm, là cách dẫn dắt đến h/ảnh sông Đuống.-Sông Đuống: “Cát trắng…trường kì”: Đẹp và trữ tình “nằm
nghiêng…” khiến sông Đuống như có hồn và có tâm trạng, ám ảnhngười đọc. Đây là phát hiện độc đáo của HC.
-Nhìn ngắm sông Đuống nhà thơ thấy đau đớn, xót xa (Saoxót…)
+Nghệ thuật so sánh cụ thể hoà nỗi đau tinh thần với nỗi đau thểxác, nỗi đau của sự mất mát, chia lìa có thể cảm nhận được.
+Quê hương như một phần máu thịt của nhà thơ: quê hương bịxâm lược, nỗi đau của tg càng lớn.
=>Hình ảnh sông Đuống quê hương KB được tái hiện, so sánhtrong t/cảm y/thương tha thiết và xót xa nối tiếc của nhà thơ.
2.Quê hương Kinh B¾c quá khứ và hiện tại.a.Quê hương đầm ấm, yên vui.-“Lúa nếp…”: hương vị cuộc sống no ấm, yên vui của xứ sở
KB.-“Tranh Đông…”: HC gợi lại những nét đặc sắc, độc đáo của
quê hương: chất liệu, đề tài tư tưởng và phong cách ng.thuật rất dângian, đậm đà bản sắc dt. Tranh Đông Hồ biểu hiện đ/s tinh thần củacon người KB
-HC đã tái hiện lại dòng sông Đuống quê hương của KB một xứsở tươi vui, đầm ấm mang vẻ đẹp bình dị mà gần gũi, thiết tha.Những hình ảnh chọn lọc đặc sắc đã thể hiện được nét đẹp trong bảnsắc văn hóa của con người Việt Nam
b.Hiện tại đau thương của quê hương KB.-“Quê hương ta…”: Giặc đến, quê hương chìm trong khói lửa
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 46
phải chịu đựng những gì? Chúngđược thể hiện qua những hình ảnhnào?
Những nét nghệ thuật nổi bậtcủa tác phẩm?
Gv gọi HS tổng kết bài giảng.
chiến tranh. Sự chia lìa, đau thương mất mát “mẹ con…trăm ngả”:cụ thể hoá nỗi đau “nước mất nhà tan”. Cái ảo và cái thực hoà nhậpvào nhau, vừa là cảnh tượng trong tranh vừa là cảnh thật bi thương.
-Con người chịu cảnh khốn đốn khi giặc đến: “mẹ già…rong”:sự vất vả, lam lũ.
-Đoạn thơ có nhiều câu hỏi “…về đâu?” như xoáy sâu vào nỗiđau của nhà thơ trước thực trạng của quê hương.
=>KB hiện tại với nỗi đau thương chia lìa mất mát của conngừơi, đó là nỗi đau của quê hương Việt Nam nói chung và cũng làvết thương khó lành miệng trong lòng tác giả.
3.Nghệ thuật.-Nghệ thuật đối lập giữa hiện tại và quá khứ đã làm nổi bật
được vẻ đẹp, thực trạng của quê hương KB và tình cảm gắn bó củatg đối với quê hương.
-Nghệ thuật chọn lọc chi tiết đạt đến mẫu mực: tác giả sử dụngkhông nhiều hình ảnh nhưng đã thể hiện khá đầy đủ và sinh độnghiện thực cuộc sống cũng như tình cảm của mình.III.Tổng kết.
Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương sâu đậm của HC. Quêhương ấy không chỉ cụ thể là vùng đất KB mà còn là quê hương VNnói chung trong chiến tranh. Bài thơ có sức lay động sâu sắc đến tâmhồn mỗi con người.
IV.Củng cố:-Tình yêu quê hương đất nước của bài thơ.V.Dặn dò:- Học bài và soạn bài “Đôi mắt”.E.Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 47
Ngµy so¹n: TiÕt:26TuÇn d¹y:
Lµm v¨nMë bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n trong v¨n nghÞ luËn
A.Yªu cÇu cÇn ®¹t:1. Gióp HS:-N¾m v÷ng nguyªn t¾c,c¸c biÖn ph¸p cô thÓ®Ó MB, KB, C§2. RÌn kÜ n¨ng MB, KB,C§ mét c¸ch cã ý thøc, tr¸nh lèi viÕt tuú tiÖn Phát triển kĩ năng thực hành choHS trong các bài viết nghị luận.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Lµm v¨n12C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Thch hµnh, th¶o luËn, nªu vÊn ®Ò.D.TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh líp.II. Bµi cò:*Nêu một số cách luận chứng thường gặp?Một số lỗi trong lập luận mà em biÕt?*§¸p ¸n:1 Mét sè c¸ch luËn chøng:- LuËn chøng diÔn dÞch- LuËn chøng quy n¹p- Tæng- Ph©n- Hîp- LuËn chøng nªn ph¶n ®Ò- LuËn chøng kiÓu so s¸nh:+So s¸nh t¬ng ®ång+So s¸nh t¬ng ph¶n- Ph©n tÝch nh©n qu¶:+Tr×nh bµy nguyªn nh©n tríc hÖ qu¶ sau:+ Nªu kÕt qu¶ tríc, tr×nh bµy nguyªn nh©n sau:+ Tr×nh bµy hµng lo¹t sù viÖc theo qhÖ nh©n qu¶ liªn hoµn- VÊn ®¸p2. Mét sè kiÓu lçi vÒ lËp luËn:-LuËn ®iÓm kh«ng râ rµng:- LuËn chøng kh«ng chuÈn x¸c, kh«ng ®¸ng tin cËy:- LuËn ®iÓm thiÕu logic:III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t
Më bµi lµ gi?Nªu nguyªn t¾c vµ c¸ch mëbµi?
Đọc đề bài trong SGK -> yêu cầu HS
A.Më bµi1.Më bµi lµ gi?-Lµ giíi thiÖu vÊn ®Ò sÏ bµn luËn trong bµiv¨n h»m kh¬i gîi, l«i cuèn ngêi ®äc vµovÊn ®Ò ®ã.2.Nguyªn t¾c Më bµi:-Nªu ®óng vÊn ®Ò®Æt ra trong ®Ò bµi.-ChØ nªu kh¸i qu¸t3.C¸ch Më bµi:a.Më bµi trùc tiÕp:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 48
mở bài?
Gv y/cầu HS chọn một cách mở bài chomột đề bài cụ thể đã nêu trong SGK t.28.
KÕt bµi cã nhiÖm vô g×?
KÕt bµi cÇn tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c nµo?
Cã nh÷ng c¸ch kÕt bµi nµo?
Lấy hai đề trong SGK t.28 làm ví dụ.
C®o¹n lµ g×?Cã nh÷ng c¸ch C§ nµo?
Gv dựa vào SGK nêu những cách chuyểnđoạn.
-G/thích ngay v/đề cần nghị luậnVd: SGKb.Më bµi gi¸n tiÕp:-Nêu ý liên quan đến vấn đề cần bàn luận đểkhêu gợi và bắt đầu voà vấn đề.-C¸c kiÓu më bµi gi¸n tiÕp:+Diễn dịch: Nêu ý khái quát hơn vấn đề dặtra -> vấn đè cần bàn luận .+Quy nạp: Nêu ý nhỏ hơn vấn đề đặt ra ->vấn đề cần bàn luận.+Tương liên: Nêu một ý giống như ý trongđề bài -> Vấn đề cần nghị luận.+Đối lập: Nêu 1 vài trái ngược với ý trongđề bài rồi lấy đó làm cớ để chuyển sang vấnđề cần nghị luận .
*Chú ý: có thể kết hợp các kiểu mở bàihỗn hợp.
Tránh mở bài dài dòng vòng vo làmloãng vấn đề nghị luậnB.KÕt bµi:VD: SGK1.Kh¸i niÖm:Lµ phÇn kÕt thóc vÊn ®Ò ®· ®Æt ra ë trªn2.Nguyªn t¾c:-Ph¶i ®óng quan ®iÓm,néi dung ë MB, TB-ChØ nªu kh¸i qu¸t, tæng hîp, ®¸nh gi¸ l¹ivÊn ®Ò3.Các cách kết bài.a.Tóm lược: Tóm tắt quan điểm người viếtở thân bài.b.Phát triển: Mở rộng thêm vấn đề đã đặt ratrong đề bài.c.Vận dụng: Nêu phương pháp áp dụng cáitốt cái hay khắc phục cái xấu của hiện thựchay ý kiến đã nêu trong bài vào cuộc sống.d.Liên tưởng: Mượn ý kiến tương tự củad/gian, của người có uy tín hay của sách đểthay lời tóm lược của người làm bài.
*Lưu ý: Có thể kết bài hỗn hợp. Khắcsâu kết luận để lại ấn tượng và nâng cao ýnghĩa của vấn đề.
*VD: SGKC.ChuyÓn ®o¹n:
1.Khái niệm : dùng các từ ngữ, câu vănthể hiện đúng mối quan hệ nội dung giữacác phần các ý để liên kết chúng lại, làmcho bài văn liền mạch.
2.Cách chuyển đoạn :a.Dïng KÕt tõ, tõ ng÷ t¬ng ®¬ng ®Ó C§:- C¸c ®o¹n cã quan hÖ tríc sau
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 49
Cho một số từ ngữ dùng để chuyểnđoạn, và chỉ ra những từ đó thuộc cách nào?
- C¸c ®o¹n cã quan hÖ song song-C¸c ®o¹n cã quan hÖ t¨ng tiÕn- C¸c ®o¹n cã quan hÖ T¬ng ®ång- C¸c ®o¹n cã quan hÖ Nh©n qu¶- C¸c ®o¹n cã quan hÖ T¬ng ph¶n- Nèi 1 ®o¹n cã ý nghÜa tæng kÐt víi c¸c
®o¹n trícVD: SGKb.Dïng c©u chuyÓn ®o¹n-Chªm vµo m¹ch v¨n nh÷ng c©u th«ng b¸otrùc tiÕp ý ®Þnh chuyÓn ®o¹nVD: SGK-ChuyÓn ®o¹n bµng nh÷ng c©u nèi kÕt ý 1c¸ch tù nhiªnVD: SGK
IV.Cñng cè:-HS đọc y/cầu btËp 1, 2, 3 SGK (t,33), ph©n líp thµnh 3 nhãm thùc hiÖn yªu cÇu
*Bµi 1:-MB gi¸n tiÕp kiÓu qui n¹p-Më bµi gi¸n tiÕp kiÓu t¬ng liªn
*Bài 2: Cho biết lời kết bài sau thuộc kiểu nào?a.Liên tưởngb.Tóm lượcc.Phát triểnd.Vận dụng.
*Bµi 3:a.Phèi hîp 2 c¸ch C§b.Mèi quan hÖ song song gi÷a 2 ®o¹n b¨ng 1 c©u ghÐp.c.Phèi hîp 2 c¸ch C§V.DÆn dß:-§äc l¹i SGK,lµm c¸c bµi tËp-ChuÈn bÞ tr¶ bµi sè 2E.Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 50
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT: 27TuÇn lªn líp:
Lµm v¨nTr¶ bµi viÕt sè 2
A.Yªu cÊu cÇn ®¹t:-ChÊm tr¶ bµi ®óng quy ®Þnh-HS lËp ®îc dµn bµi t¹i líp-ChØ lçi vµ c¸ch sña lçi trªn bµi lµm cña HSB. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sæ chÊm bµi, bµi viÕt cña HS.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-Tæ chøc lËp dµn ýD.TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh líp.II. Bµi cò:III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t
- GV cho HS®äc vµ chÐp ®Ò lªn b¶ng.
- Yªu cÇu lËp dµn bµi( c¶ líp)
- GV c¨n cø dµn bµi ®· cã- GV nªu u ®iÓm tríc líp cÇn ph¸t huy
- ChØ nh÷ng nhîc ®iÓm vµ yªu cÇu söach÷a….
- GV chØ ra mét sè lçi c¬ b¶nvµ cho HS tùsöa ch÷a- GV söa ch÷a vµ thèng nhÊt c¸ch söa ®óngnhÊt ®Ó HS rót kinh nghiÖm
- GV nªu VD tªn bµi cña HS nµo?
I. ChÐp ®Ò lËp dµn ý:C1: C¶m nhËn vÒ “ Tuyªn ng«n ®éc lËp”-Hå ChÝ MinhC2:T×m hiÓu chÊt cæ ®iÓn vµ tinh thÇn hiÖn®¹i trong “NhËt kÝ trong tï”II. NhËn xÐt cña gi¸o viªn:1. ¦u ®iÓm:- §a sè HS hiÓu ®Ò tr×nh bµy ®ñ ý, diÔn ®¹ttèt- NhiÒu HS cã tiÕn bé- HS biÕt so s¸nh liªn hÖ…2. Nhîc ®iÓm:- NhiÒu em cha cè g¾ng+ HiÓu cha kÜ c©u 1: ph©n tÝch TN§L+ ViÕt Èu,khã ®äc+ m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶+ Mét sè cßn chÐp bµi cña b¹n3. Lçi c¬ b¶n vµ c¸ch söa ch÷a:- ViÕt t¾t: ( .)- Trong, ng- ngêi, hg- híng- ViÕt hoa: b¸c- B¸c, ®¶ng- §¶ng, tè h÷u-Tè H÷u- DÊu c©u- Dïng tõ: T×nh c¶m ng©y ngÊt trong nhËt kÝtrong tï+ T×nh c¶m nh©n ®¹o trong NKTT+ HCM lµ nhµ th¬ lín cña CN d©n técVN+ HCM lµ nhµ th¬ lèn trong cuéc gi¶i phãngd©n téc+ HiÒn hoµ kh«n lêng cña B¸c- ChÝnh t¶: song- xong, s«i xôc- s«i sôc- L¹c ®Ò:- chÊt th¬ cæ ®iÓn, hiÖn ®¹i-> néidung NKTT
IV. Cñng cè:V. DÆn dß:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 51
- Ghi nhí nh÷ng lçi ®Ó tr¸nh cho nh÷ng bµi viÕt sau- Kh¾c phôc mét sè thãi quenvÒ lçi: viÕt t¾t, viÕt kÝ hiÖu; chÊm c©u; lçi chÝnh t¶- So¹n TP “§«i m¾t”- Nam Cao
E- Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT: 28-29TuÇn lªn líp:
ĐÔI MẮTNam Cao
A.Mục đích yêu cầu:Giúp HS:-Hiểu được , vào những năm đầu của cuộc kchiến chống Pháp, vấn đề lập trường, quan điểm của
giới trí thức văn nghệ sĩ đối với cuộc k/chiến, đối với vai trò của nd lao động được dặt ra có ý nghĩquan trọng ntn?
-Đánh giá đúng tư tưởng tiến bộ của Nam Cao qua t/p có tính”tuyên ngôn NT” này.-Đặc sắc NT của truyện; Khắc hoạ nhân vật, giọng kể chuyện…
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu vÒ V¨n xu«i kh¸ng chiÕn 1945-1975, T¸c gia Nam Cao.
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò:
*Đọc thuộc lòng đoạn 1 bài “Bên kia Sông Đuống.” Quê hương Kinh Bắc trong quá khứ và tronghiện tại được t/g m/tả ntn?
*§¸p ¸n: Quê hương Kinh B¾c quá khứ và hiện tại.1.Quê hương đầm ấm, yên vui trong qu¸ khø.-“Lúa nếp…”: hương vị cuộc sống no ấm, yên vui của xứ sở KB.-“Tranh Đông…”: HC gợi lại những nét đặc sắc, độc đáo của quê hương: chất liệu, đề tài tư tưởng
và phong cách ng.thuật rất dân gian, đậm đà bản sắc dt. Tranh Đông Hồ biểu hiện đ/s tinh thần của conngười KB
-HC đã tái hiện lại dòng sông Đuống quê hương của KB một xứ sở tươi vui, đầm ấm mang vẻ đẹpbình dị mà gần gũi, thiết tha. Những hình ảnh chọn lọc đặc sắc đã thể hiện được nét đẹp trong bản sắcvăn hóa của con người Việt Nam
2.Hiện tại đau thương của quê hương KB.-“Quê hương ta…”: Giặc đến, quê hương chìm trong khói lửa chiến tranh. Sự chia lìa, đau thương
mất mát “mẹ con…trăm ngả”: cụ thể hoá nỗi đau “nước mất nhà tan”. Cái ảo và cái thực hoà nhập vàonhau, vừa là cảnh tượng trong tranh vừa là cảnh thật bi thương.
-Con người chịu cảnh khốn đốn khi giặc đến: “mẹ già…rong”: sự vất vả, lam lũ.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 52
-Đoạn thơ có nhiều câu hỏi “…về đâu?” như xoáy sâu vào nỗi đau của nhà thơ trước thực trạngcủa quê hương.
=>KB hiện tại với nỗi đau thương chia lìa mất mát của con ngừơi, đó là nỗi đau của quê hươngViệt Nam nói chung và cũng là vết thương khó lành miệng trong lòng tác giả.
III.Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Y/cầu HS nắm được tác giaNam Cao đã học lớp 11.
So sánh hai nhan đề này, đểthấy sự khác biệt giữa chúng?
Hoàng có cuộc sống ntn ở nơitản cư?
Chân dung của Hoàng đượct/g miêu tả ntn?
T/g miêu tả lại con chó củaHoàng và bữa cơm của nó trongkhi hàng triệu người bị chết vì đói.
Ơ vùng tản cư g/đ Hoàng có lốisống ntn?
Nhận xét về lối sống củaHoàng?
Hoàn cảnh chiến tranh có ảnhhưởng đến cuộc sống của gia đìnhHoàng không?
Đánh giá lối sống của Hoàngtrong h/cảnh hiện tại?
Cá tính của Hoàng được đẩylên đến mức diển hình qua cáchnhìn người n/d & cuộc k/c củadân tộc.
Cách ca ngợi HCM của hoàngcó gì đặc biệt?
Tìm từ ngữ cụ thể trong t/p nóivề cách ca ngợi HCM
I.Tìm hiểu chung.1.Tác giả: SGK văn 112.Nhan đề:-Lúc đầu có tên Tiên sư anh Tào Tháo, sau được đổi thành Đôi
Mắt; Giản dị đứng đắn và thể hiện rõ tư tưởng của truyện ngắn.-Đôi mắt: cách nhìn người nông dân và cuộc k/chiến chống
Pháp của hai nhà văn Độ & Hoàng.II.Phân tích:1.Hoàng & cách nhìn đời và nhìn người một cách phiến
diện.-Mở đầu truyện là chi tiết g/đ Hoàng ở nơi tản cư. Vẫn giữ cuộc
sống phong lưu như trước.-Hoàng được t/g miêu tả với:+Dáng đi; Khệnh khạng, thong thả vì người khí to béo
quá…không còn thở dược.+Giọng nói; với con thì dậm doạ nạt nộ, với Độ thì lâm li kêu
lên những tiếng ở trong cổ họng..=>Hình ảnh Hoàng gần như không thay đổi so với trước kia.
Khi anh còn ở HN anh có một cuộc sống rất phong lưu, nhàn hạ> <với cuộc sống của mọi người. -> Hình ảnh Hoàng lạc lõng vàchướng mắt trong hoàn cảnh chung của đa số nd lao động.
-Lối sống s/hoạt của g/đ Hoàng tại vùng tản cư cũng rất đặcbiệt:
+Chạy giặc mà được sống đàng hoàng trong dinh cơ: Ba giannhà gạch sạch sẽ … tường hoa, ngủ màn tuyn trắng toát, chăn thơmmùi nước hoa.
+An mía ướp hoa bưởi, hút thuốc lá thơm, thưởng thức tiểuthuyết Tàu…
=>Tản cư đối với Hoàng chỉ như 1 sự thay đổi địa điểm sống.Cuộc sống của Hoàng rất đầy đủ, với những thói quen, cách sốngthanh lịch của những người thành thị điều đó không có gì đáng phêphán nhưng đặt vào hoàn cảnh đất nước lúc này thì cuộc sống ấykhông phù hợp. Hoàng chỉ biết thoả mãn với sự sống của bản thân -> là người ích kỉ, cá tính tiêu cực, coi trọng chủ nghĩa cá nhân,dửng dưng với thời cuộc.
-Cách nhìn đời và nhì n người của Hoàng.+Cuộc đối thoại của Hoàng & Độ về HCM & cuộc k/chiến.*Hoàng ca ngợi HCM: Tôi tin vào ông cụ… Bằng thế nào được
HCM… Ông cụ làm những việc cừ lắm….-> Trân trọng khâm phụclãnh đạo. Nhưng lại tách lãnh đạo ra khỏi q/chúng nd => ca ngợitheo lối sùng bái cá nhân Hoàng tin vào cuộc k/c thành công vì có sựlãnh đạo của ông cụ. =>Hoàng khôngphải là kẻ chống đối k/c,
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 53
Hoàng nh/xét ntn về ngườinông dân? Tìm dẫn chứng?
Qua con mắt của Hoàng thìngười nd là những người ntn?
Thái độ của Hoàng đối vớingười nd ntn khi kể cho Độ nghe?
Em hãy nhận xết về nhân vậthoàng?
So với Hoàng nhà văn Độ cócái nhìn mới mẻ hơn. Hãy phântích?
Ncao phát biểu q/đ NT củamình ntn qua tác phẩm?
Gv nêu hiện tượng về Hoàng &Độ. Yêu cầu HS tìm hiểu lí giải ->quan điểm NT của NC.
không phải là kể phản bội như anh đã thừa nhận. Điểm bảo thủ củaHoàng.
+Cuộc đối thoại của Hoàng & Độ về người n/d:Qua cách nhìn về người nd của Hoàng thì họ hiện lên như: Cha
con anh em cũng chẳng tốt với nhau, sống không có tình nghĩa; Họưa tò mò, tóc mách vào chuyện người khác; Họ vừa ngố vừa nhặngxị, đọc thì phải đánh vần mà cứ hay hỏi giấy. Họ ngu độn, lỗ mãng,ích kỉ, tham lam bần tiện. =>Người nd trong mắt Hoàng có rất nhiềutật xấu. Anh còn thề nếu có bịa thì tôi chết.
Độ cũng xen vào kể những thói xấu của người nd. Như vậynhững thói xấu của người nd là có thật. Nhưng Hoàng chỉ nhìn thấymột phía, thấy toàn những nhược điểm: Nỗi khinh bỉ phì ra ngoài…gay gắt.gọi họ là ông thanh niên, bà phụ nữ….=> Thiếu thiện cảmvới người nd, không gắn bó với họ để làm CM.
Vợ Hoàng luôn a dua theo chồng: Chị Hoàng cười rú lên…Hoàng là người quen nhìn đời, nhìn người nd một phía…chỉ
thấy nhược điểm mà không thấy cái tốt đẹp của họ. Hoàng thiếuniềm tin với người nông dân, phủ nhận lòng yêu nước của họ.
=>Hoàng là phản đề đặc sắc của NC về vấn đề lập trường vàcách nhìn c/s và cuộc k/c của người trí thức nghệ sĩ.
2.Nhân vật Độ:-Có thấy nhược điểm của người nd, thấy cả ưu điểm, t/c tốt đẹp
của họ; tin họ sẽ làm CM được.-Phủ nhận cách nhìn của Hoàng.=>Điển hình của lớp trí thức văn nghệ sĩ, có sự thay đổi tiến bộ
về tư tưởng lập trường.3.Tuyên ngôn NT của NC:-Nhà văn phải đứng trên lập trường là một công dân có trách
nhiệm với cuộc k/c, đặt lợi ích d/t lên trên và có cái nhìn mới, đúngđắn về người nd.
-Nhà văn muốn viết đúng phải có đôi mắt nhìn đúng, muốn nhìnđúng phải có tấm lòng nhân ái.
=>Đôi Mắt nêu được vấn đề lớn: Vấn đề thế giới quan củangười nghệ sĩ trong sáng tạo NT.
III.Kết luận-Ý nghĩa truyện Đôi Mắt.-Đặc sắc NT của truyện.
IV.Củng cố:- Nhân vật Hoàng và cách nhìn đời của anh.V.Dặn dò:-Học bài cũ, soạn bài Đất Nước của NĐT.-ChuÈn bÞ viÕt v¨n : Bµi sè 3E.Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 54
Ngµy so¹n: TiÕt:30-31TuÇn d¹y:Lµm v¨n: Bµi viÕt sè 3
A.Yªu cÇu bµi d¹y-KiÓm tra, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc c¾c TPVH tõ ®Çu líp 12-KIÓm tra vµ rÌn kÜ nang viÕt v¨n nghÞ luËnB.TiÕn tr×nh bµi häcI.æn ®Þnh lípII.Bµi cò:III.Giao ®Ò cho HS
§Ò kiÓm tra m«n v¨n líp 12Thêi gian lµm bµi; 90 phót
I/ Tr¾c nghiÖm: Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt1. Quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n häc nµo kh«ng ph¶i cña Hå ChÝ Minh.a, V¨n häc phôc vô chÝnh trÞ cæ vò chiÕn ®Êub, V¨n häc ph¶i coi qu¶ng ®¹i quÇn chóng lµ ®èi tîng phôc vôc, V¨n häc ph¶i cã chÊt th¬ méng l¹c quand, V¨n ch¬ng ph¶i cã tÝnh ch©n thùc2. Vi hµnh cña NguyÔn ¸i Quèc sö dông ng«n ng÷ nµo?a, TiÕng Ph¸p b, tiÕng Anhc TiÕng ViÖt d TiÕng H¸n3, TËp NhËt kÝ trong tï gåma, 133 bµi th¬ b»ng tiÕng H¸n b, 134 bµi b»ng tiÕng ViÖtc, 133 bµi b»ng tiÕng ViÖt d, 134 bµi b»ng tiÕng H¸n4. Cuèi bµi th¬ ChiÒu tèi cã 1 ch÷ lµm s¸ng lªn ,Êm lªn.§ã lµ ch÷:a, Mé b, C«c, Hång d, Löa5. Bµi th¬ nµo cña Hå ChÝ Minh §îc ngêi viÕt khi kh«ng cßn ë tï:a, Mé( chiÒu tèi) b, T¶o gi¶i( Gi¶i ®i sím)c, T©n xuÊt ngôc häc ®¨ng s¬n(Míi ra tï tËp leo nói) d, Väng nguyÖt ( Ng¾m tr¨ng)6. C¶m høng chñ ®¹o cña bµi Gi¶i ®i síma, Thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt con ngêi lµm chñb, Thiªn nhiªn th¬ méng con ngêi d¹t dµo thi høngc, Thiªn nhiªn vµ con ngêi hoµ hîpd, Thiªn nhiªn vµ con ngêi vËn déng híng ra ¸nh s¸ng7. Bµi th¬ Míi ra tï tËp leo nói thÓ hiÖn bøc ch©n dung tinh thÇn Hå ChÝ Minha, Mét t©m hån kho¸ng ®¹t lµm chñ thiªn nhiªnb, Mét c¸ tÝnh ngang tµng ng¹o nghÔ tríc thiªn nhiªnc, Mét nh©n c¸ch cao thîng cøng cáid, Mét tÊm lßng trung thµnh v« h¹n lu«n híng vÒ tæ quèc8. Bøc tranh thiªn nhiªn trong bµi Míi ra tï tËp leo nóia.§¨ng ®èi, hµi hoµ. b.Trong s¸ng, hïng vÜ. cTÜnh v¾ng, u buån. d,C¶ 3 ph¬ng ¸n.9. H×nh ¶nh nµo cña s«ng §uèng ®îc Hoµng CÇm nhí ®Õn ®Çu tiªn:a,C¸t tr¾ng ph¼ng l× b,Mét dßng lÊp l¸nhc,N»m nghiªng nghiªng trong kh¸ng chiÕn d, Xanh xanh b·i mÝa, bê d©u.10. Bót ph¸p tiªu biÓu cña T©y tiÕn lµ:a, HiÖn thùc b, l·ng m¹n c, Trµo léng d,Cæ diÓn11. Nô cêi cña c¸c c« g¸i Kinh B¾c kh«ng ®îc miªu t¶ qua h×nh ¶nh nµo?a.Cêi nh mïa thu to¶ n¾ng b,Cêi mª ¸nh s¸ng c,Cêi say lßng ngêi d, c¶ 3 ®¸p ¸n
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 55
12.V¨n häc phôc vô chÝnh trÞ, cæ vò chiÕn ®Êu, híng vÒ c«ng n«ng binh, mang khuynh híng sö thi vµc¶m høng l·ng m¹n... Lµ ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n VHVN nµo?a, Trung ®¹i b,1930-1945 c, 1945-1975 d, 1975 ®Õn nayII/ Tù luËn:Ph©n tÝch h×nh tîng ngêi lÝnh trong ®o¹n cuèi bµi th¬ T©y TiÕn( Quang Dòng) ®Ó thÊy ®îc vÎ ®Ñp cñangêi lÝnh T©y tiÕn lµ sù kÕt hîp gi÷a chÊt l·ng m¹n vµ hiÖn thùc•
*§¸p ¸n-BiÓu ®iÓm:I.Tr¾c nghiÖm:Mçi ®¸p ¸n ®óng ®¹t 0,25 ®, tæng ®iÓm 3®1c,2a,3a,4c,5c,6d,7d,8b,9a,10b,11c,12cII.Tù luËn:Tæng ®iÓm 7®1.Yªu cÇu:-KiÕn thøc: VÎ ®Ñp l·ng m¹n cña ngêi lÝnh, nh÷ng khã kh¨n gian khæ ®îc nh×n b»ng con m¾t l·ngm¹n.Nãi vÒ c¸i chÕt, c¸i bi th¬ng mê ®i tríc lý tëng cña ngêi lÝnh.-Kü n¨ng: Cã kÜ n¨ng lµm bµi v¨n ph©n tÝch 1 ®o¹n th¬ ®Ó chøng minh 1 vÊn ®Ò VH2.BiÓu ®iÓm:-6-7®, nªu ®ñ ý, diÔn ®¹t tèt,cã c¶m xóc-4-5®, nªu ®ñ ý, diÔm ®¹t kh¸, cã 1 sè lçi trong diÔn ®¹t-2-3®, ý c¬ b¶n, s¬ sµi, diÔn ®¹t lén xén-1®, l¹c ®Ò, sai kiÕn thøc c¬ b¶n-0®, kh«ng lµm bµiIV.DÆn dß-so¹n bµi §Êt nícE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 56
Ngµy so¹n: TiÕt:32-33TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n: ĐẤT NƯỚCNguyễn Đình Thi
A,Yªu cầu cÇn ®¹t:Giúp HS:
1. Cảm nhận được hình tượng Đất Nước qua những suy nghĩ sâu lắng và những rung động chân thànhcủa nhà thơ.Vẻ đẹp NT của bài thơ: S/t hình ảnh, nhịp điệu, ngôn ngữ…2.BiÕt c¸ch ph©n tÝch t×m hiÓu 1 bµi th¬ kh¸ng chiÕn3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc th¬ kh¸ng chiÕn. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nước trongmỗi HS
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò:
*Phân tích n/v Hoàng để thấy được cách nhìn đời cách nhìn người của anh? Đánh giá Hoàng làmột người ntn?
*§¸p ¸n:- Lai lÞch:+Hoµng lµ mét nhµ v¨n næi tiÕng tríc CM, lµ bËc ®µn anh trong v¨n giíi+Hoµng ®îc biÕt ®Õn bëi tµi v¨n nhng còng ®îc biÕt ®Õn cßn lµ mét tay chî ®en tµi t×nh+Gia ®×nh Hoµng sèng rÊt phong lu.+ Anh ta hay ghen ghÐt ®è kÞ, hay ®¸ b¹n, hoÆc viÕt bµi chöi b¹n bÌ cña m×nh cã bµi trªn nh÷ng tê b¸ogi¶i phãng+ Khi cuéc kh¸ng chiÕn bïng næ Hoµng cïng gia ®×nh ®i t¶n c- §Æc ®iÓm ngo¹i h×nh hÐ më tÝnh c¸ch lèi sèng:+D¸ng ngêi to bÐo qu¸->D¸ng h×nh ®ã dêng nh kh«ng hoµ nhËp ®îc víi mäi ngêi v× hÇu hÕt lócbÊy giê giíi v¨n nghÖ sÜ chØ cßn mét róm x¬ng th× anh l¹i to bÐo qu¸+ Giäng ®iÖu th× dËm do¹ con , víi b¹n th× l©m li rong cæ häng=>Tõ nh÷ng chi tiÕt cö chØ nµy ta nhËn ra Hoµng cã mét cuéc sèng no ®ñ, an nhµn,con ngêi Êy cã tÝnhc¸ch ra trëng, kiÓu c¸ch. Mét ngêi nh thÕ khã lßng chÞu ®ùng næi gian khæ cña cuéc C¸ch m¹ng mµtham gia kh¸ng chiÕn- B¶n chÊt cña Hoµng qua nh÷ng lÇn trß truyÖn:+ Mét con ngêi cã ®«i m¾t nh×n ®êi nh×n ngêi chua ch¸t, ch¸n n¶n:*Cuéc kh¸ng chiÕn: chØ lµ c¬ héi ®Ó nh÷ng kÎ ngu dèt, ngè vµ nhÆnh xÞ ngoi lªn lµm chøc nµy chøc nä.* C¸ch nh×n nhËn ngêi n«ng d©n: Vî chång Hoµng thi nhau kÓ téi ngêi nhµ quª ®ñ thø: ngu ®én, lçm·ng tham lam Ých kØ, bÇn tiÖn, tß mß, ®a nghi ->Hoµng cã c¸ch nh×n lÖch l¹ch chØ thÊy ®îc c¸i ngèbÒ ngoµi cña hä mµ khçng thÊy ®îc tinh thÇn c¶nh gi¸c vµ sù tËn t©m cña ngêi n«ng d©n víi cuéckh¸ng chiªn. Anh cã c¸ch nh×n l¹nh lïng tµn nhÉn, v« t©m . chÝnh v× nh×n ngêi n«ng d©n nh vËy nªnanh ®· mÊt niÒm tin vµo hä* VÒ cuéc kh¸ng chiÕn: Hoµng chØ tin vµo «ng cô. Cuéc kh¸ng chiÕn nµy chØ ¨n v× cã ngêi l·nh ®¹ocõ ->Hoµng ®· phñ nhËn vai trß cña quÇn cóng ®èi víi cuéc kh¸ng chiÕn.+ Mét con ngêi cã lèi sèng xa l¹, c¸ch biÖt víi nh©n d©n vµ kh¸ng chiÕn:* Gia ®×nh Hoµng t¶n c vµ cã mét cuéc sèng yªn Êm ->kh«ng phï hîp víi quÇn chóng nh©n d©n ®angchuÈn bÞ tÊt c¶ cho cuéc kh¸ng chiÕn* Hoµng nghÜ thêi nµy còng nh thêi Sè ®á cña Vò Träng Phông ®Ó mµ chª bai phª ph¸n-> Hoµngkhong viÕt ®îc
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 57
*Hoµng tõ chèi mäi ®Ò nghÞ tham gia Nha b×nh d©n häc vô, kh«ng giao du víi ngêi n«ng d©n mµquan hÖ víi mét ®èng c¹n b· thîng lu trÝ thøc=>Hoµng lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh xuÊt s¾c mµ Nam Cao ®ãng gãp cho nÒn v¨n xu«i kh¸ng chiÕnIII.Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc phần tiểu dẫn SGK.Nêu một số nét chính?
