Alışılmışındışında,kendineözgübirsöyleyişleyazanşairin,YASAKSEVİŞMEK,şiirestetiğibakımındanolduğukadar,konudağılımıbakımındandaenilginçkitaplarındanbirisidir.ATTİLÂ İLHAN, sonradan çok geliştireceği klasik Türk şiirinden yararlanma deneylerine önce bu kitabındaki şiirlerlebaşlamış,buarada’ÇKOÇAKLAMASI','MEHMETSIRADAĞ-LARI'gibişiirleriyledehalkşiirigeleneğindenyenibiryarar-lanmabiçiminigeliştirmiştir.
YASAKSEVİŞMEK,ATTİLÂİLHAN'ınSİSLERBULVARI/YAĞMURKAÇAĞIdönemişiirleriniulaştırdığıyeniaşamabakımındandaönemlibirkitaptır.'YASAKSEVİŞMEK',
'ELİMDENGELENBU'gibişiirlerbunundikkatiçekenörnek-leridir,bunlarınyanısıra'BİRAZPARİS'bölümübütünüylebuyeniaşamanınürünüdür.Kitabaşiirlerinyazılışözellikleriyleilgili'meraklısıiçinnotlar'eklenmiştir.
BİLGİYAYINLARI:192
ATTİLÂİLHAN,BÜTÜNŞİİRLERİ:6
BirinciBasım1968İkinciBasım1971ÜçüncüBasım1976DördüncüBasım1983BeşinciBasım1991AltıncıBasım1993YedinciBasım1996SekizinciBasımMayıs1999BİLGİYAYINEVİ
MeşrutiyetCaddesi,No:6/A,Yenişehir06420/AnkaraTelf:(0-312)4344998-4344999-4318122-4341271Faks:(0-312)4317758http://www.bilgiyayinevi.com.tre-mail:[email protected]
SakaryaCaddesi,No:8/A,Kızılay06420/AnkaraTelf:(0-312)4344106-4344107Faks:(0-312)4331936
BİLGİDAĞITIM
NarlıbahçeSokak,No:17/1,Cağaloğlu34360/İstanbulTelf:(0-212)5225201-5267097Faks:(0-212)5274119
ATTİLÂİLHANBütünŞiirleri6
YasakSevişmek
BİLGİYAYINEVİ
İçindekilerYasakSevişmek5
birazParis8
1°.placepigalle8
-2°.placeblanche9
-3°.placeclichy11
yanlışlıkballadı12
-1°.Josiane12
-2°.saksonyadüşesleri13
-3°.Margot14
-4°.tombulmagda15
BİNMISRAKAÇAKSONBAHARELEGEÇİRİLDİ17
-1°.yalnızgezer18
-2°.semplontreni19
-3°.Venedik21
-4°.üçyaşamak22
-5°.savcılıktakiifademdir24
yasaksevişmek25
yaşkırktanyukarı27
ölmekyasak29
demirboğan30
artısonsuz31
exodus32
ağustosmızıkacıları34
karanlığıntadı36
benartıkküsüm39
yasaksevişmek40
elimdengelenbu41
usturanınağzında42
gitmeksüleymanşahkulu43
yüksekgerilim44
yorgunlarsendikası45
çkoçaklaması48
çkoçaklaması49
osmanlıkasidesi51
mehmedsıradağları54
şehnâzfaslı56
dersaadet57
eskiRumeli60
-1°.Karşılama60
-2°.hânendemüjgân'ınsongünleri61
-3°.mülazimihsanbey'insongünleri63
müjgân'aaşkşarkıları64
-1°.64
-2°.65
-3°.65
-4°.66
hasköybahriyekahvesi67
1°.hasköybahriyekahvesi'negazel67
-2°.hüseyinavnibey68
-3°.yüzbaşı"kazbek"rıza'yabeşleme69
-4°.hisarlıifâkathanım71
-5°.ifâkathanım'aşarkı72
-6°.spartakistniyazıbendeniz73
-7°.bahriyekahvesi'ndenayrılışgazeli74
birözgemuammerbey76
1°.onihaventbahçe76
-2°.muammerbey'inkaranlığı77
-3°.karantina'lıdespina78
-4°.muammerbey'inaydınlığı79
-5°.sarmaşıktıyalı81
çalarsaat82
meraklısıiçinnotlar89
"...birtarafım,böceklerindenyıldızlarınakadarkâinatınkalabalığınıvedünyanındörtbucağındakaynaşaninsanlarıburnumundibindehissediyor,onlarlaberaberim,onlarıniçinde;birtarafımiseyapayalnız,öylesineyalnızkibunu,buhissiöm-rümdeilkdefaduyuyorum;kederdenboğuluyo-rumbazen,birtarafımboğuluyor,birtarafımamaboğuluyor,bunu,buyalnızlıkduygusunu,bukahrolasıkederiyenmemlazım..."
nâzımhikmet
birazparis
tuesdeboutdevantlezincd'un-barcrapuleux
tuprendsuncafeâdeuxsousparmilesmalheureux
apollinair
birazParis
1°.placepigalletelefonlarlagelditelaşlıveürkekbirdenbiregeldibeklemiyordumhaylidargınsesikalınvetitrekumutsuzluğumageldioysayorgundumüstelikincittimdeistemeyerek
akşamdıSamanyolupatlamıştıbütünsacrecoeursilmeakordeonmulhouse’lumuyduneydiişteunuttumilkyudumdaağlamayabaşlamıştışakaklarıteriçindegecesaatonkibritaranıyorgöğüsgeçirerekbütünsevgilerindeyanılmıştı
biromzunaalmışsankigökyüzünüdudaklarımasmavialsacelorrainyüzücermenlerineneskihüznühölderlinbakıyorsisligözlerindenellerinişöyleokşayacakoldumduydumnabzınıngökgürültüsünüadıyağmurmugüzakşamüstümüuzakbirpanayırdaipatlayançocuklardalgalarvurdukçasarsılanmendirekgecesikaydımınedensebeniarardilindeözürlerbilerekbilmeyerekzencilerçaldımıcazınhalibaşkaçinlininbirikendinisiliyoroturduğuyerdeiçtikçeeksilerekbarıncamlarınaorospularçiziliyorözlembüyükkorkuepeyceşaka
telefonlarlagelditelaşlıveürkekbirdenbiregeldibeklemiyordumhanidiriçimdenbirbaşkasıgeçiyorgözlerimhanidirondanuzaktahölderlin'ibırakmıştımartıksevmiyordum
-2°.placeblanchebirçocukkemancıakşamadağılanasetonkokuluerkekorospularincecikkaşlarınıçalmışkadınlardankirpiklertakınmışkaranlıktauzarbirzenciansızınkırılıryalnızlıktandumanlıbirşişesankidamardamarbelkisakalbırakmayıgeçiriraklındanbelkiredstar'dakalecioynamayı
geçoldusaatkorkularıçaldıçoktansokakağızlarındaCezayirliitlercyranokahvesi'ndetastamambekliyorumgelmeyecekmisinyoksagelmeyecekmisinsuçlusuçluçıkarakuykusuzluğundangünlerdirkötümsersintasalariçindesindurupdurupuzaklandinlemektesinyoğunsesleraranıpçocukluğundanogeceverdiğinkitabıokudumiçimbirçamormanırüzgârdolaşıyormösyöfernandgitmişazöncesordumkızlardelideliüstümegüldülerkızılçizmeliberthehepöyleçirkinküçüklililejyonerleyaşıyornasılolduysaolduplaktasesinsokakağızlarındaCezayirliitlercyranokahvesi'ndetastamambekliyorum
gelmeyecekmisinyoksagelmeyecekmisin
-3°.placeclichybüyükharflerleyazılırasfaltagözlericıgarasınıfrenlambalarındanyakarsarışınbirhergelesevmiştiisveç'lisokaklardaresimyapardıgecelerikaşlarınıalırdıdudaklarınıboyarkaçülkedençıkarılmışserseri
yalnızlıklarınıekledileruçuca
otellerdenbirotelsabahakarşıgaredel'est'deneonlarındilsiztelaşıkızsevilmektenyorgunoğlanbulmacamarsilya'danyazarbirarkadaşıhaydutluğunaçağırırgündüzgece
ikiyalnızlıkdabaşınakaldıjarrysokağı'ndamarie-madeleine'ineskidengülerdiparlakbirgülüşüvardıartıkboşvagonlargibigözleriderinaşağılıkbiryerindeiçlenmelerinçoktaniflahetmezeçıktıadıyanlışlıkballadı
-1°.Josiane
benyanlışlıklasevdimjosiane'ıburgonyadükü'nünşatosundamecnun'dumleyla'yıarıyordumanlayanolmadıbuyanlışlığıakılsırermezişlerinsonundakralhenri'ninşövalyesioldumburgonyadükü'nünşatosunda
josianeöfkeninuslandığıyerklavsenlerintanrıyaulaştığıermişlerduaederuykusundagüldümügözlerdensırrolurkaracizvitlerinfısıldaştığıburgonyadükü'nünşatosundabaşındahaçlılar'danbiryağmurellerindesütbeyazkaranfiller
kanımasusamışburgonyabeyleriniyejosiane'ınfikriniçelmişimkışkırtmalaruzaktangözdağıvermeleryolumaçıkmalaracquitainekorusu'ndajosianetutsakneyerneiçer
vebenbirgüzelçarmıhagerilmişimburgonyadükü'nünşatosunda
-2°.saksonyadüşesleri
porselengüzelisaksonyadüşeslerikullanırsakayzer'ingöklerinikullanırırmaklarıdurdururbirazcıkküsmeleridişleriparlamasınilkbaharayaklanırşatonungöllerindealımlıkuğularyaslıbiryalnızlıkgibidurgundurlarporselengüzelisaksonyadüşesleriserçeninkanadındanbilegocunurlar
pekibufilmdebendeoynuyormuydumnedenşahlanıyoraltımdakiatacabarolümneydinasılunuttumevetgünbugünsaatbusaatuçbeyideğilimamabeçtoprağındayaşlıcabiryolcusirkecigarı'ndaiçindeeskimişbütünhevesleriyoksullukçizgileridudaklarındaporselengüzelisaksonyadüşesleribach'ıbırakamazıtrî'yegelemezleryanlışlıklargeliştirirbenimsemelerionlarabenzeyemembanabenzemezlerbutrengötürsedeaydınlıklarınakaranlığımkalacakonlarınyanınaorglarınormanındaşenlikgeceleriboyadiyesüreceklergözkapaklarına
-3°.Margot
bakmayınmargot'nuntaşıdığınabugözlermasmavibavyeramarkizi'nin
öfkesisığmıyorsakadınlığınaonundeğilVenediklibirhergeleninerkekliğinegüzelkadınlığıçirkinpiposutamgelirorospuağzınaheletekgözlüğünüarsenlüpen'intakıncavarılmazbüsbütünyanına
margot'nunfırçasındansevmekkadınlarıpirinçtendökülmüşsarışındırlarsalındılarmıprensesçalımlarıheybetligöğüslerinargibiçatırdarkadınlıklarındabirfazlalıkvaripekaydınlığındayüksekalınlarıparmakuçlarıasetonkokarkalçalarıdağıtırkadifesalonları
margot'nunyanlışlığıkadınlığındaaynalaraldanıronukimaldatsınkendinisevmesihoyratçıplaklığındaenyoğunnoktasıyanlışlığınınerkeğimsandığıherandakadınsırılsıklamerkekherkadınanındaikiucucehennemyaşantısınıniblisbıçağınıbiliyorortasında
-4°.tombulmagda
neredeanarşistbirkibritçakılsadudaklarıoradatombulmagda'nınsaçlarıbesbellikirpiklerindenkısagözlerienuzakgökyüzüpolonya'nınprenskropotkin'ieğerokumasaymışvarşova'dabelkiüççocukanasıymışgönüllüsürgünüparis'tebaşlamışparis'tebitecekpolislerbırakırsasaçlarıbesbellikirpiklerindenkısasesişalyapin'insesindenkalın
magda'nınderinliğibakunin'edoğrubirkerekendiniyanlıştanımlamış
içyaşantısıelbombalarıyladoludışyaşantısıbütünalkolekaymışerkekliğiyüksekbirkocabulabilsezehiriniakıtırdıonahiçdeğilsegizlicedişbileriçindenherkeseyaşamaktançokölmeyeyakınöldürmeyedeğilsakınaldanmayınaklıncaaldatıyorböylesağısolu
BİNMISRAKAÇAKSONBAHARELEGEÇİRİLDİ
ikisonbaharkaçakçısıdünİzmir'deyakalandı
şairolduğunuilerisürensanıkveİtalyansevgilisiilksorgularındansonratutuklandılar
etjelesecoutais,assisauborddesroutes
cesbonsoirsdeseptembreoujesentaisdesgouttes
deroseeâmonfrontcommeunvindevigueur
rimbaud
-1°.yalnızgezerbirağaçsoyunurpencerelerimdehangiyabancılığakendimiatsamalımlıbirkadınkurakgecelerimdegiysilerinkınındansıyrılmışyalıntepedentırnağavücudumatamam
