(AVANT-GARDE AND IDEOLOGY)

(NINA GUR�’IANOVA)

AbstractIn this paper the role of �“ideology�” in the Russian Avant-Garde is examined in its historical development. Within this period two phases can be distinguished, running parallel to socio-political events. The author demonstrates the difference between the two by contrasting two key texts, Shklovskii�’s �‘Art as Device�’ and its central concept of �“ostranenie�”, and Eisenstein�’s discussion of the principle of �“montage of attractions�”. Keywords: Avant-Garde; Ideology; Shklovskii; Eisenstein 1. .

�“ �” . -

, �“ �” , , -

: �“ �”, -, . -

, , , - , -

Russian Literature LXVII (2010) III/IV

0304-3479/$ – see front matter © 2010 Elsevier B.V. All rights reserved.

www.elsevier.com/locate/ruslit

doi:10.1016/j.ruslit.2010.10.006

366

( , ), - ( ).

, , -, -

, - , , - , , .

, , - �– , -

�– . , ; , -

. ,

: , , -

, a priori -, , -

,

1920- .1 - �“

�”, ( , , - ).

- , -,

�“ �” - ,

, , , , . ,

, -

, �“ �”, �“ �”.2

, - , ,

, -

�“ �” �“ �” 1920- -, , , ,

. , , �“ �”, -

, - ( , ,

A 367

)3

, , , , ,

�“ �”

, . -

, - , -

: , ( -

, , -)

�“ �” �“ �” - , .

- , , - ,

�“ �”, , - , - ,

, , - . , ,

-, ,

, , , , -, ,

, , , .

, , , -

, . , - ,

( 1917 ), ( ).

, 1923 , ,

1917 . 1917 - -

, - -: , �“ �”,

, .

368

-, �“ �” (

, - ), �“ - �”.4 -

- -

:

, , -

�– , , ,

. , , . ,

, ,

. - -

. - . , �“ �”

�– ! �– , .

, . .

�“ �”, - .

, , �– ,

.5

,

. -, , , -

�“ �”6 �“ �” , �“ -

�”. �“ �” - , -

- ,

, , ,

A 369

-.

�“ �” 1917 , . 1917 ,

, - - -

, , , -

�“ �” , �“ -

�”:

�– ,

, . [...] - . [...]

�– ,

.7

1917, �– , , �– �“ �”

, ,

,

: ( ) - , ,

, ,

, , . �‘ �’ -

: �“ - ,

, , , .�”8

- ,

, , - , - , .

-

370

( ).

, ? -. ,

, �“ �”.9

, �“ �” - ,

, - ,

1917- 1920- , . 1923 , -

�“ �” .

, -,

, , - ,

�– -, �“ �” �“ -

�” . �“ �”, ,

: , , , , �“ �” ,

, , . 2. �“ �” . �“ -

�” -

, �“ �”,

- -

, - , :

�– �– , , .

- ,

, , , -

A 371

. �“ �” ,

: [�…] ,

, ,

, , , -

. �“ �”

, . ,

, . , ,

, ,

. , , -

.10

�“ �” �“ �” , ,

, , - , �“ �”. -

, , - , ,

, �“ -�”,

, , �– �“ �”

, - .

, , �“ �”, -

, , -, , - -

.

372

�“ �”? ? - ?

�– , ( )

( , , - ), , ,

. ( ) ,

, , - , �“

�” : �“ -

�”, e - �“ �”11 -

�“ �”; - , -

�“ �”. -

1910- -1920- �“ �”

: , , , , - �“ �” status quo - , .

�– �–, - , ,

�“ �” �“ - �” 1974 �‘

�’:

�– , = �– ( �“

�”). . -

- , - ( , ,

).12

, - , , (

�“ , - �”) ,

A 373

( - ), .13

, , -

, -. -

�“ �” , ,

. �“ �”, , , - �“ �” �‘ �’

1919 , , , :

�– , �–

, . , -

. [...] ? . [...] -

, .14

, , �“ - - �”:

( -

). . ( ) .