Hoàn cảnh ra đời của bài thơcó gì đặc biệt?
Gọi HS đọc bài thơ, Gv sửa,hướng dẫn đọc đúng.
Nhận xét về ba câu đều củabài thơ?
Từ mùa thu thực tại, tg đã nhờđến gì, với những cảm xúc nhưthế nào?
GV cho HS tìm từ ngữ trọngtâm và phân tích.
GV định hứơng và tiểu kết.
Mùa thu được nhìn từ chiếnkhu Việt Bắc có gì đặc biệt?
Cảnh thu qua con mắt nhàthơ?
Mùa thu mới khác mùa thu
I.Giới thiệu chung1.Tác giả – Tác phẩm:-Nguyễn Đình Thi: Sinh ngày 20/12/1924. Tại Luông Pha Băng
(Lào). Quê gốc ở Hà Đông.-Sau CM TT NĐT là tổng thư kí Hội văn hoá cứu quốc & giữ
nhiều chức vụ quan trọng trong hội nhà văn VN.-Tài năng nhiều mặt: Nhà văn , nhà thơ, nhạc sĩ, hoạ sĩ, soạn
kịch, nhà triết học… 1996 được giải thưởng HCM.-Tác phẩm chính: SGK.2.Hoàn cảnh s/t bài thơ:-Bài thơ được s/t trong khoảng thời gian từ 1948 – 1955 là sự
ghép chung từ Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) + Đêm míttinh (1949) & nhiều câu viết vào 1955. là chỉnh thể nhất quán vềcảm xúc – tư tưởng. => Bài thơ được hình thành trong thời gian dài,có sự suy nghĩ chín chắn về đ/n và c/n VN.
II.Phân tích.1.Cảm xúc về đất nước tự do.“Sáng mát trong…vọng nói về”.-Ba câu đầu mở ra một k/gian sáng mùa thu trong sáng mát mẻ,
gió nhẹ thổi hương cốm bay thoang thoảng -> bài thơ thu đẹp cómàu sắc và mùi vị đặc trưng, gợi nhiều xúc cảm cho người đọc.
-Từ miêu tả thiên nhiên của thực tại, tg nhớ ra mùa thu HN hiệnvề trong hồi ức, trong nỗi nhớ-mùa thu xa thủ đô đi kháng chiến.
+“Sáng chớm lạnh”+“Phố dài xao xác hơi may”+“Thềm nắng lá rơi…”Từ ngữ “chớm lạnh”, “xao xác hơi may” diễn tả đúng mùa thu
HN, 1 chớm lạnh, 1 chút heo may xao xác lòng người+“Người… rơi đầy”: Nghệ thuật tương phản tô đậm thái độ
cương quyết của người đi, đồng thời thể hiện sự lưu luyến đối vớithủ đô-> người đi nén chặt nỗi chớ trong lòng để giữ vững tư thế “đikhông hẹn ngày về” ->T/y HN tha thiết, sâu nặng không thể nguôiquên.
*Ngoại cảng và tâm cảnh phù hợp với nhau tạo nét đẹp cho câuthơ và sự tinh tế trong ý thơ
-Từ thu xưa nghĩ đến thu nay:+“Mùa thu…rồi”: mùa thu đất nước được độc lập, t/do. Mùa thu
được nhìn từ chiến khu Việt Bắc, dòng thơ vui tươi, khỏe khoắn,phấn khởi, hào hứng. Câu thơ như tiếng reo vui: dòng người tràodâng niềm vui.
+Cảnh thu: “Gió thổi…thiết tha”: không gian thu rộng, bao la,có màu sắc và âm thanh vui tươi. Cảnh vật thân quen bình dị, sốngđộng
*So với thu HN trước thì thu Việt Bắc tươi sáng, trong trẻo,nhộn nhịp. Đó là c/sống mới đầy lạc quan và niềm tin CM.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 58
xưa ntn?
Điệp ngữ “Của chúng ta” thểhiện điều gì?
Giá trị của các dùng từ chỉ sốnhiều “những”.
Từ chiến khu VB nhìn rah/ảnh thu, tg đã có những t/cảmgì?
H/ảnh đất nước còn được t/gcảm nhận và miêu tả ntn?
H/ảnh đau thương của đ/nđược tả giả miêu tả qua nhữngcâu thơ nào?
T/cảm của người chiến sĩ vềđất nước?
Đoạn thơ tiếp theo cho ta thấyđiều gì?
Câu thơ “Om… áo vải” thểhiện cảm nhận gì của tg về đấtnước?
Nhận xét về khổ thơ cuối?
Hình tượng đ/n được trongtoàn bài thơ được tg cảm nhận
-Từ mùa thu kháng chiến, mạch thơ vận động đến niềm tự hàođược làm chủ non sông, đ/nước.
+“Tôi đứng vui… của chúng ta”: sự chuyển biến từ cái Tôi sangcái Ta.
+Điệp ngữ “của chúng ta” và các từ chỉ định “Đây” trong nhữngcâu thơ có tính chất khẳng định và tự hào về quyền làm chủ đ/nướccủa con người.
+Cách đếm “những” gợi lên sự bao la, rộng lớn và giàu có củatài nguyên đất nước, cũng là h/ảnh của đ/nước rộng lớn nói chung:t/g đứng từ đỉnh cao của chiến khu Việt Bắc phóng tầm mắt ra xabao quát không gian rộng, đưa tay chỉ vào h/ảnh tươi đẹp của giangsơn gấm vóc và sảng khoái cất cao cảm hứng thơ sôi nổi. NĐT nhândanh dt, nhân danh cộng đồng thể hiện tư thế ý thức làm chủ, niềmtin, niềm tự hào chân chính của n/dân VN.
+Đất nước được nhà thơ cảm nhận bằng những chi tiết: “Nướcchúng ta…nói về”: truyền thống kiên cường bất khuất của dt. Nó vôhình nhưng có sức sống mãnh liệt và hết sức thiêng liêng, tồn tạivĩnh hằng với thời gian.
+“Đêm đêm…tiếng đất”: t/g cảm nhận bằng thính giác, như cótiếng vọng thì thầm của hồn thiêng đất nước.
2.Đất nước đau thương, anh hùng và quật khởi.-“Oi…trời chiều”: câu thơ giàu giá trị tạo hình, tác động mạnh
đến giác quan người đọc. Trong ánh chiều tà, những đồn bốt dày đặclũy thép tua tủa như đâm nát bầu trời. Bóng chiều hắt xuống làm chocánh đống đỏ rực như đang chảy máu -> từ h/ảnh của hiện thực,NĐT đã nâng lên một h/ảnh khái quát, biểu tượng cho sự đauthương của đ/nước trong chiến tranh.
-Trên nền đ/nước đau thương là t/cảm của người chiến sĩ“Những đêm …mắt người yêu”:
+Cảm nhận sâu sắc, sinh động, tinh tế trong tâm hồn người ratrận.
+Từ ngữ “Đêm dài”, “Nung nấu”, “Bồn chồn” diễn tả đượct/cảm thường trực và đột xuất của người chiến sĩ, đồng thời thể hiệnthỏa đáng sự sâu sắc giữa cái riêng và cái chung, đó là t/y đôi lứa vàt/y d/nước.
-Đoạn thơ tiếp là sự khái quát cao đô những gian khổ mất máthi sinh to lớn của dt trong cuộc kháng chiến chống pháp: “Bátcơm…lột da”: sự áp bức bóc lột của giặc pháp xâm lược và nhữngkẻ bán nước nhưng nd ta vẫn chịu đựng gian khổ để giữ vững nhữngnét đẹp trong tâm hồn và quyết đánh đuổi kẻ thù.
+“Om đ/n…anh hùng” là cảm nhận cụ thể của nhà thơ vềđ/nước. Đ/n VN là đ/n của những người a/hùng áo vải bình dị, kiêntrung.
-Khổ cuối bài thơ là h/ảnh khái quát tập trung cho sự quật khởicủa dt ta.
+Câu thơ ngắn, nhịp thơ dồn dập tạo âm hưởng hùng tráng.+Từ hiện thực nhìn thấy trong chiến trường ĐBP, nhà thơ tạo
nên bức tượng đài của đ/n sừng sững vươn lên giữa cái nền của máuvà bùn lầy.
*Hình tượng “Đ/N” trong bài thơ được cảm nhận trong chiều
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 59
ntn?
Tổng kết bài?
dài LS, từ màu thu rời thủ đô đi kháng chiến đến mùa thu của độclập tự do ở chiến khu Việt Bắc. Kết thúc cuộc kháng chiến chốngpháp gian khổ mà hào hùng, đ/n đẹp trong đau thương, gian lao, vấtvả, nhọc nhằn.III.Kết luận.
-Bài thơ hay nhất của đời thơ NĐT tiêu biểu cho cái nhìn nghệthuật về đất nước của ông. Qua đất nước, nhà thơ thể hiện t/y quêhương, yêu đất nước của mìn.
-Bài thơ có nhiều h/ảnh, nhiều biểu tượng thi vị trữ tình và cótầm khái quát cao.
IV.Củng cố:-Hình tượng đất nước trong bài thơV.Dặn dò:-Học bài, chuẩn bị bài “Vợ chồng A Phủ”.
E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 60
Ngµy so¹n: TiÕt:34-35-36TuÇn d¹y:Gi¶ng v¨n:
VỢ CHỒNG A PHỦTô Hoài
A,Yªu cầu cÇn ®¹t:Giúp HS:
1.Cảm nhận được tư tưởng nhân đạo của tp qua cuộc đời và số phận của vợ chồng A Phủ.Thấy đượcnét đặc sắc trong văn miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài.2.Có khả năng phát triển nghệ thuật miêu tả nhân vật, đặc biệt là diễn biến tâm lí của Mị trong đoạntrích.3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc v¨n xu«i kh¸ng chiÕn. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nướctrong mỗi HS
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n xu«i kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I. æn ®Þnh líp:II. KiÓm tra bµi cò: Bµi KIÓm tra 15 phót sè 2*§Ò bµi Chän ®¸p ¸n tèi u
C©u 1: Mét trong nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n “Vi hµnh” lµ t¹o t×nh huèng truyÖn ®éc®¸o, hiÖu qu¶ cña thñ ph¸p ®ã lµ:a. Cã thÓ ®æi giäng chuyÓn c¶nhb. T¨ng tÝnh kh¸ch quan vµ ®¹t sù thuyÕt phôcc. §¹t gi¸ trÞ ch©m biÕmd. C¶ ba d÷ kiÖn trªne. D÷ kiÖn a,cC©u 2: TruyÖn ng¾n “Vi hµnh” cña NguyÔn ¸i Quèc:a.§îc viÕt b»ng tiÕng ViÖtb.§îc viÕt khi ngêi ë chiÕn khu ViÖt B¾cc.§îc viÕt b»ng tiÕng Ph¸p trong thêi k× Ngêi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng ë Ph¸pd.TÊt c¶ c¸c ý trªn ®Òu saiC©u 3: ThÐp trong “NhËt kÝ trong tï” thÓ hiÖn tËp trung nhÊt ë ®iÓm nµo sau ®©y?a.Phª ph¸n nhµ tï Tëng Giíi Th¹chb. Gi¸n tiÕp phª ph¸n sù bÊt c«ng cña x· héi phong kiÕn Trung Quècc. Tinh thÇn chiÕn sÜ kiªn cêng bÊt khuÊt, ung dung chñ ®éng trong mäi hoµn c¶nh vµ ®Çy l¹c quantin tëngC©u 4: C¸ch ng¾t nhÞp nµo khiÕn c©u th¬ kh«ng thuÇn tuý t¶ thùc mµ t¹o ra sù k×a ¶o lung linh cña mµul¸ vµ c¶ mµ n¾ng?a, Sau lng/thÒm/n¾ng /l¸ r¬i ®Çy b Sau lng/thÒm n¾ng /l¸ r¬i ®Çyc, Sau lng thÒm/n¾ng /l¸ r¬i ®Çy d, Sau lng /thÒm /n¾ng l¸ r¬i ®ÇyC©u 5: Mïa thu nay trong bµi §Êt níc ®îc miªu t¶ khi chñ thÓ tr÷ t×nh ë ®©u?a,Trong lßng Hµ Néi b,ChiÕn khu ViÖt B¾cc, Mét n¬i kh«ng x¸c ®Þnh d, Bªn kia s«ng §uèng.C©u 6: Lêi tù b¹ch sau lµ cña nhµ th¬ nµo?
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 61
T¾m ba dßng trong ®ôcS«ng Th¬ng k×a ly h¬ngS«ng CÇu l¬ th¬ ch¶y
S«ng §uèng se nghiªng buån.a, Hoµng CÇm b, NguyÔn §×nh Thi c,Quang Dòng d, Tè H÷uC©u 7: H×nh ¶nh nói rõng hïng vÜ, hiÓm trë, hoang d· cña miÒn t©y ë ®o¹n ®Çu bµi th¬ T©y tiÕn cã ýnghÜa:a,Bøc tranh hiÖn thùc khèc liÖt vÒ m«i trêng ho¹t ®éng cña binh ®oµn T©y tiÕn.b,Giíi thiÖu nói rõng T©y B¾c.c,Gîi sù h×nh dung vÒ nh÷ng cuéc hµnh qu©n gian khæ cña binh ®oµn T©y tiÕn.d, NiÒm tù hµo vÒ thiªn nhiªn k× vÜ cña miÒn t©y.C©u 8:C¸c c« g¸i trong c©u th¬: ‘K×a em xiªm ¸o tù bao giê” lµ:a,C¸c c« g¸i Kinh B¾c b,C¸c c« g¸i Hµ Néic, C¸c c« g¸i ®Þa ph¬ng d,C¸c c« g¸i nãi chungC©u 9: C¶m høng chung cña bµi T©y tiÕn lµa,L·ng m¹n - bi tr¸ng b,l·ng m¹n – hiÖn thùcc,l·ng m¹n – hµo hïng d,l·ng m¹n- bi th¬ngC©u 10: Bµi th¬ T©y tiÕn ban ®Çu cã tªn lµ:a, Lªn T©y tiÕn b, T©y tiÕn ¬i c, Nhí T©y tiÕn d, VÒ miÒn t©y.
*§¸p ¸n:-1d,2c,3c,4a,5b,6a,7c,8c,9a,10c.-Mçi ®¸p ¸n ®óng ®îc 1 ®iÓm.Tæng ®iÓm 10 ®iÓm
III.Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc TD sgk. Nêu nhữngnét chính?
Nêu hcst của t/p?
Nêu nd chính của t/p.
Gv y/cầu HS tóm tắt tp?HS chia đoạn . Gv bổ sung.
Nhận xét về cách giải thíchn/v của TH?
Qua cách miêu tả đó cho tathấy Mị là 1 người ntn trongg/đình nhà Thống Lí?
I.Giới thiệu1.Vài nét về tác giả.SGK2.Hoàn cảnh sáng tác.-1952 trong chuyến đi thực tế 8 tháng về TB, TH đã sáng tác
“Tuyện TB” phản ánh cuộc sống tủi nhục của đồng bào miền núi TBdưới ách áp bức bóc lột của TD-PK và sự giác ngộ CM của họ.
+TP có ba truyện: “Cứu đất cứu mường”, “Mường Giơn”, “Vợchồng A Phủ”.
+Tp thể hiện nhận thức, khám phá hiện thực kháng chiến ở địabàn vùng cao TB và thể hiện tái năng ng.thuật của TH.
+Tác phẩm đã đoạt giải nhất về truyện và kí của Hội văn nghệViệt Nam (1954-1955).
-“Vợ chồng A Phủ” viết về hai chặng đường đời của Mị và APhủ.II.Phân tích.
1.Mị-con dâu gạt nợ nhà Pá Tra.(Đoạn 1. từ đầu -> A sử đi chơi bị đánh vỡ đầu):a.Truyện mở đầu = lời giải thích về chân dung của Mị.+Cô gái ngồi quay sợi bên tảng đá.+Cô ấy luôn cúi mặt, mặt buồn rười rượi .Việc làm và chân dung của Mị hoàn toàn đối lập với sự giàu
sang, tấp nập của g/đình Thống lý => Cách giải thích tạo sự chú ýcho người đọc, gợi ra một số phận éo le của Mị.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 62
Tại sao Mị phải làm dâu nhàThống Lí?
Món nợ truyền kiếp từ đời chamẹ Mị phải trả = cả t/trẻ,cả cuộcđời mình.
Trước khi về làm dâu nhà TLMị là người ntn?
Khi bị bắt về làm dâu Mị đãcó suy nghĩ và h/động gì?
Về sau Mị trở thành ngườintn?
Thương thay thân phận conrùa
Trên đình đội hạc, dưới chùađội bia. (ca dao)
Sau cái chết của cha Mị sốngnhư thế nào?
Nét đặc sắc trong miêu tả củanhà văn
Mùa xuân vùng TB được tgmiêu tả như thế nào?
Mị đã làm gì trong đêm mùaxuân, điều đó thể hiện gì?Mị nhớ đến quá khứ với nhữnghình ảnh, sự kiện nào, vì sao côlại chỉ nhớ đến những điều đó?
Nhận xét của em về các lần tgmiêu tả tiếng sáo?
b.Hoàn cảnh Mị phải làm dâu nhà Thống Lí.+Bố mẹ Mị nghèo không có tiền làm đám cưới nên vay tiền nhà
TLí -> trả mãi không hết, Mị lớn bị bắt về làm dâu gạt nợ => Sốphận của người dân nghèo, người PN nghèo ở miền núi rất bi thảm;sự bất công của XH miền núi lúc đó.
c.Nhân vật Mị.-Trước khi về làm dâu nhà Thống Lí.+Mị là thiếu nữ xinh đẹp, có tài thổi sáo, thổi lá. Tiếng sáo của
Mị khiến trai bản đứng nhẵn cả chân vách buồng cô => Báo hiệu vẻđẹp chàn đầy của tâm hồn.
+Mị từng có người yêu, từng được yêu & nhiều lần hồi hộptrước tiếng gõ của của bạn tình => Cuộc sống của Mị tuy nghèo vềvật chất song rất h/phúc. Vì chữ hiếu Mị đành làm dâu gạt nợ.
-Khi bị bắt về làm dâu nhà TL: đêm nào Mị cũng khóc, Mị trốnvề nhà, định ăn lá ngón tự tử. => Sự phản kháng quyết liệt củaMị ,Mị không muốn sống cuộc đời của kẻ nô lệ trong nhà TL, muốnsống theo mong muốn của mình, cũng như nàng k/khát một cuộcsống có h/p, có t/y.
*Sau đó ; ở lâu trong cái khổ Mị cũng quen đi.Mị tưởng mình làcon trâu con ngựa, Mị cúi mặt không nghĩ ngợi , chỉ nhớ những việckhông giống nhau, mỗi ngày Mị không nói, lùi lũi như con rùa nuôitrong xó cửa, Mị ở trong buồng kín mít…thì thôi.
Tô Hoài đã diễn tả được thứ ngục thất tinh thần, giam hãm cáchli tâm hồn cô với cuộc đời, huỷ hoại tuổi xuân & sức sống của cô.Đó cũng chính là tiếng nói tố cáo chế độ pk miền núi chà đạp lênquyền sống của con người.
Khi cha chết, Mị không nghĩ đến việc ăn lá ngón tự tử chết nữanhưng cô buông xuôi, sống vật vờ. Mị đáng thương, không còn thathiết với c/sống mà chỉ sống như một cái xác không hồn.
=>Nghệ thuật miêu tả tinh tế, chọn lọc chi tiết đặc sắc đã khắchọa được hình tượng nhân vật Mi: tiêu biểu, điển hình.
-Đêm tình mùa xuân và sự thức tỉnh của Mị+Mùa xuân TB: gió thổi…, gió rét rất dữ dội …những chiếc váy
hoa đem ra phơi…đán trẻ chờ chết cười ầm… -> mùa xuân TB đặctrương và làm say lòng người bằng hương rượu ngày tết.
+Mị uống rượu, uống ừng ực từng chén -> say nên quên đi thựctại và sống lại ngày trước: Mị thổi sáo giỏi, Mị “uống rượu bên bếpvà thổi sáo, thổi lá…theo Mị”. Mị nghĩ lại mình từng có một quảngđời HP, đầy kỉ niệm, Mị thấy mình phơi phới trở lại, trong lòng độtnhiên vui sướng như những đêm tết ngày trước, Mị thấy mình còntrẻ lắm… Mị nhớ rằng mình vẫn là một con người và có quyền đichơi ngày tết. Mị muốn đi chơi, muốn vợt qua cái nhà tù giam hãmmình bấy lâu nay.
+Tiếng sáo gọi bạn: được miêu tả nhiều lần và có nhiều biến đổikhác nhau: “Ngoài đầu núi…thổi”, “Tai Mị… gọi bạn”, “Trongđầu… sáo”, “Tiếng sáo… chơi”
Tiếng sáo thực tại đưa Mị về những mùa xuân trước, tiếng sáotâm hồn đưa cô đến niềm hạnh phúc yêu thương. Tiếng sáo trở thànhtiếng lòng của người thiếu phụ.
=>Mùa xuân, tiếng sáo, hơi rượu khiến lòng Mị rạo rực, Mị
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 63
Tiếng sáo ấy đã tác động đếnMị như thế nào?
Tất cả đã đem đến cho Mịnhững suy nghĩ và tình cảm gì?
GV: Giới thiệu kĩ hơn về diễntiến tất yếu trong tình cảm củacon người.
Vì sao A Phủ bị bắt làm ngườiở?
Nhận xét của em về con ngườiA Phủ.
So sánh giữa cuộc đời của Mịvà A Phủ?
Điều gì khiến A Phủ bị hànhhạ tàn nhẫn, chi tiết đó thể hiện gìvề cuộc sống của người lao độngnghèo miền núi?
Lần đầu thấy A Phủ bị trói,cảm xúc của Mị như thế nào?
Đến lần thứ hai, cô đã làm gì?Theo em, vì sao Mị hành độngnhư vậy?
Tình cảnh của A Phủ đã khơidậy trong Mị điều gì?
Hành động tự giải thoát của Mịvà giải phóng cho A Phủ có ýnghĩa như thế nào?
Nhận xét về nghệ thuật miêutả của Tô Hoài
muốn đi chơi. Niềm khao khát HP đầy nhân bản, tình yêu c/sốngtiềm tàng được đánh thức.
Trong Mị đầy những mâu thuẫn chân thực. Mị được đặt trongsự tương tranh giữa một bên là sự sống, một bên là cảm thức về thânphận. Tình càng xáo động thì lòng càm đớn đau cùng thực tại. Sứcám ảnh của quá khứ lớn hơn nên Mị đắm chìm vào ảo giác và “quấnlại tóc… cài áo”, cô không nhìn thấy A Sử bước vào, không nghehắn nói. Bị AS trói, mị vẫn như không biết gì. Sau đó Mị ý thức thựctại khi “Cổ tay … thịt”.
2.A Phủ, người ở gạt nợ cho nhà thống lí.-A Phủ đánh AS, bị bắt, bị những hủ tục của bọn cường hào
miền núi biến thành nô lệ. Anh là sự đối lập giữa hai con ngườitrong một: A Phủ cường tráng, gan góc, bất khuất và A Phủ cúi đầuchấp nhận sự trừng phạt -> Am hiểu tâm lí nhân vật của nhà văn.
-A Phủ nghèo nhưng sống tự lập, chân chất, thẳng thắn; anh laođộng giỏi, thổi sáo hay và yêu nghệ thuật. A Phủ là đứa con của núirừng tự do nhưng không tránh được kiếp sống nô lệ.
=>Cuộc đời của AP và Mị có nhiền nét tương đồng.3.Sự gặp gỡ của những con người cùng cảnh ngộ.-A Phủ làm tôi tớ cho gia đình nhà thống lí vì mải bẫy nhím để
hổ vồ mất một con bò nên thống lí trừng trị: “Trói đứng…hơi lúclắc”.
-A Phủ chỉ đứng nhắm mắt cho đến đêm khuya.-Trong những đêm dài mùa đông lạnh và buồn, Mị đến bếp lửa
hơ tay-bếp lửa như người bạn tri âm của Mị-và Mị thấy A Phủ mắtmở trừng trừng, Mị vẫn thản nhiên hơ tay chỉ biết ngọn lửa, A Phủlà cái xác chết đứng đấy thì Mị vẫn thế thôi -> Khi A Phủ bị tróiđứng, Mị gần như vô tri, cô lặng lẽ như cái bóng. H/ảnh Mị bên bếplửa khắc họa rõ nét nỗi héo hắt của người đàn bà trong đêm dài tốiđen vùng cao.
-Đêm mùa đông khác Mị dậy thổi lửa, liếc mắt trông sang thấy“A Phủ một dòng nước mắt… đen xạm lại”, Mị thấy A Phủ khóc vànhớ lại việc Mị bị trói -> thấy “chúng nó thật độc ác, chỉ đêm mai làngười kia chết, ta chỉ con biết đợi ngày rũ xương ỡ đây”.
=>Giọt nước mắt của A Phủ là giọt nước làm tràn cốc đưa Mị rakhỏi cơn mê của thực tại trở về nỗi nhớ, nhớ đến nỗi khổ của mình,xót xa cho mình và cảm thấy thương A Phủ. Tô Hoài rất am hiểutâm lí con người, phải thương mình, nhận ra mình cũng đau khổ thìmới hiểu được người khác. Mị thương A Phủ, tình thương lớn dần.
+Mị tưởng tượng… thấy sợ và úc này tình thương A Phủ lớnhơn tình thương bản thân, là cơ sở để Mị cởi trói cho A Phủ.
+Mị “rón rén bước… đi ngay” -> sau khi giúp đỡ được A Phủ,giải quyết được tình thương người thì Mị lo sợ cho tai họa của mình,thương mình. Sự lo lắng ấy giúp Mị có sức mạnh để cùng thoát chạytheo A Phủ, thay đổi số phận mình. Trong con người Mị đã lóe lênhi vọng, khát vọng sống lại bừng lên.
4.NghÖ thuËt miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài.-Miêu tả thiên nhiên, tả cảnh rất đặc sắc. Cảnh miền núi hiện ra
với nét sinh hoạt và phong tục riêng+Tả mùa xuân, ngày tết rất hấp dẫn với nhiền nét chấm phá,
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 64
Nghệ thuật miêu tả tâm lí củanhà văn?
Giọng kể?
Kết luận?
màu sắc và đường nét tạo hình.+Tả c/sống sinh động, tạo ấn tượng mạnh cho người đọc.-Miêu tả tâm lí nhân vật tài tình.+Miêu tả qua hành động của Mị và A Phủ rất ít nhưng gây ấn
tượng.+Qua dòng suy nghĩ trong tâm tư nhiều khi chập chờn.+Diễn tả tinh tế những diễn biến tâm lí chân thực, phức tạp của
nhân vật.-Giọng kể khi thì khách quan, khi thì nhập vào nhân vật, các
giải thích ngắn gọn, tạo ấn tượng. Ngôn ngữ sinh động, chọn lọc, cósáng tạo.III.Kết luận.
Tác phẩm là một thành công trong đề tài miền núi. Truyện đãthể hiện tư tưởng nhân đạo tích cực mang tính giai cấp: lên án chếđộ pk thực dân bóc lột tàn bạo; thông cảm với số phận đau khổ củangười dân nghèo miền núi. Khẳng định phẩm chất tốt đẹp và khátvọng sống của họ, khả năng tích cực và con đường CM của họ.
TP có nhiều nét nghệ thuật đặc sắc đặc biệt là miêu tả tâm línhân vật.
III.Củng cố:- Diễn biến tâm lí của nhân vật MịIV.Dăn dò:-Về nhà học bài và chuẩn bị bài sau
E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 65
Ngµy so¹n: TiÕt: 37-38TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:VỢ NHẶT
Kim Lân
A,Yªu cầu cÇn ®¹t:Giúp HS:
1.Cảm nhận được giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực của tác phẩm, hiểu được những nét đặc sắc trongmiêu tả nhân vật của tác giả.2.Trau dồi thêm kĩ năng phân tích nhân vật, phân tích tác phẩm3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc v¨n xu«i kh¸ng chiÕn. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nướctrong mỗi HSB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:
- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n xu«i kh¸ng chiÕn 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*Diễn tiến tâm lí nhân vật Mị trong truyện ngắn “Vợ chång A Phủ”?*§¸p ¸n:
1.ë l©u trong cái khổ Mị cũng quen đi.Mị tưởng mình là con trâu con ngựa, Mị cúi mặt khôngnghĩ ngợi , chỉ nhớ những việc không giống nhau, mỗi ngày Mị không nói, lùi lũi như con rùa nuôitrong xó cửa, Mị ở trong buồng kín mít…thì thôi.
2.Đêm tình mùa xuân và sự thức tỉnh của Mị+Mùa xuân TB->Mị uống rượu, uống ừng ực từng chén -> say nên quên đi thực tại và sống lại
ngày trước, Mị thấy mình phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm tết ngàytrước, Mị thấy mình còn trẻ lắm… Mị nhớ rằng mình vẫn là một con người và có quyền đi chơi ngàytết. Mị muốn đi chơi, muốn vợt qua cái nhà tù giam hãm mình bấy lâu nay.
+Tiếng sáo gọi bạn->đưa Mị về những mùa xuân trước, tiếng sáo tâm hồn đưa cô đến niềm hạnhphúc yêu thương. Tiếng sáo trở thành tiếng lòng của người thiếu phụ.
=> Niềm khao khát HP đầy nhân bản, tình yêu c/sống tiềm tàng được đánh thức.Trong Mị đầy những mâu thuẫn chân thực. Mị được đặt trong sự tương tranh giữa một bên là sự
sống, một bên là cảm thức về thân phận. Tình càng xáo động thì lòng càm đớn đau cùng thực tại. Sứcám ảnh của quá khứ lớn hơn nên Mị đắm chìm vào ảo giác.3.Trong đêm dài mùa đông lạnh và buồn, Mị đến bếp lửa hơ tay-bếp lửa thấy A Phủ, Mị vẫn thảnnhiên, A Phủ là cái xác chết đứng đấy thì Mị vẫn thế thôi -> Mị gần như vô tri, cô lặng lẽ như cái bóng.+Đêm mùa đông khác, Mị dậy thổi lửa, liếc mắt trông sang thấy A Phủ khóc và nhớ lại việc Mị bị trói-> Giọt nước mắt của A Phủ là giọt nước làm tràn cốc đưa Mị ra khỏi cơn mê của thực tại trở về nỗinhớ, nhớ đến nỗi khổ của mình, xót xa cho mình và cảm thấy thương A Phủ, tình thương A Phủ lớnhơn tình thương bản thân, là cơ sở đÓ Mị cởi trói cho A Phủ.+Sau khi giúp đỡ được A Phủ, giải quyết được tình thương người thì Mị lo sợ cho tai họa của mình,thương mình. Sự lo lắng ấy giúp Mị có sức mạnh để cùng thoát chạy theo A Phủ, thay đổi số phậnmình.
III.Bài mới:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 66
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹tHoàn cảnh ra đời của tác
phẩm? Nó được xây dựng trên cáinền LS nào?
Tiêu đề của tác phẩm gợi chongười đọc điều gì?
Ngoại hình, điệu bộ, cử chỉcủa Tràng? Anh ta là người nhưthế nào?
Nhận xét về nghệ thuật miêutả của tác giả
Hoàn cảnh nhặt được vợ củaTràng?
GV giảng thêm về những việclàm thường thấy trong tình thếquá khó khăn của con ngừơi.
Hoàn cảnh chung của đấtnước ta lúc đó?
Khi Tràng đưa vợ về làng,mọi người đã có thái độ ntn?
Tình cảm của Tràng?
I.Giới thiệu1.Tác giả: SGK2.Tác phẩm:a.Hoàn cảnh sáng tác: Được viết ngay sau khi CMT8 thành
công và là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Kim Lân. Truyệnngắn được xây dựng trên cái nền của nạn đói 1945 khi Phát xít nhậtbắt nông dân nhổ lúa trồng đay phục vụ chiến tranh khiến hơn haitriệu đồng bào ta chết đói.
b.Tiêu đề: Vợ nhặt -> tiêu đề độc đáo, tạo ấn tượng và sự hamtìm hiểu cho người đọc. Bên cạnh đó, nó còn gợi những suy nghĩ vềthân phận người nông dân, về tội ác của kẻ thù ->Giá trị hiện thựcvà nhân đạo.II.Phân tích.
1.Tràng nhặt được vợ đưa về làng.a.Nhân vật Tràng.-Tên: đồ dùng người thợ mộc-Hình dáng: “hai con mắt….về phía trước”: đầy mật vẻ nông
dân, lam lũ nhưng chất phát.-Diệu bộ cử chỉ: “Vừa đi… nói…cười hềnh hệch” : xấu và bình
dị đến thô kệch.-Gia cảnh: nghèo khó trong hoàn cảnh chung của đời sống
người nông dân trước CM.=>Cách miêu tả cụ thể, sinh động đã khắc hoạ một hình tượng
nghệ thuật có tính điển hình, Tràng là một anh nông dân thực thụ.Thêm nữa, người như Tràng rõ ràng sẽ rất khó có được vợ; ít ai
muốn ấy, không đủ khả năng lo cho gia đình.b.Hoàn cảnh nhặt được vợ:-Hoàn cảnh cụ thể: kéo xe bò ra Tỉnh, hò chơi mấy câu, có
người ra đẩy giúp.Lần gặp thứ hai, mời bốn tô bánh đúc, nói nửa thật nửa đùa ->
có vợ.=>Tràng nhặt được vợ một cách ngẫu nhiên, hài hước. Tuy thế,
tình thương người trong anh cũng thật cao đẹp dù trong một hoàncảnh thật chua chát, bi thương.
-Hoàn cảnh chung’“Cái đói… nhá nhem”: cơ cực, tăm tối, đói khát; con người bị
đặt ngay trên bờ vực của cái chết. Sự nghịch lí trở thành hợp lí:trong hoàn cảnh đó Tràng mới có vợ->KL xót xa, đồng cảm và cũngrất thấu hiểu tâm lí con người.
c.Tràng đưa vợ về làng.Thái độ của người dân xung quanh.“Mấy khuôn …hẳn lên..cuộc sống”: Mừng rỡ, ngạc nhiên vừa
vui vừa lo cho Tràng.-Tình huống đưa vợ về làng của Tràng cũng rất lạ, nó đem lại
một không khí khác hẳn cho xóm ngụ cư nghèo.-Tư tưởng của Tràng+Lúc đầu cũng chờn chợn sợ hãi, anh lo vì hoàn cảnh khó khăn
chung nhưng rồi quyết định đánh liều ->khát vọng về một cuộc sốnghạnh phúc.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 67
Và rồi sau đó?
Nhận xét chung về việc Tràngnhặt được vợ?
Bà cụ Tứ được tác giả miêu tảkhái quát ntn?
Từng bước diễn biến tâm lícủa bà khi thấy Tràng có vợ?
GV: Giảng thêm về tâm lí củanhững người lớn tuổi, về nỗi lo vàtấm lòng thường thấy của các bàmẹ VN?
Cảm xúc trong lòng bà cụ Tứ?Tính phức tạp của tình cảm ấy thểhiện điều gì?
Bà cụ tứ có t/c với con dâuntn?
Nhận xét về tâm lí bà cụ Tứ?