yeşilsarıklıbirçınareğerİstanbul'daysambelkiküçüksu'dabelkibüyükdere'deneyıslıklarıylapırıltılıdarmadağıneğerparis'teysemşanlıbiratkestanesibolonyakorusu'nunaydınlıkgemisienkuytulimanındabirneuillyakşamınınİzmir'deysemeğeryabürümcükbirkarabiberyadikenlibirpalmiyeağustosdelisiayışığındayadabirturunçağacıyıldızserpintileriylesırılsıklamkadınsaobildiğinizbıçaksırtıkadınherşehirdegüzelliklerdeğiştirerekbazenkonyakkıvamındakisarışınbazengerçekmiyalanmıanlayamamyukardankahkahasıylaneredeyseerkekelindeisteklerindelimsirekkırbacı
bazengergefişlermendelsohnsokağı'ndaparmakuçlarındarönesansnakışlarıgizliçiçeklerlesüslerkaranlıkkışları
vahşibirtakımyıldızyalnızlığınağacıbiruzaypanayırıkurulmuşpenceremeyüzlerimiaranırımhiçbirinibulamamensemdedüştenbozmakadınlarınkıskacıerkekliğimazalırgitgitşairliğimeokadaruğraşırımyalnızlığımdançıkamam
-2°.semplontreni
buişlozan'lacenevrearasındaoldusemplontrenigeceningözlerinioyuyordubirbenuyanıktımbütünkompartımandabirde’cenovaelleriavuçlarımasığınmışcamlardalemangölüyamyassıuyuyorduhoyratalpdağlarınınağırlığıylaezilmiş
buişbirdenbireolduhiçhazırlığımızyoktubenimsigortalarımyanmıştıcenovaçocuktuuykulugözleriuzunkirpikleriylegölgeliböcekçıtırtılarıbileziklisaatindesaçlarıomuzlarımaakanaltınyeşiliçocukluğundantitrekbirmandolinaklındabensebinmısrakaçaksonbahargötürüyordumtrenyavaşlayacakolsagizlidenürperiyordumüsteliktıraşolmamıştımmidembozuktu
birbizuyumuyordukbütünkompartımandaöbürleriherbiribirbaşkadildenuyumuştudoktorlariviereelbettefransızcauyumuştudachaukampı'nınkomünistlerbarakasındanasılkaryağıyorduuykusubuztutmuştukarnınasaplıpaslıbirmızraktıaçlıkuzaktadumaniçindekinöbetçikulelerimisshigginsbeygirdişleriyleİngilizceuyumuştubirgençkızsoyuyorduharılharıluykusundadurmadangöğüslerinekocamanerkekelleri
nedildenuyuduklarınıbirtürlüanlayamadıkikizenciöğrenciağızlarıkalabalıkdüşlerindenazlımuzağaçlarıhurmalıklargözlerindepatricelumumba'nıngözlüklerivarbuişlozan'lacenevrearasındaoldunasılolduysaolduhiçhazırlıklıdeğildikartıkcenovabenimgözlerimlebakıyordubenonunbakışlarınıkullanmayabaşlamıştımkanıdamarlarımınağacındaakıyordutozlukaranlığımaydınlığınabulaşmıştıbüyükbiryaşantıyıbirdenbireeskitmiştik
İtalyansınırınıgökgürültüleriylegeçtiktelevizyonantenlerimetalşimşekböcekleridemirkapılarınardındayağmurlugümrükçüler
-3°.Venedik
birkatedralkoparıportaçağbulutlarındanyığdılarçansesleriylesanmarcomeydanı'narüzgârsusarsusmazpencereleriaçtımsolukyeşilbirbalıkçılsokulduyanımadedimuyandınmıdediçoküşüyorum
yorgunlukçizgileriçekilmişalnınayoksullukgölgeleriylesavaşyıllarındansolukyeşilbirbalıkçılsokulduyanımaadımıduyarduymazuçukdudaklarındansevmeksorumluluğunutitreyerekanladımdedimkarnınaçmıdediçoküşüyorum
dedimuzayıslıklarıyıldızlarınarasındandedivapuryanaşmışsabahkaranlığınadedimbumonteverdivenediksaraylarındandeditutellerimidedisakınbırakmadedimkorkuyormusundediçoküşüyorum
-4°.üçyaşamak
birvuruştakimkalbimibulabilireldeğmedikyerlerimdesaklıyorumbazenadımınsonharfindegizlidirbazenbenbilebulamıyorumgökyüzündebiryereçekilmiştir
venediksontelefonçaldığımşehir
almancavapurlarıanlayamıyorumikiambarkimsesizlikyüklemişlerbirazhamburgoldukçarotterdammarsilya'danakordeongülüşmeleribatıyansımalarıuzakcamlardantanıdıkbirlimanademirlemişlerbirkanuntaksimiyleuyanıyorum
İstanbulsontutuklandığımşehir
şarkılarsöyleyeniazaldıkçagüzelleşirengüzelşarkıeylül'üngetirdiğidiralacakaranlıktakiyalnızlıksesleriiçimizeuçuşançınaryapraklarındançekilipgitmeklermibuluşmaklarmıhersabahçocukherakşamadambirbakıştatanıyıpgönüllüsürgünleri
parissonkapaklandığımşehir
-5°.savcılıktakiifademdir
bizaslındaikikişiydikcenova'yıgümrüktetuttular
kaçaksonbaharsokuyormuşhırsızlamabirayincecikyüzpapelbilmemkaçkuruş
kadınlığıbendensoruluradımıkaptanatamamladıdüşecekolsamelikolumdayadsımakkalleşlikolurşiirlerimiilkoanladımetresimoldusonunda
cenovasaçlarınneuyanmakşişelerinbirdenpatlamasızilzurnaıslanankirpiklergözyaşıbirkarışüçparmakyolculuğunsonunayaklaşmasıbirgününbeyliğibeyliklerbenvarsamonunlavarımkanımızkontaktkırmızısıeşzamanlıvururyüreğimizbukaçakçılığıbentasarladımgemidesaklayıpşarkımızıkarayaindimtertemiz
yaonubırakınyabenitutunbenimsonbaharıkaçıranişimgücümkaçtürlüyağmurgeldimiştenesoracaksanızsoruncenova'nındalgasıattilâilhanötekiadıyılanlıçukur
yasaksevişmek"...j'aiapprisaussigu'unevienevautrien,maisqueriennevautunevie..."
andremalraux
yaşkırktanyukarı
yağmurakşamlarındafaytonçıngıraklarıyoğunlaştırırnedenseayrılıklarıhelegülleraçılmışsayaşkırktanyukarıneyanındanbaksayaşadıklarıinsananoksangörünürsolgunvesarı
hanişubattıilkdefakelepçeliydimşaşkınlığımdançıkmasınıbilmeliydimçocukdaolsambüyüktüyüreğimodumanlıayazdayinetitremelimiyimyanlışuyandığımkışsabahlan
haniİstanbul'uilktanıdığımdabirkaranlıkedinmiştimsansaryanhanı'ndakorkununböceklerinemliduvarlarındabazenteriçindehatırlarımda
yüzümübasarbirölününsakallarıkırkdokuzkışınıbiryoldahayaşasamubangi-şari'yegitmeyekalkmammargot'yubıraktığımbulutluakşamcamlarkarsuyundansırılsıklamkulaklarımdanotre-dame'ınçanları
sabahıntamtamlarıylasarsılansarhoşlarbeyoğlu'ndacamçerçevebırakmamışlarlokomotifhışmıylabitiriverdiğimkışlarsonradannasılbütünyılayayılmışlarçıkarıparadansonbaharıilkbaharı
paris'eyabancılarlejyonu'nusormuşumağırbirgonggibikımıldamışruhumgerçigökmavisilejyonerumutsuzluğumiçindeangela'yıbüsbütünunutmuşumfakataynayabaksamkocamandudaklarıneuilly'yeuğrarsanızbelkideordayımdıratkestanelerinekaryağmaktayımdırseinenekadarpusluusluveağırgecemiaydınlatanhaendelsarmaşıklarıdırüstüstekatlanarakiçimdenyukarı
İstanbul'dandörtbeşyılısilipatacaksınyaşantınküçüldümüyaşadımsaymayacaksınbittisandıklarıanyenidenbaşlayacaksınhattagülümseyerekbellibelirsizdargıngöğsündeyalapyalapyanardağşarkılarıölmekyasak
dahaöncebıçaktanhiçsuiçmedimhiçkısılmadıkerpetenebıyıklarımgururlubirgemiyimoldumbittimsabaholuryelkenlerimisaklarımözgürlükdediğimyerdedemirledim
üstümevarmabulutlarıtutamam
böylepaldırküldürgideceklerdirgelmezsenfarketmezkimseyiaramamasılsevdiklerimeniçimdekilerdironlarlayaşarımeğeryaşarsam
olurmugecemiyeşileçalmakyıldızçivilemekparmakuçlanmaölümkadarçabuksaeğeryaşamakhiçdoğmamayıisterdimamabirkeredoğmuşumölmekyasakdemirboğan
benimbukaldırımlarayazdığımyazıyısilersedemirboğansileryoksahiçbiryerindenfenahaldekirletmişyaşamayıherakşamorospuçocuğuhersabahpiçhersaatbaşındabirkaranlığadönüyor
enbüyüközgürlükölmekmişdeniyorsakınhaadamıboğuntuyagetirirlerölmekkolaykaranlığınarkasıgörünmüyorhemyaşamaküzerineaynışeyidedilerhepimizenazındankendimizemahkûmuz
demirboğan'ınsalyasıözelliklekuduzbircesetgörmesinçarşambadançarşambayayeryüzünesığamıyoryüzdedoksandokuz'mevcutlu'gidecekötekidünyayaikipolisarasındabileklerikelepçeli
asmalımesçit'tekieskibizansoteliheryağmuruitçesinecamlarındatoplayansabaholmayıbıraktıgittigidelibeyazbirkontrabasgibidemirboğanşimdibaşınısokacakbirtelgrafarıyor
artısonsuz
yağmurunyerdengöğeyağdığıbugeceyasakbölgedeyimbüyükçingenelerinçaldığıkaçaksilahlarıniçindeyimsevişmekkapısınınkapandığı
birnabızyoklarkidaimahızlıbirnabızyoklarelimöpüştüklerimhırsızlamaçirkinbirağızdadişlerimbirbıçakdeğerdudağımagökyarıldıkçaşimşeklerdensoğukaynalardakilitliyimtırnaklarımdakielektriktensugibieririliştiklerimkıvılcımlaruçarkirpiklerimden
doğumdanöncesiniyaşıyorumhenüzbelliolmadıkimliğimvücudunuarıyorruhumbiryerdeatomunçekirdeğiyimbiryerdeartısonsuzumexodus
miyopyahudilerdenkorkarımsankielleriyleağlıyorlarişlerigüçlerisonbahargeçenharptenhatırladığımyaşamakhesabındayarımkalmışlarölmekhesabınakatamadığım
bulvardakialarmakşamlarıyapraklarıgittikçeazalannekadargeçsedearadankurşunadizilmekkadınlarıgözlükleriyağmurdabuğulanan
hâlâkaranlıkalınlarıgökdahakirlihersürgündennaziavlularındakisoğukbüyükbirboşluğayolculukislikarartmaşehirlerindençokuzakbirmozartçarçabukokuldakitemsilgünlerinden
miyopyahudilerdenkorkarımbaksalardasankigörmüyorlariçlerindehazıraçıkbirmezarharpbittibitelikapatamadığımyaşamakhesabındayarımkalmışlarölmekhesabınakatamadığımağustosmızıkacıları
bitmeyecekbubenimalıpbaşımıgittiğimseniniçinkaçİstanbuldeğişerekyenidenbaşlamakhalindesevdiğimgökyüzünüengüzelyüzünledüşünmekbitmeyecekdeliliklerbiriktirdiğimherakşamuyanıpbirbaşkasında
oparktayineağustosmızıkacılarıunterderlindendiyedinlediğimbirgeceyarısıikiharparasındabakseninsaçlarıninge'ninsaçlarıinge'ninçocukluğutaktığınçiçekgözlerininge'ningözlerisırasındagülümsediğihiçbitmeyecekrichardtauber'invezenginşarkısındankuşlarlaçoğaltıpalmancaağaçlarımavipolkalarınzilçalıpdöndüğübirdahadöndüğübirdahadöndüğüoparktayineağustosmızıkacılarımutluluğunbirışıkhızıylagöründüğüherbiribirromanyaşamasında
balonlarınıpatlatmakkırmızısarıİstanbulkiyıldızlariçindedökülenbitiripseramikdublelerdebiralarıtuzparçadağılıncaunterderlindenartıknebenvarımbirotelodasındaneingeolacakkendiliğindenneoparktaağustosmızıkacılarıkaranlığıntadı