.15

�“ �” , : �“

, , -.�”16 �“ �” , , -

e , - .

, �“ �” -

, , , - ,

- . , , - , -

374

�“ �” , , , �“ -

�”17 ( ), -, �“ �”, �“ �” �“ �” �–

, . , -

, ,

, , , , -. ,

, - 1910-20- ., -

: .

3. �“ �” �“ -

�” .

-

- �“ �” . ,

, , , : (1917), -

-; , -

, �– , , , ,

. , �“ �”, -

, -

, , , . , -

, , , �– .

, �“ �”, - �“ �” , ,

, �– - . -

A 375

, , , �“ �” - , - -

. �– �“ -

�”, �“ �”, .

, , - �“ �”, , �– �“ �”

�“ �”. , - �“ �”,

- , -

. - .

? , -, �“ �” -, . �–

, , , -

, - , , , -

, , �“ �” - . �–

�– , , , ,

:

- , , -

. , , :

.18

-, , - - - -

�“ �” , �“ -�” -

�“ �”, . , , ( -

376

) , - , �“ �” . ,

�“ �”19 - . ,

, �– �– -, status quo, ,

-, . �“ �”

�– �“ �” , , . . �– , -

, .20 ,

�“ �”, - . : -

, - ,

, , . , �– �–

, , . -

, - (�“ �”?) (�“ �”?):

, ,

, . , , �“ �”, ,

, . , ,

, , modus operandi �“ �”,

. , �“ ,

?�” �“ �”, , �“ �” .21

�–

, . ,

, : ,

,

A 377

( ).

, , -

, . - ,

. , �“ �” ,

: , -, ,

, , . , ,

, �“ -- ,

�”.22 4. �“ �”

, ,

, ( , , -

) , 1917 : -. - , 1913 , -

.23 �‘ �’ (1914)

( , ), :

, . 1917

, , :

, ,

, , , , .

, , ; �“ �” -

, ,

378

; , .24

, , -

, �“ �” , ,

, , - .

, , -, , -

. , ,

, �“ �” �“ �”

, , - -

. ,

- �“ �”, -

, �“ -�”, , , �– .

, , �“ �”, ,

, . - , , -

.25 - - -

,26 -.

, - , ( ,

)

. , - ,

, �“ �”, , , , , , �“

�”.27 - , -

, , �“ �” - .28

A 379

,

, -, .

, - �‘ �’ ,

, , . ,

; ; - ,

�“ �”; - �“ �”,29 �– -

, - .

- , -

�“ �”30 . , -

- , , -

, , . , , , -

, �“ �”.31 -, -

, .32 , -

,

. , ,

: , , �“ , -

�”,33 , �“ �” �“ -

�”.34 , , - , -

, , , - .35

, �“ �”, �“ �” , ,

, �“ �”, -, -

380

. �“ - �”,

-, ,

. , , , �“ -

�” . , , -

�‘ �’ (1923) , - �“ �”

, - :

, .

[...] �– , , , - -

, ; �– - .36

, �“ �” -

, �– , - , -

, �“ , , - ; , -

, -�”.37 �“ �” �– , �– -

, , -. �“ �” �– �“ �”,

�“ �” �– , �“ �”.

:

, , , , -

. , , - ; ,

, , , , ,

. [...] , , . [...]

A 381

, , ,

. , , , , ,

. , , .38

, , �“ -

�” ( ) , , , , -

:

[...] : ,

, , �„ �” ,

, , , ,

.39 , , -

�“ �” �“ �”, - status quo .