Tâm lí bà cụ Tứ được t/g m/tảqua những thủ pháp thuật nào?
+Lúc sau thì Tràng vui hơn với những cảm xúc mới mẻ ->HPcó thể làm thay đổi con người, khiến họ trở lên tốt đẹp hơn, đángyêu hơn.
=>Tâm lí nhân vật được khai thác rất tinh tế và sinh động dướingòi bút sáng tạo của KL.
*Tràng nhặt được vợ là một câu chuyện, một tình huống độcđáo: éo le, buồn mà cũng vui. Qua đó, nhà văn đã nêu lên một sựthật bi thảm về c/s của người nông dân VN trước CM và về tínhcách tấm lòng nhân ái, niềm khao khát Hp chính đáng của họ.
2.Tình thương con của bà cụ Tứ.-Cụ Tứ là một người nông dân điển hình. Vẻ ngoài, tính cách,
tâm lí của bà cụ được tác giả đặc biệt chú ý-Diễn biến tâm lí của bà cụ Tứ.+Khi thấy Tràng “lật đật…đón”, “bà cụ nhấp nháy …”, “phấp
phỏng… nhà”->Có vẻ ngạc nhiên trước việc làm của con, linh cảmvề một điều gì rất quan trọng đang sắp diễn ra với gia đình.
+Khi đến giữa sân, nhìn thấy một người đàn bà thì cụ Tứ “đứngsững lại, ngạc nhiên thắc mắc về sự hiện diện đó, thấy mắt nhoè ranhìn con tỏ ý không hiểu…” =>Sửng sốt ngạc nhiên tột độ của bàcụ, như không tin vào chính mắt mình. Bà ngạc nhiên không dámnghĩ việc con mình lại có vợ.
“Bà hấp tấp…thì phải”: diễn tả xác thực tâm lí bà cụ-> sự tinhtế của KL
+Khi nghe vợ Tràng chào, bà vẫn chưa tin, chưa hết ngạc nhiên“Băn…giường”
+Khi Tràng giới thiệu vợ mình thì tâm trạng cụ Tứ được thểhiện “bà lão…này không”
=>Trong lòng cụ Tứ trào lên nhiều cảm xúc phức tạp, thươngxót cho số kiếp của con mình. Tủi thân khi nghĩ đến gia cảnh nghèohèn, trách đến bổn phận của mình chưa làm tròn nghĩa vụ với con, lolắng cho tương lai của con giữa lúc đói khát này… Bà xót xa, nghẹnngào “Trong kẽ…nước mắt” -> tâm lí rất thương con của một bà mẹtừng trải, quê mùa, nghèo túng.
-Nghĩ đến con dâu “Bà lão khẽ…hết được”. Bà thương con dâu,nhìn chị đầy thông cảm, nghĩ lại thấy mừng cho con mình đã lấyđược vợ và hi vọng cho con mình qua được gia đoạn đói khát này.
-Tiếng nói đầu tiên của bà cụ “Ừ..mừng lòng” thương con vàchứa chất tâm sự, vừa như chấp nhận một “sự đã rồi” vừa thể hiệntấm lòng vị tha cao quý vừa có chút dớ dẩn của người già ->lời nóigiản dị mà sâu sắc.
-An ủi con “Nhà ta …về sau” động viên, hi vọng vào tương lai.Đây là tâm lí chung của cha mẹ.
-“Bà nhìn…kia không”->cả nghĩ, lo xa, nỗi lo của một ngườitừng trải. Bà ý thức được hoàn cảnh éo le của gia đình, càng thươngcon và đau đớn hơn.
=>Tâm lí bà cụ được miêu tả đan xen giữa những thái cực đốilập, buồn, vui, mừng, tủi, âu lo, hi vọng…->bi kịch.
Bà cụ Tứ tiêu biểu cho những người mẹ VN hết lòng thươngcon. KL thấu hiểu tâm lí con người và có một vốn sống phong phú,diễn tả tài tình những cảm xúc của bà mẹ.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 68
Sau khi có g/đ Tràng có nhữngthay đổi ntn?
Lúc trước Vợ Tràng là ngườintn? Bây giờ có gì thay đổi?
Bà cụ có gì thay đổi?
Học sinh tự tổng kết bài học.
3.Những người đói nghĩ đến sự sống.a.Tràng sau một đêm có gia đình.-Tâm trạng: “Trong người lơ lửng…, thay đổi lại”: Thương yêu
gia đình lạ lùng, con người như được hồi sinh, anh hướng về sự sốngvà nghĩ đến việc tạo lập HP vượt lên trên cái đói, cái chết đang vâybủa.
b.Vợ Tràng.-Trước: chua chát, đanh đá; hiện tại: hiền hậu, đúng mực, chăm
chỉ.c.Bà cụ Tứ: “Nhẹ nhõm…ngày thường” tin tưởng, hi vọng vào
tương lai.Bữa cơm của gia đình: ấm áp và chan chứa tình cảm dù nghèo
khó cơ cực, cái đói vẫn còn đó, sự khó khăn vẫn vây kín nhưng conngười đã luôn hướng tới một ngày mai tươi sáng hơn.
Có gì như chua chát trong nồi “chè khoán” nhưng cũng thậthiện thực, KL không hề khỏa lấp đi đời sống còn rất cơ hàn củangười nông dân xưa, thông qua đó tố cáo tội ác của bè lũ xâm lược.
Hình ảnh lá cờ đỏ phấp phới cuối truyện đã tạo một diện mạohết sức mới mẻ và đầy tính lạc quan cho tác phẩm. CM đã về, cuộcsống sẽ sang trang. Đây là yếu tố tích cực hơn hẳn của KL so vớicác nhà văn hiện thực trước CM.III.Tổng kết.
Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, nghệ thuậtmiêu tả tâm lí nhân vật, xây dựng cốt truyện đạt đến trình độ mẫumực.
IV.Củng cố:-Diễn biến tâm lí của bà cụ Tứ.-Hoàn cảnh của nước ta lúc bấy giờ.V.Dặn dò:- Học bài cũ: §äc, tãm t¾t TP, ph©n tÝch ý nghÜa cña t×nh huèng truyÖn.- Soạn bài mới: Chọn và trình bày dẫn chứng trong văn nghị luận.E.rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 69
Ngµy so¹n: TiÕt: 39TuÇn lªn líp:
Lµm v¨n:Chän vµ tr×nh bµy dÉn chøng trong v¨n nghÞ luËn
A.Yªu cÇu cÇn ®¹t:-Trang bÞ cho HS kiÕn thøc vÒ chän vµ tr×nh bµy dÉn chøng trong v¨n nghÞ luËn-Gióp HS ph¸t triÓn kÜ n¨ngdïng dÉn chøng trong lµm v¨nB. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Lµm v¨n 12.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, thùc hµnhD.TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh líp:II. Bµi cò:III. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t
DÉn chøng lµ g×?
VD: TÝnh c¸ch chua ngoa, gím ghª, ®¸o ®Ócña ngêi vî nhÆt.=>dÉn chøng: +GÆp Trµng lÇn ®Çu: ton tonch¹y l¹i ®Èy xe, cêi tÝt m¾t.
+GÆp Trµng lÇn 2: cong cín,xØa xãi
VD: Tinh thÇn yªu níc cña ngêi VN:=>DÉn chøng: +Qu¸ khø: Bµ TriÖu, Ng«QuyÒn, TrÇn Hng ®¹o, Quang Trung
+HiÖn nay: Chèng Ph¸p,Mü, X©y dng CNXH
=>D/c: +Tinh thÇn yªu níc ë miÒn xu«i:Lª v¨n T¸m
+Tinh thÇn yªu níc ë miÒn nói:Kim §ång, Nóp, Tnó
*Kh¸i niÖm dÉn chøng:- Lµ 1 ý kiÕn, 1 sè liÖu, 1sù vËt, 1 chi tiÕtnµo ®ã lÊy trong thùc tiÔn hoÆc trong s¸chvë nh»m thuyÕt minh cho ý kiÕn ®a ratrong bµi lµm- Cßn gäi lµ luËn cøI.Chän dÉn chøng:1.DÉn chøng ph¶i tiªu biÓu, phï hîp víiluËn ®iÓm
Ta có thể lấy được nhiều dẫn chứng chomột luận điểm nhưng cần căn cứ nội dungluận điểm để chọn lọc nững chi tiết có giátrị nhất.2.DÉn chøng ph¶i ®ñ-Không quá nhiều nhưng dẫn chứng phảibao quát đầy đủ những luận điểm mà ngườiviết đưa ra. Các dẫn chứng ấy cũng cần tậptrung vào những điểm trọng tâm.
II.S¾p xÕp dÉn chøng:1.S¾p xÕp dÉn chøng theo trËt tù thêi gian
2. S¾p xÕp dÉn chøng theo kh«ng gian
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 70
=> HS tù lÊy dÉn chøng
Cã thÓ nªu D/c b»ng nh÷ng c¸ch nµo?
V× sao ph¶i ph©n tÝch dÉn chøng?
* VD: Gäi HS ®äc SGK
Gäi HS ®äc yªu cÇu bµi t©p1-X¸c ®Þnh nhËn ®Þnh trong ®o¹n v¨n?
-Nªu c¸ch trÝch dÉn nh÷ng d/c trong ®o¹n?
-C¸ch ph©n tÝch d/c nh thÕ nµo?
3. S¾p xÕp dÉn chøng theo khÝa c¹nh vÊn ®Ò4. S¾p xÕp dÉn chøng theo sù tiÕp nhËn cñangêi ®äc5 S¾p xÕp dÉn chøng theo híng t¨ng dÇnsøc kh¸i qu¸t vµ thuyÕt phôcIII.C¸c h×nh thøc nªu dÉn chøng:-DÉn nguyªn v¨n-TrÝch tõ ng÷ tiªu biÓu-Tãm lîc néi dung chÝnh=>§¶m b¶o chÝnh x¸cIV.Ph©n tÝch dÉn chøng:-Ph¶i Ph©n tÝch dÉn chøng ®Ó lµm râ khÝac¹nh cÇn chøng minhV.Mét sè lçi thêng gÆp khi tr×nh bµy dÉnchøng:1.Chän D/c kh«ng thÝch hîp.2.S¾p xÕp d/c kh«ng hîp lý.3.Nªu mµ kh«ng ph©n tÝch d/c4.Ph©n tÝch sai d/c*/ LuyÖn tËp:-NhËn ®inh: NguyÔn Du miªu t¶ tµi t×nh b¶nchÊt bØ æi tr©ng tr¸o cña Së Khanh_C¸ch trÝch dÉn: Cã mÊy d.c?Nh÷ng d/c nµoträn vÑn? d/c nµo lîc trÝch? d/c nµo chªmxen?-C¸ch ph©n tÝch: Cã ph©n tÝch trùc tiÕp, cãkhi t¸ch thµnh ®o¹n riªng.
IV.Cñng cè:Gv hÖ thèng ho¸ l¹i bµi häc
V.DÆn dß:-So¹n bµi ‘TiÕng h¸t con tµu”E.rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 71
Ngµy so¹n: TiÕt: 40+1TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:TIẾNG HÁT CON TÀU
Chế Lan ViênA,Yªu cầu cÇn ®¹t:
Giúp HS:1.C¶m nhËn ®îc:-Tình cảm hướng về nhân dân, đất nước với những kỉ niệm sâu nặng nghĩa tình trong cuộc khángchiến chống Pháp.-Đặc sắc nghệ thuật của thơ CLV: xúc cảm và suy tưởng, hình ảnh giàu liên tưởng và sáng tạo, hiểuđược những nét đặc sắc trong miêu tả nhân vật của tác giả.2.Trau dồi thêm kĩ năng phân tích th¬3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc th¬ kh¸ng chiÕn. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nước trongmỗi HSB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:
- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:*Nội dung nhân đạo trong tác phẩm Vợ nhặt được tác gi¶ thể hiện như thế nào?* §¸p ¸n:-Ca ngîi phÈm chÊt tèt ®Ñp cña con ngêi: Trµng hiÒn lµnh, nh©n hËu.Bµ cô Tø th¬ng ngêi....-Chia sÎ c¶m th«ng víi sù bÊt h¹nh cña con ngêi: C¸i ®ãi khiÕn ngêi vî nhÆt mÊt c¶ tªn tuæi, quªh¬ng, mÊt c¶ sÜ diÖn, n÷ tÝnh...-Tè c¸o: n¹n ®ãi khñng khiÕp giÕt chÕt con ngêi, rÎ róng h¹nh phóc ...-§ång t×nh kh¸t väng: Nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh t×m ®Õn víi nhau ®Ó t¹o dùng mét m¸i Êm, hä cãniÒm tin ë t¬ng lai...III. Bài mới.
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc tiểu dẫn SGK
Nêu hoàn cảnh sáng tác và vịtrí tác phẩm?
GV giới thiệu đôi nét về tậpthơ Anh sáng và phù sa của CLV.
Tiêu đề tác phẩm gợi cho tađiều gì?
I.Giới thiệu chung1.Tác giả.SGK2.Tác phẩm.a.Hoàn cảnh sáng tác và vị trí-1958-1960 có phong trào vận động nông dân miền xuôi lên TB
xd kinh tế xh-> xuất phát điểm để CLV thể hiện khát vọng về vớind, đất nước với những kỉ niệm ân tình của cuộc kháng chiến chốngPháp.
-Trích từ tập “¸nh sáng và Phù sa” đánh dấu bước trưởng thànhnghệ thuật của nhà thơ từ “thung lũng đau thương” sang “cánh đồngvui” CM.
b.Tiêu đề và đề từ.-Con tàu: Hình ảnh mang ý nghĩa biểu trưng cho khát vọng đi
xa, vươn cao.-TB: mảnh gắn liền với cuộc kháng chiến thần thánh của dt, gắn
liền với những chiến sĩ CM, những nhà văn nhà thơ xung kích buổi
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 72
Ý nghĩa của các câu thơ đềtừ?
Tác giả đã trăn trở trước hếtvề điều gì?
Và ông đã tự giải đáp như thếnào?
Vùng đất TB có ý nghĩa nhưthế nào đối với nhà thơ và cácđồng đội?
Anh hưởng của TB, của KCđối với hồn thơ CLV?
Nhận xét về nghệ thuật so sánhđược sử dụng trong đoạn?
Cách xưng hô thân mật củatác giả cho thấy điều gì?
Vì sao nhà thơ gợi nhắc thậtnhiều đến những kỉ niệm cũ,những kỉ niệm ấy đã cho thấyđiều gì?
Câu thơ “Khi ta... tâm hồn”gợi cho em những suy nghĩ gì?
Nhịp điệu của khổ thơ sau?
Giá trị tích cực của tình cảmmới?
Kết luận?
đầu.-Đề từ: Thể hiện khát vọng về với nhân dân, với đất nước; là
tiếng nói trong sáng, đẹp đẽ của tâm hồn và được thể hiện đầy sángtạo.II.Phân tích.
1.Sự trăn trở của nhà thơ và lời mời gọi lên đường.-Anh: tự phân thân để đối thoại. Liên tiếp những câu hỏi tu từ
như thúc giục và thể hiện khát vọng lên đường-Câu trả lời: “Đất nước…trên kia”, vừa là lời tự phê của tác giả
vừa là những lời nhắc nhở có ý nghĩa thôi thúc, mời gọi. Những câuthơ còn cho thấy một sự trăn trở tích cực, nó đã khiến nhà thơ nhưhăm hở lên đường.
2.Hạnh phúc khi về lại với nhân dân với kháng chiến.Khổ 3, 4 tác giả nói đến vai trò của TB đối với không riêng
mình mình để lí giải vì sao lại chọn TB làm điểm đến.-TB: Mảnh đất của kháng chiến trường kì gian khó, nơi nhà thơ
đã cùng bao đồng chí, đồng đội gởi lại những hi sinh, mất mát to lớnvà lúc này đã là thời điểm để mảnh đất kia đơm hoa kết trái.
-TB còn là nơi đã đưa tác giả từ mảnh đất đau thương “Điêutàn” trong nghệ thuật về với “Anh sáng và phù sa”, vì thế nhà thơ vềvới TB cũng là về với nd, với chính nghĩa.
Khổ 5 miêu tả niềm hạnh phúc của nhà thơ khi về với TB.-“Con gặp…tay đưa”: nghệ thuật so sánh đặc sắc, đầy hình ảnh:
TB là ngọn nguồn HP, là sự sống, là tình yêu thương vô bờ.Các khổ tiếp theo miêu tả nỗi nhớ trong lòng tác giả.-Cách xưng hô con, cách gọi anh, em, mế… thể hiện sự thân
thương, đầm ấp tình cảm gia đình và sự gấn bó máu thịt của tác gỉađối với TB.
-Những kỉ niệm “Chiếc áo nâu…ơn nuôi” đã khái quát tình cảmcao đẹp và công cuộc kháng chiến anh hùng của ngừơi dân TB.
-Điệp từ: “Con nhớ…” cho thấy nỗi nhớ tha thiết và tình cảmthuỷ chung của tác giả.
-“Khi ta…tâm hồn” triết lí, phát hiện độc đáo của nhà thơ vềtình cảm của con người đối với quê hương, với những mảnh đất củatổ quốc
-Hình ảnh người con gái trong nỗi nhớ nhà thơ còn cho thấy nétđẹp của c/s Cm giữa những hi sinh, mất mát vì chiến tranh.
3.Khúc hát lên đường sôi nổi và say mê.-Giọng thơ lôi cuốn, hấp dẫn thúc giục lên đường-Nhà thơ khao khát tìm đến TB, tìm về ngọn nguồn của hồn thơ,
tìm lại chính mình và say sưa, ngây ngất cùng một t/y đẹp đẽ với đấtnước.
-Hình ảnh thơ đẹp, giàu sức khái quát.III.Kết luận.
Bài thơ thể hiện khát vọng và ý thức về với nhân dân, với đấtnước, với cuội nguồn cảm hứng nghệ thuật trong CLV.
Nghệ thuật thơ độc đáo, mới lạ, giàu chất trí tuệ.
IV.Củng cố:- Tình cảm của CLV đối với TB?
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 73
V.DÆn dò:-Học thuéc bài th¬ vµ ph©n tÝch bµi th¬.-Soạn bài trước ở nhà: C¸c vÞ La H¸n chïa T©y Ph¬ngE.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: TiÕt: 41+1TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG
Huy Cận
A,Yªu cầu cÇn ®¹t:Giúp HS:
1.C¶m nhËn ®îc:-Hiểu và đánh giá đúng những cảm nhận và suy tưởng của tác giả về những đau khổ, trăn trở, bế
tắc của cha ông trong quá khứ.Nghệ thuật khắc hoạ tài tình của nhà thơ, phong cách nghệ thuật mới của Huy Cận: gắn bó với c/sốngvà giàu chất triết2.Trau dồi thêm kĩ năng phân tích th¬3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc th¬ 1945-1975. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đất nước trong
mỗi HSB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:
- SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n th¬ 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK- Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I.Ổn định lớp:II.Kiểm tra bài cũ:
* §äc thuéc ®o¹n 2. Những tình cảm Hạnh phúc khi về lại với nhân dân, với khángchiến của CLV ë ®o¹n 2?.
*§¸p ¸n:1.Khæ 3, 4 tác giả nói đến vai trò của TB đối với không riêng mình mình để lí giải vì sao lại chọn
TB làm điểm đến.+Mảnh đất của kháng chiến trường kì gian khó, nơi nhà thơ đã cùng bao đồng chí, đồng đội gởi
lại những hi sinh, mất mát to lớn và lúc này đã là thời điểm để mảnh đất kia đơm hoa kết trái.+TB còn là nơi đã đưa tác giả từ mảnh đất đau thương “Điêu tàn” trong nghệ thuật về với “Anh
sáng và phù sa”, vì thế nhà thơ về với TB cũng là về với nd, với chính nghĩa.2.Khổ 5 miêu tả niềm hạnh phúc của nhà thơ khi về với TB.+Nghệ thuật so sánh đặc sắc, đầy hình ảnh: TB là ngọn nguồn HP, là sự sống, là tình yêu thương
vô bờ.3.Các khổ tiếp theo miêu tả nỗi nhớ vÒ nh÷ng kØ niÖm nghÜa t×nh kh·ng s chiÕn trong lòng tác giả.+Cách xưng hô con, cách gọi anh, em, mế… thể hiện sự thân thương, đầm ấp tình cảm gia đình và
sự gấn bó máu thịt của tác gỉa đối với TB.+Những kỉ niệm “Chiếc áo nâu…ơn nuôi” đã khái quát tình cảm cao đẹp và công cuộc kháng
chiến anh hùng của ngừơi dân TB.+Điệp từ: “Con nhớ…” cho thấy nỗi nhớ tha thiết và tình cảm thuỷ chung của tác giả.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 74
+“Khi ta…tâm hồn” triết lí, phát hiện độc đáo của nhà thơ về tình cảm của con người đối với quêhương, với những mảnh đất của tổ quốc
+Hình ảnh người con gái trong nỗi nhớ nhà thơ còn cho thấy nét đẹp của c/s Cm giữa những hisinh, mất mát vì chiến tranh.III.Bài mới
Ho¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
HS đọc tiểu dẫn SGK.
GV giới thiệu thêm về chùatây Phương.
Hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
*GV ®äc v¨n b¶n, 1-2 HS ®äcdiÔn c¶m.
Khổ đầu tiên của bài thơ thểhiện điều gì?
Chân dung vị la hán thứ nhất?
Vị la hán thứ hai được tác giảmiêu tả qua những chi tiết nào,hình tượng đó gợi cho em nhữngsuy nghĩ gì?
Vị la hán thứ ba được miêu tảcó gì đặc biệt?
Ên tượng của em về nhómtượng các vị la hán còn lại? Tácgiả muốn thể hiện gì qua việcmiêu tả tổng thể?
Nỗi đau của các bức tượng cóquan hệ gì với con ngừơi trongquá khứ?
Nghệ thuật miêu tả?
I.Giới thiệu chung.1.Tác giảSGK lớp 11 tập 1 (đã học)2.Chùa Tây Phương.Công trình kiến trúc cổ được xây dựng vào thời Bắc thuộc, nằm
ở Thạnh Thất-Hà Tây và là nơi có 18 bức tượng la hán bằng gỗ vốnđược đánh giá đẹp vào loại bậc nhất của nghệ thuật điêu khắc cổVN.
3.Hoàn cảnh sáng tác.-Trước CM, HC nhiều lần đến thăm chùa TP và luôn xúc động
trước h/ảnh các vị la hán.-Sau CM, năm 1960 tác giả đã cho ra đời bài thơ, tác phẩm như
một luồng sáng của hiện tại rọi lên trên bao đau khổ của cha ông.
II.Phân tích.
1.8 Khổ đầu: Các pho tượng La hán.* Kh¸i qu¸t chung vÒ c¶m xóc:“…lòng vấn vương…đau
thương”: xúc cảm, nỗi ám ảnh trong lòng tác giả. Từ đó, nhà thơkhắc hoạ về các bức tượng La hán.
* §Æc t¶ 3 pho tîng:-Vị 1: “Đây vị…cho đến nay”: Thân hình gầy guộc, khô héo, tư
thế bất động. Nội tâm “trầm ngâm đau khổ” ->, nỗi đau như thiêuđốt, niềm suy tư sâu cùng vòm mắt: sự thâm nghiêm nhưng khôngyên bình, tự tại.
-Vị 2: “Có vị… máu sôi”: Những nét dữ dội của hình thể, vẻmặt cho thấy một nội tâm bất định. Có gì như chua chát, khô héo,giận dữ trong tâm can vị la hán, nó thể hiện một tâm sự lớn, mộtniềm trăn trở, day dứt.
-Vị 3: “Có vị…chuyện buồn”: Tư thế và hình thể lạ lùng, tưởngthoát được chuyện thế tục nhưng đôi tai lại quá dài khiến bao nỗi tủihờn trần thế cứ đổ đến. Tâm thế của vị thứ ba như cam chịu và bấtlực, bất lực song không thể thờ ơ.
*Một nhóm các vị La hán khác: “Mỗi người …mồ hôi”: cuộchội ngộ của những tâm trạng đau thương, trăn trở ở đỉnh điểm. Rồithì “Mặt cúi…vẫn chau”: như suy nghĩ và bình luận về khát vọnggiải thoát, trong tâm nhức nhối tìm lời giải đáp ->HC đã rất tinh tếkhi phát hiện và miêu tả đặc sắc hình thể-nội tâm các vị la hán.
=>Nỗi đau của các bức tượng cũng là nỗi đau chung của chúngsinh, của cuộc đời. Nỗi đau ấy chưa giải thoát được nên đông cứnggiữa chừng trời, các vị la hán chưa phải là phật nên còn đó niềm đaunhân thế. Đoạn thơ đã khắc hoạ hết sức thành công các pho tượng lahán với một bút pháp vừa cụ thể vừa giàu suy tưởng. Hình tượng các
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 75
Qua chân dung các pho tượng,nhà thơ đã bày tỏ ý kiến, chínhkiến gì?
Tình cảm của nhà thơ đối vớinhững người đi trước?
Trong bối cảnh XH mới, tácgiả có những cảm nhận gì?
Kết luận?
vị la hán vừa rõ nét vừa có ý nghĩa biểu trưng cao.2.5 Khổ tiếp: Cảm nhận về thời đại xưa qua chân dung các
pho tượng-“Nào đâu… câu” lời đối thoại với người tạc tượng, qua đó, tác
giả bày tỏ chính kiến của mình về thời đại XH mà các bức tượngphản ảnh.
-“Cha ông…” Thời đại đầy bi kịch của những tri thức nho giaphong kiến; đ/s khủng hoảng trầm trọng, một sự bế tắc, không lốithoát của con người khi XHPK đến giai đoạn mạt kì.
=>Đoạn thơ thể hiện sự sảm thông của Huy Cận trước nỗi đaucủa người xưa. ¤ng cũng trân trọng quá khứ, trân trọng những conngười tìm đường giải thoát cho bản thân và cho dân tộc, cho conngười.
3.Cảm nhận về tượng La hán xưa trong bối cảnh XH mới.Khi XH lên đường thì:“Mặt tượng tươi… xuân” niềm vui, tinh thần lạc quan như hoà
nhập, dâng tràn.Thái độ tình cảm yêu mến quý trọng người xưa của tác giả.
III.Kết luận.1.Nội dung: Qua việc khắc hoạ các vị la hán, HC thể hiện suy
nghĩ, tình cảm của mình với tiền nhân, với quá khứ LS của dt.2.Nghệ thuật: Phong cách HC: giàu cảm xúc, suy luận, triết lí.
IV.Củng cố:- Chân dung các pho tượng La hán và cảm xúc của tác giả?V.Dặn dò:-Học thuéc bµi th¬, ph©n tÝch ®o¹n 1.-So¹n bµi Mïa l¹c.-T×m hiÓu vÒ Tè H÷u, xem l¹i bµi T©m t trong tï.E.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 76
Ngµy so¹n: TiÕt: 42-43TuÇn d¹y:
Gi¶ng v¨n:MÙA LẠC
Nguyễn Khải
A,Yªu cầu cÇn ®¹t:Giúp HS:
1.C¶m nhËn ®îc:-Số phận éo le, bất hạnh, tính cách đặc biệt và khát vọng mạnh mẽ, chính đáng của Đào. Sự biến đổisố phận của Đào trong môi trường mới đầy tốt đẹp.-Giá trị nhân đạo tích cực của tác phẩm, thành công nghệ thuật của tác giả trong việc kể chuyện, miêutả và khắc hoạ nhân vật.2.Trau dồi thêm kĩ năng phân tích TPVH vµ Nh©n vËt trong TP tù sù.3.Yªu mÕn vµ t×m ®äc truyÖn cña NguyÔn Kh¶i. Khơi dậy, phát huy tình yêu thương quê hương đấtnước trong mỗi HS
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D/ TiÕn tr×nh giê d¹y:I.Ổn định lớp:-KiÓm tra sÜ sè:II.Kiểm tra bài cũ:* §ọc thuéc ®o¹n 1 bµi th¬, ph©n tÝch Chân dung các vị La hán chùa Tây Phương dưới ngòi bút miêutả của Huy Cận?* §¸p ¸n: Ch©n dung các pho tượng La hán:
* §Æc t¶ 3 pho tîng:-Vị 1: “Đây vị…cho đến nay”: Thân hình gầy guộc, khô héo, tư thế bất động. Nội tâm “trầm
ngâm đau khổ” ->, nỗi đau như thiêu đốt, niềm suy tư sâu cùng vòm mắt: sự thâm nghiêm nhưngkhông yên bình, tự tại.
-Vị 2: “Có vị… máu sôi”: Những nét dữ dội của hình thể, vẻ mặt cho thấy một nội tâm bất định.Có gì như chua chát, khô héo, giận dữ trong tâm can vị la hán, nó thể hiện một tâm sự lớn, một niềmtrăn trở, day dứt.
-Vị 3: “Có vị…chuyện buồn”: Tư thế và hình thể lạ lùng, tưởng thoát được chuyện thế tục nhưngđôi tai lại quá dài khiến bao nỗi tủi hờn trần thế cứ đổ đến. Tâm thế của vị thứ ba như cam chịu và bấtlực, bất lực song không thể thờ ơ.
*Một nhóm các vị La hán khác: “Mỗi người …mồ hôi”: cuộc hội ngộ của những tâm trạng đauthương, trăn trở ở đỉnh điểm. Rồi thì “Mặt cúi…vẫn chau”: như suy nghĩ và bình luận về khát vọnggiải thoát, trong tâm nhức nhối tìm lời giải đáp ->HC đã rất tinh tế khi phát hiện và miêu tả đặc sắchình thể-nội tâm các vị la hán.
=>Nỗi đau của các bức tượng cũng là nỗi đau chung của chúng sinh, của cuộc đời. Nỗi đau ấychưa giải thoát được nên đông cứng giữa chừng trời, các vị la hán chưa phải là phật nên còn đó niềmđau nhân thế. Đoạn thơ đã khắc hoạ hết sức thành công các pho tượng la hán với một bút pháp vừa cụthể vừa giàu suy tưởng. Hình tượng các vị la hán vừa rõ nét vừa có ý nghĩa biểu trưng cao.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 77
III.Bài mớiHo¹t ®éng cña GV-HS Néi dung cÇn ®¹t
Đôi nét về tác giả?
Nêu xuất xứ của tác phẩm?
Vị trí đoạn trích?
Ngoại hình của Đào đượcmiêu tả như thế nào?
Nhận xét chung về hình thứccủa Đào?
Ngôn ngữ cũa Đào có gì đặcbiệt? Tính cách của Đào thể hiệnqua ngôn từ ấy?
Hành động của Đào khi phảnứng lại câu nói của Huân cho thấyđiều gì?
Nhận xét khái quát?
Diễn biến tâm lí của Đào?Hoàn cảnh riêng của cô?
Những bất hạnh liên tiếp đemđến cho Đào những dấu ấn gì?
Mục đích của Đào khi lên
I.Giới thiệu chung.1.Tác giả.SGK trang 127-128.2.Tác phẩm.a.Xuất xứ.-Rút từ truyện Mùa lạc (1960), tập truyện có bối cảnh là cuộc
sống ở nông trường Điện Biên trong công cuộc xây dựng XHCN ởMiền Bắc.
-1958 Nguyễn Khải đi thực tế ở Điện Biên và nhiều lần trở lạinông trường Điện Biên, ông đã viết Mùa Lạc .
b.Vị trí: Mùa lạc thuộc mảng đề tài XD cuộc sống mới, conngười mới trong giai đoạn 1955-1964 ở miền Bắc.II.Phân tích.
1.Nhân vật Đào.a.Ngoại hình:Đào được giới thiệu trong hoàn cảnh lao động tại bãi tuốt lạc =
nhiều chi tiết:+Hai con mắt hẹp dài đưa đi đưa lại rất nhanh.+Hàm răng khểnh của những người ưa đùa cợt.+Gò má cao đầy tàn hương, gương mặt thiếu sự hoà hợp, đỏng
đảnh…+Thân người sồ xề, ngón chân rất to…=> Đào là1 phụ nữ thô kệch, ít duyên dáng, không nhan sắc và
đã quá thì. Đặt Đào bên cạnh Huân- khoẻ mạnh, đẹp trai…càng tôđậm nét xấu, sự thua thiệt của Đào.
b.Ngôn ngữ của Đào rất đặc sắc đáng chú ý:+Trâu quá sá….xuân ,huê thơm…->Vận dụng ca dao tục ngữ vào lời nói một cách rất tự nhiên.
Khi thì nhún mình khi thì phản ứng quyết liệt sự trêu đùa của mọingười, khẳng định giá trị của mình với lời lễ sắc nhọn chua ngoa=>Tính cách mạnh mẽ của Đào.
-Hành động khi phản ứng câu nói của Huân “xem ra mệt lắm rồinhỉ”?
+“Hỏi mình ấy, ý chừng muốn nghỉ chứ gì?”+“Chị… mấy đạp” ->bướng bỉnh, không chịu thua kém ai.=>Một nhân vật không đẹp, không duyên dáng, hiền thục nhưng
để lại nhiều ấn tượng .b.Diễn biến tâm lí của Đào.-Hoàn cảnh riêng của Đào.+Quê ở Hưng Yên, lấy chồng sớm như bao người phụ nữ nông
thôn trước CM, chồng cờ bạc bỏ đi và lúc có con thì chồng chết, hainăm sau con cũng chết đành ở một mình.
+Cô chỉ lo “ngày sao được hai bữa cơm” -> sống cho qua ngày.=>Cuộc sống của Đào có nhiều bất hạnh, trắc trở, cô gần như
không còn hi vọng, chờ đợi gì ở tương lai.Dấu ấn cuộc sống ấy in đậm cả ở ngoại hình lẫn trong tính cách
của Đào: tóc khô, răng không nhuộm, gò má cao đầy tàn hương;sống táo bạo, liều lĩnh, ganh tị hẹp hòi…
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 78
nông trường Điện Biên?Nh÷ng thay ®æi cña §µo?
Nguyªn nh©n ? ý nghÜa?
-Lên nông trường Điện Biên.+Mục đích ban đầu: tìm nơi hẻo lánh để quên đi những ngày đã
qua+Cuéc sèng ë ®©y ®· lµm §µo ®æi thay t©m tÝnh: dÞu dµng, n÷
tÝnh, nhá nhÑ.+T×m ®îc h¹nh phóc, håi sinh niÒm tin vµo con ngêi, vµo
cuéc sèng.=> Sù biÕn ®æi cña §µo chØ cã thÓ cã ®îc trong 1 cuéc sèng tèt
®Ñp, víi mèi quan hÖ con ngêi tèt ®Ñp.=> CM lµm håi sinh ®Êt níc vµ håi sinh cho c¶ nh÷ng cuéc ®êi
bÊt h¹nh-> CN Nh©n ®¹o c¸ch m¹ng.