eğerbüyüksegökgemikalçalarırıhtımdaıslık[çalanlar
eğerbüyüksedeniztophane'dekişirket[pencerelerinde
elektriklidaktilolarınitalikharfleriyledelikeğerbüyükseçizdiğimhiçkimsedençokkimseyeçınlasınbirdahaboşluktaİstanbulbakırbirçan
[gibiezanlarındağıldığıveşiirlerinbeşvakit
[minarelerindeİbrahimcura'nındağıldığıvekendioyunuyla
[yenikmütarekebalkonlarındanyağmurlubircaddeyeeğerbüyükseafişlersinemahelalarınınsinsi
[düşmanlıklarıfilmlerinduvardiplerinesızdığısihirli
[ekranlardan21,45'telükskoltuktayımdördüncüsıradanbir
[öndekieğerbüyüksekırıldıklarıfabrikadakitavan
[camlarınındüğümlüyumruklarıylasendikacılarıngecenin
[ortasındakieğerbüyükseeskidiğimtakvimtakvimazalarak
[sansaryanhanlarında
kolumadostoyevskiygirmişolmalıyanımdasen[olmalısın
birdudakizigibikıpkızıltazekurşunyarası[alnında
sonrabirkartpostalcumhuriyetcaddesi'nden[yukarı
birazbafracıgarasıbirazchat-noirnedense[kırmızıdakalmıştrafikışıkları
yahudikızlarınınsarısaçlarhalindeetrafında[dolaştığıvealtındişlerinin
lufthansa'nınoralardadolmuşkapılarınaçarpıp[kırıldığıkimbilirkimin
sonraölmekbirazbirazaspirinbiraztuvalet[sabunu
enbıçaksırtıyerindeensonugelmez[yorgunluğun
evdekalmışkızlarmıellibirnumaralıotobüsteler
[heptertemizcamlarıkirletiyorümitsizvinylex
[kılıklarıesniyorlarterlierkekgöğüslerinedoğru
nekadaresniyorlaryalnızyalnızvedudakboyası[tadında
hiçkimseanlamıyornekadaririgöğüsleri[olduğunu
hiçkimsedönüpbirkerecikolsunsuratlarına[bakmıyor
bensenianlamıyorumfransızcaşiirleriniboşsokaklardanbüyükkorkunu
yoksaresimlerindeolduğundançokmugüzel[çıkıyorsun
devamlıbirtiksintikımıldıyordudaklarınıniki[yanında
imzayerinemektuplarınaaltıköşelibiryıldız
[bırakıyorsun
benartıkküsüm
benidekırdılariçimdenkırdılarkaranlıkcamlardansularakıyorduşimşeklibirboşluktasaatvurdubenidekırdılarbelkiyalnızdılarbelkionlarındaçocukluğuyoktubütünşarkılarakapalıydılarbirgençkızdeğmemiştisaçlarına
benidekırdılarbenartıkküsümyağmurlanyağmıyorağaçlarımasularındaniçmiyorumsusadımamabenidekırdılarsoğukbirölümçevikbirbıçakgibiçakıldıaklımaoysabirşarkıyımyenidendoğangünümbütünşarkılarakapalıydılaryasaksevişmek
ötekikapımdangelbunuaçamazsıneskigözlerinlegelöldürmekvaktigelhemtetikbulunardındabiriolmasınhanidirbenbuevdesaklanıyorumadımıdeğiştirdimbaşkabiradlayaşıyorumgecegündüzsiyahgözlükkullanıyorumötekikapımdangelbunuaçamazsınsabahakarşıgelbütüngözlerinlegel
pancurlarıngerisindekararıyorumiçimebelalardoğuyorsonbahardoğuyortelefondasesinitanıyamıyorumyüzünparmaklarımdanakıpkayboluyorböylehepbirşeykopuyorbirşeykırılıyorsabahakarşıgeleskigözlerinlegelötekikapımdangelbunuaçamazsınhemtetikbulunardındabiriolmasın
artıkhiçkimsebeniyaşamıyoraşklarımıbüyükkemanlarlaçizdilerkorkularımoldumbittimkimsesizdileryalnızbirmısramıyımıslanıyorumbirrevolverromanımıtamamlıyoroyunbittiışıklarımısöndürdüleryokmuşsungibigelöldürmekvaktigelötekikapımdangelbunuaçamazsınüzerimekilitleyipmühürledilerhemtetikbulunardındabiriolmasınelimdengelenbu
elimdengelenbubenikikişiyimçoğalmakneyseneazalmakzorbirisiseniheranbırakıpgittiğimöbürükangibitutulmuşseviyorağzındakiacıalnındakiçizgiyimgözlerinekirlibirbulutgetirdimhiçbirsevinçaydınlığıonusilemiyor
elimdengelenbubenikikişiyimbirisikapadığınkapılardangitmiyoryağmuryağmaksaogüneşaçmaksaobiryerinüşüseonunsıcaklığıöbürüeniçtençağrınıişitmiyorhünerinedersenduygukaçakçılığıalıptutmaksaobasıpgitmekseobakışlarıkıyısızbirdenizuzaklığı
elimdengelenbubenikikişiyimikisibirbirindençıkmayauğraşıyorbilmemkihangisindennasılvazgeçeyimbirisiyenibaştanserüvenebaşlamışöbürüsilahındasonmermiyiyakıyorçoğalmakneyseneazalmakzorusturanınağzında
yıllarvarkiserçeleriunutmuşumüzerimdengökyüzünüalmışlargibiasfaltlarınkaranlığındaboğulmuşumufacıkoysahepböyleuçuşurlarmışkarlıağaçlarınarasındaalfabemdekiiyimserlikleribirtürlüanlaşılmamış
yıllarvarkiserçeleriunutmuşumkuruşkuruşbenivurmuşöldürmüşlerboşaçıkmışbaşkaldırmamsarhoşluğumonlarsabenimiçinışıkbiriktirirlermişşafakkapılarındagülüşürmüşlerçocukzenginliklerihiçbitmemişgitmeksüleymanşahkulu
gitmekbekârlığındaneskimişçıkaraküşümeyegitmekçabukbirbıçakağzındaoaçıkgülümsemekarınbeyazlığındasağkasığınadoğruikiüçparmakölümünparladığışahkulusokağı'ndayalnızlığıtükürmekikiyekatlanarak
hiçsevilmediğinitaşgibianlamakyahudikaranlığıiçkulağında
gitmeksongökyüzüSüleymanşahkuluaşağıdanyukarıyalambalarıtitreyenbirgiyotinhızıylayanlışlığıbitirendoğumundanbuyanasürüpgelenşugözyaşınınsızdığıiçpencerelerindennebiranneaydınlığıdağıtankorkuyunebirsaattıkırtısıbeklemelerledoluölümüölümyapangüzelliğinden
gitmekSüleymanşahkuluçoğulgözlerinden
[yokluğakadınlarkadınlarkırıpgerçekleştimsanarakyenidenyaşamayabirçocuklukaramakheryenilgisonrasıböylesoluksoluğa
bambaşkabiryabancılıkiçinedağılanherbıçakellerinkesilipdeğdikçebilenmişçabukluğa
siyahbayraklarçekipsonbüyükyolculuğaboşçığlıklarhalindekanaacıkmak
yüksekgerilim
çağrışımneonlarıdakikadabirçakıyorhavadayalnızlıkbirbıçakgibiçekiligözleringözlerimigeceyarısıbırakıyorkarakolkırmızısıcehennemyeşiligeceyarısıkalkıyorkaçırdığımgemiler
hayallahkimimzalamışbukadınlarıdudaklarınıdüşünsenömrünyetişmezgülümsemesinleröyleparlarkialınlarıbesbellibuaydınlıktasevişilmezinsanutanırçıplaklığındaürker
senkiiçiminsabahçıkahvelerindetutuklusendikacılarıbekleyençokbulutlukoskocabirgökemrindedörttarafapaldırküldürgenişleyensustalarıaçılmışinceminarelersanrılarınsansardançabukuçucaitusanmışlıklarınaatladığıanılarınfosforunaazbuçukdokununcadelikibritlergibisırasızparladığıateşeattığıneskifilmler
senikendimsanmakbirakşamüzeribaşkabiryaşantıdafransızcagüzelkarartmayıllarınınçalarsaatlerigerilimyüksekliğindenuğuldayantelbirbardakşarapüçsayfabaudelaire
delibirkapıolmakaçılmakansızınsoğukyılanmavisiçeliktenbirşaşırmakenolmadıkyerindesabahkaranlığınınkendiniyavaşyavaşölümealıştırmakcanavardüdükleribaşucundaserviler
yorgunlarsendikası
-bağışlanmayanfikirsuçlularına!-
birfabrikaçıkardımkırgınlığımızdanbütünatölyeleriniyerliyerinekurdumişçiyazılarakgecevardiyasınasabahlarakadarözgürlükdokudumyukardagökyüzükıvılcımvedumanşimşekleratlıyorarkasıarkasınaherbiriyanılmışbirerçığlık
birsendikaçıkardımyorgunluğumuzdanadıüzerindeyorgunlarsendikasıseniüyeyazdımhenüztanımadannasılolsaşarkınhepimizinşarkısısesinnasılolsabenimkikadarkısıkufuklarınıyıldırımlakilitlemişlerdenizlerinitutmuşıslıklıbirkaranlık
sabahtenhalığındaansızınafişlerfabrikabacalarındanöksürdüğümüzünlemünlemdağılansıtmalıkalabalıkilktramvaylarlagötürdüğümüzsoğukyataklarınayatırdığımızeklemlerikırılmışuykusuzluktanavuçlarındaderinbiryanıksızlamasıetleriniseğirtenşüphelititreşimleryukardagökyüzükıvılcımvedumanyağmurunşimşekyeşiliçetrefilyazısıyoksullukbayrağısırsıklamgüvercinlerkanatlarınasinmişyorgunlarsendikasıbüyükbirhaksızlığınbirdenanlaşılmasıtutsaklığaçokyakınçekingenliklerezilmekezildiğininfarkınavaramadaniliklerinekadaryaslıumutsuzlukyası
yenidenbaşlamaklarlageçiyorömrümüziyimserliklerimiziduvarlaraçarpıyorlariçimizdebulutbulutbirgüneştutuluyor
soluklarımızıkesendemirdensarmaşıklardibindedüşlerimizitükürdüğümüzgözlerinbezginliksislerindenkurtuluyorkulaklarınzemberekliçığlıklardanyanıkyanıkkoğuşlardaakşamoluyoryukardagökyüzükıvılcımvedumançkoçaklaması
"saltanattâcıngiyenâlemdemağrurolmasınnicesultangörkünalmıştırbeğimbâd-ıhazân"
Bâkî
çkoçaklaması
kaçgüneşkaldırırhaydalayarakçatalmızraklarıylaselçukçobanlarısırçadankaçgüneşçırılçıplakkıvılcımdökerdemirsakallarıiçasya'dandahaoymaklargelir
ikibinbeşyüzatlıbinbeşyüzçadırçıralıbirkubbetastamamçatılırdoruklaradikilenavşarçığlıklarıylaaltındacırcırböceklerialakargalarçatlakdağgölekleriyılanbalıklarıylaaltındakonyabeyşehirsivrihisarveuzaktanuzağabizansçakalları
içasya'dandahaoymaklargeliruçarıbiryürekkadaraydınlıktırlardişlerisağlamçakılmıştırgözlerihafifçekiktirkulaklarındayokdenizinyokuğultusudamaklarındakarmavisibirsüttadıvaranaçkısraklarındansağılmışkokuluumutlarıyarılmışkaçavuçihtiyarsaçlarınınarasıtutamtutamtuzağızlarınıbıçaklaraçmazkilitlidirgözçanaklarındagittikçeeksilirçakıllarınyediğiçapaklıbirnehirrüzgârdainileyençorakyataklarıyla
ağaçlaratırmanırtırnaklıbirkopuzbirkırlangıçyalarsırlıkanatlarıylaatılmışhançergibiısırganlarıyalnızlığıkırartokaçsuratlarıylatozederdağıtıroğuzkadınlarımemeleridolukaraböğürtlenuçlukemiklerinesımsıkısarılıkaslarıherseferbiruçmakbağışlarsesleriburukahlatlıayvalıacıturunçlugüneşikaskatıdişleyipgülerlerbıçaklakesemezsinkalınbiryoğurtçalarlaryabanbalıdinlendirirdövmebakraçları
içasya'dandahaoymaklargelirkılçıklıkirpikleriderikalpaklarıylaboşluğaoyulmuşadamlarkılıçvetopuzyorgunluklarıkırçılbıyıklarınadamlayangöğüsgeçirmeleriormanlargeçmeklebirsaçaklıbiryangınadolaşmışçatırdayanağaçağaçdevirdikleriaçbaltalarıylatozlubirağlamakönlerisırasürüleri