�“ �” �“ �” , �“ �” , �“ �”, , -

- . ,

, �“ - �”.40 -

, �– ,

�“ �” �“ �” �“ �”, , ,

�“ �”, �“ �” . , , . -

, �“ �”41

, , : �“

�– . .�”42

382

�“ �” �– �“ �”, :

,

. , ,

, , , �“ �” ( ), , �“ �”

. �“ �” ,

:

, -

, , , , ,

. ( ), ,

( ) �– .43

, �–

, -, -, -

, , - -. , 1910 -

: , . , ,

( ) , ,

, : 1) , - �– ,

; 2) �“ �”, - ; 3) , �–

- .44 �“

, , -,�” ,

�“ �” , , �“ -

�”.45

A 383

, ,

, - �“ �” ,

, �“ -�” �“ �” -

�“ �”. �“ �”

( ), . �‘ -

�’ , �– �“ �” �– , -

:

�– . �– �– . .

�– , , .46

�“ -

�”: 1) ; 2) ; 3) . , -

�“ , �”, �“ �”, -

: �“ , ,

�”.47 , �“ �” �“

�” , -

�“ �” . , , , -

, - ,48 ,

- , , .

�“ �” , - - -

, ,

.49 -

-

384

; -, .

, , -:

�– ? ,

. , , ,

. [...] , - .50

,

, �“ �” ( -), �“ �” , �“ �”

( ), �“ �” ( ). , , �“ -

�” �“ �” ( ), - �“ �”, �“

�”: �“ , ,

.�”51 , - :

, ,

�“ �”, �“ �”. , , [ ] , -

, , ,

.52

�“ �”, ,

. - : , , �– �–

, - . -

, , , , ,

, -, , �“ , , ,

�”: �“ , , - : , ,

.�”53 �“ �”,

A 385

�“ �” , : �“ �” - , -

, , -.54

-,55 , , 1913 - : �“ -

[...] [...] , -, .�”

- �“ �” �“ �”

�“ �”.56 , -, (1913), (1914),

(1914), - �“ �” ,

, �“ �” - , , .57 , �“ -

�” �– , �– , -

. - - , - -

, , , �– , , .

�“ �” , , - , , , ,

, , , �“ -

�”.58 �– �– �– .

, , , ,

: �“ �– ( , ), -

�‘ �’ ( ) .�”59 �“ �”

, �“ �”. - -

, , �“ �”, �“ �” �–

, �“ �”. �“ �” , ,

386

�“ �” �“ , �” , -

, �“ �”:

, , ( , -) , -

�“ , �” .60

5. �“ �” -

�– �– -,61 ,

( -, ), , -

�“ �” , �“ �” �“ �”

�“ �” - �– �“ �”.62

, , .

�– , , �“ �”

, �– , ,

, �“ �”. ,

�“ �” , , . , - ,

�“ - �” , �“ �” : �“ -

-, - , -

�”.63 , ( ,

) , . , ,

A 387

- �‘ �’ 1923 ,

�“ �” .

, �“ �” ,

, �– - , -�“ �”

, , - �“ �”

, . �“

�” ( , , ),

. , , �‘ !�’ (1928)

�“ �” :

, , -

. �– , �–

. [...] , , (

!) , .

. ,

, �“ �”.64

, �“ �” �“ �”,

, ,

. �“ �”, , ,

, -, . �“ ,�” �–

�‘ �’, �– �“ �‘ �’ �‘ �’.�”65 ,

, .

388

, , - , �“ �” -

. : -

, �“ �” , , .

, , -

, , -

: - ( , )- ( ),66 ,

, �“ �”, - ,

�“ �”, . , , -

, , , , , - , : �“ -

.�”67 , �“ �” , ( �“ �”):

�– ,

. : -

. ,

.68

, , �“ -�” �“ �”, �“ -

�” . , -, �“ �” , , �“

�”. : �“ �” �– �“ -

�”, , , -

�“ �” ( -, ,

).69 , �“ �” -

A 389

, .

- - - �“ �”: �“ �– , ,

, , �“ �”, , .�”70 �“ - �” �“ �”:

. , , �“ - , - ,

, �”,71 �“ -

�” , �“ �”:

, �“ �”, �“ �”;

�“ �”, �“ �”; !

[...] �– , �– .