IV.Cñng cè:-HÖ thèng ho¸ l¹i kiÕn thøc vµ c¸c d¹ng ®Ò kh¸c vÒ t¸c phÈm.V.DÆn dß:-§äc s¸ch gi¸o khoa vµ t×m tµi liÖu vÒ t¸c gia Tè H÷uE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 79
Ngµy so¹n: TiÕt:44TuÇn d¹y:
Lµm v¨n: Tr¶ Bµi viÕt sè 3A.Yªu cÇu bµi d¹y-Cung cÊp ®¸p ¸n, yªu cÇu bµi viÐt sè 3, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc c¸c TPVH tõ ®Çu líp 12 cña HS-Cñng cè vµ rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn. Rót kinh nghiÖm vµ söa lçi.B.TiÕn tr×nh bµi häcI.æn ®Þnh lípII.Bµi cò:III.Bµi míi:1.§äc l¹i ®Ò cho HS
§Ò kiÓm tra m«n v¨n líp 12t
I/ Tr¾c nghiÖm: Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt2. Quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n häc nµo kh«ng ph¶i cña Hå ChÝ Minh.a, V¨n häc phôc vô chÝnh trÞ cæ vò chiÕn ®Êub, V¨n häc ph¶i coi qu¶ng ®¹i quÇn chóng lµ ®èi tîng phôc vôc, V¨n häc ph¶i cã chÊt th¬ méng l¹c quand, V¨n ch¬ng ph¶i cã tÝnh ch©n thùc2. Vi hµnh cña NguyÔn ¸i Quèc sö dông ng«n ng÷ nµo?a, TiÕng Ph¸p b, tiÕng Anhc TiÕng ViÖt d TiÕng H¸n3, TËp NhËt kÝ trong tï gåma, 133 bµi th¬ b»ng tiÕng H¸n b, 134 bµi b»ng tiÕng ViÖtc, 133 bµi b»ng tiÕng ViÖt d, 134 bµi b»ng tiÕng H¸n4. Cuèi bµi th¬ ChiÒu tèi cã 1 ch÷ lµm s¸ng lªn ,Êm lªn.§ã lµ ch÷:a, Mé b, C«c, Hång d, Löa5. Bµi th¬ nµo cña Hå ChÝ Minh §îc ngêi viÕt khi kh«ng cßn ë tï:a, Mé( chiÒu tèi) b, T¶o gi¶i( Gi¶i ®i sím)c, T©n xuÊt ngôc häc ®¨ng s¬n(Míi ra tï tËp leo nói) d, Väng nguyÖt ( Ng¾m tr¨ng)6. C¶m høng chñ ®¹o cña bµi Gi¶i ®i síma, Thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt con ngêi lµm chñb, Thiªn nhiªn th¬ méng con ngêi d¹t dµo thi høngc, Thiªn nhiªn vµ con ngêi hoµ hîpd, Thiªn nhiªn vµ con ngêi vËn déng híng ra ¸nh s¸ng7. Bµi th¬ Míi ra tï tËp leo nói thÓ hiÖn bøc ch©n dung tinh thÇn Hå ChÝ Minha, Mét t©m hån kho¸ng ®¹t lµm chñ thiªn nhiªnb, Mét c¸ tÝnh ngang tµng ng¹o nghÔ tríc thiªn nhiªnc, Mét nh©n c¸ch cao thîng cøng cáid, Mét tÊm lßng trung thµnh v« h¹n lu«n híng vÒ tæ quèc8. Bøc tranh thiªn nhiªn trong bµi Míi ra tï tËp leo nóia.§¨ng ®èi, hµi hoµ. b.Trong s¸ng, hïng vÜ. cTÜnh v¾ng, u buån. d,C¶ 3 ph¬ng ¸n.9. H×nh ¶nh nµo cña s«ng §uèng ®îc Hoµng CÇm nhí ®Õn ®Çu tiªn:a,C¸t tr¾ng ph¼ng l× b,Mét dßng lÊp l¸nhc,N»m nghiªng nghiªng trong kh¸ng chiÕn d, Xanh xanh b·i mÝa, bê d©u.10. Bót ph¸p tiªu biÓu cña T©y tiÕn lµ:a, HiÖn thùc b, l·ng m¹n c, Trµo léng d,Cæ diÓn11. Nô cêi cña c¸c c« g¸i Kinh B¾c kh«ng ®îc miªu t¶ qua h×nh ¶nh nµo?a.Cêi nh mïa thu to¶ n¾ng b,Cêi mª ¸nh s¸ng c,Cêi say lßng ngêi d, c¶ 3 ®¸p ¸n
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 80
12.V¨n häc phôc vô chÝnh trÞ, cæ vò chiÕn ®Êu, híng vÒ c«ng n«ng binh, mang khuynh híng sö thi vµc¶m høng l·ng m¹n... Lµ ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n VHVN nµo?a, Trung ®¹i b,1930-1945 c, 1945-1975 d, 1975 ®Õn nayII/ Tù luËn:Ph©n tÝch h×nh tîng ngêi lÝnh trong ®o¹n cuèi bµi th¬ T©y TiÕn( Quang Dòng) ®Ó thÊy ®îc vÎ ®Ñp cñangêi lÝnh T©y tiÕn lµ sù kÕt hîp gi÷a chÊt l·ng m¹n vµ hiÖn thùc2.§¸p ¸n-BiÓu ®iÓm:
I.Tr¾c nghiÖm:Mçi ®¸p ¸n ®óng ®¹t 0,25 ®, tæng ®iÓm 3®1c,2a,3a,4c,5c,6d,7d,8b,9a,10b,11c,12cII.Tù luËn:Tæng ®iÓm 7®1.Yªu cÇu:-KiÕn thøc: VÎ ®Ñp l·ng m¹n cña ngêi lÝnh, nh÷ng khã kh¨n gian khæ ®îc nh×n b»ng con m¾t l·ngm¹n.Nãi vÒ c¸i chÕt, c¸i bi th¬ng mê ®i tríc lý tëng cña ngêi lÝnh.-Kü n¨ng: Cã kÜ n¨ng lµm bµi v¨n ph©n tÝch 1 ®o¹n th¬ ®Ó chøng minh 1 vÊn ®Ò VH2.BiÓu ®iÓm:-6-7®, nªu ®ñ ý, diÔn ®¹t tèt,cã c¶m xóc-4-5®, nªu ®ñ ý, diÔm ®¹t kh¸, cã 1 sè lçi trong diÔn ®¹t-2-3®, ý c¬ b¶n, s¬ sµi, diÔn ®¹t lén xén-1®, l¹c ®Ò, sai kiÕn thøc c¬ b¶n-0®, kh«ng lµm bµi
3.NhËn xÐt: Theo sæ chÊm bµi-> u ®iÓm, h¹n chÕ, lçi sai, c¸ch söa.4.§äc bµi viÕt kh¸5.Tr¶ bµi, gi¶i ®¸p th¾c m¾cIV.Cñng cè:-TiÕp tôc võa häc kiÕn thøc míi võa «n luyÖn kiÕn thøc cò-RÌn kÜ n¨ng lµm bµi.V.DÆn dß:-§äc s¸ch gi¸o khoa vµ t×m tµi liÖu vÒ t¸c gia Tè H÷uE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 81
Ngµy so¹n: TiÕt:45-46TuÇn d¹y:
Lµm v¨n: Bµi viÕt sè 4- Bµi kiÓm tra häc k× 1A.Yªu cÇu bµi d¹y-KiÓm tra, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc c¸c TPVH tõ ®Çu líp 12 cña HS-Cñng cè vµ rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn.B. c¸ch thøc tiÕn hµnh:-Tæ chøc thi theo nhµ trêng.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 82
Trêng THPT Hång §øcKiÓm tra häc kú 1 (N¨m häc : 2007-2008)
M«n: Ng÷ V¨n Líp 12Thêi gian lµm bµi: 90 phót (Kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
§Ò bµi:I. Tr¾c nghiÖm (2 ®iÓm): Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt1. Nh·n tù cña bµi th¬ “ChiÒu tèi” lµ:a.Mé b. C« c. Hång d. Löa2. Bµi th¬ nµo cña Hå ChÝ Minh h×nh ¶nh thi nh©n kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp?A. ChiÒu tèi B. Míi ra tï tËp leo nóiC. Gi¶i ®i sím D. Ng¾m tr¨ng3. C¶m høng chñ ®¹o cña tËp th¬ “NhËt kÝ trong tï” lµ:A. Phª ph¸n nhµ tï vµ x· héi Trung Quèc thêi Tëng Giíi Th¹chB.Bøc ch©n dung tinh thÇn tù ho¹ cña Hå ChÝ MinhC.Ph¶n ¸nh ch©n thùc nh÷ng th¸ng ngµy gian khæ cña B¸c khi bÞ b¾t giamD.Tinh thÇn thÐp cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong mäi hoµn c¶nh4. H×nh ¶nh “ MÑ con ®µn lîn ©m d¬ng/ Chia l×a ®«i ng¶/ §¸m cíi chuét ®ang tng bõngrén r·/B©y giê tan t¸c vÒ ®©u” lµ nãi vÒ:A.C¸c con vËt trong chiÕn tranhB. H×nh ¶nh c¸c con vËt trong bøc tranh §«ng HåC. Con ngêi chia l×a tan t¸c trong chiÕn tranhD. H×nh ¶nh trß ch¬i cña trÎ con5. TÝn hiÖu gîi nhí mïa thu Hµ Néi ®èi víi NguyÔn §×nh Thi trong bµi “§Êt níc”:A. H¬ng nÕp x«i B. H¬ng cèm míiC. H¬ng bëi th¬m D. H¬ng hoa s÷a6. Trong “Tuyªn ng«n ®éc lËp”, B¸c ®· chØ ra thùc d©n Ph¸p ®Õn §«ng D¬ng thùc chÊt lµ:A.Khai ho¸ B. B¶o héC. Cíp níc D.B¸n níc7. “Tuyªn ng«n ®éc lËp” ®îc ®¸nh gi¸ lµ:A.Mét bµi v¨n chÝnh luËn mÉu mùc. B.Mét thiªn cæ k× bót.C.Mét ¸ng v¨n “v« tiÒn kho¸ng hËu”. D.Mét ¸ng v¨n nghÖ thuËt tuyÖt t¸c.8.T¸c phÈm nµo ®îc T« Hoµi coi lµ mét tuyªn ng«n nghÖ thuËt cña thÕ hÖ c¸c nhµ v¨n tiÒnchiÕn?A.Tuyªn ng«n ®éc lËp. B.Vî chång A Phñ.C. §«i m¾t. D. Vî nhÆt.II.Tù luËn:(8 ®iÓm)C©u 1(2 ®iÓm): Tr×nh bµy ng¾n gän hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ “T©y TiÕn” cña QuangDòng?C©u 2 (6 ®iÓm): Ph©n tÝch nh©n vËt MÞ trong truyÖn ng¾n “Vî chång A Phñ” cña T« Hoµi®Ó thÊy ®îc gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c cña t¸c phÈm.
……………. HÕt…………………
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 83
Trêng THPT Hång §øc§¸p ¸n ®Ò KiÓm tra häc kú 1 (N¨m häc : 2007-2008)
M«n: Ng÷ V¨n Líp 12I.Tr¾c nghiÖm:-§¸p ¸n:
1c, 2a, 3b, 4c, 5b, 6c, 7a, 8c-BiÓu ®iÓm:
Mçi ®¸p ¸n ®óng ®îc 0,25 ®iÓm, tæng ®iÓm lµ 2 ®iÓm.
II.Tù luËn:C©u1:A/Yªu cÇu:+/ KÜ n¨ng: BiÕt tãm t¾t hoµn c¶nh ra ®êi 1 t¸c phÈm, tr×nh bµy m¹ch l¹c trong 1 ®o¹n
v¨n ng¾n.+/ KiÕn thøc:
* Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ binh ®oµn T©y TiÕn.* Quang Dòng tõng lµ §¹i ®éi trëng cña binh ®oµn T©y TiÕn, ®Õn 1948 chuyÓn sang®¬n vÞ kh¸c, cuèi n¨m 1948 s¸ng t¸c bµi th¬ nµy.* Ban ®Çu bµi th¬ cã tªn lµ “Nhí T©y TiÕn” in trong tËp “Th¬” (1949), sau ®æi thµnh“T©y TiÕn” in trong tËp “M©y ®Çu «”(1986)B/BiÓu ®iÓm: §¸p øng ®óng, ®ñ yªu cÇu ®îc 2 ®iÓm.Trêng hîp ®ñ ý nhng kÜ n¨ngyÕu chØ cho 1 ®iÓm.
C©u 2:A/Yªu cÇu:
+/ KÜ n¨ng:* BiÕt c¸ch lµm kiÓu bµi ph©n tÝch ®Æc ®iÓm nh©n vËt, kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ më réng vÒvai trß cña nh©n vËt lµm lªn gi¸ trÞ t¸c phÈm* KÕt cÊu bµi viÕt ®ñ 3 phÇn* Tr×nh bµy m¹ch l¹c, ch÷ viÕt cÈn thËn.
+/ KiÕn thøc:1. Ph©n tÝch nh©n vËt:-MÞ tríc khi lµm d©u nhµ thèng lý: C« g¸i ngêi MÌo xinh ®Ñp, yªu ®êi, cã tµi thæi s¸o,khao kh¸t yªu vµ ®· ®îc yªu.- MÞ, con d©u g¹t nî nhµ thèng lý: Ngêi ®µn bµ sèng nhÉn nhôc trong t¨m tèi =>DanhnghÜa lµ con d©u song k× thùc lµ n« lÖ, MÞ lµ n¹n nh©n cña sù ®Çu ®éc, ¸p chÕ vÒ tinhthÇn- Søc sèng m·nh liÖt cña MÞ:
+ LÇn 1: Míi bÞ b¾t vÒ lµm d©u=> ®Þnh t×m ®Õn c¸i chÕt v× kh«ng chÊp nhËn sèngn« lÖ
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 84
+ LÇn 2: Trong ®ªm t×nh mïa xu©n=> MÞ muèn ®i ch¬i+ LÇn 3: Chøng kiÕn c¶nh A Phñ bÞ trãi, MÞ ®· c¾t d©y cëi trãi vµ ch¹y theo A
Phñ=> hµnh ®éng bÊt ngê, bét ph¸t thÓ hiÖn tinh thÇn ph¶n kh¸ng vµ kh¸t väng h¹nhphóc ®· chiÕn th¾ng.- MÞ ®Õn víi c¸ch m¹ng nh lµ mét tÊt yÕu cña quy luËt cã ¸p bøc cã ®Êu tranh, tõ®Êu tranh tù ph¸t sang ®Êu tranh tù gi¸c2. Gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña t¸c phÈm ®îc thÓ hiÖn qua nh©n vËt MÞ:- Nh©n ®¹o lµ th¬ng ngêi v× con ngêi mµ lªn tiÕng- C©u chuyÖn ®au buån cña MÞ kh«ng ph¶i lµ chuyÖn riªng cña MÞ mµ tiªu biÓu chongêi phô n÷ miÒn nói trong chÕ ®é phong kiÕn- thùc d©n- Nh©n vËt MÞ lµ mét h×nh tîng nghÖ thuËt ®Ñp tiªu biÓu cho kh¸t väng sèng kh¸tväng h¹nh phóc cña ngêi d©n miÒn nói vµ hµnh tr×nh tÊt yÕu t×m ®Õn c¸ch m¹ng cñahä=> TruyÖn mang gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c: xãt xa víi nh÷ng sè phËn bÊt h¹nh, ngîi canh÷ng t©m hån tuæi trÎ yªu ®êi trong s¸ng, bÊt b×nh víi nh÷ng téi ¸c man rî cña bänquan l¹i miÒn nói vµ ®ång t×nh víi kh¸t väng gi¶i phãng cña ngêi d©n miÒn nói víichÕ ®é thùc d©n phong kiÕn xa* Lu ý: Bµi viÕt cã thÓ cã nhiÒu híng ®i, nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o c¸c néi dung c¬b¶n trªn, khuyÕn khÝch nh÷ng bµi viÕt cã sù s¸ng t¹o, t×m tßi.B/BiÓu ®iÓm:
*§iÓm 5-6: ®¸p øng ®óng, ®ñ, s©u s¾c tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn.V¨n viÕt cã c¶m xóc. CãthÓ cã mét vµi lçi nhá trong tr×nh bµy.*§iÓm 3-4: ®¸p øng ®óng, ®ñ c¸c yªu cÇu trªn, cã thÓ 1-2 ý cha s©u s¾c. Kü n¨ng kh¸.Kh«ng m¾c lçi nhiÒu trong diÔn ®¹t vµ tr×nh bµy.*§iÓm 1-2: cã mét sè ý c¬ b¶n song cha s©u s¾c, thiÕu ý hoÆc cã mét néi dung sai kiÕnthøc c¬ b¶n.Kü n¨ng yÕu. DiÔn ®¹t yÕu, tr×nh bµy cÈu th¶.*§iÓm 0: Kh«ng lÇm bµi, chÐp s¸ch, l¹c ®Ò.
…………………………….HÕt…………………………….
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 85
Ngµy so¹n:8.12.2007 TiÕt: 47- 48TuÇn d¹y: 10-16.12.2007
Tè H÷u(1920- 2002)A.Môc tiªu bµi häc:1.HiÓu dîc nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ C§ vµ Th¬ Tè H÷u.2.Cã t duy kh¸i qu¸t vÒ 1 t¸c gia VH.3.Yªu mÕn th¬ Tè H÷u vµ t×m ®äc th¬ Tè H÷uB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Th¬ Tè H÷u.
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
I. æn ®Þnh tæ chøc lãp:II. KiÓm tra bµi cò:KT vë so¹n cña 5 HSIII. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹tGäi HS §äc SGK .Nh÷ng nÐt tiªu biÓu cña C§ Tè H÷u?
I. Mét vµi nÐt vÒ tiÓu sö:- Tè H÷u tªn thËt lµ: NguyÔn Kim Thµnh- Sinh ngµy: 4/ 10/1920- Cha lµ nhµ nho, tuy kh«ng ®ç ®¹t nhng thÝch cadao, tôc ng÷- Ngay tõ nhá Tè H÷u ®îc cha d¹y lµm th¬ theolèi cæ.- MÑ còng lµ con cña mét nhµ nhovµ bµ còngthuéc nhiÒu ca dao, tôc ng÷-> Tè H÷u chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña hoµn c¶nhgia ®×nh-> th¬ còng mang ©m hëng ca dao, d©nca- Quª h¬ng «ng ë xø HuÕ: cã thiªn nhiªn ®Ñp,th¬ méng, tr÷ t×nh, cã nÒn v¨n häc phong phó, ®éc®¸o cho nªn ¶nh hëng ®Õn hån th¬ Tè H÷u+ Th¬ TH cã nhiÒu bµi viÕt vÒ+ Th¬ TH ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc mang nÐt d©nca, ©m hëng cña ®iÖu hß HuÕ-Sù gi¸c ngé lý tëng: TH vµo+ Th ®îc gÆp gì víi nh÷ng chiÕn sÜ céng s¶n,võa míi ra khæi nhµ tï §Õ Quèc, ®îc ®äc nhiÒus¸ch cña §¶ng=> TH ®îc gi¸c ngé lý tëng cs, tõ chç gi¸c ngé,còng h¨ng h¸i tham gia CM- Ho¹t ®éng CM:+ 1938 TH kÕt n¹p §¶ng+ 4/1939: TH bÞ b¾t+ 3/1942+ CM th¸ng 8/ 1945+ 1946II. Con ®êng th¬ TH:1, NhËn ®Þnh chung:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 86
NhËn xÐt vÒ con ®êng th¬ TH?
KÓ tªn c¸c tËp th¬ cña TH?
§Æc ®iÓm PCNT TH?
- TH ®Õn víi CM vµ th¬ ca dêng nh cïng métlóc- Th¬ TH g¾n bã chÆt chÏ víi cuéc ®Êu tranh CMcho nªn c¸c chÆng ®êng th¬ còng song hµnh víic¸c giai ®o¹n cña cuéc ®Êu tranh Êy, ®ång thêi thÓiÖn sù ph¸t triÓn, vËn ®éng trong t tëng, nghÖthuËt cña nhµ th¬2, Néi dung, gi¸ trÞ vµ vÞ trÝ cña c¸c tËp th¬:a/ Tập “Từ ấy”: (1937-1946)gồm 3 phần:Máu lửa- Xiềng xích- Giải phóng.Tập thơ là tiếng hát yêu thương, tiếng hát căm
hờn, tiếng hát kiên cường bất khuất, tiếng hát lạcquan c/m của người thanh niên cộng sản mới giácngộ chân lí c/m.
b/ Tập “Việt Bắc” (1947-1954)Là khúc ca hùng tráng về cuộc kháng chiến và
con người trong kháng chiến. Một cuộc khángchiến toàn dân, toàn diện, đầy hy sinh gian khổnhưng cũng rất hùng tráng và đầy lạc quanvớinhững con người bình thường giản dị nhưng tráitim tràn đầy tình yêu nước nồng nàn quyết chiếnđấu cho lí tưởng của dân tộc.
c / “Gió lộng” (1955-1961)Là tiếng hát lạc quan bay bổng say sưa về
công cuộc XD CNXH ở miền bắc. Là bài hát đấutranh và tình cảm của ND miền bắc đối với miềnNam ruột thịt và ý trí đấu tranh thống nhất đấtnước.d/“ Ra trận” ( 1962-1972). “ Máu và hoa”
(1973-1977).S/T trong không khí hào hùng của cả nước
chống Mĩ và những năm đầu sau chiến thắng1975.Tập thơ là cảm hứng lãng mạn anhhùng ,phản ánh cuộc đấu tranh anh hùng đỉnh caotrong lịch sử đ/t chống ngoại xâm của dt cùng vớisự quan tâm cổ vũ của toàn cầu.e/TËp “Mét tiÕng ®ên” (1992)“ Ta víi ta”III. Phong c¸ch nghÖ thuËt th¬ TH:1, Th¬ TH lµ th¬ tr÷ t×nh chÝnh trÞ:- TH lµ chiÕn sÜ thi sÜ-> th¬ Th tríc hÕt phôc vôcuéc ®Êu tranh CM, cho nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞcña mçi giai ®o¹n CM ®ång thêi TH còng lµ métnhµ th¬ tr÷ t×nh kiÓu míi t¹o ®îc sù thèng nhÊtgi÷a CM vµ c¶m høng tr÷ t×nh- Th¬ TH chñ yÕu khai th¸c ®êi sèng chÝnh trÞ cña®Êt níc vÒ b¶n th©n nhµ th¬- Cô thÓ h¬n: lÏ sèng lín, t×nh c¶m lín vµ niÒmvui lín2, Th¬ TH giai ®o¹n sau( tõ tËp VB thiªn vÒkhuynh híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹n)
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 87
Giäng th¬ TH cã g× ®Æc biÖt?
BiÓu hiÖn tÝnh d©n téc trong th¬ TH?
- C¸i “ T«i”: ngay tõ buæi ®Çu ®· lµ c¸i t«i chiÕn sÜlµ c¸i t«i c«ng d©n vµ cµng vÒ sau th× lµ c¸i t«inh©n danh d©n téc- H×nh tîng nh©n vËt tr÷ t×nh: lµ nh÷ng con ngêi®¹i diÖn cho phÈm chÊt cña giai cÊp d©n téc thËmchÝ mang tÇm vãc cñalÞch sö vµ thêi ®¹i- TËp trung thÓ hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò cèt yÕu=> c¶mhøng cña TH lµ c¶m høng lÞch sö d©n téc chøkh«ng ph¶i c¶m høng thÕ sù, cµng kh«ng ph¶ic¶m høng ®êi t- C¶m høng chñ ®¹o trong th¬ TH: c¶m høng l·ngm¹n. Th¬ TH híng vµo t¬ng lai-> kh¬i dËyniÒm vui, lßng tin tëng vµ niÒm say mª víi con®êng CM, ngîi ca nghÜa t×nh CM, con ngêi CM3,Giäng tr÷ t×nh ngät ngµo- C¸ch xng h« víi ®èi tîng trß chuyÖn- Cã giäng ®iÖu trªn v×:+ giäng th¬ HuÕ+ quan niÖm vÒ th¬ ca: th¬ lµ tiÕng nãi ®ång chÝ,®ång ý, ®ång t×nh4, Th¬ TH giµu tÝnh d©n téc:- ND th¬ TH ph¶n ¸nh ®Ëm nÐt h×nh ¶nh conngêi VN, tæ quèc VN trong thêi ®¹i CM ®· ®anh÷ng t tëng vµ t×nh c¶m CM hoµ nhËp vµ tiÕpnèi víi truyÒn thèng tinh thÇn, t×nh c¶m vµ ®¹o lÝcña ®©n téc- H×nh thøc+ TH ssrÊt thµnh c«ng ë c¸c thÓ truyÒn thèng cñad©n téc+ Ng«n ng÷ th¬ TH rÊt Ýt t×m tßi míi, tõ l¹, thËmchÝ lµ nh÷ng íc lÖ, so s¸nh, vÝ von truyÒn thèng+ Nh¹c ®iÖu: giµu nh¹c ®iÖu biÓu hiÖn chiÒu s©ucña tÝnh d©n técIV. KÕt luËn:1, VÞ trÝ :- Lµ thµnh c«ng suÊt s¾c cña th¬ CM, chÝnh trÞ- Cã sù kÕt hîp gi÷a hai yÕu tè: CM vµ d©n téc- Søc hót: ë niÒm say mª lý tëng vµ tÝnh d©n téc®Ëm ®µ
IV.Cñng cè:NhÊn m¹nh con ®êng th¬ TH vµ PCNT th¬ THV. DÆn dß:-HS t×m ®äc c¸c tËp th¬ cña TH-So¹n bµi ViÖt B¾cC.Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 88
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT:49+1TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n: VIÖT BẮC( Trích “Việt Bắc”)
Tố HữuA.Môc tiªu bµi häc:1. Giúp HS nắm được :
Việt Bắc là một đỉnh cao của thơ TH là một khúc hát ân tình của con người K/C với quê hươngđất nước,với ND ,với CM được diễn tả bằng một nghệ thuật giàu tính dân tộc : Vừa dân gian vừa cổđiển trong sáng và nhuần nhị .Qua bài thơ thấy được một số nét tiêu biểu của giọng điệu phong cách thơ TH.2.BiÕt ph©n tÝch gi¸ trÞ 1 bµi th¬ tiªu biÓu cña TH.3.Yªu mÕn th¬ Tè H÷u vµ t×m ®äc th¬ Tè H÷u
B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Th¬ Tè H÷u.
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….
D.TiÕn tr×nh bµi d¹y:i.æn ®Þnh tæ chøc lãp:II.KiÓm tra bµi cò:*Con ®êng th¬ Tè H÷u g¾n liÒn víi con ®êng CM d©n téc. ý kiÕn cña em nh thÕ nµo?*§¸p ¸n: §¶m b¶o kiÕn thøc c¬ b¶n sau:1, NhËn ®Þnh chung:- TH ®Õn víi CM vµ th¬ ca dêng nh cïng mét lóc- Th¬ TH g¾n bã chÆt chÏ víi cuéc ®Êu tranh CM cho nªn c¸c chÆng ®êng th¬ còng song hµnh víi c¸cgiai ®o¹n cña cuéc ®Êu tranh Êy, ®ång thêi thÓ iÖn sù ph¸t triÓn, vËn ®éng trong t tëng, nghÖ thuËtcña nhµ th¬-ë TH có sự thống nhất chặt chẽ giữa nhà cách mạng ,nhà c/trị, nhà thơ cho nên thơ ca TH vừa mangcái chất trữ tình vừa mạng tính chất chính trị.2, Néi dung, gi¸ trÞ vµ vÞ trÝ cña c¸c tËp th¬:a/ Tập “Từ ấy”: (1937-1946)gồm 3 phÇn:-Máu lửa- Xiềng xích- Giải phóng.-Tập thơ là tiếng hát yêu thương, tiếng hát căm hờn, tiếng hát kiên cường bất khuất, tiếng hát lạc
quan c/m của người thanh niên cộng sản mới giác ngộ chân lí c/m.b/ Tập “Việt Bắc” (1947-1954)-Là khúc ca hùng tráng về cuộc kháng chiến và con người trong kháng chiến. Một cuộc kháng chiến
toàn dân, toàn diện, đầy hy sinh gian khổ nhưng cũng rất hùng tráng và đầy lạc quanvới những conngười bình thường giản dị nhưng trái tim tràn đầy tình yêu nước nồng nàn quyết chiến đấu cho lí tưởngcủa dân tộc.
c / “Gió lộng” (1955-1961)-Là tiếng hát lạc quan bay bổng say sưa về công cuộc XD CNXH ở miền bắc. Là bài hát đấu tranh vàtình cảm của ND miền bắc đối với miền Nam ruột thịt và ý trí đấu tranh thống nhất đất nước.d/“ Ra trận” ( 1962-1972). “ Máu và hoa” (1973-1977).-S/T trong không khí hào hùng của cả nước chống Mĩ và những năm đầu sau chiến thắng 1975.Tập
thơ là cảm hứng lãng mạn anh hùng, phản ánh cuộc đấu tranh anh hùng đỉnh cao trong lịch sử đ/t chốngngoại xâm của dt cùng với sự quan tâm cổ vũ của toàn cầu.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 89
III.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹tHS đọc tiểu dẫn SGKNêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ?.
HS đọc bài thơ .
Nêu chủ đề của bài thơ?.
GV đọc lại và sửa lại lỗi cho HS .Em có hiểu gì về chiến khu VB?Nó gắn với những sự kiện gì củalịch sử nước ta?
Cuộc chia tay này được diễn ranhư thế nào?
Tác giả đã sử dụng những biệnpháp nghệ thuật gì và hiệu quảcủa những biện pháp nghệ thuậtấy?
Trước cuộc chia tay đầy lưu luyếnđó tâm trạng của VB được bộc lộnhư thế nào?
Ngoài việc đưa ra hàng loạt câuhỏi để bộc lộ yêu thương VB cònmuốn nhắn nhủ tới Tg điều gì?
Trước tâm trạng của VB tâmtrạng của Tg được thể hiện nhưthế nào?
Tg nhớ về những gì ở VB ?
I/ Hoàn cảnh sáng tác và chủ đề bài thơ:-Sau chiến thắng ĐBP 5/ 1954 Miềm Bắc được giải phóng. Các
cơ quan trung ương đảng và nhà nước chuyển từ VB (Thủ đô củaK/C) về thủ đô Hà Nội. Sự lưu luyến giữa kẻ ở và người ra đi đãkhơi nguồn cảm xúc lớn cho nhà thơ S/T tác phẩm vào 10/ 1954 sauđược in trong tập VB ?
-Bài thơ là nỗi nhớ của nhà thơ về chiến khu VB. Ca ngợi phongcảnh VB đẹp hùng vĩ mang nhiều dấu ấn của lịch sử, con người VBthì cần cù nhẫn lại giàu tình nghĩa. Gợi ca chủ nghĩa anh hùng CM.
II/ Phân tích bài thơ :1. Tiêu đề bài thơ “ Việt Bắc”VB là quê hương của CM-Bác Hồ đặt chân đầu tiên khi về nước (Bắc Pó).-Thành lập MTVM tại hội nghị TW 8 .-Họp quốc dân đại hội 16/8/1945.-Quân CM tiến vào giải phóng Tây Nguyên.-Chiến khu Việt Bắc gắn với rất nhiều chiến công oanh liệt của
quân và dân ta trong cuộc K/C chống Pháp cứu nước.2.Cuộc chia tay lớn và tâm trạng của kẻ ở và người đi.Cuộc chia tay đầy bâng khuâng,quyến luyến “bịn rịn” “bồn chồn”
giữa kẻ ở và người ra đi.-Kẻ ở lên tiếng hỏi người ra đi.-Người ra đi thì khơi gợi tâm trạng nhớ nhung.-Lối đối đáp cùng với thể thơ lục bát với cách dùng hai đại từ
nhân xưng “mình,ta” một cuộc chia tay vĩ đại đầy tâm trạng.+Tâm trạng của Việt Bắc.Mở đầu bài thơ là lời ướm hỏi của VB đối với người ra đi “ Mình
về mình có nhớ ta”.-VB liên tiếp đặt ra các câu hỏi để gợi nỗi nhớ cho người ra đi :
Người đi có nhớ tới ta không? “Nhìn cây có nhớ núi,nhìn sông cónhớ nguồn” không? Có nhớ về những kỷ niệm không?…
=>Sự khát khao bộc lộ lời yêu thương và được yêu thương nhớnhung của người ra đi.
-Một sự nhắn nhủ chân thành của VB cho người ra đi: Anh đi anhcó thể quên tôi nhưng anh đừng quyên chính anh và đừng bao giờquyên cội nguồn .
+Tâm trạng của người ra đi (Tg và các chiến sĩ CM).-Khẳng định với VB : “ Lòng ta sau trước mặn mà đinh
ninh…………….nghĩa tình bấy nhiêu”.=>Tấm lòng son sắt của tác giả đối với VB.-Nhớ về Việt Bắc:+ Cảnh thiên nhiên của VB:Với bốn mùa đầy màu sắc và tràn đầy
sức sống:Mùa đông: “ Hoa chuối đỏ tươi”Xuân: “ Mơ nở trắng rừng”Thu: “ Trăng rọi hoà bình”.Hè: “ Ve kêu rừng phách đỏ vàng”.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 90
Tg nhớ về những ai và nhớ về họnhư thế nào?
+ Nhớ về con người :-Những người lao động : Cần cù chịu khó “ Cô em gái hái măng
một mình…….Người đan nón chuốt từng sợi giang”.-Người mẹ: Tảo tần nhẫn lại “Nắng cháy lưng……bắp ngô”.-Người lính : Anh hùng “Quân đi ……trùng trùng”-Bác Hồ : Tấm gương sáng soi cho mọi thế hệ.=>Điệp từ + liệt kê so sánh cùng với lời thơ tươi vui hào hùng
tràn đầy tình cảm sâu nặng của tác giả đối với VB.III/ TỔNG KẾT:
(Học sinh tự nêu giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bàithơ).
IV.Củng cố:-Đánh giá về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm?V.Dăn dò:-Học thuéc bài th¬.-Soạn bài trước ở nhà: KÝnh göi cô NguyÔn DuE.Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: TiÕt theo PPCT: 50+1TuÇn lªn líp:
Gi¶ng v¨n: KÍNH GỬI CỤ NGUYỄN DU( Trích “Ra trận”)
Tố HữuA.Môc tiªu bµi häc:
Giúp HS nắm được :1.Sự cảm thông và chia sẻ của tg đối với nhà thơ ND và nhân vật Thuý Kiều.Cảm nhận được một hơithơ dân tộc ở màu sắc cổ điển trong thể thơ lục bát và mang nhiều yếu tố tập Kiều.Hiểu được mặt thểhiện tính dân tộc của nhà thơ.Qua bài thơ thấy được một số nét tiêu biểu của giọng điệu phong cáchthơ TH.2.BiÕt ph©n tÝch gi¸ trÞ 1 bµi th¬ tiªu biÓu cña TH.3.Yªu mÕn th¬ Tè H÷u vµ t×m ®äc th¬ Tè H÷uB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:i.æn ®Þnh tæ chøc lãp:II.KiÓm tra bµi cò:
*Đọc ®o¹n thơ miªu t¶ bé tranh tø b×nh VB ?*Yªu cÇu: HS x¸c ®Þnh ®óng ®o¹n th¬, ®äc thuéc.
III Bài mới:
HS đọc SGKNêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ?
I/ Giới thiệu chung1/ Hoàn cảnh sáng tácGiữa lúc đế quốc Mĩ mở rộng chiến tranh ra miền bắc. TH có
chuyến đi công tác vào khu IV trên đường đi qua huyện Nghi Xuân(Q/h Nguyễn Du ) đúng vào dịp kỉ niệm 200 năm ngày sinh cụ ND –Khơi nguồn cảm hứng cho Tg sáng tác bài thơ 1/11/1965 .
2/ Chủ đề bài thơ
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 91
GV đọc bài thơ , HS đọc lạiNêu chủ đề bài thơ?
Khi đi qua huyện Nghị Xuân tácgiả đã có tâm trạng gì?Vì sao lại có tâm trạng ấy?
Tg đã gợi cho người đọc thấyđược điều gì ở nhân vật ThuýKiều và tác giả ND ?
Tâm sự gỉ của ND mà khiến ôngphải “Nhắm mắt chưa xong”?
TH đã đánh giá về giá trị truyệnkiều và nhà thơ ND ra sảôtng XHngày nay?
Nêu những nét đặc sắc về giá trịnội dung và nghệ thuật của tácphẩm?
Niềm cảm thông sâu sắc của Tg trước cuộc đời đầy đau khổ,tủinhục của TK cũng như nỗi bế tắc của ND –Một con người có tấmlòng nhân đạo sâu sắc trước những nỗi đau khổ của con người.
II/ Phân tích bài thơ1. Tình cảm và suy nghĩ của TH đối với ND và Thuý Kiều:a/ Tâm trạng của nhà thơ khi đi qua huyện Nghi Xuân:-Không gian,thời gian : “Nửa đêm” tại “ Nghi Xuân”-Tâm trạng : “Bâng khuâng” – “Nhớ”, “Thương”.-Cảm xúc nhân đạo từ sự sẻ chia ,cảm thông giữa hai con người
của hai thế hệ khác nhau.b/ Gợi không khí truyện kiều:-Thuý Kiều: Sống trong tủi nhục bế tắc: “Cánh bèo lênh
đênh……. Tiền Đường”.- Sự cảm thông của NT trước những conngười đau khổ bế tắc trước thời đại.
-ND một con người giàu lòng nhân đạo nhưng cũng bế tắc trước“Ngọn cờ đào” – Bế tắc bất đắc dĩ của ND Tg đã cảm thông .
c/Tưởng nhớ và cảm thông với những tâm sự của ND-Tâm sự của ND: Bi kịch nhân thế đầy xót thương mà ông “Nhắm
mắt chưa xong”và mong hậu thế cùng chia sẻ.-Sự cảm thông của TH :Thương nỗi niềm xưa cho một tấm lòng
nhân đạo cao quý.d/Niềm cảm thông của thời đại hôm nay đối với ND và truyện
kiêu:-Thấu hiểu – “càng say lòng người”-Tấm lòng nhân đạo của ND như lời ru ngọt ngào .2/Giá trị của truyện kiều trong XH ngày nay:-Vẫn còn tồn tại những bọn buôn người,những quân gian ác ở
phần đát nước chưa được giải phóng.-Niềm căm hận cũng như sự căm hờn của chính chúng ta đối với
những kẻ gian ác đó.-Tiếng thơ và tấm lòng nhân đạo của ND-Tiếng từ ngàn xưa vọng lại được kế thừa và phát triển-Hoà nhập vào không khí ra trận của quân và dân ta. Nó là sức
mạnh của quá khứ kết hợp chặt chẽ với sức mạnh của hiện tại trở lênmạnh mẽ hơn.III/ Tổng kết1/ Giá trị nội dung
Tấm lòng nhân đạo và sự đồng cảm giữa hai con người thuộc hai thếhệ khác nhau xuất phát từ tình thương con người .Sự kết hợp giữa giá trị nhân đạo xưa và nay để nêu cao tinh thần,sứcmạnh của dân tộc.2/ Giá trị nghệ thuật-Từ ngữ :Phong phú giàu hình ảnh gợi tả.-Giọng điệu: Mang đậm âm hưởng của thơ ca dân tộc-Sử dụng nghệ thuật tập Kiều đặc sắc.
IV.Củng cố:-Đánh giá về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm?V.DÆn dß:-Học thuéc bài th¬.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 92
-Soạn bài trước ở nhà: T¸c gia NguyÔn Tu©nE.Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n 25.12.2007 TiÕt: 51TuÇn d¹y:31.12->5.1.2008
Lµm v¨n: Hµnh v¨n trong v¨n nghÞ luËnA.Môc tiªu bµi häc:1.N¾m ®îc c¸c yªu cÇu vÒ hµnh v¨n trong v¨n nghÞ luËn.2.Cã kÜ n¨ng hµnh v¨n tèt, h¹n chÕ c¸c lçi saiB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,V¨n th¬ kh¸ng chiÕn 1945-1975
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:II.KiÓm tra bµi cò:*C¸ch sö dông dÉn chøng hiÖu qu¶?*§¸p ¸n: - chän dÉn chøng.
-s¾p xÕp dÉn chøng-nªu dÉn chøng- ph©n tÝch dÉn chøng
III.Bµi míi:Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t
Gäi 1 HS ®äc SGK
Nêu khái niệm về hành văn?Nh÷ng yªu cÇu cña hµnh v¨n
nghÞ luËn?Thế nào là yêu cầu chuẩn xác?
GV híng dÉn HS ®äc ph©n tÝchVD trong sgk
Để cho câu được truyền cảm,người viết bao giờ cũng phải dùnghình ảnh.
Làm thế nào để câu văn có cảmxúc?Nh÷ng lçi thêng gÆp trong diÔn®¹t?
Thế nào là dùng từ sai chuẩnmực? (Phân tích ví dụ SGK)
Đặt câu sai quy tắc có các dạngnhư thế nào?Xét các ví dụ SGK
I.Khái niệm Hành vănLà sự diễn đạt thành lời văn hoàn chỉnh các ý kiến , lí lẽ, dẫn
chứng sau khi đã lập dàn bài để tạo thành một bài văn hoàn chỉnh.II. Yªu cÇu vÒ hµnh v¨n trong bµi v¨n nghÞ luËn1.ChuÈn x¸c:a.Dïng tõ, ®Æt c©u ®óng vµ trong s¸ng.b.Lêi v¨n nghÞ luËn ph¶i chÆt chÏ:-NhÊt qu¸n-§óng møc-§¬n nghÜa2.TruyÒn c¶ma.Dïng h×nh ¶nh ®óng chç vµ phï hîpb.C¶m xóc ch©n thµnh.
III.Mét sè kiÓu lçi vÒ hµnh v¨n1,Dïng tõ sai chuÈn mùc.a.dïng tõ kh«ng ®óng nghÜab. dïng tõ kh«ng hîp phong c¸ch.c.Dïng tõ lÆpd.kÕt hîp tõ sai chuÈn mùc.2.§Æt c©u sai qui t¾c:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 93
a.Sai ng÷ ph¸pb.Sai quan hÖ ý nghÜa.3.DiÔn ®¹t thiÕu chÆt chÏ.4.Khoa tr¬ng, s¸o rçng.
IV.Cñng cè;C¸c bµi tËp trong SGKV.DÆn dß:So¹n bµi NguyÔn Tu©nE.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: 2.1.2008 TiÕt:52-53TuÇn d¹y: 7->12.1.2008
NguyÔn Tu©n(1910-1987)A.Môc tiªu bµi häc:1.HiÓu dîc nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ C§ vµ sù nghiÖp v¨n ch¬ng NguyÔn Tu©n.2.Cã t duy kh¸i qu¸t vÒ 1 t¸c gia VH.3.Yªu mÕn tuú bót NguyÕn Tu©n vµ t×m ®äc tuú bót cña «ngB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, tµi liÖu bµi so¹n,Tµi liÖu vÒ cuéc ®êi vµ v¨n ch¬ng NguyÔn Tu©n.
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:II.KiÓm tra bµi cò:
KT vë so¹n cña 5 HSIII.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t
Gäi 1 HS ®äc SGKNh÷ng nÐt chÝnh vÒ tiÓu sö NT?
I. Vµi nÐt vÒ tiÓu sö vµ con ngêi:1,TiÓu sö:- Sinh ngµy 10/ 7/ 1910 trong mét gia ®×nh nhµ nho khi h¸n häc ®·tµn- Quª ë x· Nh©n Môc, th«n Thîng §×nh( nay lµ Thanh Xu©n- HµNéi)-NT b¾t ®Çu ®i häc trong c¸c trêng thuéc ®Þa vµ häc TH ë N§+ 1929 NT vµ mét sè b¹n häc tham gia b·i kho¸-> bÞ ®uæi häc+ Ýt l©u sau «ng sang Th¸i Lanvíi mét kh¸t väng t×m tù do, trènkhái sù ngét ng¹t-> bÞ b¾t ë B¨ng Kèc ®a vÒ xö ë HN vµ bÞ qu¶nthóc ë Thanh Ho¸+ Sau khi ®îc tr¶ tù do, «ng vÒ HN sèng vµ viÕt nh÷ng bµi v¨n,bµi b¸o- ChÝnh thøc s¸ng t¸c: 1937+ 1931: bÞ b¾t lÇn thø hai -> bÞ cÕp vµo thµnh phÇn bÊt h¶o-> giam
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 94
NhËn xÐt vÒ con ngêi NT?
ST cña NT gåm mÊy chÆng?§Òtµi chÝnh cña mçi chÆng?
t¹i Mô B¶o Hoa Quang-> mét n¨m sau ®îc tr¶ tù do+ 1945: CM th¸ng 8 thµnh c«ng: NT tham gia CM vµ trë thµnhmét c©y bót tiªu biÓu cña nÒn v¨n häc míi+ 1946: nhËn lêi mêi cña TH, NT tham gia ®oµn s¸ng t¸c v¨nnghÖ ®i vµo mÆt trËn Nam Trung Bé+ Kh¸ng chiÕn chèng MÜ: NT cã nhiÒu chuyÕn ®i vµo VÜnh Ninh,T©y B¾c. Nh÷ng ngµy MÜ ®¸nh ph¸ MiÒn B¾c , NT vÉn b¸m HN®Ó viÕt kÝ sù “HN ta ®¸nh MÜ giái”+ Sau kh¸ng chiÕn chèng MÜ: ®· ngoµi 60 tuæi nhng «ng vÉnh¨m hë ®i tõ B¾c->Nam+Tõ 1948-> 1958 «ng gic chøc tæng th kÝ héi v¨n nghÖ `VN+ 28/ 7/ 1987: «ng mÊt t¹i HN2, Con ngêi vµ t tëng:- Con ngêi NT cã liªn quan ®Õn hoµn c¶nh gia ®×nh «ng: sinh ratrong mét gia ®×nh nhµ nho khi H¸n häc ®· tµn , cha «ng lµ côNguyÔn An Nam rÊt tµi nhng thÊt thÕ nªn cã t©m lÝ kiªu ng¹o ,bÊt lùc-> ¶nh hëng ®Õn NT.- NT lµ mét trÝ thøc giµu lßng yªu níc vµ tinh thÇn d©n téc, lßngyªu níc cña NT mang mµu s¾c riªng:+ ¤ng rÊt yªu c¸c kiÖt t¸c v¨n ch¬ng cña §oµn ThÞ §iÓm,NguyÔn Du, Tó X¬ng, T¶n §µ+ ¤ng thiÕt tha yªu tiÕng mÑ ®Î+ ¤ng yªu nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca: Thanh Ho¸, B×nh TrÞ Thiªn,Nam Bé, ca trï+ yªu phong c¶nh quª h¬ng VN+ sµnh, thÝch thó c¸c mãn ¨n truyÒn thèng- ë NT, ý thøc c¸ nh©n ph¸t triÓn rÊt cao:+ ¤ng viÕt v¨n ®Ó kh¼ng ®Þnh c¸ tÝnh+ ¤ng rÊt ham ®i du lÞch+ ¤ng sèng rÊt tù do, phãng kho¸ng, kh«ng gß bã trong métkhu«n khæ nµo- NT lµ mét con ngêi rÊt mùc tµi hoa:+ NT am hiÓu nhiÒu m«n nghÖ thuËt+ ¤ng cßn lµ mét diÔn viªn kÞch nãi cã tµi vµ lµ mét diÔn viªn®iÖn ¶nh ®Çu tiªn ë VN- NT lµ mét nhµ v¨n biÕt quý träng thËt sù nghÒ nghiÖp cña m×nh:+ quan niÖm: nghÒ v¨n ®èi lËp vøi tÝnh vô lîi+ víi «ng: «ng ®· viÕt v¨n thËt sù nghiªm tócII. Sù nghiÖp v¨n häc:1, Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c vµ c¸c ®Ò tµi chÝnh:a, Tríc CM th¸ng 8: s¸ng t¸c cña NT tËp trung 3 ®Ò tµi: “ chñnghÜa xª dÞch”, vÎ ®Ñp “ Vang bãng mét thêi”; ®êi sèng truþ l¹cb, Sau CM th¸ng 8:- ¤ng viÕt liªn tôc vµ g¾n bã víi nhiÖm vô chÝnhcña ®Êt níc.§ång thêi, vÉn ph¸t huy ®îc c¸ tÝnh- §Ò tµi chñ yÕu viÕt vÒ hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèngMÜ vµ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa XH- H×nh tîng chÝnh trong c¸c TP cña «ng: nh©n d©n lao ®éng lµnh÷ng chiÕn sØtªn c¸c m¾t trËn vò trang ®ång thêi còng lµ ngêinghÖ sÜ tµi hoa- Gi¸ trÞ cña nh÷ng trang viÕt: NT ®· cung cÇp cho chóng ta nh÷ngtrang viÕt ®Çy tù hµo ngîi ca nh©n d©n trong chiÕn ®Êu vµ trong
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 95
Phong c¸ch nghÖ thuËt NguyÔnTu©n cã ®iÓm g× ®éc ®¸o?
SX2, Phong c¸ch nghÖ thuËt:- NT cã phong c¸ch nghÖ thuËt ®éc ®¸o, s©u s¾c, phong c¸ch cña«ng cã thÓ th©u tãm trong mét ch÷ “Ng«ng”: khinh ®êi, ng¹o ®êi.C¬ së lµm lªn ch÷ “Ng«ng” cña «ng chÝnh lµ c¸i tµi hoa, phãngtóng, uyªn b¸c cña «ng.- Sù thÓ hiÖn phong c¸ch: mçi trang viÕt cña NT ®Òu muèn chøngtá tµi hoa, uyªn b¸c.- Tµi hoa uyªn b¸c cña NT ®îc thÓ hiÖn:+ ¤ng tiÕp cËn víi mäi sù vËt ë mäi ph¬ng diÖn v¨n ho¸, thÈmmÜ cïa nã ®Ó kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn, khen chª+ VËn dông tri thøc cña nhiÒu nghµnh v¨n ho¸, nghÖ thuËt kh¸cnhau ®Ó quan s¸t hiÖn thùc, s¸ng t¹o h×nh tîng. V¨n NT thêngpha chÊt hµo khÝ néi dung th«ng tin giµu cã+ ¤ng lu«n nh×n con ngêi ë ph¬ng diÖn tµi hoa, nghÖ sÜ vµ s¸ngt¹o nªn nh÷ng mÆt tµi hoa®em ®èi lËp b¨ngf th¸i ®é khinh b¹c víilo¹i ngêi tÇm thêng, th« lç, phµm tôc+ T« ®Ëm nh÷ng g× lµ phi thêng, xuÊt chóng vµ ®äc v¨n «ng,chóng ta thÊy ®îc c¶m gi¸c m·nh liÖt- Sù thÓ hiÖn phong c¸ch NT tríc CM:+ Tríc CM th¸ng 8, NT bi quan ®èi víi hiÖn thùc vµ t¬ng lai,«ng chØ cßn tin ë qu¸ khø víi nh÷ng c¸i ®Ñp cßn v¬ng sãt l¹i.¤ng ®èi lËp qu¸ khø víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai+ V× thÕ c¸i ®Ñp vµ tµi hoa trong v¨n NT thêng lÎ loi, c« ®éc gi÷acuéc ®êi phµm tôc-> mét c¸i buån thÊm vµo mäi trang v¨n cña«ng- Sù thÓ hiÖn phong c¸ch nghÖ thuËt cña NT sau Cm th¸ng 8:+ Phong c¸ch NT cã nhiÒu biÕn ®æi nhÊt ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng nÐtc¬ b¶n ®· ®Þnh h×nh+ ¤ng vÉn tiÕp cËn sù vËt chñ yÕu trªn ph¬ng diÖn v¨n ho¸, thÈmmü vµ vÉn ngîi ca nh÷ng con ngêi tµi hoa, nghÖ sÜ+ ®iÒu kh¸c lµ: lßng yªu níc vµ tinh thÇn d©n téc ®îc ph¸t huym¹nh mÏ trong c¸c TP cña «ng. C¸i ®Ñp, c¸i tµi hoa kh«ng cßng¾n víi mét sè ngêi ®Æc biÖt trong mét XH mµ cã thÓ t×m thÊytrong néi dungtrªn mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng+ ¤ng kh«ng ®èi lËp qu¸ khø víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai vµ t×m thÊysù thèng nhÊt gi÷a c¸c ph¹m trï Êy- V¨n chñ yÕu cña NT phï hîp víi phong c¸ch cña «ng: tuú bótIII. KÕt luËn:- ¤ng ®îc ®¸nh gi¸ rÊt cao nhng cßn mét sè nhîc ®iÓm m¹chv¨n qu¸ phãng tóng theo lèi tuú høng, khã theo dâi. NhiÒu ®o¹ntham ph« bµy kiÕn thøc vµ t liÖu khiÕn ngêi ®äc c¶m thÊy nÆngnÕ...
IV.Cñng cè:-So s¸nh NguyÔn Tu©n tríc vµ sau c¸ch m¹ng?V.DÆn dß:-§äc, so¹n bµi Ngêi l¸i ®ß s«ng §µE.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 96
Ngµy so¹n: 3.1.2007 TiÕt: 54-55+1TuÇn d¹y: 7->12.1.2007
Ngêi l¸i ®ß s«ng ®µ---NguyÔn Tu©n---
A. Môc ®Ých- Yªu cÇu:- Gióp HS c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp hïng vÜ , th¬ méng nhng còng rÊt d÷ déi, kh¾c nghiÖt cña S«ng §µ.Nh÷ng con ngêi lao ®éng g¾n bã víi con s«ng víi vïng ®Êt Êy ®· gan gãc, th«ng minh , vËt lén víithiªn nhiªn, víi nh÷ng thÕ lùc thùc d©n PK ®en tèi ®Ó tån t¹i vµ chiÕn th¾ng.- C¶m vµ hiÓu nh÷ng nÐt ®Æc trng chñ yÕu trong nghÖ thuËt tuú bót cña NT: trÝ tëng tîng phong phóvèn tõ dåi dµo biÕn ho¸, c©u v¨n ®a d¹ng tri thøc yªn b¸c.B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n,Tuú bót NguyÔn Tu©nC/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:II. KiÓm tra bµi cò:*C©u hái: Phong c¸ch nghÖ thuËt NT?*Yªu cÇu: Nªu ®îc 3 nÐt phÈm chÊt tiªu biÓu:+ ChÊt tµi hoa uyªn b¸c+ C¶m gi¸c phi thêng+Kh¸m ph¸ hiÖn thùc ë ph¬ng diÖn v¨n ho¸ thÈm mÜ.3.Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Yªu cÇu cÇn ®¹t
- Tõ TP cô thÓ cña S§ em h·y ®¸nhgi¸ néi dung TP.
- Nªu ND chñ yÕu
- T¸c gi¶ ®· ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm chñyÕu nµo cña con S«ng §µ?
I. T×m hiÓu chung:1, XuÊt xø:- Rót tõ tËp tuú bót “ S«ng §µ”(60)- VÒ tuú bót S«ng §µ+ §©y lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu dÞp NT ®Õn víi T©y B¾c trong thêik× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. §Æc biÖt lµ chuyÕn ®i thùctÕ( 1958)+ S«ng §µ cã 15 tuú bót vµ mét bµi th¬ ph¸c th¶o+ hai ND “ S«ng §µ”: * Sù giµu cã vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªncña ®Êt níc* VÎ ®Ñp cña con ngêi T©y B¾c- VÒ tuú bót: “ Ngêi l¸i ®ß S«ng §µ”+ Trong tËp S«ng §µ, bµi nµy ®îc in ë cuèi s¸ch vµ lóc ®Çucã tªn lµ “S«ng §µ”+ “TuyÓn tËp NT” (1982), t¸c gi¶ ®· ®æi tªn thµnh “ngêi l¸i®ß S«ng §µ”+ Bµi tuú bót nµy , NT viÕt dµi 34 trang in SGK (9 trang)2, Chñ ®Ò:- Ca ngîi S«ng §µ , nói rõng T©y B¾c võa hïng vÜ, võa th¬méng, ®ång bµo T©y B¾c cÇn cï, dòng c¶m rÊt tµi tö, tµi hoaII. Ph©n tÝch: 2 nh©n vËt: +con S«ng §µ
+ Ngêi l¸i ®ß1, Nh©n vËt S«ng §µ:a, TÝnh c¸ch hung b¹o:- Hung b¹o: nh÷ng ®o¹n s«ng kh«ng b»ng ph¼ng, nguy hiÓm- Sù thÓ hiÖn tÝnh c¸ch hung b¹o:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 97
- H·y ph©n tÝch nh÷ng thñ ph¸p nghÖthuËt ®Æc s¾c mµ NT ®· vËn dông ®Ólµm næi bËt con s«ng ®µ?
- Con S«ng §µ ®îc miªu t¶ trong tÝnhc¸ch tr÷ t×nh nh thÕ nµo?
+ §ã lµ hµng lo¹t con th¸c 73 con th¸c cã tªn trong ®ã cã nh÷ng con th¸c ®éc d÷ vµ nguy hiÓm gièng nh kÎ thï sè mét
+ Cã nh÷ng ®o¹n rÊt huyÒn bÝ , hoang s¬DC: “ Hïng vÜ cña s«ng ®µ....”
ë qu·ng nµy, lßng s«ng ®µ hÑp ®Õn møc ®øng bªn nµybê cã thÓ nhÑ tay nÐm hßn ®¸ sang bê bªn kia
Ngåi trong khoang ®ß ®ang mïa hÌ mµ vÉn thÊyl¹nh........
+ Cã nh÷ng qu·ng s«ng cã nh÷ng c¸i hót níc ghÒnh tiÕng ¸t loang dµi hµng c©y sè tµ Mêng L¸t: cã nh÷ng c¸i hót níc gièng nh giÕng
bª t«ng+ TiÕng th¸c níc: lóc nµo còng gÇm rÐo nh o¸n tr¸ch, vanxin, khiªu khÝch, giäng g»n mµ chÕ nh¹ocã lóc nã l¹i gièng nh 1000 con tr©u méng+ §¸ trªn s«ng: Hßn ch×m, hßn næi, c¶ mét ch©n trêi ®¸. ®¸mai phôc, ®¸ “ bµy th¹ch trËn” trªn s«ng- NghÖ thuËt:+ Miªu t¶ nh÷ng nÐt hung b¹o cña S«ng §µ, nhµ v¨n dïngnghÖ thuËt tr¹m kh¾c, võa so s¸nh, liªn tëng tíi nh÷ng c¶nhthiªn nhiªn lín lao ®Õn nh÷ng c¶nh gÇn gòi, tõ nÐt tÜnh sangnÐt ®éng , tõ vËt v« tri biÕn thµnh vãc d¸ngcña con ngêi cãt©m ®Þa+ Môc ®Ých: muèn nhÊn m¹nh nh÷ng thö th¸ch ghª gím cñathiªn nhiªn ®èi víi con ngêi. Qua ®ã, kh¼ng ®Þnh võa lµ søcm¹nh, võa lµ tµi hoacña con ngêib, TÝnh c¸ch tr÷ t×nh:- Tr÷ t×nh: lµ ë nh÷ng qu·ng s«ng yªn tÜnh, th¬ méng- NT ®· thay ®æi bót ph¸p: «ng kh«ng t¶ mµ kÓ theo lêi kÓ cñangêi kh¸c hoÆc theo tëng tîng cña chÝnh m×nh mµ «ng viÕttheo c¶m xóc tøc thêi trong t thÕ cña mét du kh¸ch nhiÒu lÇnthëng ngo¹n, nhiÒu lÇn méng m¬ y hÖt mét v¨n nh©n, nghÖ sÜ“®èi c¶nh sinh t×nh”- §ã lµ lÇn nhµ v¨n “ bay t¹t qua s«ng ®µ”+ Tõ trªn cao nh×n xuèng thÊy: “ Con s«ng ®µ...”NT ph¸t hiÖn ra mµu s¾c rÊt tinh tÕ cña dßng s«ng:
mïa xu©n, S«ng §µ cã mµu xanh ngäc bÝch mïa thu lµ mµu ®á
=> Bót ph¸p so s¸nh* cha bao giê cã mµu ®en-> NÐt ®Ñp thø nhÊt cña S«ng §µ: mÜ nh©n- LÇn kh¸c, nhµ v¨n b¸m gãt anh liªn l¹c xuèng mét c¸i dècnói+ Nh×n mÆt níc loang lo¸ng trªn s«ng ®µ, nhµ v¨n ph¸t hiÖnra mµu n¾ng th¸ng 3 ®ang th× “ Yªn hoa tam nguyÖt h¸ D¬ngCh©u”+ Bê S«ng §µ, b·i S«ng §µ, chuån chuån trªn s«ng-> nhµ v¨n thÊy S«ng §µ: cè nh©n- LÇn kh¸c n÷a, NT “ ®i thuyÒn trªn s«ng ®µ”
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 98
- Trong TP Ngêi l¸i ®ß S«mg §µ®îc thÓ hiÖn nh mét ngêi lao ®éngvµ ngêi nghÖ sÜ. H·y t×m hiÓu vÎ ®Ñpt©m hån vµ tÝnh c¸ch cña «ng.
NhËn xÐt vÒ søc tëng tîng s¸ng t¹ocña NT trong ®o¹n t¶ cuéc chiÕn ®Çy¸c liÖt gi÷a ngêi l¸i ®ß vµ th¸c gi÷.
+ Nhµ v¨n ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp “lÆng tê ” cña S«ng §µ+ NT cã íc m¬: “ ThÌm ®îc giËt m×nh...”-> VÎ ®Ñp cña S«ng §µ: t×nh nh©nc, KÕt luËn:- B»ng nhiÒu gãc ®é nhiÒu ®iÓm nh×n kh¸c nhau, NT ®· kh¸mph¸ ra gÇn nh trän vÑn tÊt c¶ nh÷ng nÐt hïng vÜ, võa hungb¹o, võa tr÷ t×nh cña S«ng §µChÝnh trªn c¸i nÒn sinh ®éng ®ã, t¸c gi¶ nh»m kh¾c ho¹ h×nh¶nh con ngêi, ngêi nghÖ sÜ l¸i ®ß trªn S«ng §µ2, H×nh ¶nh ngêi l¸i ®ß S«ng §µ:a, vµi nÐt vÒ ch©n dung nh©n vËt:- Tuæi gÇn 70, cã nh÷ng nÐt ngo¹i h×nh vµ mét sè nÐt tè chÊtrÊt ®Æc biÖt:+ Tay: lªu ngªu nh c©y sµo+ Ch©n: khuúnh khuúnh, gß l¹i nh kÑp lÊy cuèng l¸i+ giäng: µo µo nh tiÕng níc mÆt ghÒnh+ m¾t( nh·n giíi): vßi väi+ ngùc vµ vai cã nh÷ng vÕt chai to nh cñ n©u-> NT gäi ®ã lµhu©n ch¬ng lao ®éng siªu h¹ng-> Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªncña ngêi l¸i ®ß ®îc t¹o nªn bëi nÐt®Æc thï cña m«i trêng lao ®éng s«ng níc- Ngêi l¸i ®ß s«ng ®µ lµ ngêi tµi trÝ, cã phong th¸i ung dungpha chót nghÖ sÜ:+ hiÓu têng tËn tÝnh nÕt cña dßng s«ng+ nhí tØ mØ nh ®ãng ®anh vµo lßng tÊt c¶ nh÷ng luång níccña tÊt c¶ nh÷ng con th¸c hiÓm trë-> ¤ng chØ huy nh÷ng cuéc vît th¸c mét c¸ch tµi t×nh, kh«nngoan. BiÕt nh×n nh÷ng thö th¸ch ®· quab»ng c¸i nh×n khiªmtèn, «ng rÊt mùc dòng c¶m trong chuyÕn vît th¸c nguy hiÓmb, Cuéc chiÕn ®Êu cña ngêi l¸i ®ß:* Tr¶i qua 3 chÆng:- Trïng vi 1:+ Sãng níc, ®¸ s«ng hß la vang dËy vµ bÎ gÉy c¸n chÌo+ ¤ng ®ß nÐn ®au, hai ch©n kÑp chÆt lÊy cuèng l¸i vÉn chØ huycon thuyÒn vît th¸c- Trïng vi thø 2:+ T¨ng thªm cöa tö, cöa sinh, bè chÝ lÖch sang bê h÷u ng¹n+ ¤ng ®ß: «ng nh chØ huy dµy d¹n n¾m ch¾c binh ph¸p thÇns«ng, thÇn ®¸. Nªn «ng “ cìi lªn th¸c s«ng §µ, cìi ®Õn cïngnh cìi Hæ, gh× l¸i phãng nhanh vµo cöa sinh....”- Trïng vi thø 3:+ Ýt cöa h¬n, tr¸i ph¶i ®Òu lµ luång chÕt, cöa sãng gi÷a conth¸c+ ¤ng phãng th¼ng thuyÒn, chäc thñng cöa gi÷a “ vót, vót...thÕlµ hÕt th¸c”- NT ch¬i ®éng tõ+ ®éng tõ diÔn t¶ c¬n cuång phong cña S«ng §µ+ ®éng tõ hîp søc t¹o thÕ cìi hæ cña «ng ®ß-> 300 ®éng tõc, S¬ kÕt:- Díi ngßi bót tµi hoa cña NT “ ngêi l¸i ®ß S«ng §µ” trongtrËn chiÕn ®Êu leo ghÒnh vît th¸c hiÖn lªn hiªn ngang ®Ñp ®Ï
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 99
Híng dÉn HS tù tæng kÕt
nh mét thiªn tµi võa phi thêng võa b×nh thêng, khiªm tèn.§Êy lµ con ngêi lao ®éng, lµm chñ cuéc sèng, lµm chñ thiªnnhiªn trong lßng ch¸y báng mét kh¸t väng chinh phôc chÕ ngùthiªn nhiªn- miªu t¶ cùc t¶ cuéc vît th¸c, NT ®· tung ra mét ®éi qu©nng«n ng÷ v« cïng phong phó cïng ®éi qu©n kiÕn thøc v« cïnguyªn b¸c trong nhiÒu lÜnh vùc: thÓ thao, lÞch sö...Tõ ng÷ c©uv¨n biÕn ¶o, tµi hoa, phï hîp víi sù biÕn ¶o cña S«ng §µIII. Tæng kÕt:
1.Tùy bút xây dựng hình ảnh sông Đà, người lái đò một cáchtoàn diện, sinh động, thể hiện tài năng, tình cảm của NguyễnTuân với đất nước, con người Việt Nam.
2.Tuỳ bút thể hiện đầy đủ, xuất sắc đặc điểm của phong cáchtuỳ bút Nguyễn Tuân.
IV. Cñng cè:Nh¾c l¹i c¸c luËn ®iÓm chÝnh cña bµi.V. DÆn dß:HS so¹n bµi C¸ch lµm bµi ph©n tÝch TPVHE. Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: TiÕt:45-46TuÇn d¹y:
Lµm v¨n: Tr¶ Bµi viÕt sè 4 (Bµi kiÓm tra häc k× 1)A.Yªu cÇu bµi d¹y-Cung cÊp ®¸p ¸n, yªu cÇu, biÓu ®iÓm ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc c¸c TPVH tõ ®Çu líp 12 cña HS-Cñng cè vµ rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn.B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sæ chÊm bµi, bµi lµm cña HSC. Ph¬ng ph¸p:-GV cung cÊp ®¸p ¸n, biÓu diÓm, nhËn xÐt u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm, c¸c c¸ch söa lçi.D. TiÕn tr×nh lªn líp:I.æn ®Þnh tæ chøc:II. Bµi häc:1.§Ò bµi:2.§¸p ¸n, biÓu ®iÓm Theo híng dÉn cña nhµ trêng.3.NhËn xÐt-ch÷a lçi: Theo sæ chÊm bµi4.§äc bµi viÕt kh¸III. Cñng cè:-Rót kinh nghiÖm k× thi sau.IV. DÆn dß:-ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi Ph©n tÝch TPVHE. Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 100
Trêng THPT Hång §øcKiÓm tra häc kú 1 (N¨m häc : 2007-2008)
M«n: Ng÷ V¨n Líp 12Thêi gian lµm bµi: 90 phót (Kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
§Ò bµi:I. Tr¾c nghiÖm (2 ®iÓm): Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt1. Nh·n tù cña bµi th¬ “ChiÒu tèi” lµ:a.Mé b. C« c. Hång d. Löa2. Bµi th¬ nµo cña Hå ChÝ Minh h×nh ¶nh thi nh©n kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp?A. ChiÒu tèi B. Míi ra tï tËp leo nóiC. Gi¶i ®i sím D. Ng¾m tr¨ng3. C¶m høng chñ ®¹o cña tËp th¬ “NhËt kÝ trong tï” lµ:A. Phª ph¸n nhµ tï vµ x· héi Trung Quèc thêi Tëng Giíi Th¹chB.Bøc ch©n dung tinh thÇn tù ho¹ cña Hå ChÝ MinhC.Ph¶n ¸nh ch©n thùc nh÷ng th¸ng ngµy gian khæ cña B¸c khi bÞ b¾t giamD.Tinh thÇn thÐp cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong mäi hoµn c¶nh4. H×nh ¶nh “ MÑ con ®µn lîn ©m d¬ng/ Chia l×a ®«i ng¶/ §¸m cíi chuét ®ang tng bõngrén r·/B©y giê tan t¸c vÒ ®©u” lµ nãi vÒ:A.C¸c con vËt trong chiÕn tranhB. H×nh ¶nh c¸c con vËt trong bøc tranh §«ng HåC. Con ngêi chia l×a tan t¸c trong chiÕn tranhD. H×nh ¶nh trß ch¬i cña trÎ con5. TÝn hiÖu gîi nhí mïa thu Hµ Néi ®èi víi NguyÔn §×nh Thi trong bµi “§Êt níc”:A. H¬ng nÕp x«i B. H¬ng cèm míiC. H¬ng bëi th¬m D. H¬ng hoa s÷a6. Trong “Tuyªn ng«n ®éc lËp”, B¸c ®· chØ ra thùc d©n Ph¸p ®Õn §«ng D¬ng thùc chÊt lµ:A.Khai ho¸ B. B¶o héC. Cíp níc D.B¸n níc7. “Tuyªn ng«n ®éc lËp” ®îc ®¸nh gi¸ lµ:A.Mét bµi v¨n chÝnh luËn mÉu mùc. B.Mét thiªn cæ k× bót.C.Mét ¸ng v¨n “v« tiÒn kho¸ng hËu”. D.Mét ¸ng v¨n nghÖ thuËt tuyÖt t¸c.8.T¸c phÈm nµo ®îc T« Hoµi coi lµ mét tuyªn ng«n nghÖ thuËt cña thÕ hÖ c¸c nhµ v¨n tiÒnchiÕn?A.Tuyªn ng«n ®éc lËp. B.Vî chång A Phñ.C. §«i m¾t. D. Vî nhÆt.II.Tù luËn:(8 ®iÓm)C©u 1(2 ®iÓm): Tr×nh bµy ng¾n gän hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ “T©y TiÕn” cña QuangDòng?C©u 2 (6 ®iÓm): Ph©n tÝch nh©n vËt MÞ trong truyÖn ng¾n “Vî chång A Phñ” cña T« Hoµi®Ó thÊy ®îc gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c cña t¸c phÈm.
……………. HÕt…………………
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 101
Trêng THPT Hång §øc§¸p ¸n ®Ò KiÓm tra häc kú 1 (N¨m häc : 2007-2008)
M«n: Ng÷ V¨n Líp 12I.Tr¾c nghiÖm:-§¸p ¸n:
1c, 2a, 3b, 4c, 5b, 6c, 7a, 8c-BiÓu ®iÓm:
Mçi ®¸p ¸n ®óng ®îc 0,25 ®iÓm, tæng ®iÓm lµ 2 ®iÓm.
II.Tù luËn:C©u1:A/Yªu cÇu:+/ KÜ n¨ng: BiÕt tãm t¾t hoµn c¶nh ra ®êi 1 t¸c phÈm, tr×nh bµy m¹ch l¹c trong 1 ®o¹n
v¨n ng¾n.+/ KiÕn thøc:
* Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ binh ®oµn T©y TiÕn.* Quang Dòng tõng lµ §¹i ®éi trëng cña binh ®oµn T©y TiÕn, ®Õn 1948 chuyÓn sang®¬n vÞ kh¸c, cuèi n¨m 1948 s¸ng t¸c bµi th¬ nµy.* Ban ®Çu bµi th¬ cã tªn lµ “Nhí T©y TiÕn” in trong tËp “Th¬” (1949), sau ®æi thµnh“T©y TiÕn” in trong tËp “M©y ®Çu «”(1986)B/BiÓu ®iÓm: §¸p øng ®óng, ®ñ yªu cÇu ®îc 2 ®iÓm.Trêng hîp ®ñ ý nhng kÜ n¨ngyÕu chØ cho 1 ®iÓm.
C©u 2:A/Yªu cÇu:
+/ KÜ n¨ng:* BiÕt c¸ch lµm kiÓu bµi ph©n tÝch ®Æc ®iÓm nh©n vËt, kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ më réng vÒvai trß cña nh©n vËt lµm lªn gi¸ trÞ t¸c phÈm* KÕt cÊu bµi viÕt ®ñ 3 phÇn* Tr×nh bµy m¹ch l¹c, ch÷ viÕt cÈn thËn.
+/ KiÕn thøc:1. Ph©n tÝch nh©n vËt:-MÞ tríc khi lµm d©u nhµ thèng lý: C« g¸i ngêi MÌo xinh ®Ñp, yªu ®êi, cã tµi thæi s¸o,khao kh¸t yªu vµ ®· ®îc yªu.- MÞ, con d©u g¹t nî nhµ thèng lý: Ngêi ®µn bµ sèng nhÉn nhôc trong t¨m tèi =>DanhnghÜa lµ con d©u song k× thùc lµ n« lÖ, MÞ lµ n¹n nh©n cña sù ®Çu ®éc, ¸p chÕ vÒ tinhthÇn- Søc sèng m·nh liÖt cña MÞ:
+ LÇn 1: Míi bÞ b¾t vÒ lµm d©u=> ®Þnh t×m ®Õn c¸i chÕt v× kh«ng chÊp nhËn sèngn« lÖ
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 102
+ LÇn 2: Trong ®ªm t×nh mïa xu©n=> MÞ muèn ®i ch¬i+ LÇn 3: Chøng kiÕn c¶nh A Phñ bÞ trãi, MÞ ®· c¾t d©y cëi trãi vµ ch¹y theo A
Phñ=> hµnh ®éng bÊt ngê, bét ph¸t thÓ hiÖn tinh thÇn ph¶n kh¸ng vµ kh¸t väng h¹nhphóc ®· chiÕn th¾ng.- MÞ ®Õn víi c¸ch m¹ng nh lµ mét tÊt yÕu cña quy luËt cã ¸p bøc cã ®Êu tranh, tõ®Êu tranh tù ph¸t sang ®Êu tranh tù gi¸c2. Gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña t¸c phÈm ®îc thÓ hiÖn qua nh©n vËt MÞ:- Nh©n ®¹o lµ th¬ng ngêi v× con ngêi mµ lªn tiÕng- C©u chuyÖn ®au buån cña MÞ kh«ng ph¶i lµ chuyÖn riªng cña MÞ mµ tiªu biÓu chongêi phô n÷ miÒn nói trong chÕ ®é phong kiÕn- thùc d©n- Nh©n vËt MÞ lµ mét h×nh tîng nghÖ thuËt ®Ñp tiªu biÓu cho kh¸t väng sèng kh¸tväng h¹nh phóc cña ngêi d©n miÒn nói vµ hµnh tr×nh tÊt yÕu t×m ®Õn c¸ch m¹ng cñahä=> TruyÖn mang gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c: xãt xa víi nh÷ng sè phËn bÊt h¹nh, ngîi canh÷ng t©m hån tuæi trÎ yªu ®êi trong s¸ng, bÊt b×nh víi nh÷ng téi ¸c man rî cña bänquan l¹i miÒn nói vµ ®ång t×nh víi kh¸t väng gi¶i phãng cña ngêi d©n miÒn nói víichÕ ®é thùc d©n phong kiÕn xa* Lu ý: Bµi viÕt cã thÓ cã nhiÒu híng ®i, nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o c¸c néi dung c¬b¶n trªn, khuyÕn khÝch nh÷ng bµi viÕt cã sù s¸ng t¹o, t×m tßi.B/BiÓu ®iÓm:
*§iÓm 5-6: ®¸p øng ®óng, ®ñ, s©u s¾c tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn.V¨n viÕt cã c¶m xóc. CãthÓ cã mét vµi lçi nhá trong tr×nh bµy.*§iÓm 3-4: ®¸p øng ®óng, ®ñ c¸c yªu cÇu trªn, cã thÓ 1-2 ý cha s©u s¾c. Kü n¨ng kh¸.Kh«ng m¾c lçi nhiÒu trong diÔn ®¹t vµ tr×nh bµy.*§iÓm 1-2: cã mét sè ý c¬ b¶n song cha s©u s¾c, thiÕu ý hoÆc cã mét néi dung sai kiÕnthøc c¬ b¶n.Kü n¨ng yÕu. DiÔn ®¹t yÕu, tr×nh bµy cÈu th¶.*§iÓm 0: Kh«ng lÇm bµi, chÐp s¸ch, l¹c ®Ò.
…………………………….HÕt…………………………….
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 103
Ngµy so¹n : tiÕt: 56TuÇn d¹y:
C¸ch lµm bµi ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häcA.Môc tiªu bµi häc:1.N¾m ®îc c¸c yªu cÇu vÒ ph©n tÝch TPVH2.Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch TPVHB. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Lµm v¨n 12.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, thùc hµnhD. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc;II.KiÓm tra bµi cò: * Yªu cÇu vÒ hµnh v¨n trong bµi v¨n nghÞ luËn?
§¸p ¸n:1.ChuÈn x¸c:a.Dïng tõ, ®Æt c©u ®óng vµ trong s¸ng.b.Lêi v¨n nghÞ luËn ph¶i chÆt chÏ:-NhÊt qu¸n-§óng møc-§¬n nghÜa2.TruyÒn c¶ma.Dïng h×nh ¶nh ®óng chç vµ phï hîpb.C¶m xóc ch©n thµnh.III.Bµi míi:
Phân tích văn học là gì? Cho vídụ?
Muốn phân tích một đối tượng,trước hết, ta phải làm gì, vì sao?
Cho ví dụ?
Thế nào là phân tích đối tượngtheo quá trình phát triển? Cho vídụ và phân tích mẫu?
GV hướng dẫn HS tìm hiểu
I.Một số phương pháp phân tích tác phẩm văn học.1.¤n lại khái niệmPhân tích văn học là kiểu bài nghị luận đem một hiện tượng
văn học (tác phẩm, vấn đề) chia nhỏ ra để xem xét từng phần rồitổng hợp lại trong một kết luận chung
VD: Khi phân tích Khải Định2.Một số phương pháp phân tích văn học.a.Muốn phân tích một đối tượng, ta phải tách đối tượng ấy
thành từng bộ phận hay từng phương diện để xem xétVD:-Phân tích thơ: chia theo bố cục, khổ hay dòng thơ.-Phân tích truyện: chia theo nhân vật hoặc vấn đề.-Phân tích nhân vật: ngoại hình, số phận, tích cách, thế giới nội
tâm…b.Các phương pháp phân tích văn học+Phân tích đối tượng theo quá trình phát triển. Người viết tìm
hiểu nhân vật-đối tượng qua những giai đoạn phát triển, đối chiếunhững đổi thay và chỉ ra ý nghĩa của chúng
VD: Nhân vật Mị (Xét ở vấn đề sức sống và sự phản kháng,đấu tranh)
-Phản kháng tiêu cực: định tử tự -> bế tắc.-Muốn đi chơi, cám thấy rạo rực bởi tiếng sáo mùa xuân gọi
bạn. ->không còn chỉ cam chịu, sức sống trỗi dậy-Quyết định đi chơi, bị A-Sử trói vào cột nhà những vẫn thả
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 104
Thế nào là phân tích đối tượngtheo mối quan hệ của nó với môitrường và hoàn cảnh xung quanh?
Cho ví dụ Nhân vật Tnú, GVhướng dẫn thực hành
Em hiểu thế nào là phân tích đồitượng theo cấu trúc của chính nó?
GV lấy ví dụ, HS cùng tham giatìm hiểu
Phân tích đối tượng theo mốiquan hệ tương đồng với các đốitượng cùng loại là gì? Cho ví dụ?
Định hướng phân tích các phẩmlà gì?
Các bước lập ý?
Ta cần chọn ý để phân tích nhưthế nào?
Các bước phân tích chi tiết?
hồn theo tiếng sáo. ->Cường hào miền núi chỉ có thể giam cầm thểxác cô, không thể trói buộc tâm hồn cô
-Cởi trói cho A-Phủ -> Tư tưởng phản kháng đã biến thànhhành động cụ thể, rất tích cực và có ý nghĩa quyết định. Mị đã cởitrói cho cả chính mình.
+Phân tích đối tượng theo mối quan hệ của nó với mội trườngvà hoàn cảnh xung quanh. Tức là đặt các đối tượng trong các mốiquan hệ với chúng. Phân tích nhân vật thì xem xét các mối quan hệcủa nhân vật ấy. Phân tích tác phẩm ta đặt trong hoàn cảch XH, cácxu hướng sáng tác. Phân tích phong cách thì đối chiếu với phongcách các nhà văn khác.
VD: Nhân vật Tnú-Đối với cách mạng: Gắn bó, kiên định, trung thành, tận tuỵ.-Đối với quê hương, gia đình: Hết lòng yêu thương, gắn bó,
luôn che chở và đấu tranh và hạnh phúc của tất cả mọi người.-Đối với kẻ địch: Căm thù sâu sắc, cương quyết đấu tranh, hành
động thông minh và can đảm.+Phân tích theo cấu trúc của chính nó. Tức lá phân tích,
nghiên cứu đối tượng theo cấu trúc, tổ chức của đối tượng.VD: Phân tích Tuyên ngôn độc lập của HCM-Phần thứ nhất:Căn cứ pháp lí của tác phẩm-Phần thứ hai: Cơ sở thực tế.
Tội ác thực dânQuá trình đấu tranh chính nghĩa của dân tộc
ta-Phần thứ ba: Tuyên ngôn chính thức về độc lập chủ quyền và ý
chí bảo vệ độc lập của tàon dân tộc.+Phân tích đối tượng theo mối quan hệ tương đồng hay tương
phản với các đối tượng cùng loại. Phương pháp này là cách thứcđối chiếu những né giống và khác nhau giữa các đối tượng cùngcấp.
VD: Đối chiếu những nét giống và khác nhau giữa tác phẩmTây tiến của Quang Dũng và Đồng chí của Chính Hữu.II. Cách làm bài phân tích tác phẩm văn học.
1.Định hướng và lập ý.a. Định hướng: Cụ thể hoá chủ đề cần phân tích trong đề, đọc
đề và xác định nội dung,Nt cần phân tích -> chia tách tác phẩm đểlập ý.
b. Lập ý.-Đối chiếu định hướng với tác phẩm.-Phân tích sơ bộ theo bố cục kết cấu.-Tập hợp các yếu tố cùng chủ đề.-Chia tách các bình diện, khía cạnh để lập ý phân tích.2.Chọn chi tiết để phân tích.-Các chi tiết tiêu biểu nhất.-Phù hợp với yêu cầu phân tích của đề bài.3.Phân tích chi tiết.a.Khai thác chức năng biểu hiện các chi tiết trong văn bản.-Tìm ý nghĩa biểu hiện của các chi tiết.-Phát hiện chủ đề ẩn dấu và phạm vi ý nghĩa hàm chứa trong tp.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 105
Em hiểu thế nào là biện pháp đốichiếu so sánh suy luận từ bênngoài để phát hiện giá trị?
Các nội dung cần đảm bảo trongphần Tổng kết, nhận định, đánhgiá?
b.Dùng biện pháp đối chiếu so sánh suy luận từ biên ngòai đểphát hiện giá trị.
-Có thể đặt câu hỏi để tìm câu trả lời trong tác phẩm.Nêu ấn tượng của mình về tác phẩm.-Tìm cái tương đồng cùng loại để so sánh -> tìm ra khác biệt-Trừu tượng hoá một khía cạnh của hình thức nghệ thuật ->tìm
giá trị.-Sử dụng biện pháp phân tích ngôn ngữ -> phân tích đặc trưng
phong cách.4.Tổng kết, nhận định, đánh giá-Nâng cao giá trị của tác phẩm và đem lại mục đích cho sự
phân tích-Yêu cầu phải phù hợp với sự phân tích
IV.Củng cố:- Gọi HS nhắc lại các phần vừa họcV. Dặn dò:-Về học bài và chuẩn bị bài tiếp theo.- So¹n bµi Rõng xµ nuE. Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: 14.1.2008 TiÕt:57-58-59TuÇn d¹y:28.1->2.2.2008
Gi¶ng v¨n: Rõng xµ nu- NguyÔn Trung Thµnh-
A. Môc §Ých – Yªu cÇu:- Gióp HS:
+ thÊy ®îc vÎ ®Ñp, søc m¹nh t©m hån, t tëng cña nh©n d©n T©y Nguyªn mµ d©n lµng X« Man trongtruyÖn lµ nh÷ng con ngêi tiªu biÓu, trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn cøu níc v« cïng gian khæ.+ HiÓu ®îc chÊt sö thi cña TP thÓ hiÖn qua c¸ch tæ chøc cèt truyÖn, x©y dùng chñ ®Ò, nghÖ thuËtB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n, TruyÖn vµ kÝ 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:II. KiÓm tra bµi cò:*C©u hái: Bµi tuú bót “Ngêi l¸i ®ß S«ng §µ” cña NT cã mÊy nh©n vËt?Mçi nh©n vËt ®îc miªu t¶ víinh÷ng nÐt tÝnh chÊt chñ yÕu nµo?*Yªu cÇu: HS nªu ®îc c¸c ý chÝnh 2 nh©n vËt: +con S«ng §µ: TÝnh c¸ch hung b¹o, b, TÝnh c¸ch tr÷t×nh....
+ Ngêi l¸i ®ß: Ch©n dung, phÈm chÊt, cuéc chiÕn ®Êutrªn s«ng...III.Bµi míi
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 106
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Yªu cÇu cÇn ®¹t
- HS nghiªn cøu phÇn tiÓu dÉn- GV nhÊn m¹nh mét sè ý sau.
-§¸nh gi¸ vÒ ®Æc ®iÓm c¸c s¸ng t¸ccña Nguyªn Ngäc
- C¶m høng chñ ®¹o cña TP lµ g×?
Nv MÕt ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo?
I. T×m hiÓu chung:1, T¸c gi¶:- Tªn khai sinh: NguyÔn V¨n B¸u; bót danh: Nguyªn Ngäc- Sinh 5/ 9/ 1932: quª Th¨ng B×nh- Qu¶ng Nam- 1950: ¤ng ra nhËp qu©n ®éi; 1954: tËp kÕt ra B¾c; 1962 : trëvµo Nam- ¤ng lµ nhµ v¨n qu©n ®éi, hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµMÜ chñ yÕu ë T©y Nguyªn vµ liªn khu 5¤ng g¾n bã víi con ngêi vµ m¶nh ®Êt n¬i nµy- C¸c TP chÝnh: “ §Êt níc ®øng lªn”(1955); “M¹ch nícngÇm”(1960); “ Rõng xµ nu”(1965); “ Trªn quª h¬ng anh hïng§iÖn Ngäc”(1969)2, XuÊt xø:- ViÕt vµo mïa hÌ n¨m 1965: §Õ quèc MÜ å ¹t ®æ qu©n vµo MiÒnNam níc ta- TP ®îc in lÇn ®Çu trong cuèn t¹p chÝ “V¨n nghÖ qu©n gi¶iphãng”( sè 2- 1965)- N¨m 1965: ®îc in l¹i trong tËp truyÖn kÝ “Trªn quª h¬ngnh÷ng anh hïng §iÖn Ngäc” cña NguyÔn Trung Thµnh3, Tãm t¾t cèt truyÖn:Cã hai c©u chuyÖn ®an cµi vµo nhau.- Cuéc chiÕn ®Êu cña d©n lµng X«Man- ChuyÖn ®êi riªng cña Tnó4, Chñ ®Ò:- Th«ng qua c©u chuyÖn vÒ cuéc ®êi Tnó, TP ca ngîi søc sèng,tinh thÇn ®Êu tranh quËt cêng cña d©n lµng X«Man nãi riªng vµc¸c d©n téc T©y Nguyªn nãi chung trong ®Êu tranh chèng MÜx©m Lîc.II. Ph©n tÝch:1, TruyÖn x©y dùng hÖ thèng nh©n vËt thÓ hiÖn sù tiÕp nèi cñac¸c thÕ hÖ CM lµng X«Man còng lµ cña ®ång bµo T©yNguyªn: Cô MÕt, Tnó, DÝt, Mai, Heng.....a, Nh©n vËt MÕt:- Lµ mét giag lµng, cao niªn, qu¾c thíc khoÎ m¹nhChi tiÕt: + 60 tuæi, tiÕng nãi vang trong lång ngùc, giäng å å+ Ngùc c¨ng nh mét c©y xµ nu lín, m¾t s¸ng xÕch ngîc, r©udµi; hai bµn tay ch¾c nÞch- Lµ ngêi trÇm tÝnh, kÝn ®¸o, uy nghi ®Ünh ®¹cChi tiÕt: + c¸c nhËn xÐt cña cô ®îc bµy tá mét c¸ch thËn trängcã møc ®é. Tríc khi ®¸nh gi¸ bao giê cô còngquan s¸t kÜ ®èitîng, nh×n tõ ®Çu ®Õn chÈnåi míi nhËn xÐt. Nh÷ng khi võa ýnhÊt cô còng chØ nãi “§îc”+ Phong th¸i uy nghi, tiÕng nãi trÇm trÇm. Mçi khi cô nãi th× tÊtc¶ im lÆng l¾ng nghe, trÎ con nh×n ch¨m chó nh nuèt lÊy tõnglêi.- Lµ ngêi giµu lßng yªu th¬ng víi d©n lµng, quª h¬ng:Chi tiÕt:+ Nhêng muèi cho ngêi ®au+ Gi÷ Tnó ë nhµ m×nh vµ ®·i Tnó nh÷ng mãn ¨n ngon cña lµngquª.+ Cô tù hµo vÒ lµng quª “ G¹o str¸....”+ Cô cã ý thøc truyÒn l¹i cho con ch¸u nhí c©u chuyÖn cña Tnó
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 107
ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh côMÕt?
Tnó cã nh÷ng nÐt tÝnh c¸chnµo?DÉn chøng?
Nh÷ng bi kÞch trong cuéc ®êi Tnó?
Tnó ®· vît lªn bi kÞch nh thÕnµo?
NhËn xÐt vÒ mèi t×nh gi÷a Tnó vµMai?
hay truyÒn thèng ®Êu tranh cña d©n lµng X«Man- Cô tin tëng ë CM:+ Tæ chøc nu«i dÊu c¸n bé trong 5 n¨m kh«ng cã mét ngêi c¸nbé nµo bÞ b¾t+ Cô d¹y cho d©n lµng X«Man “C¸n bé lµ §¶ng, §¶ng cßn, nóiníc nµy cßn”=> KL: cô MÕt lµ tËp hîp tiªu biÓu cho truyÒn thèng lÞch sö cha«ng, lµ g¹ch nèi gi÷a §¶ng, CM vµ d©n X«Man. Cô chÝnh lµ c©yXµnu lín nhÊt cña rõng Xµnu.b, Nh©n vËt Tnó:* Lµ nh©n vËt tiªu biÓu cho: sè phËn; con ®êng ®Õn víi CM >cña d©n lµng X«Man trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ- Lµ ngêi gan gãc, t¸o b¹o, trung thùcChi tiÕt:+ Lóc nhá Tnó vµo rõng cïng Mai ®Ó tiÕp tÕ cho c¸n bé+ §i ®a th+ häc ch÷ chËm-> lÊy ®¸ ®Ëp ®Çu.....+ BÞ b¾t, bÞ tra tÊn-> nhng Tnó c¾n r¨ng chÞu ®ùng+ Sau khi tho¸t khái tï ngôc-> Tnó vÉn tiÕp tôc con ®êng CM- Lµ ngêi giµu ý chÝ, nghÞ lùc, biÕt vît lªn bi kÞch cña c¸ nh©n®Ó sèng ®óng, sèng ®Ñp sèng cã ý chÝ+ Bi kÞch: * Må c«i
Vî con bÞ kÎ thï giÕt d· man B¶n th©n chÞu nhiÒu ®au th¬ng: b¾t, ®¸nh ®Ëp, tra tÊn, bÞ
®èt 10 ngãn tay+ Tnó vît lªn bi kÞch;
Tõ nhá anh ®· chän cho m×nh con ®êng sèng ®óng ®¾n:Theo cô MÕt, theo d©n lµng ®i nu«i c¸n bé.
MÊt vî, con, ngêi th©n nhng Tnó kh«ng gôc ng· mµngîc l¹i anh ®øng v÷ng råi b¶n th©n vît lªn nçi ®au c¸nh©n-> anh gia nhËp qu©n ®éi, anh giÕt chÕt tªn chØ huytrong hÇm cè thñ cña h¾n
-> Thæi bïng lªn ngän löa c¨m hêncña d©n lµng X«Man, cña®ång bµo T©y Nguyªn- lµ ngêi giµu t×nh, nÆng nghÜa+ hÕt lßng yªu th¬ng vî con
Khi Mai sinh con,Tnó kh«ng ®i chî mua v¶i cho Maimay ®Þu th× Tnó lÊy ngay taams ch¨n cña m×nh ®Ó Mailµm ®Þu
Lóc chøng kiÕn vî con bÞ kÎ thï ®¸nh ®Ëp: ®au th¬ng,c¨m giËn-> anh lao vµo bän giÆc
+ Lµng quª víi Tnó lµ gia ®×nh-> xa lµng quª, Tnó rÊt nhí khigÆp mäi ngêi, Tnó ®Òu nhí, anh kh«ng quªn ai, nhí tiÕng chµycña lµng quª.- Cã tÝnh kØ luËt cao:* C©u chuyÖn t×nh yªu cña Tnó Vµ Mai ®· gãp phÇn lµm ®Ñpthªm phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh©n vËt- Lóc ®Çu lµ t×nh b¹n khi cßn lµ th¬ Êu: t×nh b¹n th¬ méng: cïnghäc cïng chÞu ®ùng, cïng nu«i dÊu c¸n bé, hä lín lªn cïng víisù lín lªn cña d©n lµng X«Man.- T×nh yªu ë tuæi trëng thµnh: th¾m thiÕt ngêi t×nh, sù c¶m thôlÉn nhau
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 108
H×nh ¶nh bµn tay cña Tnó g¾n víiC§ anh nh thÕ nµo?
KÎ thï ®èt 10 ngãn tay Tnó ®Î lµmg×?
ý nghÜa cña nh©n vËt Heng vµ DÝt?
D©n lµng X« man hiÖn lªn nh thÕnµo?
Dùng l¹i ®ªm khëi nghÜa?
DÉn chøng: Khi Tnó vît ngôc, Mai gÆp Tnó vµ cÇm hai bµn tayanh rng rng níc m¾t- Mèi t×nh cña hä hÕt søc bi th¬ng bëi qu©n thï tµn b¹o. Tuynhiªn, nã trë thµnh ®éng lùc ®Ó Tnó hoµn thµnh nhiÖm vô mµCM giao* ë nh©n vËt Tnó, h×nh ¶nh bµn tay g©y Ên tîng s©u ®Ëm:- Lóc bµn tay cßn lµnh lÆn th× ®©y lµ bµn tay nghÜa t×nh:+ Bµn tay ®· d¾t Mai lªn rÉy trång tØa+ Bµn tay cÇm phÊn ®Ó viÕt lªn b¶ng, viÕt nh÷ng con ch÷ ®Çutiªn+ Bµn tay cÇm c«ng v¨n ®Ó lµm liªn l¹c+ Hai bµn tay Êy, Mai ®· cÇm ®Ó biÖn hé t×nh yªu cña m×nh- 10 ngãn tay Tnó bÞ kÎ thï tÈm nhùa Xµ nu ®Ó ®èt ch¸y-> trëthµnh 10 ngän ®uèc-> 10 ngãn tay Êy ®· trë thµnh chøng tÝchcña lßng c¨m hËn kÎ thï.- Bµn tay mçi ngãn chØ cßn hai ®èt nhng Tnó vÉn cÇm sóng vµchÝnh b»ng bµn tay Êy anh ®· bãp chÕt tªn chØ huy ®ån ®Þchngay trong hÇm cè thñ cña nã.=> TL: Tnó chÝnh lµ c©y Xµnu m¹nh mÏ nhÊt, ®Ñp nhÊt trong
nói rõng T©y Nguyªnc.Dít và bé Heng.- Dít “đôi mắt to bình thản trong suốt” khi thi hành nhiệm vụ
của người bí thư …Dít hỏi Tnú = giọng lạnh lùng “đồng chí vềcó giấy không?” … Khi bị bắt và bị tra tấn thì “… đến viên thứ10 nó chùi nước mắt im bặt, đôi mắt mở to bình thản lạ lùng”=>Dít là cô gái gan dạ, yêu cách mạng, nghiêm nghị và giàu tìnhcảm, luôn bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh.
-Heng còn nhỏ nhưng đã tham gia đánh giặc. Hình ảnh chú bé“súng đeo…..một người lính thực sự” đẹp và có ý nghĩa: Sựchiến đấu của dân làng XM sẽ được tiếp bước & trưởng thànhhơn lớp măng non nối tiếp cha anh đánh giặc .d.Dân làng Xô Man :
Người già trẻ em , trai gái có tên & không tên mừng khi TN vềlàng ,chăm chú nghe Mết kể chuyện Tnú, đồng lòng căm thùgiặc& cùng ý chí chiến đấu bảo vệ làng bản ,bảo vệ cách mạngHọ yêu nước yêu cách mạng** Sự xuất hiện của Heng, Dút ,Tnú & cụ Mết là sự nối tiếp hếtlớp này đến lớp khác nhiều người con Tây Nguyên anh hùngchiến đấu cho đến thắng lợi hoàn toàn of quê hương đất nướcHọ là những “cây xà nu” mà nếu ngã xuống sẽ có cây con mọcliên tiếp nhanh để tạo rừng xà nu n/tiếp tới chân trời .-Hình ảnh bản làng Xô Man vừa tạo cho truyện không khí sửthi cũng chính là hình ảnh cuả “rừng Xà nu” hiên ngang tuyệtđẹp, “cánh rừng tạo ra những cây vững chải như cụ MếtDít ,Mai, Heng…e. Cuộc đồng khởi của dân làng:
-Giặc đến dân làng chuẩn bị khí giới mài giáo mác, vót chông-Đêm giặc vây làng TN bị tra tấn mọi người đã nổi dậy
+ Các cụ già chồm dậy. “Tiếng kêu thét dữ dội tiếng chânchạy rầm rập quanh nhà ủng”.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 109
ý nghÜa biÓu tîng h×nh ¶nh rõngxµ nu?
C©y xµ nu cã nh÷ng ®Æc tÝnh g×?
+ Tất cả thanh niên trong làng mỗi người một cây rựa sángloáng…
+ “Đống lửa xà nu lớn giữa nhà vẫn đỏ. Xác 10 tên lính ngổnngang xung quanh đống lửa” .
+ “Thế là… khắp rừng” Đêm vùng dậy quyết liệt & tất yếu. H/đ of kẻ thù châm ngọnlửa quật khởi of dân bản. “Căm thù thúc giục trả lời, vũ khí trảlời vũ khí”… . Đêm báo hiệu cuộc chiến với kẻ thù dài lâu.2, H×nh tîng c©y Xµ nu:Võa lµ c¶nh s¾c thiªn nhiªn hïng vÜ, võa mang ý nghÜa tîngtrng- Më ®Çu vµ kÕt cña truyÖn ®Òu lµ c¶nh rõng Xµnu.§Çu: “ §øng trªn.....®Õn hÕt tÇm m¾t còng....ch©n trêi”- C©y Xµnu ham ¸nh s¸ng vµ khÝ trêi nh Mai, Tnó khao kh¸t tùdo.- C©y Xµnu còng nh ngêi d©n X«man chÞu nh÷ng ®au th¬ng,hi sinh:+ Con ngêi X«Man: anh Xót bÞ treo cæ trªn c©y vaie ®Çu lµng;bµ Nhan bÞ giÆc chÆt ®Çu; Tnó bÞ ®èt 10 ngãn tay.+ C©y Xµ nu: bÞ ®¹n ®¹i b¸c b¾n suèt ®ªm ngµy. Hµng v¹n c©y,cã nh÷ng vÕt th¬ng c©y con kh«ng lµnh ®îc-> chÕt- C©y Xµ nu hiÖn diÖn trong suèt c©u chuûÖn vÒ ngêi d©nX«Man trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng kÎ thï x©m lîc+ C©y Xµ nu cã mÆt trong ®êi sèng hµng ngµycña ngêi d©nX«Man: ngän löa trong bÕp, trong ®èng löa lín ®Ó tËp hîp d©nlµng ë nhµ ¦ng; lµ ngän ®uèc ®Ó soi s¸ng nh÷ng ®o¹n rõng ®ªm,khãi Xµ nu x«ng lªn ®Ó lµm b¶ng cho Tnó häc ch÷.+ C©y Xµ nu cßn cã mÆt trong nh÷ng sù kiÖn träng ®¹i:
Ngän ®uèc Xµnu ®· ch¸y s¸ng trong tay cô MÕt vµ tÊt c¶d©n lµng ®· vµo rõng ®Ó lÊy gi¸o, m¸c ®Ó chuÈn bÞ chocuéc chiÕn ®Êu míi
§ªm ®ªm, d©n lµng ®·thøc ®Ó mµi vò khÝ díi ¸nh s¸ngcña nhùa Xµnu
- Rõng xµ nu cã søc sèng m·nh liÖt nh d©n lµng X«Man ®ÇykhÝ ph¸ch+ C¹nh mét c©y Xµ nu míi ng· gôc ®· cã 4-5 c©y con mäc lªnngän xanh rên+ §· 2-3 n¨m nay, rõng Xµ nu trong ma bom b·o ®¹n vÉn“¦ìn tÊm ngùc lín cña m×nh ra che chë cho lµng-> ®©y lµ méth×nh ¶nh ®Çy kiªu h·nh, biÓu hiÖn khÝ ph¸ch”+ KÎ thï ®Þnh dïng nhùa Xµ nu ®Ó d×m d©n lµng trong biÓn m¸unhng chÝnh lò ¸c «n do th»ng Dôc cÇm ®Çu ®· bÞ cô MÕt vµ d©nlµng giÕt chÕt. X¸c chóng ngæn ngangquanh ®èng löa Xµnu. Sau®ã, Tnó ®· tham gia lùc lîng-> trë thµnh ngêi chiÕn sÜ CM- H×nh tîng c©y Xµ nu trong TP cßn lµ biÓu tîng cho thÕ trËnchiÕn tranh nh©n d©n kh«ng ngõng lín m¹nh-> ®©y lµ h×nh ¶nhÈn dô, lµ liªn tëng k× vÜ cña nhµ v¨n. Qua ®ã ta thÊy ®îc th¸i®é, t×nh c¶m cña nhµ v¨n yªu mÕn tù hµo vÒ nh©n d©n.3.Đặc sắc nghệ thuậta.Nhân vật được t/h = những nét chấm phá, hiện ra hành động
(Tnú,Mết,Dít,Heng).
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 110
NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt trÇn thuËtcña TP?
b.Đậm chất sử thi:-Qua câu chuyện về c/đ Tnú& cuộc nổi dậy của dân làng
XôMan t/g tái hiện thời kỳ ls of phong trào cách mạng Mnamcho tới khi Đồng khởi = Đề cập đến vấn đề bao trùm về vậnmệnh & con đường g/p of cả dân tộc trong thời kỳ kháng chiếnchống Mĩ .
- Hệ thống nhân vật của truyện là sự tiếp nối của các thế hệc/m of làng Xô Man. Tính chất sp of nhân vật mang ý nghĩa đạidiện cho nhân dân,cộng đồng .Sp cá nhân thống nhất với cộngđồng.
-Cách kể & ngôn ngử kể chuyện tạo nên tính sử thi+Câu chuyện được kể trong hồi tưởng of già làng bên bếp lửa
trước đông đủ lũ làng.+ Cách cụ Mết kể như muốn truyền lại cho bản làng những
trang sử cộng đồng.+ Câu chuyện về Tnú & cuộc nổi dậy of bản làng được kể
như chuyện lịch sử = sự kiện quan trọng .-Cách tạo k/cảnh of NT Thành mang chất sử thi:+Khung cảnh “Rừng Xà Nu” vô tận.+ Khung cảnh đêm nổi dậy …
c.NghÖ thuËt trÇn thuËt:- TruyÖn kÓ nh mét håi tëng trong mét ®ªm Tnó vÒ th¨m lµngqua lêi kÓ cña cô MÕtvµ nh÷ng håi øc cña Tnó t¸i hiÖn theo lêikÓ Êy.- TruyÖn ®îc kÓ bªn bÕp löa qua lêi kÓ cña mét giµ lµng kÓ cho®«ng ®¶o d©n lµng nghe. C¸ch kÓ trang träng nh muèn truyÒncho thÕ hÖ con ch¸u trang sö cña csr mét céng ®ång-> mang®Ëm tÝnh chÊt sö thi.III. Tæng kÕt:- T¸c gi¶ ®· kh¾c ho¹ rÊt thµnh c«ng h×nh ¶nh mét tËp thÓ anhhïng.- RXN lµ mét bíc tiÕn xa so víi “ §Êt níc tiÕn lªn” ë tÇmkh¸i qu¸t, sù chän läc vµ dån lÐn nh÷ng c¶m xóc- TP d¹t dµo c¶m høng sö thi.
IV. Cñng cè:Nh¾c l¹i c¸c luËn ®iÓm chÝnh cña bµi.V. DÆn dß:-HS «n tËp, viÕt bµi sè 5-HS so¹n bµi §Êt nícE. Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 111
Ngµy so¹n: 26.1.2008 TiÕt:60-61TuÇn d¹y:11->16.2.2008
Bµi kiÓm tra viÕt sè 5A.Môc §Ých – Yªu cÇu:-KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ tiÕp nhËn v¨n häc cña HS: Tè H÷u, NguyÔn Tu©n, Rõng xµ nu-KiÓm tra kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn cña HSB,TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc: - KiÓm tra sÜ sèII.Ph¸t ®Ò:III.§¸p ¸n, biÓu ®iÓm:PhÇnI:1c,2b,3d,4e,5c,6c,7c,8cMçi ®¸p ¸n ®óng ®îc 0,25®, tæng:2®PhÇnII:C©u1: Nªu ®óng, ®ñ 4 ®Æc ®iÓm con ngêi NguyÔn Tu©n theo SGK
Mçi ý ®¬c 0,5 ®C©u 2: Ph©n tÝch ®îc ý nghÝa cña h×nh anh rõng xµ nu: nghÜa thùc vµ biÓu tîng
diÔn ®¹t lu lo¸t, tr×nh bµy m¹ch lac.-§¶m b¶o ®óng, ®ñ , s©u s¾c c¸c yªu cÇu: 5-6®-§óng, ®ñ, cã ý ph© tÝch s©u : 3-4®-®óng, ®ñ, diÔn ®¹t cßn vông vÒ: 2®-Sai kiÕn thøc, thiÕu ý quan träng: 1®-ChÐp tµi liÖu, l¹c ®Ò hoµn toµn, kh«ng lµm:0®C.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 112
Bµi kiÓm tra viÕt sè 5Thêi gian: 90 phót
I/ Tr¾c nghiÖm: 2 ®iÓm1. NÐt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ phong c¸ch nghÖ thuËt th¬ Tè H÷u:a, Tr÷ t×nh chÝnh trÞ b, Khuynh híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹nc, TÝnh triÕt lÝ suy tëng d, Giäng t©m t×nh ngät ngµoe, Giµu tÝnh d©n téc2. Næi bËt trong th¬ Tè H÷u lµ:a, VÊn ®Ò sè phËn c¸ nh©n b, VÊn ®Ò vËn mÖnh d©n técc, VÊn ®Ò kh¸t väng h¹nh phóc løa ®«i d, C¶ 3 vÊn ®Ò trªn3. C¶m xóc nµo tiªu biÓu nhÊt trong bµi th¬ ViÖt B¾c:a, Ca ngîi con ngêi vµ c¶nh s¾c ViÖt B¾cb, Ca ngîi cuéc kh¸ng chiÕn hµo hïng cña d©n técc, Ngîi ca t×nh ®ång chÝ trong kh¸ng chiÕnd, Khóc h¸t ©n t×nh thuû chung cña con ngêi kh¸ng chiÕn víi quª h¬ng vµ víi nh©n d©n.4. Tè H÷u ®· kh«ng ®¸nh gi¸ th¬ NguyÔn Du:a, TiÕng th¬ng cña lßng mÑb, Lêi non níc tõ ngµn xa vµ väng ®Õn ngµn sauc, T×nh ®êi thiÕt thad, TiÕng trèng gäi qu©ne, Lµ kh¸t väng v¬n tíi h¹nh phóc cña con ngêi5. NÐt nµo sau ®©y lµ phong c¸ch nghÖ thuËt cña NguyÔn Tu©n:a, ChÊt th¬ chÊt tr÷ t×nh thÊm ®îm b, chÊt triÕt lý suy tëngc, ChÊt tµi hoa uyªn b¸c d, Kh¶ n¨ng ph©n tÝch t©m lý s¾c x¶o6. NguyÔn Tu©n qua t¸c phÈm Ngêi l¸i ®ß S«ng §µ muèn thÓ hiÖn:a, VÎ d÷ déi, kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn nh mét sù ®e do¹ nguy hiÓm ®èi víi con ngêib, NiÒm c¶m th«ng ®èi víi ngêi lao ®éng trong cuéc sèng khi ®èi diÖn víi thiªn nhiªn hung d÷c, T×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc vµ sù t«n vinh ngêi lao ®éng7. Trong tuú bót ngêi l¸i ®ß s«ng §µ NguyÔn Tu©n kh«ng h×nh dung S«ng §µ:a, Cã diÖn m¹o vµ t©m ®Þa cña kÎ thï sè métb, lµ cè nh©nc, Lµ vÜ nh©nd, Lµ t×nh nh©n8. KÎ thï ®èt mêi ngãn tay Tnó tríc mÆt d©n lµng môc ®Ých chñ yÕu cña chóng lµ:a, Lµm cho Tnó tµn phÕb, LÊy Tnó ®Ó uy hiÕp khiÕn d©n lµng ph¶i khiÕp sî kÎ thïc, Huû diÖt ®«i bµn tay cÇm vò khÝ cña Tnó vµ tiªu diÖt ý ®Þnh cÇm gi¸o m¸c cña d©n lµng.
II/ Tù luËn: 8®iÓm1. H·y nªu ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ ®Æc ®iÓm con ngêi NguyÔn Tu©n2. Ph©n tÝch ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh Rõng xµ nu trong truyÖn ng¾n Rng xµ nu cña
NguyÔn Trung Thµnh
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 113
Ngµy so¹n: 4.2.2008 TiÕt: 62+1TuÇn d¹y:11->16.2.2008
§Êt níc( TrÝch “MÆt ®êng kh¸t väng”)
- NguyÔn Khoa §iÒm-A. Môc §Ých – Yªu cÇu:- Gióp HS:- C¶m nhËn ®îc ph¸t hiÖn cña t¸c gi¶ vÒ cÊu tróc trong chiÒu s©u VH- lÞch sö, trong sù gÇngòi, th©n thiÕt víi ®êi sèng hµng ngµy cña con ngêi, víi sù sèng cña mçi ngêi.- T tëng cèt lâi cña nhËn thøc vÒ ®Êt níc trong ®o¹n th¬ lµ “ §Êt níc cña nh©n d©n”B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n, Th¬ 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:: - KiÓm tra sÜ sè
- KiÓm tra bµi so¹nII. KiÓm tra bµi cò:*C©u hái: Nªu ý nghÜa cña h×nh tîng c©y Xµ Nu vµ rõng Xµ Nu trong truyÖn ng¾n cïng tªn cña NTT.*Yªu cÇu: HS nªu ®îc nh÷ng ý nghÜa sau:
- C©y Xµ Nu cã vÞ trÝ ý nghÜa ®Æc biÖt trong thiªn truyÖn- Nªu h×nh tîng c©y Xµ Nu:+ ý nghÜa ch©n thùc+ ý nghÜa h×nh tîng
III. Bµi míi:Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t
-HS ®äc phÇn tiÓu dÉn T247-248GV nhÊn m¹nh mét sè ý
C¶m nhËn chung cñ em vÒ ®o¹n th¬?
I. T×m hiÓu chung:1, T¸c gi¶:- Sinh n¨m 1943. Quª: Thõa Thiªn HuÕ- N¨m 1946: sau khi tèt nghiÖp trêng §HSP HN. ¤ng trë vÒNam tham gia chiÕn ®Êu chèng MÜ cøu níc.- ¤ng lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ tiªu biÓu.- Th¬ NK§ giµu chÊt suy t, c¶m xóc dån nÐn, thÓ hiÖn t©mt cña ngêi trÝ thøc.- 1975: ¤ng tiÕp tôc ho¹t ®éng v¨n ho¸ v¨n nghÖ.- ¤ng tõng lµ bé trëng bé v¨n ho¸ th«ng tinn nay ®· nghØhu.- TP chÝnh: “ §Êt ngo¹i «”(1972); MÆt ®êng kh¸tväng(1974)2, C¶m nhËn chung vÒ ®o¹n th¬:( TrÝch phÇn ®Çu ch¬ng 5 trong trêng ca “MÆt ®êng kh¸tväng”)- ViÕt theo thÓ th¬ tù do nhiÒu liªn tëng, dùa trªn c¸c c©u cadao, tôc ng÷ , phong tôc tËp qu¸n cña ngêi d©n.- §o¹n th¬ viÕt vÒ sù thøc tØnh cña tuæi trÎ c¸c thµnh thÞ vïngt¹m chiÕm MiÒn Nam, bé mÆt x©m lîc cña §Õ Quèc MÜ,Híng vÒ ngêi d©n ®Êt níc, ý thøc ®ícos mÖnh cña tÇnglíp m×nh ®øng dËy xuèng ®êng ®Êu tranh.II. Ph©n tÝch:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 114
C¶m nhËn cña NK§ vÒ ®Êt níc?
PhÇn cuèi NK§ nªu t tëng g× vÒ ®Êtníc?
1, PhÇn ®Çu (Tõ ®Çu-> “ Lµm lªn ®Êt níc mu«n ®êi”C¶m nghÜ cña t¸c gi¶ ®èi víi ®Êt níc:“ Khi ta lín lªn, ®Êt níc ®· cã råi...........®Êt níc cã tõ nh÷ng ngµy ®ã”+ §Êt níc cã ngay tõ trong cuéc sèng cña chóng ta, tõ lêikÓ chuyÖn cña Bµ, cho ®Õn t×nh nghÜa thuû chung cña chamÑ, ®Õn c¸i h¹t muèi ta ¨n, ®Õn c¸i kÌo ,c¸i cét trong nhµ=> §Êt níc lµ nh÷ng g× b×nh dÞ, gÇn gòi th©n thuéc víi conngêi- TiÕp ®ã, T¸c gi¶ c¶m nhËn ®Êt níc tõ c¸c ph¬ng tiÖn ®Þalý lÞch sö. §Êt níc kh«ng chØ lµ nói s«ng rõng bÓ, mµ cßn lµkh«ng gianganf gòi víi con ngêi, víi anh, víi em, víi mÑ“ §Êt níc lµ n¬i anh ®Õn trêngnã lµ n¬i em t¾m................”§Êt níc lµ n¬i ta hß hÑn+ §Êt níc lµ n¬i thiªng liªng vµ tù hµo biÕt mÊy. Cha rång,mÑ tiªn lµ n¬i sinh tån cña d©n téc qua bao thÕ hÖ“ §Êt lµ n¬i chim vÒNíc lµ n¬i rång ëL¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬§Î ra ®ång bµo ta trong bäc trøng”- §o¹n th¬ kÕt thóc b»ng lêi nh¾n nhñ thÕ hÖ trÎ víi nh÷ngtr¸ch nhiÖm víi ®Êt níc.“ Em ¬i ®Êt níc lµ m¸u x¬ng cña m×nhH·y biÕt g¾n bã vµ san sÎph¶i biÕt ho¸ th©n cho d¸ng h×nh xø sëlµm nªn ®Êt níc mu«n ®êi......”2, PhÇn cuèi:T tëng ®Êt níc cña nh©n d©n:“ Nh÷ng ngêi vî nhí chång cßn gãp cho ®Êt níc nh÷ngnóiCÆp vî chång yªu nhau gãp lªn hßn trèng m¸i.......”Suèt mÊy ngµn n¨m lÞch sö , nh©n d©n ta ®· s¸ng t¹o ra ®Êtníc víi nói cao, s«ng dµi, biÓn réng, víi nh÷ng tªn ®Êt tªnlµng vêi vîi ngh×n trïng.Gîi lªn trong lßng ngêi ®äc mhí vÒ «ng cha ®· tõng mangg¬m ®i x©y dùng vê câi, lÊn biÓn khai hoang. §o¹n th¬ nhmét ®µi tëng niÖm c«ng ®øc cña ngêi d©n, nh÷ng anhhïng cha anh ®· gãp m¸u vµ må h«i x©y dùng ®Êt níc. TiÕp®ã nhµ th¬ ®i tíi mét nhËn thøc kh¸i qu¸t vµ ë ®©u trªn kh¾pruéng ®ång bê b·i n¬i sinh tån cña gièng nßi.- LiÖt kª: nói Väng Phu. Tuy nhiªn ®ã kh«ng ph¶i lµ sù liÖtkª ®¬n gi¶n, mçi ®Þa danh ®îc nh×n theo chiÒu s©u lÞch söv¨n ho¸, nh©n d©n ®· soi bãng vµ hiÖn diÖn ë bÊt cø n¬i nµotrªn b¶n ®å Tæ Quèc.+ Nh©n d©n ®· lµm lªn lÞch sö oai hïng: ®ã lµ nh÷ng ngêiv« danh trong suèt trêng k× lÞch sö, hä ®· cèng hiÕn vµ hisinh cho d©n téc+ Kh«ng nh¾c ®Õn mét tªn tuæi cô thÓ nµo mµ chØ nh¾c ®Õnnh÷ng ngêi v« danh tiÕp nèi c¸c thÕ hÖ b¶o vÖ gi÷ g×n ®Êtníc nµy “ Kh«ng ai nhí hoÆc ®Æt tªn nhng....”- Nh©n d©n lµ nh÷ng ngêi ®· s¸ng t¹o ra v¨n ho¸, phongtôc, tËp qu¸n, tiÕng nãi... ®Ó lµm nªn cèt c¸ch tinh thÇn ViÖt
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 115
NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt?
Nam.“ Hä gi÷ vµ truyÒn cho ta h¹t lóa...”* NT: t¸c gi¶ sö dông nh÷ng c©u th¬ ®îc x©y dùng b»ngnh÷ng h×nh ¶nh gi¶n dÞ b»ng chÝnh chÊt liÖu cuéc sèng hµngngµy-> ®¹t ®îc møc ®é ch©n thµnh, xóc ®éng- M¹ch suy nghÜ dån tô ë phÇn cuèi: t¸c gi¶ tr×nh bµy nh÷ngt tëng cèt lâi “ §Êt níc cña nh©n d©n”TiÕp theo, t¸c gi¶ triÓn khai t tëng trªn b»ng 4 c©u th¬:§Êt níc cña nh©n d©n:- §Êt níc ca dao thÇn tho¹i- ................cña t×nh yªu say ®¾m-..................cña t×nh nghÜa nång hËu- .................ý chÝ chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng kÎ thï.-> 5 c©u th¬ ng¾n gän nhng ®· bao qu¸t tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc:v¨n häc, chÝnh trÞ, t×nh yªu... ®Ó ®i ®Õn kh¸i qu¸t tÊt c¶ ®·lµm lªn ®Êt níc.3, Vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt:- ThÓ th¬ tù do rÊt gÇn víi lèi nãi tù nhiªn cho phÐp c©u ch÷co d·n linh ho¹t, phãng tóng ®Ó nãi hÕt nh÷ng cung bËctrong suy nghÜ, c¶m xóc.- Bao trïm c¶ ®o¹n trÝch lµ viÖc sö dông kh¸ nhuÇn nhuyÔnvèn v¨n häc, v¨n häc d©n gian, cæ tÝch, thÇn tho¹i: Mçi khisö dông chÊt liÖu nµy, nhµ th¬ ®· thæi h¬i thë thêi ®¹i vµochóng lµm chóng hiÖn ra trong d¸ng vÎ chiÒu s©u lín.* Tæng kÕt:-ND: nhËn thøc míi mÎ vÒ ®Êt níc- NT : §Ëm chÊt d©n gian
IV.Cñng cè:Quan niÖm vÒ §Êt níc cña NK§ vµ N§T cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau?*§Êt níc:LÞch sö, ®Þa lý*NK§: §Êt – Níc.*N§T: BÇu trêi vµ mÆt ®Êt..........V. DÆn dß:HS thuéc ®o¹n th¬, n¾m ®îc quan niÖm vÒ ®Êt níc cña NK§E. Rót kinh nghiÖm:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 116
Ngµy so¹n 11.2.2008 TiÕt: 63TuÇn d¹y 18->23.2.2008
C¸ch lµm bµi ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò v¨n häc
A.Môc tiªu bµi häc:1.n¾m ®îc c¸c yªu cÇu vÒ ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò VH2.cã kÜ n¨ng ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò VHB. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Lµm v¨n 12.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, thùc hµnhD. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc;II.KiÓm tra bµi cò*C¸ch lµm bµi ph©n tÝch T¸c phÈm v¨n häc?* §¸p ¸n: C¸ch lµm bµi ph©n tÝch T¸c phÈm v¨n häc:1.X¸c ®Þnh yªu cÇu ®Ò bµi2.§Þnh híng vµ lËp ý;a.Cô thÓ ho¸ luËn ®Ò ë ®Ò bµib.Ph©n tÝch s¬ bé TP theo ®Þnh híng.3.Chän chi tiÕt ®Ó ph©n tÝch.4.Ph©n tÝch chi tiÐt:a.Khai th¸c chøc n¨ng biÓu hiÖn cña c¸c chi tiÕt trong v¨n b¶nb.Dïng biÖn ph¸p ®èi chiÕu,so s¸nh suy luËn tõ bªn ngoµi ®Ó ph¸t hiÖn gi¸ trÞ5.Tæng kÕt, nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸III.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹tGäi 1 HS ®äc SGKGV Híng dÉn HS lÊy c¸c VD trong SGK, ph©ntÝch , lµm râ c¸c ý
Gv cho HS 10 phót ®Þnh híng, sau ®ã ®¹i diÖntr×nh bµy , th¶o luËn bæ sung
1.X¸c ®Þnh yªu cÇu ®Ò bµi2.§Þnh híng vµ lËp ý;a.Cô thÓ ho¸ luËn ®Ò ë ®Ò bµi: gi¶i thÝch kh¸i niÖmb.Ph©n tÝch s¬ bé theo ®Þnh híng kh¸i niÖm ®·gi¶i thÝch3.Chän dÉn chøng ®Ó ph©n tÝch.-LiÖt kª dÉn chøng(diÖn)-Khai th¸c 1-2 dÉn chøng tiªu biÓu4.Ph©n tÝch vÊn ®Ò:-Ph©n tÝch theo hÖ thèng chi tiÕt vÊn ®Ò.-Dïng biÖn ph¸p ®èi chiÕu,so s¸nh suy luËn tõ bªnngoµi ®Ó ph¸t hiÖn kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò5.Tæng kÕt, nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸*LuyÖn tËp:TÝnh d©n téc trong th¬ Tè H÷u=>Néi dung, h×nh thøc d©n técLÊy dÉn chøng trong bµi ViÖt B¾c, KÝnh göi cô
NguyÔn Du
IV.Cñng cè;
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 117
C¸c bµi tËp trong SGKV.DÆn dß:So¹n bµi B×nh gi¶ng V¨n häcC.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: 16.2.2008 Tiªt: 64-65TuÇn d¹y:18->23.2008
Lµm v¨n:B×nh gi¶ng v¨n häc
A. Môc tiªu bµi häc- HiÓu ®îc nhiÖm vô cña bµi b×nh gi¶ng cïng c¸c biÖn ph¸p b×nh gi¶ng th«ng thêng(1 tiÕt)- BiÕt vËn dông c¸c kh©u cña mét bµi lµm v¨n b×nh gi¶ng v¨n häc vµo b×nh gi¶ng th¬(1tiÕt)- N©ng cao kh¸i niÖm b×nh gi¶ng vµ c¸c líp b×nh gi¶ng- N¾m ®îc c¸c kh©u then chèt cña bµi b×nh gi¶ng th¬B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sgk, Sgv Lµm v¨n 12.C. C¸ch thøc thùc hiÖn:-HS chuÈn bÞ theo híng dÉn SGK.-Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn, thùc hµnhD. TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:II.KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë bµi tËp cña 5 HSIII. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Yªu cÇu cÇn ®¹tYªu cÇu HS nh¸c l¹i kiÕn thøc vÒ b×nh gi¶ng v¨nhäc?HS ®äc VD trong SGK
C¸c bíc lµm bµi B×nh gi¶ng v¨n häc?
I. Mét sè biÖn ph¸p b×nh gi¶ng v¨n häc:1.miªu t¶ TP, ®o¹n trÝch ®em gi¶ng2.miªu t¶ tø cña bµi th¬.3.thuËt l¹i néi dung, ý tø ®o¹n trÝch, nhÊn m¹nhchi tiÕt giµu ý nghÜa.4.nhËp th©n vµo TG ®Ó nãi râ ý mµ TG muèn nãi.5.NhËp th©n vµo h×nh tîng ®Ó nãi râ ý nghÜa cñah×nh tîng.6. Liªn hÖ , ®èi chiÕu víi nh÷ng bµi th¬, ý th¬, c©uth¬ gÇn gòi, t¬ng ®ång ®Ó b×nh gi¶ng, khai th¸c ýth¬.7. Gi¶ng gi¶i ý nghÜa tõ “§¾t”, tõ then chèt vµ vÞtrÝ, quan hÖ cña nã tr«ng v¨n b¶n nh»m hiÓu chänND biÓu hiÖn cña v¨n b¶n8. Tëng tîng, më réng h×nh tîng nh mét thñph¸p b×nh gi¶ngII. C¸ch lµm bµi b×nh gi¶ng th¬:ViÖc lËp ý cho bµi th¬ b¾t ®Çu tõ sù kh¸m ph¸ tøth¬, ng«n ng÷ th¬1, Giíi thiÖu xuÊt xø vµ kh¸i qu¸t vÒ TP- XuÊt xø: chç mµ tõ ®ã TP, ®o¹n trÝch ®îc dÉnra-> nhËn xÐt vÒ dÞ b¶n TP2, Ph¸t biÓu vÒ cÊu tø, vÒ ®¹i ý bµi th¬
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 118
- CÊu tø: qu¸ tr×nh t duy ®Ó s¸ng t¹o ra ra h×nhtîng nghÖ thuËt- CÊu tø hay tø chØ sù kÕt hîp ®Æc biÖt gi÷a h×nh¶nh vµ t tëng3, §Ó lµm s¸ng tá thªm c¸i tø vµ ý th¬, cÇn lÇnlît ph©n tÝch nghÜa lý, m¹ch l¹c bµi th¬, ý nghÜacña tõ ng÷- Chó ý cÇn nªu ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¸cthêng,l¹, råi c¾t nghÜa c¸c biÓu hiÖn4, §¸nh gi¸ gi¸ trÞ v¨n häc cña TP- gi¸ trÞ nh©nv¨n vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËtBµi tËp 1 vµ 2 (101)IV. Cñng cè dÆn dß:- BTVN: 3,4 (107)- B×nh gi¶ng chó ý kh¬i gîi, ph¸t hiÖn nh÷ng chçl¹, ®Æc s¾c, cã vÇn ®Ò- B×nh gi¶ng cÇn cã trùc c¶m, trùc gi¸c vµ ph©ntÝch vÒ mÆt logÝc ( t×nh c¶m vµ lÝ trÝ)
IV.Cñng cè;C¸c bµi tËp trong SGKV.DÆn dß:So¹n bµi M¶nh tr¨ng cuèi rõngC.Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: 17.2.2008 TiÕt: 66-67-68TuÇn d¹y: 18->23.2.2008
M¶nh tr¨ng cuèi rõng- NguyÔn Minh Ch©u-
A. Môc ®Ých- Yªu cÇu:- Gióp HS thÊy ®îc vÎ ®Ñp t©m hån giµu tÝnh lý tëng cña thÕ hÖ trÎ VN, søc m¹nh cña chñ nghÜa anhhïng trong nh÷ng n¨m chèng MÜ.- HiÓu ®îc ®Æc ®iÓm truyÖn ng¾n NMC giai ®o¹n tríc 1975; c¸i nh×n ®«n hËu, tin yªu ®èi víi cuéc®êi, vît lªn trªn c¸i hµng ngµy híng vÒ c¸i cao c¶, trong s¸ng; nghÖ thuËt kÓ truyÖ hÊp dÉn( nhµ v¨ntù trÇn thuËt c¸ch chän lùa t×nh huèngB/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n, TruyÖn vµ kÝ 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 119
I.æn ®Þnh tæ chøc:: - KiÓm tra sÜ sè-KiÓm tra bµi so¹n
II. KiÓm tra bµi cò:*C©u hái: Ph©n tÝch ®o¹n th¬ thø hai tõ “ nh÷ng ngêi vî nhí chång......”®Ó lµm næi bËt t tëng cètlâi cña ®o¹n trÝch: “ §Êt níc nµy lµ ®Êt níc cña nh©n d©n”*Yªu cÇu: HS cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, miÔn lµ nªu ®îc 1 sè ý- §Êt níc lµ sù chung ®óc, tËp hîp cña tÊt c¶ nh÷ng g× mµ con ngêi VN nµo còng biÕt, còng thÊyth©n thiÕt vµ yªu mÕn: “ nh÷ng h×nh ¶nh ®Þa danh lèi sèng phong tôc- §Êt níc cña mu«n ®êi, sù g¾n bã vµ thèng nhÊt gi÷a c¸c yÕu tè: ®Þa lÝ, VH, phong tôc; c¸i riªng- c¸ichungIII.Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t- Qua phÇn tiÓu dÉn em h·y nªu nhËnxÐt cña em vÒ nhµ v¨n NMC?
- Nªu qu¸ tr×nh ra ®êi cña truyÖn ng¾nM¶nh tr¨ng cuèi rõng?
- Em h·y nªu chñ ®Ò cña TP?
NhËn xÐt vÒ t×nh huãng truyÖn?
Ên tîng ban ®Çu cña L·m víi NguyÖtnh thÕ nµo?
I. T×m hiÓu chung1, T¸c gi¶: SGK2, XuÊt xø- Hoµn c¶nh s¸ng t¸c- XuÊt xø: rót tõ tËp “ Nh÷ng vïng trêi kh¸c nhau”(70)- HC s¸ng t¸c: nh÷ng n¨m ®Çu cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹icña ®Õ quèc MÜ ë MiÒn B¾c- Lóc ®Çu tªn TP: M¶nh tr¨ng sau ®æi l¹i...3, Tãm t¾t cèt truyÖn:4, Chñ ®Ò:- Qua c©u chuyÖn t×nh yªu cña mét ngêi chiÕn sÜ l¸i xeTrêng S¬n vµ c« thanh niªn xung phong, nhµ v¨n ca ngîiphÈm chÊt tèt ®Ñp cña con ngêi VN trong nh÷ng n¨mkh¸ng chiÕn chèng MÜII. Ph©n tÝch TP:1, T×nh huèng truyÖn:- T×nh huèng: + mét cuéc hÑn hß k× l¹V× ®©y lµ cuéc hÑn ®Çu tiªn cña nh÷ng ngêi ®· cã t×nh ývíi nhau mµ cha biÕt mÆt nhau. Khi biÕt nhau th× hä l¹ikh«ng ®îc gÆp nhau.+ §iÓm hÑn kh«ng gièng víi nh÷ng cuéc hÑn th«ng thêng,hä biÕt nhau ë nh÷ng n¬i träng ®iÓm ®¸nh ph¸ cña kÎ thï.-> ý nghÜa cña t×nh huèng:+ Gi÷ cho c©u chuyÖn ë d¹ng m¬ hå kh«ng dÉn ®Õn nh÷ngquan hÖ cô thÓ.+ Còng nh m¶nh tr¨ng ë n¬i cuèi rõng lóc Èn, lóc hiÖn nhtrß ch¬i ó tim-> kÝch thÝch trÝ tß mß.+ qu¸ tr×nh ®i ®Õn ®iÓm hÑn: béc lé phÈm c¸ch tèt ®Ñp sùchuyÓn biÕn vÒ tÝnh c¸ch.2, Nh©n vËt NguyÖt:- Lµ mét c« g¸i ®Ñp: ®Ñp tõ c¸i tªn, ®Ñp tõ h×nh d¸ng, ngo¹ih×nh ®Õn tÝnh c¸ch néi t©m, ®Ó nh©n vËt L·m ph¸t hiÖn dÇndÇn.- NguyÖt ®îc miªu t¶ trong c¸i nh×n cña L·m:a, Nh÷ng Ên tîng ban ®Çu:- C« NguyÖt xuÊt hiÖn ë thïng xe ®Ó ®i nhê, ®Æt anh ë t×nhthÕ ®· råi-> t©m lÝ lóc ®Çu cña anh lµ bùc béi-> anh ®· h×nhdung ra c¶nh kh«ng mÊy thiÖn c¶m: “ Mét anh l¸i xe....”->anh cµng bùc béi- Qua ®èi tho¹i, L·m ph¸t hiÖn ra tiÕng nãi cña c« g¸i:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 120
- VÎ ®Ñp h×nh thøc cña nh©n vËt NguyÖtcã g× ®Æc biÖt?
- VÎ ®Ñp t©m hån cña NguyÖt vµ nh÷ngngêi con g¸i VN kh¸ng chiÕn thÓ hiÖnnh thÕ nµo?
trong l¾m, b×nh tÜnh cøng cái , còng rÊt b¹o d¹n.-> Ên tîng ban ®Çu: bÊt ngê.b, VÎ ®Ñp ngo¹i h×nh:- §îc L·m dÇn dÇn ph¸t hiÖn ra- Nh©n mét ®oµn xe xÝch ®i xu«i, anh l¸i xe ph¶i ®ç xe ®Ótr¸nh-> anh tranh thñ chui xuèng gÇm xe ®Ó kiÓm tra m¸y,anh nh×n thÊy gãt ch©n cña mét c« g¸i-> chi tiÕtDC: + ®«i gãt ch©n hång hång, s¹ch sÏ, gÊu quÇn lôa ®enchÊm m¾t c¸+ qua ¸nh ®Ìn tï mï cña ®oµn xe xÝch lao ®i Çm Çm bªnc¹nh L·m ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp gi¶n dÞ, m¸t mÎ nh h¬ngnói to¶ ra tõ tÊm th©n m¶nh dÎ, ¸o chÝt h«ng võa khÝt, tãctÕt hai d¶i-> sù trÎ trung to¸t ra tõ c« g¸i:+Khi anh l¸i xe ph¸t hiÖn ra tªn c« g¸i lµ NguyÖt-> còng lµlóc ¸nh tr¨ng thùc tuÇn xuÊt hiÖn trªn cöa xe-> sù t¬ng®ång- Díi ¸nh tr¨ng, vÎ ®Ñp cña NguyÖt cµng r¹ng rì:+ soi tãc s¸ng lªn+ m¸i tãc dµy+ Khu«n mÆt ngêi lªn díi ¸nh tr¨ng- Cuèi TP nhµ v¨n ®Ó nh©n vËt L·m ph¸t biÓu.“ T«i lªn xe phãng nh bay vÒ tiÒn tiªu víi niÒm vui síng.Cã lóc t«i c¶m thÊy c« ta quay l¹i, khu«n mÆt ®Ñp léng lÉy®Çy tr¨ng”-> TL: nhµ v¨n NMC ®· thi vÞ ho¸ vÎ ®Ñp cña NguyÖt khiÕnL·m bÞ chinh phôc.c, VÎ ®Ñp néi t©m:- NhËn xÐt chung: NguyÖt kh«ng chØ ®Ñp h×nh thÓ bªn ngoµimµ c« cßn th«ng minh, kiªn quyÕt, dung c¶m- Khi tíi n¬i xuèng, NguyÖt cßn ®a tiÕp ngêi l¸i xe ®imét ®o¹n víi lÝ do rÊt ®¬n gi¶n: “ anh ®· cho em ®i nhê xelóc khã kh¨n l¹i bá anh !”-> c« g¸i rÊt cã tr¸ch nhiÖm- Däc ®êng xe L·m gÆp khã kh¨n: ®êng xÊu, trêi tèi,®Þch ®¸nh bom to¹ ®é-> NguyÖt hÕt lßng gióp ®ì.+ nhanh nhÑn dÉn ®êng+ Khi léi xe sang s«ng-> dÉn ®êng+ Khi ®Èy anh l¸i xe vµo chç tró Èn- Trong mäi t×nh huèng, c« g¸i rÊt th«ng minh, b×nh tÜnhøng xö.+ Cã khi b¾t anh l¸i xe tró Èn an toµn tÝnh m¹ng+ Cã khi ra lÖnh ph¶i l¸i xe thËt nhanh v× ®Þch vÉn cßn ®¸nhbom tiÕp- NguyÖt bÞ th¬ng: “ VÕt m¸u bªn vai NguyÖt, vÕt m¸uch¶y xuèng ®á c¶ c¸nh tay ¸o xanh”. Nhng NguyÖt kh«ngkªu ®au ®ín, N nh×n vÕt th¬ng cêi-> ®Ó an lßng anh l¸ixe.-> thùc sù dòng c¶m-> tÊm lßng vÞ tha* TL: mét lÇn n÷a NMC thi vÞ ho¸ vÎ ®Ñp cña N, vÎ ®Ñp cñaN hiÖn lªn chãi ngêi trong mét khung c¶nh ®¹n bom d÷ déis¸ng ngêi phÈm chÊt anh hïng CM.- NMC t« ®iÓm thªm vÎ ®Ñp cña N b»ng sù chung thuû,
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 121
NhËn xÐt vÒ t×nh yªu cña NguyÖt vµL·m?
NhËn xÐt vÒ nh©n vËt L·m?
Em h·y nhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ, ý nghÜa , ttëng cña h×nh tîng tr¨ng
NhËn xÐt vÒ nhan ®Ò t¸c phÈm?
- C¶m høng bao trïm TP lµ g×?
niÒm tin yªu ®ång ®éi cña Nd, C©u chuyÖn t×nh yªu cña L·m vµ NguyÖtN yªu L lµ qua lêi kÓ cña ngêi chÞ vµ bÞ thu hót nhÊt bëi chitiÕt: L trèn nhµ ®i bé ®éi-> t×nh yªu dùa trªn lßng d¶m phôct×nh yªu ®Êt níc Tæ Quèc cña L.- Yªu, t×nh yªu chung thuû: sù chungthuû dùa trªn niÒm tinyªu ®ång ®éi.H×nh ¶nh: sîi chØ xanh ãng ¸nhT¬ng ph¶n: sîi chØ xanh ãng ¸nh( kh«ng bÞ tµn ph¸)>< cÇu®¸ xanh( bÞ tµn ph¸ ®æ gËp xuèng)=> Kh¼ng ®Þnh: søc m¹nh cña t©m hån, t×nh yªu, niÒm tinkh«ng thÓ bÞ tµn ph¸, kh«ng bom ®¹n nµo tµn ph¸ ®îc3.Nhân vật Lãm :-Theo lời kể của chị Tính : Lãm trốn nhà đi bộ đội.-Trong quân đội: Anh dày dạn kinh nghiệm trong việc vậnchuyển hàng quân sự cho tiền tuyến .-Trong khi cứu xe cứu người anh luôn bình tĩnh dũng cảmkhông sợ hy sinh và luôn đặt nhiện vụ lên trên hết, anh khóchịu khi đồng chí lái phụ cho một cô gái đi nhờ xe, nhưngkhi Ng giúp đỡ anh cứu xe thì trong anh “dâng lên một tìnhyêu Ng gần như mê muội lẫn cảm phục” .Đó là một thanhniên lí tưởng, có phẩm chất anh hùng, có một tâm hồntrong sáng và một tình cảm hết sức đẹp đẽ với Nguyệt .*Nhân vật chị Tính, chị Ng lão…họ thể hiện tinh thần lạcquan, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đã chiến đấu dũngcảm giữa mưa bom bão đạn, và có người đã hi sinh ở đó.4. H×nh ¶nh Tr¨ng- nhan ®Ò cña TP:a, H×nh ¶nh Tr¨ng:- h×nh ¶nh t¶ thùc: 6 lÇn t¶ tr¨ng, mçi lÇn t¶ mét kh¸c- Tr¨ng+ bÇu trêi ®ªm: khung c¶nh thiªn nhiªn ®Ñp, lµmnÒn cho c©u chuyÖn thªm thi vÞ* H×nh ¶nh tîng trng:- Tr¨ng- NguyÖt: t¶ tr¨ng t« ®iÓm thªm cho NguyÖt- Tr¨ng Èn hiÖn gièng nh trß ch¬i ó tim gi÷a N vµ L. BiÕtnhng kh«ng gÆp, gÆp mµ kh«ng biÕt.....-> t¬ng ®ångb, Nhan ®Ò:lóc ®Çu: “ M¶nh Tr¨ng”sau: “M¶nh Tr¨ng cuèi rõng”-> Cô thÓ ho¸ th©n, gÇn gòi h¬n, c¶m gi¸c vÒ ¸nh tr¨ng lu«nlu«n hoµ ®iÖu víi c¶m gi¸c cña ngêi con trai vµ ngêi cong¸i gièng nh m¶nh tr¨ng cuèi rõng.