çungarköpeklerininçekipgötürdükleritellikavaklarınpırıltısıarasındanbelkihorasan'danbelkipamiryaylasındansakaryaiçlerineettırnakveboynuzhoşgeldintürk!...sağınsolunsudelibirzenginlikleçalkanırtoprağınnicekurşunnicekükürtöğütüpeliniuzatsanşarapçekerparmaklarınçekirdekliüzümlerdençardakdolusuçakırbirzeytinyağıışıldarküpküpşavkınaçöreklenmişçökelekkokusunicedağkeçileriateşlerinedüşüpnazlıaylarçizerboynuzlarıylageceyehoşgeldintürk!...bulutlubirazdalgınbirdenayağakalkmışbütünumutlarınadınıverdinvarlığınıadadınbuülkeyeosmanlıkasidesi
osaydamduvardırkibölervarolanlarlaartıkolmayanları
bulutlubirsessizlikteyaşlarınısonsuzatamamlayanları
evrendeçoğulyıldızlarıylasamanyollarısayılırdüşünceler
dönerlerdururlardönerlerdururlarnebaşlarıbellidirnesonlarınurdanbirağaçsayılırmevlânâneypırıltılarıylaaralıksızanlaşılmazbiryerindenaydınlatırgönülkandilisönmüşolanları
birdağsayılırkaynarkocamimarsinancamdankubbelerindegüneşparçalanırkayıpkervanlarınıbeklermihâlâ
eskisınırlardaunutulmuşhanları
maşlahlıyoksanedirgizlidervişlermidirgöldurgunluğundaeskibesteleraranırçağdançağayansıyarakbestelendiklerizamanları
kapatıpmasmaviavcımdagökyüzünüyüzyıllarboyuncanasılbiriktirmişneimgelemesığarnebellektenkaybolurosaltanatlıdivanları
kelebeklermidirderinliklerindeharemlerinannefısıltılarıyladualarbir'allah'çekmesinlerbudin'den/medettitretirbağdad'ıpehlivanları
yağlıayaksesleriniyankılısaraylardaduyarsınşimdibiledinlesencellatların
alıcıkuşlargibiparlayıverirlerboğmayatüyübitmemişsultanları
birtambursayılırbolkaranlıktakımıldarsaklıtınlamalarlahalkazaldıkçayakınarakmutsuzbiryoksulluğasecdedenkalkmazoluralınları
onlarmıdırmehmedhan'atopdökenlermarangozvedülgerberbervehattatbirbalıkaydınlığıparmakuçlarındakaranlıkbursa'daipekçobanları
yağmurluçınarlarıonlarmıdırtekkelerinayabatmışservileryürükmezarlarındaeskikuyulardansesleriçığlıkçığlıkatlarıdolaşırperiliormanları
onlarmıdırnasreddinhocagülümseyerekköroğluöfkeleriyledağaçıkmışölümallahınemri/eliflamvecim
idamyazarsadahünkârınfermanları
gitarahangizamanufkundakayıpokanlıdebdebeattilâilhanrüyaboşluklarındayeraranırlarneadlarıkalmıştırnesanlarımehmedsıradağları
boşbirtaşvarsabuülkedeüstündebenvarımbirfabrikagibisolukluyerindeduramayankaçkulaçboşvarsabudenizdeüstündebenvarımbirşubatvapurugibipusludumandumaneylülocaklarındansimsiyahbençıkarımiktisatfakültesi'ndekiakşamaydınlığıyımyağmurlucamlardansaygıylakitaplaravurannekadarmehmedvarsakuşkusuzbenimadımyunusemre'denbuyanamehmedsıradağlarıyım
çünkütoprakdinledimdemiranladımkömür[duydum
davullardağıttıgökleresavaşlardandönmezliğimiçünkübolkurşunyedimbesmele'ylevuruldumbilirsedüşmanbiliröylekolayölmezliğimibirmehmedkalktımsaayağabinmehmed
[oturdumasya'danaldımtürküavrupa'yagetirdimyanardağlarkıskanırböyleateşsönmezliğimiemperyalizmekarşıhersüngübenimadımmustafakemal'denbuyanamehmed
[sıradağlarıyım
nekadardarolursaolsunbileklerimdençıkmıştırbenibiryerdebanabağlayankanlıkelepçelerkaranlıktarlanınbaşıdönmüştürfabrika
[acıkmıştırcezaeviavlularınabakarnedensesonpencereleriçimdegüneşleraçsadadışarısıbütünkıştırfakatkapılaraçılmıştırzincirlerkırılmıştırkalabalıklarıkaldırırenheybetlidüşüncelerözgürbirsosyalizmedoğruheradımbenimadımnâzımhikmet'tenbuyanamehmedsıradağlarıyımşehnâzfaslı
"...birşû'lesivar-kişem'-icânınfânûsunasığmazâşinânın..."
şeyhgalip
dersaadet
çokkorkmuşkadıngüzelliğiharb-ıumumi[yıllarının
kuzguncukiskelesi'ndeinşirâh'ıngeceler[sabahladığı
kötümserkuleliöğrencileriylesultanreşad'a[doğru
ensonbaharvapuruşirket-ihayriye'ninkimsenin[kalmadığı
nebeykoz'lukozhelvacılarınnefonografların[odeonborulu
nişâbürekşarkılarımıbelkideyalnızrecai[kaptan'ın
kapalıçarşı'danyürüttüğüalaturkayıldızzilleriyle
ovurulmuşyırtıcıkuşküskünlüğüİstanbul[boğazının
tekgözlüklüalmanzabitlerininkramer[birahanesindeki
moltkemibismarckmıtartışmasıalmancanın[çatladığı
acımtıraküçdublesiolarakkoyuyeşilpiltzen[biralarının
mızıka-ihümâyûnzenginliğindekişıpka
[gazileriylegaliçyacephesinedönmeksoğukrus
[yağmurlarınıngecevegündüzdövdüğüuzunmenzillibatarya
[ateşiylehilâl-iahmerçadırlarınınveıslakçiçeklergibi
[açıldığıkocamançiçeklergibiaçıldığısonderecekanlı
[beyazgaliçyacephesinedönmekçâresazoperetindekiyanlışzaferhaberlerisuriyecephesindenikdâm'ınharbiyenezaret-icelilesindebirinciferikenver
[paşasusızmazbirdipkaranlığındabardakların
[çatladığıteşkilât-ımahsûsa'danmiralaySüleymanaskerî'yle
sabahezanlarınakadarvakitnasılgeçiyor[anlayamaz
biridamöncesihalindekımıldarkuşkulubir[namaz
enkorkakgölgelerolarakbekirağabölüğü'ndekiyapışkanbirteryürüryâkubcemil'inşakaklarınayırtılmışüyelikkartıyerdeittihadterakki
[fırkası'nınşakırşakırbirmavzerdoldurulurdışardavur
[emriyleyıldırımgibisolarleylâklarsürâhide-olamam
[çâresaz
oçokkorkmuşkadıngüzelliğiharb-ıumumi[yıllarının
eskiRumeli
-1°.Karşılama
balkanuykularındanaşırdığımnevâkârüzerinehanımellerineyapsamaklımdançıkaramadığımhânendemüjgân'ınâhetmeleribirüsküpbaharınaısmarladığım
telkâribirmülâzim'lebirlikte
mustafakemal'inbozrevolverizehirgibisusarselânik'teakşamasabahahürriyettrenleribinbaşıenverbeyelitetiktedefgibigerilmişmanastırşehribütüncâmilerindesalâverilirtamburkararkıldıtâhirbuselik'teiğdelerçiçekçiçekgöğüsgeçiriryıldızyanlışlıklarıgöktekideliliktehânendemüjgânmevsimdeğiştiriryanyakalesi'ndekicephâneliktebirbulgaryakalanırkomitacı
yıldızsarayınaşimşeklerteyellenirrumeli'dezabitlernasılanayasacıufakkarafakikavunbeyazpeynirresne'liniyazi'ningümüşlükırbacımakedonyadağlarındakıvılcımbeslenirdersaadet'teateşyakmakiçin
-2°.hânendemüjgân'ınsongünleri
ıslanırmorsalkımlardulyalnızlıklarınadağılıruykusuincebirmürekkepsızardalgınlığındangülkurusu
suratınaçarpılırherçeyrekunufakederekengizlibemolleriniağırdemirkapılarıbalkansavaşının(nişâbürek)hânendemüjgân'ınherboşbulduğusâniyearalığındanokşaruzanıpmülâzimininsolgunellerinihanivurulmuşoçatalca'yayakıntakılıptüylükaranlığınabozgunsabahınınbülbüllerdüşerkucağınaküçükçamlıca'dan
birerikişerbülbüllerdüşer(şatarabân)
elektrikçiçeklerisüslertramvaytellerinibirokadarıylazakkumondanötesibaldıran
"...mürdümeriğinindibineoturmuşumtırnova'dakievimizderahmetliannemsaçlarımıtarıyorelindefildişitarakağzındafirketeler
acıbirbarutkokusugenzimizdeihtiyatlarmanevrayapıyor(ferâhnâk)hangipiyanoyaşöyleilişecekolsamhementatyosefendi'ninsultanî-yegâhsemâîsidallarıkırankayısılarbahçelerdetırnova’daakşamuzakdağlaraçekilmişbütünçeteleriçimdeyorgunbirsaatçalıyor(hüzzâm)
tramvaytellerindeölüvermekelektrikbahçesibolköpekliaykaranlıkgecelerdegeçkalmışpişmanlıklargözyaşıdökmelersaklısaklıpırıldayanortancasaksısı(nev'eser)"...mülâzimihsânbey'inşarkısıocumaselâmlıktasöylediğimbirpalmiyegibititreyerekiliklerinekadargüneşli
-sevgilimgözümünnuruefendimİstanbullubirzabitkalamış'lıkumralmıkumraldargınbakışlıinceciksırmaylagönlümeişlediğim-mülâzimihsânbey'inşarkısıaslındabenimkaybolangençliğimbirbakımakaybolanrumeli
bardaktabuğulanannarşerbetifırındaçatlayanbörekyeşilbiryağmuraydınlığıcâmiavlularında
gıcırgıcıryıkanmıştaşlıklar(hicazkâr)"
-3°.mülazimihsanbey'insongünleri
kafeslerinardındanazlıiçedönükşarapkırmızısıküpeçiçeklerikucağındabirkedisiyahlıbeyazlımüjgânselâmlıktaşarkısöylüyorgözleriyaldızlıimgelemböceklerisarıdolgunsaçlarıomuzlarınadökük
nilüferlerinuyandığıbüyükbüyükçokuzakbahçelerdekiincesazlıhavuzlarınyalnızlıklarınagörünüyorbuzlutenhagüzelliğiipincemorkötümserönsezilerleyüklütasalıonuterkettiğimkülrengisalıbirölümfırıldağıiçimsıradönüyor
böyletırnova'danayrıldımayrılalıpancurlarımsımsıkıkapalıocağımsönükyalnızbulutlarımdanbirışıksüzülüyorufacıkbirışıknârinboynubükükmüjgân'atutkunluğumyoğunvesaygılıbalkanbozgunuiçindetekölümsüzlükmüjgân'aaşkşarkıları
-1°.
dinlerdimtelâşlıkanûnlardansarışıntürkçeyinasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyiürkekbirçilentiusulcayoklardıbahçeyinerdetâvuskuşlarınerdemüjgân'ıngençliğinasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi
okşamakkumrallığınıiçimdenuysallambaların
beyhudeıslıklarınıyakınlaşansonbaharınakşamtenhalığındabirlikteduygulanmalarınsaklımutluluğuyladalgındançokdahafazla
[dalgınnasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi
birparçasonyalnızlığaöncekilerhazırlıktırinsanbırakmazsevdiğinisevmekinsanıbırakırkalırsagözlerininelindeyaldızıbelkikalırneyüşürkanûnpırıldarudlaroldukçakaranlıktırnasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi
-2°.
oakşamdalambamızısöndürmüştüknedîmilenedîm'denbilekıskandığımsevdiğimilesonşarkılardağılmıştımevsimileyalnızçamlıca'dabirudyankılanırdı
dünyayıtumturaklıbiryalansayanlaryalanındehşetiniyaşlandıkçaanlarnâzım'ınpirâye'yisevdiğizamanlarölseölümündennesuçlarçıkarılırdı
boğucubirsessizlikteateştengoncalardırodemirdenşiirlerkisankitabancalardırumutsuzhangigünündeelatsanateşehazırnâzımonlarıyazarkenduvarlarçatırdardı
gördümsessizcebuluştuğununâzım'lanedîm'inlâcivertıssızlığındayıldızlıbirserviliğinbirininelindevâridat'ısimavnalıbedreddin'inbirininağzındagülelindemeykâsesivardı
-3°.