, , ( �“ �” �–

), , - �“ �” .72

�“ �” �“

�‘ �’�”, �“ �”, ,

. , ( ,

, �“ �” ) �– - �–

�“ �” , - , �“

�”, �“ �”, , �– , �– �“ -�”.73 �“ �”, -

, , �“ �”, -

, . - ,

�– �“ �”, -

390

, , �“ a�”, (

, �“ �” ) .

�“ �” �– , �– �– -

. , , , �“ �”, -

, �“ �”74 .75 �“ �”,

- , �“ - �”, - , ; ,

�– �– �“ �”, �“ �”,76 �“ �”, �“ �”, ,

, , - .

. ,

, ,

: , , �–

�– , , - �“ �”.77

�“ - �” , ,

, , , - �“ �”, - :

[...] ,

. , ! �“ �”, �“ �”, �“ �”. �– �“ �”!

, - �“ �” , :

�“ �”, �“ �”, �– , , , , , -

, . , ,

A 391

(1920),

. , ,

�“ �”, , -, �“ �” , �–

�– .

, , �– , �“ �”, -

. - ,

, , �“ �” �“ �” �“ -

�” , , , , -

. , �“ �”78

. �– (1923), , �“ �” -

: -

�“ �” , , �“ �”, ,

; , , -

, - . -

, , :

C , ( -

) ( ), �– -

.79

, �– , �“ �” - �–

�– . , , , ,

,

392

, .

, (

), , - ,

, , .

�“ �”, , , , -

: �“ �” , -

, . , -

, :

, , . ,

. - .80

�“ �”, , :

;

( ) �– ( , , . .). �–

[...] �– �– .81

-

�“ �”:

( ) �– , , -

, - -

, -

�– .82

A 393

, , . , �“

�”,83 ( ) �“ - ,

, , - �– �”.84

, �“ �” ,

: - , -

, - , -

, . - �– �“ �”,

, (�“ �”, -

), -�“ �”, . , 1947

, �‘ �’, - 2002,

:

�– , :

�– �– , .

( ) �– . �– ( ) , ,

�– ( , , ).85

, , 1943 ,

, :

, , , ,

. , ,

( ), .

, - �“ -

�”.86

394

, , �“ -

�”, �“ �” �“ �”. -

�“ �” , �“ �”, �“ - �”.87

, , , , �“

�”, . , -, , �“ �” -

- , ( ). -

,

�“ �”, , , ,

�“ �” .

1 , -

- �‘ -

�’ (1936; . , . , . . .

, , 1996). 2 �‘

. �’, : , 25, 1989, c. 105.

3 , 1913 .

4 , �‘ �’, .: . . , , , 1991, c. 130.

5 , �‘ �’, .: . . , -, c. 7 ( �– . .).

6 ,

:

A 395

, ,

.

( , , , 1999, c. 10)

7 . , �“ �”, 1917, . 8 , , , 5 1920,

. 9 ,

�“ �” ( )

�“ �” ( ).

-

. , , -

, . [...] , . .

10 , �‘ �’.

, 2005, 2. 11 : �“ : -

, �”. 12 . . . , , 1979, c. 369. 13 ,

. . 1928 , . , , -

�“ �”. : �“ �”

�“ �”, - 1919 .

,

, . [...] , - , �–

, - .

, , .

.

396

( . . , ,

�“ �”, 2, , 1993, c . 16-17)

�“ �”, �“ �”, �“

�”: �“ ,

, , , , �” ( . .,

c. 20). 14 . . , 1920- , , 1994, c. 7. 15 . . 1930- 1940- . �‘ -

�’, . : . . , , , 1979, cc. 409-410.

16 . . , 1920- , c. 8. 17 �“ , ,

, �” ( . .

, 1920- , c. 7). 18 , �‘ :

�’, : , 80, 2006. 19 , , 17 2006,

www.svobodanews.ru. 20 , �‘ �’, , . 134, 9. 21 . , �‘ . 1982�’, .: . ,

, , 1983, c. 340. 22 . , �‘ �’ (1923), .:

, , 2000. 23 ,

, . : . . , -, cc. 65-69.