->Nhan ®Ò phï hîp 5. Giá trị thẩm mĩ và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Lối kÓ chuyện : Trần thuật tg để nhân vật kể về chính tìnhyêu của mình dưới dạng hồi tưởng .
Ngôn Ngữ kể truyện : Không mang nét ngang tàng tinhnghịch cuả những người lái xe mà mang giọng điệu trongsáng giàu chất xúc động và suy tưởng.
-Cách xây dựng nhân vật : lồng ghép hai hình ảnhtrăng – Nguyệt để tạo nên nhân vật có nét đẹp hài hoà bổsung cho nhau “khung xe phía cô gái ngồi lồng đầy bóng
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 122
trăng… trăng soi thẳng vào khuôn mặt Nguyệt… khuônmặt đẹp lộng lẫy đầy ánh trăng…” tạo nên vẻ đẹp sángtrong thánh thiện, gợi sự tìm kiếm của mọi người “Hạtngọc ẩn trong bề sâu tâm hồn con người”.. => Một vẻ đẹplí tưởng.
-Tình huống truyện độc đáo. Một tình huống ngẫu nhiênkhông hề giả tạo vì nó rất phù hợp với hoàn cảnh chiếntranh. Cuộc tìm kiếm này “như một trò chơi ú tim” .III.Tổng kết.-Qua hình tượng nhân vật Ng nhà văn đã thể hiện CN anh
hùng CM và khám phá vẻ đẹp của tâm hồn con người VNtrong những năm c/tranh. Đó là những người c/sĩ dũngcảm họ đã chién thắng mọi sự tàn bạo…-“MTCR” là truyện ngắn giàu chất thơ và cảm hứng lãngmạn.
IV. Cñng cè dÆn dß:1.Sau khi häc bµi HS cÇn n¾m v÷ng kiÕn thøc ®Ó tr¶ lêi h÷ng c©u hái sau:1.1, Ph©n tÝch h×nh ¶nh tr¨ng trong“M¶nh tr¨ng cuèi rõng”cña NMC1.2,Ph©n tÝch vÎ ®Ñp lÝ tëng cña nh©n vËt NguyÖt qua con m¾t cña L·m2.So¹n bµi SãngE.Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n: 20.2.2008 TiÕt: 69+1TuÇn d¹y: 25.2->1.3.2008
Sãng- Xu©n Quúnh-
A. Môc ®Ých- yªu cÇu: Gióp HS:-Qua bµi th¬ c¶m nhËn ®îc mét t©m hån phô n÷ lu«n khao kh¸t, ch©n thµnh, nång hËu vµ d¸m bµy tákh¸t väng cña m×nh trong t×nh yªu.- ThÊy ®îc nh÷ng thµnh c«ng cña nghÖ thuËt bµi th¬ trong cÊu tø vµ h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu; c¶m nhËn®îc c¸i hay cña th¬ XQ: hån nhiªn, râ rµng nh kh«ng dông c«ng g× mµ l¹i kh«ng ph¶i kh«ng s©us¾c.B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n, Th¬ 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:: - KiÓm tra sÜ sè
-KiÓm tra bµi so¹nII. KiÓm tra bµi cò:*VÎ ®Ñp cña Nh©n vËt NguyÖt trong truyÖn M¶nh tr¨ng cuèi rõng?* Yªu cÇu:a, Nh÷ng Ên tîng ban ®Çu:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 123
- TiÕng nãi cña c« g¸i: trong l¾m, b×nh tÜnh cøng cái , còng rÊt b¹o d¹n.b, VÎ ®Ñp ngo¹i h×nh:- Díi ¸nh s¸ng cña ®Ìn gÇm:->gãt ch©n bãng hång, s¹ch sÏ, gÊu quÇn lôa ®en chÊm m¾t c¸-Qua ¸nh ®Ìn tï mï cña ®oµn xe xÝch ->tÊm th©n m¶nh dÎ, ¸o chÝt h«ng võa khÝt, tãc tÕt hai d¶i-> sùtrÎ trung to¸t ra tõ c« g¸i- Díi ¸nh tr¨ng, vÎ ®Ñp cña NguyÖt cµng r¹ng rì: Sîi tãc s¸ng lªn, m¸i tãc dµy, Khu«n mÆt ngêi lªndíi ¸nh tr¨ngc, VÎ ®Ñp néi t©m:- Th«ng minh, kiªn quyÕt, dòng c¶m- C« g¸i rÊt cã tr¸ch nhiÖm, nhanh nhÑn dÉn ®êngd, C©u chuyÖn t×nh yªu cña L·m vµ NguyÖt-T×nh yªu dùa trªn lßng d¶m phôc t×nh yªu ®Êt níc Tæ Quèc cña L.- Yªu, t×nh yªu chung thuû: sù chungthuû dùa trªn niÒm tin yªu ®ång ®éi.*H×nh ¶nh: sîi chØ xanh ãng ¸nh-> Kh¼ng ®Þnh: søc m¹nh cña t©m hån, t×nh yªu, niÒm tin kh«ng thÓ bÞtµn ph¸, kh«ng bom ®¹n nµo tµn ph¸ ®îcIII.Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GVvµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t
- Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña emvÒ XQ?
-§äc bµi th¬, ND chñ yÕu cñabµi th¬ lµ g×?
§äc khæ 1-2- NhËn xÐt vÒ thÓ th¬, nhÞp ®iÖu,giäng ®iÖu cña bµi th¬. C¸c yÕutè Êy cã t¸c dông nh thÕ nµotrong viÖc thÓ hiÖn néi dung,c¶m xóc bµi th¬?T×m c¸c tõ ng÷ ®èi lËp? T¸c gi¶miªu t¶ ®Æc tÝnh g× ë sãng?
Mèi quan hÖ gia 2 c©u ®Çu vµ2 c©u sau?
T×m c¸c thñ ph¸p nghÖ thuËt?
Tõ qui luËt cña thiªn nhiªn , TGnãi ®Õn qui luËt g× cña t×nhc¶m?
I. T×m hiÓu chung:1, T¸c gi¶:2, Hoµn c¶nh s¸ng t¸c:- 29/ 12/ 1967 kh¸ng chiÕn chèng MÜ- TËp: “ Hoa däc chiÕn hµo”3, Chñ ®Ò:T×nh yªu lµ sãng lßng,lµ kh¸t väng, lµ niÒm mong íc ®îc yªu®îc sèng HP trong mèi t×nh trän vÑn cña løa ®«i.II. Ph©n tÝch:1, C¶m nhËn vÒ sãng vµ t×nh yªu ( K1+2):T×nh yªu lu«n cã nhu cÇu ®îc chia sÎ, d·i bµy. XQ ®· mîn h×nhtîng sãng, mét h×nh tîng ®Ñp t¬ng øng víi t×nh yªu®Ó thæ lénçi niÒma, Khæ 1 : C¶m nhËn vÒ sãng:*2 c©u ®Çu: “ D÷ déi vµ dÞu ªm
ån µo vµ lÆng lÏ”+ 2 cÆp ®èi lËp: d÷ déi>< dÞu ªm; ån µo>< lÆng lÏ+ d÷ déi, ån µo: m¹nh mÏ, cuång nhiÖt+ dÞu ªm, lÆng lÏ: mhÑ nhµng, l¾ng s©u-> Ph¸t hiÖn vÒ sãng: ë nh÷ng tr¹ng th¸i kh¸c nhau, thËm chÝ ®èilËp nhau. Nã rÊt gièng t©m hån ngêi ®ang yªu.2 c©u th¬ gièng nh lêi tù b¹ch rÊt t¸o b¹o mµ còng rÊt ªm ®Òm.* 2 c©u tiÕp sau: “ Sãng kh«ng hiÓu næi m×nh”+ Nh©n c¸ch hãa+ Do sãng cã nh÷ng tr¹ng th¸i ®èi cùc nhau cho nªn sãng muèn tùkh¸m ph¸ m×nh, tù t×m hiÓu m×nh.-> t©m hån ngêi ®ang yªu ®· thæi hån vµo sãngb, Khæ 2: C¶m nhËn vÒ t×nh yªu.- Nh÷ng c©u hái liªn tiÕp- Sù triÓn khai ý th¬ cña khæ 1- NT: so s¸nh, båi hoµn“ Con s«ng ngµy xa vµ con s«ng ngµy nay”- Tõ ®ã t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh: kh¸t väng t×nh yªu tån t¹i mét quy luËttÊt yÕu trêng tån, bÊt tö qua n¨m th¸ng v« tËn
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 124
§äc khæ 3-4Nhµ th¬ lÝ gi¶i céi nguån cñasãng nh thÕ nµo?Cã thÓ lÝ gi¶i ®îc céi nguåncña t×nh yªu kh«ng?
BiÓu hiÖn cao nhÊt cña t×nh yªulµ g×?Nçi nhí ®îc miªu t¶ nh thÕnµo?
Khæ cuèi XQ béc lé kh¸t vängg×?
2. Khæ 3,4: Ng÷ng suy ngÉm vÒ céi nguån cña sãng vµ t×nh yªu- Khæ 3: nÕu “Sãng” lµ c¸i “T«i” tr÷ t×nh-> C¸i “T«i ” thø nhÊt vµ c¸i “T«i” thø hai lÝ gi¶i vÒ t×nh yªu “Tõn¬i nµo sãng lªn”- Khæ 4: nghÖ thuËt ®an xen khæ th¬ hay nhÊt cña bµi th¬“ Sãng.....giã” Giã b¾t ®Çu tõ ®©u-> Em còng kh«ng biÕt khi nµo ta yªu nhau-> Quy luËt: t×nh yªu lµ ®iÒu khã hiÓuvµ lµm sao ta cã thÓ biÕt ®îckhi nµo ta yªu nhau3.Nh÷ng cung bËc cña t×nh yªu: Nçi nhí(5-8) yªu lµ nhí:- Nçi nhí bao trïm kh«ng gian “ Con sãng...”- Nçi nhí mu«n ph¬ng mäi híng cña kh«ng gian
“.......B¾c........Nam”
- Nçi nhí da diÕt, kh¾c kho¶i “ Con sãng.....bêlßng em.........anh”
- §ã lµ mét lçi nhí t×nh yªu lín+ Khæ 5: “Bê”: xuÊt hiÖn bæ -> bæ xung cho ®èi tîng+ Khæ 6: Khæ duy nhÊt trong bµi th¬ cã 2 c©uNçi nhí: ý thøc, tiÒm thøc
“ Lßng em nhí ®Õn anhC¶ trong m¬ cßn thøc”
+ Khæ 7: Nãi vÒ emBµy tá sù duy nhÊt, thuû chung:Dï mu«n trïng c¸ch trë-> sãng tíibê4.Kh¸t väng vÒ t×nh yªu bÊt tö (Khæ 8)-T×nh yªu chØ g¾n víi 1 ®êi ngêi-> H÷u h¹n-Ho¸ th©n vµo sãng ®Ó bÊt tö ®Õn ngµn n¨m-> Ngêi phô n÷ yªu trong th¬ Xu©n Quúnh m¹nh b¹o, ch©n thµnhbµy tá nh÷ng niÒm khao kh¸t trong t©m hån m×nh, ®ã lµ mét t×nhyªu hÕt m×nh, quªn m×nh, nã còng ®ßi hái sù duy nhÊt, sù tuyÖt ®èivµ lu«n ®i liÒn víi kh¸t khao vÒ m¸i Êm gia ®×nh víi sù g¾n bã t©mhån, thuû chung.III. Tæng kÕt:* TrÇn §¨ng XuyÒn: “ Sãng ” lµ bµi th¬ rÊt tiªu biÓu cho t tëngvµ phÈm chÊt th¬ XQ ë giai ®o¹n ®Çu. Mét bµi th¬ võa xinh x¾n,võa duyªn d¸ng, võa m·nh liÖt trong s¸ng võa ý nhÞ s©u xa.
IV.Cñng cè: HS n¾m ®îc kiÕn thøc ®Ó cã thÓ tr¶ lêi nh÷ng c©u hái øng dông- VÎ ®Ñp t©m hån ngêi phô n÷ qua bµi th¬- Ph©n tÝch h×nh tîng sãng trong bµi th¬ cïng tªn cña XQV.DÆn dß:HÖ thèng l¹i ch¬ng tr×nh V¨n häc ViÖt Nam líp 12E. Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 125
Ngµy so¹n: TiÕt: 70TuÇn d¹y:
Lµm v¨n:Tr¶ bµi sè 5
A.Môc §Ých – Yªu cÇu:-§¸nh gi¸ kÕt qu¶ tiÕp nhËn v¨n häc cña HS: Tè H÷u, NguyÔn Tu©n, Rõng xµ nu-Cñng cè, ®¸nh gi¸ kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn cña HSB.Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:-Sæ chÊm bµi, bµi lµm cña HSC,TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc: - KiÓm tra sÜ sèII.Nh¾c l¹i ®Ò bµi:
Bµi kiÓm tra viÕt sè 5Thêi gian: 90 phót
I/ Tr¾c nghiÖm: 2 ®iÓm2. NÐt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ phong c¸ch nghÖ thuËt th¬ Tè H÷u:a, Tr÷ t×nh chÝnh trÞ b, Khuynh híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹nc, TÝnh triÕt lÝ suy tëng d, Giäng t©m t×nh ngät ngµoe, Giµu tÝnh d©n téc2. Næi bËt trong th¬ Tè H÷u lµ:a, VÊn ®Ò sè phËn c¸ nh©n b, VÊn ®Ò vËn mÖnh d©n técc, VÊn ®Ò kh¸t väng h¹nh phóc løa ®«i d, C¶ 3 vÊn ®Ò trªn9. C¶m xóc nµo tiªu biÓu nhÊt trong bµi th¬ ViÖt B¾c:a, Ca ngîi con ngêi vµ c¶nh s¾c ViÖt B¾cb, Ca ngîi cuéc kh¸ng chiÕn hµo hïng cña d©n técc, Ngîi ca t×nh ®ång chÝ trong kh¸ng chiÕnd, Khóc h¸t ©n t×nh thuû chung cña con ngêi kh¸ng chiÕn víi quª h¬ng vµ víi nh©n d©n.10. Tè H÷u ®· kh«ng ®¸nh gi¸ th¬ NguyÔn Du:a, TiÕng th¬ng cña lßng mÑb, Lêi non níc tõ ngµn xa vµ väng ®Õn ngµn sauc, T×nh ®êi thiÕt thad, TiÕng trèng gäi qu©ne, Lµ kh¸t väng v¬n tíi h¹nh phóc cña con ngêi11. NÐt nµo sau ®©y lµ phong c¸ch nghÖ thuËt cña NguyÔn Tu©n:a, ChÊt th¬ chÊt tr÷ t×nh thÊm ®îm b, chÊt triÕt lý suy tëngc, ChÊt tµi hoa uyªn b¸c d, Kh¶ n¨ng ph©n tÝch t©m lý s¾c x¶o12. NguyÔn Tu©n qua t¸c phÈm Ngêi l¸i ®ß S«ng §µ muèn thÓ hiÖn:a, VÎ d÷ déi, kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn nh mét sù ®e do¹ nguy hiÓm ®èi víi con ngêib, NiÒm c¶m th«ng ®èi víi ngêi lao ®éng trong cuéc sèng khi ®èi diÖn víi thiªn nhiªn hung d÷c, T×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc vµ sù t«n vinh ngêi lao ®éng13. Trong tuú bót ngêi l¸i ®ß s«ng §µ NguyÔn Tu©n kh«ng h×nh dung S«ng §µ:a, Cã diÖn m¹o vµ t©m ®Þa cña kÎ thï sè métb, lµ cè nh©nc, Lµ vÜ nh©nd, Lµ t×nh nh©n14. KÎ thï ®èt mêi ngãn tay Tnó tríc mÆt d©n lµng môc ®Ých chñ yÕu cña chóng lµ:a, Lµm cho Tnó tµn phÕb, LÊy Tnó ®Ó uy hiÕp khiÕn d©n lµng ph¶i khiÕp sî kÎ thïc, Huû diÖt ®«i bµn tay cÇm vò khÝ cña Tnó vµ tiªu diÖt ý ®Þnh cÇm gi¸o m¸c cña d©n lµng.II/ Tù luËn: 8®iÓm1.H·y nªu ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ ®Æc ®iÓm con ngêi NguyÔn Tu©n
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 126
2.Ph©n tÝch ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh Rõng xµ nu trong truyÖn ng¾n Rõng xµ nu cña NguyÔnTrung ThµnhIII.§¸p ¸n, biÓu ®iÓm:PhÇnI:1c,2b,3d,4e,5c,6c,7c,8cMçi ®¸p ¸n ®óng ®îc 0,25®, tæng:2®PhÇnII:C©u1: Nªu ®óng, ®ñ 4 ®Æc ®iÓm con ngêi NguyÔn Tu©n theo SGK
Mçi ý ®¬c 0,5 ®C©u 2: Ph©n tÝch ®îc ý nghÝa cña h×nh ¶nh rõng xµ nu: nghÜa thùc vµ biÓu tîng
diÔn ®¹t lu lo¸t, tr×nh bµy m¹ch lac.-§¶m b¶o ®óng, ®ñ , s©u s¾c c¸c yªu cÇu: 5-6®-§óng, ®ñ, cã ý ph© tÝch s©u : 3-4®-®óng, ®ñ, diÔn ®¹t cßn vông vÒ: 2®-Sai kiÕn thøc, thiÕu ý quan träng: 1®-ChÐp tµi liÖu, l¹c ®Ò hoµn toµn, kh«ng lµm:0®IV. NhËn xÐt:-Theo sæ ch©m bµiV.Ch÷a lçi sai:-Theo sæ chÊm bµiIV.§äc bµi viÕt kh¸:D.Rót kinh nghiÖm
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 127
Ngµy so¹n: TiÕt: 71-72TuÇn d¹y:
¤n tËp V¨n häc ViÖt Nam tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m ®Õn n¨m 1975
A. Môc ®Ých- yªu cÇu: Gióp HS:-Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc v¨n häc ViÖt Nam tõ C¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®Õn n¨m 1975.-RÌn kÜ n¨ng «n tËp, hÖ thèng kiÕn thøc cho HS.B/ Ph¬ng tiÖn d¹y häc:-SGK, SGV, Tµi liÖu bµi so¹n, Th¬ v¨n 1945-1975C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh:- Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK-Tæ chøc giê d¹y: ph¸t vÊn tr¶ lêi; th¶o luËn trao ®æi; gi¶ng b×nh….D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc:: - KiÓm tra sÜ sè
-KiÓm tra bµi so¹nII. KiÓm tra bµi cò:*§äc thuéc bµi th¬ Sãng cña Xu©n Quúnh. Ph©n tÝch khæ cuèi ®Ó thÊy ®îc kh¸t väng t×nh yªu trongth¬ chÞ?* Yªu cÇu:-Thuéc bµi th¬, ®äc diÔn c¶m.-Néi dung vµ nghÖ thuËt khæ cuèi:+ lµm sao-> M¬ íc, hi väng+§îc tan ra, thµnh tr¨m con sãng nhá->®îc ho¸ th©n vµo sãng: Kh¸t väng ®îc d©ng hiÕn+ BiÓn lín t×nh yªu-> Èn dô:t×nh yªu lín, bÊt tö vît lªn c¶ giíi h¹n cña ®êi ngêi-> Híng vÒ t×nh yªu bÊt tö--> Ngêi phô n÷ yªu trong th¬ Xu©n Quúnh m¹nh b¹o, ch©n thµnh bµy tá nh÷ng niÒm khao kh¸t trongt©m hån m×nh, ®ã lµ mét t×nh yªu hÕt m×nh, quªn m×nh, nã còng ®ßi hái sù duy nhÊt, sù tuyÖt ®èi vµlu«n ®i liÒn víi kh¸t khao vÒ m¸i Êm gia ®×nh víi sù g¾n bã t©m hån, thuû chung.III.Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GVvµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t*Xem l¹i bµi kh¸i qu¸t:-Nªu nh÷ng tiÒn ®Ò cña sù ph¸ttriÓn VH giai ®o¹n 1945-1975?
-KÓ tªn c¸c giai ®o¹n vµ thµnhtùu t¬ng øng?
-Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n?
-HS xem phÇn Môc lôc cñaSGK, kÓ tªn TP ®· häc, n¨ms¸ng t¸c, t¸c gi¶?
A. Kh¸i qu¸t vÒ VHVN 1945-1975:1.Nh÷ng tiÒn ®Ò chung cho sù ph¸t triÓn:-§êng lèi l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng vµ sù ®ãng gãp tÝch cùccña c¸c nhµ v¨n.-HiÖn thùc C¸ch m¹ng kh¬i nguån s¸ng t¹o vµ lµ ®èi tîng ph¶n¸nh chñ yÕu cña nhiÒu TP v¨n ch¬ngMét ®éi ngò c¸c nhµ v¨n giµu nhiÖt t×nh c¸ch m¹ng vµ søc s¸ngt¹o.2.Nh÷ng thµnh tùu qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn:-3 giai ®o¹n-Thµnh tùu : Néi dung t tëng, hÖ thèng ®Ò tµi,hiÖn thùc ®îcph¶n ¸nh, ®éi ngò s¸ng t¸c, phong c¸ch, thÓ lo¹i...3. Mét vµi ®Æc ®iÓm chung:-Môc ®Ých: VH phôc vô sù nghiÖp c¸ch m¹ng, cæ vò chiÕn ®Êu.-§èi tîng: VH híng vÒ quÇn chóng: c«ng, n«ng, binh.-TÝnh chÊt: VH mang khuyng híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹n.B. HÖ thèng c¸c t¸c phÈm V¨n häc ViÖt Nam 1945-1975:I..Tuyªn ng«n ®éc lËp (1945)- Hå ChÝ MinhII.Th¬ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 128
Nh÷ng chñ ®Ì c¬ b¶n cña VH1945-1975
1.T©y tiÕn (1948)_Quang Dòng2.Bªn kia s«ng §uèng(1948)_Hoµng CÇm3.§Êt níc(1948-1955)_NguyÔn §×nh ThiIII.V¨n xu«i kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p:1.§«i m¾t (1948)_Nam Cao2.Vî chång A Phñ (1953)_T« Hoµi3.Vî nhÆt (Sau 1954)_Kim L©nIV.T¸c gia Tè H÷u:1.ViÖt B¾c (1954)2.KÝnh göi cô NguyÔn Du(1965)V.Th¬ x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chèng MÜ:1.TiÕng h¸t con tµu.(1958-1960)_ChÕ Lan Viªn2.C¸c vÞ La h¸n chïa T©y Ph¬ng(1960)._Huy CËn.3.§Êt níc-trÝchMÆt ®êng kh¸t väng.(1971)4.Sãng (1967)_Xu©n QuúnhVI.T¸c gia NguyÔn Tu©n:1.Ngêi l¸i ®ß s«ng §µ(1960) _NguyÔn Tu©nVII. V¨n xu«i x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chèng MÜ:1, Mïa l¹c(1960)_NguyÔn Kh¶i.2.Rõng xµ nu(1965)_NguyÔn Trung Thµnh3.M¶nh tr¨ng cuèi rõng(1970)_NguyÔn Minh Ch©u.C.Mét sè chñ ®Ò lín cña VH giai ®o¹n 1945-1975:I.Chñ ®Ò vÒ th©n phËn con ngêi:-Hä lµ nh÷ng n¹n nh©n cña XH cò.1.Vî chång A Phñ:-V¹ch trÇn téi ¸c man rî cña giai cÊp thèng trÞ: Cha con nhµ thènglÝ, cuéc xö ¸n k× k¹ vµ tµn b¹o...-PhÈm chÊt tèt ®Ñp, søc sèng tiÒm tµng: MÞ, APhñ...-ThÊu hiÓu c¶m th«ng t©m t, t×nh c¶m nh÷ng con ngêi bÞ chµ®¹p: Miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ...-Kh¸t väng gi¶i phãng: MÞ vµ APhñ ch¹y tho¸t, ®Õn PhiÒng Xa...2.Vî nhÆt:-NiÒm tin vµo gi¸ trÞ vµ kh¸t väng h¹nh phóc cña con ngêi3.Mïa l¹c:-Ca ngîi vµ cã niÒm tin s©u s¾c vµo mèi quan hÖ XH míi tèt ®Ñp sÏlµm håi sinh nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh.4.C¸c vÞ La H¸n chïa T©y Ph¬ng:-Chia sÎ nçi ®au cña qu¸ khø cha «ng, vµ t×m c¸ch tr¶ lêi c©u háicña lÞch sö díi ¸nh s¸ng cña thêi ®¹i míi.II.Chñ ®Ò §Êt níc:1.Ngêi l¸i ®ß s«ng §µ:-Ngîi ca ®Êt níc giµu ®Ñp, nh©n d©n anh hïng.2.Bªn kia s«ng §uèng:-Nuèi tiÕc, xãt xa, c¨m hËn tríc nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng bÞ giÆctµn ph¸.3.§Êt níc –N§T:-NiÒm vui gi¶i phãng, ý thøc lµm chñ, tinh thÇn kiªn cêng, bÊtkhuÊt b¶o vÖ quª h¬ng.4.§Êt níc- NK§:-LÏ sèng, lichj sö, v¨n ho¸, con ngêi lµm lªn søc m¹nh tinh th©n fto lín cña d©n téc.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 129
5. TiÕng h¸t con tµu:-Nh©n d©n, ®Êt níc lµ nguån céi cña th¬ ca.III. Chñ ®Ò vÒ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng:1.T©y tiÕn:-VÎ ®Ñp hµo hoa cña ngêi lÝnh, c¸i chÕt bi tr¸ng..2.Rõng xµ nu:-ý thøc céng ®ång,lßng c¨m thï vµ tinh thÇn quËt khëi.3.M¶nh tr¨ng cuèi rõng:-VÎ ®Ñp giµu chÊt th¬.
IV.Cñng cè:-HS n¾m v÷ng kiÕn thøc «n tËp.V.DÆn dß:VÒ nhµ dùng th môc nh÷ng TP VH theo mÉu:Tªn TP T¸c gi¶ Hoµn c¶nh s¸ng t¸c Néi dung c¬ b¶n NghÖ thuËt
E.Rót kinh nghiÖm:
Ngµy so¹n: TiÕt: 73-74TuÇn d¹y:
Lµm v¨n:bµi viÕt v¨n sè 6
A.Môc §Ých – Yªu cÇu:-KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ tiÕp nhËn v¨n häc cña HS: §Êt níc, M¶nh tr¨ng cuèi rõng, Sãng.-Cñng cè, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn cña HSB,TiÕn tr×nh bµi d¹y:I.æn ®Þnh tæ chøc: - KiÓm tra sÜ sèII.Ph¸t ®Ò bµi:
Bµi kiÓm tra viÕt sè 6Thêi gian: 90 phót
C©u1: Tr×nh bµy ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña nhµ th¬ NguyÔn Khoa§iÒm.C©u 2: ý nghÜa nhan ®Ò truyÖn ng¾n M¶nh tr¨ng cuèi rõngcña NguyÔn Minh Ch©u.C©u 3: B×nh gi¶ng 4 khæ th¬ ®Çu bµi th¬ Sãng cña Xu©n Quúnh.III.Coi kiÓm tra, thu bµi.IV.Cñng cè, dÆn dß:-¤n tËp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc VH VN 1945-1975C. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm:I. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc:C©u 1: T¸c gi¶ NguyÔn Khoa §iÒm:- Sinh n¨m 1943. Quª: Thõa Thiªn HuÕ- N¨m 1946: sau khi tèt nghiÖp trêng §HSP HN. ¤ng trë vÒ Nam tham gia chiÕn ®Êu chèng MÜ cøuníc.- ¤ng lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ tiªu biÓu.- Th¬ NK§ giµu chÊt suy t, c¶m xóc dån nÐn, thÓ hiÖn t©m t cña ngêi trÝ thøc.- 1975: ¤ng tiÕp tôc ho¹t ®éng v¨n ho¸ v¨n nghÖ.- ¤ng tõng lµ bé trëng bé v¨n ho¸ th«ng tinn nay ®· nghØ hu.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 130
- TP chÝnh: “ §Êt ngo¹i «”(1972); MÆt ®êng kh¸t väng(1974)C©u 2 H×nh ¶nh Tr¨ng- nhan ®Ò cña TP:a, H×nh ¶nh Tr¨ng:- h×nh ¶nh t¶ thùc: 6 lÇn t¶ tr¨ng, mçi lÇn t¶ mét kh¸c- Tr¨ng+ bÇu trêi ®ªm: khung c¶nh thiªn nhiªn ®Ñp, lµm nÒn cho c©u chuyÖn thªm thi vÞ* H×nh ¶nh tîng trng:- Tr¨ng- NguyÖt: t¶ tr¨ng t« ®iÓm thªm cho NguyÖt- Tr¨ng Èn hiÖn gièng nh trß ch¬i ó tim gi÷a N vµ L. BiÕt nhng kh«ng gÆp, gÆp mµ kh«ng biÕt.....->t¬ng ®ångb, Nhan ®Ò:lóc ®Çu: “ M¶nh Tr¨ng”sau: “M¶nh Tr¨ng cuèi rõng”-> Cô thÓ ho¸ th©n, gÇn gòi h¬n, c¶m gi¸c vÒ ¸nh tr¨ng lu«n lu«n hoµ ®iÖu víi c¶m gi¸c cña ngêi contrai vµ ngêi con g¸i gièng nh m¶nh tr¨ng cuèi rõng.
Nhan ®Ò phï hîpC©u 3:-Giíi thiÖu ®îc ©m hëng cña toµn bµi vµ vÞ trÝ ®o¹n th¬ trong TP-B×nh gi¶ng:1, C¶m nhËn vÒ sãng vµ t×nh yªu ( K1+2):T×nh yªu lu«n cã nhu cÇu ®îc chia sÎ, d·i bµy. XQ ®· mîn h×nh tîng sãng, mét h×nh tîng ®Ñpt¬ng øng víi t×nh yªu®Ó thæ lé nçi niÒma, Khæ 1 : C¶m nhËn vÒ sãng:*2 c©u ®Çu:+ 2 cÆp ®èi lËp: d÷ déi>< dÞu ªm; ån µo>< lÆng lÏ+ d÷ déi, ån µo: m¹nh mÏ, cuång nhiÖt+ dÞu ªm, lÆng lÏ: mhÑ nhµng, l¾ng s©u-> Ph¸t hiÖn vÒ sãng: ë nh÷ng tr¹ng th¸i kh¸c nhau, thËm chÝ ®èi lËp nhau. Nã rÊt gièng t©m hån ngêi®ang yªu.2 c©u th¬ gièng nh lêi tù b¹ch rÊt t¸o b¹o mµ còng rÊt ªm ®Òm.* 2 c©u tiÕp sau:+ Nh©n c¸ch hãa+ Do sãng cã nh÷ng tr¹ng th¸i ®èi cùc nhau cho nªn sãng muèn tù kh¸m ph¸ m×nh, tù t×m hiÓu m×nh.-> t©m hån ngêi ®ang yªu ®· thæi hån vµo sãngb, Khæ 2: C¶m nhËn vÒ t×nh yªu.- Nh÷ng c©u hái liªn tiÕp- Sù triÓn khai ý th¬ cña khæ 1- NT: so s¸nh, båi hoµn“ Con s«ng ngµy xa vµ con s«ng ngµy nay”- Tõ ®ã t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh: kh¸t väng t×nh yªu tån t¹i mét quy luËt tÊt yÕu trêng tån, bÊt tö qua n¨mth¸ng v« tËn2. Khæ 3,4: Nh÷ng suy ngÉm vÒ céi nguån cña sãng vµ t×nh yªu- Khæ 3: nÕu “Sãng” lµ c¸i “T«i” tr÷ t×nh-> C¸i “T«i ” thø nhÊt vµ c¸i “T«i” thø hai lÝ gi¶i vÒ t×nh yªu “Tõ n¬i nµo sãng lªn”- Khæ 4: nghÖ thuËt ®an xen khæ th¬ hay nhÊt cña bµi th¬“ Sãng.....giã” Giã b¾t ®Çu tõ ®©u-> Em còng kh«ng biÕt khi nµo ta yªu nhau-> Quy luËt: t×nh yªu lµ ®iÒu khã hiÓuvµ lµm sao ta cã thÓ biÕt ®îc khi nµo ta yªu nhauII.Yªu cÇu kÜ n¨ng:* yªu cÇu chung:-DiÔn ®¹t tr«i ch¶y, râ nghÜa, tr×nh bµy m¹c l¹c, râ rµng, v¨n viÕt cã c¶m xóc, kh«ng sai lçi chÝnh t¶,dïng tõ, ®Æt c©u, ch÷ viÕt cÈn thËn.*Yªu cÇu riªng :
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 12 - Lª ThÞ Thanh Th¬
Tæ X· Héi – Trêng Trung häc phæ th«ng Hång §øc 131
C©u 1: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n ng¾n.C©u 2: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n ng¾nC©u 3: §óng kiÓu bµi B×nh gi¶ng V¨n häcIII. BiÓu ®iÓm:C©u1: 2 ®iÓm-§¶m bµi c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng, NÕu kh«ng tr×nh bµy thµnh ®o¹n v¨n , HS chØ ®îc nöasè ®iÓm toµn c©u.C©u 2 : 2 ®iÓm-§¶m bµi c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng, NÕu kh«ng tr×nh bµy thµnh ®o¹n v¨n , HS chØ ®îc nöasè ®iÓm toµn c©u.C©u 3:-§¶m b¶o ®óng, ®ñ , s©u s¾c c¸c yªu cÇu: 5-6®-§óng, ®ñ, cã ý ph© tÝch s©u : 3-4®-§óng, ®ñ, diÔn ®¹t cßn vông vÒ: 2®-Sai kiÕn thøc, thiÕu ý quan träng: 1®-ChÐp tµi liÖu, l¹c ®Ò hoµn toµn, kh«ng lµm:0®D.Rót kinh nghiÖm