İstanbulpuslukaraltısıylamüstef'ilünbirgemiduyulurpadişahsaltanatıylabulutlarademirlediğisoğukakşamlarçalarsaatlarkadifekonakta
benuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta
osoyutkuşlarsuaydınlığındaatlasyorganlarınyüzyıllıkhüznüyleyüklüosmanlızindanlarınınpulpuldağılırlartasalıbolyansımalıboşluktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta
gecehattâtyesârî'ninsüzüldükçevavkayıklarıişleniryenibaştanbütünsevmekyanlışlıklarıbilmemtamamlanırmıydıkbirbaşkayaşamaktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta
oşarkısöyleseçalgılarınkorkupbıraktıklarındanbüyülütamburlarınkendibaşlarınaçaldıklarındanulaşırhâfızpost'asesiyankılarlasonsuzluktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta
-4°.
akşamkılıçlardüşürdüğüayınışığındanboğaz'damüjgânmıdırbiruzakgülümsemekmidirsazdaferahnâk'taiyimserkötümserçarçabukhicâz'damüjgânmıdırsevilmekyanlışanlaşılmakmı
[birazda
üretirsessizliğierguvanlardüşlersevdayı[tamamlar
sularıyansıtırcamlarcıvalıbirbeyazdamüjgânmıdıryoksasabahlamakmıhâfız'la
[şirâz'dadivanlardangülçığlıklarıhorasan’lıpapağanlarşehzâdeçılgınlıklarıounutulmazyazda
müjgânmıdırsevilmekyanlışanlaşılmakmı[birazda
hasköybahriyekahvesi
-babamınazizhatırasına-
1°.hasköybahriyekahvesi'negazel
büyükelenselerdedonmuşabdülazizpehlivanlarısürâhibıyıklarıylatutarbağdadîtavanları
oyoktamburilerkisazçalıpzenginleştirirteltelsabahakadarişitilmedikmakamları
altındişleriylegülümsedikçeacemşâhnargilelergözbebeklerindeşehzâdebaşıramazanları
çarparvurulmuşbirkartalgibiiskeledeniskeleyeakşamhaliç'tedonanma-yıhümâyûnborazanları
tavladadüşeşeksikolmazgerçiparmaklarındanutançtırçürütürmeğersesırmasakalkaptanları
ürperirkorkuylafesleğenleraytamamyükselirkenkaranlıkbirçaybasarçıngıraklıistikânları
böyleeskirhasköybahriyekahvesiusulusulkoynundabiriktiripgeçmişgelecekbütün
[zamanları
-2°.hüseyinavnibey
kerkük'lühüseyinavnibeyhasköybahriyekahvesi'ndeyarımudyandanfazlaneybirhıçkırıkdâvûdîsesindeseddülbahir'denyâdigârgülermiağlarmı(garipşey)söylediğişarkınınetkisindegözlükleripusluiçbükeycıgaraküllerisetresinde
yancebindetasvir-iefkâr
binüçyüzotuzbeşsenesinde
sırtındabirhançerilkbaharİngilizdonanmasıboğaziçi'ndeİzmir ’eçıkmışyunanlılarüzümeçakallardadanmışsustumususmasınıngecesindeböcekböcekuçuşancıgaralarsaklıbiruğultukulakiçlerindegittikçedahaçokanafartalar
teşbihindeyâsabırkalmamış
anlarsahalindenbirkişianlaryüzbaşı"kazbek"rıza(sarıkamış)aynısüngüyübirağızdanısırmışlaraynımermiçukurundakanlankaynamışnedemekbulutlardamıkırmızıikigözümbircıgaradahasarÖdemiş'tebakilkkurşunatılmış(nerdekaldıyahubizimçaylar)yaşıyangörecekönümüzdekikışneyağmurlaryağdıracağımızı
-3°.yüzbaşı"kazbek"rıza'yabeşleme
bakıryansımalarıbakışlarıyüzbaşı"kazbek"[rıza'nın
saltanatbıyıklıtekzabitidirondokuzuncu[fırkanın
hisar'dayaşanmışbiryazbenzersizbirsarışınsankibirşamdanenkalınyerindekaranlığınıncephedencepheyetaşıdığıalınganvebaygın
aklındururdüşündükçesiperdesavaşsonrasınıağırağırsonbaharaboğaz'ınuzaklaşmasınısalacak'tayağmurufâtih'teiftarsofrasınıyıldızlaradağılanogençkızkahkahasınıçalgılarsusuncayorgunmühürdâr'daansızın
buyenilmekakşamınasürülüsafsafcezvelernedîmmerhumundivanındanaçılmışkanlılâleler
çökermanalısessizliklerekıvamlısâdekahvelermim-mimgrubundanmıdırlarkimbilirkimdirlerkıpkızılbirkordüşürüriçlerinehaliç
[müslümanlarının
-4°.hisarlıifâkathanım
dalgınbirlambayımkikanatesintisiyleakşamlarınuyandırdığıyorgunargın
bebek'teunutulmuşbakımsızkorularınnekadarazaldığıdivanmusikisiyleufacıkaydınlığıiştirakmecmuasınınbahaeddintevfik'ihüseyinhilmi'siyleahmedsamimbey'inöldürülmesiylealnımızavurmasıcehennemsıcaklığınınzincireçekildiğierguvanmevsimiylesinopkalesi'ndekitutukluların
eflâtunboşluklarındasabahezanlarınınkorkunundağıldığıvatankasidesi'yle
dalgınbirlambayımkibinlerceçoğaldığımSultanahmetmitingindekisestitreşimlerinden
yüzyıllıkbirhaksızlığınbüyükbirikmesindensekizsütunüzerinebaşlıkçıkarıldığımsavaştelgraflarıanadoluiçlerindenböylegecelerboyukararsızsabahladığımyüzbaşırızabey'lekaçmayıtasarladığımcephânemotorlarıylaineboluüzerindenyaslılodoskaranlıklarıarasındayımmartılarçıkargözlerimeiçdenizlerimdendünyadeğişirbirtırtılgibikendiliğindennezamankanatlandığınıanlayamadığım
-5°.ifâkathanım'aşarkı
tenhalıkbasıncabiryağmurgibibebek[tramvaylarına
tedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam[çaylarına
birikmişnasıldaöfkesiosmanlısaraylarınatedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam
[çaylarına
umutsuztelâşıylasankibirtutsakgemisinindaldımıdünyasınamutsuzmâhirpaşayalısı
[sisleringüngörmemişbirşiirindenrecaizâdeekrem'intedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam
[çaylarına
gazelleruzarkikuytulardaeskicülûs[şenliklerinden
hâlâyankılanırbayramdavullarıyılların[derinliklerinden
sıyrılıpbuzlupırıltılarlamütareke[çirkinliklerinden
tedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam[çaylarına
-6°.spartakistniyazıbendeniz
lâcivertkaynarsabulutlarkâhtâneüzerindemuhtarniyazibendenizinbirözlemtutuşur
[gözlerindebirdüetpatlarkontesmaritzaoperetinden
[sözgelişifonograflarçıldırırsamutzigbirahanesinde
ağırporselendublelerdebiralarınyükselişikanlıcanlıbirkızcağızgözleribağdemyeşilispartakistişçilerinstuttgartkongresindekavgakıyametyumrukyumruğayüzlercekişi
-7°.bahriyekahvesi'ndenayrılışgazeli
gerçisuşakırtısıdırbiruzakşadırvandangelirkahvelerzindangibisimsiyahçaylarneredeyse
[kangelir
ufaldıkçaufalıraynalardakötümserlambaların[alevi
dumandumanihtiyarlarçıkaryatsınamazından[gelir
korkuokaypakyılandırkiatlarinsanınkoynunadüşmanfısıltılarıendostbildiğinağızlardangelir
yanarharbdivanlarındabarutmavisi[mim-mim'ciler
evcilyıldırımlarsaklıdırceplerinde[dumlupınar'dangelir
öyleboşaltıryanlışkılarkiİstanbul'uişgal[karanlığı
tektükayakseslerisankibaşkabirdünyadan[gelir
ocaksönmüşsemâverpaslıdağılmışhasköy[bahriyekahvesi
onacanvermeyebirgünelbetattilâilhangelirbirözgemuammerbey
1°.onihaventbahçe
nihaventbirbahçeydikimuammerbey'ingecesiyıldızlargöklâciverdindeyaldızlıbirduatümcesi
gizemlerçizerçizgilerhavuzunmordalgınlığına
yansımışsankiyukardanevreninsonbilmecesi
dağılıryumuşaktelâşıylakadifemsiyarasalarmevlânâ'ylabuluşurboşluktaşemseddin-itebrizî
yenilginintahtındakötümsergülümsermuammer[bey
ayrıcabirateşkrallığımercanköznargilesi
utanmakgüllerisiyahaçılırgözlerdeuğursuzlâternalarlaayaktadırcoşmaktafrenkmahallesiuzaktanateşböcekleriçınçınçınlayankadehlerrumdilberleriylesarhoşfransızıingilizi
ikibinkelime-işehâdetinufuktanperdeperdedargınkartallargibiallahayükselişi
dibindenaydınlanırhayretkılcalışınlarlakörfezbirdensulardapembebirkörpeşafakürpertisi
-2°.muammerbey'inkaranlığı
gerçineyüflersedemuammerbeyaslındahaylirindbirozandırömerhayyamtadındaeksikolmazeşreftennüktelerdudağındagümüştenkafiyelerzilçalarparmağındadeflerinpatladığıselâmlıksofralarında
bulutlardokuyupakşamlarıtelliipektenüzgünhergünbirgüneşisehpâyagötürmektenkaybetmişyaşamaktutkusunuölmekiçinerkennedostşenliklerikalmışmehtaptaiçerkennemâhur'danudlarıngülüşmesiharemtarafında
birnazlıkadınsonbahardağıtırsaçlarınıkırgınyalnızlıkbahçelerinezehirlisarıkuşağındacamörgüsükaçyağmuranahtarı
kısarakislilambalargibibirbiryalılarıunuturmuammerbey'inumutsuzkaranlığında
-3°.karantina'lıdespina
birgültakıpdasevdâlıhergecesaçlarınaçıktımıdepremsanırdın'karakız'kantosunatitreşirkadehlercamlarkırılıralkışlardanmuammerbey'ingözdesikarantina’lıdespina
çapkıngülüşüşöylefaytonabinişikordelia'dannekadarbaşkaydıherkadındanherbakımdansınırsızbirmutluluktauyuturdumuammerbey'iustalıkladamıttığıotantanalıaşklarından
işgalaltüstettinasıldaİzmir'deherşeyiöğrendikullanmasınıdespinabuyanlışgeceyikörfez'deparıldayanyunanzırhlılarınakarşımiralayzafiru'ylaispilanditpalas'tasevişmeyi
gemisinyalleriningecebahçelereyansımasıhavuzdasamanyolununhisârbuselikşarkısıdemlendikçeyalnızlığıaydınlanıyormuammer[beyolmayacakşeybirinsanınbirinsanıanlaması
-4°.muammerbey'inaydınlığı
osabahilkaçmıştımorkaranfilbüyüksaksıdabirtakımtüylübulutlardıkiçatalkaya'daaskıdapunta'danefzongeçiyorduönündemızıkasıda
kurtuluşolasıgöründübirdengözümdenperdekalktı
düngecehasantahsin'leuğraştımyinesabahakadarbükreş'tehapisteymişgüyârüyabuyamektubuvarkaranlıkbirboşluktaaçılıpkapanıyordukapılaryağmurdaidammangasıiliklerinekadarıslaktıoyazakşamlarıdırdinlediğimakşamgazetesindenankara'nıntebliğlerinimürüvvet’inedâlısesindengüllerdağılırdışimşekligülümsemesindenatılmışsankigözleriikiçıplakbıçaktı
bilmembağışlarmıbirgünolurdamuammer'idirenmektegüvenmekteoldumbittimondangeriuyanıpşafakladünbahçedesularkençiçekleribirkavgaydıanladımkidünyakavgaysabirbüyükyaşamaktı
-5°.sarmaşıktıyalı
açıkbirfaytonçıkardısarmaşıklıyalıdaneylülakşamındamasmavibiçilmişayışığındanipekçarşaflıbirtâzedağılırdokunursankurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde
İzmir'de
kızgıngözlerineişledikçeyangınınkızıllığıçılgınkırlangıçlardırkigeçeralevlerinıslığıuykularınısarmıştırbiryıldızlarsarmaşığıkurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde
İzmir'de
tuzlugüzöğlesonuçarpılanpancurlaimbattutsakbirsaltanataahedenguguklusaatşarabındasuyundaapansızbirbaşkatatkurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde
İzmir'de
çalarsaat
aynalıbirçalarsaateskiankara'dançalarsaatbaşlarınımiralay"topal"rıza'nınbiryerdebakarsınsondereceakşamçatırçatırdağılırkargalarrakıdonarkadehte
gelmiyornedensemûnise’ninmektuplarıyüzbaşımuhsin’dirağlarteltelbıyıklarındaobeste-...bülbül-üşeydâyadöndüm
yıkarinsanıyaşlılıktaasılunuttuklarıumutsuzluklarındançokdahafazlayanlışumutlarısaatlibirbombadırhersaatbaşındaölümüntıkırdargöğsündekikaranlıkkafestesilerekgelmişgelecekbütünmutluluklarıbacağımınkesildiğigünkaniçindeyimenikonuiyimserbirtelâşherkeste
yarılmışafyoncephesi
sızarkarbeyazıgömleklerindenkatransiyahıterleyendoktorbinbaşıabdülkadirbirelindetendürdiyotşişesibirelindeaşk-ımemnu
hâlâsorarımkendikendimeneredenbulduğunuiçlibirsaraylınıngöğüsgeçirmesidirdağılanvazodakinergislerdensarışınbirnazlaheröğlesonubirobüstarrakasıkaplarçınlamalarlakörfeziyenidenvurulurlarüstüstekaçmilyonkereçatdiyeışığıçatlatanodelimsirekhızlaseddülbahir'dehaşanbasridumlupınar'dakaymakambekiruşakcephesindenalbantoğlusonragünbırakırbizigecedendevraldığıyeremadalyalarısarkıkkalkıkkaşlarıkırçıl
vegazikullanılmazlığımızla
meclis'inaçıldığıyılkaryönetimindeortalıkkavaklargümüşçırpısıuzaktanpırılpırılankara'nıncamlarıkıransoğuğusırçatozundanbirmavibuğusaçaklardaenlibuzbıçaklarıdonmuşkuşölülerisokaklardaençokdaserçeler
ogeceyinesabahlamıştıkbizüçadamvebirsemâvernusret'inbakû'dabulduğuİbrahimsâmi'yleberaberoymalıbirdecevizsandıkiçindekimlerinunutulduğunerimanov
mustafasuphisultangaliyevvesoluğankafkastrenindekibıçakbıçağaâzerîarmonikler
pekineyapmalıuykusuzluğusonbataryalarınenumutsuzyerindekidualarısolgunyüzlerledeğiştirençalarsaatingetirdikleri
ittihatçılardavardıhilâlbıyıklıydılarsustasınabasılmışbirerçakıydılarmorkumrularpatlıyorducâmilerdenmavzerleringözüdönmüştükarakalpaklıydılarbirtamburkanatçırpmasınıtrî'deneksiksizbütünölmüşlerimizayaktaydılarkılıçlarçekilmiştibâkî’ningazellerindenbudin'denyaşlısipâhilerezanokumaktaydılarertuğrulgazimitutmuştukemalpaşa'nınellerinden
oğuzlarmıydıyoksabismillâhyenidenbaşlamaktaydılar
aynalıdümteküstüneçalarsaatinsarkacıçalarsaatbaşlarınımüslümansonrasızlığıngençkalırcephedeölenler
bakışlarıdonukbesbellibirazgülümsemeleriacı
İzmirkörfezi'ndeyazışıktangülüşmelerdonanmışgemilerdeyıldızfırıldaklarıdırfırdönerenginlerdekıvılcımlartutuşuronuncuyılmarşı'ndantitreşirkıyılardansamanyollarıgibizenginfeneralaylarıgelirgeçerdedumanlıbirampuliçindedirsankieskisâhilgazinosuiskele'dekiayışığındansırılsıklamincesaz
kıvamınıbulmuşsultanî-yegâh'nyineyummuşgözlerinikemânîzekimüberrâhanım'ınikidelikuş
elindeziller
fuar'ınaçılışınaşerefmiverecekmişlergazihazretleri
pekdebilinmiyordoğrusudelipuntolarbasmışgazeteleriortalıktabirçarpıntışaşkıncabirheyecankadınlarkidudaklarıkıpkızıltutuşmuş
balondalgınlıklarırenkrenkçocuklarınvedörtbiryanındayaldızlışimşeklerbirdenbireşehirbandosu
yokturçalarsaatinkorkusunezamandanosoyutvesaydamyılandannedüşmandandostluğunarkasındakibiryürekedinmiştireskiankara'danmustafakemaladındaki
41.bataryanındalgınuğultusualıpgötürsedemiralayrıza'yıbudünyadan
[artıkayrılıkçalargibiuzunuzunveyalnız
silâhbaşıçalargibikısavekalabalıkoçalarsabahakşamyineistiklâl-itamyineistiklâl-itam
meraklısıiçinnotlar
(yasaksevişmek'tekişiirler,sonparisyolculuğumlaondanöncesinivesonrasınıkapsayanbirdöneminşiirleridir;paris'te1962/65arasındakaldım,öncesindeİstanbul'daydım,yeşilçam'dasenaristtik,rejisörasistanlığıfilanediyordum;sonrasındaise,İzmir'de,demokratİzmirgazetesindegazeteciolarak!budönem,biryanımlabatıüzerindekidüşüncelerimiaydınlığakavuşturduğum,biryanımlageçmişşiirimizdenyararlanmafikrinigeliştirdiğimdönemdir,haliyleşiirleredeyansımıştırbuikiliuğraş!
ilginçsaydığımbirnoktayıacabaşöylemiişaretlesem:yeşilçam'dasinemaylauğraşırkende,paris'teyaşarkende,şiiryazmadımpek.bunabelkiyazamadımdemekdahadoğruolur,paris'edoğruyenidenyoladüşmeden,sinemayaaraverdiğimbirzamanoldu,bukitabagirenşiirlerinbirbölümübuzamanınürünüdür,paris'teyse,bilmemfransızcaortamındayaşamakzorundanmıdır,yoksadahaçokkendimiromana,romandüşüncesinevermemdenmi,şiiridahaçokalgıladımda,yazamadım,odönemin-birikimi,İzmir'edöndükten,gazeteciliğebaşladıktanbirsüresonraşiiredönüştü,okadarki,yasaksevişmek'inbirincibasımınayetiştiremedimonları,ancakikincibasımınagirebildiler,buarada,dahabelâçiçeğisıralarındauygulamayabaşladığımeskişiirinsesinivebiçimleriniçağdaşözlegeliştirmekveyenilemek,çabalarınıdabirhayliilerlettim,bununörneklerikitabınsevilenşiirlerinioluşturdular.
yasaksevişmek,arkasındantutuklunungünlüğü'nüngeldiğigözönündetutulursa,parishavasınıngetirdiğibatıilegeçmişşiirdengelendoğuçelişkisininbelirlibiraşamadakibileşimidir,bubileşimidahaileribirdüzeydetutuklunungünlüğüyenilemeyeçalışacaktır.)
*birazparis
birazparis'in,bütünüyle,yukardasözünüettiğimparisvebatıhavasınıkitaptaestirenşiirleriiçerdiğibesbelli,şimdi,hangibatı'yıvehangiseks'iyayımladıktansonra,öylesanıyorumki,buşiirleriattilâilhan'ındüşüncesindevesanatındayerliyerinekoymakdahakolayolacaktır,birazparis,batınınkültürdeğerleriüzerindeolduğukadar,kökeniolandoğununkültürdeğerleriüzerindededüşünmeyebaşlamış,kendinibatılısayanbirdoğulununduyguveizlenimleriniyansıtmayaçalışıyor.
şimdibakıyorumda,ilkikibölümdeaşağıyukarıhangiseks’imeydanagetirecekçerçevevekişilerinşiirinisöylemiştim,sonbölümdeysegiderektutuklunungünlüğü'ndekiteleksgibibirşiiriverecekkapsamıgenişgözlemcibirduygusallığın.
/birazparis/
buşiirioluşturanüçparçanınherbiriparis'teclichy'denbarbes'euzananünlücaddeninüstündekiüçdahaazünlüolmayanmeydanınadınıtaşıyor.hangiseks'tedeanlattığımbucadde,bumeydanlar,paris'inhovardalıkyaşantısındaönemliyeriolancaddevealanlardır,gününhersaatındayosmanınherçeşidinioralardabulabileceğinizgibi,geceleyinaklagelebilecekhertürlüçapkınlıkbiçiminindüpedüzsergilendiğinidegörebilirsiniz.ilkyolculuğumdanbaşlayarak,buçevredeepeycegezmiş
tozmuşumdurya,şiiriniyazmaksonyolculuğumdandönüşümdeoldu,anıolarakşunudakaydedeyim:ya63ya64sonbaharındabirakşamoralardadolanırkenağzımıniçindebazımısralarçiğnediğimifarkettim,müthişşaşırdım,şaşkınlığımınnedenibumısralarınalışageldiğimgibitürkçedeğilfransızcaolmasıydı,birkahveyegiripkâğıdageçirdimbunları,sonraşiirleuğraşıhayliuzunolanbirfransızdostumagösterdim,hembaşarılıbuldu,hemdeilginç,nevarkibenonunbuiyimserliğinibirtürlüpaylaşamıyordum.oşiirikaybettim,sonradanİzmir'dekalemealdığımbirazparis'tegalibaoyanlışbirdiledoğmuşöksüzşiirinimgelerindenvehavasındanbirşeylerdevardı,('birazparis'ioluşturanşiirlerinüçüdeyükselpazarkayatarafındanalmanca’yaçevrilmiştir)
/yanlışlıkballadı/
bubölümdörtşiiriçeriyor,bazılarıbirerinsanayazılmışgibidir(josiane,margot,magda),birtanesiyseavrupatarihindensüzülüpgelenkadınlara(saksonyadüşesleri),ilküçad,anılarveacılardizisiniokumuşolanlarınhemenhatırlayacaklarıadlardırelbet,josianehangiseks'tekijosy'yi,margotadıüstündeaynıkitaptakimargot'yu,magdaisehangisol'dakimagda'yıçağrıştırır.demekyanlışlıkballadı'nıyazarkenikilibiryanlışlığınaltınıçizmeyeheveslenmişim,bunlardanbirincisicinselçelişkidendoğanyanlışlıktırkijosianeilemargotbununsomutörneklerioluyorlar,İkincisiysedoğubatıçelişkisindendoğanyanlışlıktırkisaksonyadüşesleri'ndeelletutulurhalegeliyor.
budediklerimelbetteşiirleriniçnedenlerinianlatmakiçindir,bunundışındaherbirinitekertekerbirparisyadasevdaşiiridiyeokuyabilirsiniz,farketmez.
/ikisonbaharkaçakçısıİzmir’deyakalandı/
sislerbulvarıdönemişiirlerindenbaşlayarak,bende,toplumcusiyasalserüvenivebuserüvenebulaşmışkişileribirgerilimfilmiatmosferiiçindevermek,yaşantılarınıçağdaşbirbunalımyaşantısınınörnekleriolaraksergilemekeğilimigörülmüştür.beşşiirlikbuçalışmadadaaynışeyiyapıyorum,birbakımaşiirbatıdandoğuyabiryolculuğunşiiridir,birbakıma,birtakımsimgelerleoyıllartürkiye'sindesanatçınınnetürlüsuçlamalarlakarşıkarşıyakalabileceğinianlatmayaçalışır,birbakımaysadokunaklıbiraşkşiiridir.
teknikolarak,çağdaşinsanınyaşantısındaoncayeriolangazetehaberivehaberciliğiyöntemlerindengizligizliyararlanmıştır,buyararlanmanınşiirinsevilmesindeetkiliolduğunusanıyorum.
*yasaksevişmek
/yaşkırktanyukarı/
parisdönüşü,İzmir'deyazılmışbirşiir,adınıilkinauto-critiquekoymuştum,sonragalibatürkçeolmadığındantutmadım,değiştirdim,kırkyaşımıgeçmişolmanınverdiğihüzünle'yaşkırktanyukarı'
dedim,yanlışhatırlamıyorsam,yeditepe'deçıkmıştı,hattaşiirigönderdiğimhüsamettinbozokiyiceetkilenmiş,benimhaylibozukbirmoraliçindeolduğumusanmış,birdetesellimektubuyazmıştı:üzülmecanım,kalpsektesigeçirenarkadaşlarımızbilemaşallahiyilerdiye!incedüşüncelidirbozok!şiiriyazarkençokmukötümserdim,bilmiyorum,genelolarakölümüngerçekliğinietindeduyanlarınhayattakiherşeyekarşıonarılmazbirkırıklıklarıvardırya,şiirdensızanasılodursanıyorum,bildiğinizgibionundaçaresiyoktur.
/ölmekyasak/
budatersine,koşullarnedenlikötüolursaolsun,ölümdüşüncesinedirenmekgerektiğiniişleyenbirşiir,gerçektebunuparis'egitmeden,İstanbul'dayazmıştımsanıyorum,kitabayerleştirirkenikincibasımdaikisiniardıardınabilerekkoydum,ölümgerçeğininsanatçıdakidiyalektikçekişmesineparmakbasabilmekiçin.
/demirboğan/
meraklısıbilir,romanlarımdaboygösterenkişilerinbazılarıöncebenimşiirlerimdesolukalıpvermişlerdir,aynanıniçindekiler'dekimiralayferidöyle,kurtlarsofrası'ndakiİbrahimcuraöyle,iştedemirboğandagününbirindebirromanımayerleştireceğimiumduğumvesandığımtiplerdenbiri,şimdilikkaranlıkyaşantısınıbuşiirdesürdürüyor.
/artısonsuz/
bu,bundansonrakişiirler,yeşilçamyaşantısınınbenimiçinbirboğuntuolmayabaşladığıgünlerde,(yanılmıyorsam1961sonları)yazılmıştır,sinemadaumduğuestetikuğraşıveboşalmayıbulamayansanatçının,bunu,şiirdesarfetmekistemesidedenebilir,yavaşyavaşbaşımdaesmeyebaşlayanyolculukyelleriningetirdiğiavrupaçağrışımlarınınitişide!
şiirleilgiliözelbiranı,şu:daha1950'lerdeİzmir'desanatyetenekleriolanamaçoğumuzgibionlarıyeterincekullanmayanbirkızlatanışmıştım,şiirinilkmısraıonunlasanatsöyleşilerimizsırasındamıdoğmuştur,yoksaomuilkdefasöylemiştirşimditamçıkaramıyorum,yalnızonyılkadariçimdeyaşadığı,sonradabuilginçşiirindoğmasınanedenolduğumuhakkak,buşiiryabancıdilleredeçevrilenşiirlerimdendir.
/exodus/
avrupaesintisipekaçıkdeğilmi?ogünlerdeclaudeİstanbul'agelmişti,savaşyıllarındanazilerinyahudilereettiklerinibolbolkonuşuyorduk,zatenbizimkuşağınbukonuyakulakdolgunluğuvardır,azmıfilmgördük,azmıkitapokudukbusorunçevresinde,üstelikbenimilkparisyolculuklarımdanbazıanılarımdavar,bunlarbirleşiyorlar,şiirioluşturuyorlar.
/ağustosmızıkacıları/
hakçası,buşiiriçokuzakyıllarıngerisindekalmışbiringe’ninhayaliyleyazdım,sinemaçevresinderastladığımkadınlarıniçlerindenbiryerindendaimabozukoluşu,kendilerinevegüzelliklerineaşırıhayranlıkları,bencillikleribeniusandırmışolmalı,inge'ninbanayaşattığıeskiuysalveyumuşakgünlerihatırlamışım,ogünlerdeonunbanaanlattığıbiralmanyaçocukluğunu,izlenimlerini.sonbölümdeherşeyinbirhayalolduğubesbellibelirtilmiyormu?
/karanlığıntadı/
bundanöncekikitaplarımdahayligeliştirdiğimbirşiirdamarımvardırbenim,'bursa'danyaylımateş','başkaadam','İstanbulağrısı'gibişiirlerbudamardanüretilmiştir,karanlığıntadı,epeycebirzamangeçtiktensonraozanıntekrarodamaraelatması,yenikoşullaraltında,nasılbirşeyçıkarabileceğinimeraketmesininsonucu,bunaelbetteşehirşiiridenecekya,şehirşiirinindedelidolusumu,başınabuyruk,çağrışımlarınakıntısınakendisinikapıpkoyverenimi?
/benartıkküsüm/
canımınçoksıkıldığıbirgün,bugünkügibiaklımda,birfilmşirketindenbirkaçbinliraalacağımıhesaplıyorum,şirketinpatronuinanılmazbiryüzsüzlükvesoğukkanlılıklaöncedenkonuşulmuşolanları,verilmişsözleriesgeçip,banabirkaçyüzliralıkbirçekyazıyor,üstelikbunuişinibilirustaişadamı,kurnaztüccarhalleriyleyapıyor.sessizbiröfkeiçindeevedönüyorum,şiirhandiysekendikendiniyazdırıyor,('benartıkküsüm','yasaksevişmek','elimdengelenbu',televizyondagösterilen3.bölümlükşiirdizisinde'klip'leştirilmişlerdi:'geçkalmışölü',yönetmenbiketilhan,oyuncular:selçuközer,senemkayra,merihakalın)
/yasaksevişmek/
kitabaadınıverenbuşiirdebenimbirçokşiirlerimgibidışardanbakıncarastgelebirsevdaşiirigörünüşündedir,amayinebirçokşiirlerimgibikabuğununaltındailginçbirtoplumsallıksaklar,kitabınilkbasımınınçıktığıgünlerdi,türkiyesosyalistpartisi'ndenarkadaşımasımbezircibirdergideyayımlanmaküzerebanasorulargönderdibirkaçtane,bunlarıcevaplandıracaktım,böylecekitabıtanıtmışolacaktı,oyazışmaforum'daçıktı,buşiirleilgilibölümünüaynenaktarıyorum:
"...kitabınadıyasaksevişmek,şiirindeadıöyle,sözkonusuolandagizlisaklıbirsevişmeköylemi?buşiirinkökleritaa1940'larauzanıyor;gençlikbilmemneörgütüvardı,önünegelenisansaryanhanı'natopladılar,buaradabenide!haşanbasridiyebiröğretmenvarmış,buişlerleilgiliymiş,tanımamgörmem,elegeçirememişler,sonundakarısınınardınatakılmışlar;adamcağızkarısınıseviyor,görmedendeedememiş,budayakalanmasınasebepolmuş!sonrahasanbasrikendini
sansaryanhanı'nınüstkatındanatıpöldürdü,dehşetlietkilemiştibenibuolay,yıllarcaiçimdeağrıdıdurdu,gününbirinde,yasaksevişmekolduçıktıortaya,eğerbuduyumculuksa,benduygucuyumarkadaş..."
/elimdengelenbu/
sonralarıüzerinedahabilinçliolarakeğileceğimbireyseldiyalektikkonusunun60yıllarıbaşlarındaşiirimeyansıyışıböyleydi.buradayinebirsevdaşiirihavasıvedüzeyinde,bireyselçelişiklik,karşıtduygularınçatışmasıanlatılmakisteniyor.ogünler,İstanbul'dakalmaklayenidenparis'egitmekarasındabocalıyordum,şiirdeduyumsananbirazdabudur.yalnızbundadeğilhem,bundansonrakiikisindede.
/yüksekgerilim/
elbetteburadasözkonusuolanelektrikgerilimideğil,insanlarınyaşantısınahükmedenkoşullarınyarattığıgerilim,bubeniötedenberiilgilendirmiştir,düşüncemodurkiçağdaşinsanbelkiteknolojiningetirdiğiyeniolanaklarınetkisinden,belkitoplumsalveekonomikkoşullarınhızlıdeğişmevegelişmesindensüreklibirgerilimyaşamakta,bundandolayısüreklibirbunalımiçindebulunmaktadır,savaşlarınsıcakyadasoğuksürüpgitmesi,hükümetdarbelerinin,içsavaşların,genelgrevlerin,ekonomikdurgunluklarınbirbiriniizlemesi,kişiyi,bireyolarakda,belirlibirtoplumsalsınıfınbirünitesiolarakdaboğmakta,bunaltmaktadır.ozanaelbetbugerilimiyaşamakveyazmakdüşer,buşiir,böylebirdeneyişte.
/yorgunlarsendikası/
kendimegöresosyalizmle,sosyalistlerleilgilibirşiirdirbu,özelliklebizimkuşağınsosyalistleriyle!parisdönüşümemleketişiddetlibirsosyalizmkaynaşmasıiçindebulmuştum,bunahemsevindim,hemşaşırdım:sevinciaçıklamakkolay,şaşkınlıkdahaçoksosyalizmleilgilikonulanyıllarcabüyükyasaklarhalindeyaşamışbirsanatçınınherşeyinbirdenortayadökülmesindenduyduğuşaşkınlıktı,buaradabesbellibizimkuşağın'yorgunluğu'dadikkatimiçekmiş,baksanızaonuvurgulamakistemişgibiyim.
ayrıca,diptendibeişliyenbirumutsuzluk,dahadoğrusugüvensizlikdesezilmiyormu?'yenidenbaşlamaklarlageçiyorömrümüz'mısraıneyideyimler?12martbumısraaacıbirkehanetanlamıvermeyecekmidir?('yorgunlarsendikası',yükselpazarkayatarafındanalmanca’yaçevrildi)
*çkoçaklaması
çkoçaklaması'ndakiüçşiirinüçüde,beşaşağıbeşyukarı,türkgeçmişineilişkinşiirler,çkoçaklaması'nıparis'teyazmıştım,mehmedsıradağları'naoradabaşladımİzmir'debitti,osmanlı
kasidesi'niise,İzmir'detasarladımveyazdım,bunlar,ulusalbileşimtezinigeliştirdiğimsıralar,imgedüzeyinde,butezedestekolacakestetikaraştırmalardırdadenebilir,ufakbirdikkat,ilkinintürkhalkınınasya'danküçükasya'yagelişini,İkincisininosmanlıdönemini,üçüncüsününisesononyüzyıllıktarihsürecindehalkolarakedintiveözlemlerimiziözetlemekistediğinimeydanaçıkarır.
/çkoçaklaması/
fransızortamındadikkatimibirşeyçekiyor,savaşlarına,seferlerineaşırıönemvermeleri:halkolarakbirmarifetmiyapmışlar,edebiyatlarıonuanlataanlatabitiremiyorartık,sonrasonra,aynışeyinötekihalklariçindeöyleolduğunugörüyorum.sözgelişi,beniİsrail'ingöçünicesanateserinekonuoluşturmuş,birden,öğrenciliğimizdenbaşlayarak'dalgageçtiğimiz'türkgöçününheybetvedehşetinifarketmeyeyimmi?öyleya,birhalk,vatanınıbırakıp,neresiolacağınıbilmediğibiryerevatanaramayagidiyor,hangidüşmanlarlakarşılaşacağı,başınanelergeleceğibelirsiz,çapıbüyük,boyutlarısonderecegenişbirtoplumsalserüvenbu,yazılsayazılsaherşeyiyletürkolanbirdestanlayazılır.
yapmayaçalıştığımdabu.önceçoktürkbirsesarıyorum,buluyorum:çsesi,sonraiçeriğihalkağzınayerleştirmeyeçalışıyorum,birikiaylıkbirçalışmadansonraoluyor,şiirvarlık'taçıktısanırım,otarihtebaşkabirdergidekimolduğunuhatırlamadığımbiryazarüzerinebasmış,buşiirlehanidirşiiryayımlamamışolanattilâilhan'ınhâlâyaşadığınadikkatiçekmişti,ogünlerdetürkşiirortamıöylerezilbirikinciyenicurcunasıyaşıyorduki,dışlarındakalanherkesisilmişlerdi,sonradabizonlarısildikya,neyse.
/osmanlıkasidesi/
bazışiirlervardır,şöylebiruçverir,birkaçmısraınıyazarsınız,kaybolurgidersonra,arkasıbirtürlügelmez,birikimmibekler,oluşumsürecimiuzarnedir,gününbirindebirdebakarsınızpaldırküldürgeliyor,osmanlıkasidesiiştebuşiirlerden,bugünmüşgibihatırlıyorum,ilküçdörtlüğünüçoksıcakbiryazgünü,karşıyaka'danİzmir'egazeteyeçalışmayagiderkenyazmıştım,sonrakaybolduşiir,ortalardayok,üstünebaşkaşiirleryazıyorum,ogelmiyor,aradanepeycebirzamangeçtiktensonrabirdensökünediyorama,aşağıyukarıbirhaftadahepsiniderleyiptoparlıyorum,severimbenbuşiiri,osmanlıgeçmişininpalavrasınıayıklamış,özüneinmeyeçalışmışgibimegelir,ilericiliğinosmanlıdöneminiveuygarlığınıyadsımakdemekolmadığınıkavradıktansonra,böylebirşiirinyazılmasızorunluydu,bunakarşılık,okurlarınşiiregerekenönemiverdiklerinedeemindeğilim,tadınagereğincevardıklarınada!
/mehmedsıradağları/
budaöylebirşiir,nevarkibundaesinlenmehalkşiirindengeliyordu,ilkbendidahaparis'egitmeden1961'defilanyazmıştım,İkincisigidipdöndüktensonraİzmir'deyazıldı,demekki,
bilinçaltındakiserüvenibirhaylisürmüş,şiiryayımlandıktansonra,ötekininaksineilgigördü,hatta(ismilazımdeğil)okullariçintürkçekitabıhazırlayanüstelikşairbiröğretmenbirgünbanadediki,buşiiriokulkitaplarınaalabildiğimizgüntürkiye'degerçektenözgürlükyerleşmişolacaktır.
*şehnazfaslı
şehnazfaslışiirleri,hemenanlaşılacağıgibibelâçiçeği'ndekimahursevişmekbölümüşiirlerinindamarındanüretilmiştir,belkibirazdahaincelmiş,birazdahausturuplanmışolarak,çünküİzmir'edöndüktensonradivanozanlarınabambaşkabirdüşünceveruhlayenideneğilmiştim,geceleri,şimdiyıkılanveyerindesevimsizbirapartmanyükseleneski'sakızbiçimi'evimizde,odamaçekilir,nedim'in,bakî'nin,şeyhgalib'in,naili'ninşiirleriniteypeokur,sonrasaatlercedinlerdim,aruzuniçine,aruzarağmenyerleştirdikleriogörkemlisesiyakalamayaçalışıyordumböylece,buçalışmadönemininardındanelbetteşehnazfaslı'ndakişiirlergelecekti,geldide.
dikkatedilirsebölümünbaşlangıçtansonadoğru,alttanaltabirbirleriyleilgili,birtarihseldönemiyansıtmakamacıvardır:birincicihansavaşıyıllarındanbaşlanır,eskirumeli'nindramıdilegetirilir,oradankurtuluşsavaşınaatlanarak,muammerbey'indramıylabirliktekurtuluşa,hattaçalarsaat'lekurtuluşsonrasınavarılır.
/dersaadet/
imparatorluğunbatışyıllarındakigörkemlikötümserlikbuşekildeözetlenmiştirdesemfazlaiddialımıolurbilmiyorumama,60yıllarıylabaşlayanyakıntarihimizitanımaakımınınbuözettenhoşlandığını,hattabuşiireözenerekbazıçağrışımşiirlerideneyenlerçıktığınısöyleyebilirim,fikrimceşiirçağrışımşiirihavasınıtaşımasınarağmen,gerçektebirçağrışımşiirideğildi,içilişkileriadamakıllıhesaplanmıştı,buyüzdeneskiİstanbulçağrışımlarınıbirbirininardınaekleyenler,şiirlerindedersaadet'tekinebenzerbiryoğunluğueldeedemediler.(nerminmenemencioğlu,dersaadet'iİngilizce'yeçevirdi)
/eskirumeli/
üçbölümlükbirşiir,gerçekte,balkansavaşıizlenimleriniodöneminatmosferiiçerisindeyaşanmışbirsevdadramıylaanlatmayaçalışıyor,şiirinbenceilginçyanıtürksanatmusikisiyle,omusikininmakamlarıylaiçiçegelişmesidirbir,müjgântipininortayaçıkmasıdıriki!türkmusikisiyleilgimçokdahaöncebaşlamıştı,amaöylesanıyorumkiderinliğinevegenişliğineanlamınıkavrayışımdabuyıllaraisabeteder,divanşiirleriniokuduğumteypeklasiktürkmüziğikorolarınıdakaydediyor,dinliyordumuzunuzun,müjgân'ınhanendeolması,anılarınıtürkmusikimakamlarınınniteliklerinegörehatırlamasıbundandoğsagerek.
müjgân'agelince,şiirlerimboyuncazamanzamanortayaçıkankadıntiplerindenbirisidiroda,başkaşiirlerimdedeboygöstermiştirya,asılhiçbeklenmedikveumulmadıkbiryerdedeetkisini
duyurmuştur:İzmirgezmelerindemi,yoksabenimİstanbul'agittiğimbirsıradamıpekiyihatırlamıyorum,buşiirlerisadri(alışık)ileçolpan(ilhan)'adaokumuştum,sadrisonderecesevdi,uzunuzunüstündekonuştu,birkaçyılsonracaddebostanı'ndaseyrettiğimbirshow'undamüjgântheme'iniişlediğinigörmeyeyimmi?oelbettekendisanatınaveesprisineuygunbirkişilikkatmıştımüjgân'aama,esininbumüjgân'dangeldiğinisanıyorum.
(herüçşiiride,nerminmenemencioğluİngilizce'yeçevirmiştir.)
/müjgân’aaşkşarkıları/
dahasonratutuklunungünliiğü'ndegeliştireceğimşarkıtarzı'nıdenemiştimbuşiirlerde,yinemüjgântipininveyaşadığıdöneminçevresindedolaşarak,epeycebaşarılıolmalıyımki,türkmusikisineaşinalığıbesteleriyledebilinenrüştüşardağşiirleriokuduktansonra,çoketkilendiğini,içlerindenbirisinibestelemekistediğinisöyledi,sevinerekneyapacağınıbekledim,gününbirinde'dinlerdimtelaşlıkanunlardansarışıntürkçe'yidiyebaşlayanbirincişarkıyıbestelemişgeldivebanaokudu,bukadarıbanayetmiştiya,onayetmiyordu,illeünlüşarkıcılarımızdanbirisineokutmakistiyordubuşarkıyı,dahaçokyaymakvetanıtmak,fakatbütünçabalarınarağmenolmadı,nedenbiliyormusunuz,buünlüşarkıcılarımızşiirindahailkmısraındaduraklıyor,'sarışın'türkçeolupolamayacağındatereddüdedüşüyorlarmış,tabiiasılböylebirgüfteyiiçkiligazinomüşterilerininanlayıpanlamayacağında!
/hasköybahriyekahvesi/
bubaşlıkaltındakiyedişiirinedenbabamaadadım?yıllarcaöncebirşiiryazmıştım,adıtarz-ıkadim'di,onudababamaadamıştım,toplumculuğudikinebiryadsımacılık,eskidenkalmaherşeyekarşıçıkmasandığımoyıllardaoldumolasıdivanşiirinisevmiş,onagönüldenbağlanmışolanbabamaserzeniştebulunuyor,öylebirşiirinartıkhiçbirgeçerliğikalmadığınısöylemekistiyordum;sonparisyaşantımda,kafamhepgeçmişşiirimizle,geçmişyaşantımızladoluydu,bubirazdüşünceleriminulaştığıaşamadan,epeycede,'aynanıniçindekiler'dizisinibesleyebilecekbirsürügeçmişeilişkinkitapokumamdanilerigelmekteydi;dönünceyenidenbabamlakonuşmayı,hemonunmütarekeanılarından,divanşiiribilgisindenyararlanmayıdüşünüyordum,olmadı,babambenoradaykenölüverdi.İzmir'edöndüktensonra,divanşiiriüzerindekiçalışmalarımdaheponuhatırladımdurdum,hasköybahriyekahvesi'ninatmosferibabamıncihanharbivemütarekeyıllarındanbanaanlatabileceğiniteliklertaşır,ifakathanım,kerküklühüseyinavnibey,spartakistniyazibeyyaşamaçevresindengeçmişinsanlarolabilirlerdi,bubakımdanşiirlerinbütününübabamınanısınaadadım,ayrıcaşiirdedivanbiçimlerinivesesinielimdengeldiğincekullanmayaçalışarak,okocasanatkaynağınındagençliğimdesandığımgibi'ceffelkalem'harcanamayacağınıgöstermişoldu.
/birözgemuammerbey/
nasılhasköybahriyekahvesibenimiçimdebirtarafıylababamınanısınabağlanıyorsa,birözgemuammerbeydeöyleçocuklukyıllarımdanbaşlayarak,annemdendinlediklerimebağlanır.
annem,yunanişgaliniİzmir'deyaşamıştır,çocukluğumuzboyuncaondanşehrinişgalaltındakiyaşantısıylailgilibirsürüşeydinlemiştik,benhembunlarıişgalgerçeğininacılığıylaortayakoymakistedim,hemdemuammerbey'iniçserüveniyle'dünyanınbirkavga,kavganınsabirbüyükyaşamak'olduğunu!
buşiirleilgili,ummadığımbirşey,timurselçuk'un’karantinalıdespina'yıbestelemesioldu,birgünbirtelefon,hattınöbürucundao,kibarcabazışiirlerimi,buaradakarantinalıdespina’yıbestelediğinibildiriyor,plakyapmakiçinizinistiyor,istediğiizinolsun,verdimgitti,işingaribioki,aslındagayetbaşarılıbirbesteolanparça,bilinmeznedenTRT'desansüretakıldı,besbellibuyüzdenkalabalıklarcadinlenemedi.
/çalarsaat/
kurtuluşsavaşıgazilerininbenimkuşağımıçoketkilemesiolağansayılmamalımıdır?biz,savaşınhemenertesindecumhuriyetinilkyıllarındadoğanlar,oefsaneiçindebüyüdüğümüzdenneredegöğsüistiklâlmadalyalıbiryaşlıgazigörsek,ilgileniriz.birbakıma,çalarsaat'inmiralay'topal'rıza'sı,sırtlanpayı'nınmiralay'ayı'ferid'iyledevrearkadaşıdır,aynı'serencam'ıyaşamış,aynıtehlikelerdengeçmiş,gününbirindeölümgelipdekapılarınıçalınca,aynışeylerihatırlamışlardır,çalarsaat,birkuvayımilliyegazisininkişiliğindekurtuluşsavaşının,istiklâl-itamesprisininestetiközetidir,oadamlarınbüyükbirişyaptıklarınaçocukluğumdadainanırdım,yineinanırım,neyazsak,neçizsekhaklarınıödeyemeyiz.
attilâilhan/17haziran1976kavaklıdere(ankara)
ATTİLÂİLHANBÜTÜNŞİİRLERİ
Duvar
SislerBulvarı
YağmurKaçağı
BenSanaMecburum
BelaÇiçeği
YasakSevişmek
TutuklununGünlüğü
(1974TürkDilKurumuŞiirÖdülü)
BöyleBirSevmek
EldeVarHüzün
KorkununKrallığı
AyrılıkSevdâyaDâhil