24 . , �‘ �’, , c. 15. 25 �“ ,

: , , , , , �–

�” ( . . , . ., c. 71).

26 ,

, : ( )

, . - .

( , . .)

A 397

27 . , �‘ �’, c. 20. 28

, , - ,

. ,

. ( , ) �– , �“ , �”

( , ).

, . , ,

. �– ,

, , ,

. [...] - .

: �– , �–

. ( , . .)

29 . 30 . , �‘ �’, c. 13. 31

�“ �”. : ,

. [�…] . , . ( . , �‘ . 1982�’, c. 234)

32 C . . 33 . , �‘ �’, c. 25. 34 , �‘ ?�’ ( , -

, , 2006). 35

, , - ; , ,

e . , , , . -

�– - . ( . , �‘ �’, c. 25)

398

36 . , �‘ �’, .: , c.

358. 37 , . . 38 B. , cc. 13-14. .:

,

, , , ,

, �– . ,

!�” ( , �‘ �’, . 25)

39 B. , c. 23. 40 . . 41 , �‘ �’, . . 1914. 42 . , �‘ �’, cc. 177, 26. 43 . 36. 44 . , �‘ �’. 45 . , �‘ �’, . 10. 46 . 189. 47 Cc. 191, 192; ,

. 48 . 49 , ,

, -, ,

: [...] -

, - ,

, , -, , , , . .

( . �‘ �’)

50 C. 74, . 177, 12, �‘ �’. 51 . ( , 1917, 177, 154, . 1-3) . 52 . 53 . , �‘ �’, c. 15. 54 , ,

, �“ �” :

�“ �”, ,

A 399

�– ;

. [...] , ; ,

, , ;

, . (c. 25)

55 , :

- �– ,

. ( . ,

, , 1991, c. 156)

56 �“ [...] ,

, -

�”, �– . 57 :

[�…] , - , . . .

�– , [�…] : �– , . , , .

�– : [�…] - - =

, , ! �– .

(c. 56; . , - �– )

�– -

, �– . , , , ,

. (c. 21)

58 B. , �‘ . 1982�’, c. 19. 59 . , �‘ �’, .: ,

, , 2006, c. 303. 60 �‘ �’ (c. 66). 61 , , �“ -

�” �“ �” , , -

400

,

:

.

- XX . ,

, .

, ,

�– , , , - , -

. ( , . .)

62 - �–

( ) . �– �“ -

�” . (c. 47)

63 . . , �‘ (�“ �”)�’, .: C. . , , . 1, , 2002, c.

60. 64 . : . , . , , ,

, , 1996, c. 200. 65 , �‘ �’, : -

, 2006, c. 4. 66

, -

, - ,

- .

(C. , �‘ �’, c. 389)

67 �‘ ?�’, .: , , 2000, c. 377.

68 , . . 69 , . . 70

. �– , ; �– . , ,

A 401

�“ �”. �– . , �–

�“ �” �– . , , ,

. ? �– -

. , , ,

. ( - - , ; c . : - ,

)

71 . . , �‘ (�“ �”)�’, c. 56.

72 . 73

�– - �– ( , -, . .)

. .

, , �– . . -

.

74 . . , �‘ (�“ -�”)�’.

75 . . , �“ �‘ �’ �– ( )

�” (c. 47). 76 ,

�‘ �’ (1922), , :

1.

2.

1. 2. 3. 4. ( , c. 127)

402

77 -

: , , ( �‘ �’; 1927).

78 , c. 365. 79 . . , �‘ (�“ -

�”)�’, c. 58. 80 , �‘ �’. 81 . . , �‘ (�“ -

�”)�’, c. 57. 82 . 83 , c. 58. 84 . 85 . . , �‘ �’, , . 1, , 2002, cc. 46-

47. 86 . ., c. 59. 87 